Betanzos e a súa comarca. Octubre 2022

A alcaldesa, María Barral, e a concelleira de Comercio, Ángeles Veiga, mantiveron unha xuntanza coas directivas de ACEBE CCA e de ChesCasco para traballar de forma coordinada en futuras accións promocionais que axuden a fomentar o consumo nas empresas, comercios e locais de hostalería da cidade.

O equipo directivo de ACEBE CCA trasladou á alcaldesa e á concelleira as súas propostas para próximas campañas, coa mirada posta no Nadal e na primavera, e tamén se preocupou por outro tipo de iniciativas como a organización de cursos formativos adaptados ás necesidades e demandas do sector empresarial e comercial tanto no que se refire aos contidos como aos horarios.

A directiva de ACEBE CCA mostrou a súa satisfacción pola boa disposición do Concello ante as propostas formuladas dende o colectivo e agarda poder manter novas xuntanzas de traballo

Páx. 3

Unha vintena de hostaleiros

participa ata o 9 de outubro na Semana da Tortilla de Betanzos

Un total de 19 establecementos hostaleiros sumáronse á celebración da Semana da Tortilla de Betanzos e competirán por facerse co premio do xurado profesional e co galardón que outorga o público coas súas votacións. Esta XII edición do certame, que comezou o 30 de setembro e que se prolongará ata o día 9 de outubro, inclúe como

novidade a celebración dun concurso de tortillas caseiras no que se poden inscribir as persoas que o desexen ata o día 8. O Concello de Betanzos rende homenaxe así ao prato estrela da gastronomía local e un dos seus principais atractivos culinarios.

Páx. 10 a 13

ANO ANTOLÍN FARALDO

Henrique del Río, da man da Fundación Galiza Sempre, presentou o seu caderno sobre Antolín Faraldo

A Fundación Galiza Sempre presentou en Betanzos o caderno sobre Antolín Faraldo do que é autor Henrique del Río. Trátase dun traballo de investigación no que Del Río analiza o pensamento de Faraldo a través do estudo dos seus artigos xornalísticos. Páx. 4

HOSTALERÍA

Mesón O Pote gaña o primeiro premio no XV Campeonato de España de Tortilla e Casa Miranda obtén o terceiro posto

Alberto García Ponte e Ana María Suárez, de Mesón O Pote de Betanzos, gañaron o premio á mellor tortilla de pataca de España no certame celebrado en Alacante, no que tamén participou Casa Miranda, que quedou terceira.

Páx. 5

CULTURA

A Coral Polifónica de Betanzos recibe a medalla de ouro "Marcial del Adalid" da Academia Galega de Belas Artes

A Real Academia Galega de Belas Artes entregou á Coral Polifónica de Betanzos a medalla de ouro "Marcial del Adalid" con motivo do 50 aniversario da agrupación. A entrega realizouse nun acto público celebrado en Betanzos.

Páx. 8

A alcaldesa, María Barral, xunto a hostaleiros e hostaleiras que participan na Semana da Tortilla /ARUME

A directiva de ACEBE CCA expón ao Concello as súas propostas de dinamización

EXPOSICIÓNS

EDIFICIO ARQUIVO (LICEO)

- Ata o 14 de outubro. Sala de Exposicións Jesús Núñez do Edificio Aquivo. Exposición de fotografía "Balconadas" do alumnado de 3º de ESO do IES Francisco Aguiar. Organiza: IES Francisco Aguiar.

- Do 19 ao 29 de outubro. Sala de Exposicións Jesús Núñez do Edificio Arquivo. Dentro dos actos do XI Memorial Carlos López García-Picos, Exposición "Carlos López García-Picos (1922-2009). Música nas marxes do Prata e do Mandeo", comisariada por María del Carmen Lorenzo e Javier Ares, e organizada pola USC, a Xunta de Galicia e o Concello de Betanzos, coa colaboración do I+D+i "Galicia-América: Música civil, ideología e identidades culturales a través del Atlántico (1800-1950)".

Inauguración: mércores 19 ás 20.00 h

Horario Edificio Arquivo: De martes a venres: de 10.00 a 14.00 h e de 19.00 a 22.00 Sábados: de 11.30 a 14.00 h e de 19.00 a 22.00

FUNDACIÓN CIEC

- Ata o 30. Sala de Exposicións Temporais da sede da Fundación CIEC Exposición de pintura de Jesús Núñez titulada "Formas en el Cosmos".

Horario Fundación CIEC: martes a venres de 10.00 a 14.00 h e de 17.00 a 21.00 h

VISITAS GUIADAS

OFICINA MUNICIPAL DE TURISMO

-VISITAS GUIADAS

-Sábado 8. 11.30 h visita guiada "Roteiro do modernismo".

-Sábado 29. 11.00 h visita guiada "Betanzos monumental".

Punto de reunión: Oficina de Turismo.

Organiza: Concello de Betanzos

Inscricións: Oficina Municipal de Turismo. Praza de Galicia, nº 1. Tlf. 981776666 ou no correo

electrónico: turismo@betanzos.gal

77 TURISMO BETANZOS

Visitas guiadas a Betanzos. Tlf. 604083231 - guias@turismobetanzos.es

LIBRARÍA BIBLOS

- Sábado 8. 12.30 h Presentación do libro "Isto é rock" do xornalista coruñés Javier Becerra

- Venres 14. 19.00 h Mónica Fernández-Aceytuno presenta "Las 104 palabras de los colores de la Naturaleza"

- Xoves 20. 19.30 h Tamara Pazos, autora de "La Biología aprieta pero no ahoga", falará de como utilizar a divulgación científica para previr riscos para a saúde.

- Sábado 22. 12.30 h. O debuxante, escritor e editor Manel Cráneo presenta "Roxín Roxal. A daga do conde".

- Luns 24. 19.00 h. Xuntanza mensual do Clube de Lectura Biblos-IES Francisco Aguiar

- Xoves 27. 19.30 h. Presentación de "Alicerces teatrais en Galiza", de Francisco Oti Ríos

- Venres 28. 19.30 h. Xuntanza mensual do Clube de Lectura feminista.

- Actividades abertas ao público en xeral.

Tlf. 981771816 · librariabiblos@biblosclube.com

CURSOS E OBRADOIROS

AULA CEMIT

- Tramita o bono alugueiro para a mocidade Martes 18 de 10.00 a 12.00 h. Destinado á poboación entre 18 e 35 anos.

- Tramita a axuda para a mobilidade eléctrica Mércores 19 de 10.00 a 12.00 h. Destinado á poboación en xeral

- Iniciación á informática

Do 26 ao 27 de 10.00 a 11.30 h. Destinado a persoas sen coñecementos básicos de informática.

Aula CeMIT de Betanzos, Rúa Emilio Romay nº 1. Tlf. 981771300 Máis información e inscricións na aula. Organiza: Concello de Betanzos

TEATRO

- Sábado 8. 20.00 h Aula Municipal de Cultura Xulio Cuns. Representación da obra "O electo" por conta da Compañía Contraproducións.

- Sábado 22. 20.00 h Aula Municipal de Cultura Xulio Cuns. Representación da obra "O que hai que ver" da Compañía Fulano, Mengano e Citano.

Organiza: Concello de Betanzos dentro da Rede Galega de Teatros e Auditorios da AGADIC.

FESTIVAL GALICREQUES

XXVII FESTIVAL INTERNACIONAL DE TÍTERES

GALICREQUES

- Luns 17. 20.00 h Espectáculo "Trapos" da compañía Coriolis, de Uruguai.

- Martes 18. 20.00 h Espectáculo "Los sueños de Trucas" da compañía Tres Tigres Teatro, de Arxentina.

- Mércores 19. 20.00 h Espectáculo "El mundo es un pañuelo" da compañía Espada de Madera, de Ecuador.

Sesións de mañá exclusivas para escolares. Aula de Cultura Xulio Cuns. Organizan: Asociación Cultural Barriga Verde e Concello de Betanzos.

PRESENTACIÓN LITERARIA

- Venres 14. 20.00 h Sala Azul do Edificio Arquivo. Presentación do estudo etnográfico da parroquia de Vigo (Paderne) por conta do escritor Xesús Fraga, titulado "Recordos daquel pasado" do que é autor Francisco Pico Pena. Organiza: Asociación Cultural Libre de Paderne Roxín Roxal

SÁBADOS MIÚDOS

- Sábado 29. 18.00 h Aula Municipal de Cultura Xulio Cuns do Edificio Arquivo. Contacontos teatral para nenos e nenas a partir de 4 anos e as familias "Unha presada de castañas" por conta de Caxoto Contacontos, dentro do programa Sábados Miúdos 2022. Inscrición previa do 24 ao 27 de outubro en www.betanzos.gal (preferencia empadroados/as en Betanzos). Organiza: Concello de Betanzos

As actividades programadas poden sufrir cambios de última hora e están condicionadas pola evolución da pandemia e polas indicacións das autoridades sanitarias en cada momento. Máis información: www.betanzos.gal

LECTURAS

PÚBLICO INFANTIL- XUVENIL

Palabras de Caramelo

Autor: Gonzalo Moure.

Ilustracións: Fernando Martín Godoy

Editorial: Anaya

“Kori é un neno xordo que vive no deserto do Sahara. O seu mellor amigo é un camelo chamado Caramelo. Cando move a boca, Kori pensa que lle está falando. O neno interpreta uns poemas co movemento dos beizos de Caramelo. Os dous amigos comezan unha viaxe a un lugar mellor para o camelo. Xuntos viven aventuras e o libro remata cun final sorprendente. O libro fíxome pasar unhas noites entretidas e ademais sorprendeume o seu final. É un libro moi emocionante".

Claudia Rilo Fernández, alumna do CEIP Francisco Vales Villamarín

El diario de Anne Frank

Autor: Adaptación de Ari Folman.

Ilustracións: David Polonsky. Editorial: Penguin Random House Grupo Editorial

"Trátase dun cómic que conta a historia dunha nena de relixión xudía, Ana Frank, que viviu na Segunda Guerra mundial contra os alemáns. Ao ser xudía, escondeuse coa súa familia e uns amigos nunha vivenda oculta na parte de atrás da fábrica do seu pai, donde escribe a súa vida no seu diario. Recomendo este libro porque é unha historia diferente contada en forma de cómic de feitos reais.".

Carmen Solé, alumna do CEIP Francisco Vales Villamarín

PÚBLICO ADULTO

Personas decentes

Autor: Leonardo Padura. Editorial: Tusquets

En esta novela, mitad policiaca, mitad histórica, el autor cubano nos sumerge en una trama de asesinatos realizados todos ellos por, supuestamente, personas decentes. Las emociones encontradas y a veces contradictorias de sus personajes están, literariamente, muy bien elaboradas. Su mensaje es muy realista: todos llevamos dentro un límite psicológico que en cualquier momento podemos traspasar si las circunstancias nos ahogan y nos arrancan las esperanzas.

Recomendado por: Rosario Anido Pacheco

ESTRENOS DE CINE

El cine de terror que podremos ver en los próximos meses viene cargado y para todos los gustos. Entre otros, podremos disfrutar de lo nuevo de Shyamalan, la sexta parte de la franquicia "Destino Final", el desenlace de la trilogía de "Halloween" o el resurgir con una nueva versión de "Jeepers Creepers". A continuación os resumo algunos de los estrenos más terroríficos que próximamente veréis en cine.

David Gordon Green pone fin a su trilogía sobre Halloween con esta película que supondrá el enfrentamiento final de Jamie Lee Curtis con Michael Myers. Para la actriz americana esta será la última película en la que intervenga de "Halloween" y seguro que no dejará indiferente a nadie.

Regresa esta franquicia con su sexta entrega que será dirigida por Zach Lipovsky y escrita por los guionistas de la última pelicula de "Scream", Guy Busick y Lori Evans Taylor.

Bill Skarsgard, el payaso de "It", será el protagonista de esta esperada película americana alabada por la crítica y dirigida por Zach Cregger. Otra de casas encantadas donde un joven que viaja a Detroit pernocta en una casa que está doblemente reservada, por un hombre extraño que ya vive allí. Pero no será lo único que tendrá que temer.

Se estrena la nueva película del director de "El sexto sentido", M. N. Shyamalan, basada en el libro "La cabaña del fin del mundo" y protagonizada por Dave Bautista, Ben Aldridge y Kristen Cui.

Nueva adaptación del clásico moderno "Jeepers Creepers" de Victor Salva. En esta ocasión será Timo Vuorensola el encargdo de dirigir esta nueva versión donde un grupo de jóvenes que disfrutan de un festival de terror en Luisiana se encuentran cara a cara con el Jeeper. La protagonizan, entre otros, Sidney Craven y Matt Barkley.

Jesús Ramos

ACEBE CCA fai chegar ao Concello as súas propostas de dinamización

A alcaldesa e a concelleira de comercio mantiveron unha xuntanza coa asociación e con ChesCasco para programar novas accións para favorecer o consumo en Betanzos

A directiva de ACEBE CCA expuxo ao Concello as súas ideas e propostas de dinamización de cara aos próximos meses no transcurso dunha xuntanza convocada pola alcaldesa, María Barral, e pola concelleira de Comercio, Ángeles Veiga, á que tamén asistiron representantes de ChesCasco.

A finalidade da reunión era a de sumar esforzos e coordinar datas para a organización das campañas de dinamización e fomento do con-

Charla informativa

ACEBE CCA organizou unha charla informativa o pasado xoves 22 de setembro sobre o novo modelo de cotización para traballadores por conta propia que foi impartida por Alberto Caamaño Prado, de Brigantium Asesores.

Caamaño foi debullando os diferentes aspectos recollidos no Real Decreto-Ley 13/2022 que establece a partir de 2023 un procedemento para que a cuota mensual sexa proporcional aos rendementos netos do traballador autónomo. Ao remate da sesión respostou as dúbidas das persoas asistentes.

A directiva de ACEBE CCA agradeceu a colaboración de Brigan-

sumo que tanto o Concello como os colectivos empresariais van poñer en marcha durante a época de Nadal e de rebaixas.

A directiva de ACEBE CCA aproveitou a xuntanza para facer chegar algunhas suxestións e propostas na procura de conseguir a colaboración do Concello para a súa posta en marcha. Entre elas, a celebración dun mercado de Nadal, unha segunda edición do mercado de oportunidades en primavera ou a organización de cursos e charlas adaptados ás necesidades do

colectivo empresarial.

