Abdi İpekçi Spor Salonu
E5 Çevreyolu Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı
MARMARAY KAZLIÇEŞME İSTASYONU (100 metre)
Kazlıçeşme
Sahi lyol u
Taksim - Eminönü
MARMARA DENİZİ
Bakırköy Atatürk Airport
Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı Zakirbaşı Sokak No: 32 Kazlıçeşme 34020 İstanbul (Kazlıçeşme Marmaray İstasyonu’na 100 m.)
SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ VAKFI YÖNETİM KURULU MUTLU YILLAR DİLER
SURP PIRGİÇ SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ AYLIK DERGİSİ KURULUŞ: SÂLNAME OLARAK 1900-1910 ve 1924-1949 AYLIK DERGİ 1949 SONRASI SENE 69 NO: 821- 822 Kasım - Aralık 2018
SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ VAKFI AYLIK DERGİSİ SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ VAKFI YÖNETİM KURULU ADINA SAHİBİ
BEDROS ŞİRİNOĞLU SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ MIGIRDİÇ SERTŞİMŞEK GENEL SEKRETER MARKRİT ARSLAN ERMENİCE BÖLÜM ve MAKALELER SİRVART MALHASYAN GRAFİK TASARIM
Sevgili okurlar; Bir yılın daha bitişine, yenisinin ise başlangıcına tanıklık edeceğimiz günleri yaşıyoruz. Her yıl olduğu gibi geçtiğimiz yıl da yönetim kurulumuz, sağlık ekibimiz ve tüm çalışanlarımızla halkımıza en iyi hizmeti vermek için, elbirliğiyle çalıştık. Hastanemizi tıp alanındaki en son yeniliklerle ve teknolojik ekipmanla donatmak ana hedefimiz oldu. Özellikle tıp alanındaki gelişmeleri yakinen takip ederek, onları kendi bünyemize entegre etmeye gayret ettik. Ayrıca, hastanemizin fiziki açıdan en iyi hizmeti verebilmesi için, gereken güncellemeleri yapmaktan da kaçınmadık. Tüm bu gayretlerimiz neticesinde, 2018’de hedefimize ulaşmış olmanın haklı gurur ve sevincini yaşıyoruz. Önümüzdeki yıl da aynı hedef doğrultusunda, hastanemizi geliştirmek için elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz. Bu konuda sizlerin de desteklerini her zaman beklemekteyiz.
TEO AJANS YÖNETİM YERİ Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Zakirbaşı Sok. No:32 - 34020 Kazlıçeşme - İstanbul 0850 811 50 52 Faks 0212 582 69 91 BASIM Teo Ajans - 2018 Mahmutbey Mah. Taşocağı Cad. Ağaoğlu My Office 212 Residence
Hastanemiz, sağlık hizmetlerinin yanı sıra, yayınlamakta olduğu “Surp Pırgiç” dergisi aracılığıyla, faaliyetlerini ve tüm gelişmeleri cemaatimizle paylaşmaktadır. Bu paylaşımın yanı sıra, kültürel bilgiler içerikli sayfalar yoluyla, tıp alanında ve benzer sahalarda okuyucularını aydınlatmaya gayret etmektedir. Önümüzdeki yıl da benzer içerikli yayınlarla, yeni yüzleri ve konuları sizlerle buluşturmaya gayret edecektir. Yeni yıla girerken, cemaat üyelerimize, sağlık personelimize, hastane yardımcı kollarına ve tüm çalışanlarımıza sağlık, esenlik, başarı dileklerimizi sunarız.
No:3 Kat:9 Ofis:140
Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı Yönetim Kurulu
Bağcılar / İSTANBUL 0212 659 59 31
Yaygın Süreli Yayındır Para İle Satılmaz
4
İNDĞÇ YĞMRV USİUKŞĞK İNDĞÇ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR Arszndu, ıuğşürğ= 1900 - 1910 şd 1924 - 1949^ rçğ Usiukşğk 1949
IUĞR 69 KRD 821 - 822 Նոյեմբեր - Դեկտեմբեր 2018
İNDĞÇ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR USİUKŞĞK ՍՈՒՐԲ ՓՐԿԻՉ ԱԶԳ. ՀԻՒԱՆԴԱՆՈՑԻ ՀՈԳԱԲԱՐՁՈՒԹԵԱՆ ԱՆՈՒՆՈՎ ԱՌՏՕՆԱՏԷՐ ՊԵՏՐՈՍ ՇԻՐԻՆՕՂԼՈՒ ԽՄԲԱԳՐԱՊԵՏ ՄԿՐՏՒՉ ՍԵՐԹՇԻՄՇԷՔ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԳԱՐՏՈՒՂԱՐ ՄԱՐԳՐԻՏ ԱՐՍԼԱՆ ՀԱՅԵՐԷՆԻ ԲԱԺԻՆ ԵՒ ՅՕԴՈՒԱԾՆԵՐ ՍԻՐՎԱՐԴ ՄԱԼԽԱՍԵԱՆ ԷՋԱԴՐՈՒԹԻՒՆ ԹԷՈՄԱՆ ՄԱԹ ՎԱՐՉԱԿԱՆ ՎԱՅՐ Սուրբ Փրկիչ Ազգային Հիւանդանոց Զաքիրպաշը Փողոց Թիւ 32 - 34020 Գազլըչէշմէ - Իսթանպուլ 0850 811 50 52 Ֆաքս: 0212 582 69 91 ՏՊԱԳՐՈՒԹԻՒՆ Թէօ Աժանս-2018 Մահմուտպէյ-Թաշօճաղը Պողոտայ Աղաօղլու Մայ Օֆիս 212 Ռեզիտէնս Թիւ:3 Յարկ:9 Գրասենեակ:140 Պաղճըլար-Իսթանպուլ 0212 659 59 31
Յարգելի ընթերցողներ, Կը պատրաստուինք դիմաւորել Ամանորը։ Կը թողունք մեր ետին տարի մը եւ նոր յոյսերով կը սպասենք Նոր Տարին։ Ինչպէս ամէն տարի, այս տարի եւս Հոգաբարձութիւնս, բժշկական կազմս եւ պաշտօնէութիւնս միասնական աշխատութեամբ ջանաց լաւագոյնս սպասաւորել մեր ժողովուրդին։ Մեր հիմնական նպատակը եղաւ հետապնդել բժշկական արդի զարգացումները եւ արդի սարգաւորումով օժտել հիւանդանոցը։ Այս բոլորին առընթեր, ջանացինք բարելաւել հիւանդանոցի համալիրը։ Երբ 2018ը կը թողունք մեր ետին, մեր նպատատակէտին հասած ըլլալու արդար հպարտութիւնն ու երջանկութիւնը կը վայելենք։ Յառաջիկայ տարի եւս նոյն գիծով, պիտի շարունակենք հիւանդանոցս արդիականացնել։ Այս ուղղութեամբ կը սպասենք ձեր աջակցութիւնն ու ներդրումը։ Հիւանդանոցս, բացի բժշկական ծառայութենէ, ՝՝Ս. Փրկիչ Հանդէս՝՝ի հրատարակութեամբ, մերազն ժողովուրդին կը տեղեկացնէ մեր գործունէութիւնն ու այլ լուրեր։ Բացի տեղեկատուական պարունակութենէ, մշակութային տեղեկութիւններ, բժշկական գիտելիքներ եւս կը փոխանցուին ընթերցողին։ Յառաջիկայ տարի եւս, նման բովանդակութիւններով, կ՚առաջադրենք նոր դէմքեր ու նիւթեր ծանօթացնել։ Ամանորի սեմին, մեր համայնքի յարգելի անդամներուն, հիւանդանոցի բժշկական անձնակազմին, յարակից մարմիններուն եւ բոլոր պաշտօնէութեան կը մաղթենք յաջողութեամբ եւ առողջութեամբ լի տարի մը։
Հոգաբարձութիւն՝ Ս. Փրկիչ Ազգային Հիւանդանոցի
Պարբերական Հրատարակութիւն Անվճար է
5
Huzurevi Sakinleri İle Yılbaşı Kutlaması Հիւանդանոցի մնայուն բնակիչներու հետ Կաղանդի տօնակատարութիւն
6
Noel Babanın Huzurevi Sakinlerini Ziyareti Կաղանդ Պապայի այցելութիւնը Հիւանդանոցի մնայուն բնակիչներուն
8
Zibeç Yılbaşı Kutlaması Զիպէչի մէջ Կաղանդի տօնակատարութիւն
9
SAĞLIK
GÜNEŞ ve CİLT KANSERLERİ
Uzm. Dr. Serkis Barış Dermatoloji
Dünya sağlık örgütü güneş ışınlarına maruz kalmanın kanserojen etkisi yanında bağışıklık sistemine de olumsuz etkileri olduğunu. Bağışıklık sisteminin baskılanmasının kanserli hücrelerle mücadelede zayıf kalınmasına ve cilt kanserlerinin gelişimine sebep olduğunu belirtmektedir Bağışıklık sistemini baskılamak için gereken UV dozu güneş yanığı oluşması için gereken dozdan daha düşüktür bu durumda güneşe çıkan herkesin cilt kanseri tehlikesiyle (az veya çok değişik faktörlere bağlı olarak) karşı karşıya olduğunu söyleyebiliriz.
Bir diğer örnek ise malign melanom dediğimiz tümör eğer erken yakalanırsa tedavi edilme şansı var olan bir tümörken vücudun diğer yerlerine yayılmışsa hasta aylarla ölçülebilen bir yaşam süresiyle yetinmek zorunda kalabilir.
Cilt kanseri olan kişinin kalan ömrü kanserin cinsine erken evrede teşhis edilip edilmediğine uygun tedavi yönteminin seçilip seçilmemesine lezyonun yerleşim yerine göre farklılıklar gösterir.
Benlerin cilt kanseriyle ilişkisi bazı benlerin malign melanoma dönüşme riskinin çok fazla olmasındandır. Her ben kanaması ve büyümesi mutlaka kötü anlamda olmayabilir ama benlerdeki bazı gözlemler uyarıcı niteliktedir. Eğer bir ben dairesel, simetrik, düzgün, tek renk ve 6 mm den küçükse iyi asimetrik kenarları pürüzlü birçok renk ve 6 mm den büyükse hızla büyüyorsa başka bir sebep olmaksızın kanıyorsa kötü olma şansı fazladır ve hemen hekime başvurulmalıdır.
Örnek verecek olursak tüm kanser türleri arasında en sık görülenlerden biri olan bazalyomalarda (bazo cell ca) küçük bir alanda oluştuysa hasta tam olarak tedavi edilebiliyor. Eğer geç kalınmışsa sorunlar duyu kaybından şekil bozukluğundan işlev kaybına kadar geniş bir yelpazede sorun oluşturabiliyor.
Vücudunda çok beni olanlar mutlaka bir gün cilt kanseri olacak şeklinde bir genelleme yapmak yanlıştır; ancak ailesinde malign melanom olanlarda bu kanserin gelişme riski fazladır. Bir kimsede bazalyoma gelişmişse bu kişide daha sonra başka bölgelerde bu tür kanser gelişme riski daha fazladır. Beni çok fazla olanların belirli aralıklarla hekim tarafından izlenmesi mutlaka yararlı olacaktır.
10
Düzenli beslenme sebze meyvenin bol tüketilmesi özellikle vitaminler bağışıklık sistemimizi güçlendirerek hastalıklara karşı mücadelemizde bizlere destek olur. En sık görülen cilt kanseri olan bazalyoma en çok yüz ve güneş gören bölgelerdedir.
bir alettir. Özellikle benler yönünden benleri kayıt altına alma ve düzenli aralıklarla takip etme, oluşacak değişiklikleri erkenden yakalamada bize yardımcı olur. Özellikle ailesinde malign melanom olan, çok sayıda beni olan, açık tenli güneşten kendini koruyamayan hastalarda dermatoskopi yapılması çok yararlıdır. Bir kaç fotoğrafla benlerdeki simetriyi kenarların ve renklerin durumunu ve çapını gösteren resimler alttadır.
Kısaca değindiğim gibi cilt kanserlerinin her türünde güneşin olumsuz etkilerinden korunmanın artık bir zorunluluk olduğunu kabul etmek zorundayız Güneşin ışınlarının daha dik geldiği 10:00 – 16:00 saatleri arasında güneşten kesinlikle kaçmalı uygun güneşten koruyucuları kullanmalıyız. Cilt kanserlerinde de diğer kanser türleri gibi erken teşhisin hayat kurtardığını hiçbir zaman akıldan çıkarmamalı geç kalmaktan korkmalıyız. Özellikle çocukların güneşten korunma konusunda eğitilmesi, çocuklara güneşten korunma alışkanlığının kazandırılması oldukça geniş bir yüzeye sahip olan derimizin kanserlerinden korunmamız için çok önemlidir. Cilt kanserlerinden bahsedip de dermatoskoptan bahsetmemek bir eksiklik olur. Dermatoskop ciltteki benlerin ve lekelerin sağlıklı bir şekilde takibine yarayan
11
SAĞLIK
KOLPOSKOPİ NEDİR?
Opr. Dr. Yakup Çilingiroğlu Kadın Hastalıkları ve Doğum
HPV ENFEKSİYONLARI ARTIYOR... Son yıllarda HPV enfeksiyonları ve bunlara paralel şekilde genital kanserler artmaktadır. Bu nedenle kanser taramalarında erken tanı araçlarının önemi büyüktür. Serviks (rahim ağzı) kanserleri kadınlarda meme kanserinden sonra ikinci sıklıkta görülen kadın kanserleri arasındadır. Smear testi ile serviks kanserleri erken evrelerde taranmakta ve ameliyatsız basit operasyonel işlemlerle çoğu zaman tedaviler sağlanabilmektedir. Buna rağmen PAP smear testleri, adı üstünde tarama testleri olup kanserin kesin tanısı için yeterli tanısal önemi sahip bulunmamaktadır. Smear testi sonucunda problem çıkan yani anormal smear testi sonucuna sahip kadınlara kolposkopik inceleme (kolposkopi) yapılmalıdır.
KOLPOSKOPİ NEDİR? KOLPOSKOP NEDİR?
(Resim; bir “dürbün”e benzeyen kolposkop cihazı) Kolposkopi ilk olarak 1925 yılında bir Alman hekim Hans Hinselmann tarafından, Dr. Eduard Whirts yardımı ile uygulanmıştır.
Serviks, vagina ve vulva dokularını bir büyüteç gibi genelde 4 ile 12 arasında büyüterek incelenmesine olanak sağlayan ve tarama amacıyla kullanılan aletin adına “kolposkop”, yapılan işleme ise “kolposkopi” adı verilmektedir. Kolposkopi uygulayan jinekolog hekime de “kolposkopist” adı verilir.
Kolposkop yardımı ile jinekolojik muayene masasında genital bölgede yerleşen Serviks kanserleri , Vajen 12
Kanserleri ve Vulva Kanserleri veya kanser öncüsü hastalıkları rahatlıkla ve ağrısız bir şekilde tanımlanabilir.
cihazın vizöründen genital organlar büyütülür ve incelenir. Kolposkopik uygulama
Kolposkopik inceleme ile çıplak gözle net olarak izlenemeyen küçük patolojiler tespit edilebilmekte ve daha sonra tedavileri sağlanabilmektedir. Özellikle smear testinde problem çıkması durumunda “asetik asit” sürülerek oluşan “aseto white” (beyazımtırak) alanlardan biyopsiler alınarak şüpheli lezyonların kanseröz veya pre-kanseröz olup olmadığı teşhis edilebilmektedir.
