VAPRO magazine 5: Operator en onderhoud by VAPRO

HĂ¨t tijdschrift voor de operator en technisch vakman

Verder in dit nummer: Taart bij Dycore Zo maak je een oliekoeler Krijg je wat je verdient? Het gras bij de buren

Operator en onderhoud: gaat dat samen? Nummer 5 Winter 2010

Inhoud Hét tijdschrift voor de operator en technisch vakman, is een uitgave van de VAPRO groep. VAPRO groep Postbus 24090 2490 AB Den Haag T 070 - 337 83 00 F 070 - 320 51 86 E info@vapro.nl I www.vapro.nl Redactie Herbert Boland, Hanneke van Gaans, Wiljo Florijn, Melanie Lancel, Henny Luijten, Marvin Moentadj, Marion Reerds, Marjolein Veeninga, Sonja van Venrooij. Vormgeving Beeldvorm, Pijnacker Foto omslag Lourens Smak

Opleiden en innovatie bij Dycore In september ontvingen operators bij systeem vloerenfabrikant Dycore hun VAPRO certificaat. Feest voor de operators, maar ook het bedrijf is blij.

Drukkerij Veldwijk-Van Loon Grafische bedrijven Verschijning 6 keer per jaar Verspreiding Dit tijdschrift wordt gratis verspreid onder leden van het Platform voor Operators, operators en operators in opleiding, ploegchefs, productiechefs, praktijk begeleiders, praktijkopleiders en verantwoordelijken voor opleidingen binnen bedrijven in de (proces-)industrie. Wie kan aantonen tot de doelgroep te behoren kan zich als abonnee aanmelden via registratie@vapro.nl Advertenties Mooijman Marketing & Sales T 070 - 323 40 70 E info@mooijmanmarketing.nl

Proces in het zonnetje: oliekoeler Er is een kans van een op de drie dat in jouw auto een oliekoeler zit die door het Amerikaanse bedrijf Modine in Uden is gemaakt. We nemen er een kijkje.

10 Zo groen is het gras bij… SCA

Adreswijzigingen Adreswijzigingen kunnen onder vermelding van onderwerp (adreswijziging VAPRO) via e-mail (registratie@vapro.nl) worden doorgegeven.

Je kent de uitdrukking: het gras bij de buren is altijd groener. Hoe zit dat in de procesindustrie? Kijkt een operator ook reikhalzend over het hek? Naar bijvoorbeeld SCA in Gennep?

Productie Beatrijs Media Groep T 076 - 530 90 31 E info@beatrijs.nl ISSN 1878-8033 © Copyright 2010 Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De redactie van VAPRO is een onafhankelijk opererend orgaan. Meningen en opinies in het blad geven niet noodzakelijkerwijs de standpunten weer van de bestuurlijke organisaties vertegenwoordigd in de VAPRO groep noch die van de redactie.

Krijg je wat je verdient?

Het is algemeen bekend dat operators in de (petro)chemie aanzienlijk meer verdienen dan operators in andere branches. Er zijn nog veel meer redenen te bedenken waarom je ergens meer kunt verdienen dan elders. We hebben aan leden van het VAPRO Platform voor Operators gevraagd wat ze van de verschillen vinden.

Column

8 Operator en onderhoud We hebben een stevige uitspraak op de leden van het Platform losgelaten: ‘Een operator moet altijd onderhouds taken hebben!’ De reden was jullie aan te sporen om met reacties en discussies te komen. We vragen het niet voor niets. De opleidingen van VAPRO houden in toenemende mate rekening met deze trend.

16 En verder 3 4 5 15 19 20

Column Nieuws van het platform Vrouwen in de techniek Trainingskalender Training in the spotlight Raadplaat en puzzel

Onderhoud zonder TD Ik werk in een van de weinige emailleerbedrijven in Nederland. Met dank aan de deeltijd ww-regeling ben ik nu met een VAPRO B-opleiding bezig. Voordat ik in dit bedrijf kwam heb ik een technische mbo-opleiding gevolgd. Helaas kon ik die niet afmaken. Maar door deze scholing en eerder opgedane ervaringen ben ik in ieder geval als operator zeer goed toegerust om onderhoudstaken te doen. Maar in mijn bedrijf ben ik de enige. Ons bedrijf neemt productiemensen zonder technische vooropleiding aan om door te groeien naar operatorfuncties. Daardoor is een bepaalde werkverhouding ontstaan. De meeste collega’s, vaak ouder dan ik, beschouwen bijna ieder falen van machines als een probleem van de technische dienst. De TD heeft zich, begrijpelijkerwijs, gevoegd in deze werkverhouding. Maar ik moet het nog meemaken dat een TD’er instellingen van mijn machine wijzigt zonder overleg. Veel collega’s zijn juist blij wanneer dit gebeurt, voor mij is dit juist vernederend. Als ik een van onze meer mechanische machines ombouw, en twee ploegen later gaat er iets fout, dan heeft het aan mijn werk gelegen. Operators die er tussentijds gebruik van hebben gemaakt vinden niet dat ze daar verantwoordelijk voor zijn. Ik vind juist dat operators onderhoud horen uit te voeren, al was het alleen om hen betrokken te houden bij de betreffende machines en installaties. Ook vind ik dat medewerkers die niet toegerust zijn op het uitvoeren van eerstelijns onderhoud en ombouwwerkzaamheden, niet geschikt zijn voor de functie van operator. Het was voor mij zeer zinvol om mee te lopen met de TD in verband met de invulling van mijn praktijkopdrachten voor de VAPRO CGO-opleiding. Dat was zelfs nodig, aangezien er bij ons van operators weinig verwacht wordt in dat opzicht. Ik hoop dat ons bedrijf in de toekomst personeel aantrekt met meer competenties, zowel op technisch vlak als organisatorisch. Dan kunnen ondersteunende afdelingen zich wat terugtrekken uit de productie en operators hun verantwoordelijkheid laten oppakken. Harm, operator vapro nummer 5

winter 2010

Nieuws Serious Request actie VAPRO wil op ludieke wijze geld inzamelen voor 3FM Serious Request. Dit doen we graag samen met de leden van het Platform voor Operators. Weet jij een leuke manier waarop VAPRO en de leden van het Platform kunnen bijdragen? Stuur dan een mail naar operator@vapro.nl. Serious Request is een samenwerking van 3FM en het Nederlandse Rode Kruis. Elk jaar vragen zij samen aandacht voor een stille ramp en proberen met deze actie zoveel mogelijk geld op te halen. De actie werd voor het eerst gedaan in 2004. Drie dj’s sluiten zich vrijwillig op in een Glazen Huis en draaien de week voor Kerst Serious Requestplaatjes voor geld. Tegelijkertijd informeren de dj’s het publiek over de noodzaak van de actie. Kijk voor meer informatie op www.seriousrequest.3fm.nl. ■