Tamén deron traslado dalgunhas queixas recibidas sobre a limpeza nas rúas ou o retraso na sinatura do convenio de colaboración de 2022.

A presidenta de ACEBE CCA, María Luisa Pérez, subliñou o "ambiente cordial da xuntanza e a actitude receptiva e colaborativa tanto da alcaldesa como da concelleira de comercio" e trasladoulles o interese de ACEBE CCA en manter xuntanzas regulares para traballar da man en favor do comercio, da hostalería e das empresas locais.

tium Asesores e o interese dos socios e socias que asistiron á ponencia. Esta iniciativa é a primeira dunha serie de charlas de expertos que a asociación ten

PEIXES

previsto levar adiante para manter informados aos seus socios e socias sobre diferentes cuestións que lles afectan á súa actividade profesional.

MARISCOS

Imaxe da charla impartida por Alberto Caamaño de Brigantium Asesores e organizada por ACEBE CCA

Henrique del Río afonda na figura de Antolín Faraldo e reivindica a súa trascendencia

O BNG e a Fundación Galiza Sempre (FGS) presentaron na Libraría Biblos de Betanzos o caderno "200 Aniversario de Antolín Faraldo", do que é autor o betanceiro Henrique del Río. A publicación enmárcase na colección Grandes Efemérides da FGS.

Henrique del Río estivo acompañado na presentación pola voceira do BNG en Betanzos, Amelia Sánchez, e pola vicepresidenta da FGS e eurodeputada, Ana Miranda. Ao remate, guiou un percorrido polos lugares da cidade vencellados á biografía de Faraldo.

A publicación, en formato caderno para que o seu contido sexa asimilable por todo tipo de público, distribuiuse de forma gratuíta e está dispoñible na páxina web da Fundación Galiza Sempre.

Henrique del Río busca no seu traballo "facer unha radiografía, por dicilo dalgún xeito, da obra e do pensamento político de Antolín Faraldo. Por desfacer un pouco os mitos que hai en torno á súa figura", explica o autor, que fai un breve percorrido pola biografía para centrarse no seu ideario polí-

tico a través dos artigos que o propio Faraldo publicou nos diferentes xornais que dirixiu.

O traballo de investigación que Del Río levou a cabo nos últimos anos nace en 2003 cando o BNG presenta unha moción para nomear a Faraldo fillo predilecto. Tras varias publicacións sobre a súa figura, o empurrón final chegou a raíz da pandemia e unha vez que foron accesibles a través da Biblioteca Virtual de Galicia os seus artigos publicados en prensa.

"É moi claro nos seus artigos. Di que Galiza será unha nación, un país de seu, cando os galegos teñan consciencia do que son, cando os galegos teñan vontade de ser galegos, será unha patria. O que agora chamamos dereito a decidir, este home, con outras palabras púxoo por escrito fai 200 anos", afirma Del Río, quen subliña as palabras de Manuel Murguía que dixo de Faraldo que foi "o primeiro e o mellor dos precursores" e pon o foco tamén nas referencias a Castelao que o situou na "Santa Compaña dos inmortais galegos" no seu Alba de Groria.

Henrique Del Río salienta as coincidencias que percibe entre Caste-

lao e Antolín Faraldo: "Hai un gran paralelismo entre ambos no que eu non reparara ata que me puxen con este traballo. Ambos os dous son sanitarios de formación e non exercen, morreron no exilio, deron un impulso decidido ao pensamento soberanista, os dous fan boa parte do seu traballo na prensa, son de familias conservadoras...", sostén.

Afirma que Faraldo foi un home adiantado ao seu tempo: "Anticipa moitos temas actuais. Fala do suicidio como unha cuestión de saúde mental, algo que antes non saía da esfera da moralidade cristiá, ou da emancipación das mulleres, dos problemas das comunicacións en Galicia... foi o primeiro que fala da necesidade de poñer a producir as rías; analiza en varios artigos o sistema productivo do agro galego", explica o autor.

"A verdade é que a súa é unha vida e unha obra de novela, que daría para unha serie de varias tempadas, porque é unha persoaxe poliédrica e terriblemente actual, aínda hoxe. Para mín, Antolín Faraldo está á altura de Rosalía de Castro e de Castelao, son a tríada de pais da patria galega, por dicilo dalgunha maneira", afirma, e reivindica a necesidade de dar a coñecer a súa trascendencia: "É terriblemente inxusto, xa non que non se recoñeza, senón que non se coñeza. Este home é o gran descoñecido da historia do noso país. É o betanceiro que máis determinou a historia de Galiza. Antolín Faraldo hai un e témolo nós".

Del Río continuará investigando con toda a intención de localizar o seu enterramento e tratar de conseguir que sexa repatriado dende Granada ao seu Betanzos natal.

Roxín Roxal organiza un roteiro de fin de semana ao Courel

A Asociación Cultural Libre de Paderne, Roxín Roxal, organiza para a fin de semana do 8 e 9 de outubro un roteiro de dous días ao Courel, o primeiro deste tipo dende a pandemia. Unha actividade coa que a entidade quere contribuír "á recuperación desta comarca especialmente maltratada polo desastre ecolóxico deste verán, o maior incendio forestal rexistrado na historia de Galiza", explicaron dende o colectivo.

O programa inclúe unha andaina pola área non queimada de Seoane, visita á Fundación Uxío Novoneyra e outros lugares e experiencias de interese da zona. O día 9 está prevista unha andaina comentada pola zona de Folgoso, área parcialmente queimada, e visita comentada á Madeiroteca do escultor Urbano Arza e a outras experiencias revitalizadoras da contorna.

O prezo é de 105 euros para socios e socias, 125 euros para non socios e 50 euros para menores de idade. O custo corresponde ao transporte, seguro, aloxamento, cea do día 8 e xantar do día 9. A asociación non cobra ningunha cantidade por esta actividade.

As inscricións poden realizarse na páxina web: www.roxinroxal. gal ou por correo electrónico: ola@roxinroxal.gal.

REDACCIÓN / Betanzos

Henrique del Río, acompañado da voceira do BNG en Betanzos, Amelia Sánchez e da vicepresidenta da Fundación Galiza Sempre, Ana Miranda

REDACCIÓN / Betanzos

O betanceiro presentou o caderno "200 Aniversario de Antolín Faraldo" da man da Fundación Galiza Sempre

Mesón O Pote gaña o XV Campeonato de España de Tortilla celebrado en Alacante

É a segunda vez que se alza co galardón. Casa Miranda, que tamén participou no certame, quedou no terceiro posto.

REDACCIÓN / Betanzos

A mellor tortilla de España é a de Mesón O Pote. Así o decidiu o xurado do XV Campeonato de España de Tortilla de patatas Trofeo tescoma que se celebrou o pasado 25 de setembro no marco da IV Feria Alicante Gastronómica 2022.

Alberto García Ponte e Ana

María Suárez, de Mesón O Pote, levaron o primeiro premio do certame, xunto co Restaurante Tizona de Logroño, este último cunha tortilla con cebola. Esta é a segunda vez que Mesón O Pote se fai co título do certame, tras gañalo tamén en 2011.

Casa Miranda, que tamén participou na competición, logrou o terceiro posto.

O Concello abre o prazo para solicitar as axudas sociais de apoio ao pago da vivenda

Tamén se poderán pedir subvencións para a adquisición de equipos informáticos para estudantes

REDACCIÓN / Betanzos

O Concello de Betanzos ten aberto ata o 16 de outubro o prazo de solicitude de axudas de apoio ao pago da vivenda habitual, tanto para hipoteca como para aluguer, e para a compra de equipos informáticos para os alumnos de Primaria, Secundaria, Bacharelato, Formación Profesional Básica e de Grao medio e educación especial de centros docentes sostidos con fondos públicos.

O programa, que xa se puxera en marcha o ano pasado pola afectación da covid, conta cun fondo de 70.000 euros aportados polo Concello e pola Deputación.

Os requisitos e condicións para o acceso ás subvencións están

publicados na páxina web municipal: www.betanzos.gal.

Axudas a entidades

Por outro lado, o Concello destina 170.000 euros en axudas a entidades culturais, deportivas, educativas, xuvenís, sociais e a deportistas individuais. 25.000 euros outorgaranse por convocatoria pública aberta e 142.000 en subvencións nominativas a entidades de diverso ámbito que realizan actividades ao longo do ano e "moven a unha importante masa social cubrindo en certa medida un espazo de formación que sería imposible realizar desde a administración pública", explicaron fontes municipais.

REDACCIÓN / Betanzos

Os escolares de Primaria do Vales Villamarín contarán cun servizo gratuíto de persoas coidadoras para que poidan acceder ás instalacións do centro antes do inicio das clases. O servizo será facilitado polo Concello de Betanzos para atender ao alumnado que non podía acceder ao colexio pola mañá ata que non chegaban os autobuses e se vían obrigados a permanecer na beirarrúa ata a apertura das portas.

Fontes municipais explicaron que "a falta de persoal por parte da Consellería de Educación para que puidesen atender ou vixiar durante ese tempo ao alumnado no interior do colexio facía imposible que puidesen acceder ás instalacións debendo permanecer na beirarrúa".

A medida súmase a outras accións de conciliación asumidas polo Concello como o servizo de comedor, o de madrugadores ou as actividades extraescolares. "Actuacións, todas elas que o Concello asume se ben non son competencia directas da administración local", aclararon fontes municipais.

O escritor Xesús Fraga participará en varios actos na Feira do Libro de Frankfurt

A axenda de Xesús Fraga vén cargada de actos este outono. O escritor, Premio Nacional de Narrativa por "Virtudes e Misterios", asistirá a varios actos na Feira do Libro de Frankfurt (Alemaña), a máis importante de Europa do sector editorial, e na que este ano España é o país convidado. O día 22 participará nun diálogo con Henrique Alvarellos, presidente da Asociación Galega de Editoras, e na presentación dun número especial da revista literaria Granta, na que publica un relato. O día 23 compartirá un coloquio co escritor e xornalista Miqui Otero e co poeta Manuel Vilas.

Os días 4 e 6 de outubro viaxará a Irlanda para impartir senllas conferencias no Trinity College de Dublín e na Universidade de Cork. E de regreso a Betanzos será o encargado de presentar, o día 14, o libro "Recordos daquel pasado" de Francisco Pico Pena, nun acto organizado por Roxín Roxal.

Ten pendente tamén para outu-

bro a súa participación nun encontro de escritores na Fundación Cela e compartirá un diálogo en Barcelona coa escritora mexicana Brenda Navarro.

En setembro presentou o seu libro "Virtudes e Misterios" en Bruxelas, no Instituto Cervantes, convidado polo colectivo de galegos Couto Mixto BXL.

REDACCIÓN / Betanzos

O autor vén de presentar "Virtudes e Misterios" en Bruxelas e viaxará a Irlanda a impartir varias conferencias

O escritor Xesús Fraga / ARUME

O alumnado do Vales contará cun servizo gratuíto de coidadores para acceder ao centro antes de que empecen as clases

Fragas do Mandeo retira 1,5 toneladas de lixo na Semana de Custodia do Territorio

O Concello achega a figura de Antolín Faraldo aos escolares

REDACCIÓN / Betanzos

Os obradoiros pedagóxicos "Faíscas de futuro" e os espectáculos de narración oral "Faraldo. Todo para Galicia" servirán para achegar aos escolares de Betanzos á figura de Antolín Faraldo no ano no que se cumpre o 200 aniversario do seu nacemento.

Os obradoiros pedagóxicos "Faíscas de futuro", por conta de Rexenerando SGC, están orientados a alumnado de Secundaria e impartiranse os días 5, 6 e 7 de outubro no IES Francisco Aguiar, en Atocha e no IES As Mariñas.

Os espectáculos "Faraldo. Todo para Galicia" serán por conta de Raquel Queizás para alumnado de Primaria do CEIP Francisco Vales Villamarín e Atocha, os días 20 e 21 de outubro.

Comeza a cuarta edición do programa universitario para maiores de 50 anos

Desenvolverase en outubro e novembro e o prazo de inscrición estará aberto ata o 5 deste mes

REDACCIÓN / Betanzos

O Concello de Betanzos e a Universidade Sénior da Coruña acaban de poñer en marcha a cuarta edición do programa de formación universitaria para maiores de 50 anos que se desenvolverá nos meses de outubro e novembro no Cine Alfonsetti.

A actividade constará de tres seminarios impartidos por profe-

sorado da Universidade da Coruña con sesións teóricas e prácticas ou saídas de campo. Os tres seminarios abordarán Patrimonio Social e Cultural, Medio Ambiente e Sustentabilidade e Saúde e Benestar.

As persoas que estean interesadas en inscribirse poden facelo ata o 5 de outubro na dirección udcseniorbetanzos.wordpress. com.

REDACCIÓN / Betanzos

A Fundación Fragas do Mandeo fixo balance dos resultados da novena edición da Semana de Custodia do Territorio na que o vouluntariado retirou 1,5 toneladas de lixo no río Mendo e na ría de Betanzos que, sumadas ás limpezas que levan realizado ao longo do ano, suman un total de 5 toneladas de biomasa de especies exóticas invasoras e 4,5 toneladas de refugallos retiradas dos montes, dos ríos e da costa da bisbarra.

Na primeira xornada de voluntariado ambiental participaron unha vintena de persoas que retiraron 813 quilos de lixo no río Mendo, no entorno da ponte da Ermida, no Concello de Coirós. A iniciativa formou parte da limpeza simultánea dos ríos galegos na que cada ano participa máis de medio cento de colectivos.

Na eco-regata participaron 33 persoas e 6 embarcacións, incluída a recentemente adquirida pola Fundación. Unha vez rematada a travesía,

a suma do lixo recollido superaba os 674 quilos. Na organización colaboraron o Club de Remo Olímpico do Mandeo, a Asociación Ría do Pedrido, Roxín Roxal, Amigos de los Ríos de Betanzos e Lar de Unta. A xornada rematou cunha cea de convivencia no porto grazas á xenerosidade de Lar de Unta e de Roxín Roxal e a colaboración de Comercial Vicente de la Fuente.

