Betanzos e a súa comarca. Octubre 2020

Outubro de 2020. Ano XXVIII / Nº 335. 10.000 exemplares de distribución gratuíta. DEPOSITO LEGAL ◗ C-1555 / 92.

www.comerciodebetanzos.com

ACEBE CCA cumpre corenta anos de traballo en favor do comercio e das empresas de Betanzos A Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos, Centro Comercial Aberto, ACEBE CCA, está de celebración.

O pasado 23 de setembro cumpríronse corenta anos dende a súa fundación. Catro décadas de actividade ininterrompida e de traballo na defensa do comercio, das pequenas e medianas empresas e da hostalería de Betanzos.

A entidade, presidida na actualidade por Antonia Anido, está integrada por case 200 socios e socias e leva realizados numerosos proxectos, campañas de dinamización, actividades formativas e de lecer, feiras, desfiles e outros eventos multitudinarios cos que se perseguía contribuir a atraer xente á cidade na procura dun beneficio global para Betanzos.

Páx. 3

PASATEMPO A Deputación e o Concello asinan o convenio de medio millón de euros para recuperar o Estanque do Retiro O proxecto de restauración do Estanque do Retiro, no Parque do Pasatempo, está máis cerca de ser unha realidade logo da aprobación no Pleno da Deputación dunha partida de máis de medio millón de euros para a súa execución.

Páx. 5

MÚSICA O músico betanceiro Diego Salgado lanza o seu primeiro disco titulado "Growing Strong" A alcaldesa, María Barral, e a concelleira de Comercio, Ángeles Veiga, xunto aos hostaleiros participantes na Semana da Tortilla durante a presentación do evento/ FOTO ARUME

Tres chefs elixirán ao gañador da Semana da Tortilla de Betanzos que se celebrará ata o 11 de outubro A décima edición da Semana da Tortilla de Betanzos contará este ano cun xurado profesional composto por tres chefs de recoñecido prestixio, Luis Veira, Adrián Felípez e Dani López, que serán os encargados de elixir ao gañador do certame nunha cata cega que se retransmitirá polas redes sociais do Concello. Este ano participan

dezanove hostaleiros que ata o domingo 11 de outubro servirán nos seus establecementos os pinchos do prato estrela da gastronomía local a un prezo de 1,5 euros. Os clientes poderán elixir cos seus votos a que, segundo o seu criterio, merece levar o premio de votación popular.

Páx. 11, 12 e 13

Dálle vida a

BETANZOS

APOIA AO

Comercio Local

O betanceiro Diego Salgado, afincado en Compostela, conta para "Betanzos e a súa comarca" os seus esforzos para facerse un oco na música e o seu poxecto máis inmediato: a publicación do seu primeiro disco.

Páx. 6

ENTREVISTA O concelleiro de Xuventude e Novas Tecnoloxías, Andrés Pandelo, explica as liñas de traballo das áreas que dirixe Andrés Pandelo, concelleiro de Xuventude, Novas Tecnoloxías, Transparencia e Información Cidadá, explica os obxectivos e as principais liñas de traballo das áreas das que é responsable e avanza os seus retos a medio prazo.

Páx. 10

2 Bc

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2020

INFORMACIÓN XUVENIL · LECTURA · CINE

LECTURAS

El pequeño dragón Coco y sus aventuras

Bolsas de traballo para a xuventude [ESPAZO XOVE DE BETANZOS - DIRECCIÓN XERAL DE XUVENTUDE, PARTICIPACIÓN E VOLUNTARIADO]

Telefónica Talentum 2020 A Fundación convoca as bolsas correspondentes ao Programa Telefónica Talentum 2020.

A convocatoria do Programa estará aberta á recepción de solicitudes ata o 15 de decembro de 2020.

O Programa, que dirixe a Fundación, está destinado a persoas mozas tituladas universitarias ou estudantes cun máximo de 30 créditos ECTS por aprobar; ou tituladas de grao superior ou medio de formación profesional.

O obxectivo é ofrecer unha formación práctica nunha contorna de innovación e emprendemento nas empresas pertencentes ao Grupo Telefónica e nas empresas/ aceleradoras/institucións que se adhiran ao Programa.

Modalidades de bolsas: - BAU: a persoa en formación práctica participará no equipo dunha startup/empresa/institución adherida ao Programa.

- LAB: a persoa en formación práctica participará, co apoio dun mentor ou mentora expertos na disciplina, nun ou varios proxectos dentro dos equipos da startup/empresa/institución que lle sexa asignada.

O período formativo terá unha duración de entre un mínimo de tres e un máximo de doce meses.

Dotación: Bolsas en España: - Para bolsas de 25 horas semanais: 750 € mensuais - Para bolsas de 35 horas semanais: 1.100 € mensuais - Para bolsas de excelencia, 25

horas semanais: 1.100 € mensuais Bolsas no estranxeiro: - Unha asignación mensual de 2.500 € durante os meses en que o bolseiro ou bolseira desenvolva a súa práctica formativa no estranxeiro. Se antes de desprazarse fóra de España recibise formación práctica, a súa asignación será de 750 €. https://fundacionsepi.es/becas/ Bases/BasesTALE2020.pdf

Bolsas Santander #InvierteEnTi As Bolsas Santander #InvierteEnTi ofrecen formación especializada en competencias dixitais, habilidades de liderado ou idiomas, entre outras materias crave no mercado laboral actual.

Desenvolveranse cinco programas globais de bolsas, 100% online, para máis de 1.500 estudantes e m ozo s /a s p ro fe s i o n a i s co obxectivo de achegar solucións e ferramentas que lles axuden a mellorar a súa empregabilidade.

As 1.500 Bolsas Santander que forman parte desta iniciativa lanzaranse a través de cinco programas globais: B o l s a s S a n t a n d e r Wo m e n Emerging Leaders - LSE: 125 bolsas para mulleres con entre 5 e 12 anos de experiencia laboral. Este programa persegue potenciar as capacidades e habilidades de liderado e negociación deste colectivo de mulleres no momento profesional actual no que se atopan.

Bolsas Santander English for Professional Development – Upenn: 500 bolsas para que estu-

dantes de fala non inglesa, con ata 10 anos de experiencia laboral, incrementen as súas habilidades lingüísticas e coñecementos ao redor do seu desenvolvemento profesional. Incrementarán coñecementos sobre os procesos de procura de emprego, entrevistas de traballo e daralles a posibilidade de analizar a súa traxectoria profesional.

Bolsas Santander Dixital & Innovation for MIT Professional Education: 400 bolsas para universitarios e mozos/as profesionais que busquen mellorar as súas competencias dixitais con seis programas de formación en habilidades tecnolóxicas en blockchain, machine learning…

Bolsas Santander Skills for Professional Development – ESADE: 400 bolsas dirixidas a estudantes de grao, master ou novos titulados con pouca experiencia profesional, para que adquiran ou melloren as súas competencias de liderado, desenvolvemento de procesos, xestión de equipos, métodos de traballo, etcétera.

Bolsas Santander Tech Revolution in Finance - IE University: 100 bolsas para estudantes nos dous últimos anos de grao e graduados universitarios en Ciencias, Tecnoloxía, Enxeñería e Matemáticas (STEM) co obxectivo de ofrecerlles ferramentas básicas para que coñezan o gran potencial profesional que lles ofrece o mundo das finanzas.

As convocatorias publicaranse en www.becas-santander.com ao longo dos meses de setembro e outubro, e a última pechará a súa inscrición en xaneiro de 2021. https://www.becas-santander. com/es

Máis información: Espazo Xove de Betanzos: Tlf. 881 880 279 (horario de tarde) espazoxovebetanzos.xuventude@xuntalgal - https://www.facebook.com/espazoxovedebetanzos

Autor: Ingo Siegner. Editorial: La Galera “O pequeno dragón Coco ten que enfrontarse ao meigo Barbiña de Chivo e á bruxa Rubina. Por sorte, ten aos seus amigos para axudarlle: Matilde, a porcoteixo, e Amadeo, o dragón xigante. Recoméndollo a todos aos que lles gustan as aventuras".

Alejandro Carro, alumno do CEIP Francisco Vales Villamarín

Los cinco y el tesoro de la isla Autor: Enid Blyton Ilustracións: María Vidal Martínez Editorial: Juventud "Los cinco van a una isla y... ¡un temporal saca a la luz un antiguo barco naufragado junto a Kirrin!

Se enteran de que lleva un tesoro y están ansiosos por encontrarlo. Pero resulta, ¡que no son los únicos! Recomiendo este libro porque me gustó mucho y me pareció muy interesante. Tanto este como cualquiera de los cinco".

Lara Velo Sánchez, alumna do CEIP Francisco Vales Villamarín

¡Se busca! Lili la liebre, ladrona de libros Autora: Emily Mackenzie.

Editorial Combel "Lili é unha lebre á que lle encanta ler libros de todo tipo, un día foiselle das mans e comezou a entrar nas casas a roubar, tamén lle roubou a Arturo, que tamén lle gusta ler.

Arturo contoullo ata a poli e pillárona. A Arturo deulle pena e aconselloulle que en vez de roubar fora á biblioteca, e agora Lili e Arturo van á biblioteca sempre xuntos e Lili nunca máis volveu roubar. Valoración: 10/10".

Aitana Billordo Bullón, alumna do CEIP Francisco Vales Villamarín

ESTRENOS DE CINE

LA VOZ HUMANA

Llega a nuestros cines la nueva película de Almodóvar basada en un relato del francés Jean Cocteau. Narra la historia de una mujer que pasa el tiempo mirando las maletas de su ex-amante que la abandona para contraer matrimonio con otra mujer. Durante tres días, la mujer sólo sale a la calle para comprar un hacha y una lata de gasolina. Interpretada por Tilda Swinton ("Las crónicas de Narnia")

EL CLUB DE LOS DIVORCIADOS Llega el último gran éxito del cine francés este verano, una comedia que barrió en la taquilla gala. En ella, Ben, después de cinco años de matrimonio, descubre que su mujer le engaña y aunque quiere salvarlo, se cruza en su camino un ex amigo, Patrick, divorciado también que le ofrece mudarse a su piso.

Patrick quiere aprovechar su nueva soltería para recuperar los placeres que perdió en el matrimonio y, junto a otros divorciados, fundan el "Club de los divorciados" para vivir su nueva vida. Dirigida por Michaël Youn, que ya dirigió otras comedias de éxito en Francia, e interpretada por Arnaud Ducret, Caroline Anglade y François-Xavier Demaison.

Llega para repetir el éxito que tuvo en su país natal.

NO MATARÁS Mario Casas, uno de los actores de moda del cine español, interpreta en este thriller a un buen chico que después de pasar los últimos años de su vida cuidando a su padre, al morirse este decide emprender un viaje, pero en él conoce a Mila, una chica inquietante, sensual pero bastante inestable que convertirá la primera noche donde se conocen en una auténtica pesadilla. Dirige David Victori y acompañan a Mario Casas, Milena Smit, Joaquin Caserza y Víctor Solé.

Jesús Ramos

PRAZA DO CAMPO

As persoas premiadas da Campaña "Rasca e Gaña" de ACEBE CCA terán ata o 15 de outubro para reclamar os seus premios REDACCIÓN / Betanzos O vindeiro xoves 15 de outubro ás 14.00 horas remata o prazo para que as persoas que recibiron algún boleto premiado na Campaña "Rasca e Gaña" de ACEBE CCA reclamen o seu premio.

No caso de que o boleto resultara agraciado cun dos 30 Acebecheques de 50 euros que se poñían en xogo, deberán chamar ás oficinas da asociación no teléfono 981774574 para pedir cita en horario de luns a venres de 10.00 a 14.00 horas e recoller o seu premio.

Se se trata dun boleto premiado cunha bolsa de tea reutilizable deberán acudir coa papeleta ao establecemento onde lle foi entregada e recoller alí o agasallo. Polo momento apareceron 17 premios de 50 euros e quedan outros 13 por seren reclamados.

A c a m p a ñ a p ro m o c i o n a l organizada por ACEBE CCA desenvolveuse entre os días 7 e 18 de setembro nos establecementos asociados á entidade que distribuiron entre os seus clientes un total de 8.500 papeletas que daban opción a 1.500 euros en premios, en 30 cheques de 50 euros cada un, e 1.000 bolsas de tea reutilizables.

3 Bc

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 0

ACEBE CCA cumpre corenta anos de traballo en favor do comercio, as pequenas empresas e a hostalería de Betanzos A entidade, presidida actualmente por Antonia Anido Díaz, continúa coa filosofía dos fundadores do colectivo na procura de revitalizar e promocionar os sectores que constitúen un dos piares básicos da economía local REDACCIÓN / Betanzos Catro décadas pasaron dende que o 23 de setembro de 1980 se reunira nos locais do antigo Hospital de San Antonio a directiva provisional da que sería a Asociación de E m p re s a r i o s d o Co m e rc i o d e Betanzos (AS.CO.BE). Refrendada posteriormente na Asemblea na que se aprobou a súa constitución e os estatutos que a rexerían, esta primeira directiva estaba encabezada por Tomás Pérez Doporto e integrada por Andrés Otero Crespo como vicepresidente; Raimundo Montes Miramontes como secretario; José Fraga Ares como tesoureiro e Julio Suárez Vázquez, Carlos Romay Vázquez, José Granero Lagares, Luis González López, Antonio Rivas Calviño, José Luis Germade Fuentes e Carmen Videla Amor como vogais.

Catro anos máis tarde tomaría o relevo na presidencia Antonio Selgas Goyanes que estivo á fronte do colectivo ata 1990.

Comezaba a década dos 90 cun cambio na presidencia tras un periodo no que mesmo se barallou a posibilidade de que a entidade desaparecese. Tomou as rendas Francisco Deive Dapena. Dous anos máis tarde, en 1992, produciuse un dos fitos destacables dentro da traxectoria da asociación: a xunta directiva acordou promover a publicación dun periódico que servise

como portavoz de Betanzos e da comarca, e que servise tamén aos intereses do comercio e das empresas locais. "Betanzos y su comarca" veu a luz o 1 de novembro de 1992 e segue a publicarse na actualidade co nome galeguizado. Eran tempos nos que se debatía sobre a peonalización -tema recurrente en anos posteriores-, a necesidade de potenciar o polígono industrial, a reordeación das feiras quincenais...

No ano 1994 foi Alberto Catalá Hidalgo quen asumiu a presidencia do colectivo. Baixo o seu mandato alugouse un local na Rúa do Rollo que sería a primeira sede estable da asociación, ao tempo que se incrementaron as prestacións para os asociados e asociadas como o servizo de asesoría. Celebrouse un concurso público para escoller slogan e mascota e, por primeira vez, a asociación repartiu lotaría de Nadal.

Neste periodo conseguiuse tamén un local cedido polo Concello nas antigas escolas García Naveira e modificouse o nome do colectivo para incorporar a todo tipo de empresas, non só de comercio, pasando a denominarse Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos, ACEBE. En 1998 Fernando Gómez Mourelo asumiu a presidencia, nunha etapa na que se incidiu na organización de campañas promocionais e na promoción de cursos de formación para comerciantes, empresarios.

En 2001 foi elixida presidenta Mercedes Rosende Gabín. Foron anos nos que a revitalización do casco histórico e a peonalización cobraron gran protagonismo así como as campañas promocionais. Unha das máis chamativas foi a que, co gallo do cambio de moeda da peseta ao euro, se sortearon 6.010,12 euros (1 millón de pesetas) para gastar nun só día nos comercios asociados.

Actualizouse a marca de ACEBE cun novo logotipo e organizáronse actividades como a Semana do Comercio e a Semana do Turismo.

CENTRO COMERCIAL ABERTO Nesta etapa produciuse un dos cambios máis importantes para o colectivo: a súa constitución en Centro Comercial Aberto. Tras un estudio de viabilidade, enquisas entre os comerciantes, a modificación dos estatutos e co apoio do Concello e da Xunta, ACEBE transformouse en ACEBE CCA. Houbo un novo cambio de sede a un local cedido pola Confederación de Empresarios. Tamén se deu un salto importante coa creación da primeira páxina web da asociación.