Kart kampioenschap 2011 Laat jij volgend jaar de champagne knallen? In 2011 krijg je de gelegenheid je als ware Alonso, Webber of Hamilton te laten zien. Ben jij een van de beste coureurs van je bedrijf en kun jij deze vertegenwoordigen? Doe dan mee aan de regionale voorrondes en zet jezelf en je bedrijf op de kaart. Tijdens de landelijke finale kun je je titel verdedigen en uitgroeien tot VAPRO Kart Kampioen 2011! De voorrondes vinden plaats in: ■■ februari (Hoogeveen) ■■ maart (Limburg) ■■ april (Amsterdam) ■■ mei (Delft).

vapro nummer 5

winter 2010

Het VAPRO Platform op je mobiel Waarom een mobiele website voor het platform? Eigenlijk vooral omdat we overal bereikbaar willen zijn voor de leden van het Platform. Door gebruik te maken van de mobiele website krijg je de laatste nieuwtjes van het platform en van VAPRO College op je mobiel. Daarnaast is het zo dat de blogs die door operators in de hyves worden geplaatst direct zichtbaar worden op je smartphone. Je kunt dus gedurende je lange nachtdiensten in contact blijven met VAPRO of juist met andere continue werkers. Wil jij het VAPRO Platform ook op je mobiel? Ga dan naar VAPRO.nl/mobiel en klik de button. ■

De landelijke finale vindt plaats in oktober 2011. Houdt de website en berichten in de gaten voor de exacte data en inschrijven. ■

Egmond Halve Marathon Op zondag 9 januari 2011 vindt de 39e editie van de Egmond Halve Marathon plaats. Jullie hebben massaal gereageerd op de oproep om mee te lopen in het VAPRO team. De inschrijving is nu gesloten.

Er gaan drie sportieve teams van start. De volgende operators doen mee: David Stommen (Nuon PHS), Alex Kischemoller en Johan Boelens (Indorama), Peter de Laat (HVC Alkmaar), Henk van Duijn (Cargill), Mike van der Mark (Dow Benelux), Oscar de Vries (Sachem Europe), Corné Helteren (Intervet SPAH), Joop Plug (Akzo Nobel Car Refinishes), Ronald Martens, Peter Vos, Ferry Stam, Jos Stoffels, Raoul Spronken (ENCI), Rob Roelofsen (Akzo Nobel Functional Chemicals), Cor Hamels (Ardagh), Robert Lindner (AEB A’dam), Herbert Binneweg (SABIC), Pat van Hout (Sekisui Alveo), Marc Luijten (Akzo Nobel), Jan Westerveld (ADM Cocoa), Richard Bonte (Delfluent), Willem van der Woude (Krehalon), Theo Peters, Wiljo Florijn en Karlo Hering (VAPRO). We wensen iedereen veel succes met de voorbereidingen! ■

Win een dag Ferrari rijden!

N I W

Altijd al een echte Ferrari willen besturen? Voor velen blijft dit een droom. Jij hebt de kans je droom waar te maken! Bij het Ferrari rijden maak je samen met een instructeur een rit over de openbare weg. Je rijdt een vooraf vastgestelde route, die zodanig gevarieerd is dat je de capaciteiten en mogelijkhe-

Proces Operator (Precision Metals)

den van de Ferrari zelf uitstekend kunt ontdekken en ervaren. Er is keuze uit de volgende typen: 308 GTS, 328 GTS, 348 TS en 355 GTS. Hoe kun je meedoen? Iedere operator die lid wordt van het VAPRO Platform voor Operators, ontvangt een welkomstgeschenk en maakt

kans op een 8 uur lange rit in een Ferrari. Leden van het Platform maken ook kans op deze prijs door collega operators te wijzen op de voordelen van het Platform. Je kunt gebruik maken van het online schrijfformulier op vapro.nl/operator. ■

Stork Veco te Eerbeek is al vele jaren een technisch hoogstaande organisatie die wereldwijd klanten voorziet in hoogwaardige klantspecifieke toepassingen. Dit op basis van de technieken electroformeren en etsen, waarin Stork Veco op technisch gebied een leidende positie heeft.

Functie In deze functie richt je je op het bedienen van alle voorkomende productieapparatuur binnen de afdeling precisie galvano. Het betreft een functie waarin je naast het bedienen van productieapparatuur ook diverse zelfstandige handelingen verricht. Taken • Verrichten van productiewerkzaamheden; • Bewaking en controle van de procesvoortgang; • Het controleren, zowel visueel als met gebruikmaking van meetgereedschappen, van het eindproduct; • Bewaking en signalering ten aanzien van het machinepark; • Zorgdragen voor het uitvoeren van benodigde productieadministratie, rapportages en resultaten; • Deelnemen aan overlegstructuren; • Het plegen van onderhoud aan productiemiddelen. Profiel • MBO niveau; • Vapro A en/of B; • Minimaal 3 jaar werkervaring in soortgelijke functie; • Beheering Nederlandse taal in woord en geschrift; • Goede communicatieve vaardigheden; • Een gedreven teamwerker. Aanbod • Functie binnen een gerenommeerde, innovatieve, internationale onderneming die veel waarde hecht aan vakkundigheid, vernieuwende ideeën en kwaliteit; • Een afwisselende uitdagende functie (dagdienst) met dertien roulerende werkplekken; • Een functie waarin je je bezig houdt met het produceren van een grote diversiteit aan specifieke producten; • Een functie waarin samenwerking met Productie Engineering en Research & Development mogelijk is. Voor meer informatie: www.spgveco.com of u kunt contact opnemen met mevrouw ten Cate (Human Resources, 0313-672688). Solliciteren kan middels een e-mail naar: christien.tencate@spgprints.com vapro nummer 5

winter 2010

Nieuws

Vrouwen zoeken vrouwen Technische beroepen schreeuwen om nieuwe mensen

In september ontvingen operators bij systeemvloerenfabrikant Dycore in Lelystad hun VAPRO certificaat. Feest voor de operators, maar ook het bedrijf is blij.