KOLPOSKOP İLE NERELERE BAKILIR? Serviks kanserleri HPV etkisi sonucunda en sık olarak servikal kanal içinde özel bir bölge olan “transformasyon zonu”ndan (transformasyon alanından) kaynaklanmaktadır. Transformasyon alanının patolojik ismi “squa- columnar junction (skua- kolumnar bileşke)” dir. Anormal smear sonucu çıkan kişilerde ilk incelenen bölgede bu transformasyon zonu yani transformasyon alanıdır. Skua - kolumnar bileşkenin net izlenememesi kolposkopik incelemenin tam olarak yapılamadığını diğer bir deyişle testin yetersizliğini gösterir. (unsatisfactory colposcopy) Daha sonra serviks (rahim ağzı) organında damarlanma artışının olup olmadığına bakılmaktadır. Damarlanma artışı kanser yönünde bir bulgudur ve biyopsi alınmasını gerektirir.
KOLPOSKOPİ KİMLERE YAPILIR? (KOLPOSKOPİ ENDİKASYONLARI NELERDİR?) Anormal PAP smear olgularında (ASCUS, LGSIL, HGSIL gibi şüpheli, hafif veya orta düzey displazi saptanan olgularda). Bu olgularda HPV enfeksiyonu etkisi zaman içinde değişimlere yol açarak kanseröz durumlara neden olabilmektedir. HPV enfeksiyonları ile ilgili bilgiler için Tekrarlayan smear testlerinde sürekli devam eden enfeksiyonu olan kadınlarda Jinekolojik muayene sonucunda serviks, vajina veya vulvanın anormal bir şekilde görülmesi durumunda kolposkopi işlemi yapılabilmektedir.
ASETO-WHİTE (ASETO BEYAZ) ALAN NEDİR? Kolposkopik inceleme sırasında serviks yüzeyine % 5’lik asetik asit solusyonu dökülür. Normal olmayan dokular asit uygulaması sonrasında beyaz olarak görülür ve bu beyazlaşan alanlardan biyopsi örnekleri alınarak kanser bulguları araştırılmaktadır. Eğer kolposkopi uygulaması uzun sürecekse her beş dakikada bir asetik asit sürülerek işleme devam edilir.
KOLPOSKOPİ NASIL YAPILIR? Kolposkopi uygulaması son derece ağrısız ve çok önemli bir işlemdir. İşlem için öncelikle kişi jinekolojik muayene masasına uzanır, daha sonra “spekulm” adı verilen aletle vajina içi görünür hale getirilir. Daha sonra vajinanın içi aydınlatılırken kolposkop yaklaştırılarak net bir şekilde
SCHİLLER TESTİ NEDİR? Bazı durumlarda jinekologun görüşü doğrultusunda serviks yüzeyine “lugol solusyonu (iyot solusyonu)” sürülerek incelemeler de yapılabilir. Serviks üzerine lugol solüsyonu sürülerek yapılan gözleme “Schiller testi” adı verilir. Lugol solusyonu sonrasında boya tutmayan (lugol negatif) yerlerden servikal biyopsi yapılarak alınan parçaların patolojiye gönderilemesi ile kesin tanı konulabilmektedir.
13
BİYOPSİ NEDİR?
ÖZET OLARAK;
Diğer durumlarda servikal biyopsi de yapılabilir... Deneyimli jinekologlar asetik asit veya lugol damlatılmasına rağmen herhangi bir patoloji izlenmese de servikal dokunun saat 12, 3, 6, 9 seviyelerinden biyopsi alarak patolojik inceleme isteyebilir.
HPV enfeksiyonları özellikle son yıllarda toplumumuzda ve tüm dünyada artmaktadır. HPV kadınlarda genital siğil, rahim ağzı kanseri, vajen ve vulva kanseri yapan viral enfeksiyondur. HPV’ye bağlı lezyonların taranmasında kolposkopi son derece uygun ve pratik bir jinekolojik tanı aracıdır. Vulva, vajina ve serviks (rahim ağzı) bölgelerinin incelenmesi, gerekli durumlarda buralardan alınan biyopsiler ile histolojik tanının erken dönemlerde konulması kadın kanserlerinin erken dönemde engellenmesini sağlamaktadır. Tüm bu nedenlerle kolposkopi jinekolojik onkoloji’de genital kanserlerin değerlendirmesinde sıklıkla kullanılan, uygulaması rahat ve pratik yöntemdir. Jinekolog Op. Dr. Süleyman Eserdağ 2011 yılında Lizbon’da HPV ile ilgili “Eurogin” kongresine katılmış olup, bu kongre bünyesinde düzenlenen bir work shop’ta “kolposkopi sertifikası” almaya hak kazanmıştır.
Biyopsi sırasında oluşabilecek küçük kanamaları engelemek için pamuk uçluya sürülen “Monsel solusyonu” veya “Gümüş Nitrat (AgNO3)” kullanılabilir.
KOLPOSKOPİ HASTA UYUTULARAK MI YAPILIR?
SERVİKAL BİYOPSİ NEDİR? Servikal biyopsi, rahim ağzı dokusundan patolojik değerlendirme amacı ile parça alınması işlemidir. Servikal biyopsi işlemi en ideal olarak kolposkopik araştırma sırasında yapılmaktadır.
Genelde hayır. Kolposkopi işlemi ağrısız bir uygulama olduğundan işlem sırasında hastaların genelde genel anestezi ile uyutulmasına gerek yoktur. Hatta işlemde ve biyopsi alımı sırasında lokal anestezi ile uyuşturmaya bile gerek duyulmamaktadır. Bazı durumlarda dokuya hafif lokal anestezi verilebilir.
SERVİKAL BİYOPSİ AĞRILI BİR İŞLEM MİDİR?
ENDOSERVİKAL KÜRETAJ (ECC) NEDİR?
Hayır. Rahim ağzı dokusu (serviks) sinir hücresi barındırmadığı için servikal biyopsi sırasında hastalar ağrı hissetmezler. Ancak bazı durularda servikal biopsi alınması sırıasında rahim kasılmasının hissedilmesi sonucunda hastalar kramp tarzı ağrılar hissedebilirler.
Kolposkopi sırasında bazı hekimlerce endoservikal bölge “küret” adı verilen kazıyıcı alet ile kazınarak endoservikal kanal içerisinden parça da alınablir. Cervikal kanal içerisinden küretaj ile materyal alınması işlemine “Endoservikal Küretaj- Endecervical Curettage” (ECC) adı verilir.
14
KOLPOSKOPİK İNCELEME SIRASINDA YAPILAN BİOPSİLERDE NE KADAR PARÇA ÇIKARTILIR?
KOLPOSKOPİ VE SERVİKAL BİOPSİ SONRASI NELERE DİKKAT ETMEK GEREKLİDİR?
Biopsi sırasında çıkarılan doku miktarları aslında son derece azdır. Bu, yapılan Schiller testi ve lugol testi ile anormal görünümlü alanlara bağlıdır.
İşlem sonrasında hastaların evlerinde dinlenmelerine gerek yoktur. Bir kaç gün süreyle gelen hafif kanamalar veya kahverengimsi vajinal akıntılar normaldir. Hastaların 15-20 gün süre ile cinsel ilişkiden uzak durmaları ve havuza girmemeleri önerilmektedir. Ayrıca hastalara işlem sonrasında doktorları tarafından reçete edilebilen ağrı kesici ve antibiotik ilaçlarını düzenli kullanmalarını önermekteyiz. Bunlar haricinde yapılacak iş, patoloji sonuçlarının beklenmesi ve jinekologlarının kendilerine uygun gördükleri izlemlere devam etmeleri uygun olacaktır.Patolojik incelemelerde problem olan veya şüpheli bulgular çıkan hastalarda smear testi ile periyodik izlemler yapılabileceği gibi konizasyon adı verilen operasyonlar da uygulanabilmektedir. HPV enfeksiyonuna bağlı kanser ve kanser öncüsü lezyonların (displazi) tedavisinde kişilerin eğer kullanıyorlarsa sigarayı kesin olarak bırakmaları önerilir.
KOLPOSKOPİ VE SERVİKAL BİYOPSİ ALIMI SIRASINDA NE TÜR RİSKLER VARDIR? Kolposkopi işleminin riskleri son derece azdır. İşlemin hafif kasık ağrısı, lekelenme tarzı kanama ve enfeksiyon haricinde belli bir yan etkisi veya riski bulunmamaktadır.
15
SAĞLIK
SİNÜZİT NEDİR?
Opr. Dr. SAİT ŞİRAZİ Kulak Burun Boğaz Uzmanı
Sinüzit isimli hastalığın ne olduğunu ve nasıl tedavi edilebileceğini anlamak için Sinüslerin ne olduğunu bilmemiz gerekir. Sinüsler yüz ve kafa kemiklerimizin içerisinde yer alan içi havalı boşluklardır.
Soluduğumuz havanın ısıtılıp nemlendirilmesine yardımcı olur. Sinüsler normal salgı (mukus) oluşturan burun, sisteminin bir parçasıdır. Normal olarak burun ve sinüsler günde yaklaşık olarak yarım litre mukus salgılar. Üretilen mukus burun örtüsü (mukoza) üzerinde hareket ederek toz parçacıklarını, bakterileri ve diğer havayla taşınan partikülleri süpürür ve yıkarlar. Daha sonra bu mukus geriye boğaza süzülür ve yutulur. İçindeki parçacıklar ve bakteriler mide asidi tarafından parçalanır. Birçok insan bunun farkında değildir çünkü normal bir vücut fonksiyonudur.
Bu sinusler: • Maksiller sinüsler (üst çenede burnun her iki tarafında) • Frontal sinüs (alında kaşların üstü) • Etmoidal sinüs (burun kökü arka üst kısmında) • Sfenoid sinüs (kafatası tabanında) olarak sınıflandırılır. yeni doğmuş bir bebeğin bile çok küçük olsa dahi sinüsleri vardır. Başlangıçta nohut büyüklüğünde olan bu boşluklar burnun içinden yüz ve kafatası kemiklerinin içine doğru genişler ve erişkinlik çağına kadar da büyümeye devam eder. İlginç olarak çeşitli görüşler öne sürülmesine rağmen sinuslerin fonksiyonları tam olarak anlaşılamamıştır fakat bilinen fonksiyonları arasında Sinüslerimizin bilinen önemli görevleri salgıladıkları salgı ile bütün üst solunum yollarını sürekli temizlemektir. Ayrıca sinüsler vücut ağırlığımızın sekizde birini oluşturan başımızı hafifletir. Tat ve koku alma duyumuzu güçlendirir. Başımıza dışardan gelen darbelerde beynimizi ve gözümüzü korur. Sesimizin bize özgü rengini oluşturmaya yardım eder. 16
Sinüzit nedir?
Sinüzitin belirtileri nelerdir?
1- Yapısal sebepler, eğik burun orta bölmesi, kırık burun, polipler, tümörler, 2- Çevresel sebepler, sigara dumanı, soğuk algınlığı, alerjiler, kirli hava, kuru hava vs. 3- Doğuştan kaynaklanan sebepler, bağışıklık bozuklukları, astım trıadı.
Eğer bu belirtiler 3 aydan kısa süredir var ise akut sinuzit, 3 aydan uzun süredir var ise kroik sinuzitten bahsedilir.
Tıpta kelimelerin sonuna konulan “-it” eki enfeksiyon veya enflamasyonu tanımlar. Dolayısıyla sinüzit, sinüslerin enfeksiyonu veya enflamasyonudur. Çok basit bir şekilde sinüslerimizin iltihaplanmasına sinüzit diyoruz. Sinüslerimizin iltihaplanmasına birçok faktör neden olabilir. Bu faktörleri üç kategoriye ayırabiliriz:
Sinüzit kendini çeşitli belirtiler ile gösterir.. bunlar : - Burun tıkanıklığı - İltihaplı Geniz akıntısı - Yüz ve Baş ağrısı - Koku alma bozukluğu - Ateş - Öksürük Bunlardan ilk üçü genel olarak bütün sinuzit vakalarında görülmektedir. Aynı zamanda 10 günden fazla süren Soğuk algınlığı şikayetlerinde de sinüzit akla gelmelidir.
Sinüzit Tanısı nasıl konulur?
Bu nedenler ne olursa olsun, çoğu durumda ortak tetikleyici duruma yol açmasıdır: Sinüslerin buruna açıldığı kanallar tıkanır. Kanallar tıkanınca sinüslerimizin ürettiği salgılar sinüs içinde birikir. Bunun üzerine burada bakterilerin (veya mantarların ) üremesiyle Sinüzit dediğimiz hastalık tablosu ortaya çıkar. Sinüslerin içi iltihabi sarı yeşil renki iltahabi sıvılar ile dolar. Ve bu iltihabi sıvılar sinüs dışına taşarak genzimize akmaya başlar..
Belirtilen semptomların varlığında hastaya direkt bakı veya endoskopik olarak yapılan muayene ile sinuzit tanısı koulabilir. Bununla birlikte gerektiğinde Konvansiyonel grafiler eski sıklıkta kullanılmasada bazı hastalarda yararlı olabilir. Bilgisayarlı tomografi günümüzde sinuzit tanı ve tedavisinde en yaygın olarak kullanılan ve cerraha yararlı bilgiler veren görüntüleme yöntemidir. MRI ise daha çok burun ve sinus tümörlerinin tanı ve tedavi planlamasında kullanılmaktadır.
17
Tıbbi tedaviye cevap vermeyen 3 aydan daha uzun sürmüş yani kronikleşmiş hastalarda cerrahi tedavi uygulanması gerekir. Cerrahide amaç iltihaplı sinuslerin boşalma deliklerinin açılması ve gerektiğinde iltihapli dokuların uzaklaştırılmasıdır. 19. yy da “ hastayı zor öldürmenin kolay yolu” olarak tanımlanan ve karmaşık sinus anatomisi nedeniyle çekinilen sinüs ameliyatları 2. yy da büyük ilerleme kaydertmiş ve 1970 lerden itibaren endoskopların kullanılmaya başlanmasından sonra yeni bir döneme girmiştir Günümüzde sinüzit cerrahisi genel olarak endoskopik olarak yapılmakta, Fonksiyonel Endoskopik Sinüs Cerrahisi (FESS) olarak isimlendirilen bu cerrahi prosedürler bütünü hastalıkların çözümünde uygulanan basit bir teknikler. Sonuçlar oldukça başarılıdır. hastanın burun deliklerinden girilmekte, hastanın yüzünde herhangi bir kesi uygulanmamaktadır.
