Hèt tijdschrift voor de operator en technisch vakman
Noteer: 6 oktober, eerste landelijke operatordag! vapro.nl/operatordag
Van functioneringsgesprek naar nieuw diploma Verder in dit nummer:
VAPRO 55 jaar: Spijs voor gevulde koeken helikopter naar je werk Hoe is het Met operatorArbo-boetes niet mals vak veranderd? Praktijkverslag in winst omgezet nummer 4 jaargang 10 september 2011
Inhoud Hét tijdschrift voor de operator en technisch vakman, is een uitgave van de VAPRO groep. VAPRO groep Postbus 24090 2490 AB Den Haag T 070 - 337 83 00 F 070 - 320 51 86 E info@vapro.nl I www.vapro.nl Redactie Herbert Boland, Hanneke van Gaans, Melanie Lancel, Marvin Moentadj, Marion Reerds, Marjolein Veeninga, Sonja van Venrooij. Vormgeving Beeldvorm, Pijnacker Foto omslag Lourens Smak Drukkerij Veldwijk-Van Loon Grafische bedrijven Verschijning 6 keer per jaar Verspreiding Dit tijdschrift wordt gratis verspreid onder leden van het Platform voor Operators, operators en operators in opleiding, ploegchefs, productiechefs, praktijk begeleiders, praktijkopleiders en verantwoordelijken voor opleidingen binnen bedrijven in de (proces-)industrie. Wie kan aantonen tot de doelgroep te behoren kan zich als abonnee aanmelden via registratie@vapro.nl Advertenties Mooijman Marketing & Sales T 070 - 323 40 70 E info@mooijmanmarketing.nl
14
16
Word je serieus genomen? We hebben onder Platform-leden een onderzoek gehouden over functionerings- en beoordelingsgesprekken. Want praten over je functioneren is een leuk tijdverdrijf, maar het moet wel tot iets leiden!
Praktijkverslag in winst omgezet Ashwin Jagmohan is net klaar met VAPRO C en vertelt hoe zijn verslagen bij zijn bedrijf Synerlogic in de praktijk worden ingezet.
Proces in het zonnetje Van sojaboon tot spijs Wel eens afgevraagd wat er nu eigenlijk in een gevulde koek zit? De operators van Zeelandia laten het zien.
22
Adreswijzigingen Adreswijzigingen kunnen onder vermelding van onderwerp (adreswijziging VAPRO) via e-mail (registratie@vapro.nl) worden doorgegeven. Productie Beatrijs Media Groep T 076 - 530 90 31 E info@beatrijs.nl ISSN 1878-8033 © Copyright 2011 Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De redactie van VAPRO is een onafhankelijk opererend orgaan. Meningen en opinies in het blad geven niet noodzakelijkerwijs de standpunten weer van de bestuurlijke organisaties vertegenwoordigd in de VAPRO groep noch die van de redactie.
26
Gras bij de buren Werken op een olieplatform Operator Thijs Berns forenst per helikopter: hij werkt op een productieplatform in de Noordzee.
20
Column
‘Ja jongen, vroeger deden we dat zo!’ Het blijkt dat het vak van operator in de afgelopen dertig jaar best sterk is veranderd: meestal in positieve zin. Maar de ene operator oordeelt daar nogal anders over dan de andere.
Panty Operators hoeven in het algemeen voor werkzaamheden het bedrijfsterrein niet af, laat staan dat ze goederen zelf moeten aanschaffen. Vrijwel alles wat nodig is komt uit een magazijn, waar iemand anders vaak over de voorraad waakt. Toch heb ik zelf wel eens iets elders moeten halen en hierbij mijn beurs moeten trekken. Vervolgens ging ik dan, gewapend met de kassabon, naar de administratie voor een declaratiesessie.
18 Boetes en straffen Werken aan veiligheid gebeurt meestal niet spontaan. Daarom is er een stok achter de deur. Bij het niet nakomen van de Arbowet, het Arbobesluit of de Arboregeling kunnen vrij hoge boetes worden opgelegd.
En verder 3 Column 5 Platform nieuws 10 Vijf goede redenen
om niet stil te staan
12 28 30 31
Ballonvaart Training in the spotlight Trainingskalender Puzzel en raadplaat
Bij een synthetisch proces moest het eindproduct worden gefiltreerd. In grote kolommen van glas werden aluminiumoxide, noritkorrels, filterpapier en een laag watten aangebracht. Watten hadden we niet in het magazijn, die moesten we zelf halen. Ik pakte de bedrijfswagen voor een ritje naar de dichtstbijzijnde drogisterij. Daar liet ik een grote doos vullen met de gehele winkel- en magazijnvoorraad aan watten. Na betaling ging ik dan soms ook nog even naar een snackbar in de buurt om een softijsje te scoren. Je buit zo’n uitje uit, nietwaar? Op een keer hadden we een project waarbij een vloeistof grof gefiltreerd moest worden. Proefondervindelijk hadden we ontdekt dat hiervoor een panty goed voldeed. Dus vroeg de chef mij ook hiervan enkele mee te brengen. Bij terugkomst op het bedrijf ging ik vervolgens weer met de kassabon naar de dame die over financiën ging. Ze bekeek het bonnetje aandachtig en pakte vervolgens een kistje waarin een gering bedrag aan papier- en muntgeld zat. Ze telde het voor mij uit maar stopte iets eerder dan dat ik had verwacht. “Dit is niet het gehele bedrag wat ik heb uitgegeven”, probeerde ik haar duidelijk te maken. Ze keek mij indringend aan en zei op een strenge toon dat het bedrijf echt geen zaken vergoedt die privé zijn aangeschaft. Ineens begreep ik dat ze de panty’s bedoelde. Ik schoot in de lach en legde haar vervolgens gedetailleerd uit hoe de vork procestechnisch in de steel zat. Soms zijn dingen echt anders dan ze lijken. Zakelijk of privé? Soms is de scheidslijn ook voor een operator flinterdun. Jolmer Winkel, dewinkelhaak.blogspot.com Wil je jouw column in de volgende editie hier teruglezen? Stuur deze dan in via operator@vapro.nl. vapro nummer 4
september 2011
3
UITNODIGING UITNODIGING
MELD JE AAN VIA WWW.VAPRO.NL/OPERATORDAG MELD JE AAN VIA WWW.VAPRO.NL/OPERATORDAG
W GOUD IN DE WEN H Word IN D G EELM UDeEnN coO lleg j i j en j Woar’ds kam H e en ji pio ELM colle
ega’s j e kam en jne? pio en ? VAPRO organiseert de eerste landelijke Operator Dag. Een dag waarop je de productieprocessen even niet onder controle hoeft te houden. Bij dit event staan jij en jouw team centraal. Welk team gaat er VAPRO de 2011 eerstenaar landelijke Operator Dag. Eenmaakt dag waarop de productieprocessen even met de organiseert Gouden Helm huis? Een mystery guest deel uitjevan de jury en verzorgt de niet onder controle hoeft te houden. Bijhet dit genot event staan jij en jouw team centraal. Welk team gaatmet er prijsuitreiking. Bovendien kun je onder van hapjes en drankjes ervaringen uitwisselen met de Gouden 2011 naar huis? Een guest maakt deelniet, uit van de je jury en verzorgt de collega operatorsHelm uit het hele land. Laat jijmystery je remmen los? Mis het meld aan! prijsuitreiking. Bovendien kun je onder het genot van hapjes en drankjes ervaringen uitwisselen met
Waar? De Fabrique Utrecht Donderdag 6 aan! oktober van 14:00 tot 20:00 uur Remmen los! collega operators uit het hele in land. Laat jij jeWanneer? remmen los? Mis het niet, meld je Waar? De Fabrique in Utrecht Wanneer? Donderdag 6 oktober van 14:00 tot 20:00 uur Remmen los!
Platform
Alle remmen los op de Eerste Landelijke operatordag! Op 6 oktober organiseert het Platform voor Operators een dag voor alle operators uit Nederland! Daar hoor jij bij! Het wordt een gevarieerde dag vol fun en kennisdelen. Plezier maken en serieus met je vak bezig zijn, in een spannende ambiance. Aanmelden is gratis. Voorbereidingen zijn in volle gang. Het belooft spectaculair te worden! Lees daarom snel verder en meld je aan.
Regelmatig organiseert het Platform voor Operators activiteiten voor haar leden: van loop- en fietstrips tot ballonvaarten en regionale kartkampioenschappen. Omdat de regionale bijeenkomsten zo succesvol zijn organiseert VAPRO dit jaar voor het eerst een landelijke dag. Deze staat helemaal in het teken van fun en kennisdeling met collega’s. Jij staat in het middelpunt en ontmoet collega’s uit allerlei bedrijven en windstreken waar je ervaringen en kennis mee kunt delen. De gouden helm Samen met je collega’s kun je verschillende simulatoren en games uitproberen waarin je je
Onder de eerste 30 aanmeldingen verloten wij een geheel verzorgde limousine rit. Van werkvloer naar feestlocatie en weer terug. Een limousinerit is natuurlijk niet compleet zonder champagne en rode loper!
