21ST CENTURY SKILLS INFORMATIEVAARDIGHEDEN - (MLI Posterpresentatie Ad Hoen, 27 mei 2013) A. 21st Century Skills (startpunt)
Internationaal geldt linker afbeelding als standaard voor de 21st Century Skills, opgesteld door P21 (Partnership 21st CenturySkills). Landelijk heeft Kennisnet de rechter afbeelding opgesteld. De 21st Century Skills beantwoorden aan de eisen die gesteld worden aan de student in de huidige Kennismaatschappij. B. Uitgangspunten onderzoek Informatievaardigheden
Vanuit de hogeschoolbrede behoefte de HBO-competentie Onderzoeksvaardigheden te versterken, streeft Zuyd Hogeschool toekomstig o.a. naar een brede inzet van Informatievaardigheden. Deze vaardigheden beantwoorden tevens aan de nog in te bedden 21st Century Skills, waarin Informatievaardigheden een subvaardigheid van ICT Geletterdheid is. Faculteit Facility Management gebruikt Informatievaardigheden momenteel onvoldoende, hetgeen een motivatie is voor het onderzoek naar Informatievaardigheden.
C. Uitvoering onderzoek Informatievaardigheden
De Onderzoeksvraag dient nog verfijnd te worden omdat er sprake kan zijn van praktijkgericht onderzoek waarbij de docenten de te onderzoeken populatie zijn (n.a.v. het advies van Voogt & Roblin (2010), om met name de Informatievaardigheden te implementeren via de docenten), dan wel van beleid- en onderwijskundig onderzoek als het uitgangspunt het vaststellen van mogelijke
1
21ST CENTURY SKILLS INFORMATIEVAARDIGHEDEN - (MLI Posterpresentatie Ad Hoen, 27 mei 2013) factoren is voor het implementeren van Informatievaardigheden in het bestaande curriculum (management, docenten, hulpmiddelen, werkvormen, meetmethoden, feedback). Gericht op de huidige toepassingen zijn o.a. de ICT-hulpmiddelen ‘Stemmen’ en ‘Wiki’ inzetbaar, volgens het principe van DLWO (Digitale Leer- en Werkomgeving) en gebaseerd op de 21 eDingen die bij ICT & Onderwijs als uitgangspunt kunnen gelden. Vanuit de docenten is toevoegen van Informatievaardigheden aan de aanwezige ‘cursus Onderzoeksmethodologie’ denkbaar. Vanuit deze cursus kunnen docenten toekomstig de studenten instructie geven, begeleiden en feedback geven op hun Informatievaardigheden. In dit geval is het noodzakelijk werkvormen m.b.t. Informatievaardigheden in de blokken, minoren, studieloopbaanbegeleiding en stages te gebruiken als leerlijn. De onderzoeksvraag kan daardoor betrekking hebben op het ontwikkelen van een ‘leerlijn Informatievaardigheden’ bij faculteit Facility Management. D. Theoretisch kader Het bovenste deel betreft beschikbare literatuur over de 21st Century Skills, de belangrijkste documenten zijn: Discussienota van Voogt & Roblin (2010), Universiteit Twente: betreft samenvatting van andere literatuur over 21st Century Skills incl. conclusies en aanbevelingen; White Paper van Binkley et al. (2010), University of Melbourne, Assessment & Teaching of 21st Century Skills (Cisco, Intel, Microsoft): betreft definitie van 21st Century Skills incl. samenstelling van KSAVE-model als generieke vaardigheidstabel, verder gedetailleerde tabellen per Skill; Keynote van Plomp (2011), Universiteit Twente: betreft samenvatting van alle 21st Century Skills incl. didactische aspecten zoals Taxonomie van Bloom; White Paper van Van den Oetelaar (2012), 21st Century Skills Nederland: betreft résumé van de 21st Century Skills. De literatuur hanteert als indeling: definitie van de 21st Century Skills + vastleggen van de Skills in tabellen + implementatie van de Skills, waarbij Docentprofessionalisering als belangrijk aspect wordt vermeld.