En 2007 tomou o relevo Antonia Anido Díaz que preside a asociación na actualidade. Neste periodo realizáronse campañas con eventos multitudinarios co obxectivo de atraer

xente a Betanzos, como o sorteos dun coche no marco dunha festa que encheu a praza dos Irmáns García Naveira, evento que se repetiu durante varios anos consecutivos.

Celebráronse desfiles de moda, dúas feiras comerciais e empresariais e os outlet MercaBetanzos que tiveron gran éxito. Comezouse a dinámica de asinar convenios con empresas e entidades para incrementar as prestacións aos socios e socias e, de novo, produciuse un cambio de sede ao seu local actual cedido polo Concello. Actualmente, ACEBE CCA conta con case 200 socios e socias de diferentes sectores, ten unha programación estable de campañas de promoción, modernizou a súa páxina web e incrementou a súa presenza nas redes sociais cun novo servizo de Community Manager para a promoción do comercio local.

Antonia Anido, agradeceu "o esforzo de todas as directivas anteriores polo seu traballo desinteresado e por contribuir a que a asociac i ó n s e m a n t i ve s e n o te m p o, medrando pouco a pouco ata converterse nun referente", dixo.

Corenta anos despois, ACEBE CCA segue fiel aos principios de loitar polos intereses do comercio e das pequenas empresas de Betanzos que constitúen un dos grandes piares da economía local, e por tratar de buscar un beneficio global para a cidade.

Betanzos Pza. Alfonso IX, Nº 10 Telf. 981 77 09 52 - BETANZOS

Rúa do Frade 3 · 981 77 48 23 · f @nosoloflores

JURÍDICO - LABORAL SEGURIDAD SOCIAL FISCAL - CONTABLE

APEBE ASESORÍA MANUEL PEDREIRA

AUTÓNOMOS - EMPRESAS - TRABAJADORES - HOGAR...ETC. RELACIONES LABORALES - MEDIACIÓN - REGULACIÓN DE EMPLEO - ERTES - ERES - DESPIDOS - SALARIOS - ACCIDENTES DE TRABAJO - INCAPACIDAD - DESEMPLEO - JUBILACIÓN - SANCIONES - REPRESENTACIÓN Y ASISTENCIA - ADMINISTRATIVA Y JUDICIAL – ETC.

AYUDAS Y SUBVENCIONES TELÉFONO: 981 772 516 – 981 774 225 CORREO E.: apebe@pedreiradelrio.net – procurador@pedreiradelrio.net WEB: www.betanzosasesoria.com · Jesús García Naveira, 27-1ºA · 15300 BETANZOS (de 9:00 a 15:00 h)

4 Bc

PRAZA DO CAMPO

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2020

O Cine Clube Lar de Unta estrea o filme "Cine Tomé, unha raiolada en Guitiriz" Será o 22 de outubro e contará con coloquio posterior gardando todas as medidas sanitarias REDACCIÓN / Betanzos A pandemia da Covid-19 paralizou a actividade do Cine Clube Lar de Unta que retomou en setembro as súas proxeccións coa presentación do filme "Entrar aos Vilares", de Cibrán Tenreiro.

As actividades continuarán o día 22 de outubro coa proxección, en rigorosa estrea en Betanzos, do filme "Cine Tomé, unha raiolada en Guitiriz".

Trátase dunha peza de 50 minutos de duración, dirixida por Camelia Iglesia e Xosé Antonio Arias, na que se debulla o que significou o cinema para o pobo a través das testemuñas de case unha decena de persoas. Ao longo da película lémbranse sucesos, anécdotas, pelí-

culas... O filme bota tamén unha ollada á propia historia do cinema.

Os directores asistirán á estrea en Betanzos da película e participarán no coloquio posterior á proxección.

Xa para o mes de novembro, o Cine Clube Lar de Unta, da Asociación recreativa, gastronómic a , x u ve n i l e d e p o r t i va d o mesmo nome, prepara unha sesión adicada a exitosos videoclips musicais galegos.

Tal e como explicaron fontes da entidade, durante as proxeccións aplícanse os protocolos de prevención da Covid-19. Isto é, limitación de aforo, obrigatoriedade do uso de máscaras, distancias de seguridade e control de persoas asistentes.

O PP pide un Pleno sobre o estado do municipio antes do 30 de outubro REDACCIÓN / Betanzos O Partido Popular de Betanzos solicitou ao Pleno que se celebre unha sesión extraordinaria para debatir o estado do municipio antes do 30 de outubro.

A voceira popular, Cecilia Vázquez Suárez, subliñou que se trata dun mecanismo contemplado no Regulamento Orgánico Municipal e que "este ano, ademais da súa función de control sobre o goberno local, permitirá

coñecer en profundidade a actuación municipal ante a pandemia", dixo, e argumentou que "a situación excepcional sanitaria require a máxima transparencia e información das administracións públicas cara ao cidadán".

Vázquez incidiu en que é "fundamental que o goberno local explique a súa xestión e a súa acción en cuestións tan importantes como o organismo, facenda ou servizos sociais", dixo.

A Aula CeMIT de Betanzos programa novos cursos para o mes de outubro REDACCIÓN / Betanzos O Centro CeMIT de Betanzos prepara novas actividades formativas que se impartirán ao longo do mes de outubro.

Ao curso de iniciación á informática que se desenvolveu a finais de setembro súmanse outros cinco seminarios sobre diferentes temáticas relacionadas coas novas tecnoloxías.

Para todas as actividades programadas é preciso inscrición previa xa que o número de prazas é limitado para poder cumprir cos protocolos de seguridade marcados pola prevención da Covid-19.

Os días 5, 6, 7 e 8 de outubro en horario de 9.00 a 10.00 horas impartirase o curso "Libreoffice Writer", Nos mesmos días mais de 16.15 a 17.15 ofrecerase un seminario sobre "Libreoffice Impress".

Os días 20, 21 e 22 de 9.00 a 10.00 o centro acollerá o curso "Certificados dixitais e s e d e s e l e c t ró n i c a s " . N a s mesmas datas pero en horario de tarde, de 16.00 a 17.00 horas impartirase unha actividade formativa sobre teléfonos móbiles.

Por último, os días 26, 27, 28 e 29 de outubro en horario de 10.00 a 12.00 horas realizarase a preparación do exame Códix: Libreoffice Calc.

As persoas que desexen asistir a algún destes cursos poden solicitar información adicional ou realizar as inscricións na propia Aula CeMIT, situada na Rúa Emilio Romay, número 1. Tamén poden chamar por teléfono ao 981770011 (extensión 2401) ou consultar a páxina web: www.cemit. xunta.es.

consume

hostalería local

dálle vida a betanzos

COMERCIODEBETANZOS

De esq. a dta.: a concelleira de Cultura, Ana Veiga; o director do anuario, Alfredo Eiras; a alcaldesa, María Barral; e o presentador do anuario deste ano Martín Almagro Gorbea / FOTO ARUME

Betanzos acolleu a presentación do número 42 do Anuario Brigantino REDACCIÓN / Betanzos C o n a f o ro l i m i t a d o p o l a situación sanitaria da Covid-19 e seguindo os protocolos de seguridade, a Aula de Cultura Xulio Cuns acolleu o 25 de setembro a presentación do número 42 do Anuario Brigantino correspondente ao ano 2019.

O encargado de presentar a publicación foi Martín Almagro Gorbea, catedrático da Universidade de Valencia e da Complutense de Madrid, Académico de número e Anticuario perpetuo da Real Academia da Historia. Foi, ademais, director do Museo Arqueolóxico de Ibiza, conservador e director do Museo Arqueolóxico Nacional.

Estivo acompañado no acto pola alcaldesa, María Barral, pola concelleira de Cultura, Ana Veiga, e polo director do

Museo das Mariñas e do Anuario Brigantino, Alfredo Erias.

A presitixiosa revista de investigación, que está dispoñible en edición impresa e tamén dixital na web: www. anuariobrigantino.betanzos. net, inclúe traballos sobre historia, arte, literatura, antropoloxía, así como un resumo dos acontecementos do ano e da actividade de entidades sociais e culturais da localidade.

Nesta ocasión cun contido marcado pola conmemoración do 800 aniversario do traslado da cidade dende Tiobre ata o seu actual emprazamento, con traballos de Xesús Torres Regueiro e de Alfredo Erias e unha homenaxe a este evento de Carlos Penelas.

Tamén hai varios artigos sobre o Pasatempo e os Irmáns García Naveira, entre outros interesantes traballos.

PRAZA DO CAMPO

O Concello aporta 11.000 euros para garantir as actividades extraescolares no Vales Villamarín Serán impartidas por unha asociación e o prazo de inscrición estará aberto durante todo o curso.

REDACCIÓN / Betanzos As actividades extraescolares no CEIP Francisco Vales Villamarín estarán garantidas durante este curso, sempre que as circunstancias sanitarias o permitan. O Concello aportará 11.000 euros para o financiamento do programa que será impartido a través da asociación cultural e deportiva creada o pasado ano por un grupo de pais e nais de alumnos e ex alumnos do centro. A oferta inclúe arte e pintura, taekwondo, baloncesto, pequexogos, ximnasia rítmica, psicomotricidade, fútbol e patinaxe.

O goberno local quere así asegurar que os escolares manteñan este servizo "para, entre outras

cousas, poder conciliar a vida laboral e familar de moitos veciños", explicaron fontes municipais.

Con respecto á situación educativa, a alcaldesa, María Barral, incidiu na "carga de gastos que o Concello está asumindo malia que non son de competencia directa municipal", dixo, en referencia ás actuacións necesarias para cumprir os protocolos establecidos como o reforzo en limpeza e desinfección, a adquisición de material hixiénico e mesmo reformas nas instalacións. "Uns fan o protocolo e outros, aínda sen competencias nin partidas económicas para iso, temos que buscarnos a vida para levalo a cabo", lamentou a alcaldesa.

Imaxe da concentración en Betanzos o pasado 16 de setembro

As familias reclaman máis seguridade nas aulas REDACCIÓN / Betanzos A Confederación de Anpas Galegas, a Plataforma en Defensa do E n s i n o G a l e g o e C O N FA PA sumáronse aos sindicatos CIG, CCOO, STEG e CSIF, xunto con Erguer e ANEGA na convocatoria de concentracións o pasado 16 de setembro en vinte e cinco localidades galegas, entre elas Betanzos, para reclamar maior seguridade nas aulas no marco da pandemia.

Os colectivos, moi críticos coa xestión da Consellería de Educación,

reclaman "seguridade sanitaria e educativa que só se pode acadar dun xeito: presencialidade, redución de ratio e aumento de profesorado", tal e como expresaron no seu manifesto incidindo en que o protocolo aprobado pola Xunta "non só é ineficaz senón mesmo perigoso para a saúde do alumnado, o profesorado e o persoal non docente". Reclaman tamén, entre outras cuestións, máis persoal de limpeza e partidas especiais para que os centros poidan atender as necesidades derivadas da pandemia.

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 0

5 Bc

Luz verde ao convenio que permitirá investir 525.000 euros na restauración do Estanque do Retiro A Deputación e o Concello de Betanzos piden o apoio económico e técnico da Xunta para completar a rehabilitación integral do parque do Pasatempo REDACCIÓN / Betanzos A restauración do Estanque do Retiro, no Pasatempo, está cada vez máis cerca de ser unha realidade. Concello e Deputación acaban de dar o primeiro paso trala aprobación no pleno provincial do convenio con Betanzos que permitirá destinar case 525.000 euros ao proxecto de recuperación desta zona do parque afectada por varios derrubamentos.

A Deputación da Coruña aportará uns 420.000 euros e o Concello 104.000 nos traballos que se centrarán na estabilización do conxunto escultórico e na recuperación daquelas pezas que sexa posible xa que o proxecto prevé abordar a restauración dos elementos dos que existan referencias gráficas, tal e como explicou un dos seus responsables, o arquitecto Xan Casabella. Tamén se prevé garantir a súa seguridade para que poida ser visitado.

O acordo inicial entre ambas as dúas administracións supoñía un desembolso total de 600.000 euros pola Deputación e de 150.000 polo Concello que prevé destinar a cantidade restante para reparar o Estanque da Gruta.

Aínda quedan varios pasos antes de poder ver os resultados.

O convenio xa foi asinado o día 2 de outubro, despois terá que sair a licitación e contratación. O Concello estima que entre finais de 2020 e principios de 2021 poderían comeza os traballos. O prazo previsto para a execución é de a p rox i m a d a m e n te u n a n o e medio xa que, tal e como afirmou Xan Casabella "é un traballo de moita complexidade, moi artesán", dixo.

Demandas á Xunta O presidente da Deputación, Valentín González Formoso, e a

O presidente e o vicepresidente da Deputación, a alcaldesa, e varios concelleiros durante a súa visita ao Pasatempo /FOTO ARUME alcaldesa de Betanzos, María Barral, visitaron o recinto acompañados do vicepresidente provincial, Xosé Regueira, e o portavoz do Goberno provincial, Bernardo Fernández, xunto a varios membros da Corporación Local e o arquitecto Xan Casabella.

Nas súas intervencións ante os medios de comunicación, tanto o presidente provincial como a alcaldesa incidiron na necesidade de que "a administración autonómica cumpra as súas promesas e ofreza o apoio técnico e económico comprometido ao Concello para completar un proxecto integral de rehabilitación do parque.

O compromiso provincial debería ser unha lección para que todas as administracións se impliquen con recursos económicos para a recuperación do Pasatempo", dixo González Formoso.

Barral, que agradeceu o compromiso da Deputación, reclamou tamén que a Xunta "aporte fondos propios e que inclúa este proxecto entre as súas prioridades", dixo, e engadiu que agarda que desde o Goberno Central tamén se concreten axudas.

Neste sentido, o BNG presentou unha iniciativa no Parlamento galego para reclamar que o exe-

cutivo autonómico achegue fondos para a rehabilitación do parque. "Pedimos que se reserve no orzamento do vindeiro ano unha partida para impedir a desaparición do parque", dixo a deputada nacionalista Mercedes Queixas.

Pasarela metálica O Concello anunciou tamén que os 200.000 euros que estaba previsto invertir na reforma integral da pasarela metálica con cargo aos fondos provinciais POS 2018 non se vai realizar e os cartos destinaranse a outros proxectos de reforma do parque seguindo a planificación por fases prevista polo goberno local: "Cando se abra o parque faremos un mantemento da pasarela pero agora mesmo non é unha cuestión prioritaria", dixo María Barral.

Por outro lado, o Concello encargou a redacción do proxecto de recuperación da fonte das Catro Estacións, situada fóra do parque pero que forma parte tamén dos elementos incluídos na declaración BIC. Unha vez rematado o proxecto terá que agardar pola pertinente autorización de Patrimonio.

6 Bc

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2020

PRAZA DO CAMPO

Diego Salgado, músico:

“Gústame a analoxía de ter animais dentro” Se subió por primera vez a escena cuando tenía 17 años y era vocalista del grupo CanDo Band. Su padre tenía una discoteca repleta de clásicos, capitaneados por la Motown, Michael Jackson y Prince, mientras que su tío era un “melómano empedernido” que le enseñó los ritmos del hip hop y la música experimental.

LAURA GESTAL / Betanzos Toca el bajo, la guitarra y las teclas, aunque admite que su principal instrumento es la voz.

Estudió Arte Dramático durante tres años persiguiendo el sueño de dedicarse al teatro. Y creó una compañía. Pero, como todo aquel que apuesta por sus decisiones, corría el riesgo de que nada fuera como planeaba.

Por mucho dolor que a veces causen los desengaños, Diego Salgado tuvo que empezar a “buscarse la vida” y, alentado, supo que se dedicaría a la música ya dedicándose a ello.

En plena normalidad pandémica, el artista prepara su primer disco, Growing Strong –Crecer Fuerte–, cuya fecha de lanzamiento desconoce: “Nadie me ayuda porque me fastidia no pagar el trabajo, y ahora la situación económica no está favorable para eso”.

