Surp Pırgiç Vakfı Kasım - Aralık 2016

Kasım-Aralık 2015.indd 1

17/12/16 12:29

Abdi İpekçi Spor Salonu

E5 Çevreyolu Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı

MARMARAY KAZLIÇEŞME İSTASYONU (100 metre)

Kazlıçeşme

Sahi lyol u

Taksim - Eminönü

MARMARA DENİZİ

Yedikule

Bakırköy Atatürk Airport

Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı ZAKİRBAŞI SOKAK NO.32 34020 KAZLIÇEŞME - İSTANBUL TEL: 0212 582 50 50 PBX FAKS 0212 547 11 21 www.surppirgic.com

Kasım-Aralık 2015.indd 2

17/12/16 12:30

SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ VAKFI YÖNETİM KURULU MUTLU YILLAR DİLER

3

Kasım-Aralık 2015.indd 3

17/12/16 12:30

Saygıdeğer Okurlarımız SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ AYLIK DERGİSİ SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ VAKFI YÖNETİM KURULU ADINA SAHİBİ

BEDROS ŞİRİNOĞLU SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ H. MAKRUHİ B. HAGOPYAN SAYFA DÜZENİ TEOMAN MAT KATKIDA BULUNANLAR MARKRİT ARSLAN NAİRA SÜZME HİLDA KARAPEKMEZ YÖNETİM YERİ Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Zakirbaşı Sok. No:32 - 34780 Kazlıçeşme - İstanbul 0212 582 50 50 0212 510 80 52 Faks 0212 582 69 91 Yaygın Süreli Yayındır Para İle Satılmaz DİZGİ ve BASIM Teo Ajans - 2015 Mahmutbey Mah. Taşocağı Cad. Ağaoğlu My Office 212 Residence No:3 Kat:7 Ofis:106 Güneşli - Bağcılar / İSTANBUL 0212 659 59 31 Murat Ofset Solakzade Sokak No:5 Beyoğlu - İstanbul

Sizinle tarihi bir ânı daha paylaşıyoruz. Dergimiz her zaman toplumumuzun ve onun önemli bir parçası olan hastanemizin meselelerini, başarılarını ve üzüntülerini merkeze alan bir yayın politikası izlemiştir. Bütün bir yayın sürecimiz incelendiğinde bunun sayısız örnekleriyle karşılaşmak mümkündür. Bu sayıda ve bu önsözde ise derginin ana temasında küçük bir değişiklik yapacak ve dikkatinizi bizzat derginin kendisine, bir yayın organı olarak Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Dergisi’nin anlamına ve tarihi değerine çekeceğiz.

Elinizdeki sayının tarihi önemi onun 1949 yılından itibaren aylık dergi formunda yayımlanmaya başlayan dergimizin 800. sayısı olmasından kaynaklanmaktadır. Hastanemizin periyodik bir yayın çıkarma geleneği 20. yüzyılın başına kadar uzanmaktadır. 1900 yılında Sultanhamam’da, “Eski Bağdadlıyan Yeni Der Sinanyan Matbaası”nda basılan hastane salnâmesini bu geleneğin ilk adımı olarak değerlendirmek yanlış olmaz.

Pek düzenli olmasa da bundan önce yayımlanan çeşitli rapor ve kitapçıkları bu süreci hazırlayan yayın faaliyetleri olarak değerlendirebiliriz.

1900-1910 yılları arasında her yıl düzenli olarak yayımlanan Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Salnâmeleri takvim ve dini bilgilerin yanı sıra devlet istatistiklerine, Ermeni Kilisesi ve Patrikliğe, edebi, ticari, coğrafi bilgilere ve güncel hayata ilişkin çeşitli bölümler ihtiva etmekteydi. 1900 yılı salnâmesinin 366 sayfalık hacimli bir kitap olduğu hesaba katılırsa bu salnâmelerin ne kadar ayrıntılı ve yoğun bir çalışmanın ürünü oldukları daha iyi anlaşılabilir. 1910 yılında sona eren bu salnâme yayım geleneğini yeniden okurlarımızın dikkatine sunabilmek için, 1900-1910 salnâmelerini, bu yayım sürecini ve salnâmelerin içeriklerini ayrıntılı bir şekilde inceleyen ayrı bir ciltle beraber, 2012 yılında on bir cilt olarak yeniden yayımladık.

Böylelikle araştırmacılara, Ermeni toplumu ve hastanemizin yanı sıra

0212 244 47 36

4

Kasım-Aralık 2015.indd 4

17/12/16 12:30

SURP PIRGİÇ SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ AYLIK DERGİSİ KURULUŞ: SÂLNAME OLARAK 1900-1910 ve 1924-1949 AYLIK DERGİ 1949 SONRASI SENE 65 NO: 799-800 KASIM - ARALIK 2016

Kasım-Aralık 2015.indd 5

17/12/16 12:30

SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ AYLIK DERGİSİ SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ VAKFI YÖNETİM KURULU ADINA SAHİBİ

BEDROS ŞİRİNOĞLU SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ H. MAKRUHİ B. HAGOPYAN SAYFA DÜZENİ TEOMAN MAT KATKIDA BULUNANLAR MARKRİT ARSLAN NAİRA SÜZME HİLDA KARAPEKMEZ YÖNETİM YERİ Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Zakirbaşı Sok. No:32 - 34780 Kazlıçeşme - İstanbul 0212 582 50 50 0212 510 80 52 Faks 0212 582 69 91 Yaygın Süreli Yayındır Para İle Satılmaz DİZGİ ve BASIM Teo Ajans - 2014 Mahmutbey Mah. Taşocağı Cad. Ağaoğlu My Office 212 Residence No:3 Kat:7 Ofis:106 Güneşli - Bağcılar / İSTANBUL 0212 659 59 31

Osmanlı İmparatorluğu’nda sosyal hayatın ve çeşitli kurumların farklı yönlerine dair bilgiler ihtiva eden zengin bir kaynak sunmuş olduk.

1900-1910 yılları arasında süren bu salnâme yayım geleneği 1910 yılında kesintiye uğramış ve yeni bir salnâme imparatorluğun siyasi, sosyal ve iktisadi çalkantıları nedeniyle ancak yıllar sonra, 1924 yılında, yayımlanabilmiştir.

Hastanemiz 1924-1949 yılları arasında her yıl düzenli olarak salnâme yayımlamaya devam etmiş ve bu tarihten itibaren yeni bir yayın formatı belirlemiştir. 1949 yılında itibaren Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Dergisi aylık periyodda yayımlanmaya başlamış ve bunu günümüze kadar kesintisiz olarak sürdürmeyi başarmıştır. Hastanemizin 184 yıla ulaşan kurumsal tarihi kadar dergimizin 800. sayıya ulaşan bu yayın tarihi de bizi heyecanlandırmaktadır. İkisini de mümkün kılan tarihi bir sürecin parçası olma kararlılığı, toplumun dert ve sevinçlerini derinden hissetme kabiliyeti ve sorumluluğudur.

Dergimizin yaklaşık yetmiş yıllık bir sürede 800. sayıya ulaşabilmesi küçümsenemeyecek bir başarıdır ve toplumumuzun bundan kıvanç duyması son derece doğaldır. Kuşkusuz bu süre boyunca dergimiz hacim, içerik ve baskı kalitesi bakımından büyük bir ilerleme kaydetmiştir. Tıpkı hastanemizin sağlık hizmetleri alanında ileri teknolojiyi takip etmesi gibi dergimiz de bu süre boyunca yayıncılık faaliyetlerindeki yeni gelişmeleri takip etmiş ve kendi bünyesine uyarlamıştır. Bununla birlikte bütün bu süreç boyunca değişmeyen temel bir yaklaşım dergiye de rengini vermiştir; nasıl Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi sadece kâr-zarar hesabı yapan özel bir hastane mantığıyla çalışmıyor ve huzurevi, akliye vs. bölümleriyle toplumsal yararı gözetiyorsa, dergimiz de aynı mantıkla sayfalarını sadece tıp alanının teknik sorun ve gelişmeleriyle doldurmakla yetinemez.

Murat Ofset Solakzade Sokak No:5 Beyoğlu - İstanbul 0212 244 47 36

6

Kasım-Aralık 2015.indd 6

17/12/16 12:30

SURP PIRGİÇ SURP PIRGİÇ ERMENİ HASTANESİ AYLIK DERGİSİ KURULUŞ: SÂLNAME OLARAK 1900-1910 ve 1924-1949 AYLIK DERGİ 1949 SONRASI SENE 65 NO: 799-800 KASIM - ARALIK 2016

Hastanemizin faaliyetlerine olduğu gibi dergimizin yayımına da aynı prensipler yön vermektedir. Sağlık hizmetlerinin yanı sıra toplumun sosyal-kültürel hayatına da katkıda bulunmak, dayanışma ve sorumluluk duygusunu güçlendirmek, tarihle güncellik arasında sıkı ve kopmaz bir bağ oluşturmak. Derginin yayın hayatını belirleyen bu prensipleri onun içeriğine de yansıtmayı sorumluluğumuz olarak görüyoruz. Bu nedenle hastanenin temel faaliyeti olan sağlık hizmetlerine dair yazıların yanı sıra toplumumuzun sosyal-kültürel hayatını yanıtsan yazılara, bir araya gelip birlikte idrak ettiğimiz özel günlere ilişkin haberlere, dayanışma duygusunu yükselten hayırseverlerin hayat hikâyelerine de yer veriyoruz.

Hastanemiz zorlu bir tarihsel sürecin ürünüdür, dergimiz ise bu tarihsel süreci çeşitli vesilelerle yeniden hatırlamanın temel bir aracıdır. Bu nedenle sayfalarımızda hastane tarihinin başarı hikâyelerine, acı dolu hatıralarına, büyük bağışçılarına, yorulmak bilmeden çalışan yönetim kurullarına, fedakâr doktor ve çalışanlarına dair bilgilere geniş bir yer ayırıyoruz.

Yaşadığımız coğrafyadaki bütün altüst oluşlara, sarsıntılara rağmen ayakta kalabilmemizi sağlayan, temelini Kazaz Artin Amira Bezciyan’ın attığı toplum yararını her şeyden üstün tutan yaklaşımdır. Dergimiz onun bu yaklaşımını tanıtmayı, yaygınlaştırmayı, yeni nesiller tarafından da benimsenmesini sağlamayı temel bir görev olarak benimsemiştir. Bu vesileyle aynı yaklaşımın dergimizin 1000. sayısında da hâkim olmasını diliyoruz.

Not: Bu sayının hazırlanmasında emeği geçen Sayın Arsen YARMAN’a teşekkür ederiz. © Yayımlanan yazıların ve resimlerim tüm hakları saklıdır. Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı'ndan izin alınmaksızın fotokopi dahil, optik ve mekanik herhangi bir yolla kopyalanamaz, çoğaltılamaz, basılamaz, yayımlanamaz. Dergimizde yer alan makalelerin içeriğinden yazarları sorumludur.

7

Kasım-Aralık 2015.indd 7

17/12/16 12:30

İNDĞÇ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR USİUKŞĞK İNDĞÇ YĞMRV UÖÜ$ ARDUZEUZNJR ANÜUÇUĞQNDKŞUZ UZNDZNF UĞI*ZUITĞ HŞIĞNİ BRĞRZ*PLND :SÇUÜĞUHŞI A$ SU?ĞNDAR H$ WUMNÇŞUZ T>UEĞNDKRDZ KTNSUZ SUK U>UMRJZŞĞ SUĞÜĞRI UĞİLUZ ZURĞU İRDÖST ARLIU ÜUĞUYT?STÖ FUĞVUMUZ FUWĞ İndğç Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznj Öu=rğhubg Ynpnj Krd 32 - 34780 Üuölgvtbst - Rikuzhndl 0212 582 50 50 0212 510 80 52 (u=i! 0212 582 69 91 Huğçşğumuz Ağuıuğumndkrdz Uzfouğ T

ÜĞUBUĞNDKRDZ ŞD IHUÜĞNDKRDZ Kt+ Ucuzi - 2013

Suasndıhtw Sua$ Kub+oupg Hnpnıuw Upu+plnd Suw *)ri 212 Ğtirıgzi Krd 3 Wuğm 7 *)ri 106 Mrdztblr - Hupogluğ 0212 659 59 31

SNDĞUI *(İTK İnlu=öuıt Ynpnj Krd 5 Htw+plnd - Rikuzhndl 0212 244 47 36

Wuğüşlr gzkşğjnpzşğ^ Qşör aşı uzüus sg şdi huısumuz fuwğmşuz sg mg çuczşz=!

Huğçşğukşğki ağuıuğumndkrdz sgz t^ nğ srbı rğşz ül.udnğ zrdk mg euğqzt sşğ audu=umuzndkşuz muğşdnğ mşeğnzg auzeriujnp sşğ arduzeuznjr auğjşğg^ sşğ uwi auiıuındkşuz wu<npndkrdzzşğz nd wndöndszşğg! Şkt ndindszuirğndkşuz zrdk euğqzşz= sşğ ağuıuğumndkrdzg^ uwi suirz çuösukrd fmuwndkrdzzşğnd mg auzerhrz=! Sşğ uwi krdrz şd zu.uçuzrz st< ul yn=ğrm bşpnds sg hrır gzşz=^ sşğ ndbueğndkrdzg mşeğnzujzşlnf uxudşluçuğ znwzrz=z huğçşğukşğkrz% İ$ Yğmrv Uöü$ Arduzeuznjr Huğçşğukşğkrz fğuw^ uzeğueuxzulnf uwi ağuıuğumndkşuz rsuiırz şd huısumuzrz! İ$ Yğmrv usiukşğkr uwi krdg önğ çxzu, t= qşğ qşx=rz st<^ huısumuz zbuzumndkrdz ndzr! Huısumuz uwe suizuwuımndkrdzg mndüuw uzmt^ nğ sşğ uwi usiukşğkg imiu, t ağuıuğumndrl 1949 kndumuztz imişul şd uwi krdg ağuıuğumndkşuz 800ğe krdg mg auzeriuzuw! Huğçşğukşğk ağuıuğumşlnd uduzendkrdzg m'şğmuğr srzvşd 20ğe euğ! İ$ Yğmrvr ıuğşjnwjşğg imiu, şz ağuıuğumndrl 1900umuz kndumuzzşğtz imişul İndlkuzaususr^zu.mrz Hupıuılşuz^ wşıuüuwrz Itğ İrzuzşuz Ihuğuzrz st<^ imröç ezşlnf ağuıuğumvumuz uduzendkşuz!

Aumuxum uzjşulr huğçşğumuz mupujndszşğnd^ uwzndauzeşğq^ öuzuöuz ışpşmuürğzşğ nd üğ=nwmzşğ muğşdnğ fmuwndkrdzzşğ mg çşğşz sşör sşğ uwi auiıuındkşuz ünğ,ndztndkrdzzşğnd suirz! İ$ Yğmrv Uöü$ Arduzeuznjr ıuğşjnwjşğg muznzudnğuhti ağuıuğumndu, şz 1900-1910 kndumuzzşğndz! Uwi ıuğşjnwjşğg +ğujndjuwrz şd mğ+zumuz ürışlr=zşğnd uxgzkşğ mg çnfuzumşz hşıumuz froumuüğumuz ışpşmndkrdzzşğ^ Auwnj şmşpşjrzşğnd^ Huığruğ=uğuzr^ uxşdığuwrz^ ub.uğauüğumuz şd ux+ğşuw mşuz=r suirz auğndiı ındşulzşğ! Şkt zmuır uxzşz= nğ 1900 kndumuzr ıuğşjnwjg mg çnfuzeumt 366 t<şğ^ wuwızr mg euxzuw nğ uwi ıuğşjnwjşğg nğ=uz ihuxrv ub.uıuz=r şd suzğusuiz hğhındszşğnd uğerdz=nf qşx= çşğndu, şz! Wrbşul ıuğşjnwjşğg^ nğnz= ağuıuğumndrl imiuz 1900rz^ buğndzumndşjuz srzvşd 1910! Sşz= uwi ıuğşjnwjşğnd çnfuzeumndkrdzzşğnd suirz çujr wudşlşul çujuığumuz auınğt sg^ nğhti ıuizşdstm auınğ fşğağuıuğumşjrz= auınğ sg şdi^ 2012 kndumuzrz! Uwihti

8

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 8

19.12.2016 12:32:38

İNDĞÇ YĞMRV USİUKŞĞK İNDĞÇ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR Arszndu, ıuğşürğ= 1900 - 1910 şd 1924 - 1949^ rçğ Usiukşğk 1949 IUĞR 66 KRD 799 - 800 ZNWŞSÇŞĞ - EŞMIŞSÇŞĞ 2016

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 9

19.12.2016 12:32:44

İNDĞÇ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR USİUKŞĞK İNDĞÇ YĞMRV UÖÜ$ ARDUZEUZNJR ANÜUÇUĞQNDKŞUZ UZNDZNF UĞI*ZUITĞ HŞIĞNİ BRĞRZ*PLND :SÇUÜĞUHŞI A$ SU?ĞNDAR H$ WUMNÇŞUZ T>UEĞNDKRDZ KTNSUZ SUK U>UMRJZŞĞ SUĞÜĞRI UĞİLUZ ZURĞU İRDÖST ARLIU ÜUĞUYT?STÖ FUĞVUMUZ FUWĞ İndğç Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznj Öu=rğhubg Ynpnj Krd 32 - 34780 Üuölgvtbst - Rikuzhndl 0212 582 50 50 0212 510 80 52 (u=i! 0212 582 69 91 Huğçşğumuz Ağuıuğumndkrdz Uzfouğ T

ÜĞUBUĞNDKRDZ ŞD IHUÜĞNDKRDZ Kt+ Ucuzi - 2013

Suasndıhtw Sua$ Kub+oupg Hnpnıuw Upu+plnd Suw *)ri 212 Ğtirıgzi Krd 3 Wuğm 7 *)ri 106 Mrdztblr - Hupogluğ 0212 659 59 31

SNDĞUI *(İTK İnlu=öuıt Ynpnj Krd 5 Htw+plnd - Rikuzhndl 0212 244 47 36

huığuiıu, şpuz= auğndiı upçrdğzşğ^ nğnz= mg huğndzumşz Auw audu=umuzndkşuz şd sşğ arduzeuznjrz uxgzkşğ^ *isuzşuz Muwiğndkşuz gzmşğuwrz mşuz=rz şd öuzuöuz auiıuındkrdzzşğnd suirz ışpşmndkrdzzşğ!

Iuğşjnwjşğg nğnz= ağuıuğumndşjuz 1900-1910 kndumuzzşğnd sr<şd^ uwzndaşışd sr<nj sg gzeauındşjuz! Znğ ıuğşjnwjşğg mşuz=r mnvndşjuz 1924 kndumuzrz^ nğhti uğerdz=% muwiğndkşuz =upu=umuz^ gzmşğuwrz şd ızışiumuz ynknğmndszşğndz!

Arduzeuznji 1924 kndumuztz imişul srzvşd 1949 muznzudnğuçuğ fşğiırz imiud ağuıuğumşl ıuğşjnwjşğ^ znğ ,udulnf! 1949 kndumuztz imişul imiud ağuıuğumndrl İ$ Yğmrv Uöü$ Arduzeuznjr usiukşğkg^ nğ uwe +ğtz srzvşd uwi+ğ mg ağuıuğumndr uz.uyuz! Ndiır^ rzvhti nğ Arduzeuznjri 184usşuw ünwndkrdzg wndösuz ulr= sg mg iışp,t sşğ iğışğndz st<^ uwzhti ul wndönds mg öüuz= şğç m'uzeğueuxzuz= kt sşğ huğçşğukşğkşğnd ağuıuğumndkrdzg auiu, t 800r! Uwi şğmnd rğuünğ,ndszşğg huısndkşuz ü,nf nğhti yuiı mg ,uxuwşz auiıuıumusndkşuz^ cnpnfndğerz judşğz nd ndğu.ndkrdzzşğg r .nğnj iğıt öüulnd muğnpumuzndkşuz şd huıui.uzuındndkşuz!

Vuyuöuzj çzumuz öüujnds t^ şd iınğuüzuauışlr wu<npndkrdz sg vt^ şğç m'ndğu.uzuz= kt sşğ huğçşğukşğkr ağuıuğumndkşuz krdg auiu, t 800r! Muimu, vmuw kt uwi cusuzumusr<njr gzkuj=rz sşğ huğçşğukşğkg ,udulr^ çnfuzeumndkşuz şd ıhuüğndkşuz nğumr ışiumtıt uğquzuüğşj sş, wuxu<ersndkrdz!

Orbe uwzhti rzvhti sşğ arduzeuznjg uxnp<uhuandkşuz suğöt zşği znğuğuğndkrdzzşğnd aşışdşjud^ sşğ huğçşğukşğkz ul uwi cusuzumusr<njr gzkuj=rz ağuıuğumndkşuz öuğüujndszşğndz aşışdşjud şd uwe öuğüujndszşğndz ışp ındud rğ krdşğndz st<!

Uwzndauzeşğq uwi cusuzumusr<njr gzkuj=rz huğçşğukşğkrz ünwz ındud uz.u.ı sşğqşjnds sg! Rzvhti nğ İ$ Yğmrv Arduzeuznjg sruwz bua-fzui aubrdnf ünğ,np arduzeuznjr sg ığusuçuzndkşusç vr ünğ,şğ^ uwl ,şğuznjr^ sıuwrz çuczr şd uwl çucrzzşğnf audu=umuz buaşğ mg aşıuhzet^ sşğ huğçşğukşğkz ul srşdznwz ığusuçuzndkşusç% vr mğzuğ çuduğuğndrl rğ t<şğg sruwz çcbmumuz suğör kt=zr= auğjşğnf şd öuğüujndszşğnf lşjzşlnf!

Rzvhti Arduzeuznjri ünğ,ndztndkrdzzşğnd st<^ sşğ huğçşğukşğkr ağuıuğumndkşuz ausuğ ul srşdznwz imöçndz=zşğg r ö+ğnd şz! Uwe imöçndz=zşğz şz uxnp<uhuandkşuz 10

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 10

19.12.2016 12:32:44

İNDĞÇ YĞMRV USİUKŞĞK İNDĞÇ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR Arszndu, ıuğşürğ= 1900 - 1910 şd 1924 - 1949^ rçğ Usiukşğk 1949 IUĞR 66 KRD 799 - 800 ZNWŞSÇŞĞ - EŞMIŞSÇŞĞ 2016

,uxuwndkrdzzşğnd mnp=rz audu=umuzndkşuz gzmşğusbumndkuwrz mşuz=rz ,uxuwndkrdz çşğşl^ö+ğumjndkşuz şd huıui.uzuındndkşuz öüujndsg öuğüujzşl^ huısndkşuz aşı ux+ğşuw mşuz=r sr<şd usndğ şd uzçşmuzşlr muh auiıuışl! Sşğ huıui.uzuındndkrdzg mg zmuışz= huğçşğukşğkr ağuıuğumndkşuz mşuz=g çznğnbnp imöçndz=zşğg uznğ çnfuzeumndkşuz ul jnlujzşl! Uwe huıouxud t nğ huğçşğukşğkri st< ışp mndıuz= arduzeuznjri arszumuz ünğ,ndztndkrdzg zmuındnp uxnp<uhuandkşuz zrdkşğnd uxgzkşğ^ sşğ audu=umuzndkşuz gzmşğu-sbumndkuwrz mşuz=g jnlujznp üğndkrdzzşğnd^ uduzeumuz +ğşğnd suirz lndğşğnd^ ö+ğumjndkşuz öüujndsg ağuağnp çuğşğuğzşğnd mşuz=r huısndkrdzzşğnd! Arduzeuznji huısumuz uzjşul ndzr^ ndiır sşğ huğçşğukşğkz ul huısumuz uwe uzjşulr suirz huğır fşğwrbndszşğ gzşl! Uwe huıouxud t nğ huğçşğukşğki luwz ışp mndıuw arduzeuznjri huısndkşuz t<şğndz st< uğquzuüğndu, wu<npndkrdzzşğnd^ ı.ndğ wrbuıumzşğnd^ sş, çuğşğuğzşğnd^ wnüzuıuz< anüuçuğqndzşğnd^ uzqzuöna çcrbmzşğnd şd ub.uınpzşğnd suirz lndğşğnd!

Uwz rzv nğ uhuanfu, t nğ sşz= buğndzumşz= nı=r muzüzrl aumuxum uwz fşğrfuwğndszşğndz^ jzjndszşğndz nğnz= huıuau, şz sşğ uhğu, ub.uğauüğndkşuz st<^ uwz sşğqşjndsz t nğndz arsg zşındu, t Üuöuö Uğkrz Usrğu Htöoşuzr mnpst şd nğ audu=umuzndkşuz buag ustz çuzt üşğrfşğ mg zmuıt!

Sşğ usiukşğkg nğhti huğıumuzndkrdz rdğujndju, t uwi sşğqşjndsg ,uz+kujzşlnd^ıuğu,şlnd şd znğuznğ işğndzezşğnd yn.uzjşlnd huğıumuzndkrdzg! Uwi uxrknf mg supkşz= nğ znwz sşğqşjndsg ırğumuz glluw zuşd sşğ usiukşğkrz 1000ğe krdrz fğuw!

Wuğüuz=nf% UĞİTZ ŞUĞSUZ &Kuğüsuzndu,/ ;uz+k$- Wuğüşlr Hğz$ Uğitz Şuğsuzrz bznğaumulndkrdz mg wuwızşz= uwi krdrz st< rğ r ünğ, eğu, ub.uıuz=rz ausuğ! © Ağuıuğumndu, çnlnğ üğndkrdzzşğnd şd lndiuzmuğzşğnd rğudndz=g fşğuhuandu, t! Uxuzj İndğç Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr fuğvndkşuz uğı+zndkşuz^ çuösuüğndkrdzg zşğuxşul^ üğndkrdzzşğg ışinpumuz şd sş=uzr= nğşdt sr<njud gze+ğrzumşl^ çuösuüğşl şd uwl ışp ağuıuğumşl muğşlr vt! Huğçşğukşğkrz st< ağuıuğumndu, w+endu,zşğnd çnfuzeumndkşztz üğuütızşğz şz nğ huıui.uzuınd şz!

11

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 11

19.12.2016 12:32:44

SURP PIRGİÇ DERGİSİ KAPAKLARI 2010-2016

12

Kasım-Aralık 2015.indd 12

17/12/16 12:30

13

Kasım-Aralık 2015.indd 13

17/12/16 12:30

14

Kasım-Aralık 2015.indd 14

17/12/16 12:30

15

Kasım-Aralık 2015.indd 15

17/12/16 12:30

16

Kasım-Aralık 2015.indd 16

17/12/16 12:30

17

Kasım-Aralık 2015.indd 17

17/12/16 12:30

18

Kasım-Aralık 2015.indd 18

17/12/16 12:30

19

Kasım-Aralık 2015.indd 19

17/12/16 12:30

20

Kasım-Aralık 2015.indd 20

17/12/16 12:30

21

Kasım-Aralık 2015.indd 21

17/12/16 12:30

22

Kasım-Aralık 2015.indd 22

17/12/16 12:30

23

Kasım-Aralık 2015.indd 23

17/12/16 12:30

24

Kasım-Aralık 2015.indd 24

17/12/16 12:30

25

Kasım-Aralık 2015.indd 25

17/12/16 12:30

26

Kasım-Aralık 2015.indd 26

17/12/16 12:30

27

Kasım-Aralık 2015.indd 27

17/12/16 12:30

28

Kasım-Aralık 2015.indd 28

17/12/16 12:30

29

Kasım-Aralık 2015.indd 29

17/12/16 12:30

30

Kasım-Aralık 2015.indd 30

17/12/16 12:30

31

Kasım-Aralık 2015.indd 31

17/12/16 12:30

32

Kasım-Aralık 2015.indd 32

17/12/16 12:30

Kaynak: Osmanlı Sağlık Hizmetlerinde Ermeniler ve Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Tarihi, Sayfa 717-736, Arsen YARMAN, İstanbul 2001

33

Kasım-Aralık 2015.indd 33

17/12/16 12:30

²Ø²Üàðº²Ü вز¸²Øܺð

²ñÅ¿ù³õáñ ¿ Ù³ñ¹Á »õ ²ÝÅ³Ù³Ý³Ï Ä³Ù³¹ÇñÁ ѳëï³ï³Í ¿ ųٳݳÏÁ Ù³ñ¹áõÝ Ñ³Ù³ñ« ³é³ï Å³Ù³Ý³Ï ïáõ³Í ¿ ²Ýª ųٳݳϳõáñÝ»ñáõÝ£ Üå³ï³ÏÝ ³É Û³ÛïÝ»Éáíª û·ï³·áñÍ»É ³Û¹ ßÝáñÑáõ³Í ųٳݳÏÁ Ç å¿ïë Ù³ñ¹Ïáõû³Ý »õ »ñµ»ù ãí³ïÝ»É ½³ÛÝ ÛáõÙå¿ïë£

î³ñÇ ÙÁÝ ³É Ýáñª Ýáñ ÛáÛë»ñáí ½³ñ¹³ñáõ³Í« Ýáñ áõ µ³Ëï³µ»ñ« Ýáñ ³éÇÃÝ»ñ ÁÝÓ»éáÕ« Ýáñ ¹éÝ»ñ µ³óáÕ áõ í»ñç³å¿ë Ýáñá·áÕ£ ²Ûë ¿ Ù»ñ ëå³ëáõÙÁ Ýáñ ï³ñÇ¿Ý£ È»óáõÇÉ ÛáÛë»ñáí áõ ëå³ë»É Ýáñ ³éÇÃÝ»ñáõ£ ØÇÝã¹»é« »ñµ»ù ã»Ýù Ùï³Í»ñ« ÿ Ï»³ÝùÁ Ïñ³õáñ³Ï³Ý ¹Çñùáñáßٳٵ Ó»õ³õáñáõ³Í áõÕÇ ÙÁ ã¿£ ²Ý Û³ÝÓÝáõ³Í ¿ Ù»ñ ³½³ï ϳÙùÇÝ« Ù»ñ Ý»ñ·áñÍáõû³Ý« áñå¿ë½Ç É»óÝ»Ýù ½³ÛÝ ÇÙ³ëï³ÉÇóûñ¿Ý£

²Ýó»³É ³Ý·³ÙÝ»ñáõÝ ß»ßï³Í ¿ÇÝù« ÿ Ïþ³åñ¿ÇÝù ųٳݳϳßñç³Ý ÙÁ« áõñ Ù³ñ¹ÇÏ Û³×³Ë ½áõñÏ ¿ÇÝ ·Çï³Ïóáõûݿ£ سïݳÝß³Í ¿ÇÝù §Üáñá·áõ³Í ÙÇïù»ñáí Ýáñ Ù³ñ¹¦ ÁÉɳÉáõ ϳñ»õáñáõÃÇõÝÁ »õ Áë³Í ¿ÇÝù« ÿ ѳõ³ï³ó»³ÉÇ Ï»³ÝùÇÝ Ù¿ç Ëáñ Ñá·»õáñ ÇÙ³ëï ÏÁ å³ñáõݳϿñ Üáñ î³ñÇÝ£

34

Kasım-Aralık 2015.indd 34

17/12/16 12:30

àñáíÑ»ï»õ ³éÇà ¿ñ Üáñ î³ñÇÝ Å³Ù³Ý³ÏÁ ɳõ³å¿ë û·ï³·áñÍ»Éáõ£ Ð³Û ÅáÕáíáõñ¹Á áñù³¯Ý ÏÁ ëÇñ¿ñ ³Ýó»³ÉÇÝ ÝáñÁ »õ ÑÇÝ ÷áñÓ³éáõÃÇõÝÝ»ñÁ Ýáñáí ߳ճ˻ÉÁ£ ²Ûëûñ ³É ã»±Ýù ëÇñ»ñ ÙÇÿ£ Ø¿Ï µ³óÃáÕáõÙáí ÙdzÛݪ ÑÇݿݪ ݳËÏÇÝ ÷áñÓ³éáõÃ»Ý¿Ý û·ïáõ»Éáõ ·³Õ³÷³ñ³Ï³Ý¿Ý£

³é³ùÇÝáõû³Ý åïáõÕÝ»ñÁ£ ²Û¹ ³Ù¿ÝÁ ³Ýå³Ï³ë ÃáÕ ÁÉÉ³Ý Ù»ñ ë»Õ³ÝÝ»ñáõÝ íñ³Û¿Ý£

ºñµ ³Ûë ï³ñÇ ÏÁ å³ïñ³ëïáõÇÝù ¹Çï»É Ýáñ ÑáñǽáÝÝ»ñ« Ý³Ë »õ ³é³ç« ųٳݳÏÇ Ýϳïٳٵ Ù»ñ ³Ý÷áõÃáõÃÇõÝÁ å¿ïù ¿ í»ñ³ï»ëáõû³Ý »Ýóñϻɣ

ê»Õ³ÝÝ»ñáõÝ íñ³Û Áëï µ³õ³Ï³ÝÇÝ Ýûëñ³ó³Í »Ý ³Ù»Ý³Ñ³Ù»Õ ѳٳ¹³ÙÝ»ñÁ£ ÂáÕáõÝù ׳߳ϻÉÁ ½³ÝáÝù Ïáõßï áõ Ïáõé« ³ñï³¹ñ»ÉÁ ÇëÏ ëÏë³Ýù Ùáé³óáõû³Ý »Ýóñϻɣ Ø»ñ áõñáÛÝ Ñ³Ù»ñÝ »Ý ³ÝáÝùª Ù»ñ É»½áõÝ« Ù»ñ ÉáÛë ѳõ³ïùÁ« Ù»ñ ·ñ³Ï³ÝáõÃÇõÝÁ« Ù»ñ »ñ·»ñÁ© ³ÛÉ Ëûëùáíª Ù»ñ Ùß³ÏáÛÃÁ£ ²Ûë ï³ñÇ ³Ûë ѳٳ¹³ÙÝ»ñÁ ÷áñÓ»Ýù ³é³ï³óݻɣ

ÊÝçáÛùÇ Ýáñ ë»Õ³Ý ÙÁ µ³Ý³Éáõ ųٳݳÏÝ ¿ ³Ûë ï³ñÇ£

ÆëÏ« ³Û¹ ë»Õ³ÝÇÝ ³Ýáõß³åáõñÝ ³É ÃáÕ ÁÉÉ³Û Ë³Õ³Õ³ëÇñáõÃÇõÝÁ£

²Û¹ ë»Õ³ÝÇÝ Ñ³Ù³¹³ÙÝ»ñÁ ÃáÕ ÁÉÉ³Ý á°ã ÿ Ù»ñ ³ãù»ñÁ Ïßï³óÝáÕ« ³Ûɪ Ù»ñ Ñá·ÇÝ»ñÁ ëÝáõó³ÝáÕ« á°ã ÿ Ù»ñ áñÏáñ¿Ý ¹¿åÇ ëï³Ùáùë ѳëÝáÕ« ³Ûɪ Ù»ñ ëñï¿Ý Ù»ñ Ñá·õáÛÝ Ã³÷³ÝóáÕ£ ê»Õ³ÝÁ ÃáÕ ÁÉÉ³Û Ù»ñ ¿áõÃÇõÝÁ »õ ³Ýáñ íñ³Û ½»ï»Õ»Ýù ³ñÅ¿ù³õáñ áõ áëÏ»½ûÍ åݳÏÝ»ñª Ù»ñ ËÇÕ×Á« áñ ¿ Ò³ÛÝÝ ²ëïáõÍáÛ£ ²Û¹ åݳÏÝ»ñáõÝ Ù¿ç¿Ý ѳÙï»ë»Ýù ѳٳ¹³ÙÝ»ñÝ áõ Ù»ñ ùÇÙù»ñÁ ÃáÕ ÁÙµáßËÝ»Ý ãݳß˳ñÑÇÏ Ñ³Ù»ñÁ£ ÂáÕ« áñ ³Û¹ ѳٻñÁ 2017 ï³ñáõ³Ý ÁÝóóùÇÝ ³ÝÙáé³Ý³ÉÇ áõ ÏñÏÇÝ ÷³÷³ù»ÉÇ ÁÉÉ³Ý Ù»ñ ùÇÙù»ñáõÝ£

2016 Ãáõ³Ï³ÝÁ ß³¯ï ³ñ³· ÁÝóó³õª Ù¿Ï ßáõÝãáí£ à±í Áë³õ« áñ ï³ñµ»ñ åÇïÇ ÁÉÉ³Û å³ñ³·³Ý 2017 Ãáõ³Ï³ÝÇÝ Ñ³Ù³ñ£ êáõÕ ¿ ųٳݳÏÁ »õ Ù»Õù ¿ í³ïÝ»ÉÁ ³Ù»Ý³³ñÅ¿ù³õáñ å³ñ·»õÁ ²ñ³ñÇãÇÝ£ ä¿ïù ¿ ³ñ³· ß³ñÅÇÉ« áñå¿ë½Ç ³Ù»Ý³ÇÙ³ëï³ÉÇó áõ ³Ù»Ý³³ñÅ¿ù³õáñ ųٳݳÏÁ ³ÝÇÙ³ëï áõ ³Ý³ñÅ¿ù »Õ»Éáõû³Ý ÙÁ ãí»ñ³ÍáõÇ Ù»ñ Ï»³ÝùÇÝ Ù¿ç£ ÞÝáñѳõáñ Üáñ î³ñÇ® ³ÃáõÉ Ì© ìñ¹© ²Ýáõß»³Ý 14 ¸»Ïï»Ùµ»ñ 2016

ê»Õ³ÝÝ»ñáõÝ íñ³Û ï³Ï³õÇÝ Ï³ñ»ÉÇ ¿ ·ïÝ»É Ñ³Ù³Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ ·»ñ³·áÛÝ ³ñÅ¿ùÝ»ñÁ£ гÙï»ë»Ýù ½³ÝáÝùª ë¿ñÁ »õ ³ñ¹³ñáõÃÇõÝÁ« ݳ»õ ³ÝáÝóÙ¿ µÕËáÕ 35

Kasım-Aralık 2015.indd 35

17/12/16 12:30

KUDÜS’TEN KARTPOSTALLAR

36

Kasım-Aralık 2015.indd 36

17/12/16 12:30

Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı, Kütüphane Koleksiyonu 37

Kasım-Aralık 2015.indd 37

17/12/16 12:30

38

Kasım-Aralık 2015.indd 38

17/12/16 12:30

Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı, Kütüphane Arşivi 39

Kasım-Aralık 2015.indd 39

17/12/16 12:30

40

Kasım-Aralık 2015.indd 40

17/12/16 12:31

Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı, Kütüphane Arşivi 41

Kasım-Aralık 2015.indd 41

17/12/16 12:31

SARAYIN MİMARLARINA GÖRKEMLİ BİR

ANIT MEZAR

42

Kasım-Aralık 2015.indd 42

17/12/16 12:31

43

Kasım-Aralık 2015.indd 43

17/12/16 12:31

44

Kasım-Aralık 2015.indd 44

17/12/16 12:31

45

Kasım-Aralık 2015.indd 45

17/12/16 12:31

46

Kasım-Aralık 2015.indd 46

17/12/16 12:31

Sponsor Kırmızıyan Kardeşler

47

Kasım-Aralık 2015.indd 47

17/12/16 12:31

48

Kasım-Aralık 2015.indd 48

17/12/16 12:31

49

Kasım-Aralık 2015.indd 49

17/12/16 12:31

18. 19. ve 20. yüzyılda hassa mimarı olarak Osmanlı Devleti tarafından yaptırılan birçok mimari esere imzasını atan Balyan Ailesi, yıllar sonra bir anıt mezara kavuştu. Anıt Mezar sayesinde, İstanbul’a benzersiz silüetini kazandıran en önemli eserlerin yaratıcısı, Dolmabahçe Sarayı’nın mimarı Garabet Balyan’ın bir istimlak sırasında kaybolan mezar taşı, Krikor Amira Balyan, Sarkis Balyan ve ailenin diğer önde gelen isimleri ile aile kabristanında buluştu. Üsküdar Surp Haç Ermeni Mezarlığı’ndaki Balyan Aile Kabristanı’nda inşa edilen Anıt Mezar, 1 Ekim 2016 tarihinde düzenlenen törenle, Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Ömer Arısoy, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ve Türkiye Ermenileri Patrik Genel Vekili Aram Ateşyan tarafından açıldı.

Anıt Mezar’a, geçtiğimiz yıl Kartal’da, belediyenin kullandığı şantiyelerden birinde bulunan ve Arkeoloji

Balyan Anıt Mezarı açılışını Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Ömer Arısoy, Patrik Genel Vekili Aram Ateşyan ve Belediye Başkanı Kadir Topbaş yaptı.

50

Kasım-Aralık 2015.indd 50

17/12/16 12:31

“İstanbullular’ın Balyanlar’a Şükran Borcu Var”

Müzesi’ne teslim edilen Garabet Balyan’ın mezar taşı da nakledildi. Garabet Balyan’ın naaşı ise Beşiktaş Ermeni Mezarlığı’nın istimlaki sırasında yok olduğu için aile kabristanında yer almıyor.

Hayırsever Hraç ve Hagop Kırmızıyan kardeşlerin sponsorluğunda yaptırılan Balyan Anıt Mezarı projesi, mimar Tavit Aynalı’nın imzasını taşıyor. Tavit Aynalı projeyi, yine bir Balyan eseri olan Beşiktaş Meryem Ana Kilisesesi’nin Horan (Sunak) bölümünden ilham alarak hayata geçirdi.

Proje sponsorlarından Hraç Kırmızıyan, kardeşiyle birlikte üstlendikleri, anne ve babaları Şınorik-Vahram Kırmızıyan’ın anısına ithaf ettikleri Anıt Mezar için “Balyan ailesine karşı gecikmiş bir vazife, bir borçtur” diyor. Kırmızıyan, İstanbul’u simgeleyen yapıların pekçoğunda Balyan Ailesi’nin imzası bulunduğunu hatırlatarak, tıpkı yarattıkları ölümsüz eserler gibi aile anılarını da kalıcı kılmak istediklerini belirtiyor:

Uygulamanın mühendislik işleri ise Nazar Binatlı tarafından gerçekleştirildi.

“Bugün dünyanın değişik ülkelerine, farklı köşelerine saçılmış olsak da, ailemin tüm geçmişi tıpkı Balyan Ailesi gibi bu semtte… Üsküdar’a, Üsküdar Ermeni Mezarlığı’na sık sık yaptığım ziyaretlerde, Balyan Aile Kabristanı’nın hali hep yüreğimi sızlattı. Balyanlar’ın sonraki kuşakları diğer pekçok aile gibi yıllar içinde İstanbul’u terketmek durumunda kalmış. Geride kimse kalmadığı için aile mezarlığı hak ettiği görkeme sahip değildi. Ailenin belki de en önemli üyesi Garabet Balyan’ın naaşı da, mezar taşı da burada değildi. Bu bizi çok üzdü.

Balyanlar’a “yarattıkları görkemli eserlere yaraşır” bir Anıt Mezar fikri, yaşamını Fransa’da sürdüren Hraç Kırmızıyan tarafından ortaya atıldı. Projenin önderliğini ve tüm koordinasyonunu mimar Kevork Özkaragöz üstlendi. Anıt Mezar için Ermeni Mimar ve Mühendisler Derneği HAYCAR çatısı altında 6 ayrı proje sunumu değerlendirildi ve Tavit Aynalı’nın projesi üzerinde fikir birliğine varıldı.

51

Kasım-Aralık 2015.indd 51

17/12/16 12:31

Esasen Ermeni toplumunun mecali uzunca zamandır ne ölülerine, ne dirilerine gerektiği gibi ihtimam göstermeye ne yazık ki yetmiyor, yetemiyor. Toprağın altındaki nüfusumuz, üzerindekinden çok çok fazla...

Ancak bu ülkeye kattığımız değerler hâlâ canlı, hâlâ sapasağlam ayakta duruyor, durmaya da devam edecek. Balyanlar’ın eserleri ise bunların belki de en başında geliyor. Bugün hepsi çok değerli birer kültür varlığı. Dolayısıyla İstanbul şehrinin ve onun sakinlerinin Balyan Ailesi’ne şükran borçlu olduğunu düşünüyorum. Görkemli eserleriyle İstanbul’un silüetini taçlandıran bu aile için, o eserlere yaraşır bir Anıt mezar yapmakta ne yazık ki çok geç kaldık.

Yine de bugün, bu güzel Anıt Mezar’ın varlığıyla, burada okuduğumuz dualarla, Balyanlar’ın ruhlarına dokunduğumuz, anılarını saygıyla, hayırla yadettiğimiz ve daha da kalıcı kılma yolunda bir adım attığımız için çok sevinçliyiz. Diasporada olmamıza rağmen bu toprakları terk etmeyerek, bu toprakların değerlerini korumaya ve desteklemeye devam ediyoruz. Ne mutlu bize.”

İnşa ettikleri kilise, projenin ilham kaynağı oldu Balyanlar tarafından yapılan Beşiktaş’taki bir Ermeni kilisesinin sunak kısmından yola çıkılarak hazırlanan Anıt Mezar projesi, üçer metrelik tek parça mermer sütunlar ve üzerlerine yerleşen kubbe ve kemerden meydana getirildi. Arka bölümde yer alan blok mermerlerde, Balyan Ailesi’nin bellibaşlı eserlerinin isimleri ve Osmanlı Tuğrası bulunuyor.

Projede kullanılan mermerler Marmara Adası’ndan seçildi ve Afyon’da işlendi. Kemer ve kubbe Gebze’de yapıldı. Proje ve uygulaması 2 yılda tamamlanan Anıt Mezar’da, varolan tüm lahitler de temizlenerek onarıldı.

Bu süreçte mezarlığın genel çevre düzenleme, aydınlatma ve sulama sistemlerinin yenilenme çalışmaları ise Başkan Kadir Topbaş’ın verdiği destekle İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütüldü.

Garabed Balyan’ın bulunan mezar taşı 52

Kasım-Aralık 2015.indd 52

17/12/16 12:31

53

Kasım-Aralık 2015.indd 53

17/12/16 12:31

İstanbul’a iz bırakan Balyanlar

16. yüzyıldan bugüne, Üsküdar Ermeni Mezarlığı

Balyan Ailesi, 18. 19. ve 20. yüzyıllarda beş kuşak boyunca saray mimarları sıfatıyla camilerden kışlalara, saraylardan fabrikalara, pek çok anıtsal esere imza attılar. Osmanlı Sarayı’nın, Avrupai yaşam tarzına ayak uydurma arzusunu yansıtan büyük ve gösterişli saraylar, yalılar, av köşkleri inşa ettiler.

Balyan Anıt Mezarı, 16. yüzyıl ortalarından itibaren varlığı bilinen Üsküdar Ermeni Mezarlığı bünyesinde yer alıyor. Üsküdar, Bağlarbaşı Meydanı’nda, 14 bin metrekarelik bir alanda bulunan mezarlık, Yenimahalle, Selamsız, İcadiye ve Kuzguncuk semti Ermenileri’nin ebedi istirahatgâhı... Mezarlık iki bölümden oluşuyor: Üsküdar Surp Garabed Kilisesi Vakfı’na bağlı Surp Garabed Mezarlığı ve Üsküdar Surp Haç Ermeni Kilisesi Mektebi ve Mezarlığı Vakfı’na bağlı Surp Haç Mezarlığı.

Dolmabahçe, Çırağan, Beylerbeyi ve Adile Sultan Sarayı, Kalender Köşkü, Aynalıkavak Kasrı bu yapıların en iyi bilinenleri arasında yer alır.

Boğaziçi fotoğraflarının vazgeçilmez unsuru olan Ortaköy Camisi, incecik minareleri ile Nusretiye Camisi ve Teşvikiye Camisi, Balyanlar’ın hayata geçirdiği belli başlı camiler arasında bulunuyor.

Bu iki mezarlığa bitişik bir Rum Mezarlığı ve bir Yahudi Maşatlığı yer alıyor. 1884 yılında Üsküdar Ermeni Mezarlığı’nın zamanla harap olan duvarları onarılmış, sınırları tespit edilmiş.

III. Selim’in orduda başlattığı yenileme hareketine paralel, modern kışlaları onlar inşa ederler. Rami Kışlası, Davut Paşa Kışlası, Tophane Arabacılar Kışlası, Taksim Topçular Kışlası’nın yanı sıra, Boğaziçi silüetinin baştacı olan Selimiye Kışlası ve masal dünyasından fırlamış gibi görünen Kuleli Kışlası da Balyan imzası taşır.

Bağlarbaşı Surp Haç Ermeni Mezarlığı’nda gerek cemaat içinde, gerek Osmanlı toplumunda bir döneme damgasını vurmuş Üsküdarlı Ermeniler’in veya yaşamını Üsküdar’da geçirmiş ve buraya defnedilmiş olan kişilerin, kimileri son derece görkemli anıtsal mimarileri ile dikkat çeken mezarları sıralanıyor.

85 metre yüksekliğinde bir yangın kulesi olarak yapılan, İstanbul’un her yerinden görünen, kentin simgelerinden birine dönüşen Beyazıt Kulesi yine bir Balyan eseridir.

Bu mezarlığa defnedilmiş olanlar arasında; Ermeni patrikleri, din adamları, eğitimciler, şair ve yazarlar, doktorlar, mimarlar, devlet görevi üstlenmiş kişiler bulunuyor. Balyan Ailesi dışında, bu isimlerden bazıları şöyle; Patrik Vanlı Zakarya (?-1640), Patrik Hovhannes Çamaşırciyan (1757-1817), Patrik Asdzvadzadur (1768-1846), Patrik Balatlı Garabed (1783-1850), Patrik Sarkis Kuyumciyan (18041865), Patrik Yeğişe Turyan (1860-1930, [19091910 İstanbul Ermeni Patriği/ 1921-1929 Kudüs Ermeni Patriği]), çok genç yaşta ölen, dünyaca ünlü kardeşi şair Bedros Turyan (1851-1872), şair Mateos Zarifyan (1894-1924), Dr. Vahan Paşa Manuelyan (1840-1902), okul kurucusu, eğitimci, pedagog, şair ve başyazar Reteos Berberyan (1848-1907), eğitimci, öğretmen, pedagog ve yayıncı Hovhannes Hintliyan (1866-1950), Osmanlı Hariciye ikinci tercümanı ve saray basın danışmanı Nişan Seferyan (1848-1906), Osmanlı diplomatı Sarkis Efendi Hamamcıyan (?1900)…

Beykoz Deri Fabrikası, Bakırköy Bez Fabrikası, Hereke Fabrikası, Zeytinburnu Barut Fabrikası*, Darphane-i Amire Binaları, Maçka Silahhanesi yine Balyanlar’ın elinden çıkan, Osmanlı Devleti’nin sanayi ve ekonomi kurumlarını temsil eden yapılardır.

Ailenin ilk iki kuşağı, yapı tasarımını babadan oğula geleneksel yöntemlerle öğrense de varlıklarını ve işlevlerini yüzyıllarca kaybetmeyen usta işi eserler meydana getirdiler. Üçüncü kuşaktan itibaren ise Avrupa’da, mimarlık alanının en yetkin üniversitelerinde öğrenim gördüler ve İstanbul’a dönerek birbiri ardına ölümsüz eserler ortaya çıkarmaya devam ettiler. Balyan ailesi mimari birikimini ve sürekliliğini korudu, gelenekselle moderni sentezleyen, Osmanlı tarzıyla Avrupai akımları birbiriyle buluşturan eklektik bir tarz ortaya koyarak anıtsal yapılarla İstanbul’un görünümüne damgasını vurdu.

54

Kasım-Aralık 2015.indd 54

17/12/16 12:31

*

55

Kasım-Aralık 2015.indd 55

17/12/16 12:31

AYAZAĞA

4 1

2 7

5

SARIYER 3

BEYKOZ

6

GAZİOSMANPAŞA

8

KAĞITHANE

9 48 46

EYÜP

50

11

47

49

10

45

ESENLER

44 12

ŞİŞLİ

41

BAYRAMPAŞA

43 51

18

40 36

37

38

KULELİ

42

21

13

20

39

BEYLERBEYİ

19

35

BAĞCILAR

BEŞİKTAŞ

34

14 22

ORTAKÖY

17

33

58

23

25

BEYOĞLU

32

29 30 31

GÜNGÖREN

ÜSKÜDAR 26 28

TOPHANE

FATİH

TOPKAPI

15

16

24

27 52

54 55 56

KADIKÖY 53

EMİNÖNÜ KUMKAPI

BAHÇELİEVLER

MERAMETÇİ BALİ KALFA (? - 1803)

KRİKOR BALYAN (1764 - 1831)

SENEKERİM BALYAN (1768 - 1833)

GARABET BALYAN (1800 - 1866)

HAGOP BALYAN (1837 - 1875)

SARKİS BALYAN (1831 - 1899)

NİGOĞOS BALYAN (1826 - 1858)

SİMON BALYAN (1846 - 1894)

SARAY VE KASIRLAR Alemdağ Av. K. Ayazağa K. Ayazağa Av. K. Baltalimanı S. Beylerbeyi S. Çağlayan K. Çırağan S. İzmit Hekimbaşı K. İzmit Sultaniye K. Kalender K. Kandilli Adile S.S. Küçükçekmece K. Mecidiye K. Serdar K. Tokat Av K. Validebağı K. Yıldız S. Zincirlikuyu K. CAMİLER Aksaray Valide C. Çağlayan C. Hamidiye C. Maçka Aziziye C. KIŞLALAR Maçka Silahhanesi Taşkışla ÇEŞİTLİ YAPILAR Beşiktaş Makruhyan Ok. Çırağan Karakolhanesi Hamidiye Saat K.

SARAY VE KASIRLAR Adile Sultan K. Beykoz K. Dolmabahçe S. Göksu K. Ihlamur K. Yeni Çırağan S. CAMİLER Çırağan C. Dolmabahçe C. Ortaköy C. ÇEŞİTLİ YAPILAR Dolmabahçe S. Tiyatrosu Tophane Saat K.

ÇEŞİTLİ YAPILAR Maçka Karakolhanesi Maçka Silahhanesi Yıldız Köşkü

LEVON BALYAN (1855 - 1925)

57

ZEYTİNBURNU BAKIRKÖY

MARMARA DENİZİ 1: VALİDE SULTAN BENDİ 2: KİRAZLI BENDİ 3: SULTAN MAHMUD BENDİ 4: KALENDER KÖŞKÜ 5: BALTALİMANI SARAYI 6: SADABAD AZİZİYE CAMİ 7: HİDİV KASRI 8: KÜÇÜKSU KASRI 9: ADİLE SULTAN SARAYI 10: BEYKOZ DERİ FABRİKASI 11: TOKAT KÖŞKÜ 12: KULELİ ASKERİ LİSESİ 13: BEYLERBEYİ SARAYI 14: ABDULAZİZ AV KÖŞKÜ 15: SURP HAÇ KİLİSESİ

16: KALFAYAN 17: ÇİFTE SARAYLAR 18: FERİYE KARAKOLU 19: ÇIRAĞAN SARAYI 20: BÜYÜK MECİDİYE CAMİ 21: BEZM-İ ALEM VALİDE SULTAN CAMİ 22: DOLMABAHÇE SARAYI 23: ÇIRAĞAN SARAYI HAREM DAİRESİ 24: KÜÇÜK MECİDİYE CAMİ 25: BEYKOZ DERİ FABRİKASI 26: MECİDİYE KASRI 27: SELİMİYE KIŞLASI 28: MAHRUKYAN 29: NUSRETİYE CAMİ 30: TOPHANE SAAT KULESİ

31: ÜÇ HORAN KİLİSESİ 32: İTÜ GÜMÜŞSUYU 33: AYNALI KAVAK KASRI 34: II.MAHMUD TÜRBESİ 35: TAŞKIŞLA 36: DARPHANE 37: MAÇKA KARAKOLHANESİ 38: MALKA KÖŞKÜ 39: MEKTEB-İ SULTANİ 40: İTÜ GÜMÜŞSUYU 41: MEKTEB-İ HARBİYE 42: AKARETLER 43: YILDIZ SARAYI 44: IHLAMUR SARAYI 45: SYRP ASDVADZADZİN KİLİSESİ

46: ÇADIR KÖŞKÜ 47: MAÇKA SİLAHHANESİ 48: AYAZAĞA KASRI 49: BEŞİKTAŞ KİLİSESİ 50: ÇAĞLAYAN KASRI 51: RAMİ KIŞLASI 52: BEYAZIT KULESİ 53: KUMKAPI KİLİSESİ 54: İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ 55: AKSARAY VALİDE CAMİ 56: SURP AGOP KİLİSESİ 57: SURP PIRGİÇ 58: DAVUTPAŞA KIŞLASI

SARAY VE KASIRLAR Akıntıburnu S. Aynalıkavak K. Bağ-ı Ferah Beşiktaş S. Çağlayan K. Defterdarburnu S. Eski S. (Sarayburnu) Kasr-ı Cedid ve Daire-i Cedid KIŞLALAR Bulmumcu Çiftliği K. Davutpaşa K. Maltepe K. Rami K. Selimiye K. Taksim Topçular K. CAMİ VE KİLİSELER Kayseri’de Bir K. Kumkapı Meryemana K. Nusretiye C. ÇEŞİTLİ YAPILAR Darbhane-i Amire Eski Ahşap Serasker Kulesi Topuzlu Bendi Valide Bendi

ÇEŞİTLİ YAPILAR Beyazıt Yangın Kulesi

SARAY VE KASIRLAR Adile Sultan K. Beykoz K. Dolmabahçe S. Göksu K. Ihlamur K. Yeni Çırağan S. CAMİLER Çırağan C. Dolmabahçe C. Ortaköy C. ÇEŞİTLİ YAPILAR Dolmabahçe S. Tiyatrosu Tophane Saat K.

CAMİLER Aksaray P. Valide C. KÖŞKLER Beykoz Tokal K. Mercan Ali Pş. K. Hıdiv İsmail Pş. K. Üsküdar Valide S. K. SARAYLAR Beylerbeyi S. Yeni Çırağan S.

Balyanlar’ın eserleriyle İstanbul

56

Kasım-Aralık 2015.indd 56

17/12/16 12:31

Mimar Balyan Ailesi BEYKOZ

LEVON BALYAN (1855 - 1925)

Abdülmecid döneminde hizmet veren ve mimari kariyerini babasının yanında geliştiren Nigoğos’un en önemli eseri babası Garabet ile birlikte inşa ettikleri Dolmabahçe Sarayı’dır. O da Beşiktaş Ermeni Mezarlığı’na gömüldü.

