BETANZOS E A SÚA COMARCA. OCTUBRE 21

Outubro de 2021. Ano XXIX / Nº 347. 10.000 exemplares de distribución gratuíta. DEPOSITO LEGAL ◗ C-1555 / 92.

www.comerciodebetanzos.com

O Pleno aproba de forma inicial o Plan Xeral de Ordenación Municipal que pasará a información pública durante dous meses O Pleno Municipal aprobou de forma inicial o que será o p r i m e i ro P l a n Xe ra l d e Ordenación Municipal (PXOM) de Betanzos e que pasará a exposición pública durante un periodo de dous meses. O documento saíu adiante cos votos a favor do equipo de goberno socialista e coa abstención do Partido Popular e o voto en contra do BNG. O PXOM que acaba de aprobarse é o mesmo proxecto no que estivera traballando o goberno local durante o anterior mandato, tal e como explicou o concelleiro de Urbanismo, Andrés Hermida.

En calquera caso, e tendo en conta as posibles demoras tanto nas diferentes fases do proceso como nos prazos que as diferentes administracións adiquen a aqueles trámites que sexan da súa competencia, as previsións do goberno local apuntan a que o Plan Xeral non estará rematado ata mediados do ano 2022.

Páx. 3

REPORTAXE Afondamos nas orixes e nas tradicións do Samaín e da celebración do Día de Defuntos e de Todos os Santos Coñecemos as orixes e detalles das lendas que rodean a festividade do Samaín e as celebracións do Día de Defuntos e de Todos os Santos, tradicións con arraigo en toda Galicia e tamén en Betanzos e na comarca das Mariñas.

Páx. 5

RECOÑECEMENTOS Alberto García Ponte, de Mesón O Pote, finalista no XIV Campeonato de España de Tortilla Trofeo Tescoma

A alcaldesa, María Barral, xunto aos hostaleiros e hostaleiras participantes na Semana da Tortilla / FOTO ARUME

Betanzos celebra ata o 10 de outubro a Semana da Tortilla A Semana da Tortilla de Betanzos chega este ano á súa XI edición cunha participación de quince locais de hostalería que ofrecerán os petiscos do plato estrela da gastronomía local ata o vindeiro 10 de outubro. Un xurado elixirá mediante cata cega aos cinco finalistas e serán tres profesionais da cociña, o Chef e Estrella Michelín, Luis Veira; o

cociñeiro Álvaro Victoriano e a representante coruñesa na oitava edición de MasterChef, Sara Lúa, os que elixan a tortilla gañadora na final do día 10 que será tamén unha cata cega. Os clientes poderán votar para elixir o gañador do premio popular e participar en dous concursos.

Páx. 11, 12 e 13

Pza. Alfonso IX, Nº 10 Telf. 981 77 09 52 - BETANZOS

Alberto García Ponte, de Mesón O Pote, foi finalista no XIV Campeonato de España de Tortilla celebrado o 24 de setembro en Alicante. Nesta ocasión non puido revalidar o título de campión que lograra na anterior edición.

Páx. 8

RESERVA DE BIOSFERA A Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo recibe o premio Agader de Turismo A promoción do rural como destino turístico que vén realizando a Re s e r va d e B i o s fe ra M a r i ñ a s Coruñesas e Terras do Mandeo valeulle o recoñecemento do premio Agader na categoría de Turismo.

Páx. 14

2 Bc

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2021

EXPOSICIÓNS EDIFICIO ARQUIVO (LICEO) -Do 5 ao 29 de outubro. Sala de Exposicións Jesús Núñez. Mostra de fotografía "Betanzos histórico. O comercio tradicional" do alumnado de 3º de ESO do IES Francisco Aguiar. Organiza: IES Francisco Aguiar.

Horario: De martes a venres: de 10.00 a 14.00 h e de 19.00 a 22.00 h. Sábados: de 11.30 a 14.00 h e de 19.00 a 22.00 h PRAZA IRMÁNS GARCÍA NAVEIRA -Do 18 ao 29 de outubro. Praza dos Irmáns García Naveira. Exposición sobre Ricardo Carvalho Calero. Organiza: Deputación da Coruña.

Colabora: Concello de Betanzos FUNDACIÓN CIEC -Ata o 31 de outubro. Sala de Exposicións Temporais da sede da Fundación CIEC. Exposición "Jesús Núñez. Momentos Gráficos", de Jesús Núñez.

Horario Fundación CIEC: martes a sábado de 10.00 a 14.00 h e de 16.00 a 20.00 h

COMPÁS PROXECTOS PASEOS ECOTURÍSTICOS -16 de outubro. Ruta da Auga e da Biosfera -17 de outubro. Paseo Albores da Biosfera II: Pazo de Mariñán.

GARELOS SOCIAL CLUB (Obradoiros) -21 de outubro. Xabón artesanal -5 de novembro. IV Art Night Prazas limitadas. Información e Reservas: 636044442 (Paco) - www.compas.gal

VIDEOS MUSICAIS DAGGA CBD Dispoñibles na canle de YouTube DAGGA LIVES os videoclips realizados ao longo dos últimos mess con FACTORÍA NINI.

LIBRARÍA BIBLOS -Venres 15. 19.30 h Óscar García Ramos falará do seu poemario "Consecuencias".

-Xoves 21. 20.00 h Fran Amil interpretará temas do seu disco "Popsía" co que achega os clásicos da poesía galega en ritmos actuais -Venres 29. 19.30 h Xuntanza do Clube de Lectura Feminista -Actividades abertas ao público en xeral.

Tlf. 981771816 · librariabiblos@biblosclube.com

AXENDA CULTURAL · LECTURA · CINE

LECTURAS

OBRADOIROS ESPAZO XOVE DE BETANZOS -Venres 22 de outubro. 19.00 h. Candeas aromáticas -Venres 29 de outubro. 19.00 h. Papel artesanal reciclado -Venres 5 e 12 de novembro. 16.30 h. Iniciación ao uso de drons. Con demostración práctica ao aire libre.

Obradoiros gratuítos. Material incluído. Prazas limitadas. Máis información e inscricións: Espazo Xove de Betanzos. Tlf. 881880279 (tardes), espazoxovebetanzos.xuventude@xunta.gal, Facebook e Instagram CENTROS ESCOLARES -Mércores 13. Obradoiro de poesía e escrita creativa por conta da escritora galega Antía Otero do Colectivo Apiario, para alumnado de Secundaria do IES As Mariñas. Organiza: Concello de Betanzos -Mércores 27, xoves 28 e venres 29. Obradoiros de calacús e cartonaxe por conta de Compás Proxectos para o alumnado de primaria dos centros de ensino de Betanzos polo Samaín.

Organiza: Concello.

PRESENTACIÓNS LITERARIAS -Mércores 6. 20.00 h Aula de Cultura Xulio Cuns.

Presentación do libro "O día que detivemos o tempo" de José-Domingo Vales Vía, coa intervención de Mª Teresa Amado Rodríguez (profesora de Filoloxía Grega na USC) e Lauro Xosé Pedreira Ares (Licenciado en Dereito e profesor).

-Venres 15. 20.30 h Aula de Cultura Xulio Cuns.

Presentación do Anuario Brigantino 2020, nº 43.

SÁBADOS MIÚDOS -Sábado 23. 18.00 h Aula de Cultura Xulio Cuns. Contacontos teatral para nenos e nenas a partir de 4 anos e as familias "Contos de medo que deixan durmir", por conta de Caxoto Contacontos. Inscrición previa do 18 ao 21 de outubro en www.betanzos.gal. Organiza: Concello de Betanzos

TEATRO -Sábado 9. 20.00 h Aula de Cultura Xulio Cuns.

Representación da obra "Pura", da compañía de teatro Os Náufragos. Organiza: Concello de Betanzos dentro da Rede Galega de Teatros e Auditorios da AGADIC.

VISITAS GUIADAS Visitas guiadas a Betanzos nas fins de semana.

Tlf. 604083231 - guias@turismobetanzos.es

As actividades programadas poden sufrir cambios de última hora e están condicionadas pola evolución da pandemia e polas indicacións das autoridades sanitarias en cada momento. Máis información: www.betanzos.gal

Cuentos de buenas noches para niñas rebeldes 2 Autor: Francesca Cavallo e Elena Favilli.

Editorial: Planeta

“Este libro trata de mulleres que tiveron unha historia importante na súa vida, e moitas desas mulleres lograron cambiar a vida tan mala que lles tocara vivir ata ese momento. gustoume moito porque é un libro moi chulo e moi interesante. Recoméndoo porque con el apréndense un millón de cousas, e tamén pódense aprender algunhas cousas de como era a vida fai moitos anos".

Antía Gómez Vidal, alumna de 6º do CEIP Francisco Vales Villamarín

El diablo de los números

Autor: Hans Magnus Enzensberger.

Editorial: Siruela

"Había un niño llamado Robert que solo soñaba con toboganes interminables o muertes por causas naturales, hasta que un día lo visitó un viejo pero listo diablo de los números y cambió su vida. Recomiendo este libro para todos aquellos que tienen miedo de las matemáticas".

Mateo Abrodos, alumno de 5º do CEIP Francisco Vales Villamarín

Manual de calcetíns salvaxes

Autor e ilustrador: Pablo Prestifilippo Editorial: FactoriaK

"Este conto relata as peripecias duns calcetíns salvaxes feitos con lá de ovellas salvaxes. Son un pouco traviesos, gústalles facer o que lles dá a gana. Son porcos e fedorentos. Gustoume moito este libro e se o escolles espero que a ti tamén".

Guillermo Pedreira Rodríguez, de 3º do CEIP Francisco Vales Villamarín

ESTRENOS DE CINE MADRES PARALELAS Por fin se estrena la nueva película de Pedro Almodóvar por la que Penélope Cruz se llevó la Copa Volpi a mejor actriz en el pasado Festival de Venecia. En el film, dos mujeres coinciden en un hospital dónde van a dar a luz. Ambas crearán un vínculo especial que cambiará su vida de forma decisiva. Acompañan a Penélope Cruz, Milena Smit, Rossy de Palma, Israel Elejalde y Aitana Sánchez-Gijón.

HALLOWEEN KILLS Secuela de "La noche de Halloween" (2018), donde Michael Myers se salva del incendio provocado por Laurie Strode y su hija Karem, y regresa a la ciudad para seguir matando. Entonces Laurie se prepara para defenderse y pone a toda la ciudad en contra de Michael para que acaben con él. Dirigida por David Gordon Green, con Jamie Lee Curtis, Judy Greer y Will Patton, entre otros.

VENOM: HABRÁ MATANZA Tom Hardy vuelve a dar vida a Venom en esta secuela de uno de los personajes más complejos del Universo Marvel. Le acompañan Michelle Williams, Woody Hallebeny y Naomi Habs. Dirige el film Andy Serkis.

Jesús Ramos

PRAZA DO CAMPO

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 1

O Pleno aproba de forma inicial o Plan Xeral de Ordenación Municipal O documento, que non contou co apoio dos partidos da oposición, estará en periodo de información pública durante dous meses REDACCIÓN / Betanzos O Plan Xeral de Ordenación Municipal (PXOM) de Betanzos avanza un paso trala súa aprobación inicial no Pleno do mes de setembro. O documento non contou co apoio dos partidos da oposición e saíu adiante cos votos a favor do Partido Socialista, coa abstención do Partido Popular e co voto en contra do BNG. Agora abrirase un periodo de información pública durante dous meses, mediante anuncio no taboleiro de edictos do Concello e no Diario Oficial de Galicia. Os prazos previstos nas diferentes fases de elaboración do PXOM e o tempo que poida demorarse entre fase e fase segundo o prazo que as diferentes administracións adiquen aos trámites da súa competencia fan que as previsións do equipo de goberno apunten a mediados do ano 2022 para a súa finalización.

O PXOM ten entre os seus obxectivos mellorar as infraestruturas de transporte no marco comarcal e rexional, identificar os centros urbáns secundarios vencellados coas infraestruturas de transporte e o Polígono Industrial de Piadela para reforzar os seus servizos, delimitar o sistema de asentamentos implantados no municipio coa caracterización como núcleos rurais, a posta en valor do singu-

lar patrimonio cultural e a preservación dos valores naturais da Ría e da Reserva da Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo, tal e como explicaron fontes do Concello.

3.279 novas vivendas O Plan Xeral prevé a construción de 2.210 novas vivendas en chan urbán e amplía con outras 177 en chan urbanizable mentres que o núcleo rural se manten se apenas variación, tal e como explicaron fontes municipais, e exponse unha capacidade teórica de ata 892 vivendas. En total, establécese un límite de 3.279 novas vivendas no periodo de vixencia do Plan. A voceira do BNG, Amelia Sánchez, cuestionou as previsións do PXOM sobre o incremento de poboación ate os máis de 15.000 habitantes en 2040: "Son unhas previsións totalmente irreais nunha comarca para a que o Instituto Galego de Estatistica (IGE) prognostica unha perda de máis de 4000 habitantes en 2035", dixo. Neste sentido, criticou ademais que "con este incremento de poboación que contempla o PXOM non se prevé chan para construir unha nova escola infantil ou un novo colexio", dixo, e criticou tamén que non se prevé "ningunha reserva de solo para ter un xeriátrico público na cidade".

Betanzos

Rúa do Frade 3 · 981 77 48 23 · f @nosoloflores

O concelleiro de Urbanismo, Andrés Hermida, explicou que o documento, elaborado pola empresa Oficina de Plan S.A., é o m e s m o p roxe c t o n o q u e o goberno local leva traballando dende o anterior mandato.

O edil saíu ao paso das críticas da oposición que poñen o foco na falta de tempo para analizar a documentación que se levou a Pleno e subliñou que "o documento estaba en poder dos grupos políticos dende facía dous meses, polo tanto con tempo suficiente para o seu estudio", afirmou. Dixo, ademais, que se mantiveron diversas reunións co equipo redactor "onde puideron expoñer calquera cuestión".

Tanto populares como nacionalistas criticaron que se lles entregou documentación con cambios 48 horas antes da celebración da comisión do Plan Xeral: "Un documento dunha complexidade técnica, dunha gran extensión e dunha trascendencia patrimonial importantísima para os veciños e veciñas de Betanzos, é imposible de estudiar responsablemente nun periodo de tempo tan breve", argumentaba a voceira do PP, Cecilia Vázquez.

Os dous grupos coinciden tamén en que o documento que se levou a aprobación non conta "cunha participación veciñal efectiva", tal e como expresaba a voceira do BNG, Amelia Sánchez.

