Betanzos e a súa comarca. Septiembre 2020 by BETANZOS E A SÚA COMARCA

Setembro de 2020. Ano XXVIII / Nº 334. 10.000 exemplares de distribución gratuíta. DEPOSITO LEGAL ◗ C-1555 / 92.

www.comerciodebetanzos.com REPORTAXE Betanzos celebra, con restricións pola pandemia, a festividade na honra da Virxe de Os Remedios A confraría de Os Remedios ten todo preparado para celebrar, con todas as medidas de seguridade, a festividade na honra da virxe, unha romaxe á que cada ano acoden fieis de toda Galicia. A pandemia impide nesta ocasión celebrar a procesión. Páx. 9

A campaña "Rasca e Gaña" de ACEBE CCA pon en xogo 1.500 euros en premios A Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos, Centro Comercial Aberto, ACEBE CCA, pon en marcha a campaña "Rasca e gaña" que permitirá aos clientes dos establecementos asociados gañar ata 1.500 euros en premios. A acción promocional porá en xogo 30 cheques de 50 euros para gastar nos negocios integrados na asociación. Ademais, os clientes poderán gañar bolsas de tea reutilizables. En total, haberá 1.030 premios. A campaña desenvolverase entre os días 7 e 18 de setembro. Páx. 3

MÚSICA O rapeiro Alem presentará o seu primeiro disco actuando como teloneiro de Trueno As aulas xa están preparadas para o inicio do novo curso escolar / FOTO ARUME

Os colexios preparan a volta ás aulas incorporando as novas medidas do último protocolo da Xunta Os centros educativos de Betanzos ultiman os preparativos para unha volta ás clases o máis segura posible. Dende a publicación o pasado 31 de agosto do último protocolo da Xunta para a prevención da Covid-19 nas aulas, os equipos directivos e docentes tiveron que modificar varios aspectos da programación na que estiveran traballando ao longo do verán e adaptar as novas medidas ás características

específicas de cada centro. A distancia de 1,5 metros entre alumnos nas clases, moi difícil de xestionar en colexios masificados como o CEIP Francisco Vales Villamarín ou o IES Francisco Aguiar é unha das novidades que máis preocupa aos directivos. As familias afrontan con incertidume o inicio do curso e piden, ante todo, seguridade. Páx. 12 e 13

O betanceiro Alem acaba de sacar á luz o seu primeiro disco, Sinergia, que presentará ante o público o 14 de novembro na sala Queen de Vigo actuando como teloneiro do coñecido rapeiro arxentino Trueno. Páx. 11

DEPORTES O Troula FS volve á Terceira División, categoría á que tivera que renunciar ao remate da tempada 2014-2015 A Real Federación Galega de Fútbol ven de comunicar ao Troula FS o ascenso do equipo senior masculino á Terceira División Galega. Así o clube regresa á categoría á que tivera que renunciar ao rematar a tempada 2014-2015. Páx. 14

2 Bc

BETANZOS e a súa comarca · S e te mbro 2020

INFORMACIÓN XUVENIL · LECTURA · CINE

LECTURAS

Los Hollister. En el campamento de nieve

O Espazo Xove acolle un curso de monitor de actividades de tempo libre [ESPAZO XOVE DE BETANZOS - DIRECCIÓN XERAL DE XUVENTUDE, PARTICIPACIÓN E VOLUNTARIADO]

Autor: Jerry West Editorial: RBA “Es un libro que trata de cinco hermanos Hollister que, en este caso, se van de vacaciones a una ciudad llamada Frosten y encuentran al mejor criador de perros esquimales que se ha conocido jamás". David Baladrón Arévalo, alumno do CEIP Francisco Vales Villamarín

Pioneiras 2. Galegas que abriron camiño O Espazo Xove de Betanzos acolle un curso de monitor de actividades de tempo libre que será impartido pola escola de tempo libre QUERQUS entre o 3 de outubro de 2020 e o 31 de xaneiro de 2021 en modalidade de fin de semana. O título de Monitor de Actividades de Tempo Libre é unha titulación oficial emitida pola Xunta de Galicia que ten como obxectivo formar persoas capaces de realizar actividades de lecer, recreativas e socioculturais, tanto no tempo libre urbán como na natureza. Sendo monitor/a poderás traballar con nenos e nenas, coa mocidade e con persoas maiores, en campamentos, comedores escolares, saídas, excursións, actividades extraescolares, ludotecas, etc. Se estás nunha asociación poderás ocuparte da animación e dinamización da mesma. O título habilita para exercer coma monitor en calquera campamento e faculta para dirixir campamentos que non superen os 25 participantes. .

radas ambas as dúas fases. Cada alumno contará cun titor da escola que axuda e orienta os proxectos e memorias das prácticas. Finalmente, cada alumno entregará un ficheiro cos xogos, cancións e bailes das animacións aprendidas durante o curso, e que lle será devolto unha vez avaliado polo titor. As clases son totalmente participativas e intercálanse con xogos, o que fai que sexa un curso moi dinámico no que a participación do/a alumno/a é imprescindible. Os coñecementos que se impartirán no curso son, entre outros: psicoloxía, pedagoxía, socioloxía, xogos, dinámica de grupos, seguridade e primeiros auxilios, orientación e topografía, campismo, sendeirismo e rutas, lexislación e permisos, seguros, cancións e veladas, obradoiros diversos, educación ambiental, itinerarios de interpretación, alimentación e nutrición, asociacionismo, subvencións, etc.

Características do curso

O curso impartirase nas instalacións do Espazo Xove de Betanzos (rúa Valdoncel, 7) e realizaranse saídas e actividades fóra da aula. As clases serán durante as fins de semana (todos os sábados e un domingo ao mes) entre os días 3 de outubro de 2020 e 31 de xaneiro de 2021. O horario das clases será de 9.00 a 14.00 horas e de 15.30 a 20.30 horas. Unha vez rematado o curso, e se a avaliación é positiva, comeza o periodo de prácticas que consisti-

O curso divídese en dúas fases. A primeira, teórico-práctica, dura 200 horas lectivas. A segunda, a práctica, dura 150 horas, e desenvólvese ou ben en campamentos, ou ben en entidades que traballen en prol do lecer e tempo libre d u n d e t e r m i n a d o c o l e c t i vo (nenos, mozos, adultos ou terceira idade). O título otórgase unha vez supe-

Lugar e datas

rán en 12 días de campamento ou 150 horas de traballo nunha asociación adicada ó tempo libre. Cando se supere a fase de prácticas otorgarase o título oficial de monitor/a de actividades de tempo libre. Non se avaliará a aqueles alumnos que non asistan ao 80% das clases.

Prazas Haberá un total de 25 prazas que se adxudicarán por orde de inscrición ata ocupar as prazas. O número mínimo de alumnos é de 16. As persoas participantes deben ser maiores de idade e estar en posesión, polo menos, dalgún dos seguintes títulos: ESO, Graduado escolar ou Técnico auxiliar en Formación Profesional. As preinscricións poden realizarse no propio Espazo Xove, no teléfono 881880279 ou por correo electrónico: espazoxovebetanzos. xuventude@xunta.gal ou etlquerqus@gmail.com

Prezo O prezo xeral é de 260 euros. Para as persoas con carné xove ou que formen parte de asociacións xuvenís o prezo será de 250 euros. As persoas en situación de desemprego pagarán 245 euros. Os membros, colaboradores ou voluntarios da entidade de custodia do territorio Fragas do Mandeo pagarán 240 euros. Existe a posibilidade de fraccionar o pago en dúas cotas.

Máis información: Espazo Xove de Betanzos: Tlf. 881 880 279 espazoxovebetanzos.xuventude@xuntalgal Escola de tempo libre QUERQUS: etlquerqus@gmail.com

Autora: Anair Rodríguez Ilustrador: Abi Castillo Editorial: Xerais

"Este libro trata sobre mulleres galegas que deron a cara contra o machismo. Todas teñen distintos traballos pero todas cun mesmo fin, librarse do machismo. Estas pioneiras loitaron para que a xente se dera conta de que os homes e as mulleres somos iguais. E por último, todo isto explícao de forma que as nenas e nenos pequenos o entendan. Gustoume moito. É moi entretido". Paula Blanco, alumna do CEIP Francisco Vales Villamarín

Luna y el panda rojo

Autores: Udo Weigelt y Joëlle Tourlorias Editorial: Edebé "Luna era una niña y de mascota tenía un panda rojo. Luna empezaba en un nuevo colegio y quería llevar al panda Karlo, pero no quería que supieran que era de verdad. Hacía que era un peluche, pero a Karlo no le gustaba hacer de bebé mientras jugaban con él. Lo que más me ha gustado es que Karlo aprendió que, a veces, debe compartir a los amigos, porque antes no sabía". Gabriela Espiño Estrada, alumna do CEIP Francisco Vales Villamarín

ESTRENOS DE CINE

ANTEBELLUM

Película de terror americana donde Verónica, una escritora de éxito queda atrapada en una terrorífica realidad cuyo misterio debe resolver antes de que sea demasiado tarde. Dirigida por Gerard Bush y Christopher Renz y protagonizada por Jena Malone, Jack Huston y Janelle Monáe.

LAS NIÑAS Ganadora del Festival de Málaga de este año, la ópera prima de Pilar Palomero, es un melodrama sobre la adolescencia de una niña, Celia, de 11 años, que vive con su madre y estudia en un colegio de monjas en Zaragoza. Una nueva compañera recién llegada de Barcelona la empujará, entre las Olimpiadas de Barcelona y la Expo de Sevilla, a un viaje donde descubrirá que la vida está hecha de muchas verdades y algunas mentiras. Natalia de Molina, Andrea Fandós, Carlota Gurpegui y Julia Sierra componen el elenco femenino protagonista de esta película que entusiasmó al jurado del festival de Málaga.

PINOCCHIO Nueva adaptación del clásico cuento infantil de Collodi interpretado por el gran y genuino Roberto Benigni ("La vida es bella") y que nos cuenta la historia del muñeco de madera que deseó ser un niño de carne y hueso, al que le crece la nariz si cuenta mentiras. Mateo Garrone es su director y Federico Ielapi acompaña a Benigni en el reparto. Jesús Ramos

PRAZA DO CAMPO

O "Rasca e gaña" de ACEBE CCA repartirá 1.500 euros en cheques e 1.000 bolsas reutilizables de tea A campaña promocional desenvolverase nos establecementos asociados entre os días 7 e 18 de setembro e permitirá aos clientes gañar premios directos REDACCIÓN / Betanzos ACEBE CCA pon en marcha unha nova campaña "Rasca e g a ñ a " m e d i a n te a q u e s e repartirán 1.500 euros en cheques e 1.000 bolsas de tea reutilizables en forma de premio directo entre os clientes dos establecementos asociados. O reparto de boletos realizarase entre os días 7 e 18 de setembro ou ata que os comercios rematen as existencias. En total poñeranse en circulación 8.500 papeletas, 50 unidades para cada empresa e comercio asociado. Os clientes poderán obter polas súas compras as papeletas "rasca e gaña" que lles d a rá n a o p o r t u n i d a d e d e

gañar un dos 1.030 premios que se entregarán na campaña. Os propietarios dos negocios serán os que determinen o criterio co que entregan os boletos aos seus clientes, segundo o volume de compra que estimen oportuno. Cada comerciante deberá selar as papeletas "rasca e gaña" para que estas teñan validez.

Como reclamar o premio No caso de atopar un boleto premiado cunha bolsa de tea, a persoa agraciada deberá acudir ao establecemento que lle entregou a papeleta para pedir alí o premio.

3 Bc

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2 02 0

APEBE ASESORÍA

JURÍDICO - LABORAL SEGURIDAD SOCIAL FISCAL - CONTABLE

MANUEL PEDREIRA

AUTÓNOMOS - EMPRESAS - TRABAJADORES - HOGAR...ETC. RELACIONES LABORALES - MEDIACIÓN - REGULACIÓN DE EMPLEO - ERTES - ERES - DESPIDOS - SALARIOS - ACCIDENTES DE TRABAJO - INCAPACIDAD - DESEMPLEO - JUBILACIÓN - SANCIONES - REPRESENTACIÓN Y ASISTENCIA - ADMINISTRATIVA Y JUDICIAL – ETC.

AYUDAS Y SUBVENCIONES TELÉFONO: 981 772 516 – 981 774 225 CORREO E.: apebe@pedreiradelrio.net – procurador@pedreiradelrio.net WEB: www.betanzosasesoria.com · Jesús García Naveira, 27-1ºA · 15300 BETANZOS (de 9:00 a 15:00 h)

Se o que figura no "rasca" e un acebecheque de 50 euros, deberá poñerse en contacto coa oficina de ACEBE CCA no teléfono 981774574 en horario de luns a venres de 10.00 a 14.00 horas para concertar unha cita e será o persoal da asociación o encargado de xestionar a entrega do cheque. A data límite para reclamar os premios será o vindeiro 15 de outubro de 2020. As bases completas da promoción estarán dispoñibles na páxina web de ACEBE CCA: www.comerc i o d e b e t a n zo s .co m , o n d e tamén atoparán a listaxe dos establecementos asociados nos que se poderán obter as papeletas ou canxear os acebecheques.

Uns 300 empresarios afectados pola Covid solicitaron as axudas do programa Reactiva Betanzos

COMIDA CASERA TAPAS Y RACIONES

981 772 338 C/Venezuela 44, bajo

O Concello prevé comezar a pagar as axudas neste mes. Ademais, sumarase ao Plan PEL Reactiva da Deputación que tamén aportará axudas aos autónomos REDACCIÓN / Betanzos Un total de 292 autónomos e pequenos empresarios solicitaron as axudas municipais do programa Reactiva Betanzos, convocadas para contribuir a paliar os efectos da Covid-19 nos negocios locais. Os técnicos municipais realizarán os baremos para asignar as cantidades correspon-

dentes a cada solicitante, xa que as axudas varían segundo o número de empregados e atendendo a como afectara a pandemia á actividade de cada negocio. As subvencións s e rá n d e 3 0 0 e u ro s p a ra empresas que tiveran unha redución da súa facturación e de 500 euros para as que tiveran que pechar. Ademais, haberá un suplemento de ata

100 euros para empresas de ata 4 traballadores e de 200 euros para negocios de ata 9 empregados. Por outro lado, o Concello de Betanzos sumarase ao programa PEL Reactiva da Deput a c i ó n q u e p e r m i t i rá a o s comerciantes e empresarios acceder a outra liña de axudas provincial de entre 1.500 e 3.000 euros.

Betanzos

Rúa do Frade 3 · 981 77 48 23 · f @nosoloﬂores

OBTENCIÓN Y RENOVACIÓN DE PERMISOS · · · · ·

Conducir Armas Náutica Seguridad privada Grúa torre y móvil

· · · ·

Animales peligrosos Certificados médicos Artillero Pirotecnia

HORARIO MAÑANA Y TARDE PUEDE SOLICITAR CITA PREVIA

C/ Rollo, 12 Bajo · 15300 BETANZOS 881 12 94 71 · crcsanroque@hotmail.com

net u c a ridad t a v e es r e n u sin nec

o y V e n al momento ir a tráfic de

4 Bc

BETANZOS e a súa comarca · S e te mbro 2020

PRAZA DO CAMPO

Cinco asociacións vencelladas ao río denuncian a pasividade das administracións ante as súas demandas de seguridade REDACCIÓN / Betanzos

Vista da fachada da Carnicería Pérez Mosquera / FOTO ARUME

Carnicería Pérez celebra o seu corenta aniversario Os catro fillos do fundador, José Pérez Mosquera, continúan co negocio familiar creado en 1980 REDACCIÓN / Betanzos A carnicería dos irmáns Pérez Varela, na céntrica rúa Curros Enríquez, celebra o seu corenta aniversario. Son os catro fillos do fundador, José Pérez Mosquera, os que continúan na actualidade co negocio familiar que botou a andar o 1 de setembro de 1980. Paco, Fina, Toñita e Manola aprenderon dende ben novos o oficio: "cando o noso pai abriu a carnicería non sabía cortar a carne pero todos fomos aprendendo pouco a pouco", recordan. O negocio naceu como carnicería e ultramarinos cunha metodoloxía de traballo e cuns principios que se manteñen hoxe en día. A filosofía da empresa é "mercar a gandeiros da contorna e ofrecer ao cliente un produto fresco e de proximidade", tal e como explicaron os actuais propietarios. "Servimos aos restaurantes máis prestixiosos da comarca das Mariñas, a comedores escolares, centros de anciáns e de atención á diversidade", comentaron.