Meisjes en vrouwen hebben een extra duwtje nodig om een baan in de techniek te kiezen. En dat is hard nodig. Want industrie en techniek hebben mensen nodig om de uitstroom door vergrijzing op te vangen. In alle ons omringende landen zijn veel meer technische vrouwen. Waarom ook hier niet? Het initiatief TechniekTalent.nu, een landelijk samenwerkingsverband van acht bedrijfstakken uit de technische sector, pakt dat aan met een heus promoteam. Het bestaat uit enthousiaste vakvrouwen die meisjes warm willen maken voor een baan en opleiding in de techniek. Ze werken als goud- en zilversmid, onderhoudsmonteur vliegtuigbouw, monteur medische technologie, ontwerper van badkamers en in de technische sales van waterzuiveringstechnologie. Het team heeft in oktober zijn vuurdoop gehad op een onderwijsbeurs in Eindhoven en gaat daarna volop de boer op door meisjes direct aan te spreken op beurzen en open dagen. Techniek is leuk en boeiend. Dat weten wij operators immers allemaal al? Ook wij kunnen er wat aan doen. Probeer je familie en vrienden te interesseren voor een baan in de procesindustrie. En vergeet dan zeker je zus, dochter, vriendin, buurvrouw of nichtje niet! ■

Het team in actie in Eindhoven 6

vapro nummer 5

winter 2010

Bij een succesvolle opleiding hoort een feestelijke viering!

Dycore is een leverancier van systeemvloeren voor de bouw. Je kent het wel, van die elementen van polystyreenschuim en voorgespannen gewapend beton waarmee razendsnel een vloer te leggen is. In de fabriek van Dycore is ieder vloerdeel op maat voor de klant. De fabriek heeft daarvoor een modern carrousel-stortsysteem gebouwd waar tien operators werken. Ondanks de economische wind in de zeilen ontdekte men dat de kennis van de operators begon achter te lopen om de nieuwe en moderne machines goed te kunnen bedienen. Er moest wat gebeuren. Dycore vroeg aan VAPRO om een opleidingsprogramma voor de

Opleiden en innovatie hand in hand bij vloerenfabrikant Dycore

operators op te zetten. Het werd een op maat gemaakte competentiegerichte opleiding VAPRO A. Deze opleiding dient tevens als naslag en wordt ook voor opleiden van nieuwe mensen gebruikt. Taart! Tien Dycore-operators haalden de eindstreep en er was taart plus een diploma. Door de trainingen is niet alleen hun kennis op peil, ook de betrokkenheid met het bedrijf en het product is flink gegroeid. De competentiegerichte opzet van deze VAPRO A training is heel goed bevallen. Dankzij de zes op maat gemaakte bedrijfsarrangementen gaan de operators zelf op zoek naar bepaalde informatie die bij andere afdelingen of collega’s te vinden is. Op die manier

leren ze het bedrijf goed kennen en weten ze ook wat er plaatsvindt voor en na hun afdeling. Ze maken kennis met collega’s die ze tot dan toe slechts van gezicht kennen. Ook merkt Dycore dat de stilstand door storingen is verminderd en dat afkeur van producten van boven de twee procent is gezakt naar minder dan één. Dat komt door een betere discipline, meer verantwoordelijkheidsgevoel en het tijdig storingen signaleren. Dycore gaat nu verder met een onderhoudstraining en een VVI veiligheidstraining van VAPRO.

Slimmer werken En de grootste winst van de trainingen? Door slimmer te werken en een betere planning en indeling van de fabriek, kan men met minder mensen veel meer doen dan voorheen. De operators zijn op meerdere stations inzetbaar en de wachttijden binnen het proces worden tot een minimum teruggebracht. En zo blijkt: succes met een VAPRO-diploma is succes bij je bedrijf! Ook geïnteresseerd in een opleiding? Neem contact op met onze klantenservice. ■

De gelukkige operators, geflankeerd door HR-manager Marriët de Jonge, manager Rob van Tilburg met relatiemanager Bert Nentjes uiterst rechts. vapro nummer 5

winter 2010

Platform

Niet principieel, maar pragmatisch

Operator en onderhoud

Het hangt er van af “Of operators structurele onderhoudstaken moeten hebben hangt heel erg af van het type proces en van de organisatie die men voor ogen heeft”, schrijft iemand. “Er zijn machineoperators die een of meerdere machines bedienen. Deze zouden gemakkelijker onderhoudstaken op zich kunnen nemen dan operators die complete fabrieksinstallaties zoals naftakrakers, kunstmestfabrieken, garenfabrieken en polymerisatiefabrieken onder zich hebben. Deze mensen zijn veel bezig hun kennis op peil te houden en controlewerkzaamheden uit te voeren.” Nee: het is druk zat ‘Een operator moet altijd onderhoudstaken hebben’ is volledig verkeerd, vindt een van de schrijvers. “Bedrijven willen graag besparen, maar de operator moet daarvan niet de dupe worden. De directeur vraagt toch ook de IT-afdeling om zijn pc te onderhouden en regelmatig stofvrij 8

vapro nummer 5

winter 2010

te maken en doet het niet zelf? Onze operators krijgen namelijk al steeds meer taken: 1 elke stilstand langer dan 1 minuut verantwoorden. Dit kunnen er nogal wat zijn in 8 uur; 2 vroeger konden we gewoon pakken wat we nodig hadden, nu moeten we het vastleggen; 3 zelf materialen uit het magazijn halen in plaats dat het wordt gebracht; 4 zelf schoonmaken van de eigen afdeling. Ik kan me nog tijden herinneren dat we ‘s avonds aan het kanaal zaten te vissen of ’s nachts een filmpje keken op tv: alles draaide en alles was onder controle. De productie aan het eind van de dienst was top, storingen hadden we zelf opgelost en alles was opgeruimd voor de volgende ploeg. In de dagdienst kwam dan de td en begon de onderhouds taken uit te voeren. Zo hoort dat.” Ja: uitdagend Een operator werkzaam bij een bierbrouwer vindt het niet meer