A Semana de Custodia do Territorio incluíu un coloquio por conta do Dr. Joaquín Giménez de Azcárate, titulado "Mergullándonos nos bosques mariñáns" que se emitiu en directo por vía telemática chegando a un público máis amplo. Como conclusión do debate, o ponente salientou a excepcionalidade dos nosos bosques e a imperiosa necesidade de conservar o pouco que queda e favorecer a súa ampliación. Fragas do Mandeo realiza un labor de conservación do patrimonio natural ao longo de todo o ano e animan ás persoas que desexen sumarse a contactar no correo electrónico: correo@fragasdomandeo.org

Betanzos acolle o XXVII Festival Internacional de Títeres Galicreques

REDACCIÓN / Betanzos

A XXVII edición do Festival Internacional de Títeres Galicreques chega a Betanzos os días 17, 18 e 19 de outubro, organizado pola Asociación Cultural Barriga Verde e polo Concello de Betanzos.

O luns 17 a compañía Coriolis de Uruguai porá en escea o espectáculo "Trapos". O martes 18 será a compañía Tres Tigres Teatro quen represente "Los sueños de Trucas" e o mércores 19 a compañía Espada de Madera de Ecuador representará "El mundo es un pañuelo".

Os espectáculos serán en sesións de mañá exclusivas para escolares do municipio e representaranse na Aula de Cultura Xulio Cuns.

Un grupo de peregrinos de Budapest canta a Santa María del Azogue en húngaro

Un grupo de 38 estudiantes universitarios de la Residencia OrbanhghiKollegium de Budapest visitó Betanzos durante su peregrinación a Santiago, acompañados del valenciano Rafa de Castro Manglano y el sacerdote Estanislao Mazzuchelli que ya habían hecho este camino en otras ocasiones. El grupo, que se albergó en el colegio Vales Villamarín, asistió a la misa en Santo Domingo, presidida por el párroco Santiago Pérez, en la que se leyó el Evangelio en húngaro y al final de la celebración cantaron a Santa María del Azogue también en húngaro. A la misa asistieron casi un centenar de peregrinos procedentes de Guadalajara, Toledo y otros lugares de España.

Voluntarios de Fragas do Mandeo amosan parte dos refugallos retirados durante a sétima edición da Eco-regata da Ría de Betanzos

Voluntarios e voluntarias da Fundación participaron en dúas limpezas no río Mendo e na Ría de Betanzos

A Anpa Brigantium busca apoios para garantir a súa continuidade

"Pedimos a implicación das familias para que a asociación poida continuar. Sería unha pena que desaparecese, por todo o que se leva conseguido en todos estes anos, polo esforzo das persoas que nos precederon... e sería unha pena deixar ao cole sen representación das familias", lamentan dende a directiva da Anpa Brigantium do CEIP Francisco Vales Villamarín.

A asociación, presidida por Verónica Sánchez Fraga, lanza un chamamento aos socios e socias para que se sumen ao grupo directivo, que actualmente está integrado por catro persoas. Acompañan a Verónica, Alejandro Calvo López, Mónica Souto Seijo e Catuxa Pena Vidal. Tanto Verónica como Alejandro levan xa oito anos no cargo, Mónica, catro, e Catuxa incorporouse hai pouco. "Precisamos máis xente que se comprometa, que aporte novas ideas e suxestións. Precisamos relevo porque algúns de nós o curso que vén xa non estaremos neste centro", subliñan.

O colectivo celebrará o 4 de novembro a Asemblea na que presentarán os retos e proxectos para o curso que acaba de comezar.

Animan á participación das familias na reunión e a aquelas que aínda non son socias a que se acheguen e se asocien para facer un grupo forte. Actualmente a Anpa está integrada por unhas 200 familias.

Durante este curso estrearán un novo programa informático de xestión que facilitará as altas e a

comunicación cos socios e socias para facer máis liviano o traballo diario desta directiva que emprega parte do seu tempo libre para atender as demandas e procurar solucións aos problemas que poidan xurdir na comunidade escolar.

A Anpa, presente no Consello Escolar, realiza unha importante labor de mediación entre as familias, a dirección do centro e as administracións, canalizando as necesidades e problemas que lles fan chegar na busca de dar resposta ás demandas da comunidade educativa.

O pasado ano, por exemplo, realizaron as pertinentes reclamacións ante a Xunta para solucionar os problemas de transporte para o

alumnado considerado "excepcional" por vivir a menos de 2 quilómetros do centro e aos que non se lles garantía praza no servizo de bus. Tamén reclamaron ante Educación os recurtes de profesorado.

Ademais, ofrecen asesoramento ou mediación para problemáticas concretas.

Todos os cursos entregan axendas ao alumnado de 3º a 6º de Primaria e mercaron tamén libros para completar os fondos da biblioteca do centro.

As persoas interesadas en comunicarse coa asociación, solicitar información ou darse de alta, poden facelo no correo electrónico: anpabrigantium@gmail.com ou a través do Facebook.

A Coral recibe a medalla de ouro "Marcial del Adalid" da Academia Galega de Belas Artes

A institución entregou esta distinción á Coral Polifónica de Betanzos con motivo do seu 50 aniversario

REDACCIÓN / Betanzos

A Coral Polifónica de Betanzos recibiu o pasado 1 de outubro a Medalla de ouro "Marcial del Adalid" que a Real Academia Galega de Belas Artes lle concedeu con motivo do 50 aniversario da agrupación.

O acto de entrega celebrouse na Aula de Cultura Xulio Cuns e comezou coa intervención do presidente da Real Academia Galega de Belas Artes, Manuel Quintela Martelo. A continuación, o secretario, Felipe Senén López Gómez encargouse da lectura do acordo para a concesión da dis-

tinción. Tamén interviñeron o académico da sección de Música Maximino Zumalave Caneda, a alcaldesa de Betanzos, María Barral, e o impulsor e director da Coral, Manuel López Castro.

O peche da sesión extraordinaria pública da Real Academia Galega de Belas Artes correu a cargo do seu presidente.

A Coral puxo a nota musical coa interpretación de tres temas: O Salutaris, de Lorenzo Perosi e que foi a primeira canción que ensaiou a Coral; Terra meiga, e Viento del Norte, dos irmáns Agüero, a última canción que ensaiou a agrupación.

CUALQUIER COMPAÑIA

Alejandro Calvo, Catuxa Pena, Mónica Souto e Verónica Sánchez conforman a directiva da Anpa do Vales Villamarín /ARUME

A xunta directiva lanza un chamamento aos socios e socias para que se sumen ao equipo, que está formado actualmente por catro persoas

REDACCIÓN / Betanzos

Un momento do acto de entrega da medalla "Marcial del Adalid" que a Academia Galega de Belas Artes outorgou á Coral /ARUME

Atocha inicia o curso cun amplo programa de actividades de crecemento persoal e grupal

O CPR Plurilingüe Nuestra Señora del Carmen Atocha de Betanzos comezou o curso escolar cun amplo programa de actividades de crecemento persoal e grupal.

Así, durante o mes de setembro realizaron dinámicas de cohesión, convivencias nas instalacións das Hijas de la Natividad de María, en Iñás e, ademais, o alumnado de 4º de ESO percorreu o Camiño de Santiago.

A peregrinación realizárona xunto con alumnado dos colexios de la Grande Obra de Atocha. En total participaron 120 persoas, entre estudantes e docentes, que percorreron o Camiño Inglés partindo dende Neda, en Ferrol.

Con estas actividades, o centro busca favorecer as interrelacións persoais, estreitar vínculos que reforzan a pertenza ao grupo e que promoven a solidaridade, a

Alumnos e alumnas de Atocha participaron en diferentes actividades grupais dende o inicio do curso escolar

tolerancia e a inclusión, ao tempo que crean confianza na procura de fomentar o entusiasmo nas

dinámicas de cooperación ao realizar traballos en equipo, tal e como explicaron.

O Vales Villamarín perfila o programa de actos para celebrar o seu 50 aniversario

A comisión para a organización busca a colaboración de todas as persoas e colectivos que dalgunha maneira están ou estiveron relacionados co centro

REDACCIÓN / Betanzos

O CEIP Francisco Vales Villamarín celebrará ao longo de todo o curso escolar diferentes actividades para conmemorar o seu 50 aniversario.

A comisión nomeada para a organización dos actos conmemorativos mantivo a súa primeira xuntanza na que se estableceron as principais liñas de traballo e o obxectivo fundamental dos actos, que teñen como principal motivación facer partícipe e chegar a todos os colectivos

que durante este medio século de traxectoria tiveron relación co centro.

A comisión está formada polo equipo directivo e profesorado en activo, xunto con varios mestres e mestras xubilados e buscarán implicar tamén a unha persoa representante da Anpa e do Concello de Betanzos.

Neste momento están a elaborar un logotipo que identifique o acontecemento e que sirva para a súa promoción.

Os actos programaranse en diferentes emprazamentos,

tanto do centro como fóra das instalacións e incluirán ciclos de conferencias, participación de ex alumnado e mestres e mestras xubilados en encontros con alumnos deste curso, a publicación dunha edición especial do xornal do cole, unha carreira solidaria, unha exposición aberta ao público en xeral e diferentes actos de convivencia.

A comisión organizadora quere contar coa colaboración de todas aquelas persoas que, dalgunha maneira, están ou estiveron relacionados co centro.

REQUISITOS (no día de presentación da solicitude):

- Ter cumpridos os 18 anos e menor de 30 anos, sen prexuízo da idade mínima para a obtención dos permisos de clase C e D.

- Estar empadroadas na Comunidade Autónoma de Galicia cunha antigüidade mínima dun ano.

- Estar inscritas no SNGX e figurar como beneficiaria no ámbito da Comunidade Autónoma de Galicia. Para estar inscrit@ en Garantía Xuvenil hai que ter entre 16 e 29 anos, estar en búsqueda de emprego, non estar nin estudando nin traballando.

- Ter o/os permiso/s de conducir para o/os cales se solicita esta axuda con data de expedición entre o 1 de decembro de 2021 e a data de presentación da solicitude.

PRAZO E FORMA DE PRESENTACIÓN:

As solicitudes poden presentarse ata o 28 de outubro de 2022, obrigatoriamente por medios electrónicos (Chave 365 ou DNI electrónico ou calquera dos mecanismos de identificación e sinatura admitidos pola sede electrónica) a través da sede electrónica da Xunta de Galicia, https://sede.xunta.gal

DOCUMENTACIÓN QUE DEBE

PRESENTARSE COA SOLICITUDE:

- Autorización temporal para conducir no caso de ter aprobado o/s carné/s pero que o documento aínda non fose expedido.

- Certificado/s de empadroamento histórico no caso de que a última variación padroal sexa inferior a 1 ano.

- Anexo II (certificado da autoescola ou centro de formación que reflicta a data da matriculación).

- Anexo III (cuestionarios relativos os indicadores de produtividade e de resultado inmediato).

Semana da Tortilla de Betanzos

AXII edición da Semana da Tortilla de Betanzos contará nesta ocasión cunha participación de 19 locais de hostalería que promocionarán o prato estrela da gastronomía local ata o 9 de outubro.

A SEMANA DA TORTILLA CELEBRARASE

ENTRE O 30 DE SETEMBRO E O 9 DE OUTUBRO.

O CERTAME

DESTE ANO INCLÚE COMO NOVIDADE UN CONCURSO DE TORTILLAS CASEIRAS

Este ano, como novidade, celebrarase un concurso de tortillas caseiras que será o día 8 de outubro e no que se elixirán as tres mellores. A gañadora recibirá o premio "Mellor tortilla caseira de Betanzos 2022".

Os bares e restaurantes participantes ofrecerán aos clientes os petiscos de tortilla a un prezo de 2 euros en barra. Os petiscos de tortilla poderán degustarse en horario de 12.00 a 15.00 horas e de 20.00 a 22.30 horas. O venres e o sábado o horario será de 20.00 as 23.30 horas, respetando os días de peche habituais de cada establecemento.

Os hostaleiros que se sumaron ao evento organizado polo Concello participan no concurso no que se elixirá a mellor tortilla de Betanzos.

A final do certame será o 9 de outubro no Salón Azul do Edificio Arquivo. Previamente, un xurado formado por representantes de entidades e colectivos betanceiros relacionados coa gastronomía e o comercio, repre-

sentantes da Reserva da Biosfera e de asociacións gastronómicas, escollerá aos cinco finalistas nunha cata a cegas. Un xurado profesional será o que decida, tamén mediante unha cata cega e pública, ao gañador ou gañadora da Semana da Tortilla de Betanzos.

Os clientes poderán elixir cos seus votos ao establecemento gañador do premio popular e participar en dous concursos organizados polo Concello, para o que deberán probar a tortilla en, polo menos, cinco establecementos inscritos e entregar os seus dípticos selados polos locais en calquera dos bares participantes.

Un dos concursos, que se leva a cabo en colaboración coa Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo, ten como premio cinco experiencias gastronómicas para dúas persoas nun dos "Restaurantes da Biosfera" certificados coa Marca de Calidade da Reserva. O sorteo realizarase o 14 de outubro ás 13.00 horas no Salón Azul do Edificio Arquivo Liceo. Tamén haberá outro concurso a través das redes sociais de Betanzos Tan Cerca, en Twitter, Facebook e Instagram.

A MELLOR

TORTILLA CASEIRA

Como novidade, este ano o Concello convoca un concurso para elixir a mellor tortilla caseira no que poden participar as persoas empadrodas en Betanzos que o desexen inscribíndose previamente. O prazo remata o 7 de outubro e a inscrición pode realizarse na oficina de Turismo, en horario de mañá e tarde, de 9.30 a 14.00 horas e de 16.00 a 18.30 h, de luns a venres, e os sábados de 11.00 a 13.30 horas ou ben por correo electrónico: comunicacion@betanzos. net enviando o nome, enderezo, DNI e un teléfono de contacto.

O día 8 deberán presentar a tortilla ás 12.00 horas no salón Azul do Liceo. Un xurado elexirá as tres mellores mediante cata cega. A gañadora recibirá o trofeo á mellor tortilla caseira 2022 e un lote de produtos do patrocinador e do Concello. A segunda e a terceira recibirán un lote de produtos do patrocinador e do Concello.

A tortilla deberá ter como mínimo 18 cm. e o xurado valorará que cumpra as características da tortilla de Betanzos: elaborada exclusivamente con patacas, ovos, aceite e sal e que sea xugosa.

Dende o corazón do casco histórico, Treze ofrece aos seus clientes unha reducida pero coidada carta na que destacan, entre outras delicias, o brioche de carrillera ou as croquetas de xamón con panceta ibérica. A súa adega conta con máis de 150 referencias de viños españois, italianos, franceses, portugueses ou de lugares como Chile e Nova Zelanda, que acompañan con variedade de orixinais petiscos.

