Eylül-Ekim 2016.indd 1
04/10/16 13:38
Abdi İpekçi Spor Salonu
E5 Çevreyolu Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı
MARMARAY KAZLIÇEŞME İSTASYONU (100 metre)
Kazlıçeşme
Sahi lyol u
Taksim - Eminönü
MARMARA DENİZİ
Yedikule
Bakırköy Atatürk Airport
Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı ZAKİRBAŞI SOKAK NO.32 34020 KAZLIÇEŞME - İSTANBUL TEL: 0212 582 50 50 PBX FAKS 0212 547 11 21 www.surppirgic.com
Eylül-Ekim 2016.indd 2
04/10/16 13:38
!
SURP PIRGİÇ DERGİSİ
ÜCRETSİZ
ABONELİK FORMU Adı: ............................................................................................................................................................................................ Soyadı: ......................................................................................................................................................................................... Mesleği: ............................................................................................................................................................................. Doğum Tarihi: ...................................................................................................................................................................... Firma Adı: .......................................................................................................................................................................... Ev Adresi
İş Adresi
Adres: ................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................................................
Semt: ...................................................................................................................................................................................... Şehir: ..................................................................................................................................................................................... Ülke: ...................................................................................................................................................................................... Ev Telefon: .......................................................................................................................................................................... İş Telefon: .......................................................................................................................................................................... Gsm Telefon: .......................................................................................................................................................................... E-Posta: ................................................................................................................................................................................ Ücretsiz abonelik için formu doldurarak lütfen bize ulaştırın. Adres: Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Zakirbaşı sokak no:32 - 34020 Kazlıçeşme - İstanbul / Türkiye Telefon: +90 212 582 50 50 - +90 212 510 80 52 Faks: +90 212 582 69 91 e-posta: markrid.arslan@surppirgic.com
3
Eylül-Ekim 2016.indd 3
04/10/16 13:38
SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ AYLIK DERGİSİ SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ VAKFI YÖNETİM KURULU ADINA SAHİBİ
BEDROS ŞİRİNOĞLU SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ H. MAKRUHİ B. HAGOPYAN SAYFA DÜZENİ TEOMAN MAT KATKIDA BULUNANLAR MARKRİT ARSLAN NAİRA SÜZME HİLDA KARAPEKMEZ YÖNETİM YERİ Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Zakirbaşı Sok. No:32 - 34780 Kazlıçeşme - İstanbul 0212 582 50 50 0212 510 80 52 Faks 0212 582 69 91 Yaygın Süreli Yayındır Para İle Satılmaz DİZGİ ve BASIM Teo Ajans - 2015 Mahmutbey Mah. Taşocağı Cad. Ağaoğlu My Office 212 Residence No:3 Kat:7 Ofis:106 Güneşli - Bağcılar / İSTANBUL 0212 659 59 31
Saygıdeğer Okurlarımız, Yeni bir sezonun ayak seslerini duymaya başlıyoruz. Yeni bir dönem başlıyor ve bize geleceğe hazırlanma çağrısında bulunuyor. Bizi bekleyen geleceğin yeni olanaklarıyla heyecanlanıyoruz, ama bu heyecan ve coşku sorumluluklarımızı da büyütüyor. Hastanemizi daha büyük bir sorumluluk duygusu ve görev aşkıyla yeni döneme hazırlıyoruz. Yeni ve gelişkin makinalar alıyor, faaliyetlerimizin etkinliğini artıracak düzenlemeler yapıyor ve halkımıza daha iyi hizmet edebilmek için hastanemizde yeni birimler açıyoruz. Yeniliğe, yenilenmeye, geleceğin olanaklarına ve heyecanına övgüler düzüyor ve ona hazırlanıyoruz. Ama bunu yapabilmek için dayandığımız güçlü temeli, hastanemizin köklü geçmişini ve prensiplerini hiç unutmuyoruz. Bu geçmiş sayesinde geleceğin bilinmezliğinden korku değil heyecan duyuyoruz ve kendimizi ona hazır hissediyoruz. İnsanlığın geleneksel değerlerinin, toplumumuzun büyük yardımseverlerinin paylaşım ve fedakârlık dolu ruhu geçmişi ve geleceği kopmaz bir şekilde birbirine bağlıyor. Kısa bir süre önce kaybettiğimiz hastanemizin son zamanların en büyük bağışçısı Vırtanes Saatçi geçmişin yardımseverlik ruhunu kurumumuza taşıyan, geleceğe daha güvenli bakmamızı sağlayan en büyük bağışçımızdı. 184. Doğum günümüzde kendi adı verilen Yaşlı Bakımevi’nin açılması için büyük katkıda bulunan hastanemizin daimi bağışçılarından Vırtanes Saatçi bizim için kurucumuz Kazaz Artin Amira’nın günümüzdeki takipçilerinden biriydi.
Murat Ofset Solakzade Sokak No:5 Beyoğlu - İstanbul 0212 244 47 36
4
Eylül-Ekim 2016.indd 4
04/10/16 13:38
SURP PIRGİÇ SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ AYLIK DERGİSİ KURULUŞ: SÂLNAME OLARAK 1900-1910 ve 1924-1949 AYLIK DERGİ 1949 SONRASI SENE 66 NO: 797-798 EYLÜL - EKİM 2016
76 yaşında aramızdan ayrılan Saatçi, İstanbul Gedikpaşa’da doğmuş, Mesropyan ve Getronagan okullarını bitirmiştir. Yirmi iki yaşında Arjantin’e, ardından Paraguay’a giden Saatçi daha sonra annesi ve kızkardeşinin yanına İsviçre’ye yerleşmiştir (Kızkardeşi olan Alis Mayda Saatçi Vakıf hastanemizde takriben 1960’lı yıllarda hemşire olarak çalışmış bilahare mesleğini İsviçre’de devam ettirmiştir). İşi dolayısıyla ömrünün büyük kısmı İsviçre, Endonezya, Hindistan ve Afrika dolaylarında geçen Saatçi, dünya çapında faaliyet gösteren ilaç sanayii şirketleri için hammadde bitkisel ürün temin etmekteydi. İtalya’da yakalandığı amansız hastalık sonucu kaybettiğimiz Saatçi’nin naaşı İstanbul’a getirildi ve 30 Temmuz 2016’da Kumkapı Ana Kilisesi’nde düzenlenen törenden sonra daha evvel İsviçre’den naaşlarını gettirdiği annesinin ve kızkardeşinin yanına Balıklı Ermeni Mezarlığı’ndaki aile kabristanına gömüldü. Hastanemizin bu büyük yardımseverinin anısı önünde bir kez daha saygıyla eğiliyoruz. Her şey bitiyor, hayat da sona eriyor ama insanlığa katkıda bulunmanın verdiği memnuniyet, gelecek güzel günlere duyulan inanç ve coşku kuşaktan kuşağa devam ediyor. Hastanemizin varlığı bu heyecan, inanç ve coşkunun en büyük kanıtıdır. Not: Bu sayının hazırlanmasında emeği geçen Sayın Arsen YARMAN’a teşekkür ederiz. © Yayımlanan yazıların ve resimlerim tüm hakları saklıdır. Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı’ndan izin alınmaksızın fotokopi dahil, optik ve mekanik herhangi bir yolla kopyalanamaz, çoğaltılamaz, basılamaz, yayımlanamaz. Dergimizde yer alan makalelerin içeriğinden yazarları sorumludur.
5
Eylül-Ekim 2016.indd 5
04/10/16 13:38
İNDĞÇ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR USİUKŞĞK İNDĞÇ YĞMRV UÖÜ$ ARDUZEUZNJR ANÜUÇUĞQNDKŞUZ UZNDZNF UĞI*ZUITĞ HŞIĞNİ BRĞRZ*PLND :SÇUÜĞUHŞI A$ SU?ĞNDAR H$ WUMNÇŞUZ T>UEĞNDKRDZ KTNSUZ SUK U>UMRJZŞĞ SUĞÜĞRI UĞİLUZ ZURĞU İRDÖST ARLIU ÜUĞUYT?STÖ FUĞVUMUZ FUWĞ İndğç Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznj Öu=rğhubg Ynpnj Krd 32 - 34780 Üuölgvtbst - Rikuzhndl 0212 582 50 50 0212 510 80 52 (u=i! 0212 582 69 91 Huğçşğumuz Ağuıuğumndkrdz Uzfouğ T
ÜĞUBUĞNDKRDZ ŞD IHUÜĞNDKRDZ Kt+ Ucuzi - 2013
Suasndıhtw Sua$ Kub+oupg Hnpnıuw Upu+plnd Suw *)ri 212 Ğtirıgzi Krd 3 Wuğm 7 *)ri 106 Mrdztblr - Hupogluğ 0212 659 59 31
SNDĞUI *(İTK İnlu=öuıt Ynpnj Krd 5 Htw+plnd - Rikuzhndl 0212 244 47 36
Wuğüşlr Gzkşğjnpzşğ^
Znğ şpuzumr sg işsrz mg üızndrz=! Znğ bğ<uz sg mg kşdumn.şz=^ nğ sşör mnv m'ndppt ethr uhuüuw huığuiındşlnd! Sşör ihuinp uhuüuw znğ muğşlrndkrdzzşğnf wndönds mg öüuz=^ çuwj uwi wndöndsz nd .uzeufuxndkrdzg sşğ huıui.uzuındndkrdzzşğg udşlr ,uzğumbrx mg euğqzt! Sşğ Arduzeuznjg znğ bğ<uzr sg mg huığuiışz= udşlr sş, huıui.uzuındndkşuz öüujndsnf şd huğıumuzndkşuz zndrğndsnf! Znğ şd uğerumuz sş=şzuzşğ mg üzşz=^ sşğ ub.uıuz=g uğerdzuçşğnp ,ğuürğzşğ mg sbumşz= şd sşğ cnpnfndğerz udşlr lud ,uxuwşlnd ausuğ Arduzeuznjri st< znğ suizuçucrzzşğ mg çuzuz=! Znğnüşlnd^ znğnündşlnd^ uhuüuwr ndppşul znğ mu ğşlrndkrdzzşğnf şd nüşdnğndkrdzzşğnf ıuğndu,% uğerdzudnğ bğ<uz sg ersudnğşl mg huığuiındrz=! Uırmu gzşlnd ausuğ iumuwz^ vşz= snxzuğ şğçş= sşğ ndzşju, ö+ğudnğ arsg^ sşğ arduzeuznjr yuxudnğ uzjşulg şd nğeşüğu, imöçndz=zşğg! Uwi uzjşulr huıouxnf^ n_v kt mg fu.zuz= uz,uz+k uhuüuwtz^ uwl wndönds mg öüuz= şd sşz= sşö huığuiı mg zmuışz= uhuüuw ynğqndkrdzzşğnd! Suğemndkşuz uduzeumuz uğct=zşğg^ sşğ audu=umuzndkşuz sş, çuğşğuğzşğnd uzqzndtğ şd önauçşğşul nürz^ uzjşulz nd zşğmuz uhuanf mşğhnf rğuğnd m'usğujzşz! Arduzeuznjri sş,uünwz çuğşğuğzşğtz Fğkuzti İuukogz^ önğ muğo sr<nj sg uxu< mnğizjndjrz=^ stmz tğ uwz çuğşğuğzşğtz^ nğnz= uzjşulr çuğşğuğumuz nürz mg buğndzumşz uhğşjzşl şd m'uhuanfşz nğ udşlr wiıum ışilumuz ndzşzuz= uhuüuwr zmuısusç! Arduzeuznjri fupşsr çuğşğuğzşğtz Fğkuzti İuukog^ nğ Arduzeuznjri Arszuğmndkşuz 184ğe$ ıuğşeuğqrz uxkrd Arduzeuznjri st< Auzüiıuıuz sg çujsuz ausuğ sş, zşğeğnds ndzşjud^ Arduzeuznjri arszuerğ Üuöuö Uğkrz Usrğuwtz şı= zşğmuw +ğşğnd sş,uünwz çuğşğuğzşğtz stmz tğ!
6
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 6
11.10.2016 11:31:09
İNDĞÇ YĞMRV USİUKŞĞK İNDĞÇ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR Arszndu, ıuğşürğ= 1900 - 1910 şd 1924 - 1949^ rçğ Usiukşğk 1949 IUĞR 66 KRD 797 - 798 İŞHIŞSÇŞĞ - ANMIŞSÇŞĞ 2016
İuukog^ nğ 76 ıuğşmuzrz çuczndşjud mşuz=tz^ ,zud Rikuzhndl^ Mtırmyubu! Uduğışj Sşiğnhşuz şd Mşeğnzumuz fuğcuğuzzşğg! ?iuzşğmnd ıuğşmuz tğ^ şğç zu. üzuj Uğcuzkrz^ uhu Yuğumnduw şd udşlr şı= rğ s+ğ şd =ğn< aşı auiıuındşjud Öndrjşğru!&?nwğg% Ulri Suwıu İuukog sşğ arduzeuznjrz st< 1960umuz kndumuzzşğndz nğhti Çnwc ?nwğ ub.uıu,^ udşlr şı= rğ uihuğtög buğndzumu, tğ Öndrjşğrnw st</! İuukog^ uihuğtörz çşğsusç^ rğ mşuz=rz sş,uünwz suig uzjndj Öndrjşğrnw^ Tzınztörnw^ Azemuiıuzr şd Uyğrmtr st<! Rğ ünğ,z tğ ausuwz ub.uğar ıuğu,=rz^ eşpşğnd nğhti zu.uzrdk ünğ,u,ndu, çnwişğnd uhuanfndsg! İuukogz mnğizjndjrz= Rıulrnw st<^ uzçndcşlr arduzendkşuz huıouxnf! Rğ uzbndzv suğsrzg Rikuzhndl yn.ueğndşjud! Wndpuğmudnğndkrdzg muıuğndşjud 30 Wndlri 2016rz Ündsüuçndr Suwğ Şmşpşjdnw st<^ ndğmt suğsrzg yn.ueğndşjud nd usynyndşjud Hulg=lgr üşğşösuzuındzg^ zu.uhti Öndrjşğruwtz uwiışp yn.ueğndu, rğ s+ğ şd =ğn< mnp=rz! Uzüus sg şdi mg .nzuğarz= Arduzeuznjri uwi sş, çuğşğuğrz wrbuıumrz ux<şd! Ustz rzv mg fşğ<uzuw^ mşuz=z ul fşğ< mg üızt^ çuwj suğemndkşuz +üırz ,uxuwşlnd zşğbzvu, ünandzumndkrdzg^uhuüuw üşpşjrm +ğşğnd auzeth öüujndu, ünandzumndkrdzg işğndzezşğnd ü,nf mg buğndzumndr! Arduzeuznjri ünwndkrdzg uwi wndöndsrz^ auduı=rz şd nüşdnğndkşuz ustztz juwındz uhujnwjz t!
;uz+k$- Wuğüşlr Hğz$ Uğitz Şuğsuzrz bznğaumulndkrdz mg wuwızşz= uwi krdrz st< rğ r ünğ, eğu, ub.uıuz=rz ausuğ! © Ağuıuğumndu, çnlnğ üğndkrdzzşğnd şd lndiuzmuğzşğnd rğudndz=g fşğuhuandu, t! Uxuzj İndğç Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr fuğvndkşuz uğı+zndkşuz^ çuösuüğndkrdzg zşğuxşul^ üğndkrdzzşğg ışinpumuz şd sş=uzr= nğşdt sr<njud gze+ğrzumşl^ çuösuüğşl şd uwl ışp ağuıuğumşl muğşlr vt! Huğçşğukşğkrz st< ağuıuğumndu, w+endu,zşğnd çnfuzeumndkşztz üğuütızşğz şz nğ huıui.uzuınd şz!
7
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 7
11.10.2016 11:31:09
Surp Pırgiç Vakfı Ev Sahipliğinde İftar
R
HABER: SARKİS GÜREH / FOTOĞRAFLAR: MIGIRDİÇ ARZİVYAN
amazan Bayramı öncesinde, Azınlık Vakıfları Temsilcisi tarafından organize edilen ve her yıl farklı bir gayrimüslim toplumun ev sahipliğinde verilen iftar yemeğine bu yıl Surp Pırgiç Hastanesi ev sahipliği yaptı. 29 Haziran’da düzenlenen iftar yemeği, bir önceki gün Atatürk Havalimanı’na yapılan terör saldırısı nedeniyle buruk geçti. Bu yılki davete pek çok siyasi temsilci katıldı. İftara katılanlar arasında, Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Veysi Kaynak, Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem, Meclis İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Mustafa Yeneroğlu, AK Parti İstanbul Milletvekili Markar Esayan, CHP İstanbul Milletvekili Selina Doğan, HDP Mardin Milletvekili Erol Dora, AB eski Bakanı Egemen Bağış, Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan, Zeytinburnu Belediye Başkanı Murat Aydın ile çok sayıda bürokrat ve
yerel yönetici katıldı. Patrik Genel Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan, Musevi Hahambaşısı İshak Haleva, Süryani Katolik Patrik Vekili Yusuf Sağ, İstanbul İl Müftüsü Prof. Dr. Rahmi Yaran da protokol sofrasında yer alan dini önderler oldu. Duaların ardından başlayan iftar yemeğinde ilk konuşmayı ev sahibi Surp Pırgiç Hastanesi Vakfı Başkanı Bedros Şirinoğlu yaptı. Terör saldırısını kınayan, saldırıda ölenler için rahmet, yararlılar içinse acil şifa dileyen Şirinoğlu, konuşmasında artık gelenekselleşen bu iftar daveti vesilesiyle, Adalet Bakanı yardımcısı olduğu dönemde Surp Pırgiç’te ağırlama şansı buldukları Başbakan Yardımcısı Veysi Kaynak’ın Vakıflardan Sorumlu Başbakan Yardımcısı olmasını sevinçle karşıladıklarını belirtti. Şirinoğlu konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bugün sizi bu abidevi vakfın bünyesinde, 8
Eylül-Ekim 2016.indd 8
04/10/16 13:38
bu kez çok daha geniş yelpazeye yayılmış bir etkinlikte ağırlamanın kıvancını yaşıyoruz. Birikiminizi gayrimüslim cemaatlerimizin sorunlarının çözümü için seferber edeceğinize olan inancımız tamdır.”
mülki amirlere ve siz sevgili dostlarımıza şükranlarımızı sunarız” dedi.
ASLİ UNSURLAR Başbakan Yardımcısı Veysi Kaynak, konuşmasında, Anadolu’nun ürettiği en önemli değerlerden birinin vakıf medeniyeti olduğunu söyledi: “Bugün bizi misafir eden de vakıf medeniyetimizdir. İnsanlar hangi dine mensup olursa olsun; Müslüman, Ermeni, Rum, Süryani, Keldani, bunlar en değerli mülklerini insana hizmet etsin diye Allah adına terk etmişlerdir. İşte içinde bulunduğumuz tesis de bunlardan biridir. Toros Alcan’ın konuşmasında ifade ettiği gibi çok farklı kesimlerden 167 vakfın temsilcileriyle burada bir aradayız. Dikkat ederseniz ‘azınlık’ kelimesini kullanmamaya çalışıyorum. Çünkü sizler hepiniz bu milletin asli unsurlarısınız. Azınlık bizim için sadece hukuksal bir statüden ibarettir. Azınlık vakıflarının mülklerini, statüsünü, hukukunu iade ederken mecliste az hakaretler işitmedik. Ama biz biliyoruz ki hak, eşref-i mahlûkat olarak yaratılan insana aittir.” İftar yemeği, Müslüman, Musevi, Ermeni ve Rum din adamlarının şükür duaları okumasıyla sona erdi.
BİRLİK VE BÜTÜNLÜK Daha sonra 167 cemaat vakfını temsilen Vakıflar Genel Meclisi üyeliği görevini sürdüren Toros Alcan kürsüye geldi. Her türlü terör eylemini kınayan Alcan, “Son yıllarda küresel bir nitelik de kazanan terör bir insanlık suçudur. Temel amacı huzur ve barış ortamında gerçekleştiremeyecekleri hain emellerine uygun ortam sağlamaktır. İşte bu nedenle teröre verilecek en iyi cevap, birlik ve bütünlüğün daha da sağlamlaştırılması olmalıdır. Sayın Başbakan Yardımcımız Veysi Kaynak ile 167 Azınlık vakfı yöneticilerinin ilk buluşması niteliğinde de olan geleneksel iftarımızda bu masaların etrafında birlik içinde toplanmamız, korkunç ve vicdansız saldırıya sanırım, verilen en iyi cevaptır. Bu nedenle, iftarımıza teşrif eden başta Başbakan Yardımcımız Sayın Veysi Kaynak olmak üzere sayın milletvekillerimize, Vakıflar Genel Müdürümüz ve Vakıflar Meclisi Üyelerine, bütün idari ve 9
Eylül-Ekim 2016.indd 9
04/10/16 13:38
10
Eylül-Ekim 2016.indd 10
04/10/16 13:38
11
Eylül-Ekim 2016.indd 11
04/10/16 13:38
SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ’NDE
“Verapokhum Surp Asdvadzadzni” Meryem Ana’nın Göğe Alınışı Yortusu 15 Ağustos 2016
12
Eylül-Ekim 2016.indd 12
04/10/16 13:38
İNDÇ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR ST> {Fşğuyn.ndsz İndğç Uiındu,u,zr´ Suğrus Uiındu,us+ğ Fşğuyn.suz I+z 15 *üniıni 2016
13
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 13
11.10.2016 11:31:10
ԳԱՆՏԻԼԼԻԻ Ս. ԵՐԿՈՏԱՍԱՆ ԱՌԱՔԵԼՈՑ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ԶԱՆԳԱԿՆԵՐԸ ԱՒԵՏԵՑԻՆ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ 175-ԱՄԵԱԿԸ Գանտիլլի Ս. Երկոտասան Առաքելոց Եկեղեցւոյ տարեկան տօնախմբութիւնը տեղի ունեցաւ 25 Յունիս 2016, Շաբաթ, նախագահութեամբ՝ Պատկառելի Կրօնական Ժողովոյ Ատենապետ Գերշ. Տ. Սահակ Եպս. Մաշալեանի։ Արարողութեանց մասնակցեցան եկեղեցւոյ այցելու երէց՝ Հոգշ. Տ. Յարութիւն Աբղ. Տամատեան, Արժ. Տ. Սարգիս Աւ. Քհնյ. Գույումճեան, ուխտաւոր դպիրներ եւ կոկիկ թիւով հաւատացեալ ժողովուրդ։ Եկեղեցւոյ համար սոյն տօնակատարութիւնը յատկանշական էր, քանի որ զանգակները կ՚աւետէին 175-ամեայ աղօթքի տան կենդանութիւնը։ Ս. Պատարագը մատոյց Արժ. Տ. Գրիգոր Աւ. Քհնյ. Տամատեան։ Ս. Սեղանին սպասարկեցին Բրշ. Լեւոն Սրկ. Գույումճեան, Բրկ. Մուրատ Կսրկ. Կոստանեան, Բրկ. Սարգիս Ուր. Դպ. Բարսեղեան։ Ս. Պատարագի երգեցողութիւնները կատարուեցան ուխտաւոր դպիրներու կողմէ, առաջնորդութեամբ՝ Բրշ. Նշան Սրկ. Չալկճեանի։ Նախ քան Տէրունական Աղօթքը, հանդիսապետ Սրբազան Հայրը, եկեղեցւոյ անուան վրայ յենլով տպաւորիչ քարոզ մը խօսեցաւ եւ բացատրեց թէ՝ ի՞նչ կը նշանակէ առաքելական ըլլալ։ Անցեալին, Հայ ժողովուրդին մէջ տարածուած սխալ ուսուցումներու հետեւանքով, հարցադրուած էր Իր առաքելականութիւնը։ Տասնեակ տարիներ յետոյ, եկեղեցին իր առաքելականութիւնը ապացուցանելով, նոյնքինքն իր հոգեւոր կեդրոնին մէջ կը հիւրասիրէր քոյր Կաթոլիկ Եկեղեցւոյ հոգեւոր պետը։ Սրբազան Հայրը, իր խօսքերուն մէջ գնահատեց Տիգրան Գէորգեանի ատենապետութեամբ գործող թաղային խորհուրդի անդամները, որոնց ջանքերով Պոլսոյ հեռաւոր այս եկեղեցին գուրգուրանքը կը վայելէր մեր ժողովուրդին։ Եկեղեցւոյ ներքին ու արտաքին տեսքը կը վկայէր այս իրողութեան։ Սրբազան Հայրը ի միջի այլոց ըսաւ. «Եկեղեցիներ սովորաբար կ՚անուանուին մէկ կամ երկու սուրբերու անունով։ Իսկ, Գանտիլլիի մեր եկեղեցին ծանօթ է Քրիստոսի 12 առաքեալներու անուններով։ 175-ամեայ եկեղեցին, Գանտիլլիի բարձունքէն կը վկայէ Հայ Եկեղեցիին Առաքելականութեան եւ Հայ Քրիստոնեայ հաւատացալին Քրիստոսահաստատ եւ առաքելահիմն հաւատքին։ Առաքեալներ ղրկուեցան աշխարհ, Քրիստոսէ ստացած իրենց իշխանութեամբ։ Բոլորն ալ պարզ մարդիկ էին եւ Քրիստոսով արժէք ստացան։ Այնուհետեւ իւրաքանչիւր հաւատացեալ կը կանչուի իր տկարութիւնը տեսնելու առաջի Աստուծոյ եւ ապա՝ Քրիստոսէ ստանալ կարողութիւն»։ Իր խօսքերու աւարտին, ներկաները հրաւիրեց առաքեալներու ճամբով տեսնելու՝ Քրիստոսը, որ է Եկեղեցւոյ գլուխը։ Ս. Պատարագի աւարտին կազմուած թափորը ուղղուեցաւ աջակողմեան մատրան մուտքը, ուր հոգեհանգստեան պաշտօն կատարուեցաւ, եկեղեցւոյ վախճանեալ հոգեւոր սպասաւորներուն, հիմնադիրներուն, ծառայողներուն, բարերարներուն, ներկայ բարերարներու հանգուցեալ պարագաներուն եւ հանգուցեալ թաղեցի հաւատացեալ ժողովուրդին հոգւոցն ի հանգիստ։ Արարողութեան աւարտին հանդիսաւորապէս կատարուեցաւ «Անդաստանլի» արարողութիւնը։ Սրբազան Հայրը ի ձեռին ունենալով բազմաթիւ մասունքներու զետեղուած Ս. Խաչը, օրհնեց եկեղեցին, թաղեցիները եւ ուխտաւոր ժողովուրդը։ Հաւատացեալներ եւս մասնակցեցան «Ամէն. Ալէլուիա»ի ձայներուն, որոնք կը բարձրանային այս գողտրիկ եկեղեցւոյ բակին մէջ։ Վերջին օրհնութենէ յետոյ, ներկայ ուխտաւորներ վայելեցին գեղեցիկ անակնկալ մը եւս։ Եկեղեցւոյ թաղային խորհուրդը, 175-ամեակի առթիւ պատրաստած էր յուշաքար մը, վասն պանծացման 175-ամեայ Ս. Երկոտասան Առաքելոց Եկեղեցւոյ, ի յիշատակ հանգուցեալ սպասաւորաց եւ բարերարաց։ Սրբազան Հայրը, վերցնելով շղարշը, բացումը կատարեց փոքր յուշաքարին։ 14
Eylül-Ekim 2016.indd 14
04/10/16 13:38
Հոգեւոր հանդիսութեանց աւարտին, ներկաներ բոլորուեցան սիրոյ սեղաններու շուրջ։ Տիգրան Գէորգեան, խօսք առնելով շնորհակաութիւն յայտնեց բոլոր ներկաներուն, որոնք նոյնիսկ ամրան տաք օդերուն, յանձն առած էին մասնակցիլ եկեղեցւոյ անուան տօնախմբութեան։ Հանդիսապետ Սրբազան Հօր, ներկայ հոգեւորականներուն եւ դպիրներուն եւս իր երախտիքը յայտնեց, քանի որ եկեղեցւոյ 175-ամեակը հոգեւոր հրճուանքով տօնուած էր։
15
Eylül-Ekim 2016.indd 15
04/10/16 13:38
Değerli Bağışçımız, Kıymetli İnsan
Sayın Vırtanes Saatçi’yi
Kaybettik. Cemaatimize Başsağlığı Dileriz... Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Yönetim Kurulu
16
Eylül-Ekim 2016.indd 16
04/10/16 13:38
Sş,uzndz Çuğşğuğ^ Uğct=udnğ Uzq Fğkuzti İuukogz Mnğizjndjrz= Sşğ Ausuwz=rz Judumjndkrdz Mg Wuwızşz= Anüuçuğqndkrdz İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr
VIRTANES SAATÇİ YAŞLI BAKIM EVİ 2016 17
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 17
11.10.2016 11:31:11
18
Eylül-Ekim 2016.indd 18
04/10/16 13:38
19
Eylül-Ekim 2016.indd 19
04/10/16 13:38
20
Eylül-Ekim 2016.indd 20
04/10/16 13:38
21
Eylül-Ekim 2016.indd 21
04/10/16 13:38
22
Eylül-Ekim 2016.indd 22
04/10/16 13:39
23
Eylül-Ekim 2016.indd 23
04/10/16 13:39
24
Eylül-Ekim 2016.indd 24
04/10/16 13:39
25
Eylül-Ekim 2016.indd 25
04/10/16 13:39
26
Eylül-Ekim 2016.indd 26
04/10/16 13:39
27
Eylül-Ekim 2016.indd 27
04/10/16 13:39
28
Eylül-Ekim 2016.indd 28
04/10/16 13:39
29
Eylül-Ekim 2016.indd 29
04/10/16 13:39
30
Eylül-Ekim 2016.indd 30
04/10/16 13:39
31
Eylül-Ekim 2016.indd 31
04/10/16 13:39
32
Eylül-Ekim 2016.indd 32
04/10/16 13:39
33
Eylül-Ekim 2016.indd 33
04/10/16 13:39
34
Eylül-Ekim 2016.indd 34
04/10/16 13:39
35
Eylül-Ekim 2016.indd 35
04/10/16 13:39
36
Eylül-Ekim 2016.indd 36
04/10/16 13:39
37
Eylül-Ekim 2016.indd 37
04/10/16 13:39
38
Eylül-Ekim 2016.indd 38
04/10/16 13:39
39
Eylül-Ekim 2016.indd 39
04/10/16 13:39
40
Eylül-Ekim 2016.indd 40
04/10/16 13:39
41
Eylül-Ekim 2016.indd 41
04/10/16 13:39
42
Eylül-Ekim 2016.indd 42
04/10/16 13:39
43
Eylül-Ekim 2016.indd 43
04/10/16 13:39
44
Eylül-Ekim 2016.indd 44
04/10/16 13:39
45
Eylül-Ekim 2016.indd 45
04/10/16 13:39
46
Eylül-Ekim 2016.indd 46
04/10/16 13:39
Sonsuzluğa Uğurladığımız Sevgili Vırtanes’e Sonsuz Teşekkürlerimizle... Ethr Wudrışzumuzndkrdz Ndpuğmşjrz= İrğşlr Fğkuztig Uzandz Bznğaumulndkrdz Rğşz$$$ 47
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 47
11.10.2016 11:31:15
Taksim’de Birlik Tablosu Taksim’deki demokrasi şehitleri anmasında her kesimden halk ve ruhaniler bir aradaydı
T
ürkiye’deki Ruhani liderler, konsoloslar, iş, kültür, sanat, spor ve medya dünyasından çok sayıda isim Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan’ın öncülüğünde Taksim meydanında bir araya gelerek şehitleri anmak üzere meydanda oluşturulan alana karanfil bıraktılar. Beyoğlu Belediyesi tarafından meydana kurulan ve darbe girişiminde hayatını kaybedenlerin isimlerinin yazılı olduğu Demokrasi Şehitleri Anıtı’na karanfiller bırakan heyet, ortak bir deklarasyona da imza atarak darbe girişimini kınadılar. Yapılan protokol konuşmalarının ardından kürsüye davet edilen İstanbul İl Müftü Vekili Abdurrahman Binbir tarafından şehitler için dua edildi. TAKSİM BİRLİK OLMA MEYDANI Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan, alanda yaptığı konuşmasında demokrasiyi ve milletin istiklalini korumak için meydanlarda olduklarını belirterek, “Taksim Meydanı, bu meydan nöbetinin en anlamlı olduğu yer. Bu meydan, bütün farklılıklarımızın sonsuza kadar yaşanabilmesi için; birlik olma meydanıdır. Bu Meydanda ilan ettiğimiz deklarasyon, demokrasinin,
istiklalimizin, dostlarımızın, birliğimizin sesidir. Ruhanilerimiz, konsoloslarımız, hukukçularımız, siyasilerimiz, odalarımız, derneklerimiz, sanatçılarımız, medyamız, iş dünyamız, hepimizin bu meydandaki sesi ve sözü birlik içindir. Birlikte olmaktan şeref duyduğum sizlere en kalbi duygularla teşekkür ediyorum. Şehitlerimizi rahmetle anıyorum. Yaralılarımıza acil şifalar diliyorum. Bu milletin bir ferdi olmaktan gurur duyuyorum” dedi. RUHANİLERDEN BARIŞ MESAJLARI Farklı inanç gruplarının ruhani liderleri de beraberlik mesajları verdi. Türkiye Ermenileri Patriği Aram Ateşyan: “Bu vatanın birlik ve beraberliği için hayatlarını veren rahmetli kardeşlerimin ruhlarını cennetine kabul etsin, bu vatanın ve milletinin birlik ve beraberlik içinde din, örf ve mezhep ayrımı yapmadan yaşamaya layık etsin.” Türkiye Musevileri Hahambaşı İshak Haleva: “İşte Tanrının istediği birlik, beraberlik. Irk ve dil farklı olmaksızın hep beraber burada birleştik. Tanrıya duam böyledir.” Süryani Kadim Metropoliti Yusuf Çe-
tin: “Birlik ve beraberlik için, huzuru barışı ve esenliği için her zaman dua ediyoruz. Allah ülkemizi tüm kötülüklerden tüm olumsuzluklardan, Türkiye’mize zarar verecek her türlü kötülükten korusun.” AK Parti İl Başkanı Dr. Selim Temurci, CHP İl Başkan Vekili Orhan Örkmez, BBP İstanbul İl Başkanı Mustafa Mircan’ın da katıldığı anmada, Pakistan Konsolosu Yusuf Cüneyt, Es Medya Yönetim Kurulu Başkanı Ethem Sancak, İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, Türkcell Başkan Yardımcısı Cemal Okan, KDV Genel Müdürü Görgün Taner gibi isimler de bir araya gelerek tüm toplumu bir arada durmaya demokrasiye sahip çıkmaya ve demokrasi mücadelesine destek vermeye çağırdı. ALLAH ÜLKEMİZİ VE BÜTÜN İNSANLIĞI KORUSUN Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez, Ekümenik Patrik Bartholomeos, Türkiye Musevileri Hahambaşısı Rav İshak Haleva, Türkiye Ermenileri Patrik Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan, Süryani Kadim Kilisesi Patrik Vekili Metropolit Yusuf Çetin ve Süryani Kadim Kilisesi Patrik Ve-
48
Eylül-Ekim 2016.indd 48
04/10/16 13:39
kili Korepiskopos Yusuf Sağ, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından 16 Temmuz sabahı Türkiye ve dünyadaki şiddet ortamına ilişkin ortak bir bildiri yayımlandı. Bildiride şu ifadeler yer aldı: “Bizler Musevi, Hristiyan ve Müslüman vatandaşlarımızın dini temsilcileri olarak ve cemaatlerimizle birlikte güzel ülkemizin ve
dünyamızın huzurunu bozan ve çok sayıda vatandaşımızın sevdiklerini ellerinden alarak dayanılması güç acılara sebep olan terör olaylarından dolayı derin üzüntü duymaktayız. İnsan sevgisi, canlı ve çevre sevgisi de bu ilahi sevginin ayrılmaz bir parçasıdır. Kimden ve nereden gelirse gelsin, terör ve şiddet asla meşru gösterilemez ve savunulamaz. Bir insan öldürmek, bütün insanlığı öldürmek
gibidir ve inananlarca asla tasvip edilemez. Bu sebeple bizler terör ve şiddetin kesinlikle önlenmesi, ülkemizde bütün dünyada sevginin adaletin hakim olması için elimizden geleni yapmaya hazır olduğumuzu saygıdeğer kamuoyuna açıklarız. İçten isteğimiz ve dualarımız, terörün artık ülkemizden ve dünyamızdan uzak olması.
49
Eylül-Ekim 2016.indd 49
04/10/16 13:39
ANLAŞMALI KURUMLAR SOSYAL GÜVENLİK KURUMU (SGK) BAĞ-KUR SSK T.C. EMEKLİ SANDIĞI
• ACIBADEM SAĞLIK VE HAYAT SİGORTA A.Ş. (SENCARD) • ALLİANZ SİGORTA A.Ş. • AMERİCAN LİFE HAYAT SİGORTA A.Ş. • ANADOLU ANONİM TÜRK SİGORTA ŞTİ. • AXA SİGORTA A.Ş. • AXA SİGORTA A.Ş. (TAMAMLAYICI SİGORTA) • GROUPAMA SİGORTA A.Ş. • MAPFRE GENEL SİGORTA A.Ş. • MAPFRE GENEL SİGORTA A.Ş. (TAMAMLAYICI SİGORTA) • RUSYA FEDERASYONU İSTANBUL BAŞKONSOLOSLUĞU • T.C. ZİRAAT VE HALK BANKASI A.Ş. MENSUPLARI EMEKLİ VE YARDIM SANDIĞI • T.E.A.Ö. ÖĞRETMENLER VAKFI • TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ • INTER PARTNER ASSİSTANCE • AVON • NN HAYAT VE EMEKLİLİK ACİL TEDAVİ SİGORTASI • ANKARA SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • AVİVA SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • METLİFE EMEKLİLİK ACİL TEDAVİ SİGORTASI • TÜRK NİPPON SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • DUBAİ STARR SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • HALK SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • SBN SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • TURİNS SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • ZİRVE SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • AKBANK • AVİVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. • BENEFİT CARD • BENEFİT GLOBAL & AIG CARD • DR.BACK-UP KİŞİSEL SAĞLIK SİSTEMİ • DR.BACK-UP KİŞİSEL SAĞLIK SİSTEMİ & FORTİS BANK CARD
• IPA CARD • IPA PRİVİLEGE CARD • ING BANK PLATINIUM CARD • METLİFE EMEKLİLİK VE HAYAT KOBİLER İÇİN İŞLETME KARTI • SBN ŞEKER HAYAT PROJESİ • TAV PASSPORT EDITION • TÜRKİYE PETROLLERİ A.Ş. • VAKIF EMEKLİLİK ( BİREYSEL EMEKLİLİK SİGORTALILARI ) • AXA PPP & AXA ASSISTANCE
• CGM (PROMED)
• FORTİS BANK SANDIK (Çalışan – Emeklileri Ve Bağımlıları) • EUREKO SİGORTA (Garanti-Eureko Mediko Özel Sağlık Sigortası ve Garanti Bankası Çalışanları-İştirakleri) • ANKARA ANONİM TÜRK SİGORTA • ZİRAAT SİGORTA • RAY SİGORTA • SOMPO JAPAN SİGORTA (FİBA) • ZURİCH SİGORTA • HDI SİGORTA • GENERALİ SİGORTA • ACE EUROPEAN SİGORTA (Ferdi Kaza Sigorta Hastane Tedavi Teminatı) • AIG SİGORTA • TÜRK NİPPON SİGORTA
• CGM SAĞLIKTA AVANTAJLAR DÜNYASI • MEDLİNE BOX ÜYELERİ BİREYSEL • MEDLİNE BOX ÜYELERİ KURUMSAL • Groupama Emeklilik • Kobi Sağlık Paketi Üyeleri • Roche Diagnostik • ASSİST LİNE • Ege Sigorta • Demir Sigorta • HDI SİGORTA ACİL SAĞLIK SİGORTASI • HDI-GS SİGORTA-GALATARASAY ASLAN YÜREK - ASLAN TARAFTARIM GÜVENDE • ACE GROUP SİGORTA ÜYELERİ • CARE& CREATE ( C&C) • Mobile Plus Assist • A-prestige card • Türk Asist Card • Safir Card • Çilek Grup
50
Eylül-Ekim 2016.indd 50
04/10/16 13:39
HASTA BİLGİLENDİRME KILAVUZU
NÖROLOJİ
Hayatı Sevenler İçin... 51
Eylül-Ekim 2016.indd 51
04/10/16 13:39
52
Eylül-Ekim 2016.indd 52
04/10/16 13:39
NÖROLOJİ
Nöroloji; beyin, beyin sapı, omurilik, çevresel sinir sistemi ve kasların hastalıklarını inceler. Başlıca nörolojik hastalıklar; beyin damar hastalıkları, epilepsi, Parkinson gibi hareket bozuklukları, Alzheimer gibi bunamalar, başağrıları, başdönmeleri, MS, nöropatiler, kas hastalıkları, omurilik hastalıklarıdır.
Beyin ve omurilik hastalıklarında klinik muayene ile birlikte radyolojik inceleme çok önemli bir tamamlayıcıdır. Hastanemize yeni alınan ileri teknolojili bilgisayarlı tomografi ve Yeni Nesil Sessiz 3.0 Tesla Sentetik Mr bizlere yeni olanaklar sağlamaktadır. EEG ve EMG laboratuarlarımızda eğitimli teknisyenlerimiz ve hekimlerimizle, titizlikle EEG ve EMG tetkiklerimiz yapılabilmektedir. Birçok nörolojik hastalık multidisipliner işbirliği gerekmektedir. Psikiyatri, fizik-tedavi ve beyin cerrahi birimleri ile ortaklaşa çalışmalarımız yürümektedir.
Hastanemizin gerek uzun yıllardır huzurevlerimiz dolayısı ile yaşlı hastalarla deneyimlerimiz, gerekse yaşlılıkda görülen ve gittikçe sıklığı artan Alzheimer, Parkinson gibi hastalıklar konusunda yetişmiş uzman hekimlerimiz sayesinde ileri yaş grubu ile özel olarak ilgilenmekteyiz.
Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Nöroloji Servisi
53
Eylül-Ekim 2016.indd 53
04/10/16 13:39
54
Eylül-Ekim 2016.indd 54
04/10/16 13:39
NÖROLOJİK HASTALIKLAR Beyin Damar Hastalıkları Omurilik Hastalıkları Epilepsi
Nöropatiler
Başağrısı
Periferik Sinir Hastalıkları
Başdönmesi
Kas Hastalıkları
Alzheimer - Demans
MS - Multiple Skleroz
Parkinson
Ataksiler
55
Eylül-Ekim 2016.indd 55
04/10/16 13:40
ALZHEIMER Alzheimer Nedir?
Alzheimer Hastalığında Erken Tanının Önemi Nedir?
Alzheimer hastalığı, beyinde sinsice başlayan, kronik, beyin hücrelerinin harabiyeti ile sonuçlanan bir hastalıktır.
Unutkanlık ve benzeri yakınmalarla gelen haslarda Alzheimer dışı tedavi edilebilen birçok neden vardır ve bunlar saptanabilir.
Halk arasında bunama olarak bilinen demans sendromunun yaklaşık %70 i Alzheimer hastalığıdır.
Alzheimer hastalığının kesin tedavisi olmamakla birlikte, şu an kullanılan ilaçlar hastalığın ilerleyişini geciktirmektedir. Hastanın günlük yaşam aktivitesinde düzelmeler görülmektedir.
Belirtileri:
- En sık unutkanlıkla başlar. Başlangıçta yakın bellek bozukluğu görülür, aynı şeyleri defalarca sorma, tekrarlama ve anlatma, duyduklarını ya da okuduklarını unutma gibi. Eski olayları hatırlamada anlamlı bir sorun yoktur.
Hastalık ilerlemeden, erken evrede teşhis edildiğinde, hasta gelecekteki maddi ve yasal işleri için kendi karar verebilir.
- Karar vermede bozulma, azalmış organizasyon yeteneği görülebilir. Önceden yapabildiği yemekleri yapamayabilirler. Uğraştıkları hobileri devam ettiremeyebilirler. Para yönetiminde problemler; fatura ödemeyi unutma gibi olabilir.
Hastanın ailesine bakım ile ilgili düzenlemeler için zaman kazandırır.
- Konuşma bozuklukları olabilir. Kelime bulamama, uygunsuz kelime kullanma şeklinde olabilir. Nesnelerin ismini çıkaramayabilirler.
Nöropsikiyatrik Değerlendirme Nöropsikolojik Testler
Erken tanı ile erken takiplere başlanması karşılaşılan her probleme zamanında müdahale edilme olanağı tanır.
Beyin karmaşık sistemler bütünüdür. Davranışlarımız, kararlarımız bu sistemlerin işlevleri ve etkileşimleri ile meydana gelir. Beynimizde belli görevleri birinci derecede üstlenen çeşitli yapılar vardır. Örneğin, bellek ile karar verme farklı sistemlerin aktivitesidir, ancak etkileşim halindedirler.
- Bildiği yerlerde kaybolma, araba sürerken bildiği yolları karıştırma olabilir. Hasta evi içerisinde odaların yerini bulamayabilir. - Kişilik, davranış değişiklikleri olabilir; uygunsuz acayip davranışlar, çok üzgün ya da sinirli olma, çevreye ilgisiz olma gibi.
Nöropsikolojik testleri Alzheimer hastalığını diğer hastalıklardan ayırt etmek amacı ile kullanıyoruz.
- Muhakeme yeteneğinde bozulma görülebilir. Mevcut duruma uygunsuz hareket edebilirler.
Hastalığın seyrinin izlenmesi, tedavinin planlanması ya da tedavinin değerlendirilmesi amacıyla da kullanıyoruz.
- Kendilerine bakımları azalır. - İçine kapanıklılık, toplumsal hayattan kaçınma ilk safhalarda itibaren görülebilir.
56
Eylül-Ekim 2016.indd 56
04/10/16 13:40
57
Eylül-Ekim 2016.indd 57
04/10/16 13:40
PARKİNSON HASTALIĞI Parkinson kronik, beyin hücrelerinin tahribatı ile giden bir hastalıktır. İnsan beyninde belli bölgelerde dopamin üreten beyin hücreleri bulunur. Dopamin insanların akıcı ve birbiri ile uyumlu hareketler yapmalarını sağlar. Dopamin üreten hücrelerin kaybı parkinson hastalığına yol açar.
Belirtileri - Titreme
Sıklıkla tek taraflı evde elde ortaya çıkar. İstirahatte gözlenir.
Sıklıkla 60 yaşın üzerinde başlar. Genç yaşta ortaya çıkan formunda genetik nedenler ön plandadır.
- Hareketlerde Yavaşlama
Parkinson hastalığının en erken belirtileri barsak sinir sistemi, beyin sapı ve koku yollarında ortaya çıkmaktadır. Koku duyusu azalması, uyku bozuklukları, kabızlık hastalığın motor belirtilerinden yıllarca önce başladığı düşünülmektedir.
- Kaslarda Sertlik
Erken Tanı ve Tedavi Parkinson hastalığında erken teşhis, uygun ilaçlarla doğru tedavi seçiminin uzmanlarca yapılması, fizyoterapi ve egzersiz, çok önemlidir. Böylece hastalık önemli ölçüde kontrol altına alınabiliyor ve yaşam kalitesi yükseltiliyor.
- Duruş Bozuklukları
Hareketlerin ardısıra tekrarı azalmıştır. Pasif hareketlere direnç
- Yürüyüş Bozuklukları
Küçük adımlı, ayaklarını sürükleyerek, kolları az sallyarak yürürler. Öne doğru, kambur duruş.
- Yüz İfadesinde Donukluk - Monoton, Düşük Ses Tonlu Konuşma
Parkinson tanısı konduğunda hastalığın hızla ilerleyeceği ve kısa sürede tekerlekli sandalyede sonlanacağı düşünülüyor. Oysaki uygun zaman ve uygun müdahalelerle bağımsız ve kaliteli bir yaşam sürdürebilinir.
58
Eylül-Ekim 2016.indd 58
04/10/16 13:40
59
Eylül-Ekim 2016.indd 59
04/10/16 13:40
MULTIPLE SKLEROZ (MS) HASTALIĞI Teşhis
Genellikle 20-40 yaş arasındaki genç erişkinlerde görülen, beyin ve omuriliği tutan, özürlülüğe yol açabilen bir hastalıktır. Multiple, beyin ve omurilikde çok fazla dokunun tutulduğu, skleroz ise sklerozan plakların yani doku sertliklerinin oluştuğu anlamına gelir. Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Viral enfeksiyonlar, genetik ve otoimmün denilen bağışıklık sisteminin kendi hücrelerini tahrip etmesi ile ilgili olduğu düşünülmektedir.