Eerste Landelijke operatordag 6 oktober, de Fabrique, Utrecht 14.00 – 20.00 uur Aanmelden: vapro.nl/operatordag
leidt autosporters en analyseert Formule 1 races voor RTL5. Eigenlijk hebben we het al een beetje verklapt... Wil jij hem ontmoeten?
operator-skills kunt laten zien. Als je als team daarbij hoog scoort, kun je meedingen naar de Gouden Helm. Zijn jullie als team het snelst, sterkst, het meest accuraat en stressbestendig? Dan is de Gouden Helm voor jou en mag je je een jaar lang de beste VAPROploeg van Nederland noemen! Karten De regionale kartkampioenen zullen hun titel verdedigen. Daag jij ze uit voor de landelijke titel VAPRO Kartkampioen 2011? De Fabrique biedt een 950 meter lang circuit dat is uitgerust met special asfalt dat ook in de Formule 1 wordt gebruikt. Het kampioenschap wordt afgetrapt door de mistery guest. Hij is rap op het circuit en rap van tong. Alle raceliefhebbers hebben hem de afgelopen dertig jaar op de internationale circuits kunnen volgen. Hij was betrokken bij het Nederlandse A1 GP team, bege-
Aanmelden Simpel. Je kunt je als team (met collega’s uit je ploeg) of individueel inschrijven. Aarzel niet, vul de kaart in dit magazine in of ga naar vapro.nl/operatordag.
De eerste 200 aanmeldingen ontvangen direct wildcards voor het landelijke kartkampioenschap ■ vapro nummer 4
september 2011
5
Voor veel operators is de zomervakantie voorbij en heb je even de tijd gehad om na te denken over je ambities. Dit kan uitmonden in een inschrijving voor een opleiding of training. Heb jij al een keuze gemaakt? VAPRO College is specialist op het gebied van opleidingen & trainingen voor operators. Wij helpen je graag met het maken van een keuze. Onderstaand een greep uit het aanbod. Wil je meer weten over het opleidingsen trainingsaanbod? Bekijk dan de informatie op VAPRO-College.nl of bel met de klantenservice op 07030110 86.
Trainingen en opleidingen voor operators volg je bij VAPRO College! Voedselveiligheid:
TRAININGEN 1. Vaktechnische trainingen • • • • • • • • • •
Basis Procesbeheersing: Meet- & Regeltechniek en Besturingstechniek Verdieping Procesbeheersing Meet- & Regeltechniek en Besturingstechniek Destilleren in de praktijk Warmtewisselen Een verdieping Transport van vloeistoffen (pomptechniek) Waterzuivering in de procesindustrie Processchema’s voor operators
2. Onderhoud • Dynamic Reliability-Centred Maintenance (dRCM) • Eerstelijns storingzoeken 3. Branche-opleidingen • • • • • • • • •
Rubber- en kunsstofindustrie (SORK) Extruderen I (EX I) Extruderen II (EX II) Extruderen III (EX III) Spuitgieten I (SPG I) Spuitgieten II (SPG II) Spuitgieten III (SPG III) Composietverwerker I (CVW I) Composietverwerker II (CVW II) Composietverwerker III (CVW III)
Verf- en drukinktindustrie • Verfvakman (VVVF Verfvakman) • Kleurmaken 2011 2012
TRAIN VAPR INGEN & O O CO LLEG PLEIDIN GEN E
• Praktische Voedselveiligheid HACCP incompany voor operators • Praktische Voedselveiligheid HACCP voor leidinggevenden Energie opleidingen (REWIC) • • • •
Didactische vaardigheden voor praktijkopleiders Leidinggevende en coachende vaardigheden Functioneringsgesprekken voeren Time management Leergang opleidingsmanagement Leergang operationeel management & persoonlijk leiderschap
OPLEIDINGEN 1. Beroepsopleidingen
Veiligheid, gezondheid en milieu VAPRO-Praktijkcertificaat Veilig werken VAPRO-VVI Basis procesindustrie/laboratorium VAPRO-VVI VOL procesindustrie/laboratorium Master Class GHS/CLP Workshop update gevaarlijke stoffen(GHS/CLP)
• • • • • • •
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
2. Begeleiden, beoordelen en examineren
• MVO in de praktijk Kwaliteitsmanagement • ISO Management systemen • Interne Audits 5. Productie- en procesoptimalisatie • • • • •
• • • • • •
Onderhoudstechnicus in centrales Werktuigkundige in centrales A Hoofdwerktuigkundige in centrales Schakelpakket A
4. Duurzaamheid Veiligheid, gezondheid en milieu • • • • • •
6. Communicatie en leidinggeven
Introductie Total Productive Manufacturing (TPM) Implementatie van 5-S Implementatie van SMED Continue verbeteren (Kaizen)
VAPRO Basisoperator VAPRO A VAPRO B VAPRO C VAPRO D Branchespecifieke uitstroom Instroom certificaat industrie
• Trainingen eindtermengericht onderwijs • Mentoren en examinatoren • Bedrijfsbegeleider en -beoordelaar niveau BO, A en B • Bedrijfsbeoordelaar en -examinator niveau BO, A en B • Bedrijfsbegeleider, -beoordelaar en –examinator Niveau C • Bedrijfsexaminator (schakelcursus) niveau BO, A en B • Terugkomdag examinatoren
Vraag de studiegids aan op VAPRO-College.nl
Platform
In mei hebben we je gevraagd een enquête in te vullen over de kwaliteit van de VAPRO-
Wat vind je van de VAPRO‑opleiding? Over het algemeen wordt de VAPRO-opleiding als een goede opleiding ervaren. Deze sluit goed aan bij de praktijk, het niveau van de opleiding is goed, de doorlooptijd ook. Daarentegen geven respondenten aan dat de basistheorie nog meer verbonden kan worden met de praktijk. Dat is de reden geweest dat VAPRO, als eerste industriële opleider, is gestart met het gebruik van werkplekanalyses (WPA’s) in de opleiding. Deze WPA’s zorgen er voor dat de lesstof en leermiddelen volledig zijn toegesneden op de werksituatie. De leermiddelen worden stuk voor stuk getoetst op actualiteit en aangepast aan de veranderende wetgeving. Sommige respondenten vinden dat de opdrachten te uitgebreid zijn en dat de vraagstelling korter
VAPRO en STCGroup slaan handen ineen Eind juni jl hebben Erik Hietbrink (voorzitter College van Bestuur van STC-Group) en Theo Seip (algemeen directeur VAPRO) een overeenkomst getekend om samen vanaf 1 september bbl-opleidingen procestechniek aan te bieden aan medewerkers van bedrijven in de regio Rotterdam. De opleidingen zullen verzorgd worden in het nieuwe gebouw van de STC-Group in Brielle. Naast hoogwaardig lesmateriaal en interactieve lessen, wordt er in de lessen gebruik gemaakt worden
en bondiger kan. Diverse mensen doen suggesties voor verbeteringen van de leermiddelen, waar we heel blij mee zijn. Begeleiding Bij een VAPRO-opleiding spelen ook school en bedrijf een grote rol. Sommigen merken op dat de praktijkbegeleiding niet altijd betrokken genoeg is of niet over genoeg kennis en tijd blijkt te beschikken om operators op een juiste manier te begeleiden. VAPRO herkent deze signalen. We doen de grootst mogelijke moeite om de kwaliteit te borgen. Daarvoor bieden we trainingen aan en reiken persoonscertificaten uit aan mensen die volgens de visie van VAPRO werken. Sinds kort bieden we de VAPROopleidingen zelf aan, of met onder-
van de geavanceerde oefenfabriek, diverse processimulatoren en dynamische simulaties. De BLLopleidingen van niveau 3 en 4 zijn bestemd voor professionals in de procesindustrie die zich verder willen ontwikkelen in operationele procestechniek. ■
1/2 Marathons met VAPRO: Chemieloop en Egmond Wil je een unieke loopervaring beleven? Kilometers vreten in een bijzondere omgeving? Kom dan
opleiding. Hierop is met enthousiasme gereageerd. Natuurlijk willen we je op de hoogte brengen van de resultaten.
wijsinstellingen waar we goede samenwerkingsafspraken mee hebben gemaakt. Een lijst van deze instellingen vind je elders in dit magazine. En nu? Deze enquête is ook voorgelegd aan docenten, bedrijven en VAPROconsultants. VAPRO doet haar uiterste best om met de wensen van de operator rekening te houden en te komen tot verbetervoorstellen die in de praktijk werkbaar zijn. Tot slot willen we je nogmaals hartelijk danken voor je input. Deze is onmisbaar voor ons! Een overzicht van leermiddelen vind je op onze website VAPRO.nl. Hier kun je ook suggesties voor verbeteringen achterlaten.
naar de Chemieloop van ‘Chemie is overal’ op zaterdag 10 september a.s. in Terneuzen. De Chemieloop is zeer afwisselend. Het voert je over het doorgaans afgesloten fabrieksterrein van Dow Benelux, door een prachtig natuurgebied, over landweg en kasseienstrook, dan vervolgens langs Westerschelde en door het sluizencomplex van Terneuzen. Finish is op het gezellige marktplein in Terneuzen. VAPRO is met 2 teams vertegenwoordigd. Wil je je nog aanmelden? Geef ons dan direct een seintje. Voor de lopers die aan Egmond de voorkeur geven: zet zondag 8 januari in je agenda! Dan vindt voor de 40e keer de Halve Marathon van Egmond plaats waar we als VAPRO-team zeker weer vertegenvapro nummer 4
september 2011
7
Platform woordigd zullen zijn. Mail naar operator@vapro.nl voor vragen en/of aanmelding. ■
Eerste diploma VAPRO C beroepsgericht Op 15 juni werd een mijlpaal bereikt binnen de afdeling procestechniek van ROC de Leijgraaf. Arjan de Vroed, 51 jaar en assistent shiftmanager bij MSD-Apeldoorn, legde met goed gevolg zijn laatste onderdeel van de proeve van bekwaamheid af voor de opleiding VAPRO C. Hij heeft als eerste in Nederland het diploma VAPRO C in de nieuwe beroepsgerichte structuur op zak. Hij deed dit zelfs ruimschoots binnen de normtijd van 2,5 jaar. We feliciteren Arjen van harte! Wil je ook deze opleiding volgen?
