in hierdie uitgawe ... 3 4 8 10 12 14 15 16 Slingervel, Jaargang 58 Nommer 987, April 2017
A
s julle enige vrae het, iets wat jy nie verstaan nie, of oor iets wat in die Slingervel geskryf is, meer wil weet, is julle baie welkom om vir my Ö 'n sms te stuur of te whatsapp na 084 551 2107, Ö of 'n e-pos te stuur na slingervel@gksa.co.za, Ö of 'n brief te stuur na Posbus 88, Bloemhof 2660
p. 18
Redakteursbrief Verjaardaghoekie Die natuur se weerburo’s Rigters – Blokkiesraaisel Erdwurmtee Die skepping Kleur in volgens nommers Rigters – Blokkiesraaisel Oplossing 17 Desiderius Erasmus 18 Wat kan ek lees? 20 Vinke
REDAKTEUR Dr. Hennie van Wyk e-pos: hennie@gksa.co.za Tipografie en uitleg Joey Fourie e-pos: kerkblad@gksa.co.za MEDEWERKERS Riana Jonker Susan Lourens Oom Hennie Oom Attie Venter
Intekening Administratiewe Buro Afdeling Publikasies Posbus 20008, Noordbrug 2522 Tel: 018 297 3986
Intekengeld R255,00 per jaar (posgeld en BTW ingesluit) (Sien die intekenvorm op bl. 8 vir meer inligting oor intekengeld.)
Eienaars en uitgewers Deputate vir Kerklike Tydskrifte Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika Posbus 20008, Noordbrug 2522
Die Redakteur Bydraes en briewe Posbus 20008 Noordbrug, 2522
Drukkers V & R Drukkery Tel. 012 333 2462
Jaargang 58, Nommer 987, April 2017 ISSN 0037 685 X VOLQJHUYHO DSULO VOLQ QJHUYHO DSULO
Redakteursbrief Sit net stil. Hoe lank kan jy dit doen? Ek kry dit nie eers vir 60 sekondes reg nie! In die vakansie hoef jy nie so vroeg op te staan en skool toe te gaan en huiswerk te doen nie. Maar jy kan nie NIKS doen nie! Jy moet IETS doen. Daarom is vakansies – as julle nie weggaan nie – die ideale tyd om dinge te doen waarvoor daar nie in die kwartaal tyd is nie.
Maats,
V
akansiedae! Skoolvakansie! Tyd om so bietjie iets anders te doen as skool toe gaan!
Een van ons professore, prof. Bert Floor, het altyd vir ons gesê dat vakansie net ’n ander manier van werk is. Ek het nie gedink dis baie oulik nie – tot ek besef het dat hy reg is! Dink net: ’n Mens kan nie niks doen nie. Dink mooi daaraan: Probeer bietjie om NIKS te doen nie. Gaan sit op ’n stoel. Moet niks in jou hande hou nie, maak jou ore en oë toe dat jy niks kan sien of hoor nie. VOLQJHUYHO DSULO
In hierdie SLINGERVEL is daar weer ’n projek wat jy kan begin. Ons noem dit ERDWURMTEE. As julle nou begin, sal julle ’n mooi voorraad bemesting kry om in die lente met jou eie tuintjie te begin. Hopelik gaan julle ook die hele SLINGERVEL deurlees! Ek het verlede maand vertel van Hendrik die Agtste – die reformator wat nie gereformeer het nie! Hierdie maand vertel ek julle van nog iemand wat nie as reformator bekend was nie, maar ’n groot invloed op die Reformasie gehad het: Desiderius Erasmus. Nou ja, kom ons spring aan die werk – nie skoolwerk nie – maar hard werk om lekker dinge te leer en te doen. Groete tot Mei!