Hassa Mimarı Bali Kalfa (?-1803) Ailenin bilinen en eski üyesidir. Kayseri’nin Derevank Köyü’nden İstanbul’a hangi tarihte geldiği bilinmemektedir. İnşaat kalfası olarak çalışmış; O’nun yanında yetişen oğullarından Krikor ve Senekerim daha sonra hassa mimarı olmuşlardır.

Sarkis Bey Balyan (1835-1899) Garabet Amira Balyan’ın oğludur. 1843’te ağabeyi Nigoğos ile Paris’e gitti. Collège Sainte-Barbe de Paris ve ardından Ecole des Beaux Arts’dan mezun oldu. İstanbul’a döndükten sonra babası ve ağabeyi Nigoğos ile birlikte çalıştı.

Sultan II. Abdülhamit döneminde (1875-1890) Avrupa’ya sürgün edildi. Sarkis Bey’in parlak mimari kariyerinin en ünlü eserleri arasında “sıra ev” tipinin anıtsal bir örneği olan Akaretler, diğeri ise Çırağan Sarayı’dır. Üsküdar Surp Haç Mezarlığı’na gömüldü.

Krikor Amira Balyan (1764-1831) Bali Kalfa’nın oğludur. Babasına atfen Baliyan veya Balyan soyadını ilk kez kullandı. Sultan III. Selim’in müşaviri ve hassa mimari olan Krikor Kalfa’nın ustalığı, Sultan II. Mahmud döneminde kendini gösterdi. En önemli eserlerinden biri Üsküdar Selimiye Kışlası’dır. Üsküdar Surp Khaç Mezarlığı’ndaki lahtinin baş tarafına, Sultan II. Mahmud tarafından konulan Osmanlıca kitabede “Ebniye-i hassa-i şahane kalfası Krikor Kalfa” kayıtlıdır.

Hagop Bey Balyan (1838-1875) Garabet Amira Balyan’ın oğlu, Sarkis Bey Balyan’ın kardeşidir. Collège Sainte-Barbe de Paris’ten mezun oldu ve mesleki deneyimlerini babasının yanında geliştirdi. Babasının ölümünden sonra kardeşi Sarkis Bey ile birlikte saray mimarı olarak atandı. Sarkis Bey’in listesinde yer alan yapıların planlarının tasarımcısı olan Hagop Bey Paris’te öldü ve Pére Lachaise Mezarlığı’na defnedildi.

Sarkis’le birlikte inşa ettiği yapılardan Beylerbeyi Sarayı’nın kendisine ait olduğu söylenir.

Senekerim Balyan (1768-1833) Krikor Amira Balyan’ın biraderi olup, bilinen eserleri; Ortaköy Surp Asdvadzadzin Ermeni Kilisesi (1824) ile yanmış olan eski ahşap kulenin yerine 1828’de kagir olarak inşa ettiği Beyazıt Yangın Kulesi’dir. Mezarı Kudüs Ermeni Kabristanı’ndadır.

Simon Bey Balyan (1846-1894) Garabed Amira’nın en küçük oğludur. Mimarlık eğitimini Avrupa’da aldığı söylenen Simon Bey, kardeşleri Sarkis ve Hagop Beyler ile çalıştı. Saray mimarlığının yanı sıra usta bir desinatör olan Simon Bey, Balyan Ailesi’nin mimari eserlerinden kimi görkemli yapıların renkli minyatür resimlerini hazırladı. Maçka Silahhanesi ve Maçka Karakolhanesi’nin tasarımlarına katıldı.

Garabet Amira Balyan (1800-1866) Babası Krikor Amira Balyan’ın ölümünden sonra eniştesi Hovhannes Serveryan ile birlikte Saray Mimarlığı görevine getirildi. Garabed Amira, Sultan II. Mahmud, Sultan Abdülmecid ve Sultan Abdülaziz’e hizmette bulundu.

Yapıtlarını eniştesi Serveryan ve oğlu Nigoğos ile birlikte inşa etti. Garabed Balyan ortadan kalkmış olan Beşiktaş Ermeni Mezarlığı’a gömüldü. En ünlü eseri Dolmabahçe Sarayı’dır.

Levon Bey Balyan (1855-1925) Nigoğos Balyan’ın oğludur. Collège Sainte-Barbe de Paris’de (1869) okuduğu, Ecole des Beaux Arts’dan mimarlık eğitimini aldığı bilinmektedir. Osmanlı Sarayına hizmet eden son Balyan mimarı oldu.

Nigoğos Bey Balyan (1826-1858) Babası Garabed Balyan tarafından 1843’te kardeşi Sarkis’le birlikte mimarlık eğitimi içine Paris’e gönderildiyse de sağlık nedeniyle eğitimini yarım bıraktı. Sultan I.

57

Kasım-Aralık 2015.indd 57

17/12/16 12:31

58

Kasım-Aralık 2015.indd 58

17/12/16 12:31

59

Kasım-Aralık 2015.indd 59

17/12/16 12:32

60

Kasım-Aralık 2015.indd 60

17/12/16 12:32

61

Kasım-Aralık 2015.indd 61

17/12/16 12:32

62

Kasım-Aralık 2015.indd 62

17/12/16 12:32

63

Kasım-Aralık 2015.indd 63

17/12/16 12:32

64

Kasım-Aralık 2015.indd 64

17/12/16 12:32

65

Kasım-Aralık 2015.indd 65

17/12/16 12:32

66

Kasım-Aralık 2015.indd 66

17/12/16 12:32

67

Kasım-Aralık 2015.indd 67

17/12/16 12:32

68

Kasım-Aralık 2015.indd 68

17/12/16 12:32

69

Kasım-Aralık 2015.indd 69

17/12/16 12:32

70

Kasım-Aralık 2015.indd 70

17/12/16 12:32

Bağlarbaşı Surp Haç Mezarlığı

71

Kasım-Aralık 2015.indd 71

17/12/16 12:32

Bağlarbaşı Surp Haç Mezarlığı

72

Kasım-Aralık 2015.indd 72

17/12/16 12:32

73

Kasım-Aralık 2015.indd 73

17/12/16 12:32

74

Kasım-Aralık 2015.indd 74

17/12/16 12:32

75

Kasım-Aralık 2015.indd 75

17/12/16 12:32

Kaynak: Aras Yayıncılık, Ermeni Kaynaklarından Tarihe Katkılar, Cilt I, İstanbul Yazıları, Kevork Pamukciyan Cilt IV, Biyografileriyle Ermeniler, Osman Köker, Basım 2003

76

Kasım-Aralık 2015.indd 76

17/12/16 12:32

Bağlarbaşı Surp Haç Mezarlığı’nda Şair Bedros Turyan’ın (1851-1872) mezarında yapılan anma töreni, 1920’ler. Büke Uras Koleksiyonu.

TURYAN, BEDROS (1851-1872) Şair. Genç yaşta vefat etti.

Bağlarbaşı Surp Haç Mezarlığı’nda medfundur.

77

Kasım-Aralık 2015.indd 77

17/12/16 12:32

Bağlarbaşı Surp Haç Mezarlığı’nda, Berberyan Mektebi’nin kurucusu Eğitimci Reteos Berberyan’ın (1848-1907) mezarında yapılan anma töreni, 1920’ler.

Sayın Büke Uras’a Koleksiyon paylaşımı için teşekkür ederiz.

78

Kasım-Aralık 2015.indd 78

17/12/16 12:32

BERBERYAN, ŞAHAN (öl. 1955-1960 arası, Paris) Berberyan Mektebi’nin kurucusu Reteos Efendi Berberyan’ın oğludur.

1910-1911 ders yılının bitiminden sonra okulun müdürü oldu. Birinci Cihan Harbi sonrası yurtdışına gidene kadar bu görevi sürdürdü [EKTK I/194] BERBERYAN (doğuşu PANOSYAN), ZARUHİ (1864-1899) Berberyan Mektebi’nin kurucusu, edip, şair ve mütercim Reteos Berberyan’ın karısıdır [EKTK IV/121] BERBERYAN, RETEOS (Efendi) Şöhretli ve mümtaz bir başmüderris, edip, şair ve mütercimdir. 10 Ekim 1848’de Hasköy’de doğmuş ve 6 Nisan 1907’de Üsküdar’da vefat etmiştir.

Pederi Hagop Berberoğlu’ndan dolayı Berberyan soyadını taşıyan Reteos Efendi, altı yaşında iken onu kaybetmiştir. İlk tahsilini doğduğu semtin Nersesyan Mekteb’inde almış ve orada şair Teotoros Zorayan’la dilci Madatya Karakaşyan’ın (1818-1903) talebesi olmuştur. 1865’te, bugünkü Galatasaray Lisesi’ndeki Ermeni talebelere yardımcı muallim tayin edilmiştir. Ertesi yıl da Nersestan Mektebi’nde hocalığa başlamıştır. 1867 Yılı Mart ayında tedrisat vazifesi ile Edirne’ye gitmiş ve 1868’de İstanbul’a davet ederek tekrar Hasköy’deki kürsüsüne dönmüştür. 1872-1874 yıllarında Panosyan ve Akayan, 1874-1875 yıllarında Ortaköy’deki Tarkmançats, Üsküdar İcadiye’deki Nersesyan-Yermonyan ve Karagümrük Ermeni mekteplerinde hocalık yapmıştır. Bir müddet de Hasköy’deki Şah nazaryan Mektebi’nde Ermenice okutmuştur. 1872 yılı sonlarına doğru Hasköy’den Kadıköy’e naklonarak 1876’ya kadar oradaki Aramyan Mektebi’nin müdürlüğünü ifa etmiştir.

1876 senesi Ekim ayında, mezkür semtte, şahsi imkan ve gayretleriyle hususi bir mektep açmaya muvaffak olmuştur. 1878 senesi Kasım ayında, soyadını taşıyan mektep, Üsküdar İcadiye semtine naklolunmuş ve 1879’da ise nihai olarak Ekmekçibaşı Noradunkyan ailesinin hanesi olan ve Amerikan Koleji’nin yanında bulunan geniş binaya taşınmıştır.

28 Ağustos 1883’te Zaruhi Panosyan adlı bir kızla evlenmiştir. 1896’da zevcesi ile birlikte Cenevre’ye gitmiş ve iki sene orada kalarak üniversitelilere mahsus bir pansiyon açmıştır. 12 Mart 1899’da henüz 35 yaşında olan refikasının ani üfulü onu çok sarsmıştır. 28 Ekim 1901’de kutlanan mektebinin kuruluşunun 25. Yıldönümü töreninde, Patrikhane Tedrisat Heyeti tarafından kendisine başmüderris payesi tevcih kılınmıştır. Aynı yıl Sultan II. Abdülhamid tarafından üçüncü sınıf Mecidi nişanıyla da taltif edilmiştir.

Berberyan Efendi cemaat işlerinde de vazifeler deruhte etmiştir. 1870’te Hasköy’de kurulan Kordzaser (İşsever) adlı neşriyat dairesinin müessislerinden biri olmuştur. Birçok yayınları vardır.

Kaynak: Aras Yayıncılık, Ermeni Kaynaklarından Tarihe Katkılar, Cilt I, İstanbul Yazıları, Kevork Pamukciyan Cilt IV, Biyografileriyle Ermeniler, Osman Köker, Basım 2003

79

Kasım-Aralık 2015.indd 79

17/12/16 12:32

Varisin Tedavisi Var, Bacaklarınızdaki Ağırlıktan Kurtulun!

Kalp ve Damar Cerrahi Uzmanı Dr. Aybanu TUYGUN

80

Kasım-Aralık 2015.indd 80

17/12/16 12:32

HASTA BİLGİLENDİRME KILAVUZU

KALP ve DAMAR CERRAHİSİ

Hayatı Sevenler İçin...

81

Kasım-Aralık 2015.indd 81

17/12/16 12:32

KALP ve DAMAR CERRAHİSİ

Kalp ve damar cerrahisi tüm dolaşım sistemini ele alan ve hastalıklarını tedavi eden bir bilim dalıdır. Dolaşım sistemi kalp, atardamarlar ve toplardamarlardan meydana gelir. Bir yandan kalp ile ilgili sorunlarda Kardiyoloji ile birlikte ilaç tedavisinin yeterli olmadığı durumlarda ameliyatları yapmakta, diğer yandan damar hastalıklarını çözmeye çalışmaktadır.

• Glue-Yapıştırıcı ile varis ameliyatları, • Varis ülseri tedavileri, • Toplardamarlarda pıhtı tedavisi, • Derin ven trombozunda kateterle pıhtı eritme tedavileri, • Toplardamar içi tıkanıklıkların gelişmiş yöntemlerle (Bilgisayarlı tomogrofi ve Manyetik Rezonans görüntüleme ile angio) ortaya konması ile tedavilerinin planlanması başarıyla yapılabilmektedir.

Hastanemizde şimdilik açık kalp ameliyatları yapılmamakla birlikte damar hastalıklarındaki sorunların giderilmesinde hemen hemen her tür tedavi yapılabilmektedir.

Diğer yandan atardamar sistemiyle ilgili olarak da Bilgisayarlı tomogrofi ve Manyetik Rezonans angio sayesinde damarlardaki tüm tıkanıklıkları en ince ayrıntısına kadar ortaya konabilir. Damar sertliğine (Ateroskleroz) bağlı kol ve bacak damarlarındaki tıkanıklıkların hem ilaç hem de cerrahi operasyon açısından tedavisi hastanemizde yapılabilir.

Damar sistemi bilindiği gibi atardamar ve toplardamar sisteminden meydana gelmektedir.

Hastanemizde özellikle toplardamar sistemi ile ilgili tüm problemler en son teknoloji yöntemleri kullanılarak çözülmektedir.

Varis Tedavileri; • Estetik sorun yaratan, ince ve örümcek ağı şeklinde kılcal damar tedavileri için cilt radyofrekans tedavileri, • Görünen genişlemiş damarlar için sıvı ve köpük skleroterapi uygulamaları, • Cerrahi yöntemle varis ameliyatları, • Laserle ve radyofrekans yöntemi ile varis ameliyatları,

Çok önemli olan beyin ile ilgili sorunlarda Nöroloji servisimizin desteği ve şüphelendiği vakalarda beyne giden damarlardaki (Şah damarı, Carotis arter tıkanıklıkları) tıkanıklıklar ortaya çıkarılarak yine ameliyatları başarı ile yapılabilmektedir.

Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Servisi

82

Kasım-Aralık 2015.indd 82

17/12/16 12:32

KALP VE DAMAR CERRAHİSİ VARİS PROBLEMLERİ TEDAVİ YÖNTEMLERİ VE AMELİYATLARI

İlaç ve Kompresyon Tedavileri Klasik Cerrahi ile Varis Ameliyatları Laser ve Radyofrekans ile Varis Ameliyatları Glue (Yapıştırıcı ) ile Varis Ameliyatları Moca ile Varis Ameliyatları Varis Tedavisinde Skleroterapi ve Köpük Skleroterapi Radyofrekans ile İnce Kılcal Varis Tedavisi Vasküler Malformasyon Tedavisi Derin Ven Trombozu Tedavisi Yüzeyel Varislerde Pıhtı Tedavisi Derin Ven Trombozunun Angio Eşliğinde Kateter Yöntemleri ile Pıhtı Eritme Tedavisi Toplar Damar Tıkanıklıklarında Balon ve Stent Uygulamaları Toplar Damar Tıkanıklıklarında Damar Açma Ameliyatları Toplar Damar Tıkanıklıklarında Kapak Tamirleri ve Yeni Kapak Yapımı Akciğer Embolisinin Kateter Yollu Trombolitik Tedavisi Varis Ülseri / Yara Tedavisi

83

Kasım-Aralık 2015.indd 83

17/12/16 12:32

VARİS NEDİR? Varis cilt alındaki toplardamarların genişlemesi ve görünür hale gelmesidir. Hem sağlık açısından hem de kozmetik olarak son derece rahatsız edici bir sorundur.

Varisi yaratan iki ana sebep vardır: 1. Toplardamar İçindeki Kapakların İyi Çalışmaması

Kan kalp tarafından vücudun en uç noktalarına kadar atardamarlar aracılığı ile pompalanır. Kanın ayakuçlarından kalbe tekrar dönebilmesini sağlayan ise toplardamarlardır.

Normal Toplardamar

Toplardamarların içinde kanın yukarı doğru akışını sağlayan ve yukardan aşağıya kaçışını engelleyen, tek yönlü çalışan kapaklar vardır.

Bu kapakların iyi çalışmaması durumunda kan akışında geriye kaçak olur. Neticede toplardamarlar genişler, ciltten kabarıklaşmaya başlar, diz altı ve bilek çevresinde renk değişikliklerine ve dokuda bozulmalara neden olur.

Hasta Toplardamar

(Kapaklar Geri Kaçırıyor)

Varisin Belirtileri Nelerdir?

• Bacaklarda ağrı • Dolgunluk ve ağırlık hissi • Kaşıntı • Kramplar • Ayaklarda şişlik, akşam saatlerinde ayakkabının dar gelmesi • Tüm bu şikâyetlerin akşama doğru artması • Gece devam etmesi • Soğukta rahatlama • Sıcakta şikâyetlerin artması • Görüntü olarak rahatsızlık • Örümcek ağı şeklinde kırmızı, mavi damar görünümleri • Toplardamarların genişlemesi, görünür hale gelmesi, şişmesi • Özellikle bilek çevresinde ve alt bacakta egzama şeklinde döküntüler • Bileklerde renk değişikliği (morarma, siyahlaşma) • Bilek çevresinde deride incelme, sertleşme • Yara açılması

2. Toplardamar Sisteminde Herhangi Bir Sebeple Tıkanıklık

Toplardamarların yolu üzerinde damar içi ya da damar dışı bir problem akımı engeller.

- Derin damarlarda pıhtı (Derin ven trombozu) - Karın içinde kitle, kist gibi yapılar - Karın içi yapısal damar bozuklukları

84

Kasım-Aralık 2015.indd 84

17/12/16 12:32

Varisden Korunma Yolları Nelerdir? “Önce Korumak!”

Önlemek her zaman tedavi etmekten kolaydır!

Tıpta en önemli şey problem ortaya çıkmadan onu önlemektir.

• Uzun süreli ayakta durmaktan kaçınma • Uzun süreli oturur vaziyette olmaktan kaçınma • Yürüyüş, yüzme gibi özellikle bacak kaslarımızı çalıştıracak egzersizler • Dinlenme anında bacakların biraz yukarda tutulması • Çok uzun sürelerde topuklu ayakkabı giymemek • Uzun süreli ayakta çalışılan işlerde mümkünse ayağı tek tek dinlendirmek amacıyla küçük bir tabureyi ayakaltına almak • Uzun süreli oturarak çalışılan işlerde hiç olmazsa saatte bir ayağa kalkıp ofis içinde bile olsa küçük bir tur atmak • Kilo kontrolü, kilo almama • Kabızlıktan kaçınmak • Çok sıcakta ve güneşte kalmamak (sauna, kaplıca vb önerilmemekte) • Soğuk duş aldırmak (özellikle sıcak havalarda aşağıdan yukarıya doğru) • Ve en önemlisi koruyucu varis çoraplarını hayatımıza sokmak. Özellikle meslek olarak riskli grupta yer alınıyorsa (Güvenlik görevlileri, ahçılar, garsonlar, öğretmenler, hostesler, cerrahlar, kuaförler..) mutlaka varis çorapları kullanılmalıdır.

Koruyucu tedavi ve öneriler, için kişi mutlaka çalışma ve yaşam şartlarına göre doktoruyla konuşarak planlanmalıdır.

85

Kasım-Aralık 2015.indd 85

17/12/16 12:32

VARİS HASTALIKLARINDA TANI TANIDA ALTIN STANDART “DOPPLER ULTRASONOGRAFİ” dir.

Doppler Ultrasonografi muayenesi mutlaka konusunda spesifik radyoloji uzmanları tarafından yapılmalıdır.

Doppler Ultrasonografi ile tüm toplardamar sistemi değerlendirilir.

Bu değerlendirme sırasında; • Hasta hem yatarak hem de ayakta muayene edilir.

• Batın içi de dahil olmak üzere tüm toplardamar sistemi taranır ve değerlendirilir.

• Bacakta yüzeyel toplardamar sistemi (Büyük safen ven ve Küçük safen ven), Derin toplardamar sistemi ve bunlar arasındaki bağlantı venleri her seviyede tek tek incelenmelidir.

• Damar içinde yeni ya da eski pıhtı olup olmadığı her seviyede kontrol edilmelidir.

Premium Seviye Renkli Doppler Ultrason

Böylece “toplardamar hipertansiyonunu” yaratan bölge ya da bölgeler açıkça ortaya konur.

Yani “Damar Haritası” (Venöz Mapping) çıkartılır.

Bu harita tedavinin yol haritasıdır.

Diğer yandan daha ileri seviyedeki klinik bulgularda Doppler ultrasonografi değerlendirilmesinden sonra daha ileri tetkikler istenebilir:

• BT (Bilgisayarlı Tomografi) ile toplar damar görüntülenmesi (venografi) • MR (Manyetik Rezonans) ile toplar damar görüntülenmesi (venografi) • Angio ile toplar damar görüntülenmesi (Konvansiyonel venografi)

Sessiz 3.0 Tesla Sentetik MR

86

Kasım-Aralık 2015.indd 86

17/12/16 12:32

87

Kasım-Aralık 2015.indd 87

17/12/16 12:32

VARİS HASTALIKLARINDA TEDAVİ İlaçlar Varisi Tedavi Eder Mi? • İlaçlar varisin şikayetlerini giderir.

• Dokuya etki ederek dolaşıma yardım ederler.

• Özellikle erken safhalarda tamamen tedavi edici olabilirler.

• Hastalığın ilerlemesini de yavaşlatabilirler.

• Ayrıca dokuda harabiyet varsa, yara varsa iyileşmesini hızlandırırlar.

Ancak sanıldığının aksine sadece ilaç kullanmak oluşmuş varisi, genişlemiş ve görünür hale gelmiş damar yapısını ortadan kaldırmaz.

Yan Dal Varislerinde Radyofrekans Kullanımı

Mutlaka diğer yöntemler tedaviye eklenmelidir. İlaç tedavisinin ne kadar süreli, ne zaman ve ne dozlarda kullanılacağına doktorunuz karar vermelidir.

Yan dal varislerinde kimi zaman, bu damarlar için tasarlanmış çok ince ve özel kateterler ile Radyofrekans enerjisi kullanılabilir.

• Bu işlem poliklinik şartlarında yapılabilir.

• Lokal anestezi ile yapılır.

• Hasta açısından son derece konforludur.

• İşlemin ardından kısa süreli varis çorabı giyilmesi gerekebilir.

İnce Varislerde Ciltte Radyofrekans Kullanımı Çok ince, kırmızı, mor renkli çizgi şeklinde ya da örümcek ağı şeklinde damarlanmaların tedavisinde kullanılır.

Bu lezyolar cilt için tasarlanmış radyofrekans enerjisi kullanılarak tedavi edilebilir. Çok ince bir iğne yardımıyla damar buyunca 1mm aralıklarla cilde radyofrekans enerjisi verilir.

• İşlemin yapıldığı gün kızarıklık oluşur.

• Ertesi günü kabuklanır.

• Kabuklar da 10-15 gün içinde dökülür.

• İşlem seanslar halinde yapılır.

• Ardından varis çorabı giymek gerekmez.

• İşlem sonrasında bir süre güneş koruması gerekebilir.

88

Kasım-Aralık 2015.indd 88

17/12/16 12:32

SKLEROTERAPİ Skleroterapi Nedir?

Damar içine ilaç enjekte edilerek damarı kapatma yöntemidir. İlaç damar cidarına zarar verir. Ve orada bir iyileşme süreci başlatır.

Bu süreçte damar üzerine kompresyon / baskı yapılarak (bandaj veya kompresyon çorabı) damarın iyileşirken kapanması sağlanır.

Skleroterapinin çeşitli kullanımları vardır. İlacın hangi şekilde (sıvı ya da köpük), hangi dozda kullanılacağına hastanın ve damar yapısının durumuna göre doktor karar verir.

• İlaç sıvı halde damara enjekte edildiğinde bu “Sıvı Skleroterapi” olarak adlandırılır.

• Diğer yandan ilaç hava ile karıştırılarak krema kıvamına getirilir ve daha büyük damarlar için kullanılabilir bu da “Köpük Skleroterapi”dir.

Yine hangi tekniğin sizin için uygun olduğuna damar yapınıza göre doktorunuz karar verir.

• Seanslar halinde uygulanır.

Tedavinin ardından varis çorabı giymek gerekir.

89

Kasım-Aralık 2015.indd 89

17/12/16 12:32

VARİS AMELİYATLARI LASER RADYOFREKANS

Bacaklarda en sık varis sebebi “Büyük safen ven” ve “Küçük safen ven” dediğimiz yüzeyel sistemdeki damarların kapaklarının iyi çalışmamasına bağlıdır. Ameliyatlar sırasında amaç bu bileşke bölgelerinden olan kaçağı engellemek ve genişlemiş olan damarı devre dışı bırakmaktır.

ısı ile yapılan kapatma tekniklerdir.

Bu sistemlerin hepsinde ameliyat tekniği aynı ancak kullanılan yani ısı üreten sistem farklıdır.

Bu çeşitli şekillerde mümkündür: • Genel anestezi ya da belden uyuşturma gerektirmez • Laser ya da Radyofrekans Kateteri aracılığı ile işlem yapılır.

• Ultrasonografi aracılığı ile kesi yapılmadan kapatılacak damara iğne ile giriş yapılır.

• Damarın bittiği bileşke bölgesine kadar kateter ilerletilir.

• Damar çevresine lokal anestezi yapılır • Damar içine enerji verilerek damar kapatılır, kateter geri çekilir.

• Giriş yerlerine dikiş atılması gerekmez.

• Ameliyattan hemen sonra hasta yemeğini yiyebilir. Ayağa kalkabilir. Yürüyebilir.

• Ameliyat sonrası hiç ağrı hissedilmez ya da çok hafif ağrı olur. Genellikle ağrı kesici gerektirmez.

• Aynı gün ya da ertesi günü taburcu olabilir.

• 1-2 gün içinde günlük rutin hayatına dönebilir.

• Ameliyattan sonra 3 hafta varis çorabı giymek yeterlidir.

1. Klasik Cerrahi (Açık Teknik) Ameliyat:

• Genel anestezi ya da belden uyuşturma gerektirir.

• Kasık bölgesi kesilir. Diz hizası ya da bilek hizasından bir kesi yapılır. Damar dallarından bağlanarak bileşke yerinden ayrılır. İçinden bir tel gönderilir, damar tel etrafına bağlanarak çekilip çıkartılır.

• Kesi yapıldığı için dikiş atılır. İz kalabilir.

• Enfeksiyon ve kanama riski çok az da olsa mevcuttur.

• Ameliyat sonrasında anestezinin etkisi geçer geçmez hemen ayağa kalkabilir. Yürüyebilir.

• Yatak istirahati gerektirmez.

• Hasta 1 hafta içinde işine dönebilir.

• 3 hafta süreyle varis çorabı giymek gerekir.

2. Laser ve Radyofrekans ile Varis Ameliyatları Damar İçi Isı ile Kapatma Tekniği

Son derece konforlu, hasta açısından ağrısız, kanama ve enfeksiyon riski içermeyen ve kesin çözüme ulaştıran bir yöntemdir.

(Endovenöz Termal Ablasyon)

Damar içine yüksek ısı uygulayarak damarın kendi üzerinde kapanmasını sağlayan çok gelişmiş bir tekniktir.

Bu sistemin size uygun olup olmadığını anlayabilmek için doktorumuza muayene olup detayları öğrenebilirsiniz.

90

Kasım-Aralık 2015.indd 90

17/12/16 12:33

91

Kasım-Aralık 2015.indd 91

17/12/16 12:33

VARİS AMELİYATLARI 3. Yapıştırıcı (Glue) ile Varis Ameliyatları

yapar, böylece damar iç yüzeyinde bir hasar yaratır, bu damarın aynı zamanda büzülmesine neden olur ve eş zamanlı olarak da damar içine sklerozan (Skleroterapide kullanılan damar kapatıcı ilaç) madde enjekte edilir.

Damar içi ısı ile olmayan kapatma teknikleri (Endovenöz non-termal ablasyon) Glue – Yapıştırıcı tekniği ile kapatma

5. Yan Dal Varislerinin Temizlenmesi: Flebektomi

Damar içine bir ultrasonografi aracılığı ile kateter yerleştirilir ve yapıştırıcı sıkılarak damarın kendi üzerine kapatılması sağlanır. Son derece gelişmiş, hasta için çok konforlu olan bir

Tüm tekniklerde ana damarların (Büyük safen ven ve Küçük safen ven) ameliyatı dışında oluşmuş yan dallar varsa onlara ayrı bir müdahale yapmak gerekir. Özellikle 5 mm’nin üzerindeki yan dalların çıkartılması gerekebilir.

Bunun için tığa benzeyen çok ince cerrahi aletler kullanılır. Lokal anestezi altında küçük delikler açılır. Bu ince aletle girilerek damarlar çekilip çıkartılarak temizlenir. Kesiler ihtiyaca göre belli aralıklar ile tekrarlanır.

Genellikle bu kesilere dikiş atılması gerekmez.

teknikdir.

• Genel anestezi ya da belden uyuşturma gerektirmez • Ultrasonografi aracılığı ile kesi yapılmadan kapatılacak damara iğne ile giriş yapılır.

• Yapıştırıcı kateteri çalışmayan kapağın yer aldığı bileşke bölgesine kadar ilerletilir.

• Damar çevresine herhangi bir lokal anestezi yapılması gerekmez.

• Damar içine yapıştırıcı sıkılır, ultrasonografi ile dışardan bastırılarak o sırada damarın yapışması ve kapanması sağlanır, kateter geri çekilip çıkartılır.

• Giriş yerlerine dikiş atılması gerekmez.

• Ameliyattan hemen sonra hasta yemeğini yiyebilir. Ayağa kalkabilir. Yürüyebilir.

• Ameliyat sonrası hiç ağrı hissedilmez • Aynı gün ya da ertesi günü taburcu olabilir.

• Hemen günlük rutin hayatına dönebilir.

• Ameliyattan sonra varis çorabı giymek gerekmez.

6. Bağlantı Venlerinin Bağlanması (Perforan ven ligasyonu)

Yüzeyel sistem ile derin sistem arasında bacak boyunca kasları delerek ilerleyen bağlantı damarları vardır. Bu damarlar kendi içlerinde de kapak taşırlar ve kanın yüzeyelden derin sisteme tek yönlü gitmesini sağlarlar. Eğer bu kapaklar iyi çalışmaz ise bu bölgelerden kaynaklanan varisli damarlar oluşabilir. Özellikle varis ülseri/yarası olanlarda bu damarlar ile olan problemlerin mutlaka çözülmesi gerekir. Bu sebeple bu damarların ameliyat öncesinde yerlerinin belirlenmesi, kaçak olup olmadığının ve gerçekten problemin kaynağında yer alıp almadığının ortaya konması varis tedavi planlamasının olmazsa olmazıdır.

4. MOCA: (Mechanico-Chemical ablation) / Mekanik - Kimyasal Damar İçi Kapatma Tekniği

Yine özel bir katater yardımıyla ultrasonografi eşliğinde damar içine girilir. Burada kateterin özelliği damar içinde çok güçlü bir titreşim 92

Kasım-Aralık 2015.indd 92

17/12/16 12:33

• Ameliyat öncesinde işaretleme gerekir.

• Yara varsa yara çevresi çok iyi taranmalı ve değerlendirilmelidir.

• İşaretleme yapılan yerler küçük bir insizyonla açılır. Kaslar arasına giren bağlantı veni bulunur ve bağlanır. Kesi genellikle dikiş atılarak kapatılır.

• Uygun durumlarda bu damar için geliştirilmiş laser kateterleri de kullanılarak kapatma işlemi uygulanabilir.

• Ancak hem cerrahi hem de laser tekniği son derece tecrübe gerektiren müdahalelerdir.

93

Kasım-Aralık 2015.indd 93

17/12/16 12:33

DERİN VEN TROMBOZU Derin ven trombozu (Venöz Tromboz) vücudun derin toplar damarlarında pıhtı oluşmasıdır. Bu pıhtı toplardamarlardaki kan akımını tamamen ya da parsiyel bloke edebilir.

• basınç artışı, • yeni varisli damar oluşumu • deride renk değişiklikleri ve • yapıda bozulmaya ardından • yara/ülser açılmasına kadar giden tablolara sebep olur.

Derin Ven Trombozu’da (DVT) kişiyi bekleyen tehlikeler nelerdir?

Derin ven trombozu Mutlaka doktor kontrolü ve takibinde olmanız gereken bir durumdur.

Tek başına Derin Ven Trombozu bacakta şiddetli şişlik, ağrı, kızarıklık gibi sorunlar yanında yol açtığı diğer problemler nedeniyle de son derece ciddidir.

Derin Ven Trombozu DVT belirtileri nelerdir?

Genellikle tek kol ya da bacakta meydana gelir.

Tüm belirtiler aynı hastada görülmeyebilir.

Nadiren hiç belirti de vermeyebilir.

• Bacakta veya kolda şişlik (Aniden gelişebilir) • Ayakta dururken ya da yürürken ortaya çıkan ağrı ya da hassasiyet • Sıcaklık hissi • Kızarıklık ve renk değişikliği kimi zaman morarma • Etkilenen bölgede yüzeyel damarların genişlemesi ve görünür hale gelmesi • Ayak hareketleri ile baldırda ağrı • Ayağın üstüne basamamak • Kimi zaman tüm bacakta ve kolda çok şiddetli şişlik

1. Erken Dönemde gelişebilecek ciddi sonuçlar. Pulmoner Emboli Bacaktaki pıhtıdan bir parçanın kopup kalbe oradan da akciğer damarlarına gitmesi ve akciğer damarlarını pıhtı ile tıkaması son derece tehlikelidir. Bu tablo “Akciğer Embolisi (Pulmoner Emboli)” olarak adlandırılır. Şiddetli solunum sıkıntısı, kalp, akciğer yetmezliği ve ölümle sonuçlanabilecek tabloya sebep olabilir.

Ani gelişen, sebebi bilinmeyen ölümlerin önemli bir kısmını oluşturur.

2. Geç Dönemde Gelişebilecek Ciddi Sonuçlar: “Post-trombotik Sendrom” Derin ven trombozu aynı zamanda Kronik Venöz Yetmezliğe sebep olur. Bu tablonun adı “Post-trombotik Sendrom” yani “Pıhtı Sonrası Hastalık” tablosudur. Son derece önemli, hastanın hayat kalitesini çok etkileyen ciddi bir tablodur. Yıllar içinde daha kötü hale gelme eğilimindedir.

Derin Ven Trombozu Tanısı Nasıl Konur?

Klinik olarak şüphe olan ve riskli bir öyküsü olan hastalarda mutlaka “Doppler Ultrasonografi” yapılmalıdır.

“Doppler Ultrasonografi” acil durumda çok kolay, hızlı ve pratik bir değerlendirmedir. Geciktirmeden yapılmalıdır. Detaylı bir inceleme ile pıhtının varlığı, uzanımı hangi bölümleri içine aldığı ortaya konulur. Ve bu sonuca göre tedavi planlanır.

Damar içindeki pıhtı erirken damar içi yapısını bozar, bir takım yapışıklıklar, damar içi tıkanmalar ve kapak fonksiyonlarında bozulmalara sebep olur. Bu da • bacakta şişlik, 94

Kasım-Aralık 2015.indd 94

17/12/16 12:33

Derin Ven Trombozu Nasıl Tedavi Edilir?

oldukça zor olsa da olabildiğince hızlı şekilde günlük normal aktiviteye dönülmelidir.

Pıhtının genişliği ve hastanın genel durumuna göre hasta hastaneye yatırılarak ya da ayaktan tedavi edilebilir.

Tedavide: 1. İlaçlar 2. Kompresyon / Varis çorapları 3. Bacak elevasyonu (yukarı seviyede dinlendirme) 4. Şiddetli vakalarda katater aracılı pıhtı eritici teknikler kullanılabilir.

Kateter Aracılı Tedaviler: Özellikle kasığa ve karın içine kadar pıhtının varlığında kateter aracılığı ile pıhtı eritme yöntemleri kullanılmalıdır. Doktorunuzun sizi detaylı incelemesi ve durumunuzu değerlendirmesi ardından eğer bu tedaviler için uygun iseniz, risk – zarar hesabı yapılarak bu tedavi uygulanır.

• Pıhtılı damar içine bir kateter yerleştirilir.

• Bu kateter aracılığı ile pıhtı eritici ilaçlar direkt pıhtı içine yavaş yavaş verilir. Bu “Direkt Kateter Aracılı Kimyasal Pıhtı Eritme” olarak adlandırılır.

• Bir diğer özel katater kullanımında ise kataterin özelliğine bağlı olarak ultrasonik dalga verilerek pıhtının çözülmesi ve yine pıhtı eritici ilaçların yavaş yavaş verilmesi tekniğidir.

Bu teknik de “Mekanik-Kimyasal kateter aracılı Pıhtı Eritme” olarak adlandırılır. (EKOS sistem) • Başka bir kateter ise pıhtı içine hızla bir yandan sıvı enjekte ederek pıhtının incelmesi aynı anda hızla aspire edilerek pıhtının emilmesi sağlanır. Eş zamanlı pıhtı eritici ilaçlar kullanılabilir ya da kullanılmayabilir. Bu da “Mekanik • Kimyasal trombektomi-pıhtı çıkartılması” olarak tanımlanabilir. (Angiojet)

İlaçlar İlaç tedavisi, bir çok pıhtı eritici ve pıhtının ilerlemesini engelleyici ilaçları içerir. Erken dönemde hastanın durumuna göre iğne şeklinde olan ilaçlar ile tedaviye başlanır. Sonrasında uzun dönem kan sulandırıcı hap şeklinde ilaçlarla tedaviye devam edilir.

Hangisinin sizin için uygun olduğuna , ne kadar ve ne süre ile kullanacağınıza doktorunuz karar verir.

Kompresyon-Varis Çorapları Hastalığın ilk oluşumundan itibaren basınçlı varis çoraplarının kullanımı son derece önemlidir. Erken dönem şişliğin azaltılmasının yanında uzun dönemde kalıcı hasarın engellenmesi için de mutlaka kullanılmalıdır. Çorabı hangi basınçta, hangi seviyeye kadar ve hangi sürelerle kullanacağınızı doktorunuz size reçete olarak bildirecektir.

Kateter tedavilerine uygun olup olmamanız ya da hangi kateterin sizin için uygun olduğuna doktorunuz karar verir.

Aktivite DVT oluştuğunda hareket etmek en başta 95

Kasım-Aralık 2015.indd 95

17/12/16 12:33

Flexible Üreteroskopi İle Böbrek Taşı Tedavisi Üroloji Uzmanı Dr. Burçin TUNÇ

96

Kasım-Aralık 2015.indd 96

17/12/16 12:33

için ameliyatsız böbrek taşı tedavisi olarak ve taşların içeride kırılması nedeniyle lazerle böbrek taşı kırma işlemi olarak da tanımlanır.

Böbrek taşı idrar yollarında kristalize olan maddelerin bir araya gelerek taşlaşması durumudur. Her 10 kişiden birinde görülen ve ağrılı bir süreç yaşatan böbrek taşı normalde idrar yolunda çözülmesi gereken maddelerin metabolik ve dış etkenlere bağlı olarak birleşmesi sonucunda oluşur. Ağrılar en çok bel bölgesinde ve kasıklarda hissedilir. Çok görülen bir belirti olmasa da bulantı ve kusma da böbrek taşı belirtileri arasındadır.

Flexible URS fiberoptik bir yardımcıyla idrar yollarından girilerek taşa ulaşılması işlemidir.

Genel anestezi altında yapılır. İdrar yolları ve idrar torbasından geçilerek böbreğe ulaşılır. Hem taşın bulunduğu yere hem de boyutuna göre basket dediğimiz özel bir aletle taşlar tek parça halinde çıkarılabilir. Eğer taşın boyutu büyükse içeride parçalanarak çıkarılır.

Böbrek taşının oluşmasında dış etkenlerin suçu daha azdır. Asıl olarak genetik yatkınlığa dayanır.

Bir kere taş oluşan bir kişide tekrar oluşma ihtimali yüzde 50’dir. Dış etkenler arasında az sıvı tüketilmesi ve çok tuz alımı en başta yer alır. Ancak eğer bir kişide genetik yatkınlık varsa, bol bol su içse ya da az tuz tüketse dahi böbrek taşı sorunu görülebilir.

Flexible Üreteroskopi Avantajları - Büyük boyuttaki taşlar bu yöntemle çıkarılabilir.

- Herhangi bir kesi açılmaz.

- Kesi açılmadığı için bir yara izi olmaz.

- Daha güvenli bir ameliyat süreci sağlar.

- Daha hızlı iyileşme süreci sağlar.

- Aynı gün hastaneden taburcu olunur.

- Normal hayata hemen dönüş sağlar.

Ameliyatsız Böbrek Taşı Tedavisi ve Lazerle Taş Kırma Böbrek taşının tedavisinde birçok cerrahi ve cerrahi dışı yöntemler kullanılır. Teknolojinin ilerlemesi böbrek taşı cerrahisinde birçok faydalı yöntemin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bugüne kadar böbrek taşında uygulanacak cerrahi yöntemler taşın boyutuna göre belirlense de son dönemde çıkan flexible üreteroskopi ile boyutun eskisi gibi önemi kalmadı. Filexible üreteroskopi yöntemi ile çok büyük çaptaki taşlar dahi çıkarılabilir. Bunu yaparken hiçbir kesi açılmaz, yara izi olmaz. İdrar yolundan fleksible üreteroskop ile girilir ve içerideki böbrek taşları lazerle kırılarak yine aynı yoldan dışarıya çıkarılır. Flexible üreterorenoskopi yönteminin en önemli artılarından bir tanesi ameliyat sonrası iyileşme sürecinin çok kısa olması ve rahat geçmesidir. Hasta aynı gün evine gidebilir ve dilerse ertesi gün işine dönebilir

Flexible üreteroskopi maliyetli bir cihaz olduğu için İstanbul’da ve Türkiye genelinde henüz çok az hastanede bulunuyor. Merkezimizde bu yöntemi özellikle Bakırköy, Zeytinburnu, Bahçelievler, Fatih ve çevresinden olmak üzere Türkiye’nin ve dünyanın her noktasından gelen hastalarımıza uyguluyoruz.

Flexible Üreteroskopi Fileksible üreteroskopi yöntemi kapalı böbrek taşı ameliyatıdır. Vücutta hiçbir kesi açılmadığı 97

Kasım-Aralık 2015.indd 97

17/12/16 12:33

GÜNCEL

Ortaköy Vakfı Yönetimince hazırlanan 50. Yıl nişanı, Hayk Arslanyan’a İskender Şahingöz tarafından sunuldu.

Ortaköy Vakfı, Hayk Arslanyan’ı görkemli bir şükran gecesiyle onurlandırdı

FOTOĞRAFLAR: MIGIRDİÇ ARZİVYAN

Duygularını ifade eden Hayk Arslanyan, yoksul bir aileden geldiği için ücretsiz okuduğu Ortaköy Tarkmanças Okuluna çok şey borçlu olduğunu, bu borcunu 65 yıldan beri cemaatine destek olarak ödemeye çalıştığını, toplumuna hizmet etmekten de onur duyduğunu söyledi.

G

eçmişten günümüze Türkiye Ermeni toplumunun yetiştirdiği hayırsever iş insanları arasında özel bir yere sahip olan Hayk Arslanyan, İskender Şahingöz Başkanlığındaki Ortaköy Meryem Ana Kilisesi Vakfı Yönetim Kurulu tarafından şanına yaraşır bir etkinlikle onurlandırıldı. 50 yıldan beri hizmet verdiği ve Tarkmanças Okulu Kurucu Temsilciliğini üstlendiği Ortaköy Vakfı tarafından 15 Ekim gecesi onuruna düzenlenen şükran gecesinde, Türkiye Ermenileri Patrik Genel Vekili Aram Ateşyan, Episkopos Sahak Maşalyan, Türkiye Katolik Ermenileri Önderi

Başepiskopos Levon Zekiyan’ı temsilen Başrahip Vartan Kazancıyan başta olmak üzere toplumun her kesiminin önde gelen tüm yönetici ve temsilcilerinin hazır bulunması, hayırsever iş adamının ne denli birleştirici bir gücü olduğunun da göstergesiydi.

Küçük Prens restoran teknede verilen davette konuşan Ortaköy Vakfı Başkanı İskender Şahingöz, Tarkmanças eski Müdürü Mari Nalcı, Okul Müdürü Aras Delice ve Başepiskopos Aram Ateşyan, Hayk Arslanyan’a hizmetlerinden dolayı şükranlarını sundular.

98

Kasım-Aralık 2015.indd 98

17/12/16 12:33

GÜNCEL

50. Yıl pastasını keserken Hayk Arslanyan’a ailesi ve İskender Şahingöz de eşlik etti.

HAYK ARSLANYAN: TOPLUMA HİZMET ETMEKTEN ONUR DUYUYORUM Hayk Arslanyan, duygularını ifade ettiği konuşmasında, yoksul bir aileden geldiği için okul yıllarında yazları çeşitli işlerde çıraklık yaptığını, hatta jilet, traş sabunu vb. ürünleri satarak harçlığını çıkardığını söyledi. Ücretsiz okuduğu Ortaköy Tarkmanças Okuluna çok şey borçlu olduğunu, sırtında paltosu olmadığı yıllarda Getronagan yönetimince hediye edilen paltoyu da hayat boyu unutmadığını belirten Arslanyan, toplumuna olan gönül borcunu 65 yıldan beri cemaatine destek olarak ödemeye çalıştığını ve toplumuna hizmet etmekten onur duyduğunu vurguladı.

60 yıllık evlilik hayatında en büyük desteği, kızlarının annesi Anjel Arslanyan’a özel olarak teşekkür eden Arslanyan, konuşmasını böyle bir geceyi düzenleyen Ortaköy Vakfı yöneticilerine ve kendisini yalnız bırakmayan tüm davetlilere de teşekkür ederek sonlandırdı.

Konuşmaların ardından Ortaköy Vakfı adına İskender Şahingöz, üzerinde Ermenice T ve V (Tarkmanças Varjaran) harflerinin yer aldığı görkemli bir nişan

hediye etti. Cemaat kurumlarının temsilcileri de birer birer sahneye gelerek Hayk Arslanyan için hazırladıkları armağanları sundular.

Hayk Arslanyan, uzun yıllar topluma verdiği hizmetlerle gençlere ışık olmanın yanı sıra, küçük yaşta sıfırdan girdiği iş dünyasında hızlı bir yükseliş kaydetti ve uluslararası bir marka (Karper) yaratarak yıllarca ülke ekonomisine önemli katkı sağladı.

Her fırsatta “Ortaköy Okulu bana çok şey verdi” diyen Hayk Arslanyan, Ortaköy Vakfı’na gönül borcunu yıllardan beri Kurucu Temsilcisi olarak hizmet ederek ödemeye çalıştığını söylüyor. Birkaç sene önce okulun restorasyonunu da eniştesi Kevork Santalu ile birlikte gerçekleştirmişti.

1974 senesinde Taksim Kulübü’nde yöneticilik yapan Hayk Arslanyan, bugüne kadar hemen hemen bütün vakıflara Madağ (Sevgi Sofrası) Başkanlığı yaptı. İstanbul’da yıllardan beri sergilediği hayırseverliğinden dolayı Eçmiadzin Dünya Ermenileri Katolikosluğu’nun Surp Krikor Lusavoriç Nişanı ve Türkiye Ermeni Patrikliği’nin en büyük nişanlarıyla taltif edilen, yarattığı markayla sayısız ödüller kazanan değerli iş adamı, Surp Pırgiç

Hastanesi’ne Yoğun Bakım servisini kazandırmanın yanı sıra yıllar sonra servisin baştan aşağıya yenilenmesi için de hiçbir masraftan kaçınmadı. Yatak sayısı 12’ye çıkarıldı ve son sistem yeni makineler alındı. 2014’ün Şubat ayında dergimize verdiği röportajda duygularını “Her kurtulan hayat bizim için büyük bir mutluluk demektir” sözleriyle ifade etmişti. ŞAHİNGÖZ: BU BİR JÜBİLE OLARAK ALGILANMASIN “Bu özel gün sakın bir jübile olarak algılanmasın, Sn. Hayk Arslanyan’ın Kuruculuk görevi Allah sağlık verdikçe devam edecektir” diyerek söze başlayan İskender Şahingöz, “Bir insanın, yaşamının uzun yıllarını bir kuruma vakfetmiş olması öyle kolayca telaffuz edilebilecek veya geçiştirilebilecek bir fedakarlık değildir” sözleriyle Arslanyan’ın ne denli özveride bulunduğuna dikkat çekti. Destek ve sabırları için Anjel Aslanyan’a da teşekkür eden Şahingöz, öne çıkmayı pek sevmeyen, her fırsatta, her kuruma olduğu gibi Ortaköy’de resmi bir görev almasa dahi zengin gönlüyle her türlü katkıyı sağlayan Kevork Santalu ve eşi Eva Santalu’ya da teşekkür etmeyi unutmadı.

99

Kasım-Aralık 2015.indd 99

17/12/16 12:33

Hayk Arslanyan ve Kevork Santalu eşleri ve çocuklarıyla (üstte). Başepiskopos Aram Ateşyan, Tarkmanças Okulu eski müdürü Mari Nalcı ve Müdür Aras Delice birer konuşma yaparak Hayk Arslanyan’ın yüce gönüllülüğünü övdüler.

100

Kasım-Aralık 2015.indd 100

17/12/16 12:33

Hayk Arslanyan’ın Başkanı olduğu SEV Vakfı Yönetim Kurulu Üyeleri gecede hazır bulundu (üstte). Hayk Arslanyan, Paros ekibi, Makruhi B.Hagopyan ve Mezaduryan çiftiyle (altta).

Surp Pırgiç Hastanesi Vakfı Başkanı Bedros Şirinoğlu da kısa bir konuşma yaparak Arslanyan’ın topluma katkılarını, Hastaneye olan desteğini dile getirdi ve Surp Pırgiç Hastanesi Vakfı adına bir plaket takdim etti.

101

Kasım-Aralık 2015.indd 101

17/12/16 12:33

Vakıf Z iyaretçileri

İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı Hocası ve Araştırmacı Prof. Dr. Rainer Brömer ve Öğrencileri, Dr. Haluk Çağlayaner

102

Kasım-Aralık 2015.indd 102

17/12/16 12:33

Kocaeli Üniversitesi Prof. Dr. Nermin ERSOY, Dr. Krikor Cerazyan’ı araştırdı, 8 Temmuz 2016

Bilgi Üniversitesi ve Münih Max. Prof. Dr. Christoph K. Neumann ve 4 kişilik ekibi Ali Çakmak ile beraber, 27 Haziran 2016 103

Kasım-Aralık 2015.indd 103

17/12/16 12:33

ŞEREF DEFTERİNDEN SEÇMELER

104

Kasım-Aralık 2015.indd 104

17/12/16 12:33

105

Kasım-Aralık 2015.indd 105

17/12/16 12:33

ŞEREF DEFTERİNDEN SEÇMELER

106

Kasım-Aralık 2015.indd 106

17/12/16 12:33

107

Kasım-Aralık 2015.indd 107

17/12/16 12:33

ŞEREF DEFTERİNDEN SEÇMELER

108

Kasım-Aralık 2015.indd 108

17/12/16 12:33

Kasım-Aralık 2015.indd 109

17/12/16 12:33

110

Kasım-Aralık 2015.indd 110

17/12/16 12:33

TARİHTEN BİR YAPRAK

Yeğişe & Şake Kazancıyan’ların

Terekesinden 3 MART 2007 Giriş

Yeğişe 19 Kasım 2013 - Şake 28 Mart 2016 111

Kasım-Aralık 2015.indd 111

17/12/16 12:33

112

Kasım-Aralık 2015.indd 112

17/12/16 12:33

113

Kasım-Aralık 2015.indd 113

17/12/16 12:33

114

Kasım-Aralık 2015.indd 114

17/12/16 12:33

115

Kasım-Aralık 2015.indd 115

17/12/16 12:33

116

Kasım-Aralık 2015.indd 116

17/12/16 12:33

117

Kasım-Aralık 2015.indd 117

17/12/16 12:33

118

Kasım-Aralık 2015.indd 118

17/12/16 12:33

119

Kasım-Aralık 2015.indd 119

17/12/16 12:33

120

Kasım-Aralık 2015.indd 120

17/12/16 12:33

121

Kasım-Aralık 2015.indd 121

17/12/16 12:33

122

Kasım-Aralık 2015.indd 122

17/12/16 12:33

123

Kasım-Aralık 2015.indd 123

17/12/16 12:33

124

Kasım-Aralık 2015.indd 124

17/12/16 12:33

125

Kasım-Aralık 2015.indd 125

17/12/16 12:33

CUXUZÜNDU; MŞZİUÜĞNDKRDZ SG

126

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 126

19.12.2016 12:32:45

L'Aigle

MŞUZ?İ 1890 -

;$ :sç$- Qşxuürğ çzuüğt sg uğ­ ıuüğşlnf^ iınğşd mg ağuıuğumşz= sşör uz,uz+k uzqr sg mşziuüğndkrdzg^ nğndz ıtğg ,zu, t sşöst udşlr =uz euğ sg uxu<!

Mg ağuıuğumşz= uwe üğndkrdzg zmuır u x zş ln f ş d a ş ı u = ğ = ğ u m u z zm u ı ş ln f uzjşul euğnd auw suğendz uhğndszşğg^ gzıuzşmuz skznlnğıg^ bğ<uhuır uzjnd­ euğqşğz nd sıu,şlumşğhşğg!

\ ;zu, şs 15 Znwşsçşğ 1890rz^ M$ Hnlinw Htbrmkub ürdpr st<! Şğmndnğşum şs şpu, çuwj önwüi Wumnç bndınf suauju, t! Auwği çzrm Xnıniknjr Wuğndkrdz İuğürişuz uğndşiınf m+bmumuğ^ uhu% ardiz^ rim suwği ul İukşzrm Smğırvşuz çzrm M$ Hnlişjr şpu, şz! Ndzşju, şs şğş= şpçuwğzşğ şdi$ Smğırv^ Uğıubti şd Fuağus şd yn=ğ =nwğ s'ul Upudzr uzndz!

Suzmndkrdzi vşs mğzuğ wrbşl uzbndbı^ iumuwz ıpuwndkşuz +ğşği up+ı mşğhnf mg huımşğuzuz uv=ri ux<şd! 1897rz tğ nğ sıu, şs kuprz Su=ğndaşuz şğmişx fuğcuğuzg^ çuzşğ sg inğfşlnd! Şmşpşjr ul m'şğkuwr^ şğç eşx vtr ürışğ kt rzvn#d$$$! Uwe ıuğr=tz rim srusındkrdzi mg zbsuğndtğ^ iumuwz =uzr nğ şğçş= vtr zsuzşğ gzmşğzşğndi^ n_v stm .up öri mg aşıu=ğ=ğtğ$ n_v .up^ n_v öç+iuz=$ uwl yuyu=i tğ sruwz muğeul şd ub.uırl!

Ehğnjumuz mşuz=ri usçnp< ışdnpndkşuz ndiuw çudumuzuvuy suwğşzr lşöndi şd üupprşğtz nd ıuomşğtz^ muğnpndkşuzi zşğu, vuynf!

1905r ıuğrz tğ şğç bğ<uduğındkşuzi ıuğr sg szuju,% ehğnjtz m'şlzşs^ sşlu­ supqnı nd bnduğu, nd uzürıum rs ux­ <şd çujndu, ousçndz! Şğç zrdkumuz ecnduğndkrdzzşğ rzq uğüşl= şpuz udşlr çuğqğ ehğnjr şd ndisuzj aşışdrl^ aumuxum uwz=uz çndxz yuyu=ri^ iırhnpuçuğ sıuw mşuz=r huw=uğrz st< şd uhbuauğ szujr şğç ışiuw nd ausnöndşjuw kt ehğnjr ndindsg şd mğkndkrdzg nğ=uz aumnızşuw erğ= sg ndzrz şpşğ suğemuwrz gzmşğndkşuz st<!

Zusuzuduze uxşdığumuz ağuhuğumzşğnd fğuw zrdkr şd buar aimuw huw=uğzşğnd uışz!

Bşbışs uwiışp sr<uzmşul mşğhnf huğuüuw sg nğ mşuz=ri imröçg rs fğuw sş, eşğ .upuj şd mğzus gişl nğ kşğşdi uxuzj uznğ mşuz=i nd uhuüui ıuğçşğ mşğhnf ız+ğrzndtğ! Mğ+zumuzndkşuz üupuyuğ sgz tğ uwe önğ ndzşjuw eşx ehğnjr üğuişpuzzşğndz fğuw^ nğ aşıöaşıt sş,jud^ uoşjud ıuğr=ri aşı ünğ,r usçnp< ıuğrzşğndz ul! Zhuıumi tğ mndiumğ+z huğö fuğeuhşı sg gllul şd ,uxuwşl şmşpşjdnw şd uöüri^ quzqğuju, cusuzumr şmşpşjumuzuj gzkuj=tz nd uzlndğ üuwkumpşjndjrv uğuğ=zşğtz! Şi ul sıu,şjr çuğr +ğrzum sg auzeriuzul^ mrğ=i önaşl nd uzqi zndrğşl kbndux cnpnfğeşuz sg^ ıuxuhu, jşpri irğnwz! İmröçtz ıuğr=i höırm ausuğşlnf şd srı=i vmuösndu, muğ,şlndi^ nğ=uz nğ ul zmuğuürği ndcşp glluğ^ umusuw ihuişl auğmueğndşjuw nd sıuw öuzuöuz ünğ,şğnd st< şd sr =uzr uğaşiızşğnd ul^ muğouışd cusuzumzşğnf! Uumuwz uznzjst şd nv stmg uwz=uz ağuhndğrv şd uöend m'şğşdtğ rz,r! Çnlnğ ub.uıuz=zşğndz ul irğnf mg ,uxuwtr lxrm! Ecnduğndkrdzzşğ ul şkt huıuatrz^ ausçşğndkşusç şd wnwinf mg ersueğtr uznzj^ +ğ sg zhuıumri rğuünğ,suz st< wu<npşlnd ausuğ! Şi ehğnjtz şllşlti srzvşd nd.ır +ği ul ktşd ub.uğaumuz m'uhğtr^ çuwj srbı m'uhğtr şmşpşjdnw s+ı^ wuou. uznğ ,uxuwşlnf ş d muıuğş ul ç uğnw umuznf usçr, şd us+k.u,^ aşxnd önduğondkrdzzşğt şd auonw=zşğt!

