Win een EK-shirt!
Hèt tijdschrift voor de operator en technisch vakman
Flexibel roosteren? Ja, graag! Nee, laat maar
Verder in dit nummer: Van chemie naar offshore Zo maak je een herbicide Beleven van risico’s Managers leren snel bij Leergang
nummer 2 jaargang 10 april 2012
nde werktijden niet belangrijk
heel belangrijk
Nadelen van werken in vaste ploegendiensten
Hét tijdschrift voor de operator
en technisch chamelijk zwaar vakman, is een uitgave van de VAPRO groep. geestelijk zwaar met gezinsleven VAPRO groep s, verjaardagen Postbus 24090 AB Den Haag ezelfde2490 collega’s T 070 - 337 83 00 kenden werken F 070 - 320 51 86 stdagen werken E info@vapro.nl I www.vapro.nl nsten zijn zwaar van de roosters Redactie aan veranderen Herbert Boland, Tycho van den
5
Born, Hanneke van Gaans, niet belangrijk Marvin Moentadj, Kees Noort, Marion Reerds, Marjolein Veeninga, Sonja van Venrooij.
oter Vormgeving delen Beeldvorm, Pijnacker 20 % 17 %
an len
Inhoud
voordelen veel groter dan de nadelen
Foto omslag Lourens Smak
19 %
Drukkerij Veldwijk-Van Loon 23 % Grafische bedrijven
heel belangrijk
21 %
Flexibele roosters: leuk idee, maar hoe dan? voordelen iets groter dan de nadelen
Verschijning
voordelen even 6 keer per groot jaar als de nadelen Verspreiding Dit tijdschrift wordt gratis verspreid onder leden van het Platform voor Operators, operators (in opleiding), leidinggevenden in de productie, praktijkbegeleiders en -opleiders en verantwoordelijken voor opleidingen binnen bedrijven in de (proces-)industrie. Wie kan aantonen tot de doelgroep te behoren kan zich als abonnee aanmelden via registratie@vapro.nl. Advertenties Mooijman Marketing & Sales T 070 - 323 40 70 E info@mooijmanmarketing.nl Adreswijzigingen Adreswijzigingen kunnen onder vermelding van onderwerp (adreswijziging VAPRO) via e-mail (registratie@vapro.nl) worden doorgegeven. Productie Beatrijs Media Groep T 076 - 530 90 31 E info@beatrijs.nl ISSN 1878-8033 © Copyright 2011 Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De redactie van VAPRO is een onafhankelijk opererend orgaan. Meningen en opinies in het blad geven niet noodzakelijkerwijs de standpunten weer van de bestuurlijke organisaties vertegenwoordigd in de VAPRO groep noch die van de redactie.
In ploegendienst werken heeft zo zijn voordelen.Nadelen zijn er helaas ook. Is daar niet wat aan te doen? Jawel, door het roosteren te verbeteren. De lezers van VAPRO-magazine hebben hun mening gegeven.
10 Met kwaliteit maak je het onderscheid Waar het bij kwaliteit om draait is: ‘alles in één keer goed’. Als dit lukt, dan is er tegen de laagst mogelijke kosten gewerkt en levert dit een wezenlijke bijdrage aan het resultaat van je bedrijf. VAPRO consultant Michiel de Ruiter doet een boekje open.
14 Gilmar Vercouteren zet stap naar offshore Gilmar was jarenlang operator bij een groot chemisch bedrijf. Op een bepaald moment kriebelde het zo sterk dat hij een oude droom volgde. Inmiddels werkt hij op de Noordzee. Wat je allemaal met een VAPRO C-achtergrond kan doen…
16
Proces in het zonnetje Van ammoniak tot herbicide Dichlobenil is een herbicide, ofwel onkruidverdelger. Het spreekt voor zich dat productie ervan onder precieze omstandigheden plaatsvindt. Chemtura nodigde ons uit en Paul Verkooijen vertelt.
Column
12 De beleving rond risico’s Je houding rond veiligheid in je beroep of in je privéleven heeft veel te maken met hoe je de risico’s die je loopt – of misschien zelfs wel opzoekt – beleeft. VAPRO consultant Dirk de Knecht legt het uit.
Vooroordeel Voor een operator is het werken op onregelmatige tijden c.q. in ploegendienst een bekend fenomeen. Daar kleven voor- en nadelen aan. Een aspect in de laatste categorie is dat er bij de buitenwacht wel eens een verkeerd beeld van een operator kan ontstaan. Wat ik hiermee bedoel? In het dorp waar ik geboren en getogen ben, zag ik jarenlang een man op allerlei tijdstippen van de dag voorbijgaan. Ik kreeg daardoor het idee dat hij uitkeringsgerechtigd was. Toen ik na mijn opleiding ging werken, werd deze beeldvorming abrupt aan diggelen geslagen. We werden namelijk collega’s in de drieploegendienst. Ook kon men mij nu op vreemdste momenten van de dag in het dorp tegenkomen.
18 Grote diameters glasvezel versterkte kunststoffen In de rubriek “Het gras bij de buren” gaan we kijken wat het inhoudt om als vakman bij Plasticon te werken..
En verder 3 4 23 25 27 28
Column Nieuws PBS scoort met VAPRO Leergang faciliteert snel leren Trainingskalender Puzzel en raadplaat
Een andere collega hield zich buiten het reguliere werk met veel andere ‘projecten’ bezig. Hij ‘snipperde’ dan ook regelmatig enkele uren na aanvang van de wacht. “Ik kan elders meer verdienen dan hier” grijnsde hij dan en ging daarom wel eens halverwege de nachtdienst huiswaarts. Dan gebeurde het meermalen dat hij een surveillerende politiewagen in de achteruitkijkspiegel zag. Hij werd vervolgens staande gehouden omdat er een sterk vermoeden was dat hij net een horecagelegenheid had verlaten. Maar drinken deed hij pas na thuiskomst. Om zeven uur in de ochtend achter het raam, met een flesje bier in de hand, aanschouwde hij eens de noeste werkers die de straat van nieuwe stenen en tegels voorzagen. Ze zagen hem ook en zeiden weliswaar niets, maar je kon ze horen denken “Hij is alcoholist”. Het beeld was gevormd. Het zou me niets verbazen dat deze stratenmakers na hun werk ook gewoon een pilsje consumeerden. Zo zijn er wel meer van dit soort situaties te bedenken. Als operator kan er maar zo een vooroordeel over je ontstaan. Maar zoals een andere oud-collega altijd zei: “Dat interesseert mij niets, zolang ik zelf maar weet hoe de waarheid in elkaar steekt”. En zo is het ook nog eens een keer! Jolmer Winkel, operator, dewinkelhaak.blogspot.com Wil je ook een keer een bijdrage aanleveren voor de column in dit blad? Neem dan contact op met operator@vapro.nl. vapro nummer 2
april 2012
3
Nieuws Slim eten in avond- en nachtdienst Door het werken (en eten) op onregelmatige tijden raakt je bioritme bedrijfskantine en dergelijke. verstoord. Dit heeft gevolgen voor BMW wil op die manier het de alertheid tijdens het werk. En komende tekort aan vakbekwame op langere termijn is er een hogere technici voor zijn. ■ kans op gezondheidsklachten. Je kunt er wat aan doen door slim te eten. Om erachter te komen hoe het er bij bedrijven aan toegaat, onderzoekt het FNV doet de openingstijden van kantines tijdens de avond- BMW heeft in een nieuwe fabriek Een andere manier om oudere en nachtdienst. Geïnteresseerd? een montagehal speciaal ingericht werknemers fit aan het werk Scan de codes, volg de links. voor oudere werknemers. Hier te houden in de ploegendienst werken tweehonderd mensen zien we bij PPG. Dit bedrijf heeft waarvan het merendeel boven de met vakbond en werkgevers vijftig jaar oud is. Enerzijds heeft organisatie een zogenaamde BMW geïnvesteerd in de fysieke triobaan ontwikkeld. Dit houdt werkomgeving door bijvoorin dat oudere werknemers die beeld betere verlichting, rijdende in ploegendiensten werken in gereedschapskisten, grotere letplaats van fulltime tweederde Interessant leesvoer is ook de brovan hun arbeidstijd gaan werken chure “Licht op de Nacht” over nacht- ters op de computers, meer krukken om op te zitten, robots voor tegen 85% van hun oude salaris. arbeid en gezondheidsbeleid. Het zware en eentonige taken, verDrie werknemers bezetten twee is geschreven in opdracht van FNV grootglazen in de werkkasten en fulltime functies. De triobaners Bondgenoten. Je vindt het op www. blijven ook nachtdiensten werken fnvbondgenoten.nl, helemaal onder- een lopende band die een derde langzamer loopt dan in de andere maar krijgen – door verlaging van aan bij Dossiers, Arbeidstijden. ■ vestigingen. Ook is het de gemiddelde werkweek naar werkklimaat aangepakt door te 22,4 uur – veel meer hersteltijd in zorgen voor meer taakroulatie, het rooster. Daardoor blijven zij meer aandacht voor training fitter en zijn ze beter in staat om met betrekking tot gezondheid en in goede gezondheid het pensioen beweging, gezonder eten in de te halen. ■ Kom zondag 6 mei naar Tilburg en beleef met leden van het Platform voor Operators het gezelligste sportfeest van Brabant. Het Rondje Tilburg is een sportevenement waaraan iedereen kan deelnemen. Je zamelt meteen geld In navolging van de eerste Landelijke Operatordag in de Fabrique in voor de Stichting Spieren voor in Utrecht, organiseert VAPRO ook dit jaar weer een bijeenkomst Spieren. Schrijf je nu nog in voor: voor de professionele VAPRO operator. Het zal weer in oktober 100 km fietsen, 150 km tourfietsen plaatsvinden. De dag zal in het teken staan van de operator lifeof 21 km lopen via www.vapro.nl/ style: we zoomen in op de digitale operator, de sportieve operator, evenementen. Een week voor het de gezonde operator en de ambitieuze operator. In de komende evenement sturen we je informaedities van VAPRO en de nieuwsbrieven praten we je bij over de tie toe, bijvoorbeeld over waar we inhoud van het programma. Verder houden we je via Facebook op elkaar ontmoeten. ■ de hoogte van de laatste ontwikkelingen. ■
BMW bouwt fabriek voor oudere werknemer
Triobanen
Sportevenement Rondje Tilburg
Landelijke Operatordag 2012
4
vapro nummer 2
april 2012
Platform Enquête: ploegendiensten draaien én een teamsport beoefenen
Flexibele roosters: leuk idee, maar hoe dan? In ploegendienst werken heeft zo zijn voordelen.Dat hoeven we je niet uit te leggen. Nadelen zijn er helaas ook en als je ouder wordt krijg je er doorgaans meer moeite mee. Is daar niet wat aan te doen? Jawel, door het roosteren te verbeteren. Om dat te kunnen doen moeten we eerst wat feiten boven water halen. Daarvoor hebben we onder andere de afgelopen maanden een enquête onder operators gehouden. Hier volgen de uitkomsten.
