DSM Feest - 9 december 2023 by Ads & Data

Magazine

FEEST Zaterdag 9 december 2023

Kersthelpdesk met 19 gulle recepten

AMSTE RDAM • A NT W E RPE N • MÜN CH E N

Stap met een frisse look de winter in. Ontdek nu MR MARVIS’ nieuwe collectie perfecte broeken, jeans, truien en shirts. Combineer

onze populaire Coolerdays of tijdloze Jeans met een van onze stijlvolle shirts en comfortabele truien. Gemaakt in Portugal en verkrijgbaar in talloze kleuren. Shop nu op mrmarvis.com

In dit nummer

46 Leg het op tafel ‘Stel eens de vraag: “Ik denk dat jij op deze manier naar me kijkt, klopt dat?” of “Ik denk dat jij zo bent, maar is dat hoe jij je echt voelt?” Iemand moet gewoon het risico nemen.’ Warme gesprekken verwarren we weleens met gesprekken waarin we tussen alle lastige dingen door slalommen. Toch pleit theatermaakster Sophia Rodriguez ervoor om dat te doorbreken, uit onze rol te stappen en ook heikele thema’s op tafel te leggen.

50 Zorgen, en zorg aanvaarden ‘Doorheen de seizoenen, hittegolven, droogtes die verstreken, zat er toch nog iets diep in me: het idee dat ik niemand mocht lastigvallen met m’n problemen, keihard moest werken en goed in alles moest zijn, zonder steun te vragen.’ Corazon De Raeymaecker startte haar bioboerderij omdat ze droomde van een project waarin ze zich met anderen verbonden kon voelen. Dat ze anderen ook om hulp mocht vragen, leerde ze na haar crash.

Dit zijn de dagen vol telefoons en whatsappjes. Want voor het feest losbarst, zijn er eerst nog de praktische vragen. Wie kan er voor de hapjes zorgen? Brengt er al iemand het dessert mee? Blijven we de garnalencocktail trouw? Heeft er nog iemand een goed recept voor een aperitief? En niet te vergeten: eet iedereen alles? Het is niet dat het feest perfect moet zijn, maar je wil wel gul zijn. Erover waken dat er genoeg is, dat het goed is, en ook: dat er voor iedereen iets lekkers is. In de aanloop naar dit magazine stuurden we ons keukenteam – Barbara Serulus en Johanna Goyvaerts – al onze prangende vragen voor het feestmaal. En zoals je dat van gourmands mag verwachten, kwamen hun antwoorden in de vorm van recepten. Overvloedig veel recepten. Het resultaat is een nummer vol haalbaar lekkers voor iedereen. Tips voor klassiekers. Recepten voor beginners. Oplossingen voor als de koelkast vol zit. Desserts voor als de maag al te vol zit. Tintelfrisse drankjes. Zonnige groentekransen. Hoofdschotels om met gepaste trots op tafel te zetten. De kers op de kerst, die plaatst u straks natuurlijk zelf, maar wij wensen u hierbij alvast zalige feesten.

De pierogi van mijn grootmoeder ‘Waarom kook ik zo vaak Libanees, Italiaans, Chinees, Thais of Grieks, maar haast nooit Pools? De recepten van mijn moeder staan nochtans in mijn geheugen gegrift.’ Kerst gaat haast altijd over een persoonlijk stukje erfgoed – onze jeugd – maar soms wordt het een echte reis door de tijd. Zo leert Evelien Rutten in Genk pierogi maken, Poolse gevulde pasta. Het is het gerecht dat ze kent van haar moeder, van de kerstfeesten bij haar grootmoeder, en dat ze nu samen met haar dochter ontdekt.

32 Getest: alcoholvrije drankjes 41 Restaurant 49 Wat denk je

54 Zoeker

ADVERTENTIE

Is vrouw-zijn nog een hinderpaal in het bedrijfsleven? Slechts 39% van de nieuwe ondernemingen in België wordt opgericht door een vrouw. Ook de financiële sector wordt gedomineerd door mannen. Maar er is beterschap merkbaar, zegt Are-Ching Man, juridisch expert bij AXA Verzekeringen.

We treffen Are-Ching Man op de hoofdzetel van AXA in Brussel. Ze vertelt over wat haar drijft in het leven. “Door mijn achtergrond – ik heb Chinese roots – is rechtvaardigheid een rode draad geworden in mijn leven. Mijn wens is dat alle mensen correct behandeld worden, en daarom ben ik rechten gaan studeren. Daarnaast heeft zeker meegespeeld dat ik Chinese ouders heb. In de Aziatische cultuur wordt verwacht dat je een studierichting kiest die jobzekerheid biedt (lacht). Ik heb dan nog een specialisatie fiscaal recht gevolgd. Na mijn studie heb ik als tax consultant gewerkt bij grote consultancybedrijven. Sinds 2012 werk ik bij AXA.” Hoe past het werk dat je doet bij je persoonlijk waarden? “Als student had ik nooit gedacht dat ik in de verzekeringswereld zou belanden. Maar wat wij

hier doen, is maatschappelijk enorm relevant. Verzekeringen zijn er om je te beschermen als je in een kwetsbare situatie belandt. Bij AXA houd ik me bezig met levensverzekeringen en alles wat daarmee te maken heeft, zoals aanvullende pensioenen, pensioensparen en langetermijnsparen. Wanneer je jong bent, lijkt dat nog ver van je bed, maar het kan nooit kwaad om daar al aan te denken. Zeker voor zelfstandigen is het wettelijk pensioen vaak ontoereikend.” Is je vrouw-zijn tijdens je studies of carrière ooit een hinderpaal geweest? “Ik ben Belgische, hier geboren, maar mijn roots liggen natuurlijk in Azië, zoals je wel ziet. Mijn grootouders hebben het allereerste Chinese restaurant in Lier geopend. Als kind kreeg ik wel eens opmerkingen over mijn uiterlijk, maar naarmate je ouder wordt, leer je daarmee om

te gaan. Mijn afkomst en mijn vrouw-zijn zijn eigenlijk nooit een hinderpaal geweest, noch professioneel noch in mijn privéleven. Af en toe hoor ik ergens wel eens een ongepaste opmerking, maar dat zegt dan vooral veel over de persoon die zo’n opmerking maakt. De verzekeringswereld is bovendien zeker geen vrouwonvriendelijke omgeving. Mijn eerste drie managers bij AXA waren vrouwen.” Merk je dat je zaken soms anders aanpakt dan mannelijke collega’s? “Ik denk niet dat het geslacht de doorslaggevende factor is in het gedrag van mensen. Zowel mannen als vrouwen kunnen een vrij directe en zelfs harde stijl hebben. Alleen wordt dat naar mijn mening bij mannen sneller aanvaard, terwijl vrouwen dan eerder beschouwd worden als een ‘harde tante’. Persoonlijk hecht ik veel belang aan duidelijkheid en directheid. Als

iets niet helder is, vraag ik het zonder aarzeling. Ik geef de voorkeur aan directheid boven latere onduidelijkheid.” Is AXA bewust bezig met gelijke kansen? “Ik heb dat zien evolueren. Sinds 2014 werkt AXA actief aan een diversiteits- en inclusiebeleid. Het topmanagement bij AXA Belgium bestaat nu voor 60 procent uit vrouwen en 40 procent uit mannen. We blijven verder werken om dat evenwicht ook te bereiken in de rest van het senior management.” “Verder zijn er tal van initiatieven om een betere balans te creëren tussen werk en privé. Dankzij smart working kan je zeer uitgebreid thuiswerken, wat een voordeel is voor mensen met jonge kinderen of voor wie verre verplaatsingen moet maken. Ook op het gebied van ouderschapsverlof en adoptieregels gaat AXA verder dan wat wettelijk vereist is.” “Ik heb ook al deelgenomen aan een mentoringinitiatief waarbij een vrouwelijk personeelslid de kans krijgt om iemand uit het topmanagement te ontmoeten. Zo had ik een gesprek met onze CEO, waarin hij tips gaf over hoe vrouwen kunnen doorgroeien naar een leidinggevende functie.” Je bent actief in het ‘Inclusion Network’ bij AXA. Wat houdt dat in? “Dat is een interne community van voortrekkers rond Inclusie en Diversiteit, die regelmatig samenkomen om persoonlijke verhalen te delen en elkaar te inspireren. Mijn verhaal ging erover dat vrouwen vandaag de dag veel ballen in de lucht moeten houden – denk aan carrière, kinderen, partner, hobby’s; het is een uitdagende evenwichtsoefening. Dit werd bijzonder duidelijk tijdens de corona-pandemie, waarin veel extra zorgtaken blijkbaar vanzelfsprekend op de schouders van vrouwen belandden. Samen met mijn kinderen heb ik daarover een video gemaakt. Het bleek voor veel collega’s een zeer herkenbaar verhaal te zijn. Het spreekt voor zich dat het ook voor mannen die hun rol in het gezin goed willen vervullen een moeilijke evenwichtsoefening is.” “Een verhaal dat me is bijgebleven, was dat van een transgender collega. Bijna niemand wist dat, want het is niet iets wat je op het eerste gezicht ziet. Ik ben blij dat we zo de kans hebben gekregen om elkaar beter te leren kennen. We werken met meer dan 3000 medewerkers bij AXA, dat is toch anders dan in een kleinere onderneming waar je de meeste collega’s wel persoonlijk kent.” Hoe reageren mannelijke collega’s op die aandacht voor inclusie en diversiteit? “Over het algemeen hoor ik alleen positieve

reacties. Het is ook bewezen dat gebalanceerd leiderschap ten goede komt aan iedereen binnen het bedrijf. Het is trouwens een evolutie in de hele maatschappij en die is niet te stoppen. Er zijn meer vrouwen dan mannen op de wereld, dan zou het toch vreemd zijn als er minder vrouwen in het management zouden zitten?”

“ Er zijn meer vrouwen dan mannen op de wereld, dan zou het toch vreemd zijn als er minder vrouwen in het management zouden zitten?” ARE-CHING MAN JURIDISCH EXPERT BIJ AXA VERZEKERINGEN

Slechts 39% van de ondernemingen in België wordt opgericht door een vrouw. Hoe komt dat volgens jou? “Ondernemen en zelfstandige zijn, worden vaak geassocieerd met onzekerheid, omdat je geen vast inkomen hebt. Zeker wanneer je kinderen hebt of wil, kan de sprong in het diepe voor vrouwen lastiger zijn. Zelf zou ik ook alle voor en tegens goed afwegen als ik ooit de beslissing moest nemen. Mannen lijken sneller te denken dat het hen wel zal lukken. Wat ook meespeelt is dat vrouwen soms minder zelfverzekerd overkomen, en daarom niet zo snel een lening krijgen van de bank. Mannen zijn misschien beter in staat om zichzelf te verkopen.” “AXA wil daarom vrouwen die willen ondernemen, actief ondersteunen. Dat doen we met een Business Pack: op maat gemaakte verzekeringen voor wie een onderneming start.

Dit initiatief is gelanceerd om hen vooruit te helpen en te ondersteunen. Onze ambassadrice is niet toevallig Nafi Thiam, met de slogan ‘Know You Can’ – weet dat je het kunt! De boodschap is dat vrouwen moeten geloven in hun eigen kunnen. Dat klinkt misschien evident, maar zeker aan het begin van je carrière heb je die bevestiging soms nodig.” Hoe zie je je eigen toekomst bij AXA? “Een project dat momenteel nauw aan mijn hart ligt, is duurzaamheid. Tegen 2050 wil de Europese Unie naar een netto-nuluitstoot van broeikasgassen. Dat heeft ook gevolgen voor de financiële wereld, die transparant moet rapporteren over de duurzaamheid van hun beleggingsbeleid. Binnen AXA ben ik het aanspreekpunt geworden voor dit onderwerp. “Ik ben ook uitgenodigd voor een leiderschapsforum, en ik weet dat ze meer vrouwen in het middenmanagement willen. Hierdoor voel ik echt dat AXA wil stimuleren dat je groeit, en dat ze in mij geloven. Het is dan aan mij om die kansen te grijpen en mezelf te bewijzen. Ik blijf echter altijd met beide voeten op de grond staan, iets wat ik van mijn ouders heb meegekregen.” Welk advies zou je geven aan vrouwen die aan het begin van hun carrière staan? “Probeer de eerste jaren open te staan, kennis en ervaring op te doen, te leren van anderen. Zeker softskills zoals communicatievaardigheden moet je ontwikkelen. Wees niet bang om te netwerken, om jezelf te laten zien en te profileren. Als je als junior in een ervaren team belandt, is dat niet altijd makkelijk. Maar je moet doorzetten en je niet te snel laten ontmoedigen. En het is niet omdat je in het begin van je carrière niet erg ambitieus bent, dat je dat niet kan worden.”

Regenbroek

Een regenbroek is een handig ding. Tot je iets nodig hebt dat zich in het kledingstuk onder die regenbroek bevindt en er toeschouwers zijn. An Olaerts levert een gevecht met de dagelijkse dingen zoals alleen zij dat kan.

Altijd wat

hoort. Het heeft een mechaniekje In één vloeiende beweging gaf ik de dat ‘klik’ zegt. En hup, mijn hele advrouw mijn identiteitskaart. Daarna ministratie staat paraat. hees ik lijf en leed terug in de ruime Dat portemonneetje is mijn meepasvorm. Ik kreeg een nummer en neem-Eldorado, maar ik vond het een streepjescode. Ruisend, bruinergens. Had ik het nu weggemofsend en kreukelgewijs liep ik door feld in mijn rok? Ik kon niet bij de de gangen naar de juiste afdeling. rok. Of ik moest mijn hand in eigen Het schepsel met de regenbroek had broek steken, gewoon met al die een afspraak bij de gynaecoloog. mensen erbij. Het maakte geen donder uit. Ik weet Mijn regenbroek telt een miljoen wat ik wensen moest. Vrede met fronsjes en een hele grote elastiek. mijn aard! En die van u. Plus een reDie kan over alles heen. Je mag zo gencape van de Kerstman! slank zijn als je wil, in een regenZij was een vrouw, ja. Ik niet. Ik was Denk Petra De Sutter. Denk Ursula van broek heb je altijd een dikke kont, een schepsel in een regenbroek. Het is Europa. Hebben die dames een regenFoto: Nicol’ Andrea met plaats voor nog een kont. Bo- wat regenbroeken doen. Ze pakken je al- broek? Ik denk van niet. Annemie Struyf, vendien zat mijn hele ruitenrok mee les af, in ruil voor droge kniegewrichten. ja, die wel. En Jacotte Brokken ongetwijin de broek. Van mijn wezen schoot niks meer over. feld ook. En An Olaerts dook erin op aan Echte vrouwen hebben zoiets nooitHaar pumps, ja, die van haar, staken het onthaal van een ziekenhuis. aan hun been. Denk koningin Ma- elegant vooruit onder het loket. Verder Geluk kent velerlei verschijningsvorthilde. Denk Petra De Sutter. Denkdroeg ze een getailleerd jasje, ze had men. Deze keer was het een snottebel Ursula van Europa. Hebben die da-gelakte nagels en uit de knoop van het die zich nog net op tijd terug naar binmes een regenbroek? Ik denk van sjaaltje om haar hals sprak alleen maar nen liet slurpen. Ik snoof en hijgde, en niet. Annemie Struyf, ja, die wel. Enbeheersing. Ze zweeg, en wachtte zonder voor nog méér geluk trok ik een papieJacotte Brokken ongetwijfeld ook. te zuchten. ren zakdoekje uit haar doos. En An Olaerts dook erin op aan hetMijn ogen stonden wild. Mijn broek rit- ‘Mag ik anders je geboortedatum’, vroeg onthaal van een ziekenhuis. selde. Mijn muts dampte. En aan mijn de vrouw aan het loket. Ik hoorde het Geluk kent velerlei verschijningsvorneus hing een druppel fond de teint. niet. Ik zat onder haar desk te bukken men. Deze keer was het een snotte-Ik zocht mijn identiteitskaart, groef in en te vloeken om die broek over mijn Zij was een vrouw, ja. Ik niet. Ik was bel die zich nog net op tijd terug mijn tas, voelde in de zakken van mijn schoenen te krijgen. Daar zaten geen een schepsel in een regenbroek. Het naar binnen liet slurpen. Ik snoof jas. elastieken. Daar zat een rits die haperde. is wat regenbroeken doen. Ze paken hijgde, en voor nog méér geluk Ik heb zo’n portemonneetje met een Godverdoeme. Knots met de kop omken je alles af, in ruil voor droge trok ik een papieren zakdoekje uit systeem, één druk op de knop en zeven hoog tegen het tafelblad. Ten einde raad kniegewrichten. Van mijn wezen haar doos. kaarten schieten tevoorschijn zoals de kwam ik overeind. Dat iedereen er maar schoot niks meer over. ‘Mag ik anders je geboortedatum’, kinderen van Kapitein von Trapp. Ik be- het zijne van dacht. Ik trok de regenHaar pumps, ja, die van haar, staken vroeg de vrouw aan het loket. Ik schik in mijn leven over een oppervlakte broek naar beneden, wuifde de condens elegant vooruit onder het loket. Verhoorde het niet. Ik zat onder haar van tien bij zeven centimeter waar alles van mijn opwinding weg, pofte mijn rok der droeg ze een getailleerd jasje, ze desk te bukken en te vloeken om die loopt zoals het hoort. Het heeft een me- naar buiten en vond mijn portemonnee had gelakte nagels en uit de knoop broek over mijn schoenen te krij- chaniekje dat ‘klik’ zegt. En hup, mijn tje. Oh, mijn eigen piepkleine buitenvervan het sjaaltje om haar hals sprak gen. Daar zaten geen elastieken. hele administratie staat paraat. blijf! Daar waar het licht altijd brandt als alleen maar beheersing. Ze zweeg, Daar zat een rits die haperde. Dat portemonneetje is mijn mee- ik weer eens verloren loop in het bos van en wachtte zonder te zuchten. Godverdoeme. Knots met de kop neem-Eldorado, maar ik vond het ner- doornen, plannen en praktijken. Mijn ogen stonden wild. Mijn broek omhoog tegen het tafelblad. Ten gens. Had ik het nu weggemoffeld in Joepla, zeven kaarten voor madame. In ritselde. Mijn muts dampte. En aan einde raad kwam ik overeind. Dat iemijn rok? Ik kon niet bij de rok. Of ik één vloeiende beweging gaf ik de vrouw mijn neus hing een druppel fond de dereen er maar het zijne van dacht.moest mijn hand in eigen broek steken, mijn identiteitskaart. Daarna hees ik lijf teint. Ik zocht mijn identiteitskaart, Ik trok de regenbroek naar beneden, gewoon met al die mensen erbij. en leed terug in de ruime pasvorm. Ik groef in mijn tas, voelde in de zakwuifde de condens van mijn opwin-Mijn regenbroek telt een miljoen frons- kreeg een nummer en een streepjescoken van mijn jas. ding weg, pofte mijn rok naar bui- jes en een hele grote elastiek. Die kan de. Ruisend, bruisend en kreukelgewijs Ik heb zo’n portemonneetje met een ten en vond mijn portemonneetje. over alles heen. Je mag zo slank zijn als liep ik door de gangen naar de juiste afsysteem, één druk op de knop en zeOh, mijn eigen piepkleine buiten- je wil, in een regenbroek heb je altijd deling. Het schepsel met de regenbroek ven kaarten schieten tevoorschijn verblijf! Daar waar het licht altijd een dikke kont, met plaats voor nog een had een afspraak bij de gynaecoloog. zoals de kinderen van Kapitein von brandt als ik weer eens verloren kont. Bovendien zat mijn hele ruitenrok Het maakte geen donder uit. Ik weet wat Arevik d’Or woont in Antwerpen, waar ze Trapp. Ik beschik in mijn leven over loop in het bos van doornen, plan- mee in de broek. ik wensen moest. Vrede met mijn aard! illustraties, animatiefilms en chai latte maakt. een oppervlakte van tien bij zeven en praktijken. Echte vrouwen hebben zoiets nooit aan En die van u. Plus een regencape van de Elke week verbeeldt ze hier met tederenen humor centimeter waar zoals het lichaam. Joepla, zeven kaarten voor madame. hun been. Denk koningin Mathilde. Kerstman! haar kijkalles op deloopt vrouw en haar

REGENBROEK

Foto Nicol' Andrea

Kijk eens Het vooruitzicht op gulle feesten inspireert Inge Rylant in haar zoektocht naar mooie dingen voor aan tafel en in het dagelijkse leven.

Jon is al langer een vaste waarde in Antwerpen, maar ook hun Instagrampagina is heerlijk om naar te kijken. Veel kans dat je alsnog een tafeltje boekt om de matchaen appel-frangipanetaart te proeven. @mico_and_jon, mico-and-jon.com

Potpourri

Maya Toebat

Kijk eens Het vooruitzicht op gulle feesten inspireert Inge Rylant in haar zoektocht naar mooie dingen voor aan tafel en in Noedels, wat anders? het dagelijkse leven.

De Londense noedelzaak BAO verkoopt naast sake, oolong gin, hotsauce en emergency noodles ook kleren. Het noodle-T-shirt, met een illustratie van Erchen Chang, doet je opvallen in de menigte. BAO noodle shop T-shirt, baolondon.com

Keuken met karakter

De kronkelende tekeningen op het zout- of pepervat van Dusen en Dusen doen denken aan noedels en daar houdt ontwerpster Ellen Van Dusen wel van, want ook haar keukenkastjes hebben hetzelfde patroon. Pattern Shakers, dusendusen.com

Kom(m)en eten

De schalen van Muuto lijken wel gevouwen origami dankzij de lijn in het midden die uitvouwt naar de zijkanten. Het Deense merk staat dan ook bekend om zijn kleine ingrepen die nieuwe perspectieven creëren. Mere Bowl, muuto.com



NOEDELS, KEUKEN MET WAT ANDERS? KARAKTER De Londense noedelzaak De kronkelende tekeningen BAO verkoopt naast sake, op het zout- of pepervat van oolong gin, hotsauce en Dusen en Dusen doen denemergency noodles ook ken aan noedels en daar kleren. Het noodle-T-shirt, houdt ontwerpster Ellen met een illustratie van Van Dusen wel van, want Erchen Chang, doet je ook haar keukenkastjes instagram_watertanopvallen in de menigte.Gelukskoekje hebben hetzelfde patroon. den nooit teShakers, veel hebBAO noodle shop Van geluk kun jePattern De Aziatische keuken T-shirt, van Mico en ben. De keramieken gelukskoekjes baolondon.com dusendusen.com

Kruiden tillen je gerecht vanzelf naar een hoger niveau, maar soms is het zoeken naar de juiste combinaties. Daar helpen de kruidenmixen van Mill & Mortar een handje bij. Hou een snuifje Shawarma Hack, Hey Falafel, Mermaid’s Bite of Cake Factor achter de hand als geheim ingrediënt. mill-mortar.com

Takeaway van thuis

Op koude dagen smaakt niets beter dan de dampende bakjes nasi, gebakken rijst of tjaptjoi van de Chinees. Dankzij dit kookboek maak je de afhaalgerechten en bijbehorende sauzen voortaan ook zelf. The complete Chinese takeaway cookbook, Kwoklyn Wan, uitgegeven bij Good Cook. KIJK NOG EENS

van de Berlijnse ontwerpster Sarah Illenberger blijven extra lang goed. Fortune cookie, sarahillenberger.com

Feest in fluo

New York is altijd de thuis geweest van Mischelle Moy, maar haar ouders kwamen uit China. Het is een cultuur die ze maar al te graag verkent in haar creatieve werk en op haar Instagrampagina @studiomisch. Dankzij haar talent als fotograaf en stylist zagen tafels in azuurblauw, knaloranje of gifgroen er nog nooit zo mooi uit.

Scherp eten

Een rasp is essentieel gereedschap voor wie zich de Japanse keuken eigen wil maken. En daarbij geldt: hoe scherper de tandjes, hoe beter. Deze koperen exemplaren houden de sterke smaak en harde textuur van knoflook, gember, daikon of mierikswortel intact. Oroshigane Copper Grater, te koop via tokyobike.co.uk



INSTAGRAM_ WATERTANDEN Prikkelende thee De Aziatische keuken IJsthee en bubbelthee kennen we al, van Mico en Jon is al maar je kunt tijdens de feesten perlanger een vaste waarde fect klinken met een sparkling tea. in Antwerpen, maar ook Door de theeblaadjes tot 24 uur hun Instagrampagina is koud te laten trekken,heerlijk daarnaom tenaar zoe-te kijken. ten met druivensap enVeel licht koolkans dat je alsnog zuurhoudend te maken, eenbrengt tafeltje Saiboekt om co een sprankelende thee die zowel de matchaen appelpuur als in een mocktail lekker weg-te frangipanetaart drinkt. proeven. saichodrinks.com @mico_and_jon, mico-and-jon.com

Fraai duo



KOM(M)EN Wie met stokjes wil leren eten, kanETEN De schalen van Muuto er maar beter mooie aanschaffen. lijken gevouwen origami Het vraagt namelijk tijd omwel chopdankzij de lijn in het midden sticks in de vingers te krijgen en die uitvouwt naar de zijkanten. dan is het des te fijner om naar een Het Deense merk staat fraai duo te kijken, zoals dat van de dan ook bekend om zijn Nederlandse designers Scholten & kleine ingrepen die nieuwe Baijings voor Hay. perspectieven creëren. Colour sticks, hay.dk Mere Bowl, muuto.com



POTPOURRI Kruiden tillen je gerecht vanzelf naar een hoger niveau, maar soms is het zoeken naar de juiste combinaties. Daar helpen de kruidenmixen van Mill & Mortar een handje bij. Hou een snuifje Shawarma Hack, Hey Falafel, Mermaid’s Bite of Cake Factor achter de hand als geheim ingrediënt. mill-mortar.com



TAKEAWAY VAN THUIS Op koude dagen smaakt niets beter dan de dampende bakjes nasi, gebakken rijst of tjaptjoi van de Chinees. Dankzij dit kookboek maak je de afhaalgerechten en bijbehorende sauzen voortaan ook zelf. The complete Chinese takeaway cookbook, Kwoklyn Wan, uitgegeven bij Good Cook.

Tekst Maya Toebat

Inspiratie



Er is wellicht geen periode in het jaar waarin we meer verknocht zijn aan tradities dan nu. En toch is dit ook het uitgelezen moment om te sleutelen aan wat vertrouwd is. Want misschien Er is wellicht geen periode in het jaar waarin we meer mag garnalencocktail na al die jaren net iets verknocht zijn aandie tradities dan nu. En toch is dit ook het uitgelezen moment om te sleutelen aan wat vertrouwd is. spannender? Ennais er al een lekker vegan sausje Want misschien mag die garnalencocktail al die jaren net iets spannender? En is er al een lekker vegan sausje bijHoede voor bijvoor de kroketten? maakkroketten? je een groentekrans waar Hoe maak je een groenje vrolijk van wordt? Wie heeft een recept voor een tekrans waar je vrolijk van wordt? Wie heeft een vederlicht dessert? Dat vraagt om breed overleg onder broers en zussen, vrienden, geliefden – maar we zetten je opvederlicht de volgende recept voor een dessert? pagina’s graag op weg met een feestelijke helpdesk. Daar leggen Dat we recepten-tovenaars en vraagtJohanna omGoyvaerts breed overleg onder broers en Barbara Serulus onze prangende vragen voor, zij antwoorden in 19 recepten. zussen, vrienden, geliefden – maar we zetten je op de volgende pagina’s graag op weg met een feestelijke helpdesk. Daar leggen we recepten-tovenaars Johanna Goyvaerts en Barbara Serulus onze prangende vragen voor, zij antwoorden in 19 recepten. Een feestmenu in 17 vragen & antwoorden

Tekst: Johanna Goyvaerts en Barbara Serulus, Fotografie en setdressing: Senne Van der Ven en Eefje De Coninck

De kersthelpdesk Recepten Johanna Goyvaerts en Barbara Serulus Foto’s Eefje De Coninck en Senne Van der Ven Met dank aan Grondsmaak, zelfoogstboerderij in Kontich, voor de gastvrijheid

1 2 Welk hapje kan ik makkelijk ergens Welk Wat is een lekkere mee naartoe nemen? hapje kan ik cocktail makkelijk met weinig

De kersthelpdesk

Kersthelpdesk

Johanna Goyvaerts

Deze artisjokdip, met de kleur van sneeuw, kun je zonder problemen transporteren. Wie niet weet dat hier bonen inzitten, proeft ze overigens niet. Ze leveren een romige textuur, maar houden zich gedwee op de achtergrond zodat de artisjok met alle eer gaat lopen. Wij gebruikten kant-en-klaar gemarineerde artisjokharten. Met op water opgelegde exemplaren uit blik of bokaal kan het ook, al zouden we dan nog een extra snuf gedroogde kruiden toevoegen zoals oregano of tijm, voor een meer uitgesproken karakter. Geef er broodstengels of crackers bij.

met een snuf peper en zout in de blender tot een smeuïge crème (een hoge maatbeker en staafmixer werken natuurlijk ook). Wanneer de crème te vast is, kan je een extra lepeltje water toevoegen. 2. Proef of er nog peper of zout nodig is. Schep in een kommetje en werk af met wat extra olijfolie, peper van de molen en een snuf grof zout.

ergens mee naartoe nemen?

alcohol in, zodat je niet meteen tipsy bent?