Sinüzitin komplikasyonları
Sinüzit 19. yyda tedavisi zor ve komplikasyon oranı yüksek bir hastalık olarak biliniyordu. Yüz yapıları göz ve beyin ile olan yakın komşuşukları ibedeniyle günümüzde nadir de olsa sinüzit komplikasyonlarına rastalamak mümkündür. Bu komplikasyonlardan en sık görülenleri:
• Allerjiniz varsa bunu kontrol edin. Soğuk algınlığı olduğunuz zaman buharla nemlendirici kullanın. Yatağınızın baş tarafı daha yükseltilmiş bir şekilde uyuyun. Dekonjestanlar kullanılabilir ancak içlerindeki kimyasal maddeler adrenalin gibi etki gösterebileceğinden yüksek tansiyonu olanlarda riskli olabilir. Aynı zamanda bunlar uykusuzluğa neden olan uyarıcıdırlar. Kullanmadan önce doktorunuza baş vurun. • Burnunuzu tahriş eden kirleticilerden, özellikle sigara dumanından uzak durun. • Dengeli beslenin, düzenli egzersiz yapın. • Enfeksiyonu olduğunu bildiğiniz insanlarla ilişkilerinizi sınırlamaya çalışın bu olmuyorsa bir takım önlemler alın (el yıkamak, ortak havlu ve önlük kullanmamak). • Birçok reçetesiz sinüs ilacı satılmaktadır ancak uygun bir tanı koyulmadan bunları kullanmak doğru değildir. En uygunu sizi muayene eden ve sizin şikayetlerinizi bilen doktorunuzun verdiği ilaçları düzenli kullanmaktır.
- Menenjit (beyin zarlarının iltihabı) - Beyin absesi - Orbitial (göz çukuru) enfeksiyonlar - Fasiyal sellülit (yüz cildinin iltihabı) tir
Sinüzitin tedavisi
Eski dönemlerde öldürücü olarak bilnen sinuzit gelişen tıp ile birlikte genel olarak bu tanımlamadan çok uzaklaşmıştır. Günümüzde sinuzit için 2 tedavi seçeneği bulunmaktadır… 1- Tıbbi tedavi 2- Cerrahi tedavi Sinuzit %90 oranında tıbbi tedaviye cevap verir. Antibiyotikler bu amaçla kullanılan temel ilaç grubudur. Tedavi süresi cerrahın önerdiğinden kısa tutulmamalıdır aksi takdirde olay kronikleşir ve cerrahi müdahale ile tedavi oranı artar. Başağrısı ve burun tıkanıklığı kısa sürede düzelirken öksürüğün ortadan kalkması daha ileri dönemde olur.
18
GENEL BİLGİLENDİRME AMAÇLI
ÜCRETSİZ SEMİNERLERİMİZ Detaylı bilgi: www.surppirgic.com - 0850 811 50 52
19
ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ ԿԻՆԵՐ ԱԶՈՒԻԹԱ ԾԱՆՕԹ՝ ԲՈՐՈՏՆԵՐՈՒ ՀԱՄԱՐ Գ. ԴԱՐՈՒՆ ՀԻՄՆԱԾ ՈՒՐԿԱՆՈՑՈՎ Կը ներկայացնենք Տօքթ. Վահրամ Յ. Թորգոմեանի կողմէ ՝՝Հայ Բժշկական Պատմութեան Համար՝՝ խորագրով, 1909ին գրի առնուած հետաքրքրական յօդուածը ուր կը պատմուի Գ. դարուն ապրած եւ իր կեանքը ուրուկներ բժշկելու նուիրած, անոնց համար Ուրկանոց հիմնած Ազուիթան։
ուժգնապէս բաբախած է, թէ ան եղած է թշուառ ցաւագարներու հզօր սփոփիչ, անտէր անտիրական հիւանդներու բժշկուհի, ուստի՝ կատարած է դարմանական խիստ գնահատելի դեր մը: Ազուիթա, հեռու արդէն մենէ, յետախաղաց 1600 եւ աւելի տարիներու ետին, բժշկական նշանաւոր գործի մը իբրեւ հիմնադիրը, կենդանի է միշտ, յօրինած ըլլալով կարեւոր դրուատիք մը Գ.Դարու Հայ բժշկական պատմութեան:
Ազգային պատմութեան ներկայացուցած հին դէմքերուն մէջ բարեպաշտուհի կին մը իմ մասնաւոր ուշադրութիւնս է միշտ գրաւած. Անոր գթասիրական, աղքատախնամ մէկ գործը, զիս՝ իբրեւ բժիշկ այնչափ շահագրգռած է, որ յաճախ՝ փորձուած եմ միտիլ, անոր անունովը զարդարելու հայ բժշկական պատմութեան անփառունակ էջերն անցեալին:
Անոր համար կ՝աւանդուի, թէ հալածական ախտաւորներ որոնք բորոտներ ըլլալու էին, կը ժողվէր, եւ յատուկ պատսպարանի մը մէջ, զոր իւր իսկ ծախքով ու հոգածութեամբ կանգնած էր հովանաւոր ու հովասուն ջուրի մը քովիկը, կը խնամէր զանոնք, եւ անձամբ կը հսկէր անոնց, առանց քաշուելու վէրքերու ազդեցութիւններէն, առանց գանելու թարախոտ մարմիններու գարշահոտութիւններէն, ինչ եզական մարդասիրութիւն, ինչ օրինակելի առաքինութիւն…
Այդ կինն է Ազուիթա, ապրած Գ. Դարու վերջերը. Թէեւ Հելլենածին կ՝ըսուի այն, բայց ամուսինն էր Սալահունեան Սուրէն Հայազգի իշխանին եւ մայրիկը՝ Ս. Թէոդորոս Սալահունեցի Քրիստոսանուէր Հայ նահատակին: Ազուիթա, իմ իտէալ պաշտելիս եղաւ այն օրէն, երբ առաջին անգամ լսեցի, աղքատ հիւանդներու համար հիմնած անոր մէկ հաստատութեանը մասին, եւ կարդացի այն հիասքանչ ներբողեանը, զոր Հ.Ղ.Վ. Ալիշան իր Յուշիկներուն մէջ նուիրած է Ազուիթայի յիշատակին:
Բժշկական խնամքներըը զորս հայթայթած է խեղճ ախտաժէտներու, կենսապահ դարմանները՝ զորս մատուցած է խոցոտ գոսոտներու, չքնաղ մեծութեան մը մէջ կը դնեն զինքը, եւ ասոր համար է որ վաղուց իղձ մը ունեցած եմ այդ բուղխսիրտ կինը բժշկապատմական կարեւոր դէմք մը նկատել:
Անմիջապէս զգացի, թէ այդ կնոջ սիրտն հէգ ախտաւորներու համար
* * *
20
Ս.Լուսաւորիչէն, Ս. Ներսէսէն տարիներով առաջ էր, դէպի 260-270 տարիներուն մէջ, որ Ազուիթա գեղեցիկ գաղափարը կ՝ունենայ մասնաւոր յարկի մը ներքեւ պահելու այն հիւանդները եւ ախտաւորները՝ այսինքն ուրուկները, որոնք մարդկային բարեսիրտ ու խուժդուժ անգթութեան գերի, անոր թշնամանքին անարգանքին նշաւակ, հալածական կը փախչէին, եւ աստանդական թշուառ վիճակի մէջ, լեռներու կուշտը, փապարներու խորը կ՝անցունէին իրենց անսուաղ կեանքը, հեռու իրենց նմաններէն, մօտիկ իրենց չնմաններուն՝ անասուններուն:
Տօքթ. Վահրամ Յ. Թորգոմեան Ազուիթա տիկինը Հայուհի ընդունելով, անոր մարդասիրական շատ սովորական մէկ գործը ես իբրեւ բժշկական շատ կարեւոր ձեռնարկ մը համարիմ, եւ ըստ այնմ կը յանդգնիմ Հայ բժշկական պատմութեան ալ էջերը բանալ՝ անոր հիւրնկալ։ Ներող թող ըլլան ինձ այո, նկատի առնելով՝ որ Ազուիթա թէեւ Հելլենածին, բայց այնչափ սերտ սիրով կապուած էր Հայուն, եւ այնչափ ջերմ համակրանքով շաղկապուած էր Հայութեան ու շաղախուած հայութեամբ, զի անկարելի է օտարուհի զայն ենթադրել, ուրեմն ինչու անոր աղքատախնամ արարքը, մարդասէր ազնուութիւնը բժշկական չըսել, եւ անով չպճնել Հայ բժշկական պատմութեան աղքատիկ էջերը:
Ազուիթա առաջինը կ՝ըլլայ, որ կը յաջողի այնպիսի խղճալիներու համար հաստատել առանձին ապաստարան մը, յատուկ դարմանատուն մը, ՈՒՐԿԱՆՈՑ մը: Հայաստանի ամենէն առողջարար ու սիրուն մէկ վայրին մէջ, Արբեհուտ կոչուած աղբիւրին քով, ուրկէ քիչ մը հեռու Թղագարակ աւանին մէջ կ՝ապրէր ինքն ալ իւր ախտաւոր զաւկին՝ Թէոդորոսի հետ: Շնորհիւ Ազուիթայի, ուրեմն Ուրկանոցի կամ Բորոտանոցի հաստատութիւնը մեր մէջ, այդչափ հին կրնանք համարել, մինչ բժշկական պատմագիրներ դեռ այսօր կը գրեն, թէ Եւրոպա հազիւ Ժրդ. դարուն սկսած է ունենալ ուրուկներու մասնաւոր հիւանդանոցներ, ուրկանոցներ:
Ազուիթա Հայուհին, կը կրկնեմ հիմնադիր եղած է Ուրկանոց անունով ճանչցուած, բորոտներու յատուկ Դարմանատունի մը, մեծ է ապաքէն իր
Մեր պատմութեան անաչառ քննադատներ թող ներող ինձ ըլլան, որ այսօր 21
դերը, թշուառութեան դարմանումի մէջ մեծ բաժին ունի. հետեւաբար մեծապէս պատուաբեր է ան այսօր Հայ իգական սեռին, երբ այդչափ կանուխ հեղինակ կը հանդիսանայ այնպիսի օգտակար ձեռնարկի, որ արդի գիտութեան ամենախիստ եւ ամենակարեւոր պահանջներէն է: Եթէ Եւրոպայի արդի բժշկապատմական հնախոյզ ընկերութիւններն այս մասին տեղեկութիւն առնէին, արդեօք որչափ մեծ հաճոյքով եւ որքան մեծ պատիւով ՝՝Ազուիթա՝՝ անունն իրենց Տարեգրութիւններուն մէջ պիտի գրէին:
շահեկանութիւն պիտի գրգռէին այսօր: *** Ազուիթա, ինձ համար Գ. Դարու Հայ բժշկութեան մէկ անմահ վկայուհին է՝ իւր հիմնած Հիւանդանոցով. Անոր վրայ հարեւանցի խորհրդածութիւն մը բաւ իսկ է ըսելու, թէ Ազուիթա մայր եղած է մեծամեծ բարերարութիւններու, որոնք երախտապարտ յարգանքով պէտք է միշտ յիշուին Հայ բժշկութեան մէջ: Քանի քանի ուրուկներ առողջացան արդեօք, որչափ թշուառներու ցաւերն ամոքեցան, վտարանդի ախտաժէտներու քանիներն արդեօք կեանք վերստացան Ազուիթայի սրտաբուխ առատաձեռնութեան շնորհիւ…:
*** Ազուիթայի բարեգործական Հաստատութիւնն ինձ վստահաբար ըսել կու տայ, թէ Գ. Դարուն, թերեւս եւ շատ աւելի հին ատենները Հայաստանի մէջ բորոտութեան ախտին փոխանցիկ ըլլալը գիտցուած, ճանչցուած իրողութիւն մըն էր, մինչդեռ 20րդ. Դարուս բժշկական աշխարհի գիտնական վիճաբանութիւնները դեռ չեն կրցած վերջնականապէս լուծել այդ խնդիրը:
Ես շատ ուրախ եմ որ նախկին Հայ բժշկական պատմութեան ամենաթանձր խաւարին մէջ Հայ Տիկինի մը ձեռքով կը պլպլայ լոյս մը՝ շատ փոքրիկ արդարեւ եւ աղօտ, բայց լոյս մըն է վերջապէս՝ որ կրնայ լաւ առաջնորդ մը ըլլալ եւ օր մը ցոյց տալ մեզի բժշկական աւելի ընդարձակ ծանօթութիւններ, բժշկական աւելի առատ տեղեկութիւններ, եթէ հետազօտութիւններ շարունակուին այդ ուղղութեամբ: Պատիւ Ազուիթայի…:
Բորոտութեան փոխանցկութիւնը ճանչցուած ըլլալու էր արդէն Հայերուն մէջ, որ անկէ վարակուած հիւանդներու բնակութիւններէ, կեդրոններէ շատ հեռու տեղուանք կը պահուէին եւ կը դարմանուէին առանձին:
ՏՕՔԹ. ՎԱՀՐԱՄ Յ. ԹՈՐԳՈՄԵԱՆ
Այդ հին ժամանակներու մէջ անպատճառ գոյութիւն ունենալու էր նաեւ մեր մէջ, տոհմային բնիկ բժշկութիւն մը, բորոտութեան ախտին դէմ մասնաւոր դեղ ու դարման, որ հարկաւ Ազուիթայի շինել տուած Դարմանատունին մէջ կը գործածուէր: Շատ հետաքրքրական է արդարեւ գիտնալ, թէ ինչ էին այդ դեղերը, ինչ բորոտաբոյժ դարմանները. Անոնց յայտնութիւնը բժշկական գիտութիւններու պատմութեանը մէջ, որքան մեծ 22
ՄԵՐ ԱՊՐՈՂ ԱՐԺԷՔՆԵՐԸ ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՅԻՆ ԱՍՏՂԱԳԷՏ ՓՐՕՖ. ՏՔԹ. ՅԱԿՈԲ ԹԷՐԶԱՆ Փրօֆ. Տքթ. Յակոբ Թէրզան ծնած է 31 Հոկտեմբեր 1927ին Իսթանպուլ: 1945ին Կեդրոնական Ազգային Վարժարանէ շրջանաւարտ ըլլալէ յետոյ նոյն շրջանին մուտք կը գործէ Իսթանպուլ Համալսարանի Գիտական Ֆաքիւլթէյի Թուաբանական Բաժին:
YAŞAYAN DEĞERLERİMİZ ULUSLARARASI ÜNE SAHİP ASTRONOM
Կը վկայուի 1949ին Աստղագիտութեան բաժնէն: Մասնագիտութիւնը կ՝աւարտէ 1965ին Լիոնի Համալսարանին մէջ: 1967-1998 թուականներու միջեւ կը պաշտօնվարէ Լիոնի Աստղադիտարանին մէջ: 1980ին կը ստանայ Փրօֆէսէօրութեան տիտղոս:
PROF.DR. HAGOP TERZAN Prof. Dr. Hagop Terzan 31 Ekim 1927 tarihinde, İstanbul’da dünyaya gelmiştir. 1945 yılında Karaköy’deki Getronagan Ermeni Lisesi’nden mezun olduktan sonra aynı yıl İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik bölümüne girmiştir. 1949 yılında Astronomi Bölümünden mezun olan Prof. Terzan, doktorasını 1965 yılında Lyon Üniversitesinde tamamlamıştır. 1967-1998 yılları arasında Lyon Rasathanesi’nde görev yapmış, 1980 yılında ise Profesörlük unvanı almıştır.