De politiek zit niet stil. Binnen het ministerie is bepaald dat competentiegericht wordt omgedoopt naar ‘beroepsgericht’. Weer even wennen en verwarrend, maar it’s just in the name.
Deze wordt zowel incompany (voor groepen) als via open inschrijving georganiseerd. Per september start weer een groep via open inschrijving op locatie bij ROC de Leijgraaf te Oss (les op woensdag). Neem contact met ons op voor de mogelijkheden. ■
Proefcollege Leergang ‘Management en leiderschap’ Op woensdag 22 juni vond het proef college plaats onder de bezielende leiding van Jan Spier en Michel Koppenaal. De deelnemers waren afkomstig uit de industrie of aan de industrie gerelateerde bedrijven en zijn beginnend leidinggevend of juist erg ervaren. Ze hebben allen gemeen dat ze zoeken naar hand-
vatten voor de dagelijkse praktijk. Die koppeling wordt gedurende de leergang keer op keer gemaakt, ook tijdens dit proefcollege. De reacties van deelnemers waren stimulerend: ‘Jullie hebben me goed weten te inspireren. Ik doe graag mee’, ‘Verhelderend en leerzaam!’ en ‘Ben onder de indruk over het aangebodene. Graag wil ik me dan ook aanmelden’. De leerdoelen die het meest werd genoemd en zeker aan bod zullen komen in de leergang: leidinggeven aan verandering, aansturen en motiveren van medewerkers, omgaan met conflicten, strategisch, tactisch en operationeel denken, sturen op competenties, gesprekstechnieken, herkennen van stressoren en belemmeringen bij anderen, emotieregulatie en innovatief en creatief denken. Meer weten over de Leergang Operationeel Management & Persoonlijk Leiderschap? Kijk op vapro-college.nl en elders in dit magazine. ■
Voor Intersnack Nederland, vestiging Doetinchem zoeken wij: De Intersnack Group is Europees aanbieder van zoute snacks, chips, noten
PROCESOPERATORS Verpakken (fulltime) in 3-ploegendienst
en aanverwante producten zoals pindakaas.
Functie-informatie: In de functie van procesoperator verpakken ben je verantwoordelijk voor het verpakken van noten en pindakaas in de juiste kwaliteit en kwantiteit. Je zorgt voor de juiste instellingen van de diverse machines om het productieproces optimaal te laten verlopen volgens de gestelde specificaties. Ook regel je de tijdige aan- en afvoer van grondstoffen, emballage en gereed product. Je bewaakt de technische staat van de lijn en verhelpt kleine technische storingen. Je geeft werkinstructies aan de operators, inpakkers en stapelaars binnen jouw productielijn en verzorgt de productieadministratie.
Intersnack Nederland levert een uitgebreid assortiment consumentenproducten, die zowel onder eigen merken; Jack Klijn, Millies en Chio, als onder private label op de markt worden gebracht, daarnaast levert Intersnack Nederland halffabrikaten voor de voedingsmiddelenindustrie. Met een sterke nadruk op kwaliteit en met introducties van innovatieve concepten
Geïnteresseerd?
bewerken zij de meest
Wil je graag werken in een bedrijf dat sterk in ontwikkeling is, dan nodigen wij je uit om te reageren. Stuur je motivatie en cv per mail naar: hr@intersnack.nl Wil je meer informatie over Intersnack bezoek dan onze site: www.intersnack.nl
veeleisende Europese supermarktketens en foodmultinationals.
8
vapro nummer 4
Functie-eisen: Je bent nauwkeurig en orde en netheid staan bij jou hoog in het vaandel. Daarnaast heb je een pro-actieve houding en ben je flexibel. Tevens moet je in staat zijn om een voortrekkersrol in te nemen in bijvoorbeeld verbeterprojecten. Je hebt een technische opleiding op MBO-niveau (VAPRO of Vo a/b) met werkervaring en een uitstekende beheersing van de Nederlandse taal in woord en geschrift.
september 2011
ben jij een chemisch of biochemisch procesoperator?
Dan biedt BioScience@work jou dĂŠ kans om te groeien en ervaring op te doen bij verschillende (bio)farmaceutische bedrijven. Als BioScience professional werk je mee aan de productie van medicijnen bij innovatieve bedrijven in Noord- en Zuid-Holland. BioScience@work biedt baanzekerheid, afwisseling, loopbaanbegeleiding en persoonlijke- en vakinhoudelijke ontwikkeling met opleidingen en trainingen. Maak deel uit van ons BioScienceteam en bepaal je eigen toekomst.
xxxx_RAN_Advertentie BioScience_VS3_BK.indd 1
Wil je weten wat Bioscience@work voor jou kan betekenen? Neem contact op met Dianne Dijkstra, 06 11 302 005 of Joost van Schie, 06 11 303 829. BioScience@work, powered by Randstad, is een initiatief van Stichting Leiden Bio Science Park, de innovatieve (bio)farmaceutische bedrijven Janssen Biologics, Teva Pharmachemie en Synco BioPartners en Randstad Techniek.
Kijk voor meer informatie op www.bioscienceatwork.nl
08-08-11 17:39
Opleidingen Nieuws
Vijf goede redenen
om niet stil te staan
De industrie is volop in beweging. Verdere professionalisering, hogere veiligheidsnormen en extra zekerheid over het rendement van medewerkers staan hoog op de agenda. Om die doelen te bereiken, moet er constant in werknemers worden geïnvesteerd. Want als jij stilstaat, geldt dat ook voor het bedrijf...
Waarom een VAPRO-opleiding? Voor iedereen werkzaam in de industrie is dit een open boek. Iedereen kent namelijk de waarde van het VAPRO-diploma. We vatten het nog even samen: de vijf redenen om een VAPRO-opleiding te willen volgen: 1. Hij sluit naadloos aan op je werk. 2. Iedereen weet wat je waard bent. 3. Hij sluit aan op carrièrewensen van operators. 4. Hij stelt je in staat om nog beter je werk te doen. 5. Hij maakt je een erkend professional in de industrie. Voordelen voor je werkgever VAPRO is al 55 jaar dé opleider in de industrie. Dit is meer dan een
leuk weetje, ga maar na. In veel gevallen heeft je directe leidinggevende ook een VAPRO-opleiding genoten. Hij weet dus wat hij van een VAPRO-operator mag verwachten. Je ziet dan ook steevast in vacatures dat er een VAPROdiploma wordt gevraagd. We gaan voor kwaliteit! In het verleden werden alle operatoropleidingen volgens het VAPRO-model aangeboden. Deze situatie is gewijzigd. VAPRO werkt alleen samen met ROC’s en
Onderwijspartners VAPRO ■■ ■■ ■■ ■■ ■■ ■■ ■■ ■■ ■■ ■■ ■■
Arcus College Friesland College Gilde opleidingen Leeuwenborgh College Noorderpoort College Regio College ROC Friese Poort ROC de Leijgraaf ROC Midden Nederland ROC Ter Aa Scheepvaart en Transport College
VAPRO houdt je op de hoogte van nieuwe samenwerkingen in jouw regio. 10
vapro nummer 4
september 2011
particuliere opleiders van wie wij de kwaliteit kunnen garanderen. Hierdoor weten we zeker dat het onderwijs aansluit op de praktijk en dat er voldoende begeleidingsuren zijn. De onderwijspartners van VAPRO bieden vaak ook het VAPRO-ondersteuningspakket aan. In dit pakket zijn trainingsuren opgenomen voor bedrijfsbegeleiders, zodat zij de leerlingen optimaal kunnen ondersteunen.
