Zin om hoger op te komen by VAPRO

Hèt tijdschrift voor de operator en technisch vakman

Verder in dit nummer: Met het Platform in voetsporen van Pantani en Indurain

‘Zin om hogerop te komen’ Nummer 1 Maart 2010

Extrusie blow molding uitgelegd Wat vind je van je baas? Operators zijn openhartig Veel werk voor VAPRO B en C operators

Inhoud Hét tijdschrift voor de operator en technisch vakman, is een uitgave van de VAPRO groep.

VAPRO groep Postbus 24090 2490 AB Den Haag T 070 - 337 83 00 F 070 - 320 51 86 E info@vapro.nl I www.vapro.nl

Tristan Hoffman Challenge: beklim de Stevio De Passo dello Stevio Challenge is een vierdaags wielerevenement waarbij je in de voetsporen treedt van beroemde renners als Fausto Coppi, Marco Pantani en Miguel Indurain. Leden van het Platform voor Operators gaan de Stevio op 2758 meter hoog bedwingen, samen met een team van VAPRO. Als je meedoet, ben je niet alleen erg sportief, je steunt ook dankzij sponsors de goede doelen.

Redactie Herbert Boland, Hanneke van Gaans, Wiljo Florijn, Melanie Lancel, Henny Luijten, Marion Reerds, Marjolein Veeninga, Sonja van Venrooij. Vormgeving Beeldvorm, Pijnacker Foto omslag Lourens Smak

Extrusie blow molding

Drukkerij Den Haag Media Groep

Deze keer zijn we op bezoek bij Schotte Kunststoffen in Kampen en laten ons rondleiden door ploegleider Hendrie Otten. Schotte maakt kunststof verpakkingen en sluitingen door middel van blow molding en injection molding. Op dat terrein is veel mogelijk qua kleurcombinaties, afmetingen en vormen: van functionele flessen voor levensmiddelen, elegante flacons voor cosmetica tot containers voor industriële doeleinden.

Verschijning 6 keer per jaar Verspreiding Dit tijdschrift wordt gratis verspreid onder leden van het Platform voor Operators, operators en operators in opleiding, ploegchefs, productiechefs, praktijk begeleiders, praktijkopleiders en verantwoordelijken voor opleidingen binnen bedrijven in de (proces-)industrie. Wie kan aantonen tot de doelgroep te behoren kan zich als abonnee aanmelden via registratie@vapro.nl Advertenties Mooijman Marketing & Sales T 070 - 323 40 70 E info@mooijmanmarketing.nl Adreswijzigingen Adreswijzigingen kunnen onder vermelding van onderwerp (adreswijziging VAPRO) via e-mail (registratie@vapro.nl) worden doorgegeven. Productie Beatrijs Media Groep T 076 - 530 90 31 E info@beatrijs.nl ISSN 1878-8033 © Copyright 2010 Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De redactie van VAPRO is een onafhankelijk opererend orgaan. Meningen en opinies in het blad geven niet noodzakelijkerwijs de standpunten weer van de bestuurlijke organisaties vertegenwoordigd in de VAPRO groep noch die van de redactie.

Wat vind je van je werkgever?

Eind vorig jaar heeft VAPRO onder de leden van het Platform voor Operators een enquête gehouden. We hebben je gevraagd een oordeel over je werkgever te geven. Op dat verzoek is met groot enthousiasme gereageerd zodat we een redelijk nauwkeurig beeld hebben gekregen. Ruim 150 leden van het Platform hebben ons geholpen om tot het volgende resultaat te komen.

70% wel aanbevelen

30% niet aanbevelen

Haal meer uit je vak Deze keer weer een selectie van trainingen voor operators en technici die meer uit hun functie willen halen. Of die een stapje hogerop willen. Aandacht voor waterwinning, storing zoeken, procesbeheersing, onderhoud in centrales en communiceren. Alles over deze trainingen inclusief aanmelden, is online te vinden op VAPRO-College.nl.

Column

8 Veel diploma’s bij MSD Eind januari heeft een grote groep operators bij MSD in Oss, het voormalige Schering-Plough, met rijkelijk taart op een feestelijke manier het VAPRO diploma in ontvangst genomen. MSD, fabrikant van medicijnen, is jaren geleden begonnen de opleidingen aan te passen aan het competentiegerichte onderwijs (CGO). Met vallen en opstaan is nu de eerste lichting ‘nieuwe’ operators gediplomeerd.

Nog steeds werk zat in de proces

Het jaar is wit begonnen. Vrijwel overal sneeuw en toertochten op de bevroren kanalen en meren. Het moment dat de temperatuur het vriespunt nadert is altijd spannend. Water heeft nu eenmaal de vervelende eigenschap uit te zetten zodra het stolt en dat willen we als operator voorkomen. Zodra de eerste vorst zich aandient is het zaak vorstmaatregelen te nemen. Begeleidingsverwarming op werking controleren, voorkomen dat met water gevulde delen van de installatie ingeblokt staan – bijvoorbeeld de reserve afvalwaterpomp aflaten – en doorstroming voorzien aan aftakpunten van stoom en bedrijfswater. Een klein stoomlekje kan zorgen voor gigantische ijs pegels die een risico vormen zodra het begint te dooien. Metingen kunnen ongemerkt bevriezen en verdienen speciale aandacht. Stoom wordt je beste vriend.

Zojuist is de jaarlijkse Arbeidsmarktmonitor Procesindustrie verschenen. Deze editie 2009/2010 schetst een gunstig beeld van de arbeidsmarkt in de Procesindustrie in het afgelopen jaar en voor de toekomst, ondanks de crisis. Vooral voor B en C is veel emplooi.

jonger dan 25 25 - 39

Witte sneeuw

Ook wordt er een beroep gedaan op de flexibiliteit van de ploegen met betrekking tot de aflossing. Je kunt immers niet naar huis voordat je afgelost bent. Zodra de weg er als een ijsbaan bij ligt kun je nooit vroeg genoeg van huis vertrekken. Toch ben ik blij dat we dit jaar kunnen genieten van witte sneeuw na tijden van zwarte sneeuw. Mijn baas investeert dit jaar flink in de installatie. Werkzekerheid is de komende jaren gegarandeerd. Witte sneeuw: een mooi symbool. 40 - 54

55 en ouder

Laten we dit jaar de lente maar eens overslaan!