Están especializados en rubia galega e eles mesmos crían na casa familiar vacas e cuxos, mantidos só con leite e herba, que despois venden tamén na carnicería. Ademais, elaboran os chourizos, hamburguesas, raxo, zorza e criollos que venden no establecemento. "Non mercamos en salas de despece, tratamos directamente cos gandeiros", afirman os propietarios, orgullosos de manter os principios cos que este negocio comezou a súa andaina hai agora corenta anos. Xunto aos catro irmáns traballa tamén Rosa, a esposa de Paco, e os cinco afrontan un complicado momento coa crise da Covid-19 xa que entre os seus principais clientes están os locais de hostalería "que están a pasar un mal momento", recoñecen, e recordan a difícil situación que anos atrás viviran con outra crise, a das vacas tolas, que lles fixo pasar dificultades. Ante todo, manteñen a esperanza de seguir adiante e xuntos moitos anos máis.

As asociacións Arbe e Porta da Vila, o Club de Piragüismo Ría de Betanzos, a Asociación Deportiva O Pedrido e o Club de remo Olímpico do Mandeo mostraron o seu descontento coas administracións responsables de garantir a seguridade na navegación na Ría de Betanzos e denunciaron a súa pasividade ante as demandas que estes cinco colectivos vencellados ao río levan presentado nos últimos anos. As entidades presentaron queixas formais en Capitanía Marítima de A Coruña e de Sada, na Demarcación de Costas e na Deputación para reclamar que se garanta a navegación segura na Ría de Betanzos. "Despois de

Imaxe da árbore semiafundida dende 2001 na zona da Cangrexeira cinco anos de xestións parece non importarlles nada a nosa s e g u r i d a d e n a n ave g a c i ó n " , denuncian, e solicitan que se recoloquen as boias de marcado que a Deputación colocou hai nove anos e que se atopan perdidas ou á deriva "por habelas posto con cadeas que en tres anos xa estaban oxidadas", explicaron. Piden tamén que se retiren as árbores e os obxectos semi

afundidos que hai na canle da Ría e que supoñen un perigo para as embarcacións, "en especial para as piraugas", comentaron. Como exemplo, os esponsables dos colectivos subliñaron que "constatamos que parte dunha árbore arrastrada polas riadas de xaneiro de 2001, segue no mismo sitio, na zona da Cangrexeira, augas abaixo do porto de Betanzos", explicaron.

O BNG homenaxea cunha ofrenda floral a Antolín Faraldo REDACCIÓN / Betanzos O Bloque Nacionalista Galego das Mariñas homenaxeou o pasado 22 de agosto a Antolín Faraldo no aniversario do seu nacemento. Nesta ocasión, e con motivo das restricións pola Covid-19, o acto só contou cunha representación do Consello Comarcal do BNG e consistiu nunha sinxela ofrenda floral. A portavoz municipal da agrupación nacionalista brigantina, Amelia Sánchez, demandou "reivindicar a memoria colectiva como pobo e recuperar aqueles episodios da historia que marcaron o devir de Betanzos e de Galiza", dixo.

Imaxe da homenaxe que o BNG rendeu a Antolín Faraldo A voceira subliñou que "no camiño que iniciou Antolín Faraldo hai 175 anos, seguimos todo o movemento social que foi e é o nacionalismo galego, que hoxe encarna o BNG, e que encarnaran

os homes e mulleres do Rexurdimento, as Irmandades da Fala ou o Partido Galeguista", apuntou. "Debemos saber quen somos para coñecer cara onde imos", rematou o seu discurso.

s, meja s, alinutos) a ) b s S m na am r OCE perso o con ginos (20 o po d gost ARRnimo 2 a ) Sól c s n i i í r y lan m a (m 0 m 2 ( z s Arro buriña gavante zam con Bo . . . e R TI z tos d Arroargo PAR aqui nc COM as con t a e r o A n elab PAR as asad lima glute ira ( le: g n sin b uriñ salsa de o de vie i a 0 b p n 9 o m o e e Za ón y uis ues Disp pieza d nemos d de g on q jam DE po ón c an titasa) s P i e m e u d t a i ASA j q n e e é c M i d a Cro n propi b E D sy nos Tam ció AS A lla relle chelo itos lloa SANPROPI mozzare n ca o u E s o q T e c a u R U a S úa , q A g e N t n e l a S l o n CIÓ o c riño Arz ZA tom a ga jamó PIZ BORA garita: tinad Alba ros oal a ella, r LA ar Pulp en extr rrilla gratatas al s campe a E M z a oz no virg Reinrégano a pa re pa n huevo te, m réga n, o a l sob o tomatural y o ella, atú yo : a Pulpn Simón anzos c ñ r e a na a N b z t i z r e O a S C , Ca k, piñ mo eB rella RTA TRA ate, gano lla d yor Torti HUEEN EX : tomnes y oré , mozza a A n i L G E ate no Mar mpiño S DIVA VIR ella, n, : tom réga cha L rina nes y o mozzars y , atú, ADA : e a L t s O a a M A r E o a , e n ENSEITE D As Gale ork, tomnahorio Gra n, gamb : tomategambon a, ón AC alada món y ces, za y aliñ atú nea dajas, uino os á q r a e r s j s , jam n u e En huga, so, n , oliva co s tiern edit te en ro rellao s a a M e z e a c d t u z e n l íz, q nza ltea bro mo gan tomagano ma vo,ma uritas sacabra y ate, oré món oré : tomiñones y rella, jano hue e verd lo de a i c n a p a e z u r d m r g z o é a Fl k, ch ón mo or Wokmbones, cilla: ebolla ate, no y , jam yor ga sen ate y c : tomón serra zzarellaégano a a r d e a r v l m o mo Po k, jam Ensahuga, to , ate, do y rno yor : tomn ahuma zzarellgaano lec al hoburiñas a o r d b o a zam a baco é t s m r r a o , Á e e y , at ÁS… lao Ferobariño y sus york tto: tomo, olivas arella, OM Al ca n ntos zz ate no ciu serran o s o m r ALG o de Ba titas al llega coy pimie P ón ate, con, tomy oréga m o am t Lombre pata era ga aldon j a : a so resse es, b cabr tern sal m us Cab mpiñonueso de omate, món , a de itas, on s c a t s ja q a h : t Crotcatitas frlo , c tural nes ork, ñone ello pa piquil na taciojamón y champi de B as t s i t o E l c a i t e o , , s d tr pa bér Cuazzarella imiento con eto I alsa Secrtatitas ndia uestra s mo rano, p a l n i pa eF ser régano on n cot d tas c yo tas Entre on pata a t a p c n o co Rax ecial pollo esp a de a casera s e n Mila dilla rus la Ensa

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2 02 0

5 Bc

6 Bc

BETANZOS e a súa comarca · S e te mbro 2020

NECROLÓXICA

Pesar en Betanzos polo falecemento de Eusebio Tenreiro REDACCIÓN / Betanzos

Un momento da actuación da Escola Municipal de Folclore no Día de Galicia, celebrado o pasado 24 de xullo / FOTO ARUME

A Escola Municipal de Folclore abre a inscrición para o vindeiro curso REDACCIÓN / Betanzos A Escola Municipal de Folclore (EMuF) ten aberto o prazo de inscrición nas súas actividades ata o día 18 de setembro. A oferta educativa inclúe baile e danzas tradicionais, pandeireta e canto tradicional, gaita, percusión tradicional e agrupacións (EMuF, Azougue e Untia). As inscricións poden realizarse na sede electrónica do Concello (sede.betanzos.gal) ou no rexitro xeral do Concello mediante cita previa no teléfono 981770011. Na actividade de baile e danzas tradicionais existen varios ciclos (previo, básico, medio e ampliación, este último para antigo alumnado da escola desde os 18 anos e tamén para o Grupo Azougue). Cada ciclo ten diferentes niveis e poden participar nenos e nenas a partir dos 4 anos de idade. En pandeireta e canto tradi-

cional tamén hai varios ciclos e niveis e a idade de comezo é a partir dos sete anos. Gaita e percusión tradicional constan de ciclo básico e medio con varios niveis en cada ciclo. A actividade de agrupación engloba a persoas con coñecemento instrumental previo ou coñecemento vocal e a finalidade é crear agrupacións mixtas para a práctica conxunta da música popular. Neste caso, a Escola conta coas agrupacións EMuF, Azougue e Untia. As clases comezarán a partir do 1 de outubro e o curso completo custa 64,39 euros, con descontos do 20% para o alumnado que se inscriba en varias actividades e tamén para familias numerosas. Para completar a información sobre horarios de cada unha das materias poden consultar a web municipal: www. betanzos.gal, ou chamar ao 630265455.

O 14 de agosto falecía en Betanzos Eusebio Tenreiro, propietario da "Ferretería Eusebio", na Rúa dos Prateiros, un negocio familiar do que estivo á fronte ata a súa xubilación, en 2011. Coñecido non só pola súa faceta empresarial senón tamén polo seu labor xornalístico, o s e u p a s a m e n to c a u s o u u n fondo pesar na cidade. Formou parte da directiva da Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos entre 1994 e 1998 e foi colaborador do periódico "Betanzos e a súa comarca" nos primeiros anos do nacemento desta publicación. Eusebio Tenreiro adicou boa parte da súa vida ao mundo da comunicación e o xornalismo. Comezou na emisora do Instituto Laboral, primeiro como técnico e despois como locutor. Traballou en varias axencias de noticias como EFE e Pyresa e foi tamén locutor de Radio Nacional. Foi redactor de "La Noche", vespertino compostelano, onde chegou a coincidir con Álvaro Cunqueiro como director, nos anos 70. Despois do seu paso por "Ferrol Diario" foi correspondente de "El Ideal Gallego" en Betanzos desde finais dos anos 70 ata 1992. Foi, ademais, director da emisora municipal "Radio Betanzos", dende a súa fundación, en 1996 ata o ano 2002, onde volveu coincidir con colaboradores cos que xa traballara na radio do Instituto Laboral. Tanto a directiva de ACEBE CCA como a dirección e o persoal deste periódico queren mostrar o seu pesar por tan triste noticia.

PRAZA DO CAMPO

Betanzos lanza unha proposta cultural para este mes marcada pola situación da pandemia REDACCIÓN / Betanzos O Concello de Betanzos retoma a actividade cultural que xa iniciara durante o mes de xullo e agosto cunha programación marcada pola situación xerada pola Covid-19. O aforo limitado e a inscrición previa, precisa na maior parte dos actos, xunto coas medidas de hixiene e distancia social condicionan a participación nas actividades desta proposta cultural.

Exposicións Volven as exposicións ao Edificio Arquivo coa mostra "XIV certame Isaac Díaz Pardo de artes plásticas", da Deputación da Coruña, que poderá visitarse entre o 10 e o 28 de setembro en horario de 10.00 a 14.00 horas e de 19.00 a 22.00 horas de martes a venres; os sábados as visitas serán de 11.30 a 14.00 horas e de 19.00 a 22.00 horas. Tamén a Fundación CIEC acollerá unha mostra de obra gráfica titulada "Luis Seoane, nas coleccións da Fundación CIEC", que poderá visitarse de martes a sábado de 10.00 a 14.00 horas e de 17.00 a 21.00 horas.

Sábados miúdos Regresa tamén a programación dos "Sábados miúdos", un programa de dinamización lingüística para público infantil. Este mes haberá dúas sesións, a primeira, un concerto para nenos e nenas a partir de 3 anos e as súas familias titulado "Coas miñas mans", por conta de Pablo Díaz. Será o sábado 12 de setembro ás 12.00 horas no Salón Azul do Edificio Arquivo.

A segunda sesión será o sábado 26 ás 12.00 horas co espectáculo "A pitiña Cocoricó", por conta de Charo Pita, esta vez para idades a partir dos 5 anos. Para asistir é preciso realizar a inscrición previa na web municipal: www.betanzos.gal.

Biblioteca O sábado 19 ás 17.00 horas a Biblioteca Municipal acollerá un espectáculo de música, teatro e danza titulado "Fío de Lúa", de 55 minutos de duración. O sábado 26, tamén ás 17.00 horas impartirase o obradoiro "Podcast en igualdade" dirixido á mocidade e á poboación adulta. de 120 minutos de duración. Ambas as dúas actividades inclúense no programa Ler conta moito da Rede de Bibliotecas Pública de Galicia da Consellería de Cultura. O aforo será reducido e é precisa inscrición previa na propia biblioteca.

Anuario Brigantino O venres 18 ás 20.30 horas actuará a cantante Ede na Aula de Cultura Xulio Cuns, dentro do programa do III Festival Metropolitano de Música e Arte "Elas son artistas" da Deputación da Coruña. O sábado 19 ás 20.00 horas tamén na Aula de Cultura, Candido Pazó ofrecerá o seu monólogo "Botar a lingua a pastar", organizado pola Rede de Dinamización lingüística da Secretaría Xeral de Política Lingüística. Por último, o venres 25 ás 20.30 horas a Aula de Cultura Xulio Cuns acollerá o acto de presentación do Anuario Brigantio 2019, número 42.

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2 02 0

7 Bc

8 Bc

BETANZOS e a súa comarca · S e te mbro 2020

PRAZA DO CAMPO

IN MEMÓRIAM

Hasta siempre Eusebio [COTÉ]

unca quisiera escribir estas líneas. A decir verdad, en el momento de conocer la noticia de que a mi gran amigo Eusebio le estaban realizando unas pruebas médicas, y cuyos resultados eran desalentadores, empecé a pensar que tenía que dedicarle unas letras y plasmarlas en el papel. Sabía que no me iba a resultar fácil, con el corazón envuelto en dolor, empecé a relatar: Todavía recuerdo cuando no existía la informática y las noticias de nuestra ciudad las enviaba en un sobre por mediación del autobús que se dirigía a La Coruña Eusebio Tenreiro ejerciendo su labor periodística en el Campo de para hacerlas llegar a la O Carregal en los años 90 redacción del diario El Ideal G allego, del que tantos años había sido correspon- guara una gran amistad a todavía recuerdo cuando sal. pesar de nuestra diferencia diariamente acudías al bar Numerosos eran los lecto- de edad. Los dos comparti- Maíno y participabas en terres que día a día estaban mos lo mismo: una gran tulias con personas mayopendientes de la informa- pasión por los medios, la res, notarios, abogados y ción, pues "EUTEGA" sabía cual disfrutamos durante jueces. Eras un chaval dedicómo transmitir las noticias m u c h o s a ñ o s : t ú c o m o cado a la ferretería y ya te de las urbes, del acontecer maestro y yo como alumno. codeabas con personalidadiario, en eso era muy hábil, Hace años, cuando salía a des, apuntabas maneras. sabía llamar la atención con l a l u z " B e t a n z o s y s u Siempre nace uno con una la redacción de las noveda- C o m a r c a " e d i t a d o p o r predisposición en la vida, lo des. Recuerdo una vez que ACEBE, se me propuso diri- tuyo era la radio, tenías verleí y volví a leer una noticia gir dicho periódico. La res- d a d e r a p a s i ó n p o r l a s y mi mente quedó en blan- ponsabilidad era grande y ondas, por mover el dial co, le pregunté n o d u d é e n buscando lo que te gustaba si me lo explic o n s u l t a r l o y por las tertulias. Así "Tu generosidad y caba; su resc o n t i g o , m e pasaste los últimos años, puesta fue m o s t r a s t e t u escuchando para informarbondad nunca han t a j a n te : " e s o a p o y o y u n a te, muchas veces me recortenido límites, tu era lo que quev e z m á s m e daste tus inicios en la emirecuerdo ría, tan solo d i s t e b u e n o s sora del Instituto Laboral y permanecerá cubrir espac o n s e j o s d e lo mucho que disfrutabas. cio". forma desinteRecuerdo cuando, desimborrable en la Mi interés por resada. pués de muchos años, se memoria de los medios me Así, consegui- puso en marcha la emisora quienes te permitió realim o s n u m e ro - de Radio Betanzos, que con apreciamos, hasta zar alguna que sos colabora- gran entrega y esfuerzo otra colaborad o r e s e n t r e dirigiste. El día en el que se siempre maestro" ción en su e l l o s n u e s t ro inauguró estabas rodeado periódico. Fue b u e n a m i g o de muchos amigos, síntoma transcurriendo el tiempo y "Pacucho", ilusionado con del gran apoyo que tuviste era habitual que yo acudie- "Dar en el clavo", con quien en ese proyecto que tanto ra a su ferretería a contarle a buen seguro compartirás te ilusionó. la idea de realizar algún que p a p e l y l á p i z . Ta m b i é n Siempre fuiste un Caballeotro reportaje o entrevista. dejaste que tus amigos fue- ro, tu generosidad y bonMe enseñó las claves de la ran los míos: Luis, Fernan- dad nunca han tenido límiredacción e intercambia- do, Víctor Manolo, Forxán, tes, tu recuerdo permanemos pareceres sobre otros quienes con certeza te ten- c e r á i m b o r r a b l e e n l a temas, ya no solo relaciona- drán en su memoria. m e m o r i a d e q u i e n e s te dos con el periodismo, y Fueron unos años en que apreciamos, hasta siempre todo ello hizo que se fra- nuestra amistad se acentuó, maestro.