dan normaal onderhoud en inspectie aan de eigen machine te doen. “Ze verwachten dat van ons. We maken gebruik van onderhouds-, inspectie- en schoonmaaklijsten die we afvinken. We vullen in hoelang we over iets doen. Daarbij worden we ondersteund door een technisch monteur op onderhoudsdagen. Samen vervangen we dan onderdelen of doen aanpassingen.” Iemand werkzaam bij een bouwstoffenfabrikant vindt het ook helemaal niet gek. “Ik ben technisch operator en iedereen in de vijfploegendienst heeft onderhoudstaken. Vaak staat de fabriek in het weekend stil omdat er niets wordt verladen. En aangezien de td in dagdienst werkt, is er in het weekend geen td beschikbaar. Uiteraard is er wel een geconsigneerde voor grote en gecompliceerde storingen. Op maandagochtend staan de installaties gepland stil voor onderhoud door de td. Hierbij wordt altijd voorbereidend werk gedaan door de operators en indien nodig wordt

We hebben een stevige uitspraak op de leden van het Platform losgelaten: ‘Een operator moet altijd onderhoudstaken hebben!’ De reden was jullie aan te sporen om met reacties en discussies te komen. Want hoe gaat het er in de praktijk aan toe? Veel bedrijven vinden het belangrijk dat een operator kennis heeft van de productiemachines. De show must go on, nietwaar? Maar op welk punt stopt het gesleutel? Wanneer bel je de technische man? We vragen het niet voor niets. De opleidingen van VAPRO houden in toenemende mate rekening met deze trend. Maar wat schrijven de leden van het Platform aan de redactie?

er geassisteerd bij het sleutelwerk. Dus er loopt vaak een operator mee met de td.” “Het voordeel is dat je zo meer kennis van de installatie krijgt en we veel storingen zelf oplossen waardoor de geconsigneerde thuis kan blijven. Plantexamens zijn hier niet voor, maar alle installaties zijn gedocumenteerd en beschikbaar op intranet. Werkbeschrijvingen krijg je dan ook standaard bij structurele onderhoudstaken. Ik zou het persoonlijk niet anders meer willen. Het werk wordt hierdoor afwisselend en uitdagend!” Nee: andere zaken belangrijker Een operator in de chemie schrijft dat de operators in principe zelf geen onderhoudswerkzaamheden doen. “Deze worden door de technische dienst gedaan, omdat wij een vol werkpakket hebben. We doen namelijk veel aan veiligheid, het verbeteren van werkprocessen en het begeleiden van kleine projecten. Het onderhoud valt zodoende geheel onder de td. Iedere operator krijgt buiten zijn verplichte VAPRO B een extra interne opleiding. Daarna volgen verschillende plantexamens. Verder wordt steekproefsgewijs getoetst. Qua technische kennis heeft een beperkte groep een zeer uitgebreide opleiding gehad en

dient als kennisdrager voor de gehele bezetting. Ja: maar met grote ploegen “Ik ben van mening dat een operator een veelzijdig persoon kan zijn”, begint een andere operator zijn reactie. “Niet alleen verantwoordelijk voor een goed lopend productieproces, maar ook bijdragen aan structureel onderhoud. In ons bedrijf is echter het tekort aan operators een probleem aan het worden. We hebben ervoor gekozen om een zesde ploeg in te richten uit de overige vijf. Deze ploeg gaat op dagdienst assisteren bij en voorbereiden van het onderhoudswerk. Elke ploeg gaat na tien weken continurooster twee weken dagdienst lopen. De vijf ploegen in continudienst doen dan verder geen onderhoudswerk, alleen controlerend werk en veilig-

stellen van de plant bij grote storingen en uitval. Mijns inziens is dit geen slimme oplossing omdat zo de ploegen in continudienst niet volwaardig en kundig worden ingezet. Het is zonde deze werkkracht onbenut te laten en alleen in te zetten als ze twee weken dagdienst draaien. Je moet werkkracht en kunde telkens voor honderd procent benutten. De gekozen oplossing verhindert dat. De ploegen worden te klein en het werk in de tien weken continurooster is minder uitdagend.” Ja: betrokkenheid Iemand die in deeltijd ww-regeling aan een VAPRO B opleiding is begonnen, schrijft dat hij door een combinatie van vooropleidingen heel goed toegerust is voor het uitvoeren van onderhoudstaken. Maar hij staat hierin alleen, zo blijkt. “Het obstakel waar ik tegenaan loop is een werkverhouding die ontstaan is uit het aannemen van productielieden zonder enige technische vooropleiding en deze te laten doorgroeien tot operators. De meeste van mijn collega’s beschouwen bijna ieder falen van een machine als een probleem van de td. De td heeft zich gevoegd in deze werkverhouding. Maar ik moet nog gaan meemaken dat een td’er zonder overleg met mij instellingen van mijn machine wijzigt terwijl ik aan het draaien ben. Veel van mijn collega’s zijn blij wanneer dit gebeurt, voor mij is dit juist vernederend. Ik vind dat operators onderhoud horen uit te voeren, al was het alleen om hen betrokken te houden bij de betreffende machines. Ik vind tevens dat medewerkers die niet toegerust zijn op het uitvoeren van eerstelijns onderhoud en ombouwwerkzaamheden niet geschikt zijn voor de functie van operator.” Zo, dat is duidelijke taal. ■ vapro nummer 5

winter 2010

ProcesNieuws in het zonnetje

Van aluminium tot Er is een kans van een op de drie dat in jouw auto een oliekoeler zit die door het Amerikaanse bedrijf Modine in Uden is gemaakt. Zoâ&#x20AC;&#x2122;n koeler lijkt een simpel ding.