Klinik olarak MS hastalığından şüphelenilen kişilerde beyin MR mutlaka yapılır. Beyin omurilik sıvısı alma, uyarılmış potansiyeller gibi ilave yardımcı tetkikler kullanılabilinir. Erken Tanı ve Önemi MS hastalığı genç erişkinleri, hayatlarının en aktif döneminde yakalamaktadır. Hasta ve ailesi gerek maddi gerekse manevi açıdan yıpranmaktadırlar.
Sessiz 3.0 Tesla Sentetik MR ile MS Hastası Beyin Görüntüsü
Erken tanı ve hastalığın seyrini etkileyen ilaç tedavileri ile MS in neden olduğu işlevsel, bilişsel kayıplar azaltılabilinir. MS hastaları nörolojik takipleri yanısıra karşılaştıkları ruhsal zorluklar için psikiyatri, fiziksel problemler için fizik-tedavi ünitelerinden yardım almaktadırlar. Multi-disipliner çalışma gerekmektedir.
Belirtileri:
Hastalarda başlangıç belirtileri birbirinden farklı olabilir. Zaman içerinde aynı kişide farklı belirtiler ortaya çıkabilir. - Kol ve bacaklarda kuvvet kaybı, his kaybı - Bulanık görme, çift görme - Dengesizlik - Konuşma bozuklukları - Mesane sorunları vb…
60
Eylül-Ekim 2016.indd 60
04/10/16 13:40
61
Eylül-Ekim 2016.indd 61
04/10/16 13:40
MİGREN Migren ağrısı ataklarla seyreden, orta-ağır şiddette, fiziksel aktivite ile kötüleşen, sıklıkla tek taraflı, bulantı-kusma ile ışığa sese duyarlılığın eşlik edebildiği bir başağrısı sendromudur.
Ağrı Sırasında Aşağıdakilerden 1 Tanesinin Bulunması 1) Bulantı ve/veya kusma 2) Fonofobi ve fotofobi
Migrende aura denilen, geçici görsel, duyusal veya lisan bozuklukları ağrı atağından sıklıkla önce veya birlikte görülebilir. Migren aurası genellikle 20 ile 60 dakika arsında sonlanır.
Her yaşta başlayabilmesine rağmen genellikle ilk atak ergenlik çağında ortaya çıkar.. Kadınlarda menstrüel siklus öncesinde ataklar sık izlenebilir.
Migren Tedavisi
Hastalık ömür boyunca değişik sıklıkda ve şiddet de ataklarla ortaya çıkar. Ataklar esnasında hastalar genellikle hareketsiz, karanlık ve sessiz bir oda da kalmayı tercih ederler.
Migren hastalarında atakların sıklığını ve şiddetini azaltan koruyucu tedavi ve ağrı, bulantı, kusma gibi bulguları azaltan semptomatik tedavi vardır.
Migren Ataklarını Tetikleyen Durumlar;
Migren Tanısı Koyarken Kullanılan Kriterler;
- Güneşli havalarda gözlüksüz dolaşmak
Tedavisiz ya da etkisiz tedavi altında 4-72 saat süren başağrısı atakları
- Yüksek gürültülü ortamlarda bulunmak - Keskin kokuların koklanması, hava durumu değişiklikleri örn; lodos a maruz kalmak
Aşağıdaki 4 özellikden 2 sini bulundurmalı 1) Tek taraflı yerleşim 2) Zonklayıcı özellik 3) Orta veya ağır şiddette, günlük yaşam aktivitelerini engelleyecek derecede ağır 4) Fiziksel aktiviteyle artış göstermesi.
- Kırmızı şarap, mayalı yiyecekler, şarküteri ürünleri, monosodyum glutamatlı yiyeceklerin alınması - Aşırı stres yaşamak - Az uyumak, çok uyumak - Çikolata çok tüketmek - Kafein fazla alımı
62
Eylül-Ekim 2016.indd 62
04/10/16 13:40
63
Eylül-Ekim 2016.indd 63
04/10/16 13:40
HUZURSUZ BACAK SENDROMU Çoğunlukla orta ve ileri yaşlarda başlayan yaşam boyu süren bir bozukluktur. Belirtileri istirahatte iken bacaklarda ürperti, üzerinde birşeyler geziyor hissi, yanma, ağrı, karıncalanma, kramp, bıçak kesiyor ya da ısı artışı gibi duyusal hislerdir. Bu hislerin azaltılması amacı ile hasta bacaklarını hareket ettirme ihtiyacı duyar. Bazen bu belirtiler kollarda ve gövde de hissedilmektedir. Geceleri ve yatakta belirtiler arttığından çoğu zaman uykusuzluk eşlik eder.
Huzursuz bacak hastalığı bazen de belli durum ya da hastalıklarla birlikte ya da onlar nedeni ile ortaya çıkmaktadır. Bunlar; Demir eksikliği, folat eksikliği, polinöropati, Parkinson, diabet, antidepresan türü ilaç kullanımı… gibi sayılabilir. Tedavisinde dopamin arttıran ilaçlar kullanılır. Genellikle tedaviye yanıt hızlıdır.
ESANSİYEL TREMOR (İYİ HUYLU TİTREME) Esansiyel tremor, el titremesi hareket bozuklukları polikliniklerine en sık başvurma nedenidir. 20’li yaşlardan, ileri yaşlara kadar ortaya çıkabilir. Ailesel geçiş özelliği sıktır. Hastalar ellerini kullanırken, örneğin su, çorba gibi sıvı gıdaları tüketirken, ince işleri yaparken, yazı yazarken rahatsız olurlar. Heyecanlanınca, sinirlenince artar.
Hastalar Parkinson hastası olduklarından endişe edebilirler. Ancak bu hastalık genellikle 2 taraflı ve hareketle olur. Parkinson ise genellikle tek taraflı ve istirahatte olur. Kesin tedavisi olmamakla birlikte günlük yaşamı etkileyen esansiyel tremorlar, ilaç tedavileriyle kontrol altına alınır.
64
Eylül-Ekim 2016.indd 64
04/10/16 13:40
65
Eylül-Ekim 2016.indd 65
04/10/16 13:40
EEG Beynin elektriksel aktivitesinin ölçülmesi ve kayıtlanmasıdır. Beyin tomografisi (BT) ya da beyin MR gibi görüntülemelerin tamamlayıcısıdır. Beynin o anki durumunu yansıtır.
EEG, epilepsi dışında bilinç bozuklukları, ensefalit gibi beynin iltihabi bazı hastalıkları, alzheimer hastalığı gibi demansif durumlarda da kullanılır.
EEG’nin doğru yorumlanması yüksek kaliteli kayıt gerektirir. Elektrotlar titizlikle yerleştirilmeli, cihaz kontrolleri yapılmalı ve eğitimli teknisyenlerle çalışılmalıdır. EEG en sık epilepsi hastalığında kullanılmaktadır. Epileptik hastalarda EEG bulguları ile epilepsi tanısı doğrulanabilir ve tipi belirlenebilir.
EMG EMG ile vücudumuzdaki kas ve sinirleri inceleriz.
tünel sendromunda olduğu gibi periferik sinir sisteminin lokalize, diabetes mellitusda olduğu gibi metabolik hastalıklara bağlı periferik sinir sisteminin yaygın hastalıklarında, periferik sinirlerin travmatik yaralanmalarında, motor nöron hastalığı, myastenia gravis, myopati gibi hastalıkların tanısında kullanılır.
İki kısımdan oluşur; 1. Sinir iletim çalışması denilen, beyin ve omurilikden çıkan periferik sinirlerin incelenmesidir. 2. İğne elektromyografi denilen, incelenecek kasa özel iğnelerle girilerek yapılan , hem periferik sinir hem de kasların incelenmesidir. Deneyimli elllerde yapılmalıdır. EMG, bel ve boyun fıtıklarında olduğu gibi sinir kökleri ile ilgili durumlarda, yüz felci, karpal
66
Eylül-Ekim 2016.indd 66
04/10/16 13:40
67
Eylül-Ekim 2016.indd 67
04/10/16 13:40
Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı
Hastanemizi Tercih Eden Değerli Hastalarımızdan,
Axess, World, Bonus ve Card Finans Kart Sahiplerine Tüm Hizmetlerde Vade Farkı Alınmadan
4 TAKSİT!
World Card sahiplerine +2 taksit toplamda
6 TAKSİT!
ZAKİRBAŞI SOKAK NO.32 34020 KAZLIÇEŞME - İSTANBUL TEL: 0212 582 50 50 PBX - FAKS 0212 547 11 21 www.surppirgic.com - info@surppirgic.com
Eylül-Ekim 2016.indd 68
04/10/16 13:40
HASTA BİLGİLENDİRME KILAVUZU
GÖĞÜS HASTALIKLARI
Hayatı Sevenler İçin... 69
Eylül-Ekim 2016.indd 69
04/10/16 13:40
70
Eylül-Ekim 2016.indd 70
04/10/16 13:40
GÖĞÜS HASTALIKLARI
Göğüs Hastalıkları, solunum sisteminde oluşan hastalıklarla ilgilenen bir uzmanlık dalıdır. Solunum sistemi, solunan hava yoluyla çevresel etkilere açıktır. Çevresel ve mesleksel hastalıklar olan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı ve Astım bu alandaki hekimlerin en sık karşılaştıkları sağlık sorunlarıdır.
Uyku Laboratuarımızda deneyimli teknisyenlerimizle tüm gece polisomnografisi, CPAP titrasyonu, Poligrafi uygulamaları yapılmakta ve uykuda gelişen solunum hastalıkları tanı ve tedavi hizmetleri verilmektedir. Akciğer kanserinin erken tanısında radyolojinin önemi büyüktür. Hastanemizde son sistem, ileri teknoloji bilgisayarlı tomografi ile düşük radyasyon altında görüntüleme, sanal bronkoskopi , nodül değerlendirme ve risk analizi yapılmaktadır. Merkezimizde solunum sistemini doğrudan değerlendirme ve şüpheli bölgeden örnek alma olanağı veren fiberoptik fleksibl bronkoskopi yapılmaktadır.
Akciğer Kanseri ve diğer göğüs kafesi ilişkili kanserler, Uyku Apne Hastalığı, Pnömoni ve diğer Solunum Sistemi Enfeksiyonları, Emboli, Pulmoner Hipertansiyon gibi damar hastalıkları, diğer hastalıkların akciğer tutulumları bu alanın konusudur. Hastanemizde Astım-Alerji polikliniğinde deneyimli hekim ve personel kadrosu ile tanısal her türlü test (prick, yama testi, ilaç duyarlılığı, solunum fonskiyon testi, özgül İgE kan testleri) yapılabilmekte, uygun hastalarda immunoterapi (aşı tedavisi) başlanmaktadır.
Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Göğüs Hastalıkları Servisi
71
Eylül-Ekim 2016.indd 71
04/10/16 13:40
72
Eylül-Ekim 2016.indd 72
04/10/16 13:40
SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) ASTIM ve DİĞER SOLUNUM SİSTEMİ ALERJİK HASTALIKLARI UYKU APNE SENDROMU AKCİĞER KANSERİ PNÖMONİ (Zatürre) AKCİĞER EMBOLİSİ İŞ ORTAMI ve ÇEVRE İLİŞKİLİ AKCİĞER HASTALIKLARI
73
Eylül-Ekim 2016.indd 73
04/10/16 13:40
KOAH
(KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI) KOAH Nedir?
olmak üzere risk faktörlerinden uzaklaşmak yapılması gereken ilk iştir. Sigara, güçlü bir madde bağımlılığı oluşturduğu için hastaya “Sigara Bırakma Ünitelerinde” gereken tedavi desteği sağlanmalı ve davranışsal yöntemler uygulanmalıdır.
Akciğerde , özellikle sigara ve diğer tütün ürünlerinin kullanımına bağlı olarak gelişen, ilerleyici, bronş (soluk borusu ) darlığına yol açan bir hastalıktır.
Risk Faktörleri Nelerdir?
İlaç dışında grip aşısı, pnömoni aşısı, KOAH hastalığının ataklarından korunmada önemlidir KOAH’da hastalığın ağırlığına göre farklı ilaçlar kullanılmaktadır. İlaçlar genellikle toz veya gaz içeren; “inhaler” adı verilen solunum sistemine doğrudan etki eden tip ilaçlardır ve kombinasyon şeklinde birkaçı bir arada kullanılır.
Bu hastalıkta en önemli risk faktörü sigara, puro, pipo, nargile gibi tütün içeren ürün kullanımıdır. Zararlı partikül ve gaz içeren iş kollarında (tünel işçiliği madencilik, hayvan yetiştiriciliği gibi) çalışmak KOAH nedeni olabilir.
Belirtileri Nelerdir?
Bu ilaçların doğru kullanılması, her hastaya kullanabileceği tipte ilacın verilmesi tedavi başarısını doğrudan etkilemektedir. Uzun süre kullanıldığı için ilaç yan etkilerinin izlenmesi gereklidir.
KOAH sıklıkla nefes darlığı, hışıltılı solunum, öksürük ve balgam yakınmalarına neden olur. Yakınmalar özellikle kış aylarında artar. Hastalığın şiddetine bağlı olarak başka organlar da etkilenebilir. Çarpıntı, göğüs kafesinde ağrı, karında şişkinlik, kilo kaybı, ayaklarda şişlik
KOAH ile Birlikte Görülen Diğer Hastalıklar Nelerdir?
olabilir.
Tanı Nasıl Konur?
KOAH hastaları kalp ve damar hastalıkları, uykuda gelişen solunum hastalıkları nedeniyle araştırılmalıdır.
KOAH tanısı solunum fonksiyon testi ile konur. Solunum fonksiyon testi Göğüs Hastalıkları uzmanı eşliğinde ve poliklinik şartlarında yapılan pratik bir testtir. Ayrıca akciğer grafisi, bilgisayarlı toraks tomografisi gibi radyolojik tetkikler tanıyı destekler. Ağır KOAH olgularında kardiyolojik değerlendirme, ekokardiyografi hastalığın kalp damar sistemine
Sağlıklı Alveol
etkilerini göstermede gereklidir.
Amfizem
Normal Alveol
KOAH’da Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
İlerleyici ve tedavi ile kontrol altında tutulması zor bir hastalık olan KOAH’da, hastalığa neden olduğu bilinen, sigara içimi başta
Hasarlı Alveol
74
Eylül-Ekim 2016.indd 74
04/10/16 13:40
75
Eylül-Ekim 2016.indd 75
04/10/16 13:40
ASTIM Astım Tanısı Nasıl Konur?
Astım; alt solunum yollarında (bronş ağacı) atak şeklinde daralmalarla seyreden kronik bir hastalıktır. Bronş duyarlılığı olan bireylerde daha sık gözlenir. Solunum sistemi alerjik hastalıklarından biridir ve karışık genetik geçiş gösterir. Astım hastalarının çoğunda ailede alerjik hastalık öyküsü olan bir veya daha fazla sayıda birey vardır.
Astıma yol açan alerjik maddeyi belirlemek için cilt testleri (prick ve yama testi), kan analizleri (özgün İgE) yapılabilir. Bronş ağacında oluşan daralmayı ortaya koymak için solunum fonksiyon testi yapılır. KOAH ile astım ayırımını yapabilmek için ilaçlı solunum fonksiyon testi kullanılabilir. Ayrıca astımda gözlenen solunum fonksiyonlarındaki günlük anlamlı değişimleri kaydetmek, tedavi yeterliliğini izlemek amaçlı pratik solunum ölçerlerden (PEF metre) yararlanılır.
Astımda Belirtiler Nelerdir?
Hışıltılı solunum, nefes darlığı, kuru veya az miktarda yapışkan balgamla birlikte olan öksürük, hastalığın en sık gözlenen belirtileridir.
Astım Tedavi Edilebilir mi?
Astıma yol açan genetik yapı son yıllarda daha fazla aydınlatılabilmiştir. Henüz çoklu genetik geçişli (birden fazla bölgede, astımlı olmayan bireylerden farklı yapıda madde üretimi) bu hastalığı kökten tedavi edecek yöntemler kullanıma girmemiştir.
Astım Atağına Neden Olan Alerjik Etkenler Nelerdir?
Solunum yollarında alerjik inflamasyon (yangı/iltihab) ile seyreden astım hastalığında solunan hava ile alınan ve duyarlı bireyde yakınmalara yol açtığı bilinen belli başlı alerjenler; ev tozu akarları, küf mantarları, hamamböceği, çayır, çimen ve ağaç polenleri, bazı gıdalar ve evcil hayvanların tüylerinde, ciltlerinde bulunan protein yapılardır. Alerjik etkenlerin oluşturduğu astım tablosu dışında, alerjik olmayan astım , egzersiz ile ortaya çıkan astım ve sadece kuru öksürük atakları ile seyreden astım ile ilaca bağlı ortaya çıkan tipleri de vardır. Fırıncılık, boyacılık, kuaför, gıda üretimi, tarım ve hayvancılık gibi bazı meslekler astım nedeni olabilir.
Astım hastalarında atak tedavisinde solunum yolundan uygulanan (inhaler) ilaçlar kullanılır. Atağa neden olan etken belirlenir ve buna yönelik ilaçlar tedaviye eklenir. Atak sıklıkla solunum yolu infeksiyonları, sinüzit, gastroösefageal reflü, toksik veya alerjik madde ile temas, tütün dumanına maruz kalma sonucu ortaya çıkar. Alerji testinde az sayıda ve belirgin pozitiflik saptanan bireylerde (polen, ev tozu akarları gibi) aşı tedavisi diye bilinen, immünoterapi (İT) başlanabilir. İT dil altı damla ya da cilt altı enjeksiyon şeklinde uygulanır. İT’nin hastanede ve uzman hekim kontrolü altında yapılması gereklidir. Bu tedavi ile uzun sürede (altı ay ve üzeri) alerjik maddeye karşı duyarsızlaşma sağlanabilir. Bu da hastanın yakınmalarında azalmaya neden olur. İnlalere bağlı yan etki riski azalmış olur.
Kimlerde Astım Hastalığı Düşünülmelidir?
- Ailede alerjik hastalık öyküsü olan, - Atak şeklinde hışıltılı solunumu, - Nefes darlığı, - Tekrar eden kuru öksürük yakınması, - Mevsimlerle veya iş ortamı ile yakınmaları arasında ilişki olan bireylerde astımdan şüphe edilmelidir.
76
Eylül-Ekim 2016.indd 76
04/10/16 13:40
77
Eylül-Ekim 2016.indd 77
04/10/16 13:40
UYKU APNE SENDROMU (UAS) UAS Neden Önemlidir?
Uyku sırasında solunum durmaları ve yavaşlamaları ile seyreden bir hastalıktır. UAS hastalarında horlama, gündüz aşırı uyku hali vardır. Yakınları hastaların uyku sırasında tekrarlayan ve uzun süreli solunum durmalarına tanıklık ederler.
Hastalar gündüz aşırı uyku hali nedeniyle trafik kazaları ve diğer kazalar yönünden risk taşımakta, iş ve okul hayatında performans düşüklüğü, cinsel istek azlığı ve depresyon nedeniyle kişilerin yaşam kaliteleri düşmektedir.
Kimler Risk Altındadır?
Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
UAS hastaları genellikle kırk yaş üstü, aşırı kilolu erkek bireylerdir. Boyun bölgesinde yağlanma, kısa boyun, küçük ve geriye doğru olan çene yapısı, dar ve alçak yerleşimli damak yapısı olanlarda UAS daha sık saptanır. Kadın ve çocuklarda(geniz eti) da UAS tanısı konabilir.
UAS tedavisi hastalığın derecesine göre farklı seçenekler içerir. Tüm hastalarda kilo vermek, sigaranın bırakılması ve alkol kullanımını düşürmek hastalığın kontrolü için gereklidir. Burun ve boğaz bölgesinde tıkayıcı yapı varsa ameliyat önerilir. Ağır olgularda uyku cihazı (CPAP) kullanılır. Çene ve dil nedeniyle UAS gelişiyorsa ağız içi cihaz gerekebilir.
UAS hastalarında yüksek tansiyon, diabet, kalp ve damar hastalıkları daha fazla görülür. Bu hastalıklar yönünden UAS bir risk faktörüdür. Dirençli yüksek tansiyon ve diabet hastalarında UAS araştırılmalıdır.
Tanı Nasıl Konur?
Diğer uyku hastalıklarında olduğu gibi UAS’da tanı tüm gece polisomnografisi denen test ile konur. Bu test için hastanelerde uyku odaları vardır. Uyku teknisyeni kişiye çoklu kayıt olanağı veren cihazı bağlar ve gece uykusu kaydedilir. Beyin dalgaları, horlama, kalp ritmi, oksijen değeri, bacak ve karın hareketleri, burundan geçen hava akımı alet tarafından algılanır ve hekim bu kayıtları inceleyerek kişide uyku sırasında solunum hastalığı varlığını araştırır.
78
Eylül-Ekim 2016.indd 78
04/10/16 13:40
79
Eylül-Ekim 2016.indd 79
04/10/16 13:40
AKCİĞER KANSERİ Ülkemizde ve dünyada kansere bağlı ölümlerde ilk sırada Akciğer Kanseri gelmektedir. Akciğer kanseri solunum yolunu örten, epitel adı verilen yüzey yapısından kaynaklanan ve belli başlı dört alt tipi olan bir kanser türüdür. Ayrıca akciğer zarı, göğüs kafesi içindeki lenf bezleri gibi yapıların kanserleri de vardır.
ek değerlendirmeye alınabilir veya tomografi rehberliğinde iğne biyopsisi ile tanı konabilir. Fiberoptik fleksibl bronkoskopi tekniği ile solunum sistemi doğrudan görüntülenebilir ve şüpheli alandan biyopsi, sıvı örnekleri alınarak tanı konabilir.
Belirtiler Nelerdir?
Kimler Risk Altındadır?
Uzun süren öksürük (bir aydan fazla), kanlı balgam, ses kısıklığı, iştahsızlık, kilo kaybı, parmak uçlarında çomaklaşma, batıcı tarzda göğüs ağrısı yakınmaları olan , risk gurubunda Akciğer kanseri araştırılmalıdır.
Akciğer kanserinde en önemli etken sigaradır. Aktif sigara içiminin dışında , pasif olarak sigara dumanı solumak da risklidir. Genetik yatkınlık Akciğer kanseri gelişimine zemin hazırlayabilir. Kokusu ve rengi olmadığı için fark edilemeyen, toprakta bulunan radon gazına maruz kalmak Akciğer kanseri için risk oluşturur.
Neden Tehlikelidir?
Tanı konduğunda olguların yaklaşık üçte ikisi tedavi ile iyileşme sağlanabilecek evreyi geçmiş olmaktadırlar. Bu nedenle erken tanı Akciğer kanserinde hayat kurtarıcıdır.
Erken Tanı İçin Ne Gereklidir?
Kırk yaş üstü , sigara içen, ailesinde akciğer kanseri öyküsü bulunan kişilerde ayrıntılı akciğer görüntüleme (bilgisayarlı toraks tomografisi) gereklidir. Günümüzde gelişmiş cihazlar ile daha düşük radyasyon verilerek ayrıntılı görüntüler alınabilmektedir. Bu sayede Akciğer kanseri erken evrede (nodül) saptanabilmektedir. Akciğerde milimetrik , yuvarlak oluşum adı verilen nodüllerin hepsi kötü huylu değildir. Risk grubunda saptanan nodüllerin göğüs hastalıkları uzmanı tarafında yeterli süre izlenmesi gereklidir. Şüpheli bulunan nodüller PET gibi başka yöntemlerle 80
Eylül-Ekim 2016.indd 80
04/10/16 13:40
81
Eylül-Ekim 2016.indd 81
04/10/16 13:40
AKCİĞER EMBOLİSİ (AE) Kalp ile akciğer arasında yer alan damar yatağında (pulmoner arter sistemi) pıhtı nedeniyle gelişen hastalık tablosuna Akciğer Embolisi (pulmoner tromboemboli) denilmektedir. Emboliye yol açan pıhtı genellikle bacak toplar damarlarından kaynaklanır. Bacaklardaki derin toplar damarlarda, kan hücrelerinin birikmesi sonucu oluşan trombozdan kopan pıhtı parçaları, dolaşımla akciğer damarlarına kadar gelerek burada ani tıkanmaya neden olmaktadır.
Kalp hastalığı, şişmanlık, kalça ve diz gibi ortopedik cerrahilerden sonraki erken dönem, doğum kontrol ilacı kullanma, kalp krizi, uzun süreli hareketsizlik (yolculuk), ileri yaş, kemoterapi en sık karşılaşılan risk faktörleridir.
Tanı nasıl konur?
AE’nde damar yatağını görüntülemek için boyar madde (iv kontrast) verilerek yapılan bilgisayarlı toraks tomografisi en değerli tanı yöntemidir. Bacak damarlarının ultrasonla pıhtı yönünden taranması, ekokardiyografi de tanıya yardımcı diğer yöntemlerdir. Kanda pıhtı ilişkili madde (d-dimer) düzeyine bakmak hekime hızlı bir değerlendirme olanağı verir. En önemlisi bu hastalarla karşılaşan hekimlerin risk taşıyan bireyde, ani başlangıçlı nefes darlığında AE’ni tanıda düşünmesidir.
Belirtileri nelerdir?
AE’nde ani başlayan nefes darlığı, nefes alma sırasında gelişen batıcı tipteki göğüs ağrısı, çarpıntı, kanlı balgam yakınmaları sıktır. Bacaklarda şişlik, ağrı, ısı artışı gözlenebilir. Pıhtının tıkadığı akciğer dolaşımı geniş bir alan ise tansiyon düşüklüğü, genel durumda bozulma, şuur kaybı gelişebilir. Erken tanı ile tedavi başlanamayan hastalarda AE ölümle sonlanabilir.
AE nasıl tedavi edilir?
AE olguları çoğunlukla hastanede izlenir. Kan sulandırıcı ilaçlar damar içi veya deri altından uygulanır. Ağır olgularda pıhtı eritici ilaçlar kullanılabilir. Erken dönemden sonra ağızdan tabletlerle en az üç ay tedaviye devam edilir. Doğuştan risk taşıyan bireylerde ve tekrarlayan AE’nde hayat boyu ilaç kullanımına karar verilebilir.
Risk etkenleri nelerdir?
Bazı AE olgularında risk genetik geçişten dolayı doğuştan itibaren yüksektir ve kan pıhtılaşma mekanizmasında rol oynayan bir veya daha fazla maddenin eksikliği, anormal üretimi riski oluşturmaktadır. Böyle hastalarda genç yaşlarda AE gelişebilir. Günümüzde pıhtılaşma faktörlaeri ile ilgili genetik kan testleri yaygın olarak yapılabilmektedir.
82
Eylül-Ekim 2016.indd 82
04/10/16 13:40
MESLEKSEL VE ÇEVRESEL AKCİĞER HASTALIKLARI Akciğerler, solunan hava nedeniyle çevresel ve mesleksel etkilenmelere açıktır. En iyi bilinen toz ilişkili meslek hastalıkları; - Kömür tozu ile madencilerde gelişen Kömür İşçisi Pnömokonyozu - Taş ve topraktaki silisyumun birikmesi sonucu gelişen Silikozis - Asbest mineralinin birikmesi sonucu gelişen Asbestozis’dir Riskli iş alanları ise; madencilik, çimento, tuğla sanayi, taş ocakları, kot kumlamacılığı, gemi söküm, elektrik izlosayon , kablo imalatı, cam sanayi, dökümcülüktür. Hastalık yoğun ve uzun süreli karşılaşma durumunda ortaya çıkar. Çalışan bireyde nefes darlığı, hışıltılı solunum yakınmaları sıklıkla gelişir. Akciğer grafisi, bilgisayarlı tomografi ile toz birikimine bağlı nodüllerin varlığı gösterilebilir. İş ortamında oluşan maruziyete önlem alınmadığı durumda hastalık ilerleyicidir ve çoğu zaman solunum yetmezliği ile son bulur.
83
Eylül-Ekim 2016.indd 83
04/10/16 13:40
«ԱՆԴՐԱՆԻԿ ԿՈՆԴԱԿՆԵՐ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐԱԿԱՆ ՇՐՋԱՆԻ ՊԱՏՐԻԱՐՔՆԵՐՈՒ» Քանի մը օր առաջ աւարտեցի «Անդրանիկ Կոնդակներ Սահմանադրական Շրջանի Պատրիարքներու» գիրքին ընթերցումը, որ լոյս տեսած է Ստանպուլ, Մայիս 2013-ին, Պոլսոյ Հայոց Պատրիարքութեան կողմէ: Գիրքը իր մէջ կը պարունակէ սահմանդրական շրջանի (24 Մայիս 1860-էն սկսեալ) 17 պատրիարքներուն Անդրանիկ Կոնդակները: Գիրքը Պոլսոյ Պատրիարքական Աթոռի հաստատութեան 550 ամեակին նուիրուած «Յովակիմեան Մատենաշար»ի թիւ 5-ն է: Գիրքը հրատարակութեան պատրաստած է Բարեշնորհ Վաղարշակ Սարկաւագ Սերովբեանը: Հատորին հրատարակութեան մեկենասութիւնը կատարած է «Գալուստ Կիւլպէնկեան» Հիմնարկը: Հատորին սրբագրութիւնը կատարած են Գերապատիւ Տէր Թաթուլ Ծայրագոյն Վարդապետ Անուշեանն ու Արժանապատիւ Տէր Գրիգոր Աւագ Քահանայ Տամատեանը: Էջադրութիւնը կատարած է Բրշ. Վաղարշակ Սրկ. Սերովբեանը: Կողքի պատրաստութիւնը՝ Գրիգոր Սահակեան: Նկարներու ձեւաւորումը՝ Արիս Քարաֆիլը: Ինչպէս նաեւ «սոյն հատորի պատրաստութեան զանազան փուլերուն իրենց աջակցութիւնը բերին Հոգշ. Տ. Զատիկ Աբղ. Պապիկեան, Պահատըր Թաշքըն, Կարօ Քիւրքման»: Գիրքը բաղկացած է 256 էջերէ: Սոյն գիրքին լոյս աշխարհ գալուն գաղափարը կը պատկանի Նորին Ամենապատուութիւն Տէր Մեսրոպ Բ. Պատրիարք Հօր: Այս ուղղութեամբ Բրշ. Վաղարշակ Սրկ.ը իր «երկու խօսք»ին մէջ կը գրէ. «Ն.Ա.Տ Մեսրոպ Բ. Պատրիարք Հայրը իր բազմաթիւ ծրագիրներուն մէջ ունէր նաեւ հրատարակուած տեսնել Պոլսոյ Պատրիարքական Աթոռի գահակալներու անդրանիկ կոնդակները: Քանիցս խօսուած, մինչեւ իսկ հաւաքուած նիւթեր էին սոյն կոնդակները, սակայն դժբախտաբար մնացած՝ անիրականանալի: Այսօր Ամենապատիւ Տիրոջ այդ ծրագիրն է, որ կ›իրականացնենք»: Արդարեւ մեծ կարեւորութիւն ունեցող եւ երախտապարտ աշխատանք մըն է սոյն գիրքին լոյս աշխարհ գալը, որով իր բովանդակութեամբ կը ներկայացնէ 84
Eylül-Ekim 2016.indd 84
04/10/16 13:40
Թուրքիոյ մէջ ապրող հայութեան ընդահուր վիճակը: Պատրիարքներէն իւրաքանչիւրը իրենց անդրանիկ կոնդակներուն մէջ անդրադարձած են օրուան պահանջներուն, դժուարութիւններուն, հոգեւոր կեանքի, եկեղեցական-կրօնական, ազգային, մշակութային, ընտանեկան եւ բարոյական խնդիրներու եւ անոնց լուծման համար պարտ ու պատշաճ խրատականներ ու թելադրութիւններ տուած են: Բրշ. Սարկաւագը իր «երկու խօսք»ին մէջ անդրադառնալով կոնդակի մասին կ›ըսէ. «Իւրաքանչիւր պատրիարք անդրանիկ կոնդակով ժողովուրդին կ›ուղղէր իր խօսքը, ուր կ›արտացոլային օրուան պայմանները, գահակալին բաղձանքներն ու նպատակները», եւ մէջբերելով Զաւէն Պատրիարքին մէկ արտայայտութիւնը, կ›ամբողջացնէ կոնդակի հասկացողութիւնը. «Թուրքիոյ Հայոց Պատրիարքին Կոնդակը արտայայտութիւնն է Թուրքիոյ Հայոց ժողովրդական ազգային կեանքին եւ իր Պատրիարքին հետեւելիք ուղղութեան, բաղձանքներուն եւ պահանջներուն»: Իւրաքանչիւր Պատրիարքի Անդրանիկ Կոնդակէն առաջ զետեղուած են պատրիարքներուն կենսագրական գիծերը, որով ընթերցողը աւելի դիւրութիւն կ›ունենայ հասկնալու եւ ճիշդ կերպով ընկալելու տրուած պատրիարքին արտայայտած միտքերը, մտահոգութիւններն ու թելադրութիւնները: Ինչպէս նաեւ զետեղուած են պատրիարքներուն նկարները, պաշտօնական կնիքներն ու ստորագրութիւնները: Գնահատելի է Բրշ. Սրկ.ին ջանքը, պատրիարքներուն Անդրանիկ Կոնդակները ներկայացնել հարազատ բնագիրի պահպանութեամբ, առա՛նց էական փոփոխութիւններ կատարելու: Ինչպէս ինք կը գրէ՝ «որոշ արտայայտութեան ձեւեր, որոնք կը պատկանին հեղինակին կամ շրջանի ուղղագրական հասկացողութեան, նոյնութեամբ պահուեցան: Յապաւումներ եւս մնացին անձեռնմխելի, բնագիրը նոյնութեամբ պահած ըլլալու առաջադրութեամբ: Մանր բարեփոխումներ միայն կատարուեցան, ինչպէս “կ’”ը եւ “չ’”ը, կարդալու դիւրութեան համար»: Շնորհիւ Բրշ. Սարկաւագին այս մօտեցման, աշխատանքը կրկնակի իմաստ ու արժէք ստացած է, յատկապէս ուսումնասիրողներու եւ լեզուագէտներու համար, որովհետեւ այսպիսիով առիթ ընծայուած է ուղղակիօրէն շփուելու պատրիարքներու մտածելակերպին, արտայայտութեան ոճաբանութեան, լեզուամտածողութեան, քերականութեան եւ ուղղագրութեան: Յետագային, սակայն, լաւ պիտի ըլլայ արդի հայերէնով տալ նոյն այդ կոնդակները, որպէսզի անոնք որոնք կը դժուարանան կարդալ կոնդակները իրենց բնագրային հարազատութեանը մէջ, առիթը ունենան իրենց հասկնալի լեզուով կարդալ եւ վայելել: Երեք պատրիարքներ առիթ չեն ունեցած կոնդակ գրելու, որոնք են Սարգիս Ե. Ադրիանուպոլսեցի (Գույումճեան – 2 Մայիս 1860 - 17 Հոկտեմբեր 1861 - հրաժարած):
85
Eylül-Ekim 2016.indd 85
04/10/16 13:40
Պօղոս Բ. Պրուսացի (Թագթագեան – 15 Հոկտեմբեր 1863 - 9 Սեպտեմբեր 1872 - հրաժարած): Իգնատիոս Կ.Պոլսեցի (Քաքմաճեան – 31 Յուլիս 1869 - 12 Օգոստոս 1869 - վախճանած՝ յանկարծական մահուամբ): Մնացեալ պատրիարքները որոնք կոնդակ գրած են, հետեւեալներն են. Մկրտիչ Վանեցի (Խրիմեան Հայրիկ – 4 Սեպտեմբեր 1869 - 3 Օգոստոս 1873 - հրաժարած): Ներսէս Բ. Խասգիւղցի (Վարժապետեան –28 Ապրիլ 1874 – 26 Հոկտեմբեր 1884 - վախճանած): Յարութիւն Եգիպտացի (Վեհապետեան – 25 Յունուար 1885 – Յունիս 1888 – ընտրուած է Երուսաղէմի պատրիարք եւ փոխադրուած՝ Երուսաղէմ): Խորէն Քէրէմէթցի (Աշըքեան – 29 Սեպտեմբեր 1888 – 14 Յունիս 1894 - հրաժարած): Մատթէոս Գ. Կ.Պոլսեցի (Իզմիրլեան – 7 Դեկտեմբեր 1894 – 23 Յուլիս 1896 – հրաժարած: 1908-ին կրկին ընտրուած է, սակայն նոյն տարին Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս ընտրուած է եւ մինչեւ իր պաշտօնին վաւերացումը՝ Յունուար 1909, վարած է պատրիարքական պաշտօնը): Մաղաքիա Կ.Պոլսեցի (Օրմանեան – 6 Նոյեմբեր 1896 – 16 Յուլիս 1908 - հրաժարած): Եղիշէ Կ.Պոլսեցի (Դուրեան –22 Մայիս 1909 – Դեկտեմբեր 1910 - հրաժարած): Յովհաննէս ԺԲ. Կ.Պոլսեցի (Արշարունի – 2 Դեկտեմբեր 1911 – 19 Յուլիս 1913 - հրաժարած): Զաւէն Պաղտատցի (Տէր Եղիայեան – 20 Օգոստոս 1913 – 28 Յուլիս/10 Օգոստոս 1916 –տարագրուած: Վերադարձած 19 Փետրուար 1919 – 10 Դեկտեմբեր 1922): Մեսրոպ Ա. Մշեցի (Նարոյեան – 26 Յունիս 1927 – 31 Մայիս 1944 - վախճանած): Գարեգին Ա. Տրապիզոնցի (Խաչատուրեան – 2 Դեկտեմբեր 1950 – 22 Յունիս 1961 - վախճանած): Շնորհք Եոզղատցի (Գալուստեան – 11 Հոկտեմբեր 1961 – 7 Մարտ 1990 - վախճանած): Գարեգին Բ. Պոլսեցի (Գազանճեան – 5 Սեպտեմբեր 1990 – 10 Մարտ 1998 - վախճանած): Մեսրոպ Բ. Պոլսեցի (Մութաֆեան –14 Հոկտեմբեր 1998 - ...): Այստեղ կ›ուզեմ իւրաքանչիւր Պատրիարքի կոնդակէն հատուած մը կամ հատուածներ մէջբերել, որպէսզի ընթերցողը որոշ չափով կարծիք կազմէ գիրքի պարունակութեան մասին: Մկրտիչ Վանեցին մարդու վախճանին մասին կը գրէ. «Մարդոյն վախճան երկինքն է, մարդն առ Աստուած պիտի գնայ, զի նորա նմանակից պատկերն է. Աստուած միացաւ մարդոյն հետ, պէտք է որ մարդն եւս իւր Աստուծոյն հետ միանայ»: Ներսէս Բ. Խասգիւղցին եկեղեցականներու եւ անարժան մարդիկ եկեղեցական չընելու մասին կը գրէ. «Անարժան, տգէտ եւ մոլի մարդիկ եկեղեցական ընելէ զգուշանանք. զի վա՜յ է մեզ, եթէ եկեղեցականութիւնը՝ որ սուրբ, մաքուր եւ ընտիր լինել պէտք է, անարժաններէ կազմուի. միշտ աշխատինք՝ թէ՛ ներքնապէս եւ թէ՛ արտաքուստ մաքուր լինելու, որով ո՛չ Աստուծոյ եւ ո՛չ մարդոց զզուելի չլինիմք: Ինչպէս ներքին մարդը՝ սուրբ, այսպէս եւ արտաքինը՝ վայելուչ եւ կոկիկ ըլլալու է: Պչրանքէ եւ անյարդ անվայելչութենէ ու աղտեղութենէ միօրինակ հրաժարելու ենք, պարզ եւ մաքուր հագուելու ենք, եկեղեցւոյ կարգաց, կանոնաց եւ երգեցողութեանց կանոնաւորութեանն ուշ դնելու ենք՝ նախնի վայելչութեան եւ բարեզարդութեան նախանձախնդիր, եւ նորութեանց ու խրթութեանց՝ ոգւով չափ ընդդիմամարտ լինելով»: Յարութիւն Եգիպտացին օրհնելով Հայ ժողուվուրդը, կը գրէ. «Օրհնեսցէ Տէր Աստուած զամենայն Ժողովուրդս Հայոց՝ զարս եւ զկանայս, զծերս եւ զտղայս, զերիտասարդս եւ զկուսանս, եւ փրկեսցէ յամենայն վտանգից հոգւոյ եւ մարմնոյ, յաջողեսցէ զգործս ձեռաց նոցա, պտղաբերս արասցէ զքրտունս նոցին եւ զվաստակ, եւ ազատ պահեսցէ յամենայն արկածից չարաց եւ տառապանաց»: Խորէն Քէրէմէթցին զաւակները դաստիարակելու մասին, կը գրէ. «Ի վեր քան զամենայն, եղբարք, առ հասարակ ամենուդ ալ կը պատուիրեմ՝ որ աշխատիք զաւակաց դաստիարակութեան, որովհետեւ բոլոր անկարգութեանց եւ չարեաց արմատը
86
Eylül-Ekim 2016.indd 86
04/10/16 13:40
տգիտութիւնը եւ անկրթութիւնն է. տգիտութիւնը կը կուրացունէ, չենք տեսներ թէ խիստ մօտ եւ գրեթէ ձեռքերնիս ինչ նախախնամական բարիք պատրաստ կայ. անկրթութիւնն ալ սրտերնիս կ›ապականէ, չե՛նք կրնար հասկնալ՝ թէ Աստուած սիրելէն, ազգն ու ընկերը սիրելէն ի՛նչ բարիք կրնայ յառաջ գալ»: Մատթէոս Գ. Կ.Պոլսեցին իր առաջին շրջանի պատրիարքութեան անդրանիկ կոնդակին մէջ, ժողովուրդին ուղղելով իր խօսքը, կը գրէ. «Իսկ ձեզ սիրելի ժողովուրդ Աստուծոյ, կը յորդորեմ սիրովն Յիսուսի Քրիստոսի Տեառն մերոյ, որ ձեր բովանդակ կենաց մէջ Ս. Գրոց աստուածաւանդ պատուէրները մտադիւր լսէք եւ կատարէք ի փրկութիւն ձեր հոգւոց, սրբութեամբ պաշտէք զկենդանին Աստուած յաւիտենից զՆախախնամողն համայն տիեզերաց: Ամրապինդ պահեցէք ձեր հայրենաւանդ սովորութիւնները, սիրեցէք Ս. Եկեղեցին՝ մեր Հայաստանեայց Առաքելական Ս. Եկեղեցին, յաճախեցէք ի Ս. Եկեղեցի որ սրբութեան յարկ եւ փառաբանութեան տեղի է, եւ զի մեր Ազգային միութեան յօդակապն է»: Մաղաքիա Կ.Պոլսեցին հաւատքի մասին խօսելով, կը գրէ. «Սուրբ հաւատքը, զոր մեր Առաջին Լուսաւորիչք մեզ պարգեւեցին, զոր մեր Սուրբ Լուսաւորիչն տարածեց, զոր Հայրապետք եւ Վարդապետք ծաղկեցուցին, անով է որ մեր հոգիներն փրկուեցան եւ մեր սրտերը մխիթարուեցան, անով մեր աղօթքները կը բարձրանան առ Աստուած եւ երկնային օրհնութիւնք կ›իջնեն մեր վրայ: Հաւատքնիս է որ երկրի մէջ երկնաւոր կ›ընէ զմեզ, եւ մեր մարմնաւոր կեանքը հոգեւոր կը դարձնէ, եւ անցաւոր վշտաց մէջ անանց մխիթարութեան նշոյլը կը ծագեցնէ: Սուրբ հաւատքնիդ հաստատ պահեցէ՛ք»: Մատթէոս Գ. Կ.Պոլսեցին իր երկրորդ շրջանի պատրիարքութեան անդրանիկ կոնդակին մէջ, իր լծակից եղբայրներուն ուղղելով իր խօսքը, կը գրէ. «Քարոզեցէք եւ խրատեցէք որ Հայաստանեայց Ս. Եկեղեցւոյ որդիք սիրայօժար փութան ի կատարումն իրենց Քրիստոնէական պարտուց, ազգային պարտուց եւ մարդասիրական պարտուց, մխիթարեցէք վշտացեալ եւ բեկեալ սրտերը: Հոգ եւ խնամ տարէք աղքատաց, աղքատ հիւանդաց, որբոց եւ այրեաց վիճակին բարւոքման եւ անոնց պիտոյից յանձանձման: Հսկեցէք Հայ մանկտւոյն կրօնական բարոյական եւ մտաւորական կրթութեան վրայ, քաջալերեցէք կրթութեան գործին յառաջացման համար ամէն հաստատութիւններն ու ձեռնարկները, եւ օգնեցէք անոնց այնու հաստատուն համոզմամբ թէ տգիտութիւնը աղբիւր է ամենայն չարեաց»: Եղիշէ Կ.Պոլսեցին ընտանիքներու մասին, կը գրէ. «Ընտանիքներն են որ կը կազմեն մեր «սեպհական ժողովուրդ»ը. անոնցմով կը ձեւանայ ու կը պահպանուի ազգայնութեան ոգին, անոնց մէջ կը մարմնաւորուի նոր սերունդին հօրամոյն նկարագիրը: Անոնցմով ձագախառն կ›երամանայ եկեղեցին՝ զոր Քրիստոս սիրեց եւ որուն զոհեց իր անձը, փրկագործելու համար զայն, սուրբ եւ անարատ վերածնունդով մը»: Յովհաննէս ԺԲ. Կ.Պոլսեցին ազգի միաբանութեան մասին, կը գրէ. «Միաբան գործակցութիւնն է ժողովրդեան նեցուկն եւ զօրավիգն: Հերիք որքան անցելոյն մէջ աւերումներ գործած են մեր ազգային մամնոյն վրայ պառակտումներն, հակառակութեան ոգին եւ յամառ ու ապարդիւն վէճերն: Հանրային գործերու մէջ կարծիքներու անհամաձայնութիւնն, ինչպէս նաեւ կուսակցութեանց ընբռնումներու տարբերութիւնը պէտք չէ երբեք որ եւ է կողմէ վերածուի անձնական հակառակութեանց»: Զաւէն Պաղտատցին հոգեւոր կեանքի մասին, կը գրէ. «Մարդ չի կրնար ապրիլ առանց հոգեւոր կեանքի: Աւետարանով քարոզուած Յիսուս Քրիստոսի կեանքը տիպար կեանքն է: Ով որ աշխատեցաւ ապրիլ այդ տիպար կեանքը, եղաւ մեծ մարդը, երջանիկ մարդը»:
87
Eylül-Ekim 2016.indd 87
04/10/16 13:40