Por lo tanto, él mismo ha grabado y compuesto sus canciones, que se encuentra mezclando y masterizando desde la casita de campo en la que vive, a unos pocos kilómetros del centro de Santiago. “Gústanme as plantas, facer crecer as cousas, a analoxía de ter animais dentro. Notei un crecemento importante, de estabilidade e solidificación da miña vida, por

iso o álbum se chama así”, dice el intérprete.

Nos encontramos en el casco histórico de la misma ciudad, Santiago de Compostela, en el Riquela, un local con terraza que acogía espectáculos de artes escénicas cuando “la vida era vida”, acierta Salgado.

Tomamos una foto en una callejuela, donde cobró sentido el “mismo sitio, distinto lugar” que canta Vetusta Morla. Diego Salgado explica que había elegido el mismo escenario que otro medio de comunicación para el posado. Sin embargo, a aquel diario tuvo que cortarle la entrevista, hace un año y medio, por un comentario desafortunado –no quiso manifestarlo– sobre su exnombre artístico, Diego Negro: “Me llaman negro desde pequeño porque me crié encima de la cultura afroameri-

Portada del primer disco de Diego Salgado

cana, con la que conecté a través del funky, el soul y el baloncesto. Me di cuenta de todas las dimensiones racistas que había detrás del mote, asunciones peyorativas que hay detrás de muchos apodos de calle en este país, y no quise participar de eso”.

Con una escala de valores más que clara, Salgado se mudó a la capital autonómica para tomar tierra, a expensas de abrirse camino en el mundo de la música: “El último lustro fue intenso a nivel de bolos y proyectos. Me gustaría ir fuera de España porque sólo he tocado en salas de conciertos de Bilbao, Zaragoza, Madrid y León. Sin embargo, Santiago es barato para vivir y una de las pocas ciudades en las que se puede tocar sin pagar un alquiler de sala”, explica.

El cantante confiesa sentirse más cómodo hablando en gallego y continúa la conversación en este idioma: “Teño o sentimento de que me gusta a miña terra e quero crear oportunidades aquí. Vendéronnos o conto capitalista de mercar e consumir experiencias, de que se non vives fóra vas ser un ignorante, sen lembrar que a xente que emigra non o fai por unha cuestión voluntaria”, proclama.

El virus que ha puesto en

El músico betanceiro Diego Salgado jaque al planeta desgasta también a este humilde músico, que toca en la calle, hace teatro m u s i c a l co n l a a g r u p a c i ó n ImproVersados y forma banda con Udra y Mojo Experience, aunque también fue componente del grupo de rock progresivo Eucaria.

El volumen de conciertos descendió en la mejor temporada del año, la estival. Si en época ordinaria ofrecían cincuenta conciertos, este verano sólo ha tocado en cinco. Una crisis ingente que se traslada a la transversalidad de las industrias culturales: “Tiñamos unha residencia semanal nun local compostelán que pechou, polo que quedamos sen teito para desenvolver o espectáculo”, lamenta.

En paralelo, Diego Salgado es profesor de técnica vocal en su domicilio, una clase “comprometida e íntima a nivel psicolóxico, posto que a voz é o reflexo dos traumas, carencias e bloqueos emocionais que temos”, declara.

En aras de proyectar un futuro, Salgado confiesa que le gustaría llegar alto, dentro del género indie, alternativo, jazze-

ro y blues que maneja. De lo contrario, vivimos en un mundo donde el objetivo de la industria es hacernos entrar en una dinámica que mide el éxito y la calidad en función de las cantidades –de oyentes, de taquilla, de cuotas de pantalla–, donde se da el fenómeno de la McDonalización, teorizado por el sociólogo George Ritzer respecto a los procesos de producción. Igual que todos comemos la misma y mediocre hamburguesa, todos vemos las mismas películas y escuchamos la misma canción como efecto de la globalización y el oligopolio empresarial que regenta los medios de comunicación de masas, que moldean la identidad individual y las pautas de consumo a base de escoger unos mundos y rechazar otros. Y por ahí, Diego Salgado no está dispuesto a pasar: “Rematas dándote de conta de que ser artista non vai de ter éxito. O sector funciona con parámetros moi estritos que non son alcanzables para todo o mundo. Non se pode loitar contra as derivas do mercado, mais non procuro chegar ao público do reggaetón”, defiende.

PUBLICIDADE

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 0

7 Bc

8 Bc

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2020

PRAZA DO CAMPO

Santa María acolle tres concertos de música antiga do Centro Nacional de Difusión Musical As actuacións serán entre o 2 e o 4 de outubro, están incluidas no circuito do CNDM e conta coa colaboración do Concello e da Unidad Pastoral de Betanzos REDACCIÓN / Betanzos "Música Antigua en Betanzos" é o título do ciclo de tres concertos incluído no program a " C i rc u i to s " d o Ce n t ro Nacional de Difusión Musical (CNDM) que trae a Betanzos a algúns dos nomes máis destacados da música histórica española.

O conxunto vocal Alia Mvsica/Vox Feminae, a formación Schola Antiqua e o dúo formado pola soprano galega M e rc e d e s H e r n á n d e z e o arpista Manuel Vilas actuarán na fin de semana do 2 ao 4 de outubro no marco incomparable do betanceiro templo de Santa María do Azougue.

A programación estaba inicialmente prevista para o mes de maio e tivo que suspenderse pola crise sanitaria. Agora, o CNDM, o Concello e a Unidad Pastoral de Betanzos retoman este evento musical que será "junto con el concierto de Leo Nucci el pasado mes de febrero, el acontecimiento

musical en Betanzos para este año, por la temática y por la calidad de los intérpretes", explicou o párroco Santiago Pérez.

Acordes medievais, renacentistas e barrocos Alia Mvsica/Vox Feminae abriu a programación o día 2 co recital "Secreta mulierum" cun repertorio de voces femininas que interpretaron monodias e polifonías dos séculos XII e XIII. Baixo a dirección de Miguel Sánchez, este veterán grupo de voces femininas o f re ce u u n h a m e st u ra d e pezas da mística, filósofa e compositora alemana Hildegard von Bingen. A actuación recreou para as persoas asistentes un dos momentos cruciais da música occidental: o nacemento da polifonía.

O sábado día 3 actuará o grupo vocal Schola Antiqua, dirixido por Juan Carlos Asensio, que interpretará antifo-

nías, himnos e responsorios recuperados en primicia tras varios séculos de silencio. O concerto contará con dez obras que son testemuño da "aclimatación del canto gregoriano en tierras gallegas y dedicados al culto a los santos", explicaron fontes da organización.

O p e c h e d o c i c l o s e rá o domingo 4 de outubro coa soprano galega Mercedes Hernández acompañada á arpa por Manuel Vilasy, que ofrecerán ao público o recital "Ultramar. Un viaje por la música del siglo XVII entre Italia, España y América".

As actuacións teñen aforo limitado para cumprir os protocolos anti Covid. Só 64 persoas poden asistir aos concertos nos que, ademais, deberán respetarse todas as medidas de seguridade establecidas no marco da pandemia.

Esta é a segunda vez que Betanzos acolle un ciclo do Centro Nacional de Difusión Musical.

ESFUERZO, MOTIVACIÓN Y CAPACIDAD DE ADAPTACIÓN AL NUEVO CURSO [EQUIPO DOCENTE DEL CPR PLURILINGÜE NUESTRA SEÑORA DEL CARMEN ATOCHA DE BETANZOS] Iniciamos el nuevo curso escolar, con grandes retos, la exigencia escolar prosigue y en esta ocasión acompañada de nuevos hábitos que no harán perder la esencia ni la motivación a los educadores.

En el CPR Plurilingüe Nuestra Sra. Del Carmen (Atocha) la nueva normalidad fue retomada mayo, con los alumnos de 2º Bac, promoción que ha buscado la ocasión para reconocer su agradecimiento a través de un cariñoso mensaje de valoración y felicitación, animando a no perder los valores que los d i fe re n c i a , a n i m á n d o l e s a seguir apostando por la cercanía y el acompañamiento, subrayando que se han sentido queridos y muy valorados durante toda la trayectoria académica en “su colegio”.

Sin duda, sigue siendo una vuelta a las aulas repleta de incertidumbres, los ajustes en horarios, reorganización de

Imagen de la entrada al centro espacios, adaptación metodológica, incorporación de recursos humanos, más tecnología en aulas y medidas de protección conforme a las recomen-

daciones sanitarias,… innumerables cambios, nuevas responsabilidades y compromisos para ofrecer un espacio seguro al alumnado y a las familias. La clave está ahora en ser un gran equipo, respetar los espacios y horarios, ser flexibles y concienciarnos de que el esfuerzo es de todos. Perseverar, la responsabilidad individual y colectiva son aprendizaje, valores que favorecen el verdadero pensamiento y espíritu crítico.

La propuesta metodológica de aprendizaje por proyectos SEMGAL, las dinámicas activas, el trabajo cooperativo y contextualizado continuarán, pero con algunas variantes al quedar supeditadas a la situación sanitaria y a lo establecido por el protocolo educativo. En la página web http://www.atochabetanzos.com/ puede consultarse además de conocer las actividades diarias.

PUBLICIDADE

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 0

9 Bc

10 B c

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2020

ENTREVISTA

Andrés Pandelo Torres, concelleiro de Xuventude, Novas Tecnoloxías, Transparencia e Información Cidadá

"Non é xusto que se culpe só á xente nova de saltarse as normas do Covid " ISABEL SOUTO Con 28 anos é o concelleiro máis novo da Corporación. A súa curta experiencia en política, que non pasa dos dous anos, non é impedimento para xestionar dende xullo de 2019 as concellerías de Xuventude, Novas Tecnoloxías, Transparencia e Información Cidadá. A súa incursión no eido da política foi motivada polas súas inquedanzas por tratar de axudar a Betanzos, e as municipais de 2019 brindáronlle esa oportunidade: "En ningún momento pensei aspirar a ser concelleiro tan pronto".

Músico de profesión pertence á Banda Municipal de Betanzos onde comezou os seus estudos musicais en 2003 da man dos mestres Pepe Pita e Raúl Galán aos que lles está agradecido, en especial ao desaparecido Pepe Pita "porque grazas a el cheguei a acabar unha carreira musical e tocar e vivir durante un tempo da música", recoñece. Graduado Superior na especialidade de interpretación, é profesor de trompeta e como tal exerceu no Liceo La Paz da Coruña. Agora, traballa como conserxe no colexio de Boimorto mais agarda que máis tarde ou máis cedo poida ter acceso a unha praza de mestre de música -que levan anos sen ser convocadas. Entre os seus soños poder chegar a formar parte da Orquestra Sinfónica de Galicia.

Ademais, é voluntario da Agrupación de Protección Civil de Betanzos onde leva máis de cinco anos adicando o seu tempo libre a axudar en todas aquelas tarefas para as que sexa requerido. Durante o confinamento formou parte dun grupo estable de cinco voluntarios que estaba as vintecatro horas en alerta. É o concelleiro máis novo da Corporación e é a primeira vez que asume un cargo de xestión. Como viviu este primeiro ano?

Foi un periodo de aprendizaxe no que tiven moita axuda dos compañeiros que xa tiñan experiencia porque eu descoñecía en profundidade o funcionamento interno dun concello, de todas as tramitacións e papeleos que hai que facer para poder sacar adiante calquera proxecto.

Pero pouco a pouco vas collendo hábitos, sei que aínda me queda moito por aprender e creo que aínda que levara moitos anos nisto sempre se está aprendendo.

Cales son as liñas de traballo e os obxectivos na área de xuventude?

Este ano tratei de modificar un pouco o programa de actividades.

Realmente a intención era que fose máis extenso tanto no aspecto lúdico como no de formación. Pero coa Covid-19 tivemos que restrinxir bastante as actividades. O ano pasado, acababa de chegar, e moitas das actividades xa estaban contratadas así non puiden facer todo o que eu quixera. E este ano si que se presentaba unha oferta máis completa en

formación, buscando abrir un pouco somos os que máis doado o temos máis o abano para os tres rangos de hoxe en día. Estamos sempre penidade que temos: ata 14 anos; de 14 a dentes do móbil, do whatsApp, das 20; e de 20 a 35. Pensamos en ofer- Redes Sociais...

A mocidade de Betanzos é particitar tanto actividades lúdicas, como foi a ruta en kaiak ou un obradoiro de pativa?

Sempre houbo demanda de prazas drons e un curso de obtención de piloto de drons, que tiveron moita para os cursos que se ofertan pero aceptación. E tamén de formación, este ano, non sei se foi pola pandecomo o curso de carretilleiro, de pla- mia, pero incrementouse e houbo taforma elevadora... que serven á lista de espera en varios cursos. mocidade para aumentar as súas Rexistramos unha maior demanda posibilidades á hora de optar a un que outros anos. O balance de activiemprego ou completar a súa forma- dades deste verán foi un éxito a ción para facilitar o acceso ao merca- pesar do Covid-19.

En relación coa crise sanitaria, do laboral.

O meu obxectivo a longo prazo como valora o comportamento da sería poder ofertar un programa de mocidade con respecto ao cumprixuventude máis completo que abar- mento das normas? Cre que se está case distintas direccións dentro de a culpabilizar en exceso á xente xuventude porque levamos tamén os nova polo seu comportamento?

Eu creo que a mocidade en xeral si locais de ensaio, por exemplo, que que cumpre. utilizan unha vinteestabamos na de grupos e nos "Temos que conseguir Pero tan afeitos a que acabamos de realizar melloras; que a xente maior coñeza p o d e r fa ce r a normal que, levamos as activie utilice con soltura as vida despois dos dades de información para os mozos novas tecnoloxías para meses de confinamento, no e mozas que buscan o seu primeiro poder realizar xestións" momento en que nos deron un emprego, subvencións para xóvenes emprendedores... pouco de liberdade,... cando estás a premisa sería reactualizarnos e con amigos confíaste, sacas a máscaintentar chegar máis á mocidade de ra, podes caer en erros polo exceso Betanzos. Ofrecer un cartel de activi- de confianza, sentímonos moi segudades para verán e tamén para ros cando estamos cos nosos amigos Nadal, sempre que a Covid o permita porque vemos que todos estamos porque as actividades limítanse sans e parécenos que non vai pasar nada. Pero si que vexo que non son moito en canto a aforo.

Cales cre que son as principais só os xóvenes os que non cumprimos necesidades ou demandas da xente as normas. Todos nun momento dado podemos caer nese exceso de nova en Betanzos?

Eu creo que, ao igual que en todos confianza que nos fai baixar a garda. os sitios, a principal demanda e Non creo que a xente nova teña que necesidade é atopar o primeiro pagar todo o "pato". Eu vexo no meu emprego. Cando acabas os estudos traballo tanto aos nenos de primaria o que queres é traballar e iso a día de como de secundaria que son máis estritos no aspecto hixiénico que calhoxe está moi complicado.

Como se pode axudar dende a quera adulto. Si que é certo que hai concellería que dirixe neste senti- unha rama da mocidade que quizáis é a que é máis propensa pola idade, do?

Dende a concellería de Xuventude entre os 17 e os 21 anos, son idades e en colaboración coa de Emprego máis complicadas. Todos somos sempre se intenta axudar ao que o valientes, non nos vai pasar nada e solicita. Unha idea de futuro é sacar imos comer o mundo.

No que respecta á área de novas un boletín para a xente nova, e buscar un programa de axudas cando se tecnoloxías, cales son os seus prinempeza a traballar. Non só a nivel cipais obxectivos?

A liña de traballo neste sentido é concello senón a nivel da comunidatratar de chegar a todo o mundo, de e do estado.

Cales son as canles do Concello tanto a mozos como a adultos, á xente maior, que todos aprendan a para chegar á mocidade?