2
21ST CENTURY SKILLS INFORMATIEVAARDIGHEDEN - (MLI Posterpresentatie Ad Hoen, 27 mei 2013) Het onderste deel betreft beschikbare literatuur over de 21st Century Skill ‘Informatievaardigheden’, waarvan de belangrijkste documenten zijn: LOOWI (Landelijk Overleg Omgaan met Wetenschappelijk Informatie): definitie standaard en normen voor Informatievaardigheden; Rapport van Brand-Gruwel (2010), Open Universiteit / Ruud de Moor Centrum: implementatie Informatievaardigheden docenten; Van Veen (2005), Open Universiteit: Informatievaardigheden in het onderwijs; Van der Kaap & Schmidt (2007), SLO: Leerlijnen Informatievaardigheden; Wilson et al. (2011), UNESCO: Media and Information Literacy, Curriculum for Teachers; Boekhorst (2005): Informatievaardigheden. E. Beschikbare Skills-tabellen 21st Century Skills
De basisliteratuur van 21st Century Skills behandeld 6 verschillende vaardigheidstabellen, waarbij het KSAVE-model als generiek model wordt gehanteerd. Gericht op de praktijk en gerelateerd aan effectief gebruik van de Skills voor faculteit Facility Management zijn de tabel van P21 en ATCS het meest geschikt. Bovendien betreffen P21 (Partnerschip 21st Century Skills) en ATCS (Assessment & Teaching of 21st-Century Skills) erkende organisaties voor het initiëren van de 21st Century Skills. Binnen de 21st Century Skills is voor gericht onderzoek voor faculteit Facility Management de Skill ‘ICT Geletterdheid’ relevant. Deze Skill wordt onderverdeeld in: Informatievaardigheden, Media/Technologische Geletterdheid en ICT Geletterdheid. Het onderzoek is gericht op Informatievaardigheden i.v.m. volgende praktijkrelevantie: ICT Geletterdheid is onvoldoende van belang en meetbaar voor de faculteit; Mediavaardigheden/Technologische Geletterdheid is een onderdeel van Informatievaardigheden; Er is binnen Zuyd Hogeschool een grote behoefte aan gebruik van Informatievaardigheden, gerelateerd aan Onderzoeksvaardigheden als gewenste HBO-competentie.
3
21ST CENTURY SKILLS INFORMATIEVAARDIGHEDEN - (MLI Posterpresentatie Ad Hoen, 27 mei 2013) F. Het proces van Informatievaardigheden
Door de bibliotheek van Zuyd Hogeschool wordt n.a.v. literatuur gebruik gemaakt van verschillende stappenplannen voor zoeken + selecteren + evalueren van informatie. Het Big 6-model wordt als standaard gebruikt, waarbij Steyaart (Fontys) drie niveaus adviseert: instrumenteel, structureel en strategisch. De juiste invulling van het proces van Informatievaardigheden is afhankelijk van het curriculum van een opleiding. Huidige (vaak nog premature) praktische toepassingen zijn: Toepassing van Informatievaardigheden op basis van casus; Inzet van Shakespeak voor stemmen bij zoeken naar informatie; Gebruik van Endnote voor registreren en beheren van gevonden informatie. Toekomstig is de inzet van Games denkbaar als hulpmiddel voor Informatievaardigheden; vanuit LA2 is een koppeling in het curriculum van faculteit Facility Management denkbaar op basis van het ontwerp voor bijv. de Facility Management Kegel als Game. G. Meting van Informatievaardigheden
4
21ST CENTURY SKILLS INFORMATIEVAARDIGHEDEN - (MLI Posterpresentatie Ad Hoen, 27 mei 2013) Helvoort (2009, Haagse Hogeschool) heeft een meetinstrument voor Informatievaardigheden ontwikkeld. Dit instrument meet het ‘studentenproduct’ en de ‘zoekstrategie’. Het instrument is moeilijk te relateren aan de normen die ACRL (Association of College & Research Library) heeft opgesteld en algemeen gehanteerd wordt. Wenselijk is voor het onderzoek en toekomstige verbreding van Informatievaardigheden voor Zuyd Hogeschool een geschikt meetinstrument te ontwikkelen, al dan niet gericht op een faculteit of opleiding.
H. Informatievaardigheden binnen Zuyd Hogeschool Topdown geldt als vaststelling van normering: ALA (American Library Association) – LOOWI (Landelijk Overleg Omgaan met Wetenschappelijk Informatie) – Zuyd Bibliotheek, waarbij de Bibliotheek gebruiker is. De Werkgroep ‘Informatievaardigheden’, actief binnen het Docentenberaad, streeft naar toekomstige implementatie van Informatievaardigheden. De faculteiten en opleidingen zijn momenteel nog afhankelijk van het initiatief van de Bibliotheek, toekomstig kan het beleid eisen dat Informatievaardigheden binnen de faculteit/opleiding wordt geïnitieerd.
I. Voorlopige conclusies Informatievaardigheden n.a.v. literatuurstudie en oriëntatie
5