Իսկ յորոդորելով սիրել եկեղեցին, կը գրէ. «Սիրէ՛ եկեղեցիդ, սիրէ՛ ոգւով չափ: Ներողամիտ եղիր, ինչպէս որ եղար միշտ, ուրիշ եկեղեցիներու հանդէպ, բայց դուն մի՛ շեղիր Հայ Քրիստոնէի ողջամիտ վարդապետութենէն: Ամէն հոգիի մի՛ հաւատար. որովհետեւ շա՛տ են խօսքի վաճառականներ, որոնք Աւետարանը գործիք ըրած են կիրքի, փառքի, եւ առանց ամչնալու կը շահագործեն ոմանց միամտութիւնը, ոմանց սուրբ գրական նիւթերու տգիտութիւնը, տարօրինակ յանդգնութիւններով ու աններող ոգիով: Այդպիսիներ գիտուն կը ձեւանան, բայց չեն գիտեր թէ տգէտներ են իրօք»: Տակաւին. «Հայը Հա՛յ է իր Հայ Քրիստոնէութեամբ, իր Սուրբ Աւետարանով, որու պահապանն է Հայաստանեայց Եկեղեցին: Հասկցի՛ր այս իրողութիւնը եւ այնպէս սիրէ եկեղեցիդ»: Գաղթի մասին, կը գրէ. «Գաղթը ամենասարսափելի վտանգ մըն է, որ փճացում կը սպառնայ մեր ցեղին»: Եւ՝ «Գաղթը ազգասպանութիւն մըն է ազգային տեսակէտով»: Մեսրոպ Ա. Մշեցին երիտասարդութեան մասին, կը գրէ. «Երիտասարդութիւնը ազգի մը յոյսն է, զօրութիւնը եւ կենսունակութիւնը, ան պէտք է որ բարձր տեսիլքներ ունենայ, վսեմ գաղափարներէ ներշնչուի, ծառայելով ճշմարիտին, գեղեցիկին եւ բարիին»: Մայրենի լեզուին մասին, կը գրէ. «Սիրելի ժողովուրդ, նախանձախնդիր եղիր որ զաւակներդ հիմնաւոր կերպոով սորվին մայրենի լեզուդ, այն գեղեցիկ մեծասքանչ լեզուն, որ հայելին է մեր ցեղի հանճարին եւ ստեղծագործ կարողութիւններուն: Անով է որ պիտի հասկնաս զմայլանքով Հայ Եկեղեցւոյ հոգեշունչ բանաստեղծութիւնները, պիտի ըմբոշխնես հայ մշակոյթի մեծութիւններն ու գեղեցկութիւնները»: Ուսուցիչներուն ու դաստիարակներուն կը յորդորէ՝ «որ իբր վարձկան չնկատեն ինքզինքնին, այլ իրենց հոգիէն ու մտքէն լուսաւոր մաս մը դնեն իրենց սաներուն էութեան մէջ եւ ճշմարտութեան սերմերը ցանելով արդիական պահանջներով պատրաստեն նոր սերունդը, որ ունենայ գործնական միտք, նախաձեռնող ոգի եւ մաքուր նկարագիր»: Գարեգին Ա. Տրապիզոնցին մօր մասին, կը գրէ. «Բնատուր յատկութիւններ ունի մայրը. բայց պիտի ունենայ նաեւ արուեստագէտի մը բնազդն ու շնորհը: Զուարթ ու լուրջ՝ զուգընթաց պիտի ըլլան իր մայր-դաստիարակի դերին մէջ: Զի զուարթութիւնը՝ հոգւոյն պայծառութիւնն ու մաքրութիւնն է, իսկ լրջութիւնը՝ կոչումին գիտակցութիւնը: Ասոնց ներգործութեամբ մանուկին կրթութիւնը կ›ապահովէ նպատակին յաջողութիւնը»: Բախտի մասին, կը գրէ. «Բախտը, որուն կ’ապաւինին անճրկած կամ շփացած մարդիկ, առասպել մըն է: Կեանքին ժպիտը նախադասութիւններ չունի: Այդ ժպիտը կրնայ ծաղկիլ ամենուն համար անխտիր: Դո՛ւն պարտիս կերտել քու կեանքդ, վիճակդ»: Ամուսնացեալ քահանայութեան մասին, կը գրէ, թէ՝ «պարզ ծիսակատարութիւն մը չէ, ոչ ալ ապրուստ ապահովելու միջոց: Ան կոչում մըն է սրբազան, ոչ թէ սովորական արհեստ մը: «Յորովայնէ ընտրեալ» մը միայն կրնայ համարձակիլ մօտենալու այդ բարձր պաշտօնին, որպէսզի պատասխանատուութեան լման գիտակցութեամբ յաջողի կատարել իր վրայ դրուած պարտականութիւնները»: Շնորհք Եոզղատցին եկեղեցական արարողութիւններուն մասին, կը գրէ. «Պաշտամունքը կը կատարուի Աստուծոյ համար եւ ոչ՝ մարդոց համար. ուստի կարգ մը տեղեր ժողովուրդին ներկայ չըլլալը երբեք պատճառ մը չէ ժամասացութեանց դադարման»:
88
Eylül-Ekim 2016.indd 88
04/10/16 13:40
Կնքահայրութեան մասին, կը գրէ. «Կնքահայրութիւնը թէեւ իր հին իմաստը եւ դերը կորսնցուցած է, այնուհանդերձ քահանան պիտի նայի որ կնքահայրը միշտ Հայց. Եկեղեցւոյ զաւակ ըլլայ, որովհետեւ կնքահայրը երախան կը ներկայացնէ որպէսզի ան Հայց. Եկեղեցւոյ անդամ դառնայ: Եթէ կնքահայրը Հայց. Եկեղեցւոյ զաւակ չէ, չի կրնար ուրիշ մը ներկայացնել մեր եկեղեցիի անդամ ըլլալու: Հոգ տարուի նաեւ որ անչափահաս տղաք կնքահայր չնշանակուին»: Եկեղեցւոյ շրջաբակին մէջ մարդոց կեցուածքին մասին, կը գրէ. «Աղմկել, դատարկաբանել, կամ ծոյլ-ծոյլ ճեմել ու ծխել ներելի չեն եկեղեցւոյ շրջաբակին մէջ պաշտամունքի ընթացքին: Յաճախ տօնական մեծ օրերուն հաւատացեալներէն շատեր չկարենալով եկեղեցիէն ներս տեղ գտնել, պարտաւոր կ›ըլլան դուրսէն հետեւիլ պաշտմանց: Ցաւալի է մատնանշել, որ կը գտնուին տգէտ, անպատկառ եւ անշրջահայեաց անձեր, որոնք նման պարագաներուն եկեղեցւոյ շրջաբակին մէջ կը ծխեն եւ կ›աղմկեն: Միանգամընդմիշտ վերջ պէտք է տրուի նման հեթանոսական եւ անկիրթ սովորութեան: Ասոնք դէմ են ոչ միայն մեր կրօնական սրբազան օրէնքներուն, այլ նաեւ մարդկային ամենէն տարրական կրթութեան կանոններուն»: Գարեգին Բ. Պոլսեցին հայ տունի մասին, կը գրէ. «Պէտք է հայ տունը ըլլայ եւ մնայ մեր դարաւոր եւ նահապետական ժառանգութեան լուսեղէն խորանը, ուր տան զաւակները մեծնան ու դաստիարակուին հայու աւանդական հոգեվիճակով ու գիտակցութեամբ: Անիմաստ խօսք մը չէ, թէ «կրթութիւնը օրօրոցէն կը սկսի»: Մանուկը հրաշալի ընդօրինակող մըն է: Մաքուր հայելի մը, որուն մէջ կը ցոլանայ ծնողաց պատկերը»: Մեսրոպ Բ. Պոլսեցին դպրաց դասերուն ուղղելով իր յորդորը, կը գրէ. «Դպրա՛ց դասեր, եղէք ոչ միայն երգչախումբեր, այլ նաեւ եղբայրական համխմբումներ՝ աշակերտելու հոգեւոր դպրութեան, կանոնական եւ դաւանական գրականութեան, ինչպէս երբեմնի առաքեալները նստեր էին Գալիլիացի Մեծ Վարդապետի ծունկին, այնպէս եւ դուք հաւաքուեցէք ձեր հովիւներու շուրջ, ճաշակեցէ՛ք Աստուծոյ Խօսքին քաղցրութիւնը, մեր հայրերու հոգեւոր աննման գանձերը: Թափանցեցէ՛ք իմաստին եւ ձեր սրտերու ամենատաքուկ անկիւններուն տեղ բացէք այն հիանալի երգերու եւ շարականներու մէն մի բառին զոր կ›եղանակէք ձեր շրթներով: Ձեր հովիւներու աջակցութեան հո՛գ տարէք նորահաս սերունդին զբաղեցէք մանուկ եւ պատանի դպիրներ հասցնելու կենսական առաքելութեամբ: Աշխատեցէ՛ք, որ ձեր այնքան սիրած հոգեւոր գանձերը երգուին նաեւ ձեզմէ յետոյ: Լուսաւոր, շէն, պայծառ եւ հաւատացեալներու այցելութեան միշտ բաց պահեցէք մեր տաճարները, որոնց մէջ հոգ տանիլ անհրաժեշտ է, որպէսզի տիրէ աղօթքի, երկիւղի, խաղաղութեան, լրջութեան եւ սրբութեան մթնոլորտը: Եւ Ամենակարողն Աստուած, որ Իր Որդիին՝ Քրիստոսի միջոցաւ լուսաւորեց աշխարհն ու ազատեց մեր մեղքի անէծքէն եւ հոգեւոր մահէն թող անսպառ պահէ ձեր ձայները, հաստատէ ձեր սրտերը Իր երկիւղին մէջ, լուսաւորէ ձեզ Իր իմաստութեան լուսով, որպէսզի ժամանէք անանց կեանքին, ուր պիտի երգակցիք զուարթուններուն՝ յաւերժ սրբաբանութեամբ»: Իսկ գնահատելով Հայ Գիրի մշակները, հայրաբար կը գրէ. «Բարձրօրէն կը գնահատենք Հայ գրի եւ գրքի համար աշխատանք տանողները, Հայ մամլոյ խմբագիրներն ու աշխատակիցները, հրատարակչատուներու եւ տպարաններու անձնակազմերը, որոնք տիւ ու գիշեր իրենց կարելին կ›ընեն Հայ գիրն ու արուեստը ապրեցնելու, մեր ժողովուրդը լուսաբանելու եւ այսպիսով կը դառնան համայնքային կեանքի աշխուժացման լծակ: Աւելորդ չենք նկատեր մեր մամլոյ խմբագիրներուն անգամ մը եւս յիշեցնելու Մեր երանաշնորհ նախորդներէն Տրապիզոնցի Գարեգին Ա. Պատրիարքի պատգամը. «Քննութիւնն ու քննադատութիւնը կը կորսնցնեն իրենց արժէքն ու իրաւունքը, ինչպէս նաեւ ազդեցութիւնն ի բարին եւ ի ճշմարիտը, երբ չեն ներշնչուած թափանցուած բուն
89
Eylül-Ekim 2016.indd 89
04/10/16 13:40
իրողութիւններէն, այլ առաջնորդուած են երեւակայութիւններէ, կանխակալ կարծիքներէ, սեւեռամտածումներէ եւ մերթ ալ անխոստովանելի նկատումներէ: Ասոնք ոչ միայն չեն շիներ, այլ եւ կը քանդեն»: Արդարեւ ահաւոր է մամուլի պատասխանատուութիւնը: Մենք հայրաբար կ›օրհնենք մեր մամլոյ բոլոր այն աշխատակիցները, որոնց գրիչները կը սպասարկեն բարիին, գեղեցիկին, ճշմարտութեան եւ շինութեան»: Ահաւասիկ փունջ մը մտածումներ ու թելադրութիւններ պատրիարքներու այն օրհնեալ եռամէն, որոնք հակառակ բոլոր տեսակի դժուարութիւններու փորձած են լաւագոյն կերպով իրենց պարտաւորութիւնը կատարել առ Աստուած, առ Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին եւ առ սիրեցեալ ժողովուրդն Հայոց: Այս գիրքին մէջ ներկայացուած անդրանիկ կոնդակները արդարեւ իրենց մէջ կը պարունակեն թրքահայութեան վերջին 156 տարիներու պատմութիւնը, որով ինչպէս նկատեցիք պատրիարքները կը խօսին ու կ›արտայայտուին այնպիսի երեւոյթներու մասին, որոնք անմիջական եւ անբաժան մասնիկը եղած են թրքահայութեան առօրեայ կեանքին, որով կարելի կ›ըլլայ հպանցիկ ակնարկ մը ունենալ այդ ժամանակաշրջանի թրքահայութեան պատմութեան: Տակաւին, կոնդակներու ընդմէջէն կը նկատուի պատրիարքներու պատասխանատուութեան խոր գիտակցումը իրենց պաշտօնին եւ պարտականութեան որու համար կոչուած են, եւ առ այդ հայրաբար կը մօտենան որոշ խնդիրներու եւ պարտ ու պատշաճ թելադրութիւններ կը կատարեն: Եւ այսօր, այն ինչ կը պարզէ թրքահայ համայնքը՝ նկատի ունիմ հաւատացեալ համայնքը՝ Հայ Առաքելական Եկեղեցւոյ զաւակները, արգասիքն են պատրիարքներու եւ անոնց «լծակից եղբայրներու» անխոնջ աշխատանքին, որով հակառակ տիրող պայմաններուն եւ իրավիճակին, փորձած են կարելի եղածին չափ ուղիղ կերպով փոխանցել Աւետարանական հաւատքը, լոյսը, լուսաւորելով, սորվեցնելով, դաստիրակաելով, խնամելով, հոգալով եւ հետեւելով ժողովուրդի բոլոր պէտքերուն ու կարիքներուն: Եւ այսօր, եթէ Թուրքիոյ տարածքին մէջ տակաւին հայութիւնը կը շարունակէ ապրիլ հայաբար, այդ կը պարտինք Պոլսոյ Հայոց Պատրիարքութեան, անոր պատրիարքներուն, հոգեւորականներուն եւ բոլոր անոնց՝ յայտնի եւ անյայտ, որոնք կառչած մնացած են ու կը մնան այդ կառոյցին՝ այդ կառոյցին միջոցով կենդանի պահելով Հայ Եկեղեցին ու Հայութիւնը: Ի վերջոյ կը շնորհաւորեմ Բրշ. Վաղարշակ Սրկ. Սերովբեանն ու բոլոր անոնք որոնք աշխատած են այս հատորին լոյս աշխարհ գալուն, որ յոյժ կարեւոր եւ օգտաշատ հատոր մըն է: Թող Ամենաբարին Աստուած Ինք վարձահատոյց ըլլայ ձեր բոլորին, շնորհելով ոյժ, կորով եւ իմաստութիւն, որպէսզի նման բազմաթիւ հոգեշահ հատորներ ի լոյս աշխարհ բերէք: Ձեր բոլորին վարձքը կատար: Յակոբ Քորթմոսեան 14 Յուլիս 2016 Էջմիածին
90
Eylül-Ekim 2016.indd 90
04/10/16 13:40
Eylül-Ekim 2016.indd 91
04/10/16 13:40
PAROS SAKLI TARIH ANADOLU
ARİS NALCI aristotale@gmail.com
Osmanlıca Yazılı Haçkarların Sırrı - 1 FOTOĞRAFLAR: UMUT VEDAT
E
ski adıyla Büyük Hayk Ovası’nın belki de en ilginç şehirlerinden biri Erzincan. Dayk Bölgesi’ndeki bu şehir yıllar boyu göç almış ve bugünkü kozmopolit yapısına kavuşmuş. Çeşitli kesimlerin dillendirdiği %25-35 arasında değişen bir Alevi nüfusu var şehrin. Büyük bölümü 1870’te Dersim’den Erzincan’a gelip Ermeni köylerine veya yakınlarına yerleşmiş. Ermenilerle iyi dostlukları olduğu gibi 1915 katliamlarından birçok çocuğun kurtulmasını da sağlamışlar. Kurtulanlarla evlilikler, kirvelikler derken artık birçok Alevi ailenin bir Ermeni nenesi var. Bizi de bu Alevi dostlardan birkaçı karşıladı. 1914’te Erzincan’ın nüfusunun büyük bir bölümünü Ermeniler oluşturuyormuş. O zamanlar adı Erzınga olan şehir önemli bir ticaret merkezi olarak da göze çarpı-
yor. Bir yanda Munzur dağları ve Dersim diğer yanda Erzurum ile çevrelenen şehir merkezi bir çanak görünümünde. Ermeni yerleşkeleri ise çoğunlukla çevre köylerde. Taksicilere ve esnafa yer sorarken oldukça zorlanıyoruz. Önce haritadaki isimleriyle soruyoruz, kimse bilmiyor. Bir önceki isim Kürtçe. Onu da hatırlayanlar az. Her köyün adı bugüne kadar en az üç kez değiştirilmiş. Halk kendi arasında Ermenilerden kalan eski adların kulağa uygun harflerle asimile edilmiş Kürtçeleşmiş hallerini kullanıyor. Erzurum tarafından şehre girer girmez içimize ilginç bir ferahlık hissi doluyor. Depremin ardından yeniden yapılanan kentin geniş yollarından mıdır bilinmez diğer illerde yükselen şiddetin yarattığı gerginlik burada yerini bir dinginliğe bırakmış gibi. Valiliğin çıkardığı ve son baskısı Mart
Nenem anlatırdı neler yaşandığını. Ermeni köyünden kızları şehre getirmişler genelevde çalıştırmak için. Bizimkiler de gelip kurtarmış köye getirmişler. Gelin etmişler oğullarına öyle kurtulmuşlar.
92
Eylül-Ekim 2016.indd 92
04/10/16 13:40
PAROS SAKLI TARIH ANADOLU
ARİS NALCI aristotale@gmail.com
2015’te yapılan kent turizm rehberinde bölgedeki önemli Ermeni kiliselerin hepsi orijinal isimleriyle yer alıyor. Rehberin kapağındaki “kaleler, kiliseler, camiler” bölümü birkaç dakika yüzüme bir tebessüm getirse de sevincimi kursağımda bırakmak için sayfaları çevirmem yeterli oldu. Kiliselere nasıl gidileceği rehberde haritalarla, yollarda da kahverengi kültür bakanlığı tabelalarıyla gayet güzel gösterilmiş. Ancak bu kiliselerin hepsi de “Osmanlı kiliseleri” olarak adlandırılmış. Ermenilerden bahseden yok. Otobanlardaki kahverengi “ören yeri” tabelaları ise sonu çıkmaza giden patikalara bağlanıyor. Yanınızda köyü bilen birileri olmadan o kiliseleri bulmanız neredeyse imkânsız. Köylüye sorduğunuzda ise sizi defineci sanıp takip etmesi veya jandarmaya haber vermesi kuvvetle muhtemel. Biz de bu kör geziden dilimizin yanmaması için Hasan Amca’yı alıyoruz yanımıza. Hasan Amca, Ermeniler sürgün edilirken köyün çocuklarını saklayan Alevi Kürt bir aileden. Nenesinin onun üzerindeki etkisi büyük. Kardeşleri arasında Kürtçe bilen bir
o var. O da nenesinin sayesinde. Nenesinden ona kalan bir diğer miras da hatıraları: “Nenem anlatırdı neler yaşandığını. Ermeni köyünden kızları şehre getirmişler genelevde çalıştırmak için. Bizimkiler de gelip kurtarmış köye getirmişler. Gelin etmişler oğullarına, öyle kurtulmuşlar.” HAÇKARLARIN İZİNDE Erzincan’da çok bilinmeyen bir tepesinden yüzyıllardır bakan iki önemli taşı bulmak için yola düşüyoruz. Aslında onlar dört taneymiş. Bir tanesi bir deprem veya defineciler tarafından yıkılınca üç kalmışlar. Ermenilerin izlerinin silinmediği belki de en görkemli yapılardan biri Abrenk Manastırı ve çevresindeki haçkarlardan (haç taşlar) bahsediyorum. Dostlarımız bizlere 1700 metre rakımdaki manastıra çıkmamamızı, muhtar ve jandarmanın izni olmadan tehlikeli olacağını telkin etse de biz yine şöförümüzü dinleyip tırmanışa geçiyoruz. Erzurum yolunda Tercan Üçpınar köyünden çıkılan manastıra ulaşmak için önceden kondis
93
Eylül-Ekim 2016.indd 93
04/10/16 13:40
PAROS SAKLI TARIH ANADOLU
ARİS NALCI aristotale@gmail.com
yon tutmanız şart. Mart ayından itibaren o yükseklikteki karların erimesiyle birlikte ulaşım daha da kolay olabiliyor. Üçpınar köylüleri kilisenin yerini gösterseler de sonra arabamızı durdurup defineci olup olmadığımız konusunda bizi sorguluyorlar. Gezimiz boyunca çokça karşılaştığımız “definecileri istemiyoruz burada” veya “kiliseyi korumaya çalışıyoruz” şeklindeki sözlerin aslında çok da samimi olmadığını anlatıyor bize Erzincanlı şöförümüz: “Kendileri çıkaramadığı için dışarıdan biri gelince yeri biliyor sanıyorlar” diyor. Birkaç dakika konuşup defineci olmadığımız konusunda köydekileri ikna ettikten sonra araba yolundan beş dakika devam ediyoruz. 6-7 metrelik haçkarlar görünüyor ve yarım saatlik ritmik bir tırmanışla yanlarına varıyoruz. Şoför “Yanınızda silah var mı” diye soruyor. Erzincan’ın çevresindeki dağların hep-
sine sanki gerilla varmış gibi davranıyor şehirdekiler. Dolayısı ile dağa doğru yola çıkan da ‘tehlikeli’ atfediliyor. “Bizi şu dağlara çıkarır mısın” dediğimiz her şoför önce bir düşünüyor. Zira Dersim tarafına giden yollar kapalı. Ya asker ya gerilla durduruyormuş otobüsleri. Birkaç otobüs de yakılınca şoförü Kürt olanlar dışında dağ yolundan Dersim’e giden otobüs kalmamış. İşte bu ortamda dağ ya da tepeye çıkmak isteyen herkes bir “tehlike”. 90’larda da bu tepelere gerillanın yerleştiği düşünülürse Erzincanlının kaygısı pek de boş değil. Yanımızda silah olmadığına ve defineci de olmadığımıza inanan şoförümüz “tilki ve kurtlardan korunmak için” yanımıza üzerinde “ağrı kesici” yazısı kazınmış bir sopa veriyor. Oysa yolda gördüğümüz tilki sopadan çok ayak seslerimizden korkuyor.
Yanımızda silah olmadığına ve defineci de olmadığımıza inanan şoförümüz ‘tilki ve kurtlardan korunmak için’ yanımıza üzerinde ‘ağrı kesici’ yazısı kazınmış bir sopa veriyor. Oysa yolda gördüğümüz tilki sopadan çok ayak seslerimizden korkuyor.
94
Eylül-Ekim 2016.indd 94
04/10/16 13:40
PAROS SAKLI TARIH ANADOLU
ARİS NALCI aristotale@gmail.com
Manastırın güney kısmında ise ana kilise Surp Hovhannes duruyor. İçinde neredeyse kazılmadık yer kalmamış. Buna rağmen direniyor manastır, gelenleri tüm heybetiyle karşılamak için...
MANASTIRIN ANA BÖLÜMÜ AYAKTA Tepe üzerinde inşa edilen manastırın ana bölümü ayakta. Kalın ve heybetli duvarlarla çevrilmiş, kule ve siperlikten eser yok. Yakınındaki bir çeşme kalıntısı toparlanıp yeni bir çeşme yapılmış. Manastırın güney kısmında ise ana kilise Surp Hovhannes duruyor. İçinde neredeyse kazılmadık yer kalmamış. Buna rağmen direniyor manastır, gelenleri tüm heybetiyle karşılamak için. 1990’dan önce kapı üzerindeki haçlı kitabedeki yazılardan birinde 1854 tarihi okunabiliyormuş. Bölgedeki diğer kiliseler gibi bu da 1990’da gerilla tarafından sığınak olarak kullanıldığı bahanesiyle çevre köylerden getirilen zoraki korucularla birlikte dinamitlenmiş. Abrenk’in hemen yakınındaki küçük şapel ise kaynaklarda Surp Tavit olarak geçiyor. Binanın iç duvarında eskiden yazılar ve heykeller varmış. Artık yok. Girişi de birkaç kez defineciler tarafından kazılmış. Kilisenin girişindeki taşta burada David’in mezarı olduğu yazılı. Şapelin bir köşesinde ise kartal figürlü bir haçkar mezar taşı var. Buranın kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, 1830’daki Osmanlı Hükümeti tapularında “Abrenk Kariyesi” diye yazılmış. Bu bölgenin 34 Ermeni köyünden oluştuğu biliniyor.
Bugün o Ermeni ailelerin ruhlarını tepedeki haçkarlar yaşatıyor. Üç taştan sadece ikisi ayakta, diğeri yıkılmış. Haçkarlarla ilgili Turizm Müdürlüğü rehberinde Osmanlıca olduğu yazıyor. Bu şekilde tahrip edilmekten kurtulmuş olsa gerek diye düşünüyoruz. Rehbere girmiş, koruma altına alınmış olsa da Abrenk, definecilerin saldırısından kurtulamamış. Üzerlerindeki yazılarda 1191 ve 1194 tarihleri okunabiliyor. 1970 senelerine kadar yanlarında dikili duran bir üçüncü haçkar daha küçük ve devrilmiş. Yine yakınlarında bir kayaya oyulmuş bir haçkar yuvası muhtemelen bir dördüncü haçkarın varlığını gösteriyor ama nerede olduğunu bilen yok. Haçkarın Golgotha tepesini tasvir ettiği varsayılır. Ortasında bir disk üzerinde altı köşeli bir yıldız ve onu takip eden sapın, hayat ağacı olarak verimliliği tasvir ettiği söyleniyor. En üstte ise ortada bir taht üzerinde oturan kişi takdis eder vaziyette (İsa Mesih gibi) sağ elinde bir kitapla tasvir edilmiş. Yanındaki ikinci haçkar ise aynı şekilde temsil edilmekle birlikte üzerinde Müslüman mezar taşlarındaki gibi bir başlık bulunuyor. Üzerinde Arapça yazılar olduğu görülüyor. Şehir rehberine haçkarların Osmanlıca olarak geçmesinin sebebi bu yazılar olsa gerek.
95
Eylül-Ekim 2016.indd 95
04/10/16 13:40
Tanrı’ya Verdiği Sözü Ölünceye Kadar Yerine Getirecek Toplumumuzun önde gelen hayırseverlerinden, Surp Pırgiç Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi iş adamı Mıgırdiç Sertşimşek: “Bir adak (ukht) yaptım ve kendime söz verdim; elimin ayağımın tuttuğu, imkânlarımın müsaade ettiği sürece kilisede onarım için kim kapımı çalarsa yardımcı olacaktım.”
H RÖPORTAJ: LİLİT GASPARYAN FOTOĞRAFLAR: MIGIRDİÇ ARZİVYAN
er insan hayatında bir kere adak yapar ve Tanrı’ya verdiği sözü yerine getirir. Ancak Mıgırdiç Sertşimşek’in Tanrı’ya sözü adak olmaktan çıkmış, bir hayır işine dönüşmüş denebilir. Bugüne kadar İstanbul, Yerevan ve dünyanın diğer birçok ülkesinde 170’ten fazla kilisenin onarım ve varak işlerini yapmış. Bundan dolayı, kavuştuğu huzuru ve mutluluğu gözlerinden okumak çok kolay... Yüzlerce teşekkür mek-
tubu alan hayırsever, en büyük teşekkürü ve cevabı Tanrı’dan almış olmalı ki hâlâ coşku ve heyecanla kapısının çalınmasını ve sıradaki isteğin gelmesini bekliyor. Kapısını çalmayıp başkalarına başvuran, üstüne bir de para verenlere çok kızıyor; hem adağıma mani oluyorlar hem de kilisenin parasını istedikleri gibi harcıyorlar, diyor. Sertşimşek ile adağın nasıl başladığını ve kiliseye olan bağını konuştuk.
96
Eylül-Ekim 2016.indd 96
04/10/16 13:41
Bazı insanlar kahveye gider, zamanını orada geçirir, benim de hobim budur. Bugüne kadar 170’ten fazla kilisede çalışmışlığım var ve bütün bu güzel hatıralarımı yakın gelecekte bir kitap haline getireceğim.
Kiliselere ait objeleri onarma fikri nasıl doğdu? 1981 yılında, parlatılması gereken pek çok şey var diyen Haçik Merdinyan ve Garbis Semerciyan tarafından Kumkapı Meryem Ana Kilisesi’ne davet edildim. Aldım objeleri, iş yerime getirdim. Gerekli altın ve gümüş kaplamaları yaptım. Daha sonra tabloların onarımı çıktı, onları da temizledim. Böylelikle başladı. Pırıl-pırıl horanları görünce mesut oluyorum. Bütün bunları yapmak için özel bir eğitim mi aldınız? Asıl mesleğim galvanoplastidir, yani metal üzerine başka bir metali kaplamak. Saint Antoine Kilisesi’nin tablolarını ve mozaiklerini onarmak için İtalya’dan özel bir heyet gelmişti, ben de onlarda çıraklık yapmıştım. Varak yapmayı, kimyasal ilaçlarla tablo temizlemeyi ve birçok şey öğrendim. İlk tabloyu temizledim ve arkasından sayısız tablolar gelmeye başladı. Yol açıldıktan sonra Surp Garabed Kilisesi’nden çağırdılar, daha sonra Beykoz, Kartal, Kuzguncuk ile devam ettim. Zamanla farkına vardım ki ben bu işe bağlanmışım ve hiç bıkmadan yapıyorum. Böylece bir adak (uht) yaptım ve kendime söz verdim; elimin ayağımın tuttuğu, imkânlarım müsaade ettiği sürece kilisede onarım için kim kapımı çalarsa yardımcı olacaktım. Bazı insanlar kahveye gider, zamanını orada geçirir, benim de hobim budur. Bugüne kadar 170’ten fazla kilisede çalışmışlığım var ve bütün bu güzel hatıralarımı yakın gelecekte bir kitap haline getireceğim. İstanbul’da başlayan adak zaman ilerledikçe coğrafyasını genişletti ve yurtdışına kadar yayıldı. Evet, öyle oldu. İlkin Almanya’da Surp Sahak Mesrop Kilisesi’nde onarım yaptım. Horan’da olan her şeyi, perdesine kadar İstanbul’da yaptırıp götürdüm, böylece yurtdışı kapısı açılmış oldu. Plovdiv, Kudüs, ABD, Arjantin, Kanada, Brezilya, Sudan, AB’de birçok yer, Romanya, Bulgaristan… İstanbul’da daha kolay olmalı, yurtdışına giderken masraflarınızı kim karşılıyor? Hiçbir kiliseden beş kuruş almış değilim, aksi takdirde adak olmaz. Elim ayağım tuttuğu sürece kimseyi geri çevirmem. Tabii yurt dışı deyince en özel ilgi Ermenistan’a düşüyor. Yaklaşık 24 kilisede onarımlarım oldu. Bu süreç 2004 yılında Eçmiadzin’de başladı, lambalar, sütunlar, haçlar… Geçen yıl ikinci kez “meron katsası”nın
parlatılması için davet edildim. Daha önce Kutsal Yağ (Surp Meron) hazırlamak için gerekli özel defne yağını toplayıp gönderdim, arkasından katsayı parlatmaya gittim. Çok kolay bir işmiş gibi anlatıyorsunuz, ama zorlukları vardır mutlaka… Tabii bir sanattır bu. Ne kaplamak ne de parlatmak kolay bir iş, orijinalliği bozmamak lazım. Eçmiadzin’de katsanın üzerindeki gümüşü almamak için özel kimyasallarla yaklaşık dört buçuk gün çalışarak bitirdim. Döndükten kısa bir süre sonra tekrar arayarak bu sefer meron kutsama töreninde Haçı taşımaya davet ettiler. Benim için büyük bir onurdu. Herkese nasip olmaz. İtalyan Lisesinde hocalık yaptığım dönemde kimyayı hiç sevmeyen öğrencilerimde kimyaya karşı ilgi uyandırmıştım. Hatta gururla söyleyebilirim ki bazıları çok yüksek yerlere ulaşıp şirket yönetmeye bile başladılar. “Ben kimyayı sevmiyorum” diyen bir İtalyan öğrencime “sana kimyayı sevdireceğim” dedim ve yıllar sonra karşıma bir uzman ve fabrika imalat müdürü olarak çıktı. Bu mutluluk paha biçilmez bir şey… Bu zenginliğin ötesi yok. Allah’ın verdiği bir şey, herkes öğretemez. Ermenistan’da telekomünikasyon enstitülerinden biri adınızı taşıyor, hikâye nedir anlatır mısınız? Ermenistan ziyaretlerinden birinde Arzni şehrinden dönerken yolda Telekomünikasyon Enstitüsü önünde durdular, hadi bir içerisini görelim dedik. Kılık kıyafete aldandılar başta, daha sonra bir-iki soru sorup cevapları da alınca “bizde ders vermeye gelir misiniz” dediler. Ders vermek yerine icap ederse yılda birkaç konferans vermeye hazır olduğumu söyledim. Daha sonra laboratuvarını görmek istedim. Karşımda açılan manzara çok iç acıtıcıydı, eski kaplarda kaplama yapıyorlardı. Bu durum beni son derece rahatsız etti ve İstanbul’a gelir gelmez 17 adet kaplama banyosu gönderdim o enstitüye. Onlar da sağ olsunlar adımı verdiler oraya. Masraflı bir adak seçmişsiniz ve kiliseye çok bağlısınız, peki kilise sizin için ne ifade ediyor? Çocukluğumdan beri kilisenin avlusundan çıkmazdım. Papaz Savaş’ın oğlu Krikor bizi alıp birkaç saat din dersi verirdi ve biz o yaşlarda kiliseye bağlandık. Daha sonra Üsküdar Surp Garabet Kilisesi’nde kurulan “Karasun Manugner” grubunun üyelerinden
97
Eylül-Ekim 2016.indd 97
04/10/16 13:41
biri oldum ve o dönemden beri kilise aşkı ruhumda demir atmış durumda. Bu duyguyu kelimelere dökmek çok zor olsa gerek, yaşamak lazım… O yüzden her kiliseden kim kapımı çalarsa seve seve yardıma hazırım. Elbette ayırt etmek istemezsiniz ama sizde özel bir yeri olan bir kilise var mı? Üsküdar Surp Garabed Kilisesi. Dedelerim, babam, amcalarım orada hizmet et-
mişler, bütün vaftizlerimiz, düğünlerimiz, cenazeler orada olmuştur. Ben orada doğmuşum, vaftiz olmuşum, oğlum, torunum da aynı şekilde… Surp Garabet başka bir yer, benim kalem orası. Bildiğim kadarıyla özel bir hikâyeniz var Surp Garabed ile ilgili. Bizimle paylaşır mısınız? Evet, mezuniyet günümden önce Surp Garabed’e gidip dua ettim bana istediğim
iki soru sorulsun diye… Ve soruldu! Dua ederken Surp Garabed’in başının döndüğünü ve hareket ettiğini gördüm. İstem dışı gözyaşlarım akmaya başladı, böyle bir kutsal güç olamaz. İnancı kelimelerle anlatmak mümkün değil. Yaptığınız işlerden dolayı övünebileceğiniz kilise var mı? Olmaz olur mu: Beşiktaş Surp Asdvadzadzin Kilisesi. Orada çok başka bir öznellik
Ermen Sertşim
98
Eylül-Ekim 2016.indd 98
Hağo Eski H
04/10/16 13:41
Çur Ortneg Kabı Eski Hali
Çur Ortneg Kabı Yenilenmiş Hali Hağoğ Ortneng Kabı Yenilenmiş Hali Hağoğ Ortneng Kabı Eski Hali
Ermenistan’daki Telekomünikasyon Enstitüsü’ne Sertşimşek tarafından hediye edilen Galvanik Banyolar Eylül-Ekim 2016.indd 99
Sertşimşek’in adının verildiği laboratuvarın plaketi 04/10/16 13:41
Papa ile göz göze geldik, ‘Seninle daha önce karşılaştık mı’ diye sordu. Evet, karşılaşmıştık, Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi’nde Mesrop Patrik’i ziyaret ettiğinde yazması için onur misafir defterini ben tutmuştum.
var ve oradaki yönetim kurulu da güzel bir şekilde kucak açtı. Bende özel yeri olan başka bir kilise ise Ermenistan’da Surp Hovhannes Mıgırdiç Kilisesidir. Beni oraya götürdüklerinde bir harabe ile karşılaştım. İçeriye girdim ki cam yok, içim acıya acıya etrafa bakarak “biz burada ne yapacağız” diye kara kara düşünmeye başladım. Kilisenin adını sordum, din görevlisi Surp Hovhannes Mıgırdiç dedi. O an sanki biri beni arkamdan itti. Dönüp baktım kimse yok. Bu Tanrı’nın bana verdiği bir güç, onun üzerine din adamına “merak etme elimden geleni yapacağım” dedim. Önce bütün camlarını yaptık, Parseh Saraylı sağ olsun, o da para almadan büyük katkı sundu. Sonuç olarak o kilise de açıldı. Papa’nın Ermenistan ziyareti sırasında siz de oradaydınız, izlenimlerinizi bizimle paylaşır mısınız? Bu sefer de vazifeyle gittim. Hep ekranlardan kapkara sunaklar görünce, o güzel bakırın rengi belli olmayınca içim huzursuz oluyordu. Üzüm kutsama sunaklarını par-
latmak için gittim. Dönmek istediğimde bırakmadılar, Papa gelince de Haç’ı sen tutacaksın dediler. O şerefli vazifeyi yerine getirirken Papa ile göz göze geldik, “Seninle daha önce karşılaştık mı” diye sordu. Evet, karşılaşmıştık, Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi’nde Mesrop Patrik’i ziyaret ettiğinde yazması için onur misafir defterini ben tutmuştum. Güzel ve özel bir an yaşamış oldum. Papa çok özel, mütevazı biridir, halkın Papa’sıdır. Bu yola çıktığınızda kimden destek aldınız? Teşekkür borcunuz var mı? Elbette... Eşim en büyük destekçim, o yaptığım şeylere destek olmasaydı ben devam ettiremezdim. Ortada fedakârlık isteyen bir iş var ve eşimin payı çok büyük. Onun da hoşuna gidiyor bu işlerle koşturmam. Dolayısıyla eşime büyük bir teşekkür borçluyum. Armut ağacın dibine düşer lafı sanırım oğlumla benim için geçerli. O da aynı şekilde çok hevesli ve elinden geleni yapmaya gayret ediyor.
100
Eylül-Ekim 2016.indd 100
04/10/16 13:41
ERMENİ TARİHİ
Babür İmparatorluğu’ndan İngiliz Hakimiyetine Hint Yarımadası’nda Ermeniler (1550-1858)
Hindistan Ermeni cemaati, Ermeni diyasporası tarihinde önemli bir yere sahiptir. Kalabalık bir cemaat olmamakla birlikte, sahip oldukları zenginlik ve milli iştiyak, Ermenilerin siyasi ve kültürel uyanışına önemli etkilerde bulunmuştur. Ayrıca cemaatın nasıl ortaya çıktığının ve hangi koşullarda sona erdiğinin öyküsü, diyasporadaki bir topluluğun varlığını sürdürmesinde, dahili, harici, siyasi ve istisadi güclerin etkisinin mükemmel bir örneğidir. Aslında Ermeni tüccarlar, Hindistan’la ticarete sekizinci yüzyılda başlamış, hatta bu süreçte, havarilerden Aziz Tomas’ın [Tovmas] mezarının burada bulunduğunu tespit etmişlerdi. Buna rağmen, Hindistan’a daimi olarak yerleşmeleri, ancak Babür İmparatoru Ekber’in (1556-1605) müşfik politikalarının verdiği cesaretle mümkün olmuştu. Ekber, Ermenileri güvenilir bulur, her koşulda gözetirdi. Abdül Hay adlı bir Ermeni’ye verilen başhakim makamı gibi birçok yüksek idari mevkiye Ermeniler tayin edilmişti. Ekber’in eşlerinden biri, Meryem Begüm, Ermeni’ydi. Hindistan’daki ilk ermeni kilisesi Babür hanedanının ana merkezi olan Agra’da, 1562’de inşa edilmişti.
Hay’ın torunlarından Mirza Zülkarneyn kraliyet hanesinde büyümüş, önce valilik mevkisine tayin edilmiş, ardından İmparator Cihangir’e hiizmet ermiştir. Hindistan’a yönelik en büyük ermeni göçü, Yeni culfa tüccarlarının Hindistan’ın çeşitli şehirlerinde ticari şubeler actıkları on yedinci yüzyılda meydana geldi. Çoğu şöhret kazanan bu tüccarlar, iran sarayının aracıları olarak hizmet ediyorlardı. Babür şahları Cihangir (16051627) ve Cihan (1628-1657), seleflerinin müşfik politikalarını sürdürerek, Hindistan’a giderek daha fazla sayıda Ermeni çektiler. Ermenilerin ithal ettiği mallar arasında yünlü giysiler, kehribar, Venedik züccaciyeleri, ayna, tabanca, kılıç ve saat yer alıyordu; ayrıca, baharat, inci, değerli taşlar ve pamuk ihraç ediyorlardı. Hintkeneviri ticareti neredeyse tamamen Bengal Ermenileri’ndeydi. Bengal Ermenileri, Dakka’daki (bugünkü Bangladeş’in başkenti) Ermeni mahallesinde yoğunlaşmış, burada muazzam boyutlardaki Surp Harutyun Kilisesi’ni inşa etmişlerdi. Güney Asya, İran ve Avrupa arasındaki ticarette önemli bir bağlantı halkası oluşturan Hindistan Ermenileri, Müslüman derebeyleri aracılığıyla, Yeni Culfa’daki ermeniler tanınan türden ayrıcalıklara ve inanç özgürlügüne mazhar oluyorlardı. Ermenilerin Agra’da kendi mahalleleri vardı; burada bir kervansaray işletiyorlardı.
101
Eylül-Ekim 2016.indd 101
04/10/16 13:41
Kendilerine ait bir mezarlığa sahiplerdi. Hıristiyan bir cemaat olmaları sebebiyle, Ermenilerdeni Avrupa’dan gelen elcilere ev sahipliği ve tercümanlık yapmaları isteniyordu. Hindistan’a yerleşn birçok Avrupalı’ Ermeni kadınlarla evlenmişti. Cemaat, on yedinci yüzyıl boyunca, nüfus, servet ve nüfuz açısından genişledi. Nihayetinde, imparatorluğun Surat, Delhi, Çinsura, Lucknow, Dakka, Saydabad, Haydarabad, Benares, (bugünkü Pakistan’da bulunan) Lahor, Kalküta, Madras ve Bombay’ı içeren bir düzine şehrinde Ermeni ticaret merkezleri kuruldu (BKZ. Harita 25). Suray, Çinsura, Dakka, Kalküta, Madras ve Bombay’da Ermeni kiliseleri inşa edildi. Bazıları günümüze kadar ulaşmış, ayrıca Eçmiyadzin Katolikosluğu’yla düzenli temas kurmuşlardır. Yakın çevrelerinde silinmez izler bırakan Ermenilerin bu şehirlerde yaşadığı yerler, hala ‘’Ermeni Caddesi’’ , ‘’Ermeni Mahallesi’’ ya da ‘’Ermeni Limanı”” isimleriyle anılır. Son büyük Babür şahı, Alem gir (16581707) adıyla da bilinen Evrengzib, seleflerinin geleneksel hoşgörüsünün aksine, Hindu ve Hristiyan karşıtı sert tedbirler uyglamıştır. Öte yandan Ermenilerin, bu dönemde bile kayda değer bir sorunla karşılaşmadıkları görülmektedir. On sekizinci yüzyılın başında İran’daki Hıristiyan karşıtı politikalar Hindistanda’dakilerden çok daha kötüydü; ticaretle ugraşan birçok Ermeni hanesi, Hindistan’daki aile ortaklarının yanına gitmek zorunda kalmıştı. Bununla birlikte, Babürlerin son dönemlerine hakim olan hoşgörüsüzlük, Hindistan Ermenisi tüccarlar açısında da uzun vadeli sonuçlar doğuracaktı; zira koşullar, Hinduları, İngilizlerle işbirliğine teşvik etmiş, bu da İngiltere’nin Hindistan’ı sömürgeleştirme ve tüm ticaret faaliyetlerinin kontrolünü ele geçirme sürecini hızlandırmıştı. İngiltere, Hindistan’daki mevcudiyetini on yedinci yüzyılın başında, Surat’ta tesis etti. Ticari faaliyetlerinde İngiliz gemilerini kullanan ve çeşitli firmalarla temas halinde olan Ermeniler, İngiliz ve Hint hükümdarları arasında aracılık ediyordu. İngiltere, 1661’de, Kral II. Charles’ la evlenen Portekiz infanta’sının (veliaht premsesi) çeyizinin bir parçası olarak, Bombay’i aldı. Ermeniler, Hindistan
ticaretinde arz ettikleri önem hasebiyle, buraya yerleşmeye teşvik edildi. 1688’de İngilizlere ait Doğu Hindistan Şirketi ile Hindistan’daki Ermeni tüccarları temsil eden Hoca Panos Kalantar arasında ibr anlaşma imzalandı. Buna göre, deniz ticaret yollarının geleneksel rotaları terk edilerek, Ümit Burnu ve İran Körfezi gibi İngiltere egemenliğindeki yeni güzergahlar kullanılacaktı. Ermeniler, İngilizlerin 1715’te Bengal’e yerleşmelerine ve Kalküta’yı bölgenin yeni ticaret merkezi haline getirmelerine yardım ettiler. Buna karşılık, klise inşa etmek için destek aldılar. Babürlerin taptığı gibi çeşitli sivil hizmetlerde istihdam edildiler. İngiliz hükmü altındaki Güney Asya topraklarında ticaret yapmalarına da izin verildi. Hukuk, tıp ve askerlik hizmetlerinde öne çıkan Ermeniler, ateşli silahlar konusunda da uzmanlar yetiştirdiler. Muazzam kiliseleriyle Bombay, Kalküta ve Madras, Ermeni faaliyetlerinin on sekizini yüzyıldaki üç ana merkezi haline geldi ( ayrıca Kalküta’da bir de okul bulunuyordu). Ermeniler yalnızca Babürlere değil, Hindistan’daki bağımsız racarların yanı sıra, Malezya ve Burma’daki soylulara da hizmet ettiler. Ermeni tüccarlar on yedinci yüzyılda Burma ve Malezya’da birkaç kilise yaptırdılar. Java ve Sumatra’daki (bugünkü Endonezya) Ermeni tüccarlar, baharat ticaretine atılarak kısa sürede zenginleştiler. On yedinci yüzyılda bu iki yerleşim birimindeki Endonezya Ermenileri’nin yaklaşık 2.000 kişilik bir cemaat oluşturduğu kaydedilmiştir. Ermeniler Endonezya’da da kiliseler inşa etmişlerdi. 1845’te Batavya’da (bugünkü Jakarta) inşa edilen Surp Hovhannes Kilisesi, 1962 tarihli hükümet kararıyla yıkılmıştır. Bir diğer kilise, Surp Kevork, Surabaya’ da Birinci Dünya Savaşı sonrasında inşa edilmiştir. On yedinci yüzyılın ilk yarısında Hollandalıların bölgeye gelmeleriyle, buradaki iktisadi önemini yitiren Ermeniler, sömürge yönetimi altında çalışan memur ve esnaf mertebesine gerilediler. Ermeni tüccarlar Filipinler’e de yerleşmiş, ispanyolların on altıncı yüzyılda bölgeyi fethetmelerinin ardından, ticaret yapmalarına izin verilen yegane yabancı grup olmuşlardı. Bunların büyük çoğunluğu on dokuzuncu yüzyılda Endonezya’ya dönmüştür.
