Enquête eninterviewsEen nieuwebaan by VAPRO

Hèt tijdschrift voor de operator en technisch vakman

Eerste landelijke operatordag kijk op pagina 5

Enquête en interviews

Een nieuwe baan Verder in dit nummer:

ik d l e b ! Dub ummer ern m o z nummer 3 jaargang 10 juni 2011

VAPRO 55 jaar: 5S bij HG International Hoe is het operatorZo maak je marmoleum vak veranderd? Groen gras bij Maître Paul Nieuwe veiligheidssymbolen

Inhoud Hét tijdschrift voor de operator en technisch vakman, is een uitgave van de VAPRO groep. VAPRO groep Postbus 24090 2490 AB Den Haag T 070 - 337 83 00 F 070 - 320 51 86 E info@vapro.nl I www.vapro.nl Redactie Herbert Boland, Hanneke van Gaans, Melanie Lancel, Marvin Moentadj, Marion Reerds, Marjolein Veeninga, Sonja van Venrooij. Vormgeving Beeldvorm, Pijnacker Foto omslag Lourens Smak Drukkerij Veldwijk-Van Loon Grafische bedrijven Verschijning 6 keer per jaar Verspreiding Dit tijdschrift wordt gratis verspreid onder leden van het Platform voor Operators, operators en operators in opleiding, ploegchefs, productiechefs, praktijk begeleiders, praktijkopleiders en verantwoordelijken voor opleidingen binnen bedrijven in de (proces-)industrie. Wie kan aantonen tot de doelgroep te behoren kan zich als abonnee aanmelden via registratie@vapro.nl Advertenties Mooijman Marketing & Sales T 070 - 323 40 70 E info@mooijmanmarketing.nl Adreswijzigingen Adreswijzigingen kunnen onder vermelding van onderwerp (adreswijziging VAPRO) via e-mail (registratie@vapro.nl) worden doorgegeven. Productie Beatrijs Media Groep T 076 - 530 90 31 E info@beatrijs.nl ISSN 1878-8033 © Copyright 2011 Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De redactie van VAPRO is een onafhankelijk opererend orgaan. Meningen en opinies in het blad geven niet noodzakelijkerwijs de standpunten weer van de bestuurlijke organisaties vertegenwoordigd in de VAPRO groep noch die van de redactie.

8 ‘Zwaar, maar wel m’n grenzen verlegd’ Platform-lid Epco van der Meulen is wachtchef bij Waternet. Ooit begon hij met lts en is nu bezig met hts Chemische Technologie. Wat drijft Epco?

‘Chemische processen, dat is wat ik wil’

Gras bij de buren Taarten maken met Maître Paul

Als je chemisch operator bent, dan is dat ook wat je het liefst doet. Daar kwam Tom Heininga achter nadat hij een switch had gemaakt naar de energieopwekking.

We kijken in deze aflevering van ‘Hoe groen is het gras’ bij een producent van gebak: Maître Paul in Tilburg.

Proces in het zonnetje Van lijnolie naar marmoleum Marmoleum, een soort linoleum, wordt gemaakt uit de olie van lijnzaad. Het is een oud proces gebaseerd op een natuurproduct. We krijgen een rondleiding bij Forbo.

Productie én studie motivatie omhoog

Column

HG international zet ieder jaar tien procent meer reinigmiddelen af. Dit gaat niet zonder een 5S-verbeteringsprogramma en een opleiding basisoperator voor de verpakkingsafdeling.

Operatorschap

Daarom veranderen operators van werkgever

We waren benieuwd of operators vinden dat ze op de juiste plek zitten. Misschien kriebelttermijn het wel, of is het tijdSchadelijk Lange voor wat anders. Tijd voor(minder giftig) gezondheidsschadelijk een enquête.

ugevaarlijk

Vergiftig

Milieugevaarlijk Oxiderend Nieuwe doodskopjes

Giftig

Straks krijgen allerlei verpakkingen en vaten nieuwe waarschuwings-afbeeldingen. VAPROspecialist Dirk de Knecht zet het voor ons op een rij.

En verder 3 5 6 9 17 26 28 28

Column Landelijke operatordag Kartkampioenschappen Klimmen voor KiKa

Tijdens een van de tentamens van het praktijkdeel van mijn VAPRO B-opleiding werd ik naar een uithoek van de afdeling gedirigeerd. Op die afdeling vindt hydroliseren en verdampen in autoclaven plaats; stof die ik wel beheerste. De beide examinators lieten me halt houden bij twee tankjes. Duizenden keren was ik er langsgelopen, maar nooit had ik er acht opgeslagen. Dat vermoedden ze dus al… Waar zijn deze tankjes voor? Wat voor type kleppen zijn er aangebracht? Welke staan in normaal bedrijf open en welke dicht? Een spervuur van onverwachte vragen. Het duizelde mij. Ik kreeg een hint. Naar aanleiding van wat ik zag en wat mij werd aangedragen moest ik ter plekke conclusies trekken. Na afloop waren de heren tevreden en konden de noodzakelijke handtekeningen worden gezet. Een van hen, mijn productiechef, lichtte toe waarom ze dit zo doen. Ze wilden mij voor iets onverwachts plaatsen. Een goede operator hoeft niet alles te weten. Maar als hij met iets onbekends wordt geconfronteerd, moet hij in staat zijn bepaalde zaken te doorgronden. Schadelijk Zo gaat het in de praktijk ook. Soms ontstaat er door een onbekende oorzaak een probleem in het productieproces. Niemand weet waar het aan kan liggen. Als operator ga je vervolgens brainstormen en ideeën uitwisselen. Ik had ooit een collega die in die situaties nooit wat zei. Vaak kan er na zo’n intensieve overlegsessie wel een oplossingsrichting worden gevonden. Als de technische dienst er vervolgens wordt bijgehaald, komt de oorsprong van het falen meestal snel aan het licht. “Ik had al eens gedacht dat het daar aan zou liggen!”, sprak dan de stille collega. Tja, mosterd na de maaltijd. Met VAPRO is hij nooit in aanraking gekomen. Dat kende hij alleen maar van horen zeggen. Jolmer Winkel, operator dewinkelhaak.blogspot.com

Taart van de maand Trainingen Woordzoeker

Wil je jouw column in de volgende editie hier teruglezen? Stuur deze dan in via operator@vapro.nl.

Raadplaat vapro nummer 3

juni 2011

ENERGIEKE PROCESOPERATORS DIE ENERGIE-UITDAGINGEN AANGAAN Als je werkt bij Shell, is wat je doet voelbaar over de hele wereld. Jij scherpt jouw vakmanschap aan temidden van de meest ervaren mensen en je bent actief betrokken bij innovaties die het leven van mensen positief be誰nvloeden. Wij zijn op dit moment voor Shell Pernis en Shell Moerdijk op zoek naar; Procesoperators Als operator bij een van onze fabrieken houd je het productieproces draaiende. Je controleert processen en stelt bij waar nodig. Bij storingen werk je nauw samen met de technische dienst. Je werkt volgens een 2-2-2-volcontinurooster. Als jij eerstdaags gaat afstuderen en daarmee in het bezit komt van een MBO diploma (bijvoorkeur BOL 4) studierichting Algemene Operationele Procestechniek/ Middenkaderfunctionaris procestechniek of vergelijkbaar diploma dan hopen wij van harte dat je op deze oproep zult reageren. Ook als je afstudeert op het BOL3 niveau maar de aspiratie hebt om BOL 4 (Vapro C) te behalen dan wordt je van harte uitgenodigd om te solliciteren. Wij zoeken mensen met verantwoordelijkheidsgevoel en teamspirit die oplossingsgericht denken bij wie Veiligheid, Gezondheid en Milieu tot het DNA van hun denken en doen behoort. Daarnaast zijn wij op zoek naar toekomstige medewerkers met enige jaren werkervaring die beschikken over bovengenoemde vergelijkbare opleidingseisen (Vapro B of Vapro C theorie en praktijk). Voor genoemde functies nodigen wij mensen met ervaring, bij voorkeur in de Petrochemie, uit om te reageren. Als jij er aan toe bent om de grootste energie-uitdagingen ter wereld het hoofd te bieden, dan ligt er bij Shell een fantastische toekomst in het verschiet. Kijk en solliciteer op www.shell.nl/pernis & www.shell.nl/moerdijk BE PART OF THE SOLUTION. Shell is een bedrijf waar alle medewerkers gelijke kansen hebben

Platform

Eerste echte Nederlands operatorevenement om niet te missen!