Jouw carrière in de industrie! Wil je je carrière een positieve impuls geven? Bestel dan de VAPRO opleidingsgids en bepaal zelf welke opleiding het beste bij je past. De opleidingsgids kun je gratis bestellen op VAPRO.nl/gids. ■
“Bij Jansen Biologics kreeg ik de kans me te ontwikkelen van procesoperator naar teamleider. In deze functie van teamleider heb ik een brede, veelzijdige baan waarbij ik dagelijks de technische uitdaging vind maar daarnaast ook een echte peoplemanager ben.”, Mustafa Bounecoub, teamleider bij Janssen Biologics.
de funtie
Voor Janssen Biologics zoeken wij een gemotiveerde teamleader voor de hightech productiefaciliteit Biotech Operations. Ben jij in staat om mensen te laten presteren en te laten groeien en vorm je graag een hecht team? Dan is dit wat voor jou.
teamleider biofarmacie m/v het profiel
Je bent als teamleader eindverantwoordelijk voor de prestaties, de samenwerking en de ontwikkeling van de medewerkers van jouw team. Je stuurt een team van laboratoriumtechnici en procesoperators aan. Je hebt de dagelijkse leiding en plant de werkzaamheden aan de hand van de productieplanning. Je houdt hierbij toezicht op de werkvloer en fungeert als aanspreekpunt.
de functie-eisen
Een afgeronde HBO opleiding, affiniteit met biotechnologie of procestechniek • twee jaar leidinggevende werkervaring in een productieomgeving • ervaring met veiligheid en werken met strenge (GMP) kwaliteitseisen • uitstekende communicatieve vaardigheden • beheersing van de Nederlandse en Engelse taal in woord en schrift • analytisch, besluitvaardig
de aanbieding
Janssen Biologics vindt ontwikkeling en training van haar medewerkers belangrijk. Je krijgt daarom voortdurend training-on-the-job. Je kunt starten op basis van een jaarcontract. De functie wordt uitgevoerd in een vierploegendienst rooster (vroege en late dienst), waarbij gemiddeld 38 uur per week wordt gewerkt. Boven op je salaris ontvang je een ploegendiensttoeslag van 23,39%.
solliciteren op deze functie?
Of meer weten? Bel Randstad 06 – 11 88 29 76 of mail janneke.van.tilborg@nl.randstad.com
1385_RAN_Advertentie Teamleider_DEF.indd 1
8/9/11 1:37 PM
Platform
Hogerop met VAPRO!
Op een heldere dinsdagavond 21 juni, bijna de langste dag van het jaar, hebben enkele gelukkige operators en VAPRO het luchtruim gekozen.
Vanaf het verzamelpunt nabij Breda maakten vertegenwoordigers van VAPRO Marvin Moentadj en Marjolein Veeninga samen met tien gelukkige leden van het VAPRO Platform voor Operators een ballonvaart.
12
vapro nummer 4
september 2011
Voor een aantal leden was het een vertrouwd weerzien. Zo hadden Wim Maronier (Huntsman), Laid
Kukic (Shell) en Johan Monsieurs (Philips) kort geleden nog met elkaar gestreden op de kartbaan. Nu stonden zij gebroederlijk te genieten van het fantastische uitzicht. Ook de fietsende leden Jan Westerveld (Shell), Cor Hamels
Tijdens de vaart, zo noemen de ballonprofs een vlucht, is het stil. Genieten van het uitzicht staat voorop, maar wel als Japanners alles op de foto zetten! (Ardagh Glass) en Roger Calen (Rockwool) waren aanwezig. Fanatieke puzzelaars Ger v.d. Broek (Peeters Produkten), Jan Slabber (Lamb Weston), Harry Krijnen en P. Buurman (Ineos Styrenics) maakten de groep compleet.
Vooraf en na afloop ontstonden er mooie gesprekken. Zo werden de verschillen tussen het werken
in de chemische industrie en levensmiddelenindustrie uitvoerig doorgenomen. Voor de enkeling die beide branches goed kende was het zo klaar als een klontje: werken in de chemie is veel relaxter. Daar heb je niet te maken met ombouw en de druk van het produceren van batches. Maar niet iedereen kon zich daar in vinden. Het lijkt ons dan ook een mooi onderwerp voor de Landelijke Operatordag (zie elders in dit blad). â–
vapro nummer 4
september 2011
13
Platform Onderzoek: functionerings- en beoordelingsgesprekken
Word je serieus genomen? Een gekke kop boven dit artikel, maar wel één die goed aansluit bij het onderzoekje dat we onder Platform-leden hebben gehouden over functioneringsen beoordelingsgesprekken. Want praten over je functioneren is een leuk tijdverdrijf, maar het moet wel tot iets leiden. Het liefst tot verdere ontplooiing, een nieuw diploma, uitzicht op een nieuwe functie of andere taken, een beetje meer salaris. Dan ben jij blij en is je baas blij. Maar werkt het ook zo bij operators in Nederland?
Van maart tot en met mei hebben we onder leden van het Platform een enquête gehouden over je ervaringen met beoordelings- en functioneringsgesprekken. We wilden daarbij graag weten in hoeverre het gebruik hiervan in de procesindustrie is ingeburgerd en of deze gesprekken ook echt leiden tot verbeteringen. In totaal hebben we van ruim tweehonderd operators antwoorden gekregen. We laten de belangrijkste uitkomsten de revue
14
vapro nummer 4
september 2011
passeren. Wellicht herken je je er wel in! Twee verschillende dingen Een beoordelingsgesprek is wat anders dan een functioneringsgesprek: ze hebben verschillende doelen. Als het goed is vinden ze op verschillende momenten plaats. In de praktijk blijkt het onderscheid niet zo scherp te liggen. In de enquête hebben we het onderscheid niet gemaakt en in de antwoorden dus ook niet. De helft van de operators die aan het onderzoek meededen heeft jaarlijks een functionerings-/ beoordelingsgesprek. Dit vindt meestal plaats op het eind van het jaar: in december. Twee keer per jaar komt ook vaak voor. Een enkeling noemt 4 of 5 keer (!) per jaar, sommigen eens in de 4 à 5 jaar, wat (veel te) weinig is. Driekwart (77%) zegt dat in het gesprek concrete afspraken worden gemaakt aangaande het functioneren. Van deze mensen zegt vervolgens 84% dat ze ook inderdaad volgens deze afspraken worden beoordeeld. Goede sfeer Twee op de drie operators (61%) is tevreden met het functionerings-/ beoordelingsgesprek. Dat bete-
kent dat er nog steeds veel mensen niet tevreden zijn: daar is nog veel winst te halen. Wel vindt men dat de gesprekken in een goede sfeer plaatsvinden, 89% zegt dat. Dat lijkt ons een redelijk goede score, helemaal perfect zal het immers nooit kunnen zijn, hoewel je er naar moet blijven streven. Helaas is de score voor het gevoel dat er ook echt naar je geluisterd wordt weer niet zo hoog: 65%. Een aantal operators zegt dat er wel wordt geluisterd, maar dat er
Het is goed dat er beoordelingsgesprekken zijn. Het zou wel wat vaker mogen en dan niet voor salaris of bonus maar gewoon dat je weet waar je aan toe bent. BT
Een greep uit de reacties Ik vind dat een medewerker niet op kansen moet wachten, maar deze moet creëren, dus niet afwachten of er een training wordt aangeboden, maar zelf kijken waar zijn toekomst ligt en een route plannen om daar te komen. JF Je moet het gevoel hebben dat het over jou gaat en niet denken: hé, heeft de chef wel het goede formulier voor zich? TL Ik heb zelf VAPRO B, mijn productieleider heeft helemaal geen vooropleiding. Soms krijg ik wel eens het gevoel dat hij van me af wil. NF Managers weten ook niet waar ze aan toe zijn. Ik heb nu al mijn zevende manager in een tijdsbestek van vijf jaar! Op deze basis is het goed besturen van een organisatie niet mogelijk. JH Functioneringsgesprekken bij ons stellen echt geen f*** voor. Ze worden gehouden als onze chef er weer eens zin in heeft en dat is niet vaak. ES
vervolgens te weinig mee wordt gedaan. Tja, de wil is er wel, maar dan blijkt het in de praktijk toch moeilijk om wat te verbeteren. Twee rollen Bij een functioneringsgesprek gaat het altijd over twee rollen: die van jou en die van je leidinggevende.