En verder

Hans Braak operator

4 Nieuws 17 Trainingenkalender 20 Puzzelen en Raadplaat

Zwarte sneeuw gezien hebben betekent ‘ellende, armoede meegemaakt hebben’. Deze uitdrukking is in België bekender dan in Nederland. Bron: Onze Taal.

vapro nummer 1

maart 2010

Platform

Zet jij er een tandje bij?

We stellen slechts enkele voorwaarden: ■ je bent in het bezit van een eigen racefiets ■ je spant je in om (samen met je bedrijf) ten minste € 1000 in te zamelen voor een goed doel ■ je levert voorafgaand aan de Challenge een medische verklaring aan. Vorig jaar beklommen de deelnemers van van de Tristan Hoffman Challenge de Mont Ventoux, dit jaar is de Stevio aan de beurt. Met een top van maar liefst 2758 meter is dit de op een na hoogste verharde bergpas in Europa. Om deze te bedwingen klim je 20 kilometer. Deze pas in de Italiaanse Alpen wordt dan ook gezien als een van de zwaarste beklimmingen in de wielersport. Het uitzicht is adembenemend van start tot finish. Deelnemen kan door iedereen die gemotiveerd is om voor goede doelen een sportieve prestatie te leveren door op eigen kracht de Stelvio op te fietsen. VAPRO doet mee met een eigen team, waar jij ook deel van kunt uitmaken.

vapro nummer 1

maart 2010

VAPRO organiseert een fietsclinic voor jou en je collega’s onder leiding van een prof, de nodige fietskleding, de reis-, verblijf- en inschrijvingskosten. Kun jij deze Challenge aan? Schrijf je dan direct in! Er zijn nog maar enkele plaatsen beschikbaar. Ga naar www.vapro.nl/challenge. ■

Al het sponsorgeld wordt ingezet voor goede doelen als Cliniclowns, Stichting Pim en Stichting Kanjers voor Kanjers. Dus een dubbel goed gevoel als je boven komt!

Tristan Hoffman Passo

content

48 Haarspeldbochten

Tips voor optimale ploegendienst Bedrijven die hun ploegendiensten optimaliseren kunnen veel winst behalen. Zo zijn werknemers minder vermoeid, tevredener en productiever. Dit zegt Anneke Goudswaard van TNO in het magazine P&O actueel. Ze heeft een aantal bedrijven onderzocht, waaronder een onderhoudsbedrijf op Schiphol-Oost waar men in vierploegendienst werkt. Het aanpassen van roosters is vooral handig om oudere werknemers gezond aan het werk te houden, vooral in zware beroepen. Ouderen hebben meer moeite zich aan te passen. Elementen die een rooster zwaar maken zijn bijvoorbeeld veel nachtdiensten achter elkaar en veel vroege ochtend diensten. TNO en KLM heeft samen met een groep vrijwilligers de uitgangspunten voor een nieuw rooster bepaald. De gezondheid stond daarbij voorop. Het rooster moest daarom voorwaarts roterend zijn. Dat wil zeggen dat werknemers achtereenvolgens twee dag-, twee avond- en twee nachtdiensten draaien. Ook moest het rooster kortcyclisch zijn, met een beperkt

aantal weekenddiensten. De bezetting in de nacht ging omlaag. Er kwam wat meer rusttijd tussen de diensten, door onder meer ATVdagen en de roostervrije dagen slim in te plannen. De gemiddelde werkweek bedroeg daardoor geen 40 uur meer, maar 35. De uitkomsten waren heel gunstig. De slaapkwaliteit nam toe, slaperigheid en vermoeidheid namen af. Men was alerter, tevredener en ook het humeur van de mensen ging met sprongen de goede kant op. Goudswaard heeft een paar tips. Probeer ruimte te creëren voor maatwerk, omdat er veel verschillen zijn in wat mensen aankunnen in hun werken privéleven. Er is niet één manier om goed te roosteren, ieder bedrijf is immers anders. Wel is duidelijk dat mensen sneller herstellen wanneer de dienstreeksen korter zijn. Verder zijn veel nachtdiensten en vroege ochtenddiensten bezwaarlijk. Kortcyclisch voorwaarts is bovendien beter dan langcyclisch achterwaarts. Regelmaat en voorspelbaarheid zijn daarentegen juist wèl goed, ook de planbaarheid van het privéleven speelt hierin een rol.

Gezocht: vrouwelijke operator met verhaal Ben jij operator en wil je graag andere vrouwen enthousiast maken voor je vak? Dit is je kans! VAPRO start binnenkort met een oriëntatiecursus voor vrouwen over werken in de procesindustrie. Het is de bedoeling dat ze kennis

opdoen van het vakgebied en van jou horen hoe een werkdag eruit ziet. De bijeenkomsten vinden plaats in het centrum van Rotterdam. Lijkt het je leuk om te vertellen over je werk? Mail dan naar operator@vapro.nl.

En om mee te besluiten: zelfroosteren en zelfsturing werkt positief. In de praktijk plannen mensen hun werkleven dan om hun privéleven heen, in plaats van andersom. Dat werkt heel goed. Wel is het moeilijk om in te voeren. (bron: P&O actueel) ■

Greep op je diensten met je iPhone Heb je een iPhone en wil je een beetje greep krijgen op ploegendienst-agenda? Misschien is de ShiftLife Organizer App wat voor je. Het toont je de diensten, vrije dagen, vakanties, trainingen en alle andere belangrijke zaken, maar je kunt ook locaties, overwerk, uurloon en ziektedagen erin zetten. Diensten in plannen is zo gebeurd. Met een paar kliks weet je wanneer je in de toekomst werkt of vrij bent. (Getipt door Marco op de Platform-hyve.)

vapro nummer 1

maart 2010

Platform Win kaarten voor de TT Assen Bij een inschrijving kan het aspirant lid aangeven welke collega hem heeft gewezen op de voordelen van het Platform. Zowel het aspirant lid als de collega operator, die het Platform heeft aangeraden, maken kans op kaarten voor de TT Assen.

Het VAPRO Platform voor Operators groeit gigantisch! Dit komt vooral omdat operators elkaar wijzen op de voordelen van het Platform. En dat willen we graag belonen. Met kaarten van de TT in Assen!

De inschrijfkaarten in dit magazine en het digitale inschrijfformulier zijn hiervoor aangepast. Het digitale inschrijfformulier kun je vinden op vapro.nl/operator. Wie weet, tot ziens op het circuit van Assen!

Vraag het VAPRO Regelmatig ontvangen we vragen die binnen meerdere bedrijven aan de orde zijn en waar vaak al een oplossing voor is. Mocht je een vraag hebben die betrekking heeft op jouw werksituatie en deze met collega operators willen delen? Stuur dan een mail naar operator@vapro.nl of stel je vraag in de hyves: www.vapro-platform. hyves.nl. Je vraag wordt beantwoord in de volgende editie van dit VAPRO magazine, zodat ook andere operators geholpen worden. Wil je niet dat je naam in het magazine wordt genoemd? Dan kan dit uiteraard anoniem.  We helpen je graag verder! ■

MSD is beste leerbedrijf 2009 Dit jaar is het laboratorium van MSD in Oss, het voormalige Schering-Plough, uitgeroepen tot beste leerbedrijf van 2009. Het bedrijf ontving daarvoor de Award Beste Leerbedrijf 2009 van het Kenniscentrum PMLF en een geldprijs van tienduizend euro. Andere prijzen gingen naar Cinevideo Group uit Hilversum en DSM Engineering Plastics uit Emmen, respectievelijk in de categorieën fotonica en procestechniek. Beide krijgen een geldbedrag van vijfduizend euro, dat zal worden besteed aan verdere verbetering van scholing en begeleiding binnen deze bedrijven. Genomineerden die niet in de prijzen vielen, maar wel een

vapro nummer 1

maart 2010

eervolle vermelding kregen, waren Poelsma Best in Beeld uit Zeist, Friesland Campina Cheese

& Butter uit Wolvega en het Klinisch Chemisch Laboratorium Leeuwarden. ■

Procesoperator bij Oasen:

Een vaste baan in de techniek en geregelde werktijden! Veel mensen hebben geen idee wat er allemaal bij schoon water uit de kraan komt kijken. Als Procesoperator bij Oasen bedien en controleer je zelfstandig de zuiverings- en distributiepompstations. Daarnaast is het jouw verantwoordelijkheid om storingen op te lossen. Bij Oasen werk je niet in ploegendienst, maar heb je geregelde werktijden. Circa eens in de zes weken heb je storingsdienst. Verder is er een goede werksfeer, we staan altijd voor elkaar klaar en zijn bereid elkaar te helpen. Jouw bagage Je kunt goed samenwerken, plannen, organiseren en je bent risicobewust. Verder heb je: - MBO Elektrotechniek niveau 3 of een gelijkwaardig diploma zoals VAPRO (chemische proceskunde) of MBO TBI - Bereidheid de opleiding Elektrotechniek of AOT te volgen op MBO niveau 4 - Minimaal twee jaar ervaring als Procesoperator - In het bezit van het rijbewijs BE - Je woont in het noordelijk deel van het voorzieningsgebied van Oasen, of je bent bereid hiernaar toe te verhuizen. Het voorzieningsgebied vind je op onze website www.oasen.nl. Ons aanbod Wij bieden je een verantwoordelijke baan met volop mogelijkheden om te leren en jezelf te ontwikkelen. Denk aan de opleidingen AOT, TBI, Elektrotechniek of HygiĂŤnisch werken in distributiewater. Naast een jaarinkomen van maximaal â&#x201A;Ź 39.241 op basis van een veertigurige werkweek, heb je goede secundaire arbeidsvoorwaarden. Waaronder 38 vakantiedagen en een gevarieerd sportaanbod. Kom jij ons bedrijf versterken? Solliciteer dan nu via sollicitatie@oasen.nl. Per post solliciteren is natuurlijk ook mogelijk: Oasen, afdeling human resources, Postbus 122, 2800 AC Gouda Meer informatie Wil je meer informatie over de functie? Neem dan contact op met Christ van Schaijk, Teamleider Productie (0182 59 30 42 of christ.van.schaijk@oasen.nl). Je kunt ook contact opnemen met Eefje Klaassen, HR Adviseur (0182 59 34 15 of eefje.klaassen@oasen.nl) Oasen maakt drinkwater voor 750.000 mensen en 7.200 bedrijven in het oosten van Zuid-Holland. Oasen N.V. | Nieuwe Gouwe O.Z. 3 | Postbus 122 | 2800 AC Gouda | T 0182 59 33 11 | www.oasen.nl

advertentie OASEN_185x259.indd 1

vapro nummer 1

17-02-2010 13:32:50

maart 2010

Diploma Veel VAPRO-diploma’s bij MSD

‘Zin om hogerop te k Eind januari heeft een grote groep operators bij MSD in Oss, het voormalige Schering-Plough, met rijkelijk taart op een feestelijke manier de VAPRO opleiding afgerond. MSD, fabrikant van medicijnen en grondstoffen daarvoor, is jaren geleden begonnen de opleidingen aan te passen aan het competentiegerichte onderwijs (CGO). Met wat vallen en opstaan is nu de eerste lichting ‘nieuwe’ operators afgestudeerd.