ARTISJOKDIP MET WITTE BONEN

CALVADOS SOUR MET NOOTMUSKAAT

In deze cocktail gaat minder dan een half shot alcohol, toch is hij een heuse smaakbom. Je mengt het zoete appelsap met fris citroensap en voegt wat bitters toe om het geheel een volwassen smaakje te geven. Deze calvados sour is een ‘short drink’, dat is een krachtig smakende cocktail waar je geen groot glas van drinkt: we rekenen hier op zo’n 10 cl per persoon, geserveerd op ijs. Wil je er een longdrink van maken die je in een groot glas kan serveren? Top de cocktail dan af met kombucha, zowel een neutrale versie als eentje met gember doet het goed.

VOOR 6 TOT 8 PERSONEN ALS BORRELHAPJE -

400 g gemarineerde artisjokharten op olie 1 blik witte bonen van 400 g 1 el graanmosterd 1/2 citroen, het sap Olijfolie Zwarte peper, zout

Voor erbij - Grissini, broodstengels of andere krokante crackers

ARTISJOKDIP MET WITTE BONEN

Voor 6 tot 8 personen als borrelhapje - 400 g gemarineerde artisjokharten op olie - 1 blik witte bonen van 400 g - 1 el graanmosterd - 1/2 citroen, het sap - Olijfolie - Zwarte peper, zout Voor erbij - Grissini, broodstengels of andere krokante crackers Bereiding 1. Spoel de bonen in een vergiet onder koud stromend water en laat uitlekken. Mix alle ingrediënten (ook de olie van de artisjokken) samen

BEREIDING 1. Spoel de bonen in een vergiet onder koud stromend water en laat uitlekken. Mix alle ingrediënten (ook de olie van de artisjokken) samen met een snuf peper en zout in de blender tot een smeuïge crème (een hoge maatbeker en staafmixer werken natuurlijk ook). Wanneer de crème te vast is, kan je een extra lepeltje water toevoegen. 2. Proef of er nog peper of zout nodig is. Schep in een kommetje en werk af met wat extra olijfolie, peper van de molen en een snuf grof zout.

INGREDIËNTEN VOOR 1 COCKTAIL -

2 cl calvados 2 cl appelsap 2 cl citroensap 1,5 cl esdoornsiroop 2 scheutjes angostura bitters + Nootmuskaat voor de afwerking + Ijs om te shaken en te serveren Ook nodig - Een cocktailshaker of bokaal met deksel

BEREIDING 1. Doe een handvol ijs in een cocktailshaker of een bokaal (met deksel), giet alle ingrediënten in de shaker en schud een minuut goed door. 2. Zeef de cocktail en giet in glas met een vers blokje ijs. Werk af met wat versgeraspte nootmuskaat.

Wat is een lekkere cocktail met weinig alcohol in, zodat je niet meteen tipsy bent? Kersthelpdesk

ze calvados sour is een ‘short drink’, dat is een krachtig smakende cocktail waar je geen groot glas van drinkt: we rekenen hier op zo’n 10 cl per persoon, geserveerd op ijs. Wil je er een longdrink van maken die je in een groot glas kan serveren? Top de cocktail dan af met kombucha, zowel een neutrale versie als eentje met gember doet het goed.

CALVADOS SOUR MET NOOTMUSKAAT

Ingrediënten voor 1 cocktail - 2 cl calvados - 2 cl appelsap - 2 cl citroensap - 1,5 cl esdoornsiroop - 2 scheutjes angostura bitters + Nootmuskaat voor de afwerking + IJs om te shaken en te serveren Ook nodig: - Een cocktailshaker of bokaal met deksel Bereiding 1. Doe een handvol ijs in een cock-

tailshaker of een bokaal (met deksel), giet alle ingrediënten in de shaker en schud een minuut goed door. 2. Zeef de cocktail en giet in glas met een vers blokje ijs. Werk af met wat versgeraspte nootmuskaat.

3 Hoe werk je een soep op tot een Hoe werk je een soep feestelijk voorgerecht? op tot een

De kersthelpdesk

feestelijk voorgerecht?

Kersthelpdesk

SOEP VAN ZOETE AARDAPPEL EN KWEEPEER MET WITTE MISO EN MANDARIJNGREMOLATA Een onverwachte maar

Een onverwachte maar rake combinatie van smaken (hier: zoete aardappel, kweepeer en witte miso) geeft een soep sterallures. Tel er een avontuurlijke topping bij en een bekoorlijk bordje is geboren. Voor wie Johanna Goyvaerts

geen kurkuma in huis heeft, geen nood: die dient niet zozeer voor de smaak, maar om de kleur op te frissen.

SOEP VAN ZOETE AARDAPPEL EN KWEEPEER MET WITTE MISO EN MANDARIJN-GREMOLATA

Voor 6 tot 8 personen, als voorgerecht - 1 kg zoete aardappelen, in blokjes - 1 kweepeer (optioneel), in blokjes - 1 ui, in grove halve ringen - 1 teen look, grof gehakt - 1 stuk gember (½ duim groot), in flinterdunne lucifers - 1 snuf kurkuma - 1 el witte miso - 1,2 l bouillon (kip of groenten) - Olijfolie - Zwarte peper en zout Voor de gremolata - Enkele takjes platte peterselie

rake combinatie van smaken (hier: zoete aardappel, kweepeer en witte miso) geeft een soep sterallures. Tel er een avontuurlijke topping bij en een bekoorlijk bordje is geboren. Voor wie geen kurku- 50 g amandelschilfers, ma in huisgeroosheeft, geen nood: terd die dient niet zozeer voor de - 3 onbespotensmaak, mandarijnen, maar omde de kleur op schil te frissen. Bereiding 1. Stoof de ui inVOOR een flinke scheut 6 TOT olijfolie aan in een kookpot op mid8 PERSONEN delhoog vuur. Doe de gember, ALSerVOORGERECHT look en kurkuma bij en kruid met peper en zout. Stoof 10 zoete minuten tot - 1 kg aardappelen, de ui lichtjes begint kleuren, roer inte blokjes af en toe om. - 1 kweepeer (optioneel), 2. Voeg de blokjes in zoete aardappel blokjes en kweepeer toe. nogmaals - Kruid 1 ui, in grove halve ringen met peper en zout. beetgaar - 1Stoof teen look, grofingehakt 15 minuten en blus met wat water - 1 stuk gember wanneer aanbranden dreigt.groot), Giet de (½ duim in bouillon erbij en breng aan de kook. flinterdunne lucifers Zet het vuur lager laat kurkuma in 10 mi- en 1 snuf nuten zachtjes gaar met - 1 pruttelen el witte miso het deksel op de- pot. 1,2 l bouillon 3. Zet het vuur uit,(kip schep beetje of een groenten) soep zonder stukjes in een komme- Olijfolie tje, los daar de miso in oppeper en giet - Zwarte entezout rug bij de soep. 4. Pluk voor de Voor gremolata de blaadde gremolata jes van de peterseliestengels en hak - Enkele takjes platte ze grof. Meng in een kommetje met peterselie de amandelschilfers de geraspte - 50en g amandelschilfers, schil van de mandarijnen. Kruid geroosterd met peper en zout. - 3 onbespoten 5. Mix de soep fluweelzacht met een mandarijnen, blender of staafmixer. Schep de schil in diepe borden en werk af met de gremolata. BEREIDING 1. Stoof de ui in een flinke scheut olijfolie aan in een kookpot op middelhoog vuur. Doe er de gember, look en kurkuma bij en kruid met peper en zout. Stoof 10 minuten tot de ui lichtjes begint te kleuren, roer af en toe om. 2. Voeg de blokjes zoete aardappel en kweepeer toe. Kruid

nogmaals met peper en zout. Stoof beetgaar in 15 minuten en blus met wat water wanneer aanbranden dreigt. Giet de bouillon erbij en breng aan de kook. Zet het vuur lager en laat in 10 minuten zachtjes gaar pruttelen met het deksel op de pot. 3. Zet het vuur uit, schep wat soep zonder stukjes in een kommetje, los hierin de miso op en giet weer bij de soep. 4. Pluk voor de gremolata de blaadjes van de peterseliestengels en hak ze grof. Meng in een kommetje met de amandelschilfers en de geraspte schil van de mandarijnen. Kruid met peper en zout. 5. Mix de soep fluweelzacht met een blender of staafmixer. Schep in diepe borden en werk af met de gremolata.

4 Kun je de traditionele garnalencocktail trouw blijven en er toch iets origineels van maken? GARNALENCOCKTAIL MET POMPELMOES EN GESCHAAFDE VENKEL Aan de basis van deze kerstklassieker willen we niet tornen, dit gerecht is met reden de openingsact op menig familiefeest. Toch kan je er met wat simpele ingrepen een spannender gerechtje van maken, dat nét iets anders is zonder zijn karakter te verliezen. De sla vullen we aan met fris venkelschaafsel en daarbij serveren we wat citrusvrucht, die goed past bij het zilte van de garnalen. De tomaten schrappen we radicaal, want die zijn hartje winter niet op hun best. Bedelf onder royaal veel cocktailsaus.

INGREDIËNTEN VOOR 4 PERSONEN -

½ kleine venkel ½ witte pompelmoes (¼ voor het vruchtvlees, ¼ voor het sap) 300 g grijze garnalen, gepeld 4 eitjes ½ kropsla

Voor de saus - 8 el mayonaise - 2 el ketchup - 1 el whisky - Snuf cayennepeper + Peper en grof zout om af te werken

BEREIDING 1. Neem een vierde van de pompelmoes en haal het vruchtvlees uit de vliesjes. De blote partjes trek je voorzichtig in kleinere stukken. Zet aan de kant. 2. Schaaf de venkel fijn met een mandoline of snij superdunne plakjes met een scherp mes. Pers de rest van de pompelmoes erover uit en kruid met wat peper en zout. Meng goed en zet even aan de kant om te marineren. 3. Was en droog de sla. Houd een paar bladeren apart om onderin de kommetjes te leggen, snijd de rest in fijne reepjes. 4. Maak de saus door alle ingrediënten te mengen. Kook de eitjes gaar in 7 minuten. Laat ze schrikken onder de koude kraan en laat afkoelen. Pel en snijd middendoor. 5. Stel de cocktail samen door onderaan een paar grote slabladeren te leggen, hierop de fijngesneden sla te schikken en daarop de garnalen en pompelmoes te leggen. Werk af met een toef van de gemarineerde venkel en twee halve eitjes. Schep er royaal saus over en kruid met peper en grof zout.

Kun je de traditionele garnalencocktail trouw blijven en er toch iets origineels van maken? Kersthelpdesk

Barbara Serulus

Aan de basis van deze kerstklassieker willen we niet tornen, dit gerecht is met reden de openingsact op menig familiefeest. Toch kan je er met wat simpele ingrepen een spannender gerechtje van maken, dat nét iets anders is zonder zijn karakter te verliezen. De sla vullen we aan met fris venkelschaafsel en daarbij serveren we wat citrusvrucht, die goed past bij het zilte van de garnalen. De tomaten schrappen we radicaal, want die zijn hartje winter niet op hun best. Bedelf onder royaal veel cocktailsaus.

Garnalencocktail met pompelmoes en geschaafde venkel Ingrediënten voor 4 personen ½ kleine venkel ½ witte pompelmoes (¼ voor het vruchtvlees, ¼ voor het sap) 300 g grijze garnalen, gepeld 4 eitjes

½ kropsla Voor de saus 8 el mayonaise 2 el ketchup 1 el whisky Snuf cayennepeper + Peper en grof zout om af te werken Bereiding 1. Neem een vierde van de pompelmoes en haal het vruchtvlees uit de vliesjes. De blote partjes trek je voorzichtig in kleinere stukken. Zet aan de kant. 2. Schaaf de venkel fijn met een mandoline of snij superdunne plakjes met een scherp mes. Pers de rest van de pompelmoes erover uit en kruid met wat peper en zout. Meng goed en zet even aan de kant om te marineren. 3. Was en droog de sla. Houd een paar bladeren apart om onderin de kommetjes te leggen, snijd de rest in fijne reepjes. 4. Maak de saus door alle ingrediënten te mengen. Kook de eitjes gaar in 7 minuten. Laat ze schrikken onder de koude kraan en laat afkoelen. Pel en snijd middendoor. 5. Stel de cocktail samen door onderaan een paar grote slabladeren te leggen, hierop de fijngesneden sla te schikken en daarop de garnalen en pompelmoes te leggen. Werk af met een toef van de gemarineerde venkel en twee halve eitjes. Schep er royaal saus over en kruid met peper en grof zout.

Welk voorgerecht hoef ik niet in mijn overvolle koelkast te proppen?

De kersthelpdesk

Kersthelpdesk

5 Welk voorgerecht hoef ik niet in mijn overvolle koelkast te proppen?

Barbara Serulus

WARME BAGNA CAUDA MET KNAPPERIGE GROENTEN

Bagna cauda is een Italiaanse, romige saus op basis van look en ansjovis die als dip geserveerd wordt. Hij is enorm flexibel: je kan hem op tafel zetten als hapje of je maakt er een voorgerecht mee met een kleurrijke schotel vol rauwe en geblancheerde groenten en een boel crackers. Hij smaakt krachtig en fluweelzacht tegelijkertijd. De saus is zo zout en ingekookt dat hij makkelijk een dag te bewaren is op een koele plaats. Ook de groenten kan je prima een dagje uit de koelkast houden. Kies voor knapperige wintergroenten die je rauw kunt serveren zoals venkel, selder, koolrabi en witen roodlof. Ook geblancheerde groenten zoals broccoli, bloemkool of worteltjes zijn er heerlijk bij. Bagna cauda is ontzettend verslavend, wees gewaarschuwd.

WARME BAGNA CAUDA MET KNAPPERIGE GROENTEN Voor 1 kommetje(om met 4 à 6 personenin te dippen): - 1 klein blikje ansjovis(30 g uitgelekt gewicht) - 8 teentjes look, gepeld - 500 ml room - 1 klontje boter - Zwarte peper + Groenten en crackers om erbij te serveren Bereiding 1. Smelt het klontje boter in een

kookpot op een zacht vuurtje. Doe er de ansjovis bij en stoof enkele minuten tot hij uit elkaar valt wanneer je hem met een houten lepel omroert. 2. Giet de room erbij en voeg de look toe. Draai het vuur wat hoger en breng voorzichtig aan de kook (houd een oogje in het zeil, room kookt snel over). 3. Zet het vuur weer lager zodra de room kookt en laat 30 à 40 minuten zachtjes pruttelen, tot de room voor de helft ingekookt is. 4. Doe alles in de blender, geef enkele stevige draaien aan de pepermolen en mix tot de smeuïgste dipsaus ooit. Giet in een afsluitbaar potje en bewaar op een koele plaats. Warm voor het serveren even op en giet dan in een serveerpotje, omringd door de dipgroenten en crackers.

Bagna cauda is een Italiaanse, romige saus op basis van look en ansjovis die als dip geserveerd wordt. Hij is enorm flexibel: je kan hem op tafel zetten als hapje of je maakt er een voorgerecht mee met een kleurrijke schotel vol rauwe en geblancheerde groenten en een boel crackers. Hij smaakt krachtig en fluweelzacht tegelijkertijd. De saus is zo zout en ingekookt dat hij makkelijk een dag te bewaren is op een koele plaats. Ook de groenten kan je prima een dagje uit de koelkast houden. Kies voor knapperige wintergroenten die je rauw kunt serveren zoals venkel, selder, koolrabi en witen roodlof. Ook geblancheerde groenten zoals broccoli, bloemkool of worteltjes zijn er heerlijk bij. Bagna cauda is ontzettend verslavend, wees gewaarschuwd.

VOOR 1 KOMMETJE (OM MET 4 À 6 PERSONEN IN TE DIPPEN) -

1 klein blikje ansjovis (30 g uitgelekt gewicht) 8 teentjes look, gepeld 500 ml room 1 klontje boter Zwarte peper Groenten en crackers om erbij te serveren

BEREIDING 1. Smelt het klontje boter in een kookpot op een zacht vuurtje. Doe er de ansjovis bij en stoof enkele minuten tot hij uit elkaar valt wanneer je hem met een houten lepel omroert. 2. Giet de room erbij en voeg de look toe. Draai het vuur wat hoger en breng voorzichtig aan de kook (houd een oogje in het zeil, room kookt snel over). 3. Zet het vuur weer lager zodra de room kookt en laat 30 à 40 minuten zachtjes pruttelen, tot de room voor de helft ingekookt is. 4. Doe alles in de blender, geef enkele stevige draaien aan de pepermolen en mix tot de smeuïgste dipsaus ooit. Giet in een afsluitbaar potje en bewaar op een koele plaats. Warm voor het serveren even op en giet dan in een serveerpotje, omringd door de dipgroenten en crackers.

robertocoin.com

P R INCE S S F LOWE R

AALST MARTENS ANTWERP COLMAN BRUXELLES HOWARDS JEWELERS KNOKKE COLMAN OSTENDE ROLAND QUINTYN WAVRE MAISON CESSION LUXEMBOURG MOLITOR

Hoe smokkel je wat pit in een klassiek kerstmaal?

De kersthelpdesk

2. Doe de partjes, het sinaas appelsap, de veenbessen, de kruiden en chili in een kleine kookpot. Zet hem op een laag vuur en laat 10 minuten zachtjes pruttelen onder dek sel. Haal het deksel daarna van de pot en laat het vocht nog 10 minuten inkoken. Doe de boter erbij en roer onder de saus. Proef en kruid bij indien nodig.

Kersthelpdesk

TIP

Barbara Serulus

Een klassieke veenbessensaus kan niet ontbreken op een feesttafel. Traditioneel wordt ze geserveerd bij wild, maar ze is – net als bijvoorbeeld appelmoes – lekker bij elk hartig gerecht. Een veenbessensaus is van nature zoetzuur, door het zurige, licht wrange karakter van de veenbessen dat in balans wordt gebracht met iets zoets. Door ook iets pittigs toe te voegen, krijg je een verrassend compleet palet. Hoe pikant je de saus maakt, is volledig aan jou: wij gebruikenPITTIGE één fruitige, pittige Spaanse peper die de saus lekker VEENBESSENoppept, maar ben je een echt heetSAUS MET hoofd, voeg dan nog wat gedroogde SIN AASA PP EL chilivlokken toe voor extra kick.

6 Hoe smokkel je wat pit in een klassiek kerstmaal?

en knijp de vliezen nadien nog eens goed uit, zodat je al het sap eruit krijgt. Pers de derde sinaasappel uit en voeg bij de rest van het opgevangen sap. 2. Doe de partjes, het sinaasappelsap, de veenbessen, de kruiden en chili in een kleine kookpot. Zet hem op een laag vuur en laat 10 minuten zachtjes pruttelen onder deksel. Haal het deksel daarna van de pot en laat het vocht nog 10 minuten inkoken. Doe de boter erbij en roer onder de saus. Proef en kruid bij indien nodig. Tip:Deze veenbessensaus heeft de consistentie van een compote. Wil je de saus wat vloeibaarder, doe er chili dan nog wat gedroogde dan wat meer sinaasappelsap of een vlokken toe voor extra kick. scheut water bij.

EN HONING

VOOR 4 PERSONEN ALS BIJGERECHT -

PITTIGE VEENBESSENSAUS Een klassieke veenbes MET SINAAS APPEL sensaus kanEN nietHOontbreken NING op een feesttafel. Traditioneel Voor 4 personen,als wordt zebijgerecht geserveerd bij wild, - 340 g versemaar veenbessen ze is – net als bijvoor - 3 sinaasapbeeld pels appelmoes – lekker - Een mespunt kaneelpoeder bij elk hartig gerecht. Een - Een mespunt kardemompoeder veenbessensaus is van nature - 8 el vloeibare honing zoetzuur, door het zurige, - 1 rode chili, fijngesnipperd (metvan licht wrange karakter zaadlijsten endezaadjes als je van pitveenbessen dat in balans tig houdt, zonder je het wat milwordtals gebracht met iets der wil) zoets. Door ook iets pittigs - 30 g boter toe (eentegrote klont) voegen, krijg je een Bereiding verrassend compleet palet. 1. Snijd twee Hoe sinaas appels (je pikant je àdevifsaus snijdt dus de maakt, schil enishet witte vlies volledig aan jou: weg, om daarna vruchtvlees in wij het gebruiken één fruitige, partjes van tussen vliesjes peper te kunpittigedeSpaanse die de nen halen). Doe bovenoppept, een kom sausdit lekker maar ben zodat je het sap kanecht opvangen. Snijdvoeg je een heethoofd,

340 g verse veenbessen 3 sinaasappels Een mespunt kaneelpoeder Een mespunt kardemompoeder 8 el vloeibare honing 1 rode chili, fijngesnipperd (met zaadlijsten en zaadjes als je van pittig houdt, zonder als je het wat milder wil) 30 g boter (een grote klont)

BEREIDING 1. Snijd twee sinaasappels à vif ( je snijdt dus de schil en het witte vlies weg, om daarna het vruchtvlees in partjes van tussen de vliesjes te kunnen halen). Doe dit boven een kom zodat je het sap kan opvangen. Snijd en knijp de vliezen nadien nog eens goed uit, zodat je al het sap eruit krijgt. Pers de derde sinaasap pel uit en voeg bij de rest van het opgevangen sap.

Deze veenbessensaus heeft de consistentie van een compote. Wil je de saus wat vloeibaarder, doe er dan wat meer sinaasappelsap of een scheut water bij.

7 Hoe voorkom ik dat de groentekrans een allegaartje wordt? GROENTEKRANS VAN VENKEL EN WORTELMET GEKARAMELLISEERDE WALNOTEN Traditioneel bestaat een groentekrans uit drie soorten seizoensgroenten die elk op een andere manier bereid worden. Als je het ons vraagt, zijn vrij geïnter preteerde tradities de leukste. Daarom hielden we het op twee groenten (venkel en wortelen) en vervingen we de derde door in ahorn siroop gekaramelliseerde walnoten.

BEREIDING 1. Verwarm de oven voor op 200 graden. Houd een vierde van de venkel en wortelen opzij om te pekelen. Snijd de rest van de venkel in parten en de wortelen overlangs doormidden. Leg in een grote ovenschaal en besprenkel met de olijfolie, chilivlokken, het venkelzaad en peper en zout. Hussel door elkaar zodat alles bedekt is met een laagje olie en rooster gaar in de oven, reken op 30 minuten en roer halverwege even om. 2. Schaaf de rest van de venkel en wortelen met de mandoline overlangs in flinterdunne plakjes. Doe in een kom, samen met het sap en de geraspte schil van de sinaasappel en een snuf zout. Roer om en zet opzij. 3. Maak ondertussen de ge karamelliseerde noten. Verhit de olijfolie en de gehakte noten in een pan op middel hoog vuur. Rooster, terwijl je alles af en toe omschept, goudbruin in 3 tot 4 minu ten. Let op dat de noten niet verbranden (op het einde gaat dit snel, verlies ze dus niet uit het oog). Kruid met peper en zout en giet de ahornsiroop erbij (schrik niet, want dit spettert). Roer om zodat alle noten bedekt zijn met een laagje siroop. Haal van het vuur wanneer alles begint te karamelliseren, na 1 à 2 minuten. 4. Haal de groenten uit de oven, laat even afkoelen en meng er de gepekelde groen ten en helft van de noten onder. Zet een omgedraaid kommetje in het midden van een groot bord en leg er de groenten in de vorm van een krans rond. Strooi er tot slot de rest van de noten over.

VOOR 4 TOT 6 PERSONEN ALS BIJGERECHT -

2 venkels 1 bussel jonge wortelen 1 onbespoten sinaasappel, het sap + de geraspte schil 75 g walnoten, gehakt 2 el ahornsiroop 1 el venkelzaad Snuf chilivlokken Olijfolie Zwarte peper Zout

Hoe voorkom ik dat de groentekrans een allegaartje wordt? Kersthelpdesk

Johanna Goyvaerts

Traditioneel bestaat een groentekrans uit drie soorten seizoensgroenten die elk op een andere manier bereid worden. Als je het ons vraagt, zijn vrij geïnterpreteerde tradities de leukste. Daarom hielden we het op twee groenten (venkel en wortelen) en vervingen we de derde door in ahornsiroop gekaramelliseerde walnoten.

Groentekrans van venkel en wortel met gekaramelliseerde walnoten

Voor 4 tot 6 personen, als bijgerecht 2 venkels 1 bussel jonge wortelen 1 onbespoten sinaasappel, het sap + de geraspte schil 75 g walnoten, gehakt 2 el ahornsiroop 1 el venkelzaad Snuf chilivlokken Olijfolie Zwarte peper, zout Bereiding 1. Verwarm de oven voor op 200 graden. Houd een vierde van de venkel en wortelen opzij om te pekelen. Snijd de rest van de venkel in parten en de wortelen overlangs doormidden. Leg in een grote ovenschaal en besprenkel met de olijfolie, chilivlokken, het venkelzaad en peper en zout. Hussel door elkaar zodat alles bedekt is met een laagje olie en rooster gaar in de oven, reken op 30 minuten en roer halverwege even om.

2. Schaaf de rest van de venkel en wortelen met de mandoline overlangs in flinterdunne plakjes. Doe in een kom, samen met het sap en de geraspte schil van de sinaasappel en een snuf zout. Roer om en zet opzij. 3. Maak ondertussen de gekaramelliseerde noten. Verhit de olijfolie en de gehakte noten in een pan op middelhoog vuur. Rooster, terwijl je alles af en toe omschept, goudbruin in 3 tot 4 minuten. Let op dat de noten niet verbranden (op het einde gaat dit snel, verlies ze dus niet uit het oog). Kruid met peper en zout en giet de ahornsiroop erbij (schrik niet, want dit spettert). Roer om zodat alle noten bedekt zijn met een laagje siroop. Haal van het vuur wanneer alles begint te karamelliseren, na 1 à 2 minuten. 4. Haal de groenten uit de oven, laat even afkoelen en meng er de gepekelde groenten en helft van de noten onder. Zet een omgedraaid kommetje in het midden van een groot bord en leg er de groenten in de vorm van een krans rond. Strooi er tot slot de rest van de noten over.