VAPRO operatordag 2011 Eindelijk! Op donderdag 6 oktober vindt in Utrecht de eerste landelijke dag voor

Racen, fun & kennisuitwisseling!

operators plaats. Precies, voor jou als lid van het Platform voor Operators dus!

Het wordt een evenement waar je informatie kunt inwinnen over je ontwikkeling, ervaringen kunt uitwisselen met collega operators uit het hele land en handige tips krijgt uitgereikt om direct in de praktijk toe te passen.

Noteer en houd vrij: Wat?

Waar?

Vanaf 14.00 uur ben je van harte welkom. Er is een doorlopend programma tot 20.00 uur met onder andere: ■■ kennisquiz ■■ workshops veilig werken, TPM, functioneringsgesprekken voeren ■■ info ervaringsindicatie en EVC qualificatie karten ■■ Kartkampioenschap 2011

6 oktober 2011 De Fabrique, Utrecht 14.00 - 20.00 uur

Hoe? Kortom, een dag die je niet mag missen! Aanmelden kan gemakkelijk via vapro.nl/operatordag. Ben je geen lid? Geen probleem. Lid worden is gratis en je kunt je daarvoor ook aanmelden. ■

De locatie is helemaal top: een oude mengvoederfabriek aan de Westkanaaldijk in Utrecht. Daar gaan we ook strijden voor de landelijke titel VAPRO Kartkampioen 2011. Wil je daarop nog kans maken? Op 6 oktober is er aan het begin van de middag nog de gelegenheid je te kwalificeren voor de finaleronde. Zorg wel dat je je op tijd inschrijft! vapro nummer 3

juni 2011

Platform Gezonde competitie & uitwisseling van ervaringen

Regionale voorrondes VAPRO Kartkampioenschap VAPRO organiseert ter voorbereiding van de landelijke operatordag op donderdag 6 oktober vier regionale kartkampioenschappen. Leden van het Platform uit Zuidlaren (Drenthe) en Echt (Limburg) hebben inmiddels hun kunsten vertoond. Ware gedreven racers! Maar één doel voor ogen, winnen! Tussendoor en na afloop werden er gebroederlijk met een drankje in de hand ervaringen en ideeën uitgewisseld.

Zuidlaren Het hoge noorden, om precies te zijn Zuidlaren, was het toneel van de kick-off van de regionale kartkampioenschappen van start gegaan. De 15 deelnemers waren afkomstig van Attero, E.on, NDC, Teijin Twaron, Waterschap Noorderzijlvest en vertegenwoordigers van VAPRO.

Na twee trainingsheats en de uiteindelijke finale bleken de operators van E.on als beste uit de bus te komen. In de finale ging het er heel even hard aan toe toen een operator van NDC flink crashte en in een nieuwe kart moest stappen. Een desastreuze pitstop, want hij raakte er zijn tweede plaats mee kwijt! Uiteindelijk zijn de operators van E.on op de plaatsen 1, 2 en 3 geëindigd. De benjamin van de avond, en blijkbaar ook van zijn ploeg, werd eerste. VAPRO feliciteert Herman Elzinga van harte met het winnen van dit Regionale kampioenschap en we nodigen hem graag uit voor de landelijke finale in Utrecht. Uiteraard zijn ook de nummer 2 en 3 hier van harte welkom! Echt Vanuit verschillende bedrijven uit de regio Limburg zijn operators op 31 maart met elkaar de strijd aan gegaan. Tredegar

vapro nummer 3

juni 2011

Film, Philips Maarheze, Rockwool, Nyrstar, Aviko en Lanxxes waren vertegenwoordigd. De VAPRO-medewerkers hebben hun beste beentje voorgezet maar werden gemakkelijk voorbij gesjeesd door de ware toppers. Na de twee voorrondes werd het menens. Volledige focus op het rijden van de snelste rondes. Kevin Wientjes ging met de eer

den, vooral komt doordat personeelszaken te laat begint aan het werven van nieuwe collega’s.

strijken. Wellicht dat het er iets aan bij heeft gedragen dat hij als logistiek operator bij Lanxxes werkt en regelmatig op de heftruck zit? In ieder geval heeft hij zijn directe collega Eric Fischer en René Simons (Tredegar Film) en de overige 11 rijders geklopt met een snelste tijd. Fun & knowlegde Naast heel veel kartplezier hebben we het met de operators ook gehad over hun wensen rond het Platform voor Operators, het kennisniveau binnen ploegen en veiligheid op de werkvloer. We kunnen stellen dat de leden zonder uitzondering tevreden zijn over het Platform. We hebben nog wel winst te behalen in het bereiken van operators. Nog niet alle collega’s zijn ermee bekend. Hier zullen we zeker ons best voor gaan doen met nieuwe acties. Dit magazine wordt goed gelezen. De aanwezigen betitelen het blad als leuk, interessant en informatief. Een kanttekening is dat operators een breed vakgebied hebben en dat het magazine opgedeeld zou kunnen worden naar branches of thema’s. Een enkeling wees ons erop dat we vaker operator-bijeenkomsten mochten houden. Dat laatste denken we dit jaar ruimschoots goed te kunnen maken!

Kennisoverdracht in de ploeg Opvallend – en zeer bemoedigend – aan de reacties van de operators was dat ze allemaal werken in een cultuur waar kennisoverdracht de normaalste zaak van de wereld is. Het elkaar bevragen wordt zelfs aangemoedigd. Op de vraag of er veel kennis verloren zal gaan doordat collega’s met pensioen gaan wordt wisselend gereageerd. Enerzijds wordt er aangeven dat het verloop van kennis redelijk beperkt blijft, omdat de kennis van nieuwe technieken vaak bij jongere operators bekend is. Anderzijds wordt aangegeven dat het weggaan van operators, die ergens anders een beter aanbod krijgen een groter probleem is. Verder werd er gezegd dat het kennisverloop door gepensioneer-

Veiligheid op de werkvloer Veiligheid, het creëren van een veilige werkomgeving staat in de schijnwerpers! In een aantal gevallen zien de operators dit terugkomen door een toenemende hoeveelheid formulieren en procedures. Maar gelukkig vinden er steeds vaker trainingen plaats waarin zowel vaardigheden als kennis worden getraind. De VVI-training wordt bij een aantal bedrijven nu breed geïmplementeerd. De operators staan hier zeer positief tegenover. Het helpt om onveilige situaties te signaleren en collega’s aan te spreken op gedrag. Opvallend was dat er nog nauwelijks iets bekend is over de nieuwe veiligheidssymbolen die worden ingevoerd. Wat dat betreft hebben we goed nieuws. Elders in dit nummer gaat Dirk de Knecht er in zijn rubriek uitgebreid op in. Regionale voorrondes Terwijl we dit nummer schrijven, zijn er nog kampioenschappen in Amsterdam (19 mei) en Delft (24 mei). Verslagen kun je tegemoet zien op vapro.nl/kart en in dit magazine. ■

vapro nummer 3

juni 2011

Carrière

‘Zwaar, maar wel m’n grenze verlegd!’ Kriebelen “Met dat diploma op zak voelde ik dat ik de hele wereld aankon en werkte een tijd lang met plezier. Een paar jaar geleden, ik was 33, begon het echter weer te kriebelen: had ik er wel alles uitgehaald? Mijn blik viel op VAPRO D. Niet alleen om hogerop te komen, maar ook als bewijs aan mezelf.” “VAPRO D is een duale opleiding, wat inhoudt dat je het doet naast je werk. VAPRO D is een tweejarige studie die opleidt tot een zogenaamd associate degree. Dat loopt naadloos over in de bachelor-opleiding hts Chemische Technologie.”