1 Het uitgangsmateriaal is aluminiumband op rol, met een soldeercoating, waarover later meer.

2 Het band wordt in een pers gevoerd, die er in een tiental stappen een plaatje uit stanst. De tolerantie is maar liefst 0,01 mm! Hier is operator Ziya Gencalioglu bezig met het wisselen van het stanstool. Een stanstool is voor Modine een zeer kostbaar bezit.

3 Hier zien we de diverse stappen in het stanstool. In de automobielindustrie draait alles om de kwaliteit van de maatvoering, om het beheersen van de toleranties. 10

vapro nummer 5

winter 2010

Operator Bjorn Weijde vult de voorraad aan van de pakketstapelaar, die achter de pers is geplaatst. Een koeler bestaat namelijk uit een stapeling van aluminium plaatjes en lamellen die tot een pakket worden gesoldeerd. De plaatjes hebben gevormde randjes die precies op elkaar aansluiten en samen de buitenwand vormen.

Op bezoek bij Modine in Uden

oliekoeler

Het fabriceren ervan is echter een precies werkje, waarbij het er om draait dat je aan de hoge eisen van de internationale automobielindustrie voldoet. Maar ook dat je proces zo efficiënt draait dat je concurrenten in het Verre Oosten kunt aftroeven. Daar helpen VAPRO-opleidingen ook bij. Henk Coopmans leidt ons rond.

6 5

Een koeler wordt op twee manieren gecontroleerd: op correct gewicht en op lekdichtheid. Gewichtscontrole is om vast te stellen dat er geen onderdeel ontbreekt. Met perslucht wordt vastgesteld dat het pakket perfect is gesoldeerd en de koeler geen ontoelaatbare lekkage heeft. Een robot doet het zware werk. Modine is heel trots op een reject rate van 1,5 % die zeer laag is, maar nog steeds beter kan. Hier is operator Rahmaan Moeniralam bezig met de kwaliteitscontrole.

Het aluminium is gecoat met een soldeerlegering die smelt bij 580 °C, net iets onder de 630 °C de smelttemperatuur van het aluminium zelf. Door het pakketje in een oven tot 600 °C te verwarmen en vervolgens snel te koelen, versmelten alle onderdelen. Dit is een heel precies procedé, waarbij het aankomt op betrouwbaarheid maar ook op zo weinig mogelijk energieverbruik. Operator Marco Aarts belaadt een oven en controleert tegelijkertijd de pakketten.

7 Op de koeler wordt een eindplaat gemonteerd met aansluitpijpen, die van een ander bedrijf wordt betrokken. Controleren, verpakken en naar de autobouwer!

Oliekoelers worden steeds belangrijker, omdat motoren compacter worden, zuiniger en minder uitstoot geven, maar toch meer vermogen moeten opwekken. De smeerolietemperatuur moet daarbij precies worden gecontroleerd. Modine maakt per jaar zo’n 2,5 miljoen oliekoelers, voor bijna alle Europese automerken. ■ vapro nummer 5

winter 2010

Platform

Salarisverschillen niet altijd te verklaren

Krijg je wat je Het is algemeen bekend dat operators in de (petro)chemie aanzienlijk meer verdienen dan operators in andere branches. Dit komt doordat er vaker dan elders met vijfploegendienst wordt gewerkt, de processen complex en de stoffen gevaarlijk zijn, maar ook omdat deze branche winstgevender is dan menige andere. Er zijn nog veel meer redenen te bedenken waarom je ergens meer kunt verdienen dan elders. We hebben aan leden van het VAPRO Platform voor Operators gevraagd wat ze van de verschillen in beloning vinden. Zijn ze terecht? Hoe zwaar weegt voor jou het salaris? Is het bijvoorbeeld reden geweest om voor een bepaalde branche of voor een bepaald bedrijf te kiezen? En wat kunnen bedrijven in minder goed betaalde branches doen om operators aan zich te binden? Niet terecht “Ik kan het nog sterker vertellen: binnen de chemie wordt in de Botlek meer verdiend dan in het 12

vapro nummer 5

winter 2010

noorden van het land, bij hetzelfde bedrijf en dezelfde functie!”, valt een Platformlid met de deur in huis. Iemand anders (die van chemie naar de voedingssector is overgestapt) schrijft dat hij het wel snapt dat de chemie meer betaalt in verband met het gevaar, maar dat hij het verschil te groot vindt. Hij krijgt bijval van iemand die zegt: “Ik heb bij een groot petrochemiebedrijf gewerkt waar ik 500 euro bruto meer zou verdienen dan nu. Ik werk nu hetzelfde aantal of meer uren, ook in vijf ploegen. De andere baan was niet half zo intensief als de baan bij mijn huidige werkgever. We werken met allerlei chemische stoffen maar het zijn allemaal hulpstoffen. Het komt er op neer dat we niet onder de petrochemie vallen, maar wel elke dag met de grootste rotzooi werken.” En als klap op de vuurpijl: “Of het waar is, weet ik niet, maar ik hoor wel eens verhalen van jongens die bij Shell zitten en die daar op een monsterronde na helemaal niets doen.” Blijkbaar heb je in de chemie werkpaarden en luxe-paardjes… Wel terecht Maar er zijn ook andere meningen. “Ik vind het terecht dat er verschil is tussen de diverse branches. Zelf werk ik in een arbeidsintensieve productieplant in de chemie. Werkzaamheden worden gedaan in de vijfploegendienst. We heb-

ben ook een volledige BHD-organisatie en zitten als daar operator (mits goedgekeurd) verplicht in. Er wordt veel gevraagd van de operators, met name oplossen van storingen en eerstelijns onderhoud aan het equipment. We wisselen als operator ook veel defecte equipment uit en er zit veel uitdaging in het draaiende houden van de fabriek. Er zijn wel eens dagen dat we meerdere keren per dag de fabriek uit en in bedrijf moeten nemen. Mijn loon zit rond de 70.000 euro bruto en ik ben nog niet uitgegroeid in mijn huidige functie als operator. Wil ik meer verdienen dan moet ik leidinggevende worden.”