9 Hoe8Hoehoud ik het hoofdgerecht houd Kan ik ik het op een budgetvriendelijk, maar tegelijk hoofdgerecht eenvoudige budgetmanier zelf vriendelijk, een feestelijk luxueus? maar tegelijk brood BEREIDING

1. Rooster het venkelzaad kort in een droge pan op middelhoog vuur en vijzel grof. Hak de helft van de peterselieblaadjes fijn (de rest is voor de afwerking). Doe beide samen met het gehakt, het ei, de panko, mosterd, geraspte citroen- of sinaasappelschil, chilivlokken en 4 eetlepels kersthelpdesk van de zure room in een grote kom. Als het gehakt niet BALLETJES GEVLOCHTEN voorgekruid is, voeg dan ook MET PADDENFEESTBROOD nog extra peper en zout toe. STOELEN EN Mix met je handen tot een geZUREROOMSAUS Johanna Goyvaerts Laat 10 minuten staan zoheel dat qua structuur opworden). de Hier hoeven we niet lang dat het broodkruim de tijd krijgt om vulling van worstjes lijkt (doe over na te denken: rolbrood er daarna Hier hoeven we niet dit snel maar kordaat, hoevocht op te nemen enDit wordt zonder balletjes ter grootte van ping- van lang overwat na teons denken: langer je kneedt hoe taaier twijfel heteen pronkstuk balletjes kunnen pongbal van. je feesttafel. Het recept is balletjes kunnen wat ons de balletjes straks worden). betreft áltijd. Ja, ook op 2. Neem een grote kookpot of betreft áltijd. Ja, ook op de Laat 10 minuten staan zodat geïnspireerd oppan colac, een de kerst- enkerst- en eindejaarstafel. Het met stevige bodem en bakfeestbrood de balhet broodkruim de tijd krijgt Roemeens dat letjes in een flinke scheut olijfolie zijn alleskunners die je tweakt om vocht op te nemen en rol vaak wordt gebakken voor eindejaarstafel. Het zijn op middelhoogkerst. vuur gaar in 10laat à 15zich naargelang de tafelsituatie. er daarna balletjes ter grootte Het deeg alleskunners je tweakt ze langs Wijdie maakten ze voor deze van een pingpongbal van.minuten. Zorg ervoor gewilligdat vlechten in allerlei alle kanten eenmooie korstjevormen krijgen(zoek (hier-filmpjes gelegenheid klaar in een 2. Neem een grote kookpot naargelang de meer enmoet). val- Het makkelijke!) of pan met stevige bodemdoor en krijgen ze op vansmaak hoe dat tafelsituatie.chique Wij (en maakten len ze minder makkelijk uit elkaar). zureroomsaus met oesterbak de balletjes in een flinke brood heeft een heerlijk zachze voor dezezwammen. gelegenheid om te kijkentextuur, Door een beetje scheut olijfolie op middel-Snijd een balletje te, open sandwichachtige Balletjes met paddenof het gaar is. Leg de doorbakken van de zure room met panko hoog vuur gaar in 10 à 15 maar is niet zo rijk als bijvoorklaar in een chique (en stoelen enminuten. zure-roomop eenbeeld afgedekt bord en Daarom (Japans broodkruim) onder Zorg ervoor datballetjes ze een brioche. makkelijke!)het gehakt te mengen, worden saus houd warm in een op ongeveer langs alle kanten een korstje pastoven het goed als bijgerecht Voor 4 tot 6 personen, bijgerecht ook alvast zureroomsaus met heerlijk luchtig. de balletjes krijgenals (hierdoor krijgen 75 graden (warm ophierin een feesttafel. Je kan er 750 g gemengd gehakt de serveerschaal voor). Serveer er een kroketwaardig ze meer smaak en vallen ze ook twee broden van bakken, oesterzwammen. Door 50 g panko (geeftminder een luchtiger re- uit elkaar). 3. Smelt in dezelfde kookpot aardappelgerecht bij (p. 21), makkelijk eentjepan metofbijvoorbeeld een een beetje van de zure (p. 17) aansultaat dan klassiek optemiddelhooghandvol vuur eenrozijnen klontje (die bo- je eerst een groentekans Snijdpaneermeel) een balletje open om bussel platte peterselie ter. Stoof hierineen de sjalot, looklaat en wellen in gevuld met een salade (p.123) kijken of het gaar is. Leg de halfuurtje room met panko (Japans onbespoten citroen of sinaasaptijm zacht in 10lauw minuten, opZosmaak en voor ons mag het elke 1dag doorbakken balletjes op een water). heb je meteen broodkruim) onder het pel, de geraspte afgedekt schil gebracht met een en voor de kerst zijn. bord en houd warm eensnuf verspeper exemplaar 1 ei zout. Roer af enkerstbrunch. toe om. Doe de oesgehakt te mengen, in een oven op ongeveer 75 1 el graanmosterd VOOR 4 TOT graden (warm hierin ook terzwammen erbij, kruid met peper worden de balletjes 1 el venkelzaad en zout en bak enkele mee, 6 PERSONEN alvast de serveerschaal voor). VOORminuten EEN EXTRA heerlijk luchtig. Serveer 1 snuf chilivlokken (optioneel) voeg indien nodig een extra scheut ALS BIJGERECHT 3. Smelt in dezelfde pan of GROOT BROOD Olijfolie olijfolie toe. Blus de witte wijn, kookpot op middelhoog vuur OFmet TWEE KLEINERE er een kroketwaardig meng er de restBRODEN van de zure(ALS room - 750 g gemengd gehaktZwarte peper, zout een klontje boter. Stoof hierin aardappelgerecht bij, een onder en laat nog 2 minuten opVOOR het - 50 g panko (geeft een Voor de afwerking de sjalot, look en tijm zacht BIJGERECHT groentekans aangevuld goed doorluchtiger resultaat 1 busseltje dille in 10 minuten, op smaak vuur staan zodat 10alles À 12 PERSONEN) Voor de saus warmt. Schep op de voorverwarmde dan gebracht met een snuf peper met een salade enklassiek voorpaneermeel) 500 g oesterzwammen, grote serveerschaal, verdeel de balletjes - 1 bussel platte peterselie en zout.inRoer af en toe om. - 1 kger bloem voor brood ons mag het- elke dag stukken over en werk af met de dille en de instantgist 1 onbespoten citroen Doe de oesterzwammen erbij, - 14 g gedroogde 400 g zure roomkruid met peper en zout en rest van de peterselie. kerst zijn. of sinaasappel, - 1 el fijn zout (15 g) 1 flinke scheut witte wijn de geraspte schil bak enkele minuten mee, - 1 el suiker 1 klontje boter voeg indien nodig een extra - 1 ei - 600 ml melk, lauw 4 sjalotten, in fijne halve ringentoe. Blus met - 1 el graanmosterd scheut olijfolie - 100 g boter, 2 tenen look, grof - 1 el venkelzaad degehakt witte wijn, meng er de rest op kamertemperatuur - 1 snuf chilivlokken Enkele takjes verse vantijm de zure room onder en Hier hoeven we niet(optioneel) lang over na te Bereiding laat nog 2 minuten op het Eventueel denken: balletjes- kunnen wat ons 1. Rooster het venkelzaad in alles goed Olijfolie vuur staankort zodat - 10 el sesamzaad betreft áltijd. Ja, -ookZwarte op de peper, kerst- en middelhoog vuurop de voorzout een droge pan op doorwarmt. Schep (of extra’s zoals maanzaad, eindejaarstafel. Het zijn alleskunen vijzel grof. Hak de helft van de verwarmde serveerschaal, karwijzaad, gewelde ners die je tweaktVoor naargelang de tapeterselieblaadjes fijn (de restballetjes is de afwerking verdeel er de over en rozijnen voor een zoete felsituatie. Wij maakten ze voordille devoor de afwerking). Doe beide - 1 busseltje werk af met desadille en de rest versie of ander lekkers) ze gelegenheid klaar in een chique men met het gehakt, het ei, de panvan de peterselie. (en makkelijke!) Voor zureroomsaus ko, mosterd, geraspte citroen- of side saus met Voor een goudbruine korst oesterzwammen.- Door beetje naasappelschil, chilivlokken en 4 500een g oesterzwammen, - 1 el melk van de zure room met pankostukken (Jaeetlepels van de zure room in een in grote - 1 eierdooier pans broodkruim) grote kom. Als het gehakt niet voor- onder 400 g het zuregehakt room te mengen, worden balletjes gekruid is, voeg dan ook nog extra - 1deflinke scheut witte wijn BEREIDING heerlijk luchtig. -Serveer er een kropeper en zout toe. Mix met je han1 klontje boter ketwaardig aardappelgerecht - 4 sjalotten,bij, in fijne den tot een geheel dat qua structuur 1. Doe de bloem, gist, een groentekans aangevuld met een op de vulling van worstjes lijkt (doe halve ringen suiker en het zout in een salade en voor ons het look, elke dag dit snel maar kordaat, hoe langer je - mag 2 tenen grof gehakt grote mengkom (dit deeg kerst zijn. kneedt, hoe taaier de balletjes straks - Enkele takjes verse tijm kan je perfect met de hand

luxueus?

bakken?

kneden; als je de keukenrobot gebruikt, kies voor de deeghaak). Maak een kuiltje in het midden en giet er de lauwe melk op. Meng tot alle vloeistof is opgenomen door de bloem. Kneed dan minstens 5 minuten tot het deeg mooi elastisch wordt. 2. Voeg nu blokje per blokje de boter toe en kneed telkens tot dat is opgenomen in het deeg. Nadien kneed je het deeg nog minstens vijf minuten of tot het stevig en elastisch is en niet meer plakt (in de keukenrobot zal je merken dat het deeg loskomt van de mengkom). Voeg er de eventuele extra kruiden aan toe en kneed door het deeg. Dek de kom af met een handdoek en laat het deeg een uur rijzen op kamertemperatuur of tot het in volume verdriedubbeld is. 3. Haal het deeg uit de kom en verdeel in stukken: hoeveel stukken je nodig hebt, hangt af van het vlechtwerk dat je wil maken. Wij maakten een vlecht van vijf strengen met daarop nog eens een vlecht van drie strengen. Een handig Youtubefilmpje dat deze techniek illustreert is ‘How to make a 5-braided challah’. Als je het simpel wil houden, verdeel het deeg dan in drie stukken. Rol ze uit tot lange worsten en gebruik die om te vlechten. 4. Eens je vlechtwerk klaar is, leg je het brood op een bakplaat en laat je het een uur rijzen, afgedekt met een handdoek. Verwarm intussen de oven voor op 180 graden. Bestrijk het deeg met de losgeklopte eierdooier en melk. Schuif de bakplaat in de oven en bak het brood 50 minuten tot het donkerbruin is en hol klinkt als je er onderaan op klopt. 5. Laat het brood volledig afkoelen voor je het aansnijdt.

Kan ik op een eenvoudige manier zelf een feestelijk brood bakken? kersthelpdesk

Dit brood wordt zonder twijfel het pronkstuk van je feesttafel. Het recept is geïnspireerd op colac, een Roemeens feestbrood dat vaak wordt gebakken bij kerst. Het deeg laat zich gewillig vlechten in allerlei mooie vormen (zoek filmpjes op van hoe dat moet). Het brood heeft een heerlijk zachte, sandwichachtige textuur, maar is niet zo rijk als bijvoorbeeld een brioche. Daarom past het goed als bijgerecht op een feesttafel. Je kan er ook twee broden van bakken, eentje met bijvoorbeeld een handvol rozijnen (die je eerst een halfuurtje laat wellen in lauw water). Zo heb je meteen een vers exemplaar voor de kerstbrunch.

Barbara Serulus

Dit brood wordt zonder twijfel het pronkstuk van je feesttafel. Het recept is geïnspireerd op colac, een Roemeens feestbrood dat vaak wordt gebakken voor kerst. Het deeg laat zich gewillig vlechten in allerlei mooie vormen (zoek filmpjes op van hoe dat moet). Het brood heeft een heerlijk zachte, sandwichachtige textuur, maar is niet zo rijk als bijvoorbeeld een brioche. Daarom past het goed als bijgerecht op een feesttafel. Je kan er ook twee broden van bakken, eentje met bijvoorbeeld een handvol rozijnen (die je eerst een halfuurtje laat wellen in lauw water). Zo heb je meteen een vers exemplaar voor de kerstbrunch.

Gevlochten feestbrood

Voor een extra groot brood of twee kleinere broden (als bijgerecht voor 10 à 12 personen) 1 kg bloem voor brood 14 g gedroogde instantgist 1 el fijn zout (15 g) 1 el suiker 600 ml melk, lauw 100 g boter, op kamertemperatuur Eventueel: 10 el sesamzaad (of extra’s zoals maanzaad, karwijzaad, gewelde rozijnen voor een zoete versie of ander lekkers) Voor een goudbruine korst 1 el melk 1 eierdooier Bereiding

1. Doe de bloem, gist, suiker en het zout in een grote mengkom (dit deeg kan je perfect met de hand kneden; als je de keukenrobot gebruikt, kies voor de deeghaak). Maak een kuiltje in het midden en giet er de lauwe melk in. Meng tot alle vloeistof is opgenomen door de bloem. Kneed dan minstens 5 minuten tot het deeg mooi elastisch wordt. 2. Voeg nu blokje per blokje de boter toe en kneed telkens tot dat is opgenomen in het deeg. Nadien kneed je het deeg nog minstens vijf minuten of tot het stevig en elastisch is en niet meer plakt (in de keukenrobot zal je merken dat het deeg loskomt van de mengkom). Voeg er de eventuele extra kruiden aan toe en kneed door het deeg. Dek de kom af met een handdoek en laat het deeg een uur rijzen op kamertemperatuur of tot het in volume verdriedubbeld is. 3. Haal het deeg uit de kom en verdeel in stukken: hoeveel stukken je nodig hebt, hangt af van het vlechtwerk dat je wil maken. Wij maakten een vlecht van vijf strengen met daarop nog eens een vlecht van drie strengen. Een handig Youtubefilmpje dat deze techniek illustreert is ‘How to make a 5-braided challah’. Als je het simpel wil houden, verdeel het deeg dan in drie stukken. Rol ze uit tot lange worsten en gebruik die om te vlechten. 4. Eens je vlechtwerk klaar is, leg je het brood op een bakplaat en laat je het een uur rijzen, afgedekt met een handdoek. Verwarm intussen de oven voor op 180 graden. Bestrijk het deeg met de losgeklopte eierdooier en melk. Schuif de bakplaat in de oven en bak het brood 50 mi-

nuten tot het donkerbruin is en hol klinkt als je er onderaan op klopt. 5. Laat het brood volledig afkoelen voor je het aansnijdt.

Wat is een waardig kroket-alternatief waarvoor je geen frietketel nodig hebt?

De kersthelpdesk

Kersthelpdesk

Johanna Goyvaerts

Een bovenmatig bevredigend vetgehalte, smeuïg zacht vanbinnen en met een knapperig korstje. Deze aardappelen vinken dezelfde hokjes af als degene die kroketten zo onweerstaanbaar maken. Door de aardappelen lichtjes te pletten en daarna in de oven te roosteren, nemen ze de olie beter op en worden ze verrukkelijk krokant.

10 Wat is een waardig kroketalternatief waarvoor je geen GECRUSHTE AARDAPPELEN frietketel UIT DE OVEN MET SALIE EN nodig GEBRANDE BOTER hebt?

look en de helft van de salieblaadjes bij. Kruid met peper en zout, hussel door elkaar. Verdeel er als laatste een vijfde van de boter in kleine klontjes over. Rooster knapperig en goudbruin in 20 tot 30 minuten, roer indien nodig halverwege een keertje om. 3. Maak tot slot de gebrande boter. Smelt hiervoor de rest van de boter in een pannetje of kleine kookpot op middelhoog vuur. Voeg wanneer de boter begint te bruisen de rest van de salieblaadjes toe. Roer regelmatig om en haal van het vuur wanneer de boter hazelnootbruin kleurt, na 2 tot 3 minuten. Haal de aardappelen uit de oven en overgiet metin dede te pletten en daarna gebrande salieboter. Werk af met oven te roosteren, nemen ze een extra snuf degrof olie zout beteren opeen en draai worden ze van de pepermolen. verrukkelijk krokant.

Voor 6 tot 8 personen als bijgerecht - 1 kg krieltjes, ongeschild - 6 tenen look, geplet met de schil er nog aan - Enkele blaadjes salie - 150 g gezouten boter - Olijfolie - Zwarte peper en grof zout Bereiding GECRUSHTE AARDAPPELEN 1. Kook de aardappelen in 10 minuten beetgaar in een DE groteOVEN kookpot UIT met gezoutenMET water. Let erop dat je SALIE de aardappelen te lang kookt, ENnietGEBRANDE anders vallen ze straks uit elkaar. BOTER Verwarm ondertussen de oven voor tot 200 graden. Giet af en laat even afkoelen totdat je zeEen kunt vastnebovenmatig men. Druk debevredigend aardappelenvetgehalte, met je handpalm zachtjes plat zodat ze smeuïg zacht vanbinnen openbarsten,en maar wel nog hun met een knapperig vorm behouden. korstje. Deze aardappelen 2. Doe de aardappelen in eenhokjes oven- af vinken dezelfde schaal waarinals zedegene naast (en op) dieniet kroketten zo elkaar liggen.onweerstaanbaar Besprenkel met een maken. flinke scheutDoor olijfolie en leg er de lichtjes de aardappelen

VOOR 6 TOT 8 PERSONEN ALS BIJGERECHT -

1 kg krieltjes, ongeschild 6 tenen look, geplet met de schil er nog aan Enkele blaadjes salie 150 g gezouten boter Olijfolie Zwarte peper Grof zout

BEREIDING 1. Kook de aardappelen in 10 minuten beetgaar in een grote kookpot met gezouten water. Let erop dat je de aardappelen niet te lang kookt, anders vallen ze straks uit elkaar. Verwarm ondertussen de oven voor tot 200 graden. Giet af en laat even afkoelen totdat je ze kunt vastnemen. Druk de aardappelen met je handpalm zachtjes plat zodat ze openbarsten, maar wel nog hun vorm behouden. 2. Doe in een ovenschaal waarin ze naast (en niet op) elkaar liggen. Besprenkel met

een flinke scheut olijfolie en leg er de look en de helft van de salieblaadjes bij. Kruid met peper en zout, hussel door elkaar. Verdeel er als laatste een vijfde van de boter in kleine klontjes over. Rooster knapperig en goudbruin in 20 tot 30 minuten, roer indien nodig halverwege een keertje om. 3. Maak tot slot de gebrande boter. Smelt hiervoor de rest van de boter in een pannetje of kleine kookpot op middelhoog vuur. Voeg wanneer de boter begint te bruisen de rest van de salieblaadjes toe. Roer regelmatig om en haal van het vuur wanneer de boter hazelnootbruin kleurt, na 2 tot 3 minuten. Haal de aardappelen uit de oven en overgiet met de gebrande salieboter. Werk af met een extra snuf grof zout en een draai van de pepermolen.

II RÖSTI MET FRISSE KORIANDERSALSA Een rösti heeft datzelfde, rijkelijke gevoel als een kroketje: binnenin zachte aardappel, met aan de buitenkant lekker krokante stukjes. Maar rösti bakken kan stresserend zijn: de kleine pannenkoekjes kleven aan de pan of zijn aan de buitenkant al gaar en binnenin nog rauw. Daarom maken we één grote rösti voor het hele gezelschap en voegen we er een duizelingwekkende hoeveelheid boter aan toe. Die maakt dat dit aardappelgerecht net zo lekker is als een kroket én dat het onmogelijk aan de bodem van de pan kan gaan kleven. Ben je bang om de rösti om te draaien, dan hebben wij nog een ovenvariant achter de hand! We serveren er een groene salsa bij voor wat welkome frisheid.

VOOR DE RÖSTI -

500 g bloemige aardappelen (geschild gewicht) - ½ tl zout - 50 g boter, gesmolten - 30 g boter, koud + Een antikleefpan met een bodem van 20 cm diameter

VOOR DE SALSA -

1 bussel koriander 1 grote sjalot 3 el olijfolie 2 el zachte azijn (bv. rodewijnazijn) 1 snuf zout Zwarte peper

BEREIDING 1. Schil de aardappelen en rasp ze met een grove rasp. Knijp ze uit in een handdoek, zodat er heel wat vocht uit de aardappelen verdwijnt. Doe de geraspte aardappelen in een kom en meng met het zout en de gesmolten boter. 2. Doe de rest van de boter in de pan en laat op een middelhoog vuur smelten. Doe de aardappelrasp in de pan en druk goed aan met een vork of een spatel. Laat 8 minuten bakken tot de onderkant mooi bruin is. Neem een bord dat net iets groter is dan de pan en keer de pan hierop om. Laat de rösti vanop het bord weer in de pan glijden en bak de andere kant nog 8 minuten. Als er tijdens het omkeren iets misgaat, kan je de rösti opnieuw in elkaar duwen. Door het bakken wordt hij weer één geheel. 3. Maak intussen de salsa door de sjalot fijn te hakken. Hak de koriander grof en meng beide met de olijfolie en de azijn. Kruid met peper en zout en zet aan de kant. 4. Laat de rösti op een serveerschaal glijden en bedelf onder de salsa. Snijd in punten en verdeel.

TIP

Wil je de rösti niet omdraaien? Ga dan voor de ovenmethode. Gebruik een ovenbestendige pan en volg het recept tot het moment waarop je de rösti moet draaien. Zet hem dan in een voorverwarmde oven op 180 graden en laat zo’n 15 minuten bakken tot hij gaar is. Zet de grill aan en laat nog even bruinen (blijf erbij, dat gaat snel). Haal uit de oven en serveer met de salsa.

Wat is een waardig kroket-alternatief waarvoor je geen frietketel nodig hebt? Kersthelpdesk

Barbara Serulus

Een rösti heeft datzelfde, rijkelijke gevoel als een kroketje: binnenin zachte aardappel, met aan de buitenkant lekker krokante stukjes. Maar rösti bakken kan stresserend zijn: de kleine pannenkoekjes kleven aan de pan of zijn aan de buitenkant al gaar en binnenin nog rauw. Daarom maken we één grote rösti voor het hele gezelschap en voegen we er een duizelingwekkende hoeveelheid boter aan toe. Die maakt dat dit aardappelgerecht net zo lekker is als een kroket én dat het onmogelijk aan de bodem van de pan kan gaan kleven. Ben je bang om de rösti om te draaien, dan hebben wij nog een ovenvariant achter de hand! We serveren er een groene salsa bij voor wat welkome frisheid.

RÖSTI MET FRISSE KORIANDERSALSA Voor de rösti: - 500 g bloemige aardappelen(geschild gewicht) - ½ tl zout - 50 g boter, gesmolten - 30 g boter, koud + Een antikleefpan meteen bodem van 20 cm diameter Voor de salsa: - 1 bussel koriander - 1 grote sjalot - 3 el olijfolie - 2 el zachte azijn (bv. rodewijnazijn) - 1 snuf zout - Zwarte peper

BEREIDING: 1. Schil de aardappelen en rasp ze met een grove rasp. Knijp ze uit in een handdoek, zodat er heel wat vocht uit de aardappelen verdwijnt. Doe de geraspte aardappelen in een kom en meng met het zout en de gesmolten boter. 2. Doe de rest van de boter in de pan en laat op een middelhoog vuur smelten. Doe de aardappelrasp in de pan en druk goed aan met een vork of een spatel. Laat 8 minuten bakken tot de onderkant mooi bruin is. Neem een bord dat net iets groter is dan de pan en keer de pan hierop om. Laat de rösti vanop het bord weer in de pan glijden en bak de andere kant nog 8 minuten. Als er tijdens het omkeren iets misgaat, kan je de rösti opnieuw in elkaar duwen. Door het bakken wordt hij weer één geheel. 3. Maak intussen de salsa door de sjalot fijn te hakken. Hak de koriander grof en meng beide met de olijfolie en de azijn. Kruid met peper en zout en zet aan de kant. 4. Laat de rösti op een serveerschaal glijden en bedelf onder de salsa. Snijd in punten en verdeel. Tip: Wil je de rösti niet omdraaien? Ga dan voor de ovenmethode. Gebruik een ovenbestendige pan en volg het recept tot het moment waarop je de rösti moet draaien. Zet hem dan in een voorverwarmde oven op 180 graden en laat zo’n 15 minuten bakken tot hij gaar is. Zet de grill aan en laat nog even bruinen (blijf erbij, dat gaat snel). Haal uit de oven en serveer met de salsa.

11 Wat is een haalbaar kerstmaal voor Wat is beginners? een haalbaar kerstmaal

De kersthelpdesk

voor beginners?

Kersthelpdesk

Johanna Goyvaerts

Het grootste probleem waar zowel beginnende als gevorderde koks tegen aanlopen, is vlees dat uitgedroogd is. Er is een bereidingswijze die dit euvel behendig omzeilt: konfijten. Doordat het vlees in vet gaart, blijft het sappig tot in de eeuwigheid. In de klassieke Franse keuken gebeurt dat met eendenbout, wij gingen voor parelhoen – niet op het vuur, maar met flink wat kruiden in de oven.

Gekonfijte parelhoen met een diep gouden korstje

Voor 6 personen 6 parelhoenbouten met vel 500 ml olijfolie 500 g eendenvet (kip of gans kan ook) 6 tenen look, gekneusd 2 sjalotten, overlangs doormidden zeste van ½ sinaasappel 4 blaadjes laurier Enkele takjes (verse) tijm 10-tal zwarte peperkorrels Zout Voor de pekel 2 el zout 1 el zwarte peperkorrels, gekneusd 15-tal jeneverbessen, gekneusd 4 blaadjes laurier, grof verkruimeld Bereiding De dag voordien Traditioneel wordt het te konfijten vlees ingewreven met een zoute pekel, daardoor wint het aan smaak en krijgt het een malsere textuur. Sla deze stap dus niet over. Meng alle

GEKONFIJTE PARELHOEN MET EEN DIEP GOUDEN KORSTJE Het grootste probleem ingrediënten voor dezowel pekel,beginnende wrijf waar daarmee de bouten in en zet uurtegen als gevorderde24koks afgedekt in de koelkast. aan lopen, is vlees dat De dag zelf uitgedroogd is. Er is een 1. Verwarm de oven voor tot 120die grabereidingswijze dit euvel den. Neem een behendig grote (liefst gietijzeomzeilt: konfijten. ren) kookpot met dekselhet (of vlees gebruik Doordat in vet gaart, straks aluminiumfolie) in detot in de blijft hetdie sappig oven mag. Leg hierin de parelhoen eeuwigheid. In de klassieke samen met de rest van de ingrediënFranse keuken gebeurt dat ten en een flinke snuf zout om het met eendenbout, wij gingen vet smaak te geven. voor parelhoen – niet op het 2. Zet op een laag vuur en laat vuur, maar methet flink wat vet smelten. Dekruiden bouten moeten hein de oven. lemaal onderstaan, giet er indien nodig nog wat extra olijfolie bij. Breng tot net tegen het 6kookpunt en VOOR PERSONEN zet de pot afgedekt 2,5 uur in de oven. - 6 parelhoenbouten 3. De bouten zijn nu gaar met vel en zacht, maar hebben nog mooi bruin - geen 500 ml olijfolie velletje. Schep ze over in - voorzichtig 500 g eendenvet een andere ovenschaal samen (kip of gans met kan ook) de look, sjalot, kruiden en minstens - 6 tenen look, gekneusd twee pollepels van vet. Zet overlangs nog - 2het sjalotten, 15 minuten onder doormidden de grill tot de bouten een diepgouden kleurtje - zeste van ½ sinaasappel krijgen (maar houd oogjelaurier in het - 4 een blaadjes zeil zodat ze niet - verbranden). Enkele takjes (verse) tijm -

10-tal zwarte peperkorrels Zout

Voor de pekel - 2 el zout - 1 el zwarte peperkorrels, gekneusd - 15-tal jeneverbessen, gekneusd - 4 blaadjes laurier, grof verkruimeld

BEREIDING De dag voordien Traditioneel wordt het te konfijten vlees ingewreven met een zoute pekel, daardoor wint het aan smaak en krijgt het een malsere textuur. Sla deze stap dus niet over. Meng alle ingrediënten voor de pekel, wrijf daarmee de bouten in en zet 24 uur afgedekt in de koelkast.

De dag zelf 1. Verwarm de oven voor tot 120 graden. Neem een grote (liefst gietijzeren) kookpot met deksel (of gebruik straks aluminiumfolie) die in de oven mag. Leg hierin de parelhoen samen met de rest van de ingrediënten en een flinke snuf zout om het vet smaak te geven. 2. Zet op een laag vuur en laat het vet smelten. De bouten moeten helemaal onderstaan, giet er indien nodig nog wat extra olijfolie bij. Breng tot net tegen het kookpunt en zet de pot afgedekt 2,5 uur in de oven. 3. De bouten zijn nu gaar en zacht, maar hebben nog geen mooi bruin velletje. Schep ze voorzichtig over in een andere ovenschaal samen met de look, sjalot, kruiden en minstens twee pollepels van het vet. Zet nog 15 minuten onder de grill tot de bouten een diepgouden kleurtje krijgen (maar houd een oogje in het zeil zodat ze niet verbranden).

12 Hoe serveer ik iets fris, zonder frisdrank op tafel te zetten?

VOOR 1 GROTE KAN -

2 zakjes hibiscusthee 2 zakjes rozenbottelthee Zeste (zonder wit) van ½ onbespoten sinaasappel 2 el roze-peperkorrels 5 peulen kardemom 2 el suiker 1 l heet water

Voor de afwerking + 1 sinaasappel + Appel in schijfjes + Nog wat extra roze-peperkorrels Ook nodig - vijzel

BEREIDING 1. Kneus de peperkorrels lichtjes in de vijzel. Doe er de suiker bij en wrijf met de stamper onder de peperkorrels. Kneus ook de kardemom even, zodat de peulen openbarsten. Doe alles samen met de thee en de sinaasappelzeste in een grote kan of pot en overgiet met kokend water. Laat 10 tot 15 minuten trekken. Haal de theezakjes eruit, maar laat de rest van de kruiden er nog in terwijl de thee afkoelt tot kamertemperatuur. Zet daarna in de koelkast. 2. Doe de appel- en sinaasappelschijfjes in een mooie grote glazen kan. Zeef hier de thee in en werk eventueel af met nog wat roze-peperkorrels voor een extra feestelijk effect.

KRUIDIGE IJSTHEE MET HIBISCUS & ROZENBOTTEL Dat ijsthee ook in de winter kan, bewijst dit licht kruidige drankje vol verwarmende smaken. Door de roze peper met de suiker te vijzelen, komen de essentiële oliën en frisse citrusaroma’s ervan beter vrij. Wie geen vijzel heeft, kan de peperkorreltjes ook gewoon met de handen in de suiker masseren.