3 Bc

O Concello contrata as obras para recuperar a fachada e a cuberta da Casa Gótica REDACCIÓN / Betanzos O Concello de Betanzos sacou a contratación as obras para a reconstrución da fachada da coñecida como Casa Gótica, no número 5 da Rúa da Cerca.

Tras anos de trámites administrativos e de expedientes sancionadores, a alcaldesa, María Barral salientou que "este é, sen lugar a dúbidas, o paso que tiñamos que dar para recuperar un patrimonio importante para Betanzos, un dos símbolos do casco histórico que a punto estivo de desaparecer", dixo.

O proxecto, para o que se reservaron 125.000 euros do remanente de 2020, servirá para recuperar as fachadas e a cuberta e o importe será reclamado ao propietario. O Concello acordou esta medida logo de

intentar negociar co propietario un acordo para a compra da vivenda que non chegou a prosperar a pesar de ter chegado a un principio de acordo.

A intención da Concellería de Urbanismo de recuperar a edificación "é clara", segundo explicou o concelleiro Andrés Hermida, e xa se realizaron traballos de estabilización do único muro que quedaba en pé, cun custe de 22.000 euros que tamén se re c l a m a rá n a o p ro p i e t a r i o, xunto coa sanción de 6.000 euros que aínda está pendente.

Hermida lamentou "a pouca ou nula vontade do propietario a negociar a venda a un xustiprezo cando a intención do Concello é, simplemente, recuperar un símbolo da zona como é a Casa Gótica, para uso público", dixo.

4 Bc

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2021

PRAZA DO CAMPO

Pesquedellas recupera os Xogos Florais de Betanzos coa intención de consolidar o evento O colectivo amosou a súa satisfacción polo desenvolvemento do programa e confía en contar cos apoios precisos para darlle continuidade no tempo

Imaxe dunha recente xuntanza de persoas usuarias do porto de Betanzos

REDACCIÓN / Betanzos A aposta da Asociación Cultural e prestadora de servizos á xuventude, Pesquedellas, por recuperar os Xogos Florais de Betanzos cunha proposta orientada á mocidade logrou os seus obxectivos. A entidade amosou a súa satisfacción pola participación nesta edición cero e confía en poder seguir contando cos apoios precisos para que o evento se consolide como un xeito de recuperar unha tradición local aprol da defensa do uso da lingua galega e adaptada á actualidade e ao folclore, a raíz principal da actividade da asociación.

Os "Xogos Florais 0" consistiron en catro xornadas, os días 18, 19, 25 e 26 de setembro. A primeira xirou ao redor do Cancioneiro Popular Galego, cun evento dobre: a proxección do filme "Dorothé na Vila", con coloquio posterior, e o concerto do dúo Casás Barcia.

A segunda, co espectáculo "Cóntoche un traxe" de Montse Rivera, para axudar a comprender o porque das diferentes pezas da nosa vestimenta.

A poesía foi a protagonista dos seguintes eventos. O primeiro un Slam poético no Café Lanzós, aberto á participación de calquera persoa entre 16 e 30 anos. Un recital no que o público foi quen decidiu a gañadora, a betanceira Clara

Os colectivos vencellados ao río protestan pola intención de Portos de cobrar polos amarres Quéixanse das deficiencias na zona portuaria e critican que a medida ten só afán recaudatorio REDACCIÓN / Betanzos As persoas que participaron no Slam de poesía / ROQUE GÓMEZ TEIJO Blanco Veres, que se levou 150 euros e unha ilustración de Nébeda. O segundo premio foi para Francisco López Bermúdez (Fuco), de Teo, que levou 100 euros e unha ilustración da mesma autora. Tamén participaron a betanceira Natalia García, Bárbara Nouche, de Boimorto, e Pablo Rodríguez, de Caldas de Reis. Os cinco estiveron en Betanzos recitando as súas composicións, integramente en galego e todos recibiron ramos de flores.

No acto de entrega de premios ademais do recital das obras gañadoras, soou o himno galego e completouse cun concerto de Caamaño & Ameixeiras. A xornada

rematou cunha foliada na Fonte de Unta na que participaron os organizadores e gran parte das persoas asistentes.

A asociación agradeceu a colaboración da Asociación Nfoca8, que fixo as fotos da entrega de premios; de Café Lanzós, que acolleu o Slam de poesía; e do CFEA de Guísamo, que se ocupou da decoración floral, protagonista en todos os eventos.

O Concello de Betanzos cedeu os espazos, o claustro do Museo de As Mariñas e o Cine Alfonsetti, e as actividades foron financiadas cunha subvención da Consellería de Política Social da Xunta de Galicia.

A Asociación Amigos de los Ríos de Betanzos (Arbe), a Asociación Recreativa, Cultural e Deportiva Ría do Pedrido, o Club de piragüismo Ría de Betanzos e o Club de Remo Olímpico do Mandeo mostraron o seu malestar pola intención de Portos de Galicia de cobrar polos amarres das embarcacións no porto de Betanzos.

As entidades consideran que a medida ten "un motivo recaudatorio, para custear as retribucións salariais de Portos ou malgastos da administración. Porque en Betanzos non melloraron nada en materia náutica, nin sequera contestan ás peticións de mellora presentadas dende fai sete anos", explicaron os afectados, que defenden que Betanzos ten un

porto tradicional ligado á náutica recreativa "e nunca houbo que pagar taxa por ese uso do espazo público, xa que tampouco houbo instalacións náuticas a modo de portos deportivos", dixeron.

Responsables das asociacións aseguraron que os seus botes e lanchas "son legais, pagamos as nosas taxas e ningunha embarcación xera actividade económica que motive pago de impostos".

Ademais, subliñan que a taxa que Portos pretende cobrar "non dá dereito a nada, incluso pretenden sacar lanchas do porto, restrinxindo as prazas de amarre.

Nin sequera saben explicar como se amarraría nin como se adxudicarían os espazos a flote".

Os colectivos contan co apoio verbal do Concello de Betanzos para que interveña no proceso administrativo.

Calcula precio y paga tu taxi a través de nuestra app

Guarda en tu agenda el 981 24 33 33 y pide tu taxi

Rúa do Rollo, 34 bajo B

rcc@rccgestion.net

981 97 06 06

Reserva tu taxi vía telefónica, desde nuestra web o desde nuestra App 1Taxi

691 430 013

TE REGALAMOS

1€

en tu próxima compra

Avda. Fraga Iribarne, 54 · Betanzos (Al lado de Tocho, frente a Mercadona)

GRAN VARIEDAD DE ARTÍCULOS

1O€ POR CADA

ADORNOS PARA FIESTAS Y CUMPLES

DE COMPRA

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 1

PRAZA DO CAMPO

5 Bc

Os rosarios de zonchos para liberar as ánimas do Purgatorio no Día de Defuntos é unha das tradicións propias da Comarca das Mariñas celebración do Samaín, na noite do 31 de outubro ao 1 de novembro, ten en Galicia un grande arraigo e está rodeada de mitos, lendas e tradicións herdadas das súas orixes celtas pero que foron adaptándose aos tempos e acollendo tamén costumes procedentes doutros lugares.

O nome procede do termo gaélico Samhain que significa "fin do verán", o momento no que a estación estival morría e daba paso ao inverno, que os celtas consideraban como o inicio do ano e o fin das colleitas.

Nesta noite na que se cría que existía unha conexión aberta entre o mundo dos defuntos e o dos vivos, os druidas honraban aos seus ancestros con numerosos rituais, algúns dos cales chegaron aos nosos días coas adaptacións culturais de cada zona e a evolución que marca o tempo.

A

AFASTAR OS MALOS ESPÍRITOS Os ritos da noite do Samaín estaban encamiñados a afastar os malos espíritos e a alumear o camiño dos defuntos para guialos no seu tránsito. Un deses rituais era o de acender fogatas con ramas sagradas en diferentes zonas do poboado, tradición que aínda se conserva nalgunhas aldeas de Galicia, onde se acenden lumeiradas con ramas de teixo ou de serbal que despois se usan para prender as lareiras.

Os disfraces que hoxe en día están tan extendidos, en especial nas festas temáticas do Samaín, tamén parecen ter unha orixe nos antigos celtas que se cubrían con peles de animais e se tapaban con máscaras para axudar a espantar os malos espíritos.

O Samaín é anterior ao Halloween, máis propio dos países anglosaxóns, aínda que se importaron algúns dos seus costumes influenciados sobre todo polo cine e a televisión. A orixe do Halloween parece proceder das tradicións que os emigrantes irlandeses e escoceses introduciron nos Estados Unidos entre os séculos XVIII e XIX.

A decoración de cabazas que forma parte dos rituais e tradicións do Samaín actual ten tamén unha antiga orixe. As poboacións célticas iluminaban as caveiras dos inimigos mortos en batalla para colocalas nos muros dos castros. Inicialmente, nos países europeos de orixe celta empregábanse nabos que se baleiraban para esculpir caveiras e aos que se colocaba unha candea no interior coa finalidade de espantar aos malos espíritos.

O costume de que os nenos disfrazados vaian pedindo golosinas polas casas podería tratarse dunha actualización do ritual no que os druidas ían de casa en casa na noite do 31 de outubro para pedir comida coa que honrar aos seus deuses.

Neste sentido, en Galicia, era tradicional que na noite do Samaín non se recollese a mesa despois da cea para que se as ánimas dos defuntos acudían para visitar a vivenda tivesen comida na mesa. Tamén era costume deixar a cheminea acesa para que os espíritos dos anergos non pasaran frío na súa visita.

DÍA DE DEFUNTOS E DÍA DE TODOS OS SANTOS

Como aconteceu noutras festas de orixe pagana como é o Samaín, coa chegada do cristianismo a Igrexa instaurou neses días as súas propias festividades.

Así, a mañá seguinte do Samaín, o 1 de novembro, celébrase o Día de Todos os Santos no que se recorda ás persoas falecidas que están no Paraíso. E o día 2 conmemórase o Día dos Fies Difuntos, no que se lembra tamén aos que quedaron no Purgatorio.

Durante as xornadas previas ao 1 e o 2 de novembro é costume que as familias acudan aos cemiterios a limpar e acondicionar as tumbas e panteóns e a levar flores e candeas aos seus defuntos. Unha das flores máis típicas destes días é o crisantemo que simboliza, entre outras cousas, a eternidade.

A SANTA COMPAÑA

Unha das lendas máis coñecidas, sobre todo en Galicia, e que cabalga entre o mito e a realidade -pola gran cantidade de testemuños que aseguran tela visto- é a da Santa Compaña ou Procesión das Ánimas vencellada á noite do 31 de outubro.

Trátase dunha comitiva de espíritos que camiñan con cirios e unha pequena campá e que vai guiada por unha persoa viva que porta na súa man unha cruz.

A lenda di que o condeado que encabeza a procesión morrerá aos poucos días e que só se liberará da súa maldición unha vez que lle pase a cruz a outra persoa coa que se atope no seu camiño.

OS ROSARIOS DE ZONCHOS, UNHA TRADICIÓN MARIÑÁ Unha das tradicións galegas vencelladas ao Samaín e ao Día de Defuntos e que ten unha especial vinculación coa Comarca das Mariñas onde tiña un grande arraigo e se mantivo ata mediados do século pasado, eran os rosarios de zonchos.

Trátase de colares elaborados con castañas cocidas coa pela que se ensartaban con fío e que adoitaban levar as mulleres e os nenos ao cemiterio o Día de Defuntos e que ofrecían a outras persoas coa crenza de que por cada castaña que se comía liberábase unha ánima do Purgatorio.

Aínda que co tempo esta tradición se foi perdendo si que se mantén a celebración do magosto e doutros costumes típicos destes días nos que a conexión entre os mortos e os vivos se fai máis presente.

Malia a influencia do Halloween moi popular nos Estados Unidos e que se aquí se traduce na celebración de festas temáticas con disfraces e terroríficas decoracións, aterradoras cabazas... o Samaín e as súas tradicións van gañando terreo en Galicia. Unha mestura entre a festa e a diversión, o temor e o respeto aos defuntos e as tradicións ancestrais que marcan a nosa cultura dende moitos séculos atrás.

6 Bc

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2021

PRAZA DO CAMPO

Un cento de persoas arroupan a Alfredo Erias na homenaxe con motivo da súa xubilación Erias recibiu numerosas sorpresas nun emotivo evento ao que acudiron familiares, amigos, colaboradores e políticos de diferentes formacións Un dos cofundadores de Grelo Comunicaciones, José Manuel Díaz, foi o encargado de recoller o galardón outorgado pola Cámara de Comercio de A Coruña

REDACCIÓN / Betanzos "Tiven unha despedida que non me houbera imaxinado, moi emotiva e chea de sorpresas. Asumo a responsabilidade de facer algo para agradecelo como é debido". Así se expresaba Alfredo Erias despois da homenaxe que un grupo de amigos e colaboradores lle preparou con motivo da súa xubilación e á que acudiron case un cento de persoas.

Vicente de la Fuente García, Juan Suárez Barros, Eduardo Fuentes Abeledo, Carlos Pereira Martínez e Luís Sande Lamas dirixiron os preparativos e a programación do evento que se celebrou no Pazo de Santa Cruz de Mondoy (Oza-Cesuras). E aínda que todo estaba máis ou menos pautado no programa: a orde dos discursos intercalados cun concerto de música medieval... houbo sorpresas que emocionaron ao homenaxeado. "Falou a miña muller, Teresa, e os meus fillos Alberto e Pablo, algo que non estaba previsto e que me emocionou. E o meu outro fillo, Felipe, que está en Xapón fixo un vídeo tamén moi emotivo", dixo Erias. Emotivos foron tamén os discursos de Vicente de la Fuente, de Eduardo Fuentes, de Carlos Pereira e da alcaldesa, María Barral.

Erias mostrou o seu agradecemento aos organizadores, aos que o unen lazos de amizade forxados nos corenta anos nos que estivo prestando os seus servizos á fronte do Museo das Mariñas, da Biblioteca, do Arquivo Municipal e do Anuario Brigantino. Tamén tivo palabras de gra-

Grelo Comunicaciones recibe un premio da Cámara de Comercio REDACCIÓN / Betanzos

Alfredo Erias entrega un retrato de Santiago de la Fuente a seu irmán Vicente / ARUME

titude para todas as persoas que acudiron á homenaxe e para aquelas que, aínda que non puideron asistir, fixéronse tamén presentes: "Gústame ser amigo da xente aínda que sei que un non pode caer ben a todo o mundo. Despois de corenta anos gustariame pensar que deixo moitos amigos", afirmou.