Trainingen worden wel georganiseerd, maar beloning blijft achterwege. RM Mijn werkgever heeft een speciaal programma ontwikkeld zodat je zo objectief als mogelijk wordt beoordeeld. JT De chef oordeelt over dingen die hij niet kan weten en door zijn geringe contact met mij kan hij geen goed beeld van mij hebben. HB Functioneringsgesprekken beginnen nu bij ons te lopen, ze krijgen vorm. KR Men blijft soms lang bij een bepaalde beeldvorming van iemand hangen en ziet dan niet meer goed de ontwikkeling van die persoon. RS Wij vullen het Personal Career Managment System (PCMS) eerst zelf in om een goed eigenbeeld te creëren. Hierin staat wat je doelen zijn voor het aankomende jaar en de behaalde resultaten. Ook mag ik daarin mijn visie vermelden over wat ik wil bereiken en hoe. Het doel is om zo breed mogelijk inzetbaar te worden voor mijzelf en de werkgever. RH Onze teamleider wordt vaak teruggefloten door hogerhand, wanneer ‘Amerika’ aangeeft dat er teveel medewerkers te hoog gescoord hebben. Dan worden scores naar beneden bijgesteld. Ja, zo is het een beoordelingssysteem een wassen neus. En het geeft ook nog eens wrijving onderling. JW
Beide mensen moeten eraan werken. Uit de antwoorden blijkt dat bij driekwart van de operators ook ruimte is om het functioneren van de chef te bespreken. De respondenten geven wel aan dat het niet altijd verstandig is, dat de chef er niet altijd mee kan omgaan en dat kritiek je positie nadelig kan beïnvloeden. Het is jammer om dat te lezen dat dit door veel mensen zo wordt ervaren. Het zou niet nodig hoeven zijn, als de leidinggevende een goede professional is. Opleidingen Eveneens driekwart van de ondervraagde operators geeft aan dat er concrete afspraken over hun ontwikkeling door middel van volgen van trainingen of opleidingen worden gemaakt. Soms blijft de uitvoering ervan helaas achterwege. Bij een op de vijf gesprekken komt het volgen van een VAPROopleiding ter sprake. Dat is veel meer dan bijvoorbeeld opleidingen voor management, communicatie, veiligheid, techniek of BHV. Jezelf ontwikkelen Bij bedrijven zijn de functie- en machinetrainingen, verplichte en opfriscursussen meestal goed geregeld. Het zijn vaak de algemeen vormende en carrièrebevorderende opleidingen waar je zelf om moet vragen. Veel operators vragen in functioneringsgesprekken dan ook om iets met VAPRO te gaan doen. In de losse antwoorden komen we regelmatig tegen dat men daar lang bij de baas over moet zeuren, maar dat het dan uiteindelijk toch mag. Sommigen gaan zover dat ze (deels) zelf de kosten dragen. De wil om jezelf te ontwikkelen is bij deze operators groot. Dat zien we graag! ■ vapro nummer 4
september 2011
15
Proces in het zonnetje
Op bezoek bij
Van sojaboon tot Wel eens afgevraagd wat er nu eigenlijk in een gevulde koek zit? Amandelen? Bijna goed. Spijs van amandelen wordt gebruikt in amandelbanketstaven en in kerst- en paasstollen. De bakker kan voor gevulde koeken kiezen uit spijs gemaakt van amandelen of van sojabonen.
Sojabonen vormen het hoofdbestanddeel van de spijs. Deze worden overal op de wereld in talloze varianten verbouwd en worden in zakken aangevoerd.
1
2 Fabricage van de spijs gebeurt semicontinu. De machines blijven lopen, maar de verwerking gaat per charge: een bepaalde menghoeveelheid. Operator Leo Timmer stort de bunker vol met bonen, die vervolgens worden gewassen.
3 De volgende stap is blancheren: bonen worden korte tijd in water gekookt en dan snel afgekoeld.
Alfred bemonstert de bewerkte grondstof bij de koeldroogband, dit ter controle van het vochtgehalte.
4 16
vapro nummer 4
september 2011
5 Een cutter snijdt vervolgens de bonen fijn.
Zeelandia in Zierikzee
spijs Koninklijke Zeelandia maakt een keur aan bakkerijgrondstoffen en legt ons uit hoe de gevulde koekenspijs gemaakt wordt van bonen. Kwaliteitsadviseur Alfred Stins leidt ons rond.
6 VAPRO-operator Piet Dooge doseert en mengt de grondstoffen, afhankelijk van de receptuur en de wensen van de klant.
8
7
De gemalen bonen worden met de andere grondstoffen gemengd.
Piet neemt een monster om de kwaliteit te bepalen.
9 Dan volgt een lijn van granietwalsen die het spijsmengsel een fijne structuur geven en een namenger, waar de laatste grondstoffen worden toegevoegd.
10
De spijs wordt door operator Hans Timmer afgevuld in emmers en daarna op pallets gezet. De klanten van Zeelandia bakken er tenslotte een lekkere gevulde koek mee! ■ vapro nummer 4
september 2011
17
Dirk over veiligheid
Boetes en straffen Hoewel je er niet dagelijks bij stilstaat, is werken aan veiligheid niet iets dat een bedrijf alleen geheel vrijwillig doet. Bij het niet nakomen van de Arbowet, het Arbobesluit of de Arboregeling kunnen onder andere vrij hoge boetes worden opgelegd. VAPRO-consultant Dirk de Knecht duikt er in.
Werkgever
Werkgevers, maar ook werknemers, die de fout ingaan, worden door middel van het opleggen van een boete met hun nalatigheid geconfronteerd. De boete is nadrukkelijk bedoeld als stok achter de deur. Waarschuwing Constateert de Arbeidsinspectie een overtreding van de Arbowet, dan krijgt de werkgever doorgaans de gelegenheid deze binnen een bepaalde periode op te heffen. De inspecteur geeft een waarschuwing of stelt een eis. Na afloop van de termijn controleert de Arbeidsinspectie of de overtreding ook daadwerkelijk is opgeheven.
Het niet hebben van een RI&E
€ 180 tot 1800
Wel een RI&E maar geen Plan van aanpak
€ 45 tot 450
Niet naleven instructie of dragen PBM door werknemers
€ 180 tot 1800
Niet melden van een dodelijk ongeval of een ongeval met blijvend letsel
€ 450 tot 4500
De hoogte van de boete is afhankelijk van de bedrijfsgrootte. Werknemers Arbeidsmiddelen en gevaarlijke stoffen niet op de juiste wijze gebruiken ■■ Niet gebruiken verstrekte PBM’s ■■ Het veranderen of buiten noodzaak weghalen van beveiligingen ■■ Niet meewerken aan georganiseerd onderricht ■■ Het niet ter kennis brengen van gevaren voor de veiligheid aan de leiding. ■■
Is dat niet, of slechts gedeeltelijk het geval, dan zal de Arbeidsinspectie een boete opleggen. Bij bepaalde overtredingen kan de Arbeidsinspectie ook direct een boete opleggen en onmiddellijk maatregelen verlangen.
Werk stilleggen Constateert de Arbeidsinspectie een direct ernstig gevaar voor de veiligheid of gezondheid, dan kan het werk onmiddellijk worden stilgelegd. De inspecteur zegt daarbij tegelijkertijd een boete aan. Is er sprake van een misdrijf of een overtreding van de regelgeving, dan wordt uiteraard ook het werk stilgelegd. In die gevallen maakt de inspecteur proces-verbaal op.
Hoogte van boetes Hoe hoog zijn dan die boetes? Hier volgen een paar voorbeelden.
mdat het in beide gevallen om O ernstige situaties gaat, zal de inspecteur er doorgaans zelf op
18
vapro nummer 4
september 2011
€ 450 per overtreding
toezien dat het werk stilgelegd blijft totdat de overtreding is opgeheven. Wordt een bevel tot stillegging van het werk genegeerd, dan wordt ook hiervan proces-verbaal opgemaakt. Voorbeelden van maatregelen Hier volgt een overzicht van de mogelijke maatregelen als er iets wordt geconstateerd. Waarschuwing: bij niet voldoen aan inrichtingseisen, het ontbreken van bewakingssystemen bij het gebruik van gevaarlijke stoffen.
Boete: bij het ontbreken van verplicht toezicht bij werkzaamheden, het nalaten van verplichte meldingen, bijvoorbeeld van ongelukken met dodelijke afloop of blijvend letsel. Werk stilleggen: bij elektrocutiegevaar, valgevaar, het overbruggen van beveiligingen. Proces verbaal: bij werknemers opzettelijk blootstellen aan direct gevaarlijke stoffen of gezondheidsbedreigende situaties, het werken met verboden stoffen. Straffen Naast deze maatregelen vanuit de Arbowetgeving kunnen er ook nog andere straffen worden opgelegd, zelfs celstraf. Zo worden de directeur, de productieleider en de
Chemie Farmacie Levensmiddelen Olie en gas
veiligheidfunctionaris van Chemiepack verdacht van opzettelijke brandstichting, omdat zij op de hoogte zouden zijn geweest van het gebruik om bevroren pompen te ontdooien met een gasbrander. Dit terwijl er sprake is van het verpompen van gevaarlijke stoffen. De maximale gevangenisstraf voor een dergelijk vergrijp is 12 jaar!
en opleidingen die we geven op het vlak van veilig werken. ■
Veiligheidsspecialist Dirk de Knecht is bereikbaar via d.d.knecht@vapro.nl en 06-52351504.
Meer weten? Het is voor jezelf en voor je werkgever dus van groot belang om veilig te werken en je aan de regels te houden. En niet alleen om boetes te voorkomen, maar om echte problemen te voorkomen. Kijk op www.vapro.nl en vapro-college.nl voor trainingen
Alléén voor procesoperators! Ben je op zoek naar een nieuwe baan als procesoperator? vacatureprocesoperator.nl wijst je de weg! Alle vacatures bij elkaar, handig en overzichtelijk.
vacatureprocesoperator.nl vapro nummer 4
september 2011
19
Enquete
‘Ja jongen, vroeger deden we dat zo!’ Was vroeger alles beter? Niet echt. Het blijkt dat het vak van operator in de afgelopen dertig jaar best sterk is veranderd: meestal in positieve zin. Maar de ene operator oordeelt daar nogal anders over dan de andere. In dit artikel maken we de balans op van de veranderingen in de vakinhoud. Als bron gebruiken we jullie antwoorden op de enquête “Toen was geluk...”.