Hoe serveer ik iets fris, zonder frisdrank op tafel te zetten? Kersthelpdesk

Johanna Goyvaerts

Dat ijsthee ook in de winter kan, bewijst dit licht kruidige drankje vol verwarmende smaken. Door de roze peper met de suiker te vijzelen, komen de essentiële oliën en frisse citrusaroma’s ervan beter vrij. Wie geen vijzel heeft, kan de peperkorreltjes ook gewoon met de handen in de suiker masseren. KRUIDIGE IJSTHEE MET HIBISCUS EN ROZENBOTTEL Voor 1 grote kan 2 zakjes hibiscusthee 2 zakjes rozenbottelthee Zeste (zonder wit) van ½ onbespoten sinaasappel 2 el roze-peperkorrels 5 peulen kardemom 2 el suiker 1 l heet water Voor de afwerking: + 1 sinaasappel + Appel in schijfjes + Nog wat extra roze-peperkorrels Ook nodig: vijzel Bereiding 1. Kneus de peperkorrels lichtjes in de vijzel. Doe er de suiker bij en wrijf met de stamper onder de peperkorrels. Kneus ook de kardemom even, zodat de peulen openbarsten. Doe alles samen met de thee en de sinaasappelzeste in een grote kan of pot en overgiet met kokend water. Laat 10 tot 15 minuten trekken. Haal de theezakjes eruit, maar laat de rest van de kruiden er nog in terwijl de thee afkoelt tot kamertemperatuur. Zet daarna in de koelkast. 2. Doe de appel- en sinaasappelschijfjes in een mooie grote glazen

kan. Zeef hier de thee in en werk eventueel af met nog wat roze-peperkorrels voor een extra feestelijk effect.

Kan een salade kerstig13Kangenoeg zijn een salade kerstig voor de feesttafel? genoeg zijn voor de

De kersthelpdesk

de kersthelpdesk

Johanna Goyvaerts

feesttafel?

Net als op elk potje een deksel past, past er op elke tafel een salade. Om het feestgevoel extra luister bij te zetten, lieten we de doordeweekse groene blaadjes achterwege. Vervolgens dachten we: vandaag is rood! Meezingend met onze favoriete smartlap maakten we zelfs twéé salades waarin de kleur verstopt zit.

SPRUITJESPEERSALADE MET VEENBESSEN

Spruitjes-peersalade met veenbessen

Voor 4 tot 6 personen als bijgerecht: 400 g spruitjes 1 peer, ongeschild & in dunne plakjes 75 g walnoten, gehakt 75 g gedroogde veenbessen, grof gehakt 1 teen look, geraspt olijfolie zwarte peper - zout Voor de dressing: 1 citroen, het sap 75 ml olijfolie 2 el ahornsiroop 1 el graanmosterd Bereiding Doe alle ingrediënten voor de dressing samen met een snuf peper en zout in een bokaal met deksel op en schud krachtig. Snijd de spruitjes in fijne schijfjes, doe in een kom en meng er ¾ van de dressing onder. Verhit de olijfolie en gehakte walnoten in een pan op middelhoog vuur. Rooster, terwijl je alles af en toe omschept, goudbruin in 3 tot 4 minuten. Let op dat de noten niet verbranden (op het einde gaat dit snel, verlies ze dus niet uit het oog). Kruid met peper en zout. Meng er de veenbessen en vers geraspte look onder. Haal daarna meteen van het vuur. Meng de schijfjes peer samen met driekwart van het veenbessen-notenmengsel onder de spruitjes. Werk af met de rest van de dressing en gekarameliseerde veenbessen.

VOOR 4 TOT 6 PERSONEN ALS BIJGERECHT -

400 g spruitjes 1 peer, ongeschild & in dunne plakjes 75 g walnoten, gehakt 75 g gedroogde veenbessen, grof gehakt 1 teen look, geraspt Olijfolie Zwarte peper, zout

Voor de dressing - 1 citroen, het sap - 75 ml olijfolie - 2 el ahornsiroop - 1 el graanmosterd

BEREIDING 1. Doe alle ingrediënten voor de dressing samen met een snuf peper en zout in een bokaal met deksel op en schud krachtig. Snijd de spruitjes in fijne schijfjes, doe in een kom en meng er driekwart van de dressing onder. 2. Verhit de olijfolie en gehakte walnoten in een pan op middelhoog vuur. Rooster ze, terwijl je alles af en toe omschept, goudbruin in 3 tot 4 minuten. Let op dat de noten niet verbranden (op het einde gaat het snel, verlies ze dus niet uit het oog). Kruid met peper en zout. Meng er de veenbessen en vers geraspte look onder. Haal daarna meteen van het vuur.

3. Meng de schijfjes peer samen met driekwart van het veenbessennotenmengsel onder de spruitjes. Werk af met de rest van de dressing en gekaramelliseerde veenbessen.

II RADICCHIOSALADE MET GEPEKELDE DRUIVEN VOOR 4 TOT 6 PERSONEN ALS BIJGERECHT -

1 kleine radicchio 2 stronken roodlof (witlof kan ook) 300 g rode druiven ½ sinaasappel, het sap Olijfolie Zwarte peper, zout

Voor de pekel - 200 ml rodewijnazijn - 4 stuks steranijs - 2 kaneelstokjes - 4 kruidnagels - 1 peul kardemom (optioneel) - 1 snuf geraspte nootmuskaat (optioneel) - 2 el kristalsuiker - 2 tl zout

BEREIDING 1. Meng alle ingrediënten voor de pekel samen met 200 ml water in een kookpot en breng aan de kook. Rits ondertussen de druiven van hun steeltjes, leg in een kommetje en overgiet met de hete pekel. Laat minstens 30 minuten marineren. 2. Doe voor de dressing 3 eetlepels pekelvocht en evenveel olijfolie in een bokaal waarop een deksel past. Giet er het sinaasappelsap bij en kruid met een snuf peper en zout. Sluit de bokaal en schud krachtig. 3. Scheur de radicchio in stukken en meng in een grote schaal met de blaadjes roodlof. Verdeel er de gepekelde druiven tussen en overgiet met de dressing. Geef alles nog een extra draai van de pepermolen en een snuf grof zout.

Kan een salade kerstig genoeg zijn voor de feesttafel? Kersthelpdesk

Johanna Goyvaerts

Net als op elk potje een deksel past, past er op elke tafel een salade. Om het feestgevoel extra luister bij te zetten, lieten we de doordeweekse groene blaadjes achterwegen. Vervolgens dachten we: vandaag is rood! Meezingend met onze favoriete smartlap maakten we zelfs twéé salades waarin de kleur verstopt zit.

Radicchiosalade met gepekelde druiven

Voor 4 tot 6 personen, als bijgerecht 1 kleine radicchio 2 stronken roodlof (witlof kan ook) 300 g rode druiven ½ sinaasappel, het sap Olijfolie Zwarte peper, zout Voor de pekel 200 ml rodewijnazijn 4 stuks steranijs 2 kaneelstokjes 4 kruidnagels 1 peul kardemom (optioneel) 1 snuf geraspte nootmuskaat (optioneel) 2 el kristalsuiker 2 tl zout Bereiding 1. Meng alle ingrediënten voor de pekel samen met 200 ml water in een kookpot en breng aan de kook. Rits ondertussen de druiven van hun steeltjes, leg in een kommetje en overgiet met de hete pekel. Laat minstens 30 minuten marineren. 2. Doe voor de dressing 3 eetlepels pekelvocht en evenveel olijfolie in een bokaal waarop een deksel past.

Giet er het sinaasappelsap bij en kruid met een snuf peper en zout. Sluit de bokaal en schud krachtig. 3. Scheur de radicchio in stukken en meng in een grote schaal met de blaadjes roodlof. Verdeel er de gepekelde druiven tussen en overgiet met de dressing. Geef alles nog een extra draai van de pepermolen en een snuf grof zout.

Spruitjes-peersalade met veenbessen

Voor 4 tot 6 personen, als bijgerecht 400 g spruitjes 1 peer, ongeschild & in dunne plakjes 75 g walnoten, gehakt 75 g gedroogde veenbessen, grof gehakt 1 teen look, geraspt Olijfolie Zwarte peper, zout Voor de dressing 1 citroen, het sap 75 ml olijfolie 2 el ahornsiroop 1 el graanmosterd Bereiding 1. Doe alle ingrediënten voor de dressing samen met een snuf peper en zout in een bokaal met deksel op en schud krachtig. Snijd de spruitjes in fijne schijfjes, doe in een kom en meng er driekwart van de dressing onder. 2. Verhit de olijfolie en gehakte walnoten in een pan op middelhoog vuur. Rooster ze, terwijl je alles af en toe omschept, goudbruin in 3 tot 4 minuten. Let op dat de noten niet verbranden (op het einde gaat het snel, verlies ze dus niet uit het oog). Kruid met peper en zout. Meng er de veenbessen en vers geraspte look onder. Haal daarna meteen van het vuur. 3. Meng de schijfjes peer samen met driekwart van het veenbessen-notenmengsel onder de spruitjes. Werk af met de rest van de dressing en gekaramelliseerde veenbessen.

De kersthelpdesk

14 Kan ik een vegan spektakelstuk op tafel zetten? VEGAN PÂTÉ EN CROÛTE Deze vegan pâté en croûte is zowel vanbinnen als aan de buitenkant een pareltje. De vulling is er eentje van hartige zwarte belugalinzen, zoete geroosterde pompoen, biet en frisse zuurkool, opgepept met hazelnootjes. Een klassieke pâté en croûte wordt gemaakt in een briseerdeeg, wat een bewerkelijk taakje is. Wij ontdekten dat het – geheel tegen alle regels – ook heel lekker wordt in kant-en-klaar bladerdeeg, dat in bijna alle gevallen volledig plantaardig is (check de ingrediëntenlijst om zeker te zijn).

VOOR 1 PATÉ -

500 g belugalinzen 1 liter bouillon (bv de vegan drinkbouillon van Brothway of een zelfgemaakte groentebouillon) 2 blaadjes laurier 2 takjes tijm 1 tl zout 2 uien 2 teentjes look 3 stengels selder 1 grote wortel Geraspte schil van 1 citroen 1 el balsamicoazijn 500 g champignons of andere paddenstoelen Olijfolie Peper en zout 1 el sojasaus 1 butternutpompoen 3 voorgekookte bieten (of zelf gepoft in de oven) 250 g zuurkool Een handvol geroosterde hazelnoten 2 vellen bladerdeeg van ongeveer 270 gram (liefst rechthoekig)

Ook nodig - een langwerpig cakeblik

Kan ik een vegan spe tafel zetten? BEREIDING

1. Kook de linzen gaar in de bouillon die je kruidt met het zout, tijm en laurier. Laat onder een deksel koken tot alle bouillon op is (we zijn niet op zoek naar beetgaar, we willen ze Kersthelpdesk lekker smeuïg voor de vulling). Haal op het eind het deksel van de pot zodat zeker alle vloeistof verdampt: we willen dat de linzen zo droog mogelijk koken om niet teveel vocht in de paté te hebben. 2. Snipper intussen de uien, snijd de selder en geschilde wortel in kleine blokjes en hak de look fijn. Stoof de groenten Barbara traag inSerulus veel olijfolie tot ze zacht en glazig zijn, reken hiervoor zeker 30 minuten, langer mag ook: hoe zachter en zoeter, hoe lekkerder. Kruid met zout en peper.

3. Snijd intussen de champignons in kleine stukken (zo’n 1 cm op 1 cm) en bak ze aan in een grote pan (of in meerdere keren) tot ze bruin worden (hoe meer ze bruinen, hoe hartiger). Kruid met peper en zout. Blus Deze pâtéafen croûte is zowel op vegan het einde met de sojasaus. vanbinnen als aan de buitenkant een4.pareltje. vulling linzen is er eentje Meng deDe gekookte met vandehartige zwarte belugalinzen, gestoofde groenten en de gezoete geroosterde pompoen, bakken champignons. Voegbiet de en frisse zuurkool,en opgepept met hazelcitroenzeste balsamicoazijn nootjes. klassieke pâté en croûtoe, enEen proef. Kruid bij indien te wordt in een briseernodig gemaakt (wat pittige chilivlokken deeg, bewerkelijk zijnwat ookeen lekker voor wie taakje daar- is. Wijvan ontdekten dat het – geheel houdt). Zet de staafmixertegeneen allepaar regels ook heel lekker keer– in het mengsel, wordt in kant-en-klaar bladerdeeg, zodat je een goede binding datkrijgt in bijna gevallen volledig (we alle zoeken niet naar een plantaardig is (check ingrediënglad gemixt geheel,de maar door tenlijst om zeker te zijn). een beetje te mixen bindt alles mooi). Laat afkoelen.

Vegan croûte 5. Neempâté nu deen butternut-pom-

Voor 1 paté poen, schil hem en haal de 500pitten g belugalinzen eruit. Snijd lange, recht1 liter bouillon (bvdie de straks vegan mooi drinkhoekige balken bouillon van Brothway of een zelfgein het midden van onze vulling maakte van degroentebouillon) paté zullen passen, denk 2 blaadjes aan een laurier afmeting van 2 takjes 10 cmtijm lang op 5 cm breed en 1 tlzo’n zout3 cm hoog. Snijd net zoveel 2 uien balkjes als je nodig zal hebben 2 teentjes look om het bakblik in de lengte van 3 stengels selder één strook pompoen te voor1 grote zien. wortel Als je niet genoeg rechte Geraspte van 1 citroen stukkenschil hebt, maak dan wat 1 elkleinere balsamicoazijn stukken waar je straks 500mee g champignons andere padkan puzzelen.ofLeg de stukdenstoelen ken pompoen op de bakplaat Olijfolie (rooster wat overblijft ineens Peper mee, lekker voor een soep of als 1 elgroente sojasaus bij je volgende maal1 butternutpompoen tijd), besprenkel met olijfolie, 3 voorgekookte bieten (of zelf kruid met peper en zout, en gepoft bak in zo’n de oven) 20 minuten of tot ze zacht 250zijn. g zuurkool

6. Knijp de zuurkool uit met je handen, zodat er zo weinig mogelijk vocht achterblijft (we willen zo weinig mogelijk vocht in onze paté, omdat hij anders niet mooi z’n vorm houdt). Hak de zuurkool zo fijn mogelijk (of doe dit in een keukenmachine). Als de zuurkool in draadjes blijft, dan krijg je geen mooi zicht bij het snijden. 7. Snijd de bieten in plakken van ongeveer een halve centimeter. Verwarm de oven voor tot 180 °C.

8. Stel nu de paté samen. Doe dat door het bakblik te bekleden met bakpapier, zo krijg je Een geroosterde hazelnoten dehandvol paté er straks makkelijk uit. 2 vellen bladerdeeg van ongeveer Leg een vel bladerdeeg in het 270 gram (liefst bakblik. Snijdrechthoekig) nu uit het andere Ook een langwerpig velnodig: twee lapjes waarmee jecakeblik de Bereiding uiteinden van het blik bekleedt, 1. druk Kookze devoorzichtig linzen gaartegen in de het bouillongrote die je zout, tijm velkruidt zodatmet alleshet helemaal enbedekt laurier.isLaat een deksel en eronder straks niets van koken alle bouillon op is (we zijn detot vulling gaat lekken. niet op zoek naar beetgaar, we willen9.ze lekker voor de vulStart metsmeuïg een laag linzen van ling). Haal op het deksel ongeveer 1,5het cm.eind Duw goed van demet pot de zodat zeker alle vloeistof aan achterkant van de verdampt: we zonder willen dat linzen zo lepel, maar hetde deeg droog mogelijk koken nietde tete beschadigen. Leg om hierop veel vocht inals devolgende paté te hebben. zuurkool laag, 2. duw Snipper uien, nu snijd ookintussen goed aan.deStrooi de de selder en geschilde wortel in kleine hazelnoten. Leg dan weer een blokjes en hakvan de ongeveer look fijn. 1,5 Stoof laag linzen cmde groenten veel olijfolie en duw traag goed in aan. Leg hieroptot deze zacht en glazig zijn, reken hiervoor balkjes geroosterde pompoen zeker 30 midden. minuten,Doe langer mag een ook: in het er weer hoe zachter en zoeter, hoe goed lekkerlaagje linzen op en duw der. Kruid zout peper.biet. aan. Leg met hierop deen plakjes 3. Werk Snijd af intussen de champignons met de rest van de in linzen kleine en stukken (zo’naan. 1 cm duw goed Nuopzit1 cm) bak zeongeveer aan in een pan je en cakeblik volgrote (als je (ofeen in meerdere keren) tot zorg ze bruin klein bakblik hebt, er worden (hoedat meer ze bruinen, hoe dan voor de bladerdeegrand hartiger). Kruid en zout. vrij blijft). Legmet het peper resterende Blus op het einde af met soja-en bladerdeeg boven op dedepaté saus. knip af in de juiste vorm. Duw 4. met Meng devork gekookte linzentegen met de een de randen gestoofde groenten en de gebakken elkaar. Maak (bijvoorbeeld met champignons. Voeg degaatjes citroenzeste een appelboor) drie boenvenaan balsamicoazijn toezodat en proef. in de paté, evenKruid indien nodig (wat pittige tuelebij stoom kan ontsnappen. chilivlokken ook voor Maak als jezijn daar zinlekker in hebt wat wie daarvan houdt). Zet de staafdecoratie met de resterende mixer een paar keer in het stukken bladerdeeg. Legmengsel, ze bozodat je een goede binding krijgt ven op het deeg. Doreer met een (we zoeken niet naar een glad borsteltje met wat sojamelk.gemixt geheel, maar door een beetje te mixen bindt alles mooi). Laat afkoe10. Zet in de oven en bak len. tot de bovenkant mooi donker5. bruin Neem is, nuzo’n de butternutpompoen, 30 à 45 minuten, schil hem en deoven. pitten eruit. afhankelijkhaal van je Snijd lange, rechthoekige balken die straks mooideinpaté het midden van onze 11. Haal meteen uit vulling van de paté zullen passen, de vorm door hem aan het denk aan eenomhoog afmetingtevan 10 cm bakpapier tillen. lang opafkoelen 5 cm breed en zo’n 3 cm Laat op een rooster. hoog. Snijd Serveer opnet eenzoveel grotebalkjes schotelals en je nodig zal hebben om het bakblik snijd aan tafel. Serveer met wat in demosterd lengte van pompoen en één een strook frisse sla.

te voorzien. stukken heb re stukken w puzzelen. Le op de bakpla blijft ineens soep of als g maaltijd), be kruid met pe zo’n 20 minu afhankelijk v poen. 6. Knijp de z den, zodat e vocht achter nig mogelijk dat hij ander houdt). Hak gelijk (of doe chine). Als d blijft, dan kr bij het snijde 7. Snijd de b geveer een h 8. Verwarm d 9. Stel nu de door het bak bakpapier, z straks makk derdeeg in h het andere v je de uiteind kleedt, druk grote vel zod dekt is en er ling gaat lek 10. Start met geveer 1,5 cm achterkant v der het deeg hierop de zu laag, duw oo de hazelnote laag linzen v duw goed aa geroosterde den. Doe er w op en duw g plakjes biet. de linzen en cakeblik ong klein bakblik dat de blade Leg het reste ven op de pa

ektakelstuk op

Als je niet genoeg rechte bt, maak dan wat kleinewaar je straks mee kan eg de stukken pompoen aat (rooster wat overmee, lekker voor een groente bij je volgende esprenkel met olijfolie, eper en zout, en bak uten of tot ze zacht zijn, van je oven en de pom-

zuurkool uit met je haner zo weinig mogelijk rblijft (we willen zo weik vocht in onze paté, omrs niet mooi z’n vorm de zuurkool zo fijn moe dit in een keukenmade zuurkool in draadjes rijg je geen mooi zicht en. bieten in plakken van onhalve centimeter. de oven voor tot 180 °C. e paté samen. Doe dat kblik te bekleden met zo krijg je de paté er kelijk uit. Leg een vel blahet bakblik. Snijd nu uit vel twee lapjes waarmee den van het blik bek ze voorzichtig tegen het dat alles helemaal ber straks niets van de vulkken. t een laag linzen van onm. Duw goed aan met de van de lepel, maar zong te beschadigen. Leg uurkool als volgende ok goed aan. Strooi nu en. Leg dan weer een van ongeveer 1,5 cm en an. Leg hierop de balkjes pompoen in het midweer een laagje linzen goed aan. Leg hierop de . Werk af met de rest van n duw goed aan. Nu zit je geveer vol (als je een k hebt, zorg er dan voor erdeegrand vrij blijft). erende bladerdeeg boaté en knip af in de juis-

te vorm. Duw met een vork de randen tegen elkaar. Maak (bijvoorbeeld met een appelboor) drie gaatjes bovenaan in de paté, zodat eventuele stoom kan ontsnappen. Maak als je daar zin in hebt wat decoratie met de resterende stukken bladerdeeg. Leg ze boven op het deeg. Doreer met een borsteltje met wat sojamelk. 11. Zet in de oven en bak tot de bovenkant mooi donkerbruin is, zo’n 30 à 45 minuten, afhankelijk van je oven. 12. Haal de paté meteen uit de vorm door hem aan het bakpapier omhoog te tillen. Laat afkoelen op een rooster. Serveer op een grote schotel en snijd aan tafel. Serveer met wat mosterd en een frisse sla.

Kan ik zonder een gebraad te serveren toch een feestelijke passepartoutsaus op tafel zetten?

De kersthelpdesk

Kersthelpdesk

Barbara Serulus

Een bruine jus is een must om kroketten (of rösti) in te soppen. Ook als je geen vlees serveert, kan zo’n rijke, hartige saus alles op je bord een laagje feestplezier geven. Wij maken een vegetarische saus die zelfs de ferventste vleeseter zal plezieren én de saus is in een wip plantaardig te maken door gewoon plantaardige boter te gebruiken.

HARTIGE SAUS ZONDER VLEES, VOOR 4 PERSONEN

- 50 g boter - 1 grote witte ui - 1 el bloem - 1 el sojasaus - 1 tl mosterd - 350 ml groentebouillon (bv. de vegan drinkbouillon van Brothwayleent zich hier goed toe) Bereiding: 1. Smelt de boter in een pan. Snipper de ui, bak die in de boter en kruid met een snufje zout (straks gaat er nog sojasaus bij, dus het wordt nog zouter). Bak de ui minimaal 30 minuten tot hij zacht is, zet dan het vuur wat hoger en bak de ui mooi donkerbruin. Doe er de eetlepel bloem bij en roer even. Laat een minuutje doorbakken. Blus met de sojasaus en de bouillon. 2. Roer en laat indikken. Doe er de mosterd bij en proef: kruid eventueel bij met nog wat zout en peper. Mix de saus met een staafmixer tot een glad geheel. Warm opnieuw op voor het serveren. Tip. Wordt de saus te stevig? Doe er

dan nog wat bouillon (of water) bij om te verdunnen. Is de saus niet dik genoeg? Voeg dan 1 tl zachte boter gemengd met 1 tl bloem toe en laat even doorkoken.

15 Kan ik zonder een gebraad te serveren toch een feestelijke passe-partoutsaus op tafel zetten?

VOOR 4 PERSONEN

HARTIGE SAUS ZONDER VLEES

1. Smelt de boter in een pan. Snipper de ui, bak die in de boter en kruid met een snufje zout (straks gaat er nog sojasaus bij, dus het wordt nog zouter). Bak de ui minimaal 30 minuten tot hij zacht is, zet dan het vuur wat hoger en bak de ui mooi donkerbruin. Doe er de eetlepel bloem bij en roer even. Laat een minuutje doorbakken. Blus met de sojasaus en de bouillon. 2. Roer en laat indikken. Doe er de mosterd bij en proef: kruid eventueel bij met nog wat zout en peper. Mix de saus met een staafmixer tot een glad geheel. Warm opnieuw op voor het serveren.

50 g boter 1 grote witte ui 1 el bloem 1 el sojasaus 1 tl mosterd 350 ml groentebouillon (bv. de vegan drinkbouillon van Brothway leent zich hier goed toe)

BEREIDING

TIP

Wordt de saus te stevig? Doe er dan nog wat bouillon (of water) bij om te verdunnen. Is de saus niet dik genoeg? Voeg dan 1 tl zachte boter gemengd met 1 tl bloem toe en laat even doorkoken.

Gems Saturne

Boterstraat 24/26 - 1000 Brussel • Kustlaan 179 - 8300 Knokke-Heist www.maisondegreef.com

Mag een dessert ook eens minder zoet zijn?

17 Welk licht dessert serveer ik na een zware maaltijd?

velletje meeneemt. Droog de schillen 45 à 60 minuten in de oven. Ze zijn klaar wanneer ze opkrullen en je ze makkelijk kan breken. 2. Rooster in een droge pan het koriander- en venkelzaad tot het begint te geuren. Laat afkoelen. Rooster in dezelfde Kersthelpdesk pan de amandelschilfers tot ze bruin kleuren: blijf bij MANDARIJNde pan en roer regelmatig HONINGSORBET zodat ze niet verbranden. Doe hetzelfde met het sesamzaad 3. Mix de kruiden, sinaasappelschil, amandelschilfers Vroeger werd sorbet en het sesamzaad in de tijdens een copieus feestkeukenmachine of vijzel tot maal als tussengerecht een grof mengsel. Weersta de geserveerd. Dankzij romige verleiding om alles tot een yoghurt kun je er (ook zonder fijn poeder te malen, dukkah ijsmachine!) in een mum is het lekkerst wanneer het van tijd een zalvig toetje Deze rijke chocoladecrème is het uitgelezen dessert voor wie niet van zoet houdt: minder luchtig dan een strooisel nog wat beet heeft. van maken. Wij houden de chocomousse, maar met een veel intensere chocoladesmaak. Je voegtDoe bovendien geen suiker toe, het enige het zout erbij. Bewaar smaken sober,zoetje maar wie van in een afgesloten potje. een extra duwtje houdt, kan komt van de chocolade. We combineren met een lik olijfolie en werken af met dukkah: een kruiden- en notenmix 4. Maak nu de chocoladecrèook voor vanilleyoghurt gaan. die oorspronkelijk uit Egypte komt. De combinatie van specerijen zoals koriander, venkel en komijn met de me. Breng hiervoor de melk Door honing met suiker af diepe smaak van geroosterde amandelen en sesamzaad tilt alles naar aan een niveau. Het zout in het strooisel dehoger kook. Breek de chocote wisselen vermijd je een te lade in stukken en doe in een overheersende honingsmaak. zorgt voor een spannende zoet-zoutbalans. hittebestendige mengkom. Wij hebben ons dessert het Giet de hete melk hierop en liefst met een zuurtje, wie roer tot de chocolade gesmolzoet verkiest, kan gerust wat ten is. Laat even afkoelen meer suiker toevoegen. (tot ongeveer 35 graden). Klop intussen de room op tot VOOR 6 PERSONEN zachte pieken. Roer de licht Barbara Serulus het witte, bittere velletje meeneemt. er wat olijfolie over en strooi er wat zachtjes afgekoelde chocolade - 6 mandarijnen Droog de schillen 45 à 60 minuten dukkah over. Zet de dukkah op tafelin een onder de room. Doe - 1,5 el honing in de oven. ZeINGREDIËNTEN zijn klaar wanneer ze zodat iedereen afsluitbaar naar eigen bewaardoosje wens exen - 1,5 el kristalsuiker opkrullen enVOOR je ze makkelijk kan tra kan bijnemen. plaats in de koelkast. - 125 g volle Griekse 6 PERSONEN breken. TIP: Je maakt meer dukkah dan no5. Voor het serveren haal je de yoghurt (KLEINE PORTIES, 2. Rooster in WANT een droge pan het koridig is voor dit dessert, maar dat is crème een uurtje op voorhand DIT IS anderen venkelzaad tot DESSERT) het begint niet erg. Het strooisel is lekker Verwarm op uit de koelkast. een Ook nodig EEN RIJK te geuren. Laat afkoelen. Rooster in zowat alles: eenlepel omelet of salade,in heet (of ijsschep) - Blender dezelfde pan Voor de amandelschilfers een boterham met avocado of een de chocoladecrème water en schep er een bolletje + Ijsblokjesvorm tot ze bruin kleuren: blijf bij de pan soep. Voor je het weet, deeen pot bordje, - 80 g volle melk mee. Legisop en roer regelmatig ze niet verkeerer kan naar har- 125zodat g chocolade, cacao- leeg. Volgende giet watjeolijfolie over en BEREIDING branden. Doe hetzelfde met het setenlust experimenteren: gooi bij- over. percentage van ongeveer strooi er wat dukkah CHOCOLADEsamzaad voorbeeld citroenschil, pistacheno70 procent (voor een Zet de dukkah op tafel zodat 1. Snijd met een scherp mes CRÈME MET 3. Mix de kruiden, sinaasappelschil, ten of lijnzaad in de mix.naar eigen wens diepe bitterzoete smaak) iedereen de mandarijnen doormidden DUKKAH EN Chocoladecrème met amandelschilfers enml sesamzaad - 150 room, in extra kan bijnemen. en lepel het vruchtvlees eruit OLIJFOLIE dukkah en olijfolie de keukenmachine of vijzelmin tot 35 eenprocent vetgehalte (gebruik eerst een mes, hol Ingrediënten voor 6 personen (kleigrof mengsel. Weersta (om opde te verleiding kloppen) daarna verder uit met een ne porties, want ditDeze is een rijk desom alles tot een fijn poeder te marijke TIP koffielepel). Probeer de schil sert) len, dukkah is hetde lekkerst wanneer chocoladecrème is het Voor dukkah Je maakt meer dukkah dan niet te beschadigen, want Voor de chocoladecrème beet heeft. Doe uitgelezen dessert voor wie het strooisel -nog75wat g amandelschilfers nodig is voor dit dessert, je gebruikt de mandarijnen 80 g volle melk in een afgeniet van zoet houdt: minder het zout erbij.- Bewaar 2 el sesamzaad maar dat is niet erg. Het straks als ijscoupe om de 125 g chocolade, cacaopercentage sloten potje. - 1 el korianderzaad luchtig dan een chocomousse, strooisel is lekker op zowat sorbet in te serveren. Hier en van ongeveermaar 70 procent (voor met een veeleen intensere 4. Maak nu de - chocoladecrème. 1 el venkelzaad alles: een omelet of salade, daar zal er nog wat vruchtdiepe bitterzoete smaak) de chocoladesmaak. Je voegt Breng hiervoor - de 1 tlmelk grof aan zeezout een boterham met avocado vlees achterblijven, dat is 150 ml room,bovendien vetgehaltegeen min suiker 35 pro-toe, kook. Breek de stuk- chocolade Schil van 1inonbespoten of een soep. Voor je het weet, oké. cent (om op te kloppen) hittebestendige het enige zoetje komt van deken en doe in een sinaasappel is de pot leeg. Volgende 2. Blend het vruchtvlees Voor de dukkah chocolade. We combineren mengkom. Giet de hete melk hierop keer kan je naar hartenlust met de yoghurt, honing en 75 g amandelschilfers en roer tot deOok chocolade met een lik olijfolie en nodig gesmolten experimenteren: gooi suiker tot een smeuïg papje. 2 el sesamzaad (tot ongeveer werken af met dukkah: een is. Laat even afkoelen - Olijfolie bijvoorbeeld citroenschil, Laat lang genoeg blenden 1 el korianderzaad kruiden- en notenmix die 35 graden). Klop intussen de room pistachenoten of lijnzaad in zodat alle suiker oplost. Giet 1 el venkelzaad pieken. Roer de licht oorspronkelijk uit Egypte op tot zachteBEREIDING de mix. in een ijsblokjesvorm, vries 1 tl grof zeezout komt. De combinatie van afgekoelde chocolade zachtjes onminstens 6 uur in en mix Schil van 1 onbespoten Doe in een afsluitbaar specerijen sinaasappel zoals koriander, der de room.1. Maak eerst de dukkah. daarna in de blender tot een Bereiding: venkel en komijn met de bewaardoosjeDroog en plaats in dede koelhiervoor sinaassorbetachtige massa. De 1. Maak eerstdiepe de dukkah. smaakDroog van geroosterdekast. appelschillen. Verwarm de ijsblokjes moeten dus stevig hiervoor de sinaasappelschillen. haal de graden crè- en amandelen en sesamzaad tilt5. Voor het serveren oven voor opje100 zijn, maar niet tot op het bot Verwarm de oven gra-niveau. me een uurtjesnijd op voorhand uitschil de van de alles voor naar op een100 hoger intussen de bevroren, want dan blenden den en snijd intussen dehet schil van koelkast. Verwarm een lepel ijsHet zout in strooisel zorgt sinaasappel met(of een scherp ze niet goed. Schep in de de sinaasappel met een scherp meswaterZorg en schep erdat eenje niet voor een spannende zoet- schep) in heet mesje. ervoor mandarijnen en zet nog een je. Zorg ervoor dat je niet te veel van bolletje mee.te Leg opvan eenhet bordje, zoutbalans. veel witte,giet bittere extra uurtje in de diepvries.