Cervexería Yocri, que cumpre xa 15 anos de traxectoria, ten a cociña aberta durante todo o día, desde as 7 da mañá ata a hora de peche. Ideal para almorzos, para picar, comer ou cear, dispón de diferentes opcións, incluíndo menú do día de luns a venres: dende elaboracións propias como cuscús con verduriñas e gambas, bacallau ao forno, roliños de calabacín con xamón, ata pratos combinados, hamburguesas, bocadillos, sándwiches, tapas e racións... e postres caseiros. Preparan comida para levar e abren todos os días do ano.

Mesón Avenida ofrece aos seus clientes menú do día de luns a venres ademais de hamburguesas, ensaladas, bocatas ou racións para comer ou picar. Os venres e sábados ofrecen tamén ceas. Raxo de polo ou porco, polbo (á galega ou á plancha), chipiróns, bacallau, chuletillas de lechal, solomillo, croca, salteado de polbo e colas de gambón, carne asada, tortilla... e postres de elaboración propia son algunhas das especialidades deste local ubicado na rúa Venezuela que dende abril ten nova xerencia. Pecha os martes todo o día e os domingos pola tarde.

A Vaca Tola de Betanzos conta cun amplo local con terraza e un aparcamento con capacidade para máis de 50 coches. Sirven comida española e racións á brasa de carnes, peixes, mariscos e verduras todo preparado ao momento. Tamén fan comida para levar e dispoñen de menú do día de martes a venres. Na súa páxina web: www.avacatola.com poden consultar as diferentes opcións de pratos da súa carta e os prezos e facer as súas reservas no teléfono 605 918 138.

A marca de identidade de Ternera Grill é a cociña tradicional e, ademais da tortilla de Betanzos, destaca polos seus arroces melosos e o churrasco. Na súa carta tamén atopamos xarrete de tenreira, carrilleira de porco, pulpo á feira, chipiróns, calamares, raxo, revoltos, ensaladas especiais e postres caseiros. Ten un amplo comedor interior, no que se poden celebrar pequenos eventos, e terraza. Durante a semana dispoñen de menú do día e tamén preparan comida para levar.

Café Bar Los Picapiedra, situado na rúa da Cruz Verde, abriu o 10 de setembro e ofrece aos seus clientes hamburguesas, bocadillos, sándwiches, racións de raxo (de porco e de polo), calamares ou croquetas caseiras. Nas fins de semana ofrece prezos especiais nas consumicións e ambientación musical a gusto do cliente que pode seleccionar a música que quere escoitar. Nas amplias instalacións dispón dunha zona de xogo con futbolín. O local abre de martes a domingo.

Rincón de Eli

Soportal Taberna, que abriu o 28 de setembro no local do antigo bar "Soportales", sometido a unha reforma integral, conta cunha ampla variedade de viños, Muga, Santiago Ruiz, Viño da Terra de Betanzos... xunto con outros máis de "chateo". Acompañan as consumicións con pinchos variados e de cortesía, entre catro e seis diferentes cada día. Os máis demandados son o bonito con pementos, o queixo á feira, os boqueróns, que eles mesmos elaboran, ou a fabada.

Restaurante Casanova caracterízase por unha cociña baseada na utilización de produtos de mercado e de cercanía. Na súa carta ofrecen o mellor da cociña atlántica cociñada con mimo e coa finalidade de provocar emocións. Varía con frecuencia a súa amplia carta e na zona de picoteo non falta a tortilla de Betanzos ou o raxo con cogumelos, entre outras moitas opcións. Produtos cento por cento naturais tanto pola súa orixe como pola súa elaboración.

Café Bar La Goleta, ubicado nos Soportais, abre todos os días da semana dende as 6.00, para os almorzos dos máis madrugadores, ata o peche. É cafetería, bar e cervexería (dispón de cervexa de bodega) e conta cunha ampla terraza. Os seus clientes poden degustar a diario coas súas consumicións un pincho ou tapa de tortilla de Betanzos e, en ocasións especiais como os días de feira, dispoñen tamén de polbo.

Bar O Rabel é un dos clásicos das calexas de Betanzos, aberto ao público dende hai máis de 15 anos. As consumicións acompáñanse cunha ampla variedade de pinchos tanto quentes como fríos: orella, morro, embutidos, tripas, empanadas colombianas, papas recheas, patacas e arepas fritidas con pemento picante... e, entre as súas tapas non falta a tortilla. O horario de apertura é de 12.00 a 16.00 e de 20.00 a 01.00 horas todos os días agás os xoves que pecha pola tarde.

A especialidade de La Travesía son as hamburguesas artesanas e caseiras e conta cunha ampla carta na que se inclúen tamén opcións vexetarianas. Ademais, ofrecen racións para picar como polbo (á feira ou á plancha), raxo, calamares, croquetas caseiras, zamburiñas, croca, chipiróns, revolto de gulas e gambas, empanadillas caseiras de polbo, ensaladas variadas e postres caseiros. O establecemento pecha os luns e dispón de servizo a domicilio.

El Rincón de Eli incorpora na súa carta de racións, ademais da tortilla de Betanzos, alitas chicken wings, pisto con ovo frito e patacas, tequeños con salsa, revolto de champiñóns, provolone ao forno, ensalada de xudías ou lentellas... elaboran a tortilla ao gusto do cliente (con cebola, chourizo, estilo Betanzos...). Acompañan as consumicións con pinchos que varían segundo o día: queixo á feira, xamón curado, pisto, atún, pementos, queixo con pementos...

P ADERNE

Os escolares de Infantil participan nunha actividade para fomentar a reciclaxe

REDACCIÓN / Paderne

Os escolares de Infantil de Paderne participaron nunha actividade de reciclaxe impartida por técnicos da Sociedade Galega de Medio Ambiente (Sogama).

A iniciativa consistiu en xogos de selección dos residuos contidos nunha caixa sensorial para que os escolares identificasen a bolsa na que se debe depositar cada un deles axudándolles a aprender a diferenciar os refugallos que se deben depositar en cada contedor de recollida selectiva coa finalidade de que lle dean continuidade a esta práctica nos seus fogares.

A comunidade educativa do CPI Cruz do Sar mobilízase contra o recorte de persoal

A Comunidade de Propietarios do Polígono de Bergondo organiza o II Urban Trail e andaina solidaria

REDACCIÓN / Bergondo

O Concello abre a inscrición para as actividades de animación sociocultural

O prazo de inscrición nas actividades de animación sociocultural programadas polo Concello de Paderne para este curso estará aberto ata o 10 de outubro.

Ademais dos cursos anuais que se impartían, ampliouse a oferta con talleres e andainas. Haberá cursos de labores, corte e confección, pintura e manualidades, ximnasia de mantemento e pilates, nos locais municipais en horario de tarde. Como novidade propóñense catro talleres repartidos durante o curso sobre temas como cociña, informática, medicina natural ou restauración e tapicería. Tamén se inclúen andainas que percorrerán as diferentes parroquias para coñecer o patrimonio cultural e parte da súa historia.

M IÑO

Miño inicia a reforma da Casa del Pescador para crear un centro de coworking

REDACCIÓN / Miño

O Concello de Miño iniciou as obras de reforma da primeira e segunda planta da coñecida como Casa del Pescador, actualmente en desuso, onde se creará o Centro Municipal de Emprego, Emprendemento e Formación. Os traballos permitirán crear un aula de formación básica e outra de cociña, unha sala de reunións e un área de traballo colaborativo.

O proxecto ten un orzamento de 100.000 euros e está financiada con fondos do GALP Golfo Ártabro Norte, entidade dependente da Consellería do Mar.

Paderne acolle o día 11 un espectáculo de maxia dentro do programa

"Ler conta moito" da Xunta

REDACCIÓN / Paderne

O vindeiro 11 de outubro a planta baixa da Casa Consistorial de Paderne acollerá unha actividade de maxia por conta do mago Pedro Bugarín que presentará o seu espectáculo "Galicia ilusiona coa Maxia", que conxuga emoción, maxia e humor durante os aproximadamente 50 minutos que dura a actuación.

A iniciativa inclúese dentro do programa de dinamización da lectura e da cultura "Ler conta moito" da Xunta de Galicia dentro da Rede de Bibliotecas Públicas de Galicia á que o Concello de Paderne pertence.

Para asistir é preciso reservar praza ata o día 10 de outubro chamando aos teléfonos do Concello.

O Concello completa as obras da senda peonil de Viadeiro

REDACCIÓN / Miño

O Concello de Miño comezou os traballos que completan a senda peonil de Viadeiro e que permitirán mellorar a seguridade viaria neste núcleo ubicado na parroquia de Castro, en paralelo á estrada por onde transcorre o Camiño Inglés. A obra realizarase nun tramo de 500 metros que completa os máis de 300 metros entre Outeiro e Viadeiro que xa foron executados. O proxecto inclúe a delimitación da zona peonil, a canalización de augas pluviais e a instalación dun bordillo de seguridade. Os traballos contan coa colaboración da Consellería de Cultura e Turismo que sufraga un 40% do custe.

REDACCIÓN / Bergondo

A comunidade educativa de Bergondo manifestarase o vindeiro 6 de outubro contra os recortes de persoal especializado na atención ao alumnado con diversidade funcional en Educación Infantil e Primaria no CPI Cruz do Sar. A marcha sairá dende a explanada de A Senra ás 18.30 horas e rematará fronte ao Concello.

O centro acolle este curso a máis de 350 alumnas e alumnos dos que unha trintena teñen necesidades educativas especiais. A APA As Mariñas denuncia que, malia o incremento das matrículas de alumnado con diversidade funcional, a Consellería de Educación "denegou a solicitude do centro dun especialista en Pedagoxía Terapéutica, recortou a xornada do de Audición e Linguaxe nunha alta porcentaxe de horas e prescinde dun mestre de Primaria", explicaron.

As nais e pais, reunidos en asemblea tras coñecer a resposta da Consellería, rexeitaron esta decisión, que consideran arbitraria e que vulnera o establecido no

Decreto 229/2011, do 7 de decembro, polo que se regula a atención á diversidade do alumnado dos centros docentes da Comunidade Autónoma.

A APA xa convocara unha concentración diante da casa do Concello, antes da celebración do Consello Escolar Municipal, ao que asistiu a Inspección de Educación. A protesta, á que se sumaron unhas 60 persoas, contou co apoio da alcaldesa, Alejandra Pérez, do goberno local, e dos representantes de todos os partidos da Corporación. Durante a reunión do Consello Escolar informouse das demandas ao inspector de Educación que se comprometu a trasladalas e buscar unha solución.

A asociación iniciará un calendario de mobilizacións, aberto a todos os veciños e veciñas, plataformas cidadás e institucións, e iniciaron unha campaña de recollida de sinaturas "para denunciar a situación de desamparo institucional, que pon en risco de exclusión educativa a nenas e nenos de Bergondo", dixeron dende a APA, e engadiron que non desbotan iniciar outras accións.

A Comunidade de Propietarios do Polígono de Bergondo organiza o vindeiro 15 de outubro o II Urban Trail e Andaina solidaria en beneficio da Asociación Española Contra el Cáncer á que se destinará a totalidade da recaudación.

A iniciativa desenvolverase en horario de tarde e constará de diferentes actividades. Ás 16.30 horas comezará a andaina cun percorrido aproximado de 5,5 quilómetros. A partir das 17.00 horas comezarán as diferentes carreiras: absoluta (6 quilómetros); Sub 16 (3 quilómetros); Sub 14 (1.000 metros); Sub 12 (500 metros); Sub 10 (500 metros) e prebenxamín e pitufos (100 metros).

Esta proba solidaria ten como finalidade fomentar o deporte entre o colectivo empresarial do Polígono de Bergondo ao tempo que se dá visibilidade ao polígono e ás súas empresas e se reúnen fondos para un fin solidario.

As inscricións para a carreira son de 7 euros para a categoría absoluta e de 3 euros para as restantes.

Na andaina serán 5 euros e para os menores de idade 3 euros. Poden realizarse en carreirasgalegas.com ou enviando un correo electrónico a administracion@poligonobergondo.com ou chamando por teléfono ao 981795422.

C OIRÓS

Éxito de público no primeiro Festival de Música e Baile Tradicional da E.M.B.T. de Coirós

O I Festival de Música e Baile Tradicional da E.M.B.T. de Coirós, celebrado o pasado 19 de setembro, reuniu a grupos de toda Galicia e contou cunha alta afluencia de público.

No certame participaron o grupo Silandeira e Repoludas, E.M.B.T. de

Coirós e, como grupo convidado, a Agrupación Cultural Xeitura de Esteiro (Muros).

O festival celebrouse nunha carpa instalada nas pistas deportivas da asociación veciñal de Queirís, estivo organizado pola A.C.R. de Colantres e contou coa colaboración da Deputación da Coruña e do Concello de Coirós.

O alcalde de Paderne, César Longo, cos nenos e nenas das escolas de Infantil e as súas mestras durante as xornadas de reciclaxe

REDACCIÓN / Paderne

B ERGONDO

REDACCIÓN / Coirós

Unhas sesenta persoas sumáronse á concentración contra o recorte de persoal de atención á diversidade no CPI Cruz do Sar

A APA As Mariñas denuncia a falta de especialistas para atender ao alumnado con diversidade funcional

Tres de tres para o Betanzos CF

O Betanzos CF comezou de xeito impecable a súa andaina na Preferente Galicia grupo Norte sumando os 9 puntos posibles nos tres primeiros partidos de liga disputados. Debutou na primeira xornada no campo do Sofán cun marcador de autoridade, 0-4, cun protagonista destacado, Juan de Dora, que marcou un hat-trick e que volve a amosar, unha temporada máis, o seu instinto goleador. A pesar do abultado do marcador, o partido tivo alternativas no primeiro tempo e non quedou encarrilado ata o minuto 55 co gol de Mon.

Na estrea no García Hermanos, na segunda xornada, o Betanzos CF recibiu a un recén ascendido, o Órdenes. Un equipo xoven e ordeado que lle puxo as cousas complicadas aos betanceiros que se adiantaron no minuto 26 cun gol de Murilo. Puido empatar o Órdenes de penalti pero Javi Rumbo, o porteiro local, adiviñou o lanzamento e evitou que o partido se complicase. No minuto 61 sentenciou Juan de Dora, cun gran cabezazo. O Órdenes non baixou os brazos e o resultado final de 2-1 reflicte o disputado do partido.

