Die kerkblad september 2015

Page 1

BOEKE BY DIE ADMINISTRATIEWE BURO

R150.00

(posgeld en verpakking uitgesluit)

R86.00 R86 00

(posgeld en verpakking uitgesluit)

R166.00 R166 00

(posgeld en verpakking uitgesluit)

Bestel by: Administratiewe Buro, Afdeling Publikasies, Posbus 20008, Noordbrug 2522; R145.00 ((posgeld p en verpakking faks 018 293 1042; uitgesluit) e-pos bestellings@gksa.co.za

BELANGRIKE INLIGTING!

Stuur artikels of briewe aan Die Kerkblad: Posbus 20008, Noordbrug 2522; faks 018 293 1042 E-pos: kerkblad@gksa.co.za (kopieredakteur) callie.coetzee@nwu.ac.za (redakteur)

Een maal per maand word op PretoriaFM 'n onderhoud met die redakteur, prof. Callie Coetzee, gevoer oor die inhoud van die maand se uitgawe. Die volgende uitsending is DV op 20 SEPTEMBER tussen 08:15 en 08:45.

U KAN NA RADIO PRETORIA LUISTER OP 104.2 MHZ; TV-OUDIOKANAAL 887

!!!" # $ % & '!(") *+,-*". + " * / '!(") *-,(!0 1, & 2 3 ' 4 & ) 5 6 2 3 '7 8 ) && 2 3 ' && )

BESINNING 21 Ons “cool� en “with it� dominees ANDER 22 Doktors- en meestersgrade tydens Mei-gradeplegtigheid

9/9 9 ' ) : % & !(" ** 0!"( : !" --+ +*$( : 9 && 9 2 3 ; 8 < / ' ) : % & !(" *+ -*". : & 2 3 = 9 3

> 8 & = < ? ,9 3 ; 8 @ A 3 = ;# B C & 8 < 5 /

BOEKBEKENDSTELLING 26 Van Wyk, JH – Teologie van die Koninkryk IN DANKBARE HERINNERING JAARGANG 118, NO. 3294 SEPTEMBER 2015

7 & D & 7 6 & & && ; D = 4 1 = A & %5 6 8 F , A > , !!!" # $

2

VAN DIE REDAKTEUR

28 Dr. Mechiel Venter

Wat beteken onvoorwaardelike

4

uitverkiesing?

30 Briewe

UIT DIE WOORD

31 Personalia / Wel en Wee

Die sendingmetode van die

6

Heilige Gees

32 Lief en Leed / Op die Kerkwerf

BRANDPUNT

34 Kleinadvertensies

Kerke in gesprek met die ANC FOKUS 10 Geloofsgroei (2) 12 Die ekologiese krisis 14 Beskrywingspunt Algemene Sinode 2012: ekologiese krisis 16 Die Afrikaanse kerke in die Tweede WĂŞreldoorlog (2)

= @ G = 5 & '!( ) --- 0. ; 4 & 8 , H 8 % 5 8 & 4 & 5 =

8 & 8 5 8 8 8 5 8

nalatenskap 27 Ds. Bouie (PB) de Klerk

8 & 8 % 8 5 5 & & '!(") *+,-*"* 1, 5 2 3 7 & (( C D ' & % & ) -!! !! (( C D ' & 5 ) !$ !! (( C D ' ) " !! (( C D 'E 8 & ) (!! !!

24 TT Cloete – 'n waardige

GESKIEDENIS 18 H Ph J Pasch: roeping en stryd

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

1

Van die redakteur

Wat beteken onvoorwaardelike uitverkiesing? Die Gereformeerde tradisie waarin ons kerke staan, rus onder andere op vyf pilare (in Engels staan dit as die “five points of Calvinism” bekend, wat met die akroniem TULIP afgekort word – “total depravation, unconditional election, limited atonement, irresistible grace, perseverance of the saints”).

I

n die vorige uitgawe het ons oor die eerste pilaar gehandel, naamlik die totale verdorwenheid van die mens. Die tweede pilaar wat logies hieruit voortvloei, is onvoorwaardelike uitverkiesing. As die mens totaal verdorwe is, geestelik dood as gevolg van die sonde (Ef. 2:1), en daar tog sekere mense gered word, spreek dit vanself dat hierdie redding nie kan plaasvind op grond van iets in die mens of iets wat die mens doen nie. Onvoorwaardelik of voorwaardelik? Daarom praat ons van onvoorwaardelike uitverkiesing. Daar is ook mense wat ’n standpunt huldig van voorwaardelike uitverkiesing. Dit staan as die Arminianisme bekend, so genoem omdat hulle leier in die 17de eeu Jacob Arminius was. Hulle gebruik ook die woord “uitverkiesing”. Hulle aanvaar egter nie die totale verdorwenheid van die mens nie, en daarom verstaan hulle onder uitverkiesing dat God net vooruitgesien het watter mense sou glo en hulle toe uitverkies het. Die mens glo en word dan uitverkies. Of anders gestel: Die mens kies God en dan kies God die mens. Die Arminiane het in die 17de eeu hulle leer in vyf artikels of hoofstukke (’n sogenaamde Remonstransie)

2

uiteengesit. Om die beroering wat hierdie leer in die kerke veroorsaak het, te besweer en in die lig van die Skrif te beoordeel, is die bekende internasionale Sinode van Dordrecht in 1618 byeengeroep en het tot in 1619 vergader. Daar is die Dordtse Leerreëls opgestel, ook bestaande uit vyf hoofstukke en bekend as die vyf artikels teen die Remonstrante. Die Bybelse leer Die leer van die onvoorwaardelike uitverkiesing word baie duidelik in die Bybel bekend gemaak. Die uitverkiesing is in die hande van die Vader. Hy gee die uitverkorenes aan Christus en nie een van hulle gaan verlore nie (Joh. 6:37, 39). Een van die duidelikste tekste vind ons in Johannes 15:16 – “Julle het My nie uitverkies nie, maar Ek het julle uitverkies …” Almal wat uitverkies is, bring Hy tot die geloof deur die verkondiging van die evangelie van Christus (Hand. 13:48). Dit is die vrymagtige besluit van God wat Hy geneem het nog voor die wêreld geskep is (Ef. 1:4). En dit is nie onregverdig nie. God is soewerein, die groot Pottebakker, en die klei kan nie vir Hom sê: “Waarom het U my so gemaak?” nie (vgl. Rom. 9:20, 21 in die konteks

DIE KERKBLAD ~ September 2015

Van die redakteur

van Rom. 9-11). Uiteindelik sal God voleindig wat Hy begin het. Die heilsketting van God se verlossing loop van sy besluit in die ewige verlede, deur die tyd tot by die verheerliking in die ewige toekoms (Rom. 8:29, 30). Ons belydenis Die waarheid van bogenoemde en vele ander tekste is aangrypend in die geloofstaal van die kerk in die Dordtse Leerreëls geformuleer. Dit is steeds ons lewende belydenis en u kan dit met groot vrug van voor tot agter lees. Ek gee hier net enkele aanhalings, veral uit hoofstuk 1. Waar staan ons vandag? Ten spyte van die duidelike veroordeling van die dwaalleer, is die Arminianisme vandag lewendiger as ooit. Daar is steeds mense wat nie die totale verdorwenheid aanvaar nie; wat leer dat die mens nie dood is in die sonde nie, maar net siek; dat die mens ’n vrye wil het om te kan kies tussen goed en kwaad en vir of teen die geloof in Christus; dat die mens sy/haar hart “vir die Here moet gee” (op grond van ’n verkeerde eksegese van Op. 3:20), ensovoorts. Uiteindelik is dit ’n godsdiens van werkheiligheid, waar jy nooit sekerheid van jou uitverkiesing het nie. Daarteenoor kan hulle wat aan God se Woord vashou, ’n loflied sing oor God se onverdiende, onbegryplike, vrymagtige genade en liefde in Christus (Rom. 8:38, 39). CFCC

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

3

Uit die Woord Prof. Faan Denkema (emeritus) (Ladismith)

Die sendingmetode van die Heilige Gees Hy werk in die hart van ’n heiden die soeke na die lewende God

Lees: Handelinge 8:26-40 = B & 5 8

&8 < @ 8 #I

&8 8 9 8 & J & 8 8 B & F = & &5 J & B 8 & 8 8 1 && 8 < < & =

& ,< & , > = B & " 8 & = & 8 & 8 B 8 8 K 8 B & F 8 = & 8 B 8 D5 < 9 & D 4 L B B & F & M & B5 & 8 8 K & < 5 5 L ? & & F & J & 5 8 < #

4

D

ie eerste heiden wat met die evangelie in aanraking kom, is ’n man uit Afrika. In Bybelse tye het EtiopiÍ die land(e) suid van Egipte aangedui. wat hier regeer het, genoem is. Hierdie man is op soek na die lewende God. Die ou gode en lewensbeskouinge gee hom geen vrede, geen vreugde en geen bevryding nie. Sy hart het leeg gebly, by al die mitologiese verhale en magiese handelinge. In sy land het hy egter met ’n Joodse kolonie van diaspora-Jode in aanraking gekom. Hulle geloof in die God van Israel, die een en enigste, die Heilige, het hom diep geraak. Eindelik het hy op reis gegaan na Jerusalem, die stad van die God van Israel. Hy het gehoop dat sy siel gemeenskap sou vind met die God wat te midde van die lofsange van Israel woon. Hy het egter nie gevind wat hy soek nie. Die stad van God het die stad van Kajafas, van Herodes en Pontius Pilatus geword. Hy het in Jerusalem, wat sy profete stenig en Christus buite sy poorte kruisig, niks gevind nie behalwe leÍ vorme, skyn en leuens. Ontnugterd keer hierdie soeker na God na sy land terug. Hy het egter iets gekry: ’n kopie van Jesaja se boekrol in Grieks. Miskien sal hy hierin vind wat hy soek: God en die vrede met God. Tydens die eensame reis langs ’n woestynpad lees hy met aandag en hardop. Hy lees nie met ’n wysgerige belangstelling na wysheid nie; nie met ’n moralistiese belangstelling na ander norme nie. Hy lees ter wille van sy lewe! Sy siel dors na God, die lewende God, na rus, na vreugde, na heil. En ‌ wie só soek, vind. Hier sien u nou die werk van die Heilige Gees in die wêreld. Dit is Hy wat hierdie man na God laat soek. Die Gees maak hom onrustig, laat hom die leegheid van Afrika se godsdiens sien. Dit is ook vandag die werk van die Heilige Gees. Die ou godsdienste van AsiÍ, die ou gedagtesisteme, die ou kultuurpatrone wankel ondanks krampagtige pogings tot ’n renaissance van die ou godsdienste. Dit verbaas mens nie. Daarin is ook die Heilige Gees aan die werk.

Die Heilige Gees bewerk kontak met die geskrewe Woord ’n Besondere aktiwiteit van die Gees is dat mense wat gaan soek, met die Bybel in aanraking kom. Hy het kerke oral in die wêreld geïnspireer om die Bybel te vertaal en te versprei. Sonder Hom, die eintlike Skrywer, is die Bybel ’n boek vol dooie woorde. God praat met mense deur die Bybel (tans in 2 883 tale vertaal). God wil langs die weg van die middele gesoek word. Wie nie saamwerk aan die verspreiding van die Bybel nie, saboteer die werk

DIE KERKBLAD ~ September 2015

Uit die Woord

van die Heilige Gees. Ook ons kinders moet leer om met die Bybel om te gaan. Soos vuur deur vuur aangesteek word, so wil die evangelie gaan van mond tot mond, van mens tot mens. Uit die gebeure met die EtiopiÍr is dit duidelik dat God in die enkeling geïnteresseerd is. Vir seker, die Here wil dat volke tot die kennis van die Naam van Jesus kom. Dit gebeur egter deur die enkeling – die Woord wil inkom by ’n mens – elke mens. So het EtiopiÍ ’n provinsie van die komende koninkryk van God geword.

Die Heilige Gees bewerk kontak met die prediking van die Woord Die man uit Afrika, met sy wa deur die woestyn op weg, sit en lees in sy Jesaja-boekrol. Met die Bybel alleen kom hy nie verder nie. Daarom bring die Heilige Gees hom met Filippus in kontak, wat die Skrif kan verklaar. God se Gees is die eintlike sending, die Gestuurder van die Vader en die Seun na soekende mense. By die uitvoering van daardie werk word mense ingeskakel. Filippus was ’n diaken, ’n Griekse Jood. Midde-in die handelinge van die apostels, juis as die groot werk van die heidensending begin, lees ons van die handelinge van ’n lekeprediker. Die pioniers van die wordende Protestantse kerke was byna altyd lekepredikers. Niemand mag dink dat hy/sy uitgeskakel is in die werk van evangelisering indien hy/sy geen besondere kerklike amp beklee nie. God skakel elkeen in wat Christus liefhet! Filippus hoor die reisiger hardop lees uit Jesaja 53. Dit is die wonderlike hoofstuk van die Man van Smarte, “wat soos ’n Lam na die slagplek toe gelei wordâ€?. Van wie sĂŞ Jesaja dit? Wie is die Man van Smarte? Is dit die volk van Jesaja 53 pas. Hy klim op die wa en verklaar die profesie. Die sleutel het ’n Naam. Op ’n wa gebeur die wonder van die prediking van Christus aan

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

heidene. ’n Wonder wat vandag nog plaasvind. Jesus is die Lam wat die straf oor ons ongeregtighede dra. Wie dit glo, se hart loop vol blydskap.