De enquête die onder leden van het Platform voor Operators is gehouden heeft een prima respons opgeleverd: er deden meer dan 250 operators mee. Daarvan waren er 22% operator, 29% allround operator, 10% senior operator en 18% teamleider of voorman.
Wil je vrij? Dan neem je maar een snipperdag
Opvallend was dat we met name veel respondenten hadden met een vijfploegendienst: maar liefst 70%. De drieploegendienst was met 13% de goede tweede. Twee-, vier- en zesploegendiensten zaten er ook bij, maar zeer beperkt.
56%, alleen kan afwijken door met collega’s te ruilen. Conclusie is dat de roosters van verreweg de grootste groep vaststaan en er niet makkelijk gewisseld kan worden, tenzij een collega wil meewerken.
Collega moet meewerken Een belangrijke vraag was in hoeverre de respondenten wijzigingen in hun roosters konden laten aanbrengen of in hoeverre ze hier invloed op konden uitoefenen Een opvallende uitkomst is dat 41% nooit kan afwijken van het rooster. Dat kan lastig zijn. Verder zagen we dat een nog groter deel,
Voordelen van vaste ploegendiensten In onze enquête komt - niet onverwacht - het extra salaris als belangrijkste voordeel uit de bus als het gaat om het werken in vaste ploegendiensten. Zie ook de grafieken op pagina 6. Minder verwacht is dat vrije tijd naast de ploegenroosters ook
In hoeverre kunnen wijzigingen in roosters aangebracht worden Nee, ik kan nooit afwijken van mijn rooster
41%
Ja, als ik kan ruilen met collega’s
56%
Ja, ik kan een dag aangeven waarop ik standaard vrij geroosterd word
5%
Ja, ik kan vooraf bij nieuwe roosters wensen aangeven, er wordt rekening mee gehouden
4%
Ja, ik kan me bij nieuwe roosters inschrijven op een dienst die mij het beste uitkomt
1%
Ja, ik kan bij de nieuwe roosters per dag bepalen welke tijden ik wil werken
0%
Ja, we stellen de roosters op onze afdeling helemaal zelf op
2% 0
10
20
30
40
50
60
Aantal respondenten (%) vapro nummer 2
april 2012
Belangrijke voordelen van werken in vaste ploegendiensten Extra salaris door de ploegentoeslag
5
0%
bepalen welke tijden ik wil werken Ja, we stellen de roosters op onze afdeling helemaal zelf op
Platform
2% 0
10
20
30
40
50
60
Aantal respondenten (%)
Belangrijke voordelen van werken in vaste ploegendiensten Extra salaris door de ploegentoeslag Vrije tijd naast het werken in ploegendienst Werken in een vast team Ploegendiensten passen het beste bij mijn leefsituatie Rooster is goed te combineren met andere (privé)activiteiten Door de vaste roosters weet ik van tevoren wat mijn werkrooster wordt Afwisseling door de wisselende werktijden niet belangrijk
heel belangrijk
Nadelen van werken in vaste ploegendiensten Het is lichamelijk zwaar Het is geestelijk zwaar Moeilijk te combineren met gezinsleven Moeilijk te combineren met sport, hobby’s, verjaardagen Je werkt altijd samen met dezelfde collega’s Je moet in de weekenden werken Je moet op feestdagen werken De nachtdiensten zijn zwaar Ik heb te weinig invloed op het opstellen van de roosters Als de roosters zijn gemaakt, kan ik er niets meer aan veranderen niet belangrijk
heel belangrijk
voordelen veel groter dan de nadelen
nadelen veel groter dan de voordelen
20 de % stellingen 17 % ling is meestal prettig, maar de Laag scoorden hoog scoort. Je kunt namelijk ook afwisseling die door variërende “Ploegendiensten passen bij mijn stellen dat ploegenroosters een voordelentijden iets groter 21 % door 19en % “Afwisseling wordt opgelegd, krijgt dus leefsituatie” inbreuk op je vrije tijd kunnen nadelenzijn, iets groter dan dan de nadelen geen hoge waardering. wisselende werktijden”. Afwissemaar zo wordt dat niet ervaren. de voordelen 23 %
voordelen even groot als de nadelen
Flexibel roosteren, hoe aanpakken? Niet alleen operators ervaren nadelen bij ploegendiensten, bedrijven even goed. Bedrijven zien door de vergrijzing een forse uitstroom van ouderen op zich af komen. Ze voelen nu de uitdaging al om dat op vangen. Momenteel is het voor veel bedrijven al lastig om gemotiveerde nieuwe mensen te vinden. En jongeren staan niet te trappelen. Een mogelijkheid om het werken in de procesindustrie aantrekkelijker te maken, is door het ploegenrooster flexibeler te maken. Door operators meer inbreng te geven in het werkrooster, kan je werk en privéleven beter op elkaar laten
6
vapro nummer 2
april 2012
aansluiten. De belangrijkste vraag is nu: hoe kom je tot een win-win situatie? Hoe zorg je nu dat het productieproces op een goede manier doorloopt, maar dat je de bezetting flexibel kan maken? De vraag die we graag beantwoord willen zien, is: Hoe kun je in een nieuwe manier van roosteren voordelen voor operators en toekomstige werknemers inbouwen?
voor drie doelgroepen onderzoeken: ■■ Huidige operators. Een deel van de uitkomsten vind je in dit artikel. ■■ Toekomstige werknemers. We benaderen de huidige BOL-leerlingen van technische opleidingen en vragen wanneer een ploegenrooster voor hen interessant is. ■■ Bedrijven met flexibel rooster. Hun ervaringen kunnen voor andere bedrijven interessant zijn.