“Toen ik met lts Elektrotechniek een jaar had gewerkt kwam ik tot de conclusie dat het helemaal niet was wat ik zocht. Wat nu? Ik had wat procesbedrijven van binnen gezien en dacht dat VAPRO wel wat zou zijn. Veel techniek, mooi! Maar zo’n diploma halen kan alleen als je een baan hebt. Dus om een baan in de procesindustrie te krijgen moet je in de procesindustrie werken, een kip-ei situatie! Ik nam ontslag en ging de dagopleiding mts procestechniek volgen. Dat was In 1993.” 8

vapro nummer 3

juni 2011

Grenzen verleggen “Ik heb VAPRO D-diploma op zak en ben bezig aan mijn bachelor, het derde jaar. Dan nog een vierde, een half jaar studie en een half jaar afstuderen, dan zit het erop. Ik heb dan een goede positie op de arbeidsmarkt. Op dit moment zijn er bij Waternet reorganisaties, maar ik maak me over mijn positie niet zoveel zorgen.” “Mijn grootste drijfveer is om m’n grenzen te verleggen. Veel dertigers die ooit mts Procestechniek gedaan hebben worstelen met de

vraag: wat nu? Had ik niet meer gekund?” Pittig “VAPRO D is pittig. Het is een hboopleiding en voor mensen voor wie de mts al even geleden is, zijn vooral wis, schei- en natuurkunde moeilijk. Deze vakken worden daarom in de eerste paar weken vanaf het begin weer opgebouwd, maar daarna wel in sneltreinvaart naar het hts-niveau. Zo kun je alle oude kennis snel opfrissen. Het is ook voor mensen met bijvoorbeeld mts Werktuigbouwkunde goed te doen.” “Internet is erg handig is om dingen voor je studie op te zoeken. Ooit worstelde ik met tweedegraads vergelijkingen. Dit soort onderwerpen worden op Internet heel goed uitgelegd, als je maar weet waar je moet zoeken.” “Waternet hecht veel waarde aan opleiden. Het is een echt onderzoeksbedrijf en mensen met een VAPRO D of hogere diploma’s zijn heel gewild. Waternet geeft dagen vrij om te studeren maar stelt als enige eis dat ik de studie afmaak. Dit leidt niet altijd tot een hoger salaris, maar verbetert wel mijn carrièreperspectieven.”

Platform-lid Epco van der Meulen (36) is wachtchef bij Waternet, het waterbedrijf van Amsterdam. Hij begon ooit met lts en is nu bezig met hts Chemische Technologie.

20 tot 25 uur per week nodig voor mijn studie. Ik moet er wel een hoop voor laten. Gelukkig kan ik in de middag en in de nachtdienst een paar uurtjes gebruiken om nog in de boeken te zitten of wat examens voor te bereiden. Tot een uur of drie ‘s nachts kan ik studeren, daarna wil het niet meer.”

Dat maakte VAPRO Magazine nieuwsgierig. Wat drijft Epco?

Kat uit de boom “Ik ben nu 36 jaar, heb een gezin met twee kleine kinderen en de derde op komst. Ik ben een gemiddelde student en ik heb ongeveer

“Twee van mijn collega’s wilden ook wel VAPRO D gaan doen maar hebben eerst afgewacht hoe het mij beviel. Inmiddels is er een begonnen en de andere start binnenkort. Ik vind het leuk om anderen te stimuleren.” Voldoening “Nog een tip aan bedrijven. Vacatureadvertenties zijn vaak slordig. Dan zoeken ze kandidaten met

VAPRO-niveau A, B of C of mts procestechniek. Bedrijven moeten daar veel preciezer in zijn, want de verschillen zijn groot. Met C op zak zoek je geen baan op niveau A. Als bedrijven zich daar nu eens beter in verdiepten...” “Als ik terugkijk op mijn studies, dan kun je mooi zien hoe je jezelf ontwikkelt. Aan het begin leer je alleen hoe iets werkt. Na verloop van tijd ga je steeds meer afvragen waarom werkt iets? Nu ben ik in de fase gekomen dat ik me afvraag: wat kan ik er aan verbeteren? Bij het afstuderen voor mijn VAPRO D heb ik een nieuw regelconcept voor een van onze installaties bedacht. Dat is ook ten uitvoer gebracht. Dat geeft veel voldoening.” ■

Platform

Bergbeklimmen voor KiKa Mijn naam is Paul Kas, operator bij Indorama Ventures. Een vriend nodigde me uit om samen de 4810 meter hoge Mont Blanc te bedwingen. Voor ons een enorme uitdaging, aangezien we geen van tweeën ervaring hebben in het beklimmen van gletsjers. Aan de tocht hebben we een sponsorprogramma gekoppeld en de stichting KiKa zal een bedrag ontvangen van de bedrijven die ons sponsoren. Ook VAPRO doet mee! Het is daarom nu al een succes. Als we de top bereiken zal het ook nog een persoonlijke overwinning zijn. Mijn voorbereidingen bestaan voornamelijk uit conditietraining. Zo ga ik op de racefiets naar mijn werk, een mooi ritje van zo’n

vijftig km. Ik probeer een beetje op mijn gewicht te letten. Dat is nog best lastig omdat er in de middag- en nachtdiensten regelmatig shoarma en pizza besteld wordt! Het is prima te combineren met mijn werk als procesoperator. Het werken in volcontinudienst volgens het 2-2-2 systeem bevalt erg goed. Zes dagen werken en dan drie dagen weekend biedt genoeg mogelijkheden voor het beoefenen van een individuele sport.

30 Juni beginnen we aan de expeditie. Na een acclimatisatie op ongeveer 3200 meter en trainingen in het klimmen op ijs en sneeuw, gaan we in drie dagen met een gids naar de top. In de volgende VAPRO doe ik verslag. Je kunt ons in de tussentijd volgen op www.facebook. com/klimmenvoorkika. ■ Paul Kas, operator en klimmer vapro nummer 3

juni 2011

ben jij dé professional voor ons BioScienceteam?

1212_Advertentie Bioscience1_210x285_mk03.indd 1

BioScience@work is dé kans om als laborant of procesoperator te werken aan interessante projecten bij verschillende (bio) farmaceutische bedrijven in Noord- en Zuid-Holland.

Wil je weten wat Bioscience@work voor jou kan betekenen? Neem contact op met Dianne Dijkstra, 06 11 302 005 of Joost van Schie, 06 11 303 829.

Werken bij BioScience@work betekent deel uit maken van het Bioscienceteam met professionele collega’s. We bieden baanzekerheid, afwisseling, loopbaanbegeleiding en persoonlijk opleidingsbudget.

BioScience@work, powered by Randstad, is een initiatief van Stichting Leiden Bioscience Park, de innovatieve (bio)farmaceutische bedrijven Janssen Biologics, Teva Pharmachemie en Synco BioPartners en Randstad Techniek.

Maak deel uit van ons BioScienceteam en bepaal je eigen toekomst.

Kijk voor meer informatie op www.bioscienceatwork.nl

5/11/11 10:31 AM

Praktijk

HG: met de productie ook de studiemotivatie omhoog HG international, fabrikant van reinigingsmiddelen, heeft geen last van de crisis: ieder jaar tien procent meer afzet. Dit gaat niet zonder een 5S-verbeteringsprogramma en een opleiding basisoperator voor de verpakkingsafdeling. Enkele operators die eraan hebben meegedaan, hebben de smaak van het leren nu te pakken.

HG International is een Nederlandse fabrikant van reinigingsproducten, met 150 mensen in dienst en hoofdkantoor in Almere. Twee jaar geleden is men, samen met VAPRO, begonnen met het samenstellen van een maatwerkopleiding praktijk basisoperator. In totaal 18 medewerkers, vooral van de afvul- en verpakkingsafdeling, begonnen ermee. De afvulafdeling heeft diverse lijnen: van geheel geautomatiseerd tot bijna geheel handwerk. De 250 verschillende vloeibare schoonmaakproducten worden in 25 verschillende soorten kunststof flessen afgevuld. Vlag en wimpel Aan het begin viel het niet mee. In de klas ontstonden groepjes van mensen die minder goed leren, vaak door taalproblemen, en de gevorderden. Toen heeft de VAPRO-docent besloten de betere leerlingen de zwakkere te helpen met begeleiding en uitleg. Dat was een gouden greep. De sfeer werd meteen een stuk positiever. De beteren hadden er weer een uitdaging bij en de zwakkeren kregen een steuntje in de rug: dubbele winst. En dan blijkt opeens dat operators, waarvan iedereen dacht dat ze het moeilijk zouden krijgen, toch met vlag en wimpel slagen. De Vietnamese medewerkster bijvoorbeeld, die zoveel moeite met de taal heeft.