Թէրզանի կողմէ յայտնաբերուած աստղային խումբերը կը կրեն իր անունը: Յայտանբերած է Թէրզան 1 էն մինչեւ Թէրզան 11 անուանուած նոր աստղային խումբեր: Իր յայտնաբերութեանց մէջ տեղ կը գրաւեն 14 աստղային խումբի մէջ 710 նոր ասղ, 158 նէպուլա, 124 կալաքսի: Փրօֆ. Յակոբ Թէրզան պարգեւատրուած է զանազան մրցանակներով եւ շքանշաններով: 1977ին Ֆրանսական Աստղագիտական Ընկերութեան կողմէ տրուած է Հէնրի Ռէյ մրցանակը: 1979ին Ֆրանսայի Կրթական Նախարարութենէն կը ստանայ զանազան մրցանակներ: 1988ին Ֆրանսական Գիտութիւններու Ակադեմիայի կողմէ արժանի կը տեսնուի Գօրօնա մրցանակին:
Terzan tarafından keşfedilmiş yıldız kümeleri onun adını taşımaktadırlar. Terzan 1’den Terzan 11’e kadar adlandırılmış olan yeni yıldız kümelerini keşfetmiştir. Keşifleri arasında 14 yıldız kümesi içinde 710 yeni yıldız, 158 dağınık nebula (bulutsu), 124 galaksi bulunmaktadır. Prof. Hagop Terzan çeşitli ödül ve nişanlara onurlandırılmıştır. 1977 yılında Fransız Astronomi Cemiyeti tarafından Henry Rey ödülü, 1988’de ise Fransız Bilimler Akademisi tarafında Corona ödülüne layık görülmüştür. Ermenistan Cumhuriyeti de kendisini 28 Mayıs 2013 tarihinde Ananya Şiragatsi Madalyası ile ödüllendirmiştir. Bu madalya Ermenistan Cumhurbaşkanının izniyle, bilimsel çalışmaları ile bilim sahasında öne çıkmış kişilere verilmektedir.
Փրօֆ. Տքթ. Յակոբ Թէրզան, Հայաստանի Հանրապետութեան կողմէ ալ 28 Մայիս 2013 թուին կը պարգեւատրուի Անանիա Շիրակացի Շքանշանով։ Այս շքանշանը, Հայաստանի Նախագահի հրամանաւ կը շնորհուի այն անձնաւորութիւններուն որոնք գիտութեան մէջ իրենց գիտական աշխատանքներով յայտնի դարձած են։
Ermeni kilisesinde diyakoz olarak da hizmet etmiş olan Prof. Dr. Hagop Terzan halen Fransa’da ikamet etmektedir.
Թէրզան որպէս սարկաւագ ծառայած է Հայ Եկեղեցւոյ մէջ եւ ներկայիս կը բնակի Ֆրանսա:
23
ԻԶՄԻՐԻ ԱՌԱՋԻՆ ՎԿԱՅԵԱԼ ՀԱՅ ԲԺԻՇԿԸ ՏՔԹ. ԹԱԳՒՈՐ ՎԱՐԴԱՆԵԱՆ Քաղեց՝ Սիրվարդ Մալխասեան Բնիկ Իզմիրցի Թագւոր Վարդանեան, կը ծնի Յունուար 1830ին եւ շրջանաւարտ կ՝ըլլայ Բիզայի համալսարանէն: Վարդանեան իր ծննդավայրի վկայեալ առաջին հայ բժիշկն է: Իր քառասնամեայ բժշկական կեանքը պսակուած է յաջողութեամբ, յատկապէս ներքին ախտաբանութեան ճիւղին մէջ: Տօքթ. Վարդանեան, իրենց վիճակը անյոյս նկատուած հիւանդները կը դարմանէր: Բժիշկներէ լքուած շատ մը հիւանդներ կ՝առողջանային այնպիսի ժամանակներ՝ ուր հակաառողջական հին նախապաշարումները իրենց զօրութեամբ տակաւին կը տիրէին։ Կը պատուիրէր ամրօրէն փակուած պատուհանները բանալ, կ՝արտօնէր որ արգիլուած պաղ ջուրը խմէ հիւանդը եւլն։ Վարդանեան, կը յիշեցնէր հին փիլիսոփաները եւ միշտ կը փախչէր պերճութենէ: Եղած է միշտ համետ եւ խաղաղ անձ մը։ Օրինակ Իզմիր հասած օրերուն օտարազգի բժիշկի մը յանձնուած հայոց ազգային հիւանդանոցի բժշկապետութեան համար բարեկամները լրագրի մէջ կ՝առաջարկեն որ պաշտօնը յանձնուի հայազգի վկայեալ բժիշկին։ Վարդանեան երբ տեղեակ կ՝ըլլայ խնդիրին բարկութեամբ կըսէ. ՝՝Ինչ աւելորդ աշխատանք։ Ազգէն ընդունուած ծերունի բժիշկը օր մը պիտի մեռնի հարկաւ։ Այն ժամանակ ինչպէս որ է՝ այդ պաշտօնը ինծի կը յանձնուի՝՝։ Տօքթ. Թագւոր եղած է բարեգութ եւ խղճամիտ մարդ մը, ճշմարիտ հայր մը աղքատներուն եւ բառին բուն իմաստով՝ ժողովրդականացած բժիշկ: Անշահախնդիր մարդ՝ շատ անգամ առանց վճարումի դարմանած է աղքատ կամ անկեալ հիւանդները: Իր կարգախօսը եղած է ՝՝ես իմ աղքատներէս մէճիտ չեմ կրնար պահանջել՝՝: Երբեմն ձրիաբար կը դարմանէր զանոնք, շատ անգամ ալ նիւթապէս օգնելով իրենց: Այն աստիճան որ երբեմն սնունդի պէտք ունեցող հիւանդին միսը կ՝երթար ինք անձամբ կը գնէր մսավաճառէն եւ կը յանձնէր հիւանդին տունը: Այս պատճառաւ իր անունը երկար տարիներ յիշուած է միշտ օրհնութեամբ Իզմիրցիներու կողմէ։ Ան կը հակառակէր Եւրոպայէն եկած պատրաստ դեղերուն եւ միշտ կասկածով կը մօտենար անոնց: Դեղերու չափազանց սղութիւնը վնասակար գտնելով իր հիւանդներու քսակին, շատ զայրանար եւ անոնցմէ ոչ մէկը կ՝ապսպրէր անոնց: Դեղերու հանդէպ իր զգացումները ՝՝անոնցմէ 5 10 հատը առ, մնացածները ծովը նետէ՝՝ բառերով կ՝արտայայտէր: Այս խօսքերուն եւ այլ վարմունքներու պատճառաւ չէր սիրուեր դեղագործերու կողմէ, որոնք երբեմն իր դեղագիրները դժկամակօրէն կը պատրաստէին: Տօքթ. Վարդանեան հիւանդներուն ստէպ կը յանձնարարէր ծիծաղը որ կը ճանչնար զայն ՝՝խիստ օգտակար դեղ՝՝: Շատ անգամ հիւանդները խնդացնելէ յետոյ կ՝ըսէր ՝՝Տուր մէճիտը, այս ծիծաը դեղ մըն է քեզի համար՝՝: Հիւանդութիւններու մասին Վարդանեանի բացատրութիւններն ալ միշտ պարզ կ՝ըլլային։ Հիւանդը կամ հիւանդին տէրը բժշկական հարցումներ ըրած ատեն բոլորովին ռամիկ եւ մերթ ծաղրելի բացատրութիւններ կուտար զայն համոզելու համար։ Շատ էր ասոր օրինակները։ Անգամ մը լծողականի ու քինինի պէտքը կը տեսնէ հիւանդին համար։ Բայց հիւանդը կ՝ուզէ խոյս տալ լծողականէ եւ կը հարցնէ թէ չէր՞ կրնար քինինը միայն առնել առանց լծողականի։ Կ՝երեւի թէ բարի բժիշկը անհրաժեշտ համարած էր կանխաւ այդ հիւանդին ներսը մաքրել, քանզի այսպէս կը պատասխանէ անոր. ՝՝Սենեակին մէջ մուկը մտեր է, քինինը այն մտրակն է որով զայն պիտի հալածեց։ Արդ սենեակին դուռը բաց որ փախչի մուկը։ Դուն դուռը գոցեր ես կ՝ուզես որ փախչի, այլ ուրկէ՞ փախչի՝՝։ Տօքթ. Վարդանեան վախճանած է աղիքային խլիրդէ 1892 Մայիսին 62 տարեկան։ Թողած է երեք աղջիկ եւ երկու մանչ զաւակ Յովհաննէս եւ Սարգիս։ Մանչերէն մին կ՝ըլլայ բժիշկ իսկ միւսը դեղագործ։ 24
İZMİR’İN İLK DİPLOMALI ERMENİ TABİBİ DR. TAKVOR VARTANYAN Derleyen Sirvart Malhasyan Aslen İzmirli Takvor Vartanyan Ocak 1830’da dünyaya gelmiş, Piza Üniversitesi’nden mezun olmuştur. Doğduğu şehir İzmir’in ilk diplomalı Ermeni doktoru unvanını taşımıştır. Başarılı geçen kırk yıllık hekimlik yaşamında özellikle iç hastalıklar konusunda uzmanlaşmıştır. Dr. Vartanyan çoğu kez ümitsiz vaka olarak nitelendirilen hastaları tedavi etmeyi başarmıştır. Sağlıkla ilgili önyargıların tüm gücüyle hükmettiği zamanlarda, hekimler tarafından kendi haline terkedilmiş birçok hasta onun sayesinde sağlığına kavuşmuştur. Doktor hastalarına sık sıkı kapatılmış pencereleri açmalarını tavsiye etmiş veya yasaklanmış soğuk suyu içmelerine izin vermiştir. Dr. Vartanyan eski filozofları andıran bir yapıya sahipti, her zaman gösterişten kaçınmıştı. Daima alçakgönüllü ve sakin bir kişi olmuştu. Örneğin; İtalya’dan memlekete döndüğü günlerde dostları, yabancı bir tabibe teslim edilmiş olan İzmir Cemaat Hastanesi başhekimliğinin diplomalı Ermeni tabibe, yani kendisine verilmesini gazete aracılığıyla talep etmişlerdi. Vartanyan durumdan haberdar olunca çok kızmış ve “ne boş mesai. Millet tarafından seçilmiş yaşlı hekim elbet bir gün ölecek. O zaman görev nasıl olsa bana verilecek” demişti. Çok merhametli ve vicdanlı bir insan olan Vartanyan fakirlere gerçekten bir baba gibi davranmış ve kelimenin tam anlamıyla bir halk hekimi olmuştu. Bencillikten tamamen uzak bir insan olan doktor, fakir hastaları veya düşkünleri bila ücret tedavi etmiş, sloganı “ben fakirlerimden bir mecidi dahi talep edemem” olmuştur. Pek çok kez ücret almadan tedavi ettiği hastalara maddi yardımda da bulunmuştur. Hatta bazen gıdaya ihtiyacı olan hastanın etini gidip kasaptan bizzat kendisi alarak evine teslim etmiştir. Bu sebeple de adı uzun yıllar İzmirliler tarafından dua ile yad edilmiştir. Vartanyan, Avrupa’dan hazır gelmiş ilaçların kullanımına da karşı olmuş ve onlara her zaman kuşkuyla yaklaşmıştır. Fazla pahalı oluşlarını hastalarının kesesine zararlı bulmuş, kızdığı içinde de hiçbirini reçetelerine yazmamıştır. Onlarla ilgili hislerini ise “aralarından 5-10 tanesini al kalanları denize at” şeklinde dile getirmiştir. Bu sözleri ve bazı davranışları sebebiyle eczacılar tarafından sevilmemiş, hatta reçeteleri bazen gönülsüzce hazırlanmıştır. Vartanyan, çoğu kez hastalarına “son derece yararlı bir ilaç” olarak nitelendirdiği gülmeyi tavsiye etmiş, kendisi de onları güldürdükten sonra “bu güldüğün sana ilaçtır, hadi ver bakalım bir mecidiyi” demiştir. Doktor Vartanyan’ın hastalıklar konusundaki açıklamaları da her zaman basit ve anlaşılır olmuştur. Hasta veya hasta yakını soru sorduğu zaman karşısındakini ikna edebilmek için tamamen halkın anlayacağı bir dil kullanmış, bazen de durumu komik örneklemelerle anlatmaya çalışmıştır. Mesela bir keresinde, müshil ve kinin kullanması gereken hasta, müshilden kaçınmak istemiş, sadece kinini kullanıp kullanamayacağını sormuştu. Hastanın bağırsaklarının temizlenmesini elzem gören doktor durumu bir örnekle açıklamak isteyerek “odaya fare girmiş. Kinin bu fareyi yakalamana yarayacak kamçı. Odanın kapısını aç ki fare kaçsın. Sen kapıyı kapatmışsın, eh o zaman fare nereden kaçacak!” demişti. Vartanyan, Mayıs 1892’de bağırsak kanserinden 62 yaşında vefat etmiştir. Hovhannes ve Sarkis adlarında iki erkek ve üç kız evlat sahibi olan doktorun oğullarından biri doktorluğu diğeri ise eczacılığı seçmiştir.