Por un lado a OMIX que ten unha utilizar as canles que a raíz da panpersoa á fronte que se ocupa de tra- demia se fixeron tan necesarias. Por mitar o carné xove, ofrece informa- exemplo, á hora de presentar solicición e asesoramento, canaliza as ins- tudes telemáticas. É complicado que cricións nos programas de activida- lle digas a unha persoa maior que ten des... E empregamos tamén canles que realizar trámites por esta vía. É de difusión vía whatsApp para xente un labor dos nosos técnicos axudar a que xa é habitual a apuntarse aos esa xente á que pola súa idade lle cursos e tamén a través da páxina resulta máis difícil achegarse ás web municipal e das redes sociais do novas tecnoloxías é máis complicado Concello, Facebook, Instagram e que para xente máis nova. O rango Twitter poden informarse e facernos de idade sobre os sesenta anos estachegar as súas inquedanzas. A xente se actualizando. Pero é un obxectivo nova se queremos informarnos a longo prazo que xente de calquera

O concelleiro Andrés Pandelo Torres / FOTO ARUME idade poida utilizar as canles oficiais que se ofrecen a través da páxina web do Concello, da Xunta, do Estado... para realizar xestións telemáticas. Sobre todo pola comodidade que supón poder facelo dende a casa e a calquera hora. É satisfactorio ver que persoas como miña avoa, de case oitenta anos e sen coñecementos informáticos foi capaz de sacar o certificado dixital e o orgullosa que se sinte de saber utilizalo.

Pero é algo frustrante ás veces comprobar que non sempre podes chegar a todo o mundo, que teñas os medios e que a xente non os saiba utilizar é algo que temos que contribuir a mellorar.

Nese sentido, a liña de traballo sería a de organizar actividades formativas?

Si, buscar cursos de formación, intentar chegar a esa xente maior que é a que máis custa porque a xente nova xa dende o colexio e mesmo antes, manéxanse ben coas novas tecnoloxías. Habería que facer cursos específicos para esta franxa de idade. Fanse para público adulto en xeral, e adoita apuntarse xente con poucos coñecementos previos, que queren aprender, que se interesan máis pola materia. Unha das actividades que imos realizar de aquí a decembro deste ano é intentar organizar cursos para que a xente obteña o certificado dixital e desde o Concello, desde a aula CeMIT poidan chegar co seu certificado dixital e buscar ou presentar os documentos que precisen ou mesmo que o poidan facer desde o móbil.

Hai cursos programados a curto prazo?

En setembro acabaron todos os cursos de formación da OMIX e a CeMIT oferta cursos todos os meses e en colaboración coa aula organizaremos cursos de obtención do certificado dixital e o seu uso nas diferentes plataformas.

Ofértanse tamén actividades deste tipo na zona rural ou centralízanse na Aula CeMIT? A nosa finalidade é que zona rural nunca quede apartada. Fixemos cursos o ano pasado de acceso ás novas tecnoloxías a través dunha subvención da Deputación na Asociación de Veciños de O Norte e na de San Martiño, con boa participación, con todas as prazas cubertas. E neste sentido agradecemos que tanto o que nós propoñemos como o que

nos piden teña boa acollida. Temos pendente tamén facer un curso deste tipo coa Asociación de Xubilados e Pensionistas Brigantina.

O portal de transparencia pasa por ser un dos máis completos da provincia Eu creo que segue sendo. É algo que está aí pero segue a ser descoñecido para moita xente e é de moita utilidade. Para que a xente consulte e non teña dúbidas dos trámites que se realizan, das contratacións, da xestión municipal en definitiva.

En época de Covid, a páxina web municipal e as redes sociais do Concello cobraron un maior protagonismo Eu creo que a páxina web tivo máis visitas durante estes tempos de Covid, durante o confinamento, porque a xente quería informarse, precisaba facer xestións, etc. e tratamos de facela máis útil neste sentido, por exemplo instalamos un banner para solicitude de cita previa. A páxina web é moi completa pero eu si que cambiaría a súa apariencia para facela máis intuitiva. É algo que de cara ao futuro, se podo, gustariame cambiar. Intentar facer unha web coa mesma información pero máis accesible. E, por outro lado, as redes sociais son a primeira toma de contacto que ten a xente con calquera noticia. Todos estamos pendentes do móbil. É algo que ten moita visibilidade e dá moita información. Á hora de transmitir un aviso é moi eficaz.

Que lle gustaría ver cumprido ao remate do Seu mandato?

Gustariame que a sociedade de Betanzos e en especial a xente maior chegue a un nivel bo en canto ao manexo das novas tecnoloxías e que nós poidamos axudarlles a adquirir eses coñecementos. Gustariame tamén que poidamos axudar a que a xuventude de Betanzos teña máis doado chegar a obter o seu primeiro emprego e ofrecerlles un amplo programa de actividades complementarias tanto de cara á súa formación como ao tempo de lecer. Tamén me gustaría ver cumprido que ofrezamos ese servizo de formación a todas as franxas de idade, que chegamos a ese sector xoven, de mediana idade e maior. Quero dicir tamén que o meu despacho está aberto para todas as persoas e quixera animar á xente a que non dubiden en vir e trataremos de axudarlles no que poidamos.

SEMANA DA TORTILLA DE BETANZOS

11 Bc

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 0

Semana da Tortilla de Betanzos A

UN XURADO PROFESIONAL FORMADO POR TRES RECOÑECIDOS COCIÑEIROS ELIXIRÁ A TORTILLA GAÑADORA DO CERTAME, QUE SE CELEBRARÁ ENTRE O 2 E O 11 DE OUTUBRO

Semana da Tortilla de Betanzos chega este ano á súa décima edición e, nesta ocasión, a súa celebración estará marcada polas circunstancias derivadas da pandemia da Covid-19. Ás medidas de seguridade establecidas nos locais de hostalería participantes súmanse outras acordadas entre o Concello e os hostaleiros e que afectan á mecánica do certame para elixir a mellor tortilla de Betanzos. Así, o xurado que escollerá aos finalistas non percorrerá os locais para probar as tortillas senón que a selección realizarase nunha cata a cegas no Salón Azul do Liceo. Tamén hai novidades con respecto ao xurado da final que, por primeira vez, estará formado só por profesionais do sector. Os encargados do veredicto final serán tres cociñeiros de recoñecido prestixio en Galicia: Luis Veira, Chef e Estrella Michelín, de Árbore da Vida; Adrián Felípez de Miga e Hünico by Adrián Felípez do DoubleTree by Hilton A Coruña e Dani López de O Camiño do Inglés. A final, que será tamén mediante cata cega, celebrarase o día 11 no Salón Azul do Liceo e retransmitirase a través das redes sociais do Concello.

Nesta ocasión participarán dezanove locais neste evento promocional organizado polo Concello. Os clientes que se acheguen a calquera dos establecementos inscritos poderán degustar un pincho de tortilla por 1,5 eu-

ros en barra. En mesa o prezo será o que teña establecido o local habitualmente para este servizo.

Os clientes terán a oportunidade de elixir cos seus votos ao gañador do premio popular e de participar en dous concursos convocados polo Concello. O primeiro, en colaboración coa Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo, terá como premio cinco experiencias gastronómicas para dúas persoas nun dos "Restaurantes da Biosfera" certificados coa Marca de Calidade da Reserva. Os clientes que queiran optar a estes premios deben probar a tortilla en polo menos cinco establecementos diferentes e levar consigo os folletos para participar nos que os locais deben estampar o seu selo. Unha vez cubertos os cinco selos, deberán depositar os cupóns en calquera dos negocios inscritos. O sorteo realizarase o 15 de outubro ás 13.30 horas no Salón Azul do Edificio Arquivo Liceo.

Haberá outro concurso a través das redes sociais que conta coa colaboración de Coca-Cola no que os clientes teñen que subir ao Facebook, ao Twitter ou ao Instagram de "Betanzos tan cerca" unha foto na que se vexa o pincho de tortilla xunto cunha botella aberta de Coca-Cola e de fondo unha parte do local no que están consumindo. Haberá tres gañadores que recibirán lotes de produtos da firma.

1 2 3 4 3

5 6 7 8 9

19 18

10

15 16

11 2

12

14

17

13 12 11

13

10

14

9

4

15 5

16 17

8

7

18 19 1

6

1 2 Bc

SEMANA DA

Tortilla Tortilla de de

Betanzos Do 2 ao 11 de outubro

2020

NUMERACIÓN ANUNCIANTES SEGÚN O PLANO DA PAX. 11

2

1

1 3 Bc

PUBLICIDADE · SEMANA DA TORTILLA DE BETANZOS

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2020

1.- Parrillada OsCaneiros 2.- Las Cuevas

3.- Casa do Queixo

4.- Bodega Rivas

5.- Cervexería Yocri

Restaurante amplo situado en Infesta preto da Estación do Norte, cunha fermosa terraza ao aire libre. Dispón dunha parrilla fóra, onde preparan unhas deliciosas carnes e peixes á grella, ademais dunha carta caseira moi variada: a tortilla Betanceira, albóndegas de bacallau, raxo con pementos asados, bombas picantes, croquetas variadas da casa, patacas bravas, etc. E, como broche final, os seus deliciosos postres caseiros. O establecemento pecha os luns.

Cafetería Las Cuevas está situado nun dos locais de Eroski. Aberto dende 2013 dispón de zona de xogos infantil adaptada ás medidas de seguridade da Covid-19. Conta con amplas instalacións e con terraza exterior cuberta. Ofrece por semana menú do día e está especializado en tapas e racións. Entre as máis solicitadas polos clientes están o raxo á crema de champiñóns e o polo ao queixo.

Abre de 8.30 a 12.00 horas e pecha os domingos.

Os produtos estrela de Casa do Queixo son os queixos e os embutidos ibéricos e de porco celta. Este local caracterízase pola calidade dos seus produtos, na súa maioría galegos. O viño e os licores artesáns son outro dos reclamos deste establecemento situado no casco histórico. Organizan comidas para grupos e servizos de catering.

Local centenario ubicado na Avenida Linares Rivas, número 4. Onde os clientes poderán disfrutar de viños de diferentes denominacións de orixe, sempre acompañados duns exquisitos pinchos de orixe leonés.

Cervexería aberta desde o ano 2007 onde a cociña está aberta todo o día, desde que abre o local ás 7 da mañá ata o peche. Entre as súas especialidades en comida destacan os pratos combinados, hamburguesas, bocadillos, sándwiches, tapas e racións. Ademais, preparan comida para levar. Dispoñen tamén de menú do día. Yocri abre todos os días do ano.

6.- Mesón Avenida

7- Sinuessa

8.- Ternera Grill

9.- Cho

10.- Jamonería El Ibérico

A Sinuessa é a fusión entre dúas culturas irmandadas: a italiana coa española. Ofrece dende comida típica italiana artesá, pastas, carnes, postres caseiros... ata unha gran variedade de pratos españois como a tortilla de Betanzos, pementos de Padrón,... O restaurante foi gañador en dúas ocasións do Premio da Mellor Tortilla de Betanzos. Non volo perdades!

Ternera Grill abriu o 13 de marzo, pero tivo que pechar ata o 11 de maio polo confinamento. Lugar para beber, comer, cear ou picar algo. Durante a semana dispón de menú do día e tamén preparan comida para levar.

Caracterízase pola súa cociña tradicional e entre as súas especialidades están o churrasco, a tortilla de Betanzos e destacan especialmente os seus tallaríns á mariñeira. Ten comedor interior e terraza.

Ideal para tomar un viño sempre acompañado de pinchos, para comer, cear ou picar algo. Cun amplo comedor climatizado, destaca pola orixinalidade das súas propostas, como os canelóns de pato en salsa de foie ou a grella de verduras con cruxiente de rulo de cabra, os champiñóns recheos sobre salsa de foie, ou as súas ensaladas especiais e orixinais como os roliños de salmón ou a de tomate, aguacate e mozzarella fresca. Sen esquecer a cociña tradicional presente tamén na súa carta.

Xamonería especializada en produtos gourmet e todo tipo de embutidos ibéricos e produtos da terra, como a tortilla de Betanzos, para consumir no local ou para levar. Ademais, ofrece unha gran variedade en almorzos: peregrino, executivo, español, inglés, francés, etc. Achégate a coñecer este novo local nos Soportais do Campo.

11.- Casanova

12.- La Bodeguilla

15.- La Escondida

18.- Casa Carmen

19.- Onze

A súa cociña baséase nos produtos de mercado, o mellor da cociña atlántica cociñada con mimo e intentando provocar emocións.

Casanova dispón dunha ampla carta que varían con frecuencia. Na zona de picoteo non falta a tortilla de Betanzos, as patacas bravas ou o raxo con cogumelos entre outras moitas opcións. Produtos cento por cento naturais tanto pola súa orixe como pola súa elaboración.

La Bodeguilla é un local acolledor situado nas calexas, na zona de viños de Betanzos.

As súas especialidades máis destacadas son polbo, chipiróns, raxo, zorza, secreto, orella, etc. Ademais, ofrecen unha amplísima variedade en tapas e pinchos que se suman á famosa tortilla de Betanzos presente sempre na súa carta.

Situado nas calexas, este local leva aberto tres anos, e xa no seu primeiro ano, gañou o premio do xurado na Semana do Pincho e tamén o premio popular da Semana da Tortilla, galardóns que repetiu en varias ocasións.

Especializado na tortilla de Betanzos, o seu prato estrela, ofrecen tamén racións variadas e adaptadas á temporada. Dispoñen de comedor e dunha ampla carta de viños con máis de 75 referencias.

Cunha traxectoria de varios anos. Casa Carmen oferta dende pratos típicos de picoteo a una amplia variedade de carnes para degustar á pedra e produtos do mar de temporada.

Traballa principalmente con produtos locais pero tamén procura ter produtos doutras zonas de España co galo de variarlle o menú aos clientes habituais.

Onze é un local de recente apertura, ubicado nos soportais da Fonte de Unta, no que os clientes poden atopar desde un variado de tostas ata racións ou hamburguesas artesanas a prezos asequibles. O local pecha os martes todo o día e os domingos pola tarde.

Cociña tradicional cun toque persoal conforman o selo desta casa de comidas na que a súa atención agradable e familiar farante sentir como na casa. Boa man en materia de asados, menú do día entre semana e un amplo comedor ao servizo dos seus clientes.

Unha visita que realmente merece a pena. E non podes marchar sen probar o seu prato estrela: "Bacallau Avenida". O local pecha os domingos pola noite.

3

4

6

5

7

COMIDA CASERA TAPAS Y RACIONES

981 049 728

Avda. Juan García Naveira s/n

Camiño Real Infesta

CC de EROSKI, locales 1 y 2

9

10

981 775 743 Av. Linares Rivas 4

www.comeramodino.com

11

Especializada en: COCINA ITALIANA

881 980 620

981 772 338

981 772 985

666680985 · 981772505

C/del Rollo 1

C/Venezuela 44, bajo

Ctra. de Castilla 18

Rúa dos Ánxeles 26, bajo

15

12

8

18

19

comer y beber ESPECIALIDADES EN PULPO, TORTILLA, RAXO Y CHIPIRONES EN TINTA

facebook/chobetanzos chobetanzos chobetanzos@gmail.com

981 77 32 54

981 45 77 66

981 77 55 00

981 02 45 94

Rúa dos Ánxeles, 3

Rúa Ferradores 31, bajo

Rúa Ferradores 21

Venela do Campo 2

981 77 43 63 Travesía del Progreso 17

Reservas: 667 534 642 C/ Fonte de Unta 12

CERRAMOS MARTES TODO EL DÍA Y DOMINGOS POR LA TARDE

680 29 13 32 Fonte de Unta · 8

14 Bc

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2020

DEPORTES F Ú T B OL

P I R AG Ü I SMO

Seguen os triunfos para o Clube Ría de Betanzos

O Betanzos CF continúa sen saber a data de inicio da competición na Preferente

Ademais dos éxitos nas competicións das diferentes categorías, cómpre destacar o A situación afecta ao resto de equipos tanto ao sénior cuarto posto de Iván Fernández en K2 500 no selectivo nacional para a Copa do Mundo feminino como ás categorías base PABLO FERNÁNDEZ PRESAS

Continuando a traxectoria de éxitos do mes pasado, o Club Náutico Ría de Betanzo s vé n d e a c a d a r n ove medallas (sete ouros, unha prata e un bronce) en 14 finais no Campionato Galego Sprint de Veteranos celebrado en Verducido (Pontevedra).