Oom Attie Venter
Die natuur se weerburo's 6
RRV YLVVH LQ ·Q VHH YDQ ZDWHU OHZH VR EHVWDDQ GLH PHQV HQ DOOH ODQGGLHUH LQ ·Q ´VHHµ YDQ JDV ·Q PHQJVHO YDQ KRRIVDDNOLN NRROVXXUJDV HQ VXXUVWRI HQ ·Q NOHLQHU SHUVHQWDVLH waterdamp $OOHV ZDW LQ GLH ZDWHU YRRUNRP HQ GLQJH ZDW GDDULQ JHEHXU RHIHQ ·Q LQYORHG XLW RS GLH YLVVH HQ DQGHU VHHGLHUH 6R RHIHQ DOOHV LQ GLH DWPRVIHHU YHUDO OXJGUXN HQ ZDWHUGDPS HHQ RI DQGHU LQYORHG XLW RS GLH PHQV HQ ODQGGLHUH
(N VDO GXV ·Q UHJPHUNLH PDDN E\ RRP 6HUYDDV VH UXJS\Q ZDW YLU KRP YHUWHO GLW JDDQ UHsQ OHHV ZHHU GLH HHUVWH DUWLNHO LQ 1RY 'HV VH Slingervel PDDU nie E\ GLH NULQJH RP GLH PDDQ PHW GLH RSHQLQJ DDQ GLH HHQ NDQW RI GLH VWHUUH VH Á RQNHULQJV RI E\ -DQXDULH VH ZHHU ZDW GLH UHV YDQ GLH MDDU VH ZHO HQ ZHH VDO EHSDDO QLH
,QVHNWH HQ YRsOV HQ DQGHU GLHUH -\ VDO QRX EHWHU YHUVWDDQ ZDDURP RQV PHHU ZDDUGH NDQ KHJ DDQ GLHUHJHGUDJ DV GLW E\ ZHHUYRRUVSHOOLQJV NRP 'LH RSOHWWHQGH ERHU ZHHW GDW K\ GLH ZHHU NDQ YRRUVSHO GHXU QRXNHXULJ RS GLH JHGUDJ YDQ GLHUH VRRV PLHUWMLHV HQ YRsOV RS GLH SODDV WH OHW 'LV YHUDO UHsQWHNHQV ZDW YDQ EHODQJ LV ZDQW RQV ODQG ZRUG GHXU GURRJWHV JHWHLVWHU 1DWXXUOLN LV GLH EHWURNNH GLHUWMLHV VH OHZHQV RRN RS GLH VSHO DQGHUV VRX KXOOH QLH MXLV RS YHUDQGHULQJH LQ GLH YRJWLJKHLG YDQ GLH OXJ HQ OXJGUXN JHUHDJHHU
KHW QLH 2QV JHVHOV RRU ·Q SDDU YRRUEHHOGH x Miershope ZRUG YDQ W\G WRW W\G EHVNDGLJ :DQQHHU GLH EH ZRQHUV DJWHUNRP GDW UHsQ DDQ GLH NRP LV VDO KXOOH JRX GLH VWXNNHQGH SOHNNH KHUVWHO VR GDW GLH UHsQZDWHU QLH GLH PLHUVKRSH NDQ ELQQHGULQJ QLH 6XONH QXXWJHODSWH PLHUVKRSH LV GXV ·Q DDQGXLGLQJ YDQ UHsQ ZDW YHUZDJ NDQ ZRUG %H GU\ ZLJKHGH YDQ PLHUH ZDW VWRN NLHV DDQGUD QHV WRH LV RRN ·Q WHNHQ YDQ NRPHQGH UHsQ :DQ QHHU PLHUH RI WHUPLHWH KXOOH QHVWH VH WRULQJV KRRJ ER GLH JURQG EHJLQ ERX LV UHsQ RS SDG x Swart miertjies ORRS LQ GUDDLH DV GDDU QLH UHsQ DDQ NRP LV