Opgeruimde werkplek De belangrijkste reden om de opleiding te doen is dat HG met technieken als 5S aan de slag wil gaan. 5S is een Japanse manier van gestandaardiseerd schoonmaken. Want slordigheid en gebrek aan properheid leiden snel tot ongevallen. Een opgeruimde werkplek heeft vele voordelen. 5S maakte ook onderdeel uit van het praktijkdeel basisoperator. Wat blijkt? De VAPRO-cursisten hebben de smaak van het leren te pakken. Productiemanager Dick Catsburg zegt dat hij voor het eerst sinds lange tijd spontane verzoeken van collega’s krijgt of ze op cursus mogen. Het meest logische is natuurlijk het theoretische deel van basisoperator. Maar sommigen willen zelfs nu al verder, met VAPRO A. Leren is besmettelijk...

Verbeterpunten Dat zo’n cursus nog meer voordelen heeft, blijkt uit de vele voorstellen voor verbeterpunten in het kader van 5S, die bij Catsburg zijn binnengekomen. Want de productiecijfers moeten verder omhoog en dat kan heel goed door slimmer te werken. In de afgelopen jaren is de productie van 250 duizend naar 400 duizend flessen per week omhoog gegaan. Catsburg laat dat aan zijn operators zien en zegt: “Kijk, dat hebben jullie bereikt!”■

Informeer naar de mogelijkheden van 5S bij uw relatiemanager.

vapro nummer 3

juni 2011

Enquete Daarom veranderen operators van werkgever!

Geld belangrijk, maar altijd in combinatie We waren benieuwd of operators vinden dat ze op de juiste plek zitten. Misschien kriebelt het wel, of is het tijd voor wat anders. Er zijn allerlei redenen om een andere baan te willen. Daarom onze online enquête. Als werkgevers willen weten hoe ze operators kunnen binnenhalen en behouden, moeten ze snel verder lezen...

Onze enquête ‘Waarom veranderen operators van werkgever?’ was erg populair: hij is door 237 mensen ingevuld. Of het daarmee representatief is onder Nederlandse operators weet je natuurlijk nooit. Maar zo’n groot aantal biedt wel veel details. We hebben de volgende samenvatting voor jullie gemaakt. De meeste respondenten werken in de chemie/petrochemie en voeding- en genotmiddelenindustrie, niet geheel onverwacht natuurlijk.

Chemische industrie 41 % Voeding- en genotmiddelen 19 % Energieopwekking 6% Bouwmaterialen- en glasindustrie 5% Farmaceutische industrie 5% Rubber- en kunststofindustrie 4 %

“Ik ben wel van baan maar niet van werkgever veranderd. Inmiddels heb ik de studie HVK afgerond. Want wie loopt er nou tot z’n 67e continudienst?” 12

vapro nummer 3

juni 2011

“Het is belangrijk als operator om je zelf uit te dagen. Je hebt zelf een boel in de hand.”

Metaalproductenindustrie Basismetaalindustrie Papier- en kartonindustrie Anders

4% 3% 2% 11 %

Veel operators werken bij grote bedrijfsvestigingen, ook niet geheel onverwacht natuurlijk in de chemie.

tot 10 medewerkers 10 tot 50 mw. 50 tot 100 mw. 100 tot 250 mw. 50 tot 1000 mw. meer dan 1000 mw.

1% 12 % 15 % 27 % 30 % 16 %

“Een organisatie met een plat karakter beperkt je carrière enorm.”

Lang bij een baas Dat operators lang bij een en dezelfde baas werken blijkt uit de vraag naar het aantal gewerkte jaren totaal en het aantal jaren bij deze werkgever. Gemiddeld totaal aantal is 18,2 jaar, bij deze werkgever gemiddeld 11,0 jaar. We hebben dat in een schema gezet.

“Als een werkgever o perators wil trekken, moet hij naar 222 5-ploegenrooster overstappen.”

Bij het puntendiagram zie je dat er vrij veel operators zijn die tussen 20 en 30 jaar bij dezelfde werkgever zitten. De hoogste in deze enquête was 40 jaar! Ook de groep die nog maar kort bij de

“Ik heb een chronische ziekte. Daardoor kan ik niet naar een andere werkgever overstappen.”

Aantal jaren gewerkt

100 Aantal respondenten

Bij huidige werkgever

totaal bij huidige werkgever 75

25 10

-4

4-9

10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39

>40

Werkzame jaren

0 0

Totaal

“Ben nog steeds c ontent bij deze werkgever. Als ze echter meer aan opleiding en doorgroeimogelijkheden zouden doen, kunnen we in de toekomst ook meer en jongere operators aan ons binden.”

huidige baas werkzaam is (minder dan 5 jaar) is relatief groot. Waarom bij deze baas? De redenen die men opgeeft waarom men indertijd bij deze werkgever is begonnen lopen zeer uiteen. Vaak om heel praktische redenen, als ‘ik had een baan nodig’, ‘erin gerold uit uitzendbaan’, ‘ het was dichter bij huis’ of ‘er moest brood op de plank komen’. Er zijn ook veel respondenten die zeggen dat ze toen vonden dat het een leuk bedrijf was en de baan een mooie uitdaging vormde. Salaris en

“Door een overmaat aan regels en informatie wordt het vak van operator hier uitgehold.”

arbeidsvoorwaarden worden ook wel genoemd, maar zijn toch niet de belangrijkste redenen. Vaak zit het vast op iets heel simpels en praktisch. Op de vraag of deze redenen nu nog steeds gelden, antwoordt 71% ja. Sfeer is ok Voor we gaan vragen of men naar ander werkt zoekt, willen we graag weten of er een goede sfeer is op de werkvloer en in de ploeg. Dan hebben we een soort referentie. Het laat een overwegend positief beeld zien. Dat nog een op de twintig vindt dat de sfeer slecht is, is jammer, maar ook niet zo vreemd, het komt nu eenmaal voor.

Overwegend goed Niet goed, niet slecht Overwegend slecht

73% 32% 5%

Vertrekkende collega’s Het blijkt dat er in de afgelopen 12 maanden bij 46% van de respondenten iemand in de ploeg naar een andere werkgever is overgestapt, zeg maar ruwweg de helft.

“Ik ben een half jaar weg geweest, maar het beviel me niet. Ik kon zonder problemen weer terug komen in mijn oude functie, met dezelfde voorwaarden als voordat ik vertrok. Ik ben er achter gekomen dat meer geld niet het belangrijkste is. Je kunt beter met plezier naar je werk gaan.”

Veelvoorkomende redenen voor die collega’s om te vertrekken waren:

Salaris Onvrede Meer/nieuwe uitdaging Promotie Arbeidsvoorwaarden Reorganisatie Sfeer Contract niet verlengd Werkdruk Reistijd Onzekerheid toekomst Ploegendienst/werktijden Arbeidsomstandigheden Anders (Getallen zijn aantallen keren genoemd.) vapro nummer 3

juni 2011

40 12 10 9 9 9 8 6 6 5 5 3 2 7

Enquete Dan de vraag of er op dit moment collega’s zijn die overwegen over te stappen: 55% van de respondenten zegt dat het inderdaad zo is.

“Ondanks goede arbeidsvoorwaarden en mooie bedrijven is soms het gras toch weer groener bij de buren. Maar mijn ervaring is dat het uiteindelijk niet uitmaakt waar je werkt als operator, wat sfeer, werkdruk en zo betreft.”

Redenen om te blijven En dan de hamvraag: overweegt men het zelf? 41% zegt ja. Wel iets minder dan het aantal collega’s, maar toch. Wij vinden bijna de helft een hoog getal!

“Ik kom van buiten. Dat botst nog wel eens met de jonge mensen die hun hele leven in deze regio hebben gewoond. Ze zijn wat terughoudender. Ik ben wat minder bang voor verandering.”

Misschien moeten werkgevers beter hun best doen om deze

“Vertel me waar er niet alleen op geld wordt gestuurd, en ik solliciteer!”