David Veiga obtivo dous ouros en C1 35-39 anos en 200 metros e 1000 metros, o mesmo que Xosé Vales que obtivo dous ouros en 200 e 1000 metros, pero esta vez en C1 40-44 anos.

Ambos os dous, Xosé e Veiga, gañaron outros dous ouros máis facendo parella en C2 Veterán-A en 200 e 1000 metros. Ouro tamén foi p a ra Ad o l f o e n K 1 1 0 0 0 metros 45-49 e Nef foi bronce en K1 1000 metros 40-44.

Adolfo e Nef fixeron parella en K2 1000 metros VeteránA acadando a medalla de prata.

Por outra banda, no Trofeo Internacional Concello de Vigo Kayak de Mar, tamén se conseguiron dúas medallas,

REDACCIÓN/ Deportes

O equipo infantil do Ría de Betanzos co seu adestrador "Javito"

unha de ouro para Adolfo en Veterán-B e unha de prata para Nef en Veterán-A. N o C a m p i o n a to G a l e g o Sprint Cadete-Infantil cómp re d e st a c a r o p r i m e i ro posto do K4 1000 metros Infantil-B de Alma, Aroa, Sara e María e o segundo posto do K2 1000 metros Infantil-B de Alma e Sara completando tamén un bo campionato o resto de com-

poñentes do Clube.

E, para rematar, cómpre salientar a participación de Iván Fernández no Selectivo Nacional para a clasificación para a Copa do Mundo de Sprint no que acadou dous sétimos postos, en K1 200 e 500 metros respectivamente, e un cuarto posto en K2 500 metros tendo como compañeiro a Blai Muñóz do Club Natació Banyoles.

Inmerso na incerterza. Ese é o estado no que se atopa o Betanzos CF no que se refire ao inicio e ao sistema de liga do equipo sénior que tería que competir na Preferente. A situación traládase ao resto de equipos tanto no que se refire ao sénior feminino como ás categorías base.

Despois de barallarse varias datas de inicio e coa sucesiva publicación de protocolos de actuación de toda índole o certo é que segue sen terse claro non só cando empezaría a tempada senón se esta chegará a comenzar.

Baixo estas premisas o equipo, que xa iniciou os adestramentos, está pendente das novidades que se van producindo día a día e, en función das noticias que vaian chegando, irá adaptando o seu ritmo de adestramento ás mesmas.

Categorías base Por outra banda as categorías base iniciaron os adestramentos coa finalidade de reto-

R EM O

mar a actividade física, fundamental no desenvolvemento persoal e emocional na infancia e na xuventude, coas limitacións propias do momento que se está a vivir no ámbito deportivo e sen perspectivas competicionais de ningún tipo.

Dende biberón a xuvenil están amosando unha gran responsabilidade no cumprimento dos protocolos que o clube, seguindo as directrices da Federación Galega de Fútbol, instaurou para o acceso ás instalacións e para os adestramentos. Sen dúbida un exemplo de responsabilidade individual a que está a amosar a base do clube.

As instalacións do Carregal contan cos medios precisos para facilitar a hixiene de mans, con dispensadores de h i d r o a l c o h o l n a e n t ra d a , alfombras de desinfección de calzado e un medidor de temperatura corporal para todas as persoas que accedan ao recinto. Ademais, os adestramentos están regulados para manter a distancia social e non se permite o acceso aos vestiarios, entre outras medidas.

T IRO CON ARCO

Iria Jarama, do Club de Remo Olímpico Mandeo, quinta no campionato de Europa Sub23

A asociación Arco Adarve comeza as clases de tiro con arco en Betanzos

Participará no europeo absoluto e o seu compañeiro Diego Veiga acudiu ao campionato de Europa junior.

A Asociación de Tiro con Arco Adarve dará comezo ás clases en Betanzos o día 7 de outubro no Pavillón polideportivo do IES As Mariñas. As sesións serán os mércores en horario de 18.00 a 21.00 horas con todas as medidas que marcan os protocolos sanitarios da Covid-19.

As clases están orientadas a nenos e nenas a partir dos 6 anos e a adultos sen límite de idade.

Durante o mes de outubro, as persoas ás que lles interese este deporte poderán achegarse polas instalacións para unha clase de proba. Poden obter máis información no teléfono 620040590 ou en arcoadarve@hotmail.com.

REDACCIÓN/ Deportes

A deportista Iria Jarama, do Club de Remo Olímpico do Mandeo, de Bergondo, obtivo o quinto posto no campionato de Europa Sub23 na modalidade Catro sen timonel, xunto con Esther Briz, Nuria Puig e Aiztpea González.

O equipo logrou o pase directo á final A tras unha boa eliminatoria. Nunha durí-

sima final, quedaron no quinto posto tras Rumanía, Italia, Holanda e Bielorrusia e por diante da potente Rusia, o que pon en valor o resultado conseguido, tal e como subliñaron fontes do clube.

Iria Jarama forma parte tamén do equipo Catro Sen Ti m o n e l q u e d i s p u t a rá o europeo Absoluto entre os días 9 e 11 de outubro en Poznan (Polonia). Participará coa tripulación que busca a clasi-

REDACCIÓN/ Deportes

Iria Jarama, segunda pola esquerda, durante o campionato de Europa

ficación para os Xogos Olímpicos de Tokio "o que será unha boa proba para coñecer o nivel das que serán as súas rivais na Clasificación Olímpica do mes de maio", explicaron dende o clube.

A participación internacio-

nal dos remeiros do clube bergondés complétase con Diego Veiga, que acudiu os pasados 26 e 27 de setembro ao Campionato de Europa xunior que se disputou en Belgrado (Serbia), na modalidade de Catro Scull.

COMARCA

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 0

C OIRÓS

1 5 Bc

C URT I S

Medio Ambiente licita por 96.000 euros as obras de humanización en Armea REDACCIÓN / Coirós

A autora posa xunto a algunhas das súas creacións

A betanceira Cristina Martínez Seijo expón en Coirós as súas obras de arte fractal A mostra poderá visitarse no Rincón de Chelo, en Queirís, ata o vindeiro 15 de outubro.

REDACCIÓN / Coirós Ata o vindeiro 15 de outubro poderá visitarse en "O Rincón de Chelo", en Queirís, a mostra de arte da betanceira Cristina Martínez Seijo, residente en Coirós. A mostra poderá contemplarse todos os días da semana, agás os martes.

A autora bautizou a súa técnica artística como "fractal".

Para as súas creacións emprega estilógrafos, diferentes pin-

turas, entre elas barniz de unllas, e pequenos obxectos cos que realiza as composicións sobre papel de acuarela.

A s s ú a s o b ra s e s t i ve ro n expostas na Galería Spazo de A Coruña e en Café Lanzós, en Betanzos.

Cristina Martínez é mestra no CPR Plurilingüe Nuestra Señora d e l C a r m e n Ato c h a d e Betanzos, onde imparte as asignaturas de Matemáticas, Lingua e Ciencias naturais.

A Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda acaba de licitar por algo máis de 96.000 euros o contrato para o proxecto de humanización de espazos públicos no lugar de Armea, en Coirós, ao abeiro do Plan Hurbe.

Os traballos estarán cofinanciados pola Xunta, que aportará o 70% do orzamento, e polo Concello, que achegará o 30% restante.

A finalidade das obras é poñer en valor o lugar de Armea e potenciar os seus elementos máis singulares. Os traballos proxectados prevén a humanización e mellroa urbana dos viarios e dos espazo s p ú b l i co s d e s t a zo n a , incluíndo unha completa intervención en materia de seguridade viaria para aumentar as zonas destinadas aos peóns mellorando a súa accesibilidade e eliminando barreiras arquitectónicas. Así, tal e como explicaron fontes da Consellería: "non só se buscamellorar e humanizar a contorna histórica e tradicional do núcleo de Armea, senón tamén reforzar a seguridade viaria e a accesibilidade de todo o conxunto".

O prazo de execución do proxecto é de dous meses.

A pista municipal que transcorre por Santaia foi reparada recentemente

Curtis inviste máis de 173.000 euros na mellora de camiños REDACCIÓN / Curtis O Concello de Curtis acaba de rematar as obras de acondicionamento da pista municipal que discorre pola parroquia de Santaia e enlaza coas aldeas de O Curro, Mostas, O Coto, Arrescalvo, Portolamoso, Chacente e A Penencia ata o límite do concello de Sobrado.

Os traballos realizados supuxeron un investimento de algo máis de 173.000 euros e consistiron na ampliación do firme e na renovación do pavimento cunha nova capa de rodadura con aglomerado. Tamén se limparon as cunetas e realizouse o pintado da sinalización horizontal.

Estas actuaciósn enmárcanse no plan integral do goberno lcoal de

Curtis para a mellora de infraestruturas viarias nos núcleos rurais.

Tarefas de desinfección Por outro lado, dende que comezou o curso escolar, o Concello realiza tarefas diarias de desinfección e limpeza en todas as zonas comúns, espazos de libre uso, exterior das instalacións e zonas contiguas aos CEIP de Curtis e de Teixeiro e ao Instituto.

Os traballos realízanse en coordinación cos equipos directivos dos centros escolares, cos que tamén se coordinaron outras medidas de protección, sinalización, etc. antes xa de que comezaran as clases.

16 B c

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2020

COMARCA P AD E RNE

B ER G ON D O

Bergondo reforza a limpeza diaria dos centros escolares O importe anual das tarefas será de 45.000 euros e realizaranse dúas visitas diarias a cada colexio REDACCIÓN / Bergondo O Concello de Bergondo asumirá o reforzo da limpeza e desinfección no CPI Cruz do Sar e nas escolas unitarias de Lubre, Ouces, Guísamo, Carrio e Vixoi.

Trátase dun servizo diario, de luns a venres, con dúas visitas en cada xornada a cada un dos centros escolares nas que se desinfectarán as aulas, os aseos e as zonas comúns.

Con esta actuación, que terá un custe anual de 45.000 euros, "o goberno local asume uns tra-

ballos que competerían á administración autonómica", subliñaron fontes municipais, "para que os escolares do muncipio dispoñan das mellores condicións de seguridade para o desenvolvemento da docencia na situación sanitaria actual", conclúen.

Para asumir estas novas funcións, o Concello aprobou en xunta de goberno o contrato de servizo de limpeza de edificios municipais para adaptalo aos protocolos da Covid-19 aplicables aos centros de ensino.

O Concello licita o Servizo de Axuda no Fogar por 4 millóns O contrato estará vixente durante catro anos e incluirá tamén ás persoas afectadas pola pandemia REDACCIÓN / Bergondo O Concello de Bergondo sacou a licitación o contrato do Servizo de Axuda no Fogar para o que destinará máis de 4 millóns de euros.

O contrato estará vixente por un periodo de catro anos e actualizouse para adaptarse ás circunstancias da crise sanitaria actual. É dicir, ademais das situacións de dependencia habituais, prestarase servizo tamén ás persoas ou familias afectadas pola pandemia.

O persoal deberá dispoñer dos equipos de protección

individual precisos para dese n vo l ve r e s t a p re s t a c i ó n seguindo todos os protocolos de hixiene e seguridade que marcan as autoridades sanitarias para a prevención da Covid-19.

O servizo prestarase de luns a domingos ata un máximo de 70 horas mensuais dependendo do grao de dependencia.

Así, para un grao III, de gran dependencia, establécese un tramo de 46 a 70 horas ao mes; para o II, dependencia severa, entre 21 e 45 horas mensuais; e para o grao I, dependencia moderada, de 1 a 20 horas mensuais.

CLASES PRESENCIAIS OU ONLINE ENSINANZA MUSICAL

ESPECIALIDADES INSTRUMENTAIS

Vento madeira: frauta traveseira, frauta doce, clarinePreparación das probas de te, saxofón. acceso ao conservatorio.

Corda: piano, violín, guitarra clásica, guitarra eléctrica, Linguaxe musical. baixo eléctrico.

Reforzo ás ensinanzas oficiais. Canto e coro infantil.

Agrupacións musicais: Corda de pulso e púa: bandurria, mandolina, laúd, baixo. pop, jazz e rock.

Vento metal: trombón, trompa, trompeta, tuba, bombardino.

Iniciación ao jazz.

Música moderna e harmonía.

Historia da música.

658 555 161 Rúa do Castro, 15 BETANZOS escolademusicaclave@outlook.es

MÉTODO MAGO DIAPASÓN PARA NENOS DENDE OS 6 MESES ATA OS 7 ANOS

O BNG propón elaborar un plan de accesibilidade universal para localizar barreiras arquitectónicas e corrixilas REDACCIÓN / Bergondo O BNG de Bergondo propuxo ao Pleno a elaboración dun plan de accesibilidade universal que permita elaborar un inventario de barreiras arquitectónicas "para telas localizadas e corrixilas paulatinamente no caso de ser de competencia municipal, e instar ás outras administracións ou empresas a corrixir as que lles correspondan", subliñou o portavoz nacionalista David Carro.

O grupo nacionalista propuxo tamén a instalación de p i c t o g ra m a s e n e d i f i c i o s m u n i c i p a i s p a ra fa ce r u n entorno máis accesible a persoas con diferentes afeccións, como trastornos do espectro autista ou con capacidades cognitivas alteradas que adoit a n co m p re n d e r m e l l o r a información dun xeito visual, explicaron.

Comezo de curso Por outro lado, rexistraron tamén unha moción no Pleno para instar á Xunta a modificar o protocolo de volta ás aulas e consensualo con toda a comunidade educativa así como "asumir o sobrecuste dos servizos como a limpeza e non cargar aínda máis aos concellos, cunha competencia que lles é impropia".

O BNG denuncia que "No CPI Cruz do Sar quedan sen comedor un bo número de estudantes de secundaria sen que a Xunta lles dea unha alternativa", explicou Carro quen incidiu en que "non é de recibo que a Xunta cargue toda a responsabilidade nas ANPAs e no profesorado".

Betanzos e a súa comarca

ANÚNCIATE DESDE 20 € CONSULTA AS TARIFAS 618 829 804 981 77 45 74 publicidade@comerciodebetanzos.com

Un xeito diferente de ensinar música

Paderne implementa as medidas fronte á Covid-19 REDACCIÓN / Paderne As medidas que o Concello de Paderne aplica dende os inicios da pandemia implementáronse logo do comezo do curso escolar para reforzar a prevención fronte á Covid19. Así, realízanse labores de desinfección periódicas nos accesos a establecementos comerciais para que tanto o persoal como os clientes poidan acceder a eles con maior

seguridade. Tamén se incide na limpeza de colectores de lixo, nas prazas e parques e realizáronse desbroces por to d o o m u n i c i p i o fó ra d a época habitual.

Outra das medidas engadida foi a ampliación do servizo de limpeza nas dúas escolas e tamén se realiza a desinfección das marquesiñas e do seu entorno para maior seguridade dos estudantes usuarios do transporte escolar.

O presidente e o vicepresidente da Reserva, José Antonio Santiso e César Longo, durante a xornada de formación sobre maridaxe

Unha adega de Paderne acolle a xornada sobre maridaxe organizada pola Reserva REDACCIÓN / Paderne Casa Beade en San Mamede, Paderne, acolleu o 21 de setembro unha xornada de maridaxe organizada pola Reserva de Biosfera. Na sesión participaron seis adegas produtoras de Branco Lexítimo distinguidas coa marca de calidade da Reserva que traballaron conxuntamente con vinte e un establecementos, aloxamentos e restaurantes, tamén co selo de calidade de Mariñas Coruñesas.

O encontro foi presentado polo

presidente e polo vicepresidente da Reserva, José Antonio Santiso e César Longo, alcaldes de Abegondo e de Paderne.