VOLQJHUYHO DSULO
x x x x
x
QLH $V UHsQ RS SDG LV KDUGORRS KXOOH LQ WZHH U\WMLHV KHHQ HQ ZHHU VHNHU RP YLQQLJHU RRU GLH ZHJ WH NRP 0LHUH VNDUUHO RRN YUHHVOLN RP KXOOH NRV E\ GLH ERPH VH VWDPPH RS WH GUD YRRU GLH UHsQ NRP :DQQHHU M\ ·Q oogpister ·Q VZDUW JRJJD PHW JHHO NROOH RS V\ UXJ VLHQ LV GDDU VZDDU UHsQ RS SDG Paddas HQ slange LV RRN EDLH ZRHOLJ YRRU GLH UHsQ Skilpaaie EHZHHJ QD KRsU JURQG rysmiere YOLHJ brulpaddas NZDDN HQ duisendpote ORRS URQG YRRU GLH UHsQ $V GLH JURQG GHXUZHHN LV QD VZDDU UHsQ VRHN erdwurms OXJ YLU DVHPKDOLQJ GHXU WHHQ PXUH HQ DQGHU YRRUZHUSH XLW WH NOLP Werfdiere VRRV ERNNH NDOZHUV HQ SHUGH UDDN XLWEXQGLJ HQ KDUGORRS DO VSHOHQGH HQ VSULQJHQGH URQG
9LVVHUPDQQH VH WHNHQV 9LU GLH YLVVHUPDQQH LV GLW EHODQJULN RP WH ZHHW ZDWWHU ZHHU YHUZDJ NDQ ZRUG ZDQQHHU KXOOH GLH VHH LQYDDU +XOOH N\N YHUDO QD EHSDDOGH ZRONIRUPDVLHV HQ ZLQGULJWLQJV x 8LWJHVWUHNWH vlieswolkies LQ GLH RJJHQG ODQJV GLH .DDSVH VXLGNXV YRRUVSHO UHsQ ODWHU LQ GLH GDJ x :DQQHHU GLH seeduikers DOPDO YDQ GLH VHH QD GLH ODQG YOLHJ LV GLW RRN ·Q WHNHQ YDQ NRPHQGH UHsQ x 6RPPLJH YLVVHUPDQQH DDQ GLH .DDSVH VXLGNXV KHW KXOOH HLH HHQ YRXGLJH ZHHUYRRUVSHOOHU ·Q JHGURRJGH blaasoppie seeperdjie RI seevarkie ZRUG DDQ ·Q WRXWMLH LQ GLH KXLV RSJHKDQJ $IKDQJHQGH YDQ KRH GLW GUDDL NDQ GDDU YDVJHVWHO ZRUG XLW ZDWWHU ULJWLQJ GLH ZLQG JDDQ ZDDL HQ RI GLW JDDQ UHsQ
1RJ ZHHUWHNHQV x ,Q GLH YHUUH /LPSRSR ERVYHOGVWUHNH OHW GLH ERHUH RS GLH GRULQJERPH LQ GLH OHQWH $V GDDU EDLH EORHLVHOV DDQ GLH ERPH LV LV GLW ·Q WHNHQ YDQ GURRJWH 'LV HLQWOLN ·Q YRRUVRUJ ZDW GLH QDWXXU VHOI WUHI ZDQW ZDQQHHU GLH JURQGZHLGLQJ ODWHU XLWJHSXW LV NDQ GLH EHHVWH HQ GLH ZLOG GLH SHXOH YDQ GLH GRULQJERPH YUHHW x 'DDU LV RRN GLH JHORRI GDW DV GLH VXLGRRVWHZLQG