1906rz tğ nğ uxu<rz uzüus gllulnf Hnlitz endği mg ousçnğeşs ,znpuji aşı ethr Zrmnsreru şd uzmt Uğsubnd zndrğumuz nd.ıuışprz kt_ Nd.ır şd kt uzndppumr+ğtz ışpşmuzulnd fuz= gzendzndşlnd huwsuzzşğnd suirz! Fşğu­ euğqri buğndzumu, şs mğmrz zu.mrz ünğ,şği!

1912rz tğ nğ şğmğnğe uzüus gllulnf m'ndpşdnğrs ethr Uğsub uxuzqrz$ sr =uzr wuzqzuğuğumuzzşğnf^ zu. rçğ ndiuznp şd uhu mndiumğ+z gllulnd^ iumuwz çu.ır sg uzwu<npndkşuz çşğsusç euğquw şı^

127

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 127

19.12.2016 12:32:45

uzuwluwl şd uzynyn. zhuıumri st<!

Ani vsnxzus zuşd wrbşlnd nğ uwe üupuyuğri ausuğ nğ=uz çu.ndszşğ nd ftoşğ ndzşju, şs ,znpuji nd şpçuğji aşı^ nğnz= uwz=uz aumuxum trz uwe çuzrz^ çuwj r fşğ<nw iırhndu, trz ışpr ıulnd nd ausnöndşlnd kt uöuı tr rs uhuüui nğnbşlnd giı rs yuyu=ri şd kt huıui. uzuınd tr rs uzqti!

Fşğ<uhti^ 1914 Suwrirz tğ nğ zu.mrz Huığruğ= *ğsuzşuz Supu=ru Uğ=şhrimnhnir wŞğndiupts rçğ aubndş=zzrv huındrğumndkşuz zu.uüua ndpşdnğndkşuz uxkrd yndkujr huışa uxrktz +üındrl şd ousçnğeşl sruirz r İ$ =upu=z Şğndiupts^çuczndşlnf ,znp=ti^ şpçuwğzşğti^ =nwğşğti şd irğşlrzşğt^ uznğnb cusuzumud! \ MŞUZ?İ WŞĞNDİUPTS Wnhht &Şu)u/ auizşlndi^ nğ Şğndiuptsr srum zuduauzüriız t^ mg sızşs fuz=^ ndğmt mg pğmşz Şğndiupts^ rçğ kt ehğnjr aşışdşlnd! Çuwj anz auizşlndi ul fuzumuz .zerğzşğnd ıumzndfğuwndkşuz st< ehğnjumuz ünğ,şğz ul .uzüuğndu, gllulndz$ znğtz uzmt ul Wnhht mg fşğueuğqzşz rzq rçğ şmşpşjdnw ehrğ şd fuzumuz ub.uıundkşuzj +üznp! Ünğ,şğ% nğnz= cusuzumr mnğndiı sruwz mg huıouxtrz rz,r! Yuyu=i vtğ wuüşzuğ şd cusuzumi uwehti uz+ündı mg iuatğ!

Irğnp huwsuzzşğz ul srşdznwz uışz ustz ışiumtınf uzwuğsuğ trz$ .riı^ zşpsrı şd uzoubum nğ rs uğerumuz gsçxzndszşğndi zşğaum trz$ çuwj htı= tğ ausçşğşl! *ğşğg mg ülnğtrz$ m'uzjztrz şd şi mg buğndzumtr ub.uındkrdzzşği^ srum sıu,ndsi gllulnf rz=zuöuğüujsuz zndrğndrl^ nğ=uz nğ cusuzum üıztr!

Rzv rzv sr<uethşğ şd iğızşpndkşuz fuwğmşuzzşğ uzjndju, şd anürr euxz wndiu.uçndkrdzzşğ ndzşju, gllulnf^ mğmrz szuju, tr uzwnpenpe şd uzıuğçşğ fuzumuz ustz muğür şpşlndkşuzj şd .zeğnj^ nğ= uzhumui trz uze!

Uwe şmu, ıuğdnwi Wndlrir st< tğ nğ mg ,uür Şdğnhumuz uaxşlr huışğuösg^ ndcşp sr kuynf şd mg huwkr ausuıuğu, ub.uğar fğuw^öndlnds nd iuğiuy iyxşlnf suğemndkşuz fğuw^zsuzg vışizndu, mxrdzşğnf! Sşz= lndx% mg ihuitrz= fu.ouzrz!

Wu<nğe üuğzuz^ 1915 Suğırz t nğ sşz= ul mg öüuz= =rv =rv huışğuösr uöeşjndkrdzg Hupşiırzr şd s+ıumuw iuasuzzşğndz fğuw! Wnhhtr eucuz ,nfg imiu, t uwjşlndkrdzg gzendzrl Uzml+ (ğuziumuz öğuaudnğzşğnd!

Uhğrlr st< tğ^ şğç fuz=r yn=ğ stm ehğnjrz ndindjrvg .zeğnf sg Şğndiupts yn.ueğndşlndz^ rzq mg zbuzumşz yn.uznğe srzvşd wu<nğer sg üulg! Mg sızşs ehğnj nd =rv =rv ynğquxndkşusç şd muğnpndkşuzi vuynf mg fuğşs^ mg muxufuğşs ıpu=g şğmnd usri!

Znwz cusuzum uğetz {Ndğuğumğndkşuz uiırouz ul ındu, trz rz,r nğ mti sg iuğmuduündkrdz gişl t şd Udşıuğuz muğeulnd rğuduind^ hubı+zuhti euindu, gllulnf sruçuzumuz buğ=rz!

1916r Suğırz tğ nğ Sş, Hua=r st<ışp iuğiuyr +ğşğ uzjndjrz= rsuzulnf nğ Şğndiupts fuz=g üğudndu, t nd sruçuzndkrdzg u=inğndu,^ ihuişlnf cust cus nğ muğüg sşör hrır üuğ^ iumuwz uwe lndğg i.ul şlzşlnf auzüiıujuz=!

Znğ ndindjrv sg nğ şmu, tğ uwz ul ımuğndkşuz huıouxud^ aşxujud znwz ıuğdnw Suwrirz şd rz,r froumşjud ışdumuz+ğtz buğndzumşlnd uwe hubı+zg!

M'uduzetr suwğşzr lşöndz^ )ğuzişğtz şd uwl ıuğğumuz ürışlr=zşğ^ <uzulnf rçğ auw sş,jzşl uwe wrindzr vuy ışpujr sr =uzr üupkumuz ıpu=g! :por sı+= şd .uzeufuxndkşusç anü mg ıuztr uwe ıpnj şd uwehtinf mg s.rkuğndtr^ =uzr nğ uğetz öğmndu, tr gzıuzşmuz wuğmt!

Srzv endğitz judr şd ıuxuhuz=r lndğşğ mndüuwrz^ mg auiztrz sşör! Şd rzv nğ ıuğr sg uxu< öüuju, trz=^ 1917r Suğır fşğ<udnğndkşuz^ uwi uzüus ıuğçşğ qşdnf sg kndğ= muxufuğndkşuz ağusuzrz fğuw^ Wnhhtr çzumvndkrdzz ul üupkumuzr jndhg qşx= uxud nd sşz= üujrz= znğtz Şğndiuptsr İ$ Wumnçuw euğudnğ fuz=g uhuiıuzşlnd! Uze ,uxuwşjr zu. şğmnd usri İ$ Wuğndkrdz yuxudnğ ıuouğrz st< Yğmvr üşğşösuzrz fğuw^ ürbşğuwrz ı=zu<uz ihuiuğmndkşusç şd szujşul fşj usriz ul Suwğ Iuouğr st<! Uwe sr<njzşğndz uwjşlşjr uzüus sg Çşkptats^ Yğmr Uwğg şd Sindğg! Ndğrb uzüus sgz ul =upu=tz endği% Uiındu,us+ğ üşğşösuzz şd Qrkşzşuj Ausçuğqsuz lşxzşğz!

128

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 128

19.12.2016 12:32:45

Huışğuösr xndsçşğg .ndl quwznf mg lindtrz uwlşdi Şğndiuptsr bğ<umuw=tz!

Anmışsçşğr fşğ<şğg rz,r ul s+ıulndı fu.ouz sg ündbumşjr çu.ıi nğnbşlnd!

Fşğ<uhti Znwşsçşğ 7rz tğ^nğ uzülrumuz çuzumg eubzumrjzşğnf =upu=rz ırğujud^ Wnhhtz üğudşlt şı=!

Rzg usinduz uwe Şğndiuptsr mşuz=ri gzkuj=rz t nğ üupuyuği imiud =rv =rv huw,uxuzul ş wşpubğ<rl$ n"a uwe mşuz=g n#dğmt huısşl şd n#dğ fşğ<ujzşl! Zu. uğuğnpdkşuzj qşdumşğhndkrdzzşğg uzfşğu<uzulr şd .riı nd mnhrı lndiuğuğuhşır sg qşx=rz ıum ööndşjndju, tğ ustz n=$ uznz= nğ indğç mnvndu, ışpşğ mg ,uxuwtrz^ ktşd rğşz= indğç vglluwrz^ iırhndu, trz ustz üznf =ndzşğzrz ,u.şl nd huıuğuür fuöşl rğudndz= vmnğizjzşlnd ausuğ sruwz! Üulnf uzmt endği öçupsuzj^ üğşkt nvrzv$ ,ndl+ğtz cusuzumzrz uzjgzşl^ rim çuğnwumuz mnpsşğz ul stm çuxnf auzşjt=^ işd fşğuğmndzrz fğuzrz$ işd hrır ışizt= zşğirzzşğz ul! Auönduürdı çujuxndkşusç^ snlndkşuzj suğszujndsg şpu, şz! Uznzj huısndkrdzzşğg buı şz şd buı arz uışzzşğtz mg imirz^ uwzhti nğ auduıujşul sg şğç m'şğkuw uweışp^ uzauduı hrır euxzuw! Şd uwehti ul rzq huıuaşjud! Uwz üupuyuğg önğ mg hubıtr üğşkt şd rz,r uzmuğşlr mg kndtğ nğ l=tr öuwz^ srdi mnpst ışizşlnf fuz=r uwe ustz şpşlndkrdz= şd kuyuzjşlnf ustz üupızşuj şd .uçtndkşuzj^ nğ= mg euğçzndrz mğ+zr uznduz ıum^ zuşd rğ işpsrv +ğtz=zşğz şd azueuğşuw muznzzşğz nd çuğnwumuz sumuğeumg^ öri wndiul=şjrz! Şd srdi mnpst obsuğrı mndiumğ+zndkşuz .iıusçşğ mşzjupz ul ecnduğ gllulnf ıuzrl uğer cusuzumr öüujndszşğndz aşı^ uwe çnlnğg uau +ğ giı +ğt uoşlnf sı=ri st< nd srşdznwz cusuzum znwz uışzr uğıumuğü =upu=uwrz eth=şğz ul zmuır uxzşlnf ağucuğşlnd nğnbndsi ındr!

1918r Mupuzer +ğg Şğndiuptstz mg euxzuz= ethr Wnhht^ ndğ şğmnd usri şı= mg iıuzqzşs mğmrz ndindjvumuz hubı+zi =uzr nğ ıumudrz fuz=r st< tr şd hubı+zuhti vtr ,uzndju, ağucuğndsi!

Stmndmti ıuğr şdi uwehti ub.uıuşjuw nd fuğşjr uwe ehğnjg^ ıpu= ul fşğ<şğg aşıöaşıt m'şlltrz uğetz ünğ,r sızşlnf

nsuz=^ rim nsuz= ul +ıuğ ehğnj wuou. şlnf! İuğ=u, şs şğmnd ehğnjumuz auzetizşğ 1919r Mupuzer +ğ şd srdiz ul Wndlrir uğqumndğerz nğ fşğ<rzg şpud^ ndğmt wşınw hubı+zumuz ağucuğumuzi mndıus Fuzumuz Fuğvndkşuz!

Ul ausnöndu, tr kt uwe suğermg öndğm şz şpu, çnlnğnfrz =upu=umğkndkşzt ul$ wşınw uöür irğnwz ausuğ önğ nd.ıu, şz ,uxuwşl^ gzeaumuxumz buı aşxnd şz şpu,$ buauünğ,şlnf .nzuğa cnpnfğeşuz srusındkrdzz nd mğ+zuirğndkrdzg! Şğmğnğe% zmuğuüğr vünwndkrdzg spşlnf örğşz= ustz çuğnwumuz şd huırd nızuauğşlnd^ zmuır vuxzşlnf şğçş= uöür zu.uırz=z^ huıoux euxzulnf cnpnfndğer uzauduiuğndkşuz şd zu.mrz şmşpşjumuzuj fuğmrz!

Uwehti şğç 1918 Znwşsçşğ 11rz Gzea$ Örzueueuğ mg axvumndr$ şi ul mg sıueğşs uwlşdi aşxuzul uwe fuwğşğtz nd ousçuzşğg şğç mg çujndrz^ ıuğr sg fşğ< 1919 *üniıni 22rz^ nı=şğndi ynbrz k+kuyşlnf mg sşmzrs M$ Hnlri! \ R M$ HNLRİ Arzü ıuğnduz çujumuwndkşzt şı= mğmrz mg sızşs ,zzeufuwği nd m'np<ndzşs juzmulr Fniynğg eubzumrj ausuquwzumuz Itğndkşuzj zşğmuwndkşuz nd .uzeufuxndkşuz st<$ mg ışizşs suwğrmi^ auwği ecçu.ıuçuğ suauju, t huışğuösr gzkuj=rz şd örz= vşz üıu,$ =nwğrmi şpçuwğzşği^ auğişği nd huğuüuw=! Şğş= usinw vuy uiı nd uze ersndszşğt şd uzünğ,ndkşzt fşğ< mg sızşs rz,r uğetz ,uz+k wuzqzumuıuğ fuouxumuz Iruğ Öuğşa :nğuiuzoşuzr s+ı^ ndğ mg szus nd m'ub.uırs şğş=ndmti ıuğrt udşlr!

Uwe ıuğrzşğg rz,r ausuğ şpuz ndğu. önduğk cusuzumzşğ^ bğ<uz sg hınwızşğnf^ wuou.umr auzetizşğnf şd uwl ub.uğarm cusuzjzşğnf^ buı ıuğçşğ zu.uhuışğuösşuz mşuz=ti!

Mg ,uz+kuzus şğrıuiuğendarzşğnd aşı^ wuou.umr uwjşlndkrdzzşğnf mg sışğsuzuz= kşğşdi gzığndkrdz sg gzşlnd şd mşuz=r gzmşğ sg üızşlnd üupuyuğnf^ çuwj üupuyuğumrj vşs üızşğ örğşz=!

Srdi mnpst Kndğ=rnw wuğuynyn. =upu=umuzndkrdzg auzüriı vr qüşğ sşö^ suzuduze şğrıuiuğezşği şd şi

129

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 129

19.12.2016 12:32:45

ööndu, uwe çnlnğtz nd muimu,nı fşğuaui uzumzmulzşğt$ buı buışğnd aşı şi ul mğmrz uzüus üupkumuzr jndhg m'uxzşs şd uwi uzüus m'şğkus ethr Uğşdsndı=^ ethr =upu=umrğk mnvndu, Şdğnhuz ışizşlnd!

20 Anmışsçşğ 1923rz t nğ mg çuczndrs srşdznwz irğşlrzşğti rçğşd musudnğ u=inğşul sg^ +ıuğ znğ ub.uğazşğnd st< çu.ı nğnzşlnd! Ndppumr Suğitwl m'r<zşs ndğmt uzsr<uhti ul ethr Yuğrö^ Lnwir ?upu= mnvndu, ışpg^ anz szulnd şd uhğşlnd ausuğ uışz sgz ul! \ MŞUZ?İ R YUĞRÖ 1 Anmışsçşğ 1923r ubzuz t nğ Yuğrö sndı= mg ünğ,şs^ =upu= sg lnwişğnd st<^ çuwj rz,r ausuğ sndk ıumudrz^ srzvşd nğ uiı nd uze ersşlnf ünğ,r sg mg qşxzuğmşs! (uhğr=r sg st< rçğ huğö ünğ,udnğ ub.uırl mg imirs!

Iuğrzşğnd gzkuj=rz m'gzışluzus uwe mşuz=rz ul nğ ktşd wnüzşjndjrv şd sr+ğrzum şd sş=şzumuz luğndu, sr ub.uındkşuz t^ çuwj irğşlnf uöuındkrdzg şğ m ğ rz^ ausşs uıuçuğ K n dğ=r nw st< ırğnp huwsuzzşğtz^ mg zu.gzığşs uwe mşuz=g nd mg szus ünğ,ri st< aşıöaşıt çuğşludndszşğ ndzşzulnf srşdznwz uışz!

Iuğr sg şı= mndüuw sşğ uöüumuzzşğtz Htğhtğşuz gzıuzr= ul^ nğnzj aşı sruirz çzumndkrdz mg auiıuışz= r fşğ<nw Yuğrör uğnduğquzzşğtz Bufrlr st< anp sg üzşlnf şd uxuzqrz ındzşğ brzşlnf!

Cusuzum sg m'uzjzr uwehti nd şi usndizndkşuz mg qşxzuğmşs! Mg zbuzndrs r çujumuwndkşuz Hnlinw uöüumuzzşğndi sr<njud İmrdıuğtz Itsrğoşuz Uğsrztr aşı 15 Wndlri 1929rz^ wşınw çşğşl ıulnf Yuğrö^ m'usndizuzus rğşz aşı 15 İşhışsçşğ 1930rz! Çuwj ecçu. ıuçuğ buı vr ışdşğ sşğ usndizndkrdzg!

Sşpğulndizr uzndbndkrdzz rim vfuwşlu,^ uzausuquwzndkşuzj huıouxud auörd ıuğr sg sruirz uhğu,% mg çuczndrz=! ?rv wşınw hubı+zumuz usndizulnd,suz mg qşxzuğmşs^ nğ mg fşğ<uzuw 15 Znwşsçşğr 1934rz r bua şd r hubıhuzndkrdz rz,r!

Uhu uyiniu, gzıuzşmuz mşuz=ri ylndöndsrz^ mg wuzqzşs rz=örz=i uöüuwrz ünğ,şğnd^ auzğuwrz ub.uıuz=r^ nğnz= gzeauıu, tr çudumuz uışzt sr<ufuwğr şd gzmşğzşğnd vünwndkşuz huıouxud!

M'ub.uıumjrs A$M$ şd A$ {Ausuöüuwrz´ gzmşğndkşuz^ muösşlnf ordp sg^ ışpdnwi Bufrlr st<^ uzeuszşğnd krdg auijzşlnf 100r! Uwe gzmşğndkşuz sr<njud buğcnds wuxu< mg çşğşs üupndkrz st<^ ehğnjrz öuğm ıulnf şd iuğ=şlnf sşğk gze sşğk auzetizşğ^ muösşlnf znwzhti Üşpuğndşiıumuz {Ğu))r´ .ndsçg^ ül.udn­ğ uçuğ şğüvu.ndsçnf wuxu< spşl ıulnf öuwz srzvşd 1 İşhışsçşğ 1939^ şğç mg ,uür znğ huışğuösg^ eueğşjzşl ıulnf ustz rzv! \ Uwe çnlnğ bğ<uzrz aşıusndı gllulnf zuşd mşuz=r gzmşğn< sg znğ gzığndkşuz^ orbe huışğuösr zu.+ğşumrz^ buışğnd st<tz mg ,uz+kuzus znwzhti sr uözrd mzn<% Irmrz Lndirz Yuznişuzr aşı^ &nğ ndzr arzü ıuğşmuz Suğr uzndznf irğndz up<zum sg/^ nğndz aşı yn.ueuğq ausumğndkşusç nd nğnbndsnf^ mg zbuzndrs 25 Yşığnduğ 1940rz!

Usndizndkrdzi ışpr m'ndzşzuw 19 Uhğrl 1941r +ğ aumuxum eşx huışğuösumuz froumr buğndzumsuz şd uzzhuiı huwsuzzşğndz! Çuğşçu.ıuçuğ ünğ,uğuzr ub.uınd­ krdzi mg fşğimirs şğmnd usinduw eueuğt fşğ<^ jznğ ız+ğrzndkrdz +ıuğumuzzşğndi auzeth!

Huışğuöstz şluz= np< nd uxnp< uxuzj nşdt mnğndiır çujr fu.şğt şd uhğndiır öğmuz=zşğt rzvhti usşzndğş=!

Huımuzu, şs A$W$E$rz^1940tz r fşğ!

Ub.uıumju, şs {Wuxu<´ lğuüğrz buğ= sg w+endu,zşğnf uöüuwrz şd gzmşğumuz {Stz İt´ ,u,muzndznf!

Usndizujndju, şz= sşğ up<rmg% Suğrz^ 13 Anmışsçşğ 1952rz {Ul)nğfrltz´ Auwmu­ öndz Huındumuzşuzr aşı! Ndzşju, şs knxzrm sg 26 Anmışsçşğ 1954rz^ rğşz ıulnf İukşzrm uzndzg^ wrbşlnd ausuğ suwğrmi! Huıuau, t uz.ndiuyşlrz! 45 ıuğşmuz auiumrz mnğizjndju, şs mnpumrji 8 *üniıni 1958rz^ nğ öri qüu, t uz.rkuğ .nğ indür st<^ wşı stmndmti ıuğnduw sbıumuz arduzendkşuz!

Ndzşju, şs şğmğnğe knxzrm sg$ 22 Znwşsçşğ 1959rz önğ mnvu, şz= UözrdLndirz r wrbuıum rs mnpumjrz şd sşğ .zusrrz!

STZ-İT 130

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 130

19.12.2016 12:32:45

!

SURP PIRGİÇ DERGİSİ

ÜCRETSİZ

ABONELİK FORMU Adı: ............................................................................................................................................................................................

Soyadı: .........................................................................................................................................................................................

Mesleği: .............................................................................................................................................................................

Doğum Tarihi: ......................................................................................................................................................................

Firma Adı: ..........................................................................................................................................................................

Ev Adresi

İş Adresi

Adres: ................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................................................

Semt: ...................................................................................................................................................................................... Şehir: ..................................................................................................................................................................................... Ülke: ......................................................................................................................................................................................

Ev Telefon: .......................................................................................................................................................................... İş Telefon: ..........................................................................................................................................................................

Gsm Telefon: ..........................................................................................................................................................................

E-Posta: ................................................................................................................................................................................ Ücretsiz abonelik için formu doldurarak lütfen bize ulaştırın.

Adres: Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Zakirbaşı sokak no:32 - 34020 Kazlıçeşme - İstanbul / Türkiye Telefon: +90 212 582 50 50 - +90 212 510 80 52 Faks: +90 212 582 69 91 e-posta: markrid.arslan@surppirgic.com

131

Kasım-Aralık 2015.indd 131

17/12/16 12:34

İstanbul’lu Mahdesi Doğramacı (yan) Apraham, Kudüs Surp Hagop Manastırı Ziyareti, 29 Mart 1836

Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı, Kütüphane Arşivi 132

Kasım-Aralık 2015.indd 132

17/12/16 12:34

Kasım-Aralık 2015.indd 133

17/12/16 12:34

Patrikhane tarafından Ermeni Milletine Surp Pırgiç Ermeni Hastanesine yardım yapılması için yapılan çağrı yazısı, İstanbul, 1888

134

Kasım-Aralık 2015.indd 134

17/12/16 12:34

Kasım-Aralık 2015.indd 135

17/12/16 12:34

136

Kasım-Aralık 2015.indd 136

17/12/16 12:34

J.X. Raoult

Tekfur Sarayı (Edirnekapı) 11.yy /13 yy Ermeni Kral ve Prenslerin Resmi Ziyaretler için Bizans’a geldiklerinde kaldıkları Saray, Ermenice Takavor, Takvor (Kral)’dan, Tekfur türemiştir.

137

Kasım-Aralık 2015.indd 137

17/12/16 12:34

Abdullah Freres

Tekfur Sarayı (Edirnekapı) 11.yy /13 yy Ermeni Kral ve Prenslerin Resmi Ziyaretler için Bizans’a geldiklerinde kaldıkları Saray, Ermenice Takavor, Takvor (Kral)’dan, Tekfur türemiştir.

138

Kasım-Aralık 2015.indd 138

17/12/16 12:34

Major Ali Sami, proffesor at the Imperial School of Engineering

Mühendishane-i Beri-i Hümayun Muallimi Binbaşı Ali Sami Çelik Fabrikası ile (inşa olunan) Kimyahane,1902 Zeytinburnu, (Düzyan ailesi tarafından yönetilirdi)

Major Ali Sami, proffesor at the Imperial School of Engineering

Mühendishane-i Beri-i Hümayun Muallimi Binbaşı Ali Sami Çelik Fabrikası ile (inşa olunan) Kimyahane,1902 Zeytinburnu, (Düzyan ailesi tarafından yönetilirdi) 139

Kasım-Aralık 2015.indd 139

17/12/16 12:34

Major Ali Sami, proffesor at the Imperial School of Engineering

Mühendishane-i Beri-i Hümayun Muallimi Binbaşı Ali Sami Mavzer Fişek Fabrikası’nın açılışı, 1902 (Zeytinburnu)

140

Kasım-Aralık 2015.indd 140

17/12/16 12:34

Abdullah Freres Gazhane’nin açılış töreni, 1890 (Yedikule)

141

Kasım-Aralık 2015.indd 141

17/12/16 12:34

Abdullah Freres Gazhane’nin açılış töreni, 1890 (Yedikule), (Düzyan ailesi tarafından yönetilirdi)

Abdullah Freres Gazhane, 1890 (Yedikule), (Düzyan ailesi tarafından yönetilirdi)

Kasım-Aralık 2015.indd 142

17/12/16 12:34

Abdullah Freres Gazhane, 1890 (Yedikule)

143

Kasım-Aralık 2015.indd 143

17/12/16 12:34

Paros, 5. yıldönümünü önemli bir kitapla taçlandırdı FOTOĞRAFLAR: MIGIRDİÇ ARZİVYAN

P

aros Dergisi 5. Kuruluş yıldönümünü çarpıcı bir tarih-araştırma kitabı ve fotoğraf sergisiyle taçlandırdı. 5 Ekim Çarşamba akşamı Yunanistan’ın İstanbul Konsolsosluğu’nun İstiklal Caddesi’ndeki Sismanoglio Megaro Kültür Merkezi’nde düzenlenen kutlama ve kitap tanıtımı etkinliğine, Ekümenik Patrik Bartholomeos’u temsilen Archimandrit Agatangelos Siskos, Türkiye Ermenileri Patrikliği’nden Episkopos Sahak Maşalyan, Başrahip Tatul Anuşyan, Rahip Harutyun Damatyan, Kıdemli Peder Krikor Damatyan, Türkiye Ermeni Katolik Kilisesi Önderi Başepiskopos Levon Zekiyan’ı temsilen Başrahip Hayr Vartan, Hayr Hagopos, Yunanistan’ın İstanbul Başkonsoslosu Evangelos Sekeris ve 2. Konso-

los Danai Vasilaki, Beyoğlu Belediyesi Basın Danışmanı, Şişli Belediye Başkan Yardımcısı Vasken Barın, Şişli Belediye Başkan Danışmanı Siran Surki, Beşiktaş Belediye Başkan Danışmanı Nurhan Palakoğlu, cemaat vakıflarının başkan ve temsilcileri, okul müdürleri ve öğretmenlerinin de yer aldığı kalabalık bir davetli topluluğu katıldı.

Açılış konuşmasını yapan Yunanistan’ın İstanbul Başkonsoslosu Evangelos Sekeris, Paros’un 5. kuruluş yıldönümünü kutlayarak başladığı konuşmasında, sezonun ilk etkinliği olarak Paros Dergisi’ni ve Paros severleri ağırlamaktan memnuniyet duyduklarını söyledi ve İstanbul Ermeni eğitim ve öğretim tarihini anlatan değerli bir kitabın yayınını gerçekleştiren tüm ekibi kutladı.

144

Kasım-Aralık 2015.indd 144

17/12/16 12:34

Paros Genel Yayın Yönetmeni Mayda Saris

Yunanistan İstanbul Başkonsolosu Evangelos Sekeris

Marmara Gazetesi Editörü Makruhi Büyükhagopyan

Paros’un 5. yıldönümüne toplumun her kesiminden kalabalık bir davetli grubu katıldı.

145

Kasım-Aralık 2015.indd 145

17/12/16 12:34

Mayda Saris tarafından kitabın sponsoru Ortaköy Vakfı’na Aziz Çevirmenler, Surp Sahak ve Surp Mesrop’un portreleri hediye edildi.

MAKRUHİ B. HAGOPYAN’IN KONUŞMASINDA ÖNE ÇIKAN BAŞLIKLAR Bugün sizinle buluşturduğumuz “İstanbul Ermeni Okulları Eğitim ve Öğretim Tarihi” başlıklı eser, gerek içeriği ve gerekse hacmi ile bu konuda yazılmış ilk kitaptır.

Tarih boyunca Ermeni halkının dinsel, milli ve sosyal yaşantısının, daima karşılıklı ilişkiler içinde devletin beklentileri doğrultusuna paralel hareket ettiğini kabul etmek gerekir. Bu sebeple İstanbul Ermeni öğretim ve eğitim hayatı, devletin siyasi, sosyal ve dinsel yaşam koşullarının etkisini taşır.

Kitap ayrı ayrı başlıklar altında hazırlanan dört bölümden oluşmaktadır.

BİRİNCİ BÖLÜM: 1790 ÖNCESİNE GENEL BİR BAKIŞ Bu başlık altında yazar tarihsel gerçekler doğrultusunda özet halinde İstanbul Ermeni toplumunun göç nedenlerine değiniyor.

Bunlar, Bizans döneminde Ermeni halkının yaşamı, İstanbul’un fethi, Ermeni Patrikhanesi’nin kuruluşu, Ermeni toplumunun yapılanması ve Osmanlı Ermenilerinin eğitim

hayatının başlangıcı olarak sıralanabilir. Mıkhitarist Birliği’nin kuruluşu hakkında kısa bir bilgi aktardıktan sonra, yazar Venedik’teki Surp Gazar ve Viyana’da ki Meryem Ana birliklerinin kuruluşlarını, asırlar boyu bu birliklerin dinsel, eğitsel, tercüme, tarihsel-filolojik, basım ve diğer alanlarda üstlendikleri önemli rolü ve yapmış oldukları katkıları ele alıyor. Ermeni Kilisesinde mezhep ayrılıklarının üzücü yönlerine de değinen yazar, Batı Ermenicesinin doğuşu, düzenlenmesinin gerekçeleri ve bu konuda büyük özveri göstermiş kişilerin çalışmalarını da anlatıyor. İKİNCİ BÖLÜM: TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN İLANINA KADAR OLAN SÜREÇTE ÖĞRETİM Bu başlık altında yazar, Şınorhk Mıgırdiç Paşa’nın hayatına ayrı bir yer vermiş. Yayımcılığı ve özellikle 1790-1851 tarihleri arasında ilk cemaat okulunun kuruluşuna önayak olması gibi öğretim alanında gerçekleştirdiği çalışmaları ele almış ve ilk kez mahalle okullarının kurulması ve bu okullarda tatbik edilecek öğretim planları, Eğitsel Kurum’un

kurulması ve işlevi, Ermeni okullarının düzenlenmesi, Ermeni Milli Meclisi ve Eğitim Kurumu tarafından yayınlanan ve açıklanmış bildiri, tüzük ve bunların sorumluluğunu alacak kişilerin önemi, Milli Nizamname’nin (Anayasa) doğuşu ve gelişmesi, Hükümetin Ermeni toplumuna ve okullara olan yaptırımları, 1908 Osmanlı Meşrutiyeti, 1909 ayaklanma hareketi, o tarihlerde siyasi kargaşalar, Birinci Dünya Savaşı’nın acı günleri, İstanbul Ermeni toplumunun milli, dinsel, eğitsel, öğrenim, hayır kurumları ve genel olarak toplumsal yaşamın çözülüşü, zorunlu göç koşulları, Patrik Zaven’in zorunlu göç şartları, ateşkesin sağlanması, yetimhanelerin kuruluş gerekliliği, Milli Yönetim Kurumlarının yapılanması ve çalışmaları, Ermeni yetimlerin ve göçmenlerin yurt dışına gönderilmesi konularını irdelemiş. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ Yazar bu başlık altında Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna değiniyor.

146

Kasım-Aralık 2015.indd 146

17/12/16 12:34

147

Kasım-Aralık 2015.indd 147

17/12/16 12:34

GÜNCEL

Türk-Ermeni Yüceleştirme Derneği’nin kuruluşu ve çalışmalarından, Lozan Antlaş-ması’na, Lozan Uluslararası Antlaşması’nın azınlıklara tanıdığı özel hakların uygulanması için Milli Nizamname’nin kısmi gerçekleşmesine, Türkiye Ermenilerinin milli, eğitsel, sosyal ve toplumsal yaşamının yenilenmesine, Ermeni okullarında Cumhuriyet dönemi devlet programının uygulanmasına uzanıyor. Ermeni Patriklerinin seçimi konusuna, Öğretim Kurumu ve Milli Yönetim Kurulu ve diğer yönetim kurumlarının lağvedilmesine, Ermenice ders kitaplarının hazırlanmasına, öğretmenlerin çalışmalarının onaylanmasına, özel okullara ait değişken kanunların tatbik edilmesine, siyasi koşullar yüzünden Emeni okullarına, özellikle Anadolu’dan İstanbul’a göç eden öğrencilerin kayıtta karşılaştıkları zorluklara, tarih boyunca gerekli olduğu düşünülen öğretmen derneklerinin kurulmasına, günümüz Öğretmenler Derneği ve Vakfı’nın kuruluşuna, talebelerin yaz tatillerini geçirebilmeleri için dinlenme merkezlerinin kurulması ve işletilmesine değinen yazar ayrıca tarihi Ermeni Beden Eğitimi Derneği’nin kuruluşunu, okullarda bu konuya verilen önemi, mahalli kulüplerin açılması ve olimpik oyunların uygulanmasını ele alıyor.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: İKİ ASIR BOYUNCA VAR OLAN VEYA VARLIKLARI DEVAM EDEN ÖĞRETİM KURUMLARI Bu başlık altında, Cemaat Okulları, Katolik Okulları, Protestan Okulları ve Özel Okullar olmak üzere İstanbul’daki bütün Ermeni okulları dört bölümde irdeleniyor. İstanbul’da kurulmuş yaklaşık 170 okul hakkında bilgi veren yazar, okulların kuruluş şartlarını, eğitim programlarının uygulanmasını, öğretim yöntemleri konularını irdeliyor. Bu konuda dikkate değer acı gerçek ise günümüzde 170 okuldan ancak 16’sının varlığını koruyabildiği ve Ermeni okullarının günümüzde yaklaşık 3000 karma kız-erkek öğrenciye sahip olduğudur.

Bu bölümde yazar İstanbul’da resmen kurulmuş biçki dikiş okulları ve kursları hakkında da bilgi veriyor. Bu kurslar etrafında toplanan Ermeni ve yabancı kız öğrencilere zarif eli işlerinin öğretilmesi ve onlara Maarif Müdürlüğü’nden tasdikli diplomaların sağlanması konu ediliyor.

yor. Eskilerle karşılaştırılması için 1961-2014 senelerine ait listelere de yer verilmiş. Son bölümde okulların genel listeleri, açık olan okulların adları, kurucuları ve müdürlerinin isimleri de yer alıyor.

PAROS’LA NİCE YILLARA Makruhi B. Hagopyan’ın Ermenice yaptığı konuşmasını, Maryam Drameryan’ın çevirisinden Aylin Çavuşyan okudu. Yabancı konukların anlaması için aynı anda konuşmanın İngilizcesi de ekrandan aktarıldı.

Konuşmaların ardından eski fotoğraflardan oluşan sergiyi gezen konuklar, hayatlarında iz bırakan kimi tanıdık yüzleri gördükçe kâh heyecanlandı kâh hüzünlendi.

Arşo Balmumcuyan’ın hazırladığı lezzetlerin sunulduğu kokteylle devam eden etkinlik, Hayko ve arkadaşlarından oluşan trionun müziğiyle renklendi.

Paros’un önemli bir kitapla taçlandırdığı 5. yıldönümü neşeli bir ortamda devam ederken, davetliler, 6. yılını okurlarıyla BEŞİNCİ VE SON BÖLÜM: ÖĞRENCİ birlikte karşılayan Paros’un, kuruluş ilkelerinden sapmadan toplumu aydınlatmaya SAYILARI Bu bölümde, 1902, 1904, 1905, 1929 ta- devam edeceğinden emin olarak, “Nice rihlerinde İstanbul’da Ermeni okullarında yıllara” temennisiyle ayrıldılar Sismanoglio okuyan talebelerin sayısal listeleri yer alı- Megaro’nun tarihi mekânından.

148

Kasım-Aralık 2015.indd 148

17/12/16 12:35

149

Kasım-Aralık 2015.indd 149

17/12/16 12:35

Rahibe TERESA Azize İlan Edildi

Rahibe Teresa, 1988 Ermenistan’da Katolikos Vasgen I ile

Papa Francesco, Rahibe Teresa’nın Azize ilan edildiği törene giderken 150

Kasım-Aralık 2015.indd 150

17/12/16 12:35

köşesine dağılmış ve diğer ülkelerede halen hizmet etmektedir.

1910 Anyesa Gonşka ... Boyacıyan 26 Ağustos tarihinde Üsküp’te doğdu 1928 Kendisini Dine adayıp Rahibe oluşu 1929-1943 Hindistan’da kız okulunda hocalık 1948 Hindistan Kalkita’da terk edilmiş çocuklar için ilk okulunu açışı 1950 Vatikan’ın izniyle Hayırsever Misyonerler Cemaati’ni kurdu.

1979 Hayırsever faaliyetlerinden ötürü Nobel Barış ödülünü aldı 1997 Kansere yakalanıp 5 Eylül tarihinde Kalküta’da hayata gözlerini yumdu.

2016 Azize ilan edilişi

Rahibe Teresa’nın Hayatı Rahibe Teresa “ANA” lakaplı modelini “Ücretsiz Sevgi” üzerine kuruyor. Hayatını fakirlere ve terk edilmişlere ayırıyor. Üsküp’te Ermeni bir babadan Boyacıyan soyadını alıyor. 1998 Ermenistan depremine yardım için gider ve zelzelenin en fazla vurduğu Sipitap şehrinde tarikatını yerleştirir. Nobel ödülü alırken “Ben bu ödülü dünya fakirleri adına alıyorum” demiştir.

Vatikan’da düzenlenen ayinle Rahibe Teresa resmen Katolik Kilisesi azizelerinden biri oldu…

Katolik Kilisesi, ‘kutsal bir hayat sürdüğü için ölümünden sonra cennete giden ve Tanrı aracılığı ile mucizeler gerçekleştirebilen insanları’ “Aziz” olarak tanımlıyor. Azizlik payesinin verilmesi için bu kişilerin 2 mucize gerçekleştirmiş olması şartı aranıyor. Rahibe Teresa’nın kanser hastası Hintli bir kadını iyileştirmesi ilk mucizesi olarak kabul ediliyor. Papa Françesko, 2008’de beyin iltihabı olan Brezilyalı bir adamı iyileştirmesini Rahibe Terasa’nın ikinci mucizesi olarak geçen yıl kabul etmişti. Brezilyalı adam ve eşi iyileşmesine yardım etmesi için 1997’de hayatını kaybeden Rahibe Terasa’ya dua ettiklerini kaydetmişti.

Vatikan’da düzenlenen ayinle Rahibe Teresa resmen Katolik Kilisesi azizelerinden biri oldu.

Kaynak: Nouvelles d’Armenie Magazine No:233

Ailesi Türkiye’yi 1895’te terkeder ve Arnavutluğa yerleşir. Babası Nikola Arnavutluk’ta inşaat mütahitiği yapar. O dönemde Arnavutluk Osmanlı İmparatorluğu yönetimindeydi. kızların eğitim alması hayli güçtü. Annesi Teresa ve kardeşlerine dini öğretti. Annesi kendi evlerinde her zaman fakirlere yemek verirdi. Annesinin “Kızım sana verilen bir lokma yemeği ihtiyacı olanlarla paylaşmadan yeme” sözü hayatını değiştirdi.

Hayatındaki en büyük zorluğu Rusya’da Nikola Gorbaçev döneminde çekmiştir.

Ermenistan Episkopos Barkev Mardirosyan’a göre Teresa 1988’de Ermeni olduğunu söylemiş fakat Ermeni’liğini ölümüne kadar saklamaya gayret ettiğini belirtmiştir. “Bunun sebebi verdiği hizmetten dolayı fakirin, hastanın, ölüme terk edilenlerin ve sokağa bırakılanların dini ve ırkı olma düsturundandır.”

Hindistan’da kurduğu tarikatı dünyanın dört bir

Terkedilenler, Hastalar ve Madde Bağımlıları için Azize Teresa’nın İtalyanca yazmış olduğu dua

151

Kasım-Aralık 2015.indd 151

17/12/16 12:35

Alain Prost: Pistlerin Hızlı Çocuğu

İŞHAN ERDİNÇ ishanerdinc@gmail.com

BAŞARILARI • 51 GP galibiyeti (bu rekor 2001 yılında Michael Schumacher tarafından kırıldı) • Légion d’Honneur (Fransa Şeref Nişanı) • OBE (Britanya İmparatorluk Nişanı) • Andros Kupası

D

ünden bugüne Ermeniler birçok spor dalında adlarını altın harflerle yazmayı başarmış ve birçok ödül kazanmışlardır. Dünyaca ünlü “Formula 1” sürücüsü Alain Prost da bunlardan biri. Bu ay size onun hayat hikâyesini yazdım.

Alain Prost 24 Şubat 1955 tarihinde Fransa’nın Loire şehrinde dünyaya geldi.

Asıl adı Alain Marie Pascal Prost’dur. Babası Fransız, annesi Ermeni olan Prost, küçük yaşta farklı sporlarla uğraşmış, 14 yaşında Karting’i (dört tekerlekli küçük araçlar ile yapılan motor sporu) denedikten sonra motor sporlarına ilgi duymuş ve profesyonel araba yarışçısı olmaya karar vermiştir. Nedeni ise bu sporun hızlı olmasıdır. Evli ve iki çocuk babası olan Prost’un büyük oğlu Nicholas da profesyonel bir araba yarışçısıdır.

KARİYERİ Genç yaşında birçok karting şampiyonasını kazanan Prost, tüm vaktini bu spora ayırabilmek için okulunu yarıda bırakır. 1975 yılında Fransa’da yapılan üst düzey karting yarışlarına katılır ve kazanarak ödül sahibi olur. 1977 yılında kazandığı Renault Avrupa Formula Şampiyonası sonrası 1978 yılında Formula 3’e (F3) yükselir. 1979 yılında yapılan Fransa ve Avrupa Şampiyonalarını kazandıktan sonra Formula 1 (F1) takımları-

nın dikkatini çekmeyi başaran sporcu 1980 yılında McLaren takımına girer. Piste ilk kez Buenos Aires’te çıkar ve bu ilk yarışında altıncı olarak bir puan elde eder. Birçok yarıştan da puanlar kazanarak sezonu genel klasmanda 15. sırada tamamlar ve sezon sonunda McLaren takımından ayrılarak Renault takımında yer alır; René Arnoux’nun partneri olur.

Renault takımındaki ilk sezonunu şampiyon Nelson Piquet’in yedi puan gerisinde 5. sırada bitiren Prost, Renault’daki ikinci sezonuna fırtına gibi başlar. Güney Afrika ve Brezilya Grand Prixlerinde birinci olarak kürsüye çıkar ancak bu süper başlangıcı ne yazık ki sezonun geri kalanında devam ettiremeyerek 1982 sezonunun genel klasmanında dördüncülüğü alır. Üçüncü sezonunda ise Prost’un partneri değişmiştir.

René Arnoux’un Renault’dan ayrılmasının ardından artık yeni partneri Amerikalı Eddie Cheever’dir. 1983 yılı Prost’un F1 tarihindeki en parlak sezonudur. Prost 1983 sezonunda dört yarışı birinci olarak bitirir.

Sezon sonunda genel klasmanda rakibi Nelson Piquet’in tam iki puan gerisinde bitirerek ikinciliği alır. Her geçen yıl kendini daha da geliştiren Alain Prost, Renault’da geçirdiği üç senenin ardından takımdan ayrılır ve eski takımı McLaren’in yolunu tu-

tar. Bu kez de dönemin dünya şampiyonu Avusturyalı Niki Lauda’nın partneri olur. İkinci McLaren macerasına iyi bir başlangıç yapan Prost, bu başlangıcı diğer yarışlarda da devam ettirir. Ancak sezon sonunda birinciliği yarım puan ile takım arkadaşı Niki Lauda’ya kaptırır. Bunun da nedeni Prost Monaco Grand Prix’sinde kural hatası nedeniyle yarışı birinci bitirse de yarım puan alır. O dönem Prost, İngiliz yarışçı Jim Clark’ın 1963 yılında kazandığı yedi yarışlık rekorunu egale eder.

1985 ve 1986 yılları onun en parlak yıllarıdır çünkü kariyerindeki ilk dünya şampiyonluklarını bu yıllar arasında kazanır.

1985 sezonu puan klasmanında en yakın rakibi İtalyan Michele Alboreto’ya 20 puan fark atarak şampiyon olur ve bu üstün performansından dolayı Fransa Devlet Başkanı François Mitterrand tarafından Şeref Madalyası (Légion d’Honneur) takdim edilir. Aynı başarıları 1989 ve 1993 yıllarında tekrarlayan Prost, 1993 yılı sonunda emekliliğini açıklamıştır. Elde ettiği dört dünya şampiyonluğu ile Formula 1’in en başarılı pilotları arasına girmeyi başaran yarışçı emekli olduktan sonra Fransız televizyon kanalı TF1’de yorumculuk yapmış, Renault ve McLaren takımlarının teknik departmanlarında yer almıştır.

152

Kasım-Aralık 2015.indd 152

17/12/16 12:35

ANLAŞMALI KURUMLAR SOSYAL GÜVENLİK KURUMU (SGK) BAĞ-KUR SSK T.C. EMEKLİ SANDIĞI

• ACIBADEM SAĞLIK VE HAYAT SİGORTA A.Ş. (SENCARD) • ALLİANZ SİGORTA A.Ş.

• AMERİCAN LİFE HAYAT SİGORTA A.Ş.

• ANADOLU ANONİM TÜRK SİGORTA ŞTİ.

• AXA SİGORTA A.Ş.

• AXA SİGORTA A.Ş. (TAMAMLAYICI SİGORTA) • GROUPAMA SİGORTA A.Ş.

• MAPFRE GENEL SİGORTA A.Ş.

• MAPFRE GENEL SİGORTA A.Ş. (TAMAMLAYICI SİGORTA) • RUSYA FEDERASYONU İSTANBUL BAŞKONSOLOSLUĞU • T.C. ZİRAAT VE HALK BANKASI A.Ş. MENSUPLARI EMEKLİ VE YARDIM SANDIĞI • T.E.A.Ö. ÖĞRETMENLER VAKFI • TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ • INTER PARTNER ASSİSTANCE

• AVON • NN HAYAT VE EMEKLİLİK ACİL TEDAVİ SİGORTASI • ANKARA SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • AVİVA SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • METLİFE EMEKLİLİK ACİL TEDAVİ SİGORTASI • TÜRK NİPPON SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • DUBAİ STARR SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • HALK SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • SBN SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • TURİNS SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • ZİRVE SİGORTA ACİL TEDAVİ SİGORTASI • AKBANK • AVİVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.

• BENEFİT CARD • BENEFİT GLOBAL & AIG CARD • DR.BACK-UP KİŞİSEL SAĞLIK SİSTEMİ • DR.BACK-UP KİŞİSEL SAĞLIK SİSTEMİ & FORTİS BANK CARD

Kasım-Aralık 2015.indd 153

• IPA CARD • IPA PRİVİLEGE CARD • ING BANK PLATINIUM CARD • METLİFE EMEKLİLİK VE HAYAT KOBİLER İÇİN İŞLETME KARTI • SBN ŞEKER HAYAT PROJESİ • TAV PASSPORT EDITION • TÜRKİYE PETROLLERİ A.Ş.

• VAKIF EMEKLİLİK ( BİREYSEL EMEKLİLİK SİGORTALILARI ) • AXA PPP & AXA ASSISTANCE

• CGM (PROMED)

• FORTİS BANK SANDIK (Çalışan – Emeklileri Ve Bağımlıları) • ANKARA ANONİM TÜRK SİGORTA • ZİRAAT SİGORTA • RAY SİGORTA • SOMPO JAPAN SİGORTA (FİBA) • ZURİCH SİGORTA • HDI SİGORTA • GENERALİ SİGORTA • ACE EUROPEAN SİGORTA (Ferdi Kaza Sigorta Hastane Tedavi Teminatı) • AIG SİGORTA • TÜRK NİPPON SİGORTA

• CGM SAĞLIKTA AVANTAJLAR DÜNYASI

• MEDLİNE BOX ÜYELERİ BİREYSEL • MEDLİNE BOX ÜYELERİ KURUMSAL

• Groupama Emeklilik

• Kobi Sağlık Paketi Üyeleri

• Roche Diagnostik • ASSİST LİNE

• Ege Sigorta

• Demir Sigorta • HDI SİGORTA ACİL SAĞLIK SİGORTASI • HDI-GS SİGORTA-GALATARASAY ASLAN YÜREK - ASLAN TARAFTARIM GÜVENDE • ACE GROUP SİGORTA ÜYELERİ • CARE& CREATE ( C&C)

• Mobile Plus Assist

• A-prestige card

• Türk Asist Card

• Safir Card

• Çilek Grup

17/12/16 12:35

154

Kasım-Aralık 2015.indd 154

17/12/16 12:35

YENİ KİTAP

ÚàôÞ²Ø²îº²Ü ¶²îÀ¶ÆôÔÆ

вîàð ²

ø²ÚȺ𠶲îÀ¶ÆôÔÆ ²Üòº²È¾Ü ØÆÜâºô ²Úêúð

²Þʲî²êÆðºòª ¶ðƶàð ²ô²¶ ø²Ð²Ü²Ú î²Ø²îº²Ü

êî²ÜäàôÈ 2016

155

Kasım-Aralık 2015.indd 155

17/12/16 12:35

ä²îðƲðø²Î²Ü ÀܸвÜàôð öàʲÜàð¸ êð´²¼²Ü Ðúð ÊúêøÀ Æõñ³ù³ÝãÇõñ ѳٳÛÝù³ÛÇÝ Ñ³ëëï³ïáõÃÇõÝ Çñ ³é³ù»Éáõû³Ùµ ÏÁ ·áÛ³ï»õ¿ ÝáõÇñ»³É ³ÝÓ»ñáõ ͳé³Ûáõû³Ùµ£ ²Û¹ ÝáõÇñ»³ÉÝ»ñ¿Ý áÙ³Ýùª Çñ»Ýó Ñá·»õáñ³Ï³ÝÇ ëù»Ùáí ÏÁ ·áñͻݫ áÙ³Ýùª Çñ»Ýó í³ñã³Ï³Ý ϳñáÕáõÃÇõÝÝ»ñÁ Ç ëå³ë ÏÁ ¹Ý»Ý« áÙ³Ýù ³Éª Çñ»Ýó ÉáõٳݻñÁ ÏÁ Ó·»Ý ²ëïáõ³Í³Ñ³×áÛ ·áñÍáó Û³çáÕáõû³Ý ѳٳñ£ гٳÛÝù³ÛÇÝ Çõñ³ù³ÝãÇõñ ѳëï³ïáõû³Ý í³ñÇãÝ»ñáõ ѳٳñ ù³Õóñ å³ñï³Ï³ÝáõÃÇõÝ ¿ ÛÇᯐ ³Û¹ µáÉáñÁ« ÝáõÇñ»³ÉÝ»ñáõ ³ÝáõÝÝ»ñÁ »õ Çñ»Ýó ϳï³ñ³Í ·áñÍ»ñÁ« ½³ÝáÝù ³ñӳݳ·ñ»Éáí å³ïÙáõû³Ý ¿ç»ñáõÝ Ù¿ç« Ç Ýß³Ý »ñ³Ëï³·Çïáõû³Ý£ ´áÉáñÇë ͳÝûà ¿« ÿ ¶³ïÁ·ÇõÕÁ« Çñ ѳñáõëï ³Ýó»³Éáí äáÉë³Ñ³Û ѳٳÛÝùÇ å³ïÙáõû³Ý Ù¿ç« Çñ áõñáÛÝ ï»ÕÁ áõÝÇ£ ²Ûë ³éáõÙáí« Ñá·»õáñ áõñ³Ëáõû³Ùµ ÏþáÕçáõÝ»Ýù ¶³ïÁ·ÇõÕÇ Úáõ߳ٳﻳÝÁ« áñ Ïáõ ·³Û ϳñ»õáñ å³Ï³ë ÙÁ Éñ³óݻɣ ìëï³Ñ »Ýù« ÿ óÕÇ å³ïÙáõû³Ùµ Ñ»ï³ùñùñáõáÕÝ»ñáõ ѳٳñ Ý»ñÏ³Û ³ß˳ï³ëÇñáõÃÇõÝÁ åÇïÇ ÁÝÓ»é¿ Ï³ñ»õáñ ï»Õ»ÏáõÃÇõÝÝ»ñ£ Æ ëϽµ³Ý¿ ê© ²ëïáõ³Í³ÍÇÝ« ³ÛÅÙáõ ê© Â³·³õáñ í»ñ³Ýáõ³Ý»³É »Ï»Õ»óÇÝ »Õ³Í ¿ Ù»ñ ϳñ»õáñ áõËï³ï»ÕÇÝ»ñ¿Ý ÙÇÝ »õ ó³ñ¹ ÏÁ å³Ñ¿ ³Û¹ ѳݷ³Ù³ÝùÁ£ ¾ñ »ñµ»ÙÝ« Û³ïϳå¿ë ê© ²ëïáõ³Í³ÍÝÇ ì»ñ³÷áËÙ³Ý ï³Õ³õ³ñÇÝ« äáÉëáÛ ³Ù¿Ý ÏáÕÙ¿Ý áõËï³õáñÝ»ñáõ ÑáÍ µ³½ÙáõÃÇõÝ 6

156

Kasım-Aralık 2015.indd 156

17/12/16 12:35

ÙÁ ÏÁ ÷áõóñ »Ï»Õ»óÇ« »õ ÏÁ Ëݹñ¿ñ îÇñ³Ùûñ µ³ñ»ËûëáõÃÇõÝÁ£ ²Ûëûñ »õë« ³Ù»Ý³½·Ç ѳõ³ï³ó»³ÉÝ»ñ« ÝáÛÝÇëÏ áã-øñÇëïáÝ»³Ý»ñ Ëáñ »ñÏÇõÕ³Íáõû³Ùµ Ïáõ ·³Ý »õ Ïþ³ÕûÃ»Ý ê© Â³·³õáñ سïñ³Ý Ù¿ç£ ²Ýó»³ÉÇ ÷áùñÇÏ ·ÇõÕÁ« ³Ûëûñ í»ñ³Íáõ³Í ¿ µ³½Ù³Ù³ñ¹ ù³Õ³ùÇ£ ÆÝãå¿ë áõñÇß Ã³Õ»ñáõ« ¶³ïÁ·ÇõÕ³µÝ³Ï Ù»ñ³½Ý ÅáÕáíáõñ¹Á Ï»³ÝùÇ Ïáã³Í ¿ ѳۻóÇ ³õ³Ý¹áõÃÇõÝÁ« Ï»ñï»Éáí ³Õûóï»ÕÇ »õ í³ñųñ³Ý£ ´³ó ³ëïÇ« ¶³ïÁ·ÇõÕÇ Ù¿ç å³ï³Ñ³Í »Ý ϳñ»õáñ »õ Û³ïϳÝß³Ï³Ý Ñ³Ù³ÛÝù³ÛÇÝ Çñ³¹³ñÓáõÃÇõÝÝ»ñ© ·áñÍ³Í »Ý ÙÇáõÃÇõÝÝ»ñ« ï»ÕÇ áõÝ»ó³Í »Ý ϳñ»õáñ ·»Õ³ñáõ»ëï³Ï³Ý »õ Ùß³ÏáõóÛÇÝ Ñ³Ý¹¿ëÝ»ñ£ àõñ³Ë »Ýù« áñ ³Û¹ µáÉáñÁ Áëï ϳñ»ÉõáÛÝ Çñ»Ýó ï»ÕÁ áõÝ»ó³Í »Ý ëáÛÝ Ûáõ߳ٳﻳÝÇÝ Ù¿ç£ ²Ûë ³éÃÇõ ÏÁ ·Ý³Ñ³ï»Ýù »Ï»Õ»óõáÛ »ñ¿óª ²ñÅ© î© ¶ñÇ·áñ ²õ³· ø³Ñ³Ý³Û î³Ù³ï»³ÝÁ« áñ ÝÙ³Ý Ù³ï»³Ýáí Çñ »ñ³Ëï³·Çï³Ï³Ý ½·³óáõÙÝ»ñÁ Û³ÛïÝ³Í ¿ µáÉáñ ³ÝáÝó« áñáÝù Çñ»Ýó ùñïÇÝùÁ Ñáë»óáõó³Í »Ý í³é å³Ñ»Éáõ ѳٳñ ê© Â³·³õáñ »Ï»Õ»óõáÛ Ï³ÝûÕÁ« ݳ»õ ë³ï³ñ»Éáõ ¶³ïÁ·ÇõÕÇ ÁÝï³ÝÇùÇÝ Ñá·»õáñ »õ µ³ñáÛ³Ï³Ý ßÇÝáõû³Ý£ Ø»ñ ѳÛñ³Ï³Ý ûñÑÝáõÃÇõÝÁ Ïáõ ï³Ýù ¶³ïÁ·ÇõÕÇ Â³Õ³Ï³Ý ÊáñÑáõñ¹Ç å³ïáõ³ñÅ³Ý ³Ý¹³ÙÝ»ñáõÝ« áñáÝù ëÇñáí Áݹ³é³ç³Í »Ý »Ï»Õ»óõáÛ »ñ¿óÇÝ ÏáÕÙ¿ Ùß³Ïáõ³Í Íñ³·ñÇÝ« »õ ÝÇõóå¿ë ë³ï³ñ³Í Ûáõ߳ٳﻳÝÇ ÉáÛë ÁÝͳÛÙ³Ý ³ß˳ï³ÝùÝ»ñáõÝ£ ÂáÕ ²Ù»Ý³µ³ñÇÝ ²ëïáõ³Í Éáõë»Õ¿Ý »õ »ñÏݳÛÇÝ ³Ýóé³Ù åë³ÏÝ»ñáõÝ ³ñųݳóÝ¿ Ç øñÇëïáë ÝÝç³Í »Ï»Õ»óõáÛ Ñá·»õáñ ëå³ë³õáñÝ»ñáõ« ÏñÃ³Ï³Ý Ùß³ÏÝ»ñáõ« í³ñÇãÝ»ñáõ« µ³ñ»ñ³ñÝ»ñáõ Ñá·ÇÝ»ñÁ£ ºõ í»ñç³å¿ë ûñÑÝáõÃÇõݪ Ù»ñ ѳõ³ï³ó»³É ÅáÕáíáõñ¹ÇÝ« áñ ³Ù¿Ý ³éÃÇõ Çñ ³ÝÝÏáõÝ Ñ³õ³ïùáí ÏÁ Û³ÛïÝáõÇ Çµñ»õ ѳñ³½³ï ï¿ñÁ Ù»ñ ³ÕûÃùÇ ïáõÝ»ñáõÝ« Ïñóϳݫ Ùß³ÏáõóÛÇÝ áõ µ³ñ»ëÇñ³Ï³Ý ѳëï³ïáõû³Ýó£ ²ëïáõ³Í í³ñӳѳïáÛó ÁÉÉ³Û µáÉáñÇÝ »õ Çñ»Ýó å³ñ·»õ¿ ù³ç³éáÕç Ï»³Ýù£ Îþ³ÕûûÝù »õ ÏÁ Ù³ÕûÝù« áñ ²ëïáõ³Í ³Ýë³ë³Ý å³Ñ¿ ê© Â³·³õáñ ºÏ»Õ»óÇÝ« áñ Çñ Ñá·»õáñ Ñáí³ÝÇÝ ß³ñáõݳϿ ï³ñ³Í»É ¶³ïÁ·ÇõÕÇ ÁÝï³ÝÇùÇÝ íñ³Û« áñå¿ë½Ç ³å³·³ÛÇݪ Ýáñ ë»ñáõݹݻñ ³ñÅ³Ý³Ý³Ý Ýß»Éáõ ³Ýáñ ۻﳷ³ÛÇ Ñ³Ý·ñáõ³ÝÝ»ñÁ£ ØݳÙù àÕçáõÝÇõ êÇñáÛ Ç øñÇëïáë »õ ѳÛñ³Ï³Ý ûñÑÝáõû³Ùµ« ²Õûóñ³ñª