Na última xornada disputada, os de Noé desprazáronse a terras lucenses, concretamente a Portomarín. Novamente a portería a cero e os goles de Murilo e, como non, Juan de Dora, trouxeron os tres puntos para a casa.

Con estes resultados o Betanzos CF ocupa a terceira posición, con catro equipos na cabeza empatados a nove puntos. Aínda así o adestrador, Noé López, considera que hai aspectos que mellorar para manter a intensidade e a orde do equipo. De momento toca seguir traballando para que os resultados se manteñan.

Polo que respecta ás categorías base comenzaron as súas ligas os xuvenís, cadetes e infantís quedando o fútbol 8 pendente de inicio ata finais de outubro.

Irene Lata e Iván Fernández pechan a tempada internacional no mundial de Szeged

longo deste último mes.

Final de tempada a nivel Internacional para Irene Lata e Iván Fernández coa participación no Mundial Junior-Sub23 celebrado en Szeged, Hungría.

Irene competiu en k1 1000m, clasificándose para as semifinais despois de pasar unha clasificatoria onde foi quinta. Na semifinal tamén foi quinta o que lle levou a disputar a Final B onde acadou a primeira posición (décimo posto final).

No Descenso Internacional do Río Sil, no Barco, subiron ó podium: Veiga, segundo en Home Veterano C1, Emma, primeira en Muller Veterana K1 e Adolfo-Nef, primeiros en Home Veterano K2.

No Trofeo Internacional Xacobeo 2022 celebrado en Pontevedra, os únicos en subir ó podium foron, Antón Lagares, primeiro, e Javier, segundo, en Home InfantilA C1.

· 9 de outubro:

SD Fisterra – Betanzos CF

· 16 de outubro: Betanzos CF – At. Coruña Montañeros CF

· 23 de outubro: San Tirso SD - Betanzos CF

· 30 de outubro: Betanzos CF – Club Lemos

Pleno de victorias do Troula FS

Comezou o Troula FS contando os seus partidos por victorias. A primeira xornada na casa contra o recén ascendido Rovil Studio Lago DVSports, o equipo que adestra unha temporada máis Gabi Bas deixou unha moi boa impresión cun marcador final de 6-2 destacando os tres goles do xuvenil Dani Sánchez. Este bo resultado e a seriedade que amosou o equipo na pista volveuse a repetir na segunda xornada ante o FSF Castro KWS Agricampo en Castro Ribeiras de Lea. Outro resultado abultado, nesta ocasión 3-8, tendo nesta ocasión como protagonista ao xogador Óliver Espiñeira, autor de catro goles.

Ambos resultados dan confianza ao equipo e corpo técnico que aspiran a seguir traballando nesta liña xa que consideran que o equi-

po está física e mentalmente preparado para afianzarse nunha boa liña de resultados. Polo que respecta ás categorías base, comezou o equipo cadete que milita na Liga Galega, cun inicio con dúas severas derrotas ante equipos superiores, Casás (Lugo) e Liceo (A Coruña).

CALENDARIO

Iván competiu no K4 500m, facendo equipo con Adrián, Lázaro e Pablo. Na clasificatoria, Iván e os seus compañeiros acadaron a primeira posición, o que lles valeu para clasificarse directamente para a final onde obtiveron o sexto posto.

Outros integrantes do Club Náutico Ría de Betanzos participaron en diversas regatas e descensos ó

A TLETISMO

O Clube Atletismo Betanzos inicia os adestramentos de adultos e a actividade das escolas

No Descenso Internacional do Río Miño-Tui, Irene foi terceira en Muller Senior K1, Emma, segunda en Muller Veterana K1 e AdolfoNef foron primeiros en Home Veterano K2.

Adolfo e Nef tamén foron primeiros en Home Senior K2 na Ocean Race Cidade da Coruña en Kaiak de Mar onde tamén subiu ó podium Jonathan que acadou a segunda posición en Home Veterano-A K1.

Os máis pequenos competiron na última regata do Circuito de Piragüismo AT. Deputación da Coruña celebrada en As Pontes. Alí acadarónse varios podiums, María, terceira en Muller Benxamín-B K1; Lucía, terceira en Muller Alevín-A K1; Inés, primeira en Muller Infantil-A C1; Bráis, segundo en Home Infanil-B K1; Javier, primeiro, Antón Lagares, segundo e Diego, terceiro en Home Infantil-A C1; Blanca, terceira en Muller Infantil-A K1; Sara, primeira, Aroa, segunda e María, terceira en Muller Cadete K1 e Aroa, primeira en Muller Cadete C1.

Nesta regata, o Ría de Betanzos conseguiu o primeiro posto por Clubes.

O Clube Atletismo Betanzos inicia a actividade das escolas e os adestramentos de adultos o día 3 de outubro. As persoas interesadas en inscribirse poden facelo enviando un correo electrónico a: clubatletismobetanzos@gmail.com

O clube pechou un mes de intensa actividade en varias disciplinas deportivas por toda Galicia e tamén fóra da comunidade.

Inma participou no Dolores Trail en Fuerteventura, e contaron cunha importante representación no Trail das Fragas do Eume. Nesta proba destacan Luis, Alejandro e Pablo que lograron un 4° posto na distancia de 18 km.

O Santo Domingo Betanzos pon en marcha a súa campaña de abonados

O clube de baloncesto Santo Domingo Betanzos competirá un ano máis en Liga EBA co seu primeiro equipo masculino polo que acaba de poñer en marcha a súa nova campaña de abonados.

O abono de 30 euros permite a entrada a todos os partidos da tempada e desfrutar de descontos nas actividades que organiza o clube así como cos colaboradores e accións publicitarias.

Como novidade este ano, ademais dos colaboradores habituais do clube, incorpórase Merkacafé que ofrecerá descontos aos abonados nas compras para a marca.

Para abonarse só é preciso cubrir e enviar o formulario, dispoñible na páxina web e nas redes sociais do clube, ao correo electrónico info@santodomingobetanzos.com xunto co resgardo bancario de pago. Tamén pode realizarse de maneira presencial entregando a documentación na taquilla o primeiro día de partido EBA.

Dende o clube queren facer tamén unha mención especial a Ana, Miguel e Javi que participaron nas carreiras nocturnas de Ferrol e Pontedeume, e no 5k de Cambre e Boiro.

Os ciclistas do clube, Bego, Jose Pablo, Chopim, Iñaki e Fran participaron na Copa Galega de Maratón de btt en Guitiriz. A vicepresidenta e deportista de élite, Mar, acudiu ao Campionato Galego de orientación en bicicleta de montaña en Cariño, onde quedou Campioa galega sprint e tamén

gañou a distancia longa, o que lle asegura a victoria na liga 2022 independientemente de ganar ou non.

Pero o máis destacado do mes foi a primeira carreira solidaria a favor da Asociación de Esclerosis Múltiple de A Coruña, na que participaron Marta, Sara, Eva, Ana, Inma, Joana, Javi, Antonio, Cupeiro. O clube agradece a Juan, Jorge, Julio, Josecho, Bego, Mar, Virginia, Inés Jose, Chopim, Pablo e Miguel pola súa axuda como voluntarios.

A

tiro

arco en Betanzos

Deportes

A Asociación de Tiro con Arco Adarve pon en marcha un curso máis a actividade de tiro con arco que se imparte os martes en horario de 18.00 a 20.00 horas no pavillón polideportivo do IES As Mariñas de Betanzos. O curso comeza o 4 de outubro e as persoas interesadas en inscribirse poden chamar ao teléfono 981670319.

PABLO FERNÁNDEZ PRESAS

Iván Fernández e Irene Lata en Szeged

Persoal da xunta directiva e persoas usuarias da Asociación de Esclerosis Múltiple de A Coruña

REDACCIÓN/ Deportes

Mar no Campionato Galego de orientación en bici de montaña

Recordando a Francisca

Cando o 2 de outubro de 2008 José Luís Lousa Souto desmontou, sen ningún permiso municipal, as pedras da fachada principal da casa da súa propiedade situada no nº 5 da rúa da Cerca, despois de deixala deteriorar ata a ruina durante as dúas décadas precedentes co neglixente consentimento de todos os Concellos dese tempo, nunca se imaxinou que catorce anos despois as pedras desa antiga construción medieval iban a continuar tiradas no solar da casa desaparecida, convertido nun noxento vertedoiro, onde xa medran algunhas árbores.

Cando o 2 de outubro de 2008 a coalición Partido Popular e Cidadáns por Betanzos que daquela gobernaban o Concello en lugar de expropiar a casa ipso facto, como o faría calquer corporación democrática de calquer país civilizado do mundo, fixéronlle o favor ao dono infractor de levar o seu gravísimo delito patrimonial á zona de confort preferida por moitos delincuentes: aos tribunais. En efecto, o 24 de marzo de 2014, case seis anos despois!, o Xulgado do Penal nº 4 da Coruña emitiu unha sentencia absolutoria para o acusado que foi ratificada en marzo do 2015 pola Audiencia Provincial da Coruña.

Que a casa dos Velouzás erguida 600 anos antes, a máis antiga edificación civil da cidade, que ao estar situada na rúa medieval da Cerca emprazada dentro do perímetro do Conxunto Histórico Artístico de Betanzos, estivese protexida polo Decreto do 31 de decembro de 1970 así como pola Lei 8/1995 de 30 de outubro do Patrimonio Cultural de Galicia pouco importou ante o argumento/argucia/trangallada da defensa de que a vella casa “non dispoñía dunha especial protección”. Non sabería explicar esta estrepitosa disrupción legal sen ter que recurrir á ficción, refírome ao lema daquel vello e famoso telefilm norteamericano “The Twilight Zone” que admitía que “todo é posible na dimensión descoñecida”.

Pasado máis dun lustro deste fatídico episodio xudicial aínda non hai ningún indicio fiable que nos permita avistar o punto final desta historia interminable repleta de dilacións insoportables e grotescos pleitos trapalleiros. Aínda non se percibe ningún claro sinal de que esta viaxe a ninguha parte, de que este cruel litixio enquistado que xa vai para quince anos, as tres cuartas partes da duración dunha xeración, remate algunha vez na rehabilitación completa, non parcial, da casa esquilmada. Ata cando durará esta vergoñosa e infame letanía de pelexas sen final entre o propietario, o Concello, os tribunais e a Xunta?

A finais de xullo de 2018 fixen en solitario o tramo inglés do Camiño de Santiago durmindo sempre en

albergues, que a verdade de solitario non ten nada porque desde a primeira etapa Ferrol-Neda fanse, aínda sen querelo, unha chea de amigos entre os peregrinos. Na terceira etapa Pontedeume-Betanzos atopei uns quilómetros antes de chegar a Miño, no medio dunha fermosísima paisaxe campestre, a unha parella de peregrinos, dous mozos andaluces, casados recentemente según me dixeron, moi simpáticos, cultos e intelixentes. Cando me falaron de Betanzos, o noso destino desa etapa, dinme conta que estaban bastante documentados e tiñan uns coñecementos da nosa vila máis que aceptables. Foi entón cando a rapaza sevillana preguntoume se coñecía Betanzos, e eu resposteille: - “Un poco, nací allí en 1953”. Despois de facernos fotos mutuamente despedímonos porque eu tiña que facer unha parada técnica en Miño para tomar un café cunha vella amiga. Xa case á mediodía volvinos a atopar descansando placidamente á sombra na fonte de Gas e xa baixamos os tres xuntos cara a Betanzos. Sorprendeunos moito a costa de Nosa Señora aínda que a súa maior sorpresa levaríana un pouco máis tarde cando cruzamos a Ponte Vella e traspasamos o Arco da muralla para virar á esquerda cara á rúa dos Prateiros e atopámonos de fronte co obsceno burato ruinoso que ocupara a Casa Gótica que eles coñecían por fotos. Foi cando me preguntaron, moi aflixidos pola impactante visión, canto tempo levaba así e cando lles respondín que o próximo outubro cumpriríanse dez anos un sincero xesto de tristeza nublou as súas caras e só se disipou cando ao chegar á Porta

da Vila observaron a inesperada e espazosa vista do Campo. Indiqueilles como chegar ao hotel Garelos onde tiñan reserva para esa noite e eu subín pola rúa do Castro cara ao albergue de peregrinos onde, a pesar de ir xa tarde, conseguín unha praza.

O Cronista Oficial de Betanzos Francisco Vales Villamarín no seu traballo “El blasón de los Velouzás” no Anuario Brigantino 1981, nº 4, referíase á casa desaparecida hai catorce anos nestes términos: “Es esta venerable morada la construcción civil más antigua que tenemos en nuestra ciudad, merecedora por sus singulares características de la máxima protección oficial”. O que vén a demostrar que foi moito máis fácil para as autoridades municipais bautizar o CEIP do Carregal co nome do insigne mestre académico que facer caso dos seus consellos para preservar a integridade do noso activo patrimonial urbano máis valioso. Que mola moito máis escenificar Feiras Francas Medievais e fastos conmemorativos do 800º Aniversario que velar, como era a súa obrigación, pola conservación dos nosos monumentos catalogados como bens de interese cultural. O medievo virtual versus o medievo verdadeiro.

A día de hoxe cando a que era a nosa casa de vivenda máis antiga pero tamén a máis fermosa coa súa característica porta conopial, cun blasón de pedra a cada lado e o seu esvelto balcón mariñán no segundo andar, edificada no alto, uns dous metros por riba do nivel da rúa, á que se accedía por unha escaleira de pedra de sete chanzos, erguida e altiva, entre o final da rúa da Cerca e a Venela do Pastel xa só podemos contemplala en fotografías, a maioría, en branco e negro.

Mentres tanto, a escatolóxica deriva do pleito continúa. O dono da casa ameazou ao Concelleiro de Urbanismo e o Concello anuncia, despois de catorce anos, un proxecto de rehabilitación parcial que vai a consistir en amañar só os “envolventes” é dicir, a fachada e o tellado e deixar o interior da casa valeiro e sen obrar. Como as casas das escenografías das películas de spaghetti western de Almería.

Busco

nas reunións familiares, busco no porche do Tarreo, a ver se está alí, no ourego; visito, en Ferrol, a casa pequena, a ver se a atopo sentada, na horta, á sombra da nogueira, coidando as galiñas... Non, Francisca non está. Foise o 3 de decembro do 2021. E non choramos por ela. Naquela noite, do día 4, no adro de Adragonte, alumados polos faros dun coche, despedímola, sen bágoas nos ollos, como ela sempre nos pedía. Enterro emocionante e sinxelo. Había ser na intimidade, pero o adro encheuse de familia, veciños e amigos. Francisca tiña moitos.