JHGXUHQGH GLH VRPHU VWHUN LQ GLH VXLGZHV .DDS ZDDL UHsQ GDDUQD LQ GLH ELQQHODQG YHU ZDJ NDQ ZRUG x 5XPDWLHNO\HUV RI SHUVRQH ZDW YRRUKHHQ EHVHULQJV DDQ KXOOH OHGHPDWH RSJHGRHQ KHW NDQ RRN JHWXLJ GDW UHsQ DDQ GLH NRP LV ZDQQHHU GLH EHWURNNH SOHNNH DDQ KXOOH O\ZH EHJLQ S\Q +LHURRU KHW RQV DO LQ GLH YRULJH DUWLNHO JHSUDDW 1DWXXUOLN LV GLH ZHHUYRRUVSHOOLQJV RS 79 HQ GLH UDGLR DNNXUDWHU RP GDW GLW JHEDVHHU LV RS VWDWLVWLHNH ZDW RRU EDLH MDUH YHUVDPHO LV HQ RS ZDDUQHPLQJV PHW EHKXOS YDQ ZHHUNXQGLJH DSSDUDWH ZDW GHXU UHNHQDDUV YHUZHUN LV 2QV ZHHW HJWHU GDW ZHHUNXQGLJHV ZDW KLHUGLH ZHWHQVNDSOLNH DSSDUDWH JHEUXLN GLH SRW SDUW\NHHU PLVVLW 'DQ KDDO RQV PDDU QHW GLH VNRXHUV RS HQ SDN GLH UHsQMDVVH ZHJ
VOLQJHUYHO DSULO
%RHUH HQ DOPDO ZDW ZLO ZHHW ZDW P{UH HQ RRUP{UH ERNDQW KXOOH NRSSH JDDQ JHEHXU NDQ JH UXV KXOOH %\EHOV E\ 3UHGLNHU RRSVODDQ HQ GLH YROJHQGH ZRRU GH WHU KDUWH QHHP “Wie die wind bly dophou, saai nie, wie na die wolke bly kyk, oes nie.” +LHU YROJ ·Q WUHර HQGH JHEHG JHQHHP XLW ·Q JHPHHQWHEODDGMLH YLU KLHUGLH W\G ZDDU RQV YHUVHQ JHQGH KLWWH RQGHUYLQG HQ GDON YRRUWGXUHQG RSN\N QD GLH ZRONH ͙͞ sƌŽĞģƌ ǁĂƐ Ěŝƚ ǀŝƌ ŵLJ ŵĂŬůŝŬ Žŵ ƚĞ ďŝĚ͕ ŵĂĂƌ ĚŝĞ ŵĞŶƐĞ ƐĞ ŶĂǀŽƌƐŝŶŐ ĞŶ ŝŶƐŝŐ ŵĂĂŬ Ěŝƚ ŶŽƵ ǀŝƌ ŵLJ ŵŽĞŝůŝŬ Žŵ ƌĞģŶ ƚĞ ǀƌĂ͘ tĂƚ ǀĂŶ Ăů ĚŝĞ ŚŽģĚƌƵŬƐƚĞůƐĞůƐ ĞŶ ůĂĞĚƌƵŬƐƚĞůƐĞůƐ͍ tĂƚ ǀĂŶ ƐŝŬůŽͲ ŶĂĂů ĞŶ ĂŶƟ ƐŝŬůŽŶĂĂů͍ ,ŽĞ ŬĂŶ ĞŬ ƌĞģŶ ǀŝƌ ǀĂŶĚĂŐ ǀƌĂ ĂƐ ĚĂĂƌ ŐĞĞŶ ŬŽƵĞ ĨƌŽŶƚ ŝŶ ƐŝŐ ŝƐ ŶŝĞ͕ ŽĨ ĂƐ ďĞƌŐͲ ǁŝŶĚƚŽĞƐƚĂŶĚĞ ĞůŬĞ ĚƌƵƉƉĞů ǀŽŐ Ƶŝƚ ĚŝĞ ůƵŐ Ƶŝƚ ƐŬƌŽĞŝ͍ Ŭ ŝƐ ŽŽŬ ŶŝĞ ůƵƐ ǀŝƌ ĚŝĞŐĞŶĞ Žŵ ŵLJ ǁĂƚ ŶŽŽŝƚ ďŝĚ ŶŝĞ͕ h ŶŽŽŝƚ ĞĞƌ ŽĨ ŶŽŽŝƚ ŚƵůůĞ ǀŽĞƚĞ ŝŶ Ƶ ŚƵŝƐ Ɛŝƚ ŶŝĞ͕ ŵĂĂƌ ĂƐ ĚĂĂƌ ĚƌŽŽŐƚĞ ŝƐ͕ ŵŽĞƚ ĚĂĂƌ ƐƉĞƐŝĂĂů ͛Ŷ ďŝĚĚĂŐ ǀŝƌ ƌĞģŶ ŐĞƌĞģů ǁŽƌĚ ĞŶ ĚĂŶ ŝƐ ĂůŵĂů ĞǁĞ ǀƌŽŽŵ ƐŬŝĞůŝŬ ĚĂĂƌ͘ Ŭ ǁĞĞƚ ŽŽŬ ŶŝĞ ǁŝĞ h ĚŝĞ ŐƌĂĂŐƐƚĞ ǁŝů ŚĞůƉ ǁĂŶŶĞĞƌ ĚŝĞ ƚĞĞƌƐƚƌĂĂƚͲŵĞŶƐĞ ďŝĚ ǀŝƌ ŵŽŽŝ ǁĞĞƌ ĞŶ ĚŝĞ ůĂŶĚďŽƵͲŵĞŶƐĞ ďŝĚ ǀŝƌ ƵŝƚŬŽŵƐ ŶŝĞ͘ ĂĂƌŽŵ ďƵŝŐ ĞŬ ŵLJ ŬŽƉ ŝŶ ŽŽƚͲ ŵŽĞĚ ĞŶ ǁŽƌĚ ƐƟ ů ǀŽŽƌ h͘ ,ŝĞƌ ďŝŶŶĞ͕ ĚŝĞƉ ďŝŶŶĞ͕ ǁĞĞƚ ĞŬ ʹ ƚĞŶ ƐƉLJƚĞ ǀĂŶ ĂůůĞƐ ʹ h ŬĂŶ͊ Ŭ ǁĞĞƚ ŽŽŬ ĚĂƚ h ĚŝĞ ƌĞŐƚĞ ƚLJĚ ŬĞŶ ĞŶ ĚĂƚ h ůĂĂƚ ƌĞģŶ ŽŽƌ ĚŝĞ ƌĞŐǀĞƌĚŝŐĞƐ ĞŶ ŽŶƌĞŐǀĞƌĚŝŐĞƐ ;DĂƩ ͘ ϱ͗ϰϱͿ͘ ĂŶŬŝĞ ŶŽƵ Ăů ǀŝƌ ĚŝĞ ƌĞģŶ ǁĂƚ h Ƶŝƚ ŐĞŶĂĚĞ ŽƉ Ƶ ƌĞŐƚĞ ƚLJĚ ŽƉ ĚŝĞ ƌĞŐƚĞ ƉůĞŬŬĞ ƐĂů ƵŝƚƐƚŽƌƚ͘ ŵĞŶ͘͟ 69
%URQQH Die Taalgenoot $XJ Beeld -DQ Die Zoutkorrel -DQ )HE
DĂĂƚƐ͕ ŽŶƐ ǁĞĞƚ ĚĂƚ 'ŽĚ ĂůůĞƐ ŝŶ ƐĞƐ ĚĂĞ ŐĞƐŬĞƉ ŚĞƚ͕ ĞŶ Ěŝƚ ŽƉ ĚŝĞ ƐĞǁĞŶĚĞ ĚĂŐ ǀŽůƚŽŽŝ ŚĞƚ͘ WĂƐ ĚŝĞ ƉƌĞŶƚĞ ďLJ ĚŝĞ ƚĞŬƐǀĞƌƐ ĞŶ ŬůĞƵƌ ĚŝĞ ƉƌĞŶƚĞ ŝŶ͘
Die skepping
Toe het God gesê: “Laat daar lig wees!” En daar was lig. God het gesien die lig is goed, en Hy het die lig en die donker van mekaar geskei. Dit was die eerste dag.
God het die gewelf gemaak en die waters onder die gewelf geskei van die waters bo die gewelf. God het die gewelf “hemel” genoem. Dit het aand geword en dit het môre geword. Dit was die tweede dag.
Toe het God gesê: “Laat die waters onder die hemel op een plek bymekaarkom sodat die droë grond sigbaar word.” Dit was die derde dag.
God het die twee groot ligte gemaak, die grootste om bedags te heers en die kleiner lig om snags te heers, en ook die sterre. Dit was die vierde dag.
Toe het God gesê: “Laat die waters krioel van lewende wesens, en laat daar voëls onder die hemelgewelf oor die aarde vlieg.” Dit was die vyfde dag.
God het die wilde diere op die aarde gemaak, elkeen na sy aard; ook die mak diere, elkeen na sy aard; en ook al die diere wat kruip, elkeen na sy aard. Toe het God gesê: “Kom Ons maak die mens as ons verteenwoordiger.” Dit was die sesde dag.
Op die sewende dag was God reeds klaar met die skeppingswerk en het Hy gerus na al die werk wat Hy gedoen het. Hy het die sewende dag as gereelde rusdag geheilig.