verdient? Risico groot Een ander vindt dat het verschil absoluut terecht is bij plants waarbij de gevolgen van een verstoring tot rampen kunnen leiden waarbij je zelf het leven kunt laten. “Mijn indruk is dat een operator in de (petro)chemie tijdens zijn dagelijkse werkzaamheden meer verantwoordelijkheden heeft om het proces in goede banen te leiden. Denk bijvoorbeeld aan kritieke verstoringen, het omgaan met gevaarlijke vloeistoffen, gassen en andere risicovolle materialen. Voorbeelden daarvan zijn een raffinageproces of zoals mijn eigen werk, het produceren van plastics. Het vraagt een relatief groot verantwoordelijkheidsbesef om om te gaan met processen die een potentiële ramp betekenen als het mis gaat. Een afsluiter in een gesloten proces kan zomaar gaan lekken. Dit betekent dat je zelf altijd het risico loopt gewond te raken. Samengevat denk ik dat er in de voedingsmiddelenindustrie minder risico op ernstige gevolgen is dan in (petro)chemische processen. Uitzonderingen daargelaten, natuurlijk.” Veel keuzevrijheid “Als operator heb je een behoorlijke keuzevrijheid als het om het vinden van een baan gaat”, stelt iemand. “Daarbij is het salaris hopelijk een van de criteria en niet

het enige. Als bedrijven om welke reden dan ook moeilijk operators kunnen vinden, dan is het verhogen van het salaris een mogelijkheid om te proberen mensen binnen te halen. Uiteindelijk is dat ook gewoon marktwerking.” De schrijver vervolgt door te stellen dat verschillen ook zijn ontstaan door langlopende CAO’s: “Die CAO’s stammen nog uit de tijd dat je niet moest zeuren als je kanker kreeg door het veelal onbeschermd werken met lood en dergelijke. Daar stonden een goede compensatie in geld en secundaire arbeidsvoorwaarden tegenover. Tegenwoordig zijn de verantwoordelijkheden dezelfde maar is het werk veel veiliger gemaakt. De CAO’s zijn in essentie gelijk gebleven en meegegroeid met de koopkracht en de looneisen.” Waarde diploma Een operator legt de vinger op een andere zere plek door te schrijven dat werkgevers vaak nauwelijks weten welke kennis een gediplomeerde operator heeft: “In de ene functieomschrijving wordt een diploma als eis gesteld en in een andere is het een pluspunt dat je het bezit. Veel bazen weten helaas niet wat het papiertje inhoudt, welke leerstof je er voor moet kennen. Bij grote bedrijven met meerdere sites bestaat er verschil van

mening over de waardering van geschoolde mensen. Zo kan het voorkomen dat een geschoolde operator ‘lagere’ werkzaamheden doet dan een ongeschoolde collega. Dat geeft wel eens wrijving in een team als het aankomt op het oplossen van productieproblemen. Bazen moeten beter gebruik maken van de kennis van geschoolde operators.” Salaris relatief “Ik werk in een kunstofverwerkend bedrijf. De lijnen zijn kort, er heerst een informele sfeer, we boeken veel vooruitgang op het gebied van innovaties en investeringen en ik sta binnen een kwartier op mijn werk. Ik vind dat allemaal opwegen tegen het feit dat ik waarschijnlijk bij een ander bedrijf 90 procent minder zweet en er 700 euro op vooruit ga. Het bevalt me nu nog best.” Deze operator toont aan dat plezier in het werk veel belangrijker is dan geld. ■ vapro nummer 5

winter 2010

JUNIOR PROCESOPERATOR BIJ OASEN WIL JE 750.000 MENSEN EN 7.200 BEDRIJVEN VOORZIEN VAN SCHOON DRINKWATER? Word bij Oasen verantwoordelijk voor het winnen, zuiveren en distribueren van water. Een veelzijdige startfunctie, waar je met een ruim opleidingsbudget jezelf breed kunt ontwikkelen.

JOUW PROFIEL: MBO ELEKTROTECHNIEK, VEV-TBI, AOT OF VAPRO C

Je hebt als Junior Procesoperator een afgeronde MTS Elektrotechniek, VEV-TBI, AOT of Vapro C en enige ervaring als Procesoperator. Dit mag ook stage-ervaring zijn.

SOLLICITEREN OF MEER INFORMATIE?

Op onze speciale actiesite www.procesoperator-oasen.nl/vapro lees je alles over de functie, ons uitgebreide opleidingsbudget en de mooie financiële extra’s die je krijgt als Junior Procesoperator. Je kunt hier ook direct solliciteren. Natuurlijk kun je ons ook mailen, richt je sollicitatie dan aan eefje.klaassen.oasen@ vacaturecampagne.nl, t.a.v. Eefje Klaassen, HR-Adviseur (tel: 0182-593415).

OASEN_ADVERT_send.indd 5

27-09-10 16:58

“De beroepsopleiding van uw mensen tegen de vertrouwde hoge kwaliteit en een reguliere prijs, op de plaats en tijd die u bepaalt.”

voor h van o et actuele pleid ingen overzicht & tra ining en

Neem contact op met VAPRO College via: 070 301 10 86 of info@vapro-college.nl

Service Informatie en aanmelden via vapro-college.nl.

Trainingskalender VAPRO College biedt dit najaar een keur aan interessante trainingen voor operators, technici en iedereen die betrokken is bij opleiden en begeleiden. Kijk voor precieze data, locaties en prijzen op vapro-college.nl. Meld je aan via de website. Training

Startdatum

Professioneel communiceren in de praktijk

23 november

Seminar: Proeverij van opleiden!

2 december

Bedrijfsbegeleider en -beoordelaar CGO (niveau BO, A en B)

10 januari

Praktische voedselveiligheid HACCP voor leidinggevenden

11 januari

Leergang Opleidingsmanagement

11 januari

Warmtewisselen, een verdieping

13 januari

Didactische Vaardigheden voor praktijkopleiders

14 januari

Functioneringsgesprekken voeren voor medewerkers

14 januari

Instroom Certificaat Industrie

18 januari

Terugkomdag Examinatoren (Competentiegericht- en eindtermgericht)

18 januari

Functioneringsgesprekken voeren voor medewerkers

27 januari

Bedrijfsbeoordelaar en -examinator CGO (niveau BO, A en B)

1 februari

Mentor A en B - eindtermgericht onderwijs

7 februari

Training instrueren op de werkplek

15 februari

Beoordelingscyclus voor leidinggevenden

23 februari

Airborne International BV Laan van Ypenburg 70-78 2497 JZ Den Haag T 070 – 3017400 F 070 – 3017401 www.airborneinternational.com

Regelmatig is Airborne op zoek naar:

Diverse operator functies Wikkelbank, CNC-Freesbank en Autoclaaf

Voor onze technische-/productie- functies geldt dat technische affiniteit een vereiste is en ervaring met composieten een pré.