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2 02 0

PRAZA DO CAMPO

9 Bc

Os Remedios viste de gala á santa para o seu día grande A pandemia impide que se celebre a procesión, pero haberá misas ao longo de todo o día cumprindo coas normas de hixiene que marca a crise sanitaria REDACCIÓN / Betanzos Esperanza, Marién e Elsa, ou o que é o mesmo, a Confraría de Os Remedios, prepáranse para unha intensa xornada de traballo o 8 de setembro. A pandemia non permitirá que saia a procesión coa Virxe de Os Remedios pero os devotos poderán venerar a imaxe e acudir ás misas que se oficiarán cada hora desde as 8.00 ata as 13.00 horas e pola tarde ás 20.00 e ás 21.00 horas. Serán celebracións con aforo limitado a 108 persoas e máis breves xa que entre misa e misa cómpre realizar as tarefas de desinfección que marcan os protocolos sanitarios: "Después de cada misa desinfectamos todos los bancos, fregamos el suelo y queda todo preparado para la siguiente", explica Marién. Ela e Esperanza, xunto a outras colaboradoras, serán as que se ocupen desta tarefa como fan sempre que hai misa no santuario. Ademais, cumprirase un estrito protocolo: será obrigatoria a

máscara e a hixienización de mans así como seguir o circuito establecido de entrada e saída e a distancia de seguridade nos bancos. Ademais, contarán co apoio de Protección Civil no adro do templo para garantir que non se produzan aglomeracións. O 8 de setembro Marién e Esperanza estarán na igrexa desde as sete e media da mañá ata que remate a xornada, calculan que ao redor das once da noite: "Después de la misa de la una, una vez que hayamos desinfectado, abriremos el templo hasta las siete de la tarde para que la gente pueda visitar el santuario, rezar, hacer ofrendas a la virgen...", explicaron. Haberá un posto de venda de cera no exterior para que as persoas que o desexen realicen as súas ofrendas e peticións á santa, como é costume. A Confraría disporá dunha mesa na entrada do templo na que se porán á venda as figuritas, pulseiras, medallas, estampas, chaveiros, abanicos, dedais... coa imaxe

da santa, obxectos que estarán debidamente hixienizados e embolsados. Non terán á venda a lotería da Confraría xa que nesta ocasión, por precaución, non se fixeron participacións mais o número ao que xogan cada ano estará dispoñible na administración de lotería.

De gala A imaxe non baixará do lugar que ocupa no templo mais vestirá a súa roupa de gala e contará coa decoración floral que cada ano unha devota doa para esta ocasión: "Hay lista de espera para donar las flores para la santa", explica Esperanza. Cada ano, xusto antes de comezar a novena realízase o mesmo ritual: "tenemos el traje y el manto de gala guardado y protegido de la humedad en una caja. Lo sacamos y la vestimos para cuando empieza la novena y esa es la ropa que luce en su día grande", comentou Marién. Trátase dun traxe doado por un

A imaxe da Virxe de Os Remedios, no santuario, coa vestimenta de gala e a decoración floral que cada ano aporta unha persoa devota devoto que chegou de Venezuela hai uns 170 anos mais a vestimenta danouse co paso do tempo e hai uns trinta anos as monxas de Belvís (Santiago) confeccionaron un novo: "sacaron los bordados originales, de oro, y los incrustaron en una nueva tela y además añadieron más bordados", contan. No día grande, a que é unha das santas máis veneradas de Galicia, lucirá tamén as súas xoias que se gardan todo o ano na caixa forte dunha entidade bancaria. Ademais da coroa de ouro da virxe e do neno e o toisón -que son doazóns moi antigas- porta cadeas, medallas e outras xoias doadas polos fieis ou prestadas para ese día e que despois se devolven aos seus propietarios. "El día de la festividad lleva las joyas de oro y durante la novena, de plata", explican.

Maríén, Esperanza e Elsa agardan con ilusión o 8 de setembro porque, aínda que as restricións deste ano non permitan que a festa se celebre como se merece, saben que chegarán fieis de diferentes lugares de Galicia e que o santuario estará preparado para recibilos con seguridade.

A Angustia A seguinte festividade relixiosa que vivirá Betanzos será a da virxe de A Angustia que se celebrará o 20 de setembro no seu santuario. Ese día haberá misas ás 11.00, ás 13.00 e ás 19.00 horas, tamén coas perceptivas normas de seguridade e aforo limitado a 78 persoas. Previamente, do 14 ao 20 de setembro celebrarase a novena na honra da santa ás 20.00 horas.

10 B c

BETANZOS e a súa comarca · S e te mbro 2020

Un momento do concerto do grupo "Amizades" celebrado na Praza García Irmáns / ARUME

PRAZA DO CAMPO

Concerto Cidade de Betanzos, coa Banda Municipal de Música, Rosa Cedrón, Paco Lodeiro e Miguel Ladrón de Guevara /ARUME

A alcaldesa, no centro, xunto aos galardoados cos premios Garelo desta edición / ARUME

Betanzos despide con nostalxia un atípico agosto sen San Roque A entrega dos Garelos, unha homenaxe á familia Pita, a Función do Voto e varios concertos con aforo limitado foron algúns dos actos dun mes sen festas REDACCIÓN / Betanzos Non houbo festas mais Betanzos non esqueceu o San Roque e días como o 14, o 15 e, en especial o 16, o 18 e o 25 estiveron moi presentes no recordo dos betanceiros e betanceiras. As redes sociais inundáronse de imaxes e vídeos, de recordos, de mensaxes de ánimo que evidencian que as festas de Betanzos son, en esencia, un sentimento. Con todas as precaucións propias da actual situación, o Concello organizou varias actuacións con aforo limitado, toma de temperatura, máscaras, xel... Así, foi, por exemplo o concerto Cidade de Betanzos. Un clásico que antecede aos días grandes das festas e que nesta ocasión se celebrou o día 13 no Auditorio do Pasatempo, coa Banda Municipal de Música, Rosa Cedrón, Paco Lodeiro e Miguel Ladrón de Guevara como protagonistas. "A banda do verán", o grupo "Amizades", "Havana Soul" e "Odaiko Percusión" completaron o elenco de grupos que actuaron na cidade ante un público reducido. O espírito do San Roque máis tradicional mantívose vivo na entrega dos premios Garelo 2020 que recibiron a Agrupación Teatral Mariñán (Cultura), o futbolista Dani Rodríguez (Deporte), Bodegas Rivas (Comercio e Industria) e a Asemblea Comarcal de Cruz Vermella Betanzos (Especial). O 16 de agosto Betanzos viviu unha das xornadas máis emotivas e a ausencia do Globo supliuse con

A Corporación rendeu homenaxe á familia Pita e ás persoas que colaboran na confección do Globo de Betanzos / ARUME

O Campo de Os Caneiros permaneceu pechado os días 18 e 25 "mazos" (a base sobre a que se pendura o aerostato) artesanais colgados das fiestras e balcóns, con creativos vídeos como o de Antonio José López Seoane que recreou con bonecos playmóbil e maquetas todo o proceso do lanzamento, ou coa solta de globos de papel confeccionados en familia. Na mañá do día 16 o Concello recoñeceu o labor da familia Pita e das persoas que confeccionan o aerostato e que formarán parte da nova Fundación Globo de Betanzos, cunha recepción e a sinatura no Libro de Ouro da Cidade, nun acto sinxelo e emotivo no Salón de Plenos. A alcaldesa, María Barral, reflectiu no seu discurso "a tristura" que supuxo a suspensión do lanzamento e o "sentimento que produce en todos nós. Un sentimento difícil de entender para os que non naceron en Betanzos", dixo, e engadiu: "O Globo é un símbolo imborrable da historia de

Betanzos e unha imaxe identificativa en todo o mundo". Pola tarde, Barral protagonizou a ofrenda a San Roque na igrexa de San Domingos. A Función do Voto, con máis de seis séculos de historia, tivo unha mensaxe especial motivada pola pandemia e que comezou cunha lembranza ás vítimas, aos profesionais que traballan para loitar contra a enfermidade e á cidadanía que tivo que adaptarse á nova situación. A alcaldesa tamén tivo palabras de recordo para as vítimas de violencia de xénero e para os betanceiros e betanceiras emigrados. E se o 16 foi un día triste e de nostalxia para Betanzos, non o foron menos os días 18 e 25 coas xiras a Os Caneiros suspendidas e o acceso ao campo pechado. Só algunhas embarcacións remontaron o Mandeo, xa que si estaba permitido, mais cumprindo as medidas de seguridade e sen baixar ao campo.

A alcaldesa, María Barral, durante a Función do Voto / ARUME

María Barral na inauguración da mostra homenaxe ás festas

Transporte y mudanzas BETANZOS Mudanzas, embalajes y montaje de mobiliario A CORUÑA FERROL Servicio de guardamuebles Reparto para tiendas y almacenes SANTIAGO rcc@rccgestion.net

PORTES DESDE 20€ 603 404 735 · 617 531 541 transporteymudanzasbtz.com

PRAZA DO CAMPO

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2 02 0

11 Bc

Alem lanza un disco que lo convierte en telonero de Trueno: “Estuve tres minutos con la boca abierta” Sinergia es su primer álbum, compuesto por ocho temas que se estrenan semanalmente desde el día uno en su canal de YouTube Alem BTF. La comunión del artista con el público se fija para el mes de noviembre en la sala Queen de Vigo, donde abrirá el concierto del conocido rapero argentino LAURA GESTAL / Betanzos

“Quiero que conozcan a Jorge porque no sólo soy Alem”, proclama el “chaval de barrio” de 19 años que i n s i s t e e n s e r. E m p e z ó rapeando para vaciarse de los momentos vitales por los que atravesaba hasta que hoy sostiene un “quiero que sepáis que también soy vulnerable”. La suerte de corriente a la que canta, que enfrenta el futuro mirando al pasado, desemboca en su primer disco, que lleva por título la palabra sinergia. Alem explica que el objetivo del proyecto es “que los oyentes puedan empatizar con sus canciones”. De esta forma, se inspiró en El Mal

Querer de Rosalía para crear un álbum conceptual cuyos ocho capítulos corresponden a un rasgo de su personalidad, que se coordinan para crear “lo que soy yo”. Y como colofón, recibió en mayo la llamada de su colega Pablo Flash para actuar como telonero de Trueno, presentando su sinergia, el 14 de noviembre en la sala Queen de Vigo. “Estuve tres minutos con la boca abierta y luego dije sí”, cuenta. Los ocho temas compuestos por Alem –capítulos Maldad, Resiliencia, Nostalgia, Ansiedad, Asertividad, Descontrol, Orgullo y Familia– pueden reproducirse en su canal de YouTube a partir del 1 de septiembre, con el estreno semanal de cada uno de

Imagen de portada del disco Sinergia de Alem

ellos, empezando por “Pudo Ser”, la primera canción lanzada que cuenta ya con más de 2.000 visualizaciones y una difusión “de locura” en las redes sociales. Un claro ejemplo de lo que es empezar desde abajo y más, si cabe, de mente

inquieta y autodidacta. Alem se encargó de todo el proceso creativo, desde que escribió el primer tema en febrero y el último en abril, pasando por la producción en el estudio de grabación coruñés Paz Records, hasta el montaje y la posproducción de los videoclips. Por otro lado, el cantante explica el significado del diseño gráfico en la elaboración de la portada del disco: “Hay un rostro tapado para reflejar toda la gente que hay detrás del proyecto, para agradecerles su participación y cuánto me apoyan. Es lo q u e e s t á o c u l to y n o s e puede ver, pero que también forma parte”. En esta línea, el joven considera importante el criterio de sus amigos por-

El rapero Jorge Tain, Alem

que “seis oídos hacen más que dos”. De cara a próximas entregas de su talento –reconoce una evolución clara en su estilo–, Alem confiesa que le gustaría “hacer una serie de colaboraciones con gente de Betanzos para que se les de la visibilidad que merecen”. Por el momento, aunque todavía tenga que organizarlo, reconoce que este álbum, Sinergia, “no es tirar el dinero”. “La música me libera. De mayor se lo enseñaré a mis hijos y quedará siempre para mí”, comenta.

12 B c

BETANZOS e a súa comarca · S e te mbro 2020

PRAZA DO CAMPO

Os centros escolares adaptan os protocolos de seguridade aos últimos cambios anunciados pola Xunta O novo curso escolar está a piques de comezar, mais non terá nada que ver cos anteriores. Os equipos directivos do CPR Plurilingüe Nosa Señora do Carme-Atocha, do IES As Mariñas, do IES Francisco Aguiar e do CEIP Francisco Vales Villamarín formalizan, con cambios constantes esixidos por Inspección, as medidas de protección fronte á Covid-19 LAURA GESTAL - ISABEL SOUTO A volta ao cole vén marcada pola presencialidade, que desbota o modelo telemático; o uso de máscara, o distanciamento interpersoal, a desinfección das instalacións tres veces no día, a ventilación acusada dos espazos comúns e a presencia de solucións hidroalcohólicas en cada recuncho posible. Mais, ante unha situación extraordinaria, o director do IES F ra n c i s co Ag u i a r, F ra n c i s co Rodríguez Coloma, asinte cando se lle formula que os órganos administrativos de rango superior á escola non toman medidas, tamén extraordinarias, nunha labor por reivindicar –cando máis o precisa– o ensino público.