Die Gees bevestig die Woord deur die sakrament Daarom vra die EtiopiÍr vrymoedig om die doop. As niks my kan verhinder om te deel in die vrede, die vreugde in Jesus Christus nie, wat verhinder my om in die een, heilige, algemene Christelike kerk opgeneem te word? Deur die teken van die doop word hy met Christus gekruisig, gedood en begrawe, om met Hom in ’n nuwe lewe op te staan. Hierdie Naam, hierdie boodskap het ons almal nodig op die weg deur hierdie woestynagtige wêreld. Soos Filippus ontvang ons die genade om Jesus te volg en sy Naam te verkondig. Daarom reis ons ook verder – kerk van die Here Jesus – in ’n ander tyd, in ’n ander wêreld. Maar met ’n diepe vertroue in dieselfde God wat uiteindelik sy doel bereik. DK

5

Brandpunt Ds. Cassie Aucamp (Bergsig/Andeon)

“

Die onlangse Ope Brief van die kerke, wat deel is van die Tussenkerklike Raad (TKR) aan die ANC, het nogal groot opspraak gemaak. ‘Kerke klaar met ANC’, het dit op die lamppale van hier tot in die Kaap gepryk.

Gesprek afgewys it was nadat die betrokke kerke – die GKSA, die Nederduits Gereformeerde Kerk en die Nederduits Hervormde Kerk – met die ope brief ’n uitnodiging van die ANC van die hand gewys het om deel te wees van ’n enkele groot gespreksgeleentheid met organisasies uit Afrikanergeledere. Daar was van die begin af bedenkinge oor deelname aan so ’n gesprek:

D

”

het die kerke in die Tussenkerklike Raad dit tog oor weeg om die gesprek by te woon. Weens die hantering van “Nkandla-gate” en ander vrae oor die morele integriteit van die ANC het ons egter tot die oortuiging gekom dat die morele onderbou wat vir so ’n gesprek noodsaaklik is, ontbreek. Ons het gevolglik as kerke saam uit die gesprek onttrek en in die Ope Brief ons begeerte uitgespreek om juis kwessie rondom moraliteit met die regerende party en die owerheid aan te spreek.

’n Nuwe, ander gesprek Die ANC het, met sekerlik ’n mate van ontsteltenis, tog positief gereageer en onmiddellik ’n ontmoeting met verteenwoordigers van ons drie kerke aangevra. Die ontmoeting het by die NG Kerk se kantoor plaasgevind, en vaste kontoere vir ’n bilaterale gesprek tussen die ANC en die kerke van die TKR is neergelê. Daar is saam ooreengekom en genotuleer dat sodanige gesprek slegs sinvol sal wees as –

Ter wille van iets van ’n openbare getuienis

6

DIE KERKBLAD ~ September 2015

Brandpunt

Ons vra u voorbidding vir hierdie belangrike werk. Ons moet eenvoudig met mekaar praat. Ons het eintlik in 1994 al opgehou om met mekaar te praat. In die parlement word gepraat met die oog op die volgende verkiesing. Ons wil praat met die oog op die volgende geslag.

Daar is oor drie agendapunte vir die eerste ontmoeting ooreengekom:

die einde van die gesprek is saamgestem dat ons nog oor talle sake by mekaar verbypraat en dat die eerste ontmoeting inderdaad net die water getoets het en ’n basis vir toekomstige gesprekke gelĂŞ het. " # agenda, asook die skedulering van ’n volgende gesprek, vas te stel. Wat verblydend was, is dat mnr. Mantashe aan die lede van die komitee gesĂŞ het: “You must hurry up ‌â€?

Die sekretaris-generaal van die ANC, mnr. Gwede Mantashe, het die ondernemings goedgevind en op Dinsdag 4 Augustus het die eerste vergadering tussen die kerke van die TKR en die ANC in Luthuli-huis plaasgevind. Van die GKSA was teenwoordig ekself en prof. Nico Vorster; van die NH Kerk proff. Wim Dreyer en Wouter van Wyk; en van die NG Kerk drr. Johann Ernst en Braam Hanekom. Die ANC het ’n sterk afvaardiging gehad wat onder andere mnr. Mantashe self ingesluit het, asook sy adjunk, me. Jesse Duarte, die nasionale woordvoerder, mnr. Zizi Kodwa, die ANC se kapelaan-generaal en verskeie ander lede van hulle Uitvoerende Komitee. Tydens die ontmoeting van drie ure is die roeping en posisionering van die kerke duidelik uit ontmoeting. Daarna is die drie agendapunte kortliks deur lede van die TKR gestel. Mnr. Mantashe en me. Duarte het breedvoerig daarop geantwoord en ander lede van die twee afvaardigings het ook standpunte gestel. Teen

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

Evaluering Hoe evalueer ’n mens nou die gesprek? Kom ons maak ’n paar pennestrepe:

Ons vra u voorbidding vir hierdie belangrike werk. Ons moet eenvoudig met mekaar praat. Ons het eintlik in 1994 al opgehou om met mekaar te praat. In die parlement word gepraat met die oog op die volgende verkiesing. Ons wil praat met die oog op die volgende geslag. DK

7

Fokus

Prof. Jan du Rand (buitengewone professor in Nuwe Testament, NWU)

Bybelse eskatologie (9)

; & 9 & 8 & 8 8 8 & 4 K N & & 8 L @ & E ! & & & 8 8 5 L

8

DIE KERKBLAD ~ September 2015

Fokus

W

eer eens, die Bybel is nie ’n teksboek oor die einde nie. Oor die volgorde van gebeure nĂĄ ons sprake maak nie, maar slegs biddend die Bybelse gegewens interpreteer. Dit is voldoende vir ons geloof en hoop. Ons weet volgens 1 KorintiĂŤrs 15 dat God self die verganklike liggaam in ’n onverganklike liggaam sal omskep. Daarom hoef ons nie te vra of te redeneer hoe die opgewekte liggaam wat voor God se troon moet verskyn, sal lyk nie. Die slotgedeelte van Romeine 8 weerspreek duidelik die gedagte van ’n vaevuur waar die afgestorwenes op grond van die gebede van aardse gelowiges gelouter en van alle onsuiwerheid gesuiwer. Uit Reformatoriese interpretasie van die Bybel glo ons eerder dat wanneer die gelowige sterf, sterf hy/sy as verloste in Christus om dan ook uit die dood opgewek te word, net soos Christus opgewek is. Dit is die Bybelse waarborg waaraan ons nou al kan en moet vashou! Reeds in die Ou Testament hoor ons die duidelike boodskap dat God die mens vir sy getrouheid beloon, maar ook vir sy afvalligheid van God oordeel (vgl. Deut. 16 $ % & *+ # <& = oordeel op die Dag van die Here sal plaasvind, wanneer Hy oor die volke sal regspreek (vgl. Jes. 2:4; Amos 3:2). Dit beteken die vernietiging van die goddeloses, maar ook die beloning van die regverdiges. Ook die Nuwe Testament praat duidelik van die oordeel van die heilige God. Matteus stel dit so beeldryk: “Die byl lĂŞ klaar teen die wortel van die bome. Daarom, elke boom wat nie goeie vrugte dra nie, word uitgekap en in die vuur gegooiâ€? (Matt. 3:10). > # nale oordeel bly dus boeiend. Ons lees dat dit beslis sal plaasvind. Om by ’n aanvaarbare interpretasie uit te kom, moet ons ’n slag na die groter prentjie gaan kyk. > @ # sake verbind, naamlik oordeel, opstanding en ewige lewe. Die moeilike vraag is dus of ons weer van voor af geoordeel sal word as ons voor die groot wit troon (Op. 20) moet verskyn? Dit is ’n vraag wat ons nie te maklik of te gou moet beantwoord word nie.

Johannes se duidelike siening As ek die Johannes-Evangelie ernstig lees en oordink, kom daar verhelderende antwoorde op die tafel. Johannes gaan duidelik van die standpunt uit dat God se toekoms vir die gelowiges reeds in die hede deur Jesus Christus aangebreek het. Dit beteken dat ons nou

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

reeds in ons hede God se toekoms vir sy eie mag beleef! Johannes beklemtoon daardeur die belangrike betekenis van Jesus, die Seun van God, se menswording. In 3:36 sĂŞ Johannes: “Wie in die Seun glo, het nou reeds die ewige lewe ‌â€? Die implikasie hiervan is dat ons nie eers tot die einde hoef te wag om die ewige lewe volledig te ervaar nie. Net so met die verstaan van oordeel. Volgens Johannes 5:25-29 kom ons tot die gevolgtrekking dat wie die Seun het, dit wil sĂŞ in geloof aanvaar het, reeds geoordeel is (vgl. Joh. 12:48). DiĂŠ waarheid laat ons vooruitgryp om die toekoms totaal nuut te sien. As ons dan reeds in die Seun geoordeel is, bly die vraag vassteek wat die = # $Q # & Die gevolgtrekking waartoe ons kan kom, is dat daar nie weer ’n oordeel van voor af sal plaasvind nie, maar slegs X = hierdie lewe geoordeel op grond van ons geloof in Jesus Christus se verlossingsdood. Wie die Seun het, is reeds geoordeel (Joh. 16:8, 11). Die derde aspek van die einde, naamlik die opstanding, is eintlik ook reeds beantwoord. Jesus sĂŞ self duidelik volgens Johannes 11: “Ek is die opstanding en die lewe. Wie in My glo, sal lewe, al sterf hy ook.â€? God se oordeel en verlossing voltrek dus alreeds in die hede. Dit skerp die gelowige op om nou reeds die ewige lewe onder leiding van die Gees te geniet, alreeds volledig, [ & > # kendmaking wat op die opwekking van die dooies volg, nuwe.

Tereg word gevra na die wat, die hoe en die waar van [ [ # volgens die Bybel. Ongelukkig kry verbeeldingryke spekulasie dikwels die oorhand oor Bybelse waarhede as dit oor die hemel en die hel gaan. Die Bybelskrywers gebruik # # # beskryf, en ons moet dit nie altyd letterlik verstaan nie. Die voorstelling van die hel as ’n verterende vuur wat aanhou brand as uiteinde van die goddeloses, is simbolies om net te sê dit is die toestand en plek waar die goddeloses God eendag volkome afwesig sal vind. En die hemel wat sekerlik die treffendste deur die beeld van die nuwe Jerusalem simbolies voorgestel word, wil bloot verduidelik hoe wonderlik die volmaakte saamwees met God eendag vir die gelowiges sal wees. DK (In die volgende uitgawe: Die eindtydse getuienisrol van die kerk in die liefdesgreep van die Heilige Gees.)

9

Fokus

Prof. BJ (Ben) de Klerk (emeritus, Potchefstroom)

Geloofsgroei (2)

Groei in geloofskennis Wat is geloofsgroei? p ten minste twee plekke in die Bybel kry ons aanduidings wat geloofsgroei is:

O

Om te kan onderskei en Christus se beeld te kan uitstraal, is kennis van God Self nodig. God is die Alwetende wat in sy wil leer wat goed en wat sleg is (onderskei) en ons kan Christus se beeld net uitstraal as ons weet Hy is die Beeld van God. Ons sal God in hierdie lewe

# \ ons Hom wel kan ken. Hoekom is dit vir ons nodig om God te ken? Christus bid in sy HoĂŤpriesterlike gebed dat dit die ewige lewe is om God te ken.

10

DIE KERKBLAD ~ September 2015

Fokus

Hoe kan ons geloofskennis groei? Al is God onsienlik, kan ons Hom hoor. In Hebreërs 1 leer die Heilige Gees dat God praat, veral nou deur Christus. Geloof word geplant en groei deur die gehoor, deur die oor, want God praat met ons in sy Woord. Te maklik maak ons van ’n luister- en hooraksie ’n leesaksie. “Ons lees saam uit …” word in baie eredienste aangekondig, terwyl die lewende God se lewende Woord gepraat en gehoor word. Selfs tuis in die gesin en binnekamer praat God in en deur sy Woord met ons. Ons kan in geloofskennis groei omdat God die Heilige Gees die Skrywer en Verklaarder van die lewende Woord is en omdat Hy aan ons gegee is om ons te lei en te onderrig. Sonder gebed om die verligting van die Heilige Gees sal al die harde studie om die Bybel te ken, nie baat nie. Geloofskennis groei deur studie van die Woord Ons groei na geloofskennis word mede-bepaal deur die gewoonte (“constant use”) om die Woord te hoor. Dit beteken dat ons die Woord moet bestudeer. Ons moet só studeer dat ons kan onthou, selfs gedeeltes kan memoriseer en veral die lyn van God se openbaring van die skepping deur die Ou Testament tot by Openbaring kan volg. Bybelstudiegroepe help geweldig, want in die gebed in Efesiërs 3 vra ons dat ons die omvang van die liefde van Christus saam met die heiliges kan begryp. Eie studie met die verstand op ’n sistematiese wyse, soms met hulpmiddels, is deel van die “gewoonte geoefen”, wat elke dag studie van die Woord beteken. Bepeinsing oor elke Skrifgedeelte is ook deel van groei. Om nadat ons God gehoor het, stil te word en na te dink, is so belangrik. Drie eenvoudige vrae kan die bepeinsing begelei: Wat leer hierdie deel van God Drie-enig? Wat leer God hier van myself sodat ek meer en meer na Christus se beeld verander kan word en dit kan uitstraal? Wat leer ons van God se wil om al skerper tussen goed en kwaad te kan onderskei? Dan moet dit baie konkreet in die praktyk van my lewe toegepas word: Wat leer ek van God, sy wil en myself juis op hierdie bepaalde tydstip van my lewe, op hierdie bepaalde plek waar ek nou is, vir hierdie bepaalde roeping waarvoor die Here my nou roep? Geloofskennis groei deur toe-eiening van die Woord Geloof word geplant en groei deur die gehoor, deur die oor. Die Woord het die krag om ons te deurboor as ons nie, deur ons ore daarvoor te sluit en halfhartig

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

te luister, die Heilige Gees as Skrywer en Verklaarder bedroef nie. Die krag van die Woord dring deur die oor die hart binne, en daar in die hart ontstaan ’n stoorkamer vir die Woord en ons kan soos Maria die Woord in ons hart bêre. Nie om die Woord weg te steek nie, maar om vanuit daardie spens die kragtige voedsel na ander deur te gee. Die Woord gaan deur die oor, in die hart en uit die mond, hande en voete. God se Woord keer nie leeg na Hom terug nie. Geloofskennis kan net groei as ons met die mond en lewe getuig dat die Woord lewend en kragtig in ons werk. Wie die Woord as waar aanvaar (HK, antw. 21) en deur die geloof aanneem en sy/haar eie maak (HK, antw. 61), sal uit die eie gemaksone tree en die Woord tydig en ontydig oordra aan wie die Here ook al op sy/haar pad bring. Dit raak selfs onverskilliges en ateïste en afgedwaaldes. Geloofskennis groei deur omhelsing In die Bybel is kennis nie ’n blote verstandsaangeleentheid nie. Kennis beteken liefhê. Omgang met God deur sy Woord is omhelsing van die Woord en daarmee van God. Daar is wisselwerking, liefdevolle gemeenskap tussen ’n God van liefde en sy kinders wat hulle Vader liefhet wanneer hulle met toewyding luister, Hom in liefde in die hoor-aksie omhels en antwoord met woorde en sonder woorde, daarom met gesindheid en dade. Die hoor is ’n omhelsing, want sy stemtoon is vol emosie: Hy vertroos, Hy verstaan ons (ons ervaar dit in sy manier van praat), Hy bemoedig, Hy vermaan, Hy voed op en leer soos ’n vader sy kinders onderrig. Ons antwoord is ook ’n omhelsing van God, want die Woord gee blydskap, bring soms trane, lei tot skuldbesef en skuldbelydenis, en gee heerlike perspektief; en dit kan net omdat daar liefde is in die wisselwerking tussen wat ons hoor, luister en antwoord, en God wat na ons luister en ons weer antwoord.