25
ԱԿԱՆԱՒՈՐ ՀԱՅ ԲԺԻՇԿՆԵՐ Յօդուածաշարք
Քաղեց՝ Սիրվարդ Մալխասեան
Պոլսահայեր դարերու ընթացքին ունեցան բժիշկներ որոնք բժշկական ասպարէզի մէջ առաջնակարգ դիրք գրաւելէ, պալատներու մէջ պաշտօնավարելէ, շքանշաններով պատիւ ստանալէ զատ աչքառու եղած են նաեւ իբրեւ լեզուագէտ, մատենագիր, դամբանախօս, պատմաբան, երաժիշտ եւլն: Եղած են ազգային հաստատութիւններու սատարողներ կամ պաշտօն ստանձնած՝ որպէս հոգաբարձու կամ կառավարիչ: Անդամակցած են Օսմանեան ծերակուտական կամ երեսփոխանական ժողովներու: Որպէս բժիշկ գործած են նաեւ այլ երկիրներու մէջ եւ արձանագրած՝ յաջողութիւններ։ Յօդուածաշարքով մը պիտի ջանանք ներկայացնել մեր այս արժէքաւոր բժիշկները, օգտագործելով Տքթ. Արթօ Մէզպուրեանի, Տոց. Տքթ. Վարդ Շիկահերի եւ Արսէն Եարմանի աշխատասիրութիւնները:
3
ՍՏԵՓԱՆ ՓԱՇԱ ԱՐՍԼԱՆԵԱՆ, կը ծնի Իսթանպուլ, Պէյoղլու 25 Դեկտեմբեր 1822ին: Նախնական ուսումը կը ստանայ Գռնավուլա թաղի Ս. Էջմիածին դպրոցին մէջ: Ապա յաճախած է Սկիւտար Ճեմարան, 1838-1839 տարեշրջանին: Թանզիմաթի տրամադրութեանց թոյլտուութենէն կ՛օգտուի եւ 1841-1842 դպրոցական տարեշրջանին, կ՝ընդունուի զինուորական բժշկական վարժարան: Օգոստոս 1847-ին վկայական կը ստանայ հազարապետի աստիճանով: Նոյն տարին, Սուլթանի հրամանաւ իրենց բժշկական ուսումը շարունակելու եւ բժշկութեան կարեւոր ճիւղերու մէջ մասնագիտանալու համար Վիեննա ղրկուած չորս բժիշկներէն մէկը կ՝ըլլայ: 1848 Օգոստոսին Վիեննայի Բժշկական Համալսարանէն վկայուելէ յետոյ կը վերադառնայ Իսթանպուլ իր հետ շրջանաւարտ եղած միւս երեք բժիշկ ընկերներուն հետ: Նախ կը պաշտօնավարէ Պէյլէրպէյիի Հիւանդանոցին մէջ, ուր կը դարմանուէին քօլէրայէն վարակուած զինուորներ: Համաճարակը դադրելէ յետոյ Սպարապետութեան հիւանդանոցի բժիշկ կը կարգուի: 1849ին վերջերը դերգնդապետ կ՝անուանուի եւ միեւնոյն ժամանակ կը նշանակուի վիրաբուժական ճիւղի օգնական կամ փոխ-դասախօս: 1857-1858 ուսումնական տարեշրջանի սկիզբին կ՝ընտրուի ախտաբանութեան եւ տեսական ու գործնական վիրաբուժութեան դասախօսի պաշտօնին զոր կը վարէ մինչեւ 1870: Նոյն տարին կը ստանայ գնդապետութեան 26
աստիճան: 1859-1861 տարիներուն եղած է Զ. շրջանակի թաղապետական ժողովի անդամ: 1863ին կը յանձնուի իրեն նաեւ Հանրային Կրթութեան քննիչի պաշտօնը: 1869ին Վոսփորի Ասիական ափի գիւղերը բնակող բժիշկներու հետ բժշկական արուեստին ուսումնական յառաջդիմութեան աշխատելու նպատակով հիմնած է ՝՝Բժշկական Ընկերութիւն Սկիւտարի՝՝ անունով միութիւն մը, եւ եղած է միութեան նախագահը: Ընկերութեան անդամները ձրիօրէն կը դարմանէին չքաւորները: 1870ին Սպարապետութեան Բարձրագոյն Խորհուրդի բժշկական եւ առողջապահական պաշտօնին կ՝ընտրուի զոր կը վարէ մօտաւորապէս տասը տարի: Նոյն տարին միրլիվա աստիճանը կը շնորհուի իրեն եւ կը ստանայ փաշայութեան տիտղոս: 18751876ին Րումելիի առողջապահական ընդհանուր քննիչի առժամեայ պաշտօնավարութեամբ կը բացակայի Իսթանպուլէ: Պետութեան հրամանով Կայսերական բանակին համար բժիշկներ ընտրելու նպատակաւ 1877ին Եւրոպա կը ճամբորդէ: Բայց պալատի մէջ իր դէմ աշխատող հակառակորդնորու պատճառաւ 1879ին կը ստիպուի հրաժարիլ զինուորական ասպարէզէն եւ հանգստեան կը կոչուի: Կազդուրուելու համար Գահիրէ կը փոխադրուի եւ միջոց մըն ալ Ֆրանսա կը բնակի, բժիշկ Անտոն որդւոյն քով: Իր բացակայութեան պալատականները զինքը կ՝ամբաստանեն իբրեւ Սուլթանին դէմ դաւաճանող եւ հակակառավարական: Մինչեւ 1889 շնորհազուրկ ապրելէ ետք, Տատեան Արթին Փաշայի բարեխօս միջնորդութեանբը կը վերադառնայ Իսթանպուլ եւ կը բնակի Գուզկունճուք: 1897ին կը տիրանայ իր զինուորական աստիճանին վայել իրաւունքներուն: Տօքթ. Ստեփան Արսլանեան համայնքային գործերով զբաղիլ կը սկսի 1853ին: Երբ թաղային դպրոցներու կրթական մակարդակը բարձրացնելու նպատակաւ 1853ին առաջին Ուսումնական Խորհուրդի կողմէ օժանդակ մարմիններ կը կազմուէին, ինք կ՝ըլլայ Խասգիւղի վարժարանի հոգաբարձու իսկ 1858ին՝ Բերայի Ս. Երրորդութիւն եկեղեցիի վարչութեան անդամ: 1858ին կ՝ընտրուի ատենադպիր Ազգային Գերագոյն Ժողովի: 1859ին կ՝անդամակցի Ուսումնական Խորհուրդին, որուն կեանքը շատ կարճատեւ կ՝ըլլայ: Արսլանեան, 20 Փետրուար 1860ին Ընդհանուր Ժողովի կողմէ ընտրուած մասնաւոր յանձնաժողովի մը անդամ կ՝ըլլայ իսկ 1863ին՝ Սահմանադրական գործադիր յանձնաժողովի ատենապետ: 1866ին Բարձրագոյն Դուռը Սահմանադրական կանոնագրի վերաքննութեան համար վերստին խառն յանձնաժողով մը կը կազմէ, որուն կ՝անդամակցի: 1875-1880 շրջաններուն կ՝ըլլայ Ազգային Ընդհանուր Ժողովի ատենապետ: 1861ին կ՝ըլլայ Քաղաքական Ժողովի անդամ, 1863ին նոյն ժողովի ատենապետ, իսկ 1873ին՝ կրկին անդամ: 1896ին կազմուած Քաղաքական Ժողովի Բ. Ատենապետութիւնը կ՝ընդունի: Արսլանեան գրի առած է տեղեկագիրներ եւ թերթերու մէջ յօդուածներ: Տօքթ. Ստեփան Արսլանեան երկու անգամ ամուսնացած է: Առաջին ամունութիւնը կնքած է Սերվերեան Յովհաննէս Ամիրայի աղջկան հետ, ունեցած է Անտոն անուն մանչ մը, որ Բարիզէ բժիշկ վկայուած է 1880ին եւ մահացած՝ 1885ին: Արսլանեան կրկին ամուսնացած է, Տօքթ. Բարունակ Պէյ Ֆերուհանի այրիին հետ: Արսլանեան Փաշային զանազան թուականներուն կը շնորհուի զինուորական արծաթ եւ ոսկի շքանշաններ, Օսմանիյէ, Մէճիտիյէ եւ օտար պատուանշաններ: 1901ին կը մահանայ եւ կը թաղուի Շիշլի Գերեզմանատան մէջ: ՅԱԿՈԲ ՊԷՅ ՅՈՎՀԱՆՆԷՍԵԱՆ, կը ծնի 1825ին Իսթանպուլ, Ենիգաբու: Կ՝ուսանի թաղային վարժարանի եւ Սկիւտարի Ճեմարանի մէջ: Բարձրագոյն ուսման կը հետեւի Զինուորական Բժշկական Վարժարանի մէջ 1841-1842 տարեշրջանէն սկսեալ: Կը վկայուի 1847ին դերհազարապետի աստիճանով: Իր բացառիկ գծագրութեան ձիրքին շնորհիւ ուսանողութեան
27
շրջանէն ուսուցիչ կը կարգուի գծագրութեան, կը պատրաստէ նուրբ եւ ճշգրիտ գունաւոր անդամազննական ցուցանկարներ եւ պատկերներ աշակերտներուն դասաւանդութիւններու առաջնորդող: Բժիշկ վկայուելէ ետք ուսուչութիւնը կը շարունակէ Զինուորական Բժշկական Վարժարանին մէջ: Միեւնոյն ժամանակ 1848-1851ին կ՝ըլլայ առաջին հայ այցելու բժշկապետը Ս.Փ Ազգային Հիւանդանոցի: Աստիճանի բարձրացումով որպէս հազարապետ, 1851ին կը ղրկուի Շումնու եւ կը պաշտօնավարէ տեղւոյն զինուորական հիւանդանոցին մէջ: 1854ին կ՝ամուսնանայ բայց հիւծախտէ վարակուած տիկնոջ դարմանման համար Իսթանպուլ կը հաստատուի: Յաջորդ տարի կինը կը կորսնցնէ: Ինքն ալ նոյն հիւանդութենէն վարակուած ըլլալով 1859ին երիտասարդ տարիքի մէջ կը փակէ աչքերը եւ կը թաղուի Պալըգլըի գերեզմանատան մէջ: ՄԿՐՏԻՉ ԲԱՌԼԱՏԻԵԱՆ-ԲՌԼԱՆԹԻԵԱՆ, ԲԱՌԼԱՏԻ ՊԷՅ կը ծնի Իսթանպուլ 1823ին: Նախակրթութիւնը թաղային վարժարանի մէջ ստանալէ ետք, կը մեկնի Վենետիկ ուր կը շարունակէ միջնակարգի ուսումը: 1839ին կը վերադառնայ իր ծննդավայրը եւ 1841ին կը հետեւի բժշկական վարժարանի դասընթացքին: Իսթանպուլի զինուորական բժշկական վարժարանէն կը վկայուի 1849ին դեր հազարապետի աստիճանով: Զինուորական բժշկական վարժարանի առաջին պսակաւորներէն եղած է, Բարունակ Ֆերուհանի, Ստեփան Արսլանեանի, Յակոբ Յովհաննէսեանի եւ Գաբրիէլ Սեւեանի հետ: Բժիշկ վկայուելէ ետք, կը պաշտօնավարէ թէ Իսթանպուլի եւ թէ գաւառներու զինուորական հիւանդանոցներու մէջ: 1864ին Պաղտատի զօրագունտի բժիշկ կը կարգուի: Տասը տարի այս պաշտօնը շարունակելէ յետոյ քայքայուած առողջութեան պատճառաւ կը մահանայ Իսթանպուլ վերադառձի ճամբու վրայ 1873ին Մծբին: Ամուսնացած է Յովհաննէս Գանթարեանի աղջկան Սուրբիկի հետ, վախճանած՝ առանց զաւակի: ԳԱԲՐԻԷԼ ՓԱՇԱ ՍԵՒԵԱՆ, կը ծնի 6 Յունուար 1822ին Իսթանպուլ Բերա: Որդին է Կեսարացի Յովսէփ Գարաեանի: Ինք ընտանեկան մականունը թարգմանաբար Սեւեանի վերածած է: Նախնական ուսումը թաղային վարժարանի մէջ ստանալէ յետոյ, 15 Յունիս 1835ին Վիեննայի Մխիթարեան Հայրերու Վանքը կ՝ընդունուի հոգեւորական դառնալու նպատակաւ: Բայց 1843ին իր որոշումը փոխելով 20 Դեկտեմբերին կը վերադառնայ Իսթանպուլ: 7 Յունուար 1844ին ուսանող կ՝արձանագրուի զինուորական բժշկական վարժարան: Ծովային դասակարգէ բժիշկ վկայուելէ առաջ 15 Սեպտեմբեր 1847ին կը պաշտօնավարէ Օրթագիւղ, իբր առժամեայ բժիշկ, քոլէրայի դէմ պայքարող սպասարկութեան: Կը վկայուի 20 Յունիս 1849ին դեր հազարապետի աստիճանով: Վկայուելէ յետոյ Մալթեփէյի զինուորական հիւանդանոցի բժիշկ կը կարգուի: Կը նշանակուի Կայսերական Շահապը Պահրի մարտանաւի բժիշկ եւ կ՝ուղեւորուի Թուլոն, 1850ին: Դարձին Պոնաբարդ Մուսթաֆա Փաշայի բանակին մէջ պաշտօն կը ըստանցնէ: 1852-1855 տարիներուն Սուրիա կը ղրկուի նաւատորմին մէջ ծառայելու համար: 1856ին Սաիտի Շատի շոգենաւով Եգիպտոս կը ճամբորդէ: 1857ին ֆէթիհէ մարտանաւով Անգլիա կը մեկնի հազարապետի աստիճանի բարձրացած: Վերադարձէն ետք 1859ին նոյն մարտանաւով Սելանիկ եւ Քիոս կղզին այցելող Սուլթան Մէճիտի կ՝ընկերանայ իբր բժշկապետ: Նոյն տարին, Թայիֆ նաւով Եգիպտոս կը ճամբորդէ: Լիազօր քննիչ Ֆուատ Փաշայի հետ 1860ին կը գտնուի նախ Թունուզ, ապա ՊէյրուԹ: 1862ին եղած է բժիշկ Իսթանպուլի ծովային հիւանդանոցի: 1871ին անդամ Առողջապահական Ժողովի: 1876-ին կ՝անդանակցի Կարմիր Մահիկի խորհրդակցական հիմնադիր ժողովին: 1879ին Իզզէտտին շոգենաւին բժշկապետ կը կարգուի եւ երրորդ անգամ Եգիպտոս կը ճամբորդէ: 1892ին Ծովային Նախարարութեան կողմէ կը նշանակուի Առողջապահական Կայսերական Խորհուրդի անդամ եւ կը ստանայ 28
փաշայութեան աստիճան: 1897ին հանգստեան կը կոչուի: Սեւեան, Բժշկական Ընկերութեան առաջին անդամներէն է, ընդունուած՝ 1861ին: Եղած է նաեւ գրագէտ, պահպանողական եւ թունդ գրաբարական: 1878ին հոգաբարձու եղած է Օրթագիւղի Հայ-Հռոմէական Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ վարժարանի: 28 Հոկտեմբեր 1879ին կը դառնայ Մայր Եկեղեցւոյ ծոցը: Միջոց մըն ալ կ՝ըլլայ Օրթագիւղի Հայոց եկեղեցիի թաղական: Օսմանեան Պետութեան կողմէ պարգեւատրուած է 1849ին Գ. Օսմանիյէ, 1859ին Բ. Մեճիտիյէ եւ նաեւ զանազան ուրիշ նշաններով: 12 Յունիս 1897ին հանգստեան կոչուած է: Վախճանած է 27 Նոյեմբեր 1905ին եւ թաղուած՝ Շիշլի գերեզմանատան մէջ: ՆԱՀԱՊԵՏ ՌՈՒՍԻՆԵԱՆ, կը ծնի Կեսարիոյ Էֆքերէ գիւղը, 23 Սեպտեմբեր 1819ին: Որդին է Պաւղանտի, Պաւղանտաղլը ընտանիքի։ Նահապետ, ի սկզբան կը գործածէ այս մականունը, յետոյ Ռուբինեանը։ Հայրը նկարիչ, ծեփիչ արուեստագէտ աշխատաւոր մը եղած է Սուլթան Մահմուտի ատեն, պետական ու պալատական շինութեանց մէջ: Նահապետ, նախակրթութիւնը կը ստանայ ծննդավայրի դպրոցին մէջ: Հազիւ տասներկու տարեկան, ընտանեօք կը փոխադրուի Իսթանպուլ եւ ուսումը կը շարունակէ Սկիւտար Ս. Կարապետ եկեղեցիի վարժարանը, որ Ճեմարանէն առաջ մայրաքաղաքին լաւագոյն կրթարաններէն մէկն էր: Այս վարժարանին մէջ կ՝ուսանի գրաբար եւ Ֆրանսերէն: Հազիւ քսան տարեկան, միջոց մը Սավֆէթ Փաշայի թարգման կը նշանակուի: Արքունի ճարտարապետՊալեան եւ Սերվերեան, իրենց շինութիւններուն մէջ աշխատող վարպետ Պաւղանտեանի խոստմնալից տղուն նեցուկ կը կանգնին եւ 1840ին ստանձնելով ուսանողութեան ծախքերը զայն կը ղրկեն Բարիզ Սէնդ Պառպ Գոլէճ: 1843ին կը ստանայ վկայական: 1844ին կ՝արձանագրուի Բժշկական Վարժարան եւ կը վկայուի 1849ին: Ռուսինեան եղած է չափազանց ընթերցասէր։ Մօտէն կը հետեւի հայ գրականութեան եւ մամուլի մէջ արծարծուող նոր գաղափարներու։ 1848ի Ֆրանսական յեղափողութեան ականատեսը կ՝ըլլայ։ Այդ շարժումէն ազդուելով կը փափաքի ազատական եւ յեղաշրջական մեթոտները փոխադրել դէպի ծննդավայրը։ 1851ին կը վերադառնայ Իսթանպուլ, նախ Սկիւտար յետոյ Պէշիկթաշ կը բնակի: 1853ին առաջին Ուսումնական Խորհուրդին անդամ կ՝ընտրուի: Ռուսինեան կը խմբագրէ Ազգային Սահմանադրութեան օրինագիծը որ գործադրութեան կը դրուի 1860ին: Ռուսինեան Ազգային ժողովի մէջ միշտ գործօն դեր ունեցած է թէ որպէս երեսփոխան եւ թէ որպէս ատենապետ եւ կամ դիւանի անդամ: Ռուսինեան, Ազգային Տուրքի մասին ՝՝՝Ազգային Հանգանակութիւն՝՝ ճառը կը հրատարակէ 1865ին: Նոյն տարին կը խմբագրէ Երուսաղէմի վանքին կանոնագրութիւնը Ներսէս Եպսկ. Վարժապետեան եւ Բարունակ Ֆէրուխանի հետ: Պոլսոյ Ազգային Ժողովի նիստերուն ատենագրութիւնները մի առ մի աչքէ անցուցած եւ յաճախ անձամբ խմբագրած է։ Բեղուն գործունէութիւն ցոյց տուած է նաեւ գրական մարզի մէջ: Գրած է գրաբար, աշխարհաբար եւ ինքնատիպ նորաբանութիւններով լի հայերէնով մը: 1853ին կը հրատարակէ ՝՝Ուղղախօսութիւն Արդի Հալ Լեզուի՝՝ անուն աշխատասիրութիւնը: Իսկ 1854ին իր նորելուկ հայերէնով կը հրատարակէ Տարեցոյց մը, որուն մէջ հայ տոմարը կ՝ենթարկէ հիմնական 29