Ratio, distancia social e aulas "burbulla" Neste eido, o Aguiar non pode reducir o ratio de alumnos por clase porque dispón dun claustro de profesores idéntico ao do pasado curso, de 62 mestres e mestras, sen novas incorporacións, polo momento. Igual pasa no IES As Mariñas. En consecuencia, é impracticable facer grupos máis reducidos de alumnos. “La incertidumbre es notable. No sabemos todavía de cuánto profesorado vamos a disponer”, sostén Rodríguez Coloma. O director explica que un aula habitual acada espazo para entre 21 e 25 alumnos, co requerimento do metro e medio de distancia social. Pola contra, os grupos que sobrepasen dito aforo van trasladar o seu receptáculo cara a “aulas reinventadas”, como a biblioteca, as “porquerizas” e o salón de actos. O director do IES As Mariñas, Javier Illanes, confirma que “a día de hoy, el protocolo está abierto, aunque parezca mentira. Por eso no lo hemos subido a la web”. Trátase dun centro de 750 alumnos no que a complexidade reside nunha ampla táboa de horarios, que inclúe as tres familias profesionais (ciclos básicos, medios e superiores de Administración, Electricidade e Automoción), a Educación Secundaria para Adultos (ESA) e a ordinaria e o Bacharelato para adultos e o ordinario. Para evitar aglomeracións, os alumnos de Bacharelato e Ciclos Formativos entrarán no edificio por un portal diferente ao da ESO. En contraposición ao Francisco Aguiar, Illanes plantexa desdoblar unha clase máis por cada nivel da ESO. Nesta liña, hai que “sacrificar” os espazos do Bacharelato, que posiblemente acuda ás clases pola tarde, dende

as catro até as nove da noite. No caso dos ciclos, Illanes bosquexa a opción da semipresencialidade e do modelo online, alternando semanalmente o grupo de alumnos que asiste ás aulas: “Son enseñanzas prácticas y no caben en los talleres treinta alumnos, sino la mitad”, formula o director. Para o estudantado de Educación Infantil e Primaria as aulas serán “burbullas” formadas por grupos de convivencia estable, cun máximo de 25 alumnos, onde os escolares poderán relacionarse sen máscara e sen distancia de seguridade, sempre que non se mesturen con persoas doutras clases. Porén, na ESO, FP e Bacharelato fíxase unha distancia de seguridade de 1,5 metros dende o centro das cadeiras, ao que se lle engade o uso de máscara, elemento de protección obrigado a partir dos seis anos, tendo que levar no estoxo un segundo util de reposto. O equipo directivo do CEIP Francisco Vales Villamarín, con Alejandro Sánchez Amado á fronte, traballou durante o verán na elaboración dun protocolo propio seguindo as indicacións formuladas pola Xunta, mais coa publicación da última normativa, con data do 31 de agosto, foi preciso reformalo para adaptarse ás novas directrices. A máis complicada para un dos centros máis masificados de Galicia, é a de cumplir coas distancias de seguridade nas aulas. O Vales Villamarín conta co apoio do Concello, á hora de asumir parte dos gastos que conleva a nova organización, e tamén coa Anpa. A directora do CPR Plurilingüe Nosa Señora do Carme-Atocha, Celsa Boquete, explicou que o profesorado e o equipo directivo traballaron arreo no plan de adaptación ao protocolo fronte á Covid-19. O colexio conta actualmente con 350 estudantes, desde Infantil ata Secundaria. As aulas son amplas e non supuxo un problema a distribución dos pupitres para manter as distancias de seguridade, agás nalgúns grupos da ESO, onde se contabilizan unha trintena de alumnos: “En este caso tenemos que ver qué opciones nos da la Consellería, ya que en los centros concertados, de momento, no hay asignado más profesorado y no se podrían hacer desdobles”, explica. Outro dos aspectos resolto é a creación de grupos estables para cada curso e o espazo para cada un deles nos recreos: “Ya hacíamos los recreos por etapas y ahora elaboramos un plan para distribuir el espacio que cada grupo va a ocupar tanto en el patio exterior como en la zona cubierta, en caso de lluvia”,

comenta. Tanto o equipo docente como a dirección afrontan con ilusión o inicio do curso, mais tamén con preocupación: “La nueva situación supone hacer todo el trabajo que hacíamos antes y mucho más, con más responsabilidades añadidas”, dixo Boquete. A dotación dos elementos para a hixiene e desinfección: dispensadores de xel en cada aula, desinfectante, papeleiras de pedal, alfombras para desinfectar o calzado, etc. supuxo para o centro un importante desembolso económico.

Comedor e transporte No tocante ao servizo de comedor, os comensais deberán gardar unha distancia de 1,5 metros con postos fixos durante todo o ano. Para garantir as distancias, no CEIP Francisco Vales Villamarín ocuparase o espazo do salón de actos. Ademais, estableceranse dúas quendas para garantir asistencia a un total de 288 usuarios. O Concello disporá monitores para supervisar aos escolares, distribuidos en grupos reducidos, mentres agardan a súa quenda no patio cuberto. Entre cada quenda desinfectarase o comedor. O custe dos monitores e da limpeza, así como a adaptación das instalacións, será asumido polo goberno local, que amosou a súa disconformidade ante a falta de aportacións da Xunta, “que é quen debería asumir todos estes gastos”, segundo a alcaldesa, María Barral. No aulario de Infantil, no que se apuntaron ao comedor 138 escolares, non será precis o e st a b l e ce r q u e n d a s p o l a amplitude das instalacións. No caso do CPR Plurilingüe Nosa Señora do Carme-Atocha, tamén se establecen dúas quendas na hora do almorzo. No caso do estudantado transportado en autobús, terán sinalado un lugar fixo. Este protocolo de actuación non convirte ás escolas nun entorno de “risco cero”. Francisco Rodríguez, proclama: “Nuestro problema es global porque el Aguiar, As Mariñas y el Vales constituyen una sola zona educativa. Si un niño enferma en el Aguiar, puede contagiar a alguien de As Mariñas si comparten transporte y, a su vez, a un alumno del Vales si esta persona tuviera un hermano pequeño”. Rodríguez toma como principal nun setembro atípico que os rapaces asuman “labores pedag óx i co s ” co m o l i m p a r c a d a mañán o seu pupitre, unha mesa xa desinfectada polo equipo de limpeza o día anterior, mais un acto que “te garantiza mayor seguridad de una desinfección

Os centros educativos tiveron que adaptar a normativa ás súas circunstancias específicas / FOTO ARUME correcta porque lo estás haciendo tú mismo”. No caso de supostos gromos, será a autoridade sanitaria quen decrete as medidas a tomar e, en función do número de contaxios, poderá ordenar a corentena dun grupo determinado de contactos estreitos do centro, o peche dunha ou varias aulas, dun nivel educativo ou do centro na súa totalidade. Neste aspecto, o protocolo da Xunta de Galicia recolle que se hai tres positivos en tres aulas distintas, pode pechar o centro, mais dando prioridade á presencialidade do alumnado de ata 14 anos, por ser quen máis dificultades ten para traballar na casa.

Recuperación de contidos Cun confinamento ás costas, que dilucidou as desigualdades socioeconómicas entre as familias por mor da fenda dixital, Francisco Rodríguez sinala o desexo patente no claustro de profesores por volver ás aulas de forma “analóxica”: “Los profesores y los alumnos tabajaron exponencialmente más de lo habitual durante el confinamiento. Este curso la carga de trabajo va a ser importante para todos, pero no inasumible. En la enseñanza a distancia la carga de tareas fue inasumible y, el fruto, estéril”, declara. Javier Illanes, director do IES As Mariñas, traslada unha resposta maioritaria de “tranquilidad absoluta y confianza por parte de los profesores del centro”. Para recuperar os contidos que non foron estudados –ou tampouco asimilados– as programacións didácticas redactáronse ex professo para a asunción destas carencias. Un déficit no coñecemento que se prolonga, xa que materias como Música ou Educación Física impiden, respectivamente, tocar instrumentos de vento ou cantar, pola proxección do aire; e empregar material (raquetas, balóns, cordas…) ou practicar deportes de contacto físico. En paralelo, o IES Francisco Aguiar pechará a súa biblioteca para o uso compartido (labores de estudo), habilitando a vía do correo electrónico para a solicitude de préstamo de libros. Pola contra, o IES As Mariñas si abrirá a biblioteca, mais con postos reducidos e cun circuito frechado de entrada e de saída. Para evitar aglomeracións, a

volta ao cole do alumnado farase de xeito gradual dende o 10 de setembro. Os primeiros en unirse ás aulas o xoves 10 serán os alumnos de 4º curso de Educación Infantil (3 anos) e 5º de Infantil; 1º, 2º e 3º de Educación Primaria; e Ed u c a c i ó n E s p e c i a l . Ao d í a seguinte, o 11 de setembro, iniciarán o curso escolar os alumnos de 6º de Educación Infantil e os de 4º, 5º e 6º de Educación Primaria. No que atinxe ao resto das ensinanzas non universitarias, o 16 de setembro ingresan nas aulas os alumnos de 1º e 2º de ESO e os de 1º de Bacharelato, 1º de FP Media e 1º de FP Superior; o día 17 de setembro farano os de 3º de ESO, de 2º de Bacharelato, 2º de FP Media e 2º de FP Superior; e finalmente o día 18 incorpórase o alumnado de 4º de ESO, e todos os cursos de FP Básica. Do mesmo xeito, para evitar conxestións nos espazos comúns o IES Francisco Aguiar vai acotar zonas no recreo para distribuir aos alumnos por cursos e grupos. Así mesmo, cada aulario terá asignado un único baño ao que acudir, corredores, escaleiras e, en definitiva, percorridos exhaustivos que permitan “la trazabilidad de los movimientos en caso de contagios”, segundo Rodríguez Coloma. O IES As Mariñas tamén acotará zonas nos recreos, mais difire co Aguiar no uso dos baños, abertos a todo o persoal. Porén, Javier Illanes sinala como problemática os días de chuvia, xa que o seu centro non posúe espazos cubertos no patio. En consecuencia, optan por que os alumnos permanezan na aula cando a meteoroloxía sexa desfavorable.

Responsabilidade compartida O protocolo sanitario aboga pola responsabilidade colectiva, feito polo que abrangue actuacións previas ao transcurso da xornada lectiva. Os estudantes deben tomarse a temperatura no seu domicilio antes de entrar ás aulas, igual que deben evitar acudir ao centro se presentan síntomas propios da covid-19, como diarrea, dor de cabeza ou tos seca. No caso de acudirmos á escola e manifestar a sintomatoloxía sinalada, o equipo de coordinadores Covid, composto por tres mestres, dirixirá ao alumno cara a unha habitación illada, até porse en contacto co ambulatorio.

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2 02 0

PRAZA DO CAMPO

As familias afrontan o inicio do curso escolar con preocupación A preocupación das familias é manifesta ante o inminente regreso ás aulas. Por un lado, os pais e nais desexan que os seus fillos volvan ás clases, mais queren que se garanta a súa seguridade. Así o expresaba Fernando Suárez, representante da Anpa “O C a r re g a l ” d o I E S F ra n c i s co Aguiar, que reclama maior transparencia e información, precisamente, para “tranquilizar a las familias”.

Improvisación “Lo que más nos preocupa es la improvisación en la toma de decisiones, las normas están cambiando sobre la marcha y el pasado 31 de agosto se publicó un protocolo de la Xunta que tumba muchas de las acciones en las que había trabajado el equipo directivo del centro”, protestou. Queixouse, ademais, de que “todo el peso recae sobre los equipos directivos, a los que no se les facilitan los medios adecuados para aplicar los criterios establecidos”. “Parece que ahora los profesores tienen que ser

enfermeros, médicos, arquitectos para reorganizar las aulas…”, engade. Suárez fixo referencia a un dos cambios máis salientables do último protocolo: a distancia de seguridade muda de 1,2m a 1,5m entre alumnos, algo que semella inviable nas aulas dos centros públicos. Outra preocupación da Anpa é a falta de preparación para unha posible segunda corentena, o que, na opinión de Fernando Suárez, agravaría a “brecha social” que xa se puxo en evidencia co confinamento de marzo: “Hubo familias que se sintieron desamparadas”. Suárez non fala só do problema de acceso ás novas tecnoloxías ou á Internet, senón do entorno familiar que ás veces non é o máis favorable para os estudantes: “En el colegio encuentran una estabilidad que, en ocasiones, en su casa no tienen por las circunstancias que sean”, sentencia.

Un protocolo ineficaz A presidenta da Anpa do Vales Villamarín, Verónica Sánchez,

COMO AFECTARÁ AOS PEQUENOS A VOLTA ÁS AULAS?

subliñou que “el protocolo de la Xunta es ineficaz de base. No se puede lanzar uno en julio y otro a menos de dos semanas de comenzar las clases”, amosando a súa preocupación pola dificultade de cumprir coas distancias de seguridade de 1,5 metros que marca o protocolo en aulas de 25 alumnos, con espazo insuficiente para cumprir dita premisa. Mais unha das maiores inquedanzas da asociación é a que afecta ao transporte escolar: “Los buses irán con aforo completo, con niños y niñas de diferentes clases y cursos. De nada sirven los grupos burbuja si en el autobús van todos juntos. Además, irán mezclados niños de Infantil, que no tienen obligación de llevar mascarilla, con los de Primaria”, expresou e criticou a suxestión da Xunta que pide ás familias que utilicen os seus propios medios de transporte sempre que sexa posible, explicou. Non oculta que as familias teñen medo e que afrontan o inicio de curso con incertidume e con moitas dúbidas e estima que “a nivel emocional y psicológico va a ser tremendo”.

psicopedagoga Patricia Rodríguez advirte que hai que preparar os nenos para “el conocimiento d e n u eva s r u t i n a s y hábitos que tendrán que adoptar en clase, que no alteran su desarrollo emocional ni causan malestar psicológico”. Porén, a experta sostén que hai que ter coidado coa transmisión do medo que as familias poden facer aos nenos: “Todos vamos a tener que manejarnos en la incertidumbre porque la pandemia ha venido para quedarse, pero lo importante es no transmitir el miedo a los niños, puede p ro d u c i r l e s a n s i e d a d ” . Nesta liña, a psicopedagoga mantén que os cativos adoitan recibir mellor que os adultos as medidas de prevención, mais “necesitan una explicación de por qué han de hacer ciertas cosas desde que entran hasta que salen del cole”. Patricia Rodríguez defen-

RÚA SAAVEDRA MENESES 61 BAJO|BETANZOS|A CORUÑA www.cocodiseno.com

MANUALIDADES APLICADAS RESTAURACIÓN DE MUEBLES Y TAPICERÍA

RESTAURACIÓN MUEBLES Y TAPICERÍA

CLASES PINTURA ADULTOS Y NIÑOS

▼

Decoupage ▼ Craquelado ▼ Estarcido ▼ Relieves ▼ Pintura decorativa ▼ Técnica one strock ▼ Transferencias ▼ Decapado ▼ Envejecido ▼ Decoración creativa ▼ Pintado sobre telas ▼

Facilitamos maquinaria en el aula Grupos no más de 10 personas Clases prácticas y teóricas Acceso todo el año Descuentos en materiales para alumnos CONSULTAR HORARIOS DE CLASE De lunes a sábados

13 Bc

de que é un bo momento p a ra e n s i n a r d e st rez a s como “asertividad, empatía, imaginación y autoconfianza”. Cando volten ás aulas, os menores levarán seis meses coas súas familias, en situación de illamento e sen relacionarse cos seus iguais. Neste eido, as medidas de protección non van vulnerar aos rapaces, senón que xa os vulnerou o feito de non ir á escola. Rodríguez afirma que o confinamento supuxo un retroceso para o nivel de aprendizaxe de moitos alumnos, posto que non todos asimilan ao mesmo ritmo: “Hay alumnos en 2º de Primaria que no saben leer, lo que les generará dificultades al pasar de curso, algo que puede traducirse en aulas con niños frustrados, que pueden generar rechazo a la escuela porque no son capaces de superar los retos diarios”, apunta.

Venta y d istribución de produc tos para la c omarca de Betanz os

Óleo Acuarela Acrílico Técnicas mixtas MOBILIARIO PARA MASCOTAS

TAPICERÍA Y RESTAURACIÓN DE MUEBLES A PARTICULARES

696 453 990 (Mar)

▼ ▼ ▼ ▼

14 Bc

BETANZOS e a súa comarca · S e te mbro 2020

DEPORTES F ÚTBOL

F Ú T B O L SALA

O Betanzos CF pecha novas fichaxes antes da volta aos adestramentos O porteiro Christopher Pallas e o centrocampista Manuel Eiroa Ameijeiras completan a plantilla de Preferente do equipo betanceiro REDACCIÓN/ Deportes Imaxe da plantilla do Troula FS / FOTO ARUME

O Troula FS volve á Terceira División REDACCIÓN/ Deportes A Real Federación Galega de Fútbol ven de comunicar ao Troula FS o ascenso do equipo sénior masculino á Terceira División Galega. Deste xeito o clube betanceiro volve á categoría á que tivo que renunciar ao rematar a tempada 14-15, na que o equipo acadou a sétima praza, ao non ter garantías económicas de poder asumir os gastos sin poñer en perigo o resto da estrutura do clube, especialmente as categorías base. Esta nova oportunidade de poder competir en categoría nacional supón un reto ilusionante tanto para a directiva como para corpo técnico e xogadores. De momento non está prevista a incorporación de reforzos na plantilla aínda que non se descartan, dentro das posibilidades do clube. Coa perspectiva posta no posible inicio da tempada a partir do mes de outubro, o equipo xa comezou os adestramentos con Gabi Bas ao frente do corpo técnico acompañado como segundo adestrador por Esteban Carro e Alberto Rincón como delegado. Unha plantilla formada nestes momentos por

Fredy, Loren, Santi, Alfonso, Fonsi, Pablo García, Pablo Martínez, Sergio, Migui, Brais e Carlos.

Senior feminino Polo que respecta ao equipo sénior feminino ten previsto iniciar a partir de mediados de setembro os adestramentos. Con Javi Martínez “Arume” unha tempada máis á fronte do proxecto, continúan na plantilla Anabel, Estefanía, Aldara, Ana, Lucía, Oli, Olaya, Mayra, Noa, Andrea, causando baixa Regue, Andrea Vázquez e Laura. A única incorporación é a xogadora Elvi, procedente do Melide. Dada a situación sanitaria existente e coa finalidade de explicar os protocolos existentes en materia de COVID o clube organizou unha reunión con xogadores, técnicos, directiva e familias das categorías base na que o doutor Javier Pombo, médico do clube, explicou os pormenores das medidas existentes e establecidas e remarcou a importancia da responsabilidade individual e da colaboración de todos e todas nestes momentos.