Opleidingscoördinator Eddy Veld legt uit dat bij het opzetten van de nieuwe opleidingssystematiek een paar zaken zijn onderschat. “Om een voorbeeld te noemen, we lieten onze mensen qua studietempo aanvankelijk veel te vrij. Sommigen konden daar niet goed mee omgaan en daardoor gingen ze zweven. De betrokkenheid loopt dan terug en dat gaat van kwaad tot erger. Mensen raakten hun motivatie kwijt. Nu zitten we er veel meer bovenop. We houden de voortgang goed in de gaten en maken meer gebruik van klassikaal onderwijs. Ook hebben we veel werk gemaakt van het opleiden van onze praktijkbegeleiders. Nu staat bij ons het CGO goed op de rit en verwelkomen we de eerste lichting procesoperators ‘nieuwe stijl’.” Meer taken Een van die mensen is Björn Coolen. Hij heeft zojuist de gloednieuwe competentiegerichte opleiding VAPRO B afgerond. Het levert 8

vapro nummer 1

maart 2010

hem per 1 april een promotie op tot senior operator met extra taakinvulling en salaris. “Ik heb het met veel plezier gedaan. Het is een interessante opleiding. Wel viel me de hoeveelheid werk soms niet mee. Maar aan de andere kant had ik daar ook wel van tevoren rekening mee gehouden. Het was niet helemaal een verrassing”, aldus Björn. Björn is nu 26 en kwam na de havo bij Schering-Plough terecht, zeven jaar geleden. Wat viel hem op ten opzichte van de vorige interne operator-opleiding? Bjorn: “De nieuwe opleiding is veel meer op het bedrijf gericht en uitgebreider. In de opdrachten zaten wel lastige stukken, maar ik kreeg van iedereen in het bedrijf veel medewerking bij het uitzoeken en dat was erg prettig.”

En hoe nu verder? Björn is vastbesloten. “Ik ben nog jong en wil graag hogerop. Ik ga in september verder met VAPRO C. Dat kost nog tweeënhalf tot drie jaar, maar ik heb er veel zin in. Voorlopig is mijn droom om binnen de ploegendienst te blijven werken en shift manager te worden.” Zelfstandig werken Zijn collega Onno Geenen heeft een geheel andere achtergrond. Hij was vroeger bedrijfsleider van een videotheek en kwam na een tijdje bij Philips NXP gewerkt te hebben bij Schering-Plough. Het vak van operator was hem niet vreemd. Onno: “Ik ben als ploegassistent begonnen, een ondersteunende functie waarbij je onder andere schoonmaakwerk doet. Het is een tijdelijke baan waarbij je kunt kijken of het bedrijf interessant voor je is. En het bedrijf kijkt of ze wat in je zien en of je VAPRO B-niveau aan kunt. Ik heb zojuist mijn basis

komen’  De eerste lichting ‘nieuwe’ operators bij MSD  Bjorn, Patrick en Onno met het felbegeerde papiertje

operator-opleiding afgerond, een opleiding van negen maanden. Die opleiding begon met een periode van 10 weken klassikaal. De rest van de opleiding doe je dan op het werk en zit je soms op school. Nu mag ik meer zelfstandig werken.” Dit najaar wil hij beginnen met VAPRO B. Onno: “Bij ScheringPlough is de basisoperator-opleiding, wat wij ‘het klasje’ noemen, veel uitgebreider dan de standaard basisoperator-opleiding. Het is breed ingevuld en heeft extra chemische modulen die zijn afgestemd op de werkwijze en de eisen van Schering-Plough. Ik heb absoluut zin om VAPRO B te doen! Ik wil graag hogerop, maar wat de toekomst brengt weet ik nog niet. Nu eerst meer ervaring opdoen, de processen beter leren kennen, en dan langzaam verder naar het niveau senior operator. Er zijn in

dit bedrijf genoeg mogelijkheden om hogerop te komen.” Van praktijk naar theorie Patrick van Buren is iemand die al wat stapjes op de ladder heeft gezet. Zojuist heeft hij het VAPRO C-diploma behaald. Hoe is de studie hem bevallen? Patrick: “Dat ging goed. Een dag in de week naar school in Arnhem. De scripties schreef ik vooral thuis, waarvoor ik informatie op het bedrijf verzamelde. Mijn opleiding zat net in de overgang van traditioneel naar competentiegericht. Daardoor kostte het iets meer tijd dan verwacht. Halverwege hebben we in overleg met VAPRO besloten om de scripties volgens de nieuwe methode te gaan schrijven. Dat houdt in zes verwerkingsopdrachten en daarna een onderzoeks opdracht.”

“VAPRO C is toch wel een heel andere opleiding dan bijvoorbeeld de VAPRO B”, zegt Patrick. “Laatstgenoemde staat nog helemaal in het teken van de praktijk, bij VAPRO C is dat omgekeerd, dat is in zijn algemeenheid een theoretische studie waarbij je veel rekent. Ik heb ook niet zoveel opgetrokken met andere VAPRO C’ers want ik was de eerste en enige die de opleiding volgens deze nieuwe methode volgde.” Shift leader Patrick heeft zelf de keuze gemaakt om deze studie te doen en werd daarin door het bedrijf gestimuleerd. Patrick: “In de functie van hoofdoperator is het een pré dat je VAPRO C hebt. Ik ben zojuist aan de slag gegaan als shift leader op een nieuwe productieafdeling voor de regeneratie van grondstoffen. MSD heeft mij gevraagd of ik verder wil gaan met VAPRO D, maar daar moet ik even over nadenken. Misschien betekent dit de overgang van ploegendienst naar dagdienst. Maar dat ik me binnen het bedrijf verder wil ontwikkelen staat wel vast.” ■ vapro nummer 1

maart 2010

Proces in het zonnetje

Extrusie blow Deze keer zijn we op bezoek bij Schotte Kunststoffen in Kampen en laten ons rondleiden door ploegleider Hendrie Otten. Schotte maakt kunststof verpakkingen en sluitingen door middel van blow molding en injection molding. Op dat terrein is veel mogelijk qua kleurcombinaties, afmetingen en vormen: van functionele flessen voor levensmiddelen, elegante flacons voor cosmetica tot containers voor

industriële doeleinden. Maar een ding is niet variabel: het proces luistert zeer nauw.

 Net als bij veel kunststof processen is de grondstof een granulaat. Schotte verwerkt polyethyleen en polypropyleen, zogenaamde thermoplasten. Dit zijn transparante kunststoffen die kunnen worden gekleurd met toevoegingen. De fles die we zullen gaan volgen is gemaakt van polyethyleen en wordt gebruikt voor kopieermachines.