102
Eylül-Ekim 2016.indd 102
04/10/16 13:41
İngilizlerin Güney Asya’ya gelişi, Ermeni ticaret tekellerinin aleyhineydi; öte yandan , bu yeni durum sayesinde Ermeniler, İngiltere’nin eğitim ve siyaset sistemiyle temas kurma fırsatı elde etmiş, parlamenter yönetim gibi, ingiliz siyaset geleneğindeki çeşitli ilkelerle tanışmışlardı. Kalküta ve Madras’ın İngiliz liberalizminden etkilenen Ermeni liderleri, on sekizinci yüzyılın ikinci yarısında bir Ermeni ulusal uyanışına önayak oldular. Ailesi İran’dan göç etmiş bir Hindistan Ermenisi olan Hovsep (Joseph) Emin, Asya’nın büyük bölümünün denetim altına alınmasını sağlayan unsurun, Avrupalıların, özellikle de İngilizlerin üstün strateji ve silahları olduğuna kanaat getirmişti. Emin, İngiltere’de ögrenim gördü, ingiliz ordusuna katıldı ve Edmund Burke gibi İngiliz liberalleriyle dost oldu. 1760’ta Ermenistan’ı ziyaret etti ve boyun eğmeyi Tanrı’nın iradesi sayan halkın ve dini liderlerin pasifliği karşısında hayrete düştü. İngiltere’ye dönen Emin, İngiltere’nin Ermenilere yardım etmek konusunda pek hevesli olmadığını görerek, 1761 sonlarında Rusya’ya gitti. Moskova ve St. Petersburg’u ziyaret etti. Doğu Ermenistan’ı ve Gürcistan’ı dolaştı. 1760’lar boyunca bölgede kaldı. Hindistan Ermenisi tüccarların finanse edeceği ve Rusya’nın önderliği altında birleşecek bir Ermeni-Gürcü ordusunun, Kafkasya’yı Müslüman kontrolünden kurtaracağına, Rusları ikna etmeye çalıştı. Em,n, bu amaca yönelik olarak, kendini Kafkasya’da modern okulların ve idari reformların tesis edilmesine adadı. Rus yetkililerle, ayrıca Gürcü Kralı II. Erekle ve Katolikos Simeon (1763-1780) ile görüştüyse de fikirleri sıcak karşılanmadı. Ruslar liberal reformlara hazır değillerdi; Osmanlılarla savaş bütün gündemlerini meşgul ederken, Ermenilere askeri desteği düşünecek halleri yoktu. Katolikos ve Erekle ise, Müslüman derebeylerine karşı isyana kalkışmadan önce, eller tutulur bir güvencede ısrar ediyorlardı. Emin, 1768’in sonlarında bölgeyi terk ederek, 1770’lerin başında Kalküta’ya döndü. Fakat kurduğu hayallerden vazgeçmiş değildi. Katerina’nın birkaç yıl sonra Osmanlıları ağır yenilgilere uğratması üzerine Madras’a seyehat etti; buradaki Ermeni tüccarlardan, bir ordu
kurulmasına destek için büyük miktarda altın sözü aldı. Ardından, hocalardan maddi kaynak toplamak üzere Yeni Culfa’ya gitti. Savaşın parçaladığı İran coğrafyasında belirsiz bir gelecekle karşı karşıya kalan hocalar, onun ermenistan’ı kurtarma planına katkıda bulunma konusunda, çok daha istekliydiler. Ancak bir kez daha çabaları sonuçsuz kaldı; 1783’te Hindistan’a döndü ve 1809’da öldü. Hindistan Ermenisi tüccarlar, on sekizinci yüzyılın ikinci yarısında, Eçmiyadzin’deki ilk matbaanın kurulmasını finanse etmişler ve daha önce gördüğümüz üzere, Venedik’teki Mıkhitaristlerin eğitim ve yayın faaliyetlerine maddi destek sağlamışlardı. Aynı dönemde, İranlı bir grup Ermeni, Madras’ta siyasi bir birlik kurarak, ilk Ermenice siyasi broşürleri yayınladı. Bu çabalar, Hovsep Emin’in ortaya attığı, Ermenileri Müslüman yönetiminde kurtarmak ve Aydınlanma ilkeleri üzerinde temellenen demokratik ve bağımsız bir devler kurmak şeklindeki gündemi sistematik hale getiriyordu. Bu grubun liderleri Şahamir Şahamiryan (1723-1797), oğulları Hagop ve Yeğyazar ile onların öğretmenliğini yapmış ve Rusya’da Emin’le birlikte çalışmış olan Movses Pağramyan, savundukları fikirleri geliştirmek ve yaymak için matbaanın gücünü kullanmayı amaçlıyorlardı. Hagop Şahamiryan 1771’de Madras’ta bir matbaa kurdu. 1772 ve 1789 arasında, babası ve ögretmeni tarafından yazılmış üç siyasi metin yayınlandı: Nor dedrag vor goçi hortorag [Yeni Öğütler Kitabı], Vorokayt parats [İhtişamın Tuzağı] ve Dedrag vor goçi nışavag [Hedefler kitabı]. Seküler nitelik taşıyan bu çalışmalar, Ermenilerin daha ziyade dini vurgular içeren önceki siyasi metinlerinden ciddi biçimde ayrılmaları bakımından önemlidir. Hem bedensel hem de zihinsel emek için bireysel ve kolektif eşitlik ve özgürlük talebi, ilk defa bu yazılarda dile getirilmiştir. Bağımsız bir Ermeni cumguriyetinin anayasasını oluşturacak 521 maddenin ayrıntılandırıldığı Vorokayt parats özellikle önemli bir metindir. Yeni kurulacak devlette, olan çocukları için olduğu kadar kız çocukları için de zorunlu eğitim, seçilmiş temsilcilerden oluşacak bir meclis, vergi tahsilatıyla ilişkili düzenlemeler ve yeni bir
103
Eylül-Ekim 2016.indd 103
04/10/16 13:41
adalet sistemi hayata geçirilecek; en önemlisi, cumhuriyet, akılcı bir yaklaşımla düzenlenen doğal yasalar uyarınca yönetilecek, yasaları hayata geçirme vazifesini meclisteki temsilciler üstlenecekti. Şahamiryan, Eski Roma Cumhuriyeti’ni referans göstererk, yönetenler ve yönetilenler arasında bir toplumsal sözleşme düzenlemesini savundu. Bu metin, Amerika ve Fransız devrimlerden daha eski olmakla birlikte, İngilizlerin on yedinci yüzyıl sonundaki şanslı devriminden ve Jean Jacques Rousseau’nun 1762 tarihli eseri Du Contrat Social [Toplum Sözleşmesi] başta olmak üzere, Fransız Aydınlanması’na ait kavramlardan izler taşır. Madras’taki ilk Ermenice dergi, Aztarar [Haberci], on sekizinci yüzyılın sonunda, İran’dan gelen rahip Harutyun Şimavonyan’ın çabalarıyla yayınlanmaya başlandı. 1794-1796 arasında yayınlanan Aztarar vasıtasıyla, “insan hakları” ve “kendi kaderine tayin” kavramları Ermeni kamuoyunun belli bir kesimine sunulmuş oldu. On dokuzuncu yüzyılın ilk yarısı boyunca bu fikirler Avrupa, Rusya ve Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Ermeni cemaatleri arasında yayıldı. Venedik’teki Mıkhitaristlerden Karabağ’daki Ermeni meliklerine, Rusya’daki Ermenilerin piskoposu Hovsep Arğutyan’dan Moskovalı tüccar ailesi Lazaryanlara (Lazarevler), birçokları Madras grubuyla temas halindeydi. Hepsi de fikirlerinden etkilenmişti On sekizinci yüzyılın büyük çoğunluğunda Ermeni düşünürlerin merkezi konumundaki Madras, gitgide Kalküta’ daki cemaatin gölgesinde kalıyordu. Burdaki Ermeniler 1797’de kendilerine ait bir matbaa kurmuş, 1818’den itibaren haftalık dergi Hayeli Galgatyan’ı [Kalküta Aynası] düzenli olarak yayınlamaya başlamışlardı. Yeni kurulan matbaalarda Avrupalı yazarların Ermenice çevirileri basıldı. 1821’de bir Ermeni ensititüsü kuruldu. 1845’te, Azkaser [Milletperver] dergisi yayınlanmaya başladı; ileride Azkaser Araradyan [Araradlı Milletperver] adını alan bu önemli dergi, Mesrob Tağiatyan (1803-1859) tarafından çıkarılıyordu. Kalküta’daki Bishop College mezunu olan Mesrob, bir süre bu okulda ders verdikten sonra, Ermeni kız ve erkek öğrenciler için bir okul kurdu [Surp Santukhd]. On dokuzuncu yüzyılın ortalarında Hindistan’daki
Ermenice süreli yayınların sayısı 10’du Farsça üzerine İran dışında basılan ilk kitap da yine Madras Ermenileri tarafından yayınlandı. İngiltere, 1763 tarihli Paris Antlaşması’yla Hindistan’daki üstünlüğünü garanti altına almış da olsa, Fransa’nın buradaki iktisadi ve kültürel merkezleri korunmuştu. Bununla beraber Napolyon’un Mısır’ı işgali, İngiltere’de genel bir Fransız düşmanlığı ve Fransa’nın Hindistan üzerindeki nüfüzundan kurtulma arzusu yarattı. Bir yandan da İngiliz asıllı genel vali Lord Richard Wellesley, Hindistan’ı yerli yöneticilerinden arındırmak ve tüm Hint yarımadasını İngiltere’ye tani kılmakta kararlıydı. Görevde kaldığı süre zarfında (1798- 1805), on dokuzuncu yüzyılın ilk yarısı boyunca sürecek ve nihayetinde Hindistan’ı, İngiliz İmparatorluğu’nun “Tacındaki Mücevher” kılacak bir süreci başlattı. Bu sırada İngiliz nüfuzunu Güney Asya’nın öteki kısımlarına, Burma (bugünkü Myanmar), Pencap ve Afganistan’a kadar genişletti. Hindistanda’daki Ermeni cemaatinin şu veya bu ölçülerde İngilizleşmeesi kaçınılmazdı. Demiryolu ve telgraf sisteminin on dokuzuncu yüzyıl ortalarında Hindistan’a gelişiyle birlikte, İngilizlerin, Hint geleneklerine yönelik saldırıları ve genel valiliğe yeni atanan Dalhousie markisinin bağımsız prensliklerden bazılarını ablukaya alması kolaylaştı. 1857’de İngilizlerin, emirlerindeki Hint birliklerinin kullanması için, fişekleri domuz ve inek yağıyla yağlayan yeni yivli tüfekler getirtmesi, bardağı taşıran sın damla oldu. Sepoy adı verilen yerli piyadelerin, mühimmatı silaha yerleştirmeden evvel, fişeğin ucunu ısırarak koparmaları gerekiyordu. Görünüşe göre İngilizler, İslamiyet’in Müslüman askerlere domuz yemeyi yasakladığını, ya da ineklerin, Hindular için kutsal olduğu gerçeğini göz ardı etmişlerdi. Hindistan’ın dört bir yanında Sepoy İsyanı olarak bilinen ayaklanmalar patlak verdi; birçok İngiliz askeri, aileleriyle birlikte öldürüldü. İngilizlerin işbirlikçisi olarak görülen Ermeni tüccarlar, özellikle Kalküta’da, Avrupalıların işyerlerinin yağmalanması esnasında mal kaybına uğradılar. 1858’de İngiliz hükümeti ülkeyi tamamen kontrol altına alarak, kraliyet kolonisine dönüştürdü. Raja
104
Eylül-Ekim 2016.indd 104
04/10/16 13:41
olarak adlandırılan yeni yönetim 1947’ye kadar sürdü ve beraberinde yeni bir düzen getirdi. İngiliz iş adamları ve idareciler Hindistan’a akın etti. Hintliler, Britanyalıların gözetimi altında çalışmak üzere eğitildiler; Ermeniler ise bu süreçte ekonomik üstünlüklerini kaybettiler. Kalküta Ermenileri, İngilizlerle rekabet eden tüccarların oluşturduğu bir kooperatif sayesinde, varlığınısürdürebilen yegane cemaatti. Kurdukları okullar, kliseler, dernekler ve hayır kurumları sayesinde, on dokuzuncu yüzyılın sonunda Kalküta’da yaşamaya devam eden Ermenilerin sayısı 1.000’i geçiyordu. Bununla birlikte, Hindistan’ın diğer bölgelerindeki Ermeniler on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısından itibaren göç etmeye başladılar. Burma, Malezya ya da Endonezya’daki akrabalarının ve ortaklarının yanına gidenler oldu. Burma’daki (Myanmar) birçok petrol yatağı Ermenilerin tekeline geçti: gemi yapımı ve taşımacılık şirketleri açıldı. Meşhur bir Ermeni denizci, Kaptan Manuk, Burma hükümeti tarafından nişana layık görüldü. Ermeniler nihayetinde Rangoon’ın [Yangon] meşhur binalarında Strand’ı satın alarak Malezya’da da işyerleri ve oteller açtılar. Singapur, İngiliz yönetiminin idari merkezlerinden biri haline gelince, aynı zamanda büyük bir Ermeni merkezine dönüştü. Hindistan’dan gelen Ermeniler, on dokuzuncu yüzyılın ortalarında, buradaki ilk Hıristiyan kilisesini (Surp Krikor Lusavoriç) inşa ettiler; ayrıca bir de dergi çıkardılar. Hindistan Ermenileri’nden bazıları, Çin’e, vaktiyle Ermeni tüccarların göç edip, bir de Ermeni kilisesi inşa ettikleri (1307) Kanton’a yerleşti. Şangay’da yaşamaya başlayan Ermeni tüccarlar ve zanaatkarlar arasında, Hovhannes Ğazaryan gibi Çin kültürünü inceleyenler de oldu. Ğazaryan’ın Ermeniceden Çinceye taptığı İncil çevirisi, akademisyenlerin halen el üstünde tuttuğu bir eserdir. Hong Kong ve Makao’ya yerleşen Ermeni tüccarlar da vardı. Ermeni asıllı Paul Chater, Hong Kong limanının planlanmasında yer aldı. Yine bir Ermeni olan Khaçig Asdvadzaduryan Hong Kong Üniversitesi’nin kurucularındandır. Son çalışmalar, Afganistan’da (Kabil, Herat ve Kandahar) yaşamış küçük bir tüccar topluluğunun
varlığına işaret etmektedir. Afgan emirlere topçu olarak hizmet etmiş Ermeniler tespit edilmiştir. Öte yandan, Persçe konuşan ve Pers isimleri kullanan, ruhbansız bir topluluk görünümündeki Afganistan Ermenileri’nin varlığı, on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısı itibariyle gölgeyi etkisi altına alan çalkantılar neticesinde son bulmuştur. On dokuzuncu yüzyıl boyunca, Doğu ve Güney Asya’daki Avrupalı sömürge hükümetleri, bölgenin idaresi için kendi memurlarını, bürokratlarını ve tüccarlarını tayin ettiler. Bir zamanlar bu coğrafyada mühim rol oynamış Ermeniler, on dokuzuncu yüzyılın sonundan itibaren hem büyük bir nüfuz kaybına uğradılar, hem de sayıca azalmaya başladılar. Kaynak: George A. Bournoutian, ERMENİ TARİHİ Ermeni Halkının Tarihine Kısa Bir Bakış, Sayfa 168-175, Aras Yayıncılık, 2011
105
Eylül-Ekim 2016.indd 105
04/10/16 13:41
Vakıf Kuruluşumuzun 184. Yılında Hampartsum Kutlamaları’na Katkıda Bulunan Vartanants Korosuna Teşekkür Ederiz...
106
Eylül-Ekim 2016.indd 106
04/10/16 13:41
YENİ KİTAP
107
Eylül-Ekim 2016.indd 107
04/10/16 13:41
YENİ KİTAP
108
Eylül-Ekim 2016.indd 108
04/10/16 13:41
Kim Bu Ermeniler, Susan Paul Pattie, Aras Yayıncılık, Ağustos 2016 109
Eylül-Ekim 2016.indd 109
04/10/16 13:41
YENİ KİTAP
110
Eylül-Ekim 2016.indd 110
04/10/16 13:41
111
Eylül-Ekim 2016.indd 111
04/10/16 13:41
112
Eylül-Ekim 2016.indd 112
04/10/16 13:41
113
Eylül-Ekim 2016.indd 113
04/10/16 13:41
Kırık Çan, Kirkor Yeteroğlu, Kıyı Dergisi Yayınları
114
Eylül-Ekim 2016.indd 114
04/10/16 13:41
YENİ KİTAPLAR
Lazistan’a Yolculuk, Nikolay Marr, Aras Yayıncılık, Nisan 2016
115
Eylül-Ekim 2016.indd 115
04/10/16 13:41
Zibeç’liler Harikalar Yaratmaya Devam Ediyor... HABER: BERCUHİ BERBERYAN / FOTOĞRAFLAR: SARKİS GÜREH
Ş
işli Kent Kültür Merkezi, 1 Haziran 2016 Çarşamba günü ZİBEÇ’in 2015-2016 yılsonu gösterisine ev sahipliği yaptı. ZİBEÇ’te düzenlenen eğitsel faaliyetlere katılan engelli çocukların, Fatih Halk Eğitim Merkezi işbirliğiyle yıl boyunca hazırladıkları halk oyunu gösterisi beğeni kazandı. Etkinlik öncesinde fuayede ilginç bir uygulama vardı. Özellikle öğrenci izleyicilere boyama setleri hediye edildi, onları boyayıp adlarını, okullarını ve iletişim bilgilerini yazacaklar, sonra öğretmenleri aracılığıyla ZİBEÇ’e ulaştıracaklardı. Derece alanlar da D&R hediye çeki kazanacaklardı. Gösteri her yıl olduğu gibi, “iki adım koşma, iki kelime cümle kurma” niteliğinde olup hem duygusal hem keyifliydi. Bu yıl seçilen konsept 80’ler kuşağı şarkılarından oluşmaktaydı ve bütün yıl süren büyük emeklerle hazırlanmıştı. Kurumun sekreteri Natali Özkaya, gösterinin sunuculuğunu başarıyla üstlenmişti. Etkinlikte kısa bir konuşma yapan ZİBEÇ Genel Koordinatörü Gülfidan Övüç, kurumda çocuklara bağımsız yaşamı destekleyen sosyal, kültürel sanatsal ve mesleki çalışmalar yaptık-
Eylül-Ekim 2016.indd 116
larını ve sevindirici sonuçlar aldıklarını söyledi. Övüç, kısa süre sonra akademik ve sosyal alanda başarılı olamayan, bekleneni veremeyen küçük çocuklar için yeni bir uygulama başlatıldığını belirtti. Bu kapsamda yapılacak seminerlere öğretmenlerin ve velilerin yoğun ilgi göstermesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Övüç daha sonra kurumda görev alan psikologları, uzman eğitmenleri tek tek sahneye çağırdı ve emekleri için teşekkür etti.
Gösteri her yıl olduğu gibi, “iki adım koşma, iki kelime cümle kurma” niteliğinde olup hem duygusal hem keyifliydi.
ŞAŞIRTAN PERFORMANS Bu yıl beşincisi gerçekleşen gösterinin program akışı ilgiyle izlendi. İlk parçada Redneks – Koton Ay Co ile Ohannes Yelegen, Hrant Vural, Alen Dikme, Lukas Taş’ı izledikten sonra Seyyal Taner’in, Son Verdim Kalbimin İşine şarkısıyla; Serkan Suna, Kemal Üstünel, Kaan Ellialtıoğlu, Edvart Irmak çok güzeldiler. Asu Maralman’ın, Olur Olur Bal Gibi Olur şarkısıyla Arlin Merdinyan gerçek bir solist ve çiçekli taçlar takmış Lerna Yazıcıyan, Başak Civan, Elif Duman, Şebnem Özerden sevgili Natali’nin deyimiyle, beyazlar içinde dans eden birer melek gibiydiler. Emel Sayın-Senden Başka-dansında, Kaan Ellialtıoğ-
04/10/16 13:41
lu, Anna Fetvacıyan, Alin Pamuk, Anet Koptaş, Melani Göçer bol bol alkış aldılar. Mavi Işıklar-İyi Düşün Taşın’da solist Rafi Seril’in doğaçlama dansına Sarkis Karakulak, Edvart Irmak, Aram Dallakyan, Ari Merdinyan ritimle eşlik ettiler. Reşat Eğmirli’nin katkısıyla Ayşe Serra Barlak’ın org dinletisi etkileyiciydi. Sağ-sol kavramlarını öğrenerek birlikte adım atmalarını sağlayan folklor gösterisinde Edvart Irmak, Serkan Suna, Kemal Üstünel, Anet Koptaş, Eranuhi Cebeci, Anna Fetvacıyan vardı. Erinç Soydan Akyol, babasının sazı eşliğinde Sarı Gelin ve Mimoza Çiçeğim şarkılarını harika söyledi. Ayla Dikmen’in “Anlamazdın” şarkısını müthiş yorumlayan Arlin Gültane’ye danslarıyla Anna Fetvacıyan ve Serkan Suna eşlik ettiler, çok duygusaldı. Füsun Önal’ın “Oh Olsun”, Yeliz’in “Bu Ne Dünya Kardeşim” şarkılarından sonra, Reşat Eğrimli ve Esra Güney’in eğitmenliğiyle kalabalık bir ekip müthiş bir ritim gösterisi yaptılar.
Eylül-Ekim 2016.indd 117
MARAL ATAMAN-BARTEV BESTESİ Değerli sanatçı Maral Ataman, kendi bestesi olan Yerazank adlı final şarkısını, yıl boyunca özveriyle çalıştırmış olduğu, ellerinde ZİBEÇ bayraklarıyla sahneye çıkan, tüm çocuklarla birlikte okudu. Mesajı dünya barışı ve sevgi olan, sözlerini Bartev’le beraber yazdıkları bu şarkıyı bestelerken Maral, özel olarak birilerinin ruhuna dokunmak istemiş ve bir sevgi yuvası olan ZİBEÇ’i seçmiş. Önerisini Başkan Dikran Dülgeryan sevinçle karşılayınca stüdyoyu ZİBEÇ’e taşımışlar. Aranjmanını Ari Aliciyan’ın yaptığı bu anlamlı şarkının kaydında vokal olarak yetenekli çocukların sesleri de var. Maral’ın arada mikrofon uzattığı bu çocukların da şarkıya katılmaları ekstra bir coşku yarattı. Böylece beşinci yılını tamamlayan ZİBEÇ, varlığının önemini bir kez daha kanıtlamış oldu.
04/10/16 13:41
Okul Destek Eğitim Programı
Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı bünyesinde hizmet veren ZİBEÇ 64 çocuk ve gencimize eğitim hizmeti vermektedir. Gençlerimizin akademik, mesleki, bağımsız yaşam, spor eğitimleri devam etmektedir. Bütün bu eğitimlere devam eden gençlerimizin yanı sıra bireysel eğitim alan 2-9 yaş arası bireysel eğitim alan çocuklarımız da mevcuttur. 2013-2014 eğitim ve öğretim yılı başlangıcında erken eğitimin faydaları düşünülerek örgün eğitime devam eden uyum sorunu yaşayan düzeyleri yakın 5-6 yaşlarındaki çocuklarımızla aşamalı olarak grup eğitimleri yaptık. 2014-2015 eğitim öğretim yılı başlangıcında bu çocuklarımızın okula hazırlık ve devamı göz önünde bulundurularak 5 çocukla 2 tam gün olarak grup eğitimini (okula uyum, davranışsal, duygusal, bilişsel sorunları, sınıf kuralları-uyumu vb…)2015-2016 eğitim öğretim yılında da devam ederek uyguladık. Grup eğitimi alan öğrencilerin ailelerinden ve okullarından aldığımız geri bildirimlerle çocuklardaki olumlu etkilerini gözlemledik.
Bu çocukların okul devamlılıklarının etkilenmemesi hem de kendi düzeylerine yakın çocuklarla bir arada olmaları açısından mevcut deneyimli kadromuzla ZİBEÇ’ te Cumartesi ve Pazartesi günleri sadece onlara yönelik tam zamanlı (09:0-15:30 arası) destek eğitim programı oluşturuldu. Bu projenin devamı olarak destek eğitime ihtiyaç duyan okul velileri ile 2016-2017 eğitim öğretim döneminde bilgilendirme toplantısı yapılacaktır.
Gülfidan ÖVÜÇ ZİBEÇ Genel Koordinatörü
04 Nisan-14 Nisan 2016 tarihleri arasında okullarımızla birebir yapmış olduğumuz görüşmelerde anasınıflarında ve birinci sınıflarda kendisinden beklenecek olan akademik ve sosyal hedefleri yakalamasından endişe edilen, ilgili hedefleri henüz tutturamamış çocuklar olduğu ve okulların işbirliğine hazır olduğunu tespit ettik.
Eylül-Ekim 2016.indd 118
04/10/16 13:41
Eylül-Ekim 2016.indd 119
04/10/16 13:41
Eylül-Ekim 2016.indd 120
04/10/16 13:41
ZİBEÇ'ten HABERLER ve 2015 FAALİYET RAPORU
Eylül-Ekim 2016.indd 121
04/10/16 13:41
Kurulduğu ilk günden itibaren ZİBEÇ’e kucak açan, 184 yıldır fakirlerin, kimsesizlerin, hastaların, yaşlıların ve düşkünlerin sıcak yuvası olan SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ VAKFI’nın başta Sayın Bedros ŞİRİNOĞLU olmak üzere tüm başkanlarına, Yönetim Kurulu Üyelerine, vakfımızın tüm yöneticilerine, hastanemizde çocuklarımızın tedavisi konusunda emeğini esirgemeyen ve büyük bir titizlikle şefkatli ellerini çocuklarımızın üstünden çekmeyen başta Sayın Başhekim Opr. Dr. H. Ardaş AKDAĞ olmak üzere tüm hekimlerimize, hemşirelerimize ve diğer branşlardaki görevlilere teşekkürlerimizi en içten şükran duygularımız ile birlikte sunuyoruz. Ve biliyoruz ki bu çocuklarımız bu şefkat yuvasının koruyucu kanatları altında hiçbir zaman kimsesiz ve sahipsiz kalmayacaktır.
ZİBEÇ Yardım Kolu
Lusin HAZAR Anto DÜLGER Penyamin ÜŞENMEZ Aret HUVESERYAN Haçik TEZEL Selin ERSAN Sezar AVEDİKYAN Garen BAHAROĞLU
Başkan Dikran DÜLGERYAN Zibeç Kurucu Üyesi İkinci Başkan Varujan BULAN Zibeç Kurucu Üyesi Genel Sekreter Herman OZİNYAN 122
Eylül-Ekim 2016.indd 122
04/10/16 13:41
n
ZİBEÇ BÖLÜMÜNÜN KURULUŞUNDA EMEĞİ GEÇENLER Kurucu; Sinair Yıldız Monik Yerganyan
Jülyet Bıçakçı Sürme-Ağavni Ceheryan
Maryam Çınar Sara Nurnur
Varujan Bulan Herman-Öjen Ozinyan Ardaş Arzuman
Sevan Manişak Jerry Hırimyan Arto Yeşiltepe
Toros Hakgör Nişan Yakupyan Uz. Fzt. Hayrettin Horoz
Araksi Karayılmaz Arpi İngilizyan Nargül Bal
Aram-Eva Ferahyan Azat Yıldız Harutyun-Jülyet Irmak
Mayram Tapucu Arşaluys Merdinyan Tamar Bozuk
ZİBEÇ ÖNEMLİ KATKIDA BULUNAN HAYIRSEVERLERİMİZ VE KURULUŞLAR Setrak Tokat Aret-Monik Yerganyan
Talin-Püzant Sefer Yetvart-Tamara Nizamyan
Kadim Biros ve Tiyatro Gönüllüleri Daniel Antikacıyan
Aram Kamburyan Kevork-Sirvart Karamanukyan Sirpuhi Tokat Apik Hayrabetyan Kirkor Döşemeciyan Ari Akmercan Kevork Santalu-Hayk Aslanyan Hrant Pambakyan Bedros-Leda Şirinoğlu Biros Ailesi
Mayk Zıngık ve Tiyatro Gönüllüleri Berç-Selma İskenderöz Nubar-Nışanuhi Çolakyan Arman-İrma Polat Yetkin Berberoğlu Ohan Pekel Avusturalya’ daki İstanbul Ermenileri Berç-Sona Kartallıoğlu Arşo Çelik ve Tiyatro Gönüllüleri Mardagerd Grubu Los Angeles
Bercuhi Berberyan ve Berberyan Kumpanyası Oyuncuları Çalışır ve Temelci Aileleri Onnik - Marta El Margrit Işıkbay L.D.S. Charities Selin-Roje Nikotyan Jirayr-Ovsanna Dağdevirenel Schaffhowsen Steinamrhein Schweiz Ermeni Cemaati
SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ VAKFI AYLIK DERGİSİNİN EKİDİR
SAHİBİ: Surp Pirgiç Ermeni Hastanesi Vakfı Yönetim Kurulu Adına BEDROS ŞİRİNOĞLU Sorumlu Yazı İşleri Müdürü MAKRUHİ B. HAGOPYAN SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ VAKFI Zakirbaşı Sk. No.32 34020 Kazlıçeşme/İstanbul Tel. 0212 582 50 50 (5 Hat), 0212 510 80 52 (9 Hat), Faks. 0212 558 15 84
ZİBEÇ ENGELLİLER REHABİLİTASYON BÖLÜMÜ Tel. 0212 679 64 01 Faks. 0212 679 64 37 www.zibec.org info@zibec.org www.facebook.com/zibec
TASARIM ve BASIM Teo Ajans Mahmutbey Mah. Taşocağı Cad. Ağaoğlu My Office 212 Residence No:3 Kat:7 Ofis:106 Güneşli - Bağcılar / İSTANBUL www.teoajans.com Tel: 0212 659 59 31 Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı dergisi olup, bu süreli (yaygın) yayın para ile satılmaz.
123
Eylül-Ekim 2016.indd 123
04/10/16 13:41
Dikran DÜLGERYAN Zibeç Yardım Kolu Başkanı
Bir yılı daha geride bıraktık. Çocuklarımıza hizmet vermenin, onları mutlu etmenin, onlara sağlıkları konusunda yardımcı olmanın ne denli önemli olduğunu bilerek görevimize devam ediyoruz. 2016-2017 eğitim öğretim döneminde ZİBEÇ’te önemli bir değişiklik daha yaşanacak. Geçen yıl ve bu yıl ön çalışmasını yaptığımız kaynaştırma eğitimine devam eden 1. Sınıf öğrencileri için uyguladığımız etüt programını genişlettik. Okullarımızda yapmış olduğumuz araştırmalar neticesinde ihtiyaç talebine cevap verecek şekilde programlandık. Kurumumuzda hafta da iki günü tamamıyla desteğe ihtiyacı olan ve okullarımız da yapmış olduğumuz araştırmalar sonucunda belirlenen akranlarından biraz daha geride olan çocuklara ayırdık. Ufak yaşlarda Erken eğitimin faydalarını göz önünde bulundurarak onlara yardım elimizi uzatarak onların da hızla mesafe almalarını sağlayacağız. Psikoloğumuz, dil terapistimiz ve eğitimcilerimizle onların yolunu aydınlatacağız. Ve ben eminim ki onlar bu yolda önce yürüyerek ve sonra koşarak arkadaşlarına yetişecekler.2015 yılında ZİBEÇ’te yapılanların özetini bu bültenimizde görmeniz mümkün. Ben özellikle yaptığı resimlerin gelirini Büyük Klüp’te açmış olduğu sergi sonucunda ZİBEÇ’e bağışlayan hayırsever insan Meline TALAS’a bir kez daha teşekkür etmek istiyorum. Çok önemli bir ressam olan Sayın Javad Soleimanpour yine bu etkinlik için bağışladığı tablosunun açık artırma ile satışından elde edilen geliri ZİBEÇ’e bağışlayarak bizlere çok önemli bir katkı sağladı.Bu organizasyonda çok önemli katkılar sunan Paros Dergisine ve Sayın Mayda Saris’e ayrıca teşekkürlerimi sunmak isterim. 2015 Yılında beni en mutlu eden olaylardan biri ise ZİBEÇ KART projemize kullanım haklarını verdiği her biri sanat şaheseri kartları ile çok önemli katkılar sağlayan Sayın Seeroon Yeretzian’ı Losangeles şehrinde Roslin Art Gallery’de ziyaret edip elini tutmak teşekkürlerimi bildirip kendisinin elini öpmek oldu. Oğlu ile de tanışma fırsatı buldum. Hayatın garip cilvelerinden biri ile de orada karşılaştım, kendisi de rahatsızlığı nedeniyle bir engelli olarak yaşamını sürdürüyor. Desteklerini hiçbir zaman unutmayacağız. Kendisine şifalar diliyorum. ZİBEÇ için dünyanın her yerinden gelen desteklerden zaman zaman bahsediyorum, bu sene Fransa’da yaşayan Aleksandre Bal sosyal sorumluluk projesinde Fransa’da okuduğu okulda bağış toplayarak aldığı müzik aletleri ile yazın ZİBEÇ’te çocuklarımız ile bir süre çalıştı. Aldığı müzik aletlerini ZİBEÇ’e bağışlayarak çocuklarımızın kullanımına bıraktı. Bu duyarlı gencimize ve onu yetiştiren ailesine de teşekkürlerimi sunmak boynumun borcudur.
Gençlerimizin ZİBEÇ’e olan ilgisini görmek bizleri hep heyecanlandırmıştır.ZİBEÇ kendini geliştirerek hayatına devam ediyor ve etmeye de devam edecek, sizlerden ricam ZİBEÇ’e olan desteğinizi eksiltmeden devam ettirin, küçük yaşlarda ZİBEÇ’e ihtiyaç duyacak çocuklarımızı bize yönlendirin ki bizlerde onlara daha faydalı olalım. ZİBEÇ’te İkinci Başkanım Kurucu Varujan Bulan nezdinde tüm Yardım Kolu üyesi arkadaşlarıma , Genel Koordinatörümüz Gülfidan Övüç nezdinde tüm çalışma arkadaşlarıma, Kadınlar Kolumuz Başkanı Sayın Paris Dülgeryan nezdinde özverili çalışmalarını hep gördüğümüz Kadınlar Kolu üyelerimize ve çocuklarımızın koruyucu melekleri Gönüllü Annelerimize , bir an olsun bile bizi desteksiz bırakmayan siz sayın Hayırseverlerimize teşekkürlerimi sunuyorum. Hastanemizde çocuklarımıza her türlü tıbbi desteği veren Başhekim Op.Dr. Sayın Ardaş Akdağ nezdinde tüm hastane personelimize de teşekkürlerimi sunarım. Kurulduğu günden beri ZİBEÇ’i himaye eden ve maddi manevi büyük destekte bulunan Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfının tüm Başkanlarına ve Yönetim Kurulu Üyelerine Başkanım Sayın Bedros Şirinoğlu nezdinde teşekkürlerimi sunuyorum. BİZİM İÇİN BİR KELİME SÖYLEMEK KONUŞMAK, BİR ADIM ATMAK KOŞMAKTIR… ÇOCUKLARIMIZIN IŞIĞI YOLUNUZU AYDINLATSIN. VE HER YERDE HER ZAMAN SÖYLEYECEĞİMİZ GİBİ “ BU ÇOCUKLAR BİZİM” SAYGILARIMLA DİKRAN DÜLGERYAN ZİBEÇ YARDIM KOLU BAŞKANI
124
Eylül-Ekim 2016.indd 124
04/10/16 13:41
p a , e
e z u i -
n -
i -
R
U
Տարի մը եւս բոլորեցինք: Տղոց ծառայելու, անոնք երջանկացնելու, անոնց առողջութեան հոգալու կարեւորութեան գիտակից՝ կը շարունակենք մեր ճամբան: 2016 – 2017 տարեշրջանին, ԶԻՊԷՉ-ի մէջ կարեւոր փոփոխութիւն մը եւս պիտի ապրինք: Մեր վարժարաններու մէջ կատարուած պրպտումներու արդիւնքներով ընտրուած տղոց, որոնք իրենց տարեկիցներէն քիչ մը ետ են եւ օգնութեան կը կարօտին, շաբաթը երկու անգամ կրթութիւն պիտի տրուի: Փոքր տարիքի տղոց ալ օգնելով անոնց ալ աւելի արագ յառաջանալուն առիթ պիտի ստեղծենք: Մեր հոգեբանը, լեզուի թերափիսթը եւ կրթական աշխատակազմով անոնց ալ պիտի լուսաւորենք: Եւ ես վստահ եմ, որ անոնք նախ այս ճամբուն վրայ քալելու պիտի սկսին եւ վերջն ալ վազելով իրենց ընկերներուն պիտի հասնին: Ես մասնաւորապէս շնորհակալութիւն յայտնել կ’ուզեմ բարերարուհի Մէլինէ ԹԱԼԱՍի, որ Մեծ Քուլիւպի մէջ իր նկարներով պատրաստած ցուցահանդէսնի բոլոր շահը ԶԻՊԷՉ- ի նուիրած է: Անուանի գծագրիչ Պարոն Javad Soleimanpour իր աշխատանք՝ նկարը ծախած եւ շահը ԶԻՊԷՉ- ի նուիրելով մեզի մեծ օգուտ ունեցած է: Նաեւ այս գործունէութիւններու ընթացքին մեզի մեծ օգուտներ ընծայող ՓԱՐՈՍ պարբերաթերթին եւ Տիկին Մայտա ՍԱՐԻՍին ալ շնորհակալութիւն կը յայտնեմ: 2015 թուականին ինծի երջանկացնող դէպքերէն մէկն ալ մեր ԶԻՊԷՉ ՔԱՐՏ փրօժէին, իր պատրաստած քարտերուն գործածելու իրաւունքը նուիրող Յարգելի Seeroon Yeretzianի հետ ԼՈՍ ԱՆՃԷԼՈՍ քաղաքի Roslin Art Galleryիի մէջ հանդիպումն է, որովհետեւ այս այցելութեամբ կրցայ իր ձեռքը համբուրել եւ իրեն անձամբ շնորհակալութիւն յայտնել: Նաեւ կրցայ ծանօթանալ իր տղուն հետ, որ անդամալոյծ է: Իրենց բարերարութիւնը երբեք պիտի չմոռնանք: Իրենց առողջութիւն կը մաղթեմ: ԶԻՊԷՉի համար աշխարհի չորս կողմէն մեզի հասնող օգնութիւններուն մասին մերթ ընդ մերթ տեղեկութիւններ կու տամ: Այս տարի ալ Ֆրանսաբնակ երիտասարդ Ալէքսանտր Պալ, Ֆրանսայի իր ուսանած վարժարանին մէջ նուիրատուութիւն հաւաքելով նուագարաններ գնեց եւ ամառը ԶԻՊԷՉի տղոց հետ միջոց մը աշխատեցաւ: Նուագարանները ԶԻՊԷՉի նուիրեց,
որպէս զի տղաքը օգտագործեն: Այս զգայուն երիտասարդին եւ զինք հասցնող ծնողներուն ալ շնորհակալութիւն յայտնելն պարտք կը համարենք: ԶԻՊԷՉի հետ հետաքրքրուող երիտասարդներ տեսնել մեզի միշտ կ’ուրախացնէ: ԶԻՊԷՉը միշտ զարգանալով կը շարունակէ իր ճամբան ու իր կեանքը եւ ա՛լ պիտի շարունակէ. Իմ ձեզմէ խնդրանքս սա է, որ շարունակէք միշտ նեցուկ կանգնիլ ԶԻՊԷՉին, փոքր տարիքին ԶԻՊԷՉի պէտք ունեցող տղաք մեզի առաջնորդէք, որ կարենանք ալ աւելի օգտակար ըլլալ անոնց: ԶԻՊԷՉի Երկրորդ Ատենապետ Հիմնադիր Վարուժան ՊՈՒԼԱՆի անունով բոլոր Օժանդակ Մարմնի ընկերներուս, Ընդհանուր Պատասխանատու Կիւլֆիտան ԷՕՎԻՒՉի անունով բոլոր աշխատակիցներուս, ՏիկնանցԿազմի Ատենապետ Տիկին Փարիս ՏԻՒԼԿԷՐԵԱՆի անունով իրենց նուիրուած աշխատութիւններով ծանօթ Տիկնանց Կազմի անդամներուն եւ տղոց պահապան հրեշտակներ՝ Նուիրուած Մայրերուն, պահ մը նոյնի՛սկ մեզ առանձին չթողլող դո՛ւք յարգելի բարերարներուն խորին շնորհակալութիւն կը յայտնեմ: Մեր տղոց ամէն տեսակի բժշկական պէտքերը հոգացող հիւանդանոցի Բժշկապետ Վիրաբուժ Տքթ. Արտաշէս ԱԹՏԱՂի անունով հիւանդանոցի բոլոր աշխատակազմին շնորհակալութիւն կը յայտնեմ: Հիմնուած օրէն մինչեւ այսօր ԶԻՊԷՉը հովանաւորող եւ նիւթապէս ու բարոյապէս նեցուկ կանգնող Սուրբ Փրկիչ Ազգային Հիւանդանոցի բոլոր Ատենապետներուն եւ Թաղային Խորհուրդի Անդամներուն Ատենապետս Յարգելի Պարոն Պետրոս ՇԻՐԻՆՕՂԼՈՒի անունով շնորհակալութիւն կը յայտնեմ ՄԵԶԻ ՀԱՄԱՐ ԲԱՌ ՄԸ ԱՐՏԱՍԱՆԵԼ ԽՕՍԻԼ, ՔԱՅԼ ՄԸ ՆԵՏԵԼ ՎԱԶԵԼ Է... ՄԵՐ ՏՂՈՑ ԼՈՅՍԸ ՁԵՐ ՈՒՂԻՆ ԼՈՒՍԱՒՈՐԷ: ԵՒ ԻՆՉՊԷՍ ՈՐ ՄԻ՛ՇՏ ԱՄԷՆ ՏԵՂ ՊԻՏԻ ԸՍԵՆՔ՝ « ԱՅՍ ՏՂԱՔԸ ՄԵՐՆ ԵՆ » ՅԱՐԳԱՆՕՔ՝ՏԻԳՐԱՆ ՏԻՒԼԿԷՐԵԱՆ ԶԻՊԷՉի ՕԺԱՆԴԱԿ ՄԱՐՄՆԻ ԱՏԵՆԱՊԵՏ
125
Eylül-Ekim 2016.indd 125
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
Zİ B EÇ B Ü LT ENİ 2 0 1 5 YIL L IK
SEVGİ İLE..
Gülfidan ÖVÜÇ Genel Koordinator
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ Kaynaştırma eğitimi özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin, eğitim ve öğretimlerini normal gelişim gösteren akranları ile birlikte normal sınıflarda sürdürme esasına dayanan, destek hizmetlerinin sağlandığı özel eğitim uygulamalarıdır. Öğrenme güçlüğü olan çocukların topluma kazandırılmasının önündeki en büyük engel eğitim konusunda karşılaştıkları sorunlardır. Eğitim sistemi, öncelikle nüfusun öğrenme güçlüğü olmayan kesimi için planlanmakta daha sonra da güçlüğü olan için bütünleştirilecek çeşitli programlar geliştirilmeye çalışılmaktadır. Böylece en baştan eğitim sistemi içinde, dışlayan ikinci plana alan bir anlayış gelişmiştir.. Aslında bilinçli ya da bilinçsiz gelişen bu dışlayıcı tavır, sırasıyla diğer konular için de söylenebilir. Bir yandan çeşitli konularda dışlayan süreç devam ederken, bir yandan da onları toplumla bütünleştirme çabası, ne yazık ki birbiriyle çelişen iki süreç olduğu için, çok da başarılı olamamaktadır. Bu amaçla kaynaştırma eğitimine devam eden öğrenciler için Zibeç’de destek eğitim programı başlatılmıştır. Üç yıldır devam eden bu programın çocukların başarı seviyesini yükselttiği gözlenmiştir.
Öğretmenlere Öneriler: -Öğrencinizi size en yakın noktaya oturtun ve sürekli göz göze gelerek dikkati dağılan öğrencinizin dikkatini her an üzerinizde tutun. -Dikkat eksikliği olan öğrenciler düzenli ortamlara ihtiyaç duyarlar. Kendi başlarına iç dünyalarını düzenleyemedikleri için dış dünyalarının başkaları tarafından düzenlenmesini isterler. Onların hatır-
latılmaya, prova yapmaya, tekrar yapmaya, yönlendirilmeye, sınırlar konulmasına ve düzene ihtiyaçları vardır. -Ne yapacaklarını bilmeyen ya da unutan çocuklar önceden hazırlanmış listelerden faydalanabilirler. Kuralları yazın ve her dakika göz önünde olacağı bir yere asın. Çocuklar kendilerinden ne beklendiğinden emin olduklarında, çevrelerindeki kişilere daha fazla güven duyacaklardır. -Ödevleri kontrol ederken, miktardan çok ödevin kalitesine bakın. -Çocuğun neler öğrendiğini sık sık kontrol edin.. -Sınıfta şakacı, alışılmışın dışında, neşeli biri olmaya çalışın. Bu çocuklar eğlenceye bayılırlar ve hemen katılırlar. Bu da dikkatlerini toplamalarına neden olur. -Büyük projeleri, küçük ve bitirilmesi kolay parçalara bölün. Büyük projeler dikkat eksikliği olan öğrencileri hemen yıldırır ve ‘ben bunu bilmiyorum, bitirmeyi asla başaramam’ demelerine neden olur. -Yönergelerinizi basitleştirin. Seçilecek şıkları basitleştirin Basit cümleleri kavratmak daha kolaydır. Ama renkli cümleler kullanın, renkli bir dil dikkat toplamaya yardımcı olur -Grubuna bağlı kalmasına dikkat edin. Bu çocuklar bir gruba ait olmak ve işlev sahibi olmak ihtiyacı duyarlar. -Evden okula- eve bir ödev defteri tutturun. Bu yöntem ev ile okul arasında sürekli bir iletişim sağlar -Çocuğun arkadaşları tarafından damgalanmasını önlemek için, sınıf arkadaşlarına durumu açıklayın ve normal davranmalarını sağlayın. -Evde yüksek sele kitap okumasını önerin. Sınıf-
126
Eylül-Ekim 2016.indd 126
04/10/16 13:41
ta olanak buldukça yüksek sesle okuyun. Çocuğun tek bir konu üzerinde odaklanmasını sağlayın. Sık sık tekrar yapın -Neler söyleyeceğinizi söylemeden önce anons edin, sonra söylemek istediğinizi söyleyin -Eğer çocuk sosyal işaretlerden vücut dili, ses tonu, zamanlama vb.- anlamıyorsa, o zaman tedbirli bir şekilde bunları anlamayı ona öğretin. -Çocuğun başarılarını yakalamak ve övmek için hep tetikte olun. Dikkat eksikliği olan çocuklar, o kadar fazla başarısızlık yaşarlar ki, verebileceğiniz her türlü olumlu tepkiye ihtiyaçları vardır. Övgüye çok olumlu tepki verirler; övgü almadıkları durumda siner ve içine kapanırlar, güvenlerini kaybederler.
-Bir senfoniyi yöneten bir orkestra şefi gibi davranın. Orkestranın senfoni başlamadan önce dikkatini toplamasını sağlayın. -Övün, sırt sıvazlayın, onaylayın, cesaret verin, umutlandırın -Anne ve babayla sık sık görüşün. Onlarla yalnızca sorun ortaya çıktığında görüşmekten kaçının. -Size yardımcı olabilecek kaynakları harekete geçirin, okulun ve anne babanın desteğini isteyin, bir sorun ortaya çıktığında danışabileceğiniz bu konuda bilgili bir profesyonelle (psikolog,danışman v.b) iş birliği yapın. Sevgi İle...
127
Eylül-Ekim 2016.indd 127
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
Zİ B EÇ B Ü LT ENİ 2 0 1 5 YIL L IK
YETİŞKİNLER İÇİN AKADEMİK EĞİTİM Akademik eğitimini tamamlamış yetişkin öğrenciler için öğrendiğini unutmaması adına akademik çalışmalar yapılmaktadır. Okuma-yazma basit matematik işlemlerdir.
128
Eylül-Ekim 2016.indd 128
04/10/16 13:41
Okul Destek Eğitim Sınıfı iki yıl bireysel eğitime devam ettikten sonra birbiriyle uygun küçük yaş grubundaki öğrencilerin haftada iki gün geldiği okula destek eğitim
grubu ile güven ,uyum, iletişim ve okuma yazma programı uygulanmaktadır.
129
Eylül-Ekim 2016.indd 129
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
Zİ B EÇ B Ü LT ENİ 2 0 1 5 YIL L IK
ERKEN EĞİTİMDE ALDIĞIMIZ Ahu SAĞLAM Klinik Psikolog MESAFELER Zibeç içerisindeki yapılan çalışmalar zaman ilerledikçe gelişmekte ve ihtiyaçlar doğrultusunda yeni yönler bulmaktadır. Tecrüblerimiz artıkça yapılması gerekenler kendini daha belirgin olarak göstermektedir.Zibeç olarak bu dönüşüm ihtiyaçlarına cevap verme konusunda son derece istekli ve tutarlı davranmaktayız.Bu doğrultuda oluşan ihtiyaçlar karşısında çalışma işleyişimizi düzenlemiş bulunmaktayız. Bir çocuk ailesi ile birlikte bize başvurduğunda kimi zaman konuşma bozuklukları uzmanı, kimi zaman klinik psikolog ile çalışmalara başlamaktadır.Özellikle yaşı çok küçük ise ve daha henüz konuşma terapisinin gerekliliklerine cevap verecek düzeyde değilse birçok defa çocuk oyun temelli bir öğrenmeye hazırlık programına alınır.Burada çocuk bireysel seanslarda anneden ayrılmayı,masada oturup kalabilmeyi ve en önemlisi paylaşılmış dikkat süresini ,sıra alma becerisini geliştirmektedir. Bu öğrenmeye hazırlık becerileri edinildikten sonra gerek görüldüğü takdirde çocuk konuşma terapisine yönlendirilmektedir. Birçok defa özel eğitim ve konuşma terapisi birbirine paralel olarak devam etmektedir. Çocuk bu basamakları tamamladığında okul öncesi kavramlar ve müfredat içerikleri gerek görüldüğü kadarıyla
edindirilir. Akabinde çocuğun seviyesine yakın başka çocuklarla çocuğun ilk defa bir grup ile çalışması sağlanmaktadır. Bu çalışma ile çocuğun diğer çocuklarla kaynaşması ,bireysel çalışmalarda artık kendini göstermeyen davranış sorunlarını söndürme ve grup içerisinde kendini yaşıtlar karşısında ifade etmesi sağlanmaya çalışılmaktadır. Bu çalışma grupları bazen bir seans bazen de 2 blok ders boyunca yapılmaktadır. Tenefüs arası da programa dahil edilmektedir. Bu küçük ve kısıtlı süredeki çalışmaları katılım sağlayabilen çocuklar daha kapsamlı bir çalışmaya dahil edilmektedir.Bu kapsamlı çalışmanın ana hedefi çocukların dışarıdaki okul hayatlarına katılımlarını kolaylaştırmak , yönerge takiplerini bağımsız bir şekilde yapabilmeleridir. Kısacası dış dünyada bağımsız bir şekilde kendilik kontrolünü sağlayabilmeleridir. Bu sadece matematik ve okuma yazmayı değil tüm gün davranışlarını ilgilendiren bir konu olduğundan çocukların programları da tüm gün olarak planlanmıştır. Çocuklar haftada iki tam günlerini kurumuzda geçirip tüm problem alanlarını kapsayan bir eğitim
130
Eylül-Ekim 2016.indd 130
04/10/16 13:41
programına dahil olduklarından dolayı okullarındaki uyum problemleri minimum düzeye inmektedir. Bu süreçte okul ve aile ile sağlanan sıkı diyalog başarının temel anahtarlarından bir olarak karşımıza çıkmaktadır. Zibeç olarak küçük yaşta başlananan eğitimin önemine yürekten inanmaktayız.