De Regiegroep Chemie heeft VAPRO gevraagd informatie te verzamelen over de voor- en nadelen van verschillende manieren van roosteren. VAPRO gaat daar-
Deze zomer komt er een gratis seminar over dit onderwerp. Heb je vragen of opmerkingen? Bel of mail naar Jos van Rijswijk, tel. 06 52 57 22 84, j.v.rijswijk@vapro.nl.
niet belangrijk
Meer invloed? Daarom dus! Laten we tenslotte eens kijken naar de anekdotes die we via de open vragen kregen toegespeeld. Op de vraag: “Ik wil meer invloed op mijn rooster want...” kwamen onder andere de volgende reacties. ■■ Dan kan ik het rooster invullen naar de behoefte van mijn lichaam. Na ruim twintig jaar begin je de nachten wel te merken. ■■ Ik werk liever ochtend- dan middagdiensten. En de weekenden vrij. ■■ Ik zou graag mijn trainingen en wedstrijden niet willen missen! ■■ Ik wil helemaal geen invloed, dat levert alleen maar een hoop gezeur op. ■■ Dan kan ik de ploegleider zelf kiezen... ■■ Verloven worden niet altijd eerlijk verdeeld. Lieverdjes van de baas krijgen voorrang. ■■ Om het voor nieuwe operators aantrekkelijk te maken om in vijfploegendienst te gaan werken is het belangrijk om flexibel te roosteren. ■■ Dan zou ik minder nachten kunnen draaien. Nadeel is wel dat de toeslag hiermee ook omlaag gaat... ■■ Dan kan ik mijn werk aan mijn gezinsleven aanpassen in plaats van andersom. Eigen invloed geeft ook eigen verantwoording en dat is prettig. ■■ Als alleenstaande moet ik bij de vakanties altijd achter aansluiten. ■■ Wil je vrij? Dan neem je maar een snipperdag. ■■ Graag meer jonge mensen in de nachten. ■■ Natuurlijk zou ik meer invloed willen hebben
nadelen veel groter dan de voordelen
nadelen iets groter dan de voordelen
20 %
heel be
voordelen veel groter dan de nadelen 17 % 21 %
19 %
voordelen iets groter dan de nadelen
23 %
voordelen even groot als de nadelen
Ook geeft men aan dat er nog wel verbetering mogelijk is in het laten aansluiten van de ploegendienst op de leefsituatie.
hierop, maar met al dat eigenbelang zou roosteren een rotzooi worden. ■■ Ik denk dat de meeste mensen de vrijheid van het flexibel roosteren niet aankunnen waardoor er conflicten ontstaan. ■■ Ik ben een avond-/ nachtmens, dan presteer ik veel beter. De ochtenddienst is voor mij een hel. ■■ Doordat ik oppas ben van mijn kleindochter is het erg belangrijk dat ik vrij ben als de kinderen van school vrij zijn. Dus voor mij is parttime ploegendienst werkelijk fantastisch! Er waren nog veel meer antwoorden, dit is maar een kleine selectie. Wat bij de antwoorden opvalt is dat men sceptisch is naar hoe de wensen van collega’s bij flexibel roosteren moeten worden ingevuld. Velen voorspellen chaos omdat meerdere collega’s op dezelfde dagen vrij willen zijn. Ook blijkt dat er veel operators zijn die graag meer invloed op de ploegendiensten willen hebben, maar dan in de zin van andere, meer geoptimaliseerde schema’s invoeren. Daar zit zeker nog een groot potentieel.
Nadelen van vaste ploegendiensten Bij het waarderen van de nadelen komen er wat lagere scores uit dan bij het waarderen van de voordelen. Dat is ook wel te verwachten. Een keuze voor het vak van operator houdt ook een keuze in voor werken in de ploegendienst. Dat betekent dat de voordelen de nadelen moeten overtreffen, anders zou de balans niet goed liggen.
Als alleen staande moet ik bij de vakanties altijd achter aansluiten Wat als belangrijkste nadeel wordt gezien, is het combineren van privé en werk. Het werken in weekenden en op feestdagen krijgt een lage score en wordt blijkbaar als het minst belangrijke nadeel ervaren. Ook is opvallend dat het lichamelijke aspect van ploegendiensten als net iets zwaarder wordt gezien als het geestelijke aspect. Als de respondenten de voor- en nadelen van flexibel roosteren ten opzichte van vast roosteren op een rijtje mogen zetten, dan zien we een lichte voorkeur voor vaste roosters. Maar de verschillen zijn minimaal. ■ vapro nummer 2
april 2012
7
Platform
Win een EK-voetbal shirt! Zo’n fantastisch shirt waarin Oranje zal knokken voor die titel Europees Kampioen, kan zomaar voor jou zijn! Het enige wat je hoeft te doen is de fanpagina van het Platform voor Operators op Facebook te liken. Onder de likes verloten we een aantal van deze EK-spelershirts! Daarnaast geven we nog meer EK-gadgets weg. Ook een van de tien voetballen of tien petten kan voor jou zijn. ■
Chemie Farmacie Levensmiddelen Olie en gas
Alléén voor procesoperators! Ben je op zoek naar een nieuwe baan als procesoperator? vacatureprocesoperator.nl wijst je de weg! Alle vacatures bij elkaar, handig en overzichtelijk.
vacatureprocesoperator.nl 8
vapro nummer 2
facebook.com/VAPROPlatform
april 2012
Training in de spotlight
Leergang Operationeel Management & Persoonlijk Leiderschap VAPRO College heeft een nieuwe leergang ontwikkeld voor leidinggevenden in een
Start r mbe e t p e s 20 2012
complexe industriële omgeving. De leergang richt zich op beginnend leidinggevenden of leidinggevenden met al enige ervaring in een industriële omgeving, zoals productiemanagers, wachtchefs en teamleiders. Deelnemers hebben de behoefte zich verder in hun rol te verdiepen en kunnen hierbij goed handvatten gebruiken.
Een industriële omgeving is complex, daar weet je alles van. Vooral als je daarin zelf een leidinggevende functie vervult. De techniek ontwikkelt zich razendsnel, organisatievormen wijzigen, medewerkers staan niet stil en de informatie die u dagelijks te verwerken krijgt is meer dan ooit. Vaak moet met minder mensen meer gedaan worden. Dat betekent dat je effectief en efficiënt moet kunnen werken. Waarom? Je bent beginnend leidinggevende of leidinggevende met al enige ervaring in een industriële omgeving. Dit kan in het primaire proces zijn, maar ook in ondersteunende diensten. Dat leidinggeven doe je naar eigen inzicht. Een uitgebreide opleiding, gericht op leidinggeven, heb je nooit gevolgd. Je hebt de behoefte je rol verder te verdiepen en kunt hier handvatten bij gebruiken. Vooral de praktische handvatten zijn voor jou van belang. Een stevige theoretische basis, oké, maar het moet wel direct toepasbaar zijn in je eigen werk, zodat je snel resultaten ziet. De leergang operationeel
management & persoonlijk meesterschap helpt je die resultaten te behalen. Programma Rondom elke module wordt aandacht gegeven aan je eigen inzichten en drijfveren. Belangrijk hierbij is dat je een koppeling kunt maken tussen de theorie en de toepassingsmogelijkheden. Die cyclus wordt keer op keer doorlopen, vanaf de eerste module. Er zijn tien maandelijkse bijeenkomsten met een proeve na module 9. Het kan via open inschrijving worden gevolgd en het maximaal aantal deelnemers is 12. Resultaat Tijdens de leergang ontwikkel je je leiderschaps- en managementcapaciteiten door direct met toepasbare methoden en technieken aan de slag te gaan. Na de leergang zijn deze methoden en technieken zover ingesleten, dat je ze nooit meer vergeet. De modules worden naarmate de leergang vordert complexer en uitdagender. Net als je dagelijkse praktijk. Jouw doelen zijn leidend, dus je neemt kennis
en ervaring mee om je doelen nu en in de toekomst te realiseren. Je toont persoonlijk leiderschap en weet hoe je doeltreffend leert. De koppeling wordt gelegd met je dagelijkse praktijk. Het geleerde is direct toepasbaar. Tijdens de leergang ontwikkel je de volgende competenties: coachen, overtuigen, confronteren, motiveren, presenteren, emotieregulatie, stresshantering, zelfreflectie, conflictbemiddeling, timemanagement, budgettering, coördineren, beoordelen, communiceren, leren leren, innovatief denken, systeemdenken, teamontwikkeling, samenwerken en leiderschap. Eerst uitproberen? Op 25 april en 16 mei worden er proefcollege’s gehouden. Je leest hier meer over op pagina 25. ■ vapro nummer 2
april 2012
9
Service Hoe zorg je dat een kwaliteitssysteem meer is dan een papieren tijger?
Met kwaliteit maak je het onderscheid Waar het bij kwaliteit om draait is: “alles in één keer goed”. Als dit lukt, dan is er tegen de laagst mogelijke kosten gewerkt en levert dit een wezenlijke bijdrage aan het resultaat van je bedrijf. Om dit binnen het productieproces zo goed mogelijk te borgen zie je dat steeds meer bedrijven overgaan tot implementatie van een kwaliteitssysteem dat leidt tot een kwaliteitscertificaat. VAPRO
Omdat een certificaat alleen verstrekt wordt als aan alle eisen wordt voldaan, moet de nodige documentatie worden opgesteld en onderhouden. Het behalen van het certificaat lukt meestal wel, maar resulteert dit dan ook in een verhoging van de kwaliteit en het verbeteren van de prestaties? Of blijkt het niet meer te zijn dan een papieren tijger? Iets waarvoor je verplicht bent eens in de zoveel tijd formulieren in te vullen waarvan je het nut in twijfelt trekt. Zover hoeft het niet te komen natuurlijk.
consultant Michiel de Ruiter Kwaliteitshandboek Een document dat onlosmakelijk bij een kwaliteitstraject hoort is het kwaliteitshandboek. Zo’n handboek ziet er vaak goed uit. Bij het doornemen merk je dat aan alles is gedacht. Er wordt duidelijk gemaakt welk kwaliteitsbeleid de directie voor ogen heeft, welke (kwaliteits) doelen men wil bereiken, welke termijn daarvoor staat en hoe een en ander georganiseerd is. De procedures zijn beschreven voor alle voorkomende gevallen. Flow-charts geven aan hoe de processen verlopen en werkinstructies geven aan hoe te handelen.
vertelt uit zijn ervaring.