Groei in geloofskennis getoets? Die toets kan wees wat die uitwerking van die Woord is, soos byvoorbeeld in die roepingsvisioen van Jesaja. God se openbaring bring by Jesaja – en behoort dit by ons te bring – verwondering en en ook verootmoediging. Op die verootmoediging hoor ons die blye boodskap van versoening. Ons antwoord behoort verbintenis te wees: “Hier is ek, stuur my!” (Jes. 6:8). Die toets vir groei in geloofskennis kan ook wees of daar groei is in onderskeidingsvermoë en groei in die verandering na en uitstraal van die beeld van Christus. DK

11

Fokus

Prof. JH (Amie) van Wyk (emeritus, Pretoria)

I

n die Bybel is daar twee groot opdragte. Die een staan in die eerste Bybelboek, Genesis, en die ander in die eerste boek van die Nuwe Testament, Matteus. Die een verwys na die bewerking en bewaring van die aarde (Gen. 2:15), en die ander na die behoud van mense (Matt. 28:19-20).

die evangelie van die koninkryk wat op aarde gekom het met die koms van die Persoon en werk van Jesus Christus en van die Heilige Gees is die kerk se groot opdrag, maar die bewaring en oppas van die aarde as God se goeie skepping is God se heel eerste opdrag aan alle mense.

Albei opdragte is wesenlik belangrik, omdat dit opdragte van die Here is. Die mens kan nie waarlik mens wees as hy/sy nie in ’n goeie verhouding staan tot die lewende God, tot sy naaste (selfs vyande) en tot die skepping nie. Die uitdra van

Op 9 November 2006 het die mens begin om in die aarde se “ekologiese kapitaal” te delf (in te vreet); teen 2050 sal die mensdom twee planete nodig hê om aan sy behoeftes te voldoen indien sy huidige verbruikerspatrone voortduur; wetenskaplikes sê aardverhitting het 'n toenemende uitwerking op die Arktiese streek met gletsers wat krimp, watertemperature wat styg en sagter ysgrond; die gat in die osoon-

Hoe lyk die krisis – in die wêreld? Ek het vir ’n aantal jare ’n aantal koerantknipsels versamel en die onderstaande prent daaruit saamgestel – ondertussen het die toestand versleg:

Die letsels nagelaat deur die ontginning van olie in die Kanadese provinsie Alberta.

12

DIE KERKBLAD ~ September 2015

Fokus

Uitsig oor die oorontwikkelde metropolis van Meksikostad met meer as 20 miljoen inwoners. laag bo Antarktika was reeds in 2006 die grootste tot nóg toe (die osoonlaag, 1050 kilometer bo die aarde, beskerm die aarde teen skadelike ultravioletstrale); die yslaag in die Arktiese sirkel is besig om te smelt en die wêreld moet hom regmaak vir 'n styging van 7 meter in die seevlak; teen 2050 sal die Arktiese See sonder ys wees en meer as 'n miljoen spesies wêreldwyd uitgewis; byna 80% van die wêreld se inheemse woude (ons suurstoffabrieke) is al vernietig; verwoestyning bedreig die lewens van byna een miljard mense in 100 lande; in 500 jaar het mense 844 spesies uitgewis en die biodiversiteit gaan steeds agteruit; binne minder as 50 jaar kan die oseane sonder vis wees; 72% van die wêreld se voëlspesies kan binne dekades uitgewis word as klimaatsverandering nie vinnig gestuit word nie; Kilimanjaro het die afgelope 100 jaar 80% van sy sneeuhoed verloor – en dit mag teen 2020 heeltemal weg wees; Afrika het die Eerste Wêreld se e-rommelhoop geword (ou rekenaars, selfone, TV-stelle ens.). Wat die probleem nog groter maak, is dat van die

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

supermoondhede in die wêreld hulle samewerking weier om omgewingsbesoedeling te bestry: die VSA (en Australië) weier byvoorbeeld om die Kioto-verdrag te onderteken – ’n verdrag wat deur 34 ander lande aanvaar is en op grond waarvan die vrylating van kweekhuisgasse beperk word. Die onlangse inisiatief van pres. Barack Obama om gasuitlatings in die VSA te beperk, moet daarom van harte verwelkom word.

Hoe lyk die krisis – in Suid-Afrika? Suid-Afrika word as een van die wêreld se tien grootste besoedelaars beskou. Suid-Afrika genereer jaarliks 560 miljoen ton afval – so groot soos 'n rugbyveld wat 3,25 km die lug in strek; elke middelklas Suid-Afrikaner genereer jaarliks 480 kg afval per persoon; Suid-Afrika se water kan teen 2025 opdroog indien die land hierdie kosbare hulpbron nie reg bestuur nie, en daar word tans al gepraat van “beurtwater” wat ingestel sal moet word; Suid-Afrika verloor jaarliks 300-400 miljoen ton bogrond weens water- en winderosie; die meeste van die riviere in SuidAfrika is (vanweë besoedeling) in groot

13

Fokus

moeilikheid; byna al die riviere het in rioolslote verander; 'n groot ramp bedreig die Oosrand waar groot hoeveelhede dodelike gifstowwe onbewaak in 'n verlate ver werkingsaanleg vir toksiese mediese afval naby Germiston lê en verrot; die munisipaliteite van Johannesburg, Durban en Kaapstad bestee jaarliks R2,5 miljard aan afvalverwydering; by talle munisipaliteite is die watersuiwerings- en rioolsisteme in 'n vervalle toestand of buite werking; vullishope buite dorpe en stede raak al hoe meer buite beheer. Hierby kom dat ons regering hidrobreking in die Karoo oorweeg, asook die oprigting van kernkragsentrales, maar die groot vraag is of die gevare van wateren omgewingsbesoedeling in hierdie gevalle deeglik in berekening gebring is. Dit alles stel ons voor die groot uitdaging om ’n volhoubare balans te vind tussen ekonomiese ontwikkeling (armoedeverligting, werk < # syds.

Ons Christelike roeping Christene moet in hulle doen en late ’n voorbeeld aan ander stel en in hierdie verband noem ek slegs enkele sake:

Daarby moet predikante veel meer oor hierdie onder werp preek, dit moet in die kategese en in Bybelstudiegroepe behandel word, en daar moet meer oor die onderwerp gebid word. Die mens is as God se rentmeester op aarde aangestel, en Christene moet hierin die leiding neem. Die evangelie van die koninkryk het ook met die aarde te doen, dit vertel nie net van ’n nuwe hemel nie, maar ook van ’n nuwe aarde. God wil ook hierdie aarde nuut maak en Christene kan nou reeds klein tekens oprig van God se nuwe aarde deur die wyse waarop hulle met die skepping omgaan. Die Algemene Sinode van 2012 het ’n baie belangrike besluit oor ekologie geneem, en ek wens alle lidmate raam hierdie besluit en hang dit teen die kombuismuur op vir daaglikse oorweging en gesprek. DK

S

# 5 O 8 # 8 !(( 8 & 5 8 & & 8 & > & = & 8 , 5 x &

14

DIE KERKBLAD ~ September 2015

Fokus

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

15

Fokus

Dr. JM (Kobus) van Tonder (emeritus, Magaliesburg)

Die Afrikaanse kerke in die Tweede WĂŞreldoorlog (2)

16

DIE KERKBLAD ~ September 2015

Fokus

M

nr. JH Hofmeyr, die waarnemende Eerste Minister, se verklaring op 9 Mei 1945 dat daar vrede is en dat die soldate terugkeer, het by baie Afrikaners slegte herinneringe gebring. Soldate-gedrag ’n Vreemde gees het van ’n groot deel van die uniformdraers besit geneem. Hulle meerderwaardige en aggressiewe gedrag teen enige man wat nie in uniform is nie, het baie wrywing en baie vuisgevegte tot gevolg gehad. Die Afrikanerorganisasies was egter nie onskuldig in hierdie konfrontasies nie. Menigmaal is konfrontasie met die soldate gesoek en uitgelok. Sinodes het die gedrag van beide partye bespreek en afgekeur, maar nie ’n uitspraak gelewer nie. Op 1 Februarie 1940 het die soldate ’n aanval op die Transvaler-gebou in Johannesburg geloods, waar die Afrikaanse pers gehuisves was. Hierdie aanval is met veel geveg afgeweer. Op 7 Augustus 1940 het soldate ’n groep studente van die Potchefstroomse Universiteitskollege, wat met ’n sangoefening besig was, aangeval. Die klavier en ander instrumente is stukkend geslaan en die mans is met enige slaanding toegetakel. Bid-pouse Sommige stede, soos Kaapstad, Durban en andere, het ’n bid-pouse ingestel. Daagliks om 12-uur moes alles vir twee minute lank tot stilstand kom en dan moes almal vir die soldate bid. Niemand is toegelaat om in diĂŠ tyd op straat te stap nie. Dit het die ideale moontlikheid vir konfrontasie geskep, en menige vuisgeveg het voorgekom. Die Sinode van die NG Kerk het sy afkeuring uitgespreek oor die gedwonge bid-pouses wat op mense afgedwing is. God Save the King Vir bioskope en teaters is bepaal dat alle verrigtinge met die sing van “God Save the Kingâ€? afgesluit moes word. Dit het gereeld op vuisgevegte uitgeloop, omdat Afrikaners geweier het om deel te neem. Die studente van Potchefstroom het ’n eie “Volksliedâ€? geskep vir diĂŠ geleentheid wat op die melodie van “God Save the Kingâ€? gesing is:

OorlogsmaatreĂŤls wat die daaglikse lewe beĂŻnvloed het Daar is deur ’n groot deel van die Afrikanerbevolking weerstand teen die oorlogsdeelname, en daarom het die regering spoedig bepaalde maatreĂŤls ingestel om homself te beskerm. Dit het ’n invloed op die kerk in sy werksaamhede gehad. Rantsoenering Beperkings is op die verkryging van sekere goedere, onder andere brandstof en motorbande, ingestel. Dit het ’n probleem vir huisbesoek en erediensbywoning geword, veral op die platteland. Beperkings op papier het veroorsaak dat die druk van kerklike tydskrifte geraak is. Sekere materiaal is nie meer ingevoer nie, sodat die Sinode van die NG Kerk in die Vrystaat aanvaar het dat kerkraadslede toegelaat moes word om sonder manelle eredienste by te woon. Boumateriaal is beperk, en gevolglik moes die bou van kerkgeboue gestaak word. Alle witmeel moes vir die soldate gebruik word. Die publiek kon slegs growwe meel kry, wat nie gesif mog word nie. Menige huisvrou het skelm agter geslote deure meel gesif uit vrees dat die bure hulle dalk by die polisie kon verkla. Die versoek van kerkrade om witmeel te bekom vir nagmaalgebruik, is nie toegestaan nie. Ontwapening Een van die maatreĂŤls wat die grootste ontevredenheid veroorsaak het, was die Ontwapeningswet. Alle koeĂŤlgewere moes ingehandig word. Daarmee wou die regering ’n tweede Rebellie voorkom. Met die werwing van gekleurdes as soldate daarnĂĄ, is hulle bewapen. Dit het die gemoedere hoog laat loop. Totius was van mening dat dit die klimaks van volksvernedering was. ’n NGsinode het gemeen “die fondamentklipper van die Christelike beskawing word uitgegraweâ€?. Die gekleurdes was met ’n assegaai bewapen en het wagdiens gedoen en as baardraers vir ambulanse gedien. Verdonkering Met verdonkering wou genl. Smuts dat die bevolking die impak van die oorlog beleef soos die stede in Europa, en so die “sentimentâ€? van die oorlog hoog hou. “Blackoutsâ€? is gehou, wanneer alle ligte afgeskakel moes word as voorsorg teen moontlike lugaanvalle. Huise moes met verdonkeringsmateriaal voor die vensters voorsien word, en motors moes ’n kappie oor die [ \ [ [ & ^ _ _ gestel word hieroor. Om te redeneer dat ’n lugaanval op Pretoria of Johannesburg of Bloemfontein kon plaasvind, was onrealisties – die vliegtuie kon nie so ver vlieg nie. (Vervolg)

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

17

Geskiedenis

18

DIE KERKBLAD ~ September 2015

Geskiedenis

Ds. PJ (Petrus) Venter (Pretoria)

H Ph J Pasch ... roeping en stryd Roeping sny ie Woord van God sny en laat sny. Dit word nie verniet ’n tweesnydende swaard genoem nie (Heb. 4:12). Die skerpte van hierdie snykante is duidelik in die lewens van twee predikante wat gedurende die vorige eeu in die GKSA gearbei het, te sien. Die lewens van di. H Ph J Pasch (1865-1936) en GBS Pasch (1916-1960), ook as ds. Rabbo Pasch bekend, bewys nie net die skerpte van die Woord nie, maar ook hoe daar veel dieper as net in die vleis gesny word. Dit sny werklik tot in die been, verby gewrigte en murg; jou menswees, jou identikit (ID), jou karaktervorming, jou beeld en roeping voor God word oopgesny. Die stryd wat hierdie roeping teweegbring, maak die swaard, die Woord van God net nog skerper.