Bu yıllarda verilecek olan eğitimden alınacak verimin en üst düzeyde olacaği artık bilimsel çalışmalar ile kanıtlanmıştır. Gözlemlerimiz ile uyuşan bu bilimsel bilginin ışığında hazırladığımız program ile ilgili aldığımız geribildirimler bize doğru yolda olduğumuzu göstermektedir.
KİŞİLER ARASI İLİŞKİ GELİŞTİRME PROGRAMI
131
Eylül-Ekim 2016.indd 131
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
Zİ B EÇ B Ü LT ENİ 2 0 1 5 YIL L IK
ETİKETİN ÖTESİNE GEÇMEK...
Rafi BALIKÇI Psikolog
Şuan kullanımda olan nörolojik rahatsızlık katagorileri bazı problem türlerinin semptomlarını özetlemektedir, fakat her ne kadar kimi semptomlar çocuklarda görünüyor olsa bile, her çocuğun iç dünyasının bir diğerinden farklı olduğunu bilmek ve daha önemlisi anlamak gerekir. Bu noktada tanılar yol gösterici olsalar da tüm yolu yürümek için doğru ayakkabılar olamayabiliyorlar. Burada görevimiz görünenin ötesini görmek, konan tanının bağlayıcılığından sıyrılıp, çocuğun potansiyelini keşfetmektir. Aynı şekilde, aile de sosyal çevrenin çocuklarını sınırlayıcı davranışlarıyla mücadele etmeli ve bu olgunun çocuklarının eğitiminin önüne geçmesine izin vermemelidir. Rus bir psikolog olan Vygotsky bir kişinin öğrenme kapasitesini şöyle özetlemiştir. (Berk & Winsler, 1995) 1. Bir kişinin tek başına öğrenebilecekleri ve yapabilecekleri vardır. 2. Bir kişinin yardım alarak öğrenebilecekleri ve yapabilecekleri vardır. 3. Bir kişinin yapamayacağı şeyler vardır. Eğer biz çocukları bir tanıya hapsedersek, onların elinden yardımla öğrenebilme ve yapabilme haklarını almış oluruz. ZİBEÇ’te yapılmaya
çalışılan, onları kağıtlar ve raporlar üzerinde yazanlara göre değil potansiyellerine göre eğitmek. Aynı şekilde amaç; olası en iyi sonucu elde etmek için her biriyle gerekiyorsa teketek, gerekiyorsa grup halinde ilgilenip, her birini tek başlarına hayatlarını idame ettirebilecekleri bir geleceğe emanet etmektir. Tanının ötesine geçmek için çocuğu tanımak ve neler uygulanabileceğini bilmek gerekir. Sizlerle iletişime geçebileceğimiz mecralar sizlere bunu nasıl planladığımızı ve hayata geçirdiğimizi anlatabileceğimiz yegane olanaklardır. Bu bağlamda sizlere çocuklarla olan çalışmaları özetlemek istiyorum. Bireysel görüşmelerle, çocukların tanılarına çok fazla takılmadan, yapabieceklerini ölçme ve değerlendirme işleminden sonra, kendi ihtiyaçları, ailelerin beklentileri ve toplumun ihtiyaçları doğrultusunda her çocukla özel olarak ilgilenilmeye başlanıyor. Çoğunlukla duygusal dünyaları irdelenerek ve toplumla olan ilişkileri göz önünde bulundurularak, gereksinimleri belirleniyor ve bir amaç doğrultusunda seanslara alınıyorlar. Bu noktada şunu belirtmekte fayda var ki bir çocuğun grup terapisinden
132
Eylül-Ekim 2016.indd 132
04/10/16 13:41
BİREYSEL EĞİTİM
fayda sağlayacağı düşünülüyorsa, o çocuk herhangi bir başka kişiyle değil, o çocuğun seviyesinde veya yakın bir seviyede bulunan çocuk ve/ya çocuklarla gruplandırılıyor. Böylece birey olmayı öğrenirlerken aynı zamanda toplumun bir parçası oldukları gerçeğiyle de yüzleşmeleri sağlanıyor. Üç farklı şekilde eğitimler ve terapiler düzenliyor. Bunlardan birincisi, ihtiyaçları belirlenen çocuklara, duygusal ve fiziksel gelişimleri göz önünde bulundurularak, sosyal davranışların ve becerilerin kazandırılması amacıyla düzenlenen birebir eğitimler. Diğer bir çalışma, çocukların bazı soyut ve somut kavramlara hakim olmaları, onları hayatla bağdaştırabilmeleri ve aktif olarak o kavramlardan faydalanmalarını sağlayan birebir veya grup eğitimleri. Verilen bir diğer hizmet ise psikolojik
problemleri bulunan çocuklara, psikolojik danışmanlık yapmak. Çocukları ve ailelerini problemle yüzleştirip, aile ile koordine bir şekilde, problemi olabilecek tüm değişkenleriyle inceleyip psikolojik sağlıklarını korumalarını hedefliyoruz. Unutmayalım ki “Çocuğa nasıl davranırsak, çocuk da dünyaya öyle davranır” (Leo, 2007). Referanslar Berk, L & Winsler, A. (1995). “Vygotsky: His life and works” and “Vygotsky’s approach to development”. In Scaffolding children’s learning: Vygotsky and early childhood learning. Natl. Assoc for Educ. Of Young Children. p. 24 Leo, P. (2007). Connection parenting. Deadwood, Or.: Wyatt-MacKenzie Pub. 133
Eylül-Ekim 2016.indd 133
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
Zİ B EÇ B Ü LT ENİ 2 0 1 5 YIL L IK
Bağımsız Yaşam Uygulamaları İnsanın kazandığı becerileri, sosyal ortama transfer etmesi toplum içinde daha bağımsız birey olmalasına hizmet eder. Bu amaç doğrultusunda ZİBEÇ’te yetişkin bireylere yapılandırılmış ortam içinde yaşam becerileri kazandırılmaktadır. Bunlar mutfak becerileri; masa hazırlama, masa toplama, bulaşık yıkama- kurulama, dolaba yerleştirme, bulaşık makinesi kullanma vb.., ev işi becerileri; Çamaşır makinesi kullanma, çamaşır asma-toplama, ütü yapma, çamaşır katlama, dolap düzenleme, yatak yapma, nevresim takma vb.., elektrik süpürgesi kullanma, paspas yapma, toz alma vb.. günlük yaşam becerileri gerçek ortamda uygulatılarak bu becerileri sosyal ortama transfer etmeleri sağlanmaktadır.
134
Eylül-Ekim 2016.indd 134
04/10/16 13:41
135
Eylül-Ekim 2016.indd 135
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
ZİBEÇ BÜLT ENİ 2015 YILLIK
ATÖLYE ÇALIŞMALARI: RİTİM ATÖLYESİ SEVGİ İLE..
Gülfidan ÖVÜNÇ Genel Koordinator
Müzik Terapisi genellikle sözsüz etkileşimin temeli olan, müzik ve sesi kullanan bir terapi biçimidir. Kendini ifade ve gelişim için güvenli bir alan sunar. Birçok kültürde tarih boyunca müzik iyileştirme süreçlerinde yer almıştır. Müzik Terapi şimdilerde dünya çapındaki birçok ülkede tüm sağlık ve özel eğitim hizmetleri alanlarında etkisini sürdürmektedir.
136
Eylül-Ekim 2016.indd 136
04/10/16 13:41
137
Eylül-Ekim 2016.indd 137
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
Zİ B EÇ B Ü LT ENİ 2 0 1 5 YIL L IK
ATÖLYE ÇALIŞMALARI: FOLKLOR
138
Eylül-Ekim 2016.indd 138
04/10/16 13:41
139
Eylül-Ekim 2016.indd 139
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
Zİ B EÇ B Ü LT ENİ 2 0 1 5 YIL L IK
ATÖLYE ÇALIŞMALARI: SERAMİK SANATLARI
Sanatların iyileştirici etkisi uzun zamandır kabul edilmektedir. Çoğu zaman kelimeler ne hissettiğimizi anlatmaya yeterli olmayabilir. Sanat Terapisi düşünce ve duygularımızı keşfederek kendimizi daha iyi anlamamızı sağlayan bir etkinliktir. Sanat Terapisi aracılığıyla kendimizi resim, heykel yada bunun gibi çeşitli görsel araçlarla ifade ederiz.
140
Eylül-Ekim 2016.indd 140
04/10/16 13:41
141
Eylül-Ekim 2016.indd 141
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
Zİ B EÇ B Ü LT ENİ 2015 YIL L IK
MOZAİK SANATLARI
142
Eylül-Ekim 2016.indd 142
04/10/16 13:41
143
Eylül-Ekim 2016.indd 143
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
Z İ B EÇ B Ü LTE Nİ 2 0 1 5 Y I L L I K
SPOR
144
Eylül-Ekim 2016.indd 144
04/10/16 13:41
145
Eylül-Ekim 2016.indd 145
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
Zİ B EÇ B Ü LT ENİ 2 0 1 5 YIL L IK
GÖNÜLLÜ ANNELER
Gönüllü annelik çalışmak şeklinde yorumlanamaz. Alçak gönüllü olmadan, yapılan maddi ve manevi iyilikler güç gösterisine dönüşmemelidir. Karşılığında hiçbir şey beklemeden ihtiyacı olana vermek alçak gönüllülük işidir. Toplum içinde kabul görmek itibar sahibi olmak beklentisi alçak gönüllülerde yoktur. Alçak gönüllü olmak bizi hırslarımızdan arındırır. Kendimizi düşündüğümüz kadar başkalarını da düşünmeye, onların ihtiyaçlarını gidermeye yardımcı olmamızı sağlar. Kurulduğu günden bu yana çocuklarımızın yanında olan gönüllü mamalarımızın performansları olağanüstü. 146
Eylül-Ekim 2016.indd 146
04/10/16 13:41
147
Eylül-Ekim 2016.indd 147
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
ZİBEÇ BÜLTENİ 2015 YILLIK
EĞİTİMİMİZE DESTEK PROJELER: MELİNE TALAS RESİM SERGİSİ
Yaptığı resimlerin gelirini Büyük Klüp’te açmış olduğu sergi sonucunda ZİBEÇ’e bağışlayan hayırsever insan Meline TALAS’a, ve bir tablosunu ZİBEÇ’e bağışlayarak açık arttırma ile satışını sağlayan çok önemli ressam Sayın Javad Soleimanpour’a, aynı zamanda bu organizasyonda çok önemli katkılar sunan Paros Dergisine ve Sayın Mayda Saris’e teşekkürlerimizi sunuyoruz.
K
ç
148
Eylül-Ekim 2016.indd 148
04/10/16 13:41
ir da
“BU ÇOCUKLAR BİZİM” 22.08.2009 Tarihinde Kınalıada’da Leman Sam konseri ile tanıtımı yapılan
“BU ÇOCUKLAR BİZİM” kampanyamıza o günden bu güne kadar maddi desteğini devam ettiren hayırseverlerimize teşekkür etmek istiyoruz. Kredi Kartı formu doldurarak ve her sene bu bağışa devam ederek çocuklarımıza çok önemli katkı sağlayan bu hayırseverlerimiz için yaptırdığımız pano ZİBEÇ’te ki yerini almıştır.
Şükranlarımızı ve Teşekkürlerimizi Sunduğumuz Hayırseverlerimiz; YENAL SUCİ EROL SEHERYILDIZI ROJE NİKOTYAN NAZARET BAKIRGİL AGOP GÜNDÜZ
HABİB ÖZFIRINCI LEVON ŞADYAN RAFİ ŞADYAN NARBEY ASADURYAN NURHAN CEMCEM
ODET CANDAN SEVAN ÇAVDAR HAGOP MISIRLIYAN
Sizlerde Kredi Kartı Formu doldurarak bu kampanyamıza katılmak isterseniz lütfen bizimle irtibata geçiniz.
149
Eylül-Ekim 2016.indd 149
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
Zİ BEÇ BÜLT E Nİ 2015 YILLIK
EĞİTİMİMİZE DESTEK PROJELER: ALEXANDRE BAL
Çocuklarımızın eğitimi için yurt dışında kampanya başlatan ve ritim aletleri alan Alexandra BAL’a çok teşekkür ederiz
150
Eylül-Ekim 2016.indd 150
04/10/16 13:41
EĞİTİMİMİZE DESTEK PROJELER: TÜYAP SERAMİK SERGİSİ
Fuara hiç bir bedel almadan katılımımızı sağlayan TÜYAP, Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş.ye teşekkür ederiz
151
Eylül-Ekim 2016.indd 151
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
Z İ BEÇ BÜ LT E Nİ 2015 YI L L I K
EĞİTİMİMİZE DESTEK PROJELER: DİŞ TARAMASI
Her yıl çocuk ve gençlerimizin diş taramasını yapan Mıgır GÜLEZYAN’a teşekkür ederiz
SOSYAL ETKİNLİKLER: PARAGENTAN
152
Eylül-Ekim 2016.indd 152
04/10/16 13:41
Geleneksel hale gelen Paragentan kutlamasında destek veren Yenikapı Surp Tateos Portoğomeos Ermeni Kilisesi Kadınlar Koluna çok teşekkür ederiz.
153
Eylül-Ekim 2016.indd 153
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
Z İ B EÇ B ÜLTENİ 2015 YIL L IK
SOSYAL ETKİNLİKLER: YILBAŞI
154
Eylül-Ekim 2016.indd 154
04/10/16 13:41
SOSYAL ETKİNLİKLER: PASKALYA
Hiç bir zaman desteklerini esirgemeyen Kadınlar Kolumuza çok teşekkür ederiz. Eylül-Ekim 2016.indd 155
04/10/16 13:41
13 YAŞINDAYIZ
ZİB EÇ B ÜLTENİ 2015 Y I L L I K
SOSYAL ETKİNLİKLER: ZİYARETÇİLERİMİZ
156
Eylül-Ekim 2016.indd 156
04/10/16 13:41
157
Eylül-Ekim 2016.indd 157
04/10/16 13:42
13 YAŞINDAYIZ
Zİ B EÇ B Ü LT ENİ 2 0 1 5 YIL L IK
SOSYAL ETKİNLİKLER:
2014-2015 EĞİTİM ÖĞRETİM YIL SONU GÖSTERİMİZ
158
Eylül-Ekim 2016.indd 158
04/10/16 13:42
159
Eylül-Ekim 2016.indd 159
04/10/16 13:42
13 YAŞINDAYIZ
Zİ B EÇ B Ü LT ENİ 2 0 1 5 YIL L IK
160
Eylül-Ekim 2016.indd 160
04/10/16 13:42
MARMARA
161
Eylül-Ekim 2016.indd 161
04/10/16 13:42
13 YAŞINDAYIZ
Zİ B EÇ B Ü LT ENİ 2 0 1 5 YIL L IK
PAROS
162
Eylül-Ekim 2016.indd 162
04/10/16 13:42
LUYS
163
Eylül-Ekim 2016.indd 163
04/10/16 13:42
13 YAŞINDAYIZ
Zİ B EÇ B Ü LT ENİ 2 0 1 5 YIL L IK
164
Eylül-Ekim 2016.indd 164
04/10/16 13:42
13 YAŞINDAYIZ
Zİ B EÇ B Ü LT ENİ 2 0 1 5 YIL L IK
SEEROON YERETZİAN ZİYARETİ 2
010 yılı sonlarında hayata geçirdiğimiz şeker yerine kart projemiz artan bir destekle devam ediyor. Dağıtıldıktan kısa bir süre sonra yok olan şekerler yerine kart kullanarak çocuklarımızın eğitimine katkıda bulunabilirsiniz.
15 EKİM 2015 tarihinde Şeker yerine Kart Projemize kendi yarattığı eserleri ile destek veren Sayın Seeroon Yeretzian’ı ZİBEÇ Yardım Kolu Başkanı Dikran Dülgeryan Los Angeles Gelendale de ki ofisinde ziyaret etti.Bize büyük katkı sağlayan bu projemizin gerçekleşmesine büyük yardımları olan bu değerli sanatçının önünde saygı ile eğiliyoruz. Bu ziyaret bizim için son derece anlamlı ve önemlidir.
Sayın Seeroon Yeretzian ve Zibeç Yardım Kolu Başkanımız Sayın Dikran Dülgeryan Z İ B E Ç
Eylül-Ekim 2016.indd 165
B Ü 165 L T E N
-
4 5
04/10/16 13:42
ŞEKER YERİNE KART 2016 ZİBEÇ daha önce de uyguladığı Geçmiş Olsun ve Önemli Günler Kartlarını değiştirdi. Geçmiş olsun dileklerinizi ileteceğiniz sevdiklerinize bu kartlardan yollayabilirsiniz. Ayrıca Önemli Günlerde de diğer kartımızı kullanarak ZİBEÇ’e bağış yapabilirsiniz.
Bu bağışlarınız çocuklarımızın eğitimine önemli katkı sağlayacaktır.
166
Eylül-Ekim 2016.indd 166
04/10/16 13:42
Z İ B E Ç
Eylül-Ekim 2016.indd 167
B Ü L167 T E N
-
4 7
04/10/16 13:42
168
Eylül-Ekim 2016.indd 168
04/10/16 13:42
Eylül-Ekim 2016.indd 169
04/10/16 13:42
Yedikule
Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı
ZAKİRBAŞI SOKAK NO: 32 34020 KAZLIÇEŞME - İSTANBUL (MARMARAY KAZLIÇEŞME İSTASYONUNA 100 METRE) TEL: 0212 582 50 50 - FAKS 0212 547 11 21 www.surppirgic.com
444 50 52 Eylül-Ekim 2016.indd 170
04/10/16 13:42
Dünyanın Sayılı Merkezlerinde Bulunan İleri Teknoloji Cihazlar Radyoloji Servisimizde Hizmetinizde...
Spektral Görüntüleme Yapabilen (256 Kesitli Dual Enerjili) Bilgisayarlı Tomografi
Premium Seviye Renkli Doppler Ultrason
Sessiz 3.0 Tesla Sentetik MR
Eylül-Ekim 2016.indd 171
04/10/16 13:42
Çığır Açan Teknolojilerin İzindeyiz...
172
Eylül-Ekim 2016.indd 172
04/10/16 13:42
MARMARAY
173
Eylül-Ekim 2016.indd 173
04/10/16 13:42
ÜNDZUIU; ÇUWJ FUDŞĞUMUZ T>ŞĞ İ$ YĞMRV UÖÜ$ ARDUZEUZNJR ANÜUÇUĞQNDKŞUZ UIŞZUÜĞNDKŞUZ IŞIĞUMZŞĞTZ Huığuiışj% S$H$W$
ZRİI Ö$ 8 Eşmışsçşğ 1878
,u.=şğg ndindszuirğşl^ aşışduçuğ aşışdşul jndjumg huığuiışj$
Zşğmuw=% Sr=uwtl T)tzır Wumnçşuz Irüğuz T)tzır Mrdsrdbmtğıuz Wnfauzzti T)tzır Tiuşuz İuğüri T)tzır İfuoşuz Hşığni T)tzır Srğuiştışuz I+=k$ Xu)uwtlşuz T)tzır I+=k$ Krdğuhşuz T)tzır
Jndjum ,u.ndj
huzrğ 800 =ub$ çğrzq 4000 =ub$ qtk 1$000 =ub$ lndçru 3$200 =ub$ bu=uğ 600 =ub$ indğo 300 =ub$ qrkuhındp 1$300 =ub$ 300 =ub$ +oux ,.u.nı 50 =ub$ ktsht=r 50 =ub u,nd. 15$00 =ub$ auz=u,nd. 13$000 =ub$ yuwı 700 vt=r wuğe 8$000 =ub$ up 1$000 =ub$
Anüuçuğqndkrdzi Uöü$ Arduzeuznjr hrdıotr sg auğmg uzağucşbı işhşlnf uzjşul şğtm usinduw aubrdzşğz r zmuır uxud^ iumuwz ışizşlnf kt suıumuğuğndkşuz eğusumuz suig eğusnj şlşdt<tz hrdıotuwrz ıuğ+ğrzum erğ= sg ndztğ^ lud ausuğşj nimrz 100 pğndbr aubndnf uzjşulr fğuw wşzşlnf zu. gllulr=
+is$ +is$ +is$ +is$ +is$ +is$ +is$ +is$ +is$ +is$ +is$ +is$ +is$ +is$ +is$
6$400 8$000 7$200 4$800 3$000 2$400 1$500 6$500 3$000 500 60$000 4$125 12$750 2$000 750
174
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 174
11.10.2016 11:31:23
ÜNDZUIU; ÇUWJ FUDŞĞUMUZ T>ŞĞ İ$ YĞMRV UÖÜ$ ARDUZEUZNJR ANÜUÇUĞQNDKŞUZ UIŞZUÜĞNDKŞUZ IŞIĞUMZŞĞTZ muk 6$000 =ub$ +is$ 7$500 muö 200 =ub$ +is$ 450 iu şupr 100 =ub$ +is$ 1$200 üuğr 180 )rlt +is$ 2$160 in. 4$000 =ub$ +is$ 2$000 +is$ 1$000 yukukti 800 =ub$ ürzr 200 =ub$ +is$ 500 mtfğtm 80 =ub$ +is$ 320 ulrdğ 20 =ub$ +is$ 100 zulgz 60 önwü +is$ 200 udşl 120 auı +is$ 360 .ndzm 15 =ub$ +is$ 150 24 =ub$ +is$ 120 =nlu )ti 200 =ub +is$ 1$200 m+brm 500 önwü +is$ 7$500 krğt 20 =ub +is$ 400 =rhğrk 120 ıtikt +is$ 180 irmuxr kndpk 1200 ıtikt +is$ 1$200 işd hrhtğ 5 =ub$ + is$ 25 ınsuk$ )rlt 50 =ub$ +is$ 400 i.ınğ 20 =ub$ +is$ 450 huıuz=jnd 40 kny +is$ 1$000 iuğmjnd 12 kny +is$ 180 audmrk 3000 auı +is$ 250 =uju. 200 =ub +is$ 400 .nfu 50 auı +is$ 250 hul.uhupr 3000 =ub +is$ 1$500 muzuzvtptz 800 =ub$ +is$ 4$000 zrbuiku 20 =ub$ +is$ 100 btağrwt 40 =ub$ +is$ 400 vnğ iulnğ 100 =ub$ +is$ 1$000 auzeşğqşptz= +is$ 20$000 muğuir= +is$ 12$000 hubı+zr uwj +is$ 60$000 eşp+ğuw= +is$ 12$000 nğçuznj +is$ 6$000 mulndu, ,.rm şd =nzkğuk +is$ 5$000 arduzeuznjr brzndkrdz +is$ 10$000 +is$ 6$000 ındğ= şd irmnğku uwlşduwl= +is$ 10$000
Su=uiogluğr mğhum Şupor .uz İu)ğuz .uz Ousrlr .uz stm ıuğşmuz
1$000 500 720 200
27$420
Indz :uiürdp +is$ 700 Ulr çubu .uzr endxg +is$ 360 ?rdğ=ord .uzr işzşum +is$ 240 Ündsüuçndr iğouğuz +is$ 1$200 Şuplg=or .uz işzşum +is$ 120 Nimşğvr mğhum +is$ 1$200 Fulrıt .uz +is$ 600 Ndz=uçuzr iğouğuz +is$ 2$400 :öluğ upuir .uzr işzşum +is$ 240 Auiuz çubu .uzr ti=ror mğhum +is$ 100 İndlkuz Huwuörır mğhum +is$ 240 +is$ 2$400 İtytkor .uzr mtiz Fulrıt .uzr fşğr wuğm +is$ 1$000 Vrzrlr .uz işzşum +is$ 720 Vrzrlr .uzr işzşum +is$ 900 Srdl=r ariit vrzrlr .uzr +is$ 120 +is$ 120 iğua Wumnçuw Ftörğ .uz 2 işzşum +is$ 480 (rzouzorr mğhum +is$ 1$920 Ytbktsulor .uz işzşum +is$ 600 +is$ 960 İusukru 2 ındz Htbrmkub ındz +is$ 480 Şnğmuzogluğ ulr yubu .uz krd 3 +is$ 240 Şnğmuzogluğ ynpnj krd 64 +is$ 200 Şnğmuzogluğ ynpnj krd 66 +is$ 200 Mtlrzorm ynpnj krd 2 +is$ 200 Auiuzçubu .uzr krd 133 +is$ 100 Auiuzçubu .uz krd 137 +is$ 100 Uiıuğor .uzr işzşum fuğg +is$ 500 +is$ 500 Sş,uğ .uz Muz.uğuznj +is$ 5$000 İ$ Wumnçuw mrj iğouğuz +is$ 800 Huluı ındz +is$ 240 42$600
+is$ 306$700
Rim üulnf sırj^ zmuışlnf nğ zşğmuw mulndu,umuz fuğq=şğz .riı znduö uğct= sg ndzrz^ auğm euışj uznzj =uzumndkşuz 100 pğndbr fğuw aşışdşul jndjumg huığuiışl Jndjum 100 pğb$tz Pulukrnw 178 krd 11 mınğ mulndu, &stm ıuğşmuz/ Çşğuwr ıuz
+is$ +is$ +is$ +is$
+is$ 18$000 +is$ 7$000
Aşışduhti arduzeuznjr ,u.ndjg ets üızndu, gzeauzndğ auiıuındkşuz jndjumg şpud aşışdşulg auğrdğ +is$r aubndnf Jndjum Sulrwt ıuğşmuz 9$000 Mulndu,umuz nd fuğq=şğg 42$600 Huıihuğşlnj 20$000
175
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 175
11.10.2016 11:31:26
ÜNDZUIU; ÇUWJ FUDŞĞUMUZ T>ŞĞ İ$ YĞMRV UÖÜ$ ARDUZEUZNJR ANÜUÇUĞQNDKŞUZ UIŞZUÜĞNDKŞUZ IŞIĞUMZŞĞTZ Mşeğ$ izındm Zbuzındm şd üğuıuz ıuğşmuz auinwk zrdkumuz şd eğusumuz zndtğ İuasuzueğndkşuz ıuğşeuğq Huğuauzeti İ$ Yğmrvr ıuğşeuğq Auiuğumuj huğıtö Htwkgsulr auinwk Snsuıuz auinwk
12$000 13$000 50$000 3$000 20$000 6$000 1$000 2$000 22$000
Zşğmuw=% Sr=uwtl T)tzır Wumnçşuz Irüğuz T)tzır Mrdsrdbmtğıuz Wnfauzzti T)tzır Tiuşuz I+=k$ Xu)uwtlşuz T)tzır I+=k$ Krdğuhşuz T)tzır İuğüri T)tzır İfuoşuz Hşığni T)tzır Srğuiştışuz
200$600
Wuwızr şpud kt 306$710 +is$r ,u.ndj ets 200$6000 +is$ sndı= ndzr Uöü$ Arduzeuznjg şd uinzj rğuğst ndzşju, ıuğçşğndkrdzg 1000 +is$ arduzeuznjr çujz t$ uwi çujg ünjşlnd ausuğ anüuçuğqndkrdzi sr<njzşğ .nğaşlnd öçupşlnf^ çndlr şd froumuauzndkşuzj uxu<uğmndkrdzzşğ ışpr ndzşjuz! 1- Çndlr uxu<uğmndkrdz tğ uöüuwznj mnpst uöü$ hubı+zuışpşuj suındjndu, nğşdt çnpn= .zeğuürğ^ wuzndz arduzeuznjr huığuiışlnf 20 yuğuznj çndl sg mğt rdğ fğuw^ şd uwi çndltz ünwujşulg arduzeuznjr .poulşuj wuımuzuw! 2- Froumuauzndkşuz uxu<uğmndkrdzz tğ^ nğnbşul =uzumndkşusç ınsiumzşğ auzşl şd uzmt ünwuju, eğusrz mtig huğüşd ıul fuiımnpuj^ rim srdi mtig arduzeuznjr wuımujzşl şd froumuauzndkrdzg usçnp< ıuğr sg buğndzumşl rdğu=uzvrdğ şğmusişuw froumuauzndkrdz gzşlnf! Anüuçuğqndkrdzi uwi şğmnd uxu<uğmndkşuzj fğuw çudumuz .nğağeumjzşlt şışd knpndj rdğ fşğ<zumuz nğnbndsg wuxu<rmuw uxkrd! Wumnçşuz Sr=uwtl T)tzır wuwızşj kt şğç fuouxumuz Kşllulşuzzşğnd ındu, iıumrz 5 ux auğrdğ +is$g arduzeuznjr ausuğ fuğ ezşz çudumuz ündsuğ mğzuw ünwuzul şd kt sıuerğ şz Mrdsrdbmtğıuz Irüğuz t)tzırr aşı uwi .zeğnwz qşxzuğmşlnf ynğq sg gzşl! Fşğ< Uışzuehrğ IRÜĞUZ MRDSRDBMTĞIUZ
ZRİI T$ 13 Eşmışsçşğ 1878
Anüuçuğqndkrdzi rğ uwi+ğnduz zriınf aşışdşul nğnbndszşğg gğud$ 1- Muğnp uöüuwrzzşğtz iuasuzşul musudnğ zndtğzşğ iıuzul ıuğndt ıuğr wuzndz uöüuwrz arduzeuznjr! 2- Arduzeuznjr zşğ=rz mujndkşuzg giı usşzuwzr şd ustz uışz ışpşum gllulnd ausuğ İusukrnw çzumrvzşğtz aimnp suizucnpnf sg muösşl huındudnğ vnği uzqşğt çupmujşul^ nğnzj hubı+zz glluw iıth şd iıth arduzeuznj uwjşlndkrdzzşğ gzşlnf ustz çuz Anüuçuğqndkşuz uzsr<uhti rsujzşl! 3- Işpşmuzul Uöüuwrz Huığruğ=uğuztz mus arduzeuznjr fu)gür hubı+zşuwtz kt wrbşul fuüg)zşğg =uzr mınğ şz şd ndğ mg üızndrz^ ünğ,npndkşuzj fuğvndkrdzg nğnd qşx= t şd rzvhti mg muxufuğndr^ çndz ışığumzşğg ndğ şz şd uznzj fu=g)zşğg ndğ huandu, şd kt rğ imöçuz wrbşul fuüg)r ışığumzşğnd ausuğ srdktftllrtz uxzndu, uışz rzv uxzşlr=zşğ muwrz şd rzv şpuz uznz=! 4-Zbuzındndkşuz +ğşğz Anüuçuğqndkşuzi mnpst Örloşuz Wnfity upuz zşğmuw üızndr ünwujşul auinwkrj arduzeuznjr çucrzg audu=şlnd şd uznğ uğerdzudnğndkşuz anü ıuzşlnd ausuğ şd audu=u,nz udşljzşlnf srzvşd uwz +ğg uzjzuüğuıuz st< wuzndz arduzeuznjr çşğt wuzqzşl Uöü$ Arduzeuznjr üğuişzşum uğquzuüğşlnf uğetz huığuiındu, mnvuzudnğ suizuaubndnwz st<! 5- Uxındzşğg gzeauzndğrz şd ehğnjr ıpuwnj sruwz auj ıul rçğ zu.uoubrm^ rim ,şğnj auj şd indğo ıul ığndrl! 6- Jşğşmg mti +ğrz gzeauzndğ huıihuğşlnj rzvhti zuşd ıpuwnj stm ışium ıu= mşğumndğ ıul^ znwzhti şğşmnwrz ul ışium sg ıu= mşğumndğ orbe cusg 12rz şd şkt uwi sr<njrz sndk lrzr işpuzzşğg sr =uzr muzkşpzşğnf lndiudnğşl! 7- Anüuçuğqndkrdzi Arduzeuznjr 176
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 176
11.10.2016 11:31:30
ÜNDZUIU; ÇUWJ FUDŞĞUMUZ T>ŞĞ İ$ YĞMRV UÖÜ$ ARDUZEUZNJR ANÜUÇUĞQNDKŞUZ UIŞZUÜĞNDKŞUZ IŞIĞUMZŞĞTZ
huıihuğşulzşğndz mşğumğnj ışiumg nğnbşlnf^ juzm sg hrır huığuiıt buçuknduz sg ausuğ şd ustz buçuk uwihti huığuiışul juzmşğ hrır pğmt Iz+ğtzndkşuz giı uwzs r ünğ,ueğndkrdz! Çujr arduzeuğuzr suitz^ nğnzj mşğumndğzşğnd ız+ğrzndkrdzg çcbmuj şz! 8- Gzeauzndğ hubı+zşuw= gzeauzndğrz ığndu, mşğumndğtz ndışz jşğşm şd şğşmnw r çuj uxşul uwz hubı+zşuzşğtz nğnz= şz% ız+ğtz rdğ +üzumuznf^ çcrbm^ eşpuünğ,^ gzeauzndğ arduzeuznjr hubı+zşuw^ arduzeuğuzr ışindv^ snsuünğ,^ üğuürğ^ nğçuznjr ışindv mus euiıruğum^ ardğ şmşpşjumuz^ suığuz =uauzuw! Uinz= jşğşmzşğg gzeauzndğrz mşğumğnf hrır buıuzuz^ rim şğşmnwrz çujr gzeauzndğrz ausuğ şyndu, mşğumndğtz^ arduzeuğuzr ausuğ şyndu, mşğumndğzşğtz ışium sg sruwz mşğumndğ ul hrır uxzşz şd uwi hubı+zşuzşğg srşdznwz sr<njrz stm işpuzr fğuw hrır uxzşz rğşzj mşğumndğg! İnwz uxuzqzubznğandsz hrır fuwşlşz zuşd muzuzj ızışindarz şd fuğcndarz! 9- Suxuzg uxud+ındz muznd. çujndşlnf nğnbşul cusuzumrz st< rdğu=uzvrdğrz ndışiıg hrır ıuw şd uzsr<uhti iuasuzşul şpuzumud hrır ünjndr! Uxuzj mbxşlnd nv stm
çuz hrır ıuw şd nv ul hrır gzendzr şd nv ul şğmnd custz udşlr çuj hrır szuw suxuzg! 10- Ürbşğzşğg arduzeuj şd uwl huıihuğşlnj şd znju huauğuzuj =nf ndışlr= şd auj szulg uğürlşl şd srsruwz ürbşğzşğg ihuinpzşğg çujuxndkrdz işhşl! 11-Itğndkşztz wuımujşul +ğumuz 30 +is$ srig .zuwnpndkşusç ünğ,u,şlnf sri udşljzşlnd infnğndkrdzg uğürlşj Anüuçuğqndkrdzg! 12- Çşğuwr kupuhşındkşuz bğ<uzrz st< üızndu, Arduzeuznjr mulndu,nj ındğ=şğtz eröndu, huğı=şğg Anüuçuğqndkrdzi nğnbşj uzsr<uhti auındjuzşl şd giı zu.nğe zriır nğnbsuz mulndu,nj iuasuzşul fuğq=şğg gzendznp fuğqumulnj aşı =nzkğuk gzşl giı +ğrzr şd znwzhti Pulukrnw mulndu,z znğnündkşuz htı= ndzşzulndz nğnbşj auğm şpu, znğnündkrdzg gzşl! 13- Giı wuzqzuğuğndkşuz Usşz$ İğçuöuz Huığruğ=r^ auğiuzşmuz snsşprzuj znğnü iuasuzşul ürzşğndz ıhşul juzmşğg nğnbşj pğmşl Huığruğ=uğuz^ uinzjst stmstm auı şmşpşjşuj uduüşğtjzşğndz jğndşlnd ausuğ! Fşğ< Uışzuehrğ IRÜĞUZ MRDSRDBMTĞIUZ
177
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 177
11.10.2016 11:31:33
AUSUWZ?UWRZ MŞUZ?
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 178
11.10.2016 11:31:39
AUSUWZ?UWRZ UZJNDEUĞQŞĞ 4 WNDZRİ 2016 - 30 İŞHIŞSÇŞĞ 2016 Huığuiışj% S$H$W$
4 ÚàôÜÆê- ÆëóÝåáõÉ³Ñ³Û Í³Ýûà ³ñáõ»ëï³·¿ï ¾ñûÉ ê³ñ³ý»³Ý å³ïñ³ëï»ó ÎáÙÇï³ë ì³ñ¹³å»ïÇ ³ñÓ³ÝÁ »õ Çñ ³Ûë ³ß˳ïáõû³Ý ï»Õ³¹ñÙ³Ý í³ÛñÇÝ áñáßáõÙÁ Û³ÝÓÝ»ó ä³ïñdzñù³Ï³Ý ÀݹѳÝáõñ öá˳Ýáñ¹ ´³ñÓñ© î© ²ñ³Ù ²ñù»åë© ²Ã¿ß»³ÝÇ ïÝûñÇÝáõû³Ý£ àñáßáõ»ó³õ ³ñÓ³ÝÁ ï»Õ³¹ñ»É ä³ïñdzñù³ñ³ÝÇ å³ñ�ÇÝ Ù¿ç£ ÎáÙÇï³ë ì³ñ¹³å»ïÇ ³ñÓ³ÝÝ áõ å³ïáõ³Ý¹³ÝÁ ï»Õ³¹ñáõ»ó³Ý ä³ïñdzñù³ñ³ÝÇ å³ñ�Á£ ä³ïáõ³Ý¹³ÝÇ Ù³ñÙ³ñÇ µ³ñ»ñ³ñáõÃÇõÝÁ ëï³ÝÓÝ»ó ºÃùÇÝ ä¿ñå¿ñûÕÉáõ« ÇëÏ Ó»õ³õáñáõÙÁ ϳï³ñ»ó áõ ³ñÓ³ÝÇ ï»Õ³¹ñÙ³Ý ³ß˳ï³ÝùÝ»ñáõÝ ÑëÏ»óª ì³½·¿Ý ä³ñÁÝ£ 5 ÚàôÜÆê- ¾ë³»³ÝÇ ÏÇó ³ùëÇÙ ê. Ú³ñáõÃÇõÝ ºÏ»Õ»óõáÛ Ù¿ç Û³õ³ñï ê. ä³ï³ñ³·Ç ϳï³ñáõ»ó³õ Ñ᷻ѳݷëï»³Ý å³ßïûÝ, ¾ë³»³Ý¿ ³Ý¹³ñÓ µ³ÅÝáõáÕ ÑÇÙݳ¹ñÇ Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñáõ, ÏñÃ³Ï³Ý Ùß³ÏÝ»ñáõ »õ Ûᵻɻ³ñ ¹³ë³ñ³ÝÝ»ñ¿ ÁÝóó³õ³ñï ϳ٠ÁÝóó³õ³ñïáõÑÇÝ»ñáõ Ñá·ÇÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ:
5 WNDZRİ- İmrdıuğr çuğqndz=rz fğuw^ Üul)
uwşuz Fuğcuğuzr ürbşğ+krmr btz=r çuj+kşuw huğıtörz st<^ fuğcuğuzr arszuğmndkşuz 150usşumrz uxkrd iuğ=ndşjud audu=nwk sg^ nğndz suizumjşjuz ?nwğ Üuwruzt Indlüuırğşuz^ çuösukrd Üul)uwşuzjrzşğ^ İtstğoşuz Oşsuğuz şd Zşğitişuz Şğsnzşuz fuğcuğuzzşğnd bğ<uzuduğızşğ^ ndindjrvzşğ^ 150usşumr wuzqzu.ndsçr uzeuszşğ şd ausumrğzşğ! Çuğr üuliışuz supkuz=nf audu=nwkrz çujndsg muıuğşj İrğuznwb T+özrmnlşuz! Uğıuwuwındşjud Üul)uwşuzr :zusumulndkşuz Uışzuhşı Iruzu Üusçuğnişuz! Zşğmuzşğndz .+i= ndppşj Üul)uwşuzr ız+ğtzndar Uwıu Üuwutğ^ nğ ındud ışpşmndkrdzzşğ fuğcuğuzr suirz! Wuwıuürğg buğndzumndşjud ubumşğızşğnd mnpst zşğmuwujndu, wu<np huğşğnf! Auzeti şmuz İmrdıuğr şğçşszr ZşğitişuzŞğsnzşuz fuğcuğuzr wnçşlşuğ euiuğuzr bğ<uzuduğızşğg^ nğnzj wuzqzndşjuz wndbuzndtğzşğ! Üul)uwşuz fuğcuğuztz ustz stm bğ<uzuduğır wuzqzndşjud fmuwuürğ sg! Fmuwuüğrz st< mg wrbndtrz uzndzzşğg Suwğ Şğuzndar Wnfauzzrişuzt imişul uwz suwğuhşızşğndz^ nğnz= ,uxuwu, şz uwi auiıuındkşztz zşği! Audu=nwkg buğndzumndşjud Uğsuz ;uındğr znduünf! Uğıuwuwındkrdzzşğ ndzşjuz zu.mrz bğ<uzuduğızşğ Htiit Üuhu=^ auwuöür ndindjvndar Ardlru Uxuı^ Üşğsuzruwtz cusuzu, bğ<uzuduğızşğtz İrlfu Uiluz^ ndindjvndar İ+ir Suğmuğnişuz! Zşğmuwujndşjud zuşd fuğcuğuzr Uzzu suwğrmg^ &Uzzu Buarz/^ nğndz bğ<uzuduğızşğnd uzndznf suzşum sg zndrğşjud! Wuwıuürğg uduğırz auiud sruizuçuğ mığndu, muğmuzeumnf!
10 WNDZRİ- {UĞUİ´ ağuıuğumvuıuz mnpst lnwi gz,uwndşjud (ğuziujr zbuzudnğ
179
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 179
11.10.2016 11:31:42
üğnp Uzknduz Ig İtz'k T=irdçtğrr {Yn=ğrm rb.uzg´ frhumg^ nğ suzmumuz üğumuzndkşuz ustztz zbuzudnğ nd cnpnfğeumuz ünğ,şğtz stmz t! Frhumg lnwi gz,uwndşjud stmg auwşğtz kuğüsuzndkşusç^ srdiz ul% atsbrzjrzşğnd lşöndr luırzuıux kuğüsuzndkşusç! Uxu<rzrz kuğüsuzndkrdzg muıuğndu, t Lndrö Hu=uğr^ şğmğnğerz kuğüsuzndkrdzg muıuğndu, t Suarğ T+ö=uzr mnpst! Şğmnd=z ul rğşğuzsuz öndüuaşx ağuıuğumndkrdzzşğ şz aşprzumrz rim ü,uüğndkrdzşğnf öuğeuğndz nd b=şp ıhuüğndkşuz uğcuzuju,!
ndsçr sşzumuıuğzşğtz nd Hşıumuz +ytğuwr şğürv İtğouz Muötğ+plnd^ nğ fşj usri buğndzum aşışdu, tğ Huavtbtarğ ausuliuğuzr mnpst çujndu, şğüvu.sçuwrz ehğnjr .sçufuğndkşuz euigzkuj=zşğndz^ nğhti .sçufuğ% iıujud ausuhuıui.uz fmuwuürğg! 10 WNDZRİ- (tğrürdpr İ$ Fuğeuzuzj şmşpşjdnw ausuzndz şğüvu.ndsçr Iz+ğtz :nğandğer zu.uqşxzndkşusç arszndu, s u z m u z j ş ğ üv u . n d s ç g ^ s + ı u d n ğ u h t i 1 0 0 anür^ rğşzj fuğrvzşğnd uxu<znğendkşusç şd ül.udnğndkşusç^ ıuğşmuz rğşzj ausşğüg iuğ=şjrz çuj+kşuw huwsuzzşğnd ıum^ şmşpşjdnw huğıtörz st<! Ausşğürz zşğmuw üızndşjuz (tğrürdpr İ$ Fuğeuzuzj şmşpşjdnw =uğnörv Anüb$ I$ Kukndl ;$ Fğe$ Uzndbşuz^ anüşdnğ anfrd% Ö+ağuh ?azw$ Orfuzşuz^ Kupuwrz :nğandğer uzeusu z e u s n da r z ş ğ^ S tğu s tkoş u z fu ğ c u ğ u z r Iz+ğtzndar Uğyr Suzndmşuz^ İuzndj Srndkşuz uzeuszşğ^ ,znpzşğ şd auğuöuızşğ! Zu. auzeti şmuz yn=ğşğnd .ndsçr uzeuszşğg^ nğnz= fuğrv-ndindjrv Wndirm İu=suzr ül.udnğndkşusç şd Buzk Tistğr şlşmığumuz eubzumr gzmşğumjndkşusç zşğmuwujndjrz s+ıudnğuhti 10 şğüşğ! Wu<nğeşjrz 4-8ğe euiuğuzjrzşğnd .ndsçr uzeuszşğg^ nğnz= fuğrv-ndindjrv Wnfity Ündwndsoşuzr sumuzrz ıum şd Lrdir Üuaftor+plndr eubzumr gzmşğumjndkşusç ağusjndjrz rğşzj wuwıuürğg! Ausşğür fşğ<udnğndkşuz rğ iğır .+i=g uğıuiuzşj Kukndl ;$ Fuğeuhşı! Uwzndaşışd^ şmşpşjdnw Kupuwrz :nğandğeg gzendzşlndkrdz sg iuğ=şj ıpnj gzıuzr=zşğndz şd ardğşğndz! 13 WNDZRİ- Lndiudnğrv Ehğuj Eui şğüvu.
13 WNDZRİ- Auğhrwt İtzk Tiyğr luırz muknlrm şmşpşjdnw st<^ .sçufuğ Uığndbuz Auluoşuzr sumuzrz zşğ=şd^ iuğ=ndşjud Fuğeuzuzj Şğüvu.ndsçr şğüuauzetig^ Mnsrıui Fuğeuhşır fu.ouzsuz 80usşumrz zndrğndu,! Çnlnğ iışp,uünğ,ndkrdzzşğg sş,usuizndkşusç şğündşjuz uüuytllu^ uxuzj znduüuğuzr gzmşğumjndkşuz!
180
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 180
11.10.2016 11:31:44
Ausşğüg^ nğ mg çupmuzuğ şğmnd çucrzzşğt^ çujndşjud Mnsrıuir {Uöüuwrz *ğazşğü´nf! Uığndbuz Auluoşuz mğju, tğ uwi huındumuz şğüvu.ndsçg euğqzşl usçnp<umuz znduüu. ndsç sg nğ rğ s+ıudnğuhti fukindz anürr muösnf^ u zsnxu zu l r u hğndszşğ zşğb zvşj zşğmuzşğndz! Sşzumuıuğndkrdzzşğ ndzşjuz% Uztk Staktğşuz^ Wnfity Ündwndsond+plnd^ Üğrünğ Ktğöşuz! Wuwıuüğrz şğmğnğe suirz st< auwmumuzrz =nf zşğmuwujndşjuz +ıuğ şğucbındkşuz wu<npuünwz nd irğndu, ünğ,şğg! Uwi çuczrz st< ul sşzumuıuğndkrdzzşğ ndzşjuz Lrdir Üuaftor+plnd^ Wnfity Ündwndsoşuz^ Üğrünğ Ktğöşuz! Yumsuz .+i=g gğud Üşğbz$ I$ İuaum Şhi$ Subulşuz!