“Het werk is inhoudelijk meer geworden, er is veel meer verantwoording bijgekomen.” Dit is een veelgehoorde opmerking, die in allerlei varianten voorkomt in de antwoorden. Ook de mensen die nog maar kort in het vak werkzaam zijn, zien deze veranderingen al. Controle en bewaking van processen is geavanceerder geworden, meer taken en verantwoordelijkheden waaronder administratie en registratie. De aandacht voor veilig werken is veel groter. Het vak is veelzijdiger, waardoor de druk om te moeten blijven bijleren ook groot is. Je moet leiding geven, problemen oplossen, de lijn draaiende houden, het overzicht houden. In tegenstelling tot vroeger word je ook betrokken bij de aanschaf van nieuwe installaties. Maar hoe zag dat er in de jaren tachtig van de vorige eeuw, de tijd van handbediende kleppen en schrijvende meters, dan uit? De oude rotten geven er antwoord op: “Toen stond je nog aan een afsluiter te draaien en sjouwde je zakken van vijftig kilo. Veel handmatig werk, visueel direct, veel 20
vapro nummer 4
september 2011
storingen zelf verhelpen, weinig kennis van gevaarlijke stoffen, veel lawaai, trillingen, hitte en kou, weinig beschermingsmiddelen. Toen draaide alles om productie, nu heb je ook te maken met veel meer zaken eromheen: klein en groot onderhoud en de verantwoordelijkheid om storingen op te lossen. En er is veel meer papierwerk en vergaderen bijgekomen.” Iemand legt het zo uit: “Het vak is voor mij een stuk breder geworden. In het begin werkten we met een redelijk grote ploeg in een afgebakend deel van een proces. Nu wordt meer breedtekennis over meerdere processen en fabricagelijnen verwacht en geëist. Op deze manier kan met de helft van de mensen het zelfde resultaat worden behaald. Maar diepgang en affiniteit met een proces kunnen daardoor wel in het gedrang komen.”
“Toen was het uitdagend werk... nu ook, maar anders.” Iemand stelt het zo: “Inhoudelijk hield destijds het vak van operator veel meer in, bijvoorbeeld op het gebied van zelfwerkzaamheid
doordat veel werkzaamheden niet geautomatiseerd waren. Verder waren er veel meer storingen omdat de apparatuur nog niet zo betrouwbaar was als tegenwoordig.” De een heeft het over zelfstandig werken, de ander over zelfwerkzaamheid. De een vindt het juist nu leuker omdat het complexer en uitdagender is dan vroeger. De ander zegt het omgekeerde: door automatisering, regels en procedures is het werk uitgekleed, je neemt minder zelfstandig beslissingen. Het zal daarom erg afhangen van wat je doet hoe je zelfstandigheid en zelfwerkzaamheid in je bedrijf en op je werkplek ervaart.
“Vroeger was je meer op elkaar aangewezen, daardoor had je veel onderling contact.” Er zijn ook wel geluiden dat het vroeger collegiaal leuker was. “Toen was het nog improviseren en experimenteren. Er was ruimte om ‘live’ te trainen. Er was nog niet zoveel geautomatiseerd, je moest met meer mensen het werk doen. Daardoor was er veel onder-
Gewoon geluk Onder de titel ‘Toen was geluk…’ heeft het VAPRO Platform van Operators een enquête gehouden over de veranderingen die jullie in de afgelopen dertig jaar in je vak hebben ervaren. VAPRO viert dit jaar haar 55-jarig bestaan en dat is een mooi moment om eens een blik op dat verleden te werpen. In totaal hebben we van ruim honderd operators reacties gehad. De meesten van hen zijn in de jaren tachtig begonnen met werken, zeg maar de oude rotten. We zijn blij met hun reacties, omdat het een enorme berg aan waardevolle ervaring betekent.
ling contact en oog voor elkaars problemen, zowel op het bedrijf als thuis. Er waren geen mobiele telefoons. Als de toeter klonk, ging je samen kijken wat er aan de hand was en samen loste je het op. Je was meer op elkaar aangewezen. Tegenwoordig is alles gerelateerd aan procedures en voorschriften. Je zou bijna zeggen dat denken verboden is.”
“De inventiviteit is langzaam uit het vak verdwenen.” We hebben het in dit magazine al vaker over de generatiekloof gehad. Dit aspect duikt ook weer op in de enquête. Iemand van de oudere garde stelt: “De nieuwe generatie is vaak weinig inventief, heeft een matig technisch inzicht en het ontbreekt vaak aan probleemoplossend vermogen.” Een ander kijkt meer naar zijn eigen rol en zegt: “We zijn vak technisch gedegenereerd, het probleemoplossend vermogen is verdwenen en de innovatieve vakinhoud is gereduceerd.” Duidelijk twee meningen van mensen die niet zo tevreden zijn met de ontwikkeling van het operatorvak. Maar nostalgie zal ongetwijfeld meespelen.
“Je doet nu veel meer met minder mensen.”
Veel operators gaan in op de voortschrijdende automatisering. Dat heeft op een aantal vlakken consequenties gehad voor de inhoud van het vak. Iemand merkt op dat door automatisering processen stabieler zijn geworden en dat je als operator veel meer werk verzet. “In vergelijking met nu draaide je met meer mensen minder product. Het werk stelde destijds eigenlijk nog niet zoveel voor.” Nu is het meer controlewerk en besturen met een beeldscherm. Dit werk is geestelijk meer belastend, ook door de extra verantwoordelijkheid die daarbij is gekomen. “Vooral voor de mechanisch operator met een hoog gehalte E/I is dat veranderd: hij hoeft door de automatisering de controlekamer eigenlijk niet meer uit”, zegt de een. “Tegenwoordig kan ik het proces thuis bedienen via een laptop!”, horen we van de ander.
‘We hebben erg veel met regels en voorschriften te maken.” Als gevolg van ongelukken en branden en ook door de groei van de invloed van de Europese Unie, is er veel meer aandacht voor veiligheid en milieuzorg. Iemand die in de jaren tachtig is begonnen, stelt: “Er waren geen of weinig procedures, protocollen of vergunningen. Strenge regelgeving was er toen niet. Veiligheid en milieu waren niet zo’n issue. Haccp
bestond niet. Nu is er veel meer bureaucratie. Je vergadert veel.” “Al die aandacht voor milieu en al die regels, soms is het te veel om je werk nog goed te kunnen doen.”
“Leren deed je op de werkplek. Dat is eigenlijk nog steeds zo.” Leren deed je toen vooral door praktijkervaring op te doen. Nu is er verdieping in theoretische kennis, door middel van VAPRO, die praktijk en theorie combineert. Maar de eigen werkplek is nog steeds de beste plek om een vak onder de knie te krijgen. Iemand schrijft: “In de fabriek waar ik toen werkte was er weinig aandacht voor operators. Toen de fabriek ISO 9002 werd gecertificeerd moesten we allemaal worden opgeleid. Toen werd er voor VAPRO gekozen. Nu is het normaal dat er in vacatures staat dat men een VAPRO-diploma prefereert.” Tot besluit Om af te sluiten, citeren we een operator die het mooi samenvat: “Volgens mij is de inhoud van het vak operator steeds breder geworden. Moest je vroeger alleen een installatie draaiende houden, tegenwoordig zit er ook een behoorlijke portie administratie, veiligheid en milieu in.” Nee, de tijd van alleen maar op knoppen drukken ligt definitief achter ons! ■ vapro nummer 4
september 2011
21
Werken bij
Praktijkverslag in winst omgezet Ashwin Jagmohan, procesengineer bij Synerlogic
Ashwin Jagmohan, net klaar met VAPRO C, is zo’n operator (of eigenlijk procesengineer) met hart voor zijn vak en voor zijn bedrijf, Synerlogic, een bedrijf dat zich richt op Value Added Logistics (VAL) van chemicaliën. We ontmoeten hem voor een gesprek over zijn baan, zijn studie en... praktijkverslagen.
Wat houdt dat eigenlijk in, Value Added Logistics? “Omgaan met chemicaliën vraagt om professionaliteit. Risico’s voor mens en milieu dienen tot een minimum beperkt te worden. Synerlogic, een samentrekking van synergie en logistiek, richt zich op VAL binnen de chemische-, food- en feed-industrie en aanverwante industrieën. Denk hierbij aan: het mengen en afvullen van reinigingsmiddelen en verschillende chemische- en neutrale vloeistoffen en poeders, warehousing, distributie, retourname emballage, reconditioneren en laboratorium analyses. Dit alles met ISO 14001 en ISO 22000:2005 certificering en eventueel onder HACCP/GMP+ condities.