Longo mostrouse orgulloso do traballo realizado polo Concello para a posta en valor do Branco Lexítimo que, na súa opinión, "vén a constatar a gran calidade acadada por estes caldos que, da man das seis adegas distinguidas coa marca de calidade da Reserva, traballan un selecto mercado, reforzando así a gran aposta de Paderne polo Branco Lexítimo", dixo.

FUNERARIA y VELATORIOS

LA MERCED SERVICIOS PARTICULARES Y DE CUALQUIER COMPAÑIA Si Ud. tiene una póliza, sea de la compañía que sea, Ud. puede elegir su servicio y si tiene alguna duda o necesita de nuestro servicio, llámenos NUESTRO TELEFONO PERMANENTE ES EL 981 79 20 28 ESTAMOS PERMANENTEMENTE A SU DISPOSICION VELATORIOS C/ La Marina, 80 (Paseo del Malecón) - BETANZOS - Telf. 981 771306

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 0

COMARCA MIÑO

O ZA CESURAS

O Concello expón ao público de forma presencial e on line os mapas do Inventario Municipal de Camiños REDACCIÓN / Miño O Concello de Miño abriu o prazo de exposición ao público do Inventario Municipal de Camiños para que as persoas que o desexen poidan consultalo de maneira presencial no Salón de Plenos do Consistorio de luns a venres en horario de 9.00 a 14.00 horas.

Ademais, os xoves estarán os responsables da empresa que elaborou o documento para aclarar as dúbidas que poidan xurdir.

Por outro lado, a documentación está dispoñible tamén na páxina web municipal: www. concellodemino.gal

Imaxe dos trípticos que conteñen a información dos certames

Miño convoca este mes de outubro os concursos das Letras Galegas 2020 Este ano engadirase unha nova categoría para grupos coa convocatoria do I Certame de Letra Adaptada REDACCIÓN / Miño A Covid-19 obrigou ao Concello de Miño a adiar os concursos que anualmente convoca con motivo das Letras Galegas que se conmemora o 17 de maio e que este ano estivo adicado ao filólogo, catedrático e escritor Ricardo Carvalho Calero.

Así, o executivo local acordou celebrar durante este mes de o u t u b ro o s ce r t á m e n e s d e debuxo, de poesía e de relato curto, ao que este ano se engadirá unha nova categoría reservada a grupos. Trátase do I Certame de Letra Adaptada no que os grupos participantes deberán crear unha letra en galego que terá que facer referencia ao literato homenaxeado e adaptala a unha música de carácter libre.

Premios Nos concursos poderán partic i p a r m e n o re s d e 1 8 a n o s empadroados no municipio. No certame de relato curto haberá

1 7 Bc

unha categoría para Primaria e outra para ESO. No de debuxo poden participar estudantes de Infantil, Primaria e ESO e no de poesía alumnado de Primaria e de ESO. No certame novo de Letra Adaptada distinguirase entre rapaces e rapazas de 11 a 14 anos e de 15 a 17.

O prazo de presentación dos orixinais remata ás 14.00 horas do 15 de outubro. Para participar cómpre ler as bases completas na web municipal: www. concellodemino.gal.

Concederase para cada un dos certames individuais un primeiro p re m i o q u e co n s i ste e n diploma e un vale de 50 euros; un segundo que recibirá un diploma e un vale de 25 euros; e un accesit consistente en diploma máis un libro.

No caso do certame de Letra Adaptada, para grupos, establecerase un primeiro premio que consiste en diploma máis un vale de 150 euros; o segundo con diploma e vale de 100 euros; e un accesit que consiste nun diploma e un lote de libros.

A campaña "En CaMiño pola igualdade" busca sensibilizar contra a violencia de xénero

O Concello mellora a súas infraestruturas co apoio do Plan Único da Deputación O investimento previsto en obras é de 310.000 euros dos que 276.000 proceden do plan provincial REDACCIÓN / Oza Cesuras O Plan Único da Deputación da Coruña achegará 276.000 euros ao Concello de Oza Cesuras para completar o orzamento de 310.000 euros que o goberno local investirá en melloras das súas infraestruturas.

O Concello sacou a licitación catro obras entre as que destaca a creación dunha nova estrutura cuberta e aberta polos laterais destinada á celebración de actividades e reunións no parque da Carballeira de Porzomillos. Esta actuación conta cun orzamento de algo máis de 121.600 euros e consistirá nunha estrutura de 41x22 metros en aceiro galvanizado que se colocará sobre a superficie pavimentada que existe no lugar.

Outra das partidas está destinada á mellora de estradas e de camiños municipais. Neste apartado inclúense a construción de beirarrúas e a instalación de pluviais e saneamento no lugar de Vilar de Costoia, en Porzomillos, e a substitución do pavemento das beirarrúas en Burricios, A Regueira.

Leva ra s e t a m é n a c a b o o aglomerado de máis de 4,2 q u i l ó m e t ro s d e p i st a s e n varios núcleos rurais como Seixeda, Rilo, Os Currás ou Os Ferreiros.

Outra das obras que xa saiu a licitación é a conexión da estación de bombeo de A Graña á rede xeral de abastecemento de auga de OzaCesuras, o que permitirá dotar á s v i ve n d a s d a zo n a d u n maior caudal de suministro de auga potable.

REDACCIÓN / Miño O Concello de Miño impulsa unha campaña contra a violencia de xénero, en colaboración co Ministerio de Igualdad, baixo o lema "En CaMiño pola igualdade" coa que se busca sensibilizar "a todos os niveis da sociedade da importancia de rematar con esta lacra", dixo o alcalde miñense, Manuel Vázquez Faraldo.

O mandatario incidiu nas cifras: "desde que se teñen datos oficiais (ano 2003) ata hoxe tan só en España levouse a vida de máis dun milleiro de mulleres", dixo.

A campaña está orientada en primeiro termo ao persoal municipal "xa que desde a administración máis cercana ao cidadán deben ser se cabe máis sensibles a este asunto", dixo Vázquez Faraldo.

C OM ARC A

La Asociación de Madereros de Betanzos retoma su actividad con cita previa REDACCIÓN / Comarca La Asociación de Madereros de Betanzos, Promabe, retoma la actividad en sus oficinas del edifiico de la Pescadería donde atenderán al público los martes y miércoles en horario de 10.00 a 14.00 horas con cita previa.

El colectivo informa a sus asociados de que, aunque el ritmo de corta se redujo por la

pandemia, confían en que durante el otoño puedan recuperar el retraso. Además de las cortas, realizan el plantado de los montes si el titular lo solicita, explicaron.

Para cualquier información p u e d e n co n s u l t a r l a we b : www.promabe.com, enviar un correo electrónico a la dirección: oficina@promabe.com o llamar por teléfono: 981771658 y 603677503.

Transporte y mudanzas BETANZOS Mudanzas, embalajes y montaje de mobiliario A CORUÑA FERROL Servicio de guardamuebles Reparto para tiendas y almacenes SANTIAGO rcc@rccgestion.net

PORTES DESDE 20€ 603 404 735 · 617 531 541 transporteymudanzasbtz.com

18 Bc

H Somos Viajo Como Quiero, una pareja formada por una betanceira y un catalán de adopción a los que les apasiona viajar por encima de todo.

En esta sección os contaremos curiosidades, anécdotas y experiencias vividas durante nuestros viajes que esperamos os gusten. Si te quedas con ganas de más puedes encontrarnos en: www.viajocomoquiero.com

oy queremos hablaros del volcán Kawah Ijen (Java, Indonesia) uno de los pocos lugares en el mundo donde se pueden contemplar las peculiares “llamas azules”.

Este fenómeno tan especial sucede porque en el interior del Kawah Ijen se acumulan grandes cantidades de azufre que se liberan al exterior en forma de dióxido de azufre, creando un espectáculo único para la vista.

Este fenómeno solamente es apto para unos pocos, ya que el ascenso de 2386 metros tiene que realizarse en una ruta nocturna a contrarreloj y subiendo cuestas imposibles del 40% de inclinación, una de las rutas más duras que hemos hecho nunca.

Una vez alcanzas la cima del cráter, hay que descender 200 metros por un estrecho camino lleno de rocas y piedras, con mucho cuidado de no resbalar y caer en su preciosa laguna turquesa cargada de una acidez y toxicidad capaces de disolver el metal e incompatible con la vida. A todo esto, tenemos que añadirle que en este descenso es obligatorio utilizar máscara

EL TRABAJO PEOR PAGADO DEL MUNDO [@viajocomoquiero]

Cráter del volcán Kawah Ijen (Java, Indonesia) @viajocomoquiero de gas, ya que respirar dióxido de azufre causa graves irritaciones respiratorias.

Bien, pues nosotros estuvimos en la zona más peligrosa del Kawah Ijen aproximadamente 30 minutos y tomamos todas las precauciones necesarias, pero ¿qué pensaríais si os decimos que aquí se encuentra el trabajo peor pagado del

COUSAS DO TEMPO [PEPE DOPICO]

O

COLABORACIÓNS

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2020

motivo desta achega e aportación non é outro senón o de contribuir a rescatar para coñecemento das súas xentes un anaco da súa historia. Para iso p ro c u ra m o s i n fo r m a r n o s n o Arquivo diocesano do Arzobispado de Santiago, no Museo Catedralicio da Catedral de Santiago, e no Arquivo de Historia da Universidade de Santiago. Dicir que a información neses centros non foi exhaustiva, recollendo só aqueles datos, incluso simplificados, para o que nos propoñemos, sobre a feligresía de Santa María de Souto. (Parabéns polas atencións neses centros).

Cara a esta época (anos 16001700) os seus límites eran: a levante con San Salvador de Velouzás; a ponente coa ría ou mar; polo norte tiña a San Pantaleón das Viñas; e polo sur con San Andrés de Obre (hoxe sería con Tiobre, concello de Betanzos, dende a Rúa ata o regato do Ouro).

Neses tempos, a feligresía viña a contar no seu termo con 3500 ferrados de terra. Desta cantidade, 400 ferrados de labradío de 1ª calidade; 1100 de 2ª e 700 ferrados de 3ª. De horta 25 ferrados das tres clases; de viñas 180 ferrados; de montes, de todas clases, abertos e pechados, leñados e baixos, 1030 ferrados. Para casas,

camiños e balados 180 ferrados.

Que froitos se collían? Trigo, centeo, maínzo, viño, castañas, coles e legumes. Como eran tempos de pagar, todos pagaban.

Solteiros e viuvos: foros, subforos.

Por todo había que pagar: diezmos, foros, metade, tercios, etc. das colleitas, e outros produtos como mel, viño e castañas, animais enteiros ou parte dos mesmos. Pagábase en especies, en maravedíes e reais de vellón.

Os campesiños ou labregos aínda tiñan que poñer o grao para as sementeiras. Eran tratados como unha "faneca fritida". Todo isto a mediados do século XVII. Disto dá idea este verso de Rosalía de Castro: ...Mais son pobre, e, mal pecado! a miña terra n'e miña que hastra lle dan de prestado a eira por que camiña ó que naceu desdichado.

Nestes tempos do Antigo Reino, pagaban aos fidalgos, á igrexa, á monarquía, aos curas por terras, misas, sepulturas...

Nas terras de labranza, as árborse estaban fóra, nas arribadas, arredores: cerdeiras, guindeiras, figueiras, maceiras, pereiras, limoeiros... prantadas sen orde.

Contaba a feligresía con tres estudiantes en Santiago que se adicaban ao acarreo para as leiras

mundo? Este recurso natural alberga una de las minas activas de azufre exenta de mecanización que hay en el mundo.

Varios mineros arriesgan su vida diariamente, cargando a sus espaldas bloques de azufre de 70-90kg, más pesadas que su propio peso, por tan solo 4€ por trayecto ¡sí habéis leído bien! Debido a la dureza del

terreno, obviamente, solo pueden hacer un recorrido al día y como os imaginaréis, sin medidas de protección respiratorias, ya que tampoco tienen recursos suficientes para conseguir una mascarilla que les ayude a mitigar la exposición a estos gases tóxicos.

La esperanza de vida de estos trabajadores es de 40 años y sin duda alguna, fue mucho más duro cruzarse con ellos que el cansancio físico que pudimos tener. Escucharlos cantar mientras ascendían desde el cráter cargados con las pesadas cestas como si fuera el trabajo más agradable del mundo y ver lo amables que eran con nosotros los turistas, nos estremeció por dentro.

A pesar de todos los riesgos que pueda tener este trabajo, los mineros saben que trabajar en el Kawah Ijen es su mejor opción, por eso viven conscientes de que lo único que importa es su familia y luchan por ella, incluso ofreciéndoles sus vidas.

Para nosotros, visitar el volcán Kawah Ijen marcó un antes y un después…

PARROQUIA DE SANTA MARÍA DE SOUTO ou ao mar a maiores. Na parroquia había un estudiante de 19 anos que estudiaba en Santiago eclesioloxía e, máis tarde, dous irmáns, Antón e Domingo de Caxiau, de 11 e 13 anos, que estudiaban en Betanzos. Pola contra, en San Pantaleón e Velouzás non tiñan estudiantes. Non había escola naqueles tempos.

A finais da segunda República contaba a feligresía con dúas escolas públicas, unha en Souto e outra en Chantada. Sobre o 1666, nun periodo de dez anos, a parroquia pasou de 96 casas a 73, o que fai supoñer a pouca consistencia das vivendas.

Non había ningunha sen xente.

Algúns fillos maiores tiñan que quedarse a vivir cos pais.

A finais da Guerra Civil só Chantada contaba con escola e taberna. Na actualidade ao deixar de traballar as leiras, desaparecer as vacas, emigración, baixa natalidade, xubilacións, etc. a vivenda foise adaptando e mellorando. A finais da Guerra Civil contaba só Chantada con 51 casas habitadas.

Daquela contaba a freguesía con dezasete muíños de auga corrente. En Chantada, o máis importante era o de Penaubiña que moía dez meses ao ano. Mentres os restantes só o facían catro meses.

Este muíño rexentouno o pai do Muiñeiro de Chantada (de aí lle vén o nome de "muiñeiro", foron

oito irmáns), mais foi coñecido polo Manco de Chantada. A causa foi a perda dun brazo facendo o servizo na armada. Morreu aos 103 anos. Con todo, axudaba nas terras e ía a pescar nunha barquiña a vela ou a remos. Grande home. O último muiñeiro foi Vicente de Mariarosa. Outro dos muíños de Chantada era o da Fonte; outro que hoxe desapareceu era o do Hospital (tristemente lembrado porque nel morreu afogada unha meniña). Tamén funcionaba o de Burreiros. Vaia esta letriña para el: "Muíño de Burreiros que todo soliño estás no medio dos prados entre Chantada e Sas".

Consta que naqueles anos os curas tentaron ensinar a doutrina e rezar según as orientacións do Concilio de Trento. Que insistiran, pero os parroquianos nin por esas. Aprol do 1640 visitaron a parroquia por parte do Arzobispado. Daquela tiña dous curas, párroco e vicario, estes foron Gregorio do Curro e Juan Cortés.

Celebrábanse como festas o San Juan Bautista, Corpus e a Asunción como patroa. Os derradeiros curas foron D. Manoel Caeiro Fragoso, D. Aurelio e na actualidade D. José Manuel Iglesias o que exerce o seu servizo.

Así son as cousas do tempo.

Cando as campás de Souto tocan a festa ou defuntos ben que se oen en Gas e Vilademeus pero non en Chantada nin con intesa surada porque está máis alonxada.

Mais non importa algún día será cando na Garea misa se oirá.

Fóronse os nosos devanceiros e nunca tal cousa oiron e escoitaron por aqueles rueiros.

Xa antes de Pedro do Calviño nesta parroquia de Souto abundancia había de castañas e viño.

ESPECIALISTAS

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 0

ÓP T I C A

Con la llegada del otoño empiezan los cambios de temperatura, y con ellos aparecen las afecciones de las vías respiratorias, que serán más suaves si tenemos bien preparadas nuestras defensas.