“Het werk dat ik doe bevredigt me zeer, ik heb een grote mate van vrijheid.”

twijfelende mannen en vrouwen te behouden. We hebben daarom gevraagd wat de baas daaraan kan doen. In tabel ziet dat er zo uit.

Beter salaris Beloftes nakomen, beter luisteren Meer waardering en motivatie Groeimogelijkheden en verantwoordelijkheid Betere arbeidsvoorwaarden Minder werkdruk Betere werksfeer Mogelijkheid tot opleiding volgen Vast contract geven Arbeidsomstandigheden verbeteren Ander ploegensysteem/naar dagdienst Niets

30 14 13 10 10 8 6

Bedenk dat beloning en werkdruk of verantwoordelijkheid vaak samen op gaan. Een aantal respondenten vindt dat ze onderbetaald is voor wat ze doet. Velen klagen over werkdruk. Dat kan samenvallen met slechte organisatie of planning en onderbezetting. Ontevredenheid met salaris gaat vaak samen met een andere ontevredenheid. In de antwoorden komt ook vaak naar voren dat de operators vin-

“Waar geluk al niet goed voor is: soms komt er een baan op je pad waar je een klik mee hebt!”

6 5 5 4 9

“Bedrijf is overgenomen door Amerikanen. Toen is er eerst fors gesneden om de aandeelhouders hun beloofde winstmarges te realiseren. Hierdoor is de werkdruk ontzettend hoog geworden. Dit komt niet ten goede komt aan de sfeer en de kwaliteit op de werkvloer. Je hebt dan geen voldaan gevoel meer bij de producten die je maakt. Dat kan veel beter, bij iets meer aandacht en tijd.”

den dat er slecht naar hen geluisterd wordt en dat het management beloftes moet nakomen, opener moet zijn, duidelijker moet communiceren.

“Geef opbouwende kritiek en zo nu en dan een complimentje voor 100 procent inzet!”

Leren en groeien Maar niet alle redenen zijn klachten. Veel operators vinden gewoon dat ze aan een nieuwe uitdaging toe zijn. Als de eigen organisatie groeimogelijkheden zou bieden, zouden ze best willen blijven. Helaas zijn er ook respondenten die klagen over gebrek aan opleidingsmogelijkheden. Voor VAPRO is dat natuurlijk pijnlijk om te horen. Onze handen jeuken! Wil je een bijdrage leveren aan de laatste enquête? kijk dan op www.vapro.nl/enquete ■

vapro nummer 3

juni 2011

De Nieuws switch

‘Chemische processen,

Tom komt uit een operator-gezin. Hij is door pa enthousiast gemaakt voor het vak. Ooit begonnen als leerling elektricien, haalde hij aansluitend zijn VAPRO B-theorie en liep stage bij het Delfzijlse Delamine. Hij kon er meteen aan de slag. Dat was 1990. Zeven jaar later maakte hij de overstap naar Lubrizol, een opstartende plant, ook op chemiepark, waar hij twaalf jaar met plezier werkte. Kriebelen In 2009 kriebelde het weer. De Duitse energieleverancier E.ON was bezig met de opstart van een vuilverbrandingsinstallatie op het chemiepark. Dat lonkte: weer met z’n allen er tegenaan om een plant up and running te krijgen. Dat leek Tom en veel collega’s met hem wel wat. Maar ook wel spannend. Hij had twintig jaar in de chemie gewerkt. Vuil verbranden en met de stoom elektriciteit opwekken is een andere tak van sport. Vol goede moed er tegenaan. Tom had veel vrijheid en grote mate van zelfstandigheid om zichzelf 16

vapro nummer 3

juni 2011

te ontwikkelen. Vanaf de opstart heeft hij de wachtchef vervangen bij zijn afwezigheid. Maar al gauw begon hij wat te missen. Bepaalde werkzaamheden, zoals monsters nemen en laboratoriumwerk, analyses maken en met de resultaten de fabriek sturen. Hij merkte dat hij gelukkiger was toen hij nog tussen de chemische processen zat. Balans Maar er waren ook irritaties, die de balans lieten omslaan. Zo was alle documentatie van de plant in het Duits. Tom: “De Nederlandse vertalingen waren nog niet beschikbaar. We hebben met de grotendeels Nederlandse bezetting de fabriek in het Duits aangeleerd. Dat gaat veel trager en je weet nooit helemaal zeker of je iets helemaal hebt begrepen. Technisch Duits lezen is behoorlijk moeilijk. Mij lukt het soms nog wel, maar dat geldt niet voor alle collega’s.” Ook het inkomen speelde een rol. Tom zette bij E.ON een kleine

financiële stap terug. Maar door het overlijden van de HR-manager waren bepaalde afspraken niet meer op papier gekomen. Hierdoor werd de achteruitgang groter dan bedoeld. Het gaat bovendien financieel in de afvalverwerkingbranche niet zo goed, er is stevige concurrentie. Nadenken “Tja, en dan ga je op een gegeven moment aan kleine dingen ergeren, waar je je anders niet druk om zou maken”, zegt Tom. “Ik begrijp dat veel dingen bij een opstartend bedrijf nog moeten groeien en op hun plek moeten vallen. Maar op een gegeven moment denk je toch, is dit wel wat ik wil? Toen ons werd gevraagd om de opleiding REWIC–A te gaan volgen en daarbij na de opleiding minimaal twee jaar in dienst te blijven, ben ik gaan nadenken. Ja, ik wil groeien in mijn functie en daarna wachtchef worden. Nee, ik denk dat ik beter op mijn plek ben in de chemie.”

dat is wat ik wil’ Als je chemisch operator bent, dan is dat ook wat je het liefst doet. Daar kwam Tom Heininga achter nadat hij een switch had gemaakt naar de energieopwekking. Twee jaar werkte hij op de vuilverbranding/ energiecentrale in Delfzijl, relatief kort voor zijn doen. Hij is sinds april weer terug in de chemie. Chloor en azijnzuur laten reageren, niet ongevaarlijk, maar bekend terrein. En helemaal zijn ding.

Dat was het sein om te gaan solliciteren in de regio. Tom had wel met zichzelf een afspraak gemaakt: “Als het niks oplevert, ga ik voor de volle honderd procent aan de studie en blijf bij E.ON. Word ik aangenomen, dan kom ik zo goed als zeker ergens waar ik weer mijn draai kan vinden.”

Voorspoedig Het werd de MCA-fabriek van Akzo in Delfzijl. Tom: “Veel dingen gaan weer zoal ik gewend was. Dat komt natuurlijk ook omdat het geen nieuwe plant is waar nog veel geregeld moet worden. Het aanleren gaat lekker voorspoedig. Als dat erop zit, wil ik via een VAPRO

C-opleiding verder als wachtchef.” Tom is nuchter: “Ik heb bij E.ON goede tijden gekend en er staat een prachtige nieuwe fabriek waarvan ik zeker weet dat het daar in de toekomst beter zal gaan. Maar voor mij was het gewoon niet de juiste keuze. Chemische processen, dat is mijn ding.” ■

Taart van de maand Vanaf nu laat VAPRO magazine zien waar kersverse gediplomeerde operators in Nederland taart eten. We zijn op bezoek bij Hero, waar een kloeke taart is aangerukt, omdat er veertig stukken moesten worden gesneden.

Hero Nederland wilde haar medewerkers scholen zodat zij juist en efficiënt kunnen handelen bij productieverstoringen. Maar ook om met de productieleiding mee te kunnen denken om efficiënter te werken. In maart 2010 is het lesprogramma begonnen. De opzet was slim. Het was een uniforme training voor een heel diverse groep mensen. Ook voor de teamleiders was het uitdagend, ze kregen namelijk een specifieke begeleidersrol toebedeeld. Voor productie

en logistiek waren er verschillende trainingen, helemaal afgestemd op de praktijk van alledag. De lessen werden gegeven in kleine groepjes op locatie in het bedrijf.