De kersthelpdesk

16 Mag een dessert ook eens minder zoet zijn?

Welk licht dessert serveer ik na een zware maaltijd? Kersthelpdesk

Vroeger werd sorbet tijdens een copieus feestmaal als tussengerecht geserveerd. Dankzij romige yoghurt kun je er (ook zonder ijsmachine!) in een mum van tijd een zalvig toetje van maken. Wij houden de smaken sober, maar wie van een extra duwtje houdt, kan ook voor vanilleyoghurt gaan. Door honing met suiker af te wisselen vermijd je een te overheersende honingsmaak. Wij hebben ons dessert het liefst met een zuurtje, wie zoet verkiest, kan gerust wat meer suiker toevoegen.

Johanna Goyvaerts

Mandarijn-honingsorbet Voor 6 personen 6 mandarijnen 1,5 el honing 1,5 el kristalsuiker 125 g volle Griekse yoghurt Ook nodig + Blender

+ IJsblokjesvorm Bereiding 1. Snijd met een scherp mes de mandarijnen doormidden en lepel het vruchtvlees eruit (gebruik eerst een mes, hol daarna verder uit met een koffielepel). Probeer de schil niet te beschadigen, want je gebruikt de mandarijnen straks als ijscoupe om de sorbet in te serveren. Hier en daar zal er nog wat vruchtvlees achterblijven, dat is oké. 2. Blend het vruchtvlees met de yoghurt, honing en suiker tot een smeuïg papje. Laat lang genoeg blenden zodat alle suiker oplost. Giet in een ijsblokjesvorm, vries minstens 6 uur in en mix daarna in de blender tot een sorbetachtige massa. De ijsblokjes moeten dus stevig zijn, maar niet tot op het bot bevroren, want dan blenden ze niet goed. Schep in de mandarijnen en zet nog een extra uurtje in de diepvries.

Welk alcoholvrij drankje is een feest op zich? Van gefermenteerde sappen tot kruidige elixirs: het aanbod alcoholvrije drankjes is de laatste jaren stevig uitgebreid. Maar wat serveer je aan de feesttafel? Barbara Serulus proeft voor.

Getest

versie van het drankje bevat zo’n 40 WELK ALCOHOLVRIJ DRANKJE mg cafeïne per dosis van 50 ml en IS EEN FEEST OP zal dus vastZICH? en zeker een oppeppend

THEE

tens kruidig is dit een verrassend aperitief met mooie zuren, maar het staat ook zijn mannetje naast een Kunstbryggeriet Far & effect hebben. Wil je dat liever niet, bordje kaas, charcuterie of een steviSøn dan bestaat er ook een variant die ge stoofschotel. Het enige nadeel net relaxatie in de hand werkt. Puur aan deze fles is dat ze je palet overis dit straffe goedje voor geoefende neemt door de grootse smaken: Gentle Thai het is fruitig, bitter en een zuren vooral defles dennennaalden blijven naon-alcoholische apeuitgeschonken, sprekend wat we wel zekertongen, weten: deze de gefermenteerde tot de laatste druppel tikje wrang. ijs is dit zinderenleeg op de tong. Als je dit als ritieven boomen. In de op een*** glas champagne met versie van het drankje bevat Met een van blokje de ongepasteuriseerde te drinken. IJsthee vormtkleur eenen categoriezo’n van40noneenper volwassen drankje. Makkelijker aperitief drinkt, wordt het moeilijk supermarkt vind je intussen een mooie lichtgele mg cafeïne dosis kombucha. Een grote stevige alcoholische dranken waarvan nog veel wordt het als je een shotmaakt mixt met om daarna een subtiele een complete afdeling alcofijne bubbels die ontstaan 50 ml en zal dus vast en bubbel dit tot een 19 € voor 750 ml,ijsthee te Van gefermenteerde valt te ontginnen. Het lijkt al te batonic: dan krijg je een spannende degusteren. Maar onswinkel hoor in je niet holvrije spirits, schuimwijnen door de fermentatie tijdens zeker een oppeppend effect feestelijke aperitief voor wie via de fysieke sappen tot kruidige naal, zo’n icetea, maar er worden cocktail vonden hetwebshop, allerminst en voorgemixte cocktails. het brouwproces. De smaak hebben. Wil je dat liever met veel smaaklaagjes. houdt van frisse,Niet allerminstklagen: wij Gent of via hun verrassend elegante ge-dan bestaatvoor iedereen, maar weldrankjes. goed gebaeen strafobjectsandsounds.com om deze fles tot de laatste Al te vaak zitten die drankjes is fris en zacht kruidig. De bubbels niet, er ook een zoete elixirs: het aanbod maakt, die niet misstaan aan eendie net relaxatie lanceerd en strak. druppel leeg te drinken. bomvol bewaarmiddelen, drank is gebrouwen op basis variant in de alcoholvrije drankjes is feestelijke tafel. Zo proevenhand we de € voor 200 ml, ada19 € voor 750 ml, via de fysieke winkleurstoffen en suiker. Wij van Thais basilicum, gember werkt. Puur15,90 is dit straffe 18 €via voor 750 ml dezoeken laatste stevig biologische drinks.com, mindfuldrinking.club kel in Gent of via hun webshop, obvoorjaren de feestpeen druivensap, maar‘Gentle die zijn Thai’-ijsthee goedjevan voor geoefende Te koop via rish.beof de Deense brouwerij Kunstbryggebrandstofshop.be jectsandsounds.com riode dan ook gezonde, subtiel gedoseerd, zodat tongen, het is fruitig, bitter (per 4 flessen) of via uitgebreid. Maar welk rietexpliciet Far & Søn. De delicaat parelende ambachtelijke alternatieven. je ze niet herkent. en een tikje wrang. Met een brandstofshop.be (per fles) drankje serveer je aan de De drank thee lijkt, eens uitgeschonken, We proeven voor deze test is vrij zoet en vlot blokjespreijs is dit een volwassen kend op een glas champagne met Makkelijker wordt een resem eigenzinnige drinkbaar zonder plakkerig drankje. feesttafel? Barbara aperitieven, de meeste op te zijn.een Een mooie stijlvollelichtgele en fees- kleur en hetfijne als je een shot mixt Serulus proeft voor. bubbels die ontstaan de ferFEESTELIJKE KOMBUCHA KEFIR VOOR DE VERFIJNDE basis van fermentatie: die telijke fles, die perfect dienst door met tonic: dan krijg je een mentatie tijdens het brouwproces. DRINKER leveren niet alleen complexe kan doen als passe-partout, spannende cocktail met KEFIR VOOR De wij smaak is fris en zacht kruidig. smaken, maar meteen ook al missen nog wat fijne veel smaaklaagjes. Niet voor DE VERFIJNDE basis vanmaar wel Rish een gespreksonderwerp. zuren.De drank is gebrouwen op iedereen, goedkombucha DRINKER Thais basilicum, gember en druiKult KULT Ons ideale non-alcoholigebalanceerd en strak. vensap, maar die zijn subtiel gedosche aperitief etaleert frisse 15 € voor 750 ml, WATERKEFIR YUZU seerd, zodat je ze niet expliciet Fig Leaf petnat zuren, gelaagde smaken via brandstofshop.be 15,90her€ voor 200Wild ml, Barbara Serulus kent. De drank is vrij zoet en ***** Waterkefir Yuzu  en vooral: een groot verrasvia vlot adadrinks.com, APERITIEF MET drinkbaar zonder plakkerigmindfuldrinking.club te zijn. Als je een fles kombucha van 18 eu*** singseffect. DENNENNAALDEN Een stijlvolle en feestelijkeoffles, die ro koopt, dan weet je dat de tijden brandstofshop.be AMBIJUS Waterkefir is het minder perfect dienst kan doen als passeveranderd zijn. Vroeger stond dit Waterkefir is het broertje minder van bekende CLEARLY CONFUSED bekende de partout, al missen wij nog wat fijne drankje zuur en niet sexy te verstofbroertje populaire van de populaire kombukombucha. De zuren. fen in het rek van de natuurwinkel, cha. De smaak isnochtans nochtansiets ietstoetoesmaak is 15 € voor 750 ml, via brandstofsnu pronkt het in hippe bars met gankelijker dan die van de vaak gankelijker dan die van de hop.be aantrekkelijke etiketten en fijne assertief kombucha. Deze amberkleurige drankstraffe envaak straffezure en assertief zure smaken. Deze kombucha noemt Waterkefir lijkt meer op een zachte VOOR GEOEFENDE komt uit het Hoge Noorden kombucha. Waterkefir lijkt zichzelf een ‘Wilden Fig Leaf petnat’ metopsubtiele melkzuren TONGEN is gemaakt van gefer- limonade, meer een zachte limoen is gebrouwen in Brussel.appelsap, Bij de wat een door de fermentatie en een zachte ADA menteerd nade, met subtiele melkzueerste slok zijn weleuke gewonnen: het van zoetpareling. Deze inde België gebrouwen RISE VOOR GEOEFENDE TONGEN combinatie en ren door fermentatie en zoete aroma van de vijgenbladeren en niet gepasteuriseerde, biologiFEESTELIJKE zuur oplevert. Het is een vol een zachte pareling. Deze Non-alcoholische aperitieven boo-  favoriet) sche waterkefir diezelfde KOMBUCHA(een persoonlijkeen krachtigcontrasdrankje dat extra in Belgiëlegt gebrouwen en niet men. In de supermarkt vind je inAda teert op excellente wijze met de geschuchtere subtiliteit aan biologide dag, DELICAAT RISH KOMBUCHA pit krijgt doordat het geïngepasteuriseerde, tussen een complete afdeling alco- Dit Berlijnse drankje zit in een fermenteerde van de ongepasmaar krijgt een vrolijkelegt oppepper PARELENDE THEE WILD FIG LEAF PETNAT zuren fuseerd is met aromatische sche waterkefir diezelfde holvrije spirits, schuimwijnen en klein, donkerbruin apotheteuriseerde kombucha. Een grotelicht bittere door frisse yuzu (een aromatische, KUNSTBRYGGERIET dennennaalden, schuchtere subtiliteit aan de voorgemixte cocktails. Al te vaak zit-kersflesje Rise stevige bubbel maakt dit tot een met een deli FAR & SØN en dicht zichzelf engelwortel, frisse jenever-Japanse citrusvrucht dag, maar krijgt een vrolijke tenGENTLE die drankjes bomvol bewaarmid*** feestelijke aperitief voor wie houdt Dit edele is er THAI dan ook medicinale eigenbes en rokerig eikenhout. caat aroma). oppepper doordrankje frisse yuzu delen, kleurstoffen en suiker. Wij schappen Dit Berlijnse drankje zit in een van frisse, allerminst zoete drankeentje voor de verfijnde drinker die toe. Met extracten Als je een fles kombucha van Stevig en intens kruidig is dit (een aromatische, Japanse zoeken voor de feestperiode dan ook klein, donkerbruin apothekersflesje jes. niet op zoek is naar bombastische  van ginseng, groene koffie, 18 euro koopt, dan weet je een verrassend aperitief met citrusvrucht met een delicaat gezonde, ambachtelijke alternatie- rozenwortel, en dicht zichzelf 18 € voor koopzuren, via rish.be smaken.aroma). Dit edele drankje is groene theedan ook medicinadat de tijden veranderd zijn.750 mlTe mooie maar het staat ven.IJsthee We proeven voor deze test een en schisandra le eigenschappen extracten (per 4 flessen) of via 2,80 € voor 33 cl,voor bij de vormt een catego(een bes dietoe. Met Vroeger stond dit drankje ookbrandstofszijn mannetje naast een er eentje demeeste verfijndebioresem eigenzinnige aperitieven, de gebruikt vanwordt ginseng, groene koffie,zuur rozen(per fles) bordje kaas, charcuterie ofwinkels drinker die niet op zoek is rie van non-alcoholische in de traditioen niet sexyhop.be te verstoffen meeste op basis van veel fermentatie: dienele Chinese wortel,geneeskunde) groene thee en schisandra dranken waar nog valt in het rek van de natuurwineen stevige stoofschotel. Het naar bombastische smaken. leveren niet alleen (een beszich dieingebruikt wordtkel, innu depronkt het in hippe te ontginnen. Hetcomplexe lijkt al te sma- zet deze drank de enige nadeel aan deze fles ken,banaal, maar zo’n meteen ook een gespreks-markt traditionele Chinese geneeskunde) Deze amberkleurige drank komtoverneemt uit icetea, maar als een ‘adaptogeen bars met aantrekkelijke etiis dat ze je palet 2,80 € voor 33 cl, bij onderwerp. Ons ideale non-alcoholizet deze drank zich in de markt als het Hoge Noorden en is gemaakt er worden verrassend eleelixer’. Adaptogenen zijn ketten en fijne smaken. Deze door de grootse smaken: de meeste biowinkels sche aperitief etaleert frisse zuren, de stoffen een uit ‘adaptogeen elixer’. Adaptogevan gefermenteerd appelsap, wat gante bubbels gemaakt, planten waarkombucha noemt zichzelf vooral de dennennaalden gelaagde vooral: nen zijn dewerking stoffen uit planten waar-Fig Leaf een leukeencombinatie van zoet en op de die nietsmaken misstaanenaan een een aan een bepaalde een ‘Wild petnat’ blijven nazinderen groot verrassingseffect. aan een bepaalde werking op ons lizuur oplevert. Het is een vol enals aperitief feestelijke tafel. Zo proeven op ons lichaam wordt is gebrouwen in Brussel. Bij tong. Als je dit chaam wordt toegedicht, vaak wor- slok zijn krachtig drankje dat extra pit het krijgt we de biologische ‘Gentle toegedicht, vaak worden de eerste we gewondrinkt, wordt moeilijk om ze van oudsher gebruikt inhet de zoete aroma doordat is met aro- ijsthee te Thai’-ijsthee van de Deense ze vanden oudsher gebruikt nen: van het geïnfuseerd daarna een subtiele volksgeneeskunde. Dat beoordelen matische licht bit-ons hoor brouwerij Kunstbryggeriet in de volksgeneeskunde. de vijgenbladeren (een per-dennennaalden, degusteren. Maar gaat onze bevoegdheid te boven, tere engelwortel, frisse jeneverbes Far & Søn. De delicaat Dat beoordelen gaat onze soonlijke favoriet) contrasje niet klagen: wij vonden het DELICAAT PARELENDE maar wat we welmaar zeker weten: en wijze rokerig Stevigeen enstraf in- om deze parelende thee lijkt, eens bevoegdheid te boven, teertdeze op excellente meteikenhout. allerminst

De selectie werd onafhankelijk door onze redacteur gekozen, aangekocht en getest. Foto Kaat Pype

Poolse halve maantjes met een verhaal KERSTFEEST MET PIEROGI

Kerstfeest met pierogi

POOLSE HALVE MAANTJES MET EEN VERHAAL

Op kerstavond staat er aan elke Poolse feesttafel verplicht een extra stoel voor de ‘onverwachte gast’. Wie erin slaagt om zo’n uitnodiging te versieren, wordt getrakteerd op twaalf rijkelijke gangen en een berg pierogi. Dat weet journalist Evelien Rutten nog uit haar kindertijd. Bij Sala Polska, de Poolse vereniging in Genk, herontdekt ze de recepten die nog in haar geheugen staan gegrift.

Op kerstavond staat er aan elke Poolse feesttafel verplicht een extra stoel voor de ‘onverwachte gast’. Wie erin slaagt om zo’n uitnodiging te versieren, wordt getrakteerd op twaalf rijkelijke gangen en een berg pierogi. Dat weet journalist Evelien Rutten nog uit haar kindertijd. In Sala Polska, de Poolse vereniging in Genk, herontdekt ze de recepten die nog in haar Evelien Rutten Foto’s: Liza François geheugen staan gegrift. Door Evelien Rutten Foto’s Liza François

- Het is de dag voor Kerstmis,

1979. Het huis van mijn Poolse grootouders is een en al bedrijvigheid. hangt een mist HetInisde dekeuken dag voor Kerstmis, 1979. van gezeefde bloem. de verwarHet huis van mijnOp Poolse grootouming een kom met In de dersstaat is een enplastic al bedrijvigheid. stukjes roomboter opmist kamertempekeuken hangt een van gezeefde ratuur te komen: het eerste stadium bloem. Op de verwarming staat een van pączki,kom Poolse met plastic metoliebollen stukjes roomboter pruimenconfituur, zoals mijn op kamertemperatuur te grootkomen: vader ze maakte als bakkersgast in het eerste stadium van pączki, Poolse deoliebollen stad Poznań. In de badkamer met pruimenconfituur, aanschouw ik een surrealistisch tazoals mijn grootvader ze maakte fereel. In het bad, waarin ik zelf als bakkersgast in de stad Poznań. vaak gewassen als kleuter, ik een In ben de badkamer aanschouw zwemmen een stuk of vijf lome, surrealistisch tafereel. In het bad, zwarte vissen. Het zijnben de gewassen karpers als waarin ik zelf vaak diekleuter, straks geserveerd tijdens zwemmenworden een stuk of vijf Wigilia, het Poolse feestmaal op lome, zwarte vissen. Het zijn de karkerstavond. Wigiliageserveerd is afgeleid worden van pers die straks hettijdens Latijnse ‘vigil’het en betekent zoWigilia, Poolse feestmaal veel ‘wake houden’. Het is is een opals kerstavond. Wigilia afgeleid eeuwenoude traditie‘vigil’ die verloopt van het Latijnse en betekent volgens katholieke zoveelstrikte, als ‘wake houden’.regels. Het is een Opeeuwenoude 24 december traditie vasten wedie totverloopt de

eerste ster aan de hemel staat. Dan breekt iedereen een stukje van de opłatek, een hostie die symbool staat voor de verbondenheid van regels. het ge-Op volgens strikte, katholieke zin. De tafel is vasten gedektwe met 24 december totwit detafeleerste linnen met eenDan kleinbreekt ster aan dedaaronder hemel staat. beetje hooi,een eenstukje verwijzing naar de iedereen van de opłatek, geboorte vandie Jezus. Er staatstaat één voor een hostie symbool bord extra voor ‘de onverwachte de verbondenheid van het gezin. De gast’. komen twaalf tafel Vervolgens is gedekt met wit er tafellinnen vleesloze gerechten op tafel, zoals met daaronder een klein beetje hooi, rodebietensoep, karper en pierogi, een verwijzing naar de geboorte van pasta gevuld metéén zuurkool en bosJezus. Er staat bord extra voor paddenstoelen. ‘de onverwachte gast’. Vervolgens komen er twaalf vleesloze gerechten op tafel, zoals rodebietensoep, Witte kolen kin-met karper en pierogi,uit pastade gevuld dertijd zuurkool en bospaddenstoelen. Sinds ik een dochter heb, denk ik vaker aan het cultuWITTEsteeds KOLEN reel uit mijn jeugd. In een UITerfgoed DE KINDERTIJD poging wegwijs te maken in ik Sinds haar ik een dochter heb, denk onze boeiende familiegeschiedenis, steeds vaker aan het cultureel erfmaakten deze zomer goed uitwe mijn jeugd. Ineen eenroadpoging trip naar Polen. Net over de grens haar wegwijs te maken in onze boei-

stopten we bij een wegrestaurant. Daar proefde ze voor het eerst de pierogi die ik als kind zo vaak geserveerdfamiliegeschiedenis, kreeg. Als vulling koos ze ende maakten aardappelen en kaas, een klassieker. we deze zomer een roadtrip naar Er bestaat zoete versie met Polen. Net ook overeen de grens stopten we bosbessen, die je met zure eet. bij een wegrestaurant. Daarroom proefde Ik zie haar dichtgeknepen ogen ze voor hetmet eerst de pierogi die ik smullen en voel de weemoed in als kind zo vaak geserveerd kreeg. mijn buik. Waarom kook ik zo vaak Als vulling koos ze aardappelen en Libanees, Italiaans, Chinees, Thais kaas, een klassieker. Er bestaat ook of Grieks, haast Pools? een zoetemaar versie metnooit bosbessen, De recepten vanroom mijneet. moeder die je met zure Ik ziestaan haar nochtans in mijn geheugen gegrift. met dichtgeknepen ogen smullen Terug België stap ikinvoor hetbuik. eerst en voelinde weemoed mijn in lange tijd binnen een Poolse Waarom kook ik zo bij vaak Libanees, winkel of sklep. Bij de aanblik van Italiaans, Chinees, Thais of Grieks, verschillende soorten Poolse worst, maar haast nooit Pools? De recepgigantische kolen en nochtans opgerolten van mijnwitte moeder staan de cake met maanzaad voel ik me in in mijn geheugen gegrift. Terug thuiskomen. Poolse afkomst, België stap ik Mijn voor het eerst in lange jarenlang relevant mijn letijd binnenweinig bij een Poolsein winkel of ven, eist weer haar bestaanssklep. Bijplots de aanblik van verschilrecht op. lende soorten Poolse worst, gigantische witte kolen en opgerolde cake

met maanzaad, voel ik me thuiskomen. Mijn Poolse afkomst, jarenlang weinig relevant in mijn leven, eist plots weer haar bestaansrecht op.

2.000 PIEROGI TE PLOOIEN

In mijn geboortestad Genk ontdek ik Sala Polska, de Poolse club die in 2024 haar honderdjarig bestaan viert. Toen mijn grootouders in 1947 naar België kwamen, vonden ze hier aansluiting met andere displaced persons, die in Duitse concentratiekampen hadden gezeten. Aanvankelijk was de Sala Polska een houten barak, vandaag heeft ze de allure van een klein cultureel centrum. Er is een podium, een bar en een zaal waar allerlei bijeenkomsten worden gehouden: van dansfeesten, lezingen over de Holocaust tot samen Poolse liedjes zingen.

▶

Op een maandagavond, vijf weken voor Kerstmis, komt een twintigtal leden de club binnen. Het zijn voornamelijk vrouwen op leeftijd die lid zijn van de Poolse vrouwengilde. Ze drinken een kopje zwarte thee, eten zelfgemaakte maanzaadcake en dragen een keukenschort. Op het programma? Tweeduizend pierogi maken. Zaterdag 16 december houdt de club haar jaarlijkse kerstfeest en er zijn meer dan 120 inschrijvingen. Het volledige menu zal bereid worden door een team van vrijwilligers, onder leiding van kokkin Dorota. De pierogi worden niet kant-en-klaar gekocht, maar vers gemaakt en ingevroren, dus trommelt de club haar trouwste leden op voor een paar uur pierogi plooien, onder wie ook een journalist en haar dertienjarige dochter, die eindelijk haar lievelingsgerecht leert te maken.

EEN MACHINE VAN MENSEN

De taakverdeling is historisch gegroeid. In de keuken staat Dorota de bedrijvigheid te overzien. Haar hulpkok – ‘Noem me maar Mieke, mijn Poolse naam kunnen de Vlamingen toch niet uitspreken’ – kneedt het deeg. Er staan negen pakken bloem klaar, die zonder professionele kneedmachine verwerkt moeten worden. Ze begint dan maar gewoon negen keer opnieuw. Telkens een kilo gezeefde bloem in een oranje teil, eieren erbij, zout, olie en warm water. Met krachtige bewegingen vanuit de schouders gaat ze aan de slag. Mijn dochter wordt al snel ingelijfd als hulpdeegkneder en krijgt precieze instructies. In de vloeiende bewegingen van haar armen en polsen herken ik de genen van haar overgrootvader, de Poolse bakker uit Poznań. Elke bol deeg die klaar is, vertrekt naar de tafel met een klein groepje mannen. Zij gaan aan de slag met de pastamachine en steken rondjes uit het deeg. De rondjes worden dan op dienbladen naar de tafel met pierogi-plooiers gebracht. Daar staan kommen klaar met de vulling, die de dag ervoor is bereid door Dorota. Het plooien neemt uren in beslag, in de tussentijd praten de vrouwen bij en worden er herinneringen opgehaald.

STATENLOOS

De Poolse gemeenschap in Genk is diverser dan ik dacht, met verschillende generaties die niet allemaal op hetzelfde moment naar België kwamen. De allereerste migranten in de Belgische mijnen waren Polen. Al vanaf de jaren 20 vestigden ze zich in Limburg en ook in Wallonië. Na de Tweede Wereldoorlog was er

een groot tekort aan mijnwerkers, dus ging België in 1947 als eerste land arbeiders ronselen in kampen voor displaced persons in Duitsland. Daar verbleven voornamelijk Poolse overlevenden van de concentratiekampen. Ze hadden niets te doen, de omstandigheden waren loodzwaar, maar ze konden niet terug naar Polen: ze waren statenloos. Tijdens de Conferentie van Jalta in 1945 kwamen de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt, de Britse premier Winston Churchill en de Russische dictator Jozef Stalin overeen dat Stalin controle kreeg over Polen. Hij installeerde er prompt een nieuw, communistisch regime, terwijl de oorspronkelijke Poolse regering nog in Londen verbleef. Poolse krijgsgevangen die terugkeerden naar huis, werden door de communisten aanzien als landverraders. (Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog werd Polen namelijk bezet door Duitsland én de SovjetUnie. Het verzet streed dus tijdelijk tegen Duitsers én Russen.) Veel Polen die wilden terugkeren, werden naar de goelag gestuurd of koudweg afgemaakt.