Entre o público había representantes de diferentes partidos políticos, algo que tamén agradeceu o homenaxeado: "Nunca xoguei á política, sempre me mantiven no plano institucional e creo que debín de facelo ben neste sentido", dixo, en referencia á boa relación coas diferentes forzas políticas municipais.

Erias fixo unha mención especial a

Vicente de la Fuente quen, inspirado polo seu irmán Santiago, creara a praza de arquiveiro municipal abrindo as portas ao nacemento do Arquivo Municipal, un traballo minucioso no que Erias se volcou xunto con Xosé María Veiga. Nestes anos, aportou o seu esforzo para facer medrar as institucións que dirixiu e contribuíu a logros tan importantes como facer posible o acceso libre a través de Internet a gran parte da documentación do Arquivo, da Hemeroteca e do Anuario Brigantino.

Deixa unha sólida base que deberá continuar a persoa que o sustitúa e á que ofrece a súa colaboración e apoio.

A empresa betanceira Grelo Comunicaciones S.L. recibiu o pasado 22 de setembro un recoñecemento da Cámara de Comercio, Industria, Servicios e Navegación de A Coruña dentro dos Premios Pyme 2021. Trátase dunha Mención Especial Reinvención Covid, incluída como novidade na convocatoria e da que Grelo se fixo merecedor pola súa capacidade de reacción e adaptación ás circunstancias da pandemia.

O galardón valora o compromiso social da empresa durante o confi-

namento por facilitar o acceso a Internet a persoas con dificultades e con menos recursos. Grelo levou a conexión a unhas 600 persoas, sobre todo escolares, dunha decena de municipios que puideron dispoñer deste servizo durante a etapa máis dura da pandemia.

Recolleu o premio José Manuel Díaz, un dos co-fundadores da compañía, que subliñou que o que os fixo merecedores do premio foi "a capacidade da empresa para reaccionar ante un imprevisto desta magnitude e ser capaces de aportar solucións nun momento complicado", dixo.

O Anuario Brigantino de 2020 presentarase o 15 de outubro REDACCIÓN / Betanzos O Anuario Brigantino número 43, correspondente ao ano 2020 presentarase publicamente o vindeiro 15 de outubro ás 20.30 horas na Aula de Cultura Xulio Cuns do Edi-

ficio Liceo. A entrada é libre ata completar o aforo do recinto e gardaranse todas as medidas de seguridade sanitaria establecidas.

A prestixiosa revista de investigación estará posteriormente dispoñible para consulta en Internet.

PUBLICIDADE

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 1

7 Bc

8 Bc

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2021

PRAZA DO CAMPO

Alberto García Ponte, de Mesón O Pote, leva a tortilla de Betanzos ao Campeonato de España O restaurador betanceiro foi un dos dez finalistas do certame, mais nesta ocasión non puido revalidar o título conseguido na anterior edición do concurso REDACCIÓN / Betanzos

Transporte y mudanzas BETANZOS Mudanzas, embalajes y montaje de mobiliario A CORUÑA FERROL Servicio de guardamuebles Reparto para tiendas y almacenes SANTIAGO

PORTES DESDE 20€ 603 404 735 · 617 531 541 transporteymudanzasbtz.com

A tortilla de Betanzos estivo representada no XIV Campeonato de España de Tortilla de patatas Trofeo Tescoma, que se celebrou o pasado 24 de setembro en Alicante por Alberto García Ponte, de Mesón O Pote.

O restaurador betanceiro presentou ao certame o plato de cabeceira da gastronomía local, co estilo único e seña de identidade que marca a tortilla de Betanzos: pouco feita e sen cebola.

A piques estivo de non acudir ao certame pola gran carga de traballo que está a soportar nestes últimos tempos, mais non quixo desaproveitar a oportunidade que o xurado lle brindou de estar entre os dez restaurantes elixidos para participar na final. "Aos organizadores gústalles a tortilla de Betanzos e a miña en particular tamén e por iso decidín aceptar a convidación para representar o mellor posible a "escola" da tortilla de Betanzos", explicou.

Alberto García Ponte fora o gañador da última edición do certame mais nesta ocasión non puido revalidar o seu título. Con todo, a experiencia foi moi satisfactoria: "Aprendín moitísimo e aínda que cometín

José-Domingo Vales Vía presenta en Betanzos o libro O día que detivemos o tempo REDACCIÓN / Betanzos A Aula de Cultura Xulio Cuns acollerá o mércores 6 de outubro ás 20.00 horas a presentación do libro O día que detivemos o tempo, de José-Domingo Vales Vía. Na presentación, ademais do autor, intervirá Mª Teresa Amado Rodríguez, profesora de Filoloxía Grega na Universidade de Santiago de Compostela, e Lauro Xosé Pedreira Ares, Licenciado en Dereito e profesor. A entrada será libre ata completar o aforo.

Alberto García Ponte no Mesón O Pote / FOTO ARUME algúns erros e non me saíu a tortilla como outras veces, non puiden gañar pero estou satisfeito, tentei deixar o pavillón alto", dixo.

Plato Michelin O Mesón O Pote, do que Alberto García é propietario, acaba de recibir a placa que o acredita como Plato Michelin e a súa inclusión na prestixiosa guía, que lle fora conce-

dido a principios deste ano.

Con respecto a este recoñecemento subliñou que "supón a confirmación do traballo que tento facer día a día para ir mellorando e tamén é unha motivación para tentar seguir avanzando, porque en cociña, en hostalería, na vida... non hai nada feito, trátase de mellorar cada día un pouco máis. Prefiro ter a humildade de pensar que todo está por facer, que non fixen nada aínda", afirmou.

Libraría Biblos retoma a súa programación cultural REDACCIÓN / Betanzos A Libraría Biblos de Betanzos botou a andar a súa programación cultural logo do periodo de restricións motivado pola pandemia.

O primeiro evento deste mes de outubro será o venres día 15 ás 19.30 horas coa presentación do poemario Consecuencias, de Óscar García Ramos, obra coa que o autor gañou o XXIV Premio Francisco Añón de poesía. Acompañarao na presentación o tamén poeta Xosé Luís Mosquera Camba.

O xoves 21, ás 20.00 horas Fran Amil interpretará temas do seu disco Popsía, no que presenta os clásicos da poesía galega con ritmos actuais: pop, soul, rock, funky....

A programación pecha o venres 29 ás 19.30 horas coa xuntanza do Clube de Lectura Feminista no que se falará de Cobiza, unha novela de ciencia ficción de María Reimóndez na que reflexiona sobre a construción do sexo e do xénero, as identidades e as orientacións e tamén sobre o futuro do planeta.

PUBLICIDADE

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 1

9 Bc

10 B c

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2021

[ESPAZO XOVE DE BETANZOS - DIRECCIÓN XERAL DE XUVENTUDE, PARTICIPACIÓN E VOLUNTARIADO]

OBRADOIROS DE OUTONO NO ESPAZO XOVE DE BETANZOS CANDEAS AROMÁTICAS Dirixido á mocidade e poderedes aprender a fabricar as vosas propias candeas na casa, desde cero e sen ningún tipo de experiencia previa. Está orientado a todo tipo de públicos, desde amantes das candeas que teñen curiosidade por saber como se fabrican, a persoas que desexan aprender a realizar e personalizar as súas propias candeas. Á hora de facer candeas artesanais, elixir ben as materias primas é fundamental para que os resultados sexan satisfactorios. Nós faremos candeas de cera con mechas de algodón en vaso de cristal e poderás elixir o seu aroma (lavanda, azahar, chocolate, vainilla..) e cor. Tamén aprenderemos a personalizar o noso vaso.

Venres 22 de outubro. 19.00 h.

Espazo Xove de Betanzos PAPEL ARTESANAL RECICLADO Pregúntaste como se fabrica papel reciclado? Neste taller aprenderemos a fabricar papel reciclado a partir de todos eses papeis e cartóns que diariamente se depositan nos contedores de reciclaxe. Explicarémosche como facer dunha maneira artesanal o noso propio papel reciclado caseiro, como darlle cor e decoralo con flores e follas. Para comezar co noso taller de reci-

claxe de papel necesitaremos algúns utensilios que poderemos atopar na nosa casa. O primeiro a materia prima, papeis de xornais, folios, cartolinas, papeis de cores... basicamente todo tipo de papel e cartón. Necesitaremos tamén un recipiente grande onde botaremos o papel, unha batedora ou licuadora, unha culler grande e un escorre verduras, unha reixa mallada e varias teas do tamaño que desexemos onde colocaremos finalmente o papel reciclado. Non te preocupes, non tes que traer nada, todos os materiais os poñemos nós á túa disposición.

Venres 29 de outubro. 19.00 h.

Espazo Xove de Betanzos INICIACIÓN AO USO DE DRONS Este Obradoiro dividirase en dúas partes: 1ª sesión: A Lei Europea de Drons. Qué está permitido e que non con drons? Onde podo voar o meu dron? Aplicación Drones Enaire. Tipos de drons: multirrotor e ala fixa. Modos de voo dos drons e posibilidades de filmación. 2ª sesión: Demostración práctica ao aire libre.

Venres 5 e venres 12 de novembro. 16.30 h. Lugar: Espazo Xove de Betanzos Todos os obradoiros son totalmente gratuítos e inclúen o material. Prazas limitadas.

Máis información e inscricións Espazo Xove de Betanzos: Tlf. 881 880 279 (tarde) email: espazoxovebetanzos.xuventude@xunta.gal

Instagram: @espazoxovebetanzos e Facebook: Espazo Xove-Casa da Xuventude de Betanzos

PRAZA DO CAMPO

O IES Francisco Aguiar expón no Edificio Arquivo a mostra fotográfica "Betanzos histórico.

O Comercio tradicional" Un cento de fotos feitas por alumnado do centro mostran os negocios e os comerciantes da zona monumental REDACCIÓN / Betanzos O Edificio Arquivo acolle dende o 5 ao 29 de outubro a exposición fotográfica "Betanzos histórico. O Comercio tradicional" con máis dun cento de fotografías realizadas por 80 alumnos e alumnas que o pasado curso estudaban 3º de ESO no IES Francisco Aguiar de Betanzos.

A mostra é o resultado do traballo en equipo do alumnado, baixo a coordinación do profesor José Manuel Rey Bao, e forma parte da iniciativa "Fotografía en curso", incluída no Plan Proxecta da Consellería de Educación.

Nos 38 paneis nos que se distribúen as fotografías reflíctese a visión do alumnado sobre a realidade actual dos comercios tradicionais "os de toda a vida" e daqueles que supoñen unha aposta pola recuperación do casco histórico, tal e como explicou Rey Bao.

A asociación Arco Adarve comeza este mes as clases de tiro con arco en Betanzos REDACCIÓN/ Deportes A Asociación de Tiro con Arco Adarve iniciará as clases deste deporte en Betanzos o día 5 de outubro no Pavillón polideportivo do IES As Mariñas. As sesións serán os martes en horario de 18.00 a 21.00 horas con todas as medidas sanitarias que marcan os protocolos da Covid-19.

As clases están orientadas a nenos e nenas a partir dos 6 anos e a adultos sen límite de idade.

Durante o mes de outubro, as persoas ás que lles interese este deporte poderán achegarse polas instalacións para unha clase de proba. Poden obter máis información no teléfono 620040590 ou en arcoadarve@hotmail.com.

As instantáneas, nas que non faltan as persoas que están detrás destes negocios, tomáronse en maio deste ano: "As limitacións de tempo e espazo impediron levar o proxecto a outros comercios e locais de hostalería tan merecedores de estar na exposición como os que figuran nela", subliñou Rey Bao, e resaltou que "fóra do ámbito da cidade histórica tamén hai comercios con méritos semellantes. Por recorrer a unha frase feita: non están todos os que son, pero de seguro que son todos os que están", afirmou.

O nacemento de múltiples centros comerciais e a evolución dos hábitos de consumo levou a unha progresiva decadencia do comercio de proximidade, ao que se suma a crise económica de 2008 e a chegada da pandemia da Covid19 que foi a puntilla para moitos pequenos negocios. Isa foi a razón pola que o proxecto se centrou no comercio tradicional "como unha

Imaxe do cartaz da exposición maneira de concienciar ao alumnado da importancia que ten para manter a identidade da nosa cidade, crear lazos comunitarios e de socialización e promover un modelo de consumo máis sustentable", explicou.

Elixiuse como campo de traballo o casco histórico, como xa se fixera en anos anteriores, "coa finalidade de transmitir ao alumnado a necesidade de manter e de rehabilitar un patrimonio construído que debe conservarse para as xeracións futuras", dixo o coordinador do proxecto.

A exposición pode visitarse ata o 29 de outubro en horario de 10.00 a 14.00 h e de 19.00 a 22.00 horas de martes a venres e os sábados de 11.30 a 14.00 horas e de 19.00 a 22.00 horas

O PP pide a ampliación do horario da biblioteca e salas de estudo para a época de exames REDACCIÓN/ Deportes O Partido Popular de Betanzos trasladou ao último Pleno municipal as demandas dos estudantes usuarios da biblioteca municipal para mellorar o servizo das instalacións.

En concreto, piden unha ampliación do horario de apertura e que se habiliten salas de estudio en época de exames: "As limitacións da biblioteca afectan aos estudantes e ás persoas que preparan oposicións, moitas das cales recorren ás bibliotecas municipais dos concellos de Miño e de Sada",

explicou a voceira do partido, Cecilia Vázquez Suárez, quen subliñou que xa en xaneiro de 2020 o seu grupo presentara unha moción plenaria na que se pedía a ampliación do horario de atención ao público, sobre todo en época de exames e instábase ao goberno local a habilitar unha sala destinada ao estudio.

Os populares presentaron de novo unha moción no Pleno de setembro en termos similares, recollendo así as "contínuas queixas dos usuarios e usuarias da biblioteca municipal", explicaron.

Producimos y vendemos cerdos de alta calidad · ATENCIÓN PERSONALIZADA ·

Guiliade, s/n · BETANZOS (A Coruña) · 676

465 341

SEMANA DA TORTILLA DE BETANZOS

11 Bc

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 1

Semana da Tortilla de Betanzos A

UN XURADO PROFESIONAL FORMADO POR TRES RECOÑECIDOS COCIÑEIROS ELIXIRÁ A MELLOR TORTILLA DO CERTAME, QUE SE CELEBRARÁ ENTRE O 1 E O 10 DE OUTUBRO

Semana da Tortilla de Betanzos chega este ano á súa XI edición cunha participación de 15 locais de hostalería que entre o 1 e o 10 de outubro renderán tributo ao prato estrela da gastronomía local.