O Betanzos CF segue pendente das reunión entre as Federacións e a Secretaría Xeral para o Deporte da Xunta de Galicia trala reactivación dos grupos de traballo para retomar a actividade deportiva de ámbito autonómico. Aínda que no desexo de todos, plantillas, corpo técnico e categorías base, está o retorno máis inmediato aos adestramentos non será ata mediados de setembro cando se evalúen as medidas para unha posible volta á competición e, por extensión, a volta aos adestramentos.

Novos reforzos Esta tensa espera non deixa de lado a planificación e composición da plantilla do equipo sénior masculino. Así o clube e Christopher Pallas acadaron un acordo para que o xogador defenda a portería betanceira durante a

tempada 2020/2021. Christopher Pallas Lorenzo (Ginebra-Suiza, 1987) procede do Bergantiños FC da Terceira División Nacional. Tras sete anos na entidade de Carballo, onde foi titular indiscutible ano tras ano n u n e q u i p o q u e e st i vo sempre entre os sete primeiros clasificados da súa categoría, cambia As Eiroas polo municipal García Hermanos. Con anterioridade militou durante varias tempadas no CCD Cerceda chegando a ser campión e subcampión de liga. Proclamouse campión de selección autonómicas coa selección galega de afecionados. En total disputou máis de 300 partidos en Terceira División Nacional e 7 play off de ascenso a 2ª División B, categoría de bronce do fútbol español, sendo o porteiro menos batido da categoría en varias tempadas. A e s t a i n c o r p o ra c i ó n súmase a de Manuel Eiroa Ameijeiras “Eiroa” (A Coruña, 1991) que, procedente da UD Paiosaco, ocupa a

posición de centrocampista, ofrecendo así un salto de calidade ao medio campo do equipo xa que é un xogador con experiencia en Terceira División onde disputou máis de 3.000 minutos nas dúas últimas tempadas e marcou seis goles. Sen dúbida trátase de dous reforzos contrastados para o equipo dirixido por Noé López que deste xeito dá practicamente por pechada a confección da plantilla no proxecto de Preferente, integrada ademais por Andro, Cupeiro, Kevin, Joseba, Fran, Javi Arume, Paco, Mon, David Carneiro, Álvaro, Martín López Acuña, Martín Da Lama, Martín López, Christian, Toni Ínsua, Arejula e Kevin Caicedo. No que respecta ao incio dos adestramentos das categorías base será a primeira quincena de setembro a que acolla a volta progresiva aos adestramentos. As datas concretas serán comunicadas ás familias proximamente.

P I R AG Ü I SMO

O Ría de Betanzos volve con éxito ás competicións O clube betanceiro obtivo bos resultados nas regatas nas que participou durante o mes de agosto PABLO FERNÁNDEZ PRESAS O Club Ría de Betanzos volveu á actividade despois do confinamento, primeiro cos cursillos de iniciación ó piragüismo celebrados entre xullo e agosto e despois coa participación nalgunhas das regatas organizadas pola Federación Galega. A primeira delas foi o Campionato Galego de Novas Promesas celebrado en Taboada (Lugo) onde se desprazaron un gran número de padexeiros e destacou o 2º posto por clu-

bes na categoría Muller Infantil. A seguinte proba foi o Campionato Galego Xuvenil de Sprint celebrado en Verducido (Pontevedra) onde se acadaron 7 medallas e unha 2ª posición por clubes en categoría femenina. Nese Campionato hai que destacar a Irene Lata que se fixo con 5 medallas (3 de Ouro, en K1 200 m., K1 500 m. e K4 500 m., facendo equipo con Gema, Carla e Andrea, e dúas de Prata en K2 500 m., acompañado de Gema, e K2

Edu e Nef no Descenso do Sella Adaptado Mixto 500 m., facendo parella con Rubén. Éste último tamén conseguiu outras dúas medallas máis, foi 3º en K1 200 m. e 2º en K2 1000 m. con Diego de compañeiro. Outra proba foi o Campionato Galego Senior de Sprint tamén celebrado en Verducido onde se conseguiu unha

medalla de Ouro acadada por Edu en K1 Paracanoe 500 M. No Descenso Internacional D o M i ñ o ( Tu i ) fo ro n d ú a s medallas de Ouro as que se conseguiron, en K2 Muller Xuvenil con Irene e Gema e en K2 Home Veterano con Nef e Adolfo. Tamén destacar o primeiro posto acadado por Edu

Irene Lata no máis alto do podio e Nef no Descenso do Sella Adaptado representando a Galicia.

PRAZA DO CAMPO A B E G ON D O

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2 02 0

B ERGONDO

1 5 Bc

O CRA de Bergondo prepara novas técnicas de ensino ante a situación xerada pola pandemia

Bergondo convoca as axudas ao desprazamento para escolares, cunha partida A socialización e a interacción entre os pequenos verase de 13.000 euros

moi afectada coa nova situación, en opinión da directora

REDACCIÓN / Bergondo Vista do edificio da Aula da Natureza de Abegondo

Xunta e Concello destinan 41.000 euros a modernizar a Aula da Natureza de Abegondo REDACCIÓN / Abegondo A Aula da Natureza de Abegondo, ubicada en Crendes, será sometida a un proxecto de modernización que afectará tanto á zona de exposición permanente como aos equipamentos e servizos. Os traballos, que están en fase de licitación, serán cofinanciados entre o Concello e a Dirección Xeral de Patrimonio Natural da Xunta e contan cun orzamento de 41.000 euros. A renovación da zona de exposición consistirá na instalación de sete novos paneis para a difusión dos espazos naturais e o patrimonio cultural, con especial énfase na Reserva de Biosfera e no ENIL Ribeiras do Mero-Barcés. Habilitarase tamén un espazo para exposicións temporais e instalarase un mapa cos principais puntos da Reserva de Biosfera.

No exterior do edificio instalarase equipamento para a difusión de información aínda que o centro estea pechado. Tamén se ampliarán e renovarán os equipamentos, coa adquisición de equipos para videoconferencias e proxeccións, mobiliario como sillas, mesas, un moble expositor e estores para as fiestras. A Aula da Natureza de Abegondo está en funcionamento desde o ano 2000 e ubícase en Crendes, no espazo da Rede Natura do encoro de Abegondo-Cecebre. O alcalde do municipio, José Antonio Santiso, destacou que o centro constitúe "un recurso pioneiro na formación ambiental da comarca", dixo e engadiu a intención de modernizar as instalacións "para que siga sendo un referente, ao tempo que se adapta á realidade actual da Reserva de Biosfera", explicou.

Os escolares empadroados no municipio poderán beneficiarse das axudas económicas para costear os desprazamentos ao seu centro de ensino sempre que diste do seu domicilio como mínimo 1 quilómetro. O único criterio de concesión das becas é a distancia entre o lugar de residencia e o centro educativo. As subvencións oscilan entre os 40 euros, por exemplo, para desprazamentos dentro do propio municipio e os 600 euros para programas internacionais oficiais. No caso de estudar nos concellos da contorna entre 4 e 15 quilómetros poden percibir ata 60 euros, 80 no caso de desprazarse a 40 quilómetros. Entre 41 e 80 quilómetros de distancia poden recibir ata 120 euros e 150 para desprazamentos de ata 170 quilómetros. Se o alumno ou alumna estuda noutras comunidades autónomas a contía pode chegar ata os 200 euros. O prazo de solicitude das axudas xa está aberto e remata o vindeiro 15 de outubro. Poderán solicitalas estudantes de Educación Infantil, Bacharelato, FP, Ensinanzas de Réxime Especial, Educación Universitaria, programas internacionais oficiais ou outros estudios oficiais homologados.

REDACCIÓN / Bergondo O Centro Rural Agrupado (CRA) de Bergondo ultima a adaptación das escolas para o inicio do curso adoptando estrictamente o protocolo da Xunta de prevención da Covid-19. O equipo directivo, con Dolores Fernández á fronte, leva preparándose durante o verán non só para cumprir cos requisitos de hixiene e seguridade nas escolas integradas no CRA -Guísamo, Vixoi, Carrio, Lubre e Silvoso-, senón para atopar novas metodoloxías de ensino que lles permitan achegar aos máis pequenos os coñecementos da etapa infantil que tan importantes son para o seu desenvolvemento: "É moi complicado e difícil de entender para eles que non poden compartir xogos, que non poden xogar nos columpios, facer un puzzle entre dous... O ensino nesta etapa é moito por contacto e por colaboración con nenos e nenas máis maiores, no caso das aulas mixtas", explicou a directora. O centro conta con tres aulas mixtas en Carrio, Lubre, Silvoso e Vixoi, onde conviven escolares de 4º, 5º e 6º de infantil na mesma aula: "a interacción entre eles, a axuda que os maiores prestan aos pequenos... é unha experiencia enriquecedora que se mermará coa nova situación", expuxo. "Para os que entran novos será a fórmula de escola que coñecerán,

pero para os que viviron a anterior realidade seralles complicado adaptarse", afirmou, mais sostén que son circunstancias especiais e que "hai que reinventarse, buscar maneiras de ensinar doutro xeito. Pero a escola non é só un lugar de aprendizaxe, senón tamén de socialización e de lecer, tan importante nestas idades".

Seguridade As diferentes escolas que compoñen o centro contan cos protocolos de hixiene actualizados e os grupos de convivencia creados. "Mais nunca imos poder garantir a seguridade ao cento por cento xa que, unha vez que os pequenos saen do centro todos temos a nosa propia vida, os nosos contactos e actividades", explicou Dolores Fernández, consciente da preocupación das familias. Recoñece o complicadísimo papel que supón para os equipos directivos e docentes o inicio deste curso marcado pola pandemia e "polos cambios contínuos nas normas, o exceso de información que cambia día a día e que xera moito estrés nas persoas". Dolores Fernández agradece a colaboración prestada polo Concello de Bergondo en todo o relacionado coa adaptación das escolas á nova normalidade e o apoio prestado ao longo do curso.

16 B c

BETANZOS e a súa comarca · S e te mbro 2020

COMARCA

MIÑO

A Xunta aporta 43.000 euros a un proxecto de protección das marismas do Baxoi e do Lambre O Concello de Miño destinará a subvención da Consellería do Mar á difusión do valor ecolóxico entre a mocidade e ao control das especies invasoras REDACCIÓN / Miño A Consellería do Mar acaba de conceder ao Concello de Miño unha subvención de case 43.000 euros para destinar ao proxecto de protección das marismas do Baxoi e do Lambre. Desa cantidade, algo máis de 9.200 euros serán para o Club Deportivo Náutico. A finalidade do proxecto promovido polo Concello é poñer en valor estes espazos naturais, realizar a cartografía das marismas, eliminar as especies invasoras, en especial os coñecidos como "plumachos", e realizar rutas guiadas. Ademais da retirada de plantas invasoras farase especial fincapé na retirada de elementos plásticos depositados na zona. O proxecto conta coa colaboración e a supervisión da área de botánica da Universidade da Coruña-grupo de investigación BioCost, que dispón de persoal formado e experimentado no control e erradicación desta especie invasora. O goberno local subliñou a importancia desta colaboración xa que, incidiron en que "vanse realizar actuacións en espazos de gran valor ecolóxico e que forman

parte da Reserva de Biosfera". O Concello ocuparase das tarefas de apoio precisas para garantir a viabilidade do programa. Aportará medios de transporte, materiais e persoal necesario para a destrución dos exemplares de "plumacho" que sexan retirados. O Club Náutico será quen se ocupe do cartografiado a flote e da posterior eliminación das especies exóticas invasoras. Para iso contan con adestradores e deportistas moi experimentados no manexo das embarcacións e que son coñecedores do ámbito marítimo no que se actuará. Todo coordinado pola área de botánica da Universidade da Coruña. O alcalde, Manuel Vázquez Faraldo, insistiu na importancia da "conservación e preservación dos nosos espazos de maior valor natural, medioambiental e paisaxístico" e subliñou que o obxectivo do goberno local é "actuar progresivamente para poñer en valor, de maneira continuada espazos como as marismas ou a Fraga do Xarío, dunha gran riqueza natural", afirmou. Outro dos obxectivos desta liña de traballo é o de colaborar con entidades locais para impulsar proxectos conxuntos

e que permitan "sensibilizar á xente nova, aos deportistas e á comunidade escolar para que coñezan de primeira man a importancia dos recursos naturais e que actúen como transmisores para sensibilizar a toda a sociedade sobre o noso patrimonio", destacou o rexedor.

Melloras na Fraga do Xarío Por outro lado, o Concello recibiu unha axuda de 28.000 euros do Programa de Desenvolvemento Rural de Galicia, cunha aportación do Fondo Europeo FEADER do 75%, para acometer melloras na segunda fase do proxecto da Fraga do Xarío. Nesta ocasión, realizaranse estudios vencellados ao mantemento, a recuperación e a rehabilitación do patrimonio cultural e natural da zona, traballos que contribúan á mellora ecolóxica, ambiental e paisaxística e consolidaranse as sendas existentes que foron impulsadas na primeira fase. Este proxecto sumarase ás sendas que conecten Ponte do Porco coa praia Pequena e esta coa praia Grande.

O Concello rende homenaxe á veciña María Rico Pita na celebración do seu centenario

Miño estrea unha nova web para impulsar o uso da administración electrónica REDACCIÓN / Miño O Concello de Miño activou a súa nova páxina web (www. concellodemino.gal) coa finalidade de prestar un mellor servizo ás persoas usuarias e impulsar o uso da administración electrónica. O novo portal permite unha navegación máis áxil e intuitiva e conta cunha sección de novas relacionadas co municipio, axenda de eventos, información sobre os órganos de goberno así como acceso ao perfil do contratante e ao portal de transparencia.

Ademais, os veciños e veciñas que o desexen poderán formular consultas telemáticas a través da sede electrónica e ver os últimos plenos celebrados. A intención do goberno local é que a páxina vaia medrando pouco a pouco coa incorporación de novos servizos e funcionalidades. O alcalde, Manuel Vázquez Faraldo, e o concelleiro de Novas tecnoloxía e Sociedade Dixital, Santiago Gómez Beade, comprobaron o funcionamento do portal antes da súa activación.

As rúas Carreira e Mercado contan con dispensadores de xel hidroalcohólico instalados polo Concello REDACCIÓN / Miño

REDACCIÓN / Miño O alcalde de Miño, Manuel Vázquez Faraldo, e a concelleira de Servizos Sociais, Yolanda Bello, en representación do Concello de Miño, visitaron a María Rico Pita no seu domicilio no día en que celebraba o seu centenario. N e st a d a t a t a n e s p e c i a l , María Rico Pita, veciña da Barrosa, estivo rodeada da súa familia e tamén de veciños e amigos. A homenaxeada soprou as candeas e mesmo tomou un pouco de pastel.

O alcalde, Manuel Vázquez Faraldo, e o concelleiro de novas tecnoloxías, Santiago Gómez, comproban os detalles da nova web

O alcalde, Manuel Vázquez Faraldo, e a concelleira de Servizos Sociais, Yolanda Bello, xunto á centenaria María Rico Pita e a súa familia O alcalde de Miño, Manuel Vázquez Faraldo, fíxolle entrega dun centro de flores e dun

a g a s a l l o i n st i t u c i o n a l , e n n o m e d o C o n ce l l o, co m o recordo desta celebración.

O Concello de Miño instal o u d i p e n s a d o re s d e xe l hidroalcohólico nas rúas Carreira e Mercado, que están situados á entrada do Concello e na rúa que dá a cce s o a o m e rc a d o d o s domingos. O goberno local quere así promover e facilitar unha correcta hixiene de mans entre os veciños e veciñas do municipio e os visitantes. Estes dispensadores foron mercados para utilizar na Feira da Cebola Chata e o Concello acordou reutilizalos para uso público. O alcalde, Manuel Vázquez Faraldo lembrou aos resi-

Imaxe dun dos dispensadores de xel ubicado na rúa Carreira, nas cercanías da casa consistorial

dentes e visitantes a import a n c i a d e " n o n b a i xa r a garda e cumprir estritamente as medidas de prevención xa coñecidas por todos: o uso de máscara, a hixiene frecuente de mans e manter a distancia social", comentou.