TE GOED GEÏNTEGREERD

De Polen die in 1947 ingingen op het aanbod van de Belgische regering en een arbeidscontract ondertekenden, vestigden zich in de Limburgse mijngemeenten. Ze vonden echter geen aansluiting bij de Polen die eerder al naar België kwamen, want die wilden hun moeizaam verworven status niet uit handen geven. Daardoor vormden de ‘nieuwe’ Polen aanvankelijk een vrij geïsoleerde groep. Er kwam ook nog een derde golf van Polen die voornamelijk vanaf de jaren 80 naar België migreerden. Vandaag zitten al de verschillende generaties Polen gelukkig wél zij aan zij pierogi te plooien. Bozena Klimas, die lid is van de raad van bestuur van Sala Polska, brengt me een glaasje wodka met abrikozensmaak en komt erbij zitten. Ik vraag haar of deze club een bepaald doel heeft. ‘Weet je, de Polen hebben zich zo goed geïntegreerd dat ze haast onzichtbaar geworden zijn. In tegenstelling tot bijvoorbeeld de Italianen, Marokkanen of Turken, vallen de Polen niet op, hun cultuur leunt dichter aan bij die van de Vlamingen. En dat is net het probleem. Onze eigen cultuur dreigt zo te verdwijnen. De jongere generaties verliezen voeling met de historische Poolse gebruiken. Daarom organiseren we in de Poolse club zo veel mogelijk culturele activiteiten. Er is een koor, een vrouwengilde, je kunt

salsalessen volgen, maar ook naar de historische kring komen, waar gesproken wordt over onze geschiedenis. Eén van de hoogtepunten van het jaar is het kerstfeest. Dat is altijd meteen uitverkocht, wat bewijst dat er toch een grote behoefte is om de traditionele gebruiken te bewaren. Zelfs Vlamingen vinden het plezierig om erbij te zijn. Want laten we eerlijk zijn: onze keuken is gewoon fantastisch lekker. Alles is vers, huisgemaakt en gezond.’ Mijn dochter en ik mogen in de keuken even voorproeven van de pierogi, voordat ze de diepvries ingaan. We kijken elkaar glimlachend aan. Gelukkig konden wij nog het allerlaatste tafeltje boeken voor het Kerstfeest.

PIEROGI GEVULD MET ZUURKOOL EN BOSPADDENSTOELEN VOOR 6 PERSONEN - 1 kilo bloem + een beetje extra om mee te kneden - 2 eierdooiers - 1 el zout - 1 dl arachideolie - 500 ml warm water

Voor de vulling: - 500 g aardappelen - 500 g zuurkool - 250 g gedroogde bospaddenstoelen - 250 g uien warm water. Met krachtige bewegingen vanuitpaneermeel de schouders gaat ze aan de slag. - enkele eetlepels Mijn dochter wordt al snel ingelijfd als - peper – zout 2.000 pierogi te plooien- enkele eetlepels hulpdeegkneder en krijgt precieze instrucboter In mijn geboortestad Genk ontdek ik ties. In de vloeiende bewegingen van haar Sala Polska, de Poolse club die in 2024 haar armen en polsen herken ik de genen van BEREIDING honderdjarig bestaan viert. Toen mijn haar overgrootvader, de Poolse bakker uit grootouders in 1947 naar België kwamen, Elke bolde deeg die klaar is, vertrekt 1. Maak eerstPoznań. de vulling. Week bosvonden ze hier aansluiting met anderepaddenstoelen disnaarenkele de tafel metineen klein groepje manuren warm placed persons, die in Duitse concentratienen. Zijvocht gaaneruit. aan de slag met de pastamawater en knijp het Roerbak kampen hadden gezeten. Aanvankelijkdewas chine en rondjes paddenstoelen in steken een beetje boteruit het deeg. De de Sala Polska een houten barak, vandaag rondjes worden dan op dienbladen naar de en mix ze dan grof met de keukenrobot. heeft ze de allure van een klein cultureel tafel met pierogi-plooiers 2. Schil de aardappelen, kook ze gaar gebracht. Daar centrum. Er is een podium, een bar enineen staan water kommen klaar licht gezouten en giet af. met de vulling, die de zaal waar allerlei bijeenkomsten worden ge- metdag is bereidofdoor Dorota. Het plooiPureer eenervoor pureestamper houden: van dansfeesten, lezingen over de enopzij. neemt uren in beslag, in de tussentijd roerzeef. Zet Holocaust tot samen Poolse liedjes3. zingen. praten de vrouwen bij en worden er herinSchil de uien en snijd ze in dunne, Op een maandagavond, vijf weken voor neringen halve maantjes. Fruit opgehaald. ze mooi goudKerstmis, komt een twintigtal leden debruin clubin een beetje boter. Bak ook binnen. Het zijn voornamelijk vrouwen deop zuurkool in een beetje boter. leeftijd die lid zijn van de Poolse vrouwenStatenloos 4. Meng de paddenstoelen met de gilde. Ze drinken een kopje zwarte thee, Poolse een gemeenschap in Genk is puree, de uien, deDe zuurkool, eten zelfgemaakte maanzaadcake en dradiverser peper dan iken dacht, beetje paneermeel, zout. met verschillende gegen een keukenschort. Op het programma? neraties die niet allemaal op hetzelfde mo5. Maak nu het deeg. Meng hiervoor Tweeduizend pierogi maken. Zaterdagde 16bloem met ment België kwamen. De allereerste de naar eierdooiers, het december houdt de club haar jaarlijkse migranteneninhet de warm Belgische mijnen waren zout, de arachideolie kerstfeest en er zijn meer dan 120 inschrijPolen. Al vanaf de jaren 20 vestigden ze water. Kneed op een bebloemd vingen. Het volledige menu zal bereidoppervlak worzich in Limburg en in Wallonië. Na de tot een glad, elastisch den door een team van vrijwilligers, onder Tweede Wereldoorlog deeg. Haal het vervolgens door de was er een groot teleiding van kokkin Dorota. De pierogi pastamachine workorttot aan mijnwerkers, je een dun deeg dus ging België in den niet kant-en-klaar gekocht, maar vers alseen eerste land arbeiders ronselen in hebt. Steek1947 er met koekjesvorm gemaakt en ingevroren, dus trommelt de kampen voor displaced of een glas met een doorsnede van persons in DuitsEEN FAMILIEclub haar trouwste leden op voor een paar land. Daar verbleven voornamelijk Poolse 5 cm rondjes uit. Leg op elk rondje GESCHIEDENIS uur pierogi plooien, onder wie ook eendeeg een volle overlevenden van deen concentratiekampen. theelepel vulling OM NAAR TE journalist en haar dertienjarige dochter, Ze hadden nietsdubbel te doen, vouw het deeg vervolgens tot de omstandigheLUISTEREN die eindelijk haar lievelingsgerecht leert te den waren loodzwaar, een halve maan. Knijp de uiteindesmaar ze konden niet maken. ze waren statenloos. Tijvoorzichtigterug dicht naar met jePolen: vingers. Evelien Rutten werkt dens de Conferentie 6. Kook de pierogi in een grote pan van Jalta in 1945 kwamomenteel aan een boek men de water Amerikaanse president Franklin D. met licht gezouten tot ze komen en een podcast over het Een van mensen bovendrijven. Roosevelt, de Britse premier Winston ChurGiet af door een vergiet. verhaalmachine van haar Poolse De taakverdeling is historisch gechilldaarna en de nog Russische dictator Jozef Stalin Bak de pierogi even kort grootouders, die als groeid. In persons de keuken staat Dorota de bedrijdat Stalin controle kreeg over Poin boter en overeen serveer meteen. Werk displaced naar vigheid te overzien. Haar hulpkok – ‘Noem installeerde er prompt een nieuw, eventueel aflen. metHij verse dille. België kwamen. Samen me maar Mieke, mijn Poolse naam kunnen communistisch regime, terwijl de oormet haar dochter Hera de Vlamingen toch niet uitspreken’ – spronkelijke Poolse regering nog in Londen (13) en de twee zussen TIP kneedt het deeg. Er staan negen pakken verbleef. Poolse krijgsgevangen die terugvan haar overleden moeWaarschijnlijk heb je met deze bloem klaar, werden wel watnaar over. huis, Je kunt de door de commuder brengt ze die haarzonder bijzon-professionelehoeveelheidkeerden kneedmachine verwerkt moeten worden. nisten aanzien landverraders. Aan ▶ het overgebleven pierogi na hetals koken dere familiegeschiedenis Ze begintDe dan maar gewoon negen keer op-een beetje begin van de Tweede Wereldoorlog werd met olie mengen en dan in kaart. podcast nieuw. Telkens een kilo gezeefde bloem in Polen bezet door Duitsland én de invriezen. Wil je zenamelijk nadien serveren, verschijnt in september een oranje teil, eieren erbij, zout, olie en Sovjet-Unie. Het verzet streed dus tijdelijk 36 kook ze dan opnieuw 4 à 5 minuten. 2024 bij De Standaard.

tegen Duitsers én Russen. Veel Polen die wilden terugkeren, werden naar de goelag gestuurd of koudweg afgemaakt.

Te goed geïntegreerd

Want laten we eerlijk zijn: onze keuken is gewoon fantastisch lekker. Alles is vers, huisgemaakt en gezond.’ Mijn dochter en ik mogen in de keuken even voorproeven van de pierogi, voordat ze de diepvries ingaan. We kijken elkaar glimlachend aan. Gelukkig konden wij nog het allerlaatste tafeltje boeken voor het kerstfeest.

RECEPT

- Pierogi gevuld met zuurkoolen bos-

paddenstoelen Voor 6 personen - 1 kilo bloem + een beetje extra om mee te kneden - 2 eierdooiers - 1 el zout - 1 dl arachideolie - 500 ml warm water Voor de vulling: - 500 g aardappelen - 500 g zuurkool - 250 g gedroogde bospaddenstoelen - 250 g uien - enkele eetlepels paneermeel - peper – zout - enkele eetlepels boter Bereiding 1. Maak eerst de vulling. Week de bospaddenstoelen enkele uren in warm water en knijp het vocht eruit. Roerbak de paddenstoelen in een beetje boter en mix ze dan grof met de keukenrobot. 2. Schil de aardappelen, kook ze gaar in licht gezouten water en giet af. Pureer met een pureestamper of roerzeef. Zet opzij. 3. Schil de uien en snijd ze in dunne, halve maantjes. Fruit ze mooi goudbruin in een beetje boter. Bak ook de zuurkool in een beetje boter. 4. Meng de paddenstoelen met de puree, de uien, de zuurkool, een beetje paneermeel, peper en zout. 5. Maak nu het deeg. Meng hiervoor de bloem met de eierdooiers, het zout, de arachideolie en het warm water. Kneed op een bebloemd oppervlak tot een glad, elastisch deeg. Haal het vervolgens door de pastama-

chine tot je een dun deeg hebt. Steek er met een koekjesvorm of een glas met een doorsnede van 5 cm rondjes uit. Leg op elk rondje deeg een volle theelepel vulling en vouw het deeg vervolgens dubbel tot een halve maan. Knijp de uiteindes voorzichtig dicht met je vingers. 6. Kook de pierogi in een grote pan met licht gezouten water tot ze komen bovendrijven. Giet af door een vergiet. Bak de pierogi daarna nog even kort in boter en serveer meteen. Werk eventueel af met verse dille. TIP:Waarschijnlijk heb je met deze hoeveelheid wel wat over. Je kunt de overgebleven pierogi na het koken met een beetje olie mengen en dan invriezen. Wil je ze nadien serveren, kook ze dan opnieuw 4 à 5 minuten.

EEN FAMILIEGESCHIEDENIS OM NAAR TE LUISTEREN

- Evelien Rutten werkt momenteel aan

een boek en een podcast over het verhaal van haar Poolse grootouders, die als displaced persons naar België kwamen. Samen met haar dochter Hera (13) en de twee zussen van haar overleden moeder brengt ze haar bijzondere familiegeschiedenis in kaart. De podcast verschijnt in september 2024 bij De Standaard.

ADVERTENTIE

Fotografie © Adrian Profumo Pedrazas

De mooiste uren beleef je op een plaats waar alles klopt Ook bij jou thuis is er die ene plek waar alles samenkomt: esthetiek, functionaliteit en verbondenheid. Het zal je niet verbazen dat de keuken heel vaak het kloppend hart is in huis. Het is de plek waar je elkaar ’s ochtends ontmoet, overdag vluchtig treft en ’s avonds samen op verhaal komt. Hier beleef je de mooiste momenten en geniet je met alle zintuigen. in Beieren alsmaar geoptimaliseerd wordt

Geen andere plek in huis die door zijn functie,

zijn ook vakmanschap en gepassioneerde

vorm en materialen zo’n verbondenheid en gezelligheid creëert dan de keuken- en leefruimte. Hier beleef je de mooiste momenten en proef je letterlijk wat thuiskomen is. Een keuken- en leefruimtesysteem van bulthaup zorgt voor emotionele verbondenheid waarbij alles begint met wederzijds vertrouwen.

“De schoonheid van een ruimte bevindt zich in het leven dat zich erin afspeelt.” Marc O. Eckert / CEO bulthaup

ambachtelijkheid onderdeel van het maakproces. Met telkens weer een unieke bulthaup-keuken als resultaat. Niet alleen als praktische leefruimte maar ook als visuele rustbrenger in huis en plaats waar het leven zich elke dag afspeelt.

Interieurarchitect bulthaup: “Klanten laten ons binnen in hun huis. Tonen hoe ze leven en koken en hebben vertrouwen in ons om hun droomkeuken te realiseren. Da’s telkens weer

kwalitatieve standvastigheid van bulthaup de

een bijzonder en essentieel proces.”

bewoners een nieuwe gezellige ruimte waarin

Hier kom je thuis

volop kostbare momenten beleefd worden. Het unieke karakter van de premium keukens

Een bulthaup-keuken geeft de persoonlijkheid

van bulthaup kent een lange geschiedenis.

van de bewoners weer. Ze weerspiegelt een

Al sinds 1949 vormt sobere schoonheid de

bepaalde savoir-vivre en bewuste keuze voor

rode draad in de ontwerpen. Eigenschappen

kwaliteit. Dat vertaalt zich in een keuken

als kwaliteit, puurheid en tijdloosheid zijn

waarin functionaliteit primeert en de vorm het

onlosmakelijk verbonden met het huis.

geheel perfectioneert. Op die manier levert de

Hoewel het productieproces in de fabriek

Bestel nu jouw gratis inspiratieboek voor bij jou thuis en laat bulthaup u de mogelijkheden schetsen. bulthaup.com

Restaurant KOMAF

Onafhankelijk gekozen en betalend bezocht • Door Bruno Vanspauwen Foto's Karmen Ayvazyan

Schranshoevebaan 35, 2160 Wommelgem, tel. 0467/09.11.27, restaurantkomaf.be, ’s middags en ’s avonds open van woensdag tot zaterdag

Dat een jong koppel vandaag zo’n groots restaurantproject aandurft, is zeldzaam. Chef Anthony Stoop (32) en Julie Van Gool (25) – die elkaar leerden kennen in het restaurant van Piet Huysentruyt in de Ardèche – restaureerden een historische hoeve uit de 12de eeuw, eigendom van Julies grootvader. Het proces van vergunningen en verbouwingen nam vier jaar in beslag. Maar het resultaat is prachtig en uniek, in een mix van authenticiteit en moderniteit. Die investering wordt wel doorgerekend in de prijzen: een menu in vier, vijf en zes gangen kost 95, 110 en 135 euro, wat al aardig in de buurt van gevestigde sterrenzaken komt. Of telt het mee dat Stoop nog bij Zilte en The Jane gewerkt heeft? Een lunch in drie gangen voor 55 euro zit voorzichtiger in de middenmoot van de markt. Ook de huischampagne van Gilbert Leseurre is duur, maar wel uitstekend en genereus geschonken (€ 17 per glas, de prijs van een halve fles). Stoop laat daarbij een eerste glimp van zijn talent en werklust zien: de vier hapjes vooraf zijn stuk voor

stuk doordachte kleine creaties, waarvan de laatste – een zoetzure compositie rond zalm – eigenlijk een klein voorgerecht is. Ik koos voor de kortste versie van het menu. Omdat Pieter Fraeyman – de sommelier van Hertog Jan – zich over de wijnkeuze heeft ontfermd, durf ik het Duits-ItaliaansPortugees-Franse wijnarrangement aan (€ 38), waarbij elke wijn alweer gul wordt geschonken, telkens in een nieuw en aangepast glas. Stoop pakt intussen uit met een eerste voorgerecht rond nogal dik versneden rauwe hamachi, gerookte paling, tomaat en ponzu, kunstig afgewerkt met roodwitte slierten radijs. Daarna wordt gerijpte varkensnek met pinda en crème van hokkaido-pompoen aan tafel overgoten door een jus van vadouvankruiden. Let wel: ik vernoem alleen de belangrijkste ingrediënten. Want het lijkt of de chef bang is dat gasten zijn gerechten te eenvoudig zouden vinden. Altijd vindt hij wel een reden om een extra sausje, crèmepje of versnipperd ingrediëntje toe te voegen,

: UITSTEKENDE PRIJS-KWALITEITVERHOUDING

waardoor het gerecht rijkelijker en complexer wordt, maar mij tegelijk doet verlangen naar wat meer strakheid en afgelijnde smaken. In zijn dadendrang neemt hij met één hoofdgerecht rond haas geen genoegen, hij maakt er twee gerechten van: eerst een smaak- en caloriebom van civet van haas in POIVRADE* met daarover een schuimige crème van Mont d’Or-kaas en schijven herfsttruffel, vervolgens hazenrug ‘HARLEKIJN’* met aardpeer, peterseliewortel en kweepeer. Na het dessert – ijs van boekweit met citrusvruchten en karamel – verwent de chef nog met drie kleine zoete creaties bij de koffie en thee. De keuken is hier smakelijk, genereus en af en toe nog wat jeugdig onbeheerst, maar dit restaurant heeft alles om een succes te worden. Op zoek naar een ander restaurant? We hebben onze recensies voor u gebundeld op standaard.be/restaurant

: GOED

: REDELIJK

: NIPT

POIVRADE/ HARLEKIJN

Dit zijn twee sauzen voor haas uit de klassieke Franse keuken. Poivrade wordt gemaakt met een marinade van wijn, wildfond, azijn en peper, meestal voor stoofvlees van haas (‘hazenpeper’ of ‘civet’). Harlekijn (‘arlequin’) is een tweeledige saus: het ene deel is een blanke roomsaus, het andere een bruine saus met chocolade, een kleurcontrast dat aan een harlekijn doet denken. Chocolade wordt vandaag vaak vervangen door vruchtengelei, zoals ook deze chef doet.

JE BLIJFT NIET OP Je blijft niet op je JE HONGER IN KOREA Op culinaire expeditie door Seoel

OP CULINAIRE EXPEDITIE DOOR SEOEL

Zuid-Korea is eten. Seoel, dat is de metropool waar een foodie nooit meer tot rust komt. Thomas Siffer zwerft er twee weken langs al het lekkers, van tempel naar sterrenzaak, van eetkraampje naar familierestaurant. Ae Jin Huys, expert in de Koreaanse keuken, gaf hem een to-dolijst mee en voor één keer maakt hij zijn huiswerk met overgave. Tekst en foto’s Thomas Siffer

U denkt dat u een grootstad hebt bezocht? New York, Parijs, Londen of Los Angeles? Dan moet u Seoel eens leren kennen. Dát is een stad die indruk maakt. Mijn hemel. De perfecte balans tussen traditioneel en futuristisch, gebruiksvriendelijk en onmogelijk te doorgronden, ontzettend druk en tegelijk rustig. In de miljoenenmetropool is er niemand die roept of luid praat. Koreanen kleven aan hun smartphone, maar de geluidjes staan uit. Je hoort zelden muziek in restaurants. Iedereen schuift netjes aan, niemand hindert je, er is geen vuiltje op straat. Het is die heerlijke droomwereld van altijd lost in translation te zijn. Een groot deel van Seoel blijft hermetisch gesloten voor buitenlanders, met uithangborden die je niet kan ontcijferen, en mensen van wie je het Engels dikwijls met de beste wil van de wereld niet begrijpt. Daardoor zijn vele beslissingen een sprong in het diepe. En dan is er het eten. Mijn hemel, het eten.

HUISWERK: ALLES PROEVEN

Korea is eten. Seoel, dat is: restaurants gestapeld boven op restaurants, tot twaalf etages hoog en twee kelders diep, overdekte markten als

zeeën vol eetkraampjes, foodcourts zonder grenzen, winkels naast winkels vol lekkernijen of curiositeiten waarvan ik niet wist dat ze bestonden. Sterrenzaken in peperdure hotels en eettentjes in krakkemikkige bijgebouwtjes, dagschotels in de metro en culinaire ontdekkingen in architecturale parels. De Gentse Ae Jin Huys – culinaire experte en auteur van kookboeken over de Koreaanse keuken – heeft me huiswerk meegegeven: een lijst met wel twintig eethuizen. Ze leefde in Zuid-Korea tot ze op haar zesde door Vlamingen werd geadopteerd. Haar man, Frederik Sioen, kwam er enkele jaren geleden tot zijn eigen verbazing achter dat hij in het moederland van zijn vrouw met ‘Cruisin’’ een hit had gescoord. Zo is Seoel voor het stel een tweede thuis geworden. Met Ae Jins lijstje in de hand eten we twee weken lang op alle uitersten van het spectrum. In de tempelkeuken van Balwoo Gongyang bijvoorbeeld, waar mijn vrouw en ik in een apart kamertje worden geparkeerd, sober als een cel, met de schuifdeur dicht. We krijgen er spijzen voorgeschoteld die een valse schijn van eenvoud geven: er zit wel eeuwen voorbereiding in. We tafelen in Jihwaja, een wat stijf restaurant waar ze de traditionele keizerlijke keuken aanbieden, alweer in een apart kamertje, deze keer met een eigen kelner die ons gerecht per gerecht minutieus uitlegt. Ae Jin stuurt ons ook naar Modern Gimbap in de wijk Tongin, en Gwanghwamun Gukbap in Jeongdong. Dat laatste restaurant ligt aan een zijstraatje achter aan een parking, geprangd tussen de achterkanten van flatgebouwen. Het is een zeldzaam luidruchtige refter waar de dienster geen tijd heeft om te wachten tot je begrijpt wat er op het menu staat. Drie klanten aan de tafel naast ons helpen ons te kiezen. Varkensbouillon met varkensvlees en de bloedworst zijn de specialiteiten van het huis. Amper twintig seconden na het bestellen staan de gerechten al op tafel, samen met de

rekening. dat ik nauwelijks Koreaans spreek, De chef van de sterrenzaak Onjium durven ze me ook nog uit te leggen schuift niemand hindert toont ons dan weer, na een waanzinik zeker dit sausjenetjes niet aan, bij die Zuid-Korea is eten.dat Seoel, je, er is geen vuiltje op straat. nig lekkere lunch die het verleden kimchi mag doen’, zegt ze. En ook dat isverbond, de metropool waar Het is diemet heerlijke droomwereld met de toekomst op een dat die extra schoteltjes kimchi van altijd lostzijn in translation te zijn. terrasje achter zijnfoodie keuken de grote meer de belangrijke bouwsteen van een nooit tot Een groot deel Seoel blijft herstenen kruiken waarin hij zijn jang elke maaltijd. ‘Kimchi zijn de van geferrust komt. Thomas Siffer metisch voor buitenlanop smaak laat komen. menteerde groenten diegesloten een belangzwerft tweeplek weken metgoede uithangborden die je niet Atta, twee hoog, is deerlaatste rijke rol spelenders, bij een spijskan ontcijferen, en mensen van wie waar wij hierlangs wilden al belanden: een vertering.’ het lekkers, van je het Engels dikwijls met de beste pizzeria. En toch, excellent gegeten. tempel naar sterrenzaak, wil van de wereld niet begrijpt. We stappen giechelend een theehuis AARDAPPELEN PROMOTEN Daardoor beslissingen een binnen waar van op deeetkraampje stoep een mecha- naar Op de allerlaatste avondzijn vanvele mijn sprong nische kerstman saxofoon staat te twee weken in Seoel hebinikhet metdiepe. Ae Jin familierestaurant. Ae Jin dan is er het eten. Mijn hemel, spelen. De perfectie. Cake en koffie afgesproken, inEn een achterafstraatje Huys, expert in de in de wijk Mapo-gu. het eten. in de wijk Seongsu-dong. Heerlijk. Ze heeft net een