Os bares e restaurantes participantes ofrecerán aos clientes os petiscos de tortilla a un prezo de 1,5 euros en barra (o prezo en mesa variará segundo o que cada establecemento teña establecido habitualmente para este servizo).

Os petiscos de tortilla poderán degustarse en horario de 12.00 a 15.00 horas e de 20.00 a 22.30 horas de luns a venres e o sábado o horario de tarde amplíase ata as 23.30 horas, respetando os días de peche habituais de cada establecemento.

Os 15 hostaleiros que se sumaron a este evento promocional organizado polo Concello participan no concurso no que se elixirá a mellor tortilla de Betanzos.

Un xurado formado por representantes de entidades e colectivos betanceiros relacionados coa gastronomía e o comercio, representantes da Reserva da Biosfera e de asociacións gastronómicas, escollerá aos finalistas nunha cata a cegas no Salón Azul do Liceo. Un xurado profesional, formado polo Chef e Estrella Michelín Luis Veira, de "Árbore da Veira"; Álvaro Victoriano de "Peculiar" e a representante coruñesa na oitava edición de MasterChef, Sara Lúa, será o que decida, tamén mediante unha cata cega, ao gañador ou gañadora da Semana da Tortilla de Betanzos. A final celebrarase o día 10 no Salón Azul do Liceo.

Ademais do certame para escoller a mellor tortilla, os clientes que se acheguen a calquera dos establecementos inscritos poderán elixir cos seus votos ao gañador do premio popular e participar en dous concursos convocados polo Concello, para o que deberán degustar os petiscos en alomenos cinco establecementos inscritos e entregar os seus dípticos selados polos locais en calquera dos bares participantes.

O primeiro concurso, en colaboración coa Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo, ten como premio cinco experiencias gastronómicas para dúas persoas nun dos "Restaurantes da Biosfera" certificados coa Marca de Calidade da Reserva. O sorteo realizarase o 14 de outubro ás 13.00 horas no Salón Azul do Edificio Arquivo Liceo.

Haberá outro concurso a través das redes sociais que conta coa colaboración de Coca-Cola no que os clientes teñen que subir ás súas contas de Facebook, Twitter e Instagram unha publicación cunha fotografía na que se vexa o pincho de tortilla xunto cunha botella de vidro aberta de Coca-Cola, de calquera dos seus sabores, e de fondo unha parte do local no que están consumindo.

Haberá tres gañadores que recibirán lotes de produtos da firma. A organización recomenda aos participantes que sigan as redes sociais municipais "Betanzos tan cerca" para estar ao tanto das novidades do concurso e para coñecer aos premiados neste sorteo.

1 2 3 4 5 6 7 8 9

15 13 12 11 14 10 9 87

10 11

6 12

5 1

13 14 2

4

15 3

1 2 Bc

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2021

SEMANA DA

Tortilla de de Tortilla

Betanzos Do 1 ao 10 de outubro

2021

1 3 Bc

PUBLICIDADE · SEMANA DA TORTILLA DE BETANZOS

1.- Bodega Rivas

2.- Cervexería Yocri

3.- Sinuessa

4.- Ternera Grill

5.- Jamonería El Ibérico

Bodega Rivas é un negocio familiar e centenario, fundado en 1917, ubicado na Avenida Linares Rivas, número 4, onde os seus clientes poderán desfrutar dunha ampla carta de viños de diferentes denominacións de orixe, que van sempre acompañados duns exquisitos pinchos de orixe leonés. Bodega Rivas pecha o domingo durante todo o día e os martes pola tarde.

Cervexería Yocri leva aberta desde o ano 2007, na céntrica rúa Emilio Romay. A súa cociña funciona todo o día, desde que abre o local ás 7 da mañá ata a hora de peche. Entre as súas especialidades destacan os pratos combinados, hamburguesas, bocadillos, sándwiches e teñen tamén tapas e racións para picar. Ademais, preparan comida para levar e dispoñen de menú do día. Yocri abre todos os días do ano.

Restaurante Sinuessa fusiona na súa cociña dúas culturas irmandadas: a italiana coa española. Na súa carta ofrece dende comida típica italiana artesá, pastas, carnes, postres caseiros... ata unha gran variedade de pratos españois como a tortilla de Betanzos ou os pementos de Padrón, entre outros. O restaurante foi elixido polo xurado como gañador en tres ocasións do Premio da Semana da Tortilla de Betanzos.

Ternera Grill conta con comedor interior e terraza, os clientes poden beber, comer, cear ou picar algo. Durante a semana ofrece menú do día e tamén preparan comida para levar.

A súa seña de identidade é a elaboración de pratos de cociña tradicional e entre as súas especialidades están o churrasco, a tortilla de Betanzos e destacan especialmente os seus arroces melosos ou os tallaríns á mariñeira, entre outras delicias.

Jamonería El Ibérico, ubicada nos Sorportais do Campo, está especializada en produtos gourmet e en todo tipo de embutidos ibéricos e produtos da terra, como a tortilla de Betanzos. Ademais da opción de consumir no local dispoñen de comida para levar. Ofrece unha ampla variedade en almorzos: peregrino, executivo, español, inglés, francés, etc. Despachan pan e elaboran pizzas caseiras cos ingredientes a gusto do cliente.

6.- Casanova

8- O Noso Lar

10.- O Rabel

11.- La Travesía

14.- La Goleta

A cociña de Restaurante Casanova baséase na utilización de produtos de mercado, ofrecendo o mellor da cociña atlántica cociñada con mimo e intentando provocar emocións. Casanova dispón dunha ampla carta que varían con frecuencia. Na zona de picoteo non falta a tortilla de Betanzos, as patacas bravas ou o raxo con cogumelos entre outras moitas opcións. Produtos cento por cento naturais tanto pola súa orixe como pola súa elaboración.

O Noso Lar é un mesón de recente apertura ubicado nas calexas. A súa especialidade son as pizzas caseiras entre as que trunfa, especialmente, a de polbo. Ademais na súa carta non faltan as racións para picar, sempre cos mellores produtos do mercado e coa calidade que aporta a elaboración caseira dos seus pratos. Un local de ambiente acolledor no que os propietarios buscan que o cliente se sinta coma na súa casa.

Situado nas calexas e aberto dende hai 15 anos, O Rabel ofrece aos seus clientes coas súas consumicións pinchos variados, quentes e fríos: orella, morro, embutidos, tripas, empanadas colombianas, papas recheas, patacas e arepas fritidas con pemento picante... e, por suposto, entre as súas tapas non falta a tortilla. O local abre de 12.00 a 16.00 e de 20.00 a 01.00 horas todos os días agás os xoves pola tarde que permanece pechado.

La Travesía é un local de recente apertura especializado en hamburguesas artesanas e caseiras. Dispoñen dunha ampla variedade entre as que se inclúe tamén unha opción vexetariana. Na súa carta para picar destacan tamén as racións máis tradicionais como polbo, raxo, calamares, croquetas ou chipiróns, ensaladas variadas e postres caseiros. O establecemento pecha os luns e dispón de servizo a domicilio.

La Goleta, un dos locais de hostalería clásico dos Soportais do Campo, abre todos os días da semana dende as 6.00 ata o peche, actualmente establecido na 1.00 da madrugada. É cafetería, bar e cervexería (dispón de cervexa de bodega) e conta cunha ampla terraza. O local ofrece aos seus clientes a diario pincho ou tapa de tortilla de Betanzos e, en ocasións especiais como os días de feira, dispoñen tamén de polbo.

NUMERACIÓN ANUNCIANTES SEGÚN O PLANO DA PAX. 11

2

1

3

4

5

Especializada en: COCINA ITALIANA 881 980 620

Av. Linares Rivas 4

6

C/del Rollo 1

8

981 772 985

666680985 · 981772505

881 980 312

Ctra. de Castilla 18

Rúa dos Ánxeles 26, bajo

Rúa Ferradores 31, bajo

11

10

14

Especialistas en hamburguesas

981 77 55 00

620 742 105

685 30 94 12

881 08 08 61

667 094 184

Rúa Ferradores 21

Venela do Campo 5

Travesía do Progreso 8

Travesía do Progreso 14

Rúa Ferradores 5

14 B c

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2021

R ESERVA DA BIOSFERA

P A D E R NE

A Reserva crea a "Ruta da Auga e da Biosfera" pola marxe da ría en Paderne REDACCIÓN / Paderne A Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo acaba de incorporar unha nova ruta ao seu plan de ecoturismo cun percorrido que, baixo o nome "Ruta da Auga e da Biosfera", transcorre pola marxe da ría de Betanzos pertencente ao Concello de Paderne.

A iniciativa, que se incorpora á oferta de rutas temáticas que comercializará a Reserva, combina o patrimonio natural e cultural de Paderne xunto con experiencias no sector agroalimentario baixo o prisma do ecoturismo.

A ruta parte da igrexa de Santa María de Souto e ten unha primei-

ra parada no observatorio de aves para despois trasladarse a Chantada para realizar unha visita interpretativa aos muíños. O programa continúa cun paseo pola beira da ría que remata cunha degustación de produtos nun restaurante incluído na marca da Reserva en Betanzos.

O vicepresidente da Reserva e alcalde de Paderne, César Longo, presentou esta iniciativa a principios de setembro ao sector turístico da área. Longo destacou que "este entorno é dos máis emblemáticos e tradicionais a nivel de produción agroalimentaria", dixo, e animou a desfrutar dunha experiencia que une "valores ambientais e etnográficos.

O Concello de Paderne acomete obras de mellora en varias parroquias REDACCIÓN / Paderne O Concello de Paderne está a executar obras nas parroquias de Quintas e Vilamourel. Con cargo ao Plan marco 2021 estase a realizar a mellora de camiños municipais en Vilamourel, por un importe de algo máis de 51.000 euros.

Incluídas no POS+2020 lévase a cabo un proxecto de pavimentación de vías en Loibo, na parroquia de Quintas, e no lugar de Calzada, en Vilamourel.

Ademais, estanse a realizar obras de mellora do lavadoiro público e da fonte de Esperela, en Vigo, por un importe de algo máis de 28.000 euros e proximamente iniciarase a mellora da Fonte Maceira e o seu entorno, no lugar de Condós, en Velouzás, cun investimento de 35.000 euros.

REDACCIÓN / Paderne

O presidente da Deputación, Valentín González, e os alcaldes de Miño e Paderne, Manuel Vázquez e César Longo, nunha visita á zona a circulación peonil. O espazo no que se actuará abrangue desde o inicio da estrada ata onde o itinerario do Camiño de Santiago se desvía cruzando a ponte do río Lambre. A redacción do proxecto estará coordinada coa Xunta de

A Reserva obtén o premio Agader pola promoción do rural como destino turístico REDACCIÓN / Comarca

cado de Ecoturismo de Galicia e que aposta por un modelo no que se conxuga o patrimonio natural e cultural coas experiencias vencelladas aos emprendedores do territorio.

O premio foi recollido polo presidente da Reserva, José Antonio Santiso, e polo vicepresidente, César Longo, xunto con representantes das empresas adheridas á marca. Santiso subliñou o papel dos produtores, restauradores e demais emprendedores "como o motor para o nacementto deste modelo turístico", e agradeceulles "o traballo que propiciou este premio", dixo.

C OIRÓS

Galicia. A obra prevé tamén a creación dunha pasarela peonil no tramo que discorre baixo un paso superior da vía de ferrocarril Betanzos-Ferrol. A Deputación destina case 25.000 euros á redacción do proxecto.

Unha trintena de coches participa na IV Ruta de Vehículos Smart con saída e chegada en Paderne

A conselleira de Medio Ambiente, Ángeles Vázquez, e o alcalde de Coirós, Francisco Quintela, durante a sinatura do convenio

REDACCIÓN / Paderne O último sábado de setembro e despois dun ano sen poder celebrarse por mor da pandemia, a IV edición da Ruta de Ve h í c u l o s S m a r t vo l ve u á comarca das Mariñas baixo o lema "Naturaleza entre ríos".

Unha trintena de coches participaron no roteiro que tivo a súa saída en Paderne e transcorreu por estradas secundarias dun total de nove municipios en dúas etapas de regularidade.

O alcalde de Paderne, César Longo, recibiu aos participantes

No centro, o presidente da Reserva, José Antonio Santiso, xunto ao vicepresidente, César Longo, tras recoller o galardón

A Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo foi distinguida co premio Agader ao que se presentou na categoría de Turismo. O galardón, que leva aparellada unha aportación de 10.000 euros, premia a promoción do rural como destino turístico que a Reserva vén realizando nos últimos anos.

Para obter o premio ao que presentou a súa candidatura, a Reserva expuxo os notables avances no impulso do xeodestino turístico obtidos ata agora, sendo o primeiro destino certifi-

A Deputación licita a redacción do proxecto para humanizar o tramo do Camiño Inglés entre Miño e Paderne A Deputación da Coruña sacou a licitación a redacción de dous proxectos para acondicionar a estrada DP-4804 que vai dende Ponte do Porco á Ponte do Lambre, entre os municipios de Miño e Paderne.

O obxectivo desta actuación, que transcorre por un tramo do Camiño Inglés, é ampliar a vía, na que coexisten vehículos e peregrinos.

A estrada, que conta cunha anchura inferior aos 4 metros, ampliarase nun tramo de 1,3 quilómetros e habilitarase unha zona segura para

COMARCA

A Xunta e o Concello impulsan obras en Coirós de Abaixo O alcalde de Paderne, César Longo, foi o encargado de dar a saída aos vehículos que participaron na ruta "Naturaleza entre ríos" e foi o encargado de dar a saída aos vehículos que, a media mañá realizaron un reagrupamento en Betanzos. Alí, o concelleiro de Mobilidade, Turismo, Tráfico e Seguridade, Pablo Beade, deu a saída da segunda etapa da ruta que rematou cun

xantar na Taberna O Vimieiro de Velouzás. A xornada concluiu co reparto de premios aos participantes e de obsequios doados por varias firmas comerciais. A organización correu a cargo do Club Rally Coruña.