COMARCA

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2 02 0

1 7 Bc

C OM ARC A

P A D ER N E

O Concello implementa as medidas de hixiene contra a Covid-19 nas escolas infantís Unha empresa velará pola seguridade no bus e implantarse o servizo de madrugadores en Areas REDACCIÓN / Paderne Ante un inicio de curso marcado pola crise sanitaria da Covid-19, o Concello de Paderne decidiu implementar as medidas de hixiene e seguridade nas dúas escolas de Educación Infantil do municipio: "Estamos a poñer todos os medios para que poidan realizar o coidado e a escolarización dos pequenos da mellor forma posible", explicou o alcalde, César Longo. Comezaron xa as tarefas de limpeza e desinfección das instalacións para o inicio do curso que será o vindeiro 10 de setembro. Unha vez que empecen as clases o Concello vai ampliar o servizo diario de limpeza que se estaba a facer en anos anteriores para adaptalo ás novas circunstancias. Así, o persoal de limpeza pasará durante a xornada escolar a limpar e desinfectar algunhas zonas do recinto.

Transporte escolar No que respecta ao transporte escolar, o servizo de bus ampliarase este ano e, ademais do bus que leva aos pequenos á escola de Areas, engadirase o traslado dos escolares de Souto a Viñas. O Concello quere así facilitar que todas as parroquias se poidan beneficiar das escolas

de Educación Infantil do municipio e que as familias non se vexan afectadas polo peche do centro escolar de Souto. Por outro lado, e tendo en conta o especial coidado nas normas sanitarias, unha empresa será a encargada de velar pola seguridade dos nenos e nenas no transporte escolar. Neste sentido, porase especial atención á subida e á baixada, a como deben sentarse e á desinfección das mans.

Servizo de madrugadores O Concello porá en marcha o servizo de "madrugadores" que comezará a funcionar na escola de Areas coa finalidade de cubrir as necesidades de conciliación dalgunhas familias nas que ambos os dous proxenitores traballan e que non poden compatibilizar os horarios laborais cos da escola, tal e como explicaron fontes municipais. Para participar no programa é preciso solicitalo previamente nas oficinas municipais e os menores estarán atendidos por unha persoa desde hora e media antes da apertura da escola. Para obteren máis información sobre este novo servizo poden contactar coas oficinas municipais no teléfono 981797001

CLASES PRESENCIAIS OU ONLINE ENSINANZA MUSICAL Preparación das probas de acceso ao conservatorio. Linguaxe musical. Reforzo ás ensinanzas oficiais. Agrupacións musicais: pop, jazz e rock. Iniciación ao jazz. Música moderna e harmonía. Historia da música.

658 555 161 Rúa do Castro, 15 BETANZOS escolademusicaclave@outlook.es

ESPECIALIDADES INSTRUMENTAIS

Paderne contrata por case 100.000 euros as obras de mellora nunha ducia de camiños REDACCIÓN / Paderne Unha ducia de camiños do municipio de Paderne serán pavimentados a conta do Plan de Obras e Servizos da Deputación. Os traballos xa foron contratados cun orzamento de case 100.000 euros. Realizaranse melloras nas seguintes vías: núcleo urbán de A Lameira, nos camiños públicos do Cruceiro e Telleiro, O Francés, nas vías que unen Campeiro e Caserón, nos camiños de Xebedo e Puceira, no núcleo urbán de Lambre, nos accesos entre Lambre e Mámoas, no camiño da Fonte, en Insua, nos que van de Tixoso á Ponte do Pedrido e de Insua a Hurmeiro e no núcleo urbán de Aldea de Arriba, en Insua.

A Reserva de Biosfera promociona os produtos do territorio no II Torneo de Golf Terra das Mariñas REDACCIÓN / Comarca Os días 7 e 8 de agosto, a Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Te r ra s d o M a n d e o, e s t i vo apoiando o deporte e promocionando os produtos do territorio nas instalacións do Miño Club de Golf Ártabro, onde se disputou o II Torneo de Golf Terra das Mari-

ñas, na modalidade individual Stableford. O presidente da Reserva da Biosfera e alcalde de Abegondo, José Antonio Santiso, e o vicepresidente e alcalde de Paderne, César Longo, entregaron os trofeos e ó remate compartiron unha variedade de produtos da Reserva cos participantes e invitados.

Destruídos en Paderne máis dun cento de niños de velutina en A iniciativa Relevo 2020 propón un programa cinco meses formativo para unha trintena de mozos e mozas REDACCIÓN / Paderne O Concello de Paderne leva destruídos máis dun cento de niños de velutina, 74 grandes e 40 primarios, entre abril e agosto deste ano. A colonización da velutina preocupa polos ataques á abella e por como afecta a cultivos como a vide e que está a xerar perdas no branco lexítimo, tal e como explicou o alcalde, César Longo, quen pediu á Consellería de Medio Rural maior apoio para combatela.

REDACCIÓN / Comarca Os Grupos de Acción Local do Sector Pesqueiro (GALP), entre os que se atopa o Galp Golfo Ártabro Norte, do que forma parte Paderne co seu alcalde como vicepresidente, acaban de poñer en marcha unha nova iniciativa denominada Relevo 2020. Trátase dun programa formativo destinado a mozos e mozas de entre 16 e 30 anos que trata de sensibilizar sobre a importancia do sector pesqueiro, apoiar a súa

profesionalización, manter a riqueza das zonas pesqueiras como motor da economía e xerar emprego nas novas xeracións. As accións formativas desenvolveranse entre setembro de 2020 e abril de 2021 en dous bloques de catro meses con 15 prazas en cada bloque. Será un total de 30 prazas para cada un dos Galp participantes. Para obter máis información sobre como participar poden escribir un correo ao enderezo: info@relevo2020.org

Pza. Alfonso IX, Nº 10 Telf. 981 77 09 52 - BETANZOS

Dálle vida a

BETANZOS

Vento madeira: frauta traveseira, frauta doce, clarinete, saxofón. Corda: piano, violín, guitarra clásica, guitarra eléctrica, baixo eléctrico. Canto e coro infantil. Corda de pulso e púa: bandurria, mandolina, laúd, baixo. Vento metal: trombón, trompa, trompeta, tuba, bombardino.

comer y beber 981 773 254

MÉTODO MAGO DIAPASÓN PARA NENOS DENDE OS 6 MESES ATA OS 7 ANOS

facebook/chobetanzos chobetanzos chobetanzos@gmail.com APOIA AO

Un xeito diferente de ensinar música

O presidente e o vicepresidente da Reserva de Biosfera, José Antonio Santiso e César Longo, entregaron os trofeos do II Torneo de Golf Terra das Mariñas

Comercio Local

Rúa dos Ánxeles, 3 · 15300 BETANZOS

18 Bc

BETANZOS e a súa comarca · S e te mbro 2020

TOKIO, LA CIUDAD DE LOS RECORDS

L Somos Viajo Como Quiero, una pareja formada por una betanceira y un catalán de adopción a los que les apasiona viajar por encima de todo. En esta sección os contaremos curiosidades, anécdotas y experiencias vividas durante nuestros viajes que esperamos os gusten. Si te quedas con ganas de más puedes encontrarnos en: www.viajocomoquiero.com

levábamos mucho tiempo queriendo escribir sobre Japón, uno de los países con más contrastes culturales de todos los que hemos visitado. Sin embargo, fueron tantas las experiencias, las curiosidades y anécdotas que podríamos n o s o t ro s s o l o s e s c r i b i r u n periódico entero y todavía no habríamos terminado. Es por este motivo que hemos decidido empezar por Tokio, la “ciudad” por excelencia de Japón y también el primer lugar que visitamos del país nipón. Tokio es la ciudad de los récords: es considerada la ciudad con más aglomeración de gente del mundo, ya que tiene más de 37 millones de habitantes (dicho de otra manera, como si casi toda la población de España viviera en una misma ciudad), tiene la estación de tren más transitada del mundo (Shinjuku, por la que pasan 3,64 millones de pasajeros al día), tiene el paso de cebra más concurrido del mundo (Shibuya, en dónde se pueden ver hasta 2500 personas cruzando la calle al mismo tiempo), es la ciudad

COLABORACIÓNS

[@viajocomoquiero]

Paso de cebra de Shibuya (Tokio). FOTO @viajocomoquiero que tiene más neones, más máquinas expendedoras, más universidades y más museos, una de las más caras del mundo, pero a la vez una de las más seguras. ¿Impresionante verdad? Sin embargo, y en contra de lo que pueda parecer, cuando visitas Tokio no sientes el estrés y el agobio habituales de este tipo

de megalópolis. La cultura japonesa, basada en la disciplina, el orden, el respeto y la honradez juegan un papel muy importante en el correcto funcionamiento de esta ciudad. Un claro ejemplo es la hora punta del metro. A pesar de ser el lugar con más aglomeración de la ciudad, los tokiotas no se dejan llevar por

las prisas y con toda la calma que requieren estos momentos, se colocan en orden en una fila perfecta a esperar su turno. No solamente les gusta el orden en todas las cosas que hacen, sino que también les gusta respetarlo, es por ello que ningún nipón va a querer colarse por llegar antes a su casa. El silencio es otra de las claves para que Tokio parezca algo más tranquila que otras ciudades del mundo con tanta población y es que los japoneses, en general, son extremadamente silenciosos y sigilosos. En el metro, por ejemplo, se considera de mala educación hablar por teléfono y podemos deciros que incluso nuestro tono de voz para ellos era estridente. Japón, Tokio y el resto de lugares que visitamos nos enseñaron mucho. Fue un viaje de aprendizaje constante y admiración absoluta hacia la sociedad nipona llena de valores profundos y ancestrales. Seguiremos hablando de Japón en los siguientes artículos porque ¡tenemos mucho más que contar!

ARENA MOJADA Mi silla se siente intimidada Contemplo las olas llegando por la fuerza de un mar pre- a una playa que poco a poco cioso y azul, con unas olas va descubriendo esa maravilla que blanquean en sus crestas, que es la ARENA MOJADA, dejando una foto en mi retina me deleito con las huellas de majestuosa y relajante, que los que se atreven a pasear sin duda me ayudará a sentir por esa tierra que va dejando s o s i e g o c u a n d o l l e g u e l a al descubierto el agua salada noche y me disponga a des- al recogerse hacia adentro. cansar. Mientras, apuramos Unas pocas personas caminan los momentos que nos brinda solas, otros recorren la playa un día maravilloso de otoño, cogidos de la mano, algunos, de esos que se irán apagando ya entrados en años, arriman según se acersus rostros y quen las noches se siente a lo más largas y las lejos esa fra"Trato de recordar oscuridades más gancia llamamis pies sintiendo p ro f u n d a s . M e d a a m o r, esa sensación de siento feliz, cariño, convihumedad en sus recorto y amago vencia, geneplantas, esa arenilla mis tristezas y rosidad, son que se aloja en sufrimientos los que más medio de los dedos, co m o s i d e u n disfrutan de esa maravilla de futbolista se traesa arena fría sentimiento a la tara, me percibo y húmeda. orilla del mar" huérfano de esos Sigo camimomentos que nando paranunca se volvelelo al mar, al rán a repetir y a pesar de todo impresionante y majestuoso me sigo creyendo afortunado océano. De vez en cuando me porque recuerdo esas sensa- paro, me giro y vuelvo a conciones en mi cuerpo, porque templar las huellas incrustasoy capaz casi de sentirlas das en la arena, y de verdad como si de una realidad se que una sensación de pena tratase, pero no es así, soy me ahoga el corazón. Trato de realista, soñador y feliz. Mi recordar mis pies sintiendo silla y yo hacemos un binomio esa sensación de humedad en incombustible. sus plantas, esa arenilla que

Gracias, alcaldesa!

[DOMINGO JUAN PRESAS FUENTES]

se aloja en medio de los dedos, esa maravilla de sentimiento a la orilla del mar. No soy capaz de sentirlo, no, no soy, solamente me queda cerrar los ojos y soñarlo, pero hoy me gustaría dejar mi huella en esa arena que tan cerca tengo y tan lejana siento, mojarme las rodillas escapando de esa ola que se acerca sería sublime pero tengo que conformarme con soñarla, con pensarla en mi mente, llevarla en mis ojos y así de noche cuando el día y la noche se abrazan, la sentiré acostado en mi cama, mi reposo me llevará cerca de sentir esa sensación. No lograré tocar con mis pies la arena pero la llevaré en mi corazón. ARENA MOJADA… aire que recorre mi rostro y de allí viene, del mar salado, de ese arenal mágico y lejano. Mañana cuando abra los ojos despertaré con mis pies llenos de arena.

Todos los años en los meses de julio y agosto el Autobús Arriva nos llevaba a la playa de Miño, pero en 2019 la primera vez que no fue. Fue difícil para nosotros y para los que estamos en esta situación, porque no tenemos coche. Así que no tenemos otra opción que el autobús. Por eso escribí a la alcadesa y le expliqué nuestra situación. Le pregunté si podía ayudarnos. Y ella me respondió que no era su competencia, pero que se va ocupar de este tema el próximo verano. En 2020 Arriva no quiso hacer este viaje tampoco. Ha venido el Covid-19 y las elecciones y pensé que la alcaldesa seguramente nos había olvidado. Pero por mi gran sorpresa leí en el periódico que tenemos autobús a la Playa de Miño y además gratis. Estuve allí en el primer viaje. Pero no es Arriva, sino Gilsanz que nos transportó. Gracias Alcaldesa, de verdad, a usted se puede confiar. Úrsula López (Betanzos)

Perros sueltos Soy una persona mayor. Tengo un perro pequeño. Cuando lo saco a pasear llevo mis bolsitas para

recoger las cacas, una botella con agua para cuando orina y siempre va con su correa. Pero no es la primera vez que tengo problemas con otras personas que traen a sus perros sueltos por zonas en las que, a mi entender, no está permitido (entorno del Pasatiempo, Carregal,... ). Son animales y, por muy "educados" que estén, sus reacciones son imprevisibles. Tuve varias discusiones con personas que incluso me han faltado al respeto por decirles que lleven a sus perros con correa y que recojan sus heces porque esa es otra... no todo el mundo recoge. Pido a los dueños de perros que cumplan las normas y que se señalice bien visible la prohibición (que creo que existe) de llevar a los perros sueltos porque creo que es un peligro. Yo ya me llevé algún susto. María Vázquez (Betanzos) As cartas dirixidas a esta sección non deben superar as 30 liñas e deben ir acompañadas dos datos persoais do/a autor/a e teléfono de contacto. O periódico non se responsabiliza das opinións manifestadas. A recepción das cartas non implica a súa publicación inmediata. Non se publicarán textos anónimos nin os que inclúan contidos irrespetuosos.

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2 02 0

ESPECIALISTAS

ÓP T I C A

Mª Vanessa Vara Fernández PODÓLOGO

José María Carnero López OFTALMÓLOGO

Un septiembre diferente

asta ahora para muchos, por diferentes motivos, septiembre era uno de los meses favoritos del año, pero este año, para la mayoría, es un mes lleno de incertidumbre e inseguridades. Por eso, ante esta nueva situación que nos ha tocado vivir, nuestro sistema inmunitario debe estar fuerte y preparado. Ya todos sabemos las barreras externas que tenemos que poner para evitar contagiarnos con el tan temido coronavirus, por eso vamos a referirnos a lo que podemos hacer para mejorar nuestras defensas, porque no olvidemos que el sistema inmunitario es la barrera interna que impide a los patógenos (virus, bacterias y hongos) entrar en nuestro organismo y atacarnos, manteniendo así el equilibrio interno frente a agresiones externas. El sistema inmunitario es el sistema de defensa de nuestro organismo, su estrategia de acción básica es reconocer al enemigo, concentrar fuerzas y atacar. Es por ello importante que esté en perfectas condiciones ante cualquier ataque. Por tanto, la prevención mediante el fortalecimiento del sistema inmunitario es muy necesaria. Hay dos tipos de inmunidad: - Inmunidad innata, es la primera en reaccionar, es potente pero inespecífica, porque atacará a cualquier microorganismo que encuentre. - Inmunidad adquirida es la que genera anticuerpos, tiene memoria y es específica para cada patógeno.