We kiezen mandu, bindaetteok en vlucht Koreaanse keuken, gaf vanuit Brussel via Londen dotori muk in Gaeseong Mandu achter de rug, nam gauw een douche, hem een to-dolijst mee Huiswerk: alles proeKoong. Geef me dat vanaf nu elke en is nieuwsgierig: ‘En? Is het geworven en voor één keer maakt dag en ik zal gelukkig sterven. den wat je ervan had verwacht?’ Ze is eten. Seoel, straalt wanneerKorea ik enthousiast vertel.dat is: restauhij zijn huiswerk met rants gestapeld boven op restauKLEINE CURSUS Waar je ook gaat, welk soort restaurants,altijd tot twaalf KOREAANSovergave. ETEN rant je ook ontdekt: stap etages je er hoog en twee Ik ben er nog niet uit wat mij het verwonderd blijkelders buiten.diep, overdekte markten als vol eetkraampjes, foodcourts meest bevallen is. Misschien wel Aan de bar van zeeën het kleine Okdongsik zonder grenzen, winkels naast winde eetkraampjes op de Gwangjang- slurpen we dwaeji-gukbap, een verkels vol lekkernijen of curiositeiten markt, waar ik door de drukte van- stevigende varkensbouillon met rijst waarvan ik niet wist zelf ging schrokken, of een zaak als en flinterdunne varkenslapjes. Aedat ze bestonden. Sterrenzaken in peperdure hoMilguabori, waar we moesten aan- Jin: ‘Dit is een gerecht voor het werktels wordt en eettentjes in krakkemikkige schuiven als in een gang van een volk dat sinds kort geherwaarTekst en foto’s bijgebouwtjes, in de wassalon, onze schoenen uitThomas moes- Siffer deerd door de betere chefs.’ Wedagschotels drinmetro enen culinaire ontdekkingen in ten doen, en in een volgestouwd ken er een lokale pils bij een komarchitecturale parels. bouwvallig bijgebouwtje met laag metje soju, gedistilleerde rijstwijn. De Gentse Ae Jin Huys – culinaire plafond belandden. ‘Een familieres- Later drinken we nog een Koreaanse experte en auteur van kookboeken taurant’, had Ae Jin vooraf gemaild. natuurwijn op een verlaten terrasje over de Koreaanse keuken – heeft En inderdaad, we bestelden er bij dat geprangd ligt tussen auto’s en huiswerk meegegeven: een lijst de zoon zoveel onbekende gerech- achtermuren. Ikme vertel: ‘Na een tijdje wel twintig eethuizen. Ze leefde ten – boribap, minari jeon en hae- leerden we welmet lukraak een trap op Zuid-Korea tot ze op haar zesde mul kalguksu – dat de vader kwam te lopen en eenin deur open te duwen, Vlamingen werd waarschuwen minder te kiezen en een lift naar dedoor achtste verdieping te geadopteerd. Haar man, Frederik ons dan geduldig uitlegde hoe we nemen, in de rij te gaan staan bij eenSioen, kwam er enkele geleden de schotels moesten verorberen. onooglijk deurtje, en jaren in een smoe- tot zijn eigen verbazing achter dat hij in het moeWant in Korea worden bij elke maal- zelig eettentje in een metrostation U denkt dat u een grootstad hebt bederland van zijn vrouw tijd zoveel bordjes met gerechtjes onze voeten onder tafel te schui- met ‘CruisYork, Parijs, Londen of is eenin’’ eenmanier hit hadom gescoord. Zo is Seoel op tafel gezetzocht? dat je New als nieuwkomer ven.’ ‘Dat goeie de Loswat, Angeles? Dan moet eens keuken voor het stel een tweede thuis gegeen idee hebt hoe, wanneer en u Seoel Koreaanse te ontdekken', leren kennen. Dát is een stad worden. waarom. zegtdie AeinJin. ‘Chefs en mensen die druk Mijn hemel. perfecMet Jins lijstjeheel in de hand eten Geen nood, in allemaakt. restaurants hiel- De koken, zijn over hetAealgemeen te balans tussen traditioneel en fuwe twee weken lang pen de diensters of de buren ons met trots op hun keuken. Daar getuigtop alle uitersten turistisch, gebruiksvriendelijk en van het spectrum. In de tempelkeuhoe we de maaltijd moesten aanpak- de Koreaanse keukenterm “sonmat” onmogelijk te doorgronden, ontzetken van Balwoo Gongyang bijvoorken. Dit sausje doe je daarbij, en die van. Letterlijk is dat “handsmaak", tend druk en tegelijk rustig. In de beeld, waar mijn vrouw en ik in een schotels eet je in deze volgorde. Ja, een woord dat de kunde, toewijding, miljoenenmetropool is er niemand apart van kamertje worden dit meng je met je rijst. En nee, dat signatuur en liefde degene die geparkeerd, die roept ofpas luidop! praat. sober als een cel, met de schuifdeur hoort daar niet bij. En DatKoreanen kookt erkent. Er is ook moordend ▶ kleven aanbloempje hun smartphone, dicht. krijgen er spijzen voorgeblad eet je niet op, dat wel. veelmaar concurrentie. WieWe geen kwaliteit geluidjes staanikuit. zeldie een valse schijn van Ae Jin moet de lachen wanneer hetJe hoort levert, gaat snelschoteld kopje-onder.’ den muziek in restaurants. Iedereen eenvoud geven: er zit wel eeuwen haar later vertel. ‘Wanneer ze horen ‘Maar wat waren nu je favorieten?’, 42

honger in Korea

voorbereiding in. Milguabori, waar we moesten aanWe tafelen in Jihwaja, een wat stijf schuiven als in een gang van een restaurant waar ze de traditionele wassalon, onze schoenen uit moeskeizerlijke keuken aanbieden, alten doen, en in een volgestouwd weer in een apart kamertje, deze bouwvallig bijgebouwtje met laag keer met een eigen kelner die ons plafond belandden. ‘Een familieresgerecht per gerecht minutieus uittaurant’, had Ae Jin vooraf gemaild. legt. En inderdaad, we bestelden er bij de Ae Jin stuurt ons ook naar Modern zoon zoveel onbekende gerechten – Gimbap in de wijk Tongin, en boribap, minari jeon en haemul kalGwanghwamun Gukbap in Jeongguksu – dat de vader kwam waardong. Dat laatste restaurant ligt aan schuwen minder te kiezen en ons een zijstraatje achter aan een pardan geduldig uitlegde hoe we de king, geprangd tussen de achterkanschotels moesten verorberen. Want ten van flatgebouwen. Het is een in Korea worden bij elke maaltijd zeldzaam luidruchtige refter waar zoveel bordjes met gerechtjes op tade dienster geen tijd heeft om te fel gezet dat je als nieuwkomer geen wachten tot je begrijpt wat er op het idee hebt wat, hoe, wanneer en menu staat. Drie klanten aan de tawaarom. restaurant in de straat Namdaemun. fel naast ons helpenGukbap: ons te kiezen. Varkensbouillon met varkensvlees en de bloedworst zijn de specialiteiWAT IS HET? ten van het huis. Amper twintig sejang: hét geheim van de Koreaanse conden na het bestellen staan de gekeuken, sauzen gemaakt op basis rechten al op tafel, samen met de revan de sojaboon, die gefermenteerd kening. wordt tot sojasaus (ganjang), sojaboDe chef van de sterrenzaak Onjium nenpasta (doenjang) en chilipasta toont ons dan weer, na een waanzin(gochujang). nig lekkere lunch die het verleden boribap: gerecht op basis van rijst met de toekomst verbond, op een en gerst terrasje achter zijn keuken de grote minari jeon: hartig pannenkoekje stenen kruiken waarin hij zijn jang met Koreaanse waterkers op smaak laat komen. haemul kalguksu: noedelsoep met Atta, twee hoog, is de laatste plek zeevruchten waar wij hier wilden belanden: een mandu: Koreaanse dumplings pizzeria. En toch, excellent gegeten. bindaetteok: pannenkoek van We stappen giechelend een theemungbonen en kimchi, een Noordhuis binnen waar op de stoep een Koreaanse specialiteit mechanische kerstman saxofoon dotori muk: gelei van eikelzetmeel staat te spelen. De perfectie. Cake gukbap: geliefde Koreaanse soulen koffie in de wijk Seongsu-dong. food, letterlijk ‘soep en rijst’ Heerlijk. We kiezen mandu, bindaetteok en dotori muk in Gaeseong Mandu Koong. Geef me dat vanaf Geen nood, in alle restaurants hielnu elke dag en ik zal gelukkig sterpen de diensters of de buren ons ven. met hoe we de maaltijd moesten aanpakken. Dit sausje doe je daarbij, en die schotels eet je in deze Kleine cursus Koreaans volgorde. Ja, dit meng je met je rijst. eten En nee, dat hoort daar niet bij. En Ik ben er nog niet uit wat mij het pas op! Dat blad eet je niet op, dat meest bevallen is. Misschien wel de bloempje wel. Ae Jin moet lachen eetkraampjes op de Gwangjangmarkt, waar ik door de drukte vanzelf ging schrokken, of een zaak als

Atta, het restaurant twee hoog waar we op goed geluk belandden.

Ae Jin Huys

Onjium, met Michelinster.

wanneer ik het haar later vertel. ‘Wanneer ze horen dat ik nauwelijks Koreaans spreek, durven ze me ook nog uit te leggen dat ik zeker dit sausje niet bij die kimchi mag doen’, zegt ze. En ook dat die extra schoteltjes met kimchi de belangrijke bouwsteen zijn van elke maaltijd. ‘Kimchi zijn de gefermenteerde groenten die een belangrijke rol spelen bij een goede spijsvertering.’

Aardappelen promoten

Op de allerlaatste avond van mijn twee weken in Seoel heb ik met Ae Jin afgesproken, in een achterafstraatje in de wijk Mapo-gu. Ze heeft net een vlucht vanuit Brussel via Londen achter de rug, nam gauw een douche, en is nieuwsgierig: ‘En? Is het geworden wat je ervan had verwacht?’ Ze straalt wanneer ik enthousiast vertel. Waar je ook gaat, welk soort restaurant je ook ontdekt: altijd stap je er verwonderd blij buiten. Aan de bar van het kleine Okdongsik slurpen we dwaeji-gukbap, een verstevigende varkensbouillon met rijst en flinterdunne varkenslapjes. Ae Jin: ‘Dit is een gerecht voor het werkvolk dat sinds kort wordt geherwaardeerd door de betere chefs.’ We drinken er een lokale pils bij en een kommetje soju, gedistilleerde rijstwijn.

is dat “handsmaak”, een woord dat de kunde, toewijding, signatuur en liefde van degene die kookt erkent. Er is ook moordend veel concurrentie. Wie geen kwaliteit levert, gaat snel kopje-onder.’ ‘Maar wat waren nu je favorieten?’, vraagt ze. ‘Als ik moet kiezen? Dan ga ik het liefst terug naar A flower blossom on the rice in Insadong’, antwoord ik. ‘En we lunchten snel maar uitzonderlijk lekker in Parc, vlak bij het Leeum Museum of Art.’ Het is intussen voorbij middernacht. De stad is kalm. We nemen afscheid. Ik vraag Ae Jin wat ze de komende dagen in Seoel zal doen. ‘Ik ben hier als consulente voor een Belgische producent van aardappelproducten.’ Ze lacht. ‘Ja, in Vlaanderen ben ik de ambassadrice van de Koreaanse keuken. Hier probeer ik patatten aan de man te brengen. Kind van twee culturen, he?’

3 X TYPISCH KOREAANS VOLGENS AE YIN HUYS

Ae Jin Huys is een culinaire experte als het op de Koreaanse keuken aankomt. Ze schreef er intussen twee succesvolle kookboeken over (Proef Korea is het meest recente), geeft workshops, verzorgt catering, doet pop-ups en consultancy onder de naam Mokja (zie mokja.be). Wanneer Ae Jin drinkt soju, gedistilleerde Later drinken we nog een Koreaanserijstwijn. we haar in Seoul ontmoeten, geeft ze natuurwijn op een verlaten terrasje een paar basics mee van de Koreaandat geprangd ligt tussen auto’s en se keuken. achtermuren. Ik vertel: ‘Na een tijdje leerden we wel lukraak een trap op te Voedsel is een levensvisie lopen en een deur open te duwen, ‘De traditionele Koreaanse keuken is een lift naar de achtste verdieping te eigenlijk erg visionair. Een basisvraag nemen, in de rij te gaan staan bij een van de Koreaanse filosofie is: wat is onooglijk deurtje en in een smoezelig de rol van voeding? Voor Koreanen is eettentje in een metrostation onze eten niet alleen maar brandstof voor voeten onder tafel te schuiven.’ ‘Dat een lichaam, maar een van wijsheid is een goeie manier om de Koreaanse doordrongen kijk op het hele leven. keuken te ontdekken’, zegt Ae Jin. Daardoor kunnen Koreanen ook iets ‘Chefs en mensen die koken, zijn lusten, gewoon omdat het gezond is. over het algemeen heel trots op hun En ze waarderen pure smaken zonder keuken. Daar getuigt de Koreaanse extra kruiding. In de tempelkeuken keukenterm “sonmat” van. Letterlijk worden geen dierlijke producten ge-

vraagt ze. ‘Als ik moet kiezen? Dan ga ik het liefst terug naar A flower blossom on the rice in Insadong’, antwoord ik. ‘En we lunchten snel maar uitzonderlijk lekbruikt, scherpe stimuker inmaar Parc,ook vlakgeen bij het Leeum Museum lerende of Art.’ingrediënten als bijvoorbeeld ui,Het knoflook of prei.’ is intussen voorbij middernacht. Waar gaaniswe etenWe = wat gaanafscheid. we De stad kalm. nemen Ik eten vraag Ae Jin wat ze de komende dagen ‘Bijna alle restaurants inben Korea biein Seoel zal doen. ‘Ik hier als conden een traditionele volkskeuken, sulente voor een Belgische producent vaak generatie op generatie. En ‘Ja, vanvan aardappelproducten.’ Ze lacht. dieinspecialiseren dan dikVlaanderen zich ben ik denog ambassadrice wijls schotel. keuken. Je kiest dus vanindeéén Koreaanse Hiereen probeer bepaalde zaakaan voor specialiteit vanKind ik patatten de de man te brengen. hetvan huis.’ twee culturen, he?’ Elke keuken heeft zijn jang ‘Het boeiende van de Koreaanse traditionele basiskeuken is dat elke keuWAT IS HET? kenchef, meestal de moeder van het gezin, haar eigen drie soorten jang maakt: gefermenteerde sojasaus, jang: hét geheim van de soKoreaanse japasta en chilipasta. Dat zijn dé op basis keuken, sauzen gemaakt smaakmakers, basis waarmee wel vande de sojaboon, die gefermenteerd zeventig procent de gerechten wordtvan tot sojasaus (ganjang), wordt afgekruid. Het maakt(doenjang) dat elke sojabonenpasta keuken zijn en eigen fijne identiteit chilipasta (gochujang). heeft, zijn eigen stempel op op een ge- van boribap: gerecht basis recht drukt. rijst En en natuurlijk vindt iedergerst een zijn eigen jangjeon: de beste. minari hartig pannenkoekje met Koreaanse waterkers haemul kalguksu: noedelsoep met zeevruchten mandu: Koreaanse dumplings bindaetteok: pannenkoek van mungbonen en kimchi, een Noord-Koreaanse specialiteit dotori muk: gelei van eikelzetmeel gukbap: geliefde Koreaanse soulfood, letterlijk ‘soep en rijst’

3 X TYPISCH KOREAANS VOLGENS AE JIN HUYS Ae Jin Huys is een culinaire experte als het op de Koreaanse keuken aankomt. Ze schreef erintussen twee succesvolle kookboeken over (Proef Korea is het meest recente), en geeft workshops, verzorgt catering, doet pop-ups en consultancy onder de naam Mokja (zie mokja.be). Wanneer we haar

in Seoel ontmoeten, geeft ze een paar basics mee van de Koreaanse keuken. 1 VOEDSEL IS EEN LEVENSVISIE ‘De traditionele Koreaanse keuken is eigenlijk erg visionair. Een basisvraag van de Koreaanse filosofie is: wat is de rol van voeding? Voor Koreanen is eten niet alleen maar brandstof voor een lichaam, maar een van wijsheid doordrongen kijk op het hele leven. Daardoor kunnen Koreanen ook iets lusten, gewoon omdat het gezond is. En ze waarderen pure smaken zonder extra kruiding. In de tempelkeuken worden geen dierlijke producten gebruikt, maar ook geen scherpe ,stimulerende ingrediënten als ui, knoflook of prei.’ 2 WAAR GAAN WE ETEN = WAT GAAN WE ETEN ‘Bijna alle restaurants in Korea bieden een traditionele volkskeuken, vaak van generatie op generatie. En die specialiseren zich dan nog dikwijls in één schotel. Je kiest dus een bepaalde zaak voor de specialiteit van het huis.’ 3 ELKE KEUKEN HEEFT ZIJN JANG ‘Het boeiende van de Koreaanse traditionele basiskeuken is dat elke keukenchef, meestal de moeder van het gezin, haar eigen drie soorten jang maakt: gefermenteerde sojasaus, sojapasta en chilipasta. Dat zijn dé smaakmakers, de basis waarmee wel 70 procent van de gerechten wordt afgekruid. Het maakt dat elke keuken haar eigen fijne identiteit heeft, haar eigen stempel op een gerecht drukt. En natuurlijk vindt iedereen zijn eigen jang de beste.

▶

EQ700

Maak van je koffiemoment het beste moment van de dag. GiemreanstVeirslengde De BSH groep is een handelsmerklicentiehouder van Siemens AG.

S g Waarbor

Dompel jezelf onder in de wereld van koffie met de EQ700 van Siemens. Creëer je eigen unieke smaakcomposities dankzij de geavanceerde technologie, alsof het door een echte barista werd bereid. Proef de smaak en het aroma van wel 30 heerlijke koffiespecialiteiten uit verschillende delen van de wereld en sla je favorieten meteen op. Met de Home Connect app bedien je jouw volautomatische espressomachine ook van op afstand. Voor meer info: www.siemens-home.com/be Ontdek in de winkel bij

Siemens Home Appliances

‘Je kunt pas dingen in beweging brengen als je durft uit te spreken wat je hebt gemist’ - Hoe gaat het met Sophia Rodriguez? -

Hoe kunnen we verbinding maken aan de feesttafel? Volgens theatermaker Sophia Rodriguez is dat alvast niet door alle pittige gesprekken uit de weg te gaan. ‘Stel eens de vraag: “Ik denk dat jij op deze manier naar me kijkt, klopt dat?”’ Door Katrien Elen, Foto Eva Donckers

Hoe gaat het? ‘Supergoed. Mijn voorstelling Friction is onlangs in première gegaan en de ontlading na de maandenlange inspanningen was enorm. Ik ben erg gelukkig met hoe we dit als groep hebben gedaan: hoe gul en flexibel iedereen bleef om tot op het laatste moment veranderingen door te voeren, om grenzen te verleggen, te spreken over moeilijke dingen …’

De voorstelling gaat over de afstand die ontstaat wanneer de wrijving tussen mensen verdwijnt. Hoe rijpte dat idee? ‘Begin 2020 sprak ik met Mathilde Villeneuve, de artistiek leider

van Buda in Kortrijk. Tijdens het gesprek moesten we heel hard lachen met de vreemde dingen die in China gebeurden, waardoor mensen afstand moesten houden. Wisten wij veel hoe het zou aflopen. In diezelfde periode vertrok ik uit Volksroom, een anarchistische plek in Anderlecht waar ik met andere kunstenaars had gewoond en waar we soms de hele nacht samen boeken zaten te lezen. Na mijn verhuizing voelde ik hoe individualistisch de Europese samenleving is georganiseerd. Ik wilde graag opnieuw deel uitmaken van een gemeenschap, maar verbinding maken bleek erg moeilijk, zeker als je zoals ik cultureel niet verbonden bent (Rodriguez is geboren in Venezuela, red.). Ook als prille moeder zat ik daarmee. Er bestaan geen plekken waar je aan intellectuele reflectie kunt doen terwijl je kind er wordt opgevangen.’ Friction ontstond in samenwerking met de performers. Was dat een manier om die verbinding te maken? ‘Ja. In de cast zitten mensen met heel verschillende visies op theater. We hebben samen gezocht naar manieren waarop we ons konden openstellen voor die andere opvattingen. Zelf heb ik dat ook gedaan. Al kwam het idee voor de voorstelling van mij, soms heb ik mezelf in de positie van observator geplaatst. Daar gaat het bijna altijd om: je bewust worden van de rollen die je doorgaans speelt in een relatie of groep en kijken of je voor een keer een andere rol kunt spelen. Zo kun je verschillen overbruggen.’

Werkt dat voor jou ook naast het podium? ‘Ja. Toen ik aan Friction begon, kwamen er op een van mijn werkplekken enkele gevallen van misbruik naar boven. In het begin was ik daar emotioneel zo door overweldigd dat ik me tijdens de personeelsvergaderingen niet kon uitspreken. Sinds ik me meer bewust ben van de rol die ik in zo’n situatie opneem, lukt het me om die emoties tijdelijk elders te parkeren en mijn mening wel te geven. Voor mij is dat een grote stap. Elke dag vraag ik me in een groep of zelfs bij mijn partner af: “In welke positie plaats ik mezelf?” Speel ik het slachtoffer, of ben ik de dader omdat ik de ander in een richting duw die voor hem of haar niet oké is? Als je dat doet, komt er een moment dat je begint te veranderen.’

Binnen de familie hebben we vaak ook zo’n vaste rol. Hoe kunnen we dat patroon doorbreken? ‘In een familie gebeuren er twee dingen. We spelen de rol die ons wordt gegeven in het systeem: de moederrol bijvoorbeeld. Daarnaast zijn er in elke familie dingen die ontbreken: affectie, liefde, veiligheid ... Ook daar gedragen we ons naar. We doen dingen om voor dat gemis te compenseren. Maar we spreken er niet over. Je kunt pas dingen in beweging brengen als je dat wel doet – uitspreken wat je hebt gemist, of aan een ander vragen: “Wat heb je bij mij gemist?”’

Doe jij dat ook? ‘In de familie van mijn man

(de Noorse theatermaker Micha Goldberg, red.) zijn ze erg goed in dat soort gesprekken. In mijn familie lukt dat niet. Door de politieke situatie in Venezuela wonen we verspreid over de wereld en kunnen we elkaar niet vaak zien. Ik zou graag met hen spreken, met name over het misbruik door mijn oom. In mijn werk ben ik daar heel open over, allicht om te compenseren voor wat in mijn familie niet kan. Ik heb gemerkt dat ik die rol van slachtoffer – die mijn hele leven heeft bepaald – zo op een of andere manier kan loslaten. Dat is interessant: hoe je het net kunt laten gaan door er een verhaal van te maken.’ Dat is heftig. Zijn er ook meer laagdrempelige vragen die we elkaar binnenkort aan de feesttafel kunnen stellen om dichter bij elkaar te komen? ‘We lopen allemaal rond met veronderstellingen. We denken dat onze familie ons op een bepaalde manier ziet en we veronderstellen dat zij zich zus en zo voelt. Om onszelf te beschermen, toetsen we die gedachten nooit af en raken we verstrikt in een vaste rol. Dat is jammer, want er valt zoveel te ontdekken over elkaar. Stel eens de vraag: “Ik denk dat jij op deze manier naar me kijkt, klopt dat?” of “Ik denk dat jij zo bent, maar is dat hoe jij je echt voelt?” Iemand moet gewoon het risico nemen.’

Meer info over Friction op Toneelhuis.be

Ontdek de wereld van aap tot z Écht op reis met Koning Aap Koning Aap organiseert avontuurlijke groeps- en familiereizen naar verre bestemmingen. Op onze reizen ontdek je de wereld op authentieke wijze met aandacht voor lokale cultuur en natuur. Met Koning Aap is het ﬁjn dat je reis van aap tot z geregeld is. Samen met onze kundige reisbegeleiders ga je onbezorgd op avontuur naar échte ervaringen. Dát is Koning Aap, écht op reis.

Kijk op www.koningaap.nl

Neem ik mijn nieuwe partner mee naar het kerstfeest van mijn familie? WAT DENK JE?

Voor deze rubriek luisteren we gesprekken af, checken we de mails die u ons stuurt, of pikken we iets op wat in de lucht hangt en distilleren we er een kwestie uit. Die leggen we voor aan drie redacteurs en lezers uit drie verschillende generaties. Door Lieve Van de Velde Illustratie Arevik d’Or

Wat denk je

spoort, kan je nog altijd met de een kerstweekendje Ardennen te Voor deze rubriek hond in de keuken gaan zitten. Sucboeken. Kan betoverend zijn. Oké, luisteren we gesprekken ces! je mist dan natuurlijk zelf het kerstDe twintiger Laura Massa (28) feest, maar daar staat dan wel een af, checken we de mails Eerst een geruststelling: nee, je wellicht fijn weekend met je lief in die u ons stuurt, of overdrijft helemaal niet. Alle ogen de Ardennen tegenover. Je zou dan pikken we iets op wat in zijn op jou gericht als je een ‘buitenmet Nieuwjaar op de koffie kunnen staander’ meebrengt naar een famiDe veertiger komen bij de potentiële schoonfade lucht hangt en liefeest. Dat is doodeng, ook al ken Kerst is inderdaad een traditioneel milie. Voorwaarde is natuurlijk een distilleren we er een je iedereen goed en weet je dat ze je familiefeest en dat vier je graag zoopen en respectvolle communicatie als je het gewend bent. Anderzijds is met alle betrokkenen. kwestie uit. Die leggen we het beste gunnen. De blikken zullen er zijn, de onhandige vragen, steeds het ook een feest van warmte en geMarion Schmitz (75) voor aan drie redacteurs dezelfde vragen, de plaatsvervangenzelligheid. Het feit dat jouw ouders en lezers drie de schaamte, de ademnood. Het is liefVEERTIGER daar graag in wilWil u als lezer eensimpact meepraten mezelf een zelfdestructieve buijouw in nieuwe DE eenook zware hebben op de DEuit KWESTIE oké om diep in de champagne te len betrekken, is een lief en genein ons panel? Of heeft u kwestie ook op dreig te praten, vraag ik me af wat Kerst is inderdaad een traditioneel feestvreugde een en uiteraard verschillende generaties. Ik ben een half jaar samen met vliegen omdedestoïcijnen eerste paniek aan tedoen. ‘Niereus gebaarfamiliefeest dat toont dat behandeld zou zien: zouden en ze datjou vier je graagdie zo-u hier graag de relatie. En wat als de relatie mijn nieuwe en mijn ouDeze week: neempartner, ik mijn kunnen. (Ik heb het voor u geprograag zien.als Alsjeook jouw lief erg en-Anderzijds mail naar lieve.vandevelde@stanmand die zichzelf niet in de hand het gewend bent. stuk loopt? Dan mag je het aan de ders nodigen die uit om mee naar beerd, hetheeft, was geen aanrader ’s thousiast isisom jouw ouders te van leren daard.be nieuwehet partner mee naar is vrij’, lees ik dan. ‘Besef wat het ook een feest warmte en hele familie uitleggen. Persoonlijk kerstfeest te komen. Mijn partnachts.) Als ik mezelf een zelfdeskennen engezelligheid. deel uit te maken vandat jouw ouje kunt controleren, en wat niet.’ Het feit zou ik proberen om zo’n situatie te ner ziet het helemaal zitten, het kerstfeest vanalmijn tructieve bui inconcrete dreig te praten, jouw familie, lijkt menieuwe dat ooklief al een Een tip? Je kunt vragen ders jouw daar graag in vermijden door bijvoorbeeld met maar bij nader inzien krijg ik er familie? vraag ik me wat de stoïcijnen zourelatie snor zit. Ik ofafjullie al wat vroeger mogen teken ko- dat de willen betrekken, is zou een lief en gemijn nieuwe lief een kerstweek-

Neem ik mijn nieuwe partner mee naar het kerstfeest van mijn familie?

hartkloppingen van. Ik ben nu al den doen.men, ‘Niemand diehelpen’. zichzelfStel voor me veel zorgen maken en dat ze jou ‘om te omniet te nereus gebaar dat toont bang dat het niet meteen zal klikniet in de de hand heeft, is vrij’, lees ik niet al op voorhand rampscenario’s playlist samen te stellen, de graag zien. Als ook jouw lief erg ken, dat de sfeer formeler wordt dan. ‘Besefglazen wat je op kunttecontroleren, bedenken. enthousiast Misschien isishet eerste blinken, de laatste om jouw ouders te dan ik met kerst gewend ben, dat en wat niet.’ half uurtjeleren een beetje ongemakkedecoratie goed te hangen. Dat is kennen en deel uit te maken ik me niet op mijn gemak zal voeEen concrete tip? Je kunt vragen of iedereen: lijk, maar na het aperitief en lijkt met zoeen win-winsituatie voor van jouw familie, me dat ook len bij mijn eigen ouders, en dat ik Lieve Van de Velde jullie al wat vroeger mogen komen, veel wederzijds enthousiasme kan snor zit. je ontlast de host, en je kunt je al een teken dat de relatie verwachtingen op elkaar zal moe‘om te helpen’. Stelrustig voor om de play- aanhet leuke worden. partner voorstellen ie-enkel een Ik zou meavond niet te veel zorgen maten afstemmen. Wat een onbezorglist samendereen te stellen, de glazen op te Sit back & relax en geniet van de fijdie binnenkomt. Dat is iets ken en niet al op voorhand rampde avond zou moeten zijn, zie ik blinken, de laatste decoratie goed te ne, warme kerst. comfortabeler dan meteen voor de scenario’s bedenken. Misschien nu als een bron van stress. Overhangen. Dat is een gegooid win-winsituatie (46) half uurtje een beetje leeuwen te worden. EnLisa het De Visscher is het eerste drijf ik? Denk ik te veel na? Help! voor iedereen: je partner ontlast de en laat je toehost, om minstens al ongemakkelijk, maar na het aperije kunt je partner voorstellen de naamrustig van elk familielid te metief en met zoveel wederzijds enaan iedereen die binnenkomt. Datluchtigs is moriseren. Gooi er iets uit thousiasme kan het enkel een leuDe kwestie iets comfortabeler wat later dan het meteen gesprek voor aan tafel De kan zeventiger ke avond worden. Sit back & relax Ik ben een half jaar samen met mijn de leeuwen gegooid te worden. En volgend Lief van deen ouders dede nieuwe voeden. (‘Waar gaan jullie genietom van fijne warme kerst. nieuwe partner, en mijn ouders nohet laat je partner toe om minstens partner uit te nodigen, maar ik beDE TWINTIGER jaar op reis?’, is altijd safe.) Zoek digen die Eerst uit omeen meegeruststelling: naar het kerst- nee,aljede naameen vanbondgenoot elk familieliddie te megrijp ook de bedenkingen van deVisscher (46) een fijne taLisa De feest te komen. Mijn partner ziet het moriseren. Gooi er iets luchtigs uit vraagsteller. Bij een familiekerstoverdrijft helemaal niet. Alle ogen felgast kan zijn voor je partner en al helemaal maar bij nader wat later het gesprek kan tegenover feest zitten mensen rond de tafel die zijnzitten, op jou gericht als je een ‘buizorg ervooraan dat tafel die recht inzien krijg ik er hartkloppingen voeden. (‘Waar gaan zit. jullieLicht volgend tenstaander’ meebrengt naar een hem/haar je partnerelkaar ui- sinds jaar en dag kennen en van. Ik ben nu al bang dat niet jaar op reis?’, is altijd Zoekbepaalde het niet het juiste mofamiliefeest. Dathet is doodeng, ook teraard ooksafe.) in over ge-is misschien DE ZEVENTIGER meteen zal de sfeer for- en weet een bondgenoot die een fijne tafel-is net ontment om een liefde in deom fa- de nieuwe al klikken, ken je dat iedereen goed voeligheden (die nonkel Liefprille van de ouders meler wordt dan ik met kerst gegast kan zijn voor je partner en zorg milie te introduceren. Als het niet je dat ze je het beste gunnen. De slagen, tegen die opa moet je niét partner uit te nodigen, maar ik bewend ben,blikken dat ik me nieter opzijn, mijnde onhandiervoor datover die recht tegenover hem/die nicht klikt, kan dat inderdaad een zware zullen politiek beginnen, grijp ook de bedenkingen van de gemak zalge voelen bij mijn eigen ouhaar zit. Licht je partner uiteraard impact hebben op de feestvreugde vragen, steeds dezelfde vragen, zegt de eerste drie uren niks, maar vraagsteller. Bij een familiekerstders, en dat verwachtingen op elook in overontdooit bepaalde gevoeligheden ookzitten op de mensen relatie. En de ikplaatsvervangende schaamte, zodra het dessert er isen …)uiteraard feest rond de tafel kaar zal moeten afstemmen. (die nonkel nethet ontslagen, tegen stuk sinds loopt?jaar Danen dag kende ademnood. Het Wat is oké om diep Enis als echt ontspoort, kanwat je als de relatie die elkaar een onbezorgde avond zou moeten níét over mag je het nen aan de uit- niet het in de champagne te vliegen omdie de opa moet nogjealtijd met politiek de hondbein de keuen hele het familie is misschien zijn, zie ikeerste nu alspaniek een bron van die nicht zegt de eerste drie leggen. Persoonlijk zou ik om proberen aan te kunnen. ginnen, (Ik ken gaan zitten. Succes! juiste moment een prille liefde stress. Overdrijf Denk ik te veel het was uren niks, maar ontdooit zodra het om zo’n situatie vermijden door heb hetik? voor u geprobeerd, in de te familie te introduceren. Als na? Help!geen aanrader ’s nachts.) Alsdessert er is …) En als het echt ontbijvoorbeeld met mijn nieuwe ik Laura Massa (28) het niet klikt, kan lief dat inderdaad

endje Ardennen te boeken. Kan betoverend zijn. Oké, je mist dan natuurlijk zelf het kerstfeest, maar daar staat dan wel een wellicht fijn weekend met je lief in de Ardennen tegenover. Je zou dan met nieuwjaar op de koffie kunnen komen bij de potentiële schoonfamilie. Voorwaarde is natuurlijk een open en respectvolle communicatie met alle betrokkenen. Marion Schmitz (75)

Heb je zelf een vraag? Of maak je graag deel uit van ons panel? Mail naar Lieve.VandeVelde@standaard.be

Corazon De Raeymaecker (37), bioboerin CSA Grondsmaak

DE ZIN. Vergezeld van een oude Hasselblad-camera reist Alexia Leysen van mens tot mens, op zoek naar ieders comfort words : woorden die kracht geven wanneer het leven moeilijk doet.