փոփոխութիւններու։ 1855ի ատեններ հայերէնի կը վերածէ Էմէ Մարթէնի (Aimé Martin) ՝՝Մարց Դաստիարակութիւն՝՝ը: Երկրագունտ հանդէսի մէջ Ժօզէֆին Սուլարիի ՝՝Փառատենչ Անուրջին՝՝ ոտանաւորի թարգմանութիւնը կը հրատարակուի: 1873ին լոյս կը տեսնէ Վիկթոր Հիւկոյի, ՝՝Ռիւ Պլաս՝՝ի թատերգութեան թարգմանութիւնը: Ռուսինեան եղած է հնարիչ նոր բառերու: Իր հնարած բառերէն ոմանք կ՝ապրին եւ կը գործածուին այսօր իսկ, ինչպէս թերթօն, կեղծամ, բազկաթոռ, թագստոց եւլն: Աշխարհաբար ոտանաւոր Թարգմանութիւններէն մէկ մասը տպագրուած է ՝՝Մեղու՝՝ պարբերաթերթի եւ իր տարեցոյցերուն մէջ: Ռուսինեան, Սերվիչէնի յանձնարարութեամբ անձնական բժշիկ եղած է Ֆուատ Փաշայի եւ ընտանիքին: 12 Հոկտեմբեր 1856ին կ՝ընտրուի անդամ Կայսերական Բժշկական Ժողովի եւ երկու տարի վերջ կ՝ընդունուի ընկերութեան պաշտօնաթերթ Gazette Medicale d’Orientի խմբագրական կազմին: Ներկայացուցած է շահեկան հաղորդագրութիւն մը թելաձեւ որդի վիշապակի dragonneaux filarioseի մասին: Յետոյ բոլորովին քաշուած է այդ ընկերութենէն: 1854 Փետրուարին Ֆուատ փաշայի հետ, այդ թուականին դեռ Պէյ, արշաւախումբով Եանիա կը մեկնի դէպի Յունական եւ Թրքական սահմանը, ուր ապստամբական շարժումներ տեղի կ՝ունենային: Նոյն տարւոյ Օգոստոսին Իսթանպուլ կը վերադառնայ: 1850-1860ին կը պաշտօնավարէ Սպարապետութեան հիւանդանոցին մէջ: 1860ին դարձեալ Ֆուատ Փաշայի շքախումբին հետ, իբր բժիշկ կը մեկնի Լիբանան ուր տեղի կ՝ունենային լուրջ խռովութիւններ: Ռուսինեան վերադարձին կ՝այցելէ Կիպրոս եւ Կիլիկիա: Ժամանակի ընթացքին կը թողու բժշկութիւնը եւ կը նուիրուի հանրային ծառայութեան եւ գրական աշխատանքի: Այս պատճառաւ, կեանքի վերջին տարներուն կը մատնուի նիւթական նեղ կացութեան: Ազդեցիկ ազգակիցերու շնորհիւ կ՝անուանուի Կայսերական Զինուորական Բժշկական վարժարանի բժշկական պարտաբանութեան եւ փիլիսոփայութեան ուսուցիչ: Կը շարունակէ այս պաշտօնը 1874էն մինչեւ իր մահը: Բժշկական վարժարանի մէջ աւանդած դասերը ամփոփելով փիլիսոփայութեան դասագիրք մը կը գրէ Ֆրանսերէն, եւ զայն աւարտած շաբթուն ուղեղային արիւնահոսութեան հետեւանքով կը մահանայ Նոյեմբեր 1876ին եւ կը թաղուի Շիշլիի գերեզմանատան մէջ: ԱՐԹԻՆ ԳՐԻԳՈՐ ԷՖԷՆՏԻ, Իսթանպուլի Զինուորական Բժշկական Վարժարանէ կը վկայուի հազարապետի աստիճանով: Մահացած է երիտասարդ տարիքին: ԱՐԹԻՆ ՊԷՅ ՔԷՇԻՇԵԱՆ, կը ծնի 1827ին Իսթանպուլ: Իսթանպուլի Զինուորական Բժշկական Վարժարանէ կը վկայուի 1850ին հազարապետի աստիճանով: Կը պաշտօնավարէ Օսմանեան բանակի եւ զինուորական հիւանդանոցներու մէջ: Հանգստեան կը կոչուի գնդապետի աստիճանով: Կը մահանայ 1893ին եւ կը թաղուի Շիշլիի գերեզմանատան մէջ:
30
ÜNLÜ ERMENİ DOKTORLAR Yazı Dizisi Derleyen Sirvart Malhasyan
İstanbul Ermenileri yüzyıllar esnasında tıp alanında gözde birçok değerlere sahip olmuştur. Bu doktorlar kendi mesleklerinde ilk sıraları işgal etmelerinin, saraylarda görev yapmalarının, çeşitli nişanlarla taltif edilmelerinin yanı sıra yazar, dilbilimci, tarihçi, müzisyen olarak da isim sahibi olmuşlardır. Cemaat müesseselerini maddi olarak desteklemişler ya da bu müesseselerin yönetimlerinde görev almışlardır. Osmanlı Ayan Meclisi ve Osmanlı Meclis-i Mebusan üyeliklerine seçilmişlerdir. Tabip olarak yabancı ülkelerde hizmet ederek çeşitli başarılara imza atmışlardır. Dr. Arto Mezburyan, Doç.Dr. Vart Şigaher ve Arsen Yarman Ermeni doktorları konu alan çalışmalarda bulunmuşlardır. Bu çalışmalardan faydalanarak derlediğimiz yazı dizimizle İstanbullu veya İstanbul’da hizmet vermiş değerli doktorları tanıtmaya gayret edeceğiz. 3 ISTEPAN PAŞA ARSLANYAN İstanbul Beyoğlu’nda 25 Aralık 1822’de dünyaya gelmiştir. İlköğrenimini Beyoğlu’ndaki Kırnavula semtinde bulunan Surp Eçmiadzin okulunda tamamlamıştır. Tahsiline 1838-1839 tarihleri arasında Üsküdar Cemaran okulunda devam etmiştir. Tanzimat’ın getirmiş olduğu olanaklarda faydalanarak 1841-1842 öğretim yılında Askeri Tıbbiye’ye kabul edilmiştir. 1847 Ağustos’unda binbaşı rütbesiyle mezun olmuştur. Arslanyan, aynı yıl, Sultan’ın emriyle tıp eğitimine devam ederek önemli bölümlerinde uzmanlık almak üzere Viyana’daki tıp okuluna gönderilen dört doktorda biri olmuştur. 1848 yılında Viyana’daki Tıp Fakültesinden mezun olduktan sonra kendisiyle beraber mezun olmuş diğer üç doktorla beraber İstanbul’a dönmüştür. Önce, koleraya yakalanmış askerlerin tedavi edildiği Beylerbeyi Hastanesi’nde görev yapmıştır. Salgın bittikten sonra ise Serasker Kapusu Hastanesi’nde görevlendirilmiştir. 1849 sonlarında kolağalığına terfi etmiş ve aynı zamanda Tıbbiye’de cerrahi dalının yardımcı hocalığına (muallim yardımcılığı) başlamıştır. 1857-1858 öğretim döneminin başında harici hastalıklar bölümünde hoca (titulaire), teori ve tatbiki cerrah (chirugie générale, petite chirugie) olarak görev almış ve bunu 1870 yılına kadar sürdürmüştür. Aynı yıl albaylık rütbesine ulaşmıştır. 1859-1861 seneleri arasında Beyoğlu Altıncı Daire Meclisi’ne aza olmuştur. 1863’de kendisine Talim-i Umumiye Müfettişliği görevi verilmiştir. 31
1869’da Boğaz’ın Asya kıyılarında ikamet eden tabiplerle beraber, amacı tıp eğitiminin gelişimine çalışmak olan “Üsküdar Tıp Cemiyeti” adında bir cemiyet kurmuş ve başkanlığını üstlenmiştir. Cemiyetin üyeleri fakirleri bila ücret tedavi etmişlerdir. 1870’de Serasker Kapusu’nda Sıhhiye Dairesi Meclis-i Âli’sine seçilmiş, görevi yaklaşık on yıl sürdürmüştür. Aynı yıl mirliva derecesi bahşedilmiş ve paşalık unvanı almıştır. 1875-1876’da Rumeli Umumi Sıhhiye Müfettişi olarak geçici görev sebebiyle İstanbul’dan bir süre uzak kalmıştır. 1877’de Devlet emriyle, orduya tabipler seçmek üzere Avrupa’ya gitmiştir. Ancak Sarayda aleyhinde faaliyet gösteren muhalifleri yüzünden 1879’da istifa etmek zorunda kalmış ve emekli olmuştur. Tedavi olmak için Kahire’ye taşınmış, bir süre de Fransa’da tabip olan oğlu Andon’un yanından ikamet etmiştir. Saraydakiler, yokluğunda kendisini Sultan’a ihanetle ve devlet aleyhtarı olarak itham etmişlerdir. 1889’a kendisine bahşedilmiş lütuflardan menedilmiş olarak yaşadıktan sonra Dadyan Artin Paşa’nın aracı olması sayesinde İstanbul’a dönebilmiş ve Kuzguncuk’ta ikamet etmiştir. 1897’de eski itibarına ve haklarına kavuşmuştur. Dr. Istepan Arslanyan 1853’ten sonra cemaat işlerinde de yer almaya başlamıştır. 1853 yılında kurulmuş ilk Patrikhane Maarif Komisyonu, Cemaatin semt okullarındaki eğitim düzeyini yükseltmek amacıyla yardımcı oluşumlar teşkil ederken, O da Hasköy okulunun idare kurulunda, 1858’de ise Pera’daki Üç Horan Kilisesi idare kurulunda görev almıştır. 1858’de Cemaat Meclis-i Âlisi kâtip seçilmiştir. 1859’da Maarif Komisyonu’na aza olmuş, ancak komisyonun ömrü kısa sürmüştür. Arslanyan 20 Şubat 1860’da Cemaat Genel Meclisi tarafından seçilmiş özel bir komisyona üye olmuştur. 1863’de ise Nizamname İcra Komisyonu başkanı olmuştur. Bab-ı Ali 1866’da Nizamname taslağını tekrar incelemek için yeniden karma bir komisyon kurmuş, Arslanyan bu komisyonda da yer almıştır. 1875-1880 yıllarında Cemaat Genel Meclisi başkanı olmuştur. 1861’de Cismani Meclis azası, 1863’de aynı meclise başkan, 1873’de tekrar aza olmuştur. 1896 yılında kurulan Cismani Meclis’te ikinci başkan olarak görev almıştır. Birçok rapor kaleme almış ve gazetelere makaleler yazmıştır. Dr. Istepan Arslanyan iki kez evlenmiştir. İlk evliliğini Serveryan Hovhannes Ağa’nın kızı ile yapmış, bu evlilikten olan oğlu Andon 1880 yılında Paris’te doktor olmuş ve 1885’de ölmüştür. Arslanyan ikinci kez Dr. Parunak Bey Feruhan’ın dul eşi ile evlenmiştir. Istepan Paşa çeşitli tarihlerde gümüş ve altın askeri madalyalarla taltif edilmiş, Osmaniye, Mecidiye ve yabancı nişanlara layık görülmüştür. 1901’de ölmüş ve Şişli Ermeni Mezarlığı’na gömülmüştür. HAGOP BEY HOVHANNESYAN 1825 yılında İstanbul Yenikapı’da dünyaya gelmiştir. Eğitimini semt okulunda ve Üsküdar Cemaran okulunda tamamlamıştır. Yüksek eğitimine ise 18411842 öğretim yılından itibaren Askeri Tıp Okulu’nda başlamış ve 1847’de kolağası rütbesi ile mezun olmuştur. Sahip olduğu olağanüstü çizim yeteneği sebebiyle talebelik döneminden itibaren resim hocası olarak görevlendirilmiş, özellikle talebelere derslerde rehberlik edecek anatomi ile ilgili çok incelikli renkli resimler ve tablolar hazırlamıştır. Doktor olduktan sonra da Askeri Tıp Okulu’ndaki hocalığa devam etmiştir. Aynı zamanda 1848-1851 yılları arasında Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi’nin ilk Ermeni ziyaretçi başhekimi olmuştur. Daha sonra derecesi yükseltilmiş ve binbaşı olmuştur. 32