10
vapro nummer 2
april 2012
Borging Kortom, alles wekt de indruk dat het bedrijf zijn zaakjes op het gebied van kwaliteit perfect voor elkaar heeft. Maar is dit ook waar? Is iedereen binnen de organisatie op de hoogte welke kwaliteitscertificaten er zijn en neemt men dit dan ook serieus? Soms wordt het gezien als een stokpaardje van de kwaliteitsafdeling. Hoe is dit in jouw situatie? Is er een relatie met de dagelijkse praktijk of is het kwaliteitshandboek slechts zo’n beruchte papieren tijger? Bij veel bedrijven hoor je de kreet: “maar hier doen we het anders, anders leveren we helemaal geen producten meer af”. We zien vaak
voortdurend aanpassing behoeft nadat het eenmaal in werking is getreden. Producten en specificaties wijzigen, de productietechnologie verandert, de organisatie, de afdelingen en de samenwerking tussen collega’s veranderen. Dit moet zijn weerslag hebben in het kwaliteitssysteem en de beschrijving ervan, het kwaliteitshandboek. Daarom zegt men wel eens: “het verkrijgen van een certificaat is moeilijk, maar het behouden ervan is nog moeilijker.” De belangrijkste voorwaarde is dat de aandacht van het management voor de kwaliteitsborging niet verslapt.
Michiel de Ruiter is consultant voor VAPRO in de regio Noord-Holland. Hij heeft veel ervaring met kwaliteits- en procesoptimalisatietrajecten en de begeleiding naar accreditatie of certificatie. Hij is bereikbaar via mderuiter@vapro.nl.
dat het kwaliteitssysteem niet geborgd is in de organisatie. Een bedrijf is zich er niet altijd van bewust dat het invoeren van een kwaliteitssysteem effect heeft
bijvoorbeeld, zie je dat alle aandacht op het handboek is gericht. In korte tijd wordt een kwaliteitssysteem gebouwd en beschreven. Maar men vergeet te kijken naar betrokkenheid van leidinggevenden, operators en andere collega’s op de werkvloer. Operators kennen daardoor de motieven en
Een kwaliteitscertificaat is meer dan een papieren tijger. Je moet hem wel af en toe aan sporen om hem te laten brullen! op de gehele organisatie en dus ook op jouw werk als operator. Wanneer het kwaliteitssysteem goed werkt zal het leiden tot een cultuuromslag naar continu verbeteren. Valkuilen We zien dat bedrijven regelmatig in een aantal valkuilen trappen bij het invoeren van kwaliteitssysteem. Misschien herken je ze. Als een bedrijf onder tijdsdruk een kwaliteitssysteem moet opzetten, omdat een nieuwe klant dit eist
achtergronden niet. De beschreven procedures missen daardoor vaak de relatie met beheersmaatregelen in de productie. Als de productie zichzelf geen ‘eigenaar’ voelt van het systeem, zal het weerstand oproepen en kost het veel moeite om het werkend te krijgen. Veroudering Een andere valkuil is het niet upto-date houden van een kwaliteitssysteem. Het is een illusie te denken dat een kwaliteitssysteem niet
Invoering Bij de invoering van een kwaliteitssysteem moet er veel gebeuren. Er moet veel worden onderzocht om alle informatie te verzamelen. De hele productie moet van begin tot eind worden beschreven. In het begin zal niet alles duidelijk zijn. Een kwaliteitssysteem kan het best worden ingevoerd door het als project uit te voeren. Daarbij hoort een gefaseerde aanpak, met duidelijke momenten waarop het project kan worden bijgestuurd. Een plan van aanpak toont aan alle betrokkenen wat er van hen verlangd wordt. Op deze wijze zal iedereen bereid zijn om er aan mee te werken en zich in te zetten om het tot een succes te maken. ■ vapro nummer 2
april 2012
11
Dirk over veiligheid
De beleving rond risico’s Je houding rond veiligheid in
Als er iets gebeurt: gebruik het moment door er zoveel mogelijk van te leren
je beroep of in je privéleven heeft veel te maken met hoe je de risico’s die je loopt – of misschien zelfs wel opzoekt – beleeft. Hoe groot schat je bijvoorbeeld de kans in dat iets fout gaat? Of wat weet je over het effect als er iets misgaat? Dat opgeteld bepaalt jouw risicobeleving en dus hoe je je op dat moment gedraagt.
Ik zeg natuurlijk niets nieuws als ik stel dat het nogal per persoon verschilt hoe iemand een risico beleeft. De een is daar serieus in en de ander is wat laconieker. Neem het schilderen aan je eigen huis. Voor de een is een gammel keukentrapje goed genoeg, een ander vindt dat hij een steiger nodig heeft. Dan rijst meteen de vraag: waar komt dat door? Vaak weten beiden wel dat er risico’s kleven aan het werken op hoogte, maar schatten ze het risico toch anders in. Zo van: ongelukken gebeuren wel, maar niet bij mij, alleen bij de ander. Beheersbaarheid Er is een aantal factoren dat bepaalt hoe we een risico beleven. Eén ervan is de mate waarin we een risico denken te kunnen beheersen. En een belangrijk aspect hierbij is of we het risico zelf opzoeken – denk maar aan bungeejumpen – of dat iemand 12
vapro nummer 2
april 2012
anders ons het risico laat lopen. Iets dat we vrijwillig aangaan, brengt voor ons gevoel minder risico met zich mee. Als we bijvoorbeeld te hard rijden omdat we haast hebben, vinden we dat verantwoord. Maar als we geen haast hebben en er zit iemand achter ons ‘te drukken’, hebben we er wel moeite mee om harder te gaan rijden. Ook de mate waarin we denken het risico in de hand te hebben speelt daarbij een rol. In het verleden deden sommigen als passagier in de auto geen autogordel
om, omdat ze dachten dat ze zich bij een botsing wel konden afzetten met de benen. Pas wanneer je merkt dat je al bij een kleine snelheid van je stoel getild wordt, word je wakker en realiseer je je dat het dragen van een gordel toch echt beter is. Waarneembaarheid Een andere factor die risicobeleving beïnvloedt is de waarneembaarheid ervan. Daarvan kun je in je eigen omgeving wel voorbeelden vinden. Zelf heb ik pas geleden nog meegemaakt dat een
Veiligheidsspecialist Dirk de Knecht is bereikbaar via d.d.knecht@vapro.nl en 06-52351504.
Risico’s op het werk Wat doen we met deze kennis als het gaat om risico’s op het werk? Hiermee kunnen we op een aantal manieren rekening houden: We moeten risico-informatie voortdurend vers houden en heel concreet maken. Je moet iets ‘op je netvlies’ krijgen. Voer de informatie in een toolbox zo in dat je je er iets bij kunt voorstellen. ■■ We moeten ‘het moment’ nuttig gebruiken en bijvoorbeeld bijna-ongevallen zelf nalopen om ervan te leren. Stel vast wat er gebeurde en wat beheersten we niet precies? ■■ We moeten meer geconfronteerd worden met de persoonlijke effecten van een ongeval. Wat betekent het bijvoorbeeld voor je privéleven en het uitoefenen van je hobby’s? ■■
kennis bij een reparatie aan zijn dak van tweeënhalve meter hoog is gevallen en daarbij zeer ongelukkig terecht kwam. Sinds die tijd ben ik heel voorzichtig met werken op hoogte. Dus hoe sterk staat een effect van een risico bij jou op het netvlies? In de wetenschap noemen we dit de beschikbaarheidsvuistregel. Hoe gemakkelijker je een voorbeeld van een voorval te
Vezet B.V. is een groeiend bedrijf in de food industrie en opereert in de wereld van gezond, gemakkelijk enlekker eten en is daarbinnen marktleider op het gebied van vers gesneden, panklare groente en fruit maar ook verse maaltijdsalades. Met ca. 1.000 gemotiveerde en gekwalifi ceerde medewerkers wordt dagelijks op uiterst hygiënische wijze een uitgebreid assortiment van vers gesneden, gebruiksklare groente, fruit, maaltijdsalades en maaltijdcomponenten geproduceerd. Dit gebeurt voor zowel nationale als internationale afnemers. De afgelopen jaren hebben grootscheepse uitbreidingen en aanpassingen van de productiefaciliteit plaatsgevonden, zo ook op de dag van vandaag wordt er flink gebouwd in Warmenhuizen. Informatie en interesse? Wil je meer weten over deze functie of de organisatie? Neem dan contact op met Olivier Peek, telefoon: 0226396051, of kijk op onze website: WWW.VEZET.NL. Solliciteren graag schriftelijk: Postbus 14, 1749 ZG Warmenhuizen of per email: Personeelszaken@Vezet.nl. Je kunt natuurlijk ook ons online sollicitatie formulier invullen, voor deze functie of voor andere functies.