D

Pa en seun H Pasch en Rabbo Pasch … pa en seun. Die pa het in sy roeping tot bedienaar van die Woord duidelik ervaar watter verskriklike stryd so ’n roeping kan insluit. Hy het onder aandrang van hierdie roeping gepoog om sy seun te verplig om ook bedienaar van die Goddelike Woord te word. Ná ’n tyd van ernstige verset teen die roeping het die seun hom uiteindelik ook as predikant bekwaam. In ’n volgende uitgawe kyk ons dieper hierna. Dít staan egter vas: As God keer, kan niemand werk nie, en as God werk, kan niemand keer nie.

Rooms Volgens ’n notule-inskrywing van 19 Julie 1895 in

die ou notuleboeke van die Geref. Kerk Ladybrand doen ’n ouderling verslag dat “naby hom een Roomsche man woont …” Hierdie “Roomsche man” is H Ph J Pasch, wat in 1884 na Suid-Afrika gekom het. Hy het as “ingenieur” en brugbouer paaie gebou en wou as hoefsmid perde met hulle hoewe op die paaie van die Vrystaat laat loop. God wou hom egter op ’n ander pad laat loop: hy moes predikant word. Die Roomse man word gereformeerd. Hy gaan na Burgersdorp om vir predikantopleiding aan te meld, onder die direkte leiding en toesig van prof. Jan Lion-Cachet.

Oorlog Sy studies het net op dreef gekom toe die uitbreek van die Anglo-Boereoorlog alles weer tot stilstand ruk. Hierdie oorlog het diep in die lewens van die teologiese studente van daardie tyd in Burgersdorp – ook in die lewe van H Ph J Pasch – ingebrand. Pasch het aktief geveg, hy het ’n gedeelte van sy regterarm verloor en is as banneling na Darrel-eiland (Bermuda) weggevoer.

Potchefstroom toe Al brand die land en lewens, God laat nie die roeping uitbrand nie. Ná die oorlog is Pasch terug na Burgersdorp om sy studies te hervat op die ouderdom van 37 jaar. Ongeveer twee jaar later, in Februarie 1905, verskuif die Teologiese Skool van Burgersdorp na Potchefstroom. H Pasch is in Julie 1904 met die 27-jarige Johanna

Regs onder: Ds. H Ph J Pasch en gesin. Die latere ds. Rabbo Pasch is die seuntjie regs van sy ma. Regs middel: Teologiese studente 1899. H Ph J Pasch middelste ry heel regs. Links onder: Teologiese studente en prof. Jan Lion-Cachet 1904. Die jaar voor die verskuiwing na Potchefstroom. H Ph J Pasch is in die agterste ry, vierde van links. Regs bo: Krygsgevangenes op Darrel-eiland (Bermuda). H Pasch is heel links. Links middel: H Ph J Pasch. Links bo: ’n Meer bejaarde H Ph J Pasch.

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

19

Geskiedenis

Snyman (geb. Schutte), ’n weduwee met twee kinders, getroud. Vir hierdie nuwe gesin was die verskuiwing nie maklik nie. Die 40-jarige Pasch was seker van die mees “senior studente� wat die nuwe omgewing moes betree. In Desember 1907 kon Pasch sy studies voltooi.

Angola – Humpata Vir enige teologiese student is die opgewondenheid en die onsekerheid rondom beroeping nå beroepbaarstelling moeilik te beskryf. Groot was die verbasing vir H Pasch toe daar bevestig is dat hy reeds ses maande tevore na Angola (Humpata) beroep is; daar is net gewag dat hy klaar moet studeer! Hy neem die beroep aan en hy word op 3 Januarie 1908 in Steynsburg as predikant van die Angolese gemeente bevestig. Die ontnugtering en hartseer in Pasch se roeping is drie maande later, begin April 1908, reeds baie groot! ’n Beduidende deel van hierdie gemeente is baie kwaad omdat hy sy roeping om die Woord ook aan swart mense en kleurlinge te bedien, verdedig het. Die meeste van die swartes en kleurlinge was nog nasate van die mense wat saam met die Dorslandtrekkers hierdie verskriklike trektogte onderneem het. ’n Deel van die gemeente – aanvanklik het 118 lidmate die klag onderteken – vind dit onaanvaarbaar dat hulle predikant die Woord aan hierdie mense bedien. Kerkskeuring volg, met al die meegaande bittere gevolge en spanninge. H Pasch word nie meer geskik geag om daar te arbei nie. Hy word onder Artikel 11 Kerkorde beroepbaar gestel.

WĂŠĂŠr Ladybrand Wat die volgehoue roeping so merkwaardig maak, is dat die Geref. Kerk Ladybrand hom toe beroep, daar waar hy eers ’n “Roomsche manâ€? was. Hy het vanaf 1911 tot 1919 daar gewerk. Die uitdagings van die Rebellie van 1914 het kerklik swaar op Pasch gerus, in die besonder die haas onmoontlike keuses wat hy vir of teen die rebelle moes maak. Die Eerste WĂŞreldoorlog en die droogte hier te lande het niks makliker gemaak nie. Die geskil met diaken d’Assonville, wat aan die rebelle se kant gestaan het, het die tweestryd wat sulke moeilike omstandighede tot gevolg het, duidelik bewys. Pasch het met eer en waardigheid uit die meeste van hierdie stryde getree.

die chiliasties-oortuigde mense van die Kruisgemeentes gekruis. In sy latere bediening het hierdie kwessie hom weer baie stryd gekos. Hy het egter die Woord aan hierdie mense met volharding en oortuiging bedien. Hierdie optrede van Pasch het hulle oortuig om tot die einde toe baie liefde teenoor hom te betoon, alhoewel hy nie chiliasties oortuig was nie.

Pietersburg en Lindley (weer ’n “bedieningsnadraaiâ€?) NĂĄ Ladybrand was hy predikant in Pietersburg (1919-1927) en daarna in Lindley (1927-1936). In Lindley ondervind hierdie dienaar van God weer die situasie dat ’n groep/kerk ’n beletsel op sy bediening wil plaas, soos in Angola vantevore. Ds. H Pasch besluit om die mense uit die vroeĂŤre Kruiskerke, nou meestal in en rondom Frankfort woonagtig, vanuit Lindley en met die toestemming van Lindley se kerkraad te bedien. Die Geref. Kerk Frankfort het hierdie bediening as indringing in hulle diens beskou. Hulle het op vergaderings sodanige klagtes ingedien. Hierdie klagtes is gehandhaaf en Pasch is aan indringing “skuldig bevindâ€?. Dit was ’n groot teleurstelling vir die 71-jarige dienskneg wat hy moeilik kon aanvaar. Tog het hy in die kerklike besluite berus.

Sterwe Op 15 September 1936 is ds. H Pasch oorlede. Sy begrafnis is deur prof. CJH de Wet waargeneem. Tydens die diens het JD Kestell van H Pasch die volgende gesĂŞ: “Ons dink met aandoening aan die heengaan van ds. H Ph J Pasch. Hy was ’n man van sterke oortuiginge, ’n man wat onbevrees voor die dag gekom het met wat daar in die diepte van sy wese geleef het. Manmoedig het hy ook verdedig wat vir hom waar was, al was dit ook dat hy by tye vir sy gevoelens alleen gestaan het. Nie altyd was dit dat hy ander kon oortuig nie. Hy het soms ’n weg ingeslaan waarop ander hom nie kon volg nie, maar was dit ook die geval, niemand was daar wat nie oortuig was van die opregtheid van sy bedoelinge en sy getrouheid aan die gereformeerde leer. Bo alles was dit die Woord van God wat vir hom dierbaar was. Onder sy gesag het hy onvoorwaardelik gebuigâ€? (Die Kerkblad, 7 Okt. 1936:12). In ’n volgende uitgawe word die roeping en die stryd van H Pasch se seun, ds. Rabbo Pasch, gehanteer. As u [ geskiedenis wil lees, kan u gaan na http://bit.ly/UYjlf2 DK

Op hierdie stadium het sy pad reeds duidelik met

20

DIE KERKBLAD ~ September 2015

Besinning

Prof. CFC (Callie) Coetzee (emeritus), Potchefstroom

Kleredrag en professie k was onlangs vir ’n afspraak by my uroloog. Hy sit agter sy lessenaar met ’n hemp en ’n das, sy baadjie oor die rugleuning van sy stoel. Dieselfde gebeur elke keer by my kardioloog. Saans kyk ek na die nuus op TV en sien prokureurs en advokate by hofsake in- en uitbeweeg, geklee in drag wat die waardigheid van hulle professie eer aandoen. Saterdae kyk ek rugby op TV en sien Naas Botha, Bobby Skinstadt, Nick Mallett en die ander kommentators, netjies met pakke klere. Dieselfde sien ek met krieketuitsendings by bestuurslede en funksionarisse op die paviljoen. Ek kom by die gholfbaan, en daar geld reëls vir kleredrag (geen denims nie, geen hemde sonder kraag nie, ens.). Na ’n groot toernooi, met die prysuitdeling, staan die funksionarisse daar, netjies met baadjies en dasse, trots op hulle sport en sy etiket.

E

Die kleredrag van sommige dominees Dan kyk ek na sommige dominees – en dit lyk of hulle uit hulle pad uit gaan om so informeel (om nie te sê slordig nie) as moontlik te lyk. Ek weet selfs van ’n dominee wat in die somer byna nooit anders as in ’n kortbroek en plakkies gesien word nie. So doen hy huisbesoek. So beweeg hy in die samelewing, die “gesant van die Here”. Daar was ook sulke dominees by die Sinode. En niemand sê ’n woord nie. Een van die kollegas hier by die Teologiese Skool het onlangs van so ’n dominee gesê: “My pa sou gesê het hy lyk soos ’n groentesmous.” Is daar nie so-iets soos kleredrag wat pas by die waardigheid van die beroep, en bo alles van Hom wat jou stuur nie?

Die vere maak nie die voël nie Ja, ek weet daar sal mense wees wat sê kleredrag is nie ’n beginsel nie. Of dat dit nie oor die uiterlike gaan nie, maar oor die innerlike, ensovoorts. Maar is dit werklik so eenvoudig? Eerbied en respek en ontsag kan wel as beginsels gesien word. Is kleredrag nie ook ’n uitdrukking of tipering van ’n tydsgees, ’n lewensbeskouing, die sedelike peil en moraliteit van ’n bevolking nie (veral as ons dink aan sekere modes van die vroulike geslag)? Is daar nie iets soos styl en goeie smaak wat van ’n dominee verwag kan word nie? Waarom het die koning in die gelykenis van Matteus 22 die man aangespreek wat nie bruilofsklere aangehad het nie? ’n Verklaarder (Ridderbos) sê sy voorkoms was ’n verontagsaming van dit wat in die teenwoordigheid van die koning die eerste eis van betaamlikheid was. In die geskiedenis was kerkdrag in ooreenstemming met die mode vir

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

deftige drag in die samelewing. Dit is waar die manelle van ampsdraers vandaan gekom het. Wat is vandag die deftige drag in die samelewing? Wat trek ons aan as ons genooi sou word vir ’n afspraak by die staatspresident?

Wat demonstreer ons met ons kleredrag? As ek die dominees sien na wie ek hierbo verwys het, vra ek myself af of hulle iets wil demonstreer. Is dit ’n poging om by die wêreld aan te pas of aanvaarbaar te wees? Kinders en jongmense gebruik die woorde “cool” en “with it”. Beteken dit dan nie dat jou boodskap wat jy bring, ook uiteindelik vir die wêreld aanvaarbaar moet wees nie? En is dit onmoontlik (of dalk onvermydelik?) dat die (byna ekstreme) informaliteit uiteindelik ook in die erediens, in prediking en liturgie moet deurskemer?