REDACCIÓN / Coirós A Xunta e o Concello de Coirós colaborarán nun proxecto urbanístico para humanizar espazos públicos no núcleo de Coirós de Abaixo. As actuacións, cofinanciadas nun 70% polo goberno autonómico e nun 30% polo Concello, consistirán en habilitar accesos en rampla, mellorar e poñer a nivel os pavimentos,

dotar o entorno de zonas axardinadas e instalar mobiliario urbán e alumeado público.

As obras enmárcanse no chamado plan Hurbe impulsado pola Xunta dende fai máis dunha década. A conselleira de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda, Ángeles Vázquez, e o alcalde de Coirós, Francisco Quintela, asinaron o convenio de colaboración para levar adiante as obras.

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 1

COMARCA COMARCA

1 5 Bc

M IÑO

Miño reduce a súa débeda en 1,6 millóns de euros e aumenta o remanente en 0,9 millóns REDACCIÓN /Miño

Clausura do obradoiro de emprego "Artabroemprende" á que asistiu a xefa territorial de Emprego e Igualdade, os alcaldes de Miño, Pontedeume, Monfero, Cabanas e Paderne e os alumnos e alumnas participantes

Os municipios da comarca súmanse a novos obradoiros de emprego conxuntos REDACCIÓN /Comarca Varios concellos da comarca están a participar en obradoiros de emprego conxuntos subvencionados pola Consellería de Emprego e Igualdade que destina case 350.000 euros a cada un.

Recén clausurado o obradoiro "Artabroemprende", no que participaron Miño, Paderne, Pontedeume, Monfero e Cabanas, xa está en marcha unha segunda edición no que participarán os mesmos concellos e que dará formación e emprego a un total de 20 alumnos e alumnas durante 9 meses.

As especialidades que se impartirán en "Artabroemprende II" son instalación e mantemento de xardíns e zonas verdes e limpeza en espazos abertos e instalacións industriais. En Miño, as prácticas realizaranse no Parque das Idades, na área de descanso do Camiño Inglés en Costa Miño e realizaranse limpezas de espazos como os areais das praias da Alameda e A Ribeira, os parques de A Rúa e Rabazal, o aparcadoiro soterrado da Praza do Parchís, as instalacións do antigo colexio de Gallamonde, as rúas de A Barrosa, Carreira, Raxel, Pardiñeira, Real e outras vías de Costa Miño. O Concello, ade-

mais, destina 12.000 euros para incentivar a contratación de oito alumnos unha vez remate o obradoiro.

En Paderne, o alumnado realizará as prácticas nos parques do Adro, A Calzada, Gas, San Mamede, Obre, Areas, Vigo, Medín e O Telleiro e nas prazas de Montecelo, Ponte do Porco, Insua e Souto.

O Concello de Paderne, ademais, participará xunto con Abegondo, Bergondo, Betanzos, Carral, Coirós, Oza-Cesuras e Sada no obradoiro dual de emprego "Reserva de Biosfera: Emprego Verde" que dará formación e emprego a un total de 20 alumnos e alumnas durante 9 meses entre outubro e xullo nas especialidades de actividades auxiliares en conservación e mellora de montes e instalación e mantemento de xardíns e zonas verdes.

Por último, os municipios de Betanzos, Abegondo, Carral, Coirós e Paderne participarán no obradoiro dual de emprego "Empregabilidade e Coidados" nas especialidades de promoción e intervención socioeducativa con persoas con discapacidade, atención sociosanitaria a persoas no domicilio e atención sociosanitaria a persoas dependentes en institucións sociais.

A Conta Xeral de 2020 do Concello de Miño, aprobada no Pleno do 16 de setembro, reflicte que o municipio logrou incrementar o remanente de tesourería en 0,9 millóns de euros con respecto a 2018 e a 2019. Ademais, a débeda reduciuse en 1,6 millóns de euros con respecto ao ano 2018.

Así, o remanente líquido en tesourería para gastos xerais é de case 1,3 millóns de euros, unha cifra que triplica o dos exercicios de 2018 e de 2019, que

se situaba en 0,4 millóns de euros, tal e como informaron fontes municipais. O Concello pecha o ano cun resultado orzamentario de algo máis de 960.000 euros.

No que respecta á débeda, pasa de 22,1 millóns en 2018 aos 20,5 millóns en 2020 e o Concello conseguiu nas últimas semanas ampliar o prazo total da débeda municipal co Estado ata o a n o 2 0 4 3 , ex p l i c a ro n a s mesmas fontes. Tras un acordo co Ministerio de Facenda, os dous préstamos que o Concello

tiña adquiridos para facer fronte ao proceso de urbanización de Fadesa en Costa Miño agrupáronse nun só e incrementouse o prazo de pago ademais de lograr un periodo de carencia de 2 anos polo que non terá que comezar a pagar ata o ano 2023.

O alcalde, Manuel Vázquez Faraldo, subliñou que "estas contas constatan a boa xestión económica e social do goberno local que non só non reduciu senón que aumentou os servizos no municipio para mellorar o benestar da veciñanza", dixo.

B ERGONDO

Bergondo destina ata 400 euros por alumno para a compra de material informático O prazo para a solicitude destas axudas municipais estará aberto ata o vindeiro 19 de outubro REDACCIÓN /Bergondo O Concello de Bergondo abriu o prazo de solicitude para as axudas municipais de ata 400 euros por alumno para subvencionar a compra de material informático.

A finalidade do goberno local con esta convocatoria é contribuir a minimizar o impacto económico e social da covid-19 e facilitar o acceso ás novas tecnoloxías ás familias especialmente afectadas pola pandemia.

Poderán optar ás subvencións as familias empadroadas en Bergondo cunha antigüidade mínima de seis meses e que o alumno ou alumna estea matriculado nun

centro escolar público. Tamén se terán en conta os ingresos da unidade familiar durante o ano 2020 e a situación económica actual de persoas afectadas por ERTE ou de autónomos con ingresos que se reduciran en máis dun 75% pola pandemia.

As solicitudes poderán tramitarse de forma telemática a través da Sede Electrónica municipal ou de maneira presencial no Rexistro Xeral, solicitando cita previa no teléfono 981791252 na extensión 2 ou ben enviando un correo electrónico a cita.previa@bergondo.gal. O prazo de presentación de solicitudes remata o vindeiro 19 de outubro.

As Angustias

CORTIÑÁN N-VI

Viuxe

BETANZOS Estación de Desvío N-VI Servicio Piadela Fase III N-VI

DP-O105

MONTELLOS

O Concello saca a licitación a pavimentación do acceso ao polígono desde a N-VI REDACCIÓN /Bergondo O Concello de Bergondo acaba de sacar a licitación o proxecto para pavimentar o acceso ao polígono desde a estrada Nacional VI por un importe de algo máis de 111.000 euros.

As obras, que inclúen a reparación de zonas de servizos dentro do parque empresarial, conta cunha subvención da Consellería de Economía, Empresa e Innovación da Xunta de Galicia.

As actuacións afectarán a seis zonas e consistirán na limpeza de cunetas e arcéns para despois realizar a pavimentación, a reposición da sinalización vertical, a sustitución de bordillos e planchas de aceiro para o paso dos vehículos.

16 B c

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2021

DEPORTES F Ú T B OL SAL A

FÚTBOL

Bo comezo de liga para o Betanzos CF REDACCIÓN/ Deportes Aínda que apenas van dúas xornadas de liga na Preferente Galicia, grupo 1º Norte, subgrupo 1B, o equipo que adestra Noé López vai acoplándose no seu xogo e mantense invicto neste inicio de liga. Debutaron os betanceiros na cidade de Lugo ante a SD Residencia colleitando un traballado empate a un gol, despois de ver como os lucenses se adiantaban no marcador no minuto 26. Non sería ata as postrimerías do encontro, no 88, cando Mon foi quen de subir ao marcador o empate final.

A xornada 2 trouxo ao Municipal García Hermanos un clásico das últimas temporadas ante o San Tirso SD. O partido non defraudou aínda que as ocasións de gol do primeiro tempo non tiveron reflexo no marcador. Á volta de vestiarios e cando aínda non se chegara ao primeiro minuto de xogo Juan de Dora, de disparo no borde da área, sorprendeu ao meta visitante. Cun San Tirso obrigado a arriscar, os locais dispuxeron de oportunidades aínda que habería que esperar ata o 81 nunha acción de Berto dentro da área que resolveu con calidade. O

Dúas derrotas marcan o inicio de liga do Troula FS REDACCIÓN/ Deportes

Primeira victoria de liga ante o San Tirso / MARCELO CASOTTI gol visitante, a piques de cumprirse o tempo de xogo, só serviu para inquietar no tempo de desconto pero o marcador xa non se moveu e serviu para sumar a primeira victoria da temporada.

A liga colle ritmo e os equipos van definindo os seus sistemas de xogo. O mes de outubro trae na xornada 3 o enfrontamento co At. Coruña Montañeros, un equipo ao que non se lle conseguiu vencer nin na temporada pasada nin na pretemporada actual e que se

postula como un dos favoritos para encabezar a táboa e aspirar ao ascenso.

Calendario outubro 10 de outubro: Betanzos CF - At. Escairón 17 de outubro: SD Santaballés - Betanzos CF 24 de outubro: Betanzos CF - CD Foz

Desigual inicio de liga para os equipos que debutaron en competición oficial ao longo de mes de setembro. O equipo senior encadea dúas derrotas consecutivas ante Carballiño FS en terras ourensás e que marcou o inicio da liga e ante o Spot Sala FS no municipal betanceiro. O equipo segue a buscar algunha incorporación máis e traballa na recuperación física dos lesionados.

Mesma traxectoria para o xuvenil de liga galega que caeu ante o Sport Sala Hércules FS e ante a EDM Concello de Guitiriz FS. Os xogadores adestrados por Lorenzo Cachaza teñen marxe de mellora que irán adquirindo conforme avancen as xornadas e poidan sumar adestramentos.

As boas novas veñen da man do equipo cadete, tamén en liga galega, que sumou dúas victorias nas dúas primeiras xornadas de liga. Venceu in extremis no debut

en Guitiriz por 4 a 5 e dispuxo dun partido máis relaxado ante A Piringalla cun marcador de 5 a 1.

O último equipo en debutar en liga galega será o alevín que o fará o domingo 3 de outubro no municipal betanceiro ante O Parrulo FS.

Iniciativa solidaria O Troula Betanzos FS ten unha longa tradición de colaboración con diferentes causas sociais.

Froito dese espírtu solidario vén de crear un evento, a través da plataforma Cluber na que xestiona o acceso aos seus partidos como local, para colaborar coas persoas damnificadas polo volcán da illa da Palma. Á hora de solicitar o acceso ao partido a plataforma dá a opción de diferentes cantidades de doazón. O clube fará entrega do recadado á Cruz Vermella que está traballando sobre o terreo coas persoas afectadas.

T AEKWONDO

C IC L I S M O

María Filgueiras, do Btt Caimanes Betanzos, campioa Galega Contra o Reloxio Individual en categoría cadete

Delegación do Kwon Betanzos no Open Internacional de Benicassim

REDACCIÓN/ Deportes A ciclista do Club BTT Caimanes Betanzos, María Filgueiras, proclamouse campioa de Galicia contra o reloxio individual tras impoñerse sobre un circuito de algo máis de 11 quilómetros cun tempo de 19 minutos e 38 segundos. A proba disputouse o domingo 26 de setembro na localidade de Baños de Molgas (Ourense).

María Filgueiras suma así o seu

O Kwon Betanzos estrea a tempada con pleno de medallas REDACCIÓN/ Deportes

María Filgueiras, no alto do podio do Campionato Galego de Contra o reloxo cuarto título galego na que é a súa primeira tempada na categoría cadete, tras ser campioa

de ciclocross, xco e ruta. Con este novo trunfo pon o peche a unha gran campaña.

RE BE TA DO PART NZ M O OS ICIL A E C IO OM AR CA · AGRO

· XARDÍN · APICULTURA · ANIMAIS COMPAÑÍA · ENOLOXÍA

SEMENTEIRA 981 77 32 69

www.sementeirabetanzos.es C/Doctor José Fariña, 6 bajo

O Kwon Betanzos participou no Open Internacional de Benicassim con seis deportistas que lograron pleno de metais.

O adestrador do clube, Rubén Taboada, destacou a "espectacular actuación de Emma García,

que non deu respiro ás súas rivais en ningún dos seus tres combates ata acadar a medalla de ouro do seu peso", subliñou. O resto de metais foron bronces para Nilo Bermúdez en xunior, e Álvaro García, Judith Chas, Adriana Naveiro e Adrián Penas en cadete.

FUNERARIA y VELATORIOS

LA MERCED SERVICIOS PARTICULARES Y DE CUALQUIER COMPAÑIA Si Ud. tiene una póliza, sea de la compañía que sea, Ud. puede elegir su servicio y si tiene alguna duda o necesita de nuestro servicio, llámenos NUESTRO TELEFONO PERMANENTE ES EL 981 79 20 28 ESTAMOS PERMANENTEMENTE A SU DISPOSICION VELATORIOS C/ La Marina, 80 (Paseo del Malecón) - BETANZOS - Telf. 981 771306

PUBLICIDADE

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 1

1 7 Bc

18 B c

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2021

COLABORACIÓNS

COSTA DA MORTE INFINITA [@viajocomoquiero]

S Somos Viajo Como Quiero, una pareja formada por una betanceira y un catalán de adopción a los que les apasiona viajar por encima de todo.

En esta sección os contaremos curiosidades, anécdotas y experiencias vividas durante nuestros viajes que esperamos os gusten. Si te quedas con ganas de más puedes encontrarnos en: www.viajocomoquiero.com

i os hablo de Carnota seguro que os viene a la cabeza su hórreo, la construcción más representativa del lugar. Es cierto que está clasificado como el más grande de Galicia (tiene 34.76 metros de largo) junto con el de Lira y Rianxo, pero nosotros queremos enseñaros que por la zona de Carnota hay mucho más para ver.

Hace apenas unas semanas tuvimos la oportunidad de poder pasar el fin de semana allí, concretamente en el Hotel Meiga do Mar, ubicado a 2 minutos a pie de la Playa de Caldebarcos, junto a la de Carnota. Solamente con alojarnos allí sentimos que se paró el tiempo; la paz y la tranquilidad del lugar, sumado a la cercanía con la playa más larga de Galicia (7km) fue la terapia más relajante que pudimos tener.