²ð²Ø ²ðøºäÆêÎàäàê ²Â¾Þº²Ü

7

157

Kasım-Aralık 2015.indd 157

17/12/16 12:35

8 158

Kasım-Aralık 2015.indd 158

17/12/16 12:35

ܲʲ´²Ü ¶³ïÁ·ÇõÕÇ ê© Â³·³õáñ ºÏ»Õ»óÇÝ ó³ñ¹ ã¿ áõÝ»ó³Í Ûáõß³Ù³ï»³Ý ÙÁ« áõñ Ç ÙÇ Ñ³Ù³ËÙµáõ³Í ÁÉɳÛÇÝ »Ï»Õ»óõáÛ ³ÝÙÇç³Ï³Ý Ñáí³ÝÇÇÝ ï³Ï ³ñӳݳ·ñáõ³Í ϳñ»õáñ Çñ³¹³ñÓáõÃÇõÝÝ»ñÁª Ñá·»õáñ« ÏñÃ³Ï³Ý Ï³Ù Ùß³ÏáõóÛÇÝ µÝ³·³õ³éÝ»ñ¿Ý Ý»ñë£ ´Ý³Ï³Ý³µ³ñ µ³ó³éáõÃÇõÝ ÏÁ ϳ½Ù»Ý Ðá·»ÉáÛë ²ñï³õ³½¹ ²ñù»åÇëÏáåáë êÇõñÙ¿»³ÝÇ §²ñ³Ù»³ÝÇ »õ λ¹ñáݳϳÝÇ àõëáõóÇãÝ»ñë¦ (1950« سñë¿ÛÉ)« ÈÇÉÇ ¶ûãÇ §ÚÇß³ï³Ï³ñ³Ý ¶³ïÁù¿ûÛÇ ê© Â³·³õáñ ¸åñ³ó ¸³ë ºñ·ã³ËáõٵǦ ¥1963« êï³Ýåáõɤ« ì³Ññ³Ù äáõñÙ³Û»³ÝÇ §1873-1973 гñÇõñ³Ù»³Û Úáõß³Ù³ï»³Ý ²ñ³Ù»³Ý-àõÝ×»³Ý ì³ñųñ³ÝǦ (1985« êï³ÝåáõÉ) »õ îùé Ʒݳ ê³ñÁ³ëɳÝÇ §ÚÇëݳٻ³Û Úáõß³Ù³ï»³Ý ê© Â³·³õáñ ¸åñ³ó ¸³ë ºñ·ã³Ëáõٵǫ 1938-1988¦ ¥1990« êï³Ýåáõɤ Ññ³ï³ñ³ÏáõÃÇõÝÝ»ñÁ£ гϳé³Ï ³Ýáñ« áñ Ûáµ»É»Ý³Ï³Ý Ï³ñ»õáñ ³éÇÃÝ»ñ Ý»ñϳ۳ó³Í ¿ÇÝ« µÝ³õ ã¿ñ Ùï³Íáõ³Í ϳñ»ÉÇáõû³Ý ë³ÑÙ³ÝÝ»ñáõÝ Ù¿ç å³ïñ³ëï»É »õ ÉáÛë ÁÝÍ³Û»É Ã³ÕÇ »Ï»Õ»óõáÛ å³ïÙáõû³Ý£ ²Ûë å³Ï³ëÁ ³õ»ÉÇ »õë ½·³ÉÇ ÏÁ ¹³éݳñ« »ñµ êï³ÝåáõÉ³Ñ³Û Ñ³Ù³ÛÝùÇ å³ïÙáõû³Ùµ Ñ»ï³ùñùñáõáÕÝ»ñ Ó»éÝáõݳÛÝ ÏÁ í»ñ³¹³éݳÛÇÝ ·ñ³¹³ñ³ÝÝ»ñ¿Ý« ÙÇÝã ÏñݳÛÇÝ ·ïÝ»É ³ÛÉ »Ï»Õ»óÇÝ»ñáõ Ûáµ»É»Ý³Ï³Ý Ûáõ߳ٳﻳÝÝ»ñÁ£ ´³õ³Ï³Ý ³ï»Ý¿ Ç í»ñ ÏÁ Ùï³Í¿ÇÝù« ³Ûë ϳñ»õáñ å³Ï³ëÁ Éñ³óÝ»Éáõ Ù³ëÇÝ« µÝ³Ï³Ý³µ³ñ Ù»ñ ϳñáÕáõû³Ý Ý»ñ³Í ã³÷áí£ ¸ÇõñÇÝ µ³Ý ã¿ñ ÇëÏáõû³Ý Ù¿ç ßáõñç »ñ»ù¹³ñ»³Ý å³ïÙáõÃÇõÝ áõÝ»óáÕ »Ï»Õ»óõáÛ ÙÁ Ù³ëÇÝ ·ñ»É£ سݳõ³Ý¹ »ñµ ³Û¹ »Ï»Õ»óÇÝ Ñ³ëï³ïáõ³Í ¿ óÕÇ ÙÁ Ù¿ç« áõñ ѳۻóÇ Ñ»ïù»ñÁ ÏÁ ѳëÝ¿ÇÝ ÙÇÝã»õ ´Çõ½³Ý¹³Ï³Ý γÛëñáõû³Ý å³ïÙáõû³Ý ë³ÑÙ³ÝÝ»ñÁ£ ¶Ý³ÉÁ ÎÕ½ÇÇ ê© ¶ñÇ·áñ Èáõë³õáñÇ㠺ϻջóõáÛ Ü»ñë¿ë»³Ý ¸åñ³ó ¸³ëáõ 150-³Ù»³ÏÇ Ñá·»õáñ »õ ³ß˳ñÑÇÏ Ñ³Ý¹Çëáõû³Ýó ³õ³ñïÇÝ« Ü©²©î© Ø»ëñáå ê© ä³ïñdzñù Ðûñ Ýϳï³éÙ³Ý Û³ÝÓÝ»óÇÝù« ÿ ê© Â³·³õáñ ºÏ»Õ»óõáÛ í»ñçÇÝ í»ñ³ßÇÝáõû³Ý 150-³Ù»³ÏÁ åÇïÇ ½áõ·³¹Çå¿ñ 2008ÇÝ£ ÜáñÇÝ ²Ù»Ý³å³ïáõáõÃÇõÝÁ« ûɳ¹ñ»ó ³Ûë ϳñ»õáñ ѳݷñáõ³ÝÁ Ý߻ɫ Ûáõ߳ٳﻳÝÇ ÙÁ å³ïñ³ëïáõû³Ùµ£ Ø»ñ Ðá·»õáñ ä»ïÇÝ Ã»É³¹ñáõÃÇõÝÁ Ññ³Ñ³Ý· ÁÝϳɻóÇÝù »õ ëÏë³Ýù ³Û¹ áõÕÕáõû³Ùµ ³ß˳ïÇÉ£ Úáõ߳ٳﻳÝÇ å³ïñ³ëï³Ï³Ý ³ß˳ï³ÝùÝ»ñáõ ÁÝóóùÇÝ Ù»½Ç ѳٳñ ³Ý³ÏÝÏ³É »Õ³Í ¿ñ ê© ºÏ»Õ»óõáÛë í³Ë׳ݻ³É »ñ¿óÝ»ñ¿Ýª î© Î³ñ³å»ï ø³Ñ³Ý³Û äÇɳɻ³ÝÇ »ñ¿óÏÝáçª Ñá·»ÉáÛë îÇÏÇÝ Ø»ÉÇÝ¿Ç Ù»½Ç ÝáõÇñ³Í ³ÛÉ ·Çñù»ñáõ ³éÁÝûñ ·ïÝ»É Ûáõß³ï»ïñ ÙÁª ·ñÇ ³éÝáõ³Í ÚáíѳÝÝ¿ë êï»÷³Ý»³ÝÇ ÏáÕÙ¿« 1872ÇÝ£ Ðá·»ÉáÛë ·ñáÕÁ ³Ï³Ý³ï»ëÝ»ñáõ íϳÛáõÃÇõÝÝ»ñ¿Ý »õ ϳ٠³ÝáÝó ·ñÇ ³é³Í ³ñӳݳ·ñáõÃÇõÝÝ»ñ¿Ý ù³Õ»Éáí ÏÁ ÷á˳Ýó¿ñ ï»Õ»ÏáõÃÇõÝÝ»ñ óÕÇ Ñ³Ý³ÛÝù³ÛÇÝ »õ ÁÝÏ»ñ³ÛÇÝ Ï»³ÝùÇÝ 9

159

Kasım-Aralık 2015.indd 159

17/12/16 12:35

Ù³ëÇÝ£ êáÛÝ Ó»é³·ÇñÁ ÉáÛë ï»ë³õ 2012ÇÝ« ä³ïñdzñù³Ï³Ý ÀݹѳÝáõñ öá˳Ýáñ¹ ´³ñÓñ© î© ²ñ³Ù ²ñù»åÇëÏáåáë ²Ã¿ß»³ÝÇ Ññ³Ù³Ý³õ »õ áñå¿ë ¶© ѳïáñÁ äáÉëáÛ ä³ïñdzñù³Ï³Ý ²ÃáéáÛ Ñ³ëï³ïáõû³Ý 550-³Ù»³ÏÇÝ ÝáõÇñáõ³Í Úáí³ÏÇÙ»³Ý سï»Ý³ß³ñÇÝ« ٻϻݳëáõû³Ùµª îdzñ ²ñë¿Ý º³ñÙ³ÝÇ« Ç ÛÇß³ï³Ï Çñ ѳݷáõó»³É ÍÝáÕ³óª ØÇÑñ³Ý »õ úï¿Ã º³ñÙ³»³Ý (º³ñÙ³Ý) ³ÙáÉÇ£ ²Ûë Ññ³ï³ñ³ÏáõÃÇõÝÁ« ÁÝϳɻóÇÝù áñå¿ë ݳ˳˳ÛñÇùÁª ¶³ïÁ·ÇõÕÇ Ûáõ߳ٳﻳÝÇÝ£ ¶³ïÁ·ÇõÕÇ Úáõ߳ٳﻳÝÇ å³ïñ³ëïáõû³Ùµ ç³Ý³óÇÝù ϳñ»ÉÇáõû³Ý ë³ÑÙ³ÝÝ»ñáõÝ Ù¿ç ѳٳå³ñ÷³Ï ·Í»ñáí Ý»ñϳ۳óÝ»É ¶³ïÁ·ÇõÕÇ Ù»ñ ѳٳÛÝùÇ ³Ýó»³ÉÁ Çñ »Ï»Õ»óÇáí« ·»ñ»½Ù³ïáõÝ»ñáí« í³ñųñ³ÝÝ»ñáí« ÙÇáõÃÇõÝÝ»ñáí« ¶³ïÁ·ÇõÕÇ »ñÏݳϳٳñÇÝ ï³Ï µÝ³Ï³Í« ϳ٠·áñÍ³Í »õ ϳ٠Çñ Ñ»ïùÁ ÃáÕ³Í ¹¿Ùù»ñáí£ Ø»ñ ³ß˳ï³ëÇñáõû³Ý ³ñ¹ÇõÝùÁ ѳõ³ù»óÇÝù ÑÇÝ· ѳïáñÇ Ù¿ç« Ñ»ï»õ»³É ·É˳ñÏáõÙÝ»ñáí© Ð³ïáñ ²©ª §ø³ÛÉ»ñ ¶³ïÁ·ÇõÕÇ ³Ýó»³É¿Ý ÙÇÝã»õ ³Ûëûñ¦© гïáñ ´©ª §¶³ïÁ·ÇõÕÇ »Ï»Õ»óõáÛ Ñá·»õáñ ëå³ë³õáñÝ»ñÁ¦© гïáñ ¶©ª §ì³ñã³Ï³Ý ¹¿Ùù»ñ »õ ûųݹ³Ïáõû³Ý ³é³ù»ÉáõÃÇõÝ ¶³ïÁ·ÇõÕǦ© гïáñ ¸©ª §ÎñÃ³Ï³Ý »õ ÙÇáõÃ»Ý³Ï³Ý Ñ³ëï³ïáõÃÇõÝÝ»ñ¦© гïáñ º©ª §ÚÇß³ñÅ³Ý ¹¿Ùù»ñ¦£

²é³çÇÝ Ñ³ïáñÇ ëÏǽµÇ µ³ÅÇÝÁ« (¿çª 13-35) áñ ÏþÁݹ·ñÏ¿ å³ïÙ³Ï³Ý ø³ÕÏ»¹áÝ¿Ý ÙÇÝã»õ »Ï»Õ»óõáÛ Ï³éáõóÙ³Ý ÙÇç»õ ³Ýó³Í ųٳݳÏÁ« ù³Õ»óÇÝù §Úáõß³å³ïáõÙ¦¿Ý£ êáÛÝ ³ß˳ïáõû³Ý ÁÝóóùÇÝ û·ï³·áñÍ»óÇÝù Ññ³ï³ñ³Ïáõ³Í ·Çñù»ñ« Ù³ÙÉáÛ Ñ³õ³ù³ÍáÝ»ñ« ³ñӳݳ·ñáõÃÇõÝÝ»ñ£ Ú³ïϳå¿ë Éáõë³ÝϳñÝ»ñÁ ѳõ³ù»óÇÝù ï³ñ»·Çñù»ñ¿ »õ ÉáÛë ï»ë³Í ·Çñù»ñ¿£ ²Ûë ³éÃÇõ ѳݷëï»³Ý ³ÕûÃùáí ÏÁ ÛÇß»Ýù ³ÝÙ³Ñ ï³ñ»óáõó³·Çñ ¿á¹ÇÏÁ« ÇÝãå¿ë ݳ»õ ê© öñÏÇã ²½·³ÛÇÝ ÐÇõ³Ý¹³ÝáóÇ ï³ñ»·Çñù»ñÁ« äáÉëáÛ Ï³Ù ë÷ÇõéùÇ Ù¿ç ÉáÛë ï»ë³Í ÑÇÝ Ûáõ߳ٳﻳÝÝ»ñÁ å³ïñ³ëïáÕ ÝáõÇñ»³É ³ÝÓ»ñÁ« ³é³Ýó áñáÝó ß³ï µ³Ý åÇïÇ å³Ïë¿ñ Ù»ñ ³Ûë ³ß˳ï³ëÇñáõû³Ý Ù¿ç£ àñ¹Ç³Ï³Ý ³ÏݳͳÝûù ßÝáñѳϳÉáõÃÇõÝ ÏÁ Û³Ûïݻ٠ä³ïñdzñù³Ï³Ý ÀݹѳÝáõñ öá˳Ýáñ¹ ´³ñÓñ© î© ²ñ³Ù ꩲñù»åë© ²Ã¿ß»³ÝÇ« áñ ѳÛñ³µ³ñ Ñáí³Ý³õáñ»ó Ûáõ߳ٳﻳÝÇ å³ïñ³ëïáõû³Ý ³ß˳ï³ÝùÁ£ ÞÝáñѳϳÉáõÃÇõÝ ÏÁ Û³Ûïݻ٠ñù ²ñë¿Ý º³ñÙ³ÝÇ »õ γñû øÇõñùÙ³ÝÇ« áñáÝù ë³ï³ñ ѳݹÇë³ó³Ý úëٳݻñ¿Ý Ññáí³ñï³ÏÝ»ñáõ óñ·Ù³Ýáõû³Ý ·áñÍÇÝ£ ÞÝáñѳϳÉáõÃÇõÝ ÏÁ Û³ÛïÝ»Ýù« Ù»ñ ³ÛÝ µáÉáñ µ³ñ»Ï³ÙÝ»ñáõÝ« áñáÝù ³Ù»Ý³ÛÝ ³½Ýáõáõû³Ùµ û·ï³Ï³ñ ѳݹÇë³ó³Ý ëáÛÝ ³ß˳ï³ÝùÇÝ« Çñ»Ýó Ç Ó»éÇÝ áõÝ»ó³Í íϳÛáõÃÇõÝÝ»ñÁ« Éáõë³ÝϳñÝ»ñÁ ïñ³Ù³¹ñ»Éáí£

10 160

Kasım-Aralık 2015.indd 160

17/12/16 12:35

²Ûë ϳñ·¿Ý ÏÁ Ýß»Ýù ´ñß© ì³Õ³ñß³Ï êñÏ© ê»ñáíµ»³Ý« ñù ²ñ³ ¶áãáõÝ»³Ý« èáå¿ñ гïï¿×»³Ý« ê»õ³Ý î¿ÛÇñÙ¿Ý×»³Ý »õ ä³ñáÝ äÇݽ¿ÃÁ£ ÞÝáñѳϳÉáõû³Ùµ ÏÁ Ýß»Ýù Ù»ñ ëÇñ»ó»³É áñ¹õáÛݪ ´ñß© ²ñÃáõÝ êñÏ© î³Ù³ï»³ÝÇ (³ÛÅÙª Ú³ñáõÃÇõÝ ²µ»Õ³Û) ·áñͳÏóáõÃÇõÝÁ »õ ³ç³ÏóáõÃÇõÝÁ Ûáõ߳ٳﻳÝÇ å³ïñ³ëï³Ï³Ý ³ß˳ï³ÝùÝ»ñáõÝ£ ÞÝáñѳϳÉáõÃÇõÝ ÏÁ Û³ÛïÝ»Ýù Ù»ñ ³½ÝÇõ µ³ñ»Ï³Ùª îdzñ ¶ñÇ·áñ ê³Ñ³Ï»³ÝÇ« áñ ëÇñ³Ûûųñ Û³ÝÓÝ ³é³õ ÏáÕùÇ å³ïñ³ëïáõÃÇõÝÁ£ êáÛÝ ³ß˳ïáõû³Ý ¿ç³¹ñáõÃÇõÝÁ ϳï³ñáõ»ó³õ §Â¿á ²Å³Ýë¦ Ñ³ëï³ïáõû³Ý Ù¿ç£ êáÛÝ ³ß˳ï³ÝùÇÝ Ñ³Ù³ñ ßÝáñѳϳÉáõÃÇõÝ ÏÁ å³ñïÇÝù îdzñ ¿áÙ³Ý Ø³ÃÇ« áñ ѳٵáõñ»ÉÇ Ñ³Ùµ»ñáõû³Ùµ ÙûïÇÏ Ñ»ï³ùñùñáõÃÇõÝ ÁÝͳۻó Ù»ñ ³ß˳ï³ëÇñáõû³Ý Ýϳïٳٵ£ Æñ ·É˳õáñáõû³Ùµ« ѳëï³ïáõû³Ý ³ÝÓݳϳ½Ù¿Ýª ñù ÈÇõÃýÇ ²ñÁåáõÕ³ »õ ²ñ¿ï ²í×áõ ѳٵ»ñ³ï³ñ ³ß˳ï³Ýùáí Çñ»Ýó ·ÇïáõÃÇõÝÁ Ç ëå³ë ¹ñÇÝ ¿ç³¹ñáõû³Ý ³ß˳ïÝùÝ»ñáõÝ£ ÐáõëÏ ßÝáñѳϳÉáõÃÇõÝ ÏÁ Û³ÛïÝ»Ýù îdzñ Þ³åáõÑ âûɳù»³ÝÇ »õ îdzñ ²ñÙ³Ý äÇõùÇõ×»³ÝÇ ³ï»Ý³å»ï³Í Â³Õ³Ï³Ý ÊáñÑáõñ¹Ç ϳ½Ù»ñáõÝ« Çñ»Ýó Ñáí³Ý³õáñ³Í ¶³ïÁ·ÇõÕÇ ÁÝï³ÝÇùÇ ³ÝËïÇñ µáÉáñ ³Ý¹³ÙÝ»ñáõÝ áñáÝù ù³ç³É»ñ»óÇÝ Ù»ñ ç³Ýù»ñÁ£ ²ëïáõ³Í í³ñӳѳïáÛó ÁÉÉ³Û µáÉáñÇÝ£ гõ³ÏÝáõÃÇõÝÁ ãáõÝÇÝù åݹ»Éáõ« ÿ ϳï³ñáõ³Í ·áñÍÁ ³ÝûñÇ ¿£ ´Ý³Ï³Ý³µ³ñ ï³Ï³õÇÝ ß³ï µ³Ý»ñ ϳñ»ÉÇ ¿ ѳõ³ù»É áõ ѳëÝÇÉ Ñ»ï³ùñùñ³Ï³Ý ³ñӳݳ·ñáõÃÇõÝÝ»ñáõ£ ºñµ ѳݷëï»³Ý ³ÕûÃùáí ÏÁ ÛÇß»Ýù ¶³ïÁ·ÇõÕÇ Ç øñÇëïáë ÝÝç³Í óջóÇÝ»ñÁ »õ ͳé³ÛáÕÝ»ñÁ« ³éáÕçáõÃÇõÝ »õ Û³çáÕáõÃÇõÝ ÏÁ Ù³ÕûÝù µáÉáñ ³ÝáÝó« áñáÝù Ç Ï»³Ýë »Ý »õ ÏÁ ß³ñáõÝ³Ï»Ý Í³é³Û»É ϳ٠ÏÁ Ñ»ï»õÇÝ Ñ³Ù³ÛÝù³Ýáõ¿ñ ·áñÍáõÝ¿áõû³Ýó£ ¶ñÇ·áñ ²õ³· ø³Ñ³Ý³Û î³Ù³ï»³Ý ºñ¿óª ¶³ïÁ·ÇõÕÇ ê© Â³·³õáñ »õ ¶³ñóÉÇ ê© Üß³Ý ºÏ»Õ»ó»³ó

11

161

Kasım-Aralık 2015.indd 161

17/12/16 12:35

162

Kasım-Aralık 2015.indd 162

17/12/16 12:35

163

Kasım-Aralık 2015.indd 163

17/12/16 12:35

164

Kasım-Aralık 2015.indd 164

17/12/16 12:35

165

Kasım-Aralık 2015.indd 165

17/12/16 12:35

ERMENİ TARİHİ

Koruma Altındaki Azınlıklar Arap Dünyası ve Habeşiştan’daki Ermeni Cemaatleri

(Ortaçağdan On Dokuzuncu Yüzyıla) Mısır ve Habeşistan’daki Ermeni Cemaatleri

Ermeniler Ortadoğu’yu oluşturan başat unsurlardan biri olagelmişlerdir. Bölgeye ilk defa Pers İmparatorluğu’nun tebaası olarak ayak basmış, Helen ve Roma dönemleri boyunca burayla ticari faaliyetlerde bulunmuş, kalıcı olarak yerleşmiş ve Bizanslılar zamanında bölge sınırları dahilinde, kimi zaman zorla, yer değiştirmişlerdi. İslamiyet’in yükselişi ve Müslümanların fetihleriyle bölgeye yeni bir düzen hakim olmuştu; zira Müslüman bir devlette bireyin toplumdaki konumunun temel belirleyeni, diniydi. Ermeniler dahil bütün gayri Müslimler, zimmi, yani korunan ve hoş görülen azınlık statüsüne dahil edilmişlerdi; tabi konumda olmak anlamına gelen bu statü mensupları, özel bir baş vergisi ödüyorlar, askerlik hizmetinden muaf tutuluyorlardı.

Osmanlıların Arap topraklarını fethetmesinin ardından, bölgenin dört bir yanında Ermeni yerleşkeleri oluşturuldu. Osmanlı’nın bu cografyadaki yönetimi kimi zaman belirsizlik arz ediyordu. Buna bağlı olarak Ermeni cemaatlerinin gelişimi, Osmanlı yönetimindeki Doğu Avrupa ve Anadolu Ermenileri’ninkinden farklı oldu. Son olarak, on dokuzuncu yüzyılda İngiliz ve Fransızların bölgeye gelmesi, Arap topraklarındaki Ermeniler üzerinde önemli bir etkide bulundu.

Ermeniler antik dönemden beri Mısır’la ticaret yapıyorlardı. Helenistik çağda İskenderiye’ye yerleşen Ermeniler olmuştu. Mısır Kıptiker, Khalkedon karşıtlarını Yunanlara tercih ettiklerinden, Ermenileri iyi karşıladılar. Bununla beraber, Ermenilerin, Arap fetihlerinin hemen sonrasında Mısır’daki durumlarına ilişkin fazla bir bilgi yoktur; tek istisna, Ermeni bir subay komutasındaki beş yüz kişilik ermeni tek istisna, Ermeni bir subay komutasındaki beş yüz kişilik Ermeni birliğinin resmedildiği yedinci yüzyıl tasviridir. Vartan Rumi isimli kişinin Fustat’ta (eski Kahire) bir kapalıçarşı yaptırdığı kabul edilmektedir (Suk el-Vartan). Kaynaklarda, dokuzuncu yüzyılda Ali İbnül Yahya Ebu hasan el-Ermeni adlı bir validen de bahsedilmektedir.

Ermeni cemaati Fatımi hanedanı (969-1117) yönetiminde gelişti ve önem kazandı. Bu dönem boyunca Arapların Bizanslılarla kurdukları ilişkilere genellikle barış hakimdi. İki taraf, Suriye ve Anadolu’ daki (996-1021) saltanatının ilk zamanları haricinde, Hıristiyanlar ve Yahudiler, Mısır’da görece daha iyi muamele gördüler. Suriye, Fatımilerin kontrolündeydi; bu da Pakraduni’erin yönetimindeki Ermeni topraklarına komşu oldukları anlamına geliyordu. Ermeni tüccarlar ve askerler Kahire’ye gidip geliyorlardı. Arap kaynaklarında Ermeni

166

Kasım-Aralık 2015.indd 166

17/12/16 12:35

topraklarına komşu oldukları anlamına geliyordu.

Ermeni tüccarlar ve askerler Kahire’ye gidip geliyorlardı. Arap kaynaklarında Ermeni vezirlerden de söz edilmektedir. Bunların en meşhuru Bedrül Cemali’ydi (1070-1094). Ermeni vezirlerin bazıları Müslümanlığı kabul edip Mısır hiyerarşisinin aşamaları içinde yükselmiş kölelerdi. Bedrül Cemali’nin oğlu el-Afzal, babasının halefi oldu (1094-1121). Her ikisi de kütüphaneler ve gözlemevleri kurarak bilim ve sanati desteklediler. Ermeni Kilisesi’nin öncülerinden Kilikyalı Nerses Şınorhali’nin [Faziletli] akrabası Vahram Bahlavuni (Bahram el-ermeni)i vezirliğin yanı sıra ordu komutanlığı rütbesine sahipti. Kahire Surları boyunca Ermeni mimarların elinden çıkmış birçok geçit yer almaktaydı. Kilikya ve Fatimi devletleri arasında hem siyasi hem de ticari bağlar bulunuyordu. Fatimiler, Kilikya Ermenileri’ni askere alıyor; Kilikyalı Ermeni tüccarlar ve zanaatkarlar ise Kahire ve İskenderiye’ye yerleşiyorlardı. Tahminlere göre, Fatımi yönetiminin en hareketli dönemlerinde, Mısır’da yaklaşık 30.000 Ermeni yaşıyordu.

Eyyubilerin Mısır yönetimine geçmesi (11691250), devrik Fatımilerin müttefiki ve Haçlıların dostu olarak görülen Ermeniler açısından olumlu bir gelişme değildi. Eyyubilerin kurucusu ve İslamiyet’in Haçlılar karşısındaki savunucusu Salahaddin (1169-1193), Ermenileri hizmetine almakla birlikte baskıda da uygulamış, birçoklarının Kilikya veya Habeşistan’a gitmesine neden olmuştur.

Mısır Ermenileri’nin durumu Memlük döneminde (1250-1517) daha da kötüleşti. Memlüklerin Hıristiyanlara yaklaşımı olumsuzdu. Önce Kilikya’ya, ardından, Eyyubi akınlarından sonra ayakta kalabilmiş olan Haçlı devletlerine saldırıldı.

Kilikya ve Suriye’den savaş esiri Ermeni köleler getirildi. Hromgla’ya (Rumkla) düzenlenen akınlardan birinde, binlerce Ermeni ele geçirilmiş ve köleleştirilmişti. Rusya ve Ermenistan’dan getirilen çocuk yaştaki Hıristiyan köleler, Memlük ordusuna alındı.

Memlüklerin Kıbrıs’tan esir aldığı Ermeniler de olmuştu.

Mısır’ın, 1517’de, Osmanlılar tarafından fethedilmesi üzerine, Ermeni cemaatinin durumu önceleri daha da kötüleşti. Diğer yandan, Osmanlıların on yedinci yüzyıl boyunca kazandıkları askeri başarılar ve bölgenin istikrara kavuşması, ticareti arttırmış, Halep ve İstanbul’dan bölgeye çekilen Ermeni tüccarlar ve zanaatkarlar olmuştu. Büyüme dönemi uzun sürmedi. On sekizinci yüzyılın sonunda, Büyüme dönemi uzun sürmedi. On sekizinci yüzyılın sonunda, Mısır’daki Ermeni kiliselerinin çoğu harap haldeydi. Geriye kalan bir avuç Ermeni hanesi, ibadet için Kıpti kiliselerine sığınmak zorunda kalmıştı. Ermenilerin genellikle ağır işlerde çalıştıklarını ve Kahire’nin yoksul kesimlerinde yaşadıklarını ortaya koyan kabıtlar vardır.

Ermeniler, on dokuzuncu yüzyılın ilk yarısında, Mehmed Ali Paşa’nın, ve bilhassa da, Adana’da pamuk yetiştirmeleri konusunda kendilerini teşvik eden oğlu İbrahim Paşa’nın valilik yaptığı dönemde rahat bir nefes aldılar. Dahası, Mora, Küçük Asya ve Suriye’den tüccarlar ve ustalar, yeniden Kahire ve İskenderiye’ye yönelmişlerdi. Eğitim iktisat ve askeri alanlardaki reformlar, ilerici valilerin çabalarıyla bir bir hayata geçiriliyordu. Ermeni kuyumcular, terziler ve kunduracılardan Mısır’a göç edenler oldu. Önemli mevkilere yükselen Ermeniler az değildi.

Bu dönemde önem kazanan üç aile, İzmir ve Kahire’ye yerleşmiş bulunan, fakat köken itibariyle Karabağlı olan Nubaryanlar ile Yusufyan ve Çırakyan aileleriydi. Nubaryan ailesinin öne çıkan üyelerinden Nubar, Avrupa’da öğrenim görmüş, 1842’de, yani on altı yaşındayken ticaret ve hariciye nazırı dayısı Boğos Bey tarafından Mısır’a davet edilmişti.

Başlarda dayısının katipliğini yapan Nubar, Boğos Bey’in 1844’teki ölümünün ardından bey payesi alarak Mehmed Ali’nin katipliğine getirildi. İbrahm Paşa’nın ölümünün ardından, Abbas ve Said Paşalara Fransa ve İngiltere’yle yaptıkları görüşmelerde hizmet etti. İngiliz devlet adamı George Canning’le tanışan Nubar, 1851’de, Lord Palmerston’la İngiltere-Mısır ilişkilerini görüşmek üzere genel vali tarafından Londra’ya gönderildi. İsmail’in (1863-

167

Kasım-Aralık 2015.indd 167

17/12/16 12:35

1879) saltanatı, hem Nubar hem de Mısır Ermenileri açısından son derece parlak bir dönemdi.

Nubar’ın yeteneklerinin farkına varan İsmail, onu paşa rütbesine yükselterek özel bir diplomatik statü kazandırmış, birçok sorumluluk vermişti. İsmail, Osmanlı sultanı ile 1867’de yaptığı bir anlaşma uyarınca, Mısır valilerine hıdiv unvanının verilmesini ve bu görevin babadan oğula aktarılmasını sağladı. Mısır, kağıt üstünde Osmanlı yönetimine bağlı olmakla beraber, neredeyse tamamen bağımsız bir yapı kazanmış, hatta Habeşistan ve Sudan’a doğru yayılmaya başlamıştı. Bu girişimler ve Süveyş Kanalı’nın inşası, Mısır’ın mali kaynaklarını çok geçmeden Avrupalı yatırımcıların denetimine soktu; süreç, on dokuzuncu yüzyıl bitmeden, ülkenin ingiliz himayesine girmesiyle sonuçlandı. İsmail’in ardından gelen iki hıdive de Nubar Paşa hizmet etti. Üç kere Mısır başbakanlığına getirildi. Son derece önemli sosyal, olduğu gerekçesiyle sevilmeyen Nubar, aslında bunun tersi bir yönelim içindeydi. Yerel temsilcilerin de yer aldığı karma mahkemeler kurmakla kalmadı, Süveyş Kanalı hisselerinin İngiltere’ye satışına karşı çıktı Mısır’ın idaresine el atmaya başladıkları andan itibaren yabancı yetkililerle ters düştü. İngiliz Dışişleri Bakanlığı’nın entrikaları sonucunda, 1888’de görevden azledildi Fakat altı yıl sonra, 1894’te bir kere daha başbakanlığa getirildi ve hükümete bir yıl daha hizmet etti.

Ermeni bankerler, tüccarlar, zanaatkârlar ve Hovhannes Yusufyan gibi ziraat uzmanları, on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında, Mısır’ın zenginleri arasında yer aldılar. Errmeni nüfusun 50.000’i bulduğu İskenderiye ve Kahire’de, kiliseler, okullar ve cemaat merkezleri kuruldu. Ermeniler, Avrupalılar nezdinde ayrıcalıklı bir yere sahip olmakla birlikte, Mısır’ı yöneten aileye büyük ölçüde sadık kalarak, ülkenin çağdaşlaşmasında itici güç oldular.

Ermenilerin Habeşiştan’la ticari faaliyetleri birinci yüzyıla dayanır. Bununla birlikte, burada yerleşik hale gelmeleri, yedinci yüzyılda Ortadoğu’da yaşanan Arap istilaları zarfında gerçekleşmiştir. Habeşistan Ermeni cemaati, Arap dünyasıyla iktisadi ve

kültürel bağlarını daima korudu. Tıpkı Mısır’daki Kıptiler gibi Habeş Kilisesi de, Khalkedon karşıtı duruşları nedeniyle Ermenileri iyi karşılamıştı. Habeşistan kraliyet ailesiyle iyi ilişkiler kuruldu; üst mevkilere yükselenler oldu. Habeşistan Kilisesi, Kudüs’te Ermenilerin denetiminde bulunan kiliselerde ibadet etmelerine engel olamadıklarından, Ermeni Kilisesi’ne özellikle müteşekkirdi. On altıncı yüzyılda, Matteos isimli bir Habeşistan Ermenisi, Portekiz elçisi oldu. Murad isimli bir diğeri ise Habeşistan adına Hollanda’yla anlaşmalar müzakere etti.

1875’te Ortadoğu’dan yeni göçmenler geldi. Birçoğu bölge valiliği gibi hizmetlerde bulundu veya Batı elçiliklerinde görev aldı. Habeşistan Ermenileri’nin çoğu ticaretle uğraşıyor; metal ithal edip, deri ve kahve getiriyorlardı. Habeşistan’ın başkenti Addis Ababa’da bir Ermeni kilisesi ve okulu kuruldu.

Ermeniler ve Habeşler arasındaki evlilikler zamanla yaygınlaştı. Siyah ve beyaz ırkın yaptığı bu evliliklerden melez çocuklar dünyaya geldi.

Suriye ve Mezopotamya’daki Ermeni Cemaatleri Ermenilerin Suriye ve Mezopotamya’daki varlığı, Hıristiyanlık öncesi döneme kadar gider. Ermeni toprakları bölgeye sınır komşusudur. Nitekim Akamamış döneminde Ermeni tüccarlar sık sık Suriye’ye yolculuk etmiş, bu geliş gidişler Helenistik dönemde, özellikle de Ermenilerin Antakya’ya yerleştiği Selefki hanedanlığı yönetiminde de sürmüştür.

II. Dikran’ın saltanatı boyunca Suriye’nin bir kısmı Ermeni yönetimindeydi. Suriye’ye yerleşen Ermeni idareciler, zanaatkarlar ve tüccarlar, bölge tekrar Romalıların eline geçtikten sonra da burada yaşamaya devam ettiler. Ermeniler, Antakya, Edessa(Urfa) ve Amida (Diyarbakır) şehirlerinde ikamet ediyorlardı; yüksek ögretim kurumlarına devam edenlerin sayısı az değildi. Ermeni kaynaklarında, Ermenice harflerin model alıncağı bir alfabe arayışındaki Mesrob Maşdots ve öğrencilerinin, bu süreçte Edessa ve Amida’ya gittikleri anlatılır.

168

Kasım-Aralık 2015.indd 168

17/12/16 12:35

Tüm bunlara karşın, Suriye’deki Ermeni cemaatinin başlangıcı, daha kesin bir şekilde altıncı yüzyıla dayandırılabilir. 539-540 ve 544 yıllarında, Bizanslıları yenilgiye uğratan Pers İmparatoru Hüsrev, Ermenileri ve Nesturileri, Edessa ve Antakya’ya yerleştirerek Bizans’a karşı bir tampon bölge oluşturmaya çalışmıştı. Bu süreçte devletin kendilerine uyğuladığı politikalardan rahatsızlık duyan birçok Bizans Ermenisi Suriye’ye göç etmişti. Ermeni soyluları zayıf düşürmek isteyen Bizanslılar, kalmakta direnenleri de göçe zorlamıştı.

Arap fetihleri ve Şam’da halifeliğin kurulması, Suriye’deki Ermenilerin Emevi yönetimi altına soktu. Suriye’deki Ermenileri Emevi yönetimi altına soktu. Suriye Ermenileri’nin yaşam koşullarını belirleyen temel etken, genellikle, Arap yöneticiler ile Ermenistan’daki prensler ve soylular arasında ilişkilerdi. Emevi idaresi altındaki Ermeniler, her açıdan Abbasi dönemindekinden daha iyi durumdaydılar.

Bizanslılar ise bir yanda, başkaldıran Ermeni tebaalarını, Suriye sınırına iskan etmeye başlamışlardı.

Bizans’ın, dokuzuncu yüzyılda Suriye’nin kuzey kısmını ele geçirmesiyle birlikte bu uygulama daha da kolaylaştı. Onuncu yüzyıldan itibaren Bizans, Araplara karşı tampon olarak gördüğü bu bölgeye daha fazla Ermeni yerleştirdi. Pakradunilerin çöküşü, gelen Ermenilerin sayısını arttırmıştı. Süreç, Kilikya Ermenistanı’nın kurulmasıyla sonuçlandı.

Haçlı Seferleri zamanında Suriye, birbiri peşi sıra gelen Fatımi, Haçlı ve Eyyubi yönetimleri altında bölündü; Ermeniler farklı Hıristiyan ve Müslüman yöneticilerin boyunduruğunda yaşadılar. Çeşitli şehirlere yerleştiler; birçok kilise inşa ettiler; küçük ölçekli ticaret ve zanaatla uğraştılar. On üçüncü yüzyılda, Kilikya Ermenileri, daha güçlü bir devler olma arzusuyla hareket ederek, Moğollarla birleştiler ve Suriye’deki Memlük güçlerine saldırdılar. Ermeni-Moğol ordusu başlangıçta başarılı oldu, fakat nihayetinde, 1260’ta yenilğiye uğradı; bozgunun sonucunda Suriye Mısır’la birleşti. On dördüncü yüzyılda İlhanlıların ve Ortadoğu’daki Moğol hükümdarların gerilemesi ve Müslümanlığı kabul et-

meleri, Memlüklerin, Kilikya’yı ve geri kalan Haçlı devletlerini ele geçirmesini mümkün kıldı.

Bölgede kalan Ermeniler, esas olarak kuzeybatıya, özellikle de İskenderun ve Halep’e yerleştiler.

Antakya, Şam, Lazkiye, Beyrut ve Musa Dağı’nda (Jebel Musa veya Musa Ler) küçük Ermeni yerleşkeleri bulunmaktaydı. 1466’da Sis’te bölgesel Kilikya Katolikosluğu’nun kurulması, Eçmiyadzin’den bir ölçüde bağımsız olunmasını sağladı. Doğu ve Batı arasındaki ticaret yolları üzerinde yer alan Halep, Ermenilerin Suriye’deki merkezi haline geldi. Suriye’nin kalan bölgelerindeki Ermeniler ise, Memlük yönetimi altında bulunmanın sıkıntısını yaşadılar.

Esirler ve köleler Kahire’ye yollandı. Batı Avrupa ya da Konstantinopolis’e sürülen birçok Ermeni oldu.

Osmanlı fetihleri beraberinde istikrar getirmiş, ticaret hareketlilik kazanmıştı. Halep bu canlanmanın en bariz örneğiydi. On altıncı yüzyıldan on dokuzuncu yüzyıla dek, Maraş, Zeytun, Sason, Erzurum ve Erzincan’dan Halep’e göçen Ermeniler oldu. Üç yüz yıllık bu zaman zarfında, Halep’te birçok kilise kuruldu. Osmanlıların, çeşitli Avrupa ülkeleriyle, özeliikle de 1535’te Fransızlarla yaptıkları anlaşmalar, bölgeyi ticarete ve misyoner faaliyetlere açtı. Bulundıkları memleketin kanunları dışında ayrıcalıklı haklar elde eden Avrupalılar, kendi dini önderliklerinin koruma altında, Hıristiyan ve Yahudi yerli aracılar vasıtasıyla ticaret yaptılar. Culfalı tüccarlar Halep’te önemli bir yer edinmiş, ipek ticaretinin büyük bölümünü denetimleri altına almışlardı. Yeni Culfa’ya yerleştikten sonra’da, ticari faaliyetlerinin bir bölümünü Halep üzerinden sürdürdüler. Osmanlılar Halep’te bir darphane kurdular; on yedinci yüzyılda, birçok Ermeni burada idareci olarak görev aldı. Şehrin ileri gelen sarrafları da yine Ermeniler ve Yahudilerdi.

Yeni Culfa’nı gerilemesi, Napolyon savaşları, Mehmed Ali Paşa ve İbrahim Paşa’nın Suriye seferleri, Süveyş Kanalı’nın açılması; tümü, Suriye’deki Ermenileri etkileyen unsurlardı. Halep’in ekonomisi geriliyordu. Yine de burdaki Ermeni tüccarlar ekonomik güçlerini kısmen muhafaza ettiler. On

169

Kasım-Aralık 2015.indd 169

17/12/16 12:35

dokuzuncu yüzyılın sonunda, İstanbul Ermenileri’nin ticaret ve bankacılık faaliyetleri sayesinde şehir bir kez daha canlandı. Halep’te Ermeni okulları ve kültür merkezleri açıldı. Şehir bir kere daha Ermenilerin akınına uğruyordu. Öte yandan Şam Ermenileri, Halep’tekilerin aksine, kayda değer bir ticari hamlede bulunmadılar. Esnaf ve zanaatkar olarak kaldılar. Antakya, İskenderun, Humus, Lazkiye, Kesab ve Musa Dağı Ermenileri arasında da, çok sayıda olmamakla birlikte, ticaretle uğraşanlar vardı. Fakat bu bölgedeki cemaatin temel ugraşı tarım ve zanaati. Ermeniler, bölgedeki birçok kötün yegane sakinleriydi; burada, tütün ekimi ve defne yapraklarından yağ üretimiyle uğraşıyorlardı. İleride Irak olarak adlandırılacak Mezopotamya’da da küçük Ermeni kolonileri mevuttu. Ermeniler Bağdat, Musul ve Basra’da yoğunlaşmış, buralarda kiliseler inşa etmişlerdi. İleride göreceğimiz gibi, bu cemaatlere, yirminci yüzyılın ilk yarısında eklenecek yeni göçmenler olacaktı.

Lübnan’daki cemaat, Kilikya’nın düşmesinin ardından, Ermenilerin Sayda ve Trablus’a yerleşmeleriyle olmuştu. Osmanlı yönetiminden kurtulmaya çalışan Dürzi ve Maruni beylerin denetimindeki Lübnan, bu özelliği itibariyle emsalsizdi. 1736’da Roma’yla birleşen Maruni Kilisesi, topraklarını Rum, Ermeni ve Süryani göçmenlere, özellikle de Katolik mezhebine dönmüş olanlara açtı. Bunun üzerine, Osmanlı İmparatorluğu bünyesindeki Ermeni Kilisesi’nden baskı gören Katolik Ermeniler, Lübnan’a yerleşmeye başladılar. Vatikan 1742’de burada bir Ermeni Katolik Patrikliği tesis etti.

Dürziler ve Maruniler arasındaki dini çatışmalar, Hıristiyanların katliyle sonuçlanınca, Fransızlar 1861’de Lübnan’a birliklerini gönderdiler. Osmanlılar Avrupalıların zorlamasıyla, Lübnan’a özel bir statü tanıdılar; buna göre ülke, Hıristiyan genel vali yönetiminde, özerk bir nitelik kazanacaktı. Bölgeye istikrar getiren bu anlaşmanın Ermenilere de çok yararı oldu. Göreve getirilen genel valilerden ikisi Ermeni Katolik’ti. On dokuzuncu yüzyılın sonun-

da Beyrut, Anadolu’daki dini ve siyasi baskılardan kaçan Ermeni Apostolik Kilisesi mensuplarını kendine çekiyordu.

Kudüs Ermeni cemaatinin ortaçağa kadarki tarihini önceki bölümlerde ele almıştık. Cemaat, Memlük idaresine girdikten sonra, bölgedeki diğer Ermeni kolonileryile aynı sıkıntıları çekti. Osmanlı yönetimi 1517 başladı ve Birinci Dünya Savaşı’nın sonuna dek sürdü. Ermeniler, kutsal yerlerdeki hakları konusunda Fransa tarafından desteklenen Katolik Kilisesi ve Rusya tarafından desteklenen Ortodoks Kilisesi’nin iddiaları arasında kalmışlardı.

Durumdan faydalanan Osmanlılar, Ermeni Patrikhanesi’ni zaman zaman desteklemekle birlikte, Katolik ve Ortodoksların müdahaleleri üzerine, Ermenilerin sahip olduğu kimi tarihsel ayrıcalıkları ellerinden aldılar. Şehrin Ermeni sakinleri arasında din adamları kadar sivil halk da yer alıyordu. Surp Hagop Manastırı ise her iki kesime yönelik bir eğitim ve kültür merkezi olarak hizmet eti. Zaten bir avuç olan Kudüs Ermenileri, Osmanlıların fetihinin ardından daha da azaldı. 1843’te açılan ruhban okulu, cemaatin on dokuzuncu yüzyılda belli bir canlanma yaşamasını sağladı. Mısır ve Suriye Ermenileri’nin iktisadi gelişimi ile İstanbul’daki amiraların yükselişi, Kudüs Ermeni Patrikhanesi’ne daha fazla maddi destekte bulunulmasını mümkün kıldı. Böylelikle Ermeniler, Hanan ve Kayafa hanelerindeki tarihsel muhafızlıkları ile Surp Hagop Manatırı, Meryem Ana’nın Getsemani’deki kabri, Zeytin Dağı’ndaki Göğe Yükseliş Kilisesi ve Beytlehem’deki Doğuş Kilisesi üzerindeki ortak muhafızlıklarını korumayı başardılar. Ermeniler, Kudüs’teki kutsal yerlerin denetimi sıralamasında, Rum Ortodoks Kilisesi ve Roma Katolik Kilisesi’nin ardından geliyorlardı. Ermeni amiralar yaptıkları bağışlarla, Kudüs’te 1866’da yayınlanmaya başlayan aylık Sion dergisine de maddi destek sağladılar.

Arap topraklarındaki Ermeni cemaatlerinin( bkz.

Harita 26) çoğu, on dokuzuncu yüzyıl sonlarında çöküş evresine girdi. Tarihi Ermenistan sakinlerini yeni bir felaketin beklediğini çok az kimse fark ede-

170

Kasım-Aralık 2015.indd 170

17/12/16 12:35

bilmişti. Bu yüzyılın bitiminde ve bir sonraki yüzyılın ilk çeyreğinde olanlar, Ermenistan’a yapılan önceki istilaların neden olduğu ölüm ve yıkımları gölgede bıraktı. Yaşananlar, binlerce Ermeni göçmenin Ortadoğu’ya akın etmesiyle sonuçlandı. Arapların konukseverliği sayesinde Ermeni halkının tarihinde yeni bir sayfa açılacaktı.

Kurtuluş Vaatleri Rus İmparatorluğu’ndaki Ermeniler (1550-1828) Ermenilerin Kiev Ruslarıyla teması onuncu yüzyıla dayanır, fakat Moskova’daki mevcudiyetleri ancak on dördüncü yüzyılın bitiminde belgelenebilmiştir. Ermeni tüccar ve zanaatkarların, on beşinci yüzyıldan itibaren burada faaliyet gösterdiklerine dair kanıtlar mevuttur. Ermeniler, Moğolların Altınordu devletinde tüccar, temsilci ve vergi tahsildarı olarak görev alan etnik gruplardan biri olmuş, böylece, Kafkasya, Kırım ve özellikle de Volga nehri boyunca seyehat ederek, civar şehirlere yerleşmişlerdi.

Korkunç İvan, Moğolları yenilgiye uğratıp, 1552’de Kazan’ı 1556’da Astrakhan’ı aldığı dönemde, bu iki şehir kayda değer bir Ermeni nüfus içeriyordu. Ruslar, yüzyılın sonuna doğru Kafkasya’ya gelip Terek nehri boyunca koloniler kurdular. On yedinci yüzyıl boyunca Ermeniler ve Gürcüler, Hıristiyan Ruslardan Transkafkasya’ya yayılmalarını talep ettiler. Fakat Dağıstanlı Müslüman aşiretler, Rus ordularını bozguna uğratınca, Ruslar Terek nehrinin gerisine çekilmek zorunda kaldılar.

Bu askeri başarısızlık, ticari hareketliliği ve Ermenilerin bu hareketlilik içinde oynadıkları rolü olumsuz etkilemedi. Rusya’nın su yolları –Hazar ve Kuzey denizleri ile Volga nehri- üzerindeki denetimi, Avrupa ve Asya arasında, Avrupa gemilerinin kontrolündeki yollardan hem daha ucuz hem de daha istikrarlı kara geçişleri yarattı. Ermeni tüccarlar bu ucuz güzergâhlardan çokça yararlandılar. İran’daki Ermeni cemaatinin elverişli durumu, Asya malları-

nın Rusya’ya ve Avrupa’nın geri kalanına ihraç edilmesini, Batı mallarının ise Rusya, İran, Hindistan ve Osmanlı İmparatorluğu’na ithalatını teşvik etti ve hızlandırdı. Ermeniler, Kazan, Novgorod, Astrakhan, Smolensk, Nijni-Novgorod, Arhangelsk ve Moskova’da, bir cemaatten çok ticaret üssü izlenimi uyandıran topluluklar kurdular. Astrakhan bu ticaretin odak noktası haline geldi ve 1639’dan itibaren burada gerçek anlamıyla bir Ermeni cemaati belirmeye başladı.

Modern Rusya’daki büyük Ermeni cemaatinin oluşumu, 1660’ta, İran ve Hindistan’daki Ermeni tüccarları temsil eden Yeni Culfa tüccarlarının Rusya’yla ticari bağlarını güçlendirmeye karar vermeleriyle başladı. Tüccarlar, Çar Aleksey Mihailoviç’e (1645-1676) nadide armağanlar sundular. Bunların en meşhuru, halen Kremlin Sarayı’nda ki Cephanelik Müzesi’nde sergilenmekte olan Elmas Taht’tır.

Bu çabaların sonucunda, Ermeni tüccarlar ve Rus hükümdarı arasında 1667’de bir anlaşmaya varıldı.

Anlaşma, başta ipek olmak üzere belirli İran mallarının Rusya’da satışını Ermenilerin tekeline bırakıyordu. Ermeniler on yedinci yüzyıl sonunda, Moskova’da bir de tabakhane kurdular.

Rusya’da Ermenilere tanınan imtiyazlar çok geçmeden ticari alanın ötesine geçti. Ermeniler, Rus diplomasının çeşitli birimlerinde istihdam olanağı bulabildikleri gibi, zanaatkar olarak Rus sarayında da hizmet edebiliyorlardı. Devletin sağladığı güvenlik ve destek on sekizinci yüzyılda birçok Ermeni kolonisi yarattı. 1716’DA Rusya’daki Ermeni Kilisesi, kısmen Rusların siyasi amaçları vesilesiyle, resmen tanındı ve merkezi Astrakhan’da bulunan bir piskoposluk makamı tesis edildi. Ermeniler askerlik hizmetinden muaf tutuldular; kendi kiliselerini kurmalarına, dini ibadetlerini yerine getirmelerine; okul inşa etmelerine ve matbaa açmalarına izin verildi. Bu olanakların yarattığı teşvikler yeni bir liderlik, taze bir ruh cemaate nüfuz edecek, bu da, yüzyıllar süren istila ve yıkımın ardından, bir siyasi kurtuluş umudunun ve buna dair planların yolunu açacaktı.

171

Kasım-Aralık 2015.indd 171

17/12/16 12:35

Büyük Petro ve Ermeniler On altıncı yüzyılın ortalarından itibaren Eçmiyadzin’deki Katolikoslar, Ermenistan’ı, savaş halindeki Safevilerden ve Osmanlılardan kurtarmaları için Batılı yöneticileri ikna etmeye yönelik Avrupa misyonları başlattılar. Hatta niyetlerini Roma’yla birleşmeyi düşünmeye kadar vardırdılar. Şah Abbas ve halefleri, Ermenilerin durumunda ciddi iyileştirmeler sağlamıştı. Öte yandan İran Ermenileri, siyasi ve iktisadi ayrıcalıklarını on yedinci yüzyılın sonundan itibaren kaybetmeye başladılar. Katolikos Hagop Çugayetsi [Culfalı], 1677’de, Karabağ meliklerini ve doğu Ermenistan’ın önde gelen din adamlarını gizli bir toplantıya çağırdı. Ermenistan’ın Müslüman idaresinden kurtarılması için Avrupa’ya gidip destek çağrısında bulunacak bir delegasyon kurulmasını önerdi. Delegasyona kendi başkanlık edecekti.

Ne var ki Katolikos’ın tam yola çıkmışken hayatını kaybetmesi, planların yarıda kalmasına neden oldu.

Fakat delegelerden biri, Sünik melikenin oğlu İsrayel Ori vazgeçmedi ve yola tek başına devam etti. Önce Venedik’e, ardından Fransa’ya giderek, burada uzun yıllar kaldı; bazen ticaretle uğraştı, bazen de paralı asker olarak görev yaptı. Nihayetinde evlendi ve Palatinat’lı Prens Johann Wilhelm’in hizmetine girdi. Ori, insiyatif kullanarak, Ermeni krallığının yeniden kurulması halinde, prensin tahta geçebileceğini söyledi. Bunun üzerine prens, Gürcistan kralı ve Karabağ meliklerine hitaben kaleme aldığı destek mektuplarını Ori’ye verdi. Ori 1699’da Karabağa döndü.

Karabağ’da kuşkuyla karşılanmasına, üstelik yeni Katolikos’tan hiçbir teşvik görmemesine rağmen, bazı meliklerin desteğini aldı. Yeniden Avrupa’ya döndüğünde Johann Wilhelm, onu Viyana’ya kendi hükümdarı Kutsal Roma İmparatoru Leopold ‘ e sevk etti. İmparator, Ori’nin planlarına ilgisiz kalmadı, fakat Ermenistan’a ulaşmak için Rus topraklarından geçilmesi gerektiğine; dolayısıyla onların iş birliği olmaksızın muvaffak olamayacaklarına işaret etti.

Son derece kararlı olan Ori, buradan Rusya’ya

geçti ve 1701’de Büyük Petro2nun (1682-1725) huzuruna çıkmayı başardı. Kafkasya’ya dair kendine has planları olan Petro, İsveç’le hali hazırda sürdüğü savaş biter bitmez, yardım etme konusunu düşüneceğini vaat etti. Bu arada, hizmetine aldığı Ori’yi, İran sarayına elçi tayin etti. İran’daki çalkantılı durumu değerlendirmek ve muhtemelen İran Ermenileri’yle, planları konusunda işbirliği sağlamak üzere Isfahan’a giden Ori, burada iki yıl geçirdi (1709-1711); fakat çabalarına kayda değer bir cevap alamadı. 177’de, St. Petersburg’a dönüş yolunda, Astrakhan’da öldü ve buradaki Ermeni kilisesine gömüldü. İsrayel Ori, Müslüman yönetiminden kurtulma gereğini savunan ilk isim olsa da, sonuncu olmayacaktı. Gelecekte, güçlü, iradeli ve kendini bu davaya adamış, dini ve sivil şahsiyetler, Ermenileri harekete geçirmek ve Avrupalı güçlerin dikkatini halklarının kötü durumuna çekmek için çaba göstereceklerdi.