Wat bedoel ek? Bedoel ek nou dat ’n dominee elke dag ’n pak klere moet dra? Allermins. Daar was ’n tyd toe dit wel die geval was, en dit sou nie vandag verkeerd wees nie. Ek bedoel wel dat dit na my mening van ’n dominee verwag kan word om ook deur sy kleredrag te wys dat hy ’n aanvoeling het vir styl en smaak en betaamlikheid, ’n besef van die gewigtigheid van sy roeping en die eer (en heiligheid) van sy Sender. Is dit te veel gevra? Ek vra maar net. DK

21

Van Oraloor Inligting verskaf deur prof. Henk Stoker (Teologiese Skool)

Doktors- en meestersgrade tydens Mei-gradeplegtigheid D

r. Kobus Erasmus het in Mei 2015 sy doktorsgraad in Etiek ontvang met prof. Henk Stoker as promotor, prof. Paul de Bruyn as medepromotor, en prof. Dries du Plooy as hulp-promotor. Prof. Paul de Bruyn is voor die gradeplegtigheid oorlede. Dr. Kobus Erasmus het as plaasseun in die Karoo grootgeword. Sy laerskoolloopbaan voltooi hy aan die Laerskool Aliwal-Noord. Hy matrikuleer aan die HoĂŤrskool Gimnasium. Hy het deur die jare verskillende gemeentes bedien en is tans predikant van die Geref. Kerk Volksrust/Ermelo. Hy is getroud met Rina en het drie kinders: Gert, Anneke en Katinka, asook ‘n skoondogter Marla en twee kleinkinders, Janu en Jaque. In sy proefskrif, Kerkvisitasie in die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika: ‘n Teologies-etiese studie, wil dr. Erasmus 'n bydrae maak tot ‘n eties behoorlike uitvoer van kerkvisitasie in die GKSA en elders, sodat hierdie besoeke aan kerke in die Naam van Christus tot eer van

D

r. John Barber of the Cornerstone Presbyterian Church, Palm Beach Gardens, Florida, US, received his doctorate in May under the super vision of proff. Henk Stoker and Sarel van der Walt. Dr. Barber was born in New York City and raised in Ft. Lauderdale, Florida. In addition to being the pastor of Cornerstone Presbyterian Church, Palm Beach Gardens, Florida, he travels internationally as a lecturer on theology and art history. A trained classical musician, he is the author of numerous articles and books on cultural history and theology. In 2010, dr. Barber helped to found Covenant College, Nairobi, Kenya. Dr. Barber received his undergraduate degree in Music Performance from Florida Atlantic University and Master’s degrees in theology from Westminster Theological Seminary and Yale University. He holds a Ph.D. in Intellectual Thought

22

God en tot welsyn van sy gemeentes en elke lidmaat kan wees. Op grond van dit waarop die Here in die Ou en Nuwe Testament fokus wanneer Hy sy kerk/volk besoek, soos dit dan ook deur die kerk oor eeue verstaan is, is etiese riglyne en ‘n model vir kerkvisitasie in die GKSA en wyer daargestel. Hoewel kerkvisitasie Kerkordelik gereĂŤl word, is dit ‘n handeling wat eties-begrond spruit uit die liefde en omgee van gelowiges vir mekaar en vir die Here en sy kerk. Hierdie omgee blyk telkens uit die Skrif, soos byvoorbeeld uit Handelinge 15:36 waar Paulus vir Barnabas sĂŞ: “Kom ons gaan kyk hoe gaan dit met die gelowiges in al die stede waar ons die Woord van die Here verkondig het.â€? Kerkvisitasie kan ‘n omgeestrategie genoem word waarin visitatore met bewoĂŤnheid kyk na hoe dit in kerke gaan. Dit is ‘n herderlike besoek waar daar in liefde vermaan word, in die geloof vertroos word en in hoop versterk word. In Openbaring 2 en 3 word gelees hoe Jesus Christus as die eintlike Visitator tussen sy kerke beweeg. Hy vertroos, vermaan en versterk sewe van sy gemeentes. Die gemeentes is uiteindelik verteenwoordigend van alle kerke oor alle eeue heen.

`[ x[ { " & [ Bonnie, make their home in Tequesta, Florida. They have two grown children. In his thesis, The concept of Lordship in the theology of John M Frame, John Barber focus on the work of the American philosopher and theologian, John M. Frame – one of the most outstanding systematic theologians in our day. The thesis investigates precisely what the key concept of “lordship� means to Frame. It demonstrate how Frame’s lordship principle creates original outcomes in the area of dogmatics (most particularly his “perspectivalism�) as well as in his view of ethics, apologetics, and culture. Frame’s lordship principle is linked with a particular methodology. He sums the whole of God and his involvement with his creation according to three perspectives (hence perspectivalism). Those are God’s control, authority and presence. Frame sums the human response to these perspectives according to three related ideas.

DIE KERKBLAD ~ September 2015

Van Oraloor

God’s perspectival interaction with his creation, and the human response, by both Christian and non-Christian alike, leads Frame to original outcomes in dogmatics, [ {[ | [ & x[ [ research demonstrates a theological approach that bridges both essential and constructive interests. That is

to say that, on the one hand, Frame’s method is guided solely by the voice of Scripture while, on the other hand, his lordship principle presents historic Reformed theology afresh in ways previously undiscovered. Frame’s original approach may well set the stage for an awakening of Reformed thought.

D

aniÍl Mccoy of the United States of America completed his doctorate with success under the supervision of proff. Henk Stoker and Win Corduan on: A comparison of Buddhist compassion to Christian love: An apologetic study. Daniel McCoy was born in Joplin, Missouri, and raised in southeast Kansas. In 2007, he graduated from Ozark Christian College with a bachelor’s in theology. In 2012, he completed a master’s degree in apologetics from Veritas Evangelical Seminary. He works as a Christian school teacher in the areas of language arts, Bible, and speech, as well as serving his local church as associate minister of music and youth. In addition, he teaches as an online adjunct instructor for Ozark Christian College in the areas of apologetics and philosophy. In 2014, he and Norman Geisler published The Atheist’s Fatal Flaw, a book that turns atheistic arguments against each other to show serious contradictions within atheism. He and his wife enjoy raising their three children. In his thesis, A comparison of Buddhist compassion to Christian love: An apologetic study, Daniel McCoy considers Buddhism an increasingly popular religion in the West which many interfaith scholars would like

to see merge in some way with Christianity. McCoy questions these Buddhist-Christian interfaith proposals to synthesize the two religions. Does a “Buddhicized� Christianity logically lead to the better world with less suffering that interfaith scholars seek? To answer, McCoy’s thesis contrasts the highest ethic of each religion, namely Buddhist compassion and Christian love. x[ [ { @ [ [ }[ crucial areas, namely, their viewpoints on ultimate reality, ultimate attachments, ultimate aversions, ultimate example, and ultimate purpose. Buddhism’s struggle to ground love of neighbour ontologically. Buddhism asks us to let go of rigid attachments to persons, truth and goodness. Meanwhile, Christians are to cling to God, and as a result of loving God, they are to love people, hunger and thirst for the good, and rejoice in the truth. These ultimate attachments to persons, truth, and goodness help overcome this-worldly suffering. Buddhism and Christianity differ sharply when it comes to aversion to and grief over sin. Buddhists cultivate equanimity toward the sin, reasoning that the problem is not actually the person’s fault and, furthermore, that the problem is not really a problem. Christians, however, are to love people enough that they hate the sin which destroys them. In hating evil and restoring people, Christianity undermines immense worldly suffering.

Rev. TP Diphoko of the Reformed Church Atteridgeville received his masters degree in May under the supervision of prof. Henk Stoker and dr. Kwena Semenya. The title of his dissertation is: ETHICAL DIMENSION OF PROVIDING SUPPORT AND CARE TO THE BASOTHO CHRISTIANS, PRE-BURIAL AND POST-BURIAL. Mourning is a process aimed at handling grief due to bereavement. This process underlies the need for the bereaved to confront their grief. Mourners should not be made to feel that they have to suppress their grief for fear that they will be labelled weak in their faith. The

{ \ { # [ [ culture that is embraced and professed by the bereaved. It is not something peculiar to suggest that the Basotho # [ [

[ of their faith in Jesus Christ. Herein Christian funerals must ensure that the bereaved are comforted and pointed to their one and only hope in Jesus Christ. A funeral

{ # [ { a believer who embraced Jesus in life. The church, as the body of Christ and the communion of saints, is called to care for and support believers in times of bereavement, grief and mourning. It is called

[ \ { [ }[ character. Paul‘s exhortation in 1 Thessalonians 4:13-18 makes it clear that believers should not grief the death of loved ones as people without hope. Such grief must not deviate from the Biblical principles according to which Christians must live. The interpretive guides are called on to ensure through support and care programmes that people mourn their loved ones holding unswervingly to their faith in Jesus Christ, the Saviour. It is good for the church to take care of the bereaved, but it is even better for the church to care for and support the bereaved in a manner that is Christian in character.

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

23

In dankbare herinnering Prof. Heilna du Plooy (Potchefstroom)

foto met erkenning aan netwerk24.com

31 Mei 1924 – 29 Julie 2015

TT Cloete ... 'n waardige nalatenskap D

aar is die bekende uitspraak wat sê as ’n ou man sterf, staan daar ’n biblioteek in ligte laaie, en van die afsterwe van TT Cloete, ’n mens van baie boeke, is dit inderdaad waar.

Die konsep wysbegeerte, in die letterlike sin, kom by my op – hy was iemand wat begerig was om wys te wees in die wydste sin van die woord. Dit het vir hom gegaan om daardie soort kennis wat insig kan word omdat dit voortkom uit die soeke na betekenis in alle soorte inligting. En vir hom was God die uiteindelike betekenis. Cloete het self altyd baie klem gelê op die gewoonheid van sy herkoms. Gebore op 31 Mei 1924 op ’n plaas in die Vredefortkoepel, het hy in 1941 matrikuleer aan MonumentHoÍrskool in Krugersdorp en daarna teologie gaan studeer aan die Universiteit van Pretoria. Sy studie is onderbreek toe hy aan die einde

24

van sy eerstejaar polio opdoen en twee jaar lank aan sy bed gekluister was. Hierdie gebeurtenis het sy lewe gemerk. Hy het voortdurend pyn ervaar en was deurgaans be # gestremdheid. Hy het egter dikwels gesê hierdie voortdurende bewustheid van sy eie liggaamlikheid en pyn was vir hom ’n belangrike kreatiewe impuls. In 1945 sit hy sy studie in Potchefstroom voort. In 1949 vertrek hy na Nederland waar hy onder leiding van NP van Wyk Louw promoveer met ’n proefskrif oor Totius. Hy spandeer sy akademiese loopbaan van meer as 30 jaar hoofsaaklik aan die PU vir CHO, ’n loopbaan met baie hoogtepunte. Hy was ’n dinamiese dosent en baie geliefd onder studente van wie baie lewenslange vriende geword het. Hoewel Cloete se nalatenskap ’n

omvangryke reeks akademiese publikasies insluit, is dit vir sy poĂŤsie en die omdigting van die psalms, waaraan hy van 1991-2001 gewerk het, waarvoor hy onthou sal word. Hy het tien digbundels, maar ook twee bundels kortverhale en ’n drama geskryf, asook die omvattende intellektuele werk, Die ander een is ek (2013), waarin hy aan die hand van sy eie omstandighede ’n vattings uiteensit. TT Cloete was by alles ’n gebalanseerde mens, warm en gesellig, lief vir sy gesin en sy familie en lojaal teenoor sy vriende. Kuiergaste was altyd welkom en in sy geselskap is daar altyd baie gelag en gepraat. Cloete se poĂŤsie word gekenmerk deur die wye verskeidenheid van onderwerpe waaroor hy skryf, maar ook deur die tegniese vaardigheid daar van. Mededigters noem hom “a

DIE KERKBLAD ~ September 2015

In dankbare herinnering

poet’s poet” uit respek en waardering vir sy virtuositeit. En dit is inderdaad hierdie vermoë wat hom in staat gestel het om die psalms te kon omdig. Dit was ’n geweldige taak waaraan hy tien jaar lank bykans voltyds gewerk het. Die herhaalde kontroles van die klein en groter komitees het meegebring dat hy telkens moes herskryf en aanpassings maak om aan die eise van eksegetiese korrektheid sowel as van die musikale struktuur te voldoen. Dit was vir hom ’n lewenstaak. Toe hy 70 geword het, het hy gesê as die Here hom nog drie jaar gee, sal hy die psalms voltooi. Dit het hom wel langer geneem, maar hy het ook inderdaad veel langer gelewe. Daar was ook ligte momente in hierdie werk. Prof. Cloete het vertel hoe hy een oggend in die tuin gaan rondloop het omdat hy gesukkel het met die vloekpsalms. Uiteraard is dit nie maklik om hierdie argetipiese wraakpsalms met Afrikaanse woorde in Geneefse melodieë in te pas nie. Juis toe word die pos afgelewer, waaronder ook sy belastingaanslag. Teen skemer die aand was die vloekpsalm moeiteloos voltooi. Die werk aan die psalms was eintlik ’n voortsetting van temas wat in Cloete se oeuvre van die begin af aanwesig was. Hy was ’n diep gelowige mens en in al sy bundels is daar talle gedigte met Bybelse tematiek. Selfs in gedigte oor gewone dinge, vind mens die deurlopende bewustheid van God se skeppende en onderhoudende hand. Cloete het veral met Job in gesprek getree, omdat hy deurgaans nagedink het oor lyding in verskillende vorme. Hy het by geleentheid gesê hy is nie ’n Christelike digter nie, hy is ’n Christen wat ’n digter is. Sy digterskap was dan ook vir hom ’n roeping. So skryf hy: Hy wat my gemaak het, weet alte goed ek is dun van vel, sonder harnas, gebukkel. ek vlug swaar, loop met ’n groot gesukkel, skraal, klein van moed.