Vertel wat over het bedrijf... Met zo’n 80 medewerkers werken we voor klanten in binnen- en buitenland. We zitten in Duiven, aan de A12. Synerlogic bestaat uit een logistiek- en een productiegedeelte, die nauw met elkaar samenwerken. De logistiek heeft een groot magazijn voor gevaarlijke stoffen, drie brandkluizen, twee koelcellen, een hoogbouwmagazijn, een emballagehal en een expeditiehal met zo’n dertig laaddocks. De procesoperator is vooral te vinden in de productieafdeling. Deze bestaat uit twee reconditioneringshallen, een tap- en menghal, een HACCP-hal, een GMP+-hal, een poederhal, een werkplaats voor de TD, een laboratorium, een neutraliseringsinstallatie voor het afvalwater en een tankenpark met losplaats. En wat is je functie precies? Als procesoperator heb je in eerste instantie de taak om chemische mengsels aan te maken, die moeten voldoen aan ongeveer tien kwaliteitsparameters die op het laboratorium worden gemeten en vastgelegd. De operator heeft een moderne menginstallatie ter beschikking met zes voormengtanken, variërend van 0,6 tot 10 kubieke meter inhoud, acht hoofdmengtanken variërend van 1 tot 30 m3 en 20 bulkopslagtanks van 50 m3. Zo’n zes jaar gele-
den ging het voornamelijk alleen nog om chloor-alkalische en zure mengsels, maar het receptenboek is binnen vijf jaar zo dik geworden dat ik van een aantal mengsels niet eens de toepassing weet. Wat maakt het zo leuk om te doen? Het is erg leuk om het bedrijf zo te zien groeien. En het geeft een kick wanneer de opgespoorde verbeterpunten vanuit de VAPROpraktijkverslagen daadwerkelijk meegenomen worden bij het optimalisatieplan. De kracht en de toegevoegde waarde van een VAPRO-opleiding is voor mij hiermee eigenlijk bevestigd. De theorie ga je pas echt snappen als je het in de praktijk brengt. Ik denk dat iedere VAPRO-leerling dit heeft ervaren bij het maken van de praktijkopdrachten en vooral bij het onderzoeksverslag. Mijn docent had inderdaad gelijk: “Je gaat de stof beter begrijpen als je het een ander moet uitleggen”. In de praktijkverslagen probeer je hetgeen je in de theorie hebt geleerd zo goed mogelijk te projecteren op de dagelijkse praktijk. Vervolgens maak je een vertaalslag over de bevindingen en opgespoorde verbeterpunten. Wanneer de vertaalslag goed is en het project economisch haalbaar, kan een praktijkverslag de basis lees verder op pagina 25
22
vapro nummer 4
september 2011
Iedereen weet wat ik waard ben. Iedereen weet wat ik waard ben.
Is de opleiding die aansluit op mijn carrière wens. Is de opleiding die aansluit op mijn carrière wens.
Stelt me in staat mijn werk nog beter te doen. Stelt me in staat mijn werk nog beter te doen.
Sluit naadloos aan op mijn werk. Sluit naadloos aan op mijn werk.
Maakt mij een erkend professional in de industrie. Maakt mij een erkend professional in de industrie.
5 goede redenen om een 5 goede redenen om een Vapro opleiding te WILLEN Vapro opleiding te WILLEN
7540-1_Vapro advertentie VAPRO magazine 215x285 wt01rp.indd 1
BEKIJK OOK DE ANDERE ZIJDE > BEKIJK OOK DE ANDERE ZIJDE >
23-08-11 17:19
CreĂŤert betrokkenheid van de medewerkers in ieder aspect van het werk. CreĂŤert betrokkenheid van de medewerkers in ieder aspect van het werk.
Verhoogt de prestaties van operators en technici. Direct toepasbaar in het werk en op locatie. Verhoogt de prestaties van operators en technici. Direct toepasbaar in De hetVapro opleiding werk en op locatie. is al 55 jaar de norm in de industrie. De Vapro opleiding is al 55 jaar de norm in de industrie.
Alle opleidingen zijn geschreven vanuit de industrie. Alle opleidingen zijn geschreven vanuit de industrie.
5 goede redenen om een 5 goede redenen een Vapro opleiding te om MOGEN Vapro opleiding te MOGEN VAPRO E D U N G A V RA AAN S D I G S G N I D OPLEI APROV.ANPLRO WW.V OP W DE V RA AG N U S G I D S A A N G de opleidingsnorm binnen de procesindustrie. Er zijn IDIN1956 Vapro OPLisEsinds .NL ROVapro-fessional P A 5 goede redenen om een te willen worden en net zoveel .V W W W OP om het ook te mogen. Vraag de opleidingsredenen en cursusgids aan en bespreek de 5 van Vapro met je werkgever. Hij wordt er immers ook beter van.
Vraag gids1956 aande viaopleidingsnorm info@vapro.nl of belde070 301 10 86.Er zijn Vapro isdesinds binnen procesindustrie. 5 goede redenen om een Vapro-fessional te willen worden en net zoveel redenen om het ook te mogen. Vraag de opleidings- en cursusgids aan en bespreek de 5 van Vapro met je werkgever. Hij wordt er immers ook beter van.
7540-1_Vapro advertentie VAPRO magazine 215x285 wt01rp.indd 2
Vraag de gids aan via info@vapro.nl of bel 070 301 10 86.
23-08-11 17:20
Werken bij
Ashwin Jagmohan (35 jaar) is nu tien jaar in dienst bij Synerlogic als procesengineer. Hiervoor werkte hij kort in de autobranche, maar techniek trok hem toch meer. VAPRO C beschouwt hij als een goede basis voor het werk in deze branche. Ook denkt hij dat er uit de praktijkverslagen van zijn studie nog wel meer ideeën levensvatbaar zijn voor uitwerking in de praktijk. “Voor de komende jaren zijn er bij ons veel mogelijkheden voor ontplooiing, voor zowel de procesoperator als de procesengineer”, aldus Ashwin.
vormen bij het verbeteren van het productieproces.
van natronloog van 50% naar 33% sterkte. Het verdunnen van natronloog is exotherm en er komt veel warmte vrij. De temperatuur van de verdunde loog komt regelmatig boven de 55ºC uit. Is daar niet iets nuttigs mee te doen, vroeg ik me af. Bij de module Warmteoverdracht heb ik hierover een verslag gemaakt. Ik heb berekend hoeveel kWh er vrijkomt bij het verdunnen en bij het afkoelen en hoe lang het duurt om een bulkhoeveelheid in de opslagtank afgekoeld te krijgen tot een acceptabele temperatuur.
Geef eens een voorbeeld... Nou, de verdunningsinstallatie die wij gebruiken voor het verdunnen
Daarmee is veel winst te behalen? Meer dan dat zelfs! In het verslag heb ik uitgerekend hoeveel we
kunnen besparen op de energierekening wanneer we de warmte extraheren met een gangbare warmtewisselaar en deze gebruiken om ons proceswater voor te verwarmen en/of de lucht in de productiehal in de winter. Het voorstel uit het praktijkverslag is werkelijkheid geworden en tegenwoordig maken we dagelijks gebruik van de warmteterugwininstallatie. Daarnaast is het ook beter voor de tap installatie wanneer het medium op kamertemperatuur is en we hebben er van de gemeente ook nog subsidie voor gekregen. Dubbelwinst! ■
vapro nummer 4
september 2011
25
Gras bij de buren
Uitdagingen en gezelligheid op het platform
Werken in de offshore In een helikopter naar je werk: veel operators zullen dat niet kunnen zeggen! In de reeks “Het gras bij de buren” laten we bedrijven aan het woord over hoe het is om voor hen te werken. Deze keer vertelt Expro North Sea Ltd. over een operatorcarrière op een productieplatform.
Midden op zee bevinden zich verschillende niet verplaatsbare platformen die olie en gas winnen. De productie van olie en gas gaat 24 uur per dag door. Het gas en de olie worden afzonderlijk via een pijplijn naar de vaste wal getransporteerd. Het werk offshore verschilt van het werk aan land. De meest voor de hand liggende voorzieningen als drink-
water en elektriciteit, zijn midden op zee namelijk niet voorhanden. De platformen zijn volledig zelf supporting en produceren het dus zelf. Werktijden Om op zo’n platform te komen reis je per helikopter. Deze vertrekt vanaf vliegveld De Kooy bij Den Helder met maximaal twaalf passagiers. Eenmaal gearriveerd werkt bij ons iedereen in een 26
vapro nummer 4
september 2011
week op/week af-schema. Maar er zijn ook maatschapijen waar twee weken op/twee weken af of zelfs twee weken op/drie weken af wordt gewerkt. In dit laaste geval heb je echter geen vakantiedagen meer. Een dag- of nachtdienst begint om 07:00 uur respectievelijk 19:00 uur en duurt 12 uur. Na 12 uur werken heb je 12 uur rust. Aan boord heb je een kamer met een stapelbed, een toilet en
Thijs Berns: ‘Wat op de vaste wal gewoon is, is hier bijzonder’ VAPRO B-er, Thijs Berns is 23 jaar en is vanaf 2009 via Expro op een productieplatform werkzaam. “Ik werk momenteel via Expro een jaar voor Chevron Exploration and Production Netherlands op het Hoorn-platform in blok Q1. We pompen olie en water naar boven toe. Vervolgens scheiden we het water van de olie en pompen de olie via een pijplijn naar een ander platform. Vanaf daar gaat het naar het vasteland.” “Als operator houd je het scheidingsproces goed in de gaten. Zowel de kwaliteit van de olie moet gewaarborgd worden, maar ook het productiewater mag pas geloosd worden als het aan de vastgestelde criteria voldoet. Het werk van operator is zeer divers. Veel zaken die op de vaste wal logisch zijn, zijn hier niet vanzelfsprekend. Daardoor is het nooit eentonig. Dan is het weer het controleren van het drinkwater, dan weer het testen van de emergency dieselpompen of het laten landen van helikopers. Deze dingen maken het werk uitdagend en leuk.” “Mijn achtergrond is een bol Werktuigbouwkunde niveau 4 opleiding en ben momenteel bezig met een VAPRO B opleiding. Het werk sluit goed aan op deze opleiding want aan boord zijn heel veel processen. We hebben turbines, pompen, gasconditionering en verschillende scheidingsmethodes.” “Door het werken in teamverband, de uitdagingen in het werk en de gezelligheid met collega’s verveelt het nooit!”