Bu süreçte, Safevilerin çöküşü ve Kafkasya’da birçok Rus tüccarın öldürülmesi, İsveç’le savaşı henüz sona ermiş olan Petro’ya, Transkafkasya’yı işgal etmek için bahane sundu. Rus birlikleri bir kez daha Terek’i geçerek, 1722’de Hazar kıyısını fethettiler.

Gürcistan, İran ve Karabağ Ermenileri, bir süvari alayı oluşturarak Petro’nun seferine katıldılar.

Rusların doğu sınırlarındaki mevcudiyetinden endişe duyan Osmanlılar, seferi hoş karşılamadıklarını bildirdiler. Rusya’nın genişleme çabalarını Hazar bölgesinde yoğunlaştırdığını anlamalarının ardından, İran’la 1639’da yaptıkları anlaşmayı bozarak, 1723’te doğu Ermenistan ve Gürcistan’ı işgal ettiler.

Petro, her iki halka Rusya’ya sığınma hakkı tanımış olmakla birlikte, Ermeni ve Gürcü taleplerini yanıtsız bıraktı; zira Osmanlı’yla savaşa girmek gibi bir riski göze almak istemiyordu. Sonuçta 1724’te bir anlaşmaya varıldı. Gel gör ki belirlenen hükümler uyarınca, Rusya ağırlıklı olarak Müslüman nüfusa sahip doğu Transkafkasya’yı alırken, Osmanlılar, Hıristiyanların yoğun olarak yaşadığı batı Transkafkasya’yı, yani doğu Ermenistan ve Gürcistan’ı denetimlerine alıyordu. Böylece Ermeniler, Rusya’nın

172

Kasım-Aralık 2015.indd 172

17/12/16 12:35

vaat ettiği destekten yoksun, kendi gücüne güvenmek zorunda kalmıştı. Petro’nun 1725’te ölümüyle birlikte, Rusların bölgeye ilgisi tamamen sona erdi.

Petro’nun halefleri Terek nehrinin gerisine çekilmişlerdi.

Osmanlılar, Erivan, Nahçivan, Gence ve Gürcistan’ın yanı sıra İran Azerbaycanı’nın büyük bölümündeki kaleleri almakta zorlanmadılar. Ancak Karabağ ve Sünik melikleri, dağların zirvelerindeki kalelerinde güçlü bir savunma kurmayı başarmışlardı. Böylece, Nadir Şah 1735’te Osmanlı kuvvetlerini bölgeden çıkmaya zorlayana kadar, özerkliklerini korudular. Nadir, Ruslarla Transkafkasya’dan çekilmeleri yönünde de müzakere etti; izleyen elli yıl boyunca Ruslar, bu bölgeden uzak durdular. Rus İmparatoriçesi Anna, seleflerinin ulusal politikasını sürdürmüş, Ermenileri kendi bölgesine yerleşmeye teşvik ederek, dini vecibelerini yerine getirmeleri konusunda kraliyet koruması sağlamıştı; öte yandan, ibre, İmparatoriçe Yelizaveta döneminde tersine çevrilecek, uygulanan Ruslaştırma politikalarından, Moskova ve St. Petersburg’da inşa edilmekte olan Ermeni kiliseleri de nasibini alacaktı.

Büyük Katerina ve Ermeniler Büyük Katerina’nın saltanat döneminde (17621796) Ermeni-Rus ilişkileri kayda değer bir canlanmaya ve Rusya’daki Ermeni cemaatlerinin genişlemesine tanık oldu (bkz. Harita 27). Katerina 1763’te, Rusya’daki Ermenileri ve Ermeni piskoposluğunu ayrı bir dini cemaat olarak tanıdı. Osmanlılarla girdiği savaş (1768-1774) ertesinde, 1779’da, Kırım’daki Ermeni cemaatini Don nehri kıyısında yeni bir yerleşim yerine gönderdi. Bir yıl sonra, Ermenilerin Rusya’daki en yüksek rütbeli din görevlisi olan Başpiskopos Hovsep Arğutyan’dan, buradaki Ermeni göçmenler için bir kasaba inşa etmesini istedi. Nor Nahçivan (Yeni Nahçivan) olarak bilinen, bugünkü Rostov Na Donu içerisinde yeri alan yerleşim yeri, altı kilise, bir tiyatro ve okuluyla önemli bir Ermeni merkezi haline geldi. 1787-1792 Osmanlı-Rus savaşının ardından Katerina, Potemkin’e,

Besarabya’da (daha sonraki Moldavya) Grigoriopol şehrini kurma ve doğu Romanya’dan gelen Ermeni göçmenleri buraya yerleştirme emrini verdi. Ermeniler, kendi kiliselerini kuracak, böylece özerklik alanları genişleyecekti. Geleneklerini sürdürmekte serbest bırakılacak, kendi şehir meclislerine sahip olacaklardı. Katerina’nın Rusya Ermenileri’ne yönelik müşfik politikaları, birçoğunun yüksek mevkilere gelmesini sağladı. Gelişip zenginleşen ailelerden biri de Lazarevler (Lazaryanlar) oldu; aile, Moskova’da (bugün Rusya’daki Ermeni Büyükelçiliği olan) Lazaryan Ensititüsü’nü [Lazaryan Cemaran] kurdu.

Moskova ve St. Petersburg’da Ermeni kiliselerinin kurulmasına izin veren Katerina, Ermenilerin on dokuzuncu yüzyıl boyunca diplomatik, askeri ve idari makamlarda yükselebilmelerini sağladı. Katerina’nın Kafkasya’ya ilgisi ve Osmanlılar karşısındaki zaferleri neticesinde, Hovsep Emin gibi Ermeni ya da Gürcü liderler ve Karabağ melikleri, umutlarını bir kez daha Rusya’ya bağladılar. Rusların koruyucu rol üstleneceği özerk bir yönetim karşılığında, finansal ve askeri işbirliği vaadinde bulundular.

Bu esanada, İran ve Transkafkasya’daki güç koşullar, Ermeni göçmenlerin Gürcistan ve Rusya’ya gelmelerine neden oldu. Osmanlıların zayıflığı, İran’da henüz ortaya çıkan sivil kargaşa, Ermeni ve Gürcü liderlerin yenilenen ricaları piskoposu Hovsep Arğutyan’ın teşviki, Katerina’yı 1783 yılı itibariyle harekete geçmeye ikna etti. Katerina aynı yıl Kırım’ı ilhak etti ve doğu Gürcistan’ı Rus korumasına sokan Georgievsk Antlaşması’nı imzaladı.

Bu anlaşmadan tedirgin olan Kafkasyalı Müslüman hanlar, Rusya ya da Gürcistan’la kendi anlaşmalarını yapmak üzere harekete geçtiler. İran’daki gücünü pekiştirme sürecinde olan Kaçar Hanı Ağa Muhammed, Gürcülere, İran vasallığı altında olduklarını hatırlattı. Ağa Muhammed Han’ın tehditlerine ve Gürcülerin olası bir İran saldırısından duydukları korkuya aldırmayan Katerina, “hadım” liderin söylediklerinin arkasında duramayacağına inanıyordu.

1795’te Ağa Muhammed Han Gürcistan’a saldırdı ve Tiflis’i yağmalayarak yaklaşık 15.000 Gürcü ve

173

Kasım-Aralık 2015.indd 173

17/12/16 12:35

Ermeni’yi esir aldı. Aralarında rahiplerin de bulunduğu çok sayıda Hıristiyan, İranlıların hışmına uğradı. Felaketzedeler arasında ünlü Ermeni ozan Sayat Nova da bulunuyordu; mezarı, Tiflis’teki Ermeni kiliselerinden birindedir. Rus himayesindeki bir başkentin yağmalanmış olmasından şaşkına dönen Katerina, Rus ordularına bir kez daha Terek nehrini geçme emri verdi. Yerini alan oğlu Pavel, annesinin politikalarını benimsemiyor, onun gözdesi olan generallerden hoşlanmıyordu. İlk işi, Rus kuvvetlerini geri çekmek oldu.

Rus-İran Savaşları ve Doğu Ermenistan’ın Fethi On dokuzuncu yüzyılın başında Rusya, Büyük Petro’dan beri üçüncü ve son kez, Kafkas Dağları’nın ötesine geçmişti 1783’te Rusya himayesine giren, fakat kagıt üstünde, İran yönetimine bağlı bulunan Gürcistan, 1801’de ilhak edildi.1804’te Rusya, Gürcistan’a ait olduğu gerekçesiyle, Gence hanlığı işgal etti. Bu hamle, birinci Rus-İran savaşının ilk kıvılcımını çaktı. Yıllardan beri Rusların gelmesini bekleyen Gence ve Karabağ Ermenileri, Rus komutanı General Tsitsianov’un tarafındaydı.

1805’te doğu Ermenistan’ın yarısı Rusya’nın eline geçmişti. Bununla birlikte, Tsitsianov Erivan’ı almayı başaramadı. Napolyon’un Avrupa’da atıldığı maceralar, Rusya’nın Kafkasya cephesinden kısa sürede geri dönmesine neden oldu. İran, Fransa’yla Finckenstein Antlaşması’nı imzaladı. Kısa ömürlü olacak bu anlaşma uyarınca, İran’a yeni bir ordu kurmak üzere Fransız subayla getirtilecekti. Ruslar 1808’de Erivan’ı almak için bir hamlede daha bulundular fakat başarılı olamadılar. Bunu, 1812’ye kadar sürecek bir kargaşa izledi.

Bu süre zarfında, Tiflis’e göç etmek üzere Erivan’dan ayrılan birçok Ermeni oldu. Gidenlerin sayısı on sekizinci yüzyıl boyunca ve on dokuzuncu yüzyılın ilk çeyreğinde giderek arttı. Ermeniler, nihayetinde, gittikleri şehirde çoğunluğu teşkil eder oldular. Rus İmparatorluğu dahilindeki nüfuz sahibi Ermeni liderlerin tümü, Tiflis cemaati haricinde,

Kafkasya dışındandı: Astrakhan, Yeni Nahçivan, Moskova, St. Petersburg ve artık Rus bölgeleri arasında yer alan Kırım, Ukrayna ve Polonya.

Osmanlılarla Bükreş Barışı (1812) için masaya oturduktan ve Napolyon’u geri püskürttükten sonra, Ruslar, kararlı bir şekilde Kafkasya’ya yoğunlaştılar. 1813’te İran ordusunu birçok cephede yenilgiye uğrattılar. Aynı yıl, Karabağ, Gence, Şirvan, Şeki, Kuba, Bakü, ve Talış hanlıkları (bkz. Harita 23), Gülistan Antlaşması’yla Rusya’ya katıldı. Rusya, Karabağ’ın ayrı idari birim haliba getirilmesi konusunda St. Petersburg’a baskı yapmak için ne kendi konumlarından ne de şartların el verişliliğinden yararlanabildiler. Bilakis, doğu Ermenistan’ın yarısına Rusların zorla el koymalarının arifesinde, Rusya’daki Errmeni liderliğinin asıl gündemi öteki yarıyı, yani Rusya Ermenileri’nin çoğunun dini merkezi konumundaki Eçmiyadzin’i de içeren Erivan ve Nahçivan hanlıklarını özgürleştirmekti.

Doğu Ermenistan’ın kalan kısmının Rusya tarafından zaman içinde ilhak edileceğini hiç kimse öngörememişti; başlangıçtaki idari yapılanmalara bakılırsa, Gence zaten Gürcistan’la birleştirilecek, kayda değer bir Ermeni nüfusa sahip olan Karabağ işse – Müslüman- Hazar vilayetine dahil edilecekti.

Erivan’ın yeni Han’ı Kaçar hanedanından Hüseyin, daha önce de gördüğümüz gibi, geçmişteki kötü muameleleri tersine çevirmeye çalışarak, Ermeni nüfusun bir kısmının desteğini almayı başardı. Bununla birlikte, on dokuzuncu yüzyılın ikinci on yılında, Erivan’daki İran-Ermeni ilişkileri bozuldu ve Katolikos, Eçmiyadzin’den ayrılarak Gürcistan’a gitti. Gülistan Antlaşması’ndan ne İran ne de Rusya memnundu. Ruslar daha fazla genişlemeyi planlıyor; İranlılar kaybettikleri toprakları geri kazanmayı umuyor; 1814’te Eçmiyadzin’den Tiflis’e giden başpiskopos Nerses Aşdaragetsi [Aşdaraglı] öncülüğündeki bazı Ermeni liderler ise, eski husumetleri canlandırmak ve doğu Ermenistan’ın kalan kısmının kurtuluşu için çalışma yürütüyorlardı. Çar I. Aleksandr’ın ölümünden ve Rusya’daki Dekabrist ayaklanmasından (1825) faydalanan

174

Kasım-Aralık 2015.indd 174

17/12/16 12:35

İranlılar, 1826’nın başında Karabağ’ı işgal ederek ikinci Rus-İran savaşını (1826-1828) başlattılar.

Rus ordusuna kumanda eden General Aleksey Yermolov’u hazırlıksız yakalayan İranlılar, başlangıçta zafer üstüne zafer kazandılar. Yerli Müslümanlar Ruslara karşı ayaklanırken, Ermeni nüfus, sayıca az olan Rus garnizonlarının yanında yer aldı. Gürcistan ve Karabağ’da gönüllülerin oluşturduğu Ermeni tugaylar, yeni tasarlanan Ermeni bayrağıyla, Rus kuvvetlerine katıldılar. Rusların yeni Çar’ı I. Nikolay, İvan Paskeviç’i komutan atadı; Paskeviç, destek kuvvet ve cephaneyle geldi. Ruslar bir yıl içinde Abbasabad, Ordubad, Sardarabad, Nahçivan hanlıkları –ya da doğu Ermenistan’ın geri kalanının büyük bölümü- artık Rusya’nın parçası haline gelmişti. İran ve Ermenistan arasındaki yeni sınır bundan böyle Aras nehriydi (bkz. Harita 23).Antlaşmaya göre Rusya, yirmi milyon ruble tazminat alacak, ayrıca Hazar Denizi’nde ayrıcalıklı haklara sahip olacaktı. İran’daki Kaçar hanedanı da, Rusların kazandığı siyasi ve iktisadi imtiyazlar vesilesiyle, on dokuzuncu yüzyılın kalan kısmı boyunca adeta onların insafına bırakılıyordu.

Rus Ermenistanı Eyaletinin Oluşumu Savaş bittiğinde, başpiskopos Nerses Aşdaragetsi, zengin Rusya Ermenisi tüccar Christopher Lazarev, Kont Argutinski-Dolgorukov, yazar ve devlet adamı Aleksandr Griboyedov gibi birçok nüfuzlu Rus ve Ermeni, bir “Ermeni vilayeti,” ya da Rusça tabirle Armiyanskayaoblast kurulmasını savundu. Ermeni gönüllüler savaş boyunca hayati rol üstlenmişlerdi.

Aynı şekilde, Ruslar ve Ermeniler arasındaki tarihsel bağlar da, Ermenilerin –Ruslar açısından- ne kadar güvenilir bir topluluk olduğunu kanıtlıyordu. Vakit kaybetmeden, Kilise’nin gözetimi ve Rusya’nın himayesi altında bir Ermeni anayurdunun yeniden kurulabilmesi için kampanya başlatıldı. Bununla birlikte, asıl mesele, son üç yüzyıl içinde Ermeni nüfusun büyük bölümünün doğu Ermenistan’ı terk etmiş ve Ermenilerin Erivan bölgesinde azınlık haline düşmüş oldukları gerçeğiydi. Buna çözüm getirmek

isteyen Ermeni liderler ve Rus yandaşları, Şah Abbas döneminde İran’la yapılacak müzakerelere bir koşul olarak dahil edilmesi konusunda, Rus komutan ve diplomatları ikna etmeye giriştiler.

Talebin yerine getirilerek Türkmençay Antlaşması’nın 15. Maddesine resmen dahil edilmesiyle, Aras nehri boyunca gerçekleştirilen bir nüfus mübadelesi başladı. Nihayetinde 30.000’den fazla Ermeni doğu Ermenistan’a geri döndü; çoğunluk, Erivan ve Nahçivan hanlıklarının birleştirilmesiyle resmen 1828’de kurulan Rus Ermenistanı vilayetine yerleştirildi (bkz. Harita 28). Ruslar, 1828-1829 Osmanlı-Rus savaşına ibr yıl sonra son verdiler. İmzalanan Edirne Antlaşması’yla (1829) batı Gürcistan’daki Ahılkelek ve Ahalçik bölgeleri Ruslara kalıyordu. Her iki bölge de büyüdükçe bir Ermeni nüfusa sahipti. Ruslar, bu anlaşmayla, büyük bölümünü işgal ettikleri toprakları toptan geri vermek zorunda kalmışlardı.

Yaklaşık 20.000 Ermeni Kars, Ardahan, Beyazıt ve Erzurum’u terk ederek Erivan, Nahçivan ve Tiflis’e geldi. Buna karşılık, doğu Ermenistan’dan ayrılan yaklaşık 50.000 İranlı, Kürt ve Türk, İran’a ve Osmanlı İmparatorluğu’na yerleşti. Aynı dönemde, Gürcistan’daki geçici sürgünlerinden Erivan, Gence ve Karabağ’a dönen birçok Ermeni oldu. Böylece, iki yüzyıl sonra ilk defa, Ermenistan vilayetindeki Ermeni nüfus, Müslümanlarınkini az da olsa geride bırakmıştı. Erivan şehrinde ise demografik durum yirminci yüzyıl başlarına kadar gelişmedi: Müslümanlar çoğunluktaydı. Öte yandan göçler belli ölçülerde bir insan akışı başlatmış, bu hareketlenme, Kırım Savaşı ve yüzyılın son çeyreğindeki nihai Osmanlı-Rus çatışmasının ardından da devam etmişti.

Neticede, Ermeni anayurdunun sınırlı bir bölgesinde Ermeniler çoğunluk oluşturabildi. Kısa süre içinde büyük siyasi önem arz edecek bir durumdu bu.

Kaynak: George A. Bournoutian, ERMENİ TARİHİ Ermeni Halkının Tarihine Kısa Bir Bakış, Sayfa 176, 193, Aras Yayıncılık, 2011

175

Kasım-Aralık 2015.indd 175

17/12/16 12:35

Huısndkşuz Bışsuğuz Tarih Ambarı

176

Kasım-Aralık 2015.indd 176

17/12/16 12:35

177

Kasım-Aralık 2015.indd 177

17/12/16 12:35

Huısndkşuz Bışsuğuz Tarih Ambarı

178

Kasım-Aralık 2015.indd 178

17/12/16 12:35

179

Kasım-Aralık 2015.indd 179

17/12/16 12:35

180

Kasım-Aralık 2015.indd 180

17/12/16 12:35

181

Kasım-Aralık 2015.indd 181

17/12/16 12:35

Huısndkşuz Bışsuğuz Tarih Ambarı

182

Kasım-Aralık 2015.indd 182

17/12/16 12:35

183

Kasım-Aralık 2015.indd 183

17/12/16 12:35

184

Kasım-Aralık 2015.indd 184

17/12/16 12:35

185

Kasım-Aralık 2015.indd 185

17/12/16 12:35

186

Kasım-Aralık 2015.indd 186

17/12/16 12:35

187

Kasım-Aralık 2015.indd 187

17/12/16 12:35

188

Kasım-Aralık 2015.indd 188

17/12/16 12:35

Spektral Görüntüleme Yapabilen (256 Kesitli Dual Enerjili) Bilgisayarlı Tomografi • PROTEZLİ HASTALARA ÇEKİM İMKANI • YENİ NESİL KARDİYAK BT UYGULAMALARI • YÜKSEK UZAYSAL ÇÖZÜNÜRLÜK • SANAL ENDOSKOPİ • DÜŞÜK DOZ, HASTA GÜVENLİĞİ • KALP KRİZİ RİSK HESAPLAMA

ZAKİRBAŞI SOKAK NO: 32 34020 KAZLIÇEŞME - İSTANBUL (MARMARAY KAZLIÇEŞME İSTASYONUNA 100 METRE) TEL: 0212 582 50 50 RADYOLOJİ SERVİSİ DAHİLİ 1031-1032 FAKS 0212 547 11 21 www.surppirgic.com

189

Kasım-Aralık 2015.indd 189

17/12/16 12:35

MARMARAY

190

Kasım-Aralık 2015.indd 190

17/12/16 12:35

Çığır Açan Teknolojilerin İzindeyiz...

Teknolojik gelişmelerin tıp alanındaki yansımaları en hızlı ve en iyi şekilde Radyolojik görüntülemelerde kendini göstermektedir. Yeni teknolojiye sahip olmak hekimi ve hastayı en az bir adım önde kılar. Hastanemize yeni alınan ileri teknoloji bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme bizlere yeni olanaklar sağlamakta ve yeni ufuklar göstermektedir.

Ayrıca bu cihazlarla protez artefaktları minimuma indirilebilmekte, kardiak perfüzyon gibi incelemelerde üstün performans elde edilebilmekte, böbrek taşlarının yapısı belirlenebilmektedir.

Yeni Nesil Sessiz 3.0 Tesla Sentetik MR cihazı da birçok avantaj sağlamaktadır. 70 cm lik tünel açıklığı özellikle klostrofobisi olan hastalarda rahatlık hissi verir.

Cihazın sessiz oluşu da hastaya konfor sağlar. Bu cihazla nefes tutmaya gerek olmaksızın incelemeler yapılabilmektedir.

Yüksek çözünürlüğü ile başta kas iskelet sistemi olmak üzere daha iyi ve ayrıntılı görüntüler verir. Kontrast madde verilmeden anjiografik görüntüler elde olunabilmektedir.

Yeni Nesil Spektral Görüntüleme Yapabilen (256 Kesitli Dual Enerjili) Bilgisayarlı Tomografi cihazı ile daha az radyasyon ve kontrast kullanılarak kısa sürede optimal görüntüler elde olunabilmektedir. Bu “az zamanda çok işler başarmak”tır.

Rutin incelemeler saniyeler içinde tamamlanmaktadır. Bu özellikle çocuk ve yaşlı hastalarda inceleme kolaylığı sağlar.

Yeni ufuklarda görüşmek dileğiyle...

Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Radyoloji Servisi

191

Kasım-Aralık 2015.indd 191

17/12/16 12:35

Dünyanın Sayılı Merkezlerinde Bulunan İleri Teknoloji Cihazlar Radyoloji Servisimizde Hizmetinizde...

192

Kasım-Aralık 2015.indd 192

17/12/16 12:35

193

Kasım-Aralık 2015.indd 193

17/12/16 12:35

Spektral Görüntüleme Yapabilen (256 Kesitli Dual Enerjili) Bilgisayarlı Tomografi PROTEZLİ HASTALARA ÇEKİM İMKANI

SANAL ENDOSKOPİ

Girişimsel metodun zorunlu olmadığı ve tarama amaçlı gerçekleştirilen endoskopik tetkiklerin kalın barsak görüntülenmesi, BT sistemimizde mümkündür.

Metal protezli hastaların artefaktsız olarak incelenebilmektedir,

YENİ NESİL KARDİYAK BT UYGULAMALARI

Kalp kaslarının perfüzyon incelemeleri yapılabilmektedir.

Kalp myokard perfüzyon çalışmasında perfüzyon defekti gösteren bölümler renk kodlamalı olarak izlenmektedir. Çekim sırasında kullanılan kontrast ajanlar ekstra çekime gerek kalmadan görüntülerden sanal olarak çıkarılabilmektedir. Hastalara uygulanan kontrast madde ajanlarının dokular içerisinde nümerik değerler ile sistem tarafından otomatik tespit edilmektedir. Kalp damarlarında kireç plakları arasına gizlenmiş olan ve tehlikeli plaklar görüntülenebilmektedir.

Sanal Anjiyo Tetkikleri

YÜKSEK UZAYSAL ÇÖZÜNÜRLÜK

Koroner arter gibi küçük yapıların incelenmesi gerektiği durumlar, sistemlerin limitlerini zorlaması gereken alanlardan biridir.

Hastanemizde kullanılan spektral görüntüleme yapabilen BT sisteminde koroner damar görüntüleme uzaysal çözünürlüğü 18.2 lp/ cm’dir. Kalp damar darlık incelemelerinde ihtiyaç duyulan bu değer ne kadar yüksek olursa görüntü kalitesi o kadar artmaktadır. Bu uzaysal çözünürlüğü elde eden teknolojinin altında geleneksel teknolojiye göre 100 kat daha fazla‘’Primary Speed’’ özelliği ve 4 kat daha hızlı olan ‘’Afterglow’’ süresi yatmaktadır.

194

Kasım-Aralık 2015.indd 194

17/12/16 12:35

Spektral Görüntüleme Yapabilen (256 Kesitli Dual Enerjili) Bilgisayarlı Tomografi 195

Kasım-Aralık 2015.indd 195

17/12/16 12:35

Spektral Görüntüleme Yapabilen (256 Kesitli Dual Enerjili) Bilgisayarlı Tomografi YENİ NESİL BT UYGULAMALARI

Böbrek taşlarının sertlik derecelerine göre karakterizasyonlarının analiz edilmesi ve tedavi şeklinin belirlenmesi mümkündür. Göz ile ayırdedilemeyen kontrast madde tutulumlarının sayısal olarak analiz edilebilmektedir.

DÜŞÜK DOZ, HASTA GÜVENLİĞİ

X-ışını güvenliği, sistem olabilecek en düşük X-ışınını kullanabilmek adına gelişmiş hasta güvenliği teknolojileri kullanmaktadır.

3D Doz Modülasyonu, kalınlık ve yoğunluk farkı olan vücut bölümlerinin aynı çekim içerisinde farklı X-ışını dozu ile çekimine olanak sağlamaktadır.

0-18 yaş aralığında her yaş dönemine ait çekim protokolleri maksimum güvenlikte kullanıcıya sağlanmaktadır.

“Adaptive Statistical Iterative Reconstruction’’ (ASiR) tekniği olarak adlandırılan yöntemde önceki teknolojilere göre çok daha düşük X-ışını ile HD görüntü kalitesinde BT görüntülerine ulaşmak mümkün olmaktadır.

KALP KRİZİ RİSK HESAPLAMA

kullanımı ve yaş gibi unsurlarında içerisine dahil edildikleri skorlama analizlari sonucunda ilk onyıl içerisindeki kalp krizi geçirme riskleri yüzdesel olarak ifade edilebilmektedir.

İLERİ UYGULAMALAR

Özellikle kemik yapılar içerisinde yol alan boyun veya beyin damarlarının gördüğü hasar ve darlıklar kemik yapılar olmaksızın değerlendirilebilmektedir.

Akciğer çekimlerinde ise nodüllerin takibi otomatik olarak sistemler tarafından gerçekleştirilmektedir.

Onkoloji vakalarında radyoterapi sonrası TM değişimlerini takip etme amaçlı ve inme vakalarının teşhisi için beyin ve karaciğer perfüzyon çekim ve analizleri yapılabilmektedir.

Sonuç olarak kalitatif değerlerin yanında kantitatif değerlerin yüksek doğrulukta elde edilebildiği ve teşhis sırasında bu sonuçlarında gözönünde bulundurulduğu BT tetkikleri hastanemiz radyoloji bölümünde gerçekleştirilebilmektedir.

Kalp damarlarını daraltan kireçlemelerin teşhisinin kontrast madde dahi kullanmadan BT tetkik ve analizi ile (SmartScore) yapılması saniyeler içerisinde gerçekleşmektedir. Hastaların diyabetik olma durumu, kan analizleri, sigara

196

Kasım-Aralık 2015.indd 196

17/12/16 12:35

Spektral Görüntüleme Yapabilen (256 Kesitli Dual Enerjili) Bilgisayarlı Tomografi 197

Kasım-Aralık 2015.indd 197

17/12/16 12:36

Sessiz 3.0 Tesla Sentetik MR SESSİZ MR ÇEKİMİ

Hasta çekim deneyimine damgasını vuran “SESSİZ MR” çocuk hastalar için atılan önemli bir adım olmaktadır. Özellikle çocuk hastalar için anestezi vermeden çekim yapmayı mümkün kılabilen bu teknoloji, dayandığı hızlı donanımsal tasarım ve yazılımlar sayesinde hastanın haraket etmesinden doğan görüntü bozukluklarını gidererek üstün imaj kalitesini de beraberinde getiriyor.

GENİŞ HASTA TÜNELİ

70 cm geniş tünel açıklığı, daha geniş hasta masası, daha ferah aydınlatma ve iç havalandırma sistemleri, daha hafif ve esnek yapıdaki yüzey koilleri ve tek çekimde birden fazla görüntüleme işlemini kısa sürede tamamlayabilen ileri yazılımlar...

İĞNESİZ UYGULAMALAR

Hasta dostu “İğnesiz Uygulamalar” konsepti kapsamında, hastaya kontrast madde (ilaç) enjeksiyonu yapılmaksızın MR anjiyografi yapılabilmesi, özellikle gebe, çocuk hastalarda ve böbrek yetmezliği sorunu yaşayan hastaların da görüntülenebilmesi için önemli bir alternatif oluşturuyor.

Omurga ve Merkezi Sinir Sistemi

Hasta dostu “İğnesiz Uygulamalar” konsepti kapsamında bulunan yeni nesil yazılımlar sayesinde tanı koymak için daha az biyopsi uygulamasına ihtiyaç duyuluyor.

198

Kasım-Aralık 2015.indd 198

17/12/16 12:36

Sessiz 3.0 Tesla Sentetik MR 199

Kasım-Aralık 2015.indd 199

17/12/16 12:36

Sessiz 3.0 Tesla Sentetik MR TEK ÇEKİM 6 KONTRAST Rutin beyin taramalarını çok daha kısa sürede ve çok daha hızlı gerçekleştirmek artık hastanemize kurulan Yeni nesil Sessiz 3.0 Tesla Sentetik MR ile mümkün.

Sentetik MR

Konvansiyonel

200

Kasım-Aralık 2015.indd 200

17/12/16 12:36

201

Kasım-Aralık 2015.indd 201

17/12/16 12:36

Sessiz 3.0 Tesla Sentetik MR HASTA KONFORUNU ÖN PLANA ÇIKARAN TASARIM

Hasta konforu düşünülerek tasarlanan yüzeyel koiller ve hasta masası sayesinde özellikle obez hastaların çekimleri artık çok daha konforlu... Bu tasarım sayesinde, tüm MR çekimleri hasta tüneli içerisine ister kafa önce ister ayak önce girecek şekilde gerçekleştirilebiliyor.

Karaciğer Yağlanması Tanısı

NEFES TUTMASIZ ÇEKİMLER

Yeni nesil yazılımlar sayesinde MR çekimi sırasında nefes tutmakta zorlanan hastaların, nefes tutmadan MR çekimlerinin yapılması artık mümkün.

YENİ NESİL YAZILIMLAR

İnme ve mikrokanama vakalarında, ileri nöroloji yazılımlarını üzerinde barındıran MR cihazımız ile erken teşhis hayat kurtarıyor.

Kalp Hastalıklarının Tanısı

Kıkırdak Hasarı Tanısı

Vücudunda Metal İmplant Bulunan Hastaların Çekimleri Yapılabiliyor.

202

Kasım-Aralık 2015.indd 202

17/12/16 12:36

Sessiz 3.0 Tesla Sentetik MR

203

Kasım-Aralık 2015.indd 203

17/12/16 12:36

Premium Seviye Renkli Doppler Ultrason Özel biyopsi probu ve yeni genişletilmiş E Serisi prob ailesiyle bir araya getirilen S-Agile mimarisi, abdominal, kas-iskelet, küçük organ, meme, vasküler, kadın hastalıkları ve doğum, kardiyoloji ve daha fazlasını içeren geniş bir klinik uygulama grubunda üstün görüntü kalitesi elde etmeye yardımcı olur.

Batın ve Yüzeyel Dokularda Renkli Doppler Ultrasonografi

204

Kasım-Aralık 2015.indd 204

17/12/16 12:36

Premium Seviye Renkli Doppler Ultrason 205

Kasım-Aralık 2015.indd 205

17/12/16 12:36

ÜNDZUIU; ÇUWJ FUDŞĞUMUZ T>ŞĞ İ$ YĞMRV UÖÜ$ ARDUZEUZNJR ANÜUÇUĞQNDKŞUZ UIŞZUÜĞNDKŞUZ IŞIĞUMZŞĞTZ Huığuiışj% S$H$W$

ZRİI G$ 17 Eşmışsçşğ 1878 Zşğmuw=% Sr=uwtl T)tzır Wumnçşuz Irüğuz T)tzır Mrdsrdbmtğıuz Hşığni T)tzır Srğuiştışuz I+=k$ Xu)uwtlşuz T)tzır İuğüri T)tzır İfuoşuz I+=k$ Krdğuhşuz T)tzır 1- Anüuçuğqndkrdzg nğnbşj lğuüğuj sr<njud ağuıuğumşl kt stmstm uğ,uk storı zndtğ ındnpzşğg uöuı hrır glluz mupuzer şd ,zzeşuz uwjşlndkrdz ıulnd auğmtz$ nğnzj uzndzzşğg aşıöaşıt hrır ağuıuğumndrz!

2- Nğnbşj .zeğşl suizudnğ zusumzşğnf

kt lğuüğnpzşğg htı= t auorz stmstm +ğrzum lğuürğ wuımujzşl qğruçuğ wuındm Arduzeuznjr nğçuznjr ndbueğndkşuzj!

3- Nğçuznjr suzv şd up<rm ıpuwnj $$$$ brzşl ıul!

4- Arduzeuznj stmstm uhumuç+kzşğ b r zşl ıul nd auğmg Anüuç uğqndkrdzi uzağucşbı euışlnf wuzqzuğuğşj İfuoşuz İuğüri T)tzırrz .nğarl ucuz mşğhnf öuznz= üzşlnd sr<njzşğg!

5 - An üu ç u ğqn dkr dz i z m u ış l n f k t Arduzeuznjr zşğ=rz çcrbm I+=k$ Üuçğrtl T) tzır Zuauhşışuz +ğ gzest< ürbşğ+krm t^ şd zmuışlnf kt zşğ=rz çcbmrz sbız<şzumuz szuwndz gllulnd auğmg uzağucşbı t ndöşj nğ uwi auğmg Üuçğrtl T)tzırz buğndzumt^ çuwj ışizşlnf kt Üuçğrtl T)tzırz buğndzum ustz ürbşğ vr mğzuğ

206

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 206

19.12.2016 12:32:49

ÜNDZUIU; ÇUWJ FUDŞĞUMUZ T>ŞĞ İ$ YĞMRV UÖÜ$ ARDUZEUZNJR ANÜUÇUĞQNDKŞUZ UIŞZUÜĞNDKŞUZ IŞIĞUMZŞĞTZ arduzeuznj uzjgzşl nğnbşj I+=k$ Srağuz T)tzır Çndloşuzg zşğ=rz çcrbm muğüşl^ nğ Anüuçuğqndkşuzi uxu<uğmndkşuz ausuquwz gzendzşj ustz +ğ şd ustz ürbşğ arduzeuznjr st< uzjgzşl rğ cusuzumg üızndu, şd huıuau, arduzezşğndz uwjşlşlnd şd euğsuzşlnd ausuğ! Rim I+=k$ Üuçğrtl T)tzır fuğndj şğmuğ cusuzumşuw hubı+zufuğndkşztz Anüuçuğqndkrdzi wuındm zusumud rğ ünandzumndkrdzg wuwızşj bznğaumul gllulnf sruzüusuwz znğu uzquzqrğ ,uxuwndkşuzj ausuğ şd .zeğşj nğ srzvşd usinduz fşğ<g ustz +ğ jşğşmzşğg şğkulnf arduzeuznjr znğgzırğ çcrbmrz u<umjr şd uwjşlşz arduzezşğg! Aşışduçuğ nğnbşj lğuüğuj sr<njud ul Üuçğrtl t)tzırr zmuısusç rğ üzuauıuz=g nd bznğaumulndkrdzg wuwızşl!

6- Anüuçuğqndkrdzi ışizşlnf kt işpuzudnğ Wumnçşuz t)tzır rdğ ünw=g vzvrz knbumnf sg uöüuwrz arduzeuznj eğu, t^ nğnbşj üğşl zusumud kt rğ ünw=g uxzt Uöüuwrz Arduzeuznjtz şd mus rğ muğnpndkşuz vuynf usit usri knbum sg wuımujzt çuğşmuszşğ!

7- İuzuiuğşuzj Sş,u$ Smğırv T) tzırz 30 +ğrzum Ynğq Auzeti Uöüuwrz Suışzueuğuzr zndrğu, gllulndz Anüuçuğqndkrdzi nğnbşj .zeğşl İğçuöuz Huığruğ=tz^ nğ wrbşul auzetir stm +ğrzumg Arduzeuznjr nğçuznjrz wuımuzuw!

Fşğ<

Uışzuehrğ IRÜĞUZ MRDSRDBMTĞIUZ

ZRİI K$ 28 Eşmışsçşğ 1878 Zşğmuw=% Sr=uwtl T)tzır Wumnçşuz Irüğuz T)tzır Mrdsrdbmtğıuz Wnfauzzti T)tzır Tiuşuz

I+=k$ T)tzır İuyuğvşuz Hşığni T)tzır Srğuiştışuz İuğüri T)tzır İfuoşuz I+=k$ Krdğuhşuz T)tzır Anüuçuğqndkrdzi Uöüuwrz Arduzeuznjr çuğdn= suıumuğuğndkşuz ausuğ aşışdşul muğşdnğ .zeğnj muğüueğndkrdzg uzağucşbı euışlnf^ nğnbşj öuznz= uğquzuüğşl şd rğ ustz zrdkşğndz sr ux sr öuznz= r zmuır uxzşlnf auğm şpu, muğüueğndkrdzzşğz uzjgzşl!

1- Mulndu,umuz fuğq=!

2- Arduzeuznjrz bğ<uhuır Rzorğlr=g!

3- Euıuhuğşlnj knbum= şd uznzj uzenğğuüğuj eğndkrdzg!

4- Huıihuğşlnj knbum= şd uznzj uzenğğuüğuj eğndkrdzg!

4- Suxuzr znğnündkrdzg şd bışsuğuzr huığuiındkrdzg muğüudnğşul şpuzumud!

5Uğqumşlr huıihuğşlnj uğqumndğezşğg!

6- Mıum Kuüdnğşuz Suzndtlr!

7- Çucuznğeuüğndkrdzg şd znğ auinwkzşğnd auiıuındkrdzg!

8- Gzeuğqumndkşusç =nzkğnlr eğndkşuz çnlnğ suıumuğuğumuz ordpşğndz st<!

9- Snsr ünğ,uıuz şd fuouxuıuz şd uxndındğr iuasuzg gzeuğqumşl!

10- Nğç up<muzj çuğdn= mujndkrdzg şd muzuznjr mujndkşuz fğuw+= suzğu. nwö =zzndkrdz!

11- Arduzeuznjr mulndu,nj nğnzj fğuw yşğuö şpu, gllulg iındüşlnf^ öuznz= auiıuı eğndkşuz st< ezşl!

12- Uhuğerdz mulndu,nj fuouxndsg şd uznzj ışp uğerdzuçşğ mulndu,nj üzndsg!

13- Arduzeuznjr çnlnğ mulndu,zşğg ndppumr arduzeuznjr fğuw üukr )şğuö gzşlnd ub.uırl 14-Ftor ıum üızndu, mulndu,zşğg^ nğnz= euır şzkuğmşlr şz^ uznzj muğüueğndkrdzzşğg wuzqzşl yuiıuçuzr!

15- Arduzeuznjrz ets üızndu, rzzindz şd arzüauöuğ muzündz üşızrz muğüueğndkrdzg!

207

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 207

19.12.2016 12:32:52

ÜNDZUIU; ÇUWJ FUDŞĞUMUZ T>ŞĞ İ$ YĞMRV UÖÜ$ ARDUZEUZNJR ANÜUÇUĞQNDKŞUZ UIŞZUÜĞNDKŞUZ IŞIĞUMZŞĞTZ

16- İndğç Wumnçuw fuzndj muğüueğndkrdzg!

17- Nğçuznjr muğüueğndkrdzg!

18- Uzuxumuznjr sg auğmg şd uznğ suzğusuizndkrdzg!

19- Uöüuwrz Arduzeuznjr fuü)rz zmuısusç ışpşmndkrdzzşğg Uöüuwrz Huıruğuğ=uğuzt şd ux inwz auğm şpu, ız+ğrzndkrdzg!

20- Arduzeuznjr zşğ=rz muznzuüğndkşuz sg auğjg! Anüuçuğqndkşuz fşğnwrbşul .zeğnw uxu<rzz uwz t^ nğ mulndu,umuz fuğq=g r zmuır uxzşlnf uznzj çuğdn=ndsg uzağucşbı euışj aşışduhti Çşğuwr şd Pulukrnw mnpsg üızndu, mulndu,zşğg$ wuzqzuğuğşj Mrdlhtzmşuz^ Wumnçşuz şd Tiuşuz t)tzırzşğndz! Şd şğmğnğez uwz t Arduzeuznjr bğ<umuw=g şpu, Rzorğlr=r .zerğg^ nğndz şğmnd ıuğşmuz auğrdğ

wrindzumuz +is$ fuğq=z ul uzfouğ szuju, trz^ wuzqzşj Srğuişışuz şd İfuoşuz t)tzırzşğndz huğız nd huıbuog r ünğ, ezşlnd ausuğ!

Rim şğmğnğe% Arduzeuznjr huıihuğşlnj knbum=$ uinzj muğüueğndkşuz ausuğ An üu ç u ğqn dkr dz i z u . hu ıih u ğ ş l n j muösndkrdzg r zmuır uxzşlnf şğş=r fşğu,şj uznzj erğ=g!

U- Nğçuznjr ubumşğı= Ç- ;şğ şd uzmşul huiıhuğşul= Ü- Arduzezşğ Uxu<rzrz ausuğ nğnbşj Anüuçuğqndkrdzi$ şğç uxu<uğmnp ıpuz nğç t r ,znpuj şd s+ıudnğ uöüumuz vndzr^ qğr gzendzrl nğçuznj^ rim kt sruwz s+ıudnğ uöüumuz ndzşzuw giı muğşldnwz usiuknbum sg wuımujndr$ uwl uznz= nğnz= auwğ mus suwğ 208

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 208

19.12.2016 12:32:57

ÜNDZUIU; ÇUWJ FUDŞĞUMUZ T>ŞĞ İ$ YĞMRV UÖÜ$ ARDUZEUZNJR ANÜUÇUĞQNDKŞUZ UIŞZUÜĞNDKŞUZ IŞIĞUMZŞĞTZ

ç- Uzqzumuz muğnpndkşuz ıtğ uzqşğg^ nğnz= vşz ndöşğ Uöüuwrz Arduzeuznjrz st< gllul! ü- Hubıhuz ndzşjnpzşğz^nğnzj hubıhuzzşğg vşz ndöşğ rdğşuzj hubıhuzşulg qğr .zusşl ıul!

ndzrz uzağucşbıuhti huğırz aşışdşul şğş= muğür çucuznğez ul knbumzşğtz srz giı muğşldnwz fouğşl$ 1- şğmnd =iuzznj kndpk 2- vnği =iuzznj kndpk 3- stmndmti auğrdğznj kndpk Şğmğnğe$ ,şğ şd uzmşul huıihuğşlnj ausuğ nğnbşj Anüuçuğqndkrdzi uzhubıhuz uzqşğg gzeauzğuhti qğr gzendzrl!

Rim uznz= nğnz= uzqzuhti muğnp şz mus hubıhuzzşğ ndzrz uwzhrirzşğtz usiuknbum uxzşl! Üulnf şğğnğerz^ Anüuçuğqndkrdzi nğnbşj arduzezşğg^ rzvhti zuşd wrsuğzşğz nd uhndbzşğg gzeauzğuhti qğr .zusşl Uöüuwrz Arduzeuznjrz st<$ rim çujuxrm ausuğşl uznz= nğnz=% u- Uxuzqrz işzşumr sg st< m'ndöşz euğsuzndrl!

Anüuçuğqndkrdzi fşğnwrbşul şpuzumud gzeauzndğ huiıhuğşlnj knbumzşğz iuasuzşlt şı=^ wrbşul huiıhuğşlnj gzendzşlndkşuz qşdg r zmuır uxzşlnf nğnbşj% uxu<rzg uxu<uğmşul ıpuz kt nğç r ,znpuj glluw şd kt nv kt r Huığruğ=uğuzt mus r Kupuwrz :nğağenw şd kt r suizudnğuj wuzqzuğuğndu, glluw uzağucşbı t ndzşzul huıui.uzuınd zş ğmuw ujndjr v sg^ aş ış duhti ıpndz mujndkşuz zmuısusç hubı+zumuz fmuwuürğ sg^ nğst şı= Uöüuwrz Arduzeuznjr Anüuçuğqndkrdzg auğm şpu, auindz =zzndkrdzzşğnf gzşlnf^ şkt =zzndkşuz uğerdz=g vausuhuıui. uzt hubı+zumuz fmuwuüğnwz vgzendzrl znwz ıpuw=^ rim şğç =zzndkşuz uğerdz=g ausuhuıui.uz üızndr zşğmuwujşul f m u w u üğ n w z ^ a u ğ m ş p u , u ğ ı+ z u ü r ğ g üğuişzşumtz üğndşlnf gzendzrl nğçuznj!

Uwehti gzendzrl zuşd ,şğ şd uzmşul huıihuğşul=$ rim wrsuğuj ausuğ r auğmrz çujuxndkrdz gzşl! Şğmğnğe$ arduzezşğt gzeauzğuhti rğşzj üızndu, kuptz stm stm fmuwumuzud gzendzrl auğm şpu, uğı+zuürğg üğuişzşumtz ığndşlnf^ rim uwzhrir= nğnz= arduzeuznjr s+ıumuzzşğg mg üızndrz^ znwzhti şd huıuaumuz arduzezşğg ndppumr arduzeuznj üuju, şz^ gzendzrl şd nğnzj ausuğ zşğ=rz ız+ğtzndkrdzg huğır ışpşmndkrdz ıulnf uğı+zuürğz iıuzul üğuişzşumtz!

Fşğ<

Uışzuehrğ IRÜĞUZ MRDSRDBMTĞIUZ

209

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 209

19.12.2016 12:33:01

AUSUWZ?UWRZ MŞUZ?

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 210

19.12.2016 12:33:07

AUSUWZ?UWRZ UZJNDEUĞQŞĞ 1 ANMIŞSÇŞĞ-30 ZNWŞSÇŞĞ Huığuiışj% S$H$W$

1 ANMIŞSÇŞĞ- İmrdıuğr Hupluğhubgr üşğşösuzuıuz st< auzeriudnğ huwsuzzşğnd ıum muıuğndşjud Hulşuz üşğeuiıuzr uzeuszşğndz fşğuznğnündu, brğrszşğnd çujndsg! Fşğuznğnündkrdzg muıuğndşjud Yuğröuauw şpçuwğzşğ% Ağuv şd Wumnç ?gğsgöşuzzşğnd çuğşğuğndkşusç şd ouğıuğuhşızşğnd .ndsçr sg +cuzeumndkşusç! Çujndsg uxrk auzeriujud nğ Hupluğhubgr üşğşösuzuıuz st< stmışpndrz hşıumuz ets=şğ^ ouğıuğuhşızşğ^ huısuçuzzşğ^ azuütızşğ nd auw ausuwz=tz muğü sg auiıuındkrdzzşğnd huıui.uzuındzşğ şd pşmufuğzşğ^ rzvhti% İ$ Yğmrv Uöü$ Arduzeuznjr Uışzuhşış Hşığni Brğrz+plnd^ Üuğumt+öşuzr :zusumulndkşuz Uışzuhşı% Irüğuz Mrdlstömrl şd ndğrbzşğ! Anz trz Huığruğ=umuz Gzeauzndğ Yn.uznğe Üşğb$ I$ Uğus Uğ=$ Uktbşuz^ Muknprmt Ausuwz=r Froumudnğ Uğar$ I$ Lşdnz Uğ=$ Öt=rşuz^ Sbumnwkr nd Öç+iubğ<ndkşuz Zu.uğuğndkşuz .nğağeumuz T+stğ Uğginw^ Fuüg)zşğnd Gzeauzndğ Iz+ğtz Uızuz Tğkts^ Rikuzhndlr Suwğ =upu=uhşı Üuırğ K+yhub^ Brblrr =upu=uhşı Auwğr Rzt+zrd^ Brblrr =upu=uhşır +üzumuz Fuöütz Huğgz^ Suwğ =upu=uhşındkşuz s+ı yn=ğusuizndkrdzzşğnd .nğağeumuz Zuıru Kubtl^ muxufuğndkşuz s+ı yn=ğusuizndkrdzzşğnd zşğmuwujndjrv Knğni Ulouz^ çuğşğuğzşğ% Ağuv şd Wumnç ?gğsgöşuzzşğ^ Zu. Anüşauzüiışuz wuındm hubı+znf sg nüşmnvndşjuz Hulşuz üşğeuiıuzr uzeuszşğg^ auzeriuhşındkşusç Uğus İğçuöuzr!

Wşınw imiud wuwıuüğr ünğ,ueğndkrdzg!

Auzerindkşuz .+izumz tğ {AuwOuğ´r uzeuszşğtz Tlsnz Auzvtğ!

Uxu<rz .+inpz tğ Öt=rşuz Üşğuhuw,ux^ nğ sş, üzuauıuz=nf uğıuwuwındşjud muıuğndu, ub.uıuz=r suirz!

Uwzndaşışd uğıuwuwındşjud T+stğ Uğginw nğ zbşj kt Hulşuz gzıuzr=g 18-19ğe euğşğndz ouğıuğuhşıumuz auğndiı sıuwpujndszşğnf anwumuh mnknpzşğ buaşjndju, t *isuzşuz muwiğndkşuz!

Suwğ ?upu=uhşı Üuırğ K+yhubz ul rğ muğürz wrbşjndj kt Hulşuz gzıuzr=r arzü işğndzezşğnd zşğmuwujndjrvzşğg muğşdnğ muxnwjzşğ aşprzumşlnf^ sş, uduze çşğu, şz şğmğrz! Uznz= Inlsuhuavtr huluıtz imişlnf muxndju, şz srzvşd Htwuörır ubıuğumg^ uhuğuz=zşğ^ sömrkzşğ^ şdlz! Hulşuzzşğtz rdğu=uzvrdğg ouğıuğuhşıumuz znğ ndppndkrdz sg^ znğ no sg ındu, t =upu=rz^ yuğni euxzulnf =upu=r ouğıuğuhşıumuz öuğüujsuz!

Wşınw .+işjud çuğşğuğ şpçuwğzşğtz Ağuv ?gğsgöşuz nğ wuwızşj kt rz= nd rğ şpçuwğg m'uhğrz rğşzj mşuz=r ustztz şğ<uzrm +ğg^ nğnfaşışd mg ışizşz sıuwpujndsr sg rğuünğ,ndsg şd uırmu anüşmuz sş, çudumuzndkrdz mg huıouxt rğşzj! {Sşz= uğrdzumjumuz nğşdt muh vşz= ndzşju, Hulşuz üşğeuiıuzr aşı^ çuwj srbı aruju, şz= uznzj mnpst muxndjndu, ouğıuğuhşıumuz ülnd. ünğ,njzşğnd fğuw´^ giud Ağuv ?gğsgöşuz! ?gğsgöşuz zuşd bznğaumulndkşuz .+i= ndppşj uwi fşğuznğnündkşuz u<umrj çnlnğ uzqşğndz şd huımuz suğsrzzşğndz!

Ux r üzuauıuz= rğşzj çuğşğuğndkşuz^ Huığruğ=uğuzr mnpst^ Uğus İğçuöuzr qşxusç {*ğazndkşuz Ürğ´ wuzqzndşjud ?gğsgöşuz şpçuwğzşğndz^ rim wndbuıu.ıumzşğ T+stğ Uğginwr^ Uğus İğçuöuzrz^ Üuırğ

211

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 211

19.12.2016 12:33:09

K+yhubrz şd fşğuznğnündkşuz suizumrj ouğıuhşızşğndz şd ouğıuğuütızşğndz!

Fşğ<rz .+inpz tğ Uğus İğçuöuz^ nğ bşbışj kt Kndğ=rnw huısndkşuz st< çnlnğ suğöşğt zşği auwşğg rğşzj sş, uduzez nd zşğeğndsg ndzşju, şz^ uznzjst stmg Hulşuz gzıuzr=z t! İğçuöuzg giud nğ şlnwk ndzşjnpzşğ bşbışjrz Hulşuzzşğnd mnpst muxndjndu, uhuğuz=zşğnd^ sömrkzşğnd^ ö+ğuznjzşğnd^ çupzr=zşğnd^ ubıuğumzşğnd^ huluızşğnd suirz!

Auzerindkşuz fşğ<udnğndkşuz çnlnğ zşğmuzşğg huınduirğndşjuz on. =nwktwlnf sg! \\\ Hulşuzzşğnd fşğuznğnündu, brğrszşğg usynyndu, şz anwumuh musuğr sg ıum^ nğ ndzr Hulşuzzşğnd mnpst muxndjndu, Htbrmkubr İ$ Uiındu,u,rz şmşpşjdnw .nğuzr zsuznpndkrdzg şd huığuiındu, t znğnündkşuz ,ğuüğr aşprzum Eudrk Uwzulgr sıuwpujndsnf! Rim ouğıuğuürıumuz ub.u ıuz=zşğnd fğuw aimu, t Zuöuğtk Hrzuklg! Znğnündkşuz ub.uıuz=zşğg muıuğndu, şz ustztz wşırz suzğusuizndkşusç nd sş, ç,u.zeğndkşusç!

Wndbuğquz-eusçuğuzr fşğuznğnündkşuz ,ğuürğg imiu, t 2013rz! Musuğg mg çupmuzuw şğş= sşkğ çuğqğndkşusç suğsuğşuw mınğzşğt şd uznzj fğuw öşışpndu, üsçtkudnğ ü+ırzşğt! Şızusuir st< öşışpndu, suğsuğşuw mınğzşğnd fğuw uğquzuüğndu, şz Hul şuz gzıu zr=r mnpst mu xn djn du, brzndkrdzzşğnd uzndzzşğg şd +isuzşuz kndpğu sg! Ünğ,u,ndu, suğsuğzşğg gzığndu, şz Suğsuğu mpörtz şd huığuiındu, şz U) rnz=uğuariuğr st<! Eusçuğuzr musuğumuh ü+ırz nd üsçtkg huığuiındu, şz Mthötr st<! Fşğ<rz fuwğmşuzrz eusçuğuzrz st< öşışpndşjud zuşd brğsu=uğ sg^ nğ ıuğrzşğ uxu< wuwızuçşğndu, tğ Htbrmkubr ousçnd brzndkşuz hşpndszşğnd gzkuj=rz nd r hua mg szuğ Üuğkulr st<! Üuğkulr st< çzumnp auw sg zbsuğu, tğ nğ brğsu=uğr fğuw üğndu, tğ Hulşuzzşğnd uzndzg^ wşınw st<ışp şmu, tğ nğ uwe brğsu=uğg Muğuhşı Hulşuzr brğsu=uğz tğ^ huısumuz uğct= ndztğ^ ndiır wuzqzndu, tğ azuürıumuz kuzüuğuz! Rb.uzndkrdzzşğnd uğı+zndkşusç uwe brğsu=uğz ul öşışpndşjud brğsu.ndsçr s+ı!

Uwi uxrknf wrbşjzşz= nğ Hulşuz üşğeuiıuzr mnpst 18 şd 19ğe euğşğndz muxndjndu, ouğıuğuhşıumuz ülnd. ünğ,njzşğtz şz Inlsuhuavtr huluıg^ Vgğupuz huluıg^ Htwltğhtwr huluıg^ Uırlt İndlkuz huluıg^ ?ultzıtğ uhuğuz=g^ *ğkuürdpr sömrkg^ Zndiğtkrt sömrkg^ Ktbfr=rwt sömrkg^ Xusr ö+ğuznjg^ Iufndkyubu ö+ğuznjg^ K+yauzt Uğuhuogluğ ö+ğuznjg^ Ku=irs K+yvndluğ

ö+ğuznjg^ İtlrsrwt ö+ğuznjg^ ?ndltlr ö+ğuznjg^ Htwuörır ubıuğumg^ Htw=+ör mubrr ünğ,uğuzg^ Hu=gğürdpr lukr ünğ,uğuzg^ Atğt=t ünğ,uğuzg^ Ötwkrzhndxzndr fux+er ünğ,uğuzg^ Ynpşğuznj-Usrğtr btz=şğg^ Suv=uwr örzuznjg^ şdlz!

1 ANMIŞSÇŞĞ- Anluzıuwr Auzmtl+ =upu=r ausşğüuiğuazşğtz stmndz% {Xuh+ktukgğ´r st< ausşğünf auzeti şmuz Rikuzhndluauw şğürv İrhrl nd Auwuiıuzşuz {Hrdkr)uwlı Yğnct=k´ .ndsçr uzeuszşğg! Ausşğüg muösumşğhndşjud Ulstlnwr Auwuiıuzşuwj Uxu=şlumuz şmşpşjdnw sbumndkuwrz mnsrıtr zu.uqşxzndkşusç! Ausşğür ausuğ (ğuziuwtz üuju, tğ zuşd Uxu<znğe Fuauz İğçuöuz!

Ausşğüg imiud .+izum ?ğriırzu İışyuzşuzr çujsuz .+i=nf! İrhrlr muğü sg şğüşğndz rğ wuındm suizumjndkrdzg çşğud zuşd {Öuğk+z=´ huğu.ndsçg!