Maar die digter weet: Tog is ek – deur Wie nou weer – aangesê: Ek wil juis jóú liggaam in die slagveld hê. Skryf op. Ek hou jou dop. Skryf het dan ook lewenslank vir hom die manier geword waarop hy met die wêreld in interaksie tree: Steeds neem die dinge in ons vorm aan, steeds is daar in ons nuwe ontstaan as jy kaalhande skryf-skryf die dorings van die turksvy afvryf. TT Cloete was iemand wat vir alles intens dankbaar was. Dat hy ten spyte van sy swak gestel so lank so vrugbaar kon lewe, was vir hom rede tot groot dankbaarheid. Hy het gesê hy dink hy is die Here se witbroodjie. Sy lewe en sy dood was in God se hand: ... Hy tel ons maar Hy tel en weeg anders as ons. Net wat ons mág en kán dink vertel Hy. Ook hoe en dát ons sterf is vir Hom lewe werd. DK

Prof. Heilna du Plooy saam met prof. Cloete

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

25

Boekbekendstelling

BOEKBEKENDSTELLING !"# Teologie van die Koninkryk: % & '(')) * + & , - *. /01

D

it is alles behalwe ‘n clichĂŠ om te beweer dat die verskyning van hierdie nuwe boek van die bekende teoloog en skrywer, prof. Amie van Wyk, ‘n ware gebeurtenis is. Uit die verbluffende hoeveelheid diepgaande teologiese pennevrugte wat hy oor talle dekades heen die lig laat sien het, het die skrywer ‘n keur van artikels versamel en pragtig uitgegee! Dit is ‘n vonds dat hy die verskillende artikels onder die [ €  loci) van die dogmatiek tuisbring. Daarmee bied hy inderdaad ‘n eiesoortige dogmatiese (en etiese) magnum opus. Hy sal die eerste een wees wat (as een van die grootste Augustinuskenners in Suid-Afrika vandag!) saam met daardie kerkvader bely: wat het ons, wat ons nie ontvang het nie (vgl. 1 Kor. 4:7)? In hierdie boekbekendstelling kan die ryk en uiters ingeligte aard (vgl. die massiewe bronnelyste!) van hierdie boek nie eers aangeraak word nie. Al wat ek met enige voornemende leser wil deel, is dat u hier leesstof het van die allerbeste gereformeerde aard wat binne ‘n wye en grootse horison geplaas is. Met sy deeglike begronding is die boek tog baie verstaanbaar geskryf. As daar uit die GKSA gedurende die afgelope eeu een Bybelse aksent na vore gekom wat toekoms-openend is, is dit sekerlik die nadruk op die Koninkryk van God en sy koms. Ongetwyfeld sal prof. Amie van Wyk se teologie in hierdie opsig ‘n klassieke plek inneem. Vergewis uself hiervan deur hierdie boek te lees. Vir – ten minste – elke teologiese student en predikant behoort dit verpligte leesstof te wees! – Dr. PP. (Paul) Kruger (Emeritus Meyerspark)

26

DIE KERKBLAD ~ September 2015

In dankbare herinnering Prof. BJ (Ben) de Klerk (Potchefstroom)

Ds. Bouie (PB) de Klerk 29 Januarie 1933 – 10 April 2015

P

ieter Bouman de Klerk is in Dordtrecht in die Oos-Kaap as tweede seun van dr. Ben en Irene de Klerk gebore. Vroeg in sy lewe, op 11-jarige ouderdom, het sy ma gesterf en terwyl hy in sy eerste jaar op Teologiese Skool was, sterf sy pa in die jong ouderdom van 48 jaar. Bouie was een van die steunpilare in die gesin van ses kinders (waarvan die jongste drie jaar oud was), saam met ’n weduweemoeder, wat hy volledig as ma aangeneem het. Bouie was ’n skrander student en ’n goeie sportman en hy het Vrystaat O/19 op die rugbyveld verteenwoordig.

Sy huwelik en gesin Uit sy huwelik met Ria Botha is vyf kinders gebore. Sy kinders vertel onder andere van hulle pa: Die besondere manier waarop hy sy vrou gerespekteer en liefgehad het, was ’n pragtige voorbeeld vir sy kinders. Alhoewel hy sy kinders deeglik gedissiplineer het, was hy geen despoot nie. Hy het seker gemaak hulle verstaan baie goed waarom as hulle gestraf moes word. Hy het self ’n baie sterk sin vir geregtigheid geopenbaar. Hy was by uitstek ’n vredesoeker en vredemaker. Hy het naasteliefde verkondig/verwag en voorgeleef. Hy was ’n avonturier, dromer en romantikus. Hulle het geweet dat hulle pa sou raad gee, maar dan toelaat om self oor kwessies te besluit. Familievakansies, huisgodsdiens met sang en kuier om die etenstafel saam met die uitgebreide gesin was die dinge wat vir hom belangrik was en nou kosbare herinneringe vir sy familie geword het. Sy liefde vir sy medemens is ’n uitstaande kenmerk en daar is baie wat getuig hoe hy in moeilike tye daar was en met konkrete hulp aan die swaar help dra het.

Bouie as predikant Nadat hy afgestudeer het, het hy met vrug as herder en prediker gedien in Aliwal-Noord (1957-1966), Durban-Noord/Empangeni (1966-1974), Koedoesrand (1977-1988) en Stilfontein (1988-1998). Hy was ’n ware pastor, ’n simpatieke luisteraar en ’n prediker wat die diepste geheime van die Woord konkreet in die betrokke werklikheid kon toepas. Met sy besonder skerp sin vir humor het hy menige moeilike situasies ontlont.

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

Lidmate van die gemeentes waar hy gedien het, getuig van sy liefde vir jonk en oud en van sy wysheid in die pastorale begeleiding wat hulle ontvang het. Ná sy aftrede het hy gereeld eredienste in verskeie gemeentes gelei. Sy geloofs- en lewensrypheid het sy prediking ’n besondere belewenis gemaak.

Nagraadse studie Sy nagraadse studie in Teologie het ook praktiese betekenis vir sy bediening gehad. Hy het sy meestersgraad verwerf met die verhandeling: Die huwelik as musterion: die etiese implikasies van Efesiërs 5:2133 en veral vers 32. In dié studie onder leiding van wyle prof. Paul de Bruyn, ontleed hy die redes waarom die huwelik vandag in so ’n krisis is en stel daarteenoor die ideaalbeeld van die Christelike huwelik. ’n Besonder waardevolle aspek van die studie is dat hy die wese en aard van die huwelik wat God ingestel het, ontleed en daarteenoor die effek van die sonde daarop gestel het. Sy eksegetiese werk van Efesiërs is ’n waardevolle bydrae wat hy onder leiding van prof. Jorrie Jordaan gedoen het. Die huwelik is ’n geheimenis (musterion) veral omdat daar ’n duidelike wisselwerking tusna bl. 29

27

In dankbare herinnering Prof. JH (Amie) van Wyk (Pretoria)

Dr. Mechiel Venter 5 Junie 1927 – 2 Junie 2015

M

y eerste ontmoeting met hom was as tweejarige by ’n huweliksgeleentheid in Postmasburg (sy broer en ’n tannie van my) toe hy my moes oppas. Min het ek geweet dat ons afskeid 76 jaar later by ’n oop graf in Pretoria sou plaasvind. Toe Mechiel Venter op 5 Junie 1927 in Postmasburg gebore is, was dit in ’n gemeente met ’n lidmaattal van 506: 263 belydende en 243 dooplidmate. Vandag is daar 182 lidmate, 150 belydende en 32 dooplidmate – so het die platteland oor 88 jaar ontvolk. Die gemeente is in 1883 gestig en het aanvanklik as die Geref. Kerk Griekwaland-Wes bekend gestaan. Later is die dorp Blinkklip genoem en vanaf 1892 Postmasburg, vernoem na prof. Dirk Postma. In 1908 is die huidige mooi kerkgebou in gebruik geneem, gebou met Jonasklip. In hierdie kerkgebou is Mechiel gedoop en in hierdie plattelandse omgewing het hy grootgeword. Hiér ontvang hy ook die roeping om predikant te word en in 1953 voltooi hy sy teologiese studie in Potchefstroom (TSP). Die seun van die platteland word egter geroep om drie stadsgemeentes te bedien, eers Port Elizabeth (1954-1958), daarna Johannesburg-Suid (1958-

28

1961), dan Randburg (1961-1978) en uiteindelik Pretoria-Brooklyn (1978-1994), waar hy ook emeriteer.

Port Elizabeth Sy bedieningsarea in PortElizabeth was buitengewoon uitgebreid, want hy was soms weke weg van die huis op pad na Knysna, George, Albertinia, Riversdal, selfs na Oudtshoorn en Prins Albert – op sommige van hierdie dorpe bestaan vandag selfstandige gemeentes.

Johannesburg-Suid Tydens sy bedieningstyd in Johannesburg-Suid ontmoet hy sy lewensmaat Leona Nieuwoudt en in 1959 – presies 100 jaar na die “stigting” van die GKSA – word hulle in die huwelik verbind. Die Here het aan die egpaar ook twee seuns, Mechiel en Johan, geskenk. Hier in Johannesburg-Suid kon die pastoriepaar ook ’n besondere band met die President Kruger Tehuis-kinders opbou.

Randburg Hierna volg ’n bedieningstyd van 18 jaar in Randburg, waar ook ’n nuwe kerkgebou opgerig word – wat vandag nie meer bestaan nie vanweë sake-uitbreidings. Die

gemeente het in hierdie tyd ’n buitengewone groeiperiode beleef. Pretoria-Brooklyn Die volgende standplaas, vir 15 en ’n half jaar, is Pretoria-Brooklyn. Hierdie gemeente het uit ’n groot aantal studente bestaan, iets wat besondere eise aan ’n predikant stel en waarvoor later ook ’n tweede predikant beroep is. Tydens hierdie periode sou Leona ook geleentheid kry om haar akademies verder te bekwaam en in 1988 verwerf sy ’n doktorsgraad oor die digkuns van die digter TT Cloete. Sy word ook ’n dosent in Afrikaans by die Universiteit Pretoria.

Akademies Mechiel self het hom ook akademies verder toegerus. In 1967 ver werf hy ’n meestersgraad aan die PUK oor die belangrike tema Sendingprediking. In 1969 doen hy vir etlike maande navorsing aan die Vrije Universiteit Amsterdam vir sy doktorsgraad, wat hy in 1975 aan die PUK verwerf oor die onderwerp Poligamie as sendingprobleem (poligamie verwys na ’n huwelik van ’n man met meer as een vrou tegelykertyd). Hy was dus goed toegerus om as sendingdeputaat van die nasionale si-

DIE KERKBLAD ~ September 2015

In dankbare herinnering

node belangrike insette in hierdie verband te lewer. Hy was ook vir lang periodes kurator by die Hammanskraalse Teologiese Skool. Ook ná aftrede was Mechiel nog steeds met dienswerk in die koninkryk besig. Hy het in verskeie gemeentes, soos Brooklyn, Strand, Kleinmond, Mariental, Windhoek en Hentiesbaai hulpdiens gelewer. Daarby het hy ook reëlmatig in talle gemeentes in Pretoria gepreek. Sy bedieningstyl was gekenmerk deur pastorale bewoënheid, opregtheid, integriteit en openhartigheid. Sy meer as 4000 preke was Skrifverkondiging, ja, evangelieverkondiging, boodskappe van God se genade in Jesus Christus. Sy huisbesoeke het hy sorgsaam en baie getrou gedoen.

In sy dienswerk is hy byna voltyds bygestaan deur sy lewensmaat, Leona, wat met presiese noukeurigheid dag en datum van belangrike afsprake en gebeurtenisse aangeteken het en ook dikwels saam met hom op huisbesoek gegaan het. Daarby was sy ook ’n bekwame orrelis. In 2009 woon ses van ons die 150-jarige feesviering van die GKSA in Potchefstroom by: Mechiel en Leona, ek en Ria, asook Bingle en Erna Kruger van Pretoria-Brooklyn. Ná die feesviering besluit ons dat ons ses kwartaalliks by ’n geskikte restaurant in Pretoria sal saamkom om saam te kuier en om oor die wel en wee van ons land, die kerk en die teologie te gesels. Nou is ons een minder en betree ons ’n nuwe fase van saamwees.

Dienskneg van die Here Van Mechiel kan tereg gesê word wat Paulus aan die ouderlinge van Efese gesê het: “Al is my lewe vir my kosbaar, reken ek dit van geen belang nie as ek maar net my lewenstaak kan voltooi en die dienswerk wat ek van die Here gekry het, kan klaarmaak: dit is om die evangelie van God se genade te verkondig” (Hand. 20:24). Dit is seker nie toevallig nie dat hy in die Here ontslaap het terwyl hy ’n Bybelstudiegroep in die konsistorie van Wapadrant bygewoon het en sy laaste asem uitgeblaas het terwyl hy gaan sit het. Tot die laaste oomblik nog besig met die evangelie van God se genade. Mechiel, waarlik ’n dienskneg van die Here. Aan God die dank! DK

Van bl. 27

sen die verhouding tussen Christus en sy gemeente en dié tussen man en vrou in die huwelik is. Hy tel die liefde as beheersende riglyn vir die huwelik en gee dan vir die man onder andere riglyne wat daaruit voortspruit, soos trou en getrouheid, vergewensgesindheid, aanvaarding, respek, openhartigheid, kommunikasie, vreugde en intimiteit.

Die herinnering aan sy lewe, veral ook hoe hy krag ontvang het om lyding te verduur, druk steeds ’n stempel af op sy gesin, familie en vriende. Ons dank die Here dat Bouie ’n nederige en bruikbare instrument in sy hand kon wees, waardeur ander se lewens ook gevorm en verryk kon word. DK

In die Here se hand Bouie was dwarsdeur sy lewe begenadig met goeie gesondheid, al is hy met net een nier gebore. Nadat hy 80 geword het, het sy gesondheid verswak en hy moes dialise op gereelde basis ontvang. Hy het in die hospitaal ’n kiem opgedoen nadat hy ’n heupvervangingsoperasie gehad het, en toe het ’n lang lyding begin. Hy was vir minstens sewe weke in die hospitaal waarvan die grootste deel in hoë intensiewe sorg. Die Here het veral in hierdie tyd hom op besondere wyse gedra. Sy laaste woorde aan my was dat alles genade is. Hy het teenoor sy dominee voortdurend bevestig dat niks hom uit Christus en sy Vader se hand kan ruk nie. Met dié sekerheid is hy op 82-jarige ouderdom oorlede.