A esto le tenemos que añadir el entorno: fervenzas como la de As Fontes, miradores como el de Louredo y la joya de la corona, el ‘’olimpo celta’’, el monte Pindo. Sus esculturas graníticas creadas por el paso del tiempo

Isla Lobeira/ Foto: @viajocomoquiero hacen de este lugar Punto de Interés Geológico Nacional, por no hablar de sus leyendas e historias. Seguimos el curso del río Xallas y cayendo directamente al mar en forma de cascada (la única de la península y una de las pocas de Europa) encontramos la conocida cascada del Ézaro, un lugar mágico.

Y por último, ya disfrutando del Atlántico, no quisimos dejar

de conocer el pequeño archipiélago que forman Lobeira Grande y Lobeira Chica, dos islas poco visitadas y casi desconocidas. Accesibles solamente por marineros con cierta pericia como David de Navieira Jalisia, conocido como el “O R o b i n s o n d a L o b e i ra ” , s e puede llegar a visitar la más grande de las dos islas. En ella permanece el faro que se iluminó por primera vez en 1909.

LOBOS NA CONTORNA DE BETANZOS [MANUEL FIAÑO SÁNCHEZ - COIRÓS] Acaba de publicarse unha Orde do Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico, pola que se inclúe ao lobo (Canis Lupus Linnaeus) na listaxe de Especies Silvestres en Réxime de Protección Especial. En consecuencia limítase a extracción e captura de exemplares desta especie.

Abundan defensores e detractores de tal medida.

Mentres que para uns a súa conservación resulta clave para a biodiversidade, para outros representa unha ameaza directa contra o seu modo de vida: a gandaría e incluso para a seguridade física das persoas. Á marxe dunhas e doutras opinións e sen querer entrar en polémicas, xorde a pregunta de se os concellos da contorna de Betanzos volverán a ter unha presencia considerable no seu territorio desta especie, como a tiveron tempos atrás e, chegado o caso, cal será o impacto na vida dos seus habitantes.

A mediados do século XX aparecían acotío noticias nos diarios sobre a presencia de lobos nos concellos da nosa comarca, sendo o concello de Aranga un dos principais hábitats destes cánidos. Desde "La Voz de Galicia", Eugenio Pontón na súa columna «Notas al pasar», daba conta na edición

do 12 de decembro de 1961, frente (LVG 26 mayo 1960)». dunha comunicación de veci- «Aparecen los lobos. En el ños da Reborica, en Aranga, lugar de Espenuca, del munina que achegaba datos sobre cipio de Coirós, hizo esta o s e s t ra g o s c a u s a d o s n o madrugada acto de presencia gando: «a mediados de octu- un lobo de grandes proporbre devoraron una potra; en ciones que devoró varias ovej a s ( LV G 1 3 los primeros días enero 1965)»; de este mes, una Á VISTA DA NOVA REGULACIÓN, «En Fervenzas, ove j a d e ra z a XORDE A PREGUNTA DE SE O merina; el día 4, Aranga, los LOBO VOLVERÁ A SER O u n a c a b ra ; l o s lobos devoraPROTAGONISTA DAS NOTICIAS últimos días de ron una yegua noviembre intenvalorada en QUE NOS CHEGUEN DA COMARCA taron cortar el 40.000 peseDE BETANZOS. O TEMPO O DIRÁ. paso a un vigitas. Varios lante del coto vecinos lograrepoblado del Monte del Gato; ron localizar los restos de la el día 2 del actual acometieron yegua en el monte del Gato, en las inmediaciones de la parroquia de Santa María de capilla de San Antonio, en Ois, ayuntamiento de Coirós, Aranga, a un chico de la Aldea Del animal únicamente quede Abajo, que no fue devora- daba el espinazo, una campado gracias a su petición de nilla que llevaba al cuello y las auxilio escuchada por varios herraduras (LVG 31 enero vecinos que acudieron».

1975)». «En Paradela, Teijeiro, Pero non só en Aranga apa- u n a l o b a y d o s l o b e z n o s recían os lobos. Noutros luga- muertos a palos por un joven. res da comarca de Betanzos Inquietud en aquella zona tamén se daba conta da súa donde las alimañas mataron a presencia: «Alimañas en las una cria caballar y seis ovejas cercanías. Desde hace algún (LVG19 julio 1974)».

Estes son só algúns exemtiempo viene notándose en los alrededores de Betanzos plos dos moitos titulares que la presencia de algunos lobos deron a presencia dos lobos que vienen sembrado el páni- na nosa contorna.

Agora, á vista da nova reguco entre la gente del campo, hace solamente unos días en lación, xorde a pregunta de se el municipio de Coirós y en o lobo volverá a ser o protalugar de los Chas, una de gonista das noticias que nos estas alimañas devoró un c h e g u e n d a c o m a r c a d e perro que trató de hacerle Betanzos. O tempo o dirá.

Aunque ahora está automatizado, antiguamente el farero y su familia sufrían la bravura de los temporales que azotan esta zona, quedando aislados durante días y semanas. El mar en sus peores días azota con fuerza y es que Lobeira Grande se encuentra a tan solo unas millas náuticas de Fisterra.

Y para terminar esta ruta por la zona no podemos dejar de lado la gastronomía, donde los pescados y mariscos son los protagonistas.

Morada da Moa fue nuestro descubrimiento, una cocina km. 0 con productos típicos gallegos, pero buscando una perspectiva más moderna y vanguardista, sin perder la esencia dos productos da terra.

Un fin de semana por A Costa da Morte donde disfrutamos de la naturaleza, la tranquilidad y la belleza de sus paisajes, acompañado de la mejor gastronomía y de la amabilidad de sus gentes.

Si quieres conocer más rincones de Galicia no dejes de visitar nuestra página web: www.viajocomoquiero.com

EL RASTRO Salimos relucientes de ilusiones, como no podía ser de otra manera, dos amigos inseparables que buscan esos momentos de sosiego y concordia que tanta necesidad de ellos tenemos en los tiempos que vivimos. Seguimos unidos buscando solo esa compañía de un perro y un humano, sentimos la necesidad de intentar ver la vida como lo que es, una cascada de momentos que de nosotros depende vivirlos con intensidad o simplemente dejarlos pasar y en nuestro caso tratamos de disfrutar juntos cada instante como si del último segundo se tratase y de verdad es reconfortante sentir todos los días esa unión de mi perro y yo.

Nos vamos buscando el rastro, pero ¿de qué? ¿hacia dónde? y sin darnos cuenta es como si apareciese el aroma celestial de la vida y por allí nos dirigimos, sin prisas pero sin pausa, tratando de realizar un paseo lleno de conversaciones, de pensamientos y de conclusiones que nos ayuden a entender el porqué de ese rastro que hoy seguimos y de verdad pienso que, como siempre, serán unos minutos que me llevarán a aglutinar palabras y frases para escribir algún relato que huela a ese rastro de hoy. Buscaré en la noche el día y en el día la noche, y eso me llevará a hacer ilusiones luminosas y

[DOMINGO JUAN PRESAS FUENTES]

sentir miedos oscuros, y entre las dos sensaciones seguiremos encontrando el equilibrio emocional de un hombre que no se conforma con lo sucedido, sino más bien intenta rastrear con su amigo perruno el universo de percepciones nuevas y diarias que tantas veces dejamos pasar por el simple hecho de no pararse a mirar y pensar. A veces tenemos una penumbra mental que me hace buscar la simbiosis entre dos, que haga a mi perro feliz y a la vez ayude a alguien como yo a seguir viviendo. Buscamos rastros nuevos todos los días, olores escondidos, luces que surgen en medio de los árboles y de sus hojas, sombras que nos ayudan a recobrar fuerzas para seguir nuestro camino, destellos inigualables a los que doy gracias por despertarme de ese sueño al que me llevan los sonidos de esos pájaros que sobrevuelan nuestras siluetas. La vida me regala el perfume escondido, yo solo busco su rastro.

M a ñ a n a l o vo l ve re m o s a intentar.

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 1

ESPECIALISTAS

HE R B O R I S T E R Í A

DESINTOXICACIÓN. CUIDAR EL HÍGADO Y LOS RIÑONES El hígado y los riñones filtran los tóxicos que llegan del exterior y los desechos que contaminan nuestro organismo. Por eso una buena cura de desintoxicación se orienta principalmente a revitalizar el hígado y los riñones.

Para ello, podemos empezar por beber mucha agua y practicar de vez en cuando algún ay u n o co n t ro l a d o, ya s e a intermitente o de más duración.

También hay plantas que son enormemente eficaces para regenerar hígado y riñones.

El hígado realiza un gran trabajo de depuración de nuestro organismo: -Trata y elimina sustancias tóxicas a las que nos exponemos al comer, beber o respirar (alcohol, contaminantes, productos de síntesis, metales pesados, medicamentos, etc.).

-Ayudado por la vesícula biliar, juega un papel decisivo en la digestión y absorción de las vitaminas liposolubles A, B12, E y K y de oligoelementos como el hierro y el cobre, que puede almacenar en pequeñas cantidades.

-Contiene enzimas que realizan muchas de las reacciones q u í m i c a s q u e o c u r re n e n nuestro organismo a nivel

atmosférica ya que el aire que respiramos puede contener entre otras cosas trazas de plomo, cadmio...

Los medicamentos, necesarios en ciertas situaciones, dejan residuos que podemos limpiar con una buena depuración.

En verano usamos más las parrillas y a veces los alimentos se “churruscan” de más, y eso también puede dejar en nuestro organismo sustancias no del todo saludables.

E l e s t ré s , c a d a vez m á s frecuente incluso en vacaciones, es también una fuente de oxidación del cuerpo que acelera el envejecimiento.

Todo este acúmulo de “tóxicos” puede producir síntomas como cansancio, dolor de cabeza, insomnio, problemas digestivos o incluso dermatológicos (piel apagada, con granos…)

Y con esto no queremos asustar a nadie, porque está claro que por mucho que queramos evitar estar expuestos a todos los tóxicos cotidianos, es imposible escapar de ellos. Pero lo que sí podemos hacer es intentar minimizar los daños ya que tenemos a nuestro alcance medios sencillos para purificar el interior de nuestro organismo.

NRS: C-15-003877

NRS: C-15-001621

Corresponsable de la Unidad de Oftalmología Pediátrica y Estrabología del Complexo Hospitalario Universitario de A Coruña (CHUAC) Oftalmología general Cirugía de catarata sin ingreso Cirugía endoscópica vía lagrimal

Podología general helomas, hiperqueratosis, papilomas...

Pie diabético Estudio informatizado de la pisada Ortonixia (Correctores ungueales)

C/ Pintor Seijo Rubio, Portal 4-6 escalera 6 1º B 15300 Betanzos · 981 77 49 26

Rosario Anido Pacheco

PSICOANALISTA 606 438 224 Dolores musculares, articulares, de espalda, de cabeza Problemas mandibulares Traumatismos Lesiones deportivas Problemas posturales Problemas viscerales relacionados con alteraciones mecánicas Problemas circulatorios Bebés (cólicos, plagiocefalias, …)

C-15-004238

Limpieza interior

Llega el otoño y es el momento de hacer una cura de desintoxicación porque en verano quien más y quien menos, todos hacemos algunos excesos.

Nuestros antepasados ya realizaban “curas” de este tipo y les hacían un bien enorme, utilizaban elixires naturales preparados a partir de plantas que la naturaleza ponía a su disposición en cada cambio de estación.

Actualmente, no sólo por los excesos, sino también por la contaminación, el organismo puede precisar una buena limpieza interior.

Si nos duchamos todos los días, también deberíamos plantearnos de vez en cuando “limpiar” el interior de nuestro cuerpo.

Muchos alimentos contienen azúcares refinados añadidos, ácidos grasos trans, ingredientes procedentes de cultivos transgénicos, colorantes, glutamato, nitratos, aspartamo y antioxidantes sintéticos entre otros aditivos.

Algunas frutas y legumbres contienen trazas de pesticidas. Y a veces aparece contaminación por metales pesados en el pescado y de antibióticos y hormonas en las carnes.

A todo esto hay que añadir la contaminación

Mª Vanessa Vara Fernández PODÓLOGO

José María Carnero López OFTALMÓLOGO

María Luisa Pérez Iglesias · Óptica, Herboristería, Parafarmacia Selgas

FÁCIL APARCAMIENTO · HORARIO FLEXIBLE

CITA PREVIA C/Brea 34, Edif. Trasdoval Bajo GUÍSAMO (BERGONDO)

celular y que son indispensa- de cada uno y de los factores bles para vivir. Por ejemplo, tóxicos a los que nos enconalmacena la glucosa y la libera tramos expuestos, pero lo en la sangre en función de las ideal sería hacerlo en cada necesidades. Además es él cambio de estación, sobre quien convierte las grasas en todo en otoño y en primavera.

Bastan unos 10 días de depuenergía.

-Interviene en la regulación ración para notar sus efectos de los equilibrios hormonales, beneficiosos, se sentirá en eliminando las hormonas que mejor forma, menos fatigado y la digestión y el sueño serán ya no son necesarias.

Los riñones sirven para filtrar mejores. la sangre, y contribuyen también a equilibrar el volumen de líquidos y de sales minerales.

Los desechos que pasan por el filtro de Existen preparados que conlos riñones son diluitienen una o varias de estas dos en la orina para plantas depurativas, pero lo ser eliminados. Sin ideal es consultar con un embargo, estos desespecialista, porque no por hechos “cristalizan”, ser naturales son inocuas, y sobre todo cuando no podría haber alguna planta se bebe suficiente que no sea compatible con los agua. tratamientos que solemos Los cristales que se tomar. forman suelen ser Entre las plantas “amigas” pequeños, pero a podemos destacar el cardo veces aumentan de mariano, cuyo principio activo tamaño y acaban fores la silimarina, tremendamenmando pequeñas piete eficaz. dras que bloquean los Otras son desmodium, ortouréteres. Es lo que sifón, cola de caballo, rompeprovoca los dolorosos piedras, abedul, alcachofera, cólicos nefríticos. boldo, fumaria, ulmaria…. De Las veces que debeellas y de sus propiedades m o s d e h a ce r e s t a hablaremos en profundidad “limpieza” dependen próximamente. de las circunstancias

PLANTAS DEPURATIVAS

1 9 Bc

628 44 09 77 www.rubalfisioterapia.es

20 B c

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2021

CLÍNICA KOREA HAN P R E V I A

A L I M E N TAC I Ó N

Dirección: Calle Rollo, Nº 27 - 1º 15300 Betanzos Teléfonos: 690039333 / 646390497

C I T A

Cayetana Pena · Nutricionista Clínica

ACUPUNTURA - MASAJE

CLÍNICA PODOLÓXICA

Laura María Pita Paz Colegiado nº743

CALLOS · DUREZAS PÉ DIABÉTICO UÑA ENCARNADA...