Op deze wijze werken we aan waarneembaarheid en het op een realistische manier beheersen van risico’s.
binnen schiet, des te hoger schat je de kans in dat zich zo’n voorval zal voordoen. Ook risico’s die pas op lange termijn spelen, zoals beroepsziekten, schatten we lager in dan zaken die meteen optreden.
en effect wat hier een beetje E tegenin gaat is gewenning. Het risico op voorvallen waarbij het meestal toch goed gaat, schatten we lager in dan nieuwe, onbekende risico’s: bijvoorbeeld als je een nieuwe techniek gebruikt. ■
Wij groeien als kool! Gelet op de verdergaande groei zijn er ook de komende jaren grote plannen. Zo zullen we ons assortiment nog verder uitbreiden en komt hier in het voorjaar een heel assortiment verse pizza’s bij. Voor deze nieuwe uitdaging zijn wij op zoek naar:
Operators Als Operator op onze high care afdeling vervul je een keypositie. Je bent er verantwoordelijk voor dat onze producten aan jouw lijn met de grootste zorg worden geproduceerd. Zijn de volgende punten op jou van toepassing? • Ben je nauwkeurig en heb je gevoel voor presentatie van maaltijden? • Ligt je hart in de voeding en staan kwaliteit, hygiëne en veiligheid bij jou hoog in het vaandel? • Ben je flexibel en heb je een zelfstandige persoonlijkheid met goede communicatieve vaardigheden? • Kun je omgaan met tijdsdruk die komt kijken bij de dagverse dynamiek? • Beschik je over relevante werkervaring in een vergelijkbare functie (b.v. procesoperator) of heb je een afgeronde opleiding in de levensmiddelentechnologie, VaproA of LTS? • Ben je in staat om zo efficiënt mogelijk te werken? (juiste instellingen bepalen, weinig stilstand en de lijn ombouwen). Wat bieden wij? Een zeer uitdagende en dynamische functie binnen een sterk groeiende onderneming met een prachtig product. Ruime mogelijkheden tot het volgen van (aanvullende) opleidingen en cursussen en een uitstekend arbeidsvoorwaardenpakket. Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld. vapro nummer 2
april 2012
13
De overstap Gilmar Vercouteren aan de slag bij TAQA Energy
Van chemie naar offshore Gilmar Vercouteren was jarenlang operator bij een groot chemisch bedrijf in zuidwest-Nederland. Op een bepaald moment kriebelde het zo sterk dat hij zijn droom van de middelbare school volgde. Inmiddels werkt hij op een platform van TAQA Energy BV in de Noordzee.
Gilmar Vercouteren (42) uit Kruiningen vertelt dat hij al sinds zijn middelbare schooltijd aangetrokken werd door kleine lokale vacatures van Noorse boor- en productie-eilanden. Maar omdat hiervoor een verhuizing nodig was, is hij er nooit op ingegaan. Hij startte een boeiende carrière als industrieel koeltechnicus en vier jaar geleden stapte hij over naar chemisch operator. Hij volgde de VAPRO C-opleiding en in de
laatste maanden daarvan viel zijn oog op een artikel in VAPROmagazine over een operator die de overstap maakte van land naar offshore. Roep om avontuur Gilmar: “Zonder aarzelen schreef ik me hier voor in, want ik had nog steeds het gevoel dat de offshore mij riep. Ik had de keuze: toegeven aan de roep om avontuur, of blijven zitten waar ik zat. Maar ik kon
Bij Falck Nutec op de Maasvlakte leren de operators van TAQA om te gaan met een helicoptercrash. 14
vapro nummer 2
april 2012
dat niet weerstaan, het verlangen zat al lang in mijn onderbewuste. Ik denk dat door deze roep te volgen, je beter wordt, je evolueert in plaats van dat je stagneert.” “Ieder van ons ontvangt zo’n roep om avontuur meerdere malen in zijn leven”, denkt Gilmar. “Het voelt alsof je de veilige haven verlaat en vaart naar onbekend gebied waar draken en demonen moeten worden overwonnen. Lukt dat, dan keer je terug als de spreekwoordelijke held. Je hebt een nieuw hoger niveau van begrip bereikt. Zo voelt de overstap. Van jongen naar man naar roughneck! Hoewel deze titel eigenlijk voor de drillers is weggelegd.” Afspraak is afspraak Terug met beide benen op de grond. Gilmar: “Een rooster van twee weken op en drie weken af geeft een enorme vrije tijd. En natuurlijk geen dagelijkse reistijd naar je werk en geen files. Maar er is meer. Het offshore-leven heeft iets bijzonders. Wat mij als eerste opviel is dat het nog een leven is van afspraak is afspraak. Je kunt honderd procent van elkaar op aan.” Dat begon al bij Expro North Sea Ltd, het bedrijf dat hem heeft aangeworven en gedetacheerd. Gilmar: “Elk twijfel of iets wel goed geregeld
Gilmar staat op het punt om het zwembad in te gaan voor een “ditch” met de helikopter. De spanning is van zijn gezicht af te lezen.
was bleek volkomen onterecht. Ze zijn ook enorm slagvaardig. Ook de TAQA-locatie, het Rein Charlie platform, veertig kilometer voor de kust van Scheveningen, is een geweldige plek om te mogen werken. Veiligheid staat op de eerste plaats. Taqa hanteert safety as a culture en iedereen heeft het recht en de plicht het werk te stoppen als dit niet meer veilig is. Voor alle mogelijk denkbare risico’s word je goed getraind. Dat begint al met de 0.5 offshore training waarin je leert hoe met een helicrash om te gaan, hoewel deze nog nauwelijks voorkomen. Echter daar blijft het niet bij.” Rode draad Gilmar ontdekte dat de gehele VAPRO C-kennis als een rode draad door het productieplatform loopt. Hij herkent er veel in. Gilmar: “Zo zijn er volop flowprocessen van gas, olie en water, zijn er vele warmtewisselingen. Unieke thermodynamische processen, niet alleen met betrekking tot de turbocompressoren maar ook de
turbo-expandertechniek. Ook de destillatiekolommen, scheidingsprocessen en absorptiesystemen ontbreken niet.” “Bovendien maken we zelf ons zoet water, is er een cold storage en stroomopwekking.
Het geheel sluit enorm goed aan op de VAPRO C-opleiding. Maar voor een verbetering als eindopdracht zal ik nog wel even moeten zoeken. Een betere aansluiting van de praktijk op VAPRO C is nauwelijks denkbaar”, besluit hij. ■
Is VAPRO C ook de volgende stap voor jou? Informeer bij VAPRO, bel. 070-3378 300.
Het Rein Charlie platform in de Noordzee, de werkplek van Gilmar Vercouteren. vapro nummer 2
april 2012
15
Proces in het zonnetje Een kijkje bij Chemtura:
Van ammoniak tot 2,6-Dichlorobenzonitrile, ook wel dichlobenil genoemd, is een herbicide, ofwel onkruidverdelger. Het wordt gebruikt als korrels of opgelost in water. Het spreekt voor zich dat productie ervan onder precieze omstandigheden plaatsvindt. Chemtura in Amsterdam maakt het al zeer lang. Allround-operators op B-niveau runnen in vijf ploegen deze plant. Er zijn er voortdurend twee in opleiding voor VAPRO B, zodat men voorzien blijft van voldoende gekwalificeerde mensen. We nemen er een kijkje en krijgen uitleg van Paul Verkooijen.
2
1 Het begint allemaal met de grondstoffen zuurstof, ammoniak en dichloortolueen, in het tankerpark.
Deze gassen worden continu in een reactor gebracht, waar het (exotherme) proces door een katalysator op gang wordt gehouden bij 350 °C. Het eindproduct wordt in één stap gemaakt en is gasvormig. Het (inerte) stikstofgas dient daarbij als transportmiddel. Een grote compressor vormt de pomp van het circuit. Dit proces is continu, 24x7. Wel kan de capaciteit ervan worden geregeld door de invoer te reduceren.