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

29

BRIEWE

Ooreenkoms met die NG Kerk Geagte Redakteur, ie Redakteursartikel van Julie 2015 het betrekking. Na lees van die artikel was dit vir my duidelik dat Die Kerkblad se redakteur ernstige voorbehoude het rakende die Algemene Sinode van die GKSA se goedkeuring van die ooreenkoms tussen die GKSA en die NG Kerk. Wat my egter noop om hierdie brief te skryf, is die mate van verleentheid wat ek teenoor NG-lidmate wat die artikel gelees het, ervaar. Ek lees dat punt 2 noem “dat ons mekaar binne die Gereformeerde belydenis, onderling oor verskille moet aanspreek�. Sekerlik is daar 'n struktuur geskep vir sulke gesprekke. Ek kan dit my moeilik indink dat die redakteursartikel die aangewese wyse is om lidmate van beide kerkverbande te betrek by

D

twee sake waarvan een nog nie eers op die agenda van die GKSA gedien het nie en die tweede met “pastorale bewoĂŤnheidâ€? hanteer behoort te word nie. Voldoen hierdie redakteursartikel aan die voorskrifte soos vervat in die gespreksdokument? Ek sou graag in hierdie artikel wou lees in welke mate die ooreenkoms kan bydra om ook mekaar in die moeililke vraagstukke (Belhar en homoseksualiteit) te ondersteun. Prof. Niemandt het ons voorbidding en ondersteuning nodig om in die wĂŞreld te getuig van God se liefde vir sy kerk. Is ons nie ons gespreksgenote 'n verskoning verskuldig nie?

Johan Hattingh, Noordrand

Prof. Callie Coetzee antwoord:

B

aie dankie aan br. Johan vir sy e-pos en kommentaar op my artikel. Ek waardeer lesers van Die Kerkblad se kritiese betrokkenheid. Ons moet mekaar op die tone hou. Wat sy probleme met die artikel betref, maak ek graag die volgende opmerkings: In die eerste plek het ek nie voorbehoude oor die ooreenkoms met die NG Kerk nie. Inteendeel. Ek het voluit deel gehad aan die opstelling van die ooreenkoms wat deur Sinode 2012 nie aanvaar is nie. Ek het trouens by Sinode 2012 gepleit om die ooreenkoms te aanvaar en later selfs in Beeld my standpunt gestel. Die ooreenkoms wat in 2015 wel aanvaar is, is inhoudelik feitlik onveranderd. Verder het ek die artikel vooraf onder andere uitgeklaar met die voorsitter van die GKSA se deputate vir die gesprek met die NG Kerk, ds. Cassie Aucamp. Die artikel is met sy instemming geskryf. Die artikel is geskryf na aanleiding van standpunte wat prof. Niemandt in die openbare pers gestel het. As daar van ons kant niks ‚ € < [ „ ooreenkoms met die NG Kerk het. Ek het in my artikel die sake vragenderwys en versigtig probeer stel. Nadat my artikel geskryf is (maar nog nie verskyn het nie) het prof. Niemandt nog verder gegaan en sy standpunt oor homoseksualiteit skerp en & > [ & Ek stem met br. Hattingh saam dat die ooreenkoms onder andere impliseer dat ons mekaar as kerkgemeenskappe op grond van ons gemeenskaplike belydenis moet ondersteun en bystaan. In diÊ verband kan ek net noem dat die NG Kerk nog nooit ons standpunt oor die betrokke sake gevra het nie. Ek hoop dat my opmerkings 'n bietjie lig werp en perspektief gee.

30

DIE KERKBLAD ~ September 2015

PERSONALIA / WEL EN WEE

S

oos dit Die Kerkblad se voorneme, is wil ons weer broeders en susters emeriti gelukwens met hulle verjaardae in Junie. God sĂŞ: “Die getal van ons jare kan 70 wees, of as ons sterk is, 80.â€? Totius het dit in Psalm 90 berym: “Die sterkste klim ten hoogste tot die top van sewentig of tagtig jare op.â€? E & > 8 & &

= & 8 Die Kerkblad 8 & 8 D > B 8 & D B5 & 8 E & D 8 M & 8 & 8

23 24 22

Die Kerkblad & , & 8 && & 5 5 8 K > QF & R > , 8

& & & 8 8 8 8 5 8 5 8 8 x E & 8 8 8 %/ . % 8 & * < & !($ B5 K & 8 F A ; & 5 7 = & K 8 & K = & &

Die redaksie van Die Kerkblad sal dit waardeer indien persoonlike nuus wat van belang is in die GKSA aan ons bekendgemaak word deur vriende en kennisse en lidmate. Stuur berigte aan Joey Fourie, e-pos kerkblad@gksa.co.za; faks 018 293 1042; of Posbus 20008, Noordbrug, 2522.

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

31

Lief en Leed / Op die Kerkwerf

GEBOORTEBERIG 0 . & ; 8 B (- < !($ 8 K & D H K 8 & F 9 ; = / ? F ; A 9 %

DOODSBERIG 2 > + 7 . + 87 7 ?* @ A . % CC F ; > & F 0 < (* 0 & + < & !($ E B & @ K & , D 8 M 8 *( D ( >5 & & & & & 8 Q= 8 5 & V & 8 & D 5 8 5 R ' (. .)

BEROEPE Beroepe ontvang

8 4 & > 8 5 B<< A T 8 & = > * !($ 8 8 8 F A & & ,# I 8 8 & 8 & B<< A T 8 & 4 & (- 8 A = 5 B<< A T 8 5 8 5 .U D & M 8 @ ,:21; 24 <232=55445 2: 2: 4,2:64/1

8 52 & 3

351 064/ , % . 7 * 0 # 8 !!+ 8 F A ,

& 5 F A 8 && & 8 # 8 8 , 8 8 && = 5 8 8 ($ & !($ & @ & 8 5 8 & = 5 @ & 8 5 8 E B 5 & & M 5

EMERITERING , 7 8 + 0 9 + / !!* 8 F A &S

& 5 5 8 # 8 8 & 4 & (- 8 A 8 5 && = 5 8 8 ( < !($ & 8 A& # ,@ 5,

32

26,23*2:/ 62: " #; :6/2 *21< 41=221 && & 8 F A B & , & ( $,D > -( E !($ Feesprogram:

1<:2201645,2; 24 03 11615%:52%2 0 1. ;

& A& > ,@ 5 8 =@ > (* > !($ (! !! 8 F A & ,# > 8

DIE KERKBLAD ~ September 2015

Lief en Leed / Op die Kerkwerf

& 2 & & 8 > # 8 !($ 8 0 + & A& =@ " ' !* !!) * > !($ 5 F A ; & '1&& ) 8 && A A '@ & ) 8 + !($ 8 A , A '; &) 8 0 > !($ 8 & 8 & & 8 " !($ 8 F A ; & & '!+* "!0 $$0 ) K , 2 W & 3 M& 0 2 7 & A& 1 8 =@ ((,( > , !($ 5 F A > 8 8 ($ !($ 3 &&

2 5 > & , 8 -( !($ & , 0 0 ;0 & B 8 A& A ,A & A A =@ ($ > !($ (! !! 8 F A < X 5 8 , A A '< , 5 ) 8 (( > !($ 6 8 !". .*. +-"- , & D 2 & 3 & 8 8 8 && ' 5 6

) 8 0 > !($ 5 A A +! F 3 .!$+Y !0( -+- *.0+Y , D 2 5 3 # 8 8 A& & A& & & 8 > 5 5 8 5 & & K > & > 9 3 & > =@ < !(. 8 0 0H4;4 & & A& AZ#, # " > !($ !* !! 5 F A 1 8 && 8 0 !($ = A ,

'; 3 & [) 8 & , & [ 3 ""2 & 3 0 4 ;

& A& # ,@ 5 8 =@ " > !($ !* !! 8 F A A & ; ( & + A , & > 8 & &

8 ; ' 8 2 & ) & 8 > # 8 !($ 8

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

0 4 & = A& #

=@ = ($ > !($ !* !! '9& 9 3 ) (( !! 'A& # ) 8 8 F A & ' 8 B &&) 8 8 0 !($ B E 5 2& 8 3

,

8 9 3 1 5 2 & 3

8 A& # & 9 5 & 3 2 & 3 8 " > !($ A 5 8 , 0 3 +. & B 8 8 && 8 A& ?5 =@ = ($ > !($ !* !! 8 F A 9 & 8 5 A A & 8 ($ > !($ 5 D882 & 3 5 8 = 8 A 8 ( > !($ 5 ($-$! 3 # & ( (( & 8 & > # 8 !($ 5 8 & 8 & > < , !(. 0 0 & B A& A & 8 & & 8 O F A ; & = 8 O " > !($ 8 5 !* -! " > !($ && A A 'F A B ) 8 $ !($ 8 , A A 8 8 8 8 8 0 / 7 +. & = A& F < =@ > (* > !($ !* !! 8 8 F A < ,> @ 3 . E , 8 8 (! > ? A 5 & 2& 3 >5 & !" 0$- +$$* &&

< 8 5

8 2 & 3 = 8 A 8 " > A A 5 3 2 8 , A 8 8 & 8 8 > 8 & =@ 0 # 8 !($ 1 8 & & & > < !(. 8 (+ > A

33

kleinADVERTENSIES

Die Bemarkingsafdeling, DIE KERKBLAD, Posbus 20004, Noordbrug 2522. Tel: 018 297-3989. Faks: 018 293-1042. E-pos: wymiedup@gksa.co.za TARIEWE: Advertensies en kleinadvertensies: Op aanvraag beskikbaar. Berigte: R0,20 per woord (min. R5,00) plus R2,20 per sentimeterkolom vir ’n foto. BTW is ingesluit. Volledige besonderhede is by bostaande adres beskikbaar.

VAKANSIE EN VERBLYF NATALSE SUIDKUS UVONGO: 12-bed vakansiehuis. Mooi see-uitsig, loopafstand van strand. Alle geriewe. 3 Badkamers, ruim balkon, 9 X 5 meter. TV, mikrogolfoond, ruim ys- en vriesgeriewe. Tel. 013 932 2433 of sel 073 929 6564; faks: 013 932 0581. UVONGO: LA CRETE SANDS NO. 1. 6-Bed luukse en moderne vakansiewoonstel met ’n 180º see-uitsig en brandersig. Slaap 6 persone; ’n braai-area op jou eie balkon; Toesluitmotorhuise; swembad; TV, DSTV en beddegoed ingesluit by prys. Skakel Luzelle by 011 678 5440 of sel 083 326 6329; www. uvongoholidays.co.za MARGATE: MARLICHT VAKANSIEWOONSTELLE. Aangename, see-uitsig verblyf in goed toegeruste 2, 3 en 4-slaapkamer selfsorgwoonstelle. TV en linne ingesluit. Gesellige, gesamentlike braai-area langs swembad. Onderdakparkering. Perseel Recommended PLUS 3 Ster TGCSA� gradering. Skakel kantoorure vir verdere inligting en kleurbrosjure. Tel. 039 312 1052 of faks 039 317 1870. E-pos: marlicht@uasa.org.za Webbladsy: wheretostay.co.za/marlicht MANABA-MARGATE: ning. Slaap tot 10 persone. Mooi see-uitsig. Braaigeriewe, ens. Skakel Nita by 039 317 4146.

NATALSE NOORDKUS LICORNA BEACH, UMHLANGA ROCKS, NOORDKUS: Volledig gemeubileerde luukse vakansiewoonstelle te huur. Skakel Durban 031 561 2344 of 031 561 2986. Onmiddellik beskikbaar. WESKAAP / TUINROETE BELLVILLE/WELGEDACHT: Volledig toegeruste selfsorgeenheid in sekuriteitswoonbuurt. Onderdakparkering, pragtige uitsig. Luuks en billik. Skakel Elza Beekman 082 372 2647. BELLVILLE: 2 Selfsorg gaste-eenhede – On The Balcony (1-slaapkamer-eenheid, 2 tot 3 persone) en Blackwood Cottage (2-slaapkamer-huis, 6 persone). Vir nadere inligting, kontak Ingrid –ingridkl@iafrica.com / 072 573 0667 / 021 910 2260. BLOUBERG, KAAPSTAD: Luukse woonstelle, selfsorg, seefront, DSTV, verhitte swembad. Tel: 051 654 0504, faks 086 684 5458. E-pos: blouwberg@mweb.co.za Webadres: http:// mysite.mweb.co.za/residents/blouwberg

AMANZIMTOTI DROMEDARIS 503: 2-Slaapkamerwoonstel op strand. Toegerus vir 6 persone. Skakel 031 903 8227.

STRAND/BLOUBERG/GORDONSBAAI/STELLENBOSCH/ BETTIESBAAI/WATERFRONT/BELLVILLE/KAAPSTAD: Vakansieverhuring van woonstelle, huise heeljaar en Desember! Kontak 083 313 4215 of cosybeach@absamail.co.za

AMANZIMTOTI – STELLA MARIS: Pragtig, strandfront, luuks, veilig. 2-Slaapkamer, 2/6 persone, TV, swembad, braaigeriewe. Spesiale aanbiedinge, buiteseisoen. Tel. 031 903 5477. Faks 031 903 5479.

STELLENBOSCH: KIERIE KWAAK selfhelpeenhede en gastehuis (2, 3 en 10 persone) geleÍ op ’n plaas buite Stellenbosch. Skakel Sonja of Koos van Zyl: faks/tel 021 883 3163 / 082 551 4784 of www.kieriekwaak.co.za vir verdere inligting.

AMANZIMTOTI – AFSAAL 602: Ruim 2-slaapkamerwoonstel met see-uitsig. Toegerus vir 6/7 persone. Spesiale aanbiedinge buiteseisoen. Tel. 011 954 5288 of 082 335 7101.

GOURITSMOND: 3-Slaapkamerhuis met 2 badkamers (slaap 6). Slegs vir volwassenes. Laaste twee weke van Desember en eerste week van Januarie nie beskikbaar nie. Tarief Des – Apr R600 per dag, Mei – Nov R480. Gedeeltelike see-uitsig. 400 meter vanaf strand. Skakel Bernard by 051 436 3451 (naure) of 082 770 6662.