23 WNDLRİ- Ündömndzond=r İ$ Üğrünğ Lndiudnğrv şmşpşjdnw st< ışpr ndzşjud {fşğ<rz uğuçmrğjr´ Fuğitz *ğndzou=ogtlr wndpuğmudnğndkrdzg^ iüumrğzşğnd an, çuösndkşuz sg zşğmuwndkşuz! Wndpuğmudnğndkşuz zu.uüuaşj şd eusçuzu.+işj Huığruğ=umuz Gzeauzndğ Yn.uznğe Üşğb$ I$ Uğus İ$ Uğ=$ Uktbşuz! Zşğmuw trz Anüb$ I$ Wuğndkrdz Uçp$ Iusuışuz^ Uğc$ I$ Buatz ?azw$ *auzşuz şd anüşdnğumuz euind uwl zşğmuwujndjrvzşğ! Npçujşulg İ$ Üğrünğ Lndiudnğvr arujnp sgz tğ şd uwe huıouxnf mıumu, tğ nğ rğ wndpuğmudnğndkrdzg muıuğndr Ündömndzond=r İ$ Üğrünğ Lndiudnğrv şmşpşjdnw st<! Wndpuğmudnğndkşztz şı=^ Fuğitz *ğndzou=ogtlr suğsrzg anprz wuzqzndşjud Hupluğhubgr üşğşösuzuıuz gzıuzşmuz eusçuğuzrz st<! 24 WNDLRİ-Rıulrnw rğ çzumuğuzrz st< =ndzr gzkuj=rz .upup suanf sşöst ağucşbı uxud İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr^ Mşeğnzumuz Fuğcuğuzr şd Üzulgr Muöendğsuz Muwuzr çuğşğuğ nd irğndu, ets= Fğkuzti İuukor! Rğ suatz =uzr sg usri uxu< Arduzeuznjr st< çujndu, tğ uznğ usşzufşğ<rz çuğşğuğndkşusç fşğuznğnündu, nd fşğuçujndu, Mrdlhtzmşuz auzüiıuğuzg^ önğ uz smğıu, tğ rğ =ğn< Suwıu İuukogr uzndznf! R"zv sşp= nğ çuğşğuğg uwi
çujsuz b=şp auzerindkşuz vtğ mğju, zşğmuw üızndrl arduzendkşuz aşışduz=nf! Fğkuzti İuukor^ nğ 76 ıuğşmuz auiumr st< muz.uaui+ğtz mg çuczndtğ sşöst^ uduğıu, tğ Sşiğnhşuz Zu.umğkuğuzg^ uhu sr<zumuğür nd lritr rğ ndindsg iıuju, tğ Mşeğnzumuzr st<! 22 ıuğşmuz şğrıuiuğe tğ şğç Uğcuzkrz üzuj nd znğ mşuz= sg euiudnğşj rğşz ausuğ! Uhu uzjud Yuğumnduw^ ustztz fşğ<z ul Öndrjşğru! Rim fşğ<rz şğmnd ıuğrzşğnd gzkuj=rz uz iırhndşjud çzumrl Rıulrnw st<! Fğkuzti İuukogr uzndzg uz=umışlr mşğhnf muhndu, t İ$ Yğmrv Arduzeuznjr znğ bğ<uzr huısndkşuz^ ndğ 2009 kndumuztz r fşğ çujndşjuz uwi irğndu, çuğşğuğrz uzndznf fşğuznğnündu, çucrzzşğ^ nğnzjst uxu<rzz tğ Anüşçndcumuz wuğmuçucrzg! Fğkuzti İuukogr suanf sşğ cnpnfndğeg mnğizjndj rğ buı auduıudnğ nd uöüuitğ stm öudumg^ rim sşğ Uöüuwrz Arduzeuznjg mnğizjndj stmg nğndz uzndzz ul^ rzvhti çuösukrd uzsua çuğşğuğzşğnd^ nimr ıuxşğnf srbı uğquzuüğndu, hrır szuw! Rğ wndpuğmudnğndkrdzg muıuğndşjud 30 Wndlrirz^ Ündsüuçndr İ$ Uiındu,u,rz Suwğ Şmşpşjdnw st<^ ndğmt suğsrzg yn.ueğndşjud nd usynyndşjud Hulg=lgr Üşğşösuzuındzg! 24 WNDLRİ- Üzulgr İ$ Üğrünğ Lndiudnğrv Şmşpşjdnw st<^ auzeriuhşındkşusç Huığruğ=umuz yn.uznğe Çuğqğ$ I$ Uğus Uğ=$ Uktbşuzr^ İ$ Huıuğuü suındjndşjud şd şpuzumr
181
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 181
11.10.2016 11:31:45
Wndbuzndtğzşğ wuzqzndşjuz Muöendğsuz Muwuzr arszuerğ uzeuszşğtz% Auwm Uiluzşuzr^ :zusumulndkşuz Uışzuhşı% Zbuz Üuğuwr^ Uışzuhşı şd çuğşğuğ% Srağuz Ndlrmşuzr^ 20 ıuğr ,uxuwnp% Çuğişp Ouzormşuzr^ Uözrd Sş,uındğşuzr^ İuxu Zşğmrör^ Muwuzr çuösusşuw ,uxuwnp% Uörstk fuğhşır^ zuşd ız+ğtzndar Kusuğ Zşğmrör! Yumsuz .+i=g uğıuiuzşj Uğus İğçuöuz!
çujndsg muıuğndşjud Üzulgr Muöendğsuz Muwuzrz! İ$ Huıuğuüg suındjuzşj şmşpşjdnw anüşdnğ anfrd Anüb$ I$ Wuğndkrdz Uçp$ Iusuışuz! Uxud+ışuz şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğndşjuz ışpdnwz İ$ Zşğitişuz Ehğuj Euind uzeuszşğndz mnpst^ rim İ$ Huıuğuüg şğüşj (tğrürdpr İ$ Fuğeuzuzj Şğüvu.ndsçg^ şğmişx muösnf^ pşmufuğndkşusç Çğb$ Uığndbuz İğm$ Auluoşuzr şd şğüşanzuauğndkşusç Lrdir Üuaftor+plndr! Uğuğnpndkşuz uduğırz =uğnöşj Uğus İğçuöuz! Muıuğndşjud Anüşauzüiışuz uğuğnpndkrdz^ wrbuıumndşjuz Muöendğsuz Muwuzr arszuerğg$ şğuzubznğa Huığruğ=zşğ% Üuğşürz U$ :uvuındğşuz şd Bznğa= Üulndiışuz^ zuşd çuğşğuğzşğ! Şmşpşjumuz uğuğnpndkrdzzşğnd uduğırz^ cnpnfndğeg stmışpndşjud Oushuöşuz .upufuwğrz st<^ ndğ İrğnw İşpuz iuğ=ndu, tğ auzeriuhşındkşusç Uğus İğçuöuzr! Sruizuçuğ şğündu, Itğndzumuz up+k=tz şı= muğeujndşjud Suwğ ?upu=uhşı Üuırğ K+yhubr np<nwzr üğndkrdzg! Ağudrğndşjud uğıuwuwındşlnd Muöendğsuz Muwuzr ız+ğtzndar Kusuğ Zşğmri^ nğ arszuerğzşğnd auzeth şğu.uıuürındkrdz uğıuwuwışlt şı= bznğaumulndkrdz wuwızşj zuşd İ$ Yğmrv Uöü$ Arduzeuznjr anüuçuğqndkşuz^ nğ ıpnj arduzendkşuz huğuüuwrz huğız nd huıbuog mg ız+ğrzt^ çcrbm^ eşp şd uxnp<uhuaumuz sr<usındkrdz uhuanfşlnf! Uğıuwuwındşjud Muöendğsuz Muwuzr :zusuıuğ Suğszr uışzuhşı Uğkrz ?rltor! Ndpş ğq sg z ş ğ mu wu jn dj z u ş d Wri z u s şu m r I+zumuıuğndkrdzzşğnd uışzuhşı Zucıu Buışuz! Wşınw .+i=g wuzqzndşjud Üuğumt+öşuzr :zusumulndkşuz uışzuhşı Irüğuz Mrdlstömrlr^ nğ uzeğueuğqud H+wuogürdpr şd Üzulgr suzmuzj ousçuğzşğndz^ şğu.ıuürındkşusç wrbuıumşj :uvuındğşuz şd Üulndiışuz Huığruğ=zşğg^ nğnz= aşxuışindkşusç arsg eğrz uwi auiıuındkrdzzşğndz! Şğmnd şğüşğnf şlnwk ndzşjud Muöendğsuz Muwuzr şğüvu.ndsçg!
29 WNDLRİ- Auwuiıuzr Auzğuhşındkşuz Ürındkrdzzşğnd Uöüuwrz Umueşsrnw Huısndkşuz Tzikrkrdr ız+ğtz Ubnı Sşlr=şuz yuxudnğ ürğ=nf sg ağuıuğumşj Rikuzhndluauw wuwızr mğkumuz sbum^ Üuğumt+öşuzr zu.mrz Iz+ğtzndar^ uwcs Tiuşuzr st< ndindjvndar^ Auwuiıuztz fmuwşul^ Huısumuz Ürındkrdzzşğnd Kşmzu,nd Irm$ Uğsudşzr Srğ+plndr {Hnliuauwşğg´ uzndz luwzu,udul ub.uıuirğndkrdzg! Ub.uıuirğndkrdzg şğmuğ cusuzumt r fşğ mg huığuiındtğ nğhti ktö Huısumuz Ürındkrdzzşğnd Kşmzu,ndr ırıpnir qşx=çşğsuz ausuğ! Ürğ=g luwzubndzv huısndkrdzz t Hnliuauwndkşuz muxnwjrz nd mşuz=rz^ iuasuzuyumndu, 1923-1939 kndumuzzşğnd sr<şd! Lnwi gz,uwndu, t Şğşduzr st< 200 ıhu=uzumnf! Ürğ=rz .sçuürğz t Umueşsruwr Kpkumrj Uzeus^ ausçududnğ ürızumuz Ulhtğk :uxuışuz!
30 WNDLRİ- Üzulgr Muöendğsuz Muwuzr arszuğmndkşuz 50usşumrz uxkrd^ Üuğumt+öşuzr :zusumulndkşuz Uışzuhşı Irüğuz Mrdlstömrlr anüuıuğndkşusç^ Muöendğsuz Muwuzr Üğrünğ Oushuöşuz .upufuwğrz st< muıuğndşjud sr<fuğcuğuzuwrz çux-.upr sğjnds! 182
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 182
11.10.2016 11:31:46
Qşxzuğmg muösumşğhndu, tğ İnzu Stzktbtr sıuwpujndsnf şd ub.uıuz=nf! Rğşz u<umju, trz 50usşumr Wuzqzu.ndsçr Uışzuhşı Zucıu Buışuz^ Muöendğsuz Muwuzr ız+ğtzndar Kusuğ Zşğmrö! Usçnp< wuwıuürğg zmuğuauzşlnd şd ndppumr iyxşlnd ausuğ ağudrğndu, tğ {Aşxuışirl´ aupnğendsr muwuzg! Sğjndsrz suizumjndkrdz çşğrz sşğ 10 fuğcuğuzzşğnd ubumşğızşğg şğş=umuz anürt çupmujşul muösşğnf! Çujsuz .+i=g gğud Sbumndkuwrz Wuzqzu. ndsçr uışzuhşı Zucıu Buışuz! Sğjndsrz aimnpndkrdzg muıuğşj Htwğndkuauw şğrıuiuğe sg% Ağum Yuyuöşuz^ nğ suizuürındkrdz ndztğ uwi .upr mulndu,tz zşği! Euıumuösr uzeuszşğ zbuzumndu, trz% İrlfu Mnsrmşuz^ Cuülrz Tğstz^ Su=ğndar H$ Wumnçşuz şd Nfiuzzu Üultzıtğ! Sğjndsg ndztğ önwü auzüğnduzzşğ! Uxu<rz auzüğnduzr uduğırz^ şğmğnğe auzüğnduzrz suizumjşlnd rğudndz= buaşjuz% Kuğüsuzvuj^ Htöoşuz^ Iuışuz^ Tiuşuz fuğcuğuzzşğg! Wşınw çnlnğ suizumrj ubumşğızşğg şd euıumuösr uzeuszşğ% Muöendğsuz Muwuzr ız+ğtzndar Kusuğ Zşğmrör uxu<znğendkşusç ağudrğndşjuz Muöendğsuz Muwuzr oubuğuzg^ ndğ suizumjşjuz oubmşğnwkr! Muğo eueuğt sg şı= imiud sğjndsr şğmğnğe auzüğnduzg! Uwi auzüğnduzrz^ sğjndsrz aşışdşlnd ausuğ zşğmuwndkrdz çşğrz İ$ Üğrünğ Lndiudnğrv Şmşpşjdnw anüşdnğ anfrd Anüb$ I$ Wuğndkrdz Uçşpuw Iusuışuz şd Şmşpşjdnw Kupuwrz :nğandğer Uışzuhşı% Lşdnz Buışuz! Sğjşjuz uduğıumuzr szuju, fşğnwrbşul vnği fuğcuğuzzşğg^ stm işpuzr bndğ<! Sğjuzumudnğzşğg wuwıuğuğndşjuz Cuülrz Tğstzr mnpst! Uxu<rz auzeriujud Tiuşuz Fuğcuğuzg^ şğmğnğe% Htöoşuz Suwğ Fuğcuğuzg^ rim şğğnğe% Kuğüsuzvuj Fuğcuğuzg! Çnlnğ sğjuzumudnğzşğg iıujuz zndtğzşğ^ wuımujndu, Üzulgr Kupuwrz :nğandğerz mnpst! Zndtğzşğ wuzqzndşjuz zuşd ndindjrvzşğndz şd euıumuösr uzeuszşğndz! 3 *ÜNİINİ- İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr st< 95 ıuğşmuz auiumnf rğ suamuzujndz mz=şj Çğm$ Ndğ$ Ehrğ Auwmuğus Brmuaşğ^ şğtj şpçuwğg I=k$ Fuğe Brmuaşğr şd şğtj nğerz şğçşszr sş,uzndz anüşdnğumuz^ Htw+plndr İ$ Şğğnğendkrdz şmşpşjdnw Uduüşğtj Knfsu U$ ?azw$ Brmuaşğr! Auwmuğus Brmuaşğ şpu, tğ Htw+plndr Lndiudnğrv Ehğuj Euind arszuerğ uzeus^ uzeusumju, tğ İ$ Wuğndkrdz şmşpşjdnw anüuçuğqndkşuz^ Uışzuhşıu, tğ Htw+plndr İ$ Y$ Uöüuwrz Arduzeuznjr *cuzeum Wuzqzu.ndsçrz^ şpu, tğ arszuerğ nd zndrğuınd :uvuındğşuz Huığruğ=r bğ<uzr H+wuogürdpr Muöendğsuz Muwuzr nd Bznğa=
Huığruğ=r bğ<uzr Üzulgr Muöendğsuz Muwuzr! Wndpuğmudnğndkrdzg muıuğndşjud 9 *üniınirz^ Htw+plndr İ$ Şğğnğendkrdz Şmşpşjdnw st<^ ndğmt auzündjşul suğsrzg yn.ueğndşjud nd usynyndşjud Brblrr Üşğşösuzuındzg!
4 *ÜNİINİ- İ$ :uv Ehğşfuz=r ız+ğtz Uğstz İuğnd.uzşuz nğ şğş= ıuğrt r fşğ sş, zndrğndsnf nd :zusumulndkşuz aşı qşx= qşx=r ındu,% mg fuğtğ uwi muğşdnğ auiıuındkşuz ız+ğtzndkşuz hubı+zg^ iırhnpuçuğ çuczndşjud rğ huınduçşğ hubı+ztz^ uğıuiuasuz sşmzşlnd huıouxnf! Ehğşfuz=r znğ ız+ğtzndar zbuzumndşjud ürındkşuz ndindjvndar% Cuztk Udşır=şuz! 11 ú¶àêîàê- ä³ÉÁùÉÁÇ ¶»ñ»½Ù³Ý³ï³Ý Ù¿ç, Ýáñ³Ï»ñï ˳ãù³ñÇ µ³óáõÙÝ áõ ûÍáõÙÁ ï»ÕÇ áõÝ»ó³õ Ó»é³Ùµ ä³ïñdzñù³Ï³Ý ÀݹѳÝáõñ öá˳Ýáñ¹ ´³ñÓñ. î. ²ñ³Ù ²ñù»åë. ²Ã¿ß»³ÝÇ£ ²ñ³ñáÕáõû³Ý Ý»ñÏ³Û ¿ÇÝ ê³Ù³ÃÇáÛ ê. ¶¿áñ· ºÏ»Õ»óõáÛ Ðá·»õáñ ÐáíÇõª ¶»ñå. î. ¼³ù¿áë Ì. ìñ¹. úѳݻ³Ý, ²ñÅ. î. î. ¶¿áñ· ²õ., îñ¹³ï »õ ÞÇñí³Ý ø³Ñ³Ý³Û гÛñ»ñÝ áõ ê³Ù³ÃÇáÛ Â³Õ³ÛÇÝ ÊáñÑáõñ¹Ç ³Ý¹³ÙÝ»ñÁ£ ʳãù³ñÁ å³ïñ³ëïáõ³Í ¿ г۳ëï³ÝÇ Ù¿ç, µ³ñ»ñ³ñáõû³Ùµ ²ñÇë î¿ÙÇñÇ£ Ú»ï ³Ûëáõ Ø»é»ÉáóÇ ûñ»ñáõÝ, ³ñ³ñáÕáõÃÇõÝ ï»ÕÇ åÇïÇ áõÝ»Ý³Û ³Ûë ˳ãù³ñÇ ßáõñç£ 11 ú¶àêîàê- ä³ïñdzñù³Ï³Ý ²ÃáéÇ ÏáÕÙ¿ ºñ³Ý³ßÝáñÑ ÞÝáñÑù ä³ïñdzñùÇ ÍÝݹ»³Ý ѳñÇõñ³Ù»³ÏÇÝ ³éÃÇõ ѳëï³ïáõ³Í §ÞÝáñÑù ä ³ ï ñ Ç ³ ñ ù 1 0 0 ¦ Ù ³ ï » Ý ³ ß ³ ñ ¿ Ý É á Û ë ï» ë ³ õ §¶áõݳ·»Õ ÎÇñ³ÏÇÝ»ñ »õ Ðá·»·³Éáõëï¦ Ñ³ïáñÁ£ ºñ³Ý³ßÝáñÑ ÞÝáñÑù ä³ïñdzñùÇ Ïñûݳµ³ñáÛ³Ï³Ý ëáÛÝ ³ß˳ï³ëÇñáõÃÇõÝÁ å³ïñ³ëïáõ³Í ¿ ѳõ³ï³ó»³É ÅáÕáíáõñ¹Ç Û³ïϳå¿ë ê. ¼³ïÏÇÝ Û³çáñ¹áÕ Ú³ñáõû³Ý ßñç³ÝÇÝ Ñá·»õáñ Ù³ï³Ï³ñ³ñáõû³Ý ѳٳñ£ ²Ý ݳ˳å¿ë ÉáÛë ï»ë³Í ¿ áñå¿ë Ûû¹áõ³Í³ß³ñù »õ 1972Çݪ áñå¿ë ³Ýç³ï ѳïáñ£ ²Ûë ³ß˳ï³ëÇñáõû³Ý Ù¿ç êñµ³½³Ý Ñ»ÕÇݳÏÁ Ï޳ݹñ³¹³éÝ³Û ê. ¼³ïÏÇÝ Û³çáñ¹áÕ ÚÇݳÝó ßñç³ÝÇÝ ÁݹѳÝñ³å¿ë »õ ³Û¹ ßñç³ÝÇ í»ó ÏÇñ³ÏÇÝ»ñáõ ÇÙ³ëïÇÝ áõ гٵ³ñÓÙ³Ý ïûÝÇÝ
183
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 183
11.10.2016 11:31:46
Ù³ëݳõáñ³å¿ë, ³õ»ÉóÝ»Éáí ûñáõ³Ý ß³ñ³Ï³ÝÝ»ñ¿Ý Ù¿ÏÁ, ѳݹ»ñÓ ³ß˳ñѳµ³ñ óñ·Ù³Ýáõû³Ùµ£ ºñ³Ý³ßÝáñÑ ä³ïñdzñù гÛñÁ ѳïáñÇÝ ·ñ»Ã¿ Ù¿Ï »ññáñ¹ Ù³ëÁ ÏÁ Û³ïϳóÝ¿ Ðá·»·³ÉáõëïÇ ¹¿åùÇÝ áõ ³Ýáñ ÇÙ³ëïÇÝ£ î³ëÝ »õ »ûà ·É˳ñÏáõÙÝ»ñáõ Ý»ñù»õ ÏÁ í»ñÉáõÍ¿ ê. Ðá·õáÛ ·³ÉáõëïÁ£ гïáñÇÝ Ù¿ç ï»Õ ÏÁ ·ñ³õ¿ ݳ»õ Ñ»ÕÇݳÏÇ å³ïñdzñù³Ï³Ý ßñç³ÝÇ ³ÝÓÝ³Ï³Ý ÏÝÇùÁ£ êáÛÝ Ñ³ïáñÇ Ù»Ï»Ý³ëáõÃÇõÝÁ ëï³ÝÓÝ³Í »Ý ²ñÅ. î. ¶ñÇ·áñ ²õ. øÑÝÛ. »õ »ñ¿óÏÇÝ êÇÉí³ î³Ù³ï»³Ý, Çñ»Ýó áñ¹õáÛݪ Ðá·ß. î. Ú³ñáõÃÇõÝ ²µ»Õ³ÛÇ Ó»éݳ¹ñáõû³Ý ³éÃÇõ£
ünfşj İ$ Mnwi Suğrus Uiındu,u,rzg nğ iğçndkşuz ırhuğ sgz t sşör ausuğ! Huısşj nğ auwşğg^ giı uduzendkşuz^ .upnp vşz ndışğ srzvşd nğ .upnpg v+ğazndr İ$ Uiındu,u,zr ı+zumuıuğndkşuz gzkuj=rz! Kuhubşuz ?azw$ Auwğg gzeü,şj zuşd nğ uweışp şpçuwğumuz skznlnğır st< sruizuçuğ m'uhğrz =ğriınzşuzşğg^ susaşıumuzzşğz nd ağşuzşğg! {Up+kşjrz= nğ sşğ uwi şpçuwğndkrdzg ıuğu,ndr çnlnğ cnpnfndğezşğnd s+ı´^ giud Kuhubşuz ?azw$ Auwğg! 18 *ÜNİINİ-Htöoşuz Suwğ fuğcuğuzr ız+ğtzndar Şpriuçtk Vukuzuiluz^ nğ şğmuğ ı u ğ r z ş ğ n d i n d j v u ünğ,u, tğ öuzuöuz fuğcuğuzzşğnd st<^ rim fşğ<rz ıuğrzşğndz uwi fuğcuğuzr ız+ğtzndarz tğ^ ıuğr=r çşğndsnf auzüiışuz mnvndşjud 2015-2016 ndindszumuz ıuğşbğ<uzrz! Fuğcuğuzr znğ Iz+ğtzndar zbu zumndşjud Kulrz Zuwrğ^ nğ znwzhti şğmuğ ıuğrzşğ ıuğçşğ suğöşğt zşği ,uxuwndkrdzzşğ suındju, t sşğ ausuwz=rz!
14 *ÜNİINİ-Auwuiıuzşuwj Uxu=şlumuz şmşpşjrz ub.uğar vnği ,uüşğndz fğuw ı+zu.sçşj Uiındu,u,zr Fşğuyn.suz ı+zg nd şmşpşjdnw iğçulnwi musuğzşğndz ıum +ğazşj .upnpg!
14 *ÜNİINİ-İ$ Uiındu,u,zr I+zg auzeriudnğ mşğhnf zbndşjud zuşd Aukuwr Fuüg)lg auwmumuz ürdpr şmşpşjrrz st<^ ndğ +ğnduz huıuğuüg suınwj Uğc$ I$ Udşıri ?azw$ Kuhubşuz şd +ğazşj ürdpujrzşğndz çşğu, .upnpg! Şmşpşjrz lşjndz tğ zuşd (ğuziuwtz^ Üşğsuzruwtz nd Kndğ=rnw öuzuöuz suişğtz cusuzu, auduıuj şulzşğnf! Kuhubşuz Itğ Auwğg rğ .ğuıumuzrz st< uzeğueuğqud İ$ Uiındu,u,zr I+zr rsuiırz^
22 *ÜNİINİ- Wşı şğmuğuışd şd uznpn= arduzendkşuz rğ suamuzujndz mz=şj Üuğumt+öşuz Fuğcuğuzr :zusumulndkşuz Uışzuhşı şd Ausuwz=ri çuğşğuğ Iruğ Irüğuz Mrdlstömrlr mnpumrjg% Irmrz Zuıru Mrdlstömrl! Npçujşulrz wndpuğmudnğndkrdzg muıuğndşjud Ündsüuçndr Uknxuzriı Suwğ Şmşpşjdnw st<^ ndğmt auzündjşulrz suğsrzg yn.ueğndşjud şd usynyndşjud Brblrr Üşğşösuzuındzg! 22 *ÜNİINİ-Üzulgr Muöendğsuz Muwuzr Oushuöşuz :upufuwğrz st< muösumşğhndşjud wrbuıumndkşuz auzeti sg Muwuzr arszuerğ şğ<uzmuwrbuıum Bznğa= Huığruğ=r zndrğndu,! Uwi auzetig sui mg muöstğ Muöendğsuz 184
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 184
11.10.2016 11:31:48
Muwuzr arszuğmndkşuz wrizusşumr bğ<uü,nf muösumşğhndu, auzerindkrdzzşğndz! Qşxzuğmrz auzeriuhşışj Huığruğ=umuz Yn.uznğe Üşğb$ I$ Uğus Uğ=$ Uktbşuz^ rğ mnp=rz ndzşzulnf Uğc$ I$ Üğrünğ U$ ?azw$ Iusuışuzg^ Anüb$ I$ Wuğndkrdz Uçp$ Iusuışuzg! Zşğmuw trz zuşd Üzulgr İ$ Üğrünğ Lndiudnğrv Şmşpşjdnw Kup$ :nğandğer Uışzuhşı Lşdnz Buışuz^ Muöendğsuz Muwuzr :zusuıuğ Suğszr Uışzuhşı Wuğndkrdz ?rltor^ Muöendğsuz Muwuzr ız+ğtzndar Kusuğ Zşğmri! Zşğmuw trz mnmrm krdnf auzeriumuzzşğ^ rzvhti zuşd Muöendğsuz Muwuzr çnlnğ yn=ğrmzşğg! Qşxzuğmr huığuiındkşuz aşprzumz tğ Auwuiıuzjr ıupuzeudnğ çşsueğrv şd eşğuiuz Uğus Mniıuzşuz! Çşsr qu. uzmrdzg öşışpndu, tğ ausumuğürvr huiıux s g^ n dğm t m g jn l u zu wrz Bz n ğa= Huığruğ=r öuzuöuz bğ<uzzşğnd zmuğzşğg^ rzvhti zuşd wuwıuüğr ünğ,ueğndkşuz ausgzkuj mşğhnf Bznğa= Huığruğ=r wrbuıumrz zndrğndu, ürğ=tz öuzuöuz aşprzumzşğnd mnpst üğndu, üğndkrdzzşğnd huıotzzşğ! Uwi huıotzzşğnd arsuz fğuw tğ nğ m'gzkuzuğ zşğmuwujndsg! Auzerindkşuz çujndsg muıuğşj Muöendğsuz Muwuzr ız+ğtzndar Kusuğ Zşğmri! Uwzndaşışd suzndmzşğg buğndşjuz çşsrz fğuw şd buı ıhudnğrv bşbışğnf şğüşjrz Auwğuhşıumuz Supkşğüg! Wuwıuürğg imiud usiukşğkri .sçuüğuhşı Su=ğndar H$ Wumnçşuzr mnpst Bznğa= Huığruğ=r ndppndu, üğndkşusç! Wuwıuüğr üzuj=rz st< zşğmuwujndşjuz auındu,zşğ% Üğrünğ U$ ?azw$ Iusuışuzt^ Uzuwri Şulıgöoşuzt^ İrğfuğe Üuğusuzndmt^ İukşzrm Ndikuwt^ Ütnğü H$ Wumnçşuzt! Ubumşğır sg mnpst zşğmuwujndşjud çuzuiışp, Rüzu İuğguiluzr mnpst Bznğa= Huığruğ=r q+zndu, {Şi =nd şğüe m'ndöşs şğüşl´ çuzuiışp,ndkrdzg! Zşğmuzşğndz fğuw buı sş, uöeşjndkrdz ünğ,şjrz uwcsnd sşğ şğş= anüşdnğumuzzşğg% İuaum İğçuöuzg^ Sşiğnh Huığruğ=g şd Uğus Uktbşuzg suğszudnğnp ubumşğızşğg^ nğnz= anüşdnğumuzr ıuğuözşğnf auzeti şmuz şd auzüusuz+ğtz zşğmuwujndjrz fşğnwrbşul
anüşdnğumuzzşğnd ıhudnğndkrdzzşğg Bznğa= Huığruğ=r suirz! Zşğmuwujsuz fşğ<rz mınğz tğ Suğsuğuwr .sçuüğuhşı X$ Auııtoşuzr üğndkrdzg% Bznğa= Huığruğ=r zndrğndu,^ {Bznğa= Huığruğ=r ets=g uwi+ğ ul sşör mg chır rğ rsuiındz auwşuj=nf´ .nğuüğnf! X$ Auııtoşuz mg huıstğ kt Bznğa= Huığruğ= rğ fu.ouzndstz fşğ< ul sşör aşı mg ünwuışdtğ rğ huıüuszşğnf şd kşlueğumuz uğıuwuwındkrdzzşğnf! Fşğ<udnğndkşuz auzeti şmuz qşxzuğmr suizumrj çnlnğ eşğumuıuğzşğg^ nğnzj st<tz Ağuze Vröstoşuz şğüşj {Up+k=´g! Yumsuz .+i=g uğıuiuzşj Uğus İğçuöuz! 27 *ÜNİINİ- {UĞUİ´ ağuıuğumvuındzg ağuhuğum auzşj auörd 65 t< ıuğnpndkşusç kğ=şğtz üğ=nwm sg nğ iumuwz auwşğz nd auwnj sbumnwkg +ıuğzşğnd^ suizudnğuçuğ suzndm zşğnd ,uz+kujzşlnd ışiumtıt buı muğşdnğ eşğumuıuğndkrdz mğzuw ndzşzul! Üğ=nwmg^ nğ mnvndu, t {N#f şz uwi auwşğg´ &?rs hnd tğstzrltğ/^ üğr uxzndu, t İndöuz Y+l Ytkrr mnpst^ nğndz +cuzeumu, şz Üuürm İışyuz şd Suğul ?şğnfçşuz!
27-28 *ÜNİINİ- Üzulgr İ$ Üğrünğ Şmşpşjdnw euğuduzerz fğuw ardğuirğndşjuz Fu=g) lgürdpjr sşğ uöüumrjzşğg^ nğnz= {Aşğriuwr Öuırmr´ uxkrd uduzeumuz rimumuz .ğu. ouz= sg iuğ=şjrz şd anüşdnğ auğndiı muöenwğ zşğbzvşjrz Üzulgjr cnpnfndğerz! 27 *üniınir ürbşğg şmşpşjdnw euğuduzerz fğuw .ğu.ouz= iuğ=ndşjud auzeriuhşındkşusç Huığruğ=umuz Yn.uznğe Üşğb$ I$ Uğus Uğ=$
185
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 185
11.10.2016 11:31:48
Uktbşuzr! Zşğmuw trz Fu=g)lgürdpr Şmşpşjdnw anüşdnğ anfrd% Uğc$ I$ Udşıri ?azw$ Kuhubşuz^ Uğc$ I$ Üğrünğ U$ ?azw$ Iusuışuz^ Anüb$ I$ Wuğndkrdz Uçp$ Iusuışuz! Anz trz Fu=g) lgürdpr zşğmuwujndjrvzşğ% İ$ Uiındu,u,rz şmşpşjdnw Uışzuhşı% Ots Vuyuğ^ Ç$ Uışzuhşı% Hşığni Brbsuzşuz^ Üzulgr İ$ Üğrünğ Şmşpşjdnw Kupuwrz :nğandğer Uışzuhşı Lşdnz Buışuz şd çnlnğ uzeuszşğg! Zşğmuw tğ ustz .udt^ sş, nd höırm .ndxzşğus cnpnfndğe^ aşışdşlnd şd suizumrj euxzulnd ausuğ şpçuwğumuz uwi auonwulr sruizndkşuz! Euğuduzerz fğuw öşışpndu, trz şğmnd aimuw mukiuzşğ^ nğnzj st< auğriu hrır şytğ wu<nğe +ğnduz İ$ Huıuğuür uğuğnpndkşztz şı= cnpnfndğerz çuczndşlnd ausuğ! Audu=nwkrz çujndsg muıuğşj Fu=g) lgürdpr Şmşpşjdnw çuğşğuğ şd uwi qşxzuğmr ül.udnğ zşğmuwujndjrv Srağuz Ndlrmşuz^ nğ çujuığndkrdzzşğ ındud Fu=g)lgürdpr st< muxndjndu, btz=r suirz^ giud nğ btz=g sş,uhti hrır zhuiıt uwi ürdpr sşğ uöüumrjzşğnd sbumndkuwrz şd mğ+zumuz muğr=zşğndz! Bznğaumulndkrdz wuwızşj btz=r ül.udnğ çuğşğuğzşğndz% İ$ Yğmrv Uöü$ Arduzeuznjr Anüuçuğqndkşuz Uışzuhşı Hşığni Brğrz+plndr^ Üuğumt+öşuzr :zusumulndkşuz Uışzuhşı Irüğuz Mrdlstömrlr şd uwlnj! Uwzndaşışd anüşdnğumuzzşğg uxu<znğendşjuz şmşpşjr^ ndğ muğo uğuğnpndkşzt şı=^ {Yux= r çuğqndzi´ up+k=r şğüuiujndkşusç´ s+ışjuz aşğriuwr huığuiındkşuz mukiuzşğndz^ nğhtiör çxzmjndrz mukiuzşğndz ıum öşışpndu, yuwışğg şd imir ndışlr=r huığuiındkrdzg! Srzv uwe uznz= up udşljndjrz mukiuwrz st<^ nğhti anüşmuz şd suğszuwrz ausşs! Uwi uğuğnpndkşztz şı= .ğu.ouz=g imiud! Zşğmuzşğg şğüşjrz^ bndğ<huğ çxzşjrz şd .şluwşp+ğtz önduğoujuz! Srzv uwe zşğmuzşğg ardğuirğndşjuz Fu=g) lgürdpjrzşğnd mnpst çşğndu, ıu= ürzrnf şd aujr st< eğndu, şyu, şğbrmnf! Srdi mnpst
uzmrdz sg zşğmuzşğnd fuoux=rz zşğmuwujndu, trz Fu=g)ürdpjrzşğnd mnpst huığuiındu, ndışiızşğ$ rzvhti% qtk^ sşpğ^ hphşp^ gzmnwör şd ,rğuzr uzndb şdlz! :ğu.ouz=g ışdşj srzvşd mti ürbşğ! Srdi mnpst huıui.uzuındzşğtz 15-20 anür aşğknf imiuz .uxzşl mukiuwrz huğndzumndkrdzg^ srzvşd uxud+ı! \ 28 *üniınirz İ$ Üğrünğ Şmşpşjdnw st< İ$ Hu ıu ğ u ü s u ın djn dşju d q şxu s ç Uğc $ I$ Udşıri ?azw$ Kuhubşuzr! Uğuğnpndkşusj auzeriuhşışj şd =uğnöşj Anüb$ I$ Wuğndkrdz Uçp$ Iusuışuz! Auwğ İndğçg çujuığndkrdzzşğ ındud auğriuwr suirz! Giud nğ auğriuz {auğt_ iu´ zu.ueuindkşztz muösndu, t! Wrbşj Fu=g)lgürdpr cnpnfndğeg şd +ğazndkrdzzşğ bznğaşj uznzj! Wşınw muıuğndşjud gzeauzndğ anüşauzüriı Fu=g)lgürdpr arz nd znğ zz<şjşulzşğnd şd anz ,uxuwu, fu.ouzşul anüşdnğumuzzşğnd anüdnwz! Uwzndaşışd ustz suğe muznzudnğndkşusç muğür sıud şd iıujud ağubulr uduzeumuz ndışlr=g^ auğriuz^ bznğaumulndkrdz wuwızşlnf Fu=g)ürdpjrzşğndz şd uwi infnğndkrdzg auiıuınp uözrd çuğşğuğzşğndz! 31 *ÜNİINİ- {SUĞSUĞU´ *ğukşğkr ıuğşeuğqr +ğz tğ! Kşğkg yumşj rğ arszueğndkşuz 76ğe ıuğrz şdi np<ndzşj 77ğeg! Wuwızşz= kt kşğkg arszndu, t 1940rz İndğtz Buslşuzr mnpst! Rğşz wu<nğeşjrz Hşığni Ö+hşuz şd İşeu Ö+hşuz! Zşğmuw .sçuüğuhşız t üğuütı şd ağuhuğumuürğ Xnhtğ Auııtoşuz^ nğ 1967tz r fşğ mg fuğt uwi hubı+zg!
4 İŞHIŞSÇŞĞ- Üzulgr İ$ Üğrünğ Lndiudnğrv Şmşpşjdnw st<^ Ehğuj Euind arszuğmndkşuz 159ğe şd fşğumuösndkşuz 34 ıuğşeuğqzşğndz uxkrd muıuğndşjuz anüşdnğ şd ub.uğarm auzerindkrdzzşğ! Şmşpşjdnw st< uxud+ışuz uğuğnpndkşuzj auzeriuhşışj^ İ$ Huıuğuüg suındjuzşj Anüb$ I$ Wuğndkrdz Uçp$ Iusuışuz! İ$ İşpuzrz ihuiuğmşjrz şmşpşjdnw iuğmuduüzşğz 186
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 186
11.10.2016 11:31:49
nd ehrğzşğg! İ$ Huıuğuür şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğşjrz Ehğuj euind uzeuszşğg^ pşmufuğndkşusç Çğm$ Ağuze Ndğ$ Ehrğ Vröstoşuzr! Şğüşanzg znduüşj İrğndz İrğndzşuz! ?uğnöşj Iusuışuz Auwğ İndğçg^ {Şyyuku´^ uwirz=z çujndt_ çzuçuznf! İ$ Hu ı u ğ u ür u du ğ ı rz An üş a u z ü iı şu z hubı+z muıuğndşjud Ehğuj euig anfuzudnğnp anüşlnwi anüşdnğumuzzşğnd^ zu.uüuazşğnd^ ehğuhşı^ şğucrbı şd uzeuszşğnd anüdnjz r auzüriı! Wrbuıumndşjuz zuşd sbumnwkr^ ürğr nd üğumuzndkşuz uzsnxuj sbumzşğg^ nğnz= rğşzj mşuz=rz stm suig uzjndju, trz Rb.uzuj Mpörzşğndz fğuw! Uwi sıudnğumuzzşğnd muğürz trz% Mnsrıui Fuğeuhşı^ Öuhtl Uiuındğ^ Öuağuı^ Uğsşzndar Ktğöşuz^ Uzeuz T+ötğ! Şmşpşjumuz uğuğnpndkşuz uduğırz^ Zşğitişuz Ehğuj Euind uzeuszşğg stmışpndşjuz iğuarz st<^ ndğ ıuğşeuğqr audu=nwk iuğ=ndşjud! *ğndu z ışpşm u ürğg mu ğe u j Uışzu hşı Uğkndz İğm$ Kt=rğ+plnd! Ünğ,ueğndşjud üşpuğndşiıumuz wuwıuürğ! Sruizuçuğ uğıuiuzndu, Itğndzumuz Up+k=nf uduğırz auiud audu=nwkg!
13 İŞHIŞSÇŞĞ- ?upu=ri {Suğul şğü nd huğr Srndkrdz´g Auwuiıuzr İyrdx=r Zu.uğuğndkşuz anfuzudnğndkşusç^ ağudrğndşjud Şğşduz^ ndğ {Uğu Üşpşjrm şd Busrğus´ zşğmuwujndsg iuğ=şj Wumnç Huğnzşuz iğuarz st<! Qşxzuğmg İyrdx=r Zu.uğuğndkşuz mnpst zndrğndu, tğ Auwuiıuzr uzmu.ndkşuz 25usşumrz^ {Rs Auwuiıuz´ ausuauwmumuz yuxuı+zr bğ<uü,nf! Qş x z u ğ m r z z ş ğ m u w üı z n dş ju z İy r d x= r Zu.uğuğ Ağuznwb Wumnçşuz şd zu.uğuğndkşuz np< ub.uıumuösg! ?upu=ti nğhti anüşdnğumuz zşğmuw tğ Üşğh$ I$ Kukndl ;$ Fğe$ Uzndbşuz^ rğ mnp=rz ndzşzulnf Udiığulrnw Uxu<znğez nd ışpdnwz anüşdnğ anfrd% Uğc$ I$ Huğüşd ?azw$ Üuğuüubşuzg^ zuşd Şğşduz üızndnp Hnliuauwşğ! İğuag lşjndz tğ usçnp<nfrz! Zşğmuzşğndz st< trz Auwuiıuzjr zu.uğuğzşğ^ öuzuöuz şğmrğzşğt auw şd +ıuğ uğndşiıuitğzşğ! *ğnduz ül.udnğ .+izumz tğ sşğ ausuwz=tz İuğrz U=hub! Np<nwzr .+i= uğıuiuzşj Kukndl
Auwğg İndğçg! Uwzndaşışd fuğuünwğg çujndşjud şd auzeriuışizşğg 32 eşğumuıuğzşğnd aşı ousçnğendkşuz şluz sşğ huısndkşuz fup bğ<uzr t<şğndz st<! Huiıuxrz fğuw jnwj ığndşjuz Uinğşiıuzr şd Auwuiıuzr kuüudnğndkrdzzşğnd zmuğzşğg! İyxndşjud zrdkrz ausuhuıui.uz şğucbındkrdz! Ağusjndşjuz auw şğucrbızşğt mınğzşğ^ nğnz= fuğhşı+ğtz uündjndu, trz rğuğnd^ muösşlnf usçnp<umuz ausuznduü sg! Uwihti% .uwıujrz anürzşğg% Uğus :uvuığşuzr^ :uvuındğ Udşırişuzr^ Mnsrıui Fuğeuhşır^ Ulş=iuzeğ İhşzeruğşuzr^ Şenduğe Srğönwşuzr^ Uxz+ Huhuouzşuzr şd uwl şğucrbızşğnd^ nğnz= mşuz=r mnvndşjuz şğ<uzrm sruizndkşusç sg! Jnwj ığndşjud Uinğşiıuzr kuüudnğumuz huluıg^ Zrzndi Kuüudnğz nd Busrğus kuündarz^ huauhuz erjndarz^ onğışğz nd ihuiuğmndzşğg^ uwe bğ<uzr rğşzj ıuğuözşğnf! İğışğt iuğindx uzjud^ şğç r wuwı şmud auwmumuz kuüudnğumuz huluıg^ Uğu Üşpşjrmz nd Znduğe Kuündarz! Auwmumuz huluırz st< mg ı+zndtğ uduzeumuz Fuğeufuxg! Uğu kuüudnğ rğ mzn< Znduğerz aşı mg huındtğ Fuğeufuxr .ğu. ouz=g! Cnpnfndğeg şd huluıumuzzşğg mg önduğouzuwrz fuwşlv+ğtz! Fşğ<udnğndkşuz mg huıuatğ uz.ndiuyşlrz! Huışğuös mg ,uütğ şğmnd kuüudnğndkrdzzşğnd sr<şd! Uğu mg ihuzzndtğ^ wuğultözşğnd fşğumşzeuzujsuz ynğqşğg uhuğerdz mg euxzuwrz! Zşğmuwujndsg^ nğ önwü fuğuünwğzşğt mg çupmuzuğ^ Auwuiıuzjrzşğnd gzmulşul infnğndkşuz ausuquwz zşğmuwujndşjud stm fuğuünwğnf^ 90 fuwğmşuz ışdnpndkşusç! Uduğırz auzeti şmud şğmğnğe .+izumg% Uğşd Muğşuz^ nğ stm ux stm zşğmuwujndj ül.udnğ eşğumuıuğzşğg çşs ağudrğşlnf Zu.uğuğndar Irmrz Ağuznwb Wumnçşuzg^ nğhtiör wuwızt rğ ıhudnğndkrdzzşğg! Zu.uğuğ Ağuznwb Wumnçşuz çşs çuğqğujud nd ndzşjud nüşdnğrv uğıuwuwındkrdz! Giud$ {İrğnf^ <şğsndkşusç^ anüşmuz fux uhğndszşğnf m'np<ndzşs {Suğul şğü nd huğr Srndkşuz´ uzeuszşğg^ nğnz= stmndmti cus sşö luğndu, ndbueğndkşuz st< huaşjrz! :nğşzujrr uxuihşlg uwi çşsrz fğuw rğumuzndkrdz euğqud uwi+ğ! Mg bznğaudnğşs çnlnğ eşğumuıuğzşğg^ nğnz= uwz=uz irğnf^ auonw=nf^ zndrğndsnf m'ub.uırz! Uznz= n_v sruwz huğndarzşğ^ huğnpzşğ şz^ uwl eşğuiuzzşğ! {Hnlri gişlnf mg auimzuz= sşğ auöuğusşuw huısndkrdzg$ üğumuzndkrdzg^ uğndşiıg^ sbumnwkg! Hnlrig auw sbumnwkr şd uğndşiır mşeğnz şpu, t! Uzjşulr st< sşö mığşl ndöşjrz sşğ uğsuızşğtz^ çuwj vwu<npşjuz! Sşz= yrdzrmr zsuz fşğumşzeuzujuz=! Auwg m'şğkuw ethr wudşğcndkrdz! Şi Hnlinw ausuwz=g mg irğşs uwl irğnf! Mşjjt_ Hnliuauw ausuwz=g! Eşğumuıuğzşğg sşö arujndjrz nd öuğsujndjrz!
187
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 187
11.10.2016 11:31:50
Uznz= uğaşiıufuğc huğnpzşğ vşz! Mndüuz ünğ,tz şı=^ m'ub.uırz şd uwihrir uğerdz=zşğnd ,zndze mndıuz^ muxvşlnf rğşzj uğsuırz! {Suğsuğu´wr .sçuüğuhşı X$ Auııtoşuz üğu, tğ$ {Sşp= m'glluw uwi .ndsçrz şkt uznz= stm uzüus sruwz zşğmuwujzşz uwi .upg´! Arsu şğmğnğe uzüus zşğmuwujndşjud! İrğşlr zşğmuzşğ$ +üzşz= uznzj nğ uwl ışpşğ ul çşsueğşz rğşzj uwi zşğmuwujndsg´! Uwi uğıuwuwındkrdzzşğtz şı= Irmrz Zu.uğuğndarz huındnw ürğşğ wuzqzşj% Euluğ ?t+it+plndr &Busrğus/^ Uğkrz Ouz Huauğ+plndr &Uğu Üşpşjrm/ Üuğrz Tsrğmtl+plndr &Znduğe/^ Uğui Xrdiıts+plndr &Zrzndi kuüudnğ/^ Ulrıu Sndklnd Irfuzşuzr &huauhuz erjndar/^ Lşxzu Yuyuöşuzr &huğuürğ/ Uğui Suzndmşuzr &şğucbıumuz pşmufuğ/^ Cuülrz Htwltğşuzr &ıuğuözşğnd mrğuğmnp/! Rim gzeauzndğ muösumşğhrv şd ausumuğünp İtlsu Stlt=şuzg huğüşduığşj Zu.uğuğndkşuz {Nimr sşıuwl´nf! 14 İŞHIŞSÇŞĞ- Auwuiıuzr İyrdx=r Zu.uğuğndkşuz {Rs Auwuiıuz´ ausuauwmumuz yuxuı+zr bğ<uü,nf^ Hnliuauw şğürv Uğkrdğ Hupıuiuğşuz şd şğüşanzuauğ Tıfrz Mulrh+plnd Şğşduzr Mnsrıuir uznduz işzşmuwrz şğucbındkşuz ıuz st< sşmzuçuzşjrz auw sş,uzndz w+ğrznpzşğ Mnsrıuir^ Uğus :uvuığşuzr^ Sumuğ Şmsulşuzr^ Uluz Wnfauzztir^ Tımuğ Suzuir^ Ütnğü Uğstzşuzr^ Şenduğe Wumnçşuzr^ Uğu Huğkşdşuzr^ Xnhtğk Ukuwşuzr iışp,uünğ,ndkrdzzşğg! Wuwıuüğr uduğırz^ İyrdx=r Zu.uğuğ Ağuznwb Wumnçşuzr np<nwzr .+i=g muğeuj Zu . u ğ u ğ r s u s l n w = u ğ ı n dp u ğ İ t w ğ u z n d a r Üşpusşuz!Uduğırz^ İtwğuzndar Üşpusşuz Uğkrdğ Hupıuiuğşuzrz şd Tıfrz Mulrh+plndrz wuzqzşj {Rs Auwuiıuz´ ausuauwmumuz yuxuı+zr suizumjndkşuz auduiıuürğz nd wndbusşıuwlzşğg!
20 İŞHIŞSÇŞĞ- Auwuiıuzr Auzğuhşındkşuz uzmu.ndkşuz 25ğe ıuğşeuğqrz uxrknf Auzğuhşındkşuz Zu.uüuandkşuz huluırz
st< muıuğndşjud huğüşduığndkşuz audu=nwk! Iuğşeuğqr uxrknf Zu.uüua İşğc İuğüişuz zu. gğud rğ uduzeumuz ouxu.+indkrdzg^ huğüşduığşulzşğndz uxnp<ndkrdz nd znğ wu<npndkrdzzşğ supkşj^ uhu stm ux stm wuzqzşj çuösukrd uğndşiıuütızşğnd^ sıudnğumuzzşğnd^ uöüuwrz ünğ,rvzşğnd nd örzndnğumuzzşğnd öuzuöuz huğüşdzşğ% uznzj mnpst Auwğşzr=İyrdx= muhşğnd usğuhzesuz^ rğudumuğür huahuzndkşuz^ auwuhuahuzndkşuz^ mğkndkşuz^ uxnp<uhuandkşuz^ sbumnwkr nd uğndşiır fşğuçşğşul ub.uıuz=r rçğ üzuauıuz=! Sşör ausuğ çujuxrm ndğu.ndkrdz tğ nğ huğüşduığşulzşğnd muğürz mg üızndtrz ausuwz=ri şğmnd uğct=udnğ üğuütı nd sıudnğumuzzşğg^ çuzuiışp, nd uğqumuürğ Fuğe Brmuaşğ nd uğqumuürğ Uğus Üushndğşuz! Auzğuhşındkşuz Zu.uüuarz wuındm ağusuzuüğnf şğmnd=z ul huğüşduığndşjuz hşıumuz Snfiti :nğşzujr b=uzbuznf!