Via groeps- en individuele opdrachten werd de link gelegd tussen theorie en praktijk binnen Hero. Veertig mensen hebben deelgenomen en iedereen is geslaagd. Gefeliciteerd met het certificaat Praktijk Basisoperator. Hero is trots op jullie! ■ Met dank aan Antoine van Lith, procesanalist en intern bedrijfsmentor Hero Nederland. Hij is nauw betrokken geweest bij het ontwikkelen van de lesmaterialen en de begeleiding. vapro nummer 3

juni 2011

Gras bij de buren

Hoe groen is het gras bij deze buren?

Gebak maken bij Maître Paul

Je kent de uitdrukking: het gras bij de buren is altijd groener. Hoe zit dat in de procesindustrie? Kijkt een operator ook reikhalzend over het hek? We kijken in deze aflevering van “Hoe groen is het gras” bij een producent van gebak: Maître Paul in Tilburg.

Het bedrijf Maître Paul is de grootste gebaksfabrikant van ons land en bestaat al meer dan 25 jaar. Iedere dag gaan er 250 mensen naar de fabriek in Tilburg om het lekkerste gebak te maken. In Nederland is Maître Paul marktleider in de winkels, heeft een grote naam in de professionele markt en er gaan ook heel wat taarten naar het buitenland. Maître Paul is er trots op dat het met diepvriesgebak mensen, op ieder moment van de dag, in staat stelt een feestelijk tintje te geven aan een gezellig of bijzonder moment. Elke dag verlaten meer dan 40 duizend taarten 18

vapro nummer 3

juni 2011

en 120 duizend tompoucen de banketbakkerij! Productieorganisatie De productie kent de afdelingen Oven, Kokerij & Mengerij, Afwerk en Inpak. Iedere afdeling wordt aangestuurd door een manager productie, die op zijn beurt worden aangestuurd door een operations directeur. Binnen de afdelingen zijn er de volgende functies: meewerkend voorman, machinebediende en productiemedewerker. Maître Paul werkt met een zogenaamde flexibele schil en huurt als zij productiemedewerkers nodig heeft deze in via

een vast uitzendbureau. Meewerkend voormannen en machinebediendes worden door Maître Paul zelf aangenomen. Een meewerkend voorman is verantwoordelijk voor een afdeling of een productielijn. Hij of zij stuurt een team van machinebediendes en productiemedewerkers aan. De machinebediendes zijn technisch onderlegd en dragen zorg voor het realiseren van de geplande productie, zodanig dat wordt voldaan aan de vastgestelde eisen ten aanzien van kwantiteit, kwaliteit en kosten. Ze worden daarbij ondersteund door de technische dienst. Elke dag worden alle gebruikte apparatuur en de afdelingen gereinigd door de hygiënische dienst. Ploegen en functies in de ploegen De werktijden, diensten en ploegsamenstelling zijn per afdeling heel wisselend. De Oven-afdeling en de Kokerij & Mengerij worden

“Ik zorg er voor dat de productielijnen blijven draaien. Afhankelijk van het product stel ik ze op, de machines stel ik in. De medewerkers aan de productielijn krijgen van mij instructies. Ik verhelp storingen, regel dat de werkplekken schoon blijven. Natuurlijk houd ik controle op het proces. Als meewerkend voorman ben ik er verantwoordelijk voor dat het proces goed verloopt. Juist dat spreekt me in deze functie erg aan. Maar ook het afwisselende karakter en de techniek van het afstellen van de machines.” Jacqueline, in dienst sinds ’93, werkt graag bij Maître Paul. Het bedrijf is haar vertrouwd, er zijn mogelijkheden om je te ontwikkelen en zaken zijn goed geregeld, vindt ze. En om als vrouw meewerkend voorman te zijn is hartstikke leuk. “Het is geen probleem met deze machines”, zegt Jacqueline, “want Maître Paul biedt voldoende hulpmiddelen. Want wie niet sterk is...”

elk aangestuurd door een meewerkend voorman in dagdienst, terwijl de ploegen enkel uit machinebediendes bestaan. Op de Oven-afdeling worden enkele lijnen door een drieploegendienst gedraaid en enkele lijnen alleen in dagdienst. Bij de Kokerij & Mengerij wordt in tweeploegendienst gewerkt: een nacht- en een dagdienst. De Afwerk-afdeling werkt voornamelijk in dagdienst. Er zijn vier machinebediendes (twee per ploeg) die in een tweeploegendienst (ook een nacht- en een dagdienst) werken. Dit is om de gereinigde machines weer klaar te zetten voor de volgende productiedag. De medewerkers op de Inpak werken roostermatig nu in een dagdienst. Door de groei gaat die afdeling steeds vaker in tweeploegendienst draaien: een dagen een middagdienst.

Verantwoordelijkheden machinebediendes Maître Paul vindt het erg belangrijk dat iedereen zijn werkzaamheden hygiënisch, veilig en ergonomisch verantwoord uitvoert. De taken en verantwoordelijkheden van een machinebediende zijn verdeeld over vier hoofdgebieden: 1. Juist bedienen en instellen van machines. Het instellen en bijstellen van machines zodat volgens de vastgestelde normen geproduceerd wordt. Belangrijk daarbij is de controle van de aangeleverde grondstoffen. Daarnaast worden door de machinebediende de machine instellingen vastgelegd en eventuele afwijkingen in het proces gedocumenteerd. 2. Storingen voorkomen. De machinebediende zorgt voor de eenvoudige onderhoudswerkzaamheden en signaleert en verhelpt in een vroegtijdig sta-

dium afwijkingen om storingen te voorkomen. Indien nodig roept de machinebediende de hulp in van de TD. Maitre Paul werkt met een systeem van tags om de technische werkzaamheden te plannen, uit te voeren, maar ook voor de afname van de machine na de werkzaamheden. Belangrijk bij deze afname is dat de machinebediende bewaakt dat het probleem echt is oplost en niet alleen de symptomen bestreden zijn. 3. Oplossen van storingen. De machinebediende lost storingen efficiënt en volgens de procesbeschrijving op. Voorziet hij dat hij de storing niet zelf kan oplossen of dat de storing langer gaat duren, dan wordt tijdig de ondersteuning van de TD ingeschakeld en de meewerkend voorman geïnformeerd. vapro nummer 3

juni 2011

Gras bij de buren

4. Structureel verbeteren. De mensen die dagelijks in de productie werken weten als de beste wat makkelijker, efficiënter en goedkoper kan. Samen met de meewerkend voorman dient de machinebediende verbetervoorstellen in en neemt deel aan verbeterprojecten in de vorm van small group activities. Competenties Alle machinebediendes hebben minimaal een VAPRO Basis operator-niveau. Nieuwelingen die dat diploma nog niet hebben moeten bereid zijn dat te gaan halen. Maître Paul zal daarin investeren. Belangrijk is dat de beginnende machinebediende

gevoel heeft voor techniek, enthousiast en proactief is, een gezonde werkinstelling heeft, rustig blijft onder druk, de handen uit de mouwen wil steken, initiatief neemt en goede sociale en communicatieve vaardigheden heeft. De instelling en motivatie zijn voor het bedrijf belangrijker dan gerichte werkervaring.

Verdiensten Bij Maître Paul is er ruimte voor dynamiek, persoonlijke aandacht, opleiding, ontwikkeling en een prettige werkomgeving. De bedrijfscultuur is informeel en het bedrijf stelt zelfstandigheid en initiatief op prijs. Een machinebediende heeft een bruto maandsalaris tussen € 2090 en € 2330, exclusief ploegenvergoeding. ■

Ja, ik wil een andere job! Ben je toe aan een nieuwe uitdaging? Loop je vast in je huidige werk..? Waarom geen overstap maken naar een heel andere werkomgeving? Kom eens praten met SWA, want wij zijn als geen ander thuis is in de wereld van de procesindustrie. SWA is dé springplank naar een betere job en een betere beloning. Kijk ook eens naar onze leer/werktrajecten, want: het is nooit te laat om te leren! Meer weten? Bel nu: (0251) 27 88 10 of kijk op onze website. SWA Personeelsdiensten Amsterdam • Beverwijk • Breda • Utrecht • Zaandam

weetvanwerken.nl

ouder onder druk

Brandgevaarlijk

Dirk over veiligheid

Lange termijn gezondheidsschadelijk

Schadel (minder gi

Nieuwe ‘doodskopjes’ en nog veel meer...