1851’de Şumnu’ya gönderilmiş ve oradaki askeri hastanede görev yapmıştır. 1854 yılında evlenmiş ancak karısının ince hastalığa yakalanması üzerine onu tedavi ettirmek için İstanbul’a yerleşmiştir. Ertesi yıl karısını kaybetmiş, daha sonra kendisi de hastalığa bulaşmış olduğundan 1859 yılında genç yaşta hayata gözlerini yummuş ve Balıklı Ermeni Mezarlığı’na gömülmüştür. MIGIRDİÇ PARLADİYAN-PIRLANTİYAN PARLATİ BEY 1823 yılında İstanbul’da İstanbul’da dünyaya gelmiştir. İlköğrenimini semt okulunda tamamladıktan sonra Venedik’e giderek ortaokul eğitimine orada devam etmiştir. 1839 yılında memleketine dönmüş, 1841’de İstanbul Askeri Tıp Okulu’nda devam etmiş ve 1849 yılında kolağası rütbesiyle ile mezun olmuştur. Pırlantiyan, Parunak Feruhan, Istepan Arslanyan, Hagop Hovhannesyan, Hagop ve Kapriyel Sevyan ile beraber Askeri Tıp Okulunun ilk mezunlarından biri olmuştur. Mezun olduktan sonra İstanbul ve taşradaki askeri hastanelerde görev yapmıştır. 1864’de Bağdat’ta görevli alaya tabip tayin edilmiştir. Bu görevi on yıl sürdürdükten sonra bozulan sağlığı sebebiyle İstanbul’a dönerken yolda Mıdzpin’de (Nusaybin) 1873 yılında vefat etmiştir. Hovhannes Kantaryan’ın kızı ile evlenmiş ancak çocuğu olmamıştır. KAPRİYEL PAŞA SEVYAN (KARAYAN) 6 Ocak 1822 tarihinde İstanbul Pera’da dünyaya gelmiştir. Kayserili Hovsep Karayan’ın oğludur. Aile soyadını Ermeniceye tercüme ederek Sevyan yapmıştır. İlköğrenimini semt okulunda tamamladıktan sonra, din adamı olmak üzere 15 Haziran 1835 tarihinde Viyana’daki Mehitarist Manastırı’na kabul edilmiştir. Ancak 1843 yılında kararını değiştirerek 20 Aralık’ta İstanbul’a dönmüş ve 7 Ocak 1844’de Askeri Tıbbiyeye kayıt yaptırmıştır. Bahriye sınıfından mezun olmadan önce 15 Eylül 1847 tarihinde Ortaköy’de kolerayla mücadele eden oluşumda geçici tabip olarak görev yapmıştır. Haziran 1849’da kolağası rütbesiyle mezun olmuş ve İstanbul Maltepe’deki askeri hastanede vazifelendirilmiştir. Şahab-ı Bahrî savaş gemisinde görevlendirilmiş ve 1850’de Tulon’a gitmiştir. 1852-1855 yıllarında donanmada görev almak üzere Suriye’ye gönderilmiştir. 1856’da Sait-i Şadi gemisiyle Mısır’a girmiştir. 1857’de binbaşı rütbesi ile Fethiye savaş gemisiyle İngiltere’ye gitmiştir. Dönüşünden sonra, 1859’da aynı gemiyle Selanik’i ve Kios adasını ziyaret eden Sultan Abdülmecit’e başhekim olarak eşlik etmiştir. Aynı yıl Taif adlı gemiyle tekrar Mısır’a yolculuk etmiştir. 1860’da tam yetkili müfettiş Fuat Paşa ile beraber önce Tunus, daha sonra Beyrut’ta bulunmuştur. 1862’de İstanbul’daki Bahriye Hastanesine doktor olmuştur. 1871’de Sıhhiye Şurası azasıdır. 1876’da Hilal-ı Ahmer Kurucu Danışma Komisyonu üyesi olmuştur. 1879’da İzettin gemisine baştabip tayin edilmiş ve üçüncü kez Mısır’a yolculuk etmiştir. 1892 yılında Bahriye Nezareti tarafından tekrar Sıhhiye Şurası’na aza tayin edilmiş ve paşalık rütbesine layık görülmüştür. Sevyan Tıbbiye-i Şahane Cemiyeti’nin ilk azalarından olmuş, azalığa 1861’de kabul edilmiştir. 33
Aynı zamanda iyi bir yazar olmuştur. 1878’de Ortaköy’deki Surp Krikor Lusavoriç Ermeni Katolik Okulu idare kurulunda görev almıştır. 28 Ekim 1879’da Katolik inancını terk ederek Ana Kiliseye dönüş yapmıştır. Bir süre Ortaköy Ermeni Kilisesi idare kurulunda da görev almıştır. Osmanlı devleti tarafından 1849 yılında üçüncü derece Osmaniye, 1859 yılında ikinci derece Mecidiye ve çeşitli nişanlarla taltif edilmiştir. 12 Haziran 1897’de emekliye ayrılmış, 27 Ekim 1905 ölmüş ve Şişli Ermeni Mezarlığı’na gömülmüştür. NAHABET RUSİNYAN Kayseri’nin Efkere köyünde 23 Eylül 1819 tarihinde dünyaya gelmiştir. Bavğand veya Bavğandağlı olarak tanınan ailenin oğludur. Nahabet önceleri Bavğand sonraları ise Rupinyan soyadını kullanmıştır. Ressam, şutuk-sıva ustası olan babası, Sultan II. Mahmut döneminde saray inşaatlarında çalışmıştır. Nahabet, ilköğrenimini doğduğu yerdeki okulda tamamlamıştır. Henüz on iki yaşında ailece İstanbul’a göç ettiklerinde eğitimine, Cemaran’dan önce, İstanbul’un en iyi eğitim kurumlarından olan Üsküdar’daki Surp Garabet Kilisesi okulunda devam etmiştir. Bu okulda Klasik Ermenice ve Fransızca öğrenmiştir. Henüz yirmi yaşındayken bir süre, Saffet Paşa’nın tercümanı olarak görevlendirilmiştir. Saray mimarı Balyan ve Serveryan kendi inşaatlarında çalışan Bavğadyan’ın gelecek vaat eden oğluna destek olmuşlar ve eğitim masraflarını üstlenerek onu 1840 yılında Paris’teki Saint Barbe kolejine göndermişlerdir. Kolejden 1844’de mezun olduktan sonra kaydolduğu tıp fakültesinden 1849 yılında mezun olmuştur. Rusinyan okumayı çok seven biri olmuş, Ermeni edebiyatındaki yenilikleri ve basında ileri sürülen yeni fikirleri takından takip etmiştir. 1848 yılındaki Fransız Devrimine şahit olmuştur. Bu hareketten etkilenerek özgürlükçü ve devrimci metotları memleketine taşımayı arzu etmiştir. 1851 yılında İstanbul’a dönmüş, önce Üsküdar daha sonra Beşiktaş’ta ikamet etmiştir. 1853’te kurulan ilk Maarif Komisyonu’na aza seçilmiştir. Rusinyan 1860’da uygulamaya konan Nizamname-i Ermeniyan’ın taslağını hazırlamıştır. Cemaat Genel Meclisi’nde her zaman faal olmuş, cemaat temsilcisi, başkan veya kurul azası olarak görev yapmıştır. Rusinyan, Cemaat Vergisi hakkındaki Azkayin Hankanagutyun [Cemaat Tahsilatı] başlıklı konuşmasını 1865’de yayınlamıştır. Aynı yıl Parunak Feruhan ve Nerses Varjabetyan ile beraber Kudüs Manastırı tüzüğünü kaleme almıştır. İstanbul Patrikliği Cemaat Genel Meclisi oturum zabıtlarını da tek tek gözden geçirmiş, bazen de bizzat kaleme almıştır. Edebiyat alanından da oldukça verimli olmuştur. Klasik ve güncel Ermenice ile ve kendisinin yarattığı yeniliklerle dolu bir dille yazmıştır. 1853’te “Uğğakhosutyun Arti Hay Lezui” [Modern Ermeni Dilinin Doğru Konuşulması] başlıklı çalışmasını yayınlamıştır. 1854’de ise kendi yarattığı Ermenice ile bir yıllık yayınlamıştır. 1855 sıralarında Aimé Martin’in annelerin eğitimi ile ilgili eserini Ermeniceye 34
tercüme etmiştir. Joseph Sulary’nin bir şiirini tercüme ederek Yergrakunt’ta yayınlayan Rusinyan 1873’te de Victor Hugo’nun Ruy Blas adlı piyesini Ermeniceye çevirmiştir. Rusinyan yeni kelimeler üreten bir kâşif olmuştur. Onun ürettiği kelimelerden bazıları bugün dahi kullanılmaktadır. Güncel kullanım Ermenicesi ile tercüme ettiği şiirlerin bir bölümü Meğu dergisinde ve kendi yayınladığı yıllıklarda basılmıştır. Rusinyan, Serviçen’in tavsiyesiyle Fuat Paşa ve ailesinin hekimliğini üstlenmiştir. 12 Ekim 1856 tarihinde Cemiyet-i Tıbbiye-i Şahane’ye aza seçilmiş ve iki yıl sonra cemiyetin organı Gazette Medicale d’Orient yazı işlerinde görev almıştır. “Dragonneaux filariose” hakkında oldukça yararlı bir bildiri sunmuştur. Daha sonra cemiyetten tamamen ayrılmıştır. 1854 yılında, o sıralarda henüz Bey olan Fuat Paşa ile beraber isyan hareketlerinin gerçekleştiği Yunan-Osmanlı sınırındaki Yanya’ya gitmiş ve aynı yılın Ağustos ayında İstanbul’a dönmüştür. 1850-1860 yılları arasında Serasker Kapusu hastanesinde görev yapmıştır. 1860’da tekrar tabip olarak Fuat Paşa ile beraber, ciddi problemlerin yaşandığı Lübnan’a gitmiştir. Rusinyan dönüşünde Kıbrıs ve Kilikya’yı ziyaret etmiştir. Zaman içerisinde tabipliği bırakmış, kendisini sosyal işlere ve edebiyata vermiştir. Ancak bu seçiminden dolayı hayatının son yıllarında maddi olarak zorlanmıştır. Hatırlı cemaat üyeleri sayesinde Askeri Tıbbiye’ye tayin edilmiş ve felsefe hocası olmuştur. Bu görevi 1874 yılından ölümüne kadar sürdürmüştür. Okulda verdiği dersleri toparlayarak Fransızca olarak felsefe ders kitabı haline getirmiş ve kitabı tamamladığı hafta beyin kanaması sebebiyle 1876 yılında vefat etmiş, Şişli Ermeni Mezarlığı’na gömülmüştür. ARTİN KRİKOR EFENDİ İstanbul Askeri Tıp Okulu’ndan binbaşı rütbesiyle mezun olmuş, ancak genç yaşta vefat etmiştir. ARTİN BEY KEŞİŞYAN İstanbul’da 1827 yılında dünyaya gelmiştir. İstanbul Askeri Tıp Okulu’ndan 1850 yılında mezun olmuştur. Osmanlı ordusunda ve askeri hastanelerde vazife yapmıştır. Miralay rütbesi ile emekli olmuştur. 1893 yılında vefat etmiş ve Şişli Ermeni Mezarlığı’na gömülmüştür.
35
MR FÜZYON BİYOPSİ İLE KANSERDE HEDEFE YÖNELİK TANI
3 TESLA MR cihazlarıyla prostatın 3 boyutlu haritası çıkarılıyor ve tümör odakları daha iyi görülebiliyor. Biyopside tümörün tam üzerinden parçalar alınarak yanılma payı neredeyse sıfırlanıyor. Eskiden olduğu gibi çoklu biyopsilere gerek kalmıyor. PSA değerleri yüksek seyreden, ailesinde prostat kanseri olan hastalarımıza mutlaka prostat MR’ı yaptırmalarını öneriyoruz.
Sessiz 3.0 Tesla Sentetik MR
36
ANLAŞMALI KURUMLAR SOSYAL GÜVENLİK KURUMU (SGK) BAĞ-KUR SSK T.C. EMEKLİ SANDIĞI
• ACIBADEM SAĞLIK VE HAYAT SİGORTA A.Ş. (SENCARD) • ALLİANZ SİGORTA A.Ş. • AMERİCAN LİFE SİGORTA • ANADOLU ANONİM TÜRK SİGORTA ŞTİ. • AXA SİGORTA A.Ş. • AXA TAMAMLAYICI • GROUPAMA SİGORTA A.Ş. • MAPFRE SİGORTA A.Ş. • MAPFRE SİGORTA A.Ş. (TAMAMLAYICI SİGORTA) • RUSYA FEDERASYONU İSTANBUL BAŞKONSOLOSLUĞU • "T.C. ZİRAAT VE HALK BANKASI A.Ş. MENSUPLARI EMEKLİ VE YARDIM SANDIĞI" • T.E.A.Ö. ÖĞRETMENLER VAKFI • TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ • INTER PARTNER ASSİSTANCE
• NN HAYAT VE EMEKLİLİK ACİL TEDAVİ SİGORTASI • ANKARA SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • AVİVA SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • METLİFE EMEKLİLİK ACİL TEDAVİ SİGORTASI • TÜRK NİPPON SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • DUBAİ STARR SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • HALK SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • SBN SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • TURİNS SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • ZİRVE SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • AKBANK • AVİVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. • BENEFİT CARD
info@surppirgic.com - www.surppirgic.com
• BENEFİT GLOBAL AIG CARD • DR. BACK-UP KİŞİSEL SAĞLIK SİSTEMİ • DR. BACK-UP KİŞİSEL SAĞLIK SİSTEMİ & FORTİS BANK CARD • IPA CARD • IPA PREVİLEGE CARD • ING BANK PLATINIUM CARD • SBN ŞEKER HAYAT PROJESİ • TAV PASSPORT EDITION • TÜRKİYE PETROLLERİ A.Ş. • VAKIF EMEKLİLİK (BİREYSEL EMEKLİLİK SİGORTALARI) • AXA APP & AXA ASSİSTANCE
• CGM TÜRKİYE (PROMED)
• FORTİS BANK SANDIK (ÇALIŞAN - EMEKLİLER VE BAĞIMLILAR) • ZİRAAT SİGORTA • SOMPO JAPAN SİGORTA (FİBA) • ZÜRİCH SİGORTA A.Ş. • HDI SİGORTA • GENERALİ SİGORTA • ACE EUROPEAN SİGORTA (Ferdi Kaza Sigorta Hastane Tedavi Teminatı) • ANKARA ANONİM TÜRK SİGORTA • TÜRK NİPPON SİGORTA
• CGM SAĞLIKTA AVANTAJLAR DÜNYASI
1. MEDLİNE BOX ÜYELERİ BİREYSEL 2. MEDLİNE BOX ÜYELERİ KURUMSAL • Groupama Emeklilik • Kobi Sağlık Paketi Üyeleri 3. ASSİST LİNE • Ege Sigorta • Demir Sigorta 4. HDI Sigorta Acil Sağlık Sigortası 5. HDI-GS Sigorta-Galatasaray Aslan Yürek-Aslan Taraftarım Güvende 6. ACE Group Sigorta Üyeleri 7. CARE & CREATE (C&C) • Mobile Plus Asist • A-Prestige Card • Turk Asist Card
/surppirgic
0549 610 11 75
0850 811 50 52
SUPR PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ MEDİKAL KADROSU Başhekim & Mesul Müdür
Başhekim & Mesul Müdür Yrd.
1945 İstanbul doğumludur. İstanbul
1949 Diyarbakır doğumludur.
Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun
Ege üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun
olmuştur. İhtisasını Nöroloji Uzmanı olarak,
oldu. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi dahiliye
Şişli Etfal Hastanesinden almıştır.
kliniğinde ihtisasını tamamladı.