REFORZAR EL SISTEMA INMUNITARIO La nutrición y los micronutrientes juegan un papel muy importante en el buen funcionamiento del sistema inmunitario. Para reforzar el sistema inmunitario contamos con algunos complementos alimentarios que suelen ser muy eficaces: -EQUINÁCEA. Gracias a sus propiedades inmunomoduladores es muy eficaz en el tratamiento y prevención del resfriado común, la gripe y otras infecciones del tracto respiratorio. -SHIITAKE Y MAITAKE. Tienen actividad inmuno-moduladora e inmunoestimulante, por ello son capaces de inhibir las infecciones de origen viral y también aumentan nuestra resistencia frente a infecciones bacterianas, fúngicas y parasitarias. Están ganando cada vez más popularidad debido al creciente número de estudios científicos que confirman sus aplicaciones terapéuticas. Contienen betaglucanos que, además de activar el sistema inmunitario, tienen capacidad de disminuir el colesterol y ayudan en la cicatrización de heridas. Además hay estudios que indican que las células de inmunidad innata, una vez han entrado en contacto con los betaglucanos, responden de manera más eficiente, más rápida y más fuerte a las infecciones virales y microbianas. Es decir, las células del sistema inmune que han contactado con los betaglucanos tienen una cierta “memoria” que fortalece su eficiencia para combatir infecciones. -TOMILLO. Tiene acción antiespasmódica bronquial y expectorante, por tanto es muy usado cuando hay tos productiva y también es útil en la bronquitis, en trastornos de la orofaringe, catarros de las vías superiores, e incluso en afecciones digestivas, meteorismo y cólicos. Se puede tomar en infusión, forma parte de muchos jarabes y cápsulas. También se consume el aceite esencial por su potente acción antibacteriana y su gran poder cicatrizante. -DROSERA. Acción expectorante y mucolítica, útil tanto en la tos espasmódica como en la tos seca. Muy usada en las infecciones de la orofaringe, y muy eficaz en la llamada “tos del fumador”. -AJO. Es un alimento excelente que entre otras cosas aumenta la resistencia orgánica contra las infecciones, pero en crudo a veces cuesta consumirlo. Para no perdernos sus propiedades antibacterianas y antifúngicas se puede tomar en forma de cápsulas. -JALEA REAL. Actúa como estimulante general y mejora la respuesta inmune. Tiene efecto sobre el rendi-

miento físico e intelectual. A veces se combina con otros nutrientes, vitaminas y/o minerales, que le hacen mejorar sus propiedades. -PROBIÓTICOS. Mantienen el sistema digestivo bien preparado y a la defensiva de cualquier agresión externa. Los niños y las personas de más edad son especialmente vulnerables, por lo que es muy conveniente un refuerzo de sus defensas. Existen preparados a base de propóleo, equinacea, liquen de Islandia, etc… que, solos o con jalea real, hacen mucho más ligero cualquier problema. Un complemento alimenticio muy seguro para beneficiar a los más jóvenes. Es sin duda un multi nutriente infantil, con una equilibrada composición, que contenga vitaminas del grupo B, calcio, magnesio, hierro y zinc, junto a otros nutrientes esenciales también son importantes los probióticos. No obstante, siempre se debe consultar con las personas especializadas en estos temas, antes de empezar a tomar cualquier aporte.

HÁBITOS SALUDABLES Aparte de reforzar nuestras barreras internas, es importante recordar una serie de buenos hábitos que nos harán más fácil pasar los meses de otoño-invierno. -Alimentación saludable: lo ideal es una alimentación lo más equilibrada y variada posible, y siempre basada en los productos de la estación, pues la tierra les da lo que nuestro cuerpo necesita, pero como es difícil de conseguir, a veces hay que recurrir a los complementos nutricionales. -Hidratarnos bien por dentro y por fuera, sin olvidar labios y manos que son muy susceptibles a agrietarse e irritarse en esta época. Tampoco debemos de olvidarnos de hidratar la cara con una crema apropiada a nuestro tipo de piel. Además, el uso de mascarillas, hace que tanto los labios como la cara reciban especial atención para evitar roces, granitos u otras afecciones. Beber mucha agua, caldos calientes, infusiones y zumos ricos en vitamina C. -Limitar la exposición al frío y, en la medida de lo posible, evitar las mojaduras. -Evitar los cambios muy bruscos de temperatura y la exposición directa a fuentes de calor intenso, la calefacción debe de estar a una temperatura agradable pero no demasiado alta. -Vestuario adecuado, ropa holgada para no comprometer la circulación y calzado adecuado a las inclemencias del tiempo. Mejor usar varias prendas en lugar de una sola muy gruesa y, siempre que sea posible, la que esté más en contacto con nuestra piel que sea de algodón y fibras naturales.

-Cada uno según sus posibilidades practicar algo de ejercicio físico para aumentar la producción de calor y mejorar la circulación de la sangre. -Evitar permanecer en lugares cerrados y con grandes concentraciones de personas. -Evitar el contacto con personas enfermas. -Depuración del organismo mediante drenajes y preparados que permitan la desintoxicación para ayudar al fortalecimiento y también a la regeneración. -Una buena higiene del sueño: la melatonina es una hormona producida en nuestro cerebro a partir de la serotonina. Su síntesis y liberación son estimuladas por la oscuridad y suprimidas por la luz. Cuando llega la noche y el ojo deja de captar luz, la retina manda estímulos a la glándula pineal del cerebro, y se inicia la liberación gradual de melatonina. La mayor concentración se alcanza en la mitad de la noche, y gradualmente disminuye hasta la mañana y permanece muy baja durante todo el día. Es muy importante esta hormona porque fortalece y potencia la acción del sistema inmunológico. Por tanto, dormir bien también nos ayuda a defendernos. -Y también muy importante: mantener la calma ante todas las situaciones nuevas que estamos viviendo. El estrés se produce cuando los “episodios” de la vida superan nuestra capacidad para afrontarlos, entonces nuestro organismo libera cortisol para poder escapar de estas situaciones estresantes, pero cuando su liberación se prolonga en el tiempo, afecta al sistema inmunitario reduciendo su efectividad ya que puede evitar la proliferación de linfocitos, que son las células encargadas de producir anticuerpos tan importantes para luchar contra cualquier ataque que podamos sufrir. Y no olvidemos: -Lavar las manos regularmente, pues son fuente de gérmenes y a veces origen del contagio. Si no podemos lavarlas, tener a mano una solución hidroalcohólica o un higienizante de manos es una buena alternativa. -Mantener en lo posible la distancia de seguridad. -Usar la mascarilla.

PRESENCIAL Y ONLINE

NRS: C-15-003877

NRS: C-15-001621

Corresponsable de la Unidad de Oftalmología Pediátrica y Estrabología del Complexo Hospitalario Universitario de A Coruña (CHUAC) Oftalmología general Cirugía de catarata sin ingreso Cirugía endoscópica vía lagrimal

Podología general helomas, hiperqueratosis, papilomas... Pie diabético Estudio informatizado de la pisada Ortonixia (Correctores ungueales)

C/ Pintor Seijo Rubio, Portal 4-6 escalera 6 1º B 15300 Betanzos · 981 77 49 26

Dolores musculares, articulares, de espalda, de cabeza Problemas mandibulares Traumatismos Lesiones deportivas Problemas posturales Problemas viscerales relacionados con alteraciones mecánicas Problemas circulatorios Bebés (cólicos, plagiocefalias, …)

C-15-004238

María Luisa Pérez Iglesias · Óptica, Herboristería, Parafarmacia Selgas

1 9 Bc

FÁCIL APARCAMIENTO · HORARIO FLEXIBLE

CITA PREVIA C/Brea 34, Edif. Trasdoval Bajo GUÍSAMO (BERGONDO)

628 44 09 77 www.rubalfisioterapia.es

20 B c

BETANZOS e a súa comarca · S e te mbro 2020

CLÍNICA KOREA HAN P R E V I A

MAIORES

Dirección: Calle Rollo, Nº 27 - 1º 15300 Betanzos Teléfonos: 690039333 / 646390497

C I T A

ESPECIALISTAS

Ana Isabel Ponte García · TCAE (auxiliar de enfermería) de Badía Asistencial

ACUPUNTURA - MASAJE

CLÍNICA PODOLÓXICA

u de

ra o d a j a b D a A r S t l de

Laura María Pita Paz

rio

Dia

Colegiado nº743

CALLOS · DUREZAS PÉ DIABÉTICO UÑA ENCARNADA...

981 775 163 (CONSULTA PREVIA CITA)

C/Rollo, 3-1º Izda. 15300 Betanzos

oy, como todos los días, me he levantado p a ra i r a t ra b a j a r. Cuando ya estaba subida en mi coche me he dado cuenta de que se me habían olvidado las mascarillas. Vaya, esta nueva normalidad no acaba de ser tan normal para mí... Que irónico llamarle normalidad a llevar la cara tapada y tener pánico a tocar los pomos de las puertas o miedo a darle dos besos a la señora Maruja, mi vecina, que cada vez que me cruzaba con ella siempre se acercaba a darme su confortador abrazo, "como che vai neniña?" siempre me decía. A veces era casi fugaz ya que siempre voy con pri-

info@ibogar.es

Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental

PARDELLAS Nº de colexiados: 15001293 e 15001602 Nº de rexistro sanitario: C-15-001500

Tratamento integral da túa boca coa última tecnoloxía: ORTOPANTOMOGRAFÍA DIXITAL Especialistas en ciruxía e implantes cos tratamentos máis novedosos Arreglamos a rotura da súa prótesis nunha hora Financiación inmediata a su medida sen intereses

Pida a súa cita no 981 77 13 26 Rúa Caneiros, 3 baixo dereita Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

sas. Ahora me arrepiento de des consentidos, porque no no pararme con ella cada existe mayor satisfacción segundo, pues ahora solo que ver a mi Manuel acarinos queda sonreírnos con los ciándose la cara después de ojos distanciados. Por lo un afeitado, o reírse mientras menos ella me saluda, hay paseamos y me cuenta sus quien al verme el uniforme a n é c d o t a s , y a s í p o d r í a puesto cambia de acera, y yo seguir hasta el aburrimiento, me pregunto ¿qué os pasa? porque no existen prejuicios me dedico a cuidar de nues- ni pandemias que puedan tros mayores... ¿me merezco con mis ganas de quererlos tal desprecio? Pero, sincera- cada día más. Lo único que espero es mente, tampoco es que me poder ayudarimporte... los y poder Soy una cruzar este c h i c a amargo camimuy aforno sin que nos tunada, ¡AY! QUE lleve la amart e n g o BONITO SERÍA gura a sus muchos QUE LA GENTE casas, ya que abuelos. SE QUITASE DE para mí es mi Sí, así es, mayor preocuporque TANTOS Y pación. Sé que cada una TANTOS son muy vulde las PREJUICIOS... nerables, por personas eso necesitan a las que toda mi ayuda, cuido las ojalá pudiese considero de la familia, y me hacen muy concienciar a todo el mundo feliz al igual que intento cada de que su vida está en riesdía con mi sonrisa o con mis go, quizás si vieran sus sonriojos sonrientes hacerlos feli- sas, quizás si escucharan sus ces a ellos, ya que esta pro- anécdotas o quizás...¡no sé! fesión no es en sí un trabajo Todo esto ronda en mi cabesino, más bien, una vocación, za día tras día, pero una no una forma de ganarse la vida puede permitirse caer, por ellos, por mí. ¡¡siendo felices!! Mañana será un nuevo día y O si no, que le pregunten a Teresa, mi querida consenti- sé que todos saldremos de da, lo felices que somos can- esta, o por lo menos las cuitando por Pantoja mientras dadoras de ayuda a domicinos aseamos, nos vestimos, lio estoy segura de que hareo levantamos, porque sí, lim- mos nuestra parte, ojalá pio culos, y sí señores, he mañana me despierte y todo esto haya sido un sueño y estudiado para a hacerlo... ¡¡Ayyy!! que bonito sería que las capas las vuelvan a que la gente se quitase de llevar los héroes y no los sanitarios, pero, querido diatantos y tantos prejuicios... Mientras tanto yo seguiré rio, te aseguro que si no lo ha siendo feliz, cuidando, acom- sido ya, pronto será un mal pañando, ayudando y, sobre recuerdo del que todos saltodo, queriendo a mis gran- dremos.

ESPECIALISTAS

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2 02 0

SA L U D Esther Beltrán Valcárcel · Médico de Familia del Centro de Salud de Betanzos

CONSECUENCIAS PSICOLÓGICAS El COVID-19 está ocasionando una situación sanitaria sin precedentes en todo el mundo, obligando a tomar a los países medidas políticas muy severas, que están causando graves consecuencias a nivel socioeconómico. Y la salud mental, que es tan importante como el bienestar físico, también se ve afectada por este coronavirus.

TODA la población debe ser responsable y colaborar con las autoridades sanitarias ante una enfermedad que mata, no dispone de tratamiento específico ni vacuna y que causó más de 800.000 muertos en el mundo (superando los 28.000 en España y los 600 en Galicia). Por eso se deben aplicar todas las medidas legales en un estado democrático de derecho como el nuestro, contra cualquier situación o circunstancia que impida garantizar la salud de la población (negacionistas del Covid-19, movimientos anti mascarillas, incumplimiento poblacional de las medidas implantadas por las autoridades sanitarias...). Se consideran más vulnerables psicológicamente: personas mayores, población infantil, grupos profesionales sometidos a estrés por un mayor riesgo de contagio (por ejemplo sanitarios, fuerzas del orden público, etc.), tener patologías mentales previas, migrantes, bajos ingresos o espacio de vivienda reducido entre otros.

PROBLEMAS PSICOLÓGICOS La incertidumbre sobre el futuro laboral, el miedo a enfermar, morir, o a no poder despedirse de sus s e re s q u e r i d o s , va n a repercutir en la familia, actividad laboral y en nuestras relaciones interpersonales causando distintos problemas psicológicos: - irritabilidad - a l te ra c i o n e s d e l sueño - ansiedad - estrés - dificultad para concentrarse - síntomas somáticos (quejas físicas en ausencia de organicidad) - depresión

CLINICA DENTAL

Dr. Enrique Núñez Núñez MÉDICO ESTOMATÓLOGO

Pza. Hnos. García Naveira, 7-2º - Telf. 981 774281-BETANZOS Telf. 981 673008 - SAN TIRSO - Abegondo

CLINICA DENTAL Mª. del Pilar Viqueira Amor Médico Estomatólogo - Dentista Coleg. nº 372

C/Dr. José Fariña, 2 - 2º B - Telf. 981 77 31 08 · BETANZOS

al convivir con el COVID-19

RESPONSABILIDAD

21 Bc

RECOMENDACIONES El impacto psicológico del COVID-19 se puede disminuir adoptando además de comportamientos recomendados para prevenir el contagio (mascarilla, lavado de manos, distancia social, limitación de reuniones con el mínimo grupo de personas, etc.), siguiendo las siguientes recomendaciones: - Comprender y aceptar que los cambios emocionales son esperables en la situación socio sanitaria y económica que estamos viviendo, pero esperanzados que van a ser transitorios y que, salvo que tengan una gran intensidad o nos repercuta en las actividades de nuestra vida diaria, no van a necesitar de tratamiento médico. - Mantenerse informado evitando la sobreexposición en los medios de comunicación y redes sociales sobre COVID 19 - Intentar llevar una rutina diaria en la medida de lo posible. - No hablar constantemente del coronavirus. - Practicar alguna actividad física. - Disfrutar de actividades de ocio, lectura, música, etc.