981 775 163 (CONSULTA PREVIA CITA)

C/Rollo, 3-1º Izda.

15300 Betanzos

ALIMENTOS DE TEMPORADA

para no sufrir con el cambio de estación Con el cambio de estación también varían nuestras costumbres y hábitos y, además, las diferencias térmicas a lo largo del día son mayores: frío por la mañana, calor al mediodía, haciendo que padezcamos más resfriados. Además, en esta época aparece el llamado Trastorno Afectivo emocional o más conocido como astenia otoñal, que nos produce alteraciones del estado de ánimo, la energía o el sueño.

Pero para ayudarnos a sobrellevar todos estos efectos indirectos de la llegada del otoño están los alimentos de temporada, que deben formar parte de nuestros platos.

Además, hay que aprovechar para incluir técnicas culinarias propias de épocas más frías, por ejemplo purés, sopas, o guisos, asados, estofados….

ALIMENTOS RECOMENDADOS Por eso os voy a recomendar algunos alimentos propios del otoño y como cocinarlos para incorporarlos a nuestra dieta.

MANZANA: Contiene fructosa, glucosa y sacarosa. Es muy importante por su contenido en fibra, tanto soluble (pectina) que favorece la disminución de colesterol en sangre, como insoluble, haciendo que sea una fruta reguladora de enfermedades del intestino grueso, como estreñimiento o diarrea.

Además es fuente de antioxidantes que podrían modular la función inmunitaria.

Receta: ensalada templada de espinaca cruda, pollo a la plancha, manzana y nueces con aliño de miel y limón.

Raquel Vicente Fernández Nº Coleg.: 677 · C-15-001002 Callos, Durezas, Hongos, Uña encarnada, Reconstrucción ungueal...

info@ibogar.es

CITA PREVIA

ESPECIALISTAS

CASTAÑAS: Son ricas en hidratos de carbono complejos que son absorbidos por nuestro organismo lentamente, manteniendo los niveles de azúcares equilibrados y disminuyendo la sensación de hambre durante más tiempo.

A pesar de ser un fruto seco su composición se asemeja más a la de los cereales puesto que sus niveles de grasa son inferiores y su contenido de agua entorno al 50 %

Av. de Castilla, 51-53 · Entlo. A BETANZOS · 981 773 279

hace que tengan un menor contenido calórico que el resto de frutos secos. En cuanto a los minerales, las castañas destacan en fósforo y, en menor cantidad, en potasio y magnesio.

Receta: Crema de castañas y verduras. En una cucharada de aove sofreímos ajo, cebolla y puerro; cuando esté listo añadimos las castañas asadas y cocemos con un caldo de verduras. Trituramos y decoramos con un poco de eneldo o tomillo.

BERZA GALLEGA: Contiene una buena cantidad de fibra y muy pocas calorías. Es diurética, alivia el estreñimiento y también es antidiarreica. Especialmente rica en antioxidantes como la Vitamina C. Su alto contenido en folatos ayuda en la prevención de la anemia.

Receta: Rollitos de berza rellenos de pollo. Salteamos pechuga de pollo troceada con pimiento verde, rojo, zanahoria y cebolleta cortado en juliana, le añadimos pimienta negra, cúrcuma y tomillo.

Escaldamos las hojas enteras de la berza y las rellenamos con el sofrito. Hacemos los rollitos con la ayuda de un cordón, colocamos en una bandeja del horno y las cocinamos 10-14 minutos.

CALABAZA: Debido a su bajo aporte en calorías y grasas es un alimento ideal

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental

PARDELLAS Nº de colexiados: 15001754 e 28013502 Nº de rexistro sanitario: C-15-001500

Tratamento integral da túa boca coa última tecnoloxía: ORTOPANTOMOGRAFÍA DIXITAL Especialistas en ciruxía e implantes cos tratamentos máis novedosos Arranxamos a rotura da súa prótese no día Financiación inmediata á súa medida sen intereses

Pida a súa cita no 981 77 13 26 Rúa Caneiros, 3 baixo dereita Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

para dietas de pérdida de peso.

Cuenta con una cantidad apreciable de fibra, mejorando el tránsito intestinal. En cuanto a vitaminas, destacan: la vitamina c (con una ración se cubre el 31% de las ingestas diarias recomendadas) y la tiamina. Tiene un alto contenido en carotenoides, especialmente betacarotenos, que se transformarán en vitamina A responsable de muchos efectos saludables, antioxidantes y potenciadores del sistema inmune.

Receta: Huevos escalfados con salteado de calabaza.

Aliñamos la calabaza cortada en cubos con orégano, sal y pimienta. Pochamos cebolla junto con la calabaza hasta que esté blandita y cascamos los huevos encima del pochado para que se hagan con el calor residual.

GARBANZOS: Destacan por su concentración de proteínas y su alto contenido de fibra alimentaria. Son fuente de niacina y vitamina E y poseen alto contenido de tiamina, vitamina B6 y folatos. En cuanto a los minerales, son fuente de calcio y poseen alto contenido de hierro, magnesio, potasio y fósforo.

Receta: Hamburguesa de garbanzos. Tritura con la batidora los garbanzos ya cocidos junto con ajo, cebolla y un poquito de pimiento rojo. Añade comino, cúrcuma, jengibre, harina y mezcla bien hasta tener una masa homogénea. Forma hamburguesas y hazlas a la plancha.

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 1

ESPECIALISTAS

21 Bc

CLINICA DENTAL Mª. del Pilar Viqueira Amor

PE D I AT R Í A Patricia Álvarez González · Pediatra del Centro de Salud de Betanzos

Médico Estomatólogo - Dentista Coleg. nº 372

C/Dr. José Fariña, 2 - 2º B - Telf. 981 77 31 08 · BETANZOS

OBESIDAD INFANTIL La obesidad infantil se ha convertido en uno de los principales problemas de salud en nuestro medio. A pesar de que recientes estudios (ALADINO 2019) hablan de una estabilización de las cifras respecto al año 2015, lo cierto es que la prevalencia de sobrepeso y obesidad de los niños en España sigue siendo preocupante, con un claro incremento de las cifras durante el confinamiento (en 2019, 23.3% de los escolares de entre 6 y 9 años tenían sobrepeso, y el 17.3% obesidad). ¿Cómo hemos llegado a este punto? Los hábitos de alimentación han cambiado al mismo ritmo al que lo ha hecho la sociedad. Cada día se consume menos producto fresco (frutas, verduras y hortalizas), y las meriendas habituales de los niños han sido sustituidas por productos procesados, azucarados, más rápidos de adquirir y más cómodos de consumir, pero con un perfil nutricional de peor calidad. De hecho, no es infrecuente la asociación entre obesidad y malnutrición, ya que estos alimentos son ricos en hidratos de carbono, azúcares y grasas (excesivos en calorías), pero pobres en vitaminas, minerales o ácidos grasos.

La falta de actividad física de

nuestros niños también es alarmante. Las horas de uso de pantallas se disparan, se disfruta a diario de televisión, móviles, videoconsolas y tablets.

Y esto, ¿tiene consecuencias más allá del aumento de peso?

Pues sí, según los datos aportados por la campaña de concienciación “VISIÓN2020: dos ojos para toda una vida”, más de la mitad de las personas entre 18 y 34 años en España ya son miopes, y el cambio en los hábitos de vida podría explicar parte del aumento en la prevalencia de la miopía en nuestro medio.

De este modo, el tabaco, la escasa ingesta de fruta y verdura en la infancia, pasar pocas horas en el exterior en la niñez y pasar mucho tiempo ante pantallas parecen decisivos a la hora de desarrollar miopía en la juventud.

Así, los niños que desde pequeños han disfrutado del ocio al aire libre tienen menos probabilidades de desarrollar miopía. ¿Qué otros problemas futuros pueden tener los niños con sobrepeso y obesidad? Pues sobre todo problemas metabólicos, enfermedades cardiovasculares, hipertensión arterial, problemas hepáticos… y la temida diabetes tipo 2, que cada día

CLINICA DENTAL

Dr. Enrique Núñez Núñez MÉDICO ESTOMATÓLOGO

Pza. Hnos. García Naveira, 7-2º - Telf. 981 774281-BETANZOS Telf. 981 673008 - SAN TIRSO - Abegondo

afecta a personas más jóvenes.

También el cáncer de mama, colon o endometrio han sido relacionados directamente con la mala alimentación y el estilo de vida sedentario.

Mensaje final: una alimentación correcta, variada y completa es imprescindible. La prioridad debe ser ofrecer siempre los alimentos de la mejor calidad nutricional que os podáis permitir, una dieta equilibrada que incluya diariamente una cantidad suficiente de frutas y verduras.

La clásica dieta mediterránea, que nos aporta los ingredientes que nuestro cuerpo necesita para funcionar con normalidad a la vez que previene, o al menos re d u c e e l r i e s g o, d e padecer ciertas alteraciones o enfermedades a corto y largo plazo.

Favoreced la actividad física y el juego al aire libre. Y lo más importante, la mejor manera de estimular al niño a llevar una vida saludable es dando ejemplo.

2 2 Bc

PULSO

BETANZOS e a súa comarca · O u tu bro 2021

de

OPINIÓN

ece aos partidos "Betanzos e a súa comarca" ofr ión Municipal este que forman parte da Corporac s op inió ns sob re esp azo pa ra exp res are n as súa como é neste caso, temas propostos polo xornal ou, que cada un dos sobre cuestións de actualidade grupos considere de interese.

opinión

POLÍTICO

"Betanzos e a súa comarca" non se responsabiliza das opinións manifestadas polos partidos políticos nesta sección Betanzos conta por primeira vez na súa historia cun documento de ordenamento urbanístico que marcará o presente e o futuro do municipio. Trátase do PXOM, un plan que foi aprobado de maneira inicial pola Corporación e que agora someterase a exposición pública para que todos/as os/as betanceiros/as poidan facer as súas aportacións.

Un plan que nace, a pesar do que digan os grupos da oposición, da búsqueda do maior consenso posible e da máxima transparencia. Un plan no que se vén TRANSPARENCIA traballando dende fai varios anos coa CO N T R A D E M A- participación activa dos grupos políticos tanto neste mandato como no anteGOXIA rior.

Froito dese traballo dende o 19 de marzo de 2018 no que se firmou o contrato coa empresa redactora do Plan Xeral houbo máis de 10 reunións para tratar grandes temas do plan xeral e confeccionar pouco a pouco o borrador do documento.

A maiores destas xuntanzas, os grupos políticos tiveron á súa disposición o borrador do Plan Xeral en abril do 2019; en xaneiro de 2020 houbo un análisis do documento e en novembro dese mesmo ano houbo outra reunión na que se analizou o documento para aprobación inicial, e os trámites previos para elo. Todo este documento entregouse o 21 de xullo, é decir, dous meses antes de levar o Plan xeral a aprobación plenaria.

Decir que tanto por parte do BNG como por parte do PP que se lles ocultou información, que non tiveron tempo para estudiar o documento (dende que lle foi entregado o último pasaron dous meses) é querer buscar excusas cando non hai argumentos para criticar outras cousas. É querer centrar a atención na demagoxia para tratar de ocultar a súa falta de traballo, preocpuación e aportación a un documento que é clave para o futuro de Betanzos.

Máis de 15 reunións cos grupos e a posibilidade de estar en permanente contacto co equipo redactor. Dous meses de disposición de documentación e ter que aguantar críticas sobre a falta de transparencia poñen de reflexo para eles “todo vale” con tal de poñer en entredito o traballo feito durante meses e meses polo equipo redactor e o Concello.

Dende o grupo socialista animamos á oposición a que digan publicamente en que outros concellos se actuou con esta transparencia e participación de todos os grupos políticos.

Con esta disposición a colaborar e pedir aportacións e entregar, con dous meses antes do Pleno, sin ter obriga de facelo, este documento para o seu estudo. Ábrese unha nova etapa de consulta na que invitaremos a toda a veciñanza a participar activamente na elaboración definitiva do PXOM, con consultas e exposicións públicas para facer do documento o Betanzos que todos/as queremos.

A Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos Centro Comercial Aberto representa, xestiona, promociona e defende os intereses do comercio e das empresas de Betanzos dende hai 30 anos.

ACEBE CCA Unha infraestrutura creada e en constante evolución. Un equipo técnico e humano con formación e experiencia. O vínculo de unión entre o sector comercial e empresarial de Betanzos e as institucións locais, provinciais e autonómicas.

El concello de Betanzos ha aprobado inicialmente el que será su Plan Xeral de Ordenación Urbana. El Plan Xeral tendría que ser una norma para mejorar la vida de todos y todas las vecinas. Una vez en vigor, los propietarios de terrenos sabrán la calificación de sus propiedades. Si se trata de suelo rústico, urbano, de protección o de cualquier otra categoría. Ese es el camino que permitirá el crecimiento del municipio.

Un Plan no puede estar a gusto de todos, pero sí tiene que concitar el acuerdo de la mayoría. En este caso de la mayoría de los vecinos y vecinas de Betanzos. Parece evidente que esto tiene que ser así. Al fin y al cabo, estamos hablando de nuestras propiedades, presentes o futuras, que además en muchos casos dejaremos a nuestros hijos y que probablemente en otros muchos hayamos heredado de sus mayoEL PLAN GENERAL res.

SIN PARTICIPACIÓN El PSOE ha aprobado su Plan. Lo ha hecho C I U DA DA N A , S I N con el derecho que la de su mayoría en el pleno.

D I Á L O G O Y S I N Pero a nuestro juicio, no ha respetado el derecho que toda minoría tiene. Si hubiese tenido TRANSPARENCIA ese respeto por el derecho de los demás, hubiese contado con el PP y con el BNG a la hora de sentar los criterios para la redacción del plan. Algo que no ha contemplado en ningún momento el partido que ostenta la mayoría.

Pero además, podría haber contado en la fase de redacción del Plan, con profesionales, vecinos, asociaciones y colectivos e instituciones que podrían haber aportado sus ideas sobre el Betanzos que deberíamos construir entre todos. No ha sido así, el PSOE y la alcaldesa han puesto un Plan encima de la mesa, sin haber contado con nadie. Sin ni siquiera habernos hecho llegar el documento en tiempo y forma. Así, a última hora, sin tiempo material para estudiar con un mínimo rigor el citado Plan. Nos entregaron la documentación por imperativo legal.