Dahili: 1081 - 1082
Dahili: 1081 - 1082
Uzm. Dr. Armenak Mezaduryan
Uzm. Dr.Tarık Turfan
Acil Servis
Acil Servis
1966 Adana doğumludur. Çukurova
1954 İstanbul doğumludur. İstanbul
Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun
Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden
olmuştur. Pratisyen Hekim olarak
mezun olmuştur. Pratisyen Hekim olarak
çalışmaktadır.
çalışmaktadır.
Dahili: 1724
Dahili: 1724
Dr. Erdoğan Çelikkol
Dr. Nişan Çilingiroğlu Acil Servis
Acil Servis
1967 İstanbul doğumludur. İstanbul
1964 İstanbul doğumludur.
Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden
Trakya Üniversitesi İstanbul Tıp
mezun olmuştur. Pratisyen Hekim olarak
Fakültesi’nden mezun olmuştur.
çalışmaktadır.
Pratisyen hekim olarak çalışmaktadır.
Dahili: 1724
Dahili: 1724
Dr. Murat Kuyumcu
Dr. Jilber Murat Berberoğlu Acil Servis
Anesteziyoloji ve Reanimasyon
1969 İstanbul doğumludur.
1962 Maragkek doğumludur
Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp
mezun olmuştur. Pratisyen hekim olarak
Fakültesi (1984 - 1990)
çalışmaktadır.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anestezioloji ve Reanimasyon A.B.D. (1992 - 1997)
Dahili: 1724 Dahili: 1170
Uzm. Dr. Feriba Aslı Asslkhalılı
Dr. Avedis Çepkinli Anesteziyoloji ve Reanimasyon
Anesteziyoloji ve Reanimasyon
1970 doğumludur. İstanbul Üniversitesi
1956 Kayseri doğumludur.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden mezun olmuş,
Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesinden
İhtisasını Anestezi ve Reanimasyon Uzmanı
mezun olmuştur. İhtisasını İstanbul
olarak, Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma
Tıp Fakültesi anestezi ve reanimasyon
Hastanesinden almıştır.
bölümünden almıştır.
Dahili: 1170
Dahili: 1025
Uzm. Dr.Halis Enhoş
Uzm. Dr. Arminak Arslan 38
SUPR PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ MEDİKAL KADROSU Beslenme ve Diyetetik
Beslenme ve Diyetetik
1991 İstanbul doğumludur. Haliç Üniversitesi
1986 Almanya doğumludur. Diyetisyen olarak
Sağlık Bilimleri Yüksekokulu Beslenme ve
Uniklinik Ulm / Almanya da mezun olmuştur.
Diyetetik bölümünden mezun olmuştur. Uzmanlığını Biruni Üniversitesinden almıştır.
Dahili: 1051
Dahili: 1745
Dyt. Yelda Özel Dağcı
Uzm. Dyt. Tamar Demirci Biyokimya Laboratuvarı
Çocuk Cerrahisi
1968 Amasya doğumludur. İstanbul
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp
Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden
Fakültesinden mezun olmuştur.
mezun olmuştur. İhtisasını Biyokimya
İhtisasını Çukurova Üniversitesi Tıp
Uzmanı olarak İstanbul SSK Hastanesinde
Fakültesinden almıştır.
almıştır. Çarşamba günleri hizmet vermektedir. Dahili: 1090
Dahili: 1108
Uzm. Dr. Vahen Kuyumcu
Opr. Dr. Nuri Şen
Çocuk Hastalıkları
Çocuk Hastalıkları
1981 Bursa doğumludur.
1962 Adana doğumludur. Çukurova
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp
Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun
Fakültesinden mezun olmuştur. İhtisasını
olmuştur. İhtisasını Çocuk Sağlığı ve
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı olarak
Hastalıkları olarak İzmir Behçet Uz Çocuk
Bezm-i Alem Vakıf Üniversitesinden almıştır.
Hastanesinden almıştır.
Dahili: 1090
Dahili: 1090
Uzm. Dr. Özge Akça Eyigün
Uzm. Dr. Zeki Ötünç
Dahiliye (İç Hastalıklar)
Dahiliye (İç Hastalıklar)
1973 Düzce doğumludur. İstanbul
1977 Ankara doğumludur. İstanbul
Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden
Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi’nden
mezun olmuştur. İhtisasını İç Hastalıkları
mezun olmuştur. İhtisasını, İç Hastalıkları
Uzmanı olarak Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma
Uzmanı olarak Haseki Eğitim ve Araştırma
Hastanesinden almıştır.
Hastanesinden almıştır.
Dahili: 1012 - 1064
Dahili: 1012 - 1064
Uzm. Dr. Yeliz Zıhlı
Uzm. Dr. Yahya Öztürk Dahiliye (İç Hastalıklar)
Dahiliye (İç Hastalıklar)
1959 İstanbul doğumludur. İstanbul
1963 Ordu-Ünye doğumludur.
Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp
olmuştur. İhtisasını İç Hastalıkları Uzmanı
Fakültesinden mezun olmuştur. İhtisasını
olarak İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinden
İç Hastalıkları Uzmanı olarak İstanbul
almıştır.
Üniveristesi İstanbul Tıp Fakültesinden almıştır.
Pazartesi, Çarşamba ve Cuma günleri hizmet vermektedir. Dahili: 1012 - 1064
Dahili: 1012 - 1064
Uzm. Dr. Garbis Yakupyan
Uzm. Dr. Maksut Ahbap 39
SUPR PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ MEDİKAL KADROSU Dermatoloji
Dermatoloji
1975 Erzincan doğumludur. Akdeniz
1951 İstanbul doğumludur. İstanbul
Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun
Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun
olmuştur. İhtisasını Ciidiye Uzmanı olarak
olmuştur. İhtisasın Cildiye Uzmanı olarak
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp
İstanbul Haseki Eğitim ve Araştırma
Fakültesi Deramtoloji Anabilim dalından
Hastanesinden almıştır.
almıştır. Dahiliye: 1077 Dahiliye: 1098
Uzm. Dr. Eznik Ardaşes Meneşyan
Uzm. Dr. Nilgün Bahçetepe Hökenek Dermatoloji
Dermatoloji
1967 İstanbul doğumludur. İstanbul
1953 Kastamonu doğumludur. Hacettepe
Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden
Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun
mezun olmuştur. İhtisasını Cildiye Uzmanı
olmuştur. İhtisasın Cildiye Uzmanı olarak
olarak İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp
Şişli Etfal Hastanesinden almıştır.
Fakültesinden almıştır. Dahili: 1039 Dahiliye: 1077
Uzm. Dr. Vahe Kösem
Uzm. Dr. Serkis Barış Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesinden
Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden
mezun olmuştur. İhtisasını Enfeksiyon
mezun olmuştur. İhtisasını Fizik Tedavi ve
Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı
Rehabilitasyon uzmanı olarak İstanbul Eğitim
olarak Trakya Üniversitesinden almıştır.
ve Araştırma Hastanesinden almıştır.
Dahiliye: 1172
Dahiliye: 1110
1981 Amasya doğumludur. İstanbul
Uzm. Dr. Meltem Yavuz
Uzm. Dr. Firuzan Altın
Genel Cerrahi
Genel Cerrahi
1980 doğumludur. İstanbul Üniversitesi
1979 İstanbul doğumludur.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden mezun
Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesininden
olmuştur. İhtisasını Genel Cerrahi Uzmanı
mezun olmuştur. İhtisasını Genel Cerrahi
olarak Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma
uzmanı olarak İstanbul Üniversitesi
Hastanesinden almıştır.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalından almıştır.
Dahili: 1090
Dahili: 1090
Opr. Dr. M. Ferhat Çelik
Opr. Dr. Önder Karabay Göğüs Hast. ve Tüberküloz
Göz Hastalıkları
1970 Ankara Doğumludur. Gazi Üniversitesi
1964 İstanbul doğumludur.
Tıp Fakültesinden mezun olmuştur. İhtisasını
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’ nden
Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Uzmanı
mezun olmuştur. İhtisasını Göz Hastalıkları
olarak Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları
Uzmanı olarak Uludağ Üniversitesi Tıp
ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma
Fakültesinden almıştır.
Hastanesinden almıştır. Dahili: 1640 Dahili: 1012 - 1064
Uzm. Dr. Gamze Türker
Opr. Dr. Sarkis Sirop 40
SUPR PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ MEDİKAL KADROSU Göz Hastalıkları
Kadın Hastalıkları ve Doğum
1959 İstanbul doğumludur.
1980 İstanbul doğumludur. İstanbul
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp
Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun
Fakültesinden mezun olmuştur.
olmuştur. İhtisasını Kadın Hastalıkları
İhtisasını Göz Hastalıkları Uzmanı olarak
ve Doğum Uzmanı olarak Medeniyet
Beyoğlu Göz Hastanesinden almıştır.
Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesinden almıştır.
Dahili: 1640 Dahili : 1061
Opr. Dr. Kiryako İliya Ayvatoğlu
Opr. Dr. Flora Çitgez
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Kadın Hastalıkları ve Doğum
1980 İstanbul doğumludur. İstanbul
1963 Suriye doğumludur. Bulgaristan Varna
Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Tıp Fakültesinden mezun olmuştur. İhtisasını
(İngilizce Bölümü)’nden mezun olmuştur.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
İhtisasını Okmeydanı Eğitim ve Araştırma
olarak İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp
Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum
Fakültesinden almıştır.
Servisi’nden almıştır. Dahili: 1046 Dahili: 1062
Opr. Dr.Agavni Tezenli Nergis
Opr. Dr. Yakup Çilingir
Kardiyoloji
Kardiyoloji
1960 İstanbul doğumludur.
1966 Ankara doğumludur.
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi (İç
Fakültesinden mezun olmuştur. İhtisasını
Hastalıkları) ‘inden mezun olmuştur.
Kardiyoloji Uzmanı olarak Trakya Üniversitesi
İhtisasını kardiyoloji uzmanı olarak Uludağ
Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalından
Üniversitesi Tıp Fakültesinden almıştır.
almıştır. Dahili: 1051 Dahili: 1051
Prof. Dr. Akif Turhan Kürüm
Uzm. Dr. Tevfik Bülent İlçöl
Kulak Burun Boğaz
Kulak Burun Boğaz
1957 Kırklareli doğumludur. Ankara
1979 doğumludur. İstanbul Üniversitesi
Üniversitesi Ankara Tıp Fakültesi’nden
Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden mezun
mezun olmuştur. İhtisasını da Kulak Burun
olmuştur. İhtisasını Kulak Burun Boğaz
Boğaz Uzmanı olarak Ankara Üniversitesi
Uzmanı olarak Taksim Eğitim ve Araştırma
Ankara Tıp Fakültesi’nden almıştır.
Hastanesinden almıştır.
Dahili: 1020
Dahili: 1020
Opr. Dr. A.Akın Erkan
Opr. Dr. Sait Şirazi Nöroloji
Nöroşirurji
1987 Afyon Karahisar doğumludur.
1973 Elazığ doğumludur. Marmara
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp
Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun
Fakültesinden mezun olmuştur. İhtisasını
olmuştur. İhtisasını Beyin ve Sinir Cerrahisi
Nöroloji Uzmanı olarak Haseki Eğitim ve
Uzmanı olarak Haydarpaşa Numune
Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniğinden
Hastanesinden almıştır.
almıştır. Dahili: 1012 - 1064 Dahili: 1012 - 1064
Uzm. Dr. Zülfikar Memiş
Opr. Dr. Aram Bakırcı 41
SUPR PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ MEDİKAL KADROSU Ortopedi ve Travmatoloji
Ortopedi ve Travmatoloji
1974 Üsküdar doğumludur.
1974 Karabük doğumludur. Uludağ
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi
Üniversitesi Tıp Fakültesi’ nden mezun
(Çapa) mezun olmuştur. İhtisasını Ortopedi
olmuştur. İhtisasını Ortopedi ve Travmatoloji
ve Travmatoloji Uzmanı olarak Şişli Eğitim
Uzmanı olarak İstanbul Tıp Fakültesinden
ve Araştırma Hastanesi Ortopedi ve
(Çapa) almıştır.
Travmatoloji Kliniğinden almıştır. Dahili: 1077 Dahili: 1077
Opr. Dr. Cihat Yılmaz
Opr. Dr. Ufuk Öztürk Psikiyatri (Erişkin)
Psikiyatri (Erişkin)
1979 Diyarbakır doğumludur.
1978 Mardin doğumludur. Harran Üniversitesi
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun
Tıp Fakültesinden mezun olmuştur. İhtisasını
olmuştur. İhtisasını Psikiyatri Uzmanı
Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı olarak
olarak Bezmialem Valide Sultan Eğitim ve
Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri
Araştırma Hastanesinden almıştır.
Anabilim Dalından almıştır.
Dahili: 1056
Dahili: 1056
Uzm. Dr. Cuma Ülkü
Uzm. Dr. İdris Üre Sosyal Hizmet Uzmanı - Psikolog
Psikolog - Psikoterapist
1991 Samsun doğumludur.
İstanbul Üniversitesi Psikoloji bölümünden
Maltepe Üniversitesi’ nden Psikoloji ve
mezun olmuştur. İstanbul klinik psikolog
Sosyal Hizmet Uzmanı olarak mezun
olarak Esenyurt Üniversitesi’ nden almıştır.
olmuştur. (Çift Anadil) Dahili: 1056 Dahili: 1056
Psikolog Cansu Aksoy
Psikolog - Psikoterapist Şefik Bakırcı Radyoloji
Radyoloji
1973 Kahramanmaraş doğumludur.
1980 İstanbul doğumludur.
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesinden
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun
mezun olmuştur. İhtisasını Radyoloji Uzmanı
olmuştur. İhtisasını Radyoloji olarak İstanbul
olarak İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp
Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden
Fakültesinde almıştır.
almıştır.
Dahili: 1031 - 1032
Dahili: 1031 - 1032
Prof. Dr. Fatih Kantarcı
Uzm. Dr. Mert Gençtürk
Üroloji
Üroloji
1976 İstanbul doğumludur. İstanbul
1971 Surmene doğumludur. İstanbul
Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden
Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden
mezun olmuştur. İhtisasını Üroloji uzmanı
mezun olmuştur. İhtisasını Üroloji Uzmanı
olarak Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden almıştır.
olarak Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden almıştır.
Dahili. 1063
Dahili. 1090
Opr. Dr. Burçin Tunç
Opr. Dr. Hakan Suiçmez 42
Hastanemizi tercih eden değerli hastalarımızdan,
Axess, World, Bonus Card Finans
Kart sahiplerine tüm hizmetlerde vade farkı alınmadan
4 TAKSİT!
World Card sahiplerine +2 taksit toplamda
6 TAKSİT!
Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı İktisadi İşletmesi Zakirbaşı Sokak No: 32 Kazlıçeşme 34020 İstanbul (Kazlıçeşme Marmaray İstasyonu’na 100 m.)
info@surppirgic.com - www.surppirgic.com
/surppirgic
0549 610 11 75
0850 811 50 52
MARMARAY
Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı İktisadi İşletmesi Zakirbaşı Sokak No: 32 Kazlıçeşme 34020 İstanbul (Kazlıçeşme Marmaray İstasyonu’na 100 m.)
info@surppirgic.com - www.surppirgic.com
/surppirgic
0549 610 11 75
0850 811 50 52
BU SÜRELİ (YAYGIN) YAYIN PARA İLE SATILMAZ