2 ÐàÎîºØ´ºð - ³ùëÇÙÇ êáõñµ ÚáíÑ³Ý àëÏ»µ»ñ³Ý »Ï»Õ»óõáÛ Ù¿ç, ²ñÑdzå³ïÇõ î¿ñ È»õáÝ ²ñù. ¼¿ùÇ»³Ýª ìÇ׳ϳõáñ ÆëóÝåáõÉÇ »õ ÂáõñùÇáÛ Ã»ÙÇÝ, ÏÇñ³ÏÝûñ»³Û ëáõñµ ä³ï³ñ³·ÇÝ ÁÝóóùÇÝ, ̳Ûñ³·áÛÝ ì³ñ¹³å»ïÇ 212

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 212

19.12.2016 12:33:09

·³õ³½³Ý ßÝáñÑ»ó гÛñ ì³ñ¹³Ý ¶³½³Ý×»³ÝÇÝ, »õ ½ÇÝù ÑáíÇõ »õ ÅáÕáíñ¹³å»ï ϳñ·»ó ê© ÚáíÑ³Ý àëÏ»µ»ñ³Ý »Ï»Õ»óõáÛ Ñ³õ³ï³ó»³ÉÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ:

2 ANMIŞSÇŞĞ- Önduğkznj Ehğuj Euind 125ğe$^ Şğüvu.ndsçr 80ğe$^ Auğrdğ Suzmuzj Şğüvu.ndsçr 60ğe$ şğğşum ıuğşeuğqzşğndz uxrknf mğ+zumuz nd ub.uğarm auzerindkrdzzşğ ışpr ndzşjuz Mtırmyubuwr İ$ Wnfauzzti Şmşpşjdnw st< şd şmşpşjdnw anfuzrrz zşğ=şd!

Zşğmuzşğndz st< trz Önduğkznj Şğüvu.ndsçr uzjşulr 16 uzeuszşğg^ nğnz= uğıuiuasuzr öuzuöuz şğmrğzşğtz cu s u z u , t r z% ş m ş pş ju m u z ş d u b . u ğ a r m auzerindkrdzzşğndz suizumjşlnd ausuğ!

Mğ+zumuz uğuğnpndkrdzzşğndz auzeriu­ hşışj Mğ+zumuz Cnpnfr Uışzuhşı Üşğb$ I$ İuaum İ$ Şhim$ Subulşuz! İ$ Huıuğuüg suındjuzşj Üşğh$ I$ Kukndl ;$ Fğe$ Uzndbşuz! Zşğmuw tğ Şmşpşjdnw Anüşdnğ Anfrd Uğc$ I$ Öudtz ?azw$ Hvu=og!

Uxud+ışuz cusşğündkrdzzşğg muıuğndş­ juz Önduğkznj Ehğuj Euind uzeuszşğnd mnpst^ uxu<znğendkşusç wnçşlşuğ ehğuhşı Çğb$ Lşdnz İğm$ T+öçtshtr şd Çğb$ Irüğuz İğm$ Hti=riröşuzr! İ$ İşpuzrz ihuiuğmşjrz Çğb$ İuğmuduüzşğ şd ehrğzşğ! İ$ Huıuğuür şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğndşjuz Önduğkznj şğüvu.ndsçr mnpst^ Mnsrıuişuz çuösuquwz şpuzumnf^ pşmufuğndkşusç Ütnğü Vuplgvnd­ hnd=ondr şd şğüşanzuauğndkşusç Aşğsuz Ynğku=ulşuzr! ?uğnöşj İuaum İğçuöuz^ nğ şğu. ıuürındkşusç wrbuıumşj Önduğkznj Şğüvu. ndsçr arszuerğ wnçşlşuğ ehğuhşı şd fuğrv Npç$ Fuğeüti Üuçğrtlşuzg! İ$ Huıuğuür uduğırz Anüşauzüiışuz hubı+z muıuğndşjud Fuğeüti Üuçğrtlşuzr^ Euitz uzeuğq çuczndu, zu.uüua^ ehğuhşı^ şğucbıuhşı şd iuıuğnpzşğnd anüdnwz!

Uğuğnpndkşuz uduğırz^ Şmşpşjdnw wuğumrj iğuarz st< ışpr ndzşjud ub.uğarm auzerindkrdz^ auzeriuhşındkşusç İuaum İğçuöuzr! Rğ mnp=rz trz Kukndl Auwğ İndğçg^ Bznğa= şd Öudtz =uauzuw Auwğşğg^ Çğb$ Lşdnz İğm$ T+öçtsht^ Kupuwrz :nğandğer uışzuhşı Wuğndkrdz Buzlg^ Brblrr =upu=uhşır .nğağeuınd İrğuz İndğ=r! Çujsuz .+i=g uğıuiuzşj uışzuhşı Wuğndkrdz Buzlg! *ğnduz auzeriufuğz tğ Suğrus Iğustğşuz! Ünğ,ueğndşjud üşpuğndşiıumuz auğndiı wuwıuürğ! Şlnwk ndzşjud Ütnğü Vuplgvndhnd=ond^ nğ Önduğkznjr arz +ğşğtz wrbuıumzşğ kuğsujndj! Sşmzuçuzndşjuz çuzuiışp,ndkrdzzşğ şd şğüşğ!

Uhu qşxusç İuaum İğçuöuzr^ wndbuzndtğzşğ wuzqzndşjuz Çğb$ Lşdnz İğm$ T+öçtshtr^ Üşğh$ I$ Kukndl ;$ Fğe$ Uzndbşuzr^ Bznğa=^ Ö+ağuh^ Öudtz =uauzuzşğndz!

Wndbuzndtğzşğnd wuzqzndstz şı= rğşzj şğüşğnf şlnwkzşğ ndzşjuz şğüvndar Suğul Vuplgvndhnd=ond rğ nğednwz aşı^ İ$ Fuğeuzuzj şğüvu.ndsçr şğüşanzuauğndar Lrdir Üuaftor+plnd^ fuğrv Ütnğü Vuplgvndhnd=ond^ nğnzj şğüşanznf gzmşğumjşjud Lndiudnğrv şğüvu.ndsçr fuğrv Wumnç Susrmnzşuz!

Rğ öüujndszşğg uğıuwuwışj Uğcuzkrztz cusuzu, Çğb$ Ağuv İğm$ İndğtzşuz!

Rğ iğır .+i=nf auzeti şmud Önduğkznj E$ Eui şğüvu.ndsçr Iz+ğtz :nğandğer şd Muğüuerğ Wuzqzu.ndsçr Uışzuehrğ Muğ+ Um+bşuz! Ndzmzerğzşğndz ağusjndşjud Lni Uzotlgitz Önduğkznj Şğüvu.ndsçr fupşsr uzeus İrsnz Uogrluor ndpşğqg!

Anüb$ I$ Bznğa= Uçp$ I+zrmşuzr up+k=nf fşğ< üıud audu=nwkg!

4 ANMIŞSÇŞĞ- UĞUİ ağuıuğumvuındzg ağuhuğum auzşj Buauz Buazndğr zbuzudnğ {Zuauz<g uxuzj şğür´ fthg^ nğ uxu<rz uzüus gllulnf kğ=şğtzr mg kuğüsuzndr nd mg eğndr kğ=şğtz muğeujnpzşğnd ığusueğndkşuz ıum!

Uwi zbuzudnğ fthg auwşğtzt kğ=şğtzr kuğüsuzndu, t Suğul U=kn=su=şuzr nd Uğkndz Mthtzlr+plndr mnpst! Xnhtğ Ünykubz ul .sçuüğu, nd ağuıuğumndkşuz huığuiıu, t! Mnp=rz zmuğg qşdudnğndu, t Uğtı Mgogğr

213

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 213

19.12.2016 12:33:10

qşx=nf! Ürğ= smğındu, t {İtiirö ğrouk´ uzndznf!

5 ANMIŞSÇŞĞ- Fuüg)zşğtz huıui.uzuınd yn.fuğvuhşı Ftwir ?uwzu= rğ ziıufuwğrz st< gzendzşj yn=ğusuizndkrdzzşğnd zşğmuwujndjrv Inv$ I+=k$ Knğni Ulouzg^ wnwz fuüg)zşğnd u<umjndkşuz srndkşuz zu.uüua Uzknz Yuğröruznig^ İ$ Yğmrv Uöü$ Arduzeuznjr Anüuçuğqndkşuz Uışzuhşı Hşığni Brğrz+plndz^ ağşuw ausuwz=r zu.uüua Riau= Rhğu arsöu ıtag^ Htw+plndr u in ğr şmşpşjdnw uışzuhşı İuwrk İndirzg!

Auzerhsuz +ğumuğür ül.udnğ zrdkg ausuwz=uwrz gzığndkrdzzşğnd auğjz tğ! *ğumuğür çşğndşjuz zuşd fuğcuğuzzşğnd^ anüşdnğumuzzşğnd ,uxuwndkşuz auğjşğg^ yn=ğusuizndkrdzzşğndz fşğueuğqndu, mulndu,zşğnd işyumuzukndpkşğg <z<şlnd ausuğ çujndu, euışğg şd uwi çnlnğr bndğ< zşğmuzşğg ndzşjuz muğ,r=r yn.uzumndszşğ şd auğjnds-huıui.uzzşğ!

5 ANMIŞSÇŞĞ- Htw+plnd^ Wndzuiıuzr Uduü Ardhuıniuğuzr İrisuz+plnd Sşmuğ+ b=şp iğuazşğndz st< iuğ=ndşjud zu.mrz Rikuzhndluauw zşğmuwri usşğrmuçzum Ütnğü

H$ Wumnçşuzr mnpst üğr uxzndu, {Huısndkrdz Rikuzhndluauw Ndindszumuz Mşuz=r şd Mğkumuz auiıuındkrdzzşğnd´ ürğ=r bznğauzetig! Uwi ürğ=rz ağuıuğumndkrdzg rğumuzujud {Yuğni´ usiuüğr .sçuüğuhşı Suwıu İuğrir mnpst^ huğçşğukşğkr ağuıuğumndkşuz azüusşuw ıuğşeuğqrz q+zndu,! ;uz+kujsuz uwi qşxzuğmg huındşjrz% Üşğb$ I$ İuaum Şhim$ Subulşuz^ Kukndl Auwğ İndğç^ Wuğndkrdz Uçşpuw^ Üğrünğ =uauzuw^ Muknprmt Şmşpşjrtz Auwğ Wumnçni^ cnpnfğeuhşı% Fuğeuz ;$ Fuğeuhşı^ *ğkuürdpr Kupuwrz :nğandğer Uışzuhşı% Rimtzıtğ Buarzmt+ö^ Üuğumt+öşuzr Uışzuhşı% Irüğuz Mrdlstömrl^ çuğşğuğzşğ% Auwm Uiluzşuz^ Uğtı Şğmuzşuz^ Htbrmkubr =upu=uhşır :nğağeumuz% Zndğauz Yulu=+plnd^ Brblrr yn. =upu=uhşı% Fuöütz Huğgz^ =upu=uhşır +üzumuz İrğuz İndğ=r^ Wndzuiıuzr Rikuzhndlr Uduü Eşihuz Tfuzmtlni İt=tğri^ şğmğnğe eşihuz% Iuzuwr Fuirlu=r^ Wndzuj Huığruğ=uğuzr zşğmuwujndjrvg^ kndğ= sıudnğumuz *isuz ?t+=tğ^ Ndindjvuj Arszuğmr şd Srndkşuz uzeuszşğ^ ız+ğtzzşğ^ ndindjrvzşğ^ arszuerğzşğ^ {Yuğni´r ub.uıumrjzşğ şd çuösukrd auw nd uwluöür ardğşğ!

Ardğşğndz uzülşğtznf çuğr üuliışuz .+i= ndppşj% eşihuz Tfuzmtlni İt=tğri! Çujsuz .+i=g uğıuiuzşj {Yuğni´ huğçşğukşğkr :sçuüğuhşı% Suwıu İuğri^ nğ .+işjud rğşzj ünğ,ndztndkşuz suirz^ uhu giud nğ uwi ürğ=g ausuwzuürıuğuzr uğct=nf ürğ= sgz t^ nğ umueşsumuzzşğnd şd şğrıuiuğe hğhınpzşğnd ndindszuirğndkrdzzşğndz nğhti upçrdğ hrır ,uxuwt^ ndiır uzjşulg uhuüuwrz bupmuhnp uwi ürğ=g htı= t üızndr ustz ıuz üğueuğuzrz st<! Wşınw .+işjud ürğ=r .sçuürğ şd iğçuüğrv^ huğçşğukşğkri .sçuüğuhşı aşprzumr =nwğg^ Su=ğndar H$ Wumnçşuz^ nğ ışpşmndkrdzzşğ ındud ürğ=r çnfuzeumndkşuz suirz! Rğ .+i=şğg kğ=şğtznf zşğmuwujndşjuz {Yuğni´r ub.uıumrj Uwlrz Vufndbşuzr mnpst! Srzv +ıuğzşğnd ausuğ huiıuxr fğuw ınpuzjşjrz ürğ=tz zmuğzşğ^ uzülşğtz kuğüsuzndkrdzzşğnf! Ürğ=rz zu.uçuzg üğu, t {Suğsuğu´r .sçuüğuhşı% X$ Auııtoşuz^ rim sşmşzuig auzeriuju, t *ğkuürdpr Kupuwrz :nğandğeg^ uışzuhşındkşusç Rimtzıtğ Buarzmt+ör! Ürğ=g uğerdz= t aşprzumr 10 ıuğnduz aşışdnpumuz şd ihuxrv ub.uıuz=rz! Mg çupmuzuw 800 t<şğt! Zndrğndu, t rğşzj a+ğ Fuauz H$ Wumnçşuzr wrbuıumrz! ;uz+kujsuz uwi uğuğnpndkşztz şı=^ zşğmuzşğg ağudrğndşjuz =+=ktwlr işpuzzşğnd bndğ< çnlnğndşlnd şd auoşlr öğnwj ndzşzulnd 214

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 214

19.12.2016 12:33:10

rğuğnd aşı!

çujud {Uğşdsndı=tz ethr Uğşdşl= rs ıhudnğndkrdzzşğg´ .nğuüğnf jndjuauzeti sg^ nğ buğndzumndşjud srzvşd 22 Anmışsçşğ!

Jndjueğndkşuz eğndu, trz 40 zmuğzşğ!

6 ANMIŞSÇŞĞ-{Sr<uöüuwrz Auw Muzuzj Gzmşğumjndkrdz´g^ &URFU/ rğ arszuğmndkşuz 25usşumrz uxrknf ub.uğar öuzuöuz şğmrğzşğnd auw mrzşğg stmışpşj Usşğrmuwr st<! Uwi ıuğr nğhti {huındnw ardğ´^ Usşğrmu ağudrğndu, tğ Ot-At-Yttz Rikuzhndlr şğşiyn. uz İtlrzu Inpuz! Ausucnpnfg muwujud 30 İşhışsçşğ-2 Anmışsçşğ kndumuzzşğnd sr<şd Usşğrmuwr ?tshğro =upu=r Vuğli huzenmrz st<! Şx+ğşuw ausucnpnfr zriışğnd gzkuj=rz ub.uğar öuzuöuz şğmrğzşğtz ağudrğndu, auw mrzşğ .+işjuz rğşzj ynğquxndkrdzzşğnd^ zrdkşğnd bndğ< rğşzj auwşjumtışğnd suirz şd lnd,ndszşğ uxu<uğmşjrz öuzuöuz zrdkşğnd ausuğ! *ğumuğür çşğndşjud {mrzg şd uxu<znğendkrdzg´ zrdkg! İtlrzu Inpuz öşmndjnds sg zşğmuwujndj {?upu=umuz nd gzmşğuwrz mşuz=r st< mrzg% nğhti uxu<znğe´ ktsuwr bndğ<!

Ausucnpnfr uduğırz muösumşğhndşjud zuşd muluwr oubmşğnwk sg şd sğjuzumuçub. ndkrdz! Sğjuzumuçub.ndkşuz gzkuj=rz^ Srndkşuz 25usşumr muğüuerğ wuzqzu.ndsçr uışzuhşındar İrlfu :uvrmşuzr qşxusç İtlrzu Inpuzrz wuzqzndşjud {URFU´r {hşındkşuz şd gzmşğuwrz ,uxuwndkrdzzşğnd pşmufuğndkşuz sğjuzum´g!

6 ANMIŞSÇŞĞ- { Itğrzlr=ltğ´ jndju­ iğuarz st< zmuğvndar Fşğcrz Buhog

8 ANMIŞSÇŞĞ- Kuğüsuzvuj ı+zrz zndrğndu, auzerindkrdzzşğ ışpr ndzşjuz *ğkuürdpr İ$ Uiındu,u,rz şmşpşjdnw st<!

Kuğüsuzvuj fuğeuhşızşğndz zndrğndu, ı+zr uxrknf suındjndşjud auzeriudnğ İ$ Huıuğuü^ qşxusç şmşpşjdnw =uğnörv% Anüb$ I$ Supu=ru Uçp$ Hti=riröşuzr! Zşğmuw trz zuşd şmşpşjdnw anüşdnğ anfrd% Uğc$ I$ Öu=uğ ?azw$ Ü+yuğşuz^ nd Uğc$ I$ I$ İuğüri U$ ?azw$ Ündwndsoşuz şd Wndirm ?azw$ Atğmtlşuz! Euindz st< muzüzu, mğ+zumuz uğuğnpndkrdzzşğndz mg aşışdtrz Kupuwrz :nğandğer uzeuszşğ% ül.udnğndkşusç Uışzuhşı Ri=tzıtğ Buarzmt+ör^ Kuğüsuzvuj fuğcuğuzr arszuerğ şd uöüuwrz çuğşğuğ Auwm Uiluzşuz^ ız+ğtz Uğui Itlrot^ ndindjrvzşğ^ ubumşğızşğ nd auduıujşulzşğ! Şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğndşjuz Kuğüsuzvuj Ehğuj Euind uzeuszşğndz mnpst^ uxu<znğendkşusç Xnhtğ Inpuzuwr!

Itğndzumuz up+k=tz uxu< =uğnöşj Supu=ru Auwğ İndğçg^ nğnd fşğ<udnğndkşuz uz bznğaumulumuz nd şğu.ıuürıumuz .+i=şğ ndppşj Kuğüsuzvuj fuğcuğuzr arszuerğ Auwm Uiluzşuzrz^ nğ wrindz ıuğrzşğt r fşğ mg ,uxuwt r zhuiı Kuğüsuzvuj fuğcuğuzr! İ$ Huıuğuür uduğırz^ Anüşauzüiışuz wuındm hubı+znf nüşmnvndşjuz Kuğüsuzvuj fuğcuğuzr auzündjşul çuğşğuğzşğg^ arszuerğzşğg ız+ğtzzşğz nd ndindjrvzşğg!

9 ANMIŞSÇŞĞ- Suıup+ğazndkrdzg nd İrğnw İşpuz iuğ=ndşjud Htöoşuz Suwğ fuğcuğuzr r zhuiı! Uwi uxrknf Uknxuzriı Suwğ şmşpşjdnw st< uğuğnpndkrdzzşğndz zu.uüuaşj Huığruğ=umuz Gzeauzndğ Yn.uznğe Üşğb$ I$ Uğus Uğ=$ Uktbşuz nğ .+işjud zuşd +ğnduz =uğnög! İ$ Huıuğuüg suınwj Uğc$ I$ Uzeğtui ?azw$ Wumnçşuz^ rim şğüşjnpndkrdzzşğg

215

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 215

19.12.2016 12:33:11

muıuğndşjuz Ünpkuz Ehğuj Eui şğüvu. ndsçr uzeuszşğndz mnpst^ uxu<znğendkşusç fuğrv Wnfity Ündwndsoşuzr nd şğüşanzr gzmşğumjndkşusç Muğhri Üglgoşuzr! {Auwğ Sşğ´tz uxu< =uğnöşj Uğus İğçuöuz^ rim uduğırz muıuğndşjud suıupr +ğazndkrdz!

Mğ+zumuz uğuğnpndkrdzzşğtz şı= {Htöoşuz Usrğu´ iğuarz st< İrğnw İşpuz iuğ=ndşjud! Ünğ,ueğndşjud üşpuğndşiıumuz wuwıuürğ! *ğnduz auzeriufuğz tğ fuğcuğuzr ndindjvndar Lşxzu Şupşuöuz! Şlnwk ndzşjud Uışzuhşı Ağuze Snimn)şuz^ nğ ağuhuğumud bznğaumulndkrdz wuwızşj İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr Anüuçuğqndkşuz% ül.udnğndkşusç Uışzuhşı Hşığni Brğrz+plndr^ *ğkuürdpr İ$ Uiındu,u,rz şmşpşjdnw Kupuwrz :nğandğerz% ül.udnğndkşusç Uışzuhşı Ri=tzıtğ Buarzmt+ör^ zuşd Üuğumt+öşuz Iuz :zusumulndkşuz% ül.udnğndkşusç Uışzuhşı Irüğuz Mrdlstömrlrz^ nğnz= sş,uündsuğ zndrğuındndkşusç u<umju, trz rğşzj! Şlnwk ndzşjud znğ zbuzumndu, Iz+ğtzndar Kulrz Zuwrğ^ nğ ışpşmndkrdzzşğ ındud ndindjrvzşğnd şd ubumşğızşğnd^ zuşd ehğnjumuz ünğ,ndztndkrdzzşğnd şd znğuğuğumuz ub.uındkrdzzşğnd suirz!

Kupuwrz :nğandğer hrdıotz knduwrz ındşulzşğnf zşğmuwujndj Uışzuehrğ Sndğuı Brğrz!

Kupuwrz :nğandğer uzndznf şd Uğus İğçuöuzr qşxusç uğ,ukşuw wndbuhzum sg wuzqzndşjud zu.mrz Iz+ğtzndar Irmrz Şpriuçtk Vukuzuiluzr nğ uwi ıuğşbğ<uzrz auzüiışuz mnvndu, tğ ıuğr=r huıouxnf! Şlnwkzşğtz şı= ünğ,ueğndkşuz eğndşjud üşpuğndşiıumuz wuwıuürğ!

Audu=nwkr andim çuz=g uğıuiuzşj Uğus İğçuöuz!

9 ANMIŞSÇŞĞ- Ündsüuçndr Uknxuzriı Suwğ Şmşpşjdnw st< suanduz =uxuindz=r lğsuz uxkrd Anüşauzüiışuz wuındm hubı+znf nüşmnvndşjud Üuğumt+öşuz Iuz :zusumulndkşuz Uışzuhşı Irüğuz Mrdlstömrlr mnpumrjg% Npç$ Zuıru

Mrdlstömrl^ örz=g irğnp nd wuğünp gzıuzşmuz sşğqudnğzşğnd^ auğuöuızşğnd nd çuğşmuszşğnd an, çuösndkşuz sg zşğmuwndkşuz! Şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğndşjuz (tğrürdpr İ$ Fuğeuzuzj Şğüvu.ndsçrz mnpst! İ$ Huıuğuür uduğırz^ Brblrr üşğşösuzuıuz st<^ npçujşulr brğsrz fğuw muıuğndşjud wuındm uğuğnpndkrdz^ qşxusç Uğc$ I$ Brğfuz ?azw$ Srdğöşuzr!

13 ANMIŞSÇŞĞ- İ$ Y$ Arduzeuznjr Hrlt= audu=uiğuarz st< Anüuçuğqndkşuz Uışzuhşı Hşığni Brğrz+plndr zu.uüuandkşuz zşğ=şd muwujud FUIRY-r uğıumuğü zriıg^ nğndz ağudrğndu, trz ausuwz=uwrz suğsrzzşğg şd susndlg! Uwi uzüusnduz uğıumuğü cnpnfg +ğumuğür fğuw ndztğ uwz auzerhndsg önğ 5 Anmışsçşğrz yn=ğusuizndkrdzzşğnd zşğmuwujndjrvzşğg Uzüuğuwr st< ndzşju, trz Yn. Fuğvuhşı^ fuüg)zşğt huıui. uzuınd Ftwir Üuwzu=r aşı!

Uwi suirz çujuığndkrdzzşğ ındud I=k$ Knğni Ulouz^ nğ erışl ındud nğ Auzğuhşındkşuz Zu.uüuag ağuauzüu, t nğhtiör cus uxu< muğüueğndrz yn=ğusuizndkrdzzşğnd ndzşju, .zerğzşğg!

Sruwz kt uinğ ausuğ zu. huwsuz t nğ yn=ğusuizndkrdzzşğg rğşzj bğ<uzumrz st<tz sruquwzndkşusç huığuiışz rğşzj muznzuüğndkrdzg^ uınğ ausuğ ul lnd,şz rğşzj sr<şd ndzşju, ıuğumuğ,ndkrdzzşğg!

216

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 216

19.12.2016 12:33:12

Şkt ausuwz=zşğg lnd,şz rğşzj zşğ=rz auğjşğg şd wiıumujzşz rğşzj huauz<zşğg^ Uzüuğuwr rb.uzndkrdzzşğg huığuiı şz fşğ<zumuz qşd sg ıulnd ihuindu,zşğndz! Rzvhti wuwızr t^ sşğ ausuwz=g uwi ndppndkşusç ndzr şğmnd auğjşğ^ h u ığru ğ=u mu z gzığ n dkr dz n d ausuwz=uwrz suğsrzzşğnd gzığndkrdz!

Knğni Ulouzr suzğusuiz çujuığnd­ krdzzşğtz şı= .+i= uxud Hşığni Brğrz+plnd^ nğ auiıuışj kt muxufuğndkrdzg rimuhti mnpszumrj t nğ lnd,t ausuwz=zşğnd ecnduğndkrdzzşğg! Muxufuğndkrdzg ouzvju, t FUIRY-g nd m'umzmult nğ uwi bğ<uzumrz st< sşğ ausuwz=g lnd,t rğ ıuğumuğ,ndkrdzzşğg nd sruizumuz muznzuüğndkrdz sg zşğmuwujzt!

Cnpnfr gzkuj=rz .+indşjud zuşd sşğ fuğcuğuzzşğnd hrdıotzşğndz nd suıupzşğnd gzkuj=rz audu=ndu, zndrğuındndkrdzzşğnd muhumjndkşusç! Uwi zrdkrz st< ul Brğrz+plnd ndztğ wnxşışindkrdzzşğ^ wrbşjndj ızışiumuz ıuüzuhg nğ uwi bğ<uzrz uxmuw t şğmğrz st<^ ünğ,şğg lud vşz gzkuzuğ^ uwi ışiumtınf sıuanü şz= fuğcuğuzzşğnd hrdıotzşğndz suirz^ giud uz! Cnpnfg buğndzumndşjud öuzuöuzzşğnd mnpst rğşzj .zerğzşğnd suirz muıuğndu, şlnwkzşğnf!

15 ANMIŞSÇŞĞ- *ğkuürdpr Kupuwrz :nğandğer zu.uqşxzndkşusç şd yuxudnğ auzerindkşusç ı+zndşjud uöüuwrz çuğşğuğ^ *ğkuürdpr Kuğüsuzvuj Fuğcuğuzr udşlr =uz wrindz ıuğnduz arszueğr zşğmuwujndjrv% Auwm Uiluzşuzr uöüuwrz ünğ,ndztndkşuz wrizusşumg!

Muösumşğhrvzşğg zu.gzığu, trz uwi wnçşlşuzg ı+zşl ,nfuwrz hınwır qşdnf^ uınğ ausuğ ul gzığu, trz ?rdvrd= Yğtzi zudg^ nğ rğ çuj nd ünj şğmnd ıuğu,ndkrdzzşğnf gzendzşj ausuwz=uwrz çnlnğ bğ<uzumzşğt ağudrğndu, uöüuwrzzşğ! Ağudrğşulzşğg^ Uxzufndıürdpr zudusuınwjg mg ersudnğndtrz *ğkuürdpr kupumuzzşğndz nd Auwm Uiluzşuzr

mnpst! Zudndz fşğzuwuğmr çuj+kşuw suirz st< iuğ=ndu, tğ buı on. =+=ktwl sg!

Cusg 20$30rz ağudrğşulzşğg audu=ndşjuz yum iğuarz st< nd oubg imiud! Huındnw işpuzrz fğuw trz Huığruğ=umuz Gzeauzndğ Yn.uznğe Üşğbz$ I$ Uğus Uğ=$ Uktbşuz^ Üşğbz$ I$ İuaum Şhim$ Subulşuz^ nğnzj işpuzumrj trz Itğ şd Irmrz Auwm Uiluzşuz^ Itğ şd Irmrz Ütnğü İuzkulnd^ Itğ şd Irmrz Hşığni Brğrz+plnd^ Itğ şd Irmrz Xnhtğ Auııtoşuz! İuğ=ndşjud buı on. gzkğr= sg^ nğnd gzkuj=rz znduüu. ndsç sg auoşlr şğucbındkrdz mg iuğ=tğ!

Oubr gzkuj=rz muğeujndşjuz ndpşğqzşğ!

Auwşğtznf iğır .+i= çşğud Kuğüsuzvuj Fuğcuğuzr şğmuğusşuw zu.mrz ız+ğtzndar Suğr Zulog! Şlnwk ndzşjud zuşd ehğnjrz znğgzırğ şğrıuiuğe ız+ğtzg Uğui Itlrot! Uhu .+i= uxud zuşd Arduzeuznjr Anüuçuğqndkşuz Uışzuhşı Hşığni Brğrz+plnd nğ wrbşjndj kt sşğ Ükndkşuz Wuğmtz zşği rzvhrir çuğşğuğndkrdz gğu, t Auwm Uiluzşuzg^ rğ mnp=rz ndzşzulnf zuşd Ütnğü İuzkulndz!

Brğrz+plnd şdi şğu.ıuürındkşuz ındğ= fouğşj auzeth uznğ nğndz uzndznf uwi+ğ mnvndu, t Arduzeuznjr .ıujşul euğsuzndsr uğerumuz çucrzg! Ürbşğnduz gzkuj=rz wuımuzbumuz ndpşğqzşğ uğıuiuzşjrz zu. *ğkuürdpr Kupuwrz :nğandğer Uışzuhşı Ri=tzıtğ Buarzmt+ö^ uhu wnçşlşuğ Auwm Uiluzşuz!

Ri=tzıtğ Buarzmt+ö zu. wrbşjndj nğ Kuğüsuzvuj Fuğcuğuzg 231 ıuğnduz huısumuz mupzr sgz t! Şğu.ıuürındkşusç wrbşj ehğnjrz arz fuğrvzşğg! Giud nğ Auwm Uiluzşuz 15 ıuğr ,uxuwşj fuğcuğuzrz nğhti Arszueğr +üzumuz^ 50 ıuğr ul ,uxuwşj nğhti arszuerğ! Uz .+işjud zuşd rğşzj uhuüuw ,ğuürğzşğnd suirz!

Rim Auwm Uiluzşuz ndzşjud şğmuğubndzv şlnwk^ mşğhnf sg zşğmuzşğg rğşz aşı sruirz hıgıjzşlnf rğ mşuz=r rğuünğ,ndszşğnd ,rğtz zşği! Uz huısşj kt rzvhti iıuzqzu, tğ Arszuerğr hubı+zg zu.nğe Arszuerğ Ütnğü Iuwşuztz fşğ<^ suzğusuiz ışpşmndkrdzzşğnf wrbşjndj kt rzvhrir ecnduğndkrdzzşğnf t nğ wu<npşjud Kuğüsuzvujr st< çuzul suzmuhuğıtö^ nğhtiör ubumşğızşğnd krdg çuösuzuw! Giud nğ srbı huırd öüuj rğ mşuz=rz 66 ıuğrzşğg Kuğüsuzvuj Fuğcuğuzrz zndrğşlnf^ bznğaumulndkrdz wuwızşj uwi ürbşğ örz=g huındnpzşğndz şd *ğkuürdpr Kupuwrz :nğandğerz!

Andim Çuz=g uğıuiuzşj Uğus İğçuöuztz!

Uhu Auwm Uiluzşuz çşs ağudrğndşjud nd iıujud öuzuöuz zndtğzşğ! Ustztz fşğ< Ütnğü İuzkulnd şd Auwm Uiluzşuz sruizuçuğ mığşjrz ıuğşeuğqr muğmuzeumg! Wşınw

217

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 217

19.12.2016 12:33:12

huğuzjrm auoşlr şğucbındkrdz iuğ=ndşjud srzvşd mti ürbşğ!

20 ANMIŞSÇŞĞ- İusukrnw Uzuğuı Wpndkrdz fuğcuğuzr T$ şd G$ euiuğuzr ubumşğızşğg^ aimnpndkşusç auwşğtzr ndindjvndar Zşıu Huğiusşuzr nd şğucbındkşuz ndindjrv Uğkrdğ Hupıuiuğşuzr^ uwjşlşjrz Mnsrıui fuğeuhşır wndbuğquz^ nğ mg üızndr Huığruğ=uğuzr huğıtörz st<!

Uwjşlndkşuz gzkuj=rz ndindjrv Uğkrdğ Hupıuiuğşuz ubumşğızşğndz gzeuğqum ışpşmndkrdzzşğ yn.uzjşj Mnsrıui Fuğeuhşır mşuz=rz nd ünğ,şğndz suirz!

Ubumşğızşğg wndbuğquzrz ux<şd Mnsrıuir ş ğ ü ş ğ g ş ğ ü ş j r z n d w u ğ ü u z =r ı n d ğ = suındjuzşjrz uzsua şğüuauzrz!

30 ANMIŞSÇŞĞ- Rğ suamuzujndz mz=şj İ$ Yğmrv Uöü$ Arduzeuznjr >puwrz Arduzendkşuzj şğmuğusşuw çcrbm I+=k$ Hşığni Krdğuhr=!

Hşığni Krdğuhr= ,zu, tğ 1938rz Rikuzhndlr st< nd gzeüğmşlnf çcbmumuz uihuğtög^ euğqu, tğ <puwrz arduzendkrdzzşğnd aşprzumudnğ suizuütı sg^ nğ uwi suğöt zşği şğmuğ ıuğrzşğ ,uxuwndkrdz çşğud auzğndkşuz!

2 ZNWŞSÇŞĞ- Zu.mrz Rikuzhndluauw^ zşğmuwri Bndtıuçzum zmuğvndar Ktlsu Tstz &Tsrzşuz/ Bndtır st< auwmumuz eşihuzuındztz zşği çujud jndjuauzeti sg% {{Sşğ cusuzumzşğg´ muğüu.+ir zşğ=şd!

Jndjuauzetig iuğ=ndşjud eşihuz Uğıum Uhrınzşuzr aşı ausuünğ,umjndkşusç!

Jndjuauzetig sş, gzendzşlndkrdz üıud

nd şğş= +ğ buğndzum 28-30 Anmışsçşğrz^ udşlr =uz 200 uğndşiıuitğzşğ mğjuz erışl zşğmuwujndu, ub.uıuz=zşğg!

3 Üàںشºð- ä³ùÁñ·ÇõÕÇ Øß³ÏáÛÃÇ Ò»éݳñÏÝ»ñáõ Ú³ÝÓÝ³Ë áõÙµÇ Ý³ Ë³Ó»é­ Ýáõû³Ùµ î³ï»³Ý ì³ñųñ³ÝÇ îÇ·ñ³Ý ÎÇõÉÙ¿½ÏÇÉ Ñ³Ý¹Çë³ëñ³ÑÇÝ Ù¿ç ë³ñùáõ»ó³õ ѳٻñ· ÙÁ: Ú³ÝÓݳËáõÙµÇÝ Ýå³ï³ÏÝ ¿ ѳٳÛÝùÇÝ Ý»ñϳ۳óÝ»É, Ëñ³Ëáõë»É áõ ëñï³åݹ»É µáÉáñ ³ÛÝ »ñÇï³ë³ñ¹Ý»ñÁ, áñáÝù ·»Õ³ñáõ»ëï³Ï³Ý Ù³ñ½¿ Ý»ñë ÏÁ ·áñÍ»Ý áõ å³ïÇõ ÏÁ µ»ñ»Ý Ù»ñ ÅáÕáíáõñ¹ÇÝ: гٻñ·Á ϳ۳ó³õ Ý³Ë Ï¿ëûñ¿ »ïù, í³ñųñ³ÝÇ ³ß³Ï»ñïÝ»ñáõ ѳٳñ: ¶Çß»ñáõ³Ý »ÉáÛÃÇÝ Ý»ñÏ³Û ·ïÝáõ»ó³Ý ä³ùÁñ·ÇõÕÇ ºÏ»Õ»óõáÛ Ñá·»õáñ ÑáíÇõ îñ¹³ï øÑÝÛ. àõ½áõÝ»³Ý áõ ºñ¿óÏÇÝÁ, ä³ùÁñ·ÇõÕÇ Â³Õ³ÛÇÝ ÊáñÑñ¹áÛ ²ï»Ý³å»ï Ø¿ëáõï ¾û½ï¿ÙÇñ, î³ï»³Ý ì³ñųñ³ÝÇ ÐÇÙݳ¹Çñ ²ñë¿Ý ²ñßÁù, ì³ñųñ³ÝÇ îÝûñ¿ÝáõÑÇ ²ÉÇë ä³Ûñ³Ù, áõëáõóÇãÝ»ñ, ÍÝáÕÝ»ñ, óջóÇÝ»ñ áõ »ñ³Åßï³ë¿ñÝ»ñ: Ú³ Ý á õÝ Ú³ Ý Ó Ý ³ Ë á õÙ µ Ç ª Ñ ³ Ù » ñ ·Ç Ý µ ³ ­ óáõ­ ÙÁ ϳï³ñ»ó úñ. лñÙÇÝ¿ ä¿ÝÉÇûÕÉáõ ѳݹÇë³ï»ëÝ»ñáõÝ Í³ÝûóóÝ»Éáí ËáõÙµÇ ³Ý¹³ÙÝ»ñÁ áñáÝù ÏÁ µ³ÕϳݳÛÇÝ í»ó Ñá·Ç¿ª. ²ñÇ Ð»ñÏ¿É, ê³ñû àõëó, èáõµ¿Ý Ø»ÉùÇë¿ÃûÕÉáõ, 218

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 218

19.12.2016 12:33:14

³ÛÇë ºÁÉïÁ½×Á, ÆÉù¿Ù ä³Éë¿ã¿Ý áõ ȳñ³ ܳñÇÝ: ÊáõÙµÁ ѳݹ¿ë »Ï³õ µÍ³Ëݹñûñ¿Ý å³ïñ³ëïáõ³Í ѳۻñ¿Ý »ñ·³ó³ÝÏáí ÙÁ: ºñ³ÅÇßïÝ»ñÁ Ý»ñϳݻñáõÝ Ññ³ÙóáõóÇÝ Çñ»Ýó áõñáÛÝ »ñ·»ñÝ áõ ÇÝùݳïÇå ϳï³ñáõÙÝ»ñÁ áñáÝó Ù¿ç áõß³·ñ³õ ¿ñ ³ÝÙ³Ñ µ³Ý³ëï»ÕÍ ¸³ÝÇ¿É ì³ñáõųÝÇ §²é³çÇÝ Ø»ÕùÁ¦ µ³Ý³ëï»ÕÍáõû³Ý µ³é»ñáõÝ ÑÇÙ³Ý íñ³Û ÛûñÇÝáõ³Í »ñ·Á:

3 ZNWŞSÇŞĞ-Ausçududnğ Rikuzhndluauw lndiuzmuğrv Uzr Vtlr= Uğşdşuz rğ ünğ,şğnf suizumjndkrdz çşğud 3-6 Znwşsçşğ kndumuzzşğndz Lrdk)rd Ügğıuğ Jndjuiğuarz st< Rikuzhndlr Sr<uöüuwrz Uğndşiır Yuxuı+zrz! Uğndşiıuürındarz uwi yuxuı+zrz suizumjşjud sşğ =upu=r ustztz muğşdnğ jndjuiğuazşğtz {Mulşğr Zşd´r uzndznf!

Uzr Vtlr= Uğşdşuz yuxuı+zr gzkuj=rz uğndşiıuitğzşğndz zşğmuwujndj fşğ<rz bğ<uzrz rğ iışp,uünğ,u, znğ ünğ,şğg^ önği smğıu, tğ {{Znğu,rz´ uzndznf!

3 ZNWŞSÇŞĞ- Uğsudşzr Srğ+plndr aşprzumu, {Hnliuauwşğ´ ürğ=r bznğauzetig muıuğndşjud Tiuşuz İuzndj Srndkşuz

iğuarz st<! Uwi auzerindkrdzg uxrk euğqud nğhtiör muıuğndr zuşd şğş= Hnliuauw aşprzumzşğnd% Fuğe Brmuaşğr^ Uğus Üushndğşuzr nd X$ Auııtoşuzr b=uzbuzr ındvndkrdzg! B=uzbuzzşğg çşğndu, trz qşxusç Auwuiıuztz umueşsrmni Ubnı Sşl=nzşuzr^ nğ wuımuhti Rikuzhndl ağudrğndu, tğ ürğ=r bznğauzetir ausuğ! B=uzbuzzşğg rğşzj ıtğşğndz wuzqzndşjuz Auwuiıuzr İşd ;nfşuz Izışiumuz Ausuquwzndkşuz szuwndz zşğmuwujndjrv H$ Uğitz Uduüşuzr qşxusç!

Auzetirz zşğmuw trz Mğ+zumuz Cnpnfr Uışzuhşı Üşğbz$ I$ İuaum Şhim$ Subulşuz^ Anüb$ I$ Kukndl ;$ Fğe$ Uzndbşuz^ Anüb$ I$ Wuğndkrdz Uçşpuw Iusuışuz^ Üğrünğ U$ ?azw$ Iusuışuz^ Muknprt ausuwz=tz Auwğ Fuğeuz ;$ fğe$ Üuöuzoşuz^ şd uwl anüşdnğumuzzşğ^ zuşd Brblrr yn.=upu=uhşı Fuöütz Huğgz!

Auzetirz çujndsg gğud Tiuşuz İuzndj Srndkşuz uışzuhşı Suğrus Iğustğşuz nğ wrbşjndj nğ qşxzuğmg zndrğndu, t Srndkşuz ş+kuzuindzusşumrz şd mg muıuğndr ünğ,umjndkşusç Tiuşuz Fuğcuğuzr Iz+ğtzndkşuz nd İuzndj Srndkşuz!

Uhu uz muğeuj zu. Uğsudşzr Srğ+plndr^ uhu umueşsrmni Ubnı Sşl=nzşuzr mşziuüğndkrdzg! Uwzndaşışd .+işlnd ağudrğndşjud +ğnduz şğmnd çuzu.+izşğtz uxu<rzg^ Ubnı Sşl=nzşuzg!

Sşl=nzşuz umueşsumuz sumuğeumnf fşğlnd,nds sg gğud Uğsudşzrrz ürğ=rz suirz! Çujuığşj kt ürğ=rz aşprzumg rzvhrir hğhındszşğ gğu, tğ şğşduzşuz upçrdğzşğnd st<! Uhu üzuauışj Hnliuauwndkşuz uzjşulg^ erışl ıulnf nğ Hnliuauwşğnd huısndkrdzg sruwz Hnliuauwndkşuz huısndkrdzg vt^ uwl muhndu, t ausub.uğauwrz huısndkşuz!

Fşğ<udnğndkşuz H$ Sşl=nzşuz supkşj nğ Uğsudşzrz Hnliuauwşğnd huısndkrdzg buğndzumt 1939tz ul uierz^ srzvşd sşğ +ğşğg!

Uwi çnfuzeumulrj çuzu.+indkşztz şı= ndindjvndar Suğul Tht+plnd muğeuj {Hnliuauwşğg´ ürğ=tz auındu, sg!

Uhu .+i=g ığndşjud +ğnduz şğmğnğe çuzu.+irz nğ Anüb$ I$ Kukndl ;$ Fğe$z tğ!

Kukndl Auwğ İndğç aupnğeumuz nd auzüriı nonf .+işjud +ğnduz ürğ=rz suirz! Wuwıuüğt endği .+işlnd ağudrğndşjud zuşd Cusuzumr .sçuürğg Uğu Ünvndzşuz! :+işlnd ağudrğndşjud aşprzumg^ Irm$ Uğsudşzrz^ çuwj uzmt uxu< Hğ$ Sşl=nzşuz çşs çuğqğujud nd wuwızşj kt İyrdx=r Zu.uğuğndkrdzg {Suwğşzrr eşihuz´ b=uzbuzg mg huğüşdtğ Irm$ Uğsudşzrrz!

Sşıuwlg ,uyuauğndkrdzzşğnd st< eğndşjud lusçumrz fğuw! Uhu Irm$ Uğsudşzr uğıuiuzşj rğ bznğaumulndkşuz .+i=g!

219

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 219

19.12.2016 12:33:15

nğnzj qşx=nf auiznp uwi b=uzbuzg huırd sgz t sşör ausuğ! Üzuauışj zuşd Irm$ Uğsudşzrr ürğ=g!

Auzerindkrdzg fşğ< üıud cnpnfğeumuz şğürv İtğouz Muötğ+plndr şğş= şğüşğnf! Uznğ eubzumnf gzmşğumjşjud Wumnç Susrmnzşuz!

Andim Çuz=g .+işjud İuaum İğçuöuz!

Auzetitz fşğ< İuzndj Srndkrdzg iuğ=şj buı on. gzendzşlndkrdz sg!

Uwiışp uduğışjud bznğauzetir çujndsg nd muıuğndşjud Rikuzhndluauw şğş= sıudnğumuzzşğnd b=uzbuzr ındvndkrdzg!

Sş,uğşulzşğtz Fuğe Brmuaşğ ecçu.ıuçuğ uxnp<umuz huıouxzşğnf vtğ mğju, zşğmuw üızndrl! Çşs ağudrğndşjuz Uğus Üushndğşuz nd sşğ :sçuüğuhşıg X$ Auııtoşuz^ rzvhti zuşd Auwuiıuzr zşğmuwujndjrv Uğitz Uduüşuz^ nğst .zeğndu, tğ nğ muıuğt ındvndkrdzg! Hğ$ Uduüşuzl üşpşjrm zu.ueuindkrdzzşğnf ndpşğq sg uğıuiuzşj^ rğ wuğüuz=g suındjuzşj +ğnduz sş,uğşulzşğndz^ zu. wuzqzşj Uğus Üushndğşuzr {Snfiti :nğşzujr´ sşıuwlg% muğeulnf zuşd sşıuwlrz gzmşğujnp Hşıumuz huındnw ürğg! Wşınw muğeuj Fuğe Brmuaşğrz huındnw ürğg nd Suğsuğuwr :sçuüğuhşıtz .zeğşj nğ rz= yn.uzjt Fuğe Brmuaşğrz {Snfiti :nğşzujr´ b=uzbuzg! Uhu H$ Uğitz Uduüşuz iğıu.+irm uğıuwuwındkrdz ndzşjud X$ Auııtoşuzr üğumuz nd uöüubndzv ub.uıuz=rz ausuğ^ giud nğ Auııtoşuz uwlşdi {euiumuzuju,´ üğnp t^ uz uğetz iıuju, t hşıumuz çuğqğuünwz sğjuzumzşğg ül.udnğndkşusç {Sşiğnh Subınj´ b=uzbuzrz^ önğ buı =rvşğg ndzrz ub.uğar fğuw! Muğeuj İyrdx=r Zu.uğuğndkşuz huındnw ürğg nd Auııtoşuzrz wuzqzşj {Wumnç Sşpuhuğı´ b=uzbuzg^ erışl ıulnf nğ uirmu İyrdx=r Zu.uğuğndkşuz nd Fşzşırmr S.rkuğşuz Sruçuzndkşuz sruışp huğüşdz t!

X$ Auııtoşuz ndzşjud muğo şlnwk sg zu. iğıuzj bznğaumulndkrdz wuwızşlnf İyrdx=r Zu.uğuğ Irm$ Ağuznwb Wumnçşuzr^ nğndz ausuğ giud$ {Irmrz Ağuznwbg şğmuğ ıuğrzşğt r fşğ^ şğç ıumudrz Zu.uğuğ ul vtğ^ srbı suizudnğ wuğüuz= nd üzuauıuz= ndzşjud rs uzqri zmuısusç nd rs uzqri st<tz zuşd usçnp< Rikuzhndluauw üğumuzndkşuz´! X$ Auııtoşuz iğıuürz bznğaumulndkrdzzşğ wuwızşj zuşd umueşsrmni Ubnı Sşl=nzşuzrz nd Auwuiıuzr zşğmuwujndjrv Uğitz Uduüşuzrz^

4 ZNWŞSÇŞĞ- Kndğ= Lğuüğnpzşğnd Srndkşuz Hndğauz (tlt= iğuarz st< muıuğndşjud susndlr mşuz=tz zşği 50 ıuğr ,uxuwu,^ 70 ıuğşmuzr auiu, lğuüğnpzşğnd sğjuzumuçub. ndkşuz auzetig! Wrbşul huwsuzzşğg lğujznp 89 uzqşğ ersnds muıuğşjrz uwi sğjuzumrz uğcuzuzulnd ausuğ! Muıuğndşjud üupızr =ndtuğmndkrdz^ nğndz nğhti uğerdz= sğjuzumr uğcuzr zmuındşjuz 21 lğuüğnpzşğ!

Uwi sğjuzumrz uğcuzr zmuındşjud lğuüğnp Muğhri ?tbrb+plnd! Uz rğ sğjuzumg iıujud Kndğ= Lğuüğnpzşğnd Srndkşuz Huındnw Zu.uüua zbuzudnğ lğuüğnp Inpuz Agöluzr qşxusç!

Muğhri ?tbrb+plnd uwi uxrknf ndzşjud uğıuwuwındkrdz sg^ bznğaumulndkrdz wuwızşlnf euıumuösr uzeuszşğndz!

Auw lğuüğnpzşğnd sr<şd srzvşd uwi+ğ uwi sğjuzumrz uğcuzuju, şz Uğu Mrdltğ şd Wumnç Uxuı! {Irdzşu´ kşğkg luwz+ğtz uğquüuzü auzeriujud Muğhri ?tbrb+plndr suirz^ np<ndzşlnf rğ ub.uıumjrz wu<npndkrdzg!

4 ZNWŞSÇŞĞ- Rikuzhndluauw şğüvndar İrhrl Ausuöüuwrzr Lrçuzuzr Fuğvndkşuz zu.uqşxzndkşusç ausşğü sg iuğ=şj Htwğndkr Tsrl Luandı iğuarz st<! Htwğndkuauw uğndşiıuitğzşğ wuybıumndkşusç aşışdşjuz İrhrlr ausşğürz!

5 ZNWŞSÇŞĞ- UĞUİ ağuıuğumvuındzg lnwi gz,uwşj şğmnd znğ ürğ=şğ^ stmg auwşğtz^ srdig kğ=şğtz!

220

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 220

19.12.2016 12:33:15

Kğ=şğtz ürğ=g kndğ= gzkşğjnpzşğnd mus kğ=şğtz muğeujnp auwşğnd ndbueğndkşuz mg wuzqzt s+ırm uzjşulr Lrçuzuauw umuzudnğ üğuütı nd .sçuürğ Uzeğuzrm ;uxndmşuzr u w l ş d i u z s u a u ju , ür ğ= g% {S u z m n dkr dz vndzşjnp suğerm´g^ nğ kğ=şğtzr kuğüsuzndu, t {Vnond=lndpnd +lsuwuz uıusluğ´ .nğuüğrz ıum! Rim şğmğnğeg^ uwi uzüus auwşğtzr kuğüsuzndu,% Ndrlrus İuğnwşuzr {Kndku#m şi^ ,+´ .nğuüğşul huısndu,=zşğnd ürğ=z t!

UĞUİ-r ağuıuğumu, ürğ=g kuğüsuzndu, t Wnfauzzti Bt+astlşuzr mnpst! Rzvhti buı sg ürğ=şğnd^ uwi uzüus ul ürğ=rz mnp=g huığuinıdu, t ,upğuzmuğrv Uğtı Mgogğr mnpst!

7 ZNWŞSÇŞĞ- Muıuğndşjud (tğrürdp kupr şmşpşjdnw suıup+ğazndkrdzg şd iuğ=ndşjud Stğustkoşuz fuğcuğuzr İrğnw İşpuzg! Şğmnd auzerindkrdzzşğndz ul zu.uüuaşj Huığruğ=umuz Gzeauzndğ Yn.uznğe Uğus İğçuöuz! İ$ Fuğeuzuzj Şmşpşjrz çşğzt çşğuz lşjndz tğ! Suıup+ğazndkşuz aşışdşjud zuşd Brblrr zu.mrz ?upu=uhşı Sndiku)u İuğgmrdl nğ irğuw+cuğ mşğhnf iıuzqzu, tğ İrğnw İşpuzr ndışlr=zşğndz usçnp< ,u.ig! Huıuğuürz mg aşışdtrz zuşd U-Üt-Yttz Rikuzhndlr şğşiyn.

uz Suğüuğ Tiuşuz^ Brbllr ?upu=uhşır zu.mrz +üzumuz Fuöütz Huğgz! Mg huıuğuütğ şmşpşjdnw =uğnörv% Anüb$ I$ Kukndl ;$ Fğe$ Uzndbşuz! Şğüşjnpndkrdzzşğg mg muıuğtğ Fuğeuzuzj Şğüvu.ndsçg! ?uğnöşj Uğus İğçuöuz! İ$ Huıuğuür uduğırz muıuğndşjud suıupr +ğazndkşuz uğuğnpndkrdz! Şmşpşjumuz uğuğnpndkşuz uduğırz Brğrz+plnd iğuarz st< iuğ=ndşjud İrğnw İşpuz^ nğndz çujndsg muıuğşj şd +ğnduz wuwıuürğg ünğ,ueğndkşuz eğud auzeriufuğ^ Kupuwrz :nğandğer uzeus% Üuğtz Ktğöşuz!

Uğıuiuzndkrdzzşğnf şd şğüşğnf şlnwk ndzşjuz Stğustkoşuz fuğcuğuzr ubumşğızşğg! Şğüvu.ndsçr .sçufuğz tğ Wumnç Susrmnzşuz!

Bznğaumulndkşuz .+i= uğıuiuzşj (tğrürdpr Kupuwrz :nğandğer Uışzuhşı Suzndm T+ptğ!

Rğşzj şlnwkzşğg ndzşjuz Kupuwrz :nğandğer uzeus uışzuehğndar Uözrd Sş,uındğşuz nd Fuğcuğuzr Iz+ğtzndar Uğyr Suzndmşuz! :uzeufux şlnwk ndzşjud zu.mrz ?upu=uhşı Sndiku)u İuğgmrdl^ nğ ünfşj Sndğuı T+ptğrz önauçşğumuz ub.uıuz=g! :+i= ığndşjud zuşd şğşiyn.uz Suğüuğ Tiuşuzrz!

Andim çuz=g uğıuiuzşj Uğus İğçuöuz!

13 ZNWŞSÇŞĞ-Ündsüuçndr Uknxuzriı Suwğ şmşpşjdnw st< zbndşjud Ehğşfuz=r arszueğndkşuz 64ğe ıuğşeuğqg! İ$ Huıuğuütz şı= iuğ=ndşjud İrğnw İşpuz% r zhuiı Ehğşfuz=r! İ$ Huıuğuürz zu.uüuaşj Uğus İğçuöuz^ rim İ$ Huıuğuüg suınwj Anüb$ I$ Kukndl ;$ Fğe$ Uzndbşuz! Şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğndşjuz Ünpkuz Ehğuj Eui şğüvu. ndsçr uzeuszşğndz mnpst^ uxu<znğendkşusç fuğrv Wnfity Ündwndsoşuzr! ?uğnöşj Uğus İğçuöuz! Wrbuıumndşjuz Ehğşfuz=r şğmnd Şğ<uzmuwrbuıum Arszuerğzşğ :uvuındğşuz nd Üulndiışuz Huığruğ=zşğg!

Wrbuıumndşjud zuşd Üuöuzoşuz Huığruğ=^ nğ fuğcuğuzrz uxu<rz ışindvzşğtz stmg şpu, tğ!

Mğ+zumuz uğuğnpndkşztz şı= zşğmuzşğg uzjuz Htöoşuz iğua^ ndğ iuğ=ndşjud İrğnw

221

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 221

19.12.2016 12:33:16

İşpuz! Çujsuz .+i=g uğıuiuzşj fuğcuğuzr ndindjvndarzşğtz Kukru Suğubşuz! Wşınw iğır .+i=nf auzeti şmud ız+ğtzndar Cuztk Udşır=şuz! Şlnwk ndzşjud ubumşğıumuz şğüvu.ndsçg^ pşmufuğndkşusç İtğıu ?thuhogr! :+i= uxud Knğni Ulouz^ nğ ışpşmndkrdzzşğ ındud rğşzj ünğ,ndztndkşuz fşğuçşğşul^ .+işjud ubumşğındkşuz^ uhuüuwr ,ğuürğzşğnd^ mulndu,zşğg uğcşdnğşlnd^ euışğnd uğerdz=zşğnd nd uwcstumuz uwl auğjşğnd suirz! Andim çuz=g uğıuiuzşj Uğus İğçuöuzg!

13 ZNWŞSÇŞĞ- (tğrürdpr İ$ Fuğeuzuzj Şmşpşjdnw st< Mrğumrr uğuğnpndkşuz uduğırz^ muıuğndşjud =uxuindz=r Anüş­ auzüiışuz hub­ ı+z% zu.mrz Rikuz­ hndluauw^ wşıuüuwrz Snzğtul auiıuındu,^ zşğandz sıudnğumuz^ üğuütı şd ndindjrv Npç$ Uğuw Muğsrğşuzr wrbuıumrz!

Anüşauzüiışuz uğuğnpndkrdzg muö­s u­m şğhndu, tğ Npçujşulr =şxnğerrz% Rikuzhndluauw Itğ şd Irmrz Lşdnz-Zuıru *ğuüşuzr yuyu=nf! Şmşpşjumuz uğuğnpndkşuz uduğırz^ *ğuüşuz gzıuzr=r yuyu=nf^ Anüşauzüiışuz suizumrj uöüumuzzşğ şd çuğşmuszşğ ağudrğndşjuz rğşzj çzumuğuzg^ ndğ anüşoubr işpuz iuğ=ndu, tğ!

13 ZNWŞSÇŞĞ- Ku=irs Suğszusuğöumuz Srndkrdzg Otwluz Sr<uöüuwrz huzenmr iğuazşğndz st< zbşj rğ arszuğmndkşuz 75-usşumg! Oubmşğnwkrz suizumjşjuz ndbuüğud ets=şğ^ nğnzj muğürz Kndğ=rnw Suğöumuz Zu.uğuğ U=r) Vupukuw ?glgv^ Kndğ= )ndkhnlr arszuğmr zu.uüua Tzmrz

Ştğtl^ Brblrr yn.=upu=uhşı Fuöütz Huğgz^ fuiıumudnğ mxyusuğırm Muğhri Öu=uğşuz^ şdlz! Auzerindkşuz zşğmuw üızndşjud zuşd Huığruğ=umuz Gzeauzndğ Yn.uznğe Uğus İğçuöuz!