Licht ontvlambaar

Milieugevaarlijk

Brandbevorderend

Oxiderend

Giftig

Milieugevaarlijk

Schadelijk

Vergiftig

Straks krijgen allerlei verpakkingen en vaten nieuwe waarschuwings-afbeeldingen. Het oranje vierkant wordt een rode ruit. Sommige plaatjes blijven, maar er verandert ook wel wat. Belangrijk is dat je leert wat ze betekenen. Veiligheids-specialist Dirk de Knecht zet het voor ons op een rij.

Zoals je al in de vorige VAPRO hebt kunnen lezen, is er vorig jaar een nieuw systeem voor etiketten op gevaarlijke stoffen in werking getreden: het ‘Globally Harmonised System of Classification and Labelling of Chemicals’, afgekort GHS. Het klinkt misschien vreemd, maar tot nu waren er grote verschillen in indeling- en etikettering van gevaarlijke stoffen tussen verschil-

Explosiegevaar

Bijtend

Licht ontvlambaar

lende regio’s in de wereld. Een stof kon in Japan giftig zijn en in India niet. Dat is natuurlijk niet goed. GHS maakt daar een einde aan. Invoer geleidelijk Het is wel zo dat iedere regio in de wereld zelf een wettelijke regeling moet opstellen. In Europa is dit de zogenaamde CLP-verordening. CLP staat voor classification, labelling and packaging, ofwel indelen,

Milieugevaarlijk

Oxiderend

Giftig

Schadelijk

De oude pictogrammen

Explosiegevaar

Houder onder druk

Bijtend

Brandgevaarlijk

Brandbevorderend

Lange termijn gezondheidsschadelijk

Milieugevaarlijk

Vergiftig

Schadelijk (minder giftig)

etiketteren en verpakken. Deze regeling wordt geleidelijk ingevoerd. Vanaf 2010 geldt die al voor enkelvoudige stoffen en vanaf 2015 voor mengsels van stoffen. Bedrijven en importeurs mogen het systeem wel sneller invoeren als ze dat willen. Dat betekent dus dat je tot die tijd beide soorten etiketten naast elkaar tegen kan komen. De CLP-verordening heeft aardig wat verandering tot gevolg ten opzichte van de huidige etiketteringregels uit de Stoffen- en preparatenrichtlijnen. Zo zijn er nieuwe pictogrammen en signaalwoorden en vervallen sommige bestaande symbolen, zijn er andere gevarenklassen en is er een ander begrippenkader. Andere pictogrammen Als je naar de oude en nieuwe pictogrammen kijkt, zijn er een paar opvallende verschillen: ■■ alle pictogrammen staan in een rode ruit in plaats van een oranje vierkant. ■■ het andreas-kruis is vervallen. Hiervoor in de plaats is het uitroepteken gekomen.

Pictogrammen CLP vapro nummer 3

juni 2011

Andere signaalwoorden  In het nieuwe GHS/CLP zijn er maar twee signaalwoorden die onder het pictogram  komen te staan:  ‐ Gevaar voor de schadelijkste stof/mengsel in een klasse   ‐ Waarschuwing voor de minder schadelijke stoffen/mengsel in een klasse.    H‐ en P‐zinnen  Ook vind je op het etiket geen R‐ en S‐zinnen meer, maar H‐zinnen (Hazard = gevaar) en  P‐zinnen (Precaution = voorzorgsmaatregelen). De zinnen zelf zijn niet zo heel erg  veranderd, maar door wat andere richtlijnen voor het gebruik ervan, kan een etiket er  inhoudelijk wel wat door veranderen.

Dirk over veiligheid ■■

er zijn twee nieuwe symbolen: de gasfles voor gashouders en de ‘radient man’ voor allergene stoffen en (milieu)toxische stoffen.

Andere signaalwoorden In het nieuwe GHS/CLP zijn er maar twee signaalwoorden die onder het pictogram komen te staan: ■■ Gevaar voor de schadelijkste stof/mengsel in een klasse ■■ Waarschuwing voor de minder schadelijke stoffen/mengsel in een klasse. H- en P-zinnen Ook vind je op het etiket geen Ren S-zinnen meer, maar H-zinnen (Hazard = gevaar) en P-zinnen (Precaution = voorzorgsmaatregelen). De zinnen zelf zijn niet zo heel erg

Zoek de verschillen...

veranderd, maar door wat andere richtlijnen voor het gebruik ervan, kan een etiket er inhoudelijk wel wat door veranderen. Meer weten? Over dit onderwerp gaat de workshop Update gevaarlijke stoffen. Je vindt deze op www.vapro-college.nl. ■

[bijschrift, van de onderste heb ik een beter exemplaar gevraagd.]

VACATURES

[bijschrift, van de onderste heb ik een beter exemplaar gevraagd.]

Veiligheidsspecialist Dirk de Knecht is bereikbaar via d.d.knecht@ vapro.nl en 06-52351504.

ROTTERDAM BOTLEK

Emerald Kalama Chemical (voorheen DSM Specials Products) is wereldwijd actief. De onderneming creëert oplossingen die voeding, bescherming en prestaties verbeteren. Eindmarkten zijn o.a. voedings- en gezondheidsproducten voor mens en dier, producten voor persoonlijke verzorging, geneesmiddelen, auto’s, coatings en verf, elektronica, life protection en producten voor de bouw.

PROCESOPERATORS

DCS ENGINEER

Functieomschrijving

Als Procesoperator verricht je o.a. de volgende werkzaamheden:

• Veranderingen doorvoeren in het DCS

• Zorgdragen dat de installaties storingsvrij draaien;

• Bijdragen aan het ontwerp, de realisatie, optimalisatie en vernieuwing van

• Dat er goede producten worden gedraaid;

• Het bedienen, controleren, regelen en bijsturen van het productieproces alsmede van de utilities zodanig dat de vereiste productiekwaliteit – en kwantiteit wordt gerealiseerd;

• Bewerkstelligen van een ongestoorde werking van de apparatuur. E.e.a.

aan de hand van procesvoorschriften en instructies en onder handhaving van de milieu- en veiligheidseisen.

• Implementatie van verbeteringen op procesbesturings-en beveiligingsgebied productiebesturing- en informatie systemen

• Oplossen van operationele problemen met regelingen, beveiligingen en sequence besturingen (troubleshooting)

Functie eisen • HBO werk en denkniveau

• Ongeveer 2 jaar ervaring met DCS • Affiniteit met ICT

Functie eisen • Diploma Vapro B (bij voorkeur C) of MTS procestechniek • Enige ervaring heeft sterk de voorkeur

• Bereid om in 5 ploegendiensten te werken

• Kennis van Emerson DCS: Provox en Delta V • Eventueel kennis van Aspentech Infoplus21 • Goede kennis van de Engelse taal

Emerald biedt uitstekende arbeidsvoorwaarden zoals een goed salaris, bovengemiddeld aantal vakantiedagen, uitstekende pensioenregeling en nog veel meer....

SOLLICITEREN OF MEER INFORMATIE: RECCEN.NL/EMERALD 22

vapro nummer 3

juni 2011

volop interessante banen voor operators A, B of C

Voor diverse opdrachtgevers in de food, farmaceutische, proces en chemische industrie zoeken we operators A, B of C. Ben je toe aan een volgende stap in je carrière of wil je groeien in jouw vak? Randstad Techniek helpt je graag verder. Wij vinden het belangrijk om te weten wat jouw ambities zijn. Samen kijken we naar de mogelijkheden en stellen we jouw loop baanplan op, bijvoorbeeld van basisoperator naar machine operator.

Meer weten? Kijk op www.randstad.nl voor de dichtst bijzijnde vestiging om een afspraak te maken met één van onze intercedenten. Kijk voor alle vacatures op www.randstad.nl/techniek.

Proces in het zonnetje

Van lijnzaadolie tot 1

De belangrijkste grondstof, lijnzaadolie, wordt met schepen aangevoerd en in tanks opgeslagen.

De lijnzaadolie wordt gemengd met hars en verwarmd. Daarbij treedt oxidatie op waardoor het materiaal uiteindelijk hard wordt. Het tussen足 product is linoleumcement, dat eerst moet drogen.

Aan het linoleumcement worden houtmeel, vulstoffen en kleurstoffen toegevoegd.