22 İŞHIŞSÇŞĞ- {Lrdk)r Ügğıuğ´ ausuündsuğzşğnd iğuarz st< muwujud {Ağuze Irz=´ arszueğusr usşzusşuw sğjuzumuındvndkrdzg şd wuwıuğuğndşjuz euyzşmrğzşğnd uzndzzşğg! Zşğmuw trz =upu=uütızşğ şd ağudrğşulzşğ% Kndğ=ruwtz nd uğıuiuasuztz! Uznzj sr<şd mg üızndtrz Ağuze Irz=r uwğrz% Xu=tl Irz=^ Kndğ=rnw Usşğrmuwr eşihuz Onz Huii şd rğ mnpumrjg^ Irwuğhu=gğr yuiıuçuzumuz üğuişzşumr zuauıumşul zu.uüua Kuarğ Tlvrr uwğrz% Krdğ=uz Tlvr^ Auwuiıuztz% şğşiyn.uz Uğuüu, U.nwşuz^ At It Ytjr şğşiyn.uzzşğ (rlrö ?tğtiktor+plnd şd Rığri Hulnd=tz^ Suiri ?rdğ=vrdmrl^ eşğuiuzndar İnzmrdl T+ıtz^ uzjşul ıuğr eucuzuçuğ ihuzzndu, Uilg Tğınpuzr suwğg% Srzt Uwıniklnd^ Auiuz Otsul şdlz$! Çu jsuz .+i=g uğıuiuzşj euıumuösr zu.uüua Uastı Rzitl! Auzerindkşuz gzkuj=rz Stastı Tğıts şd indğrujr yu.iıumuzzşğt muösndu, {Hucuğ´ .ndsçr uzeuszşğg ausşğü sg iuğ=şjrz! Nüşmnvndşjuz zuşd 15 Wndlrir örzndnğumuz 188
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 188
11.10.2016 11:31:50
qu.npu, auğndu,r gzkuj=rz rğşzj mşuz=g mnğizjndju, auwğşzumrjzşğg! Wuwıuürğg buğndzumndşjud {Lnwişğ´ uzndz cuhudtzr jndjueğndkşusç şd .+indşjud Kndğ=ruwtz nd uğıuiuasuztz uwz uzqşğnd nd muösumşğhndkrdzzşğnd suirz^ nğnz= uv=uxnd şz rğşzj ıuğu, ünğ,ndztndkşusç! Şlnwkzşğtz şı= wuwıuğuğndşjuz {Ağuze Irz=´ sr<uöüuwrz sğjuzumr euyzşmrğzşğnd uzndzzşğg! Uwihti uwi ıuğnduw şğmnd euyzşmrğzşğz trz$ uxu<rzg% Sulufrtz mrzşğnd jşpu.ndsçr hşı Kşğşöu ?uvrzıusnk+^ rim şğmğnğe% Irwuğhu=gğr y u iıu ç u z u m u z üğ u i ş z ş u m g ! Ü ğ u işz ş u m r uzndznf sğjuzumg iıujud Uastı T+östz! Uwi ıuğnduw sğjuzumuındvndkşuz euıumuösr uzeuszşğz trz% İusuğ Huıufr^ ?uni Ml^ Uıns Tmnwşuz^ Tkrtz Hulrhuğ^ ?ğrikn) Itlnduğ^ Srbtl Suğruz^ Sndğuıauz Sndzmuz^ Brğrz Kt=tlr şd Xu=tl Irz=!Auzerindkşztz şı= iuğ=ndşjud zuşd suslnw uindlri sg! 23 İŞHIŞSÇŞĞ-Ku=irsr İ$ Wnfauz Nimşçşğuz şmşpşjdnw st< s+ıudnğuhti şğmnd cus ışdnp uğuğnpndkşusç mşuz=rz ağucşbı ındud Auw Muknprmt Ausuwz=r zu.nğe Froumudnğ Uğar$ I$ Wnfauzzti Uğ=$ Vnlu=şuz Üşğuhuw,ux^ nğ mg fu.ouztğ udşlr =uz ş+kuzuindz ıuğr ,uxuwşlt fşğ< rğ a+ırz! Uğuğnpndkşuz zşğmuw üızndşjuz =upu=ri st< ünğ,np çnlnğ şmşpşjrzşğnd zşğmuwujndjrvzşğg! Wndzuj Huığruğ=g nd Ağtrj :u.usuhşıg zşğmuwujndşjuz rğşzj yn.uznğezşğndz mnpst^ sşöst anz trz Huığruğ=umuz Gzeauzndğ Yn.uznğe Üşğb$ I$ Uğus Uğ=$ Uktbşuz^ Üşğb$ I$ İuaum Şhim$ Subulşuz^ I$ Öu=tni ;$ Fğe$ *auzşuz^ I$ Wuğndkrdz Uçp$ Iusuışuz^ I$ Üğrünğ^ I$ Mnğrdz^ I$ İuğüri^ I$ Şpru nd I$ Brğfuz ?azw$ Auwğşğg^ Mtırmyubuwr Çnpn=umuz Şmşpşjdnw Anfrd Upuhul+plnd^ zşğmuw trz mus huğçşğuçuğ uğuğnpndkşuz mg suizumjtrz =upu=umuz ets=şğ şdi rzvhti Rikuzhndlr Mndiumulr Yn.uznğe Risuwrl Mrdlkt=rz^ şğşiyn. uz İtömrz Kuzğgündlnd^ şğşiyn.uz İtlrzu Inpuz^ Ot-At-Ytr Rikuzhndlr muösumşğndkşuz zu.uüua Otsul Ouzynluı^ Brblrr ?upu=uhşı Auwğr Rzt+zrd^ Htbrmkubr ?upu=uhşı Sndğuı Auörztıuğ^ Brblrr zu.mrz ?upu=uhşı Sndiku)u İuğgmrdl^ yn. =upu=uhşı Fuöütz Huğgz^ Auwuiıuztz cusuzu, Uğuüu, U.nwşuz nğ =upu=i şmu, tğ Ağuze Irz= Fuü) r sğjuzumuçub.ndkşuz suizumjşlnd ausuğ^
İşd ;nfşuz Ausuquwzuüğr Auwuiıuzr szuwndz zşğmuwujndjrv Uğitz Uduüşuz şd ışpumulg Rmnğ Suğırğnişuz^ zuşd sşğ ausuwz=uwrz auiıuındkrdzzşğnd zşğmuwujndjrvzşğ! Anz trz zuşd Vnlu=şuz İğçuöuzr gzıuzşmuz sşğqudnğzşğg ül.udnğndkşusç Iruğ Irüğuz Mrdlstömrlr^ Itğ şd Irmrz Zbuz Ukgzgöşuzr! Muğüuerğ wuzqzu.ndsç sg ndbueğndkşusç mg aimtğ ardğşğg ersudnğşlnd nd uznzj wuımujndu, ışpşğg uxu<znğeşlnd ünğ,rz fğuw! Yuxudnğ şmşpşjrz m'uhğtğ rğ huısumuz +ğşğtz stmg! Uğuğnpndkrdzg imiud huıuğuür suındjsusç! Huıuğuüşj Auw Muknprmt Ausuwz=r uwcsnd Froumudnğ Uğar$ I$ Lşdnz Uğ=$ Öt=rşuz Üşğuhuw,uxg^ rğ şğmnd mnpsşğg uxgzkşğumuw ndzşzulnf S.rkuğşuz Sruçuzndkşuz Auwğ İuğüri şd Auwğ Wumnçni ;$ Fuğeuhşızşğg! Fşğzuındztz huğçşğuçuğ şğüşjnpndkrdz m'gztğ Nimşçşğuz şmşpşjdnw şğüvu.ndsçg! Zu. auwşğtznf^ uhu kğ=şğtznf =uğnöşj nd eusçuzu.+işj Öt=rşuz Üşğuhuw,ux^ nğ uğcşdnğşj fu.ouzşul Froumudnğ İğçuöuzrz şmşpşjuzndtğ nd şğmuğuışd ub.uıuz=g! Uhu Huıuğuüg buğndzumndşju! Uduğırz imiud wndpuğmudnğndkşuz yuxubnd= uğuğnpndkrdzg! Yum euüupg bğ<uhuındu, tğ ubumşğızşğnd nd anüşdnğumuzzşğnd mnpst! Euüuprz fğuw auw muknprmt şmşpşjdnw muznzzşğndz ausuquwz zu. <ndğ iğimşj^ uhu .zmuğmşj Öt=rşuz Üşğuhuw,uxg şğmnd uzüus bğ<şlnf euüuprz bndğ<! Fşğ<rz Huahuzrvg uğıuiuzndşjud Huığruğ=umuz Gzeauzndğ Yn.uznğe Uğus İğçuöuzr mnpst!
23 İŞHIŞSÇŞĞ- Mulukuiuğuw Otöuwrğ auzeriuiğuarz st< ışpr ndzşjud lşönduütıağuhuğumuürğ İşduz Zbuzşuzr huğüşduığsuz auzerindkrdzg! Auwuiıuzr İyrdx=r Zu.uğuğndkrdzg Ndrlrgs İuğnwşuzr b=uzbuznf huındşj İşduz Zbuzşuzg^ nğ çuzıuğmndu, t Brğrzot ürdpr st< uh+ğtz brzndkrdz muıuğu,
189
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 189
11.10.2016 11:31:51
gllulnd usçuiıuzndkşusç! İşduz Zbuzşuz çzumuzuçuğ vmğjud zşğmuw üızndrl^ uınğ yn.uğtz b=uzbuzg wuzqzndşjud Zbuzşuzr yuiıuçuz Tzmrz Orzstzr^ qşxusç Auwuiıuzt cusuzu, uzmu. şğşiyn.uz Uğuüu, U.nwşuzr! Auwuiıuzg^ İyrdx=z nd Kndğ=rujr auwşğg r sr çşğnp uwi auzerindkşuz mg suizumjtrz Rikuzhndlr Şğşiyn.uz İtlrzu Inpuz^ İşd ;nfşuz Ausuquwzndkşuz Auwuiıuzr Zşğmuwujndjrv Uğitz Uduüşuz^ ışpumuz mus +ıuğ Suğend Rğudndz=zşğnd hubıhuzzşğ^ rğuduçuzzşğ^ lğuüğnpzşğ şd üğnpzşğ! Çujsuz ouxg .+işjud {İşduz Zbuzşuzr Uöuındkrdz şd Uğeuğndkrdz Mnsrıt´r uzndznf lğuüğnp Ağuze Üuihuğşuz! Uwzndaşışd muıuğndşjuz çuösukrd ouxu.+indkrdzzşğ nd muğeujndşjuz zusumzşğ! :+işjuz zu. yuiıuçuz Tzmrz Orzstz^ uhu İtlrzu Inpuz! İtlrzu Inpuz erışl ındud nğ İşduz Zbuzşuzr suirz auğjuürğ ndppu, t Euıumuz Zu.uğuğndkşuz^ çuwj srzvşd uwi+ğ huıui.uz vt iıuju,! Erındşjud frıt+ huıüus sg^ nğ pğmndu, tğ İşduz Zbuzşuzr s+ğg İ+zu Zbuzşuzr mnpst^ nğ mg çzumr uğıuiuasuzr st<! İ+zu Zbuzşuz bznğaumulndkrdz mg wuwıztğ İyrdx=r Zu.uğuğndkşuz şd rğ ö+ğumjndkrdzg mg wu wızt ğ rğ n ğ e dn wz ^ su pkş l n f n ğ u w i b=uzbuzg öuğüujnds sg glluw İşduz Zbuzşuzg uöuıuüğşlnd ndppndkşusç! Şlnwk ndzşjud Uzüuğuwr {Sıu,ndsr Uöuındkrdz´ muösumşğhndkşuz uzeuszşğtz Suasndı Ündznd=^ uwzndaşışd muğeujndşjuz öuzuöuz umueşsumuzzşğt şd lğuüğnpzşğt şmu, ö+ğumjumuz zusumzşğ! Uinzj muğürz trz Usşğrmuwr Auw Uöüuwrz Mnsrıtr^ Şdğnhuwr Auwmumuz :nğandğer^ Üşğsuzruwt umueşsumuz şd üğnp Ktiu An)suzr^ Usşğrmuçzum Kndğ= Huısuçuz% Kuztğ Uüvusr^ Hşlcruwt üğuütı Inpuz T+ömrdıtzr zusumzşğg! Iumudrz rğşzj zusumzşğg ndztrz I+=k$ Risuwrl Htbr=or^ lğuüğnp Otlul Hubluzmgv^ Auiuğumumuz Muösumşğhndkşuz Zşğmuwujndjrvzşğ% Wnfity Auwğşzr şd Ulş=i Üğrünğşuz! Şlnwk ndzşjud zuşd Auwuiıuztz Şğşiyn.uz Uğuüu, U.nwşuz! Uzmt fşğ< t nğ İyrdx=r Zu.uğuğndkşuz mnpst pğmndu, b=uzbuzg wuzqzndşjud İşduz Zbuzşuzr yuiıuçuz Tğmrz Orzstzr! Auzerindkşuz fşğ<udnğndkşuz s+ı jnwj ığndşjud zuşd frıt+ cuhudtz sg^ nğ mg .+itğ Brğrzot ürdpr st< İşduz Zbuzşuzr muıuğu, brzuğuğumuz ub.uıuz=rz suirz! Cuhudtzg mnvndu, tğ {Yljndşlr= Ürdp´ wuımuzbumuz uzndznf! Auzerindkrdzg fşğ<ujud euğqşul Ağuze Üuihuğşuzr yumsuz .+i=nf! 25 İŞHIŞSÇŞĞ- Şpuzumr uxu<rz Suıup+ğazndkrdzz nd İrğnw İşpuzg iuğ=ndşjud İusukrnw İ$ Ütnğü şmşpşjdnw mnpst% r zhuiı kupr İuaumşuz-Zndzşuz fuğcuğuzrz! Uxud+ındz^ kupr İ$ Ütnğü şmşpşjdnw st< İ$ Huıuğuü suındjndşjud Huığruğ=umuz
Gzeauzndğ Yn.uznğe Üşğb$ I$ Uğus İ$ Uğ=$ Uktbşuzr auzeriuhşındkşusç! İ$ Huıuğuüg suınwj şmşpşjdnw anüşdnğ anfrd% Anüb$ I$ Öu=tni ;$ Fğe$ *auzşuz^ rim şğüşjnpndkrdzzşğg üşpşjm+ğtz muıuğndşjuz İuaumşuz Ehğuj Eui şğüvu.ndsçr mnpst^ uxu<znğendkşusç fuğrv İşduz Um+bşuzr! ?uğnöşj Uğus İğçuöuz^ nğ kğ=şğtznf .+işjud nd ,uzğujud ausuwz=uwrz auğjşğnd fğuw! İ$ Huıuğuür uduğırz Anüşauzüiışuz wuındm hubı+znf nüşmnvndşjuz şmşpşjdnw çnlnğ iuıuğnpzşğz nd ,uxuwnpzşğg! Uwzndaşışd şmşpşjdnw huğıtörz st<^ İrğnw İşpuzzşğ iuğ=ndşjuz udşlr =uz 500 uzqşğnd ausuğ! Uğus İğçuöuz zu.uüuaşj zuşd İrğnw İşpuzrz^ rğ bndğ< ndzşzulnf Öu=tni Auwğ İndğçg^ Brblrr =upu=uhşıg^ uöüuwrz çuğşğuğzşğ şd ünğ,rvzşğ! :+izumz tğ fuğcuğuzr ndindjvndarzşğtz Uzr Itlrsşl=nz+plnd^ nğ zu. muğeuj Rikuzhndlr Suwğ ?upu=uhşı Üuırğ K+yhubr bznğaudnğumuz aşxuürğg! Kupuwrz :nğandğer ışpşmuürğg muğeuj Uışzuhşı Şiuwr Itsrğ! Wuwıuürğg buğndzumndşjud ubumşğızşğnd şd öuzuöuzzşğnd şlnwkzşğnf! Kupuwrz :nğandğer uzndznf bznğaudnğumuz wndbuhzum sg wuzqzndşjud Brblrr ?upu=uhşı Auwğr Rzt+zrdr! Audu=nwkr andim çuz=g uğıuiuzşj Uğus İğçuöuz! 26 İŞHIŞSÇŞĞ- Muğouışd arduzendkşzt sg şı= Snzğtulr st< rğ suamuzujndz mz=şj zu.mrz Rikuzhndluauw^ ausuwz=uwrz ünğ,rv^ ndindjrv^ üğnp nd sıudnğumuz Uğuw Muğsrğşuz 96 ıuğşmuz auiumr st<! Uğeuğşd {Fşğ<ulnwi´ mnvu, tğ uz rğ fşğ<rz audu=u,nz^ nğ Snzğtulr st< ıhndşjud uzjşul ıuğr! Şpu, tğ S.rkuğşuzr iuz^ uhu uduğıu, tğ Rikuzhndlr ausuliuğuzr ouğıuhşındkşuz ordpg^ uwzndaşışd auzeriuju, tğ S.rkuğşuz İuzndj Srndkşuz arszuerğ uzeus^ sr<nj sg Fuğvndkşuz Uışzuhşı^ Kğ=uauwnj Uöüuwrz Fuğvndkşuz Izışiumuz :nğandğer uzeus^ uzsnxuzulr ,uxuwndkrdz suındju, tğ İ$ :uv Ehğşfuz=r .zusumulndkşztz zşği^ şpu, tğ Ndindjvuj Arszuğmr fuğvndkşuz uxu<rz uzeuszşğtz stmg^ sr<nj sg iıuzqzu, tğ 190
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 190
11.10.2016 11:31:51
ağuıuğumndkrdz sg^ nğ lndiuzmuğzşğnd ulhns sgz t! Auınğg mg çnfuzeumt kndğ= ,uündsnf Tğauz Uğg=r mnpst ub.uğar vnği ,uüşğndz fğuw auwmumuz mşuz=t uxzndu, lndiuzmuğzşğ!
Huığruğ=uğuzr ağuıuğumu, {Bnpumuk´ huğçşğukşğkr uğı+zuıtğr hubı+zg^ rğ uihuğtörz uxgzkşğ euğqu, tğ zusumueğnbsr ustztz aşprzumudnğ suizuütızşğtz stmg^ rğ audu=u,nzşğnf buau, tğ sr<uöüuwrz çuösukrd huğüşdzşğ! Üuzuıu üupkşlt ıuğrzşğ fşğ< imiud ağuıuğumşl rğşğu<nğe auınğzşğ^ nğnzj muğürz% {Üğu.+iumuzzşğ nd sınğndszşğ´^ {Şğuör hti´^ {Yndz< sg auwmumuz şğüşğ´! Aşışdşlnf rğ a+ğ Üuxzrm Muğsrğşuzr +ğrzumrz^ rz= ul w+ğrzşj muğü sg şğüşğ!
26 İŞHIŞSÇŞĞ- Auwuiıuzr İyrdx=r zu.uğuğndkşuz {Rs Auwuiıuz´ ausuauwmumuz yuxuı+zr bğ<uü,nf^ Şğşduzr Mnsrıuir uznduz işzşmuwrz şğucbındkşuz ıuz st< ışpr ndzşjud {Auw şğür +ğ´ ausşğüuwrz ,ğuürğg^ zndrğndu, Mnsrıuirz! Şğşmnz mg fuğtğ aupnğeufuğ İuğüri Zuouxşuz! Azvşjrz auwmumuz-cnpnfğeumuz^ euiumuz şd tikğuıuwrz iışp,uünğ,ndkrdzzşğ! Uwi ausşğür gzkuj=rz uwl şğmrğzşğt cusuzu, uğndşiıuütızşğnd buğ=rz Kndğ=ruwtz auzeti şmud şğürv Uğkrdğ Hupıuiuğşuz^ nğ sşmzuçuzşj {Ündiuzr şğüg´! 27 İŞHIŞSÇŞĞ- {UĞUİ´ ağuıuğumvuındzg ağuıuğumşj buı rz=zuırh nd rsuiıulrj
Uwi lndiuzmuğzşğg jndjueğndu, trz zuşd ITY* uğndşiır iğuarz st<! Tğauz Uğg= {Uğsuızşğnd judg^ uğsuızşğnd muzvg´ .nğuüğu, t rğ ulhnsg^ rim lndiuzmuğzşğnd audu=u,nz mnvu, t {Muwuz´! Irüğuzndar Uiuığşuzr q+zndu, uwi aşıu=ğ=ğumuz ulhnsrz zu.uçuzg üğu, t Çuüğuı Tiend=şuz! 29 İŞHIŞSÇŞĞ- {UĞUİ´ ağuıuğumvuındztz lnwi ışiud auwnj huısumuz çzumufuwğ şğmnd =upu=zşğnd suirz kğ=şğtz ürğ= sg^ {HRKLRİ ŞD SNDB´^ rğşzj auwmumuz arz uzndzzşğnf% Çuptb şd Iuğ+z! {Huısumuz =upu=zşğ nd auwşğ´ şzkuüğnf ağuıuğumndu, ürğ=g öuzuöuzzşğnd mnpst üğndu,^ Usşğrmuauw z b u z u dn ğ hu ıs u ç u z Xrvgğı Wnfauzztişuzr mnpst .sçuüğndu, nd huısumuz zmuğzşğnf nd =uğıtizşğnf on.uju, t! Ürğ= uzülşğtz çzuüğtz kğ=şğtzr kuğüsuzndu, t Ördlul ?glgvr mnpst! Uwi ürğ=g^ nğ buı s+ıtz mg aşıu=ğ=ğt auwnj huısndkrdzg ndindszuirğnpzşğg^ mg çujndr Xrvgğı Wnfauzztişuzr w+endu,nf! Şğmnd zuauzüzşğnd suirz öuzuöuz ışiuzmrdzzşğt w+endu,zşğ ndzrz Xuhgğk Atfitz^ Zrzu Muğinwşuz^ Lşdnz Ufınwşuz^ İytğnf Fğruzri^ Xuhgğk Kusigz^ ?ğrikrzu Suğuzor^ Z+zu Suzndmşuz^ Fuağus Btssuişuz^ ?ğrikn)gğ Nd+=gğ!
191
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 191
11.10.2016 11:31:52
MIUMR İ$ HUIUĞUÜ ŞD ANÜŞAUZÜİIŞUZ HUBI*Z İ$ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR SUIĞUZ ST> 4 Wndlri 2016 Şğmndbuçkr^ İ$ Yğmrv suığuz st< suındjndşjud mıumr İ$ Huıuğuü şd muıuğndşjud hubı+z auzündjşul çuğşğuğzşğ% \ \ Uzctl Brğrzşuz^ Öuhtl Üuduznöşuz şd Şenduğe Brğrzşuzr \ \ Öuğşa Uznd.şuzr şd mnpumjrz T+ctzr Uznd.şuzr \\ F u a ğ u s ş d U ğ s r z t Ü u ç ğ r t l ş u z r ş d Üuçğrtlşuz üşğeuiıuzr \ \ Muğuhşı Sşl=nzşuzr^ Üğrünğ Sşl=nzşuzr şd Sşl=nzşuz üşğeuiıuzr \ \ Şpruwşuz şd Şöşmtl üşğeuiıuzzşğnd \ \ Öu=uğ-Şxuzendar İuğnwşuzr şd İuğnwşuz üşğeuiıuzr \ \ Öuğndar Mrdltitğşuzr \ \ Yuxuzqşs Suğnd=şuzr \ \ Suğr Şğuzndar şd Wumnç Uboşuzr \ \ Irğndar (ğtzmşuzr ,znpuj Wnfauzztir şd şpç+ğ Sr=t Ytbıtsuloşuzr \ \ Sşzınğ şd Uğşüzuö T+övtlr=r &Tiuşuz/^ Xndçtz T+övtlr=r^ Şikşğ T+övtlr=r şd Auwmuznwb T+övtlr=r \ \ Wumnç-Suıltz Zröusşuzr \ \ Rimndar Uçğuausşuzr \ \ Udşıri Puöuğşuzr \ \ Öuğndar şd Wuğndkrdz Uöuışuzr \ \ Uğişzrm Buazuör \ \ Fuğendar Htmşuzr \ \ Muğuhşı *auzşuzr \ \ Üğrünğ Aulluoşuzr \ \ Fuğeuz Ündzıu=oşuzr \ \ Uığrzt Wnfauzztişuzr \ \ Uğitz-İşendar Uiıuğoşuzr \ \ Üşpus Ündwndsoşuzr \ \ Upudzr Muğuhşışuzr \ \ Uzuwri Upndnğrmşuzr \ \ Şğuzndar-İrlfu Üuğuüubr \ \ Uğbum şd İrğuznwb (tğnda.uzr \ \ Uğbum Mrdllrd=şuzr^ Öuğşa Mrdllrd=şuzr \ \ T+ctzr K+işulgşuzr \ \ Uğu Öu=uğşuzr \ \ Euzrtl Uluoulgr \ \ Uğbulnwi Şkşğr \ \ Uğkrz Tpltzotlr+plndr \ \ Hşznz Hrdwrd=ausçuğqndsşuzr \ \ Hşğondar-Suğrus Öu=tşuzr \ \ Aşğsrzt^ Ünauğrm^ Su=ğndar Irğuındğşuz ?nwğşğnd şd Irğuındğşuz üşğeuiıuzr \ \ İşğnfçt-Huğnwğ Btstır=şuzr \ \ Fşğcrz Ündshuiuğr \ \ Wumnç şd Şhğu=it Şulvgzr \ \ Muğhri H+wuogr
\ \ Ulri-İğçndar Çrludşuzr^ ,znpuj Srağuzr şd Sulfrztr şd şpçuwğzşğndz \ \ Znduğe Zubr=r \ \ İrğfuğe Şğtjşuzr \ \ Uzknduz Tğ=rçr \ \ Huğtı-Uığrzt T+ö=t+itşuzr \ \ Uğbulnwi İnzmndkr \ \ Hşğo-Znğuwğ Suğırğnişuzr \ \ Irüğuzndar-Öuğşa Vrlrzmrğşuzr \ \ Üuxzrm Htzzndşuzr \ \ Bu=t Ündwndsoşuzr \ \ Suğr-Öşyrdx Öu=uğşuzr \ \ İndğtz Uzkr=uog+plndr \ \ Ytğri Tlrö Öuğnd=r \ \ Şenduğe Uğus H+öuoşuzr \ \ Tlrö Uzzu Suzuir \ \ Şpriuçtk J+prm Rzoroşuzr \ \ İşeu Üultzıtğşuzr \ \ Bndbuzrm Uöuışuzr \ \ Srağuz İrstnz Wumnçşuzr anüdnjz r auzüriı! İndğç Huıuğuüg suındjuzşj İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr suığuz Anüşdnğ Anfrd%
UĞC$ I$ HŞIĞNİ ?AZW$ HNDLIND?ŞUZ İ$ İşpuzrz ihuiuğmşjrz Çğb$ İuğmuduüzşğ% Fuağus Lrdltoşuz şd Lşdnz Ündwndsoşuz! Şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğndşjuz ağudrğşul ehğuj mnpst^ uxu<znğendkşusç şğucrbı Çğm$ İşduz Miiğm$ Uğuh+plndr!
ANÜUÇUĞQNDKRDZ İ$ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR *** 25 Wndlri 2016 Şğmndbuçkr^ İ$ Yğmrv suığuz st< suındjndşjud mıumr İ$ Huıuğuü şd Arduzeuznjri Çuğşğuğ FĞKUZTİ İUUKOGr yuyu=rz ausuquwz muıuğndşjud hubı+z rğ wnwc irğşjşul şd uzsnxuzulr s+ğ% Auzündjşul
FULUZKRZ İUUKOGR suanduz 13ğe ıuğşlrjrz uxkrd! Rzvhti zuşd irğşjşul A+ğ auzündjşul%
ZUÖUĞTK İUUKOGR 192
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 192
11.10.2016 11:31:52
MIUMR İ$ HUIUĞUÜ ŞD ANÜŞAUZÜİIŞUZ HUBI*Z İ$ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR SUIĞUZ ST> şd r =ğn< auzündjşul%
SUWIU ULRİ İUUKOGR anüdnjz r auzüriı! Uğuğnpndkşuzj auzeriuhşışj şd =uğnöşj%
ÜŞĞH$ I$ ÖU?TNİ ;$ FĞE$ *AUZŞUZ İndğç Huıuğuüg suındjuzşj İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr Suığuz Anüşdnğ Anfrd%
UĞC$ I$ HŞIĞNİ ?AZW$ HNDLIND?ŞUZ Şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğndşjuz ağudrğşul ehrğzşğnd mnpst! Znwz +ğg cusg 15$00rz^ Hulg=lgr uöüuwrz üşğşösuzuıuz st< İUUKOG üşğeuiıuzr eusçuğuzrz fğuw muıuğndşjud Anüşauzüiışuz Hubı+z!
ANÜUÇUĞQNDKRDZ İ$ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR *** 1 *üniıni 2016 Şğmndbuçkr^ İ$ Yğmrv Suığuz st< suındjndşjud mıumr İ$ Huıuğuü nd hrır muıuğndr hubı+z auzündjşul çuğşğuğzşğnd% \ \ Suğr Kuüdnğ Yuyuöşuzr \ \ Rimndar Üğrünğşuzr^ Zbuz Buarzşuzr şd nğednj Üğrünğr^ Muğuhşır şd Öşznçr \ \ Zuötz Uğiluzşuzr \ \ Ztfğtikt Suğüuğşuzr \\ A ğ u z e S t ğ m t ğ ş u z r ş d S t ğ m t ğ ş u z üşğeuiıuzr \ \ Wnfity Muğuhşışuzr \ \ İrğuznwb Oüzudnğşuzr şd Oüzudnğşuz üşğeuiıuzr \ \ Wnfumrs K+yiuüulşuzr \ \ Suaışir Susui Uiuındğşuzr \\ Z u ö l g Ü u ç r m + p l n d r ş d Ü u ç r m + p l n d üşğeuiıuzr \ \ H+pni^ Öuğndar şd Uğsşzum T=itğoşuzr \ \ Sşlrzt Tğuzr ,znpuj (rlnstzr^ İışyuzr
şd Upudzr Tmrzşuzr \ \ Şxuzendar Üuçğrtlşuzr ,znpuj İnd=rui şd Usulru Sririşuzr^ şpç+ğ Ulr=iuz Sririşuzr^ usndiznwz I+=k$ *zzrm Üuçğrtlşuzr şd ,znpuj Üğrünğ şd Wndiıruzt Üuçğrtlşuzr^ şpç+ğ% Zndhuğ şd =ğn<% Upudzr Üuçğrtlşuzr şd zuşd Ulr=iuz Ogshgöşuzr \ \ Buazuğ I+zrmşuzr \ \ Irmrz Irüğuzndar Auogzlşuzr \ \ Muğ,ğndar Brğrzşuzr şd U=btarğlr+plndr \\ S n d b ş p U p u o u z ş u z r ş d U p u o u z ş u z üşğeuiıuzr \ \ İndğtz Htğhtğşuzr \ \ Uğitz Vufndbşuzr \ \ Hşığni Şgluzoşuzr^ Şgluzoşuz şd Kuboşuz üşğeuiıuzzşğnd \ \ Wumnç şd Uöuındar Uözudndğr \ \ Suğt=it Suznir \ \ İuğüri Mt+fıtğtlr+plndr şd Mt+fıtğtlr+plnd üşğeuiıuzr \ \ Sşlrzt Hulg=oşuzr \ \ İğçndar Yrludşuzr \ \ Uğndişum Suğüğrı *zzrmşuzr \ \ İsçuı Thtşuzr =ğn< Sukrlı Thtşuzr şd Thtşuz üşğeuiıuzr \ \ Aşğouz İrzuz+plndr \ \ Fuğendar Mrdlhtzmşuz-Atlfuoşuzr \ \ Uzuarı İrğuğyr Muğuhşışuzjr \ \ Auwm-İ+zu Vrlrzmrğşuzr \ \ Wnfauzzti Itfltkşuzr \ \ Wnfity Mukkupr \ \ Fuğendar Suğrus Üuöuğ+plndr \ \ Ub.tz Orfuzr \ \ Şenduğe Uğus H+öuoşuzr \ \ İşeu Auwmuznwb Ersu=işuzr \ \ Uöndotzu Röuhtl Huhuwşuzr \ \ İndlkuzrm Çuçoşuzr \ \ Uzzrm Suzndmşuzr \ \ Uğsuz Fuğeuzşuzr şd ,znpuj% İğçndarAuwmuö Fuğeuzşuzr anüdnjz r auzüriı! İndğç Huıuğuüg suındjuzşj İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr Suığuz Anüşdnğ Anfrd%
UĞC$ I$ HŞIĞNİ ?AZW$ HNDLIND?ŞUZ İ$ İşpuzrz ihuiuğmşjrz Çğb$ İuğmuduüzşğ Fuağus Lrdltoşuz şd Lşdnz Ündwndsoşuz! Şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğndşjuz ağudrğşul
193
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 193
11.10.2016 11:31:52
ehğuj mnpst^ uxu<znğendkşusç şğucrbı Çğb$ İşduz Miiğm$ Uğuh+plndr!
ANÜUÇUĞQNDKRDZ İ$ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR *** 5 İşhışsçşğ 2016 Şğmndbuçkr^ İ$ Yğmrv suığuz st< suındjndşjud mıumr İ$ Huıuğuü şd muıuğndşjud hubı+z auzündjşul çuğşğuğzşğnd% \ \ Zbuz Pndmuişuzr \ \ Snfiti Lndirzşuzr şd Lndirzşuz üşğeuiıuzr \ \ Lşdnz şd T+ctzr Izışişuzr şd Izışişuz üşğeuiıuzr \ \ Smğırv Eşğqumşuzr \ \ Fşğcrz Wnfumrsşuzr \ \ Ağuze Stğmtğşuzr \ \ Irüğuzndar Uhuoşuzr \ \ Susui Uiuındğşuzr \ \ Irüğuz (tioşuzr şd (tioşuz üşğeuiıuzr \ \ İğçndar Mt+ördsşuzr şd endiığg Uğsrzt Mt+ördsşuz üşğeuiıuzr şd Itğıtğşuz üşğeuiıuzr \ \ Şğ<uzrm şd Uğus Vnğlndşuzr şd Vnğlndşuz üşğeuiıuzr \ \ Uüzti Uiluzşuzr yuyu=rz ausuquwz Çuğişp Uxu=şlşuzr^ Udşıri^ Üuçğrtl^ Lndk)rm^ Auog Suğrus^ Kndğ)uzıu^ Iulrıu^ Bndbuz^ Lndirz Uxu=şlşuzr şd Uxu=şlşuz üşğeuiıuzr \ \ Şpriuçtk Şuünwşuzr^ Şuünwşuz^ Brğrzşuz şd Çxzulşuz üşğeuiıuzzşğnd \ \ Suğr Ktğöşuz-Htğ=suzr ,znp=rz \\ t n ğ ü - ? u k ğ r z A u ü j ş u z r ^ M u ğ u h ş ı ^ Suğırğni^ Auwmuznwb şd İrğuznwb Auüjşuzr^ rzvhti zuşd Ktğöşuz^ Htğ=suz şd Auüjşuz üşğeuiıuzzşğnd \ \ Ushtğ şd Zbuz Suüuiogr \ \ İukşzrm Knğrmşuzr \ \ Suğr Ünluğnwr \ \ Suğrus Htğ=suzr \ \ Muğhri Ünouhuwr \ \ Buduğb ?rdvrd=ifuilşuzr \ \ Uığrzt Kt=tğoşuzr \ \ Fuluzkrz Suölndsr \ \ Öuğndar T+öınpuzr \ \ Suğrqu :uvrm+plndr \ \ Ulri-Aşğsrzt :uvuındğşuzr \ \ Fuağus Çuhndooşuzr şd Çuhndooşuz üşğeuiıuzr \ \ İtwğuz Ulçrzr \ \ Şğuzndar Sşl=nzşuzr \ \ İrğndz şd Sr=uwtl Ausçuğqndsşuzr \ \ :uvrm Üuğuüuwuwr \ \ İrlfu Şnisuwşuzr \ \ Uğu=ir *auzşuzr
\\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\
Uığndbuz &Uzuarı/ Cusmnvşuzr Uğbudrğ Üğulşuzr Aşğsrzt Bznğa=şuzr Wumnç Mrdsrdb+plndr Öudtz Yuluzoşuzr Znduğe-Sr=uwtl İuzou=şuzr (rlnstz Riu+plndr Fuğendar Aulthlrr Auog İışyuz Muğuhşışuzr Uzctl Zndğauz Üuzkuğoşuzr Wumnç Üuğuuhuogr Üşpndar Susrmnzşuzr Uğitz İşendar Uiıuğoşuzr Wumnç Zulhuzışuzr Susr Tlsui Üuğu=nvr Üşpus Bu=t Ündwndsoşuzr Fuğendar *auz+plndr Uiırzt Zuöuğtkşuzr Suğrus Xndılr Ğtwrişuzr şd Ğtwrişuz üşğeuiıuzr \ \ Bndbuzrm Uöuışuzr şd Uöuışuz üşğeuiıuzr \ \ *zzrm Ytalrfuz+plndr^ Irüğuz^ Sriu= şd Yuxuzqşs Ytalrfuz+plndr anüdnjz r auzüriı! İndğç Huıuğuüg suındjuzşj İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr suığuz Anüşdnğ Anfrd%
UĞC$ I$ HŞIĞNİ ?AZW$ HNDLIND?ŞUZ İ$ İşpuzrz ihuiuğmşjrz Çğb$ İuğmuduüzşğ Fuağus Lrdltoşuz şd Lşdnz Ündwndsoşuz! Şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğndşjuz ağudrğşul ehğuj mnpst^ uxu<znğendkşusç şğucrbı Çğm$ İşduz Miiğm$ Uğuh+plndr!
ANÜUÇUĞQNDKRDZ İ$ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR *** 8 İşhışsçşğ 2016 Arzübuçkr^ İ$ Yğmrv Suığuz st< suındjndşjud İ$ Huıuğuü ş d muıuğn dş jud An üş a uz üiış uz Hu b ı+z Arduzeuznjri şğu.ıubuı çuğşğuğ% =uxuiz+ğşuw% AUZÜNDJŞUL
FĞKUZTİ İUUKOGR anüdnwz r auzüriı! Uğuğnpndkşuzj auzeriuhşışj nd =uğnöşj%
ÜŞĞH$ I$ ÖU?TNİ ;$ FĞE$ *AUZŞUZ 194
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 194
11.10.2016 11:31:52
İ$ Huıuğuüg suındjuzşj Arduzeuznjri suığuz Anüşdnğ Anfrd%
UĞC$ I$ HŞIĞNİ ?AZW$ HNDLIND?ŞUZ İ$ İşpuzrz ihuiuğmşjrz Çğb$ İuğmuduüzşğ şd Çğm$ Ehrğzşğ! Şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğndşjuz ağudrğşul ehğuj mnpst uxu<znğendkşusç şğucrbı Çğm$ İşduz Miiğm$ Uğuhşuzr! Rim uğuğnpndkşztz wşınw Hulg=lgr Uöüuwrz Üşğşösuzuıuz st< muıuğndşjud Anüşauzüiışuz Hubı+z auzündjşulrz eusçuğuzrz fğuw!
ANÜUÇUĞQNDKRDZ İ$ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR *** 3 Anmışsçşğ 2016 Şğmndbuçkr^ İ$ Yğmrv Suığuz st< suındjndşjud mıumr İ$ Huıuğuü şd muıuğndşjud hubı+z auzündjşul çuğşğuğzşğ% \ \ Mnsrıui ;$ Fğe$ İnpnsnzşuzr \ \ Wuğndkrdz şd Uzctl Tlsuwşuzr \ \ Uzctl-Şenduğe Brğrzşuzr \ \ Üustğ şd Uğndişum Itsrğorr^ Itsrğor üşğeuiıuzr şd eiışğ% İşeu Vulg=şuzr^ \ \ Öuğndar Uğbumndzrr \ \ Uğus Htw şd *zzrm Htw Şndind)şuzr şd Şndind)şuz üşğeuiıuzr \ \ Şdürzt Yuyuöşuzr \ \ Lşdnz Ğtrişuzr şd Vnd.uog üşğeuiıuzr \\ U ğ b u l n w i Ü u ö u z o ş u z r ş d Ü u ö u z o ş u z üşğeuiıuzr \\ H ş p ş = r u ? r d ğ = o ş u z r ş d ? r d ğ = o ş u z üşğeuiıuzr \ \ Lşdnz şd Suzru İuukoşuzr şd İuukoşuz üşğeuiıuzr \ \ Öu=uğ-Sşzındar Üğrünğşuzr \ \ *lmu şd Uğsuz Fşandzrr \ \ Öuhtl Üuduz+öşuzr \ \ Öuhtl Suknişuzr ,znpuj Fşğcrz şd Uğkrz ?tbrbşuzr şd şpçuwğzşğndz Uğus^ Fuauz şd Üuxzrm ?tbrbşuzr \ \ Suğmğrk Hulg=oşuzr ,znpuj Üuçğrtl şd Srdztfftğ Hulg=oşuzr^ Fuağus şd Zşmıuğ Hulg=oşuzr^ Uiıprm Vndhnd=oşuzr \ \ Uğyrzt İuğu)şuzr^ ,znpuj Wumnç şd Suğr İuğu)şuzr^ =nwğşğndz Fşauznwb şd Ulri İuğu)şuzr \ \ İğçndar şd Uxu=şl Hvu=oşuzr^ öudmrz Aşğsuz Hvu=oşuzr^ ,znpuj Muğuhşı şd Yuwlu,nd Tüzuwşuzr
\ \ Uğkrdğ-Hşğo Uxu=şlşuzr sş,a+ğ Kuüdnğ Uxu=şlşuzr^ s+ğ Znduğe Uxu=şlşuzr şd s+ğşpç+ğ Fuağus Uxu=şlşuzr şd Uxu=şlşuz üşğeuiıuzr \\ İ r ğ f u ğ e V n d h n d = o ş u z r ^ Ü t n ğ ü Vndhnd=oşuzr şd Vndhnd=oşuz^ Buahuöşuz üşğeuiıuzzşğnd \ \ İğçndar Znduğe Hlmgğşuzr \ \ Uğu=ir Mrğumni Vtkrzşuzr \ \ Suzrbum Çuğndzumşuzr \ \ Uğr) Itsrğr \ \ Uwıu Irdlmtğşuzr \ \ Öuğsndar-Wuğndkrdz Tfltşuzr şd Tfltşuz üşğeuiıuzr \ \ Hşığni-Bnpumuk Eşğqumşuzr \ \ Suğrus ?gğeudrkr \ \ Sşiru Mrğrklşuzr \ \ Znduğe- Su=ğndar -Şdyrst At=rs+plndr \ \ Tısnz-Muğuhşı-Uznwb İtğktğşuzr \ \ Sşl=nz Upudzr Eşğqumşuzr şd Eşğqumşuz üşğeuiıuzr \ \ I+ğu Susrmnzşuzr \ \ Suğr Üuğuz)rlr \ \ Suğr Hşğondar Ubg=şuzr şd Ubg=şuz üşğeuiıuzr \ \ Hşğo İışyuz Suzndmşuzr \ \ Zuölg Ir=rorr \ \ Htukğri Öullu=şuzr^ Axryirst Öullu=şuzr \ \ Üşpuğyr Fuwlnwşuzr \ \ H+pni Zndhuğ Vrlrzmrğşuzr^ Wnfauzzti Uçğuaus Vrlrzmrğşuzr^ ,znpuj ÜnauğMuğuhşı Vrlrzmrğşuzr şd Vrlrzmrğşuz üşğeuiıuzr \ \ Irğndar Ub.tz Çt=şndğkişdr \ \ Ütnğü Üuğusuzndmr-İrğfuğe Üuğusuzndmr şd Üuğusuzndm üşğeuiıuzr \ \ Ütnğü Zbuz T=itğor+plndr \ \ Uwıu ?t+=oşuzr \ \ Uzctl Zndğauz Üuzkuğoşuzr \ \ Wumnç Hrdwrd=suğmnişuzr anüdnjz r auzüriı! İ$ Huıuğuüg suındjuzşj İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr suığuz Anüşdnğ Anfrd%
UĞC$ I$ HŞIĞNİ ?AZW$ HNDLIND?ŞUZ İ$ İşpuzrz ihuiuğmşjrz Çğb$ İuğmuduüzşğ% Fuağus Lrdltoşuz şd Lşdnz Ündwndsoşuz! Şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğndşjuz ağudrğşul ehğuj mnpst^ uxu<znğendkşusç şğucrbı Çğm$ İşduz Miiğm$ Uğuh+plndr!
ANÜUÇUĞQNDKRDZ İ$ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR
195
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 195
11.10.2016 11:31:52
WNDZRİ-*ÜNİINİ usrizşğndz İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjrz şpu, şz aşışdşul zndrğuındndkrdzzşğg$ SUĞRUS UBG?R WNDP$ UXKRD Uğk+ Vusşuyuz 150! TINDUĞ İRFUWR WNDP$ UXKRD Iufndk Ünatz 100^ İtıuı Hrğ+l 100! SU?İTZ VGĞU?R WNDP$ UXKRD Itğhuh Şglıgö 100^ Irüğuz Ündsğnd 50! MRDLLRD *IUHUBR WNDP$ UXKRD Muğhri Ltptzor+plnd 50! MRDLLRD KUB?GZR WNDP$ UXKRD Srağuz Irbor 50! UĞKRZ ÜUĞUÜNDBR WNDP$ UXKRD Rs)uz Uindğlnd+plnd 50! UİUINDĞ T*ÖITSRĞOR*PLNDR WNDP$ UXKRD Lndirz Htbrmkublşuz 50! RDSRK ÜUĞUVULGR WNDP$ UXKRD Zuöuğ Ryt=or 100! CRMUĞ MRDĞTLR WNDP$ UXKRD İrğuznwb ?t+ğ+plşuz 100! İRDÖUZ CUZ*PLNDR WNDP$ UXKRD Fuauz Üuğuüuwu 100! İ*ĞU MTVTĞR WNDP$ UXKRD Ulr=iuz İuöu= 100! XNDÇTZ İTKR WNDP$ UXKRD Fuğndcuz Uğöndsuz 20^ Ulş=iuz Krdktğ 50^ Uğkndz İtk 100! UĞŞDULNWİ TCITĞAUZR WNDP$ UXKRD Tcıtğşuz gzıuzr= 580! UĞBULNWİ FUĞEUZŞUZR WNDP$ UXKRD (ğuzindar Srzti 250^ İrğndz Fuğeuzşuz 400! İ*ZU AUZTİŞUZR WNDP$ UXKRD Agögğşuz gzıuzr= 100! ULRİ BTZKUWR WNDP$ UXKRD Risuwrl Uindğlnd+plnd 50^ Sndğuı Kuğu=og 30^ Wnfauzzti Rlmrllr 50! İUĞÜRİ *İUZVLG*PLR WNDP$ UXKRD Kuündar Lrsuz 50^ Ütnğü Itlmr 50! ÜTNĞÜ UĞİLUZŞUZR WNDP$ UXKRD Stağndh Uzuı+lnd 50! ULRİ ÜNFUWR WNDP$ UXKRD İşeu Zucıu Hndıu= 50! SUZNDM ÜĞRÜNĞŞUZR WNDP$ UXKRD İğçndar Kn=uı 100^ Fuluzkrz Hubghrdwrd= 100! FĞKUZTİ İUUKOGR WNDP$ UXKRD Uzknduztk Muğ+ Uduüşuz 200^ Ğu))r İupgğşuz 200! T$ U$ IUHUPŞUZR UXKRD Uğu Sr ğtb +pl n d 2 0 0 ^ H ş ğo Ş ğş s ş u z 5 0 ^ Fuluzkrz Hubghrdwrd= 100^ İtlusr Auimuğ şd gzıuzr=g 100!