3 Direct na de reactor komt het gasmengsel in een koeltoren waar het in zeer korte tijd door middel van watersproeiers tot 50 °C wordt gekoeld. Bij 150 °C kristalliseert het dichlobenil tot een agglomeraat van kristallen. Het is dan gemengd met water in een slurrie van 98% water, 2% product. 16
vapro nummer 2
april 2012
4 Dan volgt een bandfilter. Daar wordt de slurrie aangevoerd en het water dringt er door onderdruk aan de onderzijde doorheen.
gewasbescherming met een herbicide
herbicide 6 5
Dan gaat het naar aan aftap. Meestal gaat de stof in vaten van 500 l naar de klant of naar een andere afdeling. Het poeder kan op allerlei manieren worden verwerkt. Er kan bijvoorbeeld kalk aan worden toegevoegd en tot korrels worden geperst.
De natte koek die van het bandfilter af rolt gaat naar een onderdruk-droger. Bij vacuüm van 0,05 bar kookt het bij 30 a 40 °C droog.
8 7
Een kijkje in het magazijn. Er zijn tientallen verpakkingen, op maat voor klanten overal op de wereld. ■
Utilities zijn bij een dergelijk proces van groot belang. Chemtura wekt zijn eigen stoom op. Het koel- en proceswater worden ook nauwkeurig gecontroleerd, zodat het water aan de normen voldoet voordat het wordt geloosd. Er zijn veel recyclestromen. vapro nummer 2
april 2012
17
Gras bij de buren
Werken bij Plasticon in Hengelo
Sterk in grote diameters glasvezelversterkte kunststoffen In de rubriek “Het gras bij de buren” gaan we kijken wat het inhoudt om als vakman bij Plasticon in Hengelo te werken. Als je houdt van grote producten maken, waarbij hoogwaardige materialen en hoge kwaliteit een sleutelrol spelen, lees dan snel verder.
Plasticon the Netherlands heeft productielocaties in Hengelo en Oldenzaal, en is onderdeel van Plasticon Europe die productie locaties heeft in diverse Europese landen, de Verenigde Staten en Azië. Plasticon Europe levert geïntegreerde oplossingen voor
Wikkelmachine in actie. 18
vapro nummer 2
de behandeling en de opslag van agressieve vloeistoffen en gassen aan de chemische industrie, water- en afvalwaterverwerking, elektriciteitscentrales en andere procesbedrijven. Denk hierbij aan opslagtanks, leidingwerk en schoorsteendelen. Het bedrijf is
in Europa de grootste fabrikant van speciaal ontwikkelde en corrosiebestendigde glasvezelversterkte kunststofproducten die, waar nodig, zijn voorzien van een thermoplastische of fluorplastische bekleding.
Op weg naar een klant voor finale montage. april 2012
Operator Denis van der Schoor: “De techniek en het vereiste inzicht in combinatie met de afmetingen maken het uitdagend” VAPRO Basisoperator Denis van der Schoor is 39 jaar en is vanaf 1997 werkzaam bij Plasticon the Netherlands in Hengelo. “Mijn achtergrond is een middelbare laboratoriumopleiding, niveau B richting Chemie”, begint Denis. “Direct daarna ben ik aan de slag gegaan bij Plasticon. Het werken met de verschillende chemicaliën sloot mooi aan bij mijn opleiding. Door de afwisseling in producten en afmetingen ben ik blijven hangen. Afgelopen jaar werd mij de mogelijkheid geboden om met een VAPRObasisopleiding te beginnen. Omdat het lang geleden is dat ik wat aan een studie heb gedaan, heb ik deze uitdaging met beide handen aangepakt. Ik hoop dat er hierna een vervolg komt.” Denis legt uit wat zijn werk inhoudt. “Als operator op een van de wikkelmachines heb je de eindverantwoordelijkheid voor het eindproduct. Om een product te wikkelen begin je met een basisrecept dat hoort bij de te verwerken harssoort. Je moet echter tijdens de verschillende fasen van het wikkelen het proces steeds bijregelen, om het effect van de variatie in temperatuur, luchtvochtigheid, viscositeit en complexiteit van het te wikkelen product te compenseren. De kunst is om aan het einde van het wikkelproces een product te hebben dat niet verbrand is, op tijd uitgehard is en aan alle kwaliteitsaspecten voldoet die we met onze klanten afspreken.” “Elke wikkelmachine heeft zijn eigen kenmerken”, vertelt Denis. “Dan is er nog de diversiteit in producten die op tijd gereed moeten zijn, om het afbouwproces niet te laten stagneren. Die combinatie maakt het werk boeiend en afwisselend. Door bezig te zijn met VAPRO heb ik de functie meerwerkend voorman kunnen bereiken. Op deze wijze blijf ik verantwoordelijk voor de wikkelprocessen en kan ik tegelijkertijd mijn teamleider optimaal ondersteunen zodat we onze planningen realiseren.”
De productie Aan de Havenkade in Hengelo (O) maakt Plasticon The Netherlands vanaf 1988 grote cilindrische delen, tot maar liefst 9,5 meter diameter.
Op deze wikkelmachine wordt een mengsel van hars en glas aangebracht (zie volgende pagina). Afhankelijk van de toepassing en bijbehorende calculaties, kan er
uit een groot scala van harsen en glassoorten worden gekozen, die op verschillende wijzen kunnen worden aangebracht. De chemische barrièrelaag kan bestaan uit een harsrijke laag of een bekledings- ofwel linermateriaal. Enkele voorbeelden daarvan zijn PVC, PVC-C, PP, PVDF en ECTFE. Door de grote afmetingen van de producten vindt het transport meestal plaats via het Twentekanaal. De producten kunnen eventueel op locatie bij de afnemer door eigen medewerkers worden samengebouwd. De productieorganisatie De productie in Hengelo wordt door de afdelingen engineering, kwaliteitsdienst, HR en inkoop ondersteund vanuit een vestiging in Oldenzaal. De dagelijkse leiding in Hengelo is in handen van de locatiemanager, die direct twee teamleiders aanstuurt, die in een vapro nummer 2
april 2012
19
Gras bij de buren tweeploegendienst werken. In elke ploeg treffen we deze functies aan: ■■ Meewerkend voorman (VAPRO basisoperator verplicht) ■■ Vakman (diverse onderverdelingen) ■■ Basis vakman ■■ Productiemedewerker Daarnaast zijn er zijn er nog een magazijnmedewerker en een monteur aanwezig in dagdienst. Als de werkvoorbereiding is vrijgegeven, dan gaan de tekeningen en diverse lijsten naar de werkvloer. Het glas en hars kunnen dan voor deze opdracht worden voorbereid. Het productieproces kunnen we grofweg in de onderstaande processtappen verdelen (niet bij elke opdracht noodzakelijk): ■■ schuren en lassen linermaterialen ■■ spuiten kop en bodem ■■ optrekken van de tank ■■ wikkelen ■■ afbouwen / samenbouwen ■■ testen. Het samenbouwen van cilindrische delen kan plaatsvinden in
De wikkelmachine in close-up. 20
vapro nummer 2
april 2012
de toren, tot een lengte van ruim 25 meter. Het platleggen van deze delen geschiedt door met een interne 65- tons kraan in combinatie met een buiten opgestelde mobiele kraan.
de medewerkers zo breed mogelijk inzetbaar zijn. Daarvoor is een inzetbaarheidmatrix ontworpen. Deze geeft inzicht in capaciteiten en ook richting aan het opleiden van medewerkers.
De ploegen In de tweeploegendienst werkt men van maandag t/m vrijdag van 7.00 tot 15.00 en van 15.00 tot 23.00 uur. Het is de bedoeling dat
Verantwoordelijkheden De realisatie van de planning, de waarborging van de kwaliteit en de productiviteit vallen onder de verantwoordelijkheid van de teamleider en zijn twee meewerkende voormannen. Het is de bedoeling dat de overige medewerkers in de ploeg alleen waardetoevoegende handelingen uitvoeren (dat wil zeggen niet wachten, lopen of zoeken). Storingen worden buiten dagdiensturen zoveel mogelijk zelf verholpen door de aanwezige medewerkers. Om de projecten zo optimaal mogelijk door de productieorganisatie te laten lopen, begint men na vrijgave van de werkvoorbereiding met een kick-off meeting, waarin alle facetten van het project worden besproken. De volgorde en de locatie worden hier eenduidig in beschreven om te voorkomen dat men onnodig grote en zware producten moet verplaatsen. ■
BioFoam®
EPS
Uitdaging voor talent Synbra Technology BV in Etten-Leur maakt deel uit
Door deze ontwikkelingen is
van Synbra Holding en heeft zich gespecialiseerd in de
een behoefte ontstaan in
productie van Expandeerbaar Polystyreen en PLA
versterking van de productie
(polymelkzuur) door middel van polymerisatie en
en de ondersteuning hiervan. Synterra®
extrusie. Deze grondstoffen worden vervolgens door zusterbedrijven verwerkt tot speciale verpakkingen of bouw gerelateerde isolatiematerialen. De afdeling R&D van Synbra richt zich voortdurend op het ontwikkelen van nieuwe eigenschappen en
Synbra is op korte termijn op zoek naar:
• Monteur WTB
toepassingsmogelijkheden van deze grondstoffen. Met regelmaat brengt Synbra in samenwerking met
Zie www.synbratechnology.nl/jobs voor meer informatie over
zusterbedrijven nieuwe producten op de markt, zoals het
de vacatures. Het gaat hier om veelzijdige functies, met daarbij
op PLA gebaseerde schuim BioFoam®. Hiermee heeft
passende goede primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden.