Ya sabemos que la principal función del sistema inmune es la defensa del organismo, por ello es conveniente recordar los motivos que hacen que nuestro sistema inmune se debilite: -Alimentación: una dieta inadecuada, carencias nutricionales, exceso de grasas saturadas y azúcares refinados afectan al sistema inmune. Es importante un aporte adecuado de grasas, glúcidos y proteínas de calidad. A veces hay carencias subclínicas de micronutrientes que se resuelven con la complementación adecuada.

-Hábitos y estilo de vida: el sedentarismo, el tabaco, el alcohol, condiciones de higiene no adecuadas.

-Ambiente: factores como la época del año, el sobrepeso, la exposición a contaminantes -Estrés, ansiedad, depresión, a l te ra c i ó n d e l e s t a d o d e ánimo, hacen que haya mayor riesgo de infecciones.

-Sueño, falta de descanso: hay que tener en cuenta tanto la cantidad como la calidad del sueño.

-Edad, contra esto no podemos luchar, pero sabemos que hay grupos especiales de riesgo como son los niños y los mayores, que deben cuidarse más.

SIGNOS QUE INDICAN UNA BAJADA DE DEFENSAS Ta m b i é n e s i m p o r t a n t e detectar cuando hay una “bajada de defensas”: -si hay recurrencia de res-

friados o cronificación de los mismos.

-personas jóvenes con herpes labial recurrente, con períodos frecuentes de estrés por estudios o trabajo y/o mala alimentación -personas con candidiasis recurrentes -personas con patologías crónicas como sobrepeso, diabetes, hipertensión arterial.

COMPLEMENTOS QUE AYUDAN A NUESTRAS DEFENSAS En algunos casos es necesaria la complementación con por ejemplo: -vitamina C: las dosis recomendadas son de 1 a 3 gramos al día. El uso de suplementos que la contengan en personas con dietas bajas en la misma, tiene un efecto terapéutico profiláctico, reduciendo los síntomas y la duración de las infecciones leves del tracto respiratorio superior. También puede ser útil para reducir el riesgo de infecciones en personas ex p u e st a s a e st ré s f í s i co intenso. Muy recomendable en fumadores.

Afecta a varios componentes del sistema inmune, tanto de la respuesta innata como adquirida, apoya la función de las barreras epiteliales, participa en la formación de las células inmunitarias y anticuerpos, y ayuda a aumentar los niveles de interferón, que impide la replicación de los virus.

Además, de su efecto antioxidante, deriva también su acción antiinflamatoria, por tanto es útil tanto en infecciones agudas como crónicas.

-Zinc: su déficit está asociado a una mayor incidencia de

infecciones. Es un oligoelemento cofactor imprescindible en la respuesta inmune, por ejemplo, se ha visto que la suplementación con zinc reduce la duración del resfriado común y también es eficaz en infecciones de tipo vírico, porque inhibe proteínas que necesitan los virus para su replicación.

-Uña de gato: aunque el nombre se las trae, nos referimos a una planta usada tradicionalmente como inmunoestimulante, antiinflamatoria, y con acción antiviral, ya que impide la entrada del virus en la célula para replicarse.

-Própolis o propóleo: es un producto elaborado por las abejas que se purifica para hacerlo hipoalergénico. Es conocido como el “antibiótico” natural por la acción de los bioflavonoides que contiene, especialmente la galangina. También tiene cierta acción antiviral y antifúngica En ocasiones, más que recurrir a los complementos para subir las defensas, lo ideal es cambiar los malos hábitos que nos causan la bajada de defensas, estamos a tiempo, prepara tu organismo para que el frío que no te afecte!!!

PRESENCIAL Y ONLINE

NRS: C-15-003877

NRS: C-15-001621

Corresponsable de la Unidad de Oftalmología Pediátrica y Estrabología del Complexo Hospitalario Universitario de A Coruña (CHUAC) Oftalmología general Cirugía de catarata sin ingreso Cirugía endoscópica vía lagrimal

Podología general helomas, hiperqueratosis, papilomas...

Pie diabético Estudio informatizado de la pisada Ortonixia (Correctores ungueales)

C/ Pintor Seijo Rubio, Portal 4-6 escalera 6 1º B 15300 Betanzos · 981 77 49 26

Dolores musculares, articulares, de espalda, de cabeza Problemas mandibulares Traumatismos Lesiones deportivas Problemas posturales Problemas viscerales relacionados con alteraciones mecánicas Problemas circulatorios Bebés (cólicos, plagiocefalias, …)

C-15-004238

¿PREPARADOS PARA EL FRÍO?

FACTORES QUE DEBILITAN EL SISTEMA INMUNE

Mª Vanessa Vara Fernández PODÓLOGO

José María Carnero López OFTALMÓLOGO

María Luisa Pérez Iglesias · Óptica, Herboristería, Parafarmacia Selgas

1 9 Bc

FÁCIL APARCAMIENTO · HORARIO FLEXIBLE

CITA PREVIA C/Brea 34, Edif. Trasdoval Bajo GUÍSAMO (BERGONDO)

628 44 09 77 www.rubalfisioterapia.es

20 B c

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2020

CLÍNICA KOREA HAN P R E V I A

ODONTOLOGÍA

Dirección: Calle Rollo, Nº 27 - 1º 15300 Betanzos Teléfonos: 690039333 / 646390497

C I T A

ESPECIALISTAS

Alberto Losada y Lara Serrano · Clínica Dental Losada Serrano

ACUPUNTURA - MASAJE

CLÍNICA PODOLÓXICA

Laura María Pita Paz Colegiado nº743

CALLOS · DUREZAS PÉ DIABÉTICO UÑA ENCARNADA...

981 775 163

SOBREDENTADURAS: una alternativa de tratamiento para pacientes desdentados La sobredentadura sobre implantes es una prótesis completa removible que va anclada sobre dos o cuatro implantes en maxilar inferior y sobre cuatro implantes en maxilar superior, con el fin de mejorar el apoyo, la retención y la estabilidad de la misma. La sobredentadura permite recuperar la estética y la función de la boca. Es parecida a una prótesis completa, a la que en la mayoría de casos es posible eliminar el paladar, pero con mayor retención al apoyarse en los implantes. Ello hace que proporcionen mayor confianza, seguridad y comodidad.

(CONSULTA PREVIA CITA)

C/Rollo, 3-1º Izda.

15300 Betanzos

info@ibogar.es

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental

PARDELLAS Nº de colexiados: 15001293 e 15001602 Nº de rexistro sanitario: C-15-001500

Tratamento integral da túa boca coa última tecnoloxía: ORTOPANTOMOGRAFÍA DIXITAL Especialistas en ciruxía e implantes cos tratamentos máis novedosos Arreglamos a rotura da súa prótesis nunha hora Financiación inmediata a su medida sen intereses

Pida a súa cita no 981 77 13 26 Rúa Caneiros, 3 baixo dereita Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

¿Cómo se ancla la sobredentadura a los implantes?

¿Cómo se pone o se quita una sobredentadura?

¿Cómo debo cuidar o limpiar la sobredentadura?

Existen varios tipos de anclajes: -Barras que ferulizan los distintos implantes dentales en las que encajan unos clips o caballitos que se encuentran en las prótesis o sobredentaduras.

-Locators. Sistema de ataches que van de forma independiente en cada uno de los implantes y se fijan a la sobredentadura con un método de anclaje macho-hembra. Existen para ellos varios tipos de te f l o n e s d e d i fe re n te s colores en función de la retención que queramos conseguir.

Primero se debe colocar en la posición correcta y después presionar con los dedos hasta escuchar un “click”. El “click” y el aumento de la estabilidad nos indicarán que la sobredentadura ha alcanzado su posición. No se debe forzar la prótesis ni morder sobre ella para llevar a su lugar, porque se hace tanta fuerza que puede deteriorar alguno de los elementos del aparato o dañar la encía.

Para quitar la sobredentadura hay que apoyar los dedos en los bordes de resina de la prótesis y traccionar de ambos lados a la vez.

La higiene de la boca y de la prótesis debe hacerse después de cada comida y especialmente en profundidad antes de acostarse. Los pilares en boca, deben cepillarse con un cepillo de dureza media, como “si fueran dientes propios” por todas las caras. Con esto evitaremos que la encía se inflame y se produzca una periimplantitis o pérdida de encía y hueso alrededor de los implantes. Si existen barras, deben pasarse cepillos interdentales o irrigar por debajo de éstas, para evitar la inflamación de la encía.

La sobredentadura debe limpiarse fuera de la boca, se usará un cepillo especial para prótesis (de venta en farmacias) con jabón neutro para evitar la formación de sarro y el depósito de tinciones. Después se debe aclarar con abundante agua.

Conviene quitar la prótesis para dormir, para que los tejidos descansen diariamente unas horas de la presión a la que pudieran verse sometidos.

¿Es necesario un período de adaptación?

Al colocar una nueva sobredentadura es necesario un breve período de adaptación hasta estar completamente cómodo. Las sobredentaduras van ancladas a implantes pero también tienen un apoyo mucos o p o r l o q u e i n i c i a l m e n te podrían aparecer algunas heridas como consecuencia del roce de la prótesis con la encía.

El odontólogo realizará los ajustes necesarios para que estas molestias desaparezcan.

Si la sobredentadura está colocada en la arcada superior es posible que notes al principio cierta dificultad para pronunciar letras como la c, d, o t. Una vez te acostumbres a llevarla podrás hablar con total normalidad.

También es habitual que se produzca un aumento del flujo de saliva y una disminución del gusto que se normalizará al cabo de pocas semanas. Es probable que se produzcan mordeduras en la mejilla y la lengua pero rápidamente se aprende a evitarlo.

¿Es necesario un mantenimiento por parte del odontólogo?

Para un correcto funcionamiento a largo plazo debe realizarse un mantenimiento periódico: -Se puede necesitar un rebase duro para adaptar la prótesis a la encía que suele ir mermando con el paso del tiempo. Cuando la prótesis no se ajusta bien a la encía comienza a tener un balanceo o movilidad.

-Cada cierto tiempo es necesario cambiar los mecanismos de retención (caballitos, clips, teflones…) con el fin de mantener el tratamiento en perfecto estado.

ESPECIALISTAS

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 0

SA L U D Mª Luisa Zapata Medín · Médico de Familia del Centro de Salud de Betanzos

La nueva normalidad: Escolares

conviviendo con el Covid-19 Este nuevo curso escolar 2020-2021 va a ser atípico por el coronavirus, haciendo necesario adoptar medidas sanitarias excepcionales con el fin de proteger la salud de alumnos, profesores y personal no docente.

El coronavirus SARS-CoV-2, como se transmite por vía respiratoria además del contacto con superficies contaminadas y manos de enfermos, la mejor protección será identificar y aislar a enfermos y contactos.

Se han realizado por la Xunta de Galicia estudios de seroprevalencia para valorar qué volumen de población estuvo en contacto con el virus, arrojando un 1.15% (2.1% las estimaciones del Ministerio de Sanidad).

En nuestro entorno, Suecia notificó recientemente que en el grupo de edad de 0-9 años se contagiaron 0.5% de los escolares y el 1.2% entre los 10 y 19 años.

MINIMIZAR EL RIESGO En España la transmisión comunitaria es alta y supone un riesgo para los centros escolares si no se adoptan unas medidas eficaces de control. Para minimizar el riesgo de contagio, porque riesgo cero no existe, las medidas preventivas aconsejables por los expertos son: grupos reducidos, ventilación, mascarilla para mayores de 6 años, higiene de manos, distanciamiento, así como normas de comportamiento en recreos, comedores y actividades extraescolares. También es importante la colaboración de profesores y padres, quienes deberán notificar a la mayor brevedad posible, cualquier síntoma sospechoso observado en los niños.

Poner en práctica muchas recomendaciones va a ser complejo, por ejemplo: reducir el número de alumnos y mantener la distancia

exige disponer de más espacios o ampliar el horario escolar, más recursos humanos y presupuestarios, etc. lo que va a hacer necesario aflorar el ingenio para garantizarlas.

PROTOCOLO ANTE BROTES EN LAS AULAS Los niños contagiados suelen ser asintomáticos y si desarrollan la enfermedad va a ser muy leve, aunque en un 2% pueden presentar síntomas severos.

En el manejo de casos, está previsto modificar el protocolo sanitario vigente establecido entre Educación y Sanidad, donde los casos positivos en el aula y sus contactos estrechos (para estudio), deberán ir para su domicilio, no pudiendo volver a incorporarse hasta su alta médica epidemiológica. Se consi-

CLINICA DENTAL

Dr. Enrique Núñez Núñez MÉDICO ESTOMATÓLOGO

Pza. Hnos. García Naveira, 7-2º - Telf. 981 774281-BETANZOS Telf. 981 673008 - SAN TIRSO - Abegondo

dera un contacto estrecho aquel que estuvo a menos de dos metros de distancia del enfermo, durante más de 15 minutos sin utilizar mascarilla. Los restantes escolares no considerados contactos estrechos, pueden seguir con sus clases presenciales en el aula. Pues este manejo de actuación se cambiará en breve, ampliando el estudio en autocovid del hospital a todos los alumnos de clase del positivo, incluido el profesor, con el fin de dar más seguridad a la hora de estudiar el brote y descargar presión asistencial a los pediatras.

Que surjan brotes escolares es algo esperable, pero lo importante es evitar que se conviertan en grandes cadenas de contagio y ahí es donde el diagnóstico precoz, junto con medidas de aislamiento, rastreo y estudio de contactos van a ser las claves del éxito.

Aunque la situación es delicada, debemos ser optimistas confiando en que vamos a vencer al coronavirus.

21 Bc

CLINICA DENTAL Mª. del Pilar Viqueira Amor Médico Estomatólogo - Dentista Coleg. nº 372

C/Dr. José Fariña, 2 - 2º B - Telf. 981 77 31 08 · BETANZOS

2 2 Bc

OPINIÓN

PULSO

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2020

de

ece aos partidos "Betanzos e a súa comarca" ofr ión Municipal este que forman parte da Corporac s op inió ns sob re esp azo pa ra exp res are n as súa como é neste caso, temas propostos polo xornal ou, que cada un dos sobre cuestións de actualidade grupos considere de interese.

opinión

POLÍTICO

"Betanzos e a súa comarca" non se responsabiliza das opinións manifestadas polos partidos políticos nesta sección Era un dos obxectivos e, por fin, despois de superar unha longa tramitación administrativa, conseguimos sentar as bases para comezar a recuperación do Pasatempo. Recuperación efectiva, porque grazas á achega da Deputación e do propio Concello disporemos dunha cantidade suficiente para iniciar esa recuperación tan esperada. Será a través dun convenio, aprobado en Pleno pola Deputación e asinado hai uns días pola alcaldesa, María Barral e o presidente da Deputación Provincial, Valentín González Formoso. Un convenio que suporá, de inicio, un investimento de 750.000 euros, con achega do Concello e a propia Deputación.

A través deste acordo levarase a cabo a O PASATEMPO recuperación do estanque do Retiro, unha obra de máis de 500.000 euros para a que o Concello ten xa a autorización de Patrimonio e que, tras a firma do convenio coa Deputación, sacarase a contratación en breve. O obxectivo é iniciar os traballos canto antes.

Sen dúbida, é un antes e un despois na recuperación deste espazo, xa que o obxectivo agora é darlle continuidade á recuperación e, de forma paralela a estas primeiras obras, traballar xa nas segundas, tamén neste mesmo nivel do parque, centrada no estanque da Gruta. A estas actuacións unirase a recuperación da fonte das Catro Estaciones, para a que o Concello xa encargou un proxecto de recuperación. Un esforzo importante por parte de Deputación e Concello para recuperar un legado histórico, importante e referente non só a nivel local senón provincial e rexional. Por iso, desde o PSOE imos seguir instando á Xunta a que cumpra o seu compromiso con Betanzos e o Pasatempo. A que os anuncios de colaboración non queden en palabras senón que se convertan en feitos. A que copien da Deputación da Coruña e que acheguen a cantidade necesaria desde o goberno presidido por Núñez Feijóo para que podamos continuar esa ansiada recuperación do parque.