Que bendición habela coñecido! Hai corenta e cinco anos, saín da súa casa de Cabalo Branco, vestida de noiva (á miña maneira). Ela e máis Luís non asistiron á nosa voda. Había moi pouquiño tempo que perderan ao seu fillo, e non tiñan ánimo. Pero, desexáronnos o mellor, e ofrecéronnos o seu apoio incondicional.

Antes de eu chegar á vida de José, Luís e Francisca xa estaban aí, actuando como os seus segundos pais. E, despois, continuaron coa mesma actitude.

Para as nosas nenas, a casa de Cabalo Branco, a horta, as galiñas... eran como a casa dos avós. Alí corrían, en canto había tempo libre. E alí quedaban, cando nós tiñamos algunha ocupación.

Na casa de Francisca, sempre había un prato de comida para nós. Ademais, de alí

nunca saías coas mans baleiras: unhas laranxas, unhas noces, unha verdura..., calquera cousa que eles tiveran era compartida co que aparecía pola porta.

Na casa de Francisca, todos nos sentíamos a gusto, nun entorno emocionalmente acolledor. Non importaba que estiveran os papeis dos seus escritos aquí ou acolá; sempre había un recuncho onde pousar e sentirse a gusto, escoitando as súas sabias reflexións e consellos.

Francisca foi unha muller da aldea, que foi á cidade, mantendo, con orgullo e moita dignidade, os seus costumes, principios e experiencias, vividas nos tempos da súa nenez e xuventude.

Conservou e utilizou a súa lingua materna, a pesar da presión exercida polo entorno urbano, onde a lingua galega se ocultaba, para non parecer “un paleto”.

Cando, a partir dos setenta anos, se puxo a escribir sobre a súa experiencia vital, foi un regalo para nós. A súa narrativa é sinxela e diáfana. Escribía como falaba. Os seus textos constitúen un tesouro etnográfico e antropolóxico, que, de non ser por ela, non os atoparíamos noutros libros.

Gracias, Francisca, por ser unha muller íntegra, atenta sempre ás necesidades e inxustizas do mundo, que vostede, á súa maneira, tamén intentaba aliviar. E gracias, sobre todo, por habela coñecido e disfrutado. Foi un pracer inmenso!

A tía Rosa de Mantabella

Aproveitando

esta cantiga de Rosalía, aínda te teño muy presente, con vestido longo negro e cun mandil da mesma cor no que collías e levabas patacas á pila ou unhas mazorcas e espigas de millo que ías desgranando para as galiñas... Sentada en silencio, preparabas o caldo. Ías seria, a coller herba entre a rama das patacas ou as crestas do millo e atados cunha corda íate a buscar ás leiras... sí avoa, tería como uns dez anos.

Algúns domingos acompañábate á misa... Daquela ías coa roupa máis nova cun pano da mesma cor negra, que cubrían os cabelos brancos.

Hoxe, avoa, estou coma ti antes, non leo nin coñezo ás persoas coas que me atopo. Para mín, madriña, que tanto me querías, sempre serás Santa

Rosa de Chantada... tanto tes traballado e sufrido... Como nai de oito fillos ías polas aldeas próximas coa paxeta de pescado fresco do teu pescador.

As lanchas, botes e pescadores desapareceron. Isto cambiou moito: nin vacas, nin carros, nin camiños de lama, nin prados... A fonte, o lavadeiro e camiños quedaron soliños. Os mozos e nenos fóronse indo a modiño... Xa saberás madriña, que entran cos coches ata a fonte e o río. E os que queren ir á misa van en coche... non como cando nós íamos. Tamén se poden ver cousas de Barcelona, Sevilla... sen sair da casa

Madriña, ó mellor pronto nos veremos. E dareiche as apertas moi fortes e bicos que noutro tempo non che din, querida avoa. Adeus, ata vernos.

[Mª LOURDES PÉREZ FREIRE - O OUROVELLO]

[PEPE DOPICO]

Somos Viajo Como Quiero , una pareja formada por una betanceira y un catalán de adopción a los que les apasiona viajar por encima de todo.

En esta sección os contaremos curiosidades, anécdotas y experiencias vividas durante nuestros viajes que esperamos os gusten. Si te quedas con ganas de más puedes encontrarnos en: www.viajocomoquiero.com

ara finalizar nuestro recorrido por las islas gallegas, me gustaría hablaros, al igual que en nuestro último artículo, de otra isla importante a conocer: la Illa de Arousa y el Islote Areoso. Estas islas están declaradas Reserva Natural por la Unión Europea y como me gusta decir a mí, son como el caribe gallego. En la Illa de Arousa, una de las zonas más bonitas, sin duda alguna, es el Parque Natural do Carreirón, una zona de 13km2 aproximadamente denominada Zona Internacional de Especial Protección para las Aves. El Carreirón es el lugar perfecto para disfrutar de las pequeñas playas, calas rodeadas de bosque y aguas tranquilas, eso sí, REFRESCANTES. La única forma de recorrer el Parque Natural es a pie, pero un par de horas serán suficientes para poder conocer esta especial zona de la Illa de Arousa, sin prisas.

Otro de los puntos emblemáticos de la Illa es o Faro de Punta Cabalo. Construido en 1852 ahora es un faro reconvertido en restaurante, siendo lo más especial su ubica-

ILLA DE AROUSA E ISLOTE AREOSO

[@viajocomoquiero]

mente por arena fina que parece que haya resurgido del mar en la zona norte, mientras que en la sur hay una zona herbácea en donde, en la cima, existen restos de un dolmen megalítico. La zona sur es la más impresionante, ya que los “bolos” que la forman te trasladan directamente a lugares idílicos como las Seychelles.

Toda la isla se encuentra rodeada de un pequeño arrecife de flor de agua, lo que lo hacen el lugar perfecto para el snorkel. Tenemos recuerdos muy bonitos de este lugar, como el poder llegar a primera hora en kayak y ser los únicos en la isla, una sensación que vale la pena sentir una vez en la vida y que no se olvida.

ción, en una zona llena de rocas graníticas que hace que sea un faro especial y llamativo.

Pero, sin duda alguna, el espacio más bello de toda la Ría de Arousa es el Islote Areoso, solo accesible en lancha rápida o en kayak. A nosotros, como nos gusta el

CONMEMORACIÓNS FARALDIANAS

Atopámonos, como é sabido, no Ano de Antolín Faraldo, é dicir no segundo centenario do nacemento de quen foi “o primeiro e o mellor” –a dicir de Murguía– dos precursores na reivindicacións da personalidade e dereitos de Galiza como suxeito histórico na idade contemporánea, do “herói civil da Revolución de 1846” –para Rodolfo Prada–,do “gran soñador” –en verbas de Fernández del Riego–, da “mente e corazón da revolución do 46” –no dicir máis recente de Martínez González–.

Unha serie de actos estanse a desenvolver polo Concello de Betanzos e diversas entidades este ano do bicentenario de Faraldo, co obxectivo de honrar a súa memoria e dar a coñecer a súa figura e obra á viciñanza betanceira e galega en xeral.

Antolín Feliciano Juan Faraldo Asorey naceu en Betanzos o 2 de setembro de 1822, como consta na súa acta de batismo, celebrado ao día seguinte na parroquial de Santa María do Azougue. En 1922 cumpríase o centenario do seu nacemento. Era o momento do movemento das Irmandades da Fala, que na asemblea de Lugo de 1918 se declararon abertamente como “nazonalistas galegas” e solicitaban a “Autonomía integral” para Galiza, cousa que –por certo– foi secundada polo Concello de Betanzos, a petición da Irmandade local, na sesión plenaria celebrada o día 23 de novembro de 1918.

Porén, pode resultar sorprendente que mesmo aos voceiros nacionalistas lles pasase desapercibido o centenario do nacemento de Antolín Faraldo, cumprido a 2 de setembro de 1922. Por máis que repasemos o boletín das Irmandades, A Nosa Terra, e outras publicacións que acollían colaboracións dos irmáns da fala (escindidos en dúas tendencias, precisamente en 1922) non atopamos a mínima alusión ao centenario de Faraldo nen ao personaxe en si. Nen sequer o mesmo boletín Rexurdimen-

to que comezaron a publicar os irmandiños betanceiros en agosto de 1922, contén a mínima alusión a Antolín. Xa non digamos a prensa diaria de información xeral.

A razón, coido eu, está en que a data exacta do nacemento de Faraldo non era moi coñecida naquel intre. A acta batismal publicouna Vales Villamarín máis de cincoenta anos despois.

Se non houbo conmemoración nin lembranzas no primeiro centenario do natalício faraldiano, si o habería no da súa morte, que se cumpriu en 1953, en pleno franquismo. Por iso na Galiza territorial non houbo conmemoración, mais si na Galiza da diáspora. Así, en Bos Aires, unha comisión de Sociedades Galegas do Partido Xudicial de Betanzos conmemorou o centenario da morte de Faraldo cun acto no local social do Centro Betanzos o 16 de maio de 1953, no que falaron Antón Suárez do Pazo, presidente deste, e Rodolfo Prada, contando tamén coa actuación do coro Os Rumorosos baixo a direción do “mestre” Carlos López García. E o Centro Galego organizou, dentro das Xornadas Galegas do Día de Galiza, unha conferencia sobre Antolín Faraldo a cargo do citado Rodolfo Prada, celebrada o 22 de xullo. Nela, por certo, Prada data erroneamente o nacemento de Antolín en 1823 en lugar do ano anterior, proba das imprecisións que existían arredor deste punto.

O Centro Betanzos faría ao ano seguinte unha edición de mil exemplares desta conferencia, acompañada dun dubidoso retrato de Faraldo. Na presentación dise, con saudoso localismo, que dedican a publicación “á cidade de Betanzos berce de Antolín Faraldo, e onde decorreron os ditosos tempos da nosa neneza, arelando que as cinzas de Faraldo señan trasladadas a Betanzos e se dé o seu nome a unha rúa da nosa cidade”. O das cinzas non puido ser, o da rúa si se cumpriu. Segundo consta no

colofón, a edición foi “custeada pol-o distinto asociado do Centro Betanzos, e fillo de isa cidade, don Xosé Viqueira, que saiu do prelo en Bós Aires o día 28 de Xuño de 1954, no XVIII aniversario do plebiscito da autonomía de Galiza, data que sinalou o conquerimento nas furnas das ideias espalladas por Antolín Faraldo de libertade prá nosa terra”. Desta publicación fixo en 2005 unha edición facsímile a betanceira Asociación Cultural Eira Vella, cun limiar noso, para festexar o centenario do Centro Betanzos que se cumpría aquel ano.

Tamén a revista Alborada , órgano da Asociación Benéfica Cultural Hijos del Partido de Corcubión en Bos Aires, dedicaría a Faraldo a portada do seu número 158 (outubro de 1953-xaneiro de 1954), baixo o título “Gallegos Ilustres”, reproducindo o mesmo retrato que aparece tamén na conferencia de Prada, con este pé: “Antolín Faraldo. Precursor de las luchas por las libertades del pueblo gallego y Secretario de la Junta Revolucionaria del Reino de Galicia, en 1846”.

Cómpre destacar o papel do anterior cronista de Betanzos, Francisco Vales Villamarín, no “rescate” de Antolín Faraldo. Foi Vales –quen tamén publicou un traballo sobre o pai, Feliciano Vicente Faraldo, activo e recalcitrante absolutista– o que deu a coñecer tanto a data exacta de nacemento como a de defunción de Antolín, desfacendo o erro do lugar da súa morte e enterro (Granada e non Córdoba, como se viña repetindo), amais de recuperar un texto escrito no exilio lisboeta e, tan importante se cabe, publicar a única imaxe fidedigna de Antolín: un retrato en miniatura que lle realizou o artista compostelán coetáneo Francisco Sobrino e conservaba a súa irmá Socorro, e posteriormente unha neta desta, así como promover o seu depósito na Real Academia Galega que don Francisco secretariaba por entón.

deporte, las dos veces que hemos ido lo hicimos en kayak y es la forma más divertida, sin duda alguna, ya que disfrutas de la isla y también del recorrido. Pero a lo que íbamos, el Islote Areoso es una zona natural protegida de casi 9 hectáreas. Se constituye básica-

Estas dos islas son el lugar perfecto para disfrutar de un día de verano en familia, terminándolo en algunos de los chiringuitos de playa que se encuentran en la zona. Si quieres conocer todos estos rincones de Galicia te recomiendo que visites nuestra web: www.viajocomoquiero.com o nos sigas en Instagram @viajocomoquiero.

LIBERTAD

Mañana soleada, despertar con ese rayo de esa estrella llamada Sol, que como toda naturaleza indica Vida, despertar y sentir el aliento enriquecedor de la llamada de la Libertad en términos brillantes y lúcidos, muy lejos de sentir mi libertad como algo que es sólo mío cuando en realidad se nutre de sentimientos conjuntos de todos.

Salgo con mi perro con la certeza que hará sentirme muy lejos de la claustrofobia de un cuarto cerrado a todo lo que significa Vivir. Quién soy yo para desoír la llamada del viento y del Sol, juntos y pegados, construyendo momentos que se inyectarán en las venas de mi sangre y en la profundidad de mi mente en ese momento que cierre los ojos buscando descanso y sosiego a mi cuerpo.

Sigo con mi Thor buscando la explosión de libertad y tranquilidad para mí, sin lastimar a los demás, porque nada más lejos que mi libertad sea vista como una atadura para los otros buscadores de instantes. No querría que cuando se me viese libre y feliz alguien sintiera una coartada perfecta para pensar que no sienten la Vida como yo lo hago.

Lejos de mi persona queda el egoísmo de querer todo para alguien y nada para repartir. Nooooo, estoy dispuesto a perder parte de lo mío para que tengas fuerzas para afrontar el momento de salir y sentir la Libertad respetando siempre a todas las personas. Me siento con ganas y coraje para dejar parte de mis sentimientos para ti que lees esto y

sientes que te falta mucho para cantar a Tu Vida con el Sol en los ojos y el Viento en el rostro. Tú que deseas salir de esas ventanas cerradas aunque se encuentren abiertas de par en par, porque tus ojos no ven y tu mente cierra la posibilidad de Vida para tu cuerpo además de hacerte sufrir más de lo que mereces.