Synbra in 2010 de nationale innovatie top 100 gewonnen. Het schuim is Cradle to Cradlecm Silver gecertificeerd. Een
Spreken deze ontwikkelingen en ons productenpakket je aan,
recente ontwikkeling in 2011 is het succesvol opstarten
stuur of mail je sollicitatie naar de afdeling Personeelszaken t.a.v.:
van een fabriek voor het maken van de grondstof voor BioFoam® en hoog temperatuur bestendig biopolymeer.
Mevrouw D. Jansen (emailadres d.jansen@synbra-tech.nl)
Synbra is mede vanwege de veelzijdigheid van haar
Synbra Technology bv
productie processen een erkend en gewild leerbedrijf.
Postbus 37, 4870 AA Etten-Leur
DIRECT WERK IN PROCESTECHNIEK GOED VOOR JE CV. DAT GARANDEREN WIJ Ben je net iets scherper dan de rest, gemotiveerd, heb je ervaring en de juiste papieren? Dan doe je zaken met Pro Industry. Wij hebben kennis van de actuele vacatures met uitzicht op een vast dienstverband. www.proindustry.nl
En de voetbal is voor...
De trotse diplomabezitters van PBS, samen met directeur en bedrijfsbegeleider Frank Veelenturf, docent Theo Boons, namens ROC Midden Nederland Ad Bekers en namens VAPRO relatiemanager Joost van Doorn
PBS in Tilburg scoort met VAPRO Op 14 maart werden bij PBS in Tilburg 18 VAPRO Basisoperator diploma’s uitgereikt. PBS produceert hoogwaardige buitenzonwering. Het was een succes, de deelnemers werden overladen met cadeaus en lof. Sinds vorig jaar verblijdt VAPRO kersverse gediplomeerde met een voetbal. Een teken van dynamiek, beweging en scoren! Kortom, wat je te wachten staat als je begint met een van de operatoropleidingen.
Een Schrobbelèr om het moment zoet te laten smaken, aangeboden door de firma Censor, die een basisopleiding
Deelnemers hebben gescoord met
heeft verzorgd bij PBS voorafgaand aan
VAPRO en om het geleerde in te zetten
het VAPRO Basisoperator-traject.
voor het bedrijf zijn nu zelf aan de bal. vapro nummer 2
april 2012
23
Service Leergang Management faciliteert snel leren
‘Goed luisteren en een spiegel voorhouden’ VAPRO is een jaar geleden gestart met de Leergang operationeel management en persoonlijk leiderschap. Hier is veel vraag naar omdat reguliere managementopleidingen niet altijd aansluiten op de praktijk van een leidinggevende binnen een industriële omgeving. Inmiddels is de eerste groep deelnemers een aantal maanden bezig. Tijd voor een ontmoeting. Het eerste dat opvalt aan de elf deelnemers van de leergang is hoe divers ze zijn: manager productions, wachtchef, hoofdoperator, eerste operator, afdelingshoofd processing, supply manager. Ambitieus talent van zesentwintig zit schouder aan schouder met een directeur-eigenaar die al vijfendertig jaar stevig aan het roer staat van een goedlopende industriële organisatie. Menskant De redenen om aan de Leergang mee te doen lopen erg uiteen. 24
vapro nummer 2
april 2012
De een wil na een promotie naar een leidinggevende functie ‘krachtiger’ worden, bouwen aan zijn bagage. De ander wil verdieping krijgen in zijn functie met veel aandacht voor de menskant. Voor enkele deelnemers is de herkenbaarheid van een industriële omgeving in de Leergang erg belangrijk. Dave Verdonschot (Nyrstar) krijgt van zijn werkgever ruimte zicht verder te ontwikkelen maar zag al snel dat bij algemene managementopleidingen veel aan de orde komt waar hij niets mee zal doen. “VAPRO ligt meer in mijn straatje, ik werk immers in de procesindustrie. Ik ben eigenlijk ook wel begonnen aan deze Leergang omdat ik op termijn verwacht wachtchef te worden. En daar worden andere dingen van verwacht, coaching bijvoorbeeld.” Omgang met collega’s is voor Max Heijmann (Sekisui) een belangrijk aspect. “Sommige medewerkers zijn behoorlijk assertief, ze nemen geen blad voor de mond. Dat doe ik zelf ook niet en dat kan soms botsen. Daarom wil ik beter omgaan met conflictsituaties. Ik merk nu al dat ik vooruitgang boek. In een tussentijdse beoorde-
Bouwen aan je bagage...
Opzet van de Leergang: versneld leren Het ontwerp van de leergang Operationeel Management & Persoonlijk Leiderschap is gebaseerd op Accelerated Learning principes: op versnelde wijze leerprocessen laten plaatsvinden. Hierbij wordt rekening gehouden met de volwassenheid van de deelnemers en dus hun ervaring en reeds aanwezige kennis, maar ook met recent hersenonderzoek met betrekking tot leren. Zo wordt in het artikel verwezen naar het grote aantal pauzes tijdens de modules. Hoe lang kan iemand zich concentreren op één onderwerp? Na maximaal veertig minuten dwalen je gedachten af. Tijd voor een korte break, even switchen, muziekje op, praatje met de andere deelnemers en men is weer fris voor de volgende veertig minuten. De onderwerpen sluiten aan bij de dagelijkse werkpraktijk en de werkvormen zijn afwisselend: zelfreflectie, buzzgroepen, schrijfopdrachten, spelvormen, zelfkennistesten, groepsreflecties, noem maar op. Ook is de sfeer open. Het weerbericht aan het begin van elke module brengt deelnemers in het hier en nu, zodat zij mentaal volledig aanwezig kunnen zijn de rest van de dag.
ling van mijn werkgever scoorde ik al beter. Daar heb ik niet zoveel voor hoeven te doen: vooral goed luisteren naar mijn medestudenten op de Leergang.” Spiegel Veel deelnemers zijn niet bepaald beginners. Ze vinden wel dat er nog geschaafd kan worden aan hun skills of zijn op zoek naar een spiegel. John de Lange (Polytechniek) heeft in de 35 jaar als directeur-eigenaar al veel gezien, zoals hij het zegt. “De leergang is voor mij een stuk zelfreflectie. Ik hoor en zie dingen waar ik zelf niet bij heb stilgestaan. Ik krijg tijdens de leergang meer gereedschap om leiding te geven. De gesprekstechnieken die we trainen geven zelfvertrouwen.” Marco de Kruyf (Smit & Zoon) zit in een vergelijkbare situatie. “Ik geef al lang leiding. Dan heb je het idee dat je alles al kan. In de loop van de tijd heb je jezelf dingen aangeleerd en doe je alles op je eigen manier. Misschien kun je mijn deelname aan de Leergang zien als een ‘midlife crisis in leidinggeven’. Wat me aanspreekt is de toolbox waaruit je in de dagelijkse praktijk kunt putten. Ook goed is dat deelnemers zelf vorm geven vorm aan de Leergang.” Energie Je leert tijdens de Leergang door actief mee te doen of gewoon goed te luisteren naar anderen. Marco geeft aan dat na een dag samen hard werken het enthousiasme na afloop veel energie geeft. “Na een training ben ik eigenlijk helemaal niet uitgeput. Op
een lesdag komen verschillende thema’s, oefeningen en discussies aan bod. Het zijn zeker geen stoffige dagen. Aan het einde ben je enthousiast over het geleerde en het stimuleert om je er verder in te verdiepen.” Instemmende geluiden klinken uit de groep. Iemand vertelt over de verwarring bij het eerste college. Bij binnenkomst boog iedereen zich over het rooster dat ogenschijnlijk uit een reeks van pauzes bestond. Nu begrijpt men de filosofie erachter en weet men waarop het succes van de Leergang is gebaseerd. Het ochtend ritueel als het bespreken van het weerbericht leidt steevast tot onverwachte discussies en kennisoverdracht. Het is kennis die je niet zomaar in een boek zult vinden. Profiteren Meerdere deelnemers gaven aan dat het enthousiasme van het proefcollege van deze Leergang hen over de streep heeft getrokken. Leren doen de deelnemers vooral van elkaar. Iedereen is erg open over zijn werksituatie, waardoor er optimaal van elkaars kennis wordt geprofiteerd. Een van de deelnemers merkt terecht op dat iedereen met dezelfde uitdagingen te maken heeft, maar dat er per bedrijf toch hele verschillende oplossingen zijn. Om dit effect te versterken gaan de deelnemers ook regelmatig bij elkaar op bezoek. Leren van elkaar: dat is het geheim van het succes van de Leergang. ■
Is deze leergang ook wat voor jou? Schrijf dan in voor het gratis proefcollege. De volgende vinden plaats op 25 april en op 16 mei om 14:00 in Den Haag. Inschrijven kan via www.vapro-college.nl/proefcollege.
vapro nummer 2
april 2012
25
Van eendaagse training tot volledige branche-erkende opleiding, VAPRO College ondersteunt de professionalisering van operators en technici in de industrie. Voor iedereen die specifieke (technische) onderwerpen wil uitdiepen of vaardigheden wil trainen biedt VAPRO College een gevarieerd aanbod aan trainingen, branche-opleidingen, coaching en seminars. Onderstaand treft u een overzicht van het opleidings- en trainingsaanbod. Wilt u meer weten over het aanbod van VAPRO College? Bekijk dan de informatie op VAPRO-College.nl of bel met de klantenservice op 070-3011086.