5 4 24

vapro nummer 3

juni 2011

Dan volgen er diverse stadia van mengen, kneden en walsen.

Het tussenproduct heeft een fijne korrel足structuur. Dit granulaat wordt op de stofzolder opgeslagen, waarbij de kleuren in de juiste onderlinge verhoudingen worden neergelegd.

Op bezoek bij Forbo in Assendelft

marmoleum

Wedden dat het ook ergens in je huis ligt? Het ligt zeker in de school van je kinderen of in het lokale ziekenhuis: linoleum. Een vloerbedekking die zo kenmerkend ruikt en eigenlijk niet kapot kan. We zijn op bezoek bij Forbo, de grootste fabrikant van dit materiaal wereldwijd. We zien hoe marmoleum, dat zo heet vanwege de kleurtekening, wordt gemaakt uit de olie van lijnzaad. Het is een echt natuurproduct. Ab Kock, praktijkopleider, leidt ons rond. Meerdere dunne vellen worden gewalst op jutedoek. Daarbij ontstaat de kenmerkende marmertekening.

6 Bij voldoende buffervoorraad wordt het granulaat naar de kalander gevoerd.

Nu wordt het nog zachte marmoleum in tot 80Â graden verwarmde droogkamers gehangen, waarbij de oxidatie nog 3 weken doorgaat. Dan is het marmoleum voldoende stevig om te worden afgewerkt tot rollen van 33 m lengte.

Iedere afwijking in het marmoleum wordt gesignaleerd. Delen die niet aan de eisen voldoen worden verwijderd.

Gemaakt door VAPRO-operators: een vertrouwde Nederlandse vloerbedekking, al sinds 1899! â&#x2013; vapro nummer 3

juni 2011

Training in de spotlight

Nieuw: Leergang operationeel management & persoonlijk leiderschap Een industriële omgeving is complex. Vooral als je een leidinggevende functie vervult. VAPRO-College heeft een nieuwe leergang ontwikkeld om jou bij je leidinggevende taak te helpen.

Voor wie? Je bent beginnend leidinggevende of leidinggevende met al enige ervaring in een industriële omgeving. Dit kan in het primaire proces zijn, maar ook in ondersteunende diensten. Dat leidinggeven doe je naar eigen inzicht. Een uitgebreide opleiding, gericht op leidinggeven, heb je nooit

De leergang operationeel manage ment & persoonlijk leiderschap biedt je handvatten om direct in de praktijk toe te passen”

Proefcollege Leergang Nog even de kat uit de boom kijken? Geen probleem. Op 22 juni is er in Den Haag een proefcollege voor deze Leergang. Kijk op VAPRO-college.nl/proefcollege.

vapro nummer 3

juni 2011

gevolgd. Je hebt de behoefte je rol verder te verdiepen en kunt hier handvatten bij gebruiken. Kan ik doelmatiger en doeltreffender werken? Hoe doen anderen het? Wat zijn de best practices in de industrie en wat kan ik daarvan leren en toepassen? Vooral de praktische handvatten zijn voor jou van belang. Een ste-

vige theoretische basis, oké, maar het moet wel direct toepasbaar zijn in je eigen werk, zodat je snel resultaten ziet. De Leergang Operationeel Management & Persoonlijk Leiderschap helpt je die resultaten te behalen. Wat neem je mee? Tijdens de leergang ontwikkel je je leiderschaps- en managementcapaciteiten door direct met toepasbare methoden en technieken aan de slag te gaan. Na de leergang zijn deze methoden en technieken zover ingesleten dat je ze nooit meer vergeet. De modules worden, naarmate de leergang vordert, complexer en uitdagender. Net als je dagelijkse praktijk. Je doelen zijn leidend, dus je neemt kennis en ervaring mee om je doelen nu en in de toekomst te realiseren. Je toont persoonlijk leiderschap en weet hoe je doeltreffend leert. Dat laatste is zeker van belang in een steeds veranderende omgeving. Interesse? Ben je geïnteresseerd in deze Leergang, kijk dan op vapro-college.nl. Je kunt je er ook direct inschrijven. Bij deelname ontvang je bovendien een iPad2! ■

Service

Trainingen 2011 VAPRO College biedt dit jaar een keur aan interessante trainingen voor operators, technici enÂ mensen betrokken bij opleiden en begeleiden. Kijk voor precieze data, locaties, prijzen en aanmelden op VAPRO-college.nl.

Training

Wanneer

Waar

Bedrijfsexaminator BO/A/B CGO 1 dag

7 juni

Bunnik

Bedrijfsbeoordelaar en -examinator BO/A/B CGO

7, 14 en 21 juni

Nieuwegein

Certificering bedrijfsexaminator

27 juni

Den Haag

Composietverwerker niveau I

Vanaf 1 september

Werkendam

Composietverwerker niveau II

Vanaf 1 september

Werkendam

Professioneel communiceren in de praktijk

6 september

Den Haag

Bedrijfsbegeleider en -beoordelaar BO/A/B CGO

7, 14 en 21 september

Rotterdam

Workshop GHS/CLP

16 september

Den Haag

Didactische vaardigheden voor praktijkopleiders

19, 20 en 27 september

Rotterdam

Masterclass GHS/CLP

20, 27 september

Den Haag

Introductie Total Productive Manufacturing

23 september

Bunnik

Bedrijfsexaminator BO/A/B CGO 1 dag

27 september

Bunnik

Warmtewisselen

29, 30 september en 6 oktober

Rotterdam

Leergang opleidingsmanagement

Vanaf oktober

Amersfoort

Instroom Certificaat Industrie

3, 10 en 17 oktober

Bunnik

Bedrijfsbeoordelaar en -examinator BO/A/B CGO

4, 11 en 18 oktober

Bunnik

Bedrijfsbegeleider, -beoordelaar en -examinator C CGO

25 oktober, 1 en 8 november

Bunnik

Leidinggevende en coachende vaardigheden

31 oktober, 1, 7 en 8 november

Bunnik

Didactische vaardigheden voor praktijkopleiders

7, 8 en 15 november

Bunnik

Beoordelingscyclus voor leidinggevenden

8 november

Vlaardingen

Certificering bedrijfsexaminator

29 november

Den Haag

Composietverwerker niveau III

Vanaf 26 januari 2012

Werkendam

Kijk voor informatie en inschrijven op VAPRO-college.nl.

vapro nummer 3

juni 2011

Woordzoeker

Elk weg te strepen woord bevat minstens één letter die maar op een manier weg te strepen is. Als alle hieronder opgegeven woorden in het diagram zijn weggestreept, blijft er een aantal letters over. Lees deze letters regel voor regel van boven naar beneden, zo vindt u de oplossing. Stuur deze naar operator@vapro.nl. Veel puzzelplezier!

Oplossing puzzel VAPRO 2 De winnaar van de woordzoeker van vorige keer is Emmeline Warger uit Velsen-Noord. Haar oplossing “De lente in je hoofd hebben” is helemaal goed! Emmeline gefeliciteerd, de bol. com-bon is naar je onderweg.

afrit auto baden bagage berg bergpas bikini boot bos

bramen buitenhuis bus camper camping caravan catering duiken europa

frisdrank globetrotter hotel ijsco ijswafel juli kers koffer markies

mug ober parasol prieel reces reis reisdag reiziger route

rugzak rust sandalen serre solstitium strand taxi tent tocht

Raadplaat Wat is hier afgebeeld?

Wat we vooral willen weten is een duidelijke uitleg over de werking, in je eigen woorden. Stuur je oplossing naar operator@vapro.nl. Vergeet niet je naam en adres erbij te vermelden. De beste inzending ontvangt een bol.com-bon. 28

vapro nummer 3

juni 2011

toer toerist trein uitje vakantie valies visum vrij warmte

waterskieen zeilen zon zonnescherm zonnig zwembroek

Oplossing raadplaat VAPRO 2 Nou, deze keer viel het echt niet mee! Niemand wist het, maar er was ook niemand die een gokje durfde wagen. Wat je zag was een silo-ontluchter. Blijkbaar zijn er weinig operators die wel eens op het dak een kijkje nemen om een filter te reinigen of te wisselen. De bol.combon houden we lekker zelf... ■

Puzzelen