 Het granulaat wordt in een extruder samengeperst en verhit tot bijna 200 graden. Daarna komt het als een zachte doorzichtige slang naar buiten, wordt het door de matrijs opgesloten en met lucht uit een blaasdoorn in de juiste vorm opgeblazen. De matrijs is kouder dan kamertemperatuur en zo wordt de kunststof ogenblikkelijk hard. Zo komen telkens twee flessen uit de molding machine, terwijl twee andere worden gevormd.

3  Het proces wordt in detail gevolgd. Druk, snelheid materiaal, temperatuur, snelheid van de matrijs, het afkoelen, noem maar op, alles is instelbaar. De juiste afstelling maakt het verschil tussen een perfecte fles of een afkeur. 10

vapro nummer 1

maart 2010

 Na de vorming wordt het overtollige materiaal aan bovenen onderkant weg gestanst. Dit wordt weer tot korrel vermalen en aan het proces toegevoegd.

molding

5  Het belangrijkste onderdeel van een fles is de opening. Iedere fles wordt getest met een kaliber op rondheid en of hij niet lekt. Zelfs het kleinste gaatje verraadt zichzelf ogenblikkelijk.

6  Net gemaakte flessen moeten eerst 24 uur ‘settlen’ voordat ze verder worden verwerkt.

7  Steekproefgewijs wordt een fles, aan het begin en midden in een dienst, uit de machine genomen om te worden gemeten. Belangrijk zijn vorm, dikte, stevigheid en de schroefdraadkwaliteit. Deze klant hecht aan een kleine tolerantie. Deze lasergestuurde machine is uiterst nauwkeurig en wordt met grote regelmaat gekalibreerd.

 De fles wordt van een tekst voorzien door middel van zeefdruk.

 Het eindproduct met dop, die ook door Schotte wordt gemaakt. vapro nummer 1

maart 2010

Service

Nog steeds werk zat in de proces Zojuist is de jaarlijkse Arbeidsmarktmonitor Procesindustrie verschenen. Deze editie 2009/2010 schetst een gunstig beeld van de arbeidsmarkt in de Procesindustrie in het afgelopen jaar en voor de toekomst, ondanks de crisis. 50

Leeftijdsverdeling De gemiddelde leeftijd in de procesindustrie is hoog: 42,7 jaar. Zoals uit de grafiek blijkt is de leeftijdgroep 40 tot en met 54 jaar oververtegenwoordigd. De groep jonge mensen is klein. Werkgelegenheid Het aantal medewerkers is het afgelopen jaar (2009) bij 11% van de bedrijven in de procesindustrie toegenomen, bij 29% afgenomen en bij 59% gelijk gebleven. Het belangrijkste is dat de toekomstverwachtingen positief zijn. Maar liefst 35% verwacht de komende vier jaar te groeien, nog maar 12% verwacht te krimpen en 43% [geen kader. Zet percentageteken achter getallen. verwacht evenwicht. En dat terwijl De ; weghalen. Zet percentage en woord onder elkaar] de crisis nog zeker niet over is. Door de uitbreidingsvraag – als gevolg van de verwachte groei –

0 jonger dan 25 25 - 39

40 - 54

55 en ouder

en de vervangingsvraag – door de relatief grote groep ouderen –, zullen er de komende vier jaar 9700 vacatures ontstaan. In die periode zullen zo’n 4300 leerlingen procestechniek de arbeidsmarkt opkomen. Dit betekent een groeiend tekort aan personeel en dus een

zeer gunstige arbeidsmarkt voor de procesoperator! De grafiek toont dat vooral de vraag naar de operator B en C behoorlijk is. Bedrijven eisen een steeds hoger opleidingsniveau. Als ze geen geschikte kandidaat voor een functie kunnen vinden, wijten ze dat in de helft van de gevallen aan een te laag opleidingsniveau van de kandidaten die zich melden. Kortom: een VAPRO-opleiding loont als nooit tevoren! ■

De Arbeidsmarktmonitor is gebaseerd op onderzoek gedaan door Kenniscentrum PMLF (onderdeel VAPRO-groep) in samenwerking met Werk & Vakmanschap. Het onderzoek kun je downloaden via de website pmlf.nl of aanvragen via marcom@pmlf.nl onder vermelding van Arbeidsmarktonderzoek Procesindustrie.

Gemiddeld aantal vacatures per opleidingsniveau in 2010

Weet niet 9% Groei 35 %

3,4

Operator C

3,8

Operator B

Evenwicht 43 %

3,1

Operator A

Krimp 12 %

1,8

Basisoperator 0

vapro nummer 1

maart 2010

Neste Oil Corporation is an oil refining and marketing company, with a focus on advanced, clean traffic fuels and a strategy aimed at growing the companyâ&#x20AC;&#x2122;s oil refining operations and production of premium-quality renewable diesel. Neste Oilâ&#x20AC;&#x2122;s modern refineries are located in Porvoo and Naantali in Finland. Most of our products are based on our own technology, including fuels produced from renewable raw materials. The company also has an extensive retail network in Finland and around the Baltic Rim, and a modern crude and product tanker fleet. Neste Oil currently employs around 5,200 people. Neste Oil is establishing a new business in the Netherlands by building a renewable diesel plant at the Maasvlakte, Europoort Rotterdam. The Dutch entity is part of Renewable Fuels Business Area within Neste Oil. The operations are in their start-up phase.

Neste Oil bouwt op dit moment een raffinaderij die de volgende generatie hoogwaardige diesel gaat produceren uit niet-fossiele grondstoffen. Deze diesel wordt niet alleen milieuvriendelijker geproduceerd maar is ook schoner en hoogwaardiger in verbranding. Nieuwe medewerkers krijgen de unieke kans om in een zeer vooruitstrevende en gloednieuwe raffinaderij te gaan werken en worden al tijdens de bouw betrokken bij de verschillende fases. Vanaf het begin wordt je wegwijs gemaakt en volg je de nodige opleidingen en trainingen. Wij hebben diverse vacatures. Heb je interesse en pas jij in het profiel, aarzel dan niet om je cv en motivatie naar ons te mailen. Ook voor meer informatie kun je natuurlijk contact met ons opnemen. Een medische test of assessment kan onderdeel van de procedure uitmaken. Standplaats voor alle functies is de Maasvlakte, Antarcticaweg 185 te Rotterdam, havennummer 8220.