Si mi libertad te sirve de excusa para dar el salto y soñar con un universo inalcanzable pero que eres capaz de verlo como si estuviese a tu lado, si mi libertad te lleva a intentar Vivir y adaptarse a cualquier situación, dormiré muy tranquilo porque habré sentido mi libertad como algo enriquecedor para los demás y tú habrás dado el primer paso para sonreír cada mañana cuando abras los ojos y ya tu mente diga en ese instante…

SEGUIMOS. P.D. Jamás dejaré de adaptarme porque será la única manera de enseñar el camino de la libertad los demás.

Islote Areoso / @viajocomoquiero

[DOMINGO JUAN PRESAS FUENTES]

18 B c COLABORACIÓNSBETANZOS e a súa comarca · Outubro 2022 [XUXO TORRES]

¡Se te va a caer el pelo!

Seguramente nos lo han dicho a todos alguna vez, sobre todo de jóvenes, como paso previo a un castigo o a una reprimenda, lo que no sabíamos entonces, es que llegada una edad, se nos iba a caer de verdad…

Lo cierto es que hay aproximadamente un centenar de tipos de caídas, pero para no aburrir, sólo mencionaremos las más comunes:

Caída bruscaCaída crónica

Cuando la caída es brusca, ocasional o estacional (sobre todo en otoño) y reversible, se llama EFLUVIO TELÓGENO (ya le vale al nombrecito…) y afecta en su mayoría a las mujeres.

Suele ser debida a:

- Déficit nutricional.

- Algunas enfermedades.

- Algunas situaciones (postparto, períodos de estrés o nerviosismo).

Lo más eficaz en estos casos es tomar un complemento ali-

menticio que tenga una composición adecuada a nuestro problema, y lo ideal es tomarlo en forma de cápsulas y por la mañana, que es cuando tenemos el metabolismo más activo y por tanto serán más eficaces.

Cuando la caída es crónica, lenta pero progresiva e irreversible, se llama ALOPECIA ANDROGENÉTICA y afecta en su mayoría a los hombres. Suele empezar por las entradas y posteriormente por la coronilla, y además el pelo va disminuyendo de grosor. También afecta a las mujeres, y se empieza a notar cuando se va ensanchando la raya al peinarnos.

Suele ser debida a:

- Componente genético.

- Cambios hormonales.

En estos casos, lo ideal es tomar cuanto antes algo efectivo que frene la caída y estimule el crecimiento del

cabello. Hay cápsulas que inhiben a la alfa-5 reductasa, que es la principal responsable de la caída, lo que harán es activar al folículo piloso y mantener la densidad y el volumen capilar

En ambos casos, hay personas que son reacias a tomar cápsulas, entonces se recurre a productos de uso tópico, suelen ser ampollas y/o lociones que se deben de aplicar dando un masaje por todo el cuero cabelludo, no manchan ni dejan residuo.

Además, a la hora de lavar el pelo, se debe usar un champú específico para cada tipo de caída y adecuado al tipo de pelo.

Para obtener buenos resultados lo principal es hacer un abordaje integral del tratamiento y hay que ser paciente porque han de pasar al

menos 3 meses para empezar a notar resultados ya que el crecimiento del pelo es un proceso bastante lento.

Si es posible reducir el nivel de estrés, esto también ayudará bastante a frenar la caída.

Debemos de ser delicados en el peinado diario poniendo especial cui-

dado con la fricción y la tracción. Se debe cepillar el pelo suavemente y huir de las coletas muy tirantes. Muy importante hacer una dieta bien equilibrada.

Y, como siempre, si el problema nos preocupa, lo mejor es ponernos en manos de un especialista.

José María Carnero López OFTALMÓLOGO

Corresponsable de la Unidad de Oftalmología Pediátrica y Estrabología del Complexo Hospitalario Universitario de A Coruña (CHUAC)

Oftalmología general Cirugía de catarata sin ingreso Cirugía endoscópica vía lagrimal

Betanzos

Podología general helomas, hiperqueratosis, papilomas... Pie diabético Estudio informatizado de la pisada Ortonixia (Correctores ungueales)

981 77 49 26

Mª Luisa Pérez Iglesias · Óptica, Parafarmacia y Herboristería Selgas

•

La alimentación saludable es fundamental tanto para gozar de una buena salud como para cuidar el planeta. Los últimos datos estiman un aumento importante de las tasas de obesidad, tanto en la población adulta, pero todavía más importante en la población infantil.

En las últimas semanas el Ministerio de Consumo y la Agencia Española de Seguridad Alimentaria y Nutrición (AESAN) proponen ciertas recomendaciones para proteger la salud y cuidar el planeta a través de una alimentación saludable.

• La base de la alimentación debe estar formada por verduras y/o hortalizas y frutas.

-5 raciones de frutas y hortalizas (3 piezas de fruta diarias y 2 comidas con verduras y/o hortalizas).

• Reducir las raciones de carne semanal a máximo 3. Especialmente de carnes rojas y procesadas y priorizar las carnes magras.

-Sin olvidar incluir pescados y mariscos (alternando el consumo de pescados blancos y azules), así como también huevos como fuente proteica.

-Además de los lácteos, escogiendo aquellos naturales, sin azúcares añadidos.

Incrementar el consumo de proteínas vegetales; las legumbres, al menos 2-4 veces a la semana.

• Elegir cereales integrales (arroz, pasta, pan, quinoa, etc), por su elevado aporte de fibra.

• Y acompañar una alimentación saludable con la práctica de ejercicio diaria. Ambos aspectos forman en binomio perfecto para llevar un estilo de vida saludable.

- En la población adulta se aconseja practicar entre 150-300 minutos de

actividad aeróbica moderada a la semana.

- Y en la población infantil y adolescente la recomendación indica un mínimo de 60 minutos de actividad física moderada al día. Y al menos 3 días de actividad vigorosa a la semana (práctica de deportes).

Cabe destacar que las preferencias alimentarias y los hábitos alimenticios se establecen en la infancia y la etapa escolar. Este hecho tiene una gran influencia en el comportamiento alimenticio durante la edad adulta; ya que en la gran mayoría de los casos se mantendrán a lo largo de la vida. Por ello, es prioritario cuidar y mejorar la alimentación en estas etapas más tempranas.

Por lo tanto, es de gran importancia la labor educativa también en el comedor escolar, y este no se conciba únicamente como un espacio físico necesario para la ingesta de alimentos, sino también como un espacio de educación y descubrir nuevas alternativas, en relación a una alimentación saludable.

Esta labor siempre realizada de forma conjunta con el entorno familiar, ya que es el lugar donde se comenzará a implementar los hábitos y donde posteriormente se deberán complementar con las comidas realizadas en el comedor escolar. En algunos centros, junto con el menú, se indican una serie de recomendaciones para la cena, para poder complementar ambas ingestas (comida y cena) y el cómputo total de la semana. Esto es un gran paso, siempre y cuando las combinaciones sean adecuadas y revisadas por un profesional de la alimentación, el Dietista – Nutricionista.

Teniendo en cuenta que durante la etapa educativa es habitual hacer al menos 1 de las comidas en el centro escolar (en la mayoría de los casos puede hacerse una segunda ingesta, un tentempié a media mañana), esta ingesta debe ser adecuada.

Acorde con esto y teniendo en cuenta las recomendaciones de una alimentación saludable comentadas anteriormente, y prestando especial atención a la población infantil y adolescente se propusieron unas mejoras a tener en cuenta en el menú

escolar. Esto se hizo a través del Proyecto de Real Decreto por el que se establecen normas de Desarrollo de los artículos 40 y 41 de la Ley 17/2011, de 5 de julio, de Seguridad Alimentaria y Nutrición, para el fomento de una alimentación saludable y sostenible en centros educativos

Los aspectos más importantes a tener en cuenta en el mismo son los siguientes:

- La oferta de alimentos debe estar compuesta fundamentalmente por alimentos frescos, de temporada y de proximidad, característicos de la dieta mediterránea, como las hortalizas, las legumbres, los cereales preferiblemente integrales, las frutas, los frutos secos y el aceite de oliva.

- Incluir al menos un 45% de frutas y verduras de temporada y proximidad.

- Intentar que al menos un 5% de los alimentos de temporada sean también ecológicos (aspecto que antes no se tenía en cuenta).

- Priorizar como postre la fruta fresca, al menos 4-5 días a la semana. Y solamente el día restante incluir lácteos. Teniendo en cuenta que se debe tratar de lácteos naturales, sin azúcares añadidos.

- Introducir al menos 1 vez a la semana algún cereal integral (arroz, pasta, pan, entre otros).

- Reducir el contenido de sal utilizado. Utilizando sal yodada.

- Reduciendo así mismo el uso de concentrados de caldo u otros potenciadores del sabor.

- Priorizar el aceite de oliva virgen extra para aliñar las ensaladas en crudo y para cocinar y freír también; o en su defecto el aceite de girasol alto oleico.

- Utilizar técnicas culinarias saludables, evitando así las frituras y rebozados frecuentes. Y priorizar el horno, el vapor, la plancha, el papillote, el hervido, etc.

del mes de septiembre, de nuevo el Ministerio de Consumo plantea elaborar una guía de recomendaciones de la AESAN para los menús de las residencias españolas.

Iria González Fraga · Dietista Nutricionista en la Clínica Santa María

SÍNTOMAS:

SÍNDROME POST-VACACIONAL

SÍNDROME POST-VACACIONAL

El fin de las vacaciones de verano supone el regreso del curso escolar y el retorno al trabajo. Después de unas semanas de relajación y ocio, vuelve la rutina: poner el despertador, sufrir atascos, cumplir la jornada laboral y otras acciones de la vida cotidiana.

Este período de adaptación genera un estrés y algunas personas pueden sufrir alteraciones en su estado de ánimo y dificultades para retomar las actividades rutinarias. Este cambio de hábitos puede desencadenar el llamado síndrome post-vacacional.

CÓMO PREVENIRLO:

El síndrome post-vacacional es un proceso transitorio cuya duración habitual es de 2 ó 3 días hasta 2 ó 3 semanas. Puede presentarse con diversos síntomas, físicos y psicológicos.

Síntomas físicos como el insomnio, cansancio, dolores musculares, falta de apetito…

Síntomas psicológicos como ansiedad, tristeza, irritabilidad, falta de interés, inquietud...

PERSONAS MÁS PROPENSAS A SUFRIRLO

La personalidad, el género y la edad, el tipo y lugar de trabajo, las actividades y relaciones fuera del horario laboral, etc. Lo más importante, depende sobre todo de si la persona vuelve a un lugar agradable o no.

• Factores psicológicos: la personalidad. Los individuos que suelen anticiparse a los acontecimientos enfocándolos como negativos, estresantes o complicados tienen más probabilidades de sentir el síndrome postvacacional. Afecta a personas que son más exigentes, fóbicas o procrastinadoras.

• Factores biológicos: el género y la edad. Las mujeres son una población candidata a padecer el síndrome, ya

que son las que más aspectos tienen que conciliar y, por tanto, pueden verse más afectadas. Afectando principalmente a personas jóvenes, menores de 45 años. También puede aparecer en niños provocado por la vuelta al cole, después de las larguísimas vacaciones de verano, aunque en ellos es menos frecuente si el niño se encuentra a gusto en el colegio.

• Factores sociales: el tipo y lugar de trabajo. No es lo mismo trabajar en un lugar por vocación que por obligación o necesidad. No afecta de la misma forma trabajar en una gran ciudad, con un estilo de vida rápido, que en una más pequeña sin tantos atascos y sin prisas.

Existen algunos trucos que pueden ayudar:

• Volver un par de días antes para no meterse de lleno el primer día a trabajar, sino ir poco a poco, para no pasar de cero a cien.

• Volver con tranquilidad, hablar con los compañeros o hacer pequeños descansos, sin dejar de cumplir con las obligaciones. Intentar encontrar las cosas agradables que tiene el trabajo, algo que también se debe hacer en el resto del año.

• Las actividades y relaciones fuera del trabajo que nos hacen sentir bien nos van a permitir afrontar mejor la vuelta a la rutina.

• Disfrutar del tiempo de ocio, quedar con personas queridas, realizar actividades placenteras, proponerse nuevas metas, seguir unas pautas de alimentación adecuadas, coger horarios progresivos de sueño, priorizar pocas cosas en la agenda son útiles para elevar el ánimo y dejar atrás la sensación post-vacacional.

Antonio Otero Pose · Médico de Familia del PAC de Betanzos

PULSO de POLÍTICO opinión

"Betanzos e a súa comarca" ofrece aos partidos que forman parte da Corporación Municipal este espazo para expresaren as súas opinións sobre temas propostos polo xornal ou, como é neste caso, sobre cuestións de actualidade que cada un dos grupos considere de interese.

"Betanzos e a súa comarca" non se responsabiliza das opinións manifestadas polos partidos políticos nesta sección

Non se pode aturar por máis tempo a pésima situación do transporte público no noso municipio. Os problemas xa non só xorden nas liñas coa Coruña ou Ferrol ante a falta de información e os atrasos senón tamén esta situación afecta directamente aos nosos escolares quen, día tras día, chegan tarde a clase.

Ante esta avalancha de queixas e problemas, o PSOE acaba de presentar varias iniciativas ante a Xunta e a alcaldesa, María Barral, solicitará a convocatoria urxente da Comisión de Seguimento do Transporte Metropolitano. Non se pode esperar máis. A conselleira Ethel Vázquez ten e debe tomar medidas para solucionar estes problemas, que non son novos en Betanzos, que tamén afectan a outros municipios da comarca, e levamos denunciando desde hai meses sen que quen verdadeiramente ten que poñerlle solución, a Xunta, a conselleira, mova un só dedo para facelo.

“El peor gobierno local de la Historia de Betanzos”. Esta es una idea que ya está acuñada en la mente de los betanceiros y betanceiras. Allí donde vamos es lo primero que escuchamos. Es el resultado de la inacción desde el primer día de mandato del gobierno encabezado por María Barral. Un gobierno local que habitualmente no trabaja y cuando excepcionalmente tiene un atisbo de actividad, naufraga. Su tripulación llevaría a pique hasta un patito de goma en una bañera de bebé.