2 2 Bc

PULSO

BETANZOS e a súa comarca · S e te mbro 2020

OPINIÓN

ece aos partidos "Betanzos e a súa comarca" ofr ión Municipal este que forman parte da Corporac s op inió ns sob re esp azo pa ra exp res are n as súa como é neste caso, temas propostos polo xornal ou, que cada un dos sobre cuestións de actualidade grupos considere de interese.

opinión

POLÍTICO

"Betanzos e a súa comarca" non se responsabiliza das opinións manifestadas polos partidos políticos nesta sección A educación compón un dos piares máis importantes da nosa liña de traballo político. Os socialistas temos claro que a crise sanitaria e económica que estamos a atravesar pola Covid-19 fai que teñamos que dobregar os esforzos e as liñas de acción no campo educativo. Durante o confinamento, fomos o primeiro municipio que impulsamos dispositivos para que as familias que non tiñan conexión a internet puidesen, os seus fillos, continuar en igual de condicións os estudos e que iso non supuxese un problema para a súa formación. E agora, para este novo curso escolar, non aforraremos á hora de atender as demandas educativas, realizanA XUNTA DEIXA SÓS do as actuacións que sexan necesarias AOS COLEXIOS NA para garantir a seguridade e saúde dos/as escolares betanceiros/as. Desde o ConceVOLTA Á CLASE llo asumiremos os gastos que supoñan estas actuacións a pesar de que quen debese afrontalos sería a Xunta. Pero esta política de recortes, esta política onde a educación parece non ser unha das prioridades do goberno galego fai que os concellos teñamos que asumir os gastos nesta parcela, porque senón, os nosos centros escolares non poderían desenvolver a actividade lectiva cumprindo os protocolos establecidos pola Covid-19. Así, desde o Concello asumiranse os custos dos monitores que sexan necesarios para coidar aos alumnos; gastos de limpeza, e das obras de adaptación necesarias das instalacións. O único obxectivo é dispoñer de servizos imprescindibles para poder conciliar a súa vida familiar e laboral e que os nenos e nenas conten con todas as medidas necesarias que garantan a súa seguridade. Hai uns días trasladamos á Xunta o noso malestar pola situación. Lamentamos que a única achega da Xunta para un centro dun milleiro de alumnos fosen dúas caixas de máscaras, unhas cen, destinadas a aqueles alumnos aos que se lle poidan romper durante a xornada lectiva. Iso, cremos que non é normal. Para poder cumprir o protocolo establecido haberá que adecuar as instalacións escolares e ese acondicionamento terá que realizalo o Concello a pesar de que non é unha competencia propia. Haberá que sinalizar, instalar dispensadores de xel hidroalcohólico, separar aulas en infantil para que cada unha sexa independente da outra e conten con baño propio; reformar as entradas e instalar un novo portalón automático cun custo, por exemplo, que supera os 5.000 euros; ou realizar a limpeza, tres veces cada xornada, con medios municipais. Estas actuacións terán que ser sufragadas directamente polo Concello con fondos propios. De momento non se cuantificou exactamente pero estamos a falar dunha cantidade moi importante que os betanceiros e betanceiras teremos que asumir en solitario porque a Xunta non vai destinar un só euro para iso. O Concello e outros de Galicia teremos que asumir este gasto porque a través da Fegamp xa nos comunicaron que non realizarán achegas extra aos concellos a pesar de que a Xunta vai recibir unha achega moi importante por parte do Estado para Educación.

A Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos Centro Comercial Aberto representa, xestiona, promociona e defende os intereses do comercio e das empresas de Betanzos.

ACEBE CCA Unha infraestrutura creada e en constante evolución. Un equipo técnico e humano con formación e experiencia. O vínculo de unión entre o sector comercial e empresarial de Betanzos e as institucións locais, provinciais e autonómicas.

Los concejales y concejalas del PSOE de Betanzos han dejado muy claro cual es su escala de intereses y prioridades. Su voto en contra de la moción del PP para destinar el ahorro de los vecinos y vecinas a las necesidades de éstos, no deja lugar a dudas. Han preferido servir a los intereses del presidente, Pedro Sánchez, y del PSOE, a los justos derechos de los betanceiros y betanceiras. El PP de Betanzos solicitó en el pleno celebrado el mes pasado, destinar el remanenBETANZOS, AL te y el superávit, lo ahorrado, a S E R V I C I O D E reforzar los servicios, ayudas e inversiones, dirigidas a paliar los SÁNCHEZ importantes perjuicios causados por la pandemia del Coronavirus19. Para el PP de Betanzos, esta sería la forma correcta de utilizar los recursos económicos generados por el ahorro de cada uno de los betanceiros. El esfuerzo y el sacrifcio hecho por cada uno de los ciudadanos debería revertir en todos y cada uno de los ciudadanos. Esto es lo que nos parece justo y así creemos que se debe actuar. Pero, los hechos son los que son, la alcaldesa y sus compañeros de partido, han preferido hacer seguidismo de Sánchez y, sin cuestionar mínimamente la voluntad del presidente del gobierno, correr en su auxilio. No han sido capaces de decir, ni siquiera con la boca pequeña, que el ahorro de los vecinos tiene que revertir en los vecinos y no en prolongar de forma artifcial un Gobierno de España en la UCI. Un Gobierno de Sánchez que, mientras esté conectado a los recursos económicos de Europa, a los recursos económicos esquilmados a los concellos, podrá seguir en coma funcional, sin otra capacidad que la ocurrencia a salto de mata. Un gobierno que tiene vida, pero ya hace tiempo que ha dejado de tener actividad cerebral. Con el ahorro de millones de vecinos de los 8.000 ayuntamientos de España, podrá Sánchez vivir políticamente un poco más. Eso sí, condenándonos a todos a privaciones de todo tipo. Lamentablemente, el gobierno local de Betanzos, ha preferido ser la cabeza de un ratón a la cola de un león. Ha preferido ser servil con los poderosas y cruel con los humildes. Es paradójico que un partido que se dice obrero y socialista, opte por arrodillarse ante el poder a defender al pueblo. O a lo mejor no. El que quiera seguir viviendo engañado, que siga creyendo lo increíble.

FAITE SOCIO por só 15€/mes

981 77 45 74 Tickets de aparcamento con descontos para soci@s no parking de Betanzos. Cursos de formación para @s nos@s asociad@s a través da Cámara de Comercio. Posibilidade de promoción a través das nosas RRSS, a nosa web e outros medios.

www.comerciodebetanzos.com

Chega setembro, tradicionalmente o mes da volta á rutina, á normalidade e á tranquilidade para as familias. Mais a nova normalidade truncou tamén isto e setembro estase a converter nun quebradeiro de cabeza máis. A volta ás escolas, lonxe de implicar unha axuda á conciliciación, está a significar un auténtico problema. Porque si, as escolas hai moito tempo que deixaron de ser simplemente lugares de ensino e V O L T A Á S aprendizaxe para se converter en AULAS E CONCI- axentes de socialización e nun dos piares da conciliación da vida famiLIACIÓN liar e laboral. As familias precisan, precisamos, das escolas e dos servizos asociados a elas para desenvolver a nosa vida laboral con tranquilidade, nomeadamente as mulleres, que somos as que principalmente nos ocupamos dos coidados dos fillos e fillas. No momento de escribirmos estas liñas, a Xunta de Galiza segue sen modificar un protocolo que marca o retorno ás clases sen ter claro que alumnado debe levar máscara, con distancias de menos de un metro real entre a rapazada e que se basea en que o estudantado estará “mirando na mesma dirección e sen interactuar”. No caso de Betanzos, o Concello segue sen precisar as medidas que se van adoptar no servizo de limpeza e nos servizos de mañanceiros e comedor (uns servizos que son de competencia municipal). Por non saber, as familias betanceiras non saben se as súas pequenas foron admitidas nestes servizos: o curso pasado o Concello avisou a tarde anterior ao comezo do curso de que as pequenas foran admitidas ao comedor (nada dicían do servizo de aula matinal), co transtorno que isto ocasiona para a planificiación da vida familiar. Por outro lado, a Escola Infantil Municipal Santiago de la Fuente tamén sofre desta incerteza na planificación. Contando con catro espazos para clases e con persoal para atendelas, o Concello decide unificar a aula de 2-3 anos, creando así un grupo masificado onde debería haber dúas unidades. É dicir, creando un problema onde non debería habelo. Igualmente, suprímise a quenda de tarde ao considerar que non hai solicitudes, pois catro familias betanceiras que pediron este servizo non se consideran suficientes. As familias e a sociedade necesitamos que os gobernos comecen a tomar en serio a cuestión da conciliación e asuman que os coidados non poden recaer exclusivamente nas mulleres.

BENEFÍCIATE DOS NOSOS SERVIZOS

Unha páxina web na que promocionar e informar sobre a actividade da asociación e dos seus integrantes e cun espacio propio gratuito para cada asociad@. Betanzos e a súa comarca, un medio de comunicación propio, cunha tirada de 11.000 exemplares distribuídos por toda a comarca, @s soci@s teñen prezos vantaxosos na contratación da publicidade.

Convenios con bancos, empresas, entidades... e con condicións vantaxosas para @s soci@s Información e asesoramento sobre novidades legais relativas a cada sector, subvencións, cursos… Organización periódica de campañas e actividades de promoción do comercio e das empresas locais.

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2 02 0

ANUNCIOS BREVES

ANUNCIOS BREVES ■ ENSINO CLASES PARTICULARES todos los niveles (Primaria, Secundaria, Bachillerato, Ciclos, Universidad). Dificultades de aprendizaje, alteraciones del lenguaje. PEDAGOGA, LOGOPEDA. Presencial y online. Tlf. 606438224 PROFESORA NATIVA DE INGLÉS da clases personalizadas desde Primaria a Bachiller. Tlf. 630538981

■ BUSCAN TRABALLO SE OFRECE cuidadora de personas mayores por horas o como interna. Buenas referencias. Tlf. 657315936

MUDANZAS. Ámbito comarcal e nacional. Samuel. Tlf. 676082325 www.samuelportesespecializados.com SE REGALA tierra de desmonte ideal para relleno. Tlf. 676497696. RELOJERO, diplomado en Suiza, arregla y restaura relojes antiguos, de pared y bolsillo. Arreglo también relojes automáticos, cronógrafos, sumergibles, control hermetismo. Garantía. Tlf. 981773657 TRADUCCIONES TRAD U M A N . Tr a d u c t o r e s -Intérpretes. Congresos y Traducciones Juradas. Viajes al extranjero. Asesoría internacional Tlf. 646586099 www.traduman.com

■ VENDAS VARIAS

■ VARIOS TAROT. María. También CARTAS ASTRALES. Aclara tus dudas: pasado, presente, futuro. Se responde cualquier pregunta. Seriedad. Claridad. Tlf. 638625976 REALÍZANSE PORTES E

SE VENDE leña seca de carballo y mixta en hachas (a medida). Transporte a domicilio. Tlf. 645583256. SE VENDE barrica de vino, antigua, sin fugas. Medidas: 84x50 cm. apro-

23 Bc

La receta del mes

Ensalada de rollitos de salmón

ximadamente. Precio: 80 euros. Tlf. 606972259. VENDO monte de 4,5 ferrados en Irixoa. Tlf. 605908050 SE VENDE FINCA en Souto, labradío do Ermeiro. 847 m2, no urbana. Cerrada, con frutales, pozo legalizado, fácil acceso, aparcamiento. Tlf. 669644767

Receta cedida por Restaurante Cho INGREDIENTES -75 grs. de mezclum de lechugas

-8 tomates cherry -75 grs. de maíz dulce -80 grs. de salmón ahumado en lonchas

■ ALUGUERES

-1 aguacate maduro -1 tomate natural

ALQUILO en Betanzos, pequeño apartamento amueblado, calefacción, TV. etc. Tlf. 629291440

-4 langostinos -12 gambas

-6 cucharas soperas de aceite oliva

-Cebolla crujiente

■ VIVENDAS VENDAS

-Queso curado

-2 cucharas soperas de vinagre de Módena

-Crema balsámica

-Sal

ELABORACIÓN

1./ Cocer los langostinos y las gambas en agua con sal; en cuanto levante el hervor retirar y enfriar en agua con hielo para que la carne quede firme. Picamos y reservamos.

SE VENDE PISO luminoso y acogedor en centro histórico. 90 m 2. 2 dormitorios, amplio salón-comedor, gran cocina, 2 baños, balcón y espacioso hall. Plaza de g a ra j e y a s c e n s o r. T l f. 679705473 SE VENDE PISO en Rúa Castelao, número 1, 116 m útiles, 3 habitaciones, 2 baños, amplia plaza de g a r a j e y t r a s t e r o . T l f. 687494709

2./ Pelar el tomate y el aguacate. Los troceamos en dados finos y los mezclamos con las gambas y los langostinos. Añadimos a esta mezcla 3 cucharadas de aceite de oliva, 1 de vinagre y sal al gusto. Removemos para que todos los ingredientes se integren bien. 3./ Rellenamos las lonchas de salmón con esta mezcla. 4./ En un plato amplio disponemos el mezclum de lechugas, los tomates cherry troceados y el maíz. Aliñamos con aceite, vinagre y sal. 5./ Colocamos encima los rollitos de salmón y terminamos con la cebolla crujiente, el queso recién rallado y la crema balsámica.

Publicación mensual de distribución gratuíta. 11.000 exemplares. DEPOSITO LEGAL ◗ C-1555 / 92 EDITA ◗ Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos Centro Comercial Aberto (ACEBE CCA). DIRECTOR ◗ Mariano García ENDEREZO ◗ Praza Mestre Xosé Dapena, 1 baixo CONTACTO ◗ Telf: 981774574 - 618829804 · e-mail: periodico@comerciodebetanzos.com PUBLICIDADE ◗ publicidade@comerciodebetanzos.com, Carmen Miragaya Losada. REDACCIÓN ◗ Mª Isabel Souto Medín. COLABORADORES neste número ◗ Laura Gestal, Mercedes Casanova, Jesús Ramos, Carmen Núñez, , Mª Luisa Pérez Iglesias, Ana Isabel Ponte García, Esther Beltrán Valcárcel, Domingo Presas, @viajocomoquiero. COLABORADORES GRÁFICOS ◗ Arume, Unsplash, Freepik, Pixabay. REPARTO ◗ Servicio Postal Coruña S.C.

Betanzos e a súa comarca non se responsabiliza das opinións manifestadas polos seus colaboradores. Queda prohibida a reproducción total ou parcial dos textos publicados en Betanzos e a súa comarca por calquera outro medio sen a autorización expresa e por escrito do editor.

Enderezos electrónicos Redacción: periodico@comerciodebetanzos.com Publicidade: publicidade@comerciodebetanzos.com

Asociación de Comerciantes de Empresarios de Betanzos · ACEBE.CCA: 981774574 · Concello de Betanzos:981770011 · Servizos Sociais: 981770707 · Policía Local Urxencias: 981770602 Información: 981770694 · Protección Civil: 981774742 · Servizo de limpeza: 981771428 · Bombeiros 112: 981775153 · Biblioteca: 981771946 · Museo das Mariñas: 981773693 · Arquivo Histórico: 981773692 · Oficina Municipal de Información Xuvenil: 981771300 · Oficina de turismo: 981776666 · Urxencias médicas: 061 · Centro de saúde de Betanzos Teléfonos de cita previa: 981772556 · 981772673 · Servizo Municipal de Augas (VIAQUA): 981772112

· Fenosa Averías (24H): 901404040 · Oficina de Correos: 981771888 · Servizo de Recadación Deputación Provincial: 981771835 · Axencia Tributaria: 981776516 · Rexistro da Propiedade: 981770212 · Xulgados XULGADOS DE 1ª INSTANCIA Nº 1: 881881405 Nº 2: 881881411 Nº 3: 881881425 Nº 4: 881881440

- I.E.S. F. AGUIAR: 881960165 - GARDERIA MUNICIPAL: 981772552 - GALIÑA AZUL: 645258628 - ESCOLA INFANTIL "NENO XESÚS": 981772586 PARADAS DE TAXIS - PRAZA DE GALICIA: 981770202 - RADIO TAXI BETANZOS: 981774990 (Servicio 24 horas) - TELE TAXI: 981771515

- LEIS: 981770656 - GALERA: 881986227 - AS CASCAS: 881986171

ESPAZO XOVE: 881880279

19.30 h Santo Domingo Domingo

FARMACIAS DE GARDA

12.00 h Santo Domingo

- COUCEIRO

19.30 h Santo Domingo

(Do 4 ao 11 de setembro) - RICARDO CAMPOS - A GALERA (do 18 ao 25 de setembro)

FARMACIAS - COUCEIRO: 981770103 - RICARDO CAMPOS (Soportais): 981770304

De luns a sábado

10.30 h Os Remedios

(do 11 ao 18 de setembro) COLEXIOS - CEIP VALES VILLAMARIN: 881880237 - CENTRO PAI MENNI: 981770056 - I.E.S. AS MARIÑAS: 881880254 - NTRA. SEÑORA DEL CARMEN ATOCHA: 981770452

HORARIO DE MISAS

- AS CASCAS (do 25 de setembro ao 2 de outubro)

Catequese parroquial Comezo en outubro. Preinscrición durante o mes de setembro. Máis información por teléfono 669386121 ou por e-mail: untia@icloud.com

- LEIS (do 2 ao 9 de outubro)

Despacho parroquial: 981770462

e a súa comarca

BETANZOS