DOONSIDE (SHANGRI LA): (Twee km suid vanaf Amanzimtoti.) Twee- en drieslaapkamer vakansiewoonstelle vir tot 9 persone teen die strand. Rustige omgewing, vriendelike kompleks, seeuitsig, beveiligde onderdakparkering, kleur-TV, ens. Braaiplek en swembad op perseel. Privaatbesit, billike tariewe. Skakel asseblief 012 567 3933. Sel. 082 390 9465. GLENMORE – MUNSTER (naby Margate): 3-Slaapkamer meenthuis in veilige, omheinde gebied. Naby strand. Groot

34

balkon, 2 badkamers. Pragtige see-uitsig. Buiteseisoen: R500 per dag (minimum 5 dae), ander pryse op aanvraag. Skakel 084 504 6640.

GLENTANA: Ruim selfsorgwoonstel, baie netjies en volledig toegerus, TV, ens. Slaap 4/6; 80 m vanaf see. Skakel 044 879 1381 of 082 871 5859. GLENTANA: Strandhuis met 4 slaapkamers, 4 badkamers. " # $ % & " %

DIE KERKBLAD ~ September 2015

kleinADVERTENSIES swemstrand. Fantastiese uitsig oor die see en swemplek. Buiteseisoen: R500 per dag (minimum 5 dae) en ander pryse op aanvraag. Skakel 084 504 6640. GLENTANA: 1 Selfsorg eenheid. Slaap 2. R150 pppnag. Spesiale tarief buiteseisoen. Skakel 044 879 1360 of 082 346 5886. SWELLENDAM: % ' *+ WALK in ’n prentjie-mooi omgewing. Beskikbaar 4 dubbelkamers en-suite met privaat ingang en ’n mooi uitsig op die berg. Kom geniet ware gasvryheid en ’n heerlike ontbyt. Skakel my by 028 514 3432 of 082 458 8224. PLETTENBERGBAAI: Strandhuis, 5 min. se stap na hoofstrand. Slaap 9. Minimum 2 nagte. Skakel 021 913 5552 of 084 503 5552.

badkamer en TV. Billike prys, veilige parkering, swembad. Tel. 051 753 0131. COLESBERG: GUINEA-FOWL GASTEHUIS. GeleĂŤ in stil omgewing, weg van hoofstraat, veilige parkering op die erf. Alle kamers het eie buitedeur en eie badkamer. TV in gesamentlike sitkamer vir gaste. Billike tariewe. Stapafstand van eetplekke. [ \ ] " $ Augustyn by tel/faks 051 753 0197 of 082 899 3964. NOORD-KAAP HOPETOWN: Selfsorgakkommodasie op rustige, veilige Karooplaas. 17 Km vanaf N12. Ses slaapplekke. Swembad en braaigeriewe. Tel/Faks 053 203 8044. Sel 082 682 8909. E- pos: ecniesing@vodamail.co.za MPUMALANGA

HERMANUS/VERMONT: Gesellige, ten volle toegeruste 2-slaapkamer vakansiehuis. Slaap 4-6. Tel. 028 316 3904 of 072 386 3904 of e-pos: knersis@itec.co.za OOSKAAP GRAAFF-REINET: KADASH GASTEHUIS op die plaas Damesfontein. Moeg van die gejaag? Ons bied u: rus en vrede, < $ %$$ $ $ siele, bossiepad, wandelpaaie ... Karoostilte. U is baie welkom! Kontak Marguerite by tel/faks 049 845 0253, sel 082 4130 579. Webbladsy: www:kadash.co.za GRAAFF-REINET: BUITEN VERWAGTEN GASTEHUIS: Twee selfsorgeenhede asook luukse kamers in pragtige omgewing. Swembad & braaigeriewe. Drie restaurante binne loopafstand. E-pos: info@buitenverwagten.co.za of skakel Peet/CherĂŠ by 082 819 4488 of 049 892 4504. ASTONBAAI (NABY JEFFREYSBAAI): Strandhuis te huur. Pragtige see-uitsig. 300 meter vanaf strand. Woonkamer, sitkamer, 4 slaapkamers, 3 badkamers, 1½ kombuis, waskamer en balkon. Goed toegerus met TV, videomasjien, skottel, buite braaiplek, ens. 1 motorhuis. Buiteseisoen R500 p/d. Skoolvakansies en eerste helfte van Desember R600 p/d. Desember/ Januarie-skoolvakansie R800 p/d. Minimum tydperk 5 dae. Skakel Ansie du Plessis by 073 166 8166, faks 086 219 2193. E-pos: jakduplessis@absamail.co.za BOKNESSTRAND: DOPPERSNES op Boknesstrand. 2-slaapkamerhuis met 2 badkamers asook ’n 2-slpk woonstel met 1 badk. 8 minute se loop vanaf swemstrand. Derde eenheid met ekstra 2 beddens. Verhuring regdeur die jaar. 50% afslag vir senior burgers (buiteseisoen). Kontak Callie van der Merwe by 082 784 4519 of 082 565 7982. KAROO COLESBERG: KAROO HUISE. Oornag in gerestoureerde dorpshuise, nasionale gedenkwaardighede met antieke meu Q $ Y < straat. TV, braaigeriewe en veilige parkering. Restaurante binne loopafstand. Kontak T Vorster 051 753 0582; e-pos: hvzvorster@absamail.co.za; web: www.karoohuise.co.za

SABAAN VAKANSIE-OORD: Volledig toegeruste woonstelle. GeleÍ tussen Sabie en Hazyview. Goed geleÍ vir dagritte na Wildtuin en ander besienswaardighede. Vir bespreking, skakel 013 737 8114. DULLSTROOM: Volledig toegeruste 5-slaapkamerhuis op ’n plaas, 10 km vanaf Dullstroom. Ontbyt op aanvraag. Visvang, stap, ens. Skakel Sarie 082 550 1126. GRASKOP: Sentraal geleÍ buite malariagebied. Binne ’n uur vanaf talle toeriste-aantreklikhede, insl. Kruger Wildtuin. Naby Fanie Botha-staproete. Volledig toegeruste selfsorgvakansiehuis met drie slaapkamers vir tot 7 of 8 persone. Skakel Seakle of Elsa 012 335 4810, 082 395 7582 of e-pos godschal@mweb.co.za NOORDWES POTCHEFSTROOM: Geniet en beleef ’n boomryke oase 5 min vanaf Teologiese Skool en Universiteit. Ruim en gemaklike selfsorg tuinwoonstelle met veilige onderdakparkering. Ontspan langs die Mooirivier. Skakel Annemarie by 082 826 3310. VRYSTAAT BLOEMFONTEIN OORNAG: Luukse oornagwoonstel met veilige parkering, TV. Skoon en netjies. Gasvrye en rustige atmosfeer. Skakel 051 522 6035 of 082 726 9959. BLOEMFONTEIN: KOMWEER B+B vir billike, huislike en gasvrye oornagverblyf. Naby N1 en hospitale. Veilige onderdakparkering. Navrae: tel. 051 522 3778, faks 086 670 8251 of 083 709 0684. E-pos: ventersg@mweb.co.za Webbladsy: www.komweer.za.net BLOEMFONTEIN: Selfsorg oornagkamers elk met: minikombuis en badkamer, lugreÍling, braai- en vriesgeriewe, TV, veilige onderdakparkering. Slaap 1-4 en 1-5 persone, naby N1. Skakel Piet of Belie by 051 433 2635 of 072 342 7530. BLOEMFONTEIN: MERWEDE GASTEKAMERS, privaat en veilig, naby hospitale en universiteit teen bekostigbare tariewe. Kontak Callie en Maretha van der Merwe by 082 565 7982 of 082 784 4519.

COLESBERG: OUDE HOSTEL. Luukse kamers met privaat

September 2015 ~ DIE KERKBLAD

35

kleinADVERTENSIES

MIDDENDEEL GASTEPLAAS: Middendeel Gasteplaas, 100 km vanaf Bloemfontein en 75 km vanaf Kimberley. Geskik vir kerkkampe en familiebyeenkomste. Slaap 30 persone. Kontak Callie van der Merwe by 082 784 4519. GAUTENG JEUGHUISE: Gereformeerde Kerk Meyerspark. Aangename verblyf vir jongmense in rustige woonbuurt. Twintig ruim slaapkamers, woonkamer, kombuis en waskamer met alle geriewe, swembad, braai-area, veilige parkeerafdakke en pragtige tuin. Skakel Renee 083 269 0305 of e-pos: reneew.vandeventer@gmail.com WAVERLEY, PRETORIA: Selfsorggastewoonstel vir 4 mense in die hartjie van die Moot. 1 Dubbelbed en twee enkelbeddens. Rustige boomryke omgewing. Beddegoed en handdoeke word voorsien. Veilige parkering. R180 per person (2 of meer). R350 enkel. Kontak Nienke Boerrigter: 076 470 5738 of nienkevdk@gmail.com ALLERLEI OPMETINGSINSTRUMENTE: Bukswaterpasse (automatic levels), teodoliete, meetwiele, laser vir konstruksie, RTK, GPS, Total Stations. Protea Geomatics: Tel. 011 976 2070. Sel 083 259 8931 of 083 265 7272. E-pos: sales@ protsurv.co.za BINDWERK: Flinke bindwerk van hoogstaande gehalte. Dienste sluit in die:

te Kontak Lukas van Vuuren, tel. 011 477 4183. TE KOOP – GLENMORE: Strandhuis te koop in Glenmore, Suidkus, Natal. Op die rotse teenaan die see, 100 meter vanaf die swemstrand, R2 miljoen. Kontak Ria by 082 440 7977.

TE KOOP BETHULIE – ’n Tipiese Karoostyl drieslaapkamerwoonhuis, Colinstraat 37, in Bethulie te koop vir R450 000. Oregonplafonne regdeur die meeste van die hoofhuis. Die opgeknapte badkamer het ’n outydse ysterbad, stort en wasbak met ’n aparte toilet. Ekstra akkommodasie kan bygevoeg word deur die omskakeling van die buitegeboue in ’n woonstel. Daar is diefwering, ’n alarmstelsel en lugverkoeling in die hoofslaapkamer. Die huis het ’n sinkdak, muur-tot-muur matte en teÍls. Skakel Maryna by 083 234 6943. www.bethulie.co.za/bethulieproperty.htm

DIE VAN NIEKERKS BIED AAN: RANDBURG: Een-, twee- en drieslaapkamerwoonstelle te huur. Goed geleĂŤ in die Randburgomgewing. Kontak asb. vir Jasper by 082 336 4892 of jasperw117@gmail.com

36

*5202 4 :46J = @ 1 K 8 && 5 & & 8 & 5 ; #7\ -"(+0 / F& !!0- % & !( **( !!* 1, [2 & 3 , / , Q ' 8 @ 5 8 &, ) (-" 1 . < %

' N 0$!

$! K ) (+$Y ' & $) , < - . ' N "0

$! K ) "-Y ' , & (!") , + 5) + '? 8 F J & , > 8 $!

) *" 0 ) 'K F F , A A 8 && B ( "

K ) $" / Q , ) Q . 'F & 6 B ((0

) (" , 'F 8 F & > , "-

) ($ F '= 4 8 9 &85 & 6 5 5 && > (.

) + U.+ 'E & V , F , D + / (""( > +$

K ) 0$ U.+ '1 & > "

) 0$ 0 . :7 '= < , 8 & ("*. & 8 ; & % 8 & ("** > "

) 0$ * '1 8 ] 8 K > +!

K ) .$ * : 'K 1 & 8 > +(

K ) .$ < - . + '= % 4 8 A & ("** ] (*!! > +

K ) 0$ 5) +

'= 4 8 K & (*-. @ & , = 5 8 & , & 5 8 , && 8 (*(0 & = > ((

$$ K ) (!" , % F7 . 'K = & 8 F & 6 8 > (*0

) *" , F7 . - 87 '= & 8 < 9 = 4 3 & M 18 & & 8 A & 8 > (!0

) .$ , @1 K 8 && # 3 8 ; ($" & & 2. V + ' 1 & ) (!" /

, Q ) ($" <7 * Q : - *"

DIE KERKBLAD ~ September 2015

POTCHEFSTROOM TEOLOGIESE PUBLIKASIES (PTP)

beywer hulle vir die bevordering van die Gereformeerde teologiese wetenskap deur die publikasie van (1) vakkundige, (2) populêr-wetenskaplike en (3) stigtelike Christelike literatuur

Ons lewe in 'n gebroke wêreld, maar daar is altyd hoop Aspekte soos misdaad, moord, roof, verkragting raak duisende mense se lewens daagliks op 'n dramatiese wyse. Hierdie aspekte lei tot trauma en baie leraars, pastorale beraders en jeugwerkers, maar ook ander dissiplines, moet hierdie persone bystaan deur traumabegeleiding te bied. Hierdie publikasie "Trauma - die meedoënlose vyand" gee praktiese riglyne juis vir pastorale begeleiding.

R180.00 ’n Ander aspek waar begeleiding noodsaaklik is, is die dood. In hierdie publikasie word daar deeglik Skriftuurlik gekyk na die saak van dood en aspekte daaromtrent. Hierdie boek kan enige persoon wat op enige wyse met sterwendes te doen het baie help. In plaas daarvan om 'n vrees vir siekte, sterwe en dood te skep, poog hierdie boek om die lig van ons geloof, hoop en liefde weer in ons sterfkamers op te helder.

R130.00 • Pryse sluit posgeld en verpakking uit • Bestellings van beide die Afrikaanse en Engelse publikasie kan by die Admin Buro van die GKSA geplaas word.

BESOEK GERUS ONS WEBBLAD

www.ptpboeke.co.za

en Facebook-blad, Potchefstroom Teologiese Publikasies vir meer inligting oor ons publikasies BESTEL BY: PETRO KROEZE, ADMINISTRATIEWE BURO Tel. 018 297 3986; faks 018 293 1042; e-pos bestellings@gksa.co.za

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.