Es quizá esta última, la de bebé, la manera más dulce de describir al actual equipo de gobierno. Integrado en su mayoría por personas con escasa vida profesional fuera de la política. Una falta de experiencia que se deja notar en todas las cuestiones que abordan en la vida pública.

PÉSIMO TRANSPORTE PÚBLICO

Traballadores que chegan tarde aos seus postos; autobuses que chegan cheos á parada e non hai reforzos, polo que os usuarios/as desas liñas quedan en terra; alumnos dos institutos que non chegan a clase polas mañás e que non poden subirse a un bus pola tarde porque tampouco hai prazas suficientes; universitarios que van a Coruña e que tamén chegan tarde a súas clases…. E así se podería seguir e seguir.

A Xunta fai oídos xordos, centrada en mirar para outro lado. En criticar ao Goberno Central por temas de transportes e pasar dos problemas máis próximos como o de Betanzos; escudándose en empresas ou nos propios concellos, cando a única responsabilidade nesta cuestión é só da Consellería de Infraestruturas e Mobilidade.

Os recortes nos servizos son evidentes e non só afectan ao transporte. En educación, por exemplo, o Concello comezará este mes de outubro unha nova prestación que cubra unha demanda dos pais e nais ante o abandono da Xunta. Trátase dun servizo que permita conciliar a vida familiar e laboral, dirixido a alumnos de Primaria que ata o de agora non podían entrar no colexio polas mañás ata que non chegaban os autobuses. Quedaban na rúa ata que abrisen a porta do centro escolar. Dende este mes o Concello ofrecerá un servizo gratuito para que todas aquelas familias que necesiten deixar no centro aos seus fillos e fillas antre as 8.30 e 9.00 horas poidan facelo, xa que haberá persoal que se fará cargo do seu coidado.

O obxetivo é contribuir a esa conciliación da vida familiar e laboral como xa se fai a través doutros servizos como o de comedor, madrugadores ou actividades extraescolares, que o Concello impulsou aínda que non son propias da súa competencia.

PULSO de

Quiero mostrar mi desacuerdo sobre el cambio de horario y condiciones de las tarifas del gimnasio municipal.

En primer lugar, no veo motivo alguno para cerrar el gimnasio al mediodía. Éramos muchos los usuarios que acudíamos en ese horario porque era el único momento que teníamos para ir. En pandemia, en mi caso, dejé de ir porque no podía a otra hora, aunque seguí pagando igualmente, pensando que al terminar las restricciones se volvería al horario habitual.

Os

Non

Nas semanas pasadas, o Bloque Nacionalista Galego celebrou o 40 aniversario da súa fundación. Catro décadas pasaron desde aquel fin de semana do 25 e o 26 de setembro, en que un grupo de persoas vinculadas a diversos partidos políticos e a outras organizacións se reunían no Frontón de Riazor para crear unha forza cun obxectivo prioritario: a construción dunha identidade propia e diferenciada.

El repaso a los asuntos en los que la incapacidad de sus integrantes ha quedado de manifiesto son muchos. Desgraciadamente en estos meses que le quedan de agonía, no van a dejar de sorprendernos por su cada día más nula respuesta a las demandas de los vecinos y vecinas.

No hablamos por hablar, ejemplos los hay hasta aburrir, citamos solo algunos de los que más han perjudicado a los betanceiros y que más han lesionado la imagen pública del concello. El estado de abandono de la limpieza de calles, plazas y núcleos de población de toda la zona rural, es quizá la estrella de este camino a la ruina al que nos lleva Barral.

El que los responsables municipales, alcaldesa, concejal de urbanismo, tuvieran conocimiento desde hace dos años de la plaga de termitas que proliferaba en el caso histórico. Que en dos años ni siquiera hubieran informado a los residentes, que podría haber comenzado a tomar medidas, pone negro sobre blanco el compromiso ético de nuestros gobernantes.

La caótica gestión de las piscinas del complejo deportivo de O Carregal está a la vista. La piscina exterior dos veranos cerrada y, por si fuera poco, en total abandono. Las fotos que pudimos ver en las RRSS y que corrieron de Whatsapp en Whatsapp, hablaban por sí solas del desvergonzado desinterés del gobierno local por el bienestar de la población. El culebrón de la concesión de la piscina climatizada, los palos de ciego en una peripecia continua para evitar lo que su propia desidia había causado y que tuvo como resultado a cientos de usuarios en una cola interminable de días y días.

Necesitaríamos todo el periódico para hacer tan solo una enumeración de la montaña de desastres causados por nuestro gobierno. Esto solo es una pequeña muestra de los perjuicios que ha sido capaz de generar un gobierno incapaz. Un gobierno que nos cuesta mucho dinero a cada uno de nosotros, porque aunque no haga, gasta. Sus miembros cobran independientemente del resultado de sus acciones.

Solo los vecinos y vecinas con su voto determinarán si han cumplido con los objetivos necesarios para el progreso de Betanzos o no. Será en mayo. Mientras, mucho nos tememos que este gobierno bebé, cada día que nos acerquemos más a la cita con las urnas, más gastará en pañales. Es sin duda “El peor gobierno local de la Historia de Betanzos”.

Ahora que hemos vuelto a la normalidad, ¿por qué sigue cerrado? ¿Pueden darnos una explicación de por qué no podemos ir al mediodía si es cuando podemos?

En segundo lugar, cambio de las condiciones en el bono familiar.

Antes incluía a los hijos hasta los 21 años, ahora a los 18. A esa edad todos nuestros hijos están estudiando, no trabajan. Lo único que están haciendo ustedes es poner palos en las ruedas en la economía familiar.

No todos podemos permitirnos pagar un carnet individual a mayores, para que nuestros hijos hagan deporte.

En tercer lugar, ¿por qué no hay un

monitor en todo momento en la sala de máquinas? Si no me equivoco, es obligatorio. No hay nadie que supervise la realización de los ejercicios, ni que te corrija en caso de que los usuarios los ejecuten mal, pudiendo dar lugar a lesiones.

Y en cuarto lugar, el deficitario mantenimiento que tienen las instalaciones desde hace muchísimo tiempo. Es vergonzoso que unas instalaciones tan importantes, y que utilizan a diario muchísima gente, estén en tan malas condiciones. Esto es dejadez por parte de las autoridades competentes.

JAIRO PEREIRA

40 ANOS AO SERVIZO DE GALIZA E DE BETANZOS

Ao longo destes anos, no BNG temos demostrado que estamos alí onde poida existir un problema que lle afecte á cidadanía galega, que estamos dispostas a dar batalla para defender Galiza e as galegas. E, asemade, temos demostrado que o nacionalismo é un proceso sólido e necesario para crear unha sociedade diferente. Unha sociedade máis xusta socialmente, baseada no respecto polo patrimonio histórico, cultural e medioambiental, asentada nas nosas raíces, mais tamén moderna. Porque non hai nada máis cosmopolita e máis moderno que ser nacionalista, que loitarmos por mudar o mundo comezando desde o noso país.

Para nós, ese cambio debe comezar desde os concellos. Os concellos son as raíces con que se vencella a árbore do nacionalismo no territorio. Neste sentido, no BNG de Betanzos queremos un Betanzos moderno e con futuro, mais que non esqueza e que mime o seu pasado e o seu patrimonio histórico; que coide o seu medio natural e a súa ría, que se abra ao seus ríos e que os converta nun lugar de referencia para o lecer e para a vida diaria da veciñanza; que loite pola xustiza social e invista en bolsas de estudos e de formación; que aposte por unha mobilidade colectiva, pública e sustentábel que lle permita á veciñanza desprazarse en autobús ou en tren aos seus lugares de traballo e de estudo; que respecte aos seus maiores, ofrecéndolles un xeriátrico e un centro de día públicos... En definitiva, no BNG de Betanzos queremos volver ser o que fomos: o centro de referencia da nosa comarca. Queremos volver sentirnos orgullosas de Betanzos e de ver como o noso concello avanza e sae desta longa e lenta desidia en que está sumido.

No BNG temos pasado e temos presente mais, sobre todo, temos futuro. Estamos convencidas de que ese futuro nos depara grandes oportunidades. A nosa misión é ser audaces e ambiciosas para, entre todas, construírmos unha Galiza e un Betanzos mellor. Por moitos anos máis.

EL PEOR GOBIERNO LOCAL DE LA HISTORIA DE BETANZOS

COMPLEXO CARREGAL, DE MAL EN PEOR

Envía os teus escritos a periodico@comerciodebetanzos.com indicando no asunto PULSO DE OPINION PÚBLICA

ANUNCIOS BREVES

■ ENSINO

CLASES A DOMICILIO. PEDAGOGA , LOGOPEDA, PSICOTERAPEUTA. Apoyo en el aprendizaje escolar. Necesidades educativas especiales. Todos los niveles. Alteraciones del lenguaje. Trastornos de conducta. Tlf. 606438224

LICENCIADA en Filología Inglesa da clases a domicilio u online, Primaria, Secundaria, BAC, preparación exámenes oficiales. Apoyo francés. Tlf. 653288166

PSICOPEDAGOGÍA. LOGOPEDIA. ATENCIÓN TEMPRANA. APOYO ESCOLAR. Dificultades de aprendizaje, necesidades educativas especiales, alteraciones del lenguaje, refuerzo educativo. Grupos reducidos. Tlf. 627139077

■ BUSCAN TRABALLO

SE OFRECE cuidadora de personas mayores por horas o como interna. Buenas referencias. Tlf. 657315936.

■ VARIOS

TAROT. CARTAS ASTRALES. María. Se resuelve cualquier pregunta. Seriedad y claridad. Tlf. 638625976

PORTES y MUDANZAS

Trasteros y guardamuebles. Samuel. Tlf. 676082325 www.samuelportesespecializados.com

SE VENDE leña seca de carballo y mixta en hachas (a medida). Transporte a domicilio. Tlf. 645583256

RELOJERO, diplomado en Suiza, arregla y restaura relojes antiguos, de pared y bolsillo. Arreglo también relojes automáticos, cronógrafos, sumergibles, control hermetismo. Garantía Tlf. 981773657

■ VENDAS VARIAS

SE VENDE solar en Coirós. Bien situado. 4 ferrados. A la orilla de la Nacional VI. Tlf. 619271908.

SE VENDE casa y dos granjas. Una de 125x12m y otra de 50x12m. En Espenuca, con terreno. Tlf. 619271908

INVERSIÓN. 2 plazas de garaje. Centro de Lugo. Precio negociable. Tlf. 679705473

SE VENDEN parcelas urbanas. Cortiñán (Bergondo). Tlf. 671677312

SE VENDE finca de 5 ferrados en Meangos. Con bungalow de 3 habitaciones y cocina-comedor. Tlf. 981771377 - 604055838.

VENDO trastero en C/Castelao. 2,5 m x 6,5 m. Entrada peatonal en Carretera de Castilla. Tlf. 693615137625595916

■ ALUGUERES

ALQUILO en Betanzos, pequeño apartamento amueblado, calefacción, TV. etc. Tlf. 629291440

SE ALQUILA bajo comercial en La Ribera nº 56. Tlf. 981772380

■ VIVENDAS VENDAS

SE VENDE casa amueblada de 138 m 2 , preparada para entrar a vivir, en casco histórico. C/Noas 28, Betanzos. Tlf. 696427935

VENDO PISO en Edificio Las Cascas. 1º piso con ascensor y patio cubierto. 70 m2 útiles. Tlf. 630965953

VENDO CASA de piedra en Guiliade (Betanzos) de 2 plantas (63 m2 por planta) en parcela de 656 m2 sita en Carretera Betanzos-Mesón do Vento. Bien comunicada con la A6 y la AP-9, así como montes y fincas urbanas. Tlf. 609765544

SE VENDE casa pequeña en la zona histórica de Betanzos para reconstrucción. 110 m 2 en tres plantas. Precio económico. Tlf. 686732430.

La receta del mes

Bacalao en salsa de piquillos

cedida por

Cho

INGREDIENTES

Para 4 personas: -8 trozos de bacalao al punto de sal -200 ml de nata para cocinar -1 pizca de azúcar -275 g de pimientos de piquillo -Cebollino

ELABORACIÓN

1./ 2./ 3./ 4./

Con papel absorbente secar el bacalao. En una sartén con 2 cucharadas de aceite de oliva virgen cocinar el bacalao unos 2-3 minutos por cada lado. El tiempo dependerá del grosor de la pieza de bacalao. Reservar.

En la misma sartén donde el bacalao ha soltado sus jugos, saltear los pimientos de piquillo junto a una pizca de azúcar. Incorporar la nata y llevar a ebullición.

Con ayuda de un procesador de alimentos triturar. Tiene que quedar una salsa de consistencia líquida y fina. Probar de sal y añadir si fuera necesario.

Calentar la salsa junto al bacalao y servir espolvoreado con cebollino.

Publicación mensual de distribución gratuíta. 9.000 exemplares. DEPOSITO LEGAL ◗ C-1555 / 92 EDITA ◗ Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos Centro Comercial Aberto (ACEBE CCA). DIRECTORAS ◗ Cayetana Pena e Belinda Lameiro ENDEREZO ◗ Praza Mestre Xosé Dapena, 1 baixo CONTACTO ◗ Telf: 981774574 - 618829804 periodico@comerciodebetanzos.com PUBLICIDADE ◗ Gema Hernando García. Carmen Miragaya Losada (publicidade@ comerciodebetanzos.com). REDACCIÓN ◗ periodico@comerciodebetanzos.com. COLABORADORES neste número ◗ Jesús Ramos, Mercedes Casanova, Espazo Xove de Betanzos, Xulio Rozados, Xesús Torres, Pablo Fernández Presas, Pepe Dopico, @viajocomoquiero, Mª Luisa Pérez Iglesias, Iria González Fraga, Antonio Otero Pose. COLABORADORES GRÁFICOS ◗ Arume, Unsplash, Freepik, Pixabay, Filmaffity. REPARTO ◗ Servicio Postal Coruña S.C. Betanzos e a súa comarca non se responsabiliza das opinións manifestadas polos seus colaboradores. Queda prohibida a reproducción total ou parcial dos textos publicados en Betanzos e a súa comarca por calquera outro medio sen a autorización expresa e por escrito do editor.

Enderezos electrónicos

Redacción: periodico@comerciodebetanzos.com

Publicidade: publicidade@comerciodebetanzos.com

OUTRA

súa comarca

"Betanzos e a súa comarca" non se responsabiliza das opinións dos colaboradores nin dos contidos publicitarios