La alcaldesa y su equipo, no solo han ignorado a la oposición, también han ignorado a las minorías no representadas. A los intereses de muchas personas, a las aportaciones de muchas otras. Han prescindido de las aportaciones de muchos y han aprobado inicialmente el Plan solo algunos.

Tanta prisa, tanta nocturnidad, a muchos nos da la sensación de que lo que se pretende es aprobar un Plan solo en beneficio de una minoría y no de la mayoría.

El PSOE una vez más ha usado su legítima mayoría en el pleno como un rodillo. Ha prescindido del diálogo, de la participación ciudadana, de la transparencia, de las aportaciones profesionales del urbanismo. En definitiva, ha utilizado métodos y formas más propias de la política del siglo XIX para aprobar un Plan, que tendría que ser del XXI. Mucho nos tememos que, de no variar el comportamiento de la alcaldesa y su equipo, los betanceiros y betanceiras, lo que tendremos en del siglo XXI será un plan del siglo XIX. De acuerdo con estas circunstancias y en desacuerdo con las formas nada participativas adoptadas por el gobierno local. El Partido Popular ha optado por la abstención prudente. Un voto que no ha impedido la aprobación inicial del Plan, pero que sí cuestiona la forma en que el gobierno local usa el derecho que le da la mayoría sin respetar el derecho de la minoría.

FAITE SOCIO por só 15€/mes

981 77 45 74 Tickets de aparcamento con descontos para soci@s no parking de Betanzos.

Cursos de formación para @s nos@s asociad@s a través da Cámara de Comercio.

Novo servizo gratuíto de Community Manager para promoción dos negocios asociados nas nosas redes sociais.

www.comerciodebetanzos.com

O goberno do PSOE aprobou de maneira inicial, grazas á súa maioría absoluta e co único voto en contra do BNG, o Plan Xeral de Ordenación Municipal.

No BNG somos moi conscientes de que Betanzos precisa un PXOM, mais non este PXOM. Por iso o consideramos unha oportunidade perdida, a oportunidade de solucionar os problemas que actualmente ten este Concello e que este PXOM non resolve.

Este PXOM non soluciona o problema de acceso á vivenda das betanceiras, limítase a favorecer a especulación, ao proxectar 2699 novas vivendas (innecesarias nunha comarca que perde poboación) e non propiciar a rehabilitación dese 25% de vivendas baleiras con que PXOM, A OPOR- conta o noso concello na actualidade.

TUNIDADE PER- Tampouco soluciona o problema da mobilidade. Non ofrece alternativas DIDA reais de circulación ou de aparcadoiro, limitando as saídas da cidade ás dúas posibilidades actuais, as xa saturadas da rotonda das Cascas e do cruce da Madalena, mentres prevé un incremento de case 3000 veciñas.

Non soluciona o problema da conservación do patrimonio, deixando sen ordenar o Casco Histórico e outras zonas tradicionais como a Ponte Vella ou os Remedios e acrecentando a problemática do Pasatempo, ao desviar cara a esa zona aínda máis tráfico rodado.

E, por último, segue sen ter presente a necesidade de dotacións de suma importancia para o concello como un xeriátrico público, equipamento deportivo e cultural ou novas escolas de educación Infantil e Primaria que liberen o Vales Villamarín da etiqueta de “centro escolar máis masificado de Galiza”.

E non só non soluciona os actuais problemas, crea outros onde non os hai. Urbaniza de maneira salvaxe a zona do Carregal e as ribeiras do Mendo, con bloques de pisos elevados sobre columnas de 2,30 metros para evitar asolagamentos futuros. Crea, asemade, unha nova cidade dormitorio en Infesta, entre dúas zonas industriais e abre a posibilidade de deslocar a actividade comercial cara ao polígono ou un novo centro comercial a carón do porto, deixando sen vida as rúas do centro urbano.

Betanzos leva décadas de declive a causa precisamente do modelo que o PSOE impón no seu PXOM: construción sen servizos, sen dotacións, sen accesos, sen parques nin zonas libres. Para o BNG non sería responsábel apoiar este PXOM, por ser proxectado de costas á veciñanza e sen ter en conta o seu benestar. Cremos que Betanzos necesita outro modelo, o modelo de Allariz ou Pontevedra, non o de Miño e Barreiros.

BENEFÍCIATE DOS NOSOS SERVIZOS

Unha páxina web na que promocionar e informar sobre a actividade da asociación e dos seus integrantes e cun espacio propio gratuito para cada asociad@.

Betanzos e a súa comarca, un medio de comunicación propio, cunha tirada de 10.000 exemplares distribuídos por toda a comarca, @s soci@s teñen prezos vantaxosos na contratación da publicidade.

Convenios con bancos, empresas, entidades... e con condicións vantaxosas para @s soci@s Información e asesoramento sobre novidades legais relativas a cada sector, subvencións, cursos…

Organización periódica de campañas e actividades de promoción do comercio e das empresas locais.

BETANZOS e a súa comarca · Outubro 2 02 1

ANUNCIOS BREVES

ANUNCIOS BREVES ■ ENSINO CLASES PARTICULARES todos los niveles (Primaria, Secundaria, Bachillerato, Ciclos, Universidad). Dificultades de aprendizaje, alteraciones del lenguaje. PEDAGOGA, LOGOPEDA. Presencial y online.

Tlf. 606438224 P o f e s o r a N AT I VA D E INGLÉS da clases personalizadas desde Primaria a Bachiller. Individuales y grupos reducidos. Tlf. 630538981 PSICOPEDAGOGÍA. LO G O P E D I A . AT E N C I Ó N TEMPRANA. APOYO ESCOLAR. Dificultades de aprendizaje, necesidades educativas especiales, alteraciones del lenguaje, refuerzo educativo. Grupos reducidos. Tlf. 627139077

■ BUSCAN TRABALLO SE OFRECE cuidadora de personas mayores por horas o como interna. Buenas referencias. Tlf. 657315936 SE HACEN TRABAJOS y reparaciones en metal, forja y soldadura. Autónomo. Tlf. 660044030

■ OFRECEN TRABALLO SE NECESITA Auxiliar para clínica dental en Betanzos. Jornada 30 horas semanales.

Imprescindible experiencia en

el sector dental. Interesad@s enviar currículum a: clinicabetanzos@gmail.com

■ VARIOS TAROT. María. También CARTAS ASTRALES. Aclara tus dudas: pasado, presente, futuro. Se responde cualquier pregunta. Seriedad.

Claridad. Tlf. 638625976 SE ALQUILA O VENDE casa y dos granjas. Una de 125x12m y otra de 50x12m. Con suministro eléctrico trifásico. En Espenuca, con terreno. Tlf. 619271908 REALÍZANSE PORTES E MUDANZAS. Ámbito comarcal e nacional. Samuel. Tlf. 676082325 www.samuelportesespecializados.com SE BUSCA FILÓLOGA gallega para clase de conversación presencial. Tlf. 635969652 RELOJERO, diplomado en Suiza, arregla y restaura relojes antiguos, de pared y bolsillo. Arreglo también relojes automáticos, cronógrafos, sumergibles, control hermetismo. Garantía. Tlf. 981773657

■ VENDAS VARIAS SE VENDE leña seca de carballo y mixta en hachas (a medida). Transporte a domicilio. Tlf. 645583256.

INVERSIÓN. 2 plazas de garaje. Centro de Lugo. Precio negociable. Tlf. 679705473 VENDO monte en Paderne.

23 Bc

La receta del mes

Tlf. 605908050 SE VENDEN: CASA de 169m2, de dos plantas, en parcela de 656 m2 en Guiliade (Betanzos) carretera Betanzos-Mesón do Vento, y diversas FINCAS y MONTES bien situados. Tlf. 609765544 SE VENDE caldera de leña sin estrenar. Tlf. 686726348 SE VENDEN parcelas urbanas. Cortiñán (Bergondo). Tlf. 671677312

Pisto de verduras Receta cedida por Ternera Grill INGREDIENTES Para 2 personas 4 tomates pelados.

1 pimiento verde.

1 pimiento rojo.

1 berenjena.

1 calabacín.

1 cebolla.

2 dientes de ajo triturados.

Sal. Perejil.

Aceite de oliva.

■ ALUGUERES A LQ U I LO e n B e t a n z o s , pequeño apartamento amueblado, calefacción, TV. etc. Tlf. 629291440 SE ALQUILA bajo comercial e n L a R i b e r a n º 5 6 . T l f.

981772380 (mediodía o noche) SE ALQUILA plaza de garaje C/Castelao, 17, Betanzos. Tlf. 692594104

El pisto aunque suele ser un plato veraniego, no debe faltar en nuestra cocina en todo el año. Se puede comer frío o caliente, como te apetezca, es un excelente acompañante y combina con todo.

ELABORACIÓN

■ VIVENDAS VENDAS

Grado de dificultad: 0. Tiempo de elaboración: 1 hora.

1./ Cortamos en daditos pequeños todos los ingredientes.

2./ En una sartén honda agregamos un chorro generoso de aceite de oliva y sofreímos la cebolla y los ajos a fuego medio bajo y agregamos un toque de sal.

SE VENDE CASA en la "calexa dos vinhos" en Betanzos. 70 m 2 más posible extensión.

Ideal para mesón o similar.

Buen precio. Tlf. 678220344 SE VENDE PISO en C/Castelao, nº 1, 116 m útiles, 3 habitaciones, 2 baños, amplia plaza de garaje y trastero. Tlf. 687494709 SE VENDE CASA amueblada de 138 m 2 en C/Noas nº 28 (Betanzos). Tiene terraza, balcón y silla salvaescaleras. Tlf. 696427935

3./ Dejamos cocinar hasta que la cebolla esté cristalina. En este punto agregamos los pimientos, el calabacín y la berenjena. Cuando estén suaves agregamos los tomates con todo su jugo y el perejil. Corregimos de sal.

4./ Tapamos y dejamos cocinar por media hora o hasta que el jugo de los tomates se consuma, y tenemos un delicioso pisto de verduras.

Yo lo acompañé con pasta. Un plato sano y nutritivo Publicación mensual de distribución gratuíta. 10.000 exemplares.

DEPOSITO LEGAL ◗ C-1555 / 92 EDITA ◗ Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos Centro Comercial Aberto (ACEBE CCA). DIRECTOR ◗ Mariano García ENDEREZO ◗ Praza Mestre Xosé Dapena, 1 baixo CONTACTO ◗ Telf: 981774574 - 618829804 · periodico@comerciodebetanzos.com PUBLICIDADE ◗ publicidade@comerciodebetanzos.com. Carmen Miragaya Losada. Gema Hernando García. REDACCIÓN ◗ Mª Isabel Souto Medín. COLABORADORES neste número ◗ Carmen Núñez, Jesús Ramos, Mercedes Casanova, Espazo Xove, @viajocomoquiero, Domingo Juan Presas Fuentes, Manuel Fiaño Sánchez, María Luisa Pérez Iglesias, Cayetana Pena Vidal, Patricia Álvarez González.

COLABORADORES GRÁFICOS ◗ Arume, Unsplash, Freepik, Pixabay. REPARTO ◗ Servicio Postal Coruña S.C.

Betanzos e a súa comarca non se responsabiliza das opinións manifestadas polos seus colaboradores. Queda prohibida a reproducción total ou parcial dos textos publicados en Betanzos e a súa comarca por calquera outro medio sen a autorización expresa e por escrito do editor.

Enderezos electrónicos Redacción: periodico@comerciodebetanzos.com Publicidade: publicidade@comerciodebetanzos.com

· ACEBE.CCA Asociación de Comerciantes y Empresarios de Betanzos: 981774574 · Concello de Betanzos:981770011 · Servizos Sociais: 981770707 · Policía Local Urxencias: 981770602 Información: 981770694 · Protección Civil: 981774742 · Servizo de limpeza: 981771428 · Bombeiros 112: 981775153 · Biblioteca: 981771946 · Museo das Mariñas: 981773693 · Arquivo Histórico: 981773692 · Oficina Municipal de Información Xuvenil: 981771300 · Oficina de turismo: 981776666 · Urxencias médicas: 061 · Centro de saúde de Betanzos Teléfonos de cita previa: 981772556 · 981772673 · Servizo Municipal de Augas (VIAQUA): 981772112

· Fenosa Averías (24H): 901404040 · Oficina de Correos: 981771888 · Servizo de Recadación Deputación Provincial: 981771835 · Axencia Tributaria: 981776516 · Rexistro da Propiedade: 981770212 · Xulgados XULGADOS DE 1ª INSTANCIA Nº 1: 881881405 Nº 2: 881881411 Nº 3: 881881425 Nº 4: 881881440

- IES F. AGUIAR: 881960165 - GARDERIA MUNICIPAL: 981772552 - GALIÑA AZUL: 645258628 - ESCOLA INFANTIL "NENO XESÚS": 981772586

- LEIS: 981770656 - GALERA: 881986227 - AS CASCAS: 881986171

PARADAS DE TAXIS - PRAZA DE GALICIA: 981770202 - RADIO TAXI BETANZOS (Servicio 24 horas): 981774990 - TELE TAXI: 981771515

- A GALERA

ESPAZO XOVE: 881880279

- AS CASCAS

FARMACIAS DE GARDA

19.30 h Santo Domingo Domingo 10.00 h Os Remedios 19.30 h Santo Domingo

- RICARDO CAMPOS (Ata o 8 de outubro)

(Do 15 ao 22 de outubro) FARMACIAS - COUCEIRO: 981770103 - RICARDO CAMPOS (Soportais): 981770304

De luns a sábado

12.30 h Santo Domingo

(Do 8 ao 15 de outubro ) COLEXIOS - CEIP VALES VILLAMARIN: 881880237 - CENTRO PAI MENNI: 981770056 - IES AS MARIÑAS: 881880254 - NTRA. SEÑORA DEL CARMEN ATOCHA: 981770452

HORARIO DE MISAS

- LEIS (Do 22 ao 29 de outubro)

Obrigatorio o cumprimento das medidas fronte á Covid-19 Uso de mascarilla, hixienización de mans e gardar a distancias de seguridade -Aforo Santo Domingo: 128 persoas -Aforo Os Remedios: 108 persoas

- COUCEIRO (Do 29 de outubro ao 5 de novembro)

Despacho parroquial: 981770462

e a súa comarca

BETANZOS