Audu=nwkr gzkuj=rz huğ=nfrörnzr eğndkşusç zşğmuwujndşjud cuhudtz sg^ ndğ mg jndjueğndtrz zu.mrz suğörmzşğnd uğquzuüğu, wu<npndkrdzzşğg^ wrbndşjuz zbuzudnğ )ndkhnlrik Lt)ktğg^ Zndhuğrmg^ Ktzt=tzor Muğhrig^ şduwlz! Şlnwk ndzşjud Ku=irsr Srndkşuz Ç$ Uışzuhşı Uıusz$ Smğırv Mrdötlşuz!Ürbşğnduz auzeriufuğz tğ Buazndğ Üuöuzog^ nğ çşs ağudrğşj Uışzuhşı Muğ+ Aususog+plndz^ Uğus Ündğuzg^ nğnz= uğıuwuwındşjuz .ndsçr wu<npndkrdzzşğnd suirz! Şlnwk sg ndzşjud zuşd şğşiyn.uz Suğüuğ Tiuşuz! Muğhri Öu=uğşuzz ul np<ndzndşjud nğhti fuiıumudnğ nd uzsnxuzulr suğörm!

Uhu .+i= uxud Suğöumuz Zu.uğuğ Vupukuw ?glgo!İğua çşğndşjud wnçşlşzumuz ıuğnduw muğmuzeumg^ nğ mığndşjud çnlnğ arz nd znğ suğörmzşğnd qşxusç!Işpumuz susndlz nd aşxuışirlr muwuzzşğz ul aşışdşjuz uwi auzerindkşuz!

18 ZNWŞSÇŞĞ- S.rkuğşuz İuzndj Srndkşuz arszuğmndkşuz 71usşumr şpuzumr çujndsg muıuğndşjud Npç$ Irğuz Rzororr suzğumşğı zbuzudnğ şmşpşjrzşğnd jndjuauzetinf!

Zşğmuw trz S.rkuğşuz Sruçuzndkşztz Auwğ Wumnçni Fğe$ V+yndğşuz^ Anüb$ I$ Kukndl ;$ Fğe$ Uzndbşuz^ Htbrmkubr ?upu=uhşındkşuz .nğağeumuz Zndğauz Yulu=+plnd^ İ$ Wumnç Arduzeuznjr Anüuçuğqndkşuz uışzuhşı% Htğzuğ İuğghuw^ fuiıumubuı ndindjrv Çui=ul Kt+ğtzlr^ Srndkşuz çuösukrd uzeuszşğ şd sbumndkuitğ uzqşğ! Uwi qşxzuğmrz ausuğ Öndrjşğruwtz =upu=i cusuzu, şd zşğmuwndkrdz çşğu, tğ Npçujşulr 222

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 222

19.12.2016 12:33:17

nğerz% Tğ+l Rzoror!

Jndjuauzetig iuğ=ndu, tğ Srndkşuz şğmğnğe wuğmrz fğuw! Huışğndz fğuw usğujndu, trz Irğuz Rzororr mnpst öuzuöuz uxrkzşğnf iuğ=ndu, jndjuauzetizşğnd suirz sşğ susndlr^ <u.<u.rv sş,usuizndkşusç Suğsuğu-r st< lnwi gz,uwndu, kşğkşğnd huıotzzşğg! Zşğmuzşğnd ndbueğndkşuz mg ağusjndtrz Irğuz Rzororr s+ıudnğuhti ndkindz ünğ,şğtz sruwz ıuizgstmg^ nğnz= ığusueğndu, trz rğ gzıuzr=rz mnpst! Uwihti mg jndjueğndtrz Bnpumukr^ Üuxzrr ıuouğr^ Uzrr İ$ Yğmrv^ Suğsubtzr^ Suiıuğuwr İ$ Wnfauzzti^ Uzrr İ$ Uiındu,u,rz Suwğ^ Muğir Uxu=şlnj^ Qnğuerğr İ$ T<sru,rz şmşpşjrzşğnd şd Mnknpuwrz önwü .uv=uğşğnd suzğumşğızşğg! İışp,uünğ,ndkrdzzşğnd mnp=rz öşışpndu, trz ıhuüğndu, üğndkrdzzşğ^ nğnz= zşğmuzşğndz mg mg yn.uzjtrz wrbşul şmşpşjrzşğnd huısumuzg! Srdi mnpst^ huırz fğuw öşışpndu, huiıuxrz fğuwtz m g ınpuzjt rz zmu ğzş ğ ş d çujuığ umuz üğndkrdzzşğ^ jndjuauzetirz zşğmuwujndu, ünğ,şğnd suirz! Fşğr iğuar jndjueğndkşztz fşğ< zşğmuzşğg fuğr wuğmg r<uz^ ndğ =+=ktwl iuğ=ndu, tğ! Uwzışp zşğmuzşğg np<ndzşj Srndkşuz Uışzuhşı Fuğeuz Hulsndsond^ nğ zu. wrbşj kt uwi ıuğr ecçu.ıuçuğ Srndkşuz şğş= uzeuszşğ ağucşbı uxu, şz mşuz=tz! Uznz= şz% Hşğo (uölşuz^ Uğuw Muğsrğşuz şd Hşığni Krdğuhr=^ nğnzj anüdnwz .upupndkrdz auwjşj! Uhu çujuığndkrdzzşğ ındud rğşzj uwi ıuğnduz ,ğuürğzşğndz suirz!

Uwzndaşışd uğıuwuwındkrdz ndzşjud Irğuz Rzororr nğerz% Tğ+l Rzoror^ nğ rğ ndğu. ndkrdzg wuwızşj iışp,ndu, uwi uxrkrz ausuğ! Şğu.ıuürındkşusç wrbşj çnlnğ uwz npçujşul ndindjrvzşğg^ nğnzj ubumşğıu, tğ rğ auwğg!

Yumsuz .+i=g gğud Wumnçni Fuğeuhşı!

19 ZNWŞSÇŞĞ-UĞUİ ağuıuğumvuındzg ağuhuğum auzşj euğqşul Xrvgğı Wnfauzztişuzr .sçuüğndkşusç nd öuzuöuzzşğnd ub.uıumjndkşusç {Fuz´ ürğ=g^ 350 t<!

Aşıu=ğ=ğumuz t nğ uwi muğşdnğ ürğ=z ul ağuhuğum auzndşjud orbe uwz +ğşğndz şğç Rikuzhndlr st< euğqşul Xrvgğı Wnfauzztişuzr nd uwl

auw mus +ıuğ huısuçuzzşğnd suizumjndkşusç muösumşğhndu, tğ {Fuz´ ürıucnpnfg!

Gzeuğqum ürğ=g^ nğndz çzuürğg çzumuzuçuğ uzülşğtz t^ kğ=şğtzr kuğüsuzndu, t İtğıuğ U=inwr^ İtsu Huğuvr^ Uğkndz Othtzlr+plndr^ Zuöuz Su=indışuzr^ Lnğu İuğgr nd Jnlrzu İrlualgr mnpst! Ürğ=rz sndı=r çucrzg mg huımuzr Xrvgğı Wnfauzztişuzr üğvrz$ {Auwmumuz Fuzg´! Uwi ürğ=rz st< gzkşğjnpg Fuzr suirz hrır üızt rzv huısumuz ışpşmndkrdz önğ mg juzmuw rsuzul!

Buğ=r srdi auınğzşğndz st< muz :uğçşğe^ Tğöğnds^ İfuö^ Irwuğhu=gğ şd Ndğ)u^ Mrlrmru^ İşd ;nf^ Rikuzhndl^ Muği şd Uzr^ şd uwl =upu=zşğ! {Fuz´r üğ=r mnp=rz fğuw +üıuünğ,ndu, t Öu=uğru Srlıuz+plndr mnpst uxzndu, lndiuzmuğ sg^ ndğ mg ışizndr Upkusuğr st< .uv=uğ sg!

19 ZNWŞSÇŞĞ- Üuğumt+öşuz fuğcuğuzr şd mnp=r ÜTW yluöu-r btz=rz sr<şd çujndsg muıuğndşjud {Zuıru-Irüğuz Mrdlstömrl üşpuğndşiıumuz ünğ,ndztndkrdzzşğnd mşeğnz´rz^ nğ uğerumuz rğ ersuü,ndkşusç nd üşpuğndşiır öuzuöuz ordpşğnd euiuğuzzşğnf mndüuw muğşdnğ çuj sg usçnp<ujzşlnd uğndşiır çzuüuduxr st<!

Znğuçuj mşeğnzg uznduzumnvndu, tğ Zuıru-Irüğuz Mrdlstömrlr uzndznf^ çuwj r"zv sşp= nğ Zuıru Mrdlstömrl şğş= usri uxu< suauju, tğ öna şğkulnf uznpn= arduzendkşuz! Rğ usndiznwz% Üuğumt+öşuz Iuz :zusumulndkşuz Uışzuhşı nd uöüuwrz çuğşğuğ Irüğuz Mrdlstömrlr^ zuşd rğ eiışğ nd çnlnğ auğuöuızşğndz ausuğ uwi mşeğnzr çujndsg anüşauğuöuı ıuğçşğ bndzv sg ndztğ^ nğnfaşışd Zuıru Mrdlstömrlr uzndzg uwlşdi m'uzsuauzuğ Üuğumt+öşuz ıuz huısndkşuz t<şğndz fğuw şdi!

Mşeğnztz zşği mg ünğ,şz suğszusuğör^ huğr^ üşpuğndşiır^ şğucbındkşuz^ .şjşünğ,ndkşuz^ uzrsuirnzr^ ouığumr euiuğuzzşğ^ rzvhti zuşd 48 anürznj wuındm iğua sg% buğcuhuımşğr jndjueğndkşuz ausuğ!

223

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 223

19.12.2016 12:33:18

Auzerindkşuz zşğmuw üızndşjuz Huığruğ=umuz Gzeauzndğ Yn.uznğe Üşğb$ I$ Uğus Uğ=$ Uktbşuz^ İuaum İğçuöuz^ Kukndl ;$ Fuğeuhşı^ fşpuğudnğ uwl anüşdnğumuzzşğ^ Brblrr yn.=upu=uhşı Fuöütz Huğgz^ Suwğ ?upu=uhşındkşuz .nğağeumuz Zuıru Kubtl^ Irğusuwğ Suğr Sndku)şuz^ şdlz$! Çujsuz .+i=g uğıuiuzşj nd qşxzuğmg fuğşj Üuğumt+öşuz fuğcuğuzr ndindjvndarzşğtz Suğr Uğöndsuz^ nğ muğüud .+i= ındud Iz+ğtzndar Uğndişum ?nv-Snztrz^ :zusumulndkşuz Uışzuehrğ İşduz Vufndbşuzrz nd Uışzuhşı Irüğuz Mrdlstömrlrz!

Wuwıuürğg buğndzumndşjud wndbuıu. ıumzşğnd wuzqzndsnf!

Audu=nwkr andim çuz=g uğıuiuzşj Uğus İğçuöuz! İuğ=ndşjud =n=ktwlr audu=nwk sg!

19 ZNWŞSÇŞĞ- Hnpuörvrvr Ausuliuğuzr In=knğuwr çuczr ndiuznp Wnfauzzti Üustğ ?t+itşuz huınduçşğ sğjuzum sg iıujud Öndrjşğrnw nd (ğuziuwr iuasuzrz fğuw ünğ,np İTXZ zbuzudnğ auiıuındkşuz &Mnğröuwrz nğnzndszşğnd Şdğnhumuz :nğandğe/ bğ<uü,tz zşği çuğqğ wuou.umuzndkşuz fşğuçşğşul muğü sg ynğqşğnd çşğu, rğ suizumjndkşuz ausuğ! İTXZ mnvndu, auiıuındkrdzg rğ suğötz zşği ub.uğar usşzusş, ub.uıuznjz t^ ndzr auğrdğudnğ btz=şğ nd 3000 anürt çupmujşul uzqzumuös! Usçnp< ub.uğar fğuw s+ıudnğuhti 10 auöuğ )rör=uütızşğ rğşzj suizumjndkrdzg mg çşğşz uwi auiıuındkşuz ub.uıuz=zşğndz!

21 Üàںشºð- ìÇ»ÝÝ³Ï³Ý ØËÇóñ»³Ý ì³ñųñ³ÝÁ ïáõÝ ¹³ñÓ³õ êñµáó ³ñ·Ù³ÝÇã ì³ñ¹³å»ïÝ»ñáõ á·»ÏáãÙ³Ý Ñ³Ý¹Çëáõû³Ý: гݹÇëáõû³Ý Ý»ñÏ³Û ¿ÇÝ ØËÇóñ»³Ý Ødzµ³Ýáõû³Ý ÆëóÝåáõÉÇ ì³Ý³ï³Ý гÛñ»ñª ¶»ñÛ. س·. Ð. ê³ñ·Çë Ì. ìñ¹. ¾ñÙ¿Ý,¶»ñÛ. Ð. Ú³Ïáíµáë Ì. ìñ¹. âû÷áõñ»³Ý »õ àëÏ»µ»ñ³Ý

ºÏ»Õ»óõáÛ ÐáíÇõ »õ ¶»ñÛ. î¿ñ È»õáÝ ²ñù»åë. ¼¿ùÇ»³ÝÇ Ý»ñϳ۳óáõóÇã ¶»ñÛ. Ð. ì³ñ¹³Ý Ì. ìñ¹. ¶³½³Ý×»³Ý, سï³Ï³ñ³ñ سñÙÝÇ ³Ý¹³ÙÝ»ñÁ ·É˳õáñáõû³Ùµ ³ï»Ý³å»ï ²ñÙ³Ý ¶³Ù³éÇ, áõëáõóÇãÝ»ñ, ³ß³Ï»ñïÝ»ñ »õ ÑáÍ ÃÇõáí ÍÝáÕÝ»ñ: úñáõ³Ý ËûëݳÏÝ»ñÝ ¿ÇÝ Ä². ¹³ë³ñ³Ý¿Ý ³Édz ²Ûí³½ »õ ê³ñÇÝ ÆݳÝ: гݹÇëáõû³Ý ëÏǽµÁ áÕçáÛÝÇ Ëûëùáí ѳݹ¿ë »Ï³õ ÙÇçݳϳñ·Ç ïÝûñ¿ÝáõÑÇ îÇÏ. ¾Éï³ ¶³ñ³Ï¿û½»³Ý: ²ß³Ï»ñïÝ»ñÁ ϳñ× ³ÏݳñÏ ÙÁ Ý»ï»óÇÝ àëÏ»¹³ñáõÝ, ²ëïáõ³Í³ßáõÝãÇ Ã³ñ·Ù³Ýáõû³Ý »õ óñ·Ù³ÝÇãÝ»ñáõ ë»ñáõݹÇÝ íñ³Û: Ú»ïáÛ ÙÇçݳϳñ·¿Ý ËáõÙµ ÙÁ ³ß³Ï»ñïÝ»ñ åïáÛï ÙÁ ϳï³ñ»óÇÝ Ù»ñ ·ñ³Ï³Ý ³Ý¹³ëï³Ý¿Ý Ý»ñë: ܳ˳ÏñÃáõû³Ý áõëáõóã³ó ϳ½ÙÇ Ñ³Ù³ï»Õ ³ß˳ïáõû³Ùµ µ»Ù³¹ñáõ»ó³õ óï»ñ³Ë³Õ ÙÁ, áñáõÝ Ù¿ç ¹»ñ ëï³ÝÓÝ³Í ¿ÇÝ Ý³Ë³ÏñÃáõû³Ý ³ÝËïÇñ µáÉáñ ³ß³Ï»ñïÝ»ñÁ: ³ï»ñ³Ë³ÕÁ ѳٻÙáõ³Í ¿ñ Ù»ñ Ù³Ûñ»ÝÇÇÝ ÝáõÇñáõ³Í »ñ·»ñáí »õ ѳÛÏ³Ï³Ý å³ñ»ñáí: Ú³Ûï³·ñÇ ³õ³ñïÇÝ Çñ ëñïÇ ËûëùÁ ³ñï³ë³Ý»ó ¶»ñÛ. Ð. Ú³Ïáíµáë Ì. ì³ñ¹³å»ï âû÷áõñ»³Ý: îÕáó »õ áõëáõóÇãÝ»ñáõ ѳݹ¿å ßÝáñѳõáñ³Ï³Ý Ëûëùáí ÙÁ ѳݹ¿ë »Ï³õ ݳ»õ ¶»ñÛ. Ð. ì³ñ¹³Ý Ì. ìñ¹. ¶³½³Ý×»³Ý:

21 ZNWŞSÇŞĞ-Zbndşjud Üul)uşuz fuğcuğuzr arszueğndkşuz ıuğşeuğqg^ zu. mğ+zumuz uğuğnpndkşusç% Ündsüuçndr Uknxuzriı Suwğ şmşpşjdnw st< suındjndu, İ$ Huıuğuünf^ wşınw wuğumrj {Üuöuö Uğkrz Usrğu´ iğuarz st< iuğ=ndu, İrğnw İşpuznf!

Uxud+ındz Suwğ şmşpşjdnw uğuğn­ pndkrdzzşğndz zu.uüuaşj Huığruğ=umuz Gzeauzndğ Yn.uznğe Uğus İğçuöuz^ rim İ$ Huıuğuüg suınwj% Uzeğtui U$ ?azw$ Wumnçşuz! Zşğmuw tğ zuşd ?nwğ Üuwruzt Indlüuırğşuz! Şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğşjrz Ünpkuz Ehğuj Euind uzeuszşğg! Üul)uşuz fuğcuğuzr ubumşğızşğg rğşzj ndindjvndarzşğnd uxu<znğendkşusç muzüzu, trz euindz st< nd mg aşışdtrz uğuğnpndkşuz^ rim uduğırz uznz= İ$ Aupnğendkrdz iıujuz huıuğuürv =uauzuwr qşxusç! Itğndzumuz 224

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 224

19.12.2016 12:33:18

Up+k=tz uxu< =uğnöşj Uğus İğçuöuz^ rim fşğ<udnğndkşuz Anüşauzüiışuz Hubı+znf nü şm nvndş ju z a u zündjş u l Su wğ u hş ı z ş ğ nd ?nwğşğ^ rzvhti zuşd Üul)uşuz ıuz iuıuğnpzşğg! İ$ Huıuğuütz şı= çnlnğ ağudrğşulzşğg uzjuz Htöoşuz Usrğu iğua^ ndğ iuğ=ndu, trz İrğnw İşpuzzşğ! Oubmşğnwkr .+izumz tğ Uxltk Rzorırdötz! Rğ iğır .+i=g uğıuiuzşj Iz+ğtzndar Kusuğ Zşğmrö! Üul) uşuz Iuz suirz huısumuz ışpşmndkrdzzşğ yn.uzjşj Uışzuhşındar Iruzu Üusçuğnişuz!:zusumulndkşuz hrdıotr suirz knduwrz ındşulzşğg zşğmuwujndşjuz Hğ$ Wuğndkrdz Btbtkşuzr mnpst! Hubı+zumuz şlnwkzşğtz şı=^ imiud zndrğuaudu=ndsg^ rim uınğ öndüuaşxuçuğ ünğ,ueğndkşuz eğndşjud üşpuğndşiıumuz wuwıuürğg! Fuğcuğuzr zu.mrz nd zşğmuw ubumşğızşğg ndzşjuz öuzuöuz şlnwkzşğ! Fşğ<udnğndkşuz .+işjud Üul)uşuz ıuz 150usşumr wuzqzu.ndsçr uzndznf% Irğusuwğ İrlfu Iusuışuz^ nğ Üul) uşuzr zu.mrz iuzndar t! İrğnw İşpuzr andim çuz=g uğıuiuzşj Uğus İğçuöuz!

Audu=nwkr fşğ<udnğndkşuz mığndşjud 150usşumr ı+zumuz muğmuzeumg nd sruçşğuz şğündşjud Itğndzumuz Up+k=g!

22 ZNWŞSÇŞĞ-Ndindjvuj Srndkşuz zu.uqşxzndkşusç^ {Ndindjvuj *ğ´nduz uxkrd^ auzüiışuz mnvndu, fuiıumudnğ ndindjrvzşğnd ausuğ muösumşğhndşjud hınwı sg% ethr {Şglıgö Öç+iuwürr Sulku Uhuğuz=´g!

Brblrr şd Hu=gğürdpr =upu=uhşındkrdzzşğnd mnpst ığusueğndu, +k+hrdizşğnf ndindjrvzşğ yndkujrz wrbşul fuwğg şd sş,uğndşjuz oubmşğnwknf sg! Audu=nwkr çujsuz uxkrd muğo ndpşğq sg uğıuiuzşj Srndkşuz Uışzuhşındar Kuündar Auluoşuz! Uwzndaşışd zşğmuzşğg .ndsç ux .ndsç ziıuz rğuğnd =nf^ oubumşlnf rğşzj ığusueğndu, ndışlr=zşğg!

22 ZNWŞSÇŞĞ- UĞUİ ağuıuğumvuıuz mnpst lnwi gz,uwndşjuz şğmnd ürğ=şğ şdi!

Uinzjst uxu<rzg Smğırv Suğmnişuzr kğ=şğtz {Kuzğgzgz itwrğ ıt)ktğr´ &Uiınd,nw ndpşdnğndkşuz ınsuğg/ .nğuüğşul ürğ=z t! Uwi ürğ=rz st< mg fşğuüızşz= Smğırv Suğmnişuzr cnpnfğeumuz^ znwzrim ışp ışp aşüzumuz nog^ nğnf uz 19 uz<uı ülnd.zşğnd st< qşx= m'uxzt aşıu=ğ=ğumuz zrdkşğ nd erıuğmndszşğ! Ürğ=rz şğmğnğe suirz st< Suğmnişuz ndzr huısndu,= sgz ul nğ mnvndşğ t {Anüşoub´! Ürğ=g .sçuüğndu, t Xnhtğ Ünykubr mnpst^ rim mnp=r aşıu=ğ=ğumuz zmuğg huığuiındu, t Uğtı Mgogğr mnpst!

UĞUİ-r ağuıuğumu, srdi ürğ=g auwşğtzt kğ=şğtz kuğüsuzndkrdz sgz t^ şd lud ünğ, sg! Öuhtl Tiuşuzr {Anüri u=inğşul´ zbuzudnğ ürğ=rz kğ=şğtzz t nğ ağuıuğumndu, t {İrdğmrdz ğndands´ uzndznf! Ürğ=g auwşğtzt kğ=şğtzr kuğüsuzndu, t Stastı (ukra Ndilndr mnpst!

23 ZNWŞSÇŞĞ- Lğu üğnp^ çuzuiışp,uğqumuürğ Ftğorauz Örl)r+plndr {Uv=´ &Mt+ö/ .nğuüğşul cnpnfu,ndz üşğsuzşğtzr kuğüsuzndşjud YTZr Udiığrnw ordprz mnpst!

Ağuıuğumrvzşğg erışl ındrz nğ uwi ürğ=g çnlnğnfrz ıuğçşğ şd rz=zuırh ndppndkrdz sg ndzr şd mg cusueğndr uwz gzkşğjnpzşğndz aşı^ nğnz= mg irğşz znğndkrdzzşğ üızşl üğumuz mulndu,t zşği! {Uv=´ auınğg Kndğ=rnw st< ağuıuğumndu, tğ uzjşul usux^ Htlmt ağuıuğumvuındztz! {Uv=´g Ör)lr+plndr vnğğnğe auınğz t!

24 ZNWŞSÇŞĞ- Şğşduzr {Uxz+ Huhuouzşuz´ ausşğüuiğuar zu.uiğuarz st< çujndşjud cusuzumumrj hnliuauw lndiuzmuğrv Zndğauz Uüüuwuwr {Auwşğg Kndğ=rnw st<´^ lndiuzmuğzşğnd jndjuauzetig şd {Auwşğg´ huımşğuürğ=r bznğauzetig! Şğşduzr sr<njuxsuz anfuzudnğşj şd suizumjşjud İyrdx=r Zu.uğuğ Ağuznwb Wumnçşuz! Jndjueğndşjuz 60 lndiuzmuğzşğ^ nğnzj uxuzj=g mg muöstrz Uzuınlndr zu.mrz auwubuı fuwğşğnd şd Hnlinw st< uhğnp auwşğg^

225

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 225

19.12.2016 12:33:19

Fuzr Upkusuğ mpörr İ$ :uv şmşpşjrz^ .uv=uğşğ^ şmşpşjrzşğ^ üşğşösuzuındzşğ nd wndbumnknpzşğ% Hnlritz^ Sndiu lşğuz auwmumuz fşğ<rz% Fuüg)lgürdptz^ Muğitz nd Mşiuğruwtz!

Zndğauz Uüüuwuwr jndjueğndkrdzzşğndz st< muğ zuşd {Suğsuğu´r .sçuüğuhşı X$ Auııtoşuzr zmuğg! Uwi uxrknf Ağuznwb Wumnçşuz wrbşj {Suğsuğu´ +ğukşğkr sş,uzndz .sçuüğuhşı Xnhtğ Auııtoşuzr 90usşumg nd çuğqğ üzuauıuz=nf uğıu­ wuwındşjud fuiıumubuı .sçuüğuhşır eşğr suirz% hnliuauw üğumuzndkrdzz nd sbumnwkg huahuzşlnd ünğ,rz st<! Ndğrbzşğ şdi rğşzj bznğaudnğumuz uğıuwuwındkrdzzşğg ndzşjuz .sçuüğuhşır suirz!

Hnlinw st< auwmumuz uğct=zşğnd hua­ h u ­z n d k ş u z ü n ğ , r z s t < r ğ z ş ğ e ğ u , <uz=şğnd ausuğ Ağuznwb Wumnçşuz Zndğauz Uüüuwuz huğüşduığşj Zu.uğuğndkşuz huındnw ürğnf! Zu.uğuğndkşuz huındnw ü r ğşğnd z u ğc u zu ju z zu ş d s r< nj u x su z muösumşğhrvzşğg% hnliuauw lğuüğnp İşduz Uku+plnd şd Uxu<rz Rynkt=uwrz gzmşğndkşuz pşmufuğ Eudrk Ukuztişuz!

Uwzndaşışd Zndğauz Uüüuwuwr ub.uıuz=­ zşğnd suirz üzuauıuz=r .+i=nf auzeti şmud kğ=uütı^ Şğşduzr Hşıumuz Ausuliuğuzr kğ=uürındkşuz ushrnzr fuğrv^ Yğ+)$ Ulş=iuzeğ İu)uğşuz! Bznğaudnğndkşuz .+i=nf auzeti şmud lndiuzmuğrv Fuauz ?nvuğşuz! Uüüuwuwr ub.uıuz=zşğnd su­ irz .+işjud zuşd uğndşiıuçuz Suğrzu İışyuzşuz! Sr<njuxsuz uduğırz zşğmuzşğndz .+i= ndppşj uğndşiıuütıg^ rğ bznğaumulndkrdzg wuwızşlnf İyrdx=r Zu.uğuğndkşuz!

26 ZNWŞSÇŞĞ- Ku=irs^ Rzktğünzkrztzkul huzenmr iğuazşğndz st< ı+zndşjud İusukrnw İuaumşuz-Zndzşuz fuğcuğuzr lritr çuczr auiıuısuz wrizusşumg! Wnçşlşzumuz ıuğrz np<ndzndşjud b=şp huğuauzetinf sg^ nğ r sr çşğu, tğ uwi huısumuz kuprz ausuğ arztz r fşğ ub.uınp çnlnğ İusukrujrzşğz nd

uznzj ausumrğzşğg! Rğşzj zşğmuwndkşusç wnçşlşzumuz huğuauzetig huındşjrz Huığruğ=umuz gzea$ Yn.uznğe Uğus İğçuöuz nd Mğ+zumuz Cnpnfr Uışzuhşı Subulşuz İğçuöuz! Zu. iuğ=ndşjud =+=ktwl^ uhu çujndşjud gzkğr=r iğuag!

Kupuwrz :nğandğer uzeuszşğg^ uxu<znğendkşusç Uışzuhşı Şiuwr Itsrğr^ ustz huırd m'gz,uwtrz rğşzj zu.nğezşğndz nd ausuwz=rz çuğşğuğzşğndz! *ğnduz auzeriufuğz tğ Buazndğ Üuöuzog!

Rğ iğıu.+irm şlnwkg ndzşjud Şiuwr Itsrğ!

Auwşğtznf ndpşğq sg muğeuj Lritr çuczr ız+ğtzndar Kulrz Sukni+plnd!

Huğuauzetir muösumşğhrv wuzqzu.ndsçr huındnw zu.uüuaz tğ Sşl=nz Üuğu=t+it^ nğ rğ muğürz .uzeufux ndpşğq sg uğıuiuzşj! Uhu Şiuwr Itsrğr qşxusç wndbuzndtğ sg ağusjndşjud uznğ nğhti zu.nğe bğ<uzzşğnd Uışzuhşı!

Uwihti zu.nğe bğ<uzzşğnd ndğrb uışzuhşızşğ ul^ Üustğ Anğuiuz^ Crğuwğ Muğrhmrdz^ Fuğeuz Fuğuzmrl^ Uzeğuzrm ?t+itıup^ Srağuz Ndlrmşuz iıujuz wndbuzndtğzşğ nd uğıuiuzşjrz bznğaumulndkşuz .+i=şğ!

Gzkğr=g buğndzumndşjud şğucbındkşusç nd huğnf! İusukrnw şğüvu.ndsçg^ İşduz Um+bşuzr pşmufuğndkşusç zşğmuwujndj şğü sg! Uhu çşsg wuzqzndşjud auwşğtz şğüşğnd uzfauı sşmzuçuz Huğkşdrz!

27 ZNWŞSÇŞĞ- Muıuğndşjud Hu=gğürdpr İ$ Uiındu,u,rz şmşpşjdnw suıup+ğazndkrdzg^ uduğırz ul iuğ=ndşjud Iuışuz Fuğcuğuzr r zhuiı İrğnw İşpuzg^ auzeriuhşındkşusç Huığruğ=umuz Gzeauzndğ Yn.uznğe Üşğb$ 226

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 226

19.12.2016 12:33:20

I$ Uğus Uğ=$ Uktbşuzr!

Uxud+ındz ;zndze İ$ Uiındu,u,zr şmşpşjdnw st< İ$ Huıuğuüg suınwj Anüb$ I$ Öuırm Fğe$ Huhrmşuz^ rim şğüşjnpndkrdzzşğg sşmzuçuzndşjuz ?uxuizrj Suzmuzj Ehğuj Euind uzeuszşğndz mnpst^ pşmufuğndkşusç Ağuze Vröstoşuzr! ?uğnöşj Uğus İğçuöuz!

Anüşauzüiışuz Hubı+ztz şı= suıupzşğg +ğazndşjuz^ rim wşınw çnlnğg uzjuz {Şk=rz Htğhtğ+plnd´ suğöuiğua^ ndğ İrğnw İşpuzzşğ iuğ=ndu, trz! Uğus İğçuöuzrz aşı sruirz İrğnw İşpuzrz suizumjşjuz Öuırm Fuğeuhşı^ uöüuwrz çuğşğuğzşğ^ Hu=gğürdpr ?upu=uhşıg şd uwl muğşdnğ ardğşğ! :+izumz tğ fuğcuğuzr auwşğtzr ndindjvndar Zukulr Üuaftor+plndÖt=rşuz! :+işjud Iz+ğtzndar Ulri Huwğus!

Wu<nğeşj üşpuğndşiıumuz wuwıuürğg nğnd gzkuj=rz muğüud auzeti şmuz ubumşğızşğ uğıuiuzndkrdzzşğnf^ şğüşğnf şd huğşğnf!

Jndjueğndşjud fuğcuğuzr fşğuçşğşul ışiuşğrö sg! Uhu .+işjud Kupuwrz :nğandğer Uışzuhşı Sşindı T+öıtsrğ!

Andim çuz=g uğıuiuzşj Uğus İğçuöuz!

Itğndzumuz Up+k=nf fşğ<ujud İrğnw İşpuzg!

ºÏ»Õ»óõáÛ Â³Õ³ÛÇÝ ÊáñÑáõñ¹¿ ³Ý¹³ÙÝ»ñ, ²ñ³Ù»³Ý-àõÝ×»³Ý ì³ñųñ³ÝÇ ÑÇÙݳ¹ñÇ Ý»ñϳ۳óáõóÇã ´ñÏ. ê³ñí¿Ý ¸å. ê¿ñÃßÇÙß¿ù, ÇÝãå¿ë ݳ»õ ê. öñÏÇã ²½·. ÐÇõ³Ý¹³ÝáóÇ Ðá·³µ³ñÓáõÃ»Ý¿Ý »õ ¶³Éý³Û»³Ý ì³ñųñ³ÝÇ ÊݳٳϳÉáõÃ»Ý¿Ý Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñ áõ ³ß³Ï»ñïÝ»ñ£ î¿ñáõÝ³Ï³Ý ³ÕûÃù¿Ý ³é³ç ù³ñá½»ó гÛñÁ êáõñµÁ£ Ú³õ³ñï ê. ä³ï³ñ³·Ç ϳï³ñáõ»ó³õ Ð᷻ѳݷëï»³Ý ä³ßïûÝ, àõÝ×»³Ý ѳñ³½³ïÝ»ñáõ Ñá·õáóÝ Ç Ñ³Ý·Çëï£ ºÏ»Õ»ó³Ï³Ý ³ñ³ñáÕáõû³Ý ³õ³ñïÇÝ, »Ï»Õ»óõáÛ ëñ³ÑÇÝ Ù¿ç, ï»ÕÇ áõÝ»ó³õ ëÇñáÛ ë»Õ³Ý Ç ÛÇß³ï³Ï ѳݷáõó»³É ³½·³ÛÇÝÝ»ñ ²µÇÏ »õ سÃáõë àõÝ×»³Ý ѳñ³½³ïÝ»ñáõ£

27 ZNWŞSÇŞĞ-Brblrr ?tzk Sbumnwkr ıuz st< iuğ=ndşjud wuındm auzerindkrdz sg nd Rikuzhndlr uıuszuçnwczşğnd işzşumr mnpst wndbuıu.ıumzşğ wuzqzndşjuz uwz çcrbmzşğndz^ nğnz= 25^ 40 şd 50 ıuğnduw ,uxuwndkrdz çşğu, şz uxnp<uhuandkşuz suğötz zşği!

Sşğ ausuwz=tz uıuszuçnwczşğ Uğsuz Üusux^ Knğni Ulouz şd Xrsu İtstğor+plnd wndbuıu.ıumzşğ iıujuz 25 ıuğnduw ,uxuwndkşuz ausuğ^ rim Kuetni Htht=rz wndbuıu.ıum wuzqzndşjud 40usşuw ünğ,ndztndkşuz ux r üzuauıuz=!

27 ÜáÛ»Ùµ»ñ - ¶³ïÁ·ÇõÕÇ ê. ³·³õáñ ºÏ»Õ»óõáÛ Ù¿ç ä³ï³ñ³·Ç Ù³ïáõóٳٵ ϳï³ñáõ³Í Ñ᷻ѳݷëï»³Ý å³ßïûÝáí ÛÇß³ï³Ïáõ»ó³Ý ³½·³ÛÇÝ Ñ³Ýñ³Í³Ýûà µ³ñ»ñ³ñÝ»ñª ²µÇÏ »õ سÃáõë àõÝ×»³Ý ѳñ³½³ïÝ»ñÁ£ ²ñ³ñáÕáõû³Ýó ѳݹÇë³å»ï»ó »Ï»Õ»óõáÛ ù³ñá½Ç㪠Ðá·ß. î. Ú³ñáõÃÇõÝ ²µÕ. î³Ù³ï»³Ý, ÇëÏ ê. ä³ï³ñ³·Á Ù³ïáÛó »Ï»Õ»óõáÛ »ñ¿óª ²ñÅ. î. ¶ñÇ·áñ ²õ. øÑÝÛ. î³Ù³ï»³Ý£ ê. ä³ï³ñ³·Ç »ñ·»óáÕáõÃÇõÝÝ»ñÁ ϳï³ñ»óÇÝ ê. ³·³õáñ ¸åñ³ó ¸³ë ºñ·ã³ËáõÙµÇ »ñÏë»é ³Ý¹³ÙÝ»ñÁ, ջϳí³ñáõû³Ùµ ê»õ³Ý Þ¿Ý׳ÝÇ »õ »ñ·»Ñáݳѳñáõû³Ùµ ²ñï¿Ý ¶³ñÇ廳ÝÇ£ ²ñ³ñáÕáõû³Ýó Ý»ñÏ³Û ·ïÝáõ»ó³Ý ݳ»õ àõÝ×»³Ý ÀÝï³ÝÇùÇ ß³é³õÇÕ¿Ý î¿ñ »õ îÇÏÇÝ Ê³ãÇÏ-ê³ÃÇ Ø³Ýϳë³ñ»³Ý, ê. ³·³õáñ

27 ZNWŞSÇŞĞ- Çuzuiışp, Öuğşa :ğu. ndzr Htw+plndr İ$ Şğğnğendkrdz şd Ku=irsr İ$ Wuğndkrdz Şmşpşjrzşğnd st< nüşmnvndşjud rğ suanduz U$ ıuğşlrjrz uxkrd! Şmşpşjumuz uğuğnpndkrdzzşğtz şı=^ uöüumuzzşğnd^ üğvr sbumzşğnd şd çuğşmuszşğnd sş,ukrd .ndsç sg uwjşlşj Brblrr Üşğşösuzuındzg^ ndğ Npçujşulr brğsrz fğuw Anüşauzüiışuz Hubı+z muıuğndşjud Buatz ?azw$ *auzşuzr qşxusç şd ehrğzşğnd suizumjndkşusç! Zşğmuzşğg^ suanduz U$ ıuğşlrjrz uxkrd nüşmnvşjrz wrbuıumg Ö$ :ğu.ndzrr^ uwz sş,uzndz üğuütırz^ nğ rğ suğemuwrz auğndiı wuımuzrbzşğnf şd üğumuz aimuw cuxuzündkşusç sşğ euğubğ<uzrz fğuw eğud rğ uz<z<şlr mzr=g!

227

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 227

19.12.2016 12:33:21

MIUMR İ$ HUIUĞUÜ ŞD ANÜŞAUZÜİIŞUZ HUBI*Z İ$ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR SUIĞUZ ST> 7 Znwşsçşğ 2016 Şğmndbuçkr^ İ$ Yğmrv Suığuz st< suındjndşjud mıumr İ$ Huıuğuü şd muıuğndşjud hubı+z auzündjşul çuğşğuğzşğnd% \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\

\\ \\ \\ \\ \\

Wuğndkrdz Kt=rğşuzr^ Örloşuz üşğeuiıuzr Ukuzr= Tüzuwşuzr Sşlrzt Ğtrişuzr Fuağus Mşiuğr Fuağus Üul)uşuzr İuğüri Wnfumrsşuzr Wnfauzzti Uğkrzşuzr Irğndar Ulkgyuğsu=şuzr^ usndiznwz Wumnç Ulkgyuğsu=şuzr öudumuj İuaumr^ Auwmr şd İğçndarr Suğırğni şd İğçndar Fuğeuzşuzr Üğrünğ şd Muğuhşı Sşl=nzşuzr (ndlrm İtkşuzr Ğ$ Suğmnişuzr Suğr İuğu)şuzr Üğrünğ K+yu=şuzr Fşğürzru Hubğtrişuzr İşğnfçt Sröuzoşuzr Auwmuznwb^ Wnfauzzti şd Uiıprm Üuğuh+pnişuzr Sşlrzt Mrdsrdbmşğıuzr Ağuze Brbsuzşuzr şd rğ s+ğ Uözrd Brbsuzşuzr İktllu Buhnwşuzr Şğnduze Kuetnişuzr İrğfuğe Buahuör Üğrünğ Itğ Üğrünğşuzr Şğnduze şd Yşğndö Htğhtğşuzr Uığrzt Wnfauzztişuzr ,znpuj Üuxzrm şd Uözrd Wnfauzztişuzr^ şpçuwğzşğndz% Uğus şd Xnhtğr^ s+ğşpç+ğ Wumnç Ausçuğqndsşuzr şd Wnfauzztişuz üşğeuiıuzr Uöuındar Fuğcuhşışuzr İuğüri ?rdğ=oşuzr Üuğşürz şd Znduğe Kuetni+plndr Hşığni Huwtğr Wuisrm Üulnwşuzr

\\ \\ \\ \\ \\ \\ \\

\\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\

Uığrzt At=rs+plndr Uğu=ir Iz=gğ+plndr Smğırv Yuğlu=r Lndkfr=u İtkr İrğuöuğe Üusvşuzr^ Üuxzrm U$ ?azw$ Üusvşuzr İşeğum Muğrh şd Şğ<uzrm Muğrhr Wrdizrm ?tbrbşuzr ,znpuj Znduğe Smğırv ?tbrbşuzr^ Zşdğrm-Muğuhşı Iufndkşuzr^ Şudğndşuz^ Bndbuzşuz üşğeuiıuzzşğnd Auwmndar Üul)u+plndr Irüğuzndar Stosndzşuzr Ağuvşuw Çndllndşuzr Uığndbuz Uboşuzr Sriu= şd (ğuzirs Ytalrfuz+plndr şd *zzrm Ytalrfuz+plndr Hşğo Iulhuiığuz+plndr^ İrğuznwb Ynğin=r Şğuzndar Htğhtğşuzr Muğuhşı Uğus Şndind)şuzr anüdnjz r auzüriı!

İndğç Huıuğuüg suındjuzşj İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr suığuz Anüşdnğ Anfrd%

UĞC$ I$ HŞIĞNİ ?AZW$ HNDLIND?ŞUZ İ$ İşpuzrz ihuiuğmşjrz Çğb$ İuğmuduüzşğ% Fuağus Lrdltoşuz şd Lşdnz Ündwndsoşuz! Şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğndşjuz ağudrğşul ehğuj mnpst^ uxu<znğendkşusç şğucrbı Çğm$ İşduz Miiğm$ Uğuh+plndr!

ANÜUÇUĞQNDKRDZ İ$ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR

228

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 228

19.12.2016 12:33:21

MIUMR İ$ HUIUĞUÜ ŞD ANÜŞAUZÜİIŞUZ HUBI*Z İ$ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR SUIĞUZ ST> 5 Eşmışsçşğ 2016 Şğmndbuçkr^ İ$ Yğmrv suığuz st< suındjndşjud mıumr İ$ Huıuğuü şd muıuğndşjud hubı+z auzündjşul çuğşğuğzşğnd% \ \ Wnfauzzti İrdıoşuzr şd Su=ğndarr \ \ Znwşsr şd *zzrm Cusmnvşuzr \ \ Zukuz Zukuzşuzr şd Zukuzşuz üşğeuiıuzr \ \ Uınfs^ Şpriuçtk Cusmnvşuzr şd Cusmnvşuz üşğeuiıuzr \ \ Wnfauzzti Suğüuğşuzr \\ ? r b s + I r z v k n i n d z r ^ u s n d i z n w z Wuğndkrdzr şd ,znpuj İrsnzr şd Suğrusr \ \ Şpru şd Mrdlröuğ Ftörğşuzr \ \ Aşğsrzt şd Knğüns Uiuındğşuzr \ \ T)krm Hrltörmoşuzr \ \ Upudzr Htörğoşuzr \ \ Şdürzt ?thuhoşuzr \ \ Wnfity İtğfrşuzr \ \ İğçndar Üuiuğr \ \ Wumnç Üuğuündbşuzr şd mzn< T)krmr şd öudumuj \ \ Öuğndar Auogh+pnir &Uğbumndzr/ \\ W u m n ç K u z ğ g i t f t ğ r ^ S u ğ r u s ^ Kuündar Kuzğgitftğr \ \ İışyuz (rzouzoşuzr şd endiığşğndz Uğndir^ Ünauğr şd Lndiruwr \ \ Mrdlirst Mt+otzşuzr \ \ Üğrünğ Sndğuır \ \ Irüğuzndar Auogzlşuzr \ \ Wumnçouz Fuğeuzşuzr \ \ Lndiuçşğ Srzuişuzr \ \ Crğuwğ Kuüdnğşuzr \ \ Üğrünğ İtlfr+plndr \ \ Şenduğe Aşğsrzt Sndğuışuzr \ \ Ağuzendar Suğkrzr

\\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\ \\

Uzeğuz şd Sulfrzt Sulkgör Öuğndar Onzinzr Suğr Uwıuzer^ İuaum Uwıuzer Znduğe Suırmşuz Üuluğşuzr Uğu=ir Knindzşuzr Azuöuze Ndöndzşuzr İğçndar şd Auwmuö Fuğeuzşuzr İ+zu Vrlrzmrğşuzr Uğirzt Uzkr=uoşuzr Irüğuzndar Stosndzşuzr Irğndar Ub.tz Yt=şndğkişdr Wumnç T+öüuaşuwr Öuğşa Şudğndşuzr Wumnç Mrğrklşuzr Uöuındar Itsrğulr Uğbulnwi Üuağusuzr Ağuze :uvrm :uvuındğşuzr Ulri İt)tğ+plndr Ulrz Upudzr Yuzinwr anüdnjz r auzüriı!

İndğç Huıuğuüg suındjuzşj İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr suığuz Anüşdnğ Anfrd%

UĞC$ I$ HŞIĞNİ ?AZW$ HNDLIND?ŞUZ İ$ İşpuzrz ihuiuğmşjrz Çğb$ İuğmuduüzşğ Fuağus Lrdltoşuz şd Lşdnz Ündwndsoşuz! Şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğndşjuz ağudrğşul ehğuj mnpst^ uxu<znğendkşusç şğucrbı Çğm$ İşduz Miiğm$ Uğuh+plndr!

ANÜUÇUĞQNDKRDZ İ$ YĞMRV UÖÜUWRZ ARDUZEUZNJR

229

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 229

19.12.2016 12:33:21

İŞHIŞSÇŞĞ^ ANMIŞSÇŞĞ^ ZNWŞSÇŞĞ usrizşğndz İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjrz şpu, şz aşışdşul zndrğuındndkrdzzşğg$ Ş$ AUSNDĞ?TİTZR WNDP$ UXKRD Ult=iuz Ausndğ=titz 100^ Muğ+ Uduüşuz 100^ Zrfu (uhşuz Crfuğrıri 100! ŞUÜNDH ÜUZUKR WNDP$ UXKRD Irğu T+övndlond 400^ Ulş=iuz Ausndğ=titz 100^ Suzndtl Itsrğor+plnd 100!

IRUZU :UVRM*PLNDR WNDP$ UXKRD Uzr Üuwzuğ 100^ Znğuwğ Mt+=+fu 100!

ZBUZ VUPLGR WNDP$ UXKRD Uğus Itprğstzor+plnd 50!

IRUZU :UVUINDĞŞUZR WNDP$ UXKRD Uğtz Itsrğkub 200^ Otwauz Aulrk Tğvtkrz 200^ Lrzıu Tğir 100^ suzindğ İuüuğru 100^ Suğr Uwzulg 100^ Ztbt Brzuir Mrdztb 50^ Zr=+ (uhşuz 200^ İşduz Suğul Mrdzmt+ğstöltğ 147^ İtfrs Stğk 50^ Eudrk Uğyr Mrdzmt+ğstöltğ 293^ Frlsu Hndğauz ?t+it 50^ Şrprk K+yond 50!

Z$ ÜNDĞKLNDÜUWUWR WNDP$ UXKRD Uğtı Hul 500!

F$ MRDLSTÖMRLR WNDP$ UXKRD Udşıri Şl=tzor 100^ İndğul nimşğvndkrdz 50!

MRDLRÖUĞ NDLND?R WNDP$ UXKRD Uwmrdl Töhtğ 50!

WUMNÇ SGKGĞUWR WNDP$ UXKRD Hndğum Uikuğog 50!

S$ ?$ WNDP$ UXKRD Aşğsuz Hul 500!

ZUĞRZ KTSRĞR WNDP$ UXKRD Ütnğü Suğırğnişuz 50!

ZRĞFU ÜUYĞUZ*PLNDR WNDP$ UXKRD Stastı Hndğıu 20! İ$ İNDLKUZ*PLNDR WNDP$ UXKRD Srzui Huisuog+plnd 50! ÜTNĞÜ İRDÖSTR WNDP$ UXKRD Sriu= Stzırmşuz şd gzıuzr=g 100!

ZUÖUĞ Ü*W*PLNDR WNDP$ UXKRD Çşzrusrz Ü+w+plnd 100^ İuğtz Itlrot 100! İ*ZU GBG?KUĞR WNDP$ UXKRD Şndzndi T+öuğauz 20!

UĞNDİŞUM KTLLTĞR WNDP$ UXKRD Suğırğni Uğuğuı Ktlltğ 200^ İuğüri Ulrbuz Ktlltğ 200^ Uzuwri Fuir) Auzucush+yndlni 500^ Kuztğ Şglıgğgs 200^ I+=k$ İsçuı Uğöndar Ktlltğ 200!

WUMNÇ SUKRMŞUZR WNDP$ UXKRD Uzzu H+önd=lnd+plnd 100!

H*PNİ K*ÖLNDŞUZR WNDP$ UXKRD Uğönd Auzvtğ 50^ Şufndö Ütlünfuz 50!

UZRKU *AUZŞUZR WNDP$ UXKRD Suwıu Sndiuhrz 100!

SUĞRUS HVU?OGR WNDP$ UXKRD Sr=uwtl Uwıu Kt=rz 50! İRSNZ UKUZR WNDP$ UXKRD Ulr=iuz *ıuhubg+plnd 100!

S:RKUĞ SRĞKUĞR WNDP$ UXKRD

Uğsşzum Itıt+plnd 50^ Şğuz Ördl)rd+plnd 50!

MRĞUMNİ *OULR WNDP$ UXKRD Onğo Ouzmrdl 100!

FŞĞCRZ ŞUYGOŞUZR WNDP$ UXKRD Onğo Ouzmrdl 50^ Onğo Ünv 100^ Iufndk Kuz+plnd 100^ Aust İuplus+plnd 50^ Stlt= Kufbuz 50!

KUZRU UÜMRDZR WNDP$ UXKRD Tlröuhtk Ügğgsog 30^ Stğr Kufbuz 50^ Zuıru Btztğ 50^ (tğrk İup 100^ (nduk Sumöulog+plnd 50^ Mrdluw T=tğ 30^ Stlt= Mt+=ind 100!

WUMNÇ ÇULNDŞUZR WNDP$ UXKRD Ausçuğ Kndkuv 50! İŞEU ŞUPLŞUZR WNDP$ UXKRD Smğırv ?tğts+plnd 100! İTFMR UZCTL YULNDĞR WNDP$ UXKRD Kt=rz Üuğuündb 50^ Şğnduze Ouzigö 30! İ$ İNDLKUZ*PLNDR WNDP$ UXKRD Fuğndcuz Üubg=og+plnd 50!

SUĞIRĞNİ VUS?TĞKTZR WNDP$ UXKRD Uastı Ünwnd 25^ Huauıgğ İuzouğ 25!

MUĞHRİ V*ĞLNDŞUZR WNDP$ UXKRD U=itl Mtöır 308^ Uğr Mtömrz 308^ Uğr İtömrz 308^ Uğsşzum T+övtlr= 150^ Uwıu Mtöındl 616^ Xnhtğ Sğırz 308^ Şenduğe V+ğlndşuz 1$540!

UZZU VRVT?R WNDP$ UXKRD Şdu Şltmtz 50^ Mrdatğ Üuhu= Vrvt= 50^ Wumnç Itsrğ 300! ÇĞUÇRNZ ÜUZULR WNDP$ UXKRD Auwmuö Ndlndv=ndiktğ 20!

UĞBULNWİ SNDĞUIŞUZR WNDP$ UXKRD Srzui Huisuog+plnd 50! İUĞÜRİ NDÖNDZMT*ĞR WNDP$ UXKRD Wnfauzzti Rlmrlr 100!

SUĞRUS ÜUİHUĞ*PLNDR WNDP$ UXKRD Şglsuö Btağr 50!

SRZUİ IUZUOGR WNDP$ UXKRD Lrdir Uzknduz Üulndstzu 100!

ZUIRU İUHUAR WNDP$ UXKRD Uğk+ Ytbktsulogmrl 100^ (tğrk Srsuğ 100^ Kukruzu Hupus 200^ Üğrünğ Vu=uğ+plnd 50^ O+b=ndz Mrdzuw şd gzıuzr=g 150^ Fuğendar Yrğtor 100^ Mrdluw Auhrh İuv=u 150^ Rzor Ryt=or+plndlluğg 100!

UWL ZNDRĞUINDNDKRDZZŞĞ Tlsui Uğiluz 700^İfuijr Auwşğnd şd Çuğşmuszşğnd Srndkrdzg 5$300^ Öuhtl Znduğe Wumnçşuz 1$00^ Zndğauz Çuğndzumşuz 500^ Şglıgö Mtötğ 500^ Ağuwğ Uzer Knğni 200^ Uğkrz Hulog+plnd Sndğuı 300^ Auwmuznwb It+ztğkub 800^ Ğu)) r İuarlşuz 200^ Zbuz Şenduğe T=st=oşuz 250^ İ+zu Uboşuz 500^ Ltnz Ürğvarm 2$083$48^ ĞndırTğ+l Htğhtğ+plnd 1$200^ Şğnduze V+ğlnd 120^ İşeu Irüğuz Irüğuzşuz 500^ Uğus Muğuhşı Şndind) şuz 1$500^ AÇGS17$264$58^ Uüğus Ussuzo+anl S+bar 5$911$60!

230

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 230

19.12.2016 12:33:21

İŞHIŞSÇŞĞ^ ANMIŞSÇŞĞ^ ZNWŞSÇŞĞ usrizşğndz ÖRHTVrz şpu, şz aşışdşul zndrğuındndkrdzzşğg İTWĞUZ ŞBRLKTYTR WNDP$ UXKRD Auwm Şbrlktyt 100^ Uğkndz Huwlg= 50^ Ueuzui Ausul+plnd 50^ Suıltz Uiluzmrl 50^ Üğrünğ Ir=ror 50^ İrğuznwb I+ğnd 50!

FŞAUZNWB ÇUB?UĞRIRİR WNDP$ UXKRD Uözrd T+öaulluoşuz 50^ Uzr Vuzu= 50^ İşeu Üuçğrk 50^ Zuğhtm Üuğuüuwu 300^ Bznğarm Irz= 50!

M$ KTOTĞR WNDP$ UXKRD Tlröu ?zuğşuz 50!

ZBUZ VUPLGR WNDP$ UXKRD Wnfauzzti Ndlndvrdiktğ 20^ Wnfauzzti Ündwndsond+plnd 50!

ZRĞFU ÜUYLUZ*PLNDR WNDP$ UXKRD Zuğmrdl Hul 50^ İtğıuğ Yt=uwfuö 50^ Ltwlu İtzouğ 50^ İtğıuğ Sndğuı Zşğmrö 100^ Önduğk Hulg=og+plnd 100^ Uilg Ulluaftğır 503 Uzr Uğsuz Şupşuöuz 300^ Uğsuz Uçtlşuz 100^ Suğul Şupşuöuz 300^ Lnxr Ultz Ktğöşuz 250^ Uğri Suzndtl İuwmg 100^ Uğbudrğ Şrprktğ 500^ Ku=r Ğndlu 100^ Ardlru Öt=r Huiuıtsrğ 50^ Iuk+ ?rdğ=ord 50^ Uğsuz Vuplg 250^ Öt=r Uze+ Irdlmtğ 100^ İrlfu :uvrm Uğuçmrğlr 100^ Srğrouz T+öüuwu 100^ Uğu=ir Auğmgz 100!

UĞBULNWİ YUYUKRUWR WNDP$ UXKRD İtlrs İuügö+plnd 50!

MRDLRÖUĞ NDLND?R WNDP$ UXKRD İşeğum Ündsub 100^ Buarz Mtötğ 50^ İrğuznwb Auog 50^ Öuhtl Ündğı+plnd 100!

UĞNDİŞUM ULKNDR WNDP$ UXKRD Mrdö Itprğstzor 10^ Sndğuı Ulknd 200!

UİIMRL ŞUÜNDHŞUZR WNDP$ UXKRD Tltzr R=rzr Itsrğ 20^ İtsğu Üuğu+pndö 20^ İrlfu Otğuzşuz 30!

SUĞR UWIGZR WNDP$ UXKRD Üuğşürz Uğendv 50^ İrğuz Zuıru Ousmrdl 50^ Ulrbuz Ndzond 200^ Crğuwğ Muğrhmrdz 100^ T+ctz Vu=su= 50^ Uwıu *zz+ Kuğu=oşuz 100^ İusndtl Cuztk V+z=uğ 100^ Zndhuğ Ürhuğ+plnd 100! ŞPRU AUSNDĞ?TİTZR WNDP$ UXKRD İşhnda İndisu= 100^ Snfiti Ausndğ=titz 100^ Muğhri İtk+plnd 50^ Fuğndcuz İtk+plnd 50^ Tğirz Ünwndzond 100^ Buarz Mtötğ 50^ Fuğeuz Bt=tğ 100!

Z$ KTSRĞR WNDP$ UXKRD Fuark Mrdltğ 200^ Crdlrtk İnlsuö 100^ İşeğum tfauz 50^ Uze+ Bubsuö 50! Ğ$ MT*Ö*PLNDR WNDP$ UXKRD Fuağrv Ö+ğhuö 100^ Muğuhşı Huksuö 100^

Uğk+ Ündwndsond 100^ Rğsu Itprğstzor 100^ Itğhuh Şglıgö 100^ Wuğndkrdz Mrdlşuö 100!

UĞSUZ KRDSTĞR WNDP$ UXKRD Kuztğ Krdstğ 50^ Ordlruzu Ndlnd= 100^ Ri=tıztğ Vu=su= 20^ Xndır Öt=rşuz 100!

A$ EUDRK*PLNDR WNDP$ UXKRD Sndğuı Stğıtğşuz 50!

RYT? UÇĞUAUS*PLNDR WNDP$ UXKRD :uvrm İuğglg 100!

UZR ÖRLSUZR WNDP$ UXKRD I+ikluğ L+ouig 50^ İışyuz Yu=şrdö 50^ Ğu))r Üuwutl 200^ Znğuwğ Jz,ul 100^ Ultz Irfğr= 500^ (uğnd= İtwğt= 20^ Lrötk Znfnz 50^ Zşğiti gzıuzr= 100^ İrsu Fuat Üuöuzog 100^ Sşl=nz Hulg=og+plnd 50^ Şuösuoşuz gzıuzr= 200! İ$ İNDLKUZ*PLNDR WNDP$ UXKRD İusndtl (gğuk+plnd 50^ İuğüri Zulhuzıüuöuğ+pnd 50^ Uğk+ Şbrlktyt 50^ Üuihuğ K+=tğ 100^ Ulrz Üuöuğ+plnd 50! İŞEĞUM UİLUZŞUZR WNDP$ UXKRD Uğus Uçğuaus+plnd 50^ Üğrünğ Auwğuzşuz 50^ Wumnç Ulkndzüuğu 50^ Hşğo Şuösuoşuz 50^ Aşğsuz Üuiuhşuz 250!