VOLQJHUYHO DSULO
Oom Hennie
Vinke +DOOR PDDWV +DOO
E
N N\N VR E\ P\ VWXGHHUNDPHU VH YHQVWHUV XLW DDQ GLH QRRUGHNDQW LV RQV YRRUWXLQ ² HQ GLH YLQNH KHW ZHHU OHNNHU LQ GLH RX JURRW ERRP QHVVLHV JHPDDN
$V PHQV KXOOH GRSKRX VLHQ M\ KRH ZRQGHUOLN GLH +HUH GLH VNHSSLQJ $ JHPDDN KHW +LHU NRP GLH PDQQHWMLH HQ K\ PRHW GLH QHVVLH ERX (HUV JHP VWURRS K\ GLH WDNNH NDDO HQ GDQ NRP K\ PHW ·Q JUDVVLH HQ K\ PRHW GLH VWUR JUDVVLH RP GLH NDDO WDN NQRRS 3UREHHU ELHWMLH PHW QHW WZHH YLQJHUV YDQ JUDV MRX HHQ KDQG ·Q ODQJ JUDVVLH RP ·Q WDN NQRRS -\ PDJ YDQ MRX DQGHU KDQG ((1 YLQJHU JHEUXLN QHW RP PHH MRX HH HQ KDQG ·Q ODQJ JUD DVVLH RP ·Q WDN YDV WH KRX 'LV PRHLOLN 0DDU PHQHHU 9LQN NU\ GLW UHJ 'DQ ·Q WZHHGH JUDVVLH HQ JRX JRX EHJLQ GLH QHV YRUP DDQQHHP 9LQNH LV GHHO YDQ GLH ZHZHU IDPLOLH ² GLH HQLJVWH YRsOV ZDW ·Q NQRRS NDQ PDDN 'LH PDQQHWMLH LV LQ GLH SDDUW\G QRJDO ·Q DDQWUHNOLNH NrUHO +LHU E\ RQV ZRUG KXOOH ·Q SUDJWLJH JHHO PDDU VRPV LV KLHU RRN URRLHV 'LH Z\À H LV PDDU ·Q RX YDDO YRsOWMLH ¬ ZDW KRX YDQ ·Q PRRL PDQQHWMLH -RQJ PDQQHWMLHV VXNNHO QRJDO RP GDDUGLH HHUVWH NQRSLH JHPDDN WH NU\ 2XHU PDQQHWMLHV NU\ GLW UHJ PDDU ¬ 6RGUD GLH QHVVLH NODDU JHERX LV PRHW DPSHU PHYURX 9LQN LQVSHNVLH NRP GRHQ (N Vr ´DPSHU PHYURXµ RPGDW GLH Z\À H NLHVNHXULJ LV GLH QHVVLH PRHW VWHUN HQ YHLOLJ ZHHV ² JHHQ VODQJ RI DQGHU JHGLHUWH PDJ KDDU EHGUHLJ QLH *HHQ ZLQG PRHW GLH QHVVLH NDQ DIZDDL QLH 'DDURP LV RSHQLQJ NOHLQ QD RQGHU HQ VWHZLJ DDQ GLH ERRP JHKHJ $V GLH PDQQHWMLH GLH QHV NODDU JHERX KHW ZRUG ´DPSHU PHYURXµ JHQRRL RP QD GLH QHVVLH WH N\N 6\ LQVSHNWHHU GLW EDLH GHHJOLN $V V\ GLQN GLV UHJ ZRUG V\ PHYURX 9LQN 0DDU R ZHH DV GLW QLH UHJ LV QLH LV GLW ·Q UDPS YLU GLH PDQQHWMLH %LQQH ·Q SDDU PLQXWH YHUQLHWLJ V\ GLH QHV ZDDUDDQ GLH PDQQHWMLH YLU XUH HQ XUH JHZHUN KHW $V MXOOH RS ·Q OHs QHVVLH DINRP PDDN DVVHEOLHI QHW VHNHU K\ LV OHHJ N\N PRRL QD GLH NXQVZHUN ZDW ·Q NOHLQ YRsOWMLH PHW ·Q NRUW EHNNLH JHPDDN KHW 69
VOLQJHUYHO DSULO VOLQ QJHUYHO DSULO