Wij zoeken op dit moment:

Process Operators Werkzaamheden: Je bedient de diverse procesapparatuur volgens de geldende voorschriften. Je loopt controleronden, neemt monsters en rapporteert over benodigde onderhoudswerkzaamheden en reparaties. Jij bent verantwoordelijk voor het goed laten verlopen van het produktieproces volgens de standaard operating procedures. Daarnaast onderzoek je de oorzaken van produktiestoringen en voer je kleine onderhoudswerkzaamheden zelf uit. Op dit moment wordt de raffinaderij nog gebouwd. Dat betekent dat je tijdens deze start-up volop bezig bent met training, pre-commissioning, commissioning en het schrijven van manuals en procedures in de dagdienst. Zo krijg je van A tot Z alles mee. Daarna ga je in een volledige 5-ploegendienst meedraaien (2.2.2). Opleiding & Ervaring: Je hebt minimaal een afgeronde MBO AOT/VAPRO-C opleiding of VAPRO-B met 3 jaar relevante ervaring binnen de petrochemische procesindustrie (dus niet de voedingsmiddelenindustrie). Een goede beheersing van de Engelse taal is belangrijk. Ben je een teamplayer, leergierig en pro-actief, heb je interesse en herken jij jezelf in het gevraagde profiel, stuur dan je motivatiebrief met cv naar Netherlands@nesteoil.com of neem contact op met de recruitmentafdeling op 06-22494849. De vacatures zijn ook op onze site te vinden onder Careers Rotterdam. www.nesteoil.com Aquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.

vapro nummer 1

maart 2010

Platform

Wat vind je van je werkgever? Eind vorig jaar heeft VAPRO onder de leden van het Platform voor Operators een enquête gehouden. We hebben je gevraagd vragen over je werkgever te beantwoorden. Op dat verzoek is met groot enthousiasme gereageerd zodat we een

70% wel aanbevelen

30% niet aanbevelen

redelijk nauwkeurig beeld hebben gekregen. Ruim 150 leden van het platform hebben ons geholpen om tot het volgende resultaat te komen. Over de uitkomsten zijn we blij, maar wat sommige antwoorden betreft ook wel een tikkeltje ongerust.

deeltijdwerken. Laatstgenoemde scoort zelfs onvoldoende. Relatief hoge scores zien we voor reputatie, opleidingsmogelijkheden, veiligheid en contact met leidinggevende. Maar als we ook kijken naar de gewenste, ideale wereld, dan zit er toch wel een groot gat.

In het onderzoek is gevraagd of je je werkgever/bedrijf een rapportcijfer wilt geven voor een aantal arbeidsomstandigheden en andere criteria. Ook hebben we je gevraagd een rapportcijfer te geven voor dezelfde punten in een ideale situatie. Kortom, wat vind je dat je werkgever zou moeten scoren. Door deze uitkomsten naast elkaar te zetten krijg je een goed beeld van wat er te verbeteren valt.

Veiligheid springt er bovenuit. Dat is opvallend omdat veiligheid met 7,3 al redelijk hoog scoorde. Toch vindt de operator dat er nog veel te winnen valt. Het liefst heeft men een rapportcijfer 10, hoewel dat niet helemaal reëel is.

Opvallend zijn de lage scores voor doorgroeimogelijkheden en

Rapportcijfer nu

gewenst

verschil

Reputatie

7,1

8,3

1,2

Opleidingsmogelijkheden

7,0

8,5

1,5

Doorgroeimogelijkheden

6,4

8,4

2,0

Deeltijd werken

5,0

7,5

2,5

Veiligheid

7,3

9,2

1,9

Contact met leidinggevende

7,1

8,7

1,6

vapro nummer 1

maart 2010

Het verschil tussen nu en ideaal is het geringst bij reputatie, opleidingsmogelijkheden en contact met leidinggevende. Kortom de respondent is daarover redelijk tevreden en het hoeft ook niet zoveel beter. Anders is dat bij deeltijdwerken en doorgroeimogelijkheden. Daar is de behoefte kennelijk veel groter. Deeltijdwerken valt dubbel op: zowel bij de huidige lage score als de sprong vooruit die nodig is wil de respondent tevreden zijn. Aanbevelen Dan komen we bij de hamvraag: zou jij je bedrijf aanbevelen aan anderen? Hier waren we natuurlijk bijzonder nieuwsgierig naar. De uitkomst geeft te denken. 70% van de 154 respondenten zou zijn bedrijf aanbevelen, de resterende 30% niet. Is dat nu veel of weinig? We hebben dit onderzoek ook uitgevoerd onder de leden van het KNCV, de Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging. Daaruit

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

Reputatie

OpleidingsDoorgroeimogelijkheden mogelijkheden nu

blijkt dat de chemici wat positiever over hun werkgever in de (chemische) industrie oordelen. Ze hebben minder moeite het bedrijf aan anderen aan te bevelen: daar ligt het percentage boven 80%. Misschien dat de toelichtingen die de operators bij deze vraag hebben gegeven wat meer duidelijkheid kunnen bieden. Er zijn heel veel positieve opmerkingen:

Deeltijd werken

Veiligheid

gewenst

arbeidsvoorwaarden zijn goed, arbeidsomstandigheden zijn goed, goede werksfeer, betrouwbare werkgever, bedrijf met toekomst, sociaal bedrijf, innovatief en opleidingsgericht met veiligheid hoog in het vaandel. Wat leren we van de negatieve opmerking? We lichten er een paar uit.