ZUÖUĞ ÜUWU*PLNDR WNDP$ UXKRD Uğus Itsrğor 150^ Uıri Suğul Itprğstzor+plnd 100^ Uğitz Şrdzıts 50!

SUĞRUS ÜNDĞKLNDÜUWUWR WNDP$ UXKRD I+=k$ Nfiuzzu Üuğuündb 50^ Wumnç Itsrğoşuz 50^ Uyniknl Muimnlnyndlui 50!

IRUZU :UVUINDĞ*PLNDR WNDP$ UXKRD Ulr=iuz Ündsub 100^ Buzk Suğüuğşuz 100^ Uyniknl Ui+ğ+yndlni 100^ İşeu Wumnç Üuçğr 50^ Yuğudnz Uzr Vuwğu= 100^ *ğkufrğuz gzıuzr= 350^ Uğri Ktytlr - B$ Bulog+plnd 200^ Lndirz Ktytlr 300^ Knğni T+öauluoşuz 200^ Aşğsuz Uğu=ir Zşdğndö 100^ Uğıub Uzr Yu=şrdö 100^ Uğkrz Üuğuürdlua 50^ Uğri It+ztğkub 100^ Wuğndkrdz Mt+=ıtsrğ 200^ Hşğo Ynluı 200^ Ondlruz+ Ndlrm 100^ İışyuz Huloşuz 50^ Muğhri Mrdlru 50^ Cuülrz İışyuz Yu=şrdö 100^ Crlhtx Fşğcrz Uzuz 100^ Smgğ Üuğrz Orzor+plnd 200^ Wumnç Zuıru İuaumşuz 200^ Tğirz Ündwndsond+plnd 200^ İtğlr Srzui Krsndğond+pnd 100^ Iuzrtl Mrdzmt+ğstötğ 293^ Lşdnz Vtkrz 200! ÜTNĞÜ İRDÖSTR WNDP$ UXKRD Uğkndz İtk 100^ Şind Hupoşuz gzıuzr= 100^ Buzk Suğüuğ+plnd 100^ Uğirz Kuzouz 100^ Axryirst T+öğtzvhtğşuz 150!

231

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 231

19.12.2016 12:33:21

WNDZRİ-*ÜNİINİ usrizşğndz ÖRHTVrz şpu, şz aşışdşul zndrğuındndkrdzzşğg İUĞU GBG?KTLR WNDP$ UXKRD Wuğndkrdz Gğsu= 50!

WNFİTY K*YNDÖ*PLNDR WNDP$ UXKRD Üulndiı İuğ 100^ Xnhtğ ?rdvrd=uühndlndk 50!

MUĞUHŞI T*ÖBRSBT?R WNDP$ UXKRD Ütnğü Ündsub 100^ Ütnğü Indfuğog 50^ Udşıri Upıusuğ 100!

WUMNÇ SRKRĞNWR WNDP$ UXKRD İşhnda İndisu= 100^ Tısnz Uwıu İsçuışuz 503 Sthrl Ouzüuğıtb 50^ Uze+ Bubsuö 50^ Knğni Yt=btk 50!

ZUIRU MRDLSTÖMRLR WNDP$ UXKRD Udşıri Zuıru Snir= 500^ Hşğo Irdlmtğ+plnd 100^ İusndtl Hrğni 100^ Şğnduze Tüzuwşuz 250^ Uğıubti Öuğsuz+plnd 200^ Itğhuh Şglıgö 100^ Wuğndkrdz Irdlmtğ 50^ Üuırs Hrğni 200^ Aşğsuz Wnfityşuz 100^ Wumnç ?tbuhşuz 100^ Uğk+ Ündwndsond+plnd 200^ Uğsuz Irdlmtğ+plnd 100^ Uğr Uüstğouz 100^ Suw= Itsrğor 150^ :uvrm İuğglg 100^ Auğndz ?tvtor+plnd 200^ İtlfrz Çuğndzum 200!

AĞUVNDAR ?TLTBŞUZR WNDP$ UXKRD Uzr *fuygzuğ 50^ Hşğo :ğrsşuz 20!

SŞLRZT CUSMNVŞUZR WNDP$ UXKRD Zndhuğ Itsrğ 100^ Fuğndcuz Cuzrz Vu=gğ 100^ Uğşü Auöuğ 300^ Hşğo Ulri Şuösuoşuz 50^ Yt=stöşuz gzıuzr= 100^ Irüğuz Üuaftor+plnd 50^ İrlfu Ithtğşuz 50^ Rğsu Itprğstzor 100!

MUĞHRİ KUYR?R WNDP$ UXKRD Wnfauzzti Ndlndvrdiktğ 100^ Uwıgz Vrstz 100^ Uze+ Ulkndzüuğu 50^ Üğrünğ Mt+zord 50^ Hşğo Huğıröşuz 250^ Muğhri Stğaustkor 100^ Vus=tğtiktoşuz gzıuzr= 200^ Auwmuö Ndlndv 30^ Fuat-Uznwb Itsrğ 100^ Fuağus (tk)uoşuz 100^ Uğsuz Tğüuz 50^ Wnfauzzti Tlüuz 30^ Kulrz Irdpstor Hrzuklg 100^ Tlröu Uzeğtui Uwfuö 50^ Uğk+ Fuzlg 100^ İrsnz Zşdğndö 100^ Wumnç Muğ+ İuğu) 200^ Sriui H+önd= 50! ŞUÜNDH ÜUZUKR WNDP$ UXKRD Şpru Tfrauz 200^ Uğb+ Şupigö+plnd 100^ İuğüri Huksuö 100^ Muğuhşı Huksuö 100^ Irüğuz Uduüşuz 50^ ?şğnfçt Hgvu=og 100^ İrlfu :uvrm Uğuçmrğlr+plnd 100^ Uze+ Yndğndk+plnd 200^ Uğsuz It+ztğkub 100^ Uğri It+ztğkub 100^ Suğüğrı Ündwndsond 100^ Uwlrz Zndğauz Üuör=+plnd 50^ Tğ+l Üuwzuğ 100^ İrzuwrğ Şglıgö 25^ Uğkrz İtstğor 100!

UPUDZR ?RDVRD?UBUĞR WNDP$ UXKRD Muğ+ *auz+plnd 100!

İRSNZ BTZR WNDP$ UXKRD Sriu= Irbor 50^ Srzui Irbor 100!

H*PNİ VGZUĞR WNDP$ UXKRD Üğrünğ Vu=uğ+plnd 100! Ü$ KUB?GĞUZR WNDP$ UXKRD :uvrm Mrdğiti 40!

UĞNDİŞUm KTATĞR WNDP$ UXKRD Ulri Aubaub 200!

I$ *ZZRMR WNDP$ UXKRD Üuçğrtl Supıuz şd öudumzşğg 500^ İtfğrz Mt+zord 100^Lrdir Ktytlr 50^ İ+zu Hul 50^ Üğrünğ Mt+zord 50^ Uğri Ktytlr İtlrz Bulog+plnd 20!

UZRKU *AUZŞUZR WNDP$ UXKRD Uwıu Suğnd=şuz 100^ Hşığni Ünğşuz 100^ Zndhuğ Ytalrfuz 100!

WUMNÇ SUKRMŞUZR WNDP$ UXKRD İuğüri Zulhuzı Üuöuğ+plnd 50^ Suğırm Şusuz 100^ Zuırz Şğnduze İtstğoşuz 50^ Ausçuğ İşeu Stl=ritk+plnd 100^ Zşğiti Hul 50^ Wumnç Şglıgö 50^ Ütnğü Şglıgö 50!

HŞIĞNİ HRV?RORR WNDP$ UXKRD Zuğhtw Üuğuüuwu 50!

MUĞHRİ ITSRĞORŞUZR WNDP$ UXKRD İrsnz H+wuog+plnd 100^ İrlfu Cşğstz Hndlsndb 50!

H*PNİ K*ÖLNDŞUZR WNDP$ UXKRD Uilg Kuairz Huwğu=kuğ+plnd 100^ Yuwlrzt Znğauışuz 100^ Üğrünğ Itsrğor 100^ İ+zu *ğkufrğuz 100^ Fuğndcuz Hrhtx+plnd 200!

S$ UZINZR WNDP$ UXKRD Crğuwğ Uzı+z 50!

UĞBULNWİ UWIGZR WNDP$ UXKRD Knğni Ytb=tk 50!

AŞPZUĞ ÜUÖUZOŞUZR WNDP$ UXKRD Üuğrz Üuxzrm Ö+ğu+plnd 100^ Muğhri Crlşuz 164$50^ Wuğndkrdz ?tvtoşuz 329! ÖNDUĞK H*WUOG*PLNDR WNDP$ UXKRD Çuğri Üukkuzog 50^ Üuxzrm ?tbrb 50^ Üuırs Hrğni 200^ Zndğauz Üuör=+plnd 50^ *auz Ynluzog+plnd 50^ Uwıu Mrdviuö 50^ T)tzır Ndkiu+plnd 50^ Wnfauzzti Ubgzsuö 100^ Suıltz Brğrzygzuğ 50!

H$ ORPTĞOR*PLNDR WNDP$ UXKRD (tğrk Srsuğ 50^ İşduz Suzrbum 20^ Smğırv Vu=gğ 50^ Uğu=ir Yrlni+plnd 20^ Üğrünğ Yrlni+plnd 50! :UVUINDĞ ITSRĞTLR WNDP$ UXKRD

232

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 232

19.12.2016 12:33:21

İŞHIŞSÇŞĞ^ ANMIŞSÇŞĞ^ ZNWŞSÇŞĞ usrizşğndz ÖRHTVrz şpu, şz aşışdşul zndrğuındndkrdzzşğg Buarz Mtötğ 50^ Uğsuz S.oşuz 50^ İrlfu Ctğsrz Hndlsndb 50! İNDĞTZ Ü*OUWR WNDP$ UXKRD İuğüri Hul 50^ Udşıri Tğ=tzor 50^ Üuçğrtl Üuğukub 100!

KUÜNDAR VUFIUĞR WNDP$ UXKRD Suğrus Uğsuz It+ztğkub 100^ :uvrm Hulog+plnd 100^ Fuğeuz İt)tğ+plnd 100^Stöndz Ftndltğ 50^ Srzui Şkşğ+plnd 50^ İrdöuz İtstğor+plnd 50^ Kuzru Üuğuou+plnd 100^ Frlsu Mrdlhuavt 100!

UEUS İUĞÜRİ*PLNDR WNDP$ UXKRD Wuğndkrdz Üuğuou+plnd 50^ Frütz Vusmnvşuz 50!

AUSÇUĞQNDS INDFUĞOG*PLNDR WNDP$ UXKRD Snfiti Ausndğ=titz 100^ Sndğuı Mrdzmt+ğırd 50!

WUMNÇ ÇULNDŞUZR WNDP$ UXKRD Zuöuğ T+öüuwu 100^ Bznğarm Irğujndşuz 50^ Kuzitl Kn= 50^ Uğsuz It+ztğkub 100^ Uğu=ir Zndğauz Tlhr 100^ Suzndtl Üuihuğ 50^ Ğu))r Ktloşuz 50^ Sndğuı Hrlrğ 100^ İşduz Lulr=+plnd 100^ Uwlrz İusuzog Tlsuiıup 50^ Zndhuğ H+wzndüulgz 50^ :uvrm Üşpşjrm 50^ Lşıu Vt=ts 75^ İşeu İursşuz 75^ I+=k$ Sşl=nz Hulog 100! ÜŞPUS ÜUĞUSGÖĞU?R WNDP$ UXKRD Uğu İrsnzşuz 50^ Wumnç H+ğu Üşpus 50! İRĞUZNWB ITSRĞOR*PLNDR WNDP$ UXKRD İşduz Şndğkitftğ 100!

KUZRU UÜMRDZR WNDP$ UXKRD Ulş=iuz Upindğlnd+plnd 50^ Zuırz Vndlruz+ Ndlnd= 100^ Ouz Mrdötlrb 100^ Wumnç Ündwndsond+plnd 100^ Uze+ Bubsuö 100^ Çşzrusrz Rzmrllr 50^ Arlıu Sndsond 100^ İrdöuz Muğ+ Huksuö 50^ Fuğişzrm Auog Vgklu 50^ Nsz 2$000!

FUĞNDCUZ SRKLRŞUZR WNDP$ UXKRD Ulş=i Ündwndsond+plnd 100^ Wuğndkrdz Hthtxşuz 100^ Öuğşa Ti=rorüuihuğ 100!

MRDLUSRĞ FNDĞULR WNDP$ UXKRD İuğüri Uçtlrmuz 150^ Zuıru Uüstğouz 100^ Auiuz Hulog 50^ Sndğuı Giluzsuö 50!

AĞUVŞUW UWÜNVR WNDP$ UXKRD Uğstz T+öüul)uşuz 100^ Uğsuz Igbuğoşuz 100^ :uvrm İtğüuz 100^ Fuğndcuz H+wuoşuz 100^ Ğu))r Ktloşuz 100^ Auwmuö Ndlndvrdiktğ 50^ Rğsu H+wuoşuz 50^ Wnfauzzti Tğüuz 50!

AUWMUZNWB T*ÖUOUĞR WNDP$ UXKRD Nğer= Yuyuöşuz 50^ Ulrz-Wumnç Ulkgzk+yndö 100^ Kuirluğrıri gzıuzr= 100^ İışyuz Huloşuz 50^ Tiuşuz İuzndj Srndkşuz Suğul Şğüvu.ndsç 150!

MRĞUMNİ T*OULR WNDP$ UXKRD Auiuz Hul 50^ *zzrm Hulkg=lg 50!

HŞĞO ULKNDZŞUZR WNDP$ UXKRD İuğüri T=rö+plnd 100^ İrlfu İgğsu Otğuzşuz 100^ İtsğu Şnlıui Uwıgzog 50^ Uğk+ Uğb+ Uüştl 100^ Luöuğr Üuikuzğrzrıri 50^ Suıltz Vndhnd=ond 100^ Yuznişuz gzıuzr= 50^ İuğüri Zulhuzı Üuöuğ 50^ Wumnç H+ğu 50^ Uyniknl Mui=nlnyndlui 50^ Zuıru Aususoşuz 100!

MUĞHRİ RDVÜUĞITBR WNDP$ UXKRD İrsnz Zşdğndö 100!

UĞBULNWİ OUZŞUZR WNDP$ UXKRD Sşl=nz Hulog 200^ Lşdnz Kub=gğuz 100^ Crğuwğ Muğrhmrdz 100^ Wnfauzzti Ubgzsuö 50! ŞPRİUÇTK YNLUIR WNDP$ UXKRD Ulş=iuz Buarzşuz 50^ Uğyrzt İufub Şrdğkmrdlrd 50^ Ünğuw İuğg 20^ Uzr S+ğryt= 20^ Fr=knğru Tfrzmrdlrds 20! İTFMR ÇLNDĞR WNDP$ UXKRD Suğırm Şusuz 200^ Xndır Mt+vtğ 100^ Uzr Mt+vtğ 50^ T+ctz Vusu= 50^ Uğus L+l+ 100^ Ğu)) r Mt+vtğ 100^ İrlfu Auzvtğ 30!

S:RKUĞ SRĞEUĞR WNDP$ UXKRD Cuztk Üuyndindö 100!

(RLNSTZ :UVUINDĞŞUZR WNDP$ UXKRD Muğhri Mrdlşuz 100!

ULR?İUZ *IUHUBG*PLNDR WNDP$ UXKRD Zuıru Uğr Uüstğouz 100^ U$ İK$ 50^ Ündwndsond gzıuzr= 100! ÜUĞUHTW KUB?GĞUZR WNDP$ UXKRD Srzui H+önd= 50^ Tsğua Sndini+plnd 50^ Uğıub Mrdbtlktboşuz 100^ İşduz Rzuzgğ 50^ İrzuwrğ Şglıgö 20^ Fuat Itsrğ 100^ Sndğuı Itsrğ 100^ Wumnç Şglıgö 75^ Sndğuı Mrdzmt+ğırd 50^ Muğ+ Rlmrlr 50^ :uvrm Uğuhmrğlr 100^ Öuğşa Uğkndz 100^ H+pni Kub=gğuz 100^ :uvrm K+indz 100^ Ausçuğqnds Knindz 100^ Uörö H+önd= 200! İRSNZ BTZR WNDP$ UXKRD Zuöuğ T+öüuwu 100^ İşeu Şrdotşuku= 50^Vtkrz İuğğu) 50^ Frütz Cusmnvşuz 50^ Uze+ Üuğu=rdkrd= 50^ Ütnğü T+öüuwu 100!

SNDĞUI ÜUZKUĞOG*PLNDR WNDP$ UXKRD Arlıu Rimtzıtğ Tğinw 100^ Üuğrz İşduz

233

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 233

19.12.2016 12:33:21

İŞHIŞSÇŞĞ^ ANMIŞSÇŞĞ^ ZNWŞSÇŞĞ usrizşğndz ÖRHTVrz şpu, şz aşışdşul zndrğuındndkrdzzşğg ?rğrbşuz 100^ İrğuz Sr=utl V+yndğ 100^ İuğüri Agğlu= 150^ Auğndz ?tvtor+plnd 250!

H*PNİ VGZUĞR WNDP$ UXKRD Ulri İuğüri Üuöuzog 300^ Üuırs Hrğni 100^ Hndğum ?t+vtğ+plnd 50^ İrzuwrğ Şglıgö 25^ Çuüğuı Vu=uğ+plnd 100^ Zuösr Şğnduze Vgzuğ 300^ Ulş=iuz Krdktğ 200^ Şyğşs Vgzuğ 200^ İuaum İrlfu :uvrm+plnd 500^ Hşığni Üuöuz 500^ Upudzr Ütnğü Tlfuz 100^ Fşğcrz Buarz Vndhnd=ond 200^ Sşlr=itk Uzr Vgzuğ 200!

LTWIR *YİUĞR WNDP$ UXKRD Lrzıu Muğ+ Üuktor 200^ Ctğulırz Üuğusuzşuz 50^ Xnzuku Rğri 20^ Tlrö Uöuğ 300^ Iruzu Şndsndl 250^ Ünötk Wumnç Suznwşuz 200^ Uzuwri Vnd.uoşuz 200^ H+pnişuz gzıuzr= 200^ Uöuı Ndwindz 200^ Zuıru Hrd=rdoşuz 150^ *lrz=u Ğu))r Uğuh+plnd 100^ Fuağus (ukfuoşuz 100^ Uzctl Uboşuz 100^ Uzuwri Itsrğorltğ 100^ :uvrm Üşpşjrm 100^ Uwıu Rzor 100^ Mt+=auz Vu=gog 50^ Ultz Irfğr= 50!

RİSUWRL AULUFNDĞIR WNDP$ UXKRD Uzuarı Uwauz Kndğuz+plnd 500^ Sndiku) u Ulknd 50!

UPUDZR ?RDVRD?TİTĞR WNDP$ UXKRD Zuıru Şpru Tfrauz 150^ Suğul Huksuö 50^ Itptğ gzıuzr= 100^ Ftğağuışuz gzıuzr= 100^ Fuat Üuöuzog 100^ Lşıu Vt=ts 75^ Fşğnzr=u Mrdlhtzmşuz 50^ Irğrz gzıuzr= 50!

ZUIRU İUHUAR WNDP$ UXKRD Sndğuı Muğuhşı Huksuö 100^ Wnfumrs İndzu 100^ Uğk+ Kt+sird 100^ Hrwuz=u Itzrö Ynwğuö 100^ Crlıu Kt+sird 100^ Uğsuz It+ztğkub 100^ Şpru Zuıru Tfrauz 250^ Ulş=iuzığu Mrdğsuz 100^ Uwıu *zz+ Kuğu=oşuz 150^ Uzr Üniku Şufğnd 150^ Uğyr Fuat :udgktği 150^ İışyuz Huloşuz 100^ Uğk+ Ktötl 100^ Üuçğrtl Üuğukub 100^ Uğıub Uğöndsuz 100^ Ğu))r Ktloşuz 100^ Ütnğü İtstğor+plnd 50^ Wnfauzzti ?t+ğ+plnd 100^ Wnfumrs Mrdlştğ 100^ Uğıub Uğıu Vuplg 200^ Aşğsuz Muğ+ ?tltb+plnd 200^ Uğri It+ztğkub 100^ Ardğğrwtkr euigzmşğzşğg 300^ Çşzrusrz Rzmrllr 100^ *zz+ Şnğsuö 100^ Buarz Btltlt 100^ Zuğhtw Uiuındğşuz 100^ Xrku Üuğukub 100^ Wumnç Ündwndsond 100^ İşduz Vufıuğ 100^ Şğnduze Şupigö 50^ İtğıuğ Itsrğor 100^ Wumnç İuaumşuz 200!

SRZUİ IUZUOGR WNDP$ UXKRD Kndğauz Uğui Zndğouz Muööt 200^ Üuırs Hrğni 200^ Uwündz Vu=uz 100^ Btzuw Şğth+=u 100^ Ryt= Tfğtz+plnd 100^ Ğu))r Ktloşuz 100^ Şuitsrz Sşlri 100^ Fuğeuz İt)tğ+plnd 50^

Uğtı Upudzr T+öüuwu 50^ İuğüri Üuluwoşuz 50^ Uğtı Şptzşuz 50! İŞEĞUM ÜNDSUBR WNDP$ UXKRD Uze+ Uğu 313^ Zurs Şr=tlts 200^ Cuülrz Aşğsuz Üuğuüub 100^ Şğnduze Ünauğrm Ubg= 100^ İuwrk Mrdğıul 100^ Ulş=iuz Tlrh+l 100^ Axryirst Wumnç Rzmrllr 50^ Suiri Suğuzog+plnd 50^ Suğrus Üğrünğ Mrdltğ+pln 50^ Twfuö Şltmtz 50!

ZUÖUĞ İNLSUÖR WNDP$ UXKRD Uğsuz S.oşuz 50!

UZZU VRVT?R WNDP$ UXKRD Crlhtx Znğu ?rdvrd=htğhtğşuz 100^ İtirl Mrdl=titğ 100!

SUĞRUS ÜUİHUĞ*PLNDR WNDP$ UXKRD İrsnzrm Btbtkşuz 250^ 1965-1966 Tiuşuz bğ<uzuduğızşğg 150^ (r=ğr Tlrhnl 100^ Fuğişzrm Sndğuı+plnd 100^ U=itl Zrğfu Ulkndz=titğ 100^ Uçğuaus Lulr=+hlnd 100^ Zndhuğ Ytalrfuz 100^ Crğuwğ Ytalrfuz 100^ İrdöuz Ytalrfuz 100^ Wnfumrs İtk 100^ İşduz Iuzt 20! ÇĞUÇRNZ ÜUĞULR WNDP$ UXKRD İrsnz Uğtı İtfmr 300^ Şnluznz Kt)at Wnfityşuz 300^ Ktlsu Muötğ 300^ Sucıu :uvrm Wnfauzztişuz 300^ Huw,ux Anğuku 200^ Üuırs Hrğni 200^ Üğrünğ Mrdltğ+plnd 100^ Uğsuz It+ztğkub 100^ Irüğuz Üuaftor+plnd 100^ Uğri Itztğkub 100^ Wnfauzzti Tğüuz 50^ Uiuındğ Mrdltğ+plnd 50^ Uzctl Şuikuz=uvhub 50! ÇUĞNDZUM ŞRDOTŞUKU?R WNDP$ UXKRD Wumnç Fuğndcuz Othtor 50! İUKŞZRM BRĞRZR WNDP$ UXKRD Kulrz Hndıu= 100^ İrlfu Yuyuöşuz 100!

VRLORİ VNDLORR WNDP$ UXKRD Auwmuö Ndlndvrdiktğ 30!

MUĞHRİ V*ĞLNDŞUZR WNDP$ UXKRD Fuat V+ğlndşuz 1$540^ İrsnz Mrdmrdi 154^ Auwm Vrvt= 308^ Mğtmnğr Xniu İrsnzruz 308^ Şpru Zuıru Tfrauz 100^ Sriu= Stzıtlşuz 200^ Lşdnz Üuğu+pluz+pndlluğg 100^ *ğkufrğuz gzıuzr= 100^ Uğtı Auzvtğ+plnd 100^ Knğni T+öaulluoşuz 50!

XUHR?U VRVT?R WNDP$ UXKRD Hrğouz T+öüuwu 100^ Uğıub Vuplg 100!

FUAT VU?R WNDP$ UXKRD Şpru Zuıru Tfrauz 200^ Fuğeuz İt)tğ+plnd 100^ Xnhtğ ?rdvrd=uühndlndk 50^ Uwıu Mndıindö 50!

234

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 234

19.12.2016 12:33:21

İŞHIŞSÇŞĞ^ ANMIŞSÇŞĞ^ ZNWŞSÇŞĞ usrizşğndz ÖRHTVrz şpu, şz aşışdşul zndrğuındndkrdzzşğg TLSUİ ŞUĞIGSR WNDP$ UXKRD Cuz Huğnz Fuğeuzşuz 50! İRĞUĞYR STĞITZŞUZR WNDP$ UXKRD Xnhtğ ?rdvrd=uühndlndk 50!

SUILTZ VULGB?UZR WNDP$ UXKRD Lşdnz ?rkuhoşuz 100^ Zndhuğ Ytalrfuz 100^ Cuztk Üuğilgluğ 100^ *zzrm Kn=uklg+plnd 50^ Wuğndkrdz Irdlmtğ 50^ Uzr Ö+ğhuö 100^Wnfazuz Vulgb=uz 500^ Fuauz Aşğu Vulgb=uz 500!

ZNDĞRQU HULKUŞUZR WNDP$ UXKRD Uwıu *zz+ Kuğu=oşuz 100^ İuğüri Rdğztblr+plnd 100^ (ğuzindar Srzui+plnd 100^Zndzndb Aşğsuz Uöır=+plnd 100^ Üuçğrtl Üuğukub 100^ Kuündar Tğtz 200^ (ğuzindar Srzti 200^ Srzui Huwg= 75^ İuğu)şuz Hrğni 308!

SUĞIRĞNİ VUS?TĞKTZR WNDP$ UXKRD Mnpumrjg şd öudumzşğg 2$000^ Ulş=i Ündwndsond+plndn 100^ Ulri Üuğuauz 100^ Uxtz İuzermşuz 250^ Üuğrz Ausndğ=titz 100^ Stğouz btz=r çzumrvzşğg 200^ İuğüri Hul 50^ Fuat Tğöusuz 100^ Suğırğni Vus=tğktiktişuz gzıuzr=g 300^ Uğıub Şglıgö 50^ Yuxndar ?t+its 150^ Uığrzt Mrğrklşuz 309^ Uzr Zşdğndöşuz 309!

BU?T ÜUÖUZOŞUZR WNDP$ UXKRD Uzzrm Ulrz Üuöuzoşuz 250^ Ulş=i- HndğumUluğu Üuöuzoşuz 300! ŞĞNDUZE HUKSUÖR WNDP$ UXKRD H+pni (tğuaşuz 100!

UĞUS ŞNDİND(ŞUZR WNDP$ UXKRD İşeu İuarlşuz 100^ Euluğ Muğhri Ynluı 100! İUĞÜRİ NDÖNDZMT*ĞR WNDP$ UXKRD Muğ+ Rlmrlr 50^ Nimruz T+öhtz 25!

UĞBULNWİ SNDĞUIŞUZR WNDP$ UXKRD İrğuz Zuğiri+plnd 100^ Xrku Uğtz Buarzşuz 100^ Uğsşzum Buzlşuz 50^ İrsnz gzıuzr= 50!

UB:TZ SUĞIRZ*PLNDR WNDP$ UXKRD Sndğuı H+ökub 50^ Udşıri Uzınz+plnd 50!

UWL ZNDRĞUINDNDKRDZZŞĞ Tğrzv İ+wıuz Uüş+l 600^ Uwbt İtğğu Huğlu= 350^ Buazndğ Ulkndz 590^ Bndbuz Rl==uz 2$000^ Uğbum Ü+ouhuw 500^ Nsz 10^ Nsz 10^ Lnd=ui Kub 400^ Ulri İuğüri İtkşuz 500 ınluğ^ Zuıru Ağuwğ Mnhtl 150 ınluğ^ Şzul İndor 400^ Tğ+l İtatğşglıgög 200^ Ağuze Fndğul 300^ Uzr Mşiuğ 400^ Lşdnz Buışuz 100^ Wumnç Sigğlşuz 30^ Wumnç Ulri Lrlnöşuz 200^ Şğnduze Suğku

?rğrboşuz 100^ Zuğhtw Uiuındğşuz 100^ *ıtk Ouzıuz 50^ Btasndö Uastı İtırı Ündğlnd+plnd 1$000^ Sndğuı T+öüuwu 25^ Zukulr T+öüuwu 25^ Kuau Tğuw Tmrz 50^ Ulytğ Uühuwğu= 250^ İuznwşuz Cuülrz 400^ Üuğ+lrz Kub 300^ Uğsuz Itsrğauz 400^ Üupuz Tllrulkg+plnd 1$000^ Uğıu Hu=luog+plnd 1$000^ Kuau Tğuw Tmrz 50^ Wnfauzzti Orğmuzşuz 530^ Uğu Rbmrdöuğ 320^ ?tsul Rdikrdztl 300^ Iruzu İtğ=uz Uğiuiri 100 şdğ+^ Nsz 10^ Lndüui Kub 400^ Kuau Tğuw Tmrz 50^ Vrit Stlr=t Indğsuö 300^ Irüğuz Kub 1$000^ İuğüri Ouzitftğ 500^ Uwbt İtğğu Huğlu= 350^Lrzıu Uloul 300^ Uğıu İrsitğşuz 3$500^ :uvrm Zröusşuz 500^ *zndğ İtfrs 800^ Öndlul Vt+slt=oşuz 300^ Nsz 10^ T+stğ Vgzuğ Üuğusuz+plnd 250^ Uze+ Yndğndk+plnd 100^ Kukruzu Hupus 1$000^ Aşğu Htzlr+plnd 300^ Zt)rwt Uğiluz 200^ Sndğuı Suğr Mrdltöşuz 100 ınluğ^ Üuuz Tllrulkg+plnd 1$000^ Auzıt T+ömtz 25^ T+ömt Musöt T+ömtz 25^ Tğrzv İnwıuz Uüş+l 600^ Fuat Ulr=iuzşuz-Suzrbum Ulr=iuzşuz 100^ Kusuğ Orauz+plnd 200^ Şzul İndor 400^ Tğ+l İtatğşglıgög 200^ Zuğhtw Uiuındğşuz 100^ *ıtk Ouzıuz 50^ Lşdnz Buışuz 100^ Fuğndcuz Ouzorl= 100^ Lşıu Uğsuz Upıup 100^ Suiri Iufndlond 100^ Wumnç Sigğlşuz 30^ Önd=rui Vu=uğ 1$550^ Zndğauz Otsots 100^ Wumnç Mrdzırdö 100^ Ğu))r Buışuz 50^ Tınduğı Gğsu= 100^ Ütnğü Uiluzmrdl+plnd 1$000^ Mrdl)rıuz T+frdv 50^ Nsz 10^ Nsz 10^ Auw Çuğşünğ,umuz Gzmşğndkrdz 100 şdğ+^ T+stğ Vgzuğ Üuğusuz+plnd 300^ Iuğ+z Stkt 300^ Uğr Uxlrz Stğırzşuz 50^ ?tğts Kuğuğ 200^ Nsz 20^ Üğrünğ Üultzıtğ 200^ İndzu ?t+ğ+plnd 500^ Vrbt Sşlr=t Indğsuö 150^ Lnd=ui Kub 400^ Şupgö Btztğ 120^ Hndğum Btz 10^ ?rdhğu Btz 10^ Uze+ Zuıru Yrdğrdk+plnd 100^ Yuğudnz Ousmt+ö+plnd 100^ İşhnda Mt+örds 100^ Zndğouz Rdikrdzhub 50^ İşduz Ügögluw 50^ Tğrzv İnwıuz Uüş+l 200^ İtlrz Zukulr 50^ Uwbt İtğğu Huğlu= 350^ Sriu= Ouzlg 200 ınluğ^ Nsz 10^ Nsz 20^ Nsz 20^ Kuau Tğuw Tmrz 5$000^ İrlfu Htllr Üuğrz Tğiuz 5$000^ Vrbt Sşlr=t Indğsuz 150^ ?tsul Rdikrdztl 300^ Musöt-Auzıt 20^ Hrdbğu Uöröt T+zrdmt+ğtz 300^ Fşğnzrm İuaum+plnd-İrlfu Htzlr+plnd 50^ Zuğhtw Uiuındğşuz 100^ *ıtk Ouzıuz 50^ Lşdnz Buışuz 100^ Tğ+l İtatğşglıgög 200^ Şzul İndor 400^ Uğti Uindğlnd+plnd 200^ Tğıts Vgzuğ 250^ Uğr Uxlrz Stğırzşuz 50^ Hubu= Ötağu Orauz 400^ ?uuz Tllrulkg+plnd 1$500!

235

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 235

19.12.2016 12:33:21

DAHİLİ TELEFONLAR VAKIF YÖNETİMİ

Yönetim Kurulu Başkanı ve Huzurevleri Kurucusu

Bedros Şirinoğlu

Genel Sekreter ve Huzur Evleri Kurucu Vekili

Silva Trika

Başkanlık ve Yönetim Kurulu Özel Kalem

Markrit Arslan

Bedros Şirinoğlu Müzesi Başhekim Başhekim Yardımcısı

HASTANE YÖNETİMİ

754 755 752-754 554

Dr. Ardaş Akdağ

1147

Dr. Tarık Turfan, Dr. Tercan Mildanoğlu

1076

Başhekim sekreterleri

Karin Çekmen, Divinya Fındık

Başhemşire

Maral Hezer

1145-1146

Başhemşire Yardımcıları

İlknur Nuhoğlu - Pınar Tekneci

İşletme Koordinatörü

Roy Üzümyemezoğlu

666

İdari Müdür

Talar Maviyan

1005

1253 682-761

SERVİSLER ACİL ALTIPARMAK AMELİYATHANE ASTARCIYAN GİRİTLİYAN-KUYUMCUYAN GÜLBENKYAN HAGOPYAN

SAATÇİ - PSİKİYATRİ

DR. TARVER RUH VE SİNİR HAST. (Kapalı Akliye) UNCUYAN YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ (Hayk Anjel Arslanyan) YENİ DOĞAN YBÜ (Hayk Anjel Arslanyan)

Hemşire odası Vezne Hemşire bankosu Anestezi Teknisyeni Astarcıyan Ameliyathane Direktörlük Doktor odası Hemşire bankosu Bebek odası Doktor odası Hemşire bankosu Doktor odası Hemşire bankosu Hemşire bankosu Danışma bankosu Doktor odası Güvenlik Hemşire bankosu Hemşire odası Hemşire bankosu Erkek - Dilsizyan Kadın - Evleyan Hemşire bankosu Hemşire bankosu Hemşire bankosu

723 722 668 1072 1024-1071 1025-1028 1027 1133-1134 1354 1355 1351 1254 1255-1258 1251-1252 1400-1401 1407 1406 1402-1403 1404-1405 549 551 552 1256-1257 1113-1170-1171 1354

LABORATUVAR - ÜNİTE BİOKİMYA LABORATUVARI EKG - EFOR EMG - EEG ENDOSKOPİ ÜNİTESİ FİZİK TEDAVİ VE REHAB. ÜNİTESİ MİKROBİYOLOJİ LABORATUVAR PUVA - Anestesi RADYOLOJİ LAB. (Santalu)

UYKU LABORATUVARI

Dr. Vahen Kuyumcu Kan Bankası Sekreterlik Ön Banko Çekim Odası Çekim Odası İşlem Odası Hemşire Odası Tedavi Salonu Dr. H. Ferda Soysal Puva ve Anestesi Konsültasyon Odası Prof. Dr. Adem Kiriş, Dr. Ayşegül Ağırman MR Odası Müracaat Bankosu Sekreterlik Vezne Uyku Odası Sekreterlik

1108 643 1107 738 1055 1152 1073 1112 1136 1109 1029 1035 1036 1031-1032 1034 1033 1224 1152

236

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 236

19.12.2016 12:33:21

ARDUZEUZNJR ZŞĞ?RZ AŞXUQUWZZŞĞND KRDŞĞG ANÜUÇUĞQNDKRDZ Anüuçuğqndkşuz Uışzuhşı şd Auzüiıuındzşğnd Arszuerğ

Hşığni Brğrz+plnd

754

Gzea$ ?uğındpuğndar şd Auzüiıuındzşğnd Arszueğr Yn.uznğe İrlfu Kğr=u Uışzuhşır şd Anüuçuğqndkşuz ?uğındpuğ

Suğüğrı Uğiluz

755 752 - 754

Hşığni Brğrz+plnd Kuzüuğuz

554

ÇCBMUMUZ MUÖS Çcbmuhşı

I+=k$ Uğıub Uüıup

1147

Çcbmuhşır *üzumuz

I+=k$ Ktğouz Srlıuz+plnd

1076

Çcbmuhşır ?uğındpuğndarzşğ

Üuğrz Vt=stz^ Irfrzru (gzıg=

Uduü Çnwc ?nwğ

Suğul Atötğ

Uduü Çnwc ?nwğr *üzumuzzşğ

Rl=zndğ Znda+plnd - Ygzuğ Kt=ztor

1145-1146 1253 682 - 761

Fuğvuünğ,umuz Ausumuğünp

Xnw Rdördsştstö+plnd

666

Fuğvumuz Iz+ğtz

Euluğ Sufrşuz

1005

WUĞMUÇUCRZZŞĞ BIUH *ÜZNDKRDZ

Çnwc =nwğr işzşum

Uğmpumul ULKGYUĞSU? Çnwc =nwğr işpuz Öüuwuöğmndsr suizuütı Uiıuğoşuz frğuauıuğuz FRĞUAUIUĞUZ Iz+ğtzndkrdz Çcbmr işzşum UİIUĞOŞUZ Çnwc =nwğr işpuz Znğu,rzzşğnd işzşum MRĞRKLŞUZ-ÜNDWNDSOŞUZ Çcbmr işzşum Çnwc =nwğr işpuz Çcbmr işzşum MRDLHTZMŞUZ Çnwc =nwğr işpuz WUMNÇŞUZ Çnwc =nwğr işpuz :nğağeuındumuz işpuz Çcbmr işzşum ANÜŞÇNDCUĞUZ-İUUKOG Aimrv mtı Çnwc =nwğr işpuz Çnwc =nwğr işzşum I?K$ EUĞFTĞ Çnwc =nwğr işpuz ANÜŞMUZ ŞD >PUWRZ ARDUZE$ &SIUWRZ ARDUZEZŞĞND Uwğşğ-Irliröşuz YUM ÇUCRZ/ Mrzşğ-Tfltşuz NDZOŞUZ Çnwc =nwğr işpuz :IUJŞUL EUĞSUZNDS &AUWM UZCTL UĞİLUZŞUZ/ Çnwc =nwğr işpuz ZNĞU;RZZŞĞND :I$ EUĞS$ &AUWM UZCTL UĞİLUZŞUZ/ Çnwc =nwğr işpuz

723 722 668 1072 1024-1071 1025-1028 1027 1133-1134 1354 1355 1351 1254 1255-1258 1251-1252 1400-1401 1407 1406 1402-1403 1404-1405 549 551 552 1256-1257 1170-1171 1354

IUĞĞULND;UĞUZZŞĞ I+=k$ Fuatz Ündwndsond Hrn=rsruwr Iuğğulnd,uğuz

1108

Uğrdz uxzşlnd işzşum

643

?uğındpuğndkrdz

1107

Zu.uişpuz

738

T ?U MT - T(NĞ

?zzndkşuz işzşum

1055

T ST MT - T T MT

?zzndkşuz işzşum

1152

?zzndkşuz işzşum

1073

TZINİ?NYRR ÇUCRZ

Çnwc =nwğr işzşum

1112

(RÖR? EUĞSUZNDSR ŞD FŞĞUMUZÜZNDSR ÇUCRZ

Euğsuzndsr işzşum

1136

SR?ĞNHRNLNCR IUĞĞULND;$

I+=k$ A$ (tğıu İnwiul

1109

YNDFU-ÖÜUWUÖĞMNDS

Yndfu şd Öüuwuöğmndsr işzşum

1029

Yğ+)$ I+=k$ Uıts Ürğrb

1035

ĞUIRNLNCRR IUĞĞULND;$ &İUZKULND/

?ZUZULND IUĞĞULND;UĞUZ

I+=k$ Uwbtmrdl Upgğsuz

1035

Ts-Uğ işzşum

1036

Ersndsr işpuz

1031 - 1032

?uğındpuğndkrdz - Uğmpumul

1034 - 1033

?zuzulnd işzşum

1224

?uğındpuğndkrdz

1152

237

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 237

19.12.2016 12:33:22

BERBEROĞLU POLİKLİNİKLERİ - DOKTORLAR ANESTEZİ VE REANIMASYON ASTIM ALLERJİ BESLENME VE DİYET

ÇOCUK HASTALIKLARI ÇOCUK CERRAHİSİ

DERMATOLOJİ

FİZİK TEDAVİ VE REHAB.

GENEL CERRAHİ EL CERRAHİSİ ENDOKRİNOLOJİ GÖĞÜS HASTALIKLARI VE TÜB.

GÖZ HASTALIKLARI

Dr. Armenak Aslan

1148

Laboratuvar

1143

Dyt. Yelda Özel Dağcı

1060

Sekreterlik

1140

Dr. Melek İpek Kır

1105

Dr. Zeki Ötünç

1104

Sekreterlik

1164

Dr. Nuri Şen

1150

Dr. Serkis Barış

1039

Dr. Vahe Kösem

1040

Dr. Eznik Ardaşes Menesyan

1068

sekreterlik

1077

Dr. Firuzan Altın Sekreterlik

1013

Dr. M. Ferhat Çelik

1078

Sekreterlik

1050

Sekreterlik

1408

Dr. Nurhan Caneroğlu

1102

Sekreterlik

1150

Doç. Dr. Özgür Karacan

1151

Sekreterlik

KALP VE DAMAR CERRAHİSİ

KARDİYOLOJİ

KULAK BURUN BOĞAZ

KONSÜLTAN HEKİMLER NÖROŞİRURJİ

NÖROLOJİ

780

Dr. İliya Ayvatoğlu

642

Dr. Sarkis Sirop

PSİKİYATRİ - PSİKOLOJİ

1016

Dr. Maksut Ahbap

1014

Dr. Yeliz Zıhlı

ÜROLOJİ

1015 1012-1064

Dr. Ağavni Tezenli

1062

Dr. Yasemin Ağralı

1018

Dr. Yakup Çilingir

1046

Dr. Aybanu Tuygun Sekreterlik

1410 1012-1064

Dr. Tevfik Bülent İlçöl

1137

EKG-EFOR

1055

Sekreterlik

1140

Dr. Ali Akın Erkan

1065

Dr. Sait Şirazi

1066

Dr. Mircan Miroğlu

1101

Sekreterlik

1020

Odyometri Çekim Odası

1019

Sekreterlik

1150

Dr. Aram Bakırcı

1043

Sekreterlik

1020

Dr. Armenak Mezaduryan

1041

Dr. Tuğba Yörük

1045 1012-1064

Dr. Sevan Sıvacıoğlu

1021

Dr. Ufuk Oztürk

1022

Sekreterlik

1020

Dr. Belinda Maşalı

1053

Dr. Çezar Atasoy Sekreterlik Psikolog Görüşme Odası

PSİKİYATRİ-ÇOCUK VE ERGEN

641 641-642

Dr. Garbis Yakupyan

Sekreterlik ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ

1012-1064

Prof. Dr. Hüseyin Yetik

Sekreterlik KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM

1155 1037-1138

Dr. Kamer Tomaoğlu

Sekreterlik

İÇ HASTALIKLARI

1024

Dr. Halis Enhoş

Dr. Soner Ozaner

1054 1056 - 1409 1412 - 1413 - 1414 - 1415 1103

Sekreterlik

1164

Dr. Hakan Suiçmez

1044

Dr. Burçin Tunç Sekreterlik

1070 1050-1063

Dr. Nişan Çilingiroğlu Dr. Murat Kuyumcu ASİSTAN DOKTORLAR

Dr. Jilber Berberyan Dr. Avedis Çepkinli Dr. Lida Çiteli

238

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 238

19.12.2016 12:33:22

HTĞHTĞ*PLND ÇUÖSUÇNDCUĞUZZŞĞ-ÇCRBMZŞĞ ÖÜUWUÖĞMNDS ŞD FŞĞUMUZÜZNDS

I+=k$ Uğsşzum Uiluz

1024

I+=k$ Aulri Tza+b

1148

Suizuütı Şlıu T+ötl Iupog

1060

?uğındpuğndkrdz

1140

UİKGS ULTĞCR İZZEUMUZNZ ŞD İZZEUX$

SUZMUMUZ ARDUZENDKRDZZŞĞ

SUZMUMUZ FRĞUÇNDCNDKRDZ

SNĞKUWRZ ARDUZENDKRDZ$

W*EUJUD ŞD (RÖR? EUĞS$

GZEAUZNDĞ FRĞUÇNDCNDKRDZ

QŞX?R FRĞUÇNDCNDKRDZ TZI*?ĞNZNLNCR

MNDĞ;?R ARDUZENDKRDZZŞĞ

UMZUÇNDCUĞUZ

1143

I+=k$ Stlt= Ryt= Ügğ

1105

I+=k$ Öt=r T+krdzv

1104

?uğındpuğndkrdz

1164

I+=k$ Zndğr Btz

1150

I+=k$ İuğüri Huğgb

1039

I+=k$ Fuat ?t+its

1040

I+=k$ Şözrm Uğıubti Stztbşuz

1068

?uğındpuğndkrdz

1077

I+=k$ (rğndöuz Ulkndz

1155

?uğındpuğndkrdz

1138

I+=k$ Üustğ Knsu+plnd

1013

I+=k$ S$ (şğauk Vtlr=

1078

?uğındpuğndkrdz

1050

?uğındpuğndkrdz

1408

I+=k$ Zndğauz Ouztğ+pnd

1102

?uğındpuğndkrdz

1150

Inv$ I+=k$ T+ömrdğ Üuğuouz ?uğındpuğndkrdz Yğ+($ I+=k$ Arditwrz Şkr=

780

I+=k$ Rlru Uwfuı+plnd

642

I+=k$ İuğüri İşğnç ?uğındpuğndkrdz

ZŞĞ?RZ ARDUZENDKRDZZŞĞ

I+=k$ Muğhri Şupndhşuz

1016 1014

I+=k$ Şlrö Ögalg

I+=k$ Upudzr Ktötzlr

İĞIR ŞD ŞĞUMUWRZ ARDUZENDKRDZZŞĞND FRĞUAUINDKRDZ

İĞIR ARDUZENDKRDZZŞĞ

UMUZ>^ ?RK^ MNMNĞE

:NĞAĞEUIND ÇCRBMZŞĞ ZŞUĞEUWRZ FRĞUÇNDCNDKRDZ

>PUWRZ ARDUZENDKRDZZŞĞ

ANÜŞMUZ ARDUZENDKRDZZŞĞ

RDĞNLNCR

1018 1046

I+=k$ Uwktz Ndwmndz

1410

?uğındpuğndkrdz

1012-1064

I+=k$ Ktf)r= Hrdltzı Rlvt+l

1137

T ?U MT - T(NĞ

1055

?uğındpuğndkrdz

1140

I+=k$ Ulr Uügz Tğ=uz

1065

I+=k$ İurk Brğuör

1066

I+=k$ Srğrouz Srğ+plnd

1101

?uğındpuğndkrdz

1020

Linpndkşuz Vuyndsr işzşum

1019

?uğındpuğndkrdz

1150

I+=k$ Uğus Hu=gğog

1043

?uğındpuğndkrdz

1020

I+=k$ Uğsşzum Sş,uındğşuz

1041

I+=k$ Kndphu Ş+ğrd=

1045 1037-1138

I+=k$ İşduz İfuog+plnd

1021

I+=k$ Nd)nd= T+ökndğ=

1022

?uğındpuğndkrdz

1020

I+=k$ Htlrzıu Subulg

1053

I+=k$ Vtöuğ Ukuinw

1054

?uğındpuğndkrdz

1056 - 1409 1412 - 1413 - 1414 - 1415

I+=k$ İ+ztğ *öuztğ

1103

?uğındpuğndkrdz

1164

I+=k$ Au=uz İndrvstö

1044

I+=k$ Hndğvrz Kndzv ?uğındpuğndkrdz

*ÜZUMUZ ÇCRBMZŞĞ

1062

I+=k$ Şuündh Vrlrzmrğ

Anüşçnwcr aşı ışiumjndkşuz işzşum ANÜŞÇNDCNDKRDZ EŞXUAUİZŞĞND ŞD SUZNDMZŞĞND

1015 1012-1064

I+=k$ Şuitsrz Upğulg

?uğındpuğndkrdz

*ĞKNYTIR-KĞUFSUKNLNCR

641 641-642

I+=k$ Suüindı Uahuh

?uğındpuğndkrdz MZN>UMUZ ARDUZENDKRDZZŞĞ ŞD ;ZZEUÇŞĞNDKRDZ

1151 1012-1064

1070 1050-1063

I+=k$ Zbuz Vrlrzmrğ+plnd^ I+=k$ Sndğuı ÜndwndsOnd^ I+=k$ Crlhtğ Htğhtğşuz^ I+=k$ Udşıri Vty=rzlr^ I+=k$ Lrıu Vrktlr

239

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 239

19.12.2016 12:33:22

AMBAR ARŞİV BİLGİ İŞLEM BİYOMEDİKAL Mekanik ve Elektronik Servis Hizmet ÇAĞRI MERKEZİ ÇAMAŞIRHANE ECZANE GÜVENLİK HALKLA İLİŞKİLER HASTA HİZMETLERİ İNSAN KAYNAKLARI İŞYERİ HEKİMLİĞİ KALİTE BİRİMİ KANTİN MEDİKAL MUHASEBE MUHASEBE MUTFAK MÜHENDİSLİK PERSONEL ŞEFLİĞİ

TEKNİK BİRİMLER

HOUSE KEEPER TEMİZLİK HİZMETLERİ

VEZNELER

YEMEKHANE

BİRİMLER

Birim Sorumlusu Medikal Ambar Birim Sorumlusu Birim Sorumlusu Birim Sorumlusu

Çamaşırhane Terzihane Ecz. Makruhi Çilingiroğlu Eczane Ana Kapı Otopark Kapısı İzleme Odası Birim Sorumlusu Birim Sorumlusu Birim Sorumlusu İşyeri Hekimi İşyeri Hemşiresi Birim Sorumlusu Eğitim Hemşiresi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Cafe Medical Birim Sorumlusu Müdür Birim Sorumlusu Diyet Mutfağı Elektrik Mühendisi İnşaat Mühendisi Personel Şefi Boyahane Elektrik Atölyesi Kazan Dairesi Marangozhane Tesisat ve Demirhane Atölyesi

Alen Uluk Arman Nalçacıer Cevat Yazıcı Sayat Çınar Arman Nalçacıer Ekrem Çır

Madlen İnal Alin Şarklı Sevan Karatoprak Dr. Lida Çiteli Demet Sökün Demet Sükün Pınar Tekneci Mesut Caba Maryam Malhasoğlu Gültekin Karabulutlu Nurhayr Ahbap Mari Hergel Serkis Küzel

Saliha Paksoy Sevgi Güventepe Toros Özhallaçyan

Birim Sorumlusu Müdür Danışma Zemin kat I. Kat Yatış-Çıkış Veznesi Selviyan Salonu

HUZUREVLERİ

Huzurevleri Sorumlu Müdürü Anita Ösme Doktor Odası Dr. Jilber Berberoğlu Bilek Huzurevi Erkek Huzurevi - Karamanukyan-Balyan Hintliyan - Taş Huzurevi Kadın Huzurevi - Karamanukyan-Balyan Kazancıyan - Yerganyan Huzurevi - Hemşire, Mutfak

717 779 762 764 745 777 640 721 731 702 703 733 727 715 1007 1006 1031 558 558 761 682 681 707 1011 757 718 704 728 701 758 687 714 710 708 712 769 674 1008 1059 1001-1002-1058 1161-1162 1009-1010 709

677 564 669 562 565 563 568, 569

Özçelik Balyan Huzurevi

567

ZİBEÇ İdare Sekreterlik Terapi Havuzu Uygulama Sınıfı Yemek Salonu

Gülfidan Övüç Natali Özkaya

709-698 734-735 696 689 694

YARDIMCI KURULUŞLAR EMLAK KOMİSYONU

Din Görevlisi Sendika Odası Sekreterlik

719 713 672-673

240

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 240

19.12.2016 12:33:22

ŞZKUMUXNWJZŞĞ USÇUĞ UĞ:RD IŞPŞMUINDUMUZ ÇCBMUMUZ-MŞZİUÇUZUMUZ

Çuczr huıui.uzuınd Çcbmumuz usçuğ Çuczr huıui.uzuınd Çuczr huıui.uzuınd Çuczr huıui.uzuınd

Ultz Ndlnd= Uğsuz Zulvuogtğ Otfuk Şuögog İuwuk Vgzuğ Uğsuz Zulvuogtğ

ST?UZR? ŞD ŞLŞ?I$;UXUWNDKRDZ

T=ğts Vgğ

777

MUZVR MŞEĞNZ LNDUJ?UINDZ EŞPUĞUZ UHUANFNDKRDZ AUİUĞUMNDKŞUZ AŞI MUHŞĞ ARDUZEZŞĞND ;UXUWNDKRDZ SUĞEMUWRZ UPÇRDĞZŞĞ ÜNĞ;UIŞPRR ÇCBMNDKRDZ NĞUMR ÇUCRZ ?UZKRZ ÇCBMUMUZ AUSUĞUMULNDKRDZ INSUĞUMULNDKRDZ :NAUZNJ OUĞIUĞUÜRINDKRDZ HUBI*ZTNDKŞUZ FUĞV$

KT?ZR? ÇUCRZZŞĞ

AUNDÖ ÜRYGĞ SU?ĞNDKŞUZ ;UXUWNDKRDZ

UĞMPUMULZŞĞ

OUBUĞUZ

Lnduj=uındz Eşğqumr işzşum Eşp$ Su=ğndar Vrlrzmrğ+plnd Eşpuğuz Suwğ endx Muxuıuz endx Erıuğmndsr işzşum Çuczr huıui.uzuınd Çuczr huıui.uzuınd Çuczr huıui.uzuınd Ünğ,uışprr Çcrbm Ünğ,uışprr çnwc =nwğ Huıui.uzuınd Ndindjuznp Uduü çnwc =nwğ Fuğumr iındünds Stır=ul iğouğuz Çuczr huıui.uzuınd Iz+ğtz Çuczr huıui.uzuınd İzzeumuznzr .nauznj Şlşmığumuzndkşuz ouğı$ Brzndkşuz ouğıuğuütı Hubı+ztndkşuz ız+ğtz Zşğmuişzşum Şlşmığumuzndkşuz uğaşiı$ Mukiuwuındz Uıupquünğ,uğuz Şğmukr şd muösu,$ uğaşiı$ İulrau Çuüinw Çuczr huıui.uzuınd Iz+ğtz :nğağeuınd Zmndpuwrz wuğm Uxu<rz wuğm Şl= şd sndı=r uğmpumul İtlfrşuz iğua

717 779 762 764 745

Suıltz Rzul Ulrz Buğ=g İşduz Üuğuk+yğu= I+=k$ Lrıu Vrltlr Itstk İt+=rdz Itstk İrd=rdz Ygzuğ Kt=ztoro Sşindı Ouhu Suğrus Sul.ui+plnd Mrdlkt=rz Üuğuhndlndklnd Znğuwğ Uahuh Suğr Atğmtl İuğüri Mrdötl

İtfmr Mrdftzktyt Knğni T+öaulluoşuz

640 721 731 702 703 733 727 715 1007 1006 1030 558 558 761 682 681 707 1011 757 715 704 728 701 758 687 714 710 708 712 769 674 1008 1059 1001-1002-1058 1161-1162 1009-1010 709

AUZÜİIUINDZŞĞ Auzüiıuındzşğnd Hıi.$ şd ız+ğtz Uzrku T+ist Çcbmr işzşum - I+=k$ Crlhtx Htğhtğ+plnd Hrlt= Auzüiıuğuz Uwğşğnd Auzüiıuındz- Üuğusuzndmşuz-Hulşuz Mzn<umuz Auzüiıuındz-Üuğusuzndmşuz-Hulşuz Arzelşuz - Kub Üuöuzoşuz-Şğmuzşuz Auzüiıuındz-Çnwc =nwğ Üuöuzoşuz-Şğmuzşuz Auzüiıuındz-:nauznj Arzelşuz - Kub Auzüiıuındz T+övtlr= - Hulşuz Auzüiıuındz

677 564 665 562 563 565 568 569 565 567

ÖRHTV Fuğvndkrdz ?uğındpuğndkrdz Euğsuzndsr uduöuz Ünğ,ueğndkşuz euiuğuz Oubuiğua

Mrdl)rıuz T+frdv Zukulr T+öüuwu

709 - 698 734 - 735 696 689 694

*ÜZUMUZ SUĞSRZZŞĞ MULNDU;NJ WUZQZU:NDSÇ

Anüşdnğumuz Uğasrndkşuz İşzşum ?uğındpuğndkrdz

719 713 672-673

241

Kasım Aralık 2016-ermenice bölümü.indd 241

19.12.2016 12:33:22

Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı

Hastanemizi Tercih Eden Değerli Hastalarımızdan,

Axess, World, Bonus ve Card Finans Kart Sahiplerine Tüm Hizmetlerde Vade Farkı Alınmadan

4 TAKSİT!

World Card sahiplerine +2 taksit toplamda

6 TAKSİT!

ZAKİRBAŞI SOKAK NO.32 34020 KAZLIÇEŞME - İSTANBUL TEL: 0212 582 50 50 PBX - FAKS 0212 547 11 21 www.surppirgic.com - info@surppirgic.com 222

Kasım-Aralık 2015.indd 222

17/12/16 12:37

Kasım-Aralık 2015.indd 223

17/12/16 12:37

MARMARAY

Yedikule

Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı

ZAKİRBAŞI SOKAK NO.32 34020 KAZLIÇEŞME - İSTANBUL TEL: 0212 582 50 50 PBX FAKS 0212 547 11 21 www.surppirgic.com

BU SÜRELİ (YAYGIN) YAYIN PARA İLE SATILMAZ

Kasım-Aralık 2015.indd 224

17/12/16 12:37