Opleidingen & trainingen voor operators en technici Voedselveiligheid:
TRAININGEN 1. Vaktechnische trainingen • • • • • • • • •
Basis Procesbeheersing Meet- & Regeltechniek en Besturingstechniek Verdieping Procesbeheersing Destilleren in de praktijk Warmtewisselen Een verdieping Transport van vloeistoffen (pomptechniek) Waterzuivering in de procesindustrie Processchema’s voor operators
2. Onderhoud • Dynamic Reliability-Centred Maintenance (dRCM) • Eerstelijns storingzoeken 3. Branche-opleidingen • • • • • • • • •
Rubber- en kunsstofindustrie (SORK) Extruderen I (EX I) Extruderen II (EX II) Extruderen III (EX III) Spuitgieten I (SPG I) Spuitgieten II (SPG II) Spuitgieten III (SPG III) Composietverwerker I (CVW I) Composietverwerker II (CVW II) Composietverwerker III (CVW III)
Verf- en drukinktindustrie • Verfvakman (VVVF Verfvakman) • Kleurmaken
2011 2012
TRAIN VAPR INGEN & O O CO LLEG PLEIDIN GEN E
• Praktische Voedselveiligheid HACCP incompany voor operators • Praktische Voedselveiligheid HACCP voor leidinggevenden Energie opleidingen (REWIC) • • • •
Onderhoudstechnicus in centrales Werktuigkundige in centrales A Hoofdwerktuigkundige in centrales Schakelpakket A
4. Duurzaamheid Veiligheid, gezondheid en milieu • • • • • •
• • • • • •
Didactische vaardigheden voor praktijkopleiders Leidinggevende en coachende vaardigheden Functioneringsgesprekken voeren Time management Leergang opleidingsmanagement Leergang operationeel management & persoonlijk leiderschap
OPLEIDINGEN 1. Beroepsopleidingen
Veiligheid, gezondheid en milieu VAPRO-Praktijkcertificaat Veilig werken VAPRO-VVI Basis procesindustrie/laboratorium VAPRO-VVI VOL procesindustrie/laboratorium Master Class GHS/CLP Workshop update gevaarlijke stoffen (GHS/CLP)
• • • • • • •
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
2. Begeleiden, beoordelen en examineren
• MVO in de praktijk Kwaliteitsmanagement • ISO Managementsystemen • Interne Audits 5. Productie- en procesoptimalisatie • • • • •
6. Communicatie en leidinggeven
Introductie Total Productive Manufacturing (TPM) Implementatie van 5-S Implementatie van SMED Continue verbeteren (Kaizen)
VAPRO Basisoperator VAPRO A VAPRO B VAPRO C VAPRO D Branchespecifieke uitstroom Instroom certificaat industrie
• Trainingen eindtermengericht onderwijs • Mentoren en examinatoren • Bedrijfsbegeleider en -beoordelaar niveau BO, A en B • Bedrijfsbeoordelaar en -examinator niveau BO, A en B • Bedrijfsbegeleider, -beoordelaar en -examinator Niveau C • Bedrijfsexaminator (schakelcursus) niveau BO, A en B • Terugkomdag examinatoren
Vraag de studiegids aan op VAPRO-College.nl
Service
Trainings足 kalender VAPRO College biedt dit jaar een keur aan interessante trainingen voor operators, technici en mensen betrokken bij opleiden en begeleiden. Kijk voor precieze data, locaties, prijzen en aanmelden op VAPRO-college.nl.
Training
Data
Locatie
Workshop update gevaarlijke stoffen
19 april
Den Haag
Proefcollege Leergang OM&PL
25 april
Den Haag
Proefcollege Leergang opleidingsmanagement
9 mei
Den Haag
Functioneringsgesprekken voeren voor medewerkers
9 mei
Bunnik
Workshop CLP
9 mei
Den Haag
Communicatie op de werkvloer
16 mei
Bunnik
Proefcollege Leergang Operationeel Management
16 mei
Den Haag
Instroom Certificaat Industrie
24 mei, 7 en 21 juni
Bunnik
Proefcollege Leergang Opleidingsmanagement
25 mei
Bunnik
Bedrijfsbegeleider en -beoordelaar BO/A/B
5, 12 en 19 juni
Vlaardingen
Bedrijfsbeoordelaar en -examinator BO/A/B
6, 13 en 20 juni
Zwolle
Bedrijfsexaminator BO/A/B eendaags programma
18 juni
Bunnik
Bedrijfsbegeleider, -beoordelaar en -examinator C
13, 20 en 27 september
Bunnik
Leergang Operationeel Management & Persoonlijk Leiderschap
start 20 september
Bunnik
Leergang opleidingsmanagement
start 12 oktober
Vlaardingen
Kijk voor informatie en inschrijven op VAPRO-college.nl.
vapro nummer 2
april 2012
27
Puzzelen 1
A C
A Insect van die maand? B Zeemeeuw. C Mooi herstellen. D Een geestige vrucht. E Lekker zo’n tochtje. F Groeitijd. G Ladderauto. H Waar vlooien van eigenaar wisselen. I Ik blijf heel graag steken in zo’n zetel! J Winkelfeest voor de arbeider. K Trendvorst. L Welvarende inboedel. M Het stomme vogeljong. N Vogeltje aan de drank. O Zet de bloemen elders in de grond. Veel puzzelplezier!
E
8
G
7
4 1
7 8
7
H
6
2
5 10
10
6
10 4
J 7
K
6
M
1
N
1
2
Oplossing puzzel VAPRO 1 De winnaar van de sudoku in het vorige nummer is R. Makkinje, operator bij Friesland-Campina
Stuur je oplossing met naam en adres naar operator@vapro.nl. De beste inzending ontvangt een bol.com-bon.
6
9
5 3
L
O
10
9
3
I
Wat we vooral willen horen is een duidelijke uitleg over de werking, in je eigen woorden. Vergeet niet aan te geven waar het voor kan worden ingezet.
april 2012
3
8
F
Wat is hier afgebeeld?
vapro nummer 2
8
5
Raadplaat
28
2
2
D De in te vullen woorden zijn cryptisch omschreven. In hokjes met eenzelfde cijfer komt eenzelfde letter. Lees de oplossing in de gekleurde kolom. Stuur deze naar operator@ vapro.nl.
2
1
6
8
9 3
4
9 5
© ruiterpuzzel
Lentefilippine
4
B
9
Botergoud in Den Bosch. Gefeliciteerd, de bol.com-bon is naar je onderweg! ■
Oplossing raadplaat VAPRO 1 Bij de vorige raadplaat zag je een wat de Engelse fabrikant Winkworth omschrijft als een double cone blender. Je kunt er poeders, granulaten en ‘tere’ grondstof op een rustige manier mengen bij een lage snelheid. Ook geschikt voor materiaal met hoge dichtheid. Ze worden ingezet in allerlei branches. De afgebeelde is door zijn hygiënische constructie geschikt voor voedingsmiddelen en pharma. Ook al werd er in de specs van de fabrikant nauwelijks aandacht aan geschonken, de antwoorden die we van lezers ontvingen vermeldden bijna allemaal dat het een vacuüm droogsysteem zou zijn. Blijkbaar herkent men het apparaat duidelijk uit de eigen omgeving. Het zou voorzien zijn van een dubbele wand die dient als warmtewisselaar. Het was niet gemakkelijk de prijswinnaar aan te wijzen. We hebben gekozen voor Henk Hellegers van Xerox Venray. “Bij ons bedrijf werd deze vacuum cone blender gebruikt voor het coaten van steelshot. Deze steelshot moest nog vochtig zijn als die uit de blender kwam. De coating bestond uit in MEK opgeloste lak.” Henk, gefeliciteerd, de bol.com-bon is naar je onderweg! ■