Wel aanbevelen want:

Contact met leidinggevende

de leiding heeft geen verstand van het proces, maar bemoeit zich er wel mee ■ reparaties worden altijd op de goedkoopste manier gedaan ■ dit is een Amerikaans bedrijf en wil alles tot in het absurde in regeltjes vatten ■ voor nieuwe operators zijn er weinig doorgroeimogelijkheden ■ het management kan niet met mensen omgaan ■

Niet aanbevelen want:

■■

Prettige werksfeer

■■

Ontevredenheid management of organisatie

■■

Veiligheid is goed geregeld

■■

Omgang met collega’s medewerkers en ook

■■

Goede primaire en secundaire

■■

arbeidsvoorwaarden Veel doorgroei- en opleidingsmogelijkheden

■■

onderling ■■ Veiligheid kan beter ■■

Loon of arbeidsvoorwaarden niet optimaal

Leuk en afwisselend werk

■■

Bezuinigen op onderhoud

■■

Veel eigen verantwoordelijkheid

■■

Weinig mogelijkheden voor scholing

■■

Innovatief

■■

Werkdruk hoog

■■

Goede communicatie

■■

Nadruk op opbrengst in plaats van kwaliteit

■■

Vrijheid om bijvoorbeeld werk in te delen.

■■

Onzekerheid door crisis of reorganisatie.

vapro nummer 1

maart 2010

Platform er zijn momenteel veel ontslagen ■ het hoofdkantoor gaat niet netjes om met de werknemers ■ het bedrijf is net opgestart en zaken zijn nog slecht geregeld ■ het bedrijf investeert niet meer ■ al het sociale is bij reorganisaties verdwenen ■ de werkdruk is erg hoog, de fabriek is stoffig en lawaaiig. ■

Als je deze ervaringen moet indelen, dan valt op dat een aantal te maken heeft met de crisis. Daar is weinig aan te veranderen. Er worden impopulaire maatregelen getroffen en dat zal de werksfeer niet altijd ten goede komen. Als je ziet dat onderhoud wordt opge-

schort en machines echt versleten raken, gaat je dat als operator aan het hart. Een paar operators gaan in op de veranderingen die zijn ontstaan toen hun bedrijf werd overgenomen. Vaak gaat dat gepaard met afslanking, reorganisatie en een nieuw management uit een (ver) buitenland. Maar het is toch een feit dat 30% van de operators op dit moment zijn bedrijf niet kan of wil aanbevelen. Hopelijk gaat dat in de komende jaren wat beter worden. Dat is noodzakelijk, want de procesindustrie heeft door vergrijzing nieuwe mensen nodig. Als het imago van chemische bedrijven niet goed is, dan zullen ze moei-

lijk aan nieuwe mensen kunnen komen. Want ook al wordt een operator doorgaans goed betaald, dat betekent nog niet dat hij geen plezier in zijn werk mag hebben! Laten we daarom afsluiten met een van de vele positieve reacties: “We hebben hier een prettige, informele werksfeer. Het werk is niet eentonig door roulatie over verschillende werkplekken. Zo blijft het werk telkens een uitdaging. Er is altijd en overal over te praten. Ik werk bij een volwassen en serieuze werkgever waarbij het personeel zeker niet op de laatste plaats komt. Zo kan ik elke dag tevreden en gezond weer naar huis.” ■

Op een dag ga je geld verdienen Waar kun je werken en leren? Wij bieden je een job waar je werkt én leert. SWA organiseert leer/werk-trajecten die een half jaar tot twee jaar kunnen duren. Dat doen we voor analisten, procesoperators, metaalbewerkers, havenmedewerkers en electrotechnici. Dat betekent dus: geld verdienen en toch verder leren! Kijk op onze website naar de mogelijkheden in jouw regio. SWA Personeelsdiensten Amsterdam • Beverwijk • Breda • Utrecht • Zaandam

weetvanwerken.nl 16

vapro nummer 1

maart 2010

Werkwijzer

20 10

ld Werk en ge

vapro nummer 1

maart 2010

Training in de spotlight

Training waterwinning en zuivering in de procesindustrie Water wordt in de procesindustrie veelvuldig ingezet als hulp- of grondstof. De kosten van watergebruik nemen toe en de wettelijke eisen rond waterwinning en waterlozing worden steeds verder aangescherpt. Het is dus niet vreemd dat steeds meer bedrijven focussen op het zo efficiënt mogelijk gebruiken en zuiveren van water. Deze training is bedoeld voor operators die naast hun productieverantwoordelijkheden ook verantwoordelijk zijn voor de winning en zuivering van water. Na afloop van de training kun je onder andere worden ingezet binnen verbeterteams om het waterverbruik te verminderen. Training eerstelijns storingzoeken Het oplossen van storingen lijkt veel op het werk van een detective. De operator die een eerste lijnstoring onderzoekt moet feiten verzamelen, onderzoeken wat de oorzaak van de problemen is. Hiervoor moet hij methodisch te werk gaan om geen belangrijke informatie te missen. Noodzakelijke informatie verkrijgt hij door te kijken en vragen te stellen aan collega operators. Zijn conclusies zijn niet gebaseerd op gevoelens of toevallige ingevingen, maar op de feiten die de oorzaak van het probleem aangeven. Tijdens de 18

vapro nummer 1

maart 2010

training staan de storingen binnen jouw bedrijf centraal. Indien gewenst worden voorafgaand aan de training aandacht besteed aan de werking van de apparatuur binnen het bedrijf.

VAPRO College Van eendaagse training tot volledige branche-erkende opleiding. VAPRO College ondersteunt de professionalisering van operators en technici op mbo- en mbo+-niveau in de industrie. Voor iedereen die specifieke (technische) onderwerpen wil uitdiepen of vaardigheden wil trainen, biedt VAPRO College een gevarieerd aanbod aan trainingen, brancheopleidingen, coaching en seminars. Het aanbod van trainingen is onder te verdelen in: -- procestechnologie -- onderhoud en maintenance -- brancheopleidingen -- productieen procesoptimalisatie -- communicatie en leidinggeven -- veiligheid (VVI) -- CGO-trainingen -- eindtermen-trainingen. Operators met ambitie gaan naar VAPRO-College.nl!

Opleiding onderhoudstechnicus in centrales (OHT) De opleiding onderhoudstechnicus in Centrales (OHT) is ontwikkeld voor onderhoudsmedewerkers die al een opleiding in hun vakgebeid hebben afgerond. Met deze opleiding krijgt de onderhoudsmedewerkers een brede installatie- en proceskennis. Daarnaast speelt ook het onderhoudsmanagement een centrale rol in de opleiding.

niek- en regeltechniek. In deze trainingen leer je de kneepjes van meeten regelsystemen die je direct op je eigen werkplek kunt toepassen.