BNDBUZ İTÖTĞR WNDP$ UXKRD Uğıu Tğygzuğ 25! SUKRLI VULUSUZR WNDP$ UXKRD Uğtı Wnfumrsşuz 200^ İuğftz-Srğtw İtğkbrsbt= 100^ A$ Suwıu Hrdwrd=ündwndsond 100^ Sniırvşuz gzıuzr= 500^ Uisnduz ?t+=iu 100! RİMTZITĞ ÜNDÖTLR WNDP$ UXKRD Uğsşzum Itıt+plnd 100! H$ UĞİLUZR WNDP$ UXKRD Muğuhşı Huw,ux İufndlşuz 50^ Zndğauz Ouzr= 100! SRİU? HNDIU?R WNDP$ UXKRD :uvrm Kt=rğ 100! WUĞNDKRDZ *?NDWOŞUZR WNDP$ UXKRD Uğbum Ü+ouhtw 500^ Suğr-Üuxzrm İuukor+plnd 100! UĞIUDUÖE NİMUZR WNDP$ UXKRD Axryirst Mnknpşuz 50! T*CTZ ÇUĞİŞPŞUZR WNDP$ UXKRD Andzzu Hrklrilr 50^ Cuztk Şnlıub 50^ Ltwlu Mrdötlrb 100^ İtsğu Hrklrilr 50! İRĞFUĞE UBUĞIUPR WNDP$ UXKRD Rsui Ügğeudrk 50^ Zukulr Huhndond+plnd 20! İRĞUZNWB INDSUZR WNDP$ UXKRD Sşluauk Ndlndkubıtltz 40! İŞEU AUZUWR WNDP$ UXKRD Sşlrzt Bznğa=şuz 50! T*CTZ ŞKRBŞUZR WNDP$ UXKRD Sriu= Yulni+plnd 100! IRÜĞUZ ITPRĞSTZOR*PLNDR WNDP$ UXKRD Zuauhşı Uüind 100! A$ ÜUYNDR WNDP$ UXKRD Zbuz Kubügğuz 50! ZNDĞMRDL HŞIRM*PLNDR WNDP$ UXKRD *auz Mtğıtsrğ 100! HŞIĞNİ T?ST?OŞUZR WNDP$ UXKRD İusrl Uiluz 100^ Uğkrz Şnzıts 30! UĞBULNWİ Ö*ĞHUÖR WNDP$ UXKRD Fuğndcuz Auog 150! ÜTNĞÜ UĞİTZŞUZR WNDP$ UXKRD Fşğcrz İ+zmrdl 50! UWL ZNDRĞUINDNDKRDZZŞĞ Uğus-İşıu Itprğstzor+plnd 100! Uzctl Vndlau+plnd şd öudumzşğg 167$50^ Üğrünğ İtstğor 167$503 Ğu))r-İndiuz Rbltğ 335^ İğçndar Rbltğ 335^ Fuöütz Rbltğ 335^ Wumnç Knğni 1$500^ Srzui H+önd= 2$500^ Xndçtz Uw 1$750^ Stğr Sndku)şuz 100^ Zbuz T=st=oşuz 250^ Crlhtğ Şuzg= 200^ Uğkrz İuğuwlg 4000!
196
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 196
11.10.2016 11:31:52
WNDZRİ-*ÜNİINİ usrizşğndz ÖRHTVrz şpu, şz aşışdşul zndrğuındndkrdzzşğg ÜTNĞÜ UĞİLUZŞUZR WNDP$ UXKRD Ağuindz (rlry İtğmr+ 200^ Sndğuı Uzuı+l 200^ Uğsuz Uçtlşuz 150^ Cgzşd Uzuı+l 100^ Arlıu Suğr Uğiluzşuz 100^ Lşzu Vuıgğog+plnd 100^ Ğu))r *lrz=u Sndakuğşuz 100^ Muğh+ Stzmtl 50^ İrdöuz İtstğor+plnd 50^ Ltwlu Btzltğ 50^ Cuztk T+öousog 50^ Öt=rt Irdlmtğ 50^ Uwıu Uğiluzşuz 500^ Iukşdrm Hşığni ?rdğ=ord 500! LRDİR V*YNDĞR WNDP$ UXKRD Uğk+-Kuzru Üuğuou+plnd 100^ Üuçğrtl Üuğukub 100^ İuğüri Zulhuzıpuöuğ+plnd 50^ Muğ+ İuznwşuz 50! SŞL?NZ SŞLR?ŞUZR WNDP$ UXKRD Uğus Lulr=+plnd 250^ Fuğeuz Hukuğ 100^ Muğuhşı Lulr=+plnd 100^ Lşdnz Buışuz 100^ Şğnduze Mrdztwind 100^ Lşdnz Vtkrz 100^ Sr=uwtl Ulgog 50^ Smğırv Vu=gğ 50^ *zzrm İuukg=lg 50! ULRİ ÜNFUWR WNDP$ UXKRD Uğşdşuz gzıuzr= 100^ İşeu İuarl 100! ZUÖUZ HRDWRD?İRZTSŞUZR WNDP$ UXKRD Nimşğrvşuz gzıuzr= 500^ Ündwndsond gzıuzr= 500^ Zndğauz Kului 200^ İtfmr Uouğ Ulkndz+plnd 200^ İşeu Şuğıgs 100^ Cşzru Hrğgbg= 100^ Yrtğ Uğg= 50^ Suğr Uiuındğşuz 50^ Buarz Mtötğ İğçndar Uwg= 50! İUĞÜRİ ITSRĞR WNDP$ UXKRD Wuğndkrdz Hrhtxşuz 100^ Zşğsrz İusuz 50^ Uğsrzt Tzmrz 50! HŞĞONDAR ?TİRSR WNDP$ UXKRD Çşğmğndar Sndku)şuz 250^ Crlhtx Sndku) şuz 100^ Zuırz Şğnduze-İtğu İtstğoşuz 100^ Buzk Suğüuğ+plnd 100^ Uğk+ Mrdl=titğ 50! XNDÇTZ İTKR WNDP$ UXKRD Uğkndz İtk 100^ Sndğuı Üuöuzog 100^ Uğui Üuğ+plnd 100^ İrlfu Otğuz+plnd 100^ Uğıuduöe Üuğ+plnd 100^ Xndır Öt=rşuz 50^ Uğbulnwi Tğkrd)t= 50^ Suwğuznwb İuğgsrtıni 50^ Muğ+ Rlmrlr 50^ Uğsşzum Vgzuğ 50^ Wnfauzzti Ubgzsuö 50^ Wnfumrs İtk 50^ Ausçuğqnds Knindz 50^ Uörö Muğuhşı H+önd= 50^ İrzuwrğ Şglıgö 25^ Nimruz T+öhup 25! HŞĞO ŞNLIUBR WNDP$ UXKRD Hşğo Şuösuoşuz 100^ Itğhuh Şglıgö 100^ İışyuz Huloşuz 100^ Fuağro Ö+ğhuö 100^ Suıltz Auwğuzşuz 50^ *ğkuürdpr Şmşpşjdnw Irmzuzj Wuzqzu.ndsçg 50^ İndlkuz Auog 50^
İşduz Suzrbum 20! ÜTNĞÜ VRLRZMRĞ*PLNDR WNDP$ UXKRD Itsrğuly gzıuzr= 200^ Üuğrtğ Ünğ,uışpr 150^ Kuzru Uğk+ Üuğuou+plnd 100! WUĞNDKRDZ KRĞWU?RR WNDP$ UXKRD H+pnişuz gzıuzr= 200^ İrsu-Fuat Üuöuzog 100^ Ünauğrm İuznwşuz 50^ Fxus Örlsuz 50! UĞBULNWİ FUĞEUZŞUZR WNDP$ UXKRD Kuündar Tğtz 100^ Kukru-Uğu Sul. uişuz 290! İUĞU MTVTĞR WNDP$ UXKRD İuğftz İnsnzoşuz 100^ Uliuz Hrğmrdl 50^ İrdltwsuz Huğlg= 30! İNDZU AUZTİŞUZR WNDP$ UXKRD Aşğsuz Uwlrz *örzşuz 100^ İrdöuz Ulş=iuzşuz 30! İUĞÜRİ *İUZVLG*LR WNDP$ UXKRD Uğsuz Tğüuz 200^ Smğırv Kusuğ Uğuh+plnd 100^ Uğsuz Itlmr 50^ Uzürz Vupluwşuz 50^ İuğüri Zulhuzıpuöuğ+plnd 50! MUĞUHŞI YNLUI*PLNDR WNDP$ UXKRD Wumnç Şglıgö 100^ Xndçtz-Bu=t ?t+vt 100^ Hşğo S+ğh+wuog 100^ Uwıu Ygzuğ Mndıindö 100^ Ütnğü Şglıgö 50^ Uğsuz Upıup 50! WNFAUZZTİ VTLR?R WNDP$ UXKRD Uğsşzum Vgzuğ 20^ Wnfity Knğr= 50^ Uze+ Bubsuö 50^ Azuöuze Uğitz Itsrğtl 100^ Uğri It+ztğkub 200! UZCTL AULLUO*PLNDR WNDP$ UXKRD Fuğeuz İt)tğ+plnd 100^ Suğırğni Vus=tğktz 50! WNFAUZZTİ VTLR?R WNDP$ UXKRD Znğuwğ Jz,ulşuz 50! UÇĞUAUS ?TBRBŞUZR WNDP$ UXKRD Uğu İrsnzşuz 20! ULRİ BTZAUWR WNDP$ UXKRD Ltwlu Üuğkul 40^ Mğtm K+indz 50^ Muğ+ Rlmrlr 50^ Zbuz İthrau Itsrğhub 50^ :uvrm İrlfu Itsrğor 50^ Uğsşzum Şenduğe Vgzuğ 50^ Uğiuz Mrdlıtsrğ 100^ Mrdlrdöuğ Ü+ouhuw 200^ :uvrm K+indz 200^ Uörö H+önd= 200^ Ausçuğqnds 30^ Sndğuı Kuğu=og 50^ Risuwrl Uindğlnd+plnd 100^ Wnfauzzti Rlmrlr 150! UĞŞDULNWİ TCITĞŞUZR WNDP$ UXKRD Kuzru Uğk+ Üuğulu+plnd 50^ Ünauğrm İuznwşuz 250!
197
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 197
11.10.2016 11:31:53
WNDZRİ-*ÜNİINİ usrizşğndz ÖRHTVrz şpu, şz aşışdşul zndrğuındndkrdzzşğg ÜUÇĞRTL ITĞITĞŞUZR WNDP$ UXKRD Fuğeüti Zukulr Çzuğhubg 100^ Rzürluh üğu.uzndk 50^ Sşl=nz R=röşuz 50^ ArlıuRi=tzıtğ Tğinw 50^ :uvrm Üşpşjrm 50^ İışyuzCuülrz Yu=şrdö 50^ Fuğeuz Sşlr=şuz 50^ Huw,ux Buışuz 1$000! SUÜİNDI MUXUFUĞŞUZR WNDP$ UXKRD Euzrlşuz gzıuzr= 100^ Suğr Orz+plnd 100^ Iulrıu-İuğftz Irz=şuz 500! SUZNDM ÜĞRÜNĞŞUZR WNDP$ UXKRD İtlfrz Sndm+ T+ömrdtl 200^ Frlsu İuwri 200^ Uğk+ Kt+sird 200^ Kulrz Çuğndzumşuz 200^ Ğu))r Srzuişuz 100^ ?şğnfçt Hgvu=og 100^ Ausç+ ?rdvrd=şuz 100^ Ütnğü Vtshtğ 100^ Wumnç Mrdğrd+plnd 100^ Iulrıu İuğftz Irz=şuz 100^ Huw,ux Buışuz 50^ Uzr Şuösulşuz 50^ Uğsuz Srzuişuz 50^ Hşğo Şuösuoşuz 50^ Uözrd-Knğni T+öaulluoşuz 50^ İşeu -Wumnç Üuçğrl 50^ Yuğudnz Vuwlu= 50^ Hşğo Buarz 100! İNDĞTZ MTÖTĞR WNDP$ UXKRD Cuztk Kuzouz 50^ Wumnç Şnğndlsuö 100! SUZNDM VTKRZÜUWUWR WNDP$ UXKRD Wumnç İuüuwşuz 50^ Indğindz Itsrğügğuz 50^ Smğırv H+ötpltz 30! SUĞRUS INDĞİNDZR WNDP$ UXKRD Indğindz Şuyuğ 50^ Udşıri Upıusuğ 50^ Buarz Mtötğ 50^ Bznğarm İtwrğ 50^ Wnfauzzti Rzmrllr 50^ Uğsuz Tğüuz 50^ Suğrus Rimtzıtğ Uğöndsuz 100^ Xndır Öt=rşuz 100^ Şpşuz Ündsub 50! SUĞRUS H*ÖR WNDP$ UXKRD Uğkrz Brğfuz 50^ Uğk+ İşeu 50^ Uğkrz Üuluwog 50! IRÜĞUZ ITPRĞSTZOR*PLNDR WNDP$ UXKRD Ş p r u - Z u ı r u İ n dl k u z ş u z 2 0 0 ^ Ü t n ğ ü Ynluı+plnd 50^ İuaum Ünluwlg 50^ H+pni Snds 50! UZINZ YNLUIR WNDP$ UXKRD Muğ+ Mtırm+plnd 50^ İışyuz Humşuz 50^ Uwıu -*zz+ Knğnişuz 100^ Irüğuz Irdlmtğşuz 100^ Tiuşuz Suğul Huğu.ndsç şd Fuğcuğuz 50! İRDÖUZ İUÖTĞR WNDP$ UXKRD İuğüri Muötğ 100^ Uze+ Ulkndzüuğu 50! AUSÇUĞQNDS ÜUÇNDR WNDP$ UXKRD İrzuwrğ Şglıgö 20^ Fuat Itsrğ 100^ Uörö H+önd= gzıuzr= 100^ :uvrm K+indz 100^ Ausçuğqnds K+indz 100!
ŞİKŞĞ ÖT?RR WNDP$ UXKRD Uğitz Uğöndsuz 50! UĞBULNWİ Ö*ĞHUÖR WNDP$ UXKRD İrğuznwb Auog 50^ Uğr Üuindk+ 300^ Zuğ+ *ğkufrğuz 100^ İuğüri Muötğ 1001 U$ TĞR?RZR WNDP$ UXKRD Üulndiı İuğ 100^ Buzk Ti=ror 10! STĞR H*WUOG*PLNDR WNDP$ UXKRD Ulş=iuz Buarzşuz 50! ÜNAUĞRM ITĞWNFAUZZTİŞUZR WNDP$ UXKRD Zndzt Muğuhşı+plnd 50^ İrsu Üuöuzog 100^ Lndröu Tlthub+plnd 100^ Sriu= Euluğ Itğauz 100! İRĞFUĞE UBUĞIUPR WNDP$ UXKRD İtwuar gzıuzr= 200^ Wuğndkrdz Itsrğ 50! WNFAUZZTİ T*ÖOTZMRÖR WNDP$ UXKRD Suwıu Orzmt+ö 100^ Zuırz Şğnduze İtstğoşuz 100^ Wuğndkrdz H+bzu= 100^ Öt=rwt Uze+ Irdlmtğ 100^ İ+zu Sşluog+plnd 100! UĞSUZ İRS*PLNDR WNDP$ UXKRD İup gzıuzr= 100^ Kulrz Hndıu= 100^ İrlfu Yuyuöşuz 100! İRĞUZNWB INDSUZR WNDP$ UXKRD Ulri Öu=uğ 100^ Muğhri İ+zu Mrdlşuz 100! SUKRLI VULUSUZR WNDP$ UXKRD Zndğauz Kului 200! ZNWŞSR ?TARUWR WNDP$ UXKRD Irüğuz Vuvu 50^ Ultz Vuvuz 50^ Uğk+ Mrdl=titğ 50^ Zndğauz Orlftşuz 50^ İğçndar Vgzmgğşuz 50^ Zuıru İu=gö+plnd 50^ Wuğndkrdz Hrhtxşuz 100^ Uğyr-Uğsuz Brğrzygzuğ 100^ Aşğsuz Inlsuog 100^ Ynlr Ktanuğrıri 100^ Hrdltzı Sndsond 100^ İnduk İ+suz+plnd 50^ Zşğsrz İtsuz 50^ Uğu İrsnzşuz 100^ Ulrz Yuyuöşuz 100! AXRYİRST ÜUĞUÜNDBR WNDP$ UXKRD Ulr=iuz Uğiluz 50^ Orz+plnd gzıuzr= 100^ Fuauz Vulgb=uz 150^ Wnfzuz Vulgb=uz 150! RİMTZITĞ ÜNDÖTLR WNDP$ UXKRD Buarz Mtötğ 50^ Wnfauzzti Stzktbt 100^ Yt=u Üuğuz)rl 25! İRLFU (TĞUAŞUZ WNDP$ UXKRD Ztfr T+ögbg= 100^ Cuztk Ulkndzşuz 50! İ$ VNLU?*PLNDR WNDP$ UXKRD Ulş=i Ündwndsond+plnd 100! HUW;UX UĞİLUZR WNDP$ UXKRD
198
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 198
11.10.2016 11:31:53
WNDZRİ-*ÜNİINİ usrizşğndz ÖRHTVrz şpu, şz aşışdşul zndrğuındndkrdzzşğg Knğni T+öaulluoşuz 100^ I+=k$ Sşl=nz Hulog 100^ Itğhuh Şglıgö 100^ Huw,ux ?t+i=tğrwt 50^ Wuğndkrdz Mt+=kub 100^ Uğtı Auzvtğ+plnd 50! İ$ MRDLUPUOGR WNDP$ UXKRD İuğüri Türö+plnd 50! IRÜĞUZ HTZLR*PLNDR WNDP$ UXKRD Suzndtl İtstğoşuz 25! İRĞFUĞE YRLNİR WNDP$ UXKRD Uğsuz Upıup 50^ Zndğauz Orlftşuz 50^ Auwukr T+öind 100^ Stğr Htzlşuz 50^ Rimndar Hulg=og 150! ZUĞRZMRDL HŞIRM*PLNDR WNDP$ UXKRD İşeğum Ündsub 100^ Lşdnz Zuöuğtkşuz 100^ Uzeğuzrm Bubsuö 100^ Uğitz Uğöndsuz 50! HŞĞONDAR UÜİUSUÖR WNDP$ UXKRD Uzzu Uğsuz Srzuişuz 150^ Wnfauzzti ?t+ğ+plnd 100! HŞIĞNİ T?ST?OŞUZR WNDP$ UXKRD Çgzuğ Mndıindö 50! İŞEU İNİZNİŞUZR WNDP$ UXKRD Uls Üuöuğ+plnd 50! ÜTNĞÜ UĞİTZŞUZR WNDP$ UXKRD Stkrz Kubog 100! T*CTZ ÇUĞİŞPŞUZR WNDP$ UXKRD Kulrz H+i+plnd 200^ Ğu))r Üultyir 100^ Uğsuz Uçtlşuz 100^ Suğul Gbgühuw 100^ K+zr Ktğör+plnd 100^ Şglıgö Riuaum Iuluğ 250^ İrğfuğe Orfuz :uvrmşuz 200^ İrsu-Fuat Üuöuzog 100^ İufu Ünkus gzıuzr= 100^ Fuzmtl İkurvu)rıri 100^ Ütnğü Itsrğor+plnd 200^ Öt=r Rhğuars Ndiluz 100^ *zzrm Kulrz Hndıu= 100^ İrlfu Yuyuöşuz 200^ :uvrm Mnırmşuz 50^ Fxus Örlsuz 100^ Ulrz Örlsuz 50^ Suğr Hul Kuznp 50^ Uğk+ Ü+ouhuw 50^ İukr Muğtz T+öuüindz 100^ İrğuznwb ?rdvrd=knsuwşuz 100! HŞĞO TLORŞUÖR WNDP$ UXKRD Rimtzıtğ Wuğönduğkşuz 50^ Uğsuz Ndzkndğ 50^ Ö+ağuh Yşğndö Jz,ul 100^ Cuzrz Fuğndcuz Vu=gğ 50^ Tiuşuz Fğc$r ;znpuj Srndkrdz şd gzmşğzşğg 150^ Kuwri (gik=og 50^ Zndğauz Srğöu.uzşuz 100^ Tırinz Gğsu= 100^ İuaum Üuğusuz Tğınpsndb 100^ Uğb+Iğeuı Susrmnzşuz 100^ İşduz Vufıuğ 50^ İrdöuz Hrlırzmsuwtğ 150^ Znğuwğ Jz,ulşuz 150^ Uğkrz Şkşğ+plnd 100! TLRÖ UPUDZR IUHUMŞUZR WNDP$ UXKRD
Srzui H+önd= 50^ Hşğo Üuırs Hrğ+i 200^ Wnfauzzti Ndlndvrdiktğ 50^ Sndğuı I+zşuz 100^ Suğüuğ T=ror 100^ Ünötk Mt+ht= 100^ Uzzrm Iuhumşuz 100^ Uğsuz Tğüuz 300^ Uğkrz İtstğor 100! UĞIUDUÖE NİMUZR WNDP$ UXKRD Cuülrz-İışyuz Yu=şrdö 100^ Uğtı-Staıu Yu=şrdö 50^ Uğıub-Uzr Yu=şrdö 50^ Hndğauz Ulüuv 50^ Muğhri Stğorst= 100^ Xnhtğ ?rdvrd=uühndlndk 50! XNDÇTZ RİLR?T*?R WNDP$ UXKRD İglu T=tğ 200^ Suğr Zr=iuğlg+plnd 50^ Uzuwri Zr=iuğlg+plnd 50^ Htlrzıu Mrdzmt+ğırd 50^ Uzürz Vupluşuz 100^ Ulri Iuındğ+plnd 100^ İışyuz Uiluzşuz 50! WUĞNDKRDZ *?VNDŞUZR WNDP$ UXKRD Uğk+ Ü+ouhuw 50^ Aşğu Uğkndz Ulşuz 100^ Lndiuçşğ Ü+ou 50^ Uzr Mt+vtğ 50^ Xnhtğ ?rdvrd=uühndlndk 50^ İtlvnd=-Zndğuz Tlht 200^ İrlfu Ü+ouhuw 100! UWL ZNDRĞUINDNDKRDZZŞĞ Nsz 5^ Tsğt Uzkthlr 200^ Uğti Uindğlnd+plnd 100^ Ulhtğ Uühuwğu= 250^ Buarz Şuwog 100 şdğ+^ Tstl K+yond 200 şdğ+^ Uğitz Vuplu 300^ Ryt= Ünğşuz 350^ Uğr Uxlrz Stğırzşuz 50^ Wumnç Sigğlşuz 30^ Tğ+l İtatğşglıgög 200^ Lşdnz Buışuz 100^ *ıtk Ouzıuz 50^ Zuğhtw Uiuındğşuz 100^ Knğni Ndiku+plnd 200^ Euzrtl Kt+sird-Zukulr Ubg= 1$500^ Uğr Umnzu+plnd 100^ Sşluzr Hrkstö 50^ Lnd=ui Kub 400^ Uzctl Vndlau+plnd öudumzşğg 50 şdğ+^ Suğrus Ünğünğ 50 şdğ+^ Ğu))r İuindz Rbltğ 100 şdğ+^ Üğrünğ İtstğor 50 şdğ+^ Nsz 30^ Nsz 20^ Uastı Üusrl Üuuz Tllrulkg+plnd 1$000^ Nsz 10^ Nsz 10^ Huığrm Hnikuz 100^ Uğti Uindğlnd+plnd 100^ Uğıu Wumnçşuz 200^ Mrdzitf Tforstz 1$000^ Tğrzv İnwıuz Uüş+l 600^ T+ömt Rdikrdzıup 100^ Wnfauzzti Mt+=vt+plnd 400^ Kuau Tğuw Tmrz 50^ Hndlındü Htzcusrz 200 şdğ+^ Uğti Uindğlnd+plnd 50^ İşduz Vufıuğ 50^ Zuzt Muğuhşı+plnd^ Tlöu Mnhul- Zuıru Şuzg=+plnd-Zuöşzr ?tsuzog+plnd- Azuöuze Itsrğtl 100^ Zndğauz Otsots 100^ Wumnç Mrdzırdö 100^ Kuau Tğuw Tmrz 50^ Ötwzth U)ğu Kub 50^ Tsğt Uzkthlr 200^ Zuöuğtk Hu=gğmrl 200^ Xnct Zr=nkşuz 200^ Şzul İndor 300^ Zuğhtw Uiuındğşuz 100^ Wumnç Sigğlşuz 30^ Tğ+l İtatğşglıgög 200^ Lşdnz Buışuz 100^ *ıtk Ouzıuz 50^ 50^ Zşğ+ *ğkufrğuz 1$000!
199
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 199
11.10.2016 11:31:53
DAHİLİ TELEFONLAR VAKIF YÖNETİMİ
Yönetim Kurulu Başkanı ve Huzurevleri Kurucusu
Bedros Şirinoğlu
Genel Sekreter ve Huzur Evleri Kurucu Vekili
Silva Trika
Başkanlık ve Yönetim Kurulu Özel Kalem
Markrit Arslan
Bedros Şirinoğlu Müzesi Başhekim Başhekim Yardımcısı
HASTANE YÖNETİMİ
754 755 752-754 554
Dr. Ardaş Akdağ
1147
Dr. Tercan Mildanoğlu
1076
Başhekim sekreterleri
Karin Çekmen, Divinya Fındık
Başhemşire
Maral Hezer
Başhemşire Yardımcıları
İlknur Nuhoğlu - Pınar Tekneci
İşletme Koordinatörü
Roy Üzümyemezoğlu
İdari Müdür
Talar Maviyan
1145-1146 1253 682-761 666 1005-1048
SERVİSLER ACİL ALTIPARMAK AMELİYATHANE ASTARCIYAN GİRİTLİYAN-KUYUMCUYAN GÜLBENKYAN HAGOPYAN
SAATÇİ - PSİKİYATRİ
DR. TARVER RUH VE SİNİR HAST. (Kapalı Akliye) UNCUYAN YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ (Hayk Anjel Arslanyan) YENİ DOĞAN YBÜ (Hayk Anjel Arslanyan)
Hemşire odası Vezne Hemşire bankosu Anestezi Teknisyeni Astarcıyan Ameliyathane Direktörlük Doktor odası Hemşire bankosu Bebek odası Doktor odası Hemşire bankosu Doktor odası Hemşire bankosu Hemşire bankosu Danışma bankosu Doktor odası Güvenlik Hemşire bankosu Hemşire odası Hemşire bankosu Erkek - Dilsizyan Kadın - Evleyan Hemşire bankosu Hemşire bankosu Hemşire bankosu
723 722 659-668 1072 1024-1071 1025-1028 1027 1133-1134 1354 1355 1351 1254 1255-1258 1251-1252 1400-1401 1407 1406 1402-1403 1404-1405 549-566 551 552 1256-1257 1113-1114 1354
LABORATUVAR - ÜNİTE BİOKİMYA LABORATUVARI EKG EMG-EEG ENDOSKOPİ ÜNİTESİ FİZİK TEDAVİ VE REHAB. ÜNİTESİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVAR PUVA RADYOLOJİ LAB. (Santalu)
UYKU LABORATUVARI
Dr. Vahen Kuyumcu Kan Bankası Sekreterlik Ön Banko Çekim Odası Çekim Odası Sekreterlik İşlem Odası Hemşire Odası Tedavi Salonu Dr. H. Ferda Soysal Puva Odası Doç Dr. Adil Öztürk, Dr. Tayfun Akoğlu MR Odası Müracaat Bankosu Sekreterlik Vezne Uyku Odası Sekreterlik
1108 643 1107 738 1104 1152 1152 1073 1112 1136 1109 1029 1035 1036 1031-1032 1034 1033 1224 1152
200
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 200
11.10.2016 11:31:53
ARDUZEUZNJR ZŞĞ?RZ AŞXUQUWZZŞĞND KRDŞĞG ANÜUÇUĞQNDKRDZ Anüuçuğqndkşuz Uışzuhşı şd Auzüiıuındzşğnd Arszuerğ
Hşığni Brğrz+plnd
754
Gzea$ ?uğındpuğndar şd Auzüiıuındzşğnd Arszueğr Yn.uznğe İrlfu Kğr=u Uışzuhşır şd Anüuçuğqndkşuz ?uğındpuğ
Suğüğrı Uğiluz
755 752 - 754
Hşığni Brğrz+plnd Kuzüuğuz
554
ÇCBMUMUZ MUÖS Çcbmuhşı
I+=k$ Uğıub Uüıup
1147
Çcbmuhşır *üzumuz
I+=k$ Ktğouz Srlıuz+plnd
1076
Çcbmuhşır ?uğındpuğndarzşğ
Üuğrz Vt=stz^ Irfrzru (gzıg=
Uduü Çnwc ?nwğ
Suğul Atötğ
Uduü Çnwc ?nwğr *üzumuzzşğ
Rl=zndğ Znda+plnd - Ygzuğ Kt=ztor
Fuğvuünğ,umuz Ausumuğünp
Xnw Rdördsştstö+plnd
Fuğvumuz Iz+ğtz
Euluğ Sufrşuz
1145-1146 1253 682 - 761 666 1005-1048
WUĞMUÇUCRZZŞĞ BIUH *ÜZNDKRDZ
Çnwc =nwğr işzşum
Uğmpumul ULKGYUĞSU? Çnwc =nwğr işpuz Öüuwuöğmndsr suizuütı Uiıuğoşuz frğuauıuğuz FRĞUAUIUĞUZ Iz+ğtzndkrdz Çcbmr işzşum UİIUĞOŞUZ Çnwc =nwğr işpuz Znğu,rzzşğnd işzşum MRĞRKLŞUZ-ÜNDWNDSOŞUZ Çcbmr işzşum Çnwc =nwğr işpuz Çcbmr işzşum MRDLHTZMŞUZ Çnwc =nwğr işpuz WUMNÇŞUZ Çnwc =nwğr işpuz :nğağeuındumuz işpuz Çcbmr işzşum ANÜŞÇNDCUĞUZ-İUUKOG Aimrv mtı Çnwc =nwğr işpuz Çnwc =nwğr işzşum I?K$ EUĞFTĞ Çnwc =nwğr işpuz ANÜŞMUZ ŞD >PUWRZ ARDUZE$ &SIUWRZ ARDUZEZŞĞND Uwğşğ-Irliröşuz YUM ÇUCRZ/ Mrzşğ-Tfltşuz NDZOŞUZ Çnwc =nwğr işpuz :IUJŞUL EUĞSUZNDS &AUWM UZCTL UĞİLUZŞUZ/ Çnwc =nwğr işpuz ZNĞU;RZZŞĞND :I$ EUĞS$ &AUWM UZCTL UĞİLUZŞUZ/ Çnwc =nwğr işpuz
723 722 659-668 1072 1024-1071 1025-1028 1027 1133-1134 1354 1355 1351 1254 1255-1258 1251-1252 1400-1401 1407 1406 1402-1403 1404-1405 549-566 551 552 1256-1257 1113-1114 1354
IUĞĞULND;UĞUZZŞĞ I+=k$ Fuatz Ündwndsond Hrn=rsruwr Iuğğulnd,uğuz
T ?U MT T ST MT - T T MT TZINİ?NYRR ÇUCRZ
1108
Uğrdz uxzşlnd işzşum
643
?uğındpuğndkrdz
1107
Zu.uişpuz
738
?zzndkşuz işzşum
1104
?zzndkşuz işzşum
1152
?uğındpuğndkrdz
1152
?zzndkşuz işzşum
1073
Çnwc =nwğr işzşum
1112
(RÖR? EUĞSUZNDSR ŞD FŞĞUMUZÜZNDSR ÇUCRZ
Euğsuzndsr işzşum
1136
SR?ĞNHRNLNCR IUĞĞULND;$
I+=k$ A$ (tğıu İnwiul
1109
YNDFU
Yndfu-r işzşum
1029
Inv$ I+=k$ Uırl T+ökrdğ=
1035
ĞUIRNLNCRR IUĞĞULND;$ &İUZKULND/
?ZUZULND IUĞĞULND;UĞUZ
I+=k$ Kuw)ndz U=+plnd
1035
Ts-Uğ işzşum
1036
Ersndsr işpuz
1031 - 1032
?uğındpuğndkrdz - Uğmpumul
1034 - 1033
?zuzulnd işzşum
1224
?uğındpuğndkrdz
1152
201
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 201
11.10.2016 11:31:53
BERBEROĞLU POLİKLİNİKLERİ - DOKTORLAR Dr. Armenak Aslan ANESTEZİ VE REANIMASYON ASTIM ALLERJİ BESLENME VE DİYET
1148
Anestezi Konsültasyon Odası
1068
Dr. Jilber Berberoğlu
1143
Dyt. Yelda Özel Dağcı
1060
Dyt. Nazan Desticioğlu Sekreterlik
ÇOCUK HASTALIKLARI
DERMATOLOJİ
FİZİK TEDAVİ VE REHAB. GENEL CERRAHİ
1024
Dr. Halis Enhoş
1038 1037-1138
Dr. Rabia Güneş
1105
Dr. Zeki Ötünç
1104
Sekreterlik
1164
Dr. Serkis Barış
1039
Dr. Vahe Kösem
1040
Dr. Eznik Ardaşes Menesyan
1068
Dr. Firuzan Altın Sekreterlik Dr. M. Ferhat Çelik
1155 1037-1138 1116
Dr. Kamer Tomaoğlu
1115
ÇOCUK CERRAHİSİ
Dr. Nuri Şen
1103
EL CERRAHİSİ
Sekreterlik
1408
GÖĞÜS HASTALIKLARI VE TÜB.
GÖZ HASTALIKLARI
İÇ HASTALIKLARI
Dr. Ebru Duygu Sekreterlik Prof. Dr. Hüseyin Yetik
780
Dr. İliya Ayvatoğlu
642
Dr. Sarkis Sirop
641
Dr. Garbis Yakupyan
1016
Dr. Maksut Ahbap
1014
Dr. Talar Kılıçdağı
1017
Dr. Tarık Turfan
1013
Dr. Yeliz Zıhlı Sekreterlik KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM
KARDİYOLOJİ
KULAK BURUN BOĞAZ
NÖROŞİRURJİ
1062
Dr. Yasemin Ağralı
1018
Dr. Yakup Çilingir
1046
Prof. Dr. Murat Gençbay
1137
Dr. Feza Güzet
1142
Sekreterlik
1140
Dr. Ali Akın Erkan
1065
Dr. Sait Şirazi
1066
Dr. Karolin Yıldırmaz
1023
Sekreterlik
1020
Doktor odası Sekreterlik
1150 1043
Sekreterlik Dr. Aydan Tandoğan Sarp Sekreterlik Dr. Sevan Sıvacıoğlu
ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ
Dr. Ufuk Oztürk Sekreterlik Dr. Belinda Maşalı
PSİKİYATRİ - PSİKOLOJİ
PSİKİYATRİ-SAATCİ AMATEM-ÇAMATEM ÜROLOJİ
1019 1101-1102-1103
Dr. Aram Bakırcı Dr. Armenak Mezaduryan
NÖROLOJİ
1015 1012-1064
Dr. Ağavni Tezenli
Odyometri Çekim Odası KONSÜLTAN HEKİMLER
1151 1037-1138
Dr. Mehmet Ozan Kiki
1050-1063 1041 1139 1037-1138 1021 1022 1050-1063 1053 1054
Sekreterlik
1056 - 1057
Sekreterlik - Vezne
1409 - 1416
Sekreterlik
1409 -1416
Dr. Hakan Suiçmez Sekreterlik
1044 1050-1063
Dr. Nişan Çilingiroğlu Dr. Murat Kuyumcu ASİSTAN DOKTORLAR
Dr. Jilber Berberyan Dr. Avedis Çepkinli Dr. Lida Çiteli
202
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 202
11.10.2016 11:31:53
HTĞHTĞ*PLND ÇUÖSUÇNDCUĞUZZŞĞ-ÇCRBMZŞĞ I+=k$ Uğsşzum Uiluz ÖÜUWUÖĞMNDS ŞD FŞĞUMUZÜZNDS UİKGS ULTĞCR İZZEUMUZNZ ŞD İZZEUX$
1148
Öüuwuöğmndsr :nğağ$İşzşum
1068
I+=k$ Crlhtx Htğhtğ+plnd
1143
Suizuütı Şlıu T+ötl Iupog
1060
Suizuütı Zuöuz Itikror+plnd ?uğındpuğndkrdz
SUZMUMUZ ARDUZENDKRDZZŞĞ
SNĞKUWRZ ARDUZENDKRDZ$
W*EUJUD ŞD (RÖR? EUĞS$ GZEAUZNDĞ FRĞUÇNDCNDKRDZ
1024
I+=k$ Aulri Tza+b
1038 1037-1138
I+=k$ Xuhru Mrdztb
1105
?uğındpuğndkrdz
1164
I+=k$ İuğüri Huğgb
1039
I+=k$ Fuat ?t+its
1040
I+=k$ Şözrm Uğıubti Stztbşuz
1068
I+=k$ (rğndöuz Ulkndz
1155
?uğındpuğndkrdz
1138
I+=k$ S$ (şğauk Vtlr=
1116
I+=k$ Üustğ Knsu+plnd
1115
SUZMUMUZ FRĞUÇNDCNDKRDZ
I+=k$ Zndğr Btz
1103
QŞX?R FRĞUÇNDCNDKRDZ
?uğındpuğndkrdz
1408
MNDĞ;?R ARDUZENDKRDZZŞĞ
UMZUÇNDCUĞUZ
ZŞĞ?RZ ARDUZENDKRDZZŞĞ
I+=k$ Thğnd Indwmnd ?uğındpuğndkrdz Yğ+($ I+=k$ Arditwrz Şkr=
780
I+=k$ Rlru Uwfuı+plnd
642
I+=k$ İuğüri İşğnç
641
I+=k$ Muğhri Şupndhşuz
1016
I+=k$ Suüindı Uahuh
1014
I+=k$ Euluğ Üglgoıupg
1017
I+=k$ Kuğg= Kndğ)uz
1013
I+=k$ Şlrö Ögalg
1015
?uğındpuğndkrdz I+=k$ Upudzr Ktötzlr MZN>UMUZ ARDUZENDKRDZZŞĞ ŞD ;ZZEUÇŞĞNDKRDZ
İĞIR ARDUZENDKRDZZŞĞ UMUZ>^ ?RK^ MNMNĞE
1151 1037-1138
1012-1064 1062
I+=k$ Şuitsrz Upğulg
1018
I+=k$ Şuündh Vrlrzmrğ
1046
Yğ+($ I+=k$ Sndğuk Mtzvhuw
1137
I+=k$ (töu Mrdötk
1142
?uğındpuğndkrdz
1140
I+=k$ Ulr Uügz Tğ=uz
1065
I+=k$ İurk Brğuör
1066
I+=k$ Üuğ+lrz Şglıgğsuö ?uğındpuğndkrdz Linpndkşuz Vuyndsr işzşum :NĞAĞEUIND ÇCRBMZŞĞ ZŞUĞEUWRZ FRĞUÇNDCNDKRDZ
Çcbmr işzşum ?uğındpuğndkrdz
1150 1043
?uğındpuğndkrdz I+=k$ Uwıuz Kuzınpuz İuğy ?uğındpuğndkrdz
*ĞKNYTIR-KĞUFSUKNLNCR
RDĞNLNCR
*ÜZUMUZ ÇCRBMZŞĞ
1050-1063 1041 1139 1037-1138
I+=k$ İşduz İfuog+plnd
1021
I+=k$ Nd)nd= T+ökndğ=
1022
?uğındpuğndkrdz
ANÜŞMUZ ARDUZENDKRDZZŞĞ İUUKOG USUKTS-VUSUKTS
1019 1101-1102-1103
I+=k$ Uğus Hu=gğog I+=k$ Uğsşzum Sş,uındğşuz
>PUWRZ ARDUZENDKRDZZŞĞ
1020
1050-1063
I+=k$ Htlrzıu Subulg
1053
I+=k$ Stastı *öuz ?r=r
1054
?uğındpuğndkrdz
1056 - 1057
?uğındpuğndkrdz
1409 - 1416
I+=k$ Au=uz İndrvstö ?uğındpuğndkrdz
1044 1050-1063
I+=k$ Zbuz Vrlrzmrğ+plnd^ I+=k$ Sndğuı ÜndwndsOnd^ I+=k$ Crlhtğ Htğhtğşuz^ I+=k$ Udşıri Vty=rzlr^ I+=k$ Lrıu Vrktlr
203
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 203
11.10.2016 11:31:53
AMBAR ARŞİV BİLGİ İŞLEM BİYOMEDİKAL Medikal ve Elektronik Kademe Srm. ÇAĞRI MERKEZİ ÇAMAŞIRHANE ECZANE GÜVENLİK HALKLA İLİŞKİLER HASTA HİZMETLERİ İNSAN KAYNAKLARI İŞYERİ HEKİMLİĞİ KALİTE BİRİMİ KANTİN MEDİKAL MUHASEBE MUHASEBE MUTFAK MÜHENDİSLİK PERSONEL ŞEFLİĞİ
TEKNİK BİRİMLER
HOUSE KEEPER TEMİZLİK HİZMETLERİ
VEZNELER
YEMEKHANE
BİRİMLER
Birim Sorumlusu Medikal Ambar Birim Sorumlusu Birim Sorumlusu Birim Sorumlusu
Çamaşırhane Terzihane Ecz. Makruhi Çilingiroğlu Eczane Ana Kapı Otopark Kapısı İzleme Odası Birim Sorumlusu Birim Sorumlusu Birim Sorumlusu İşyeri Hekimi İşyeri Hemşiresi Birim Sorumlusu Eğitim Hemşiresi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Cafe Medical Birim Sorumlusu Müdür Birim Sorumlusu Diyet Mutfağı Elektrik Mühendisi İnşaat Mühendisi Personel Şefi Boyahane Elektrik Atölyesi Kazan Dairesi Marangozhane Tesisat ve Demirhane Atölyesi
Alen Uluk Arman Nalçacıer Cevat Yazıcı Sayat Çınar Arman Nalçacıer Ekrem Çır
Madlen İnal Alin Şarklı Sevan Karatoprak Dr. Lida Çiteli Demet Sökün Pınar Tekneci Demet Sükün Pınar Tekneci Mesut Caba Maryam Malhasoğlu Gültekin Karabulutlu Nurhayr Ahbap Mari Hergel Serkis Küzel
Saliha Paksoy Sevgi Güventepe Toros Özhallaçyan
Birim Sorumlusu Müdür Danışma Zemin kat I. Kat Yatış-Çıkış Veznesi Selviyan Salonu
HUZUREVLERİ
Huzurevleri Sorumlu Müdürü Anita Ösme Doktor Odası Bilek Huzurevi Erkek Huzurevi - Karamanukyan-Balyan Hintliyan - Taş Huzurevi Kadın Huzurevi - Karamanukyan-Balyan Kazancıyan - Yerganyan Huzurevi - Hemşire, Mutfak
717 779 762 764 745 777 640-695 721 731 702 703 733 727 715 1007 1006 1031 558 558 761 682 681 707 1011 757 718 704 728 701 758 687 714 710 708 712 769 674 1008 1059 1001-1002-1058 1161-1162 1009-1010 709
677 564 665 562 565 563 568, 569
Özçelik Huzurevi
567
ZİBEÇ İdare Sekreterlik Terapi Havuzu Uygulama Sınıfı Yemek Salonu
Gülfidan Övüç Natali Özkaya
709-698 734-735 696 689 694
YARDIMCI KURULUŞLAR EMLAK KOMİSYONU
Din Görevlisi Sendika Odası Sekreterlik
719 713 672-673
204
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 204
11.10.2016 11:31:54
ŞZKUMUXNWJZŞĞ USÇUĞ UĞ:RD IŞPŞMUINDUMUZ ÇCBMUMUZ-MŞZİUÇUZUMUZ
Çuczr huıui.uzuınd Çcbmumuz usçuğ Çuczr huıui.uzuınd Çuczr huıui.uzuınd Çuczr huıui.uzuınd
Ultz Ndlnd= Uğsuz Zulvuogtğ Otfuk Şuögog İuwuk Vgzuğ Uğsuz Zulvuogtğ
Çcbm$ şd Şlş=ı$ suiz$ huıui.uzuınd
T=ğts Vgğ
777
MUZVR MŞEĞNZ LNDUJ?UINDZ EŞPUĞUZ UHUANFNDKRDZ AUİUĞUMNDKŞUZ AŞI MUHŞĞ ARDUZEZŞĞND ;UXUWNDKRDZ SUĞEMUWRZ UPÇRDĞZŞĞ ÜNĞ;UIŞPRR ÇCBMNDKRDZ NĞUMR ÇUCRZ ?UZKRZ ÇCBMUMUZ AUSUĞUMULNDKRDZ INSUĞUMULNDKRDZ :NAUZNJ OUĞIUĞUÜRINDKRDZ HUBI*ZTNDKŞUZ FUĞV$
KT?ZR? ÇUCRZZŞĞ
AUNDÖ ÜRYGĞ SU?ĞNDKŞUZ ;UXUWNDKRDZ
UĞMPUMULZŞĞ
OUBUĞUZ
Lnduj=uındz Eşğqumr işzşum Eşp$ Su=ğndar Vrlrzmrğ+plnd Eşpuğuz Suwğ endx Muxuıuz endx Erıuğmndsr işzşum Çuczr huıui.uzuınd Çuczr huıui.uzuınd Çuczr huıui.uzuınd Ünğ,uışprr Çcrbm Ünğ,uışprr çnwc =nwğ Huıui.uzuınd Ndindjuznp Uduü çnwc =nwğ Fuğumr iındünds Stır=ul iğouğuz Çuczr huıui.uzuınd Iz+ğtz Çuczr huıui.uzuınd İzzeumuznzr .nauznj Şlşmığumuzndkşuz ouğı$ Brzndkşuz ouğıuğuütı Hubı+ztndkşuz ız+ğtz Zşğmuişzşum Şlşmığumuzndkşuz uğaşiı$ Mukiuwuındz Uıupquünğ,uğuz Şğmukr şd muösu,$ uğaşiı$ İulrau Çuüinw Çuczr huıui.uzuınd Iz+ğtz :nğağeuınd Zmndpuwrz wuğm Uxu<rz wuğm Şl= şd sndı=r uğmpumul İtlfrşuz iğua
717 779 762 764 745
Suıltz Rzul Ulrz Buğ=g İşduz Üuğuk+yğu= I+=k$ Lrıu Vrltlr Itstk İt+=rdz Ygzuğ Kt=ztor Itstk İrd=rdz Ygzuğ Kt=ztoro Sşindı Ouhu Suğrus Sul.ui+plnd Mrdlkt=rz Üuğuhndlndklnd Znğuwğ Uahuh Suğr Atğmtl İuğüri Mrdötl
İtfmr Mrdftzktyt Knğni T+öaulluoşuz
640-695 721 731 702 703 733 727 715 1007 1006 1030 558 558 761 682 681 707 1011 757 715 704 728 701 758 687 714 710 708 712 769 674 1008 1059 1001-1002-1058 1161-1162 1009-1010 709
AUZÜİIUINDZŞĞ Auzüiıuındzşğnd Hıi.$ şd ız+ğtz Uzrku T+ist Çcbmr işzşum Hrlt= Auzüiıuğuz Uwğşğnd Auzüiıuındz- Üuğusuzndmşuz-Hulşuz Mzn<umuz Auzüiıuındz-Üuğusuzndmşuz-Hulşuz Arzelşuz - Kub Üuöuzoşuz-Şğmuzşuz Auzüiıuındz-Çnwc =nwğ Üuöuzoşuz-Şğmuzşuz Auzüiıuındz-:nauznj Arzelşuz - Kub Auzüiıuındz T+övtlr= Auzüiıuındz
677 564 665 562 563 565 568 569 565 567
ÖRHTV Fuğvndkrdz ?uğındpuğndkrdz Euğsuzndsr uduöuz Ünğ,ueğndkşuz euiuğuz Oubuiğua
Mrdl)rıuz T+frdv Zukulr T+öüuwu
709 - 698 734 - 735 696 689 694
*ÜZUMUZ SUĞSRZZŞĞ MULNDU;NJ WUZQZU:NDSÇ
Anüşdnğumuz Uğasrndkşuz İşzşum ?uğındpuğndkrdz
719 713 672-673
205
Eylül Ekim 2016-ermenice bölümü.indd 205
11.10.2016 11:31:54
Yedikule
Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı
ZAKİRBAŞI SOKAK NO.32 34020 KAZLIÇEŞME - İSTANBUL TEL: 0212 582 50 50 PBX FAKS 0212 547 11 21 www.surppirgic.com
BU SÜRELİ (YAYGIN) YAYIN PARA İLE SATILMAZ
Mayıs-Haziran 2015.indd 196
12/06/15 09:18