douche, gedeeld met een andere kamer. Een kok zorgt drie keer per dag voor een maaltijd. Eventjes tussendoor naar huis toe zit er niet in. Functie Als operator ben je verantwoordelijk voor het gehele olie- en gasproces, vanaf de put tot aan de pijplijn naar het vaste land. In het proces grijpt de operator in om de kwaliteit van het product te kunnen waarborgen. Uiteraard zijn er voor de technische systemen ook de nodige disciplines aan boord. Instrument Technicians, Electri-
cians en Mechanics dragen zorg voor het onderhoud. Naast het monitoren van het proces houdt de procesoperator zich bezig met storingen oplossen en het onderhoud aan de diverse productieinstallaties aan boord. Veiligheid staat hoog in de vaandel. Bij alle werkzaamheden dienen alle mogelijke risico’s te worden afgedekt.
bestrijden van brand), HLO (Helicopter Landing Officer) en MOB (Man Over Boord – om mensen uit het water te kunnen halen. Dit is naast de technische cursussen die betrekking hebben op het platform waar je op dat moment zit. Meer info: www.exprogroup.com. Expro North Sea Ltd. is onder andere gevestigd in Den Helder. ■
Studeren Als operator dien je, naast je gewone werk, verschillende veiligheidscursussen te volgen. Denk aan fireteam member (het kunnen redden van personeel en het vapro nummer 4
september 2011
27
Training in de spotlight
Uitnodiging: proefcollege leergang Operationeel Management & Persoonlijk Leiderschap VAPRO College organiseert op 19 oktober in Den Haag een proefcollege voor de nieuwe leergang Operationeel Management & Persoonlijk Leiderschap. In dat proef college leggen we het verband tussen de dagelijkse praktijk en de lesstof uit de leergang. Wij nodigen je van harte uit om dit bij te wonen.
Voor wie Deze Leergang is gericht op alle beginnende en gevorderde leidinggevenden in de industrie. Dit zijn bijvoorbeeld productie managers, managers, wachtchefs, hoofdoperators en teamleiders. Dit kan in het primaire proces zijn, maar ook in ondersteunende diensten. Over de leergang Tijdens de leergang ontwikkel je leiderschaps- en managementcapaciteiten door direct met toepasbare methoden en technieken aan de slag te gaan. De modules worden naarmate de leergang vordert uitdagender, net als je dagelijkse praktijk. Je krijgt in de leergang antwoord op de volgende vragen: ■■ Hoe coach ik anderen effectief op resultaat en ontwikkeling? 28
vapro nummer 4
september 2011
Hoe creëer ik een stimulerende werkomgeving voor mezelf en anderen? ■■ Hoe ga ik efficiënt om met tegenstrijdige belangen en spanningsvelden? ■■ Hoe initieer en begeleid ik veranderingsprocessen tot een succesvol resultaat? ■■ Hoe ga ik doeltreffend om met stress-factoren voor mij en anderen? ■■
Inschrijven Je kunt kosteloos deelnemen aan het proefcollege door je in te schrijven op vapro-college.nl/ proefcollege. Na inschrijving ont-
vang je per post een bevestiging met routebeschrijving. Het proefcollege start om 14.00 uur en eindigt om 17.00 uur. Leergang en proefcollege worden verzorgt door de mentoren Michel Koppenaal en Jan Spier. ■
Tips voor leidinggeven in de industrie De industrie heeft zijn eigen dynamiek. Het leiding geven is daardoor ook anders. Daarom hebben wij een lijst samengesteld met tips voor leidinggevenden. Je vindt hem op vapro.nl/leidinggeven.
DIRECT WERK IN PROCESTECHNIEK GOED VOOR JE CV. DAT GARANDEREN WIJ Ben je net iets scherper dan de rest, gemotiveerd, heb je ervaring en de juiste papieren? Dan doe je zaken met Pro Industry. Wij hebben kennis van de actuele vacatures met uitzicht op een vast dienstverband. www.proindustry.nl
Nieuws Service
Trainingen 2011 VAPRO College biedt dit jaar een keur aan interessante trainingen voor operators, technici en mensen betrokken bij opleiden en begeleiden. Kijk voor precieze data, locaties, prijzen en aanmelden op VAPRO-college.nl.
Training
Wanneer
Waar
Workshop update gevaarlijke stoffen (GHS/CLP)
16 september
Den Haag
Didactische vaardigheden voor praktijkopleiders (50% subsidie)
19 september
Rotterdam
Master Class GHS/CLP
20 september
Den Haag
Introductie Total Productive Manufacturing
23 september
Bunnik
Bedrijfsexaminator CGO (Basis, A, B) eendaags (eindterm naar competentie)
27 september
Bunnik
Warmtewisselen, een verdieping
29 september
Rotterdam
Competentiegericht opleiden en beoordelen VAPRO CGO model
30 september
Bunnik
Instroom Certificaat Industrie
3 oktober
Bunnik
Bedrijfsbeoordelaar en -examinator CGO (niveau BO, A en B)
4 oktober
Bunnik
Bedrijfsbegeleider en -beoordelaar CGO (niveau BO, A en B)
4 oktober
Amersfoort
Leergang Operationeel Management & Persoonlijk Leiderschap (incl. iPad2)
11 oktober
Bunnik
Leergang Opleidingsmanagement (incl. mini laptop en luxe laptoptas)
14 oktober
regio Amersfoort
Bedrijfsbegeleider, - beoordelaar en -examinator C (competentiegericht)
25 oktober
Bunnik
Leidinggevende en coachende vaardigheden (voormannen en teamleiders)
31 oktober
Bunnik
Certificering bedrijfsexaminator
29 november
Den Haag
Composietverwerker niveau III
Vanaf 26 januari 2012
Werkendam
Kijk voor informatie en inschrijven op VAPRO-college.nl.
30
vapro nummer 4
september 2011
Puzzelen
Herfst filippine
5
1 6
C
4
7
D
2 8
E 6
F
3
2 2
G
A. Vorderen B. Soort neerslag C. Hevig waaien D. Vervoermiddel E. Nevelig F. Gewassen binnenhalen G. Weerlichten H. Humeur I. Bescherming tegen regen J. Schoeisel K. Stortregenen L. Boomvrucht M. Zwammen met een vruchtlichaam N. Drank O. Kledingstuk.
De goede oplossing was: “Een zonnige vakantie gewenst”. De bol.com-bon gaat naar Donald Smakman, operator bij Suiker Unie in Puttershoek. Donald, gefeliciteerd!
3
B
In de hokjes met eenzelfde cijfer komt dezelfde letter. Lees de oplossing in de gekleurde kolom. Stuur je oplossing met je naam en adres naar operator@vapro.nl.
Oplossing puzzel VAPRO 3
6
A
3
H
8
5
I
7
J
7 5 4
K
4 5
L 5
M
4
1 7
6
N O
1 1
4 © ruiterpuzzel
Raadplaat Wat is hier afgebeeld? Wat we vooral willen weten is een duidelijke uitleg over de werking, in je eigen woorden. Stuur je oplossing naar operator@vapro.nl. Vergeet niet je naam en adres erbij te vermelden. De beste inzending ontvangt een bol.combon.
Oplossing raadplaat VAPRO 3 Bij de vorige raadplaat was een zogenaamde driewals afgebeeld. Deze wordt gebruikt om een pasta-achtig product homogeen en glad te krijgen door middel van dispergeren en kneden. Een driewals vind je vaak bij verf en drukinkt mengen, maar ook bij voedingsmiddelen bereiden. Het mengen ofwel dispergeren van het materiaal wordt bevorderd doordat de rollen van de wals met verschillende snelheid draaien. De derde rol is de afneemrol, waarbij het product wordt afgeschraapt. Ad Verbree uit Zuidhorn stuurde een gedetailleerd verhaal met als opmerking: “Ik hoop dat mijn uitleg begrijpelijk is, ik heb er zelf jaren mee gewerkt op een verflab.” Zo klaar als een klontje, Ad! De bol.com-bon is naar je onderweg. ■ vapro nummer 4
september 2011
31
volop interessante banen voor operators A, B of C
Voor diverse opdrachtgevers in de food, farmaceutische, proces en chemische industrie zoeken we operators A, B of C. Ben je toe aan een volgende stap in je carrière of wil je groeien in jouw vak? Randstad Techniek helpt je graag verder.
Meer weten? Kijk op www.randstad.nl voor de dichtst bijzijnde vestiging om een afspraak te maken met één van onze intercedenten. Kijk voor alle vacatures op www.randstad.nl/techniek.
Wij vinden het belangrijk om te weten wat jouw ambities zijn. Samen kijken we naar de mogelijkheden en stellen we jouw loop baanplan op, bijvoorbeeld van basisoperator naar machine operator.
1212_Advertentie Bioscience1_210x285_mk03.indd 2
5/11/11 10:31 AM