Training procesbeheersing: basis meettechniek en basis regeltechniek Een goede operator reageert snel en adequaat op procesverstoringen en kent de elementen uit het vak procesbeheersing. Voor jou betekent dit dat je de toegepaste technieken goed kent en precies weet wanneer er een snelle of juist een trage regeling nodig is. Veel storingen worden veroorzaakt door signaalgevers. Ken je ze? Weet je hoe ze werken? Binnen het vak van operator is de meeten regeltechniek dus een essen tieel onderdeel. De training procesbeheersing bestaat uit twee delen: meettech-

Training professioneel communiceren in de praktijk Iedereen weet dat het belangrijk is, maar in de praktijk blijkt het nog erg lastig: goed communiceren. Heeft de ander je wel goed begrepen? Heb je iets wel duidelijk genoeg uitgelegd? En hoe geef je aan dat je iets toch nog niet helemaal hebt begrepen? In de praktijk blijkt dat slechte communicatie een van de oorzaken is van verstoringen in het proces. In de training Professioneel communiceren in de praktijk gaan we eerst dieper in op een aantal onderwerpen rondom communicatie. Daarna wordt aan de hand van echte praktijksituaties de theorie toegepast. ■

Service

Trainingskalender VAPRO College biedt het komende voorjaar een keur aan interessante trainingen voor operators, technici en iedereen die betrokken is bij opleiden en begeleiden. Kijk voor precieze data, locaties en prijzen op VAPRO-college.nl. Meld je aan via de website.

Training

Data

Locatie

Terugkomdag examinatoren

11 maart

Den Bosch

Levensfasebewust leidinggeven

11 maart

Bunnik

Leidinggevende en coachende vaardigheden

16 maart

Bunnik

Beoordelingscyclus voor leidinggevenden

23 maart

Bunnik

Didactische vaardigheden voor praktijkbegeleiders

25, 26 maart en 22, 23 april

Bunnik

Didactische vaardigheden voor praktijkbegeleiders

7, 8 april en 19, 20 mei

Dordrecht

Gratis proefcollege Leergang opleidingsmanagement

7 april

Bunnik

Bedrijfsexaminator VAPRO sectormodel BO/A/B, competentiegericht

19, 26 april en 10 mei

Rotterdam

Mentor A en B

21 april

Den Bosch

Bedrijfsbegeleider/beoordelaar en examinator C, CGO

22 en 29 april, 6 mei

Den Bosch

Bedrijfsexaminator VAPRO sectormodel BO/A/B, competentiegericht

12, 20 en 27 mei

Vlaardingen

Praktijkwerkplannen en praktijkopdrachten

20 mei

Rotterdam

Masterclass GHS/CLP

26 mei en 2 juni

Den Haag

Examinatorentraining EGO

27 mei, 10 en 24 juni

Den Bosch

Workshop GHS/CLP

28 mei

Den Haag

Bedrijfsbeoordelaar VAPRO sectormodel BO/A/B, competentiegericht

1, 8, 15 juni

Rotterdam

Warmtewisselen

2, 3,9, 10, 16 en 17 juni

Rotterdam

Workshop GHS/CLP

9 juni

Den Haag

Professioneel communiceren in de praktijk

10 juni

Den Bosch

Levensfasebewust leidinggeven

17 juni

Rotterdam

Leergang opleidingsmanagement

start 21 september

Amersfoort

Leergang opleidingsmanagement

start 1 oktober

Vlaardingen

vapro nummer 1

maart 2010

Puzzelen

Sudoku 6

4 8

Onder de goede inzenders ver loten we een cadeaubon. Veel puzzelplezier! Oplossing woordzoeker VAPRO 6 De oplossing was: computer simulatie. De winnaar komt deze keer uit Ekeren in België, het is Sven Geerts werkzaam bij Lanxess. Sven, gefeliciteerd! ■

4 6

7 8

www.ruiterpuzzel.nl

Vul de cijfers 1 t/m 9 in. Elk cijfer mag maar één keer in elke rij, elke kolom en elke zone ingevuld worden. De oplossing staat in de vijf ge kleurde hokjes. Lees de vijf cijfers van links naar rechts. Stuur je oplossing naar operator@vapro.nl.

Raadplaat Wat is hier afgebeeld? We zoeken de officiële naam en een beschrijving van de werking. Stuur je oplossing, voorzien van je postadres, naar operator@vapro.nl en maak kans op een bol.com bon.

Vorige raadplaat Alle oplossingen waren correct. Toch is wat ons betreft de winnaar Douwina Reitsema, Procesoperator BASF Nijehaske. Zij geeft de meest complete beschrijving van (de werking van) de in de afbeelding getoonde schotelcentrifuges, ook wel separatoren genoemd. 20

vapro nummer 1

maart 2010

De schotelcentrifuge is een voorbeeld van een bezinkcentrifuge, feitelijk dus een centrifuge die we gebruiken om een bezinkingsproces te versnellen. In de centrifuge zitten (omgekeerde) schotels. De scheiding vindt plaats in de ruimte tussen de schotels. Door de centrifugewerking en de kleine afstand tussen de schotels krijg je hier een snelle bezinking. De zwaardere deeltjes bewegen langs de bovenzijde van de ruimte tussen twee schotels naar buiten en naar beneden. De lichte deeltjes bewegen langs de

onderzijde van de ruimte naar binnen en naar boven. Het voordeel van de schotelcentrifuge is de bijzonder goede scheiding die we er mee krijgen. Douwina gefeliciteerd met je bol. com-bon!de ruimte tussen twee schotels naar buiten en naar beneden. De lichte deeltjes bewegen langs de onderzijde van de ruimte naar binnen en naar boven. Het voordeel van de schotelcentrifuge is de bijzonder goede scheiding die we er mee krijgen. Douwina gefeliciteerd met je bol.com-bon! ■