Airborne is een jong en dynamisch bedrijf, gespecialiseerd in de ontwikke ling en productie van hoogwaardige producten uit vezelversterkte kunststof. Airborne werkt o.a. voor defensie, luchtvaart, maritieme en offshore sector en de olie- en gasindustrie. Airborne werkt voor toonaangevende nationale en internationale klanten zoals ASML, Shell, ESA, Koninklijke Marine en Boeing. Op dit moment telt Airborne ca. 130 medewerkers.

Meer informatie over deze én andere functies vind je op www.airborneinternational.com. Ben je geïnteresseerd in deze of één van onze andere vacatures, stuur dan je CV en motivatiebrief naar: humanresources@airborne.nl vapro nummer 5

winter 2010

Gras bij de buren

Hoe groen is het gras bij deze buren?

Werken bij SCA Je kent de uitdrukking: het gras bij de buren is altijd groener. Hoe zit dat in de procesindustrie? Kijkt een operator ook reikhalzend over het hek? We starten met een nieuwe rubriek en kijken hoe groen het gras is bij een producent van incontinentiematerialen: SCA in Gennep.

Het bedrijf In het Noord-Limburgse Gennep maakt SCA met geavanceerde machines incontinentiematerialen. In de afgelopen jaren heeft er een duidelijke verschuiving in techniek plaatsgevonden: van relatief trage kleine mechanische machines met tandwielkasten en cardanassen naar geavanceerde hoge snelheidslijnen van zoâ&#x20AC;&#x2122;n zeventig meter lang en voorzien van tientallen servomotoren. De lijnen zijn in hoge mate geautomatiseerd. In het kadertje staat meer over het bedrijf. De organisatie Binnen SCA wordt gewerkt volgens het principe van zelfsturing. Dit houdt in dat de verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie liggen. Medewerkers hebben niet alleen veel verantwoordelijkheden, maar ook de bijbehorende bevoegdheden. Mensen die het dichtst bij een bepaald proces staan kunnen de beste 16

vapro nummer 5

winter 2010

SCA-concern

beslissingen nemen, daarvan is iedereen binnen SCA overtuigd. De ploegen Aan een productielijn werken meestal 4 teams, die samen een machineteam vormen. Het machineteam wordt ondersteund door een zogenaamd Resource Support Team, het RST. Dit team biedt elektrische, mechanische en procesondersteuning en wordt aangestuurd door een coach. Alle operators zijn technisch onderlegd. Dit varieert van het kunnen verhelpen van procesverstoringen en ombouwen van de machine tot het kunnen analyseren van stoptijden en afvalcijfers, bezig zijn met structurele verbeteringen en het deelnemen aan projecten.

SCA Personal Care maakt deel uit van de Zweedse multinational SCA, die wereldwijd actief is op de papier- en pulpmarkt met 52.000 medewerkers in ruim 60 landen. SCA maakt producten onder de merknamen Libero, Edet, Tork, Libresse en Tena. Er zijn vier Nederlandse vestigingen met productielocaties in Suameer, Gennep en Hoogezand en een marketing- en saleskantoor in Zeist. Bij de vestiging in Gennep worden incontinentiematerialen geproduceerd onder de merknaam TENA. De vestiging telt ruim 300 medewerkers. In juli 2010 ontving SCA Gennep voor haar zelfsturingsbeleid de AWVN-Innovatietrofee. www.sca-gennep.nl

Robert, Electrical support (sinds ’91 in dienst): ‘Ik verhelp tweedelijns storingen, daar waar de storingsmonteur niet uit komt, maar speel ook een rol in verschillende projecten. Het is steeds een mix en dat vind ik heel belangrijk. Projecten kunnen allerlei doelen hebben, bijvoorbeeld het verbeteren van een bestaande machine door er nieuwe applicaties op te bouwen, vaak in samenwerking met buitenlandse firma’s. Nu wordt er een hele nieuwe machine geïnstalleerd en dat soort klussen doen we met een projectteam.’

Verantwoordelijkheden Teamleiders of shiftleaders zijn er niet; de operators, monteurs en logistieke medewerkers werken geheel zelfstandig, in teams van drie of vier personen. Dit betekent, dat er buiten de kantooruren geen leidinggevende aanwezig is. De fabriek draait volcontinu. Om ‘mee te bewegen’ met de vraag van de markt wordt er met flexibele roosters gewerkt. De taken en verantwoordelijkheden binnen een productieteam zijn verdeeld over drie sterrol functies: de QESH (Quality Environment Safety en Health) trainingsoperator, Resource operator en Technisch operator. Invulling functies Elke operator is verantwoordelijk voor de kwaliteit, kwantiteit, veiligheid, productiviteit en continue verbetering daarvan. Daarnaast heeft elke rol zijn eigen verantwoordelijkheden.

De QESH trainingsoperator zorgt ervoor, dat alle teamleden op de hoogte zijn van de normen en voorschriften op het gebied van kwaliteit, milieu en veiligheid. De Resource operator zorgt ervoor dat alles wat nodig is ook daadwerkelijk aanwezig is. Hij is binnen het team verantwoordelijk voor een adequate planning, personeelsbezetting en aanwezigheid van de juiste materialen.

De Technisch operator is verantwoordelijk voor de technische staat van de machine door het uitvoeren van (kort) onderhoud en inspecties, voorkomen en verhelpen van storingen en het overdragen van technische kennis aan het team. De mechanische storingen verhelpt hij zelf en hij roept waar nodig ondersteuning op elektrisch gebied in van een storingsmonteur. Als een team uit vier operators bestaat streeft SCA naar een extra Technisch operator. Dit heeft te maken met het feit dat de nieuwe machines steeds geavanceerder worden en de eisen op technisch gebied steeds hoger.