Falaron de que ían redactar un proxecto integral. De momento, nada. Falaron de completar o investimento doutras administracións.

De momento, nada. Falaron que buscar financiamento, mesmo, propia, para executar algún proxecto a curto prazo. De momento, nada.

Esperemos que a súa idea en relación ao Pasatempo cambie. Que podamos pronto asinar desde o Concello un convenio coa Xunta ou que podamos anunciar algún tipo de colaboración. Porque o que non imos permitir é que a Xunta se lave as mans e que se acolla única e exclusivamente á partida do 1,5% Cultural que pretende pedir ao Estado para repartir con outros Bens de Interese Cultural de Galicia e xustificar así a súa achega. Non. Queremos que dese fondo do 1,5% o Pasatempo reciba a seu parte, pero a Xunta, dos seus fondos propios, ten e debe incluír o parque nas súas actuacións.

Toca que se molle Feijóo, e toca que o PP de Betanzos defenda os proxectos de Betanzos e por extensión dos betanceiros e betanceiras ante a Xunta e non ao revés, que antepoñan os intereses do goberno Feijóo aos de todos os betanceiros e betanceiras.

A Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos Centro Comercial Aberto representa, xestiona, promociona e defende os intereses do comercio e das empresas de Betanzos.

ACEBE CCA Unha infraestrutura creada e en constante evolución. Un equipo técnico e humano con formación e experiencia. O vínculo de unión entre o sector comercial e empresarial de Betanzos e as institucións locais, provinciais e autonómicas.

Que el gobierno local de Betanzos no alcanza unos mínimos para su homologación como gestor de lo público es conocido. Su inconsistencia en las decisiones, su inoperancia en el día a día y su falta de lealtad en los acuerdos políticos, son características ya habituales en su proceder. En poco más de un año, las dudas, las inseguridades e incluso la actitud, lamentamos decirlo, indolente de la alcaldesa, han echado por tierra la credibilidad de este gobierno.

Valga como muestra de esta nave UNA NAVE SIN sin rumbo, que es el gobierno local, el quita y pon de la Pasarela de El RUMBO Pasatiempo. Podríamos citar otros comportamientos que han abochornado a la gran mayoría de los vecinos, pero vayamos por partes.

Si ya esta forma de afrontar la gestión, la asignación de los recursos, la ejemplaridad en lo público de los responsables municipales, se aleja a la velocidad de la luz de lo que sería aceptable, sumamos así a su ineficacia, su incapacidad para estar a la altura de las circunstancias.

Todo lo anterior quedó patente durante el transcurso del pleno de junio pasado. Un pleno al cual el grupo municipal popular llevó una iniciativa solicitando la creación de un comité de reconstrucción para Betanzos, con el objeto de articular entre todos las medidas más adecuadas para paliar los perjuicios causados por la pandemia de Coronavirus 19. El grupo socialista podría haber rechazado la iniciativa, como así lo hizo. Pero la podría haber rechazado utilizando argumentos de mayor o menor peso, pero argumentos. Hubiera demostrado así, la intención de gobierno de defender su postura con un mínimo esfuerzo intelectual y que además barajaban una propuesta alternativa.

Hace unos días, la iniciativa para la creación de una comisión para la Reactivación Económica, Social e Cultural de Galicia fue aprobada con el apoyo de todas las fuerzas representadas en el Parlamento Gallego. En Santiago, sí y en Betanzos, no. ¿Dónde ha perdido el socialismo brigantino su hoja de ruta o es que acaso nunca la ha tenido?

La misma forma errática de tomar decisiones se pudo observar en el último episodio de La Pasarela de El Pasatiempo. Primero la arreglamos y después, no. Al final, alguien les dijo que lo importante era reconstruir el monumento. De lo contrario, podrían verse con una pasarela flamante a ninguna parte. Esa es la cruda realidad del gobierno local de Betanzos. Un gobierno que nos lleva a todos sin prisa, sin gestión, sin esfuerzo, sin ideas, a ninguna parte.

FAITE SOCIO por só 15€/mes

981 77 45 74 Tickets de aparcamento con descontos para soci@s no parking de Betanzos.

Cursos de formación para @s nos@s asociad@s a través da Cámara de Comercio.

Posibilidade de promoción a través das nosas RRSS, a nosa web e outros medios.

www.comerciodebetanzos.com

En febreiro de 2017 comezaba a última fase no triste e lento declive do Pasatempo, un dos signos de identidade de Betanzos, tras anos de abandono por parte do goberno local do PSOE e dos cuestionables dispendios dos tempos do goberno local do PP. Nese mes derrubábase parte do muro do Estanque da Gruta e iniciábase, xunto á fase de ruína acelerada, unha longa historia de despropósitos e falsas promesas.

En todo este tempo asistimos ao deterioro do parque, coa caída de parte do templete e U N F U T U R O dos muros do Estanque do Retiro, PARA O PARQUE mais tamén fomos testemuñas da DO PASATEMPO utilización partidista do Pasatempo.

O 13 de febreiro de 2019 o presidente da Xunta de Galiza comprometíase a rehabilitar o parque nunha visita á nosa cidade. Esta promesa chegaba despois da aprobación por unanimidade de senllas iniciativas do BNG no Parlamento de Galiza. Tanto o compromiso de Feijoo como as iniciativas parlamentares quedaron niso, en boas palabras que nunca se traduciron en fondos económicos.

Mais a listaxe de agravios non remata aquí. En marzo de 2017 o goberno local negouse a investir o medio millón de euros que pretendía destinar ao paseo cara aos Caneiros no parque. Malia ter o visto bo da Deputación se optaba por cambiar o destino deses cartos que finalmente perdeu. En decembro dese mesmo ano, a Corporación aprobou (co único voto en contra do concelleiro do BNG) investir os máis de 260.000 euros do POS da Deputación na restauración da pasarela que comunica a parte histórica coa moderna (unha pasarela que hoxe segue en cuestión polo dano que supón para os muros do Estanque da Gruta).

A realidade é que a día de hoxe só existe un investimento real na rehabilitación do noso Pasatempo e é o da Área de Patrimonio da Deputación.

No BNG seguimos a soñar cun Pasatempo rehabilitado, vivo e visitábel. Seguimos a imaxinar o momento en que as nosas fillas poidan desfrutar do Retiro, das covas ou do león colosal. E por iso mesmo, seguiremos a loitar porque haxa un investimento efectivo no parque: levaremos máis unha vez unha iniciativa ao Parlamento de Galiza para que, dunha vez por todas, o Pasatempo recupere o seu esplendor e se converta (de novo) no elemento dinamizador que a nosa comarca necesita.

Abondan as escusas, debémosllo ao noso pasado, mais tamén ao noso futuro.

BENEFÍCIATE DOS NOSOS SERVIZOS

Unha páxina web na que promocionar e informar sobre a actividade da asociación e dos seus integrantes e cun espacio propio gratuito para cada asociad@.

Betanzos e a súa comarca, un medio de comunicación propio, cunha tirada de 11.000 exemplares distribuídos por toda a comarca, @s soci@s teñen prezos vantaxosos na contratación da publicidade.

Convenios con bancos, empresas, entidades... e con condicións vantaxosas para @s soci@s Información e asesoramento sobre novidades legais relativas a cada sector, subvencións, cursos…

Organización periódica de campañas e actividades de promoción do comercio e das empresas locais.

ANUNCIOS BREVES

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 0

ANUNCIOS BREVES ■ ENSINO CLASES PARTICULARES todos los niveles (Primaria, Secundaria, Bachillerato, Ciclos, Universidad).

Dificultades de aprendizaje, alteraciones del lenguaje.

PEDAGOGA, LOGOPEDA. Presencial y online. Tlf. 606438224 LICENCIADA EN FILOLOGÍA INGLESA. Clases de inglés y francés, a domicilio u online. Exámenes oficiales, conversación y particulares.

Tlf. 653288166

■ BUSCAN TRABALLO SE OFRECE cuidadora de personas mayores por horas o como interna. Buenas referencias. Tlf. 657315936

■ VARIOS TAROT. María. También CARTAS ASTRALES. Aclara tus dudas: pasado, presente, futuro. Se responde cualquier pregunta. Seriedad.

Claridad. Tlf. 638625976 REALÍZANSE PORTES E MUDANZAS. Ámbito comar-

cal e nacional. Samuel. Tlf. 676082325 www.samuelportesespecializados.com RELOJERO, diplomado en Suiza, arregla y restaura relojes antiguos, de pared y bolsillo. Arreglo también relojes automáticos, cronógrafos, sumergibles, control hermetismo. Garantía. Tlf. 981773657 TRADUCCIONES TRAD U M A N . Tr a d u c t o r e s -Intérpretes. Congresos y Traducciones Juradas. Viajes al extranjero. Asesoría internacional Tlf. 646586099 www.traduman.com

■ VENDAS VARIAS SE VENDE leña seca de carballo y mixta en hachas (a medida). Transporte a domicilio. Tlf. 645583256.

SE VENDE barrica de vino, antigua, sin fugas. Medidas: 84x50 cm. aproximadamente. Precio: 80 euros. Tlf. 606972259.

VENDO monte en Irixoa.

Tlf. 605908050 SE VENDE FINCA en Souto, labradío do Ermeiro. 847 m2, no urbana. Cerrada, con fru-

23 Bc

La receta del mes

Jarrete de vaca a nuestro estilo

tales, pozo legalizado, fácil acceso, aparcamiento. Tlf. 669644767

Receta cedida por Restaurante Avenida

■ ALUGUERES ALQUILO en Betanzos, pequeño apartamento amueblado, calefacción, TV. etc. Tlf. 629291440 SE ALQUILA O VENDE piso en el edificio de la Torre. Tlf. 981771377 SE ALQUILA O VENDE casa y granja-galpón de 125x12m en Espenuca, con terreno. Tlf. 619271908 SE ALQUILA plaza de parking nº 240 en la Plaza García Hermanos de Betanzos. 60 €/mes Tlf. 607434422

INGREDIENTES -3 kg de jarrete de vaca -1 cebolla -1 zanahoria -pimiento rojo -5 dientes de ajo -1 cucharadita de pimentón dulce

-1 cucharadita de granos de pimienta negra -1 vaso de vino tinto (el vino que vayáis a beber) -1 hoja de laurel -Sal y pimienta molida -Aceite de oliva virgen

■ VIVENDAS VENDAS

ELABORACIÓN 1./ Cortar el jarrete en medallones gruesos. Salpimentar. Calentar una cazuela con un chorrito de aceite. Sellar los medallones de ambos lados, hasta que estén bien dorados.

SE VENDE PISO luminoso y acogedor en centro histórico. 90 m 2 . 2 dormitorios, amplio salón-comedor, gran cocina, 2 baños, balcón y espacioso hall. Plaza de g a r a j e y a s c e n s o r. T l f.

679705473 SE VENDE PISO en Rúa Castelao, número 1, 116 m útiles, 3 habitaciones, 2 baños, amplia plaza de garaje y trastero. Tlf. 687494709

2./ Picar la cebolla y el pimiento. Cortar la zanahoria en rodajas, los dientes de ajo en láminas. Incorporar a la cazuela junto con los granos de pimienta y el pimentón.

3./ Remover para integrar y verter el vino. Dejar que el alcohol se evapore durante cinco minutos. A continuación, agregar el agua hasta cubrir.

4./ Bajar el fuego, tapar la olla y dejar que se cocine durante 2 horas como mínimo. La carne debe quedar muy tierna. Si es necesario, agregar más agua a lo largo de la cocción para que la preparación no se seque.

5./ Remover de vez en cuando. Rectificar el punto de sal. Servir una porción de jarrete de ternera guisado con una guarnición de patatas fritas. Si se gusta de un guisado contundente, añadir patatas chascadas media hora antes de apagar el fuego.

Publicación mensual de distribución gratuíta. 11.000 exemplares.

DEPOSITO LEGAL ◗ C-1555 / 92 EDITA ◗ Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos Centro Comercial Aberto (ACEBE CCA). DIRECTOR ◗ Mariano García ENDEREZO ◗ Praza Mestre Xosé Dapena, 1 baixo CONTACTO ◗ Telf: 981774574 - 618829804 · e-mail: periodico@comerciodebetanzos.com PUBLICIDADE ◗ publicidade@comerciodebetanzos.com, Carmen Miragaya Losada.

Mar Nieves Fernández. REDACCIÓN ◗ Mª Isabel Souto Medín. COLABORADORES neste número ◗ Laura Gestal, Mercedes Casanova, Jesús Ramos, Carmen Núñez, Mª Luisa Pérez Iglesias, Lara Serrano, Alberto Losada, Mª Luisa Zapata Medín, Pepe Dopico, @viajocomoquiero. COLABORADORES GRÁFICOS ◗ Arume, Unsplash, Freepik, Pixabay. REPARTO ◗ Servicio Postal Coruña S.C.

Betanzos e a súa comarca non se responsabiliza das opinións manifestadas polos seus colaboradores. Queda prohibida a reproducción total ou parcial dos textos publicados en Betanzos e a súa comarca por calquera outro medio sen a autorización expresa e por escrito do editor.

Enderezos electrónicos Redacción: periodico@comerciodebetanzos.com Publicidade: publicidade@comerciodebetanzos.com

Asociación de Comerciantes de Empresarios de Betanzos · ACEBE.CCA: 981774574 · Concello de Betanzos:981770011 · Servizos Sociais: 981770707 · Policía Local Urxencias: 981770602 Información: 981770694 · Protección Civil: 981774742 · Servizo de limpeza: 981771428 · Bombeiros 112: 981775153 · Biblioteca: 981771946 · Museo das Mariñas: 981773693 · Arquivo Histórico: 981773692 · Oficina Municipal de Información Xuvenil: 981771300 · Oficina de turismo: 981776666 · Urxencias médicas: 061 · Centro de saúde de Betanzos Teléfonos de cita previa: 981772556 · 981772673 · Servizo Municipal de Augas (VIAQUA): 981772112

· Fenosa Averías (24H): 901404040 · Oficina de Correos: 981771888 · Servizo de Recadación Deputación Provincial: 981771835 · Axencia Tributaria: 981776516 · Rexistro da Propiedade: 981770212 · Xulgados XULGADOS DE 1ª INSTANCIA Nº 1: 881881405 Nº 2: 881881411 Nº 3: 881881425 Nº 4: 881881440

- I.E.S. F. AGUIAR: 881960165 - GARDERIA MUNICIPAL: 981772552 - GALIÑA AZUL: 645258628 - ESCOLA INFANTIL "NENO XESÚS": 981772586

- LEIS: 981770656 - GALERA: 881986227 - AS CASCAS: 881986171

PARADAS DE TAXIS - PRAZA DE GALICIA: 981770202 - RADIO TAXI BETANZOS: 981774990 (Servicio 24 horas) - TELE TAXI: 981771515

- COUCEIRO

ESPAZO XOVE: 881880279

- RICARDO CAMPOS

FARMACIAS DE GARDA

19.30 h Santo Domingo Domingo 10.00 h Os Remedios 19.30 h Santo Domingo

- LEIS (do 2 ao 9 de outubro)

(do 16 ao 23 de outubro) FARMACIAS - COUCEIRO: 981770103 - RICARDO CAMPOS (Soportais): 981770304

De luns a sábado

12.30 h Santo Domingo

(Do 9 ao 16 de outubro) COLEXIOS - CEIP VALES VILLAMARIN: 881880237 - CENTRO PAI MENNI: 981770056 - I.E.S. AS MARIÑAS: 881880254 - NTRA. SEÑORA DEL CARMEN ATOCHA: 981770452

HORARIO DE MISAS

- A GALERA

Catequese parroquial Comezo en outubro.

Preinscrición durante o mes de setembro. Máis información por teléfono 669386121 ou por e-mail: untia@icloud.com

(do 23 ao 30 de outubro) - AS CASCAS (do 30 de outubro ao 6 de novembro)

Despacho parroquial: 981770462