Competenties Alle operators hebben minimaal een VAPRO A en VCA diploma nodig. Daarnaast moeten ze een sterke teamspeler, proactief en flexibel zijn en goede sociale en communicatieve vaardigheden hebben. Technisch operators hebben een VAPRO B diploma nodig. Binnen het bedrijf bestaat de mogelijkheid om deze opleiding intern te vapro nummer 5

winter 2010

Gras bij de buren volgen. Na het behalen van dit diploma staan in ieder geval nog de opleidingen Onderhoud- en Aandrijftechnieken, Elektrisch Schakelen en NEN 3140 op het programma. SCA biedt volop gelegenheid aan haar mensen om zich verder te laten ontwikkelen. Zowel binnen de functie als gericht op een andere functie binnen het bedrijf. Dat hieraan veel aandacht wordt besteed, blijkt wel uit het feit dat vier op de vijf mensen in de Resource Support Teams hiervoor operator of storingsmonteur zijn geweest. Als iemand wil, kan hij er binnen de organisatie veel dingen ‘bij’ doen, zoals lid zijn van de bedrijfshulpverlening, de Ondernemingsraad, de redactie van het personeelsblad of het

bestuur van de personeelsvereniging. Verdiensten Inclusief ploegentoeslag verdient een operator bij SCA tussen de € 2400 en € 3200 bruto per

maand. Daarnaast zijn er een vaste dertiende maand en een variabele bonus. SCA is voortdurend op zoek naar nieuwe collega’s die in het bezit zijn van het VAPRO B diploma of bereid zijn om dit intern te gaan halen. ■

Werken als procesoperator en ook verder leren.

SWA is thuis in de wereld van de procestechniek. Wij bieden je een job, maar zorgen ook dat je verder kunt leren. Bel nu (0251) 27 88 10 of kijk op onze website. SWA Personeeldsdiensten Amsterdam • Beverwijk Breda • Utrecht • Zaandam

weetvanwerken.nl 18

vapro nummer 5

winter 2010

Training in the spotlight Zijn de nieuwe opleidingen ook iets voor jouw bedrijf? Kijk dan op www.vapro-college.nl, mail naar info@vapro-college.nl of bel 070 301 10 86.

VAPRO CGO model: uitstroomrichtingen voor branches De VAPRO-opleiding is in de hele industrie inzetbaar. Aan de hand van de behoeften kan een bedrijf kiezen voor specifieke leerarrangementen (theorie en opdrachten). Nieuw is nu dat VAPRO een aantal specifieke leerarrangementen heeft ontwikkeld voor een bepaalde branche. Daarin zijn de bijzondere kenmerken van die branche verwerkt. Denk bijvoorbeeld aan de leerarrangementen speciaal voor de voedingsmiddelen.

De voedingsmiddelenindustrie stelt bijzondere eisen aan de kwaliteit en de veiligheid van de eindproducten. Aan operators die deze processen bewaken en besturen stelt het daarom ook bijzondere eisen. VAPRO heeft om die reden een speciale operator uitstroom ontwikkeld voor de voedingsmiddelen industrie: Operator Voedingsmiddelen. Dat betekent dat bijvoorbeeld in de VAPRO A-opleiding de 5 keuze leerarrangementen specifiek ingevuld kunnen worden met leerarrangementen als conditioneren, conserveren, verpakken, etiketteren en reinigen. Vier richtingen VAPRO kent momenteel specifieke uitstroom richtingen voor: ■■ operators werkzaam in de voedingsmiddelen industrie ■■ logistiek operators

operators werkzaam in de kunststof- en rubberbranche operators werkzaam in de energieopwekking of onderhoudstechnici binnen productie (operationeel technicus). De invullingen zijn beschikbaar op de volgende onderstaande niveaus.

■■ ■■

Bekijk de website voor aanvullende informatie of neem contact met ons op. ■

voedingsmiddelen

logistiek

VAPRO Basisoperator (niveau 1)

VAPRO A (niveau 2)

VAPRO B (niveau 3)

VARPO C (niveau 4)

energie/onderhoud

kunststof x

x vapro nummer 5

winter 2010

Woordzoeker

In elk woord zitten minstens twee letters die maar op één manier weg te strepen zijn. Als alle hieronder opgegeven woorden in het diagram zijn weggestreept, blijft er een aantal letters over. Lees deze letters regel voor regel van boven naar beneden, zo vindt u de oplossing. Stuur deze naar operator@vapro.nl. Veel plezier!

aster blad bockbier boogschutter bui buien hagel haver herfst herfstbloeier herfstchrysant herfstig herfstkleuren herfstkou herfstleeuwentand

herfstlandschap herfstlucht herfstpunt herfstrag herfstspin herfstweer herfstzon hooi ijle kaal kilte kou laars lucht melancholie mist

nat nevel peer plas plu regen schorpioen

schoven storm vergankelijkheid vest vlaag vocht weegschaal

Raadplaat Wat is hier afgebeeld? We maken het nu niet al te moeilijk. Wat is hier afgebeeld? Wat we vooral willen weten is een duidelijke uitleg over de werking. En dan in eigen woorden, dus niet van internet of uit studieboeken overnemen, want die inzendingen halen we er feilloos uit… Stuur je oplossing naar redactie@ vapro.nl. Vergeet niet je naam en adres erbij te vermelden. De beste inzending ontvangt een bol.combon.

vapro nummer 5

winter 2010

Oplossing VAPRO 4 De oplossing van de puzzel is “beroepsopleiding”. De winnaar is Patrick Broos, procesoperator bij Titan Wood in Arnhem. Patrick, gefeliciteerd, je bol.com-bon is onderweg!! ■

Oplossing raadplaat 4

We kregen deze keer weinig inzendingen, we hadden het erg moeilijk gemaakt! Waar we naar op zoek waren was een tunnel pasteuriser of tunnel pasteur, een pasteurisatieinstallatie met lopende band. Coen Stamsnieder uit Albergen wist het. Hij heeft de bol.com-bon dubbel en dwars verdiend! ■

Puzzelen