‘Community: an antidote to despair’

‘Wij zijn kinderen van het individualisme. We kregen de trieste illusie mee dat je zelf je succes moet maken, dat zogenaamde onafhankelijkheid het hoogste goed is, dat je best geen hulp vraagt aan mensen rond je – behalve als je ervoor betaalt. Toen ik als twintiger als model in New York werkte, voelde ik de eenzaamheid van die wereld. Op de bioboerderijen die ik daar bezocht, raakte het gevoel van verbondenheid me zo sterk dat ik wist: ik wil thuis zo’n warme plek creëren. Ik volgde een landbouwopleiding en startte een CSA-boerderij. In Community Supported Agriculture koop je een aandeel op een lokale boerderij, waardoor je mee in de oogst kunt delen. Het is een economisch

model waarin zorg, zowel voor de klant als de producent, geïmplementeerd is. Die manier van werken doet weer verbinden. CSA Grondsmaak werd een droomplek waar iedereen welkom is, samen leert en met de aarde werkt.’ ‘Doorheen de seizoenen, hittegolven, droogtes die verstreken, zat er toch nog iets diep in me: het idee dat ik niemand mocht lastigvallen met m’n problemen, keihard moest werken en goed in alles moest zijn, zonder steun te vragen. Het gemeenschapsdenken durfde ik alleen financieel echt toe te laten. Ik voelde druk om een goede boerin en moeder te zijn en zocht in wanhoop naar

coaches buitenshuis om me staande te houden. Na ons tweede kind crashte ik. Door die crisis ben ik het ware gemeenschapsgevoel beginnen te voelen. Leden zagen dat het niet goed ging en hielpen het werk mee dragen. Ze verzachtten mijn gedachten door te zeggen: de oogst is goed genoeg, de wortelen moeten niet perfect zijn. (glimlacht) Er kwam rust. Het warme gevoel dat rond het veld was ontstaan, zou mijn redding worden. Deze zin van Petra Page-Mann is een prachtige waarheid voor onze wereld. Lokale veerkracht kun je trouwens ook creëren in je wijk of groep. We hebben plekken nodig waar we ons kunnen verhouden tot een ander met wederzijdse liefdevolle zorg.’

First up, last down The performance sock that keeps you going.

Ook te koop bij Elevate your performance with our compression technology. STOX Energy Socks facilitate faster muscle recovery and keep your feet warm and dry.



PRIKKELENDE THEE IJsthee en bubbelthee kennen we al, maar je kunt tijdens de feesten perfect klinken met een sparkling tea. Door de theeblaadjes tot 24 uur koud te laten trekken, daarna te zoeten met druivensap en licht koolzuurhoudend te maken, brengt Saico een sprankelende thee die zowel puur als in een mocktail lekker wegdrinkt. saichodrinks.com

Kijk nog eens Het vooruitzicht op gulle feesten inspireert Inge Rylant in haar zoektocht naar mooie dingen voor aan tafel en in het dagelijkse leven.



FRAAI DUO Wie met stokjes wil leren eten, kan er maar beter mooie aanschaffen. Het vraagt namelijk tijd om chopsticks in de vingers te krijgen en dan is het des te fijner om naar een fraai duo te kijken, zoals dat van de Nederlandse designers Scholten & Baijings voor Hay. Colour sticks, hay.dk



GELUKSKOEKJE Van geluk kun je nooit te veel hebben. De keramieken gelukskoekjes van de Berlijnse ontwerpster Sarah Illenberger blijven extra lang goed. Fortune cookie, sarahillenberger.com





Tekst Maya Toebat

FEEST IN FLUO New York is altijd de thuis geweest van Mischelle Moy, maar haar ouders kwamen uit China. Het is een cultuur die ze maar al te graag verkent in haar creatieve werk en op haar Instagrampagina @studiomisch. Dankzij haar talent als fotograaf en stylist zagen tafels in azuurblauw, knaloranje of gifgroen er nog nooit zo mooi uit.

SCHERP ETEN Een rasp is essentieel gereedschap voor wie zich de Japanse keuken eigen wil maken. En daarbij geldt: hoe scherper de tandjes, hoe beter. Deze koperen exemplaren houden de sterke smaak en harde textuur van knoflook, gember, daikon of mierikswortel intact. Oroshigane Copper Grater, te koop via tokyobike.co.uk

Oplossing Zoeker 02/12 Zoek 10 mythische wezens

Zoek 8 bekende videogames

1. kraak, 2. minotaurus, 3. elf, 4. sirene, 5. draak, 6. eenhoorn, 7. reus, 8. feniks, 9. centaur, 10. vampier

De Zoeker van MAT is er puur voor het spelplezier. U hoeft de oplossing dus niet in te zenden.

Illustratie MAT

Zoeker

Vorige week kreeg u per vergissing de oplossing van een oudere Zoeker. Onze excuses, we zetten het bij deze graag recht!

omschrijvingen vult u eerst het bovenste rooster in. Met behulp van de cijfers kunt u Aanhet de hand van rooster onderste de opgaven invullen.en Bij juiste (vetgedrukte) cryptische invulling ontstaat daar omschrijvingen een vraag. vult u eerst het bovenste rooster in. Met behulp van de cijfers kunt u het onderste rooster invullen. Bij juiste invulling ontstaat daar Aan devraag. hand van de een

Puzzel opgaven en (vet gedrukte) cryptische omschrijvingen vult u eerst het rooster bovenaan in. Met behulp van de cijfers kunt u dan het onderste rooster vormen, waarin een vraag geformuleerd is. Mail het antwoord naar puzzel@standaard.be. Niet vergeten: zet er ook uw thuisadres bij. U maakt kans op het Lannoo-cadeau van de week, Kroket.

Puzzel A

Reed met 100 schuddend Reed metom. 100 schuddend een boom om. een boom

Stroperig sap dat uit de bomen komt. Stroperig sap dat uit de bomen komt. Tot zijn bekende werken Tot zijn bekende dansen' werken horen 'Hongaarse dansen' en 'Ein Deutsches horen 'Hongaarse enRequiem'. 'Ein deutsches Requiem'.

E F

67 63 69 70 44 36 4 23 50

56 19 71 55 3 48 14

32 66 65 68 11 31 15 9 47 49

44 36 4 23 50 botanische tuin. G 41 33 27 64 62 Hoe heet het mannetje van de vos en de wolf? Hoe heet het hout van fijnspar? Hoe heet het hout van dede fijnspar? Welk gereedschap gebruikt een 55 3 48 14 17 6 5 29 40 20 37 Hoogtij een insect en dergelijke. Welkvan gereedschap een beeldhouwer om een stenen beeld te H beeldhouwer om eengebruikt stenen maken? beeld te maken? 31 15 9 47 49 I 34 61 10 30 59 stad op West-Java is wereldberoemd om zijn botanische tuin. I Deze Aan deze rivier liggen Aan deze rivier liggen Troyes en Le Havre. Troyes en Le Havre. 41 33 27 64 62 J 25 26 46 45 2 J Hoe Hoe wordt loon heet hethet hout vanvan de fijnspar? Hoe wordt het loon van een militair genoemd? een militair genoemd? gereedschap gebruikt een beeldhouwer om een stenen beeld te K 6 525 1629 1840 2220 3937 K Welk Detective uit verhalen maken? Detective uit verhalen van Edgar Allen Poe. van Edgar Allen Poe. 34 61 10 30 59 L Aan Grafmonument dat bestaat 58 42 8 21 53 54 deze rivier liggen en uit Le een Havre. Grafmonument datTroyes bestaat grote platte steen die neergelegd is opL uitkleinere een grote platte steen die stenen. neergelegd is op kleinere stenen. M25 7 26 5146 5745 352 Hoe wordt het loon van een militair genoemd? M Een enkele keer Een enkele keerkan kan men het worden. men het worden. N 52 1 16 3818 4322 2439 28 uit verhalen van Edgar Allen Poe. N Detective Hoe heet het mannetje Hoe heet het mannetje van een eend? van een eend? 58 42 8 21 53 54 Grafmonument dat bestaat uit een grote platte steen die neergelegd is op kleinere stenen.

G H

Hoe heet het mannetje van een eend? 17

Cecile Vandamme, Ronse Liesbet Merchiers, Herzele Peter Kohlbacher, Genk Geert Heymans, Edegem Johan Demets,

schuddend D Reed Hoemet heet100 het mannetje vaneen boom om. Hoe heet het mannetje van de vos en de wolf? de vos en de wolf? E Stroperig Hoogtijsap vandat een uitinsect de bomen komt. Hoogtij van een insect en dergelijke. en dergelijke. zijn stad bekende werken horen F TotDeze op West-Java is 'Hongaarse dansen' en 'Ein Deutsches Requiem'. Deze stad op West-Java wereldberoemd om haar is wereldberoemd om zijn botanische tuin.

Een enkele keer kan men het worden.

Winnaars 02/12

2 47

3 48

4 49

18 61

7 52

22 65

8 53

23 66

25 68

14 24

26 70

11 55

15 58

Oplossing 02/12 A. Tomba, B. Oostzee, C. Honshu, D. Fellini, E. Tupelo, F. Venetië, G. ratten, H. centime, I. grotten, J. Popeye, K. chinook, L. Unifil, M. Orinoco, N. Faust

COLOFON Hoofdredacteur De Standaard: Karel Verhoeven. Chef De Standaard Magazine: Dorien Knockaert. Eindredactie: Kaat Schaubroeck, Berten Vanderbruggen, Shari Dedier. Artdirector: Karolien Bertels. Vormgeving: Debora Lauwers. Coverbeel: Eefje De Coninck & Senne Van der Ven Columnfoto's: Nicol’ Andrea. Advertentieregie: nationaaladverteren@adsanddata.be. Hoort bij De Standaard en mag niet los verkocht worden.

Puzzel Denksport puzzelbladen

De eindvraag luidde: Hoe noemt men het boycotten of uitsluiten van een persoon of organisatie in cultureel of politiek opzicht? Het antwoord: cancelcultuur

Opgroeien

zonder zorgen

Kom mee vlammen in Brugge De Warmste Week, van 18 tot 24 december in Brugge. Alle info op dewarmsteweek.be en volg via

Cadeautips Elektrische bordenwarmer Tot 12 voorverwarmde borden op je feesttafel

16-delige VIVA serviesset

€ 39,95

adviesprijs € 79,95

Voor 4 personen, keuze tussen zachtgroen en grijs

€ 44,95 adviesprijs € 69,95

Tot

Tafelkleed met 6 bijhorende servetten - Mistral

50% verschil

met adviesprijs

Oplaadbare elektrische kurkentrekker

Keuze tussen 2 formaten en 2 stijlvolle kleuren

Cadeaubox met automatische kurkentrekker en accessoires

vanaf € 33 adviesprijs € 61

€ 34,95 adviesprijs € 69,95

Dubbelzijdige plaid teddy/ﬂeece L of XL De Witte Lietaer

Waar is Wally? Pakket van 5 boeken

€ 34,95 adviesprijs € 59,95

vanaf € 29,95 adviesprijs € 59,95

Alessi drie koningen in porselein

Alessi groene fruitschaal

Met de hand gedecoreerd

vanaf € 49,95 adviesprijs € 69

€ 34,95 adviesprijs € 45

Verkrijgbaar in 21 cm, 25 cm en 29 cm

Alessi kerststal in porselein Met de hand gedecoreerd

€ 59,95 adviesprijs € 89 Oplaadbaar warmtekussen COZY Met ingebouwde USB-oplader

Draadloze koptelefoon Veho ZB-7

€ 59,95 adviesprijs € 99,95

Met active noise cancelling

€ 69,95

adviesprijs € 249,95

Bestel nu op standaardshop.be of bestel telefonisch op 02/790.21.12 (ma tot vrij: 8 u. tot 17 u. – za: 9 u. tot 13 u.) Betaling via overschrijving

De ‘adviesprijs’ en de ‘nieuwprijs’ werden ons door de leverancier meegedeeld als de vrijblijvend voorgestelde verkoopprijs. Zolang de voorraad strekt.

Snelle levering

Gemakkelijk retourneren 14 dagen bedenktijd

De scherpste prijzen

CARTIER

TAST E I S E E N PU B L I CAT I E VA N A D S & DATA B R A N D ST U D I O E N C O M M E R C I Ë L E PA RT N E R S

inhoud van deze publicatie • .V.U.: Hans De Loore, Ads & Data Brand Studio • Coördinatie en sales: Evelyn Degroote, Bruno De Coninck, Marieke Adams Redactie & eindredactie: Kristel Mauriën, Kathleen Snoeckx • Lay-out: Design Studio Mediahuis / Paul Van Dooren Beelden: eigendom van de respectievelijke merken, tenzij anders vermeld • Taste verschijnt zes keer per jaar.

COLOFON • Ads & Data Brand Studio is de branded content afdeling van Mediahuis, die samen met commerciële partners verantwoordelijk is voor de

TASTE IS EEN PUBLICATIE VAN ADS & DATA BRAND STUDIO EN COMMERCIËLE PARTNERS

EYECATCHER

Oversized Messika

Met de herinterpretatie van de iconische Move-schakels uit de Messikacollectie bewijst het Franse juwelenmerk opnieuw dat het perfect de balans weet te houden tussen verfijning en rock-‘n-roll. “Voor deze nieuwe Move Link-collectie wilde ik de Messika-filosofie nieuw leven inblazen en stukken creëren met een sterk, uniseks design”, legt Valérie Messika, oprichtster en artistiek directeur van het gelijknamige juwelenlabel, uit. “Het gekende bewegende ruitmotief van de Move-collectie kreeg een oversized versie. Niet alleen de imposante look, maar ook de diamanten erbij maken dat het krachtige juwelen zijn die zowel door mannen als vrouwen gedragen kunnen worden. En dit zowel bij gewone looks als bij speciale gelegenheden.” De favoriet van Valérie uit de Move Link-collectie zijn de oorbellen. “Het is mijn herinterpretatie van de creolen die ontzettend populair waren om te dragen in de jaren ’90 en die nu een comeback maken als luxe statementjuwelen. Dit is echt een gedurfd paar diamanten oorbellen dat als het ware de drager in de spotlights zet.” Zoals reeds aangehaald zijn er natuurlijk ook items in de collectie die perfect door mannen gedragen kunnen worden. Zo is de oversized schakelketting met diamanten een musthave voor iedereen die graag wat rock-‘n-roll uitstraalt, maar tegelijkertijd ook houdt van tijdloze items. www.messika.com

EYECATCHER

Vloeibaar goud Dior

Een legendarisch parfum opnieuw uitvinden, dat is wat Francis Kurkdjian deed met J’adore van Dior. Door terug te keren naar de oorsprong van de geurnoten van deze iconische geur, slaagde hij erin om een nog kostbaarder parfum te creëren: J’adore L’Or. ‘Respecteer traditie en durf gedurfd te zijn’: met deze gevleugelde woorden van Christian Dior himself ging parfumeur Francis Kurkdjian de uitdaging aan om de iconische geur J’adore sensueel te vernieuwen. Door alleen met de zuiverste essentie van het bloemenboeket dat J’adore typeert te werken, ontstond er een nieuw, diepgaand, sensueel aroma. Net dus als goud dat wordt gesmolten om alleen de puurste essentie te behouden, werden de bloemen geïsoleerd om tot een ongekend concentratieniveau te komen. Jasmijn, roos en ylang nemen de bovenhand, maar ook lelietjes-van-dalen en viooltjes weten zich te onderscheiden in deze opvallende, kostbare geur die ook visueel op vloeibaar goud lijkt. De bijhorende flacon maakt het geheel compleet. Het legendarische silhouet van de J’adore flacon onderging hiervoor een vernieuwing. De hals is anders; meer vloeiend en organisch. Het deksel, versierd met nobele materialen, is een echte talisman waarin parfumdruppels bewaard kunnen worden. Hierdoor wordt het meer dan ooit een kostbare flacon die ontworpen is om altijd bij te houden.

www.dior.com

TASTE IS EEN PUBLICATIE VAN ADS & DATA BRAND STUDIO EN COMMERCIËLE PARTNERS

Kostbare kubus dinh van

In de Jaren ’70 lanceerde het Franse juwelenmerk dinh van voor het eerst een sieraad met een kubus. Vandaag, haast een halve eeuw later, brengt het juwelenhuis opnieuw een schitterende collectie uit waarin die kubus centraal staat en eigentijdser dan ooit is.

juwelenmerk anno 2023 nog steeds hoog in het vaandel draagt. Met Le Cube Diamant-collectie bewijst dinh van opnieuw dat hun sieraden niet alleen aan alle kanten even mooi zijn en de tand des tijds moeiteloos doorstaan, maar ook dat kunst voor iedereen een onderdeel van het leven kan zijn.

Jean Dinh Van richtte in 1965 haast instinctief een juwelenmerk op dat in die tijd een schokgolf in de wereld van de sieraden teweegbracht. Zijn manier van metaalbewerking was simpelweg revolutionair: met de hand, maar naar het voorbeeld van een beeldhouwer die zijn creatieve impulsen volgt. Zijn visie op juwelen was eenvoudig: sieradenkunst die doordrongen is van design, pure juwelen voor iedereen die je altijd en overal kunt dragen. Een visie die het

Spel van contrasten De kracht van de nieuwe Le Cube Diamantcollectie zit deze keer in het samenbrengen van twee essentiële geometrische vormen, de cirkel en het vierkant. Geïnspireerd door een spel van contrasten tussen de zachte rondheid van een diamant als een teken van spiritualiteit én het vierkant als symbool van stabiliteit, toont deze collectie hoe je de meest kostbare steen die er bestaat iedere dag kan dragen zonder

opzichtig te zijn. De collectie bevat twee colliers met een volledig met diamanten bezette kubus die in ruitvorm op de huid ligt en zo vanuit elke hoek kan bewonderd worden. Ook de ring met twee rijen en een kubus krijgt een make-over, met al dan niet diamanten in de rijen verwerkt, en vormt eveneens de inspiratie voor nieuwe oorclips in dezelfde stijl. Om de collectie te vervolledigen, worden er twee uitzonderlijke juwelen toegevoegd: een XXL armband in witgoud en volledig met diamanten bezet én een collier met twee kubussen eveneens bezet met diamanten. Kortom, een dinh van collectie die er ook deze keer weer in slaagt om dagelijkse objecten en vormen naar een hoger niveau te tillen. www.dinhvan.com

Ode aan verfijning Rolex

‘Perpetual 1908’ is de nieuwste creatie van het Zwitserse horlogemerk Rolex. Naar eigen zeggen is dit het eerste model binnen de Perpetual-collectie waarmee het merk een gedurfde draai geeft aan het traditionele polshorloge. Hoewel de Perpetual 1908 een volledig nieuw horloge is in het Rolex-gamma, kan het zijn dat je er toch wel wat klassieke elementen van vorige horloges in herkent. Met zijn cijfers 3, 9 en 12 en de kleine secondewijzer op 6 uur doet de Perpetual 1908 denken aan de Oyster Perpetual uit 1931, maar dan wel in een modern en vooral slanker jasje. De 1908 is zo een derde dunner dan de

modellen in de Oyster Perpetual-collectie. De naam ‘1908’ is dan weer een verwijzing naar het jaar waarin Hans Wilsdorf het handelsmerk ‘Rolex’ officieel registreerde in Zwitserland. Transparante kastachterkant Opvallend is ook de transparante kastachterkant die zicht biedt op de afwerking van het uurwerk: een 18 kt geelgouden opengewerkte rotor en een Rolex Côtes de Genève-decoratie. Als aandrijving voor de 1908 hebben de technici van Rolex kaliber 7140 ontwikkeld, een nieuw automatisch uurwerk met een gangreserve van 66 uur en uitstekende chronometrische prestaties. De nieuwe Dualclasp, het open- en

sluitmechanisme van de alligatorlederen band, biedt dan weer extra draagcomfort doordat het zich aanpast aan de vorm van de pols. Superlative Chronometer certificering Net als alle Rolex-horloges valt de Perpetual 1908 onder de Superlative Chronometer certificering van Rolex. Dit wijst erop dat het horloge met succes in alle prestatietests qua precisie, gangreserve, waterdichtheid en zelfopwindend vermogen is geslaagd. De certificering wordt gesymboliseerd door de groene zegel bij het horloge en is gekoppeld aan een internationale garantie van vijf jaar. www.rolex.com

TASTE IS EEN PUBLICATIE VAN ADS & DATA BRAND STUDIO EN COMMERCIËLE PARTNERS

Er kan nog eentje bij … One More

One More, de luxueuze juwelenlijn van het Kortrijkse familiebedrijf Beheyt, springt in het oog door zijn vakmanschap, verfijning en kleurenpracht. Al is er meer … veel meer. Dankzij het stackable concept van deze juwelenlijn kun je er haast nooit eentje te veel van hebben. De geschiedenis van het Belgische juwelenhuis Beheyt gaat terug tot in de 19e eeuw. Ooit begonnen als een kleine fabrikant van verfijnde juwelen, maar ondertussen uitgegroeid tot een toonaangevend bedrijf waarbij vakmanschap nog steeds centraal staat. Een meer dan mooi voorbeeld hiervan is alvast hun juwelenmerk One More die in het oog springt dankzij het stackable concept. Of je nu houdt van kleurrijke statement pieces of van verfijnde, elegante juwelen, One More heeft het allemaal. Elk juweel in de verschillende collecties is namelijk zo ontworpen dat je het alleen kan

dragen of kan combineren om keer op keer te verrassen met een unieke uitstraling. Veelzijdigheid Veelzijdigheid is dus de grootste troef van One More. Van collecties met kleurstenen tot fijne verlovingsringen … je vindt het allemaal in deze juwelenlijn. Een juwelenmerk dat trouwens verder blijft groeien. Zo zijn er nieuwe stukken toegevoegd aan de Etna-collectie die door hun bolle vormen, vervaardigd uit minutieus geslepen stenen, stralen als echte statement pieces. Al kun je deze dus ook makkelijk matchen met andere juwelen uit deze collectie om zo je persoonlijke stijl te creëren. Of je nu houdt van een nonchalante stijl, een gesofisticeerde look of eerder een romantisch accent … bij One More kan het allemaal. www.one-more.be

1 mm verschil Bell & Ross Eén millimeter kan al een groot verschil maken. Zeker als het gaat om het ontwerp van een horloge. Op het eerste gezicht mag het nieuwe BR 03-A horloge van Bell & Ross heel wat gelijkenissen vertonen met de originele BR 03, in werkelijkheid zorgt het verschil van 1 mm voor een – weliswaar discrete – metamorfose van dit iconische uurwerk. Het vergroten of verkleinen van een kast van een horloge met een enkele millimeter maakt een groot verschil. Zeker wanneer het gaat om een iconisch uurwerk zoals de BR 03 van Bell & Ross, die al sinds 2006 een vaste waarde is in hun horlogecollectie. Wanneer de esthetiek van een icoon wordt veranderd, bestaat nu eenmaal het risico dat de essentie van het ontwerp verloren gaat, samen met de kwaliteiten die de kracht en het succes ervan uitmaken. Het is dan ook een uitdaging om zo’n update te doen, want designers beginnen nu eenmaal liever van een wit blad dan een iconisch ontwerp aan te passen. “Met de BR 03-A hebben we de proporties van de collectie veranderd in plaats van de codes”, legt Bruno Belamich, medeoprichter en creatief directeur van Bell & Ross, uit. “Onze ambitie was om de identiteit te behouden die de BR 03 zo succesvol maakte, terwijl we hem aanpasten aan de tijd en zijn wenselijkheid behielden.” Subtiele verandering De BR03 werd dan ook zo aangepast dat het zou voldoen aan de verwachtingen van de horlogeliefhebbers van vandaag. Door van 42mm

naar 41mm te gaan, verandert de kleinere kastmaat resoluut de visuele afwerking van het horloge. Een schijnbaar onbelangrijk detail dat het oog toch onmiddellijk waarneemt. Hetzelfde geldt voor de dunnere lugs: 4 mm in vergelijking met 4,5 mm voorheen, met een nieuw faceteffect. De verandering komt ook tot uiting in de afgeronde hoeken van de kast die zachter zijn gemaakt en de wijzers die zijn aangepast. Naast deze designveranderingen wordt de evolutie van de BR 03 benadrukt door een smallere, meer verfijnde rubberen band en vooral door de keuze voor een automatisch uurwerk met betere prestaties. Dankzij het BR-CAL.302 kaliber kan de drager genieten van een verlengde gangreserve van 52 uur. Dit langere venster betekent dat het horloge het hele weekend kan blijven liggen en dat het twee dagen later nog steeds perfect functioneert en de exacte tijd aangeeft. Nieuw jasje De nieuwe BR 03-A collectie bestaat uit zes iconische ontwerpen die in een nieuw jasje zijn gestoken: drie modellen met een zwarte keramische kast (Black Matte, Phantom en Heritage) en drie versies in gepolijst staal (Black Steel, Blue Steel en Golden Heritage). De collectie wordt gecompleteerd door twee nieuwe uurwerken: een model met een koperen wijzerplaat (Copper) en een versie in kakikleurig keramiek (Military Ceramic). www.bellross.com

Naturel & simpel Authentic Beauty Concept

Je haar stylen voor de feesten zonder dat het zwaar, stug of plakkerig aanvoelt? Met het stylinggamma van Authentic Beauty Concept kun je je haar makkelijk stylen terwijl het toch natuurlijk blijft aanvoelen zodat je écht helemaal jezelf kunt zijn. Bij Authentic Beauty Concept gelooft men dat weglaten net zo belangrijk is als wat men erin stopt. Hun haarverzorging- en stylingproducten zijn ontwikkeld met een free-from filosofie. Alle producten zijn dus vrij van siliconen, sulfaten, parabenen, minerale oliën en kunstmatige kleurstoffen. Al schuilt er natuurlijk ook de nodige wetenschap achter hun formules. De laatste ontwikkelingen in de wetenschap – zoals ultrasone golven en stoomdestillatie waarbij geen agressieve chemicaliën nodig zijn – worden toegepast voor de productie van hun producten. Zo blijven enkel de meest zuivere ingrediënten over. Doordat deze nieuwe methodes heel mild



zijn, behouden de natuurlijke ingrediënten bovendien al hun positieve eigenschappen. Een pluspunt van al die natuurlijke ingrediënten in de stylingproducten is ook dat het haar gestyled kan worden, maar toch soepel blijft en een natural look behoudt. Met de producten van het stylingassortiment style je dus je haar zonder dat het gestyled aanvoelt. Ready to party Met deze 4 must-haves kun je zonder gedoe je eigen feestkapsels creëren. De producten van Authentic Beauty Concept zorgen ervoor dat je kapsel langdurig mooi blijft en je haar soepel blijft aanvoelen. Zo voel jij je authentieke zelf.

 Glow Touch

Ziet je haar er wat dof uit? Met deze fijne aerosol spray mist geef je je haar een natuurlijke, glanzende look.





 Dry Shampoo

Geen tijd om je haar te wassen? Deze aerosol bodifying spray op basis van biologisch afbreekbaar rijstzetmeel zorgt instant voor een frisse coupe.

 Strong Hold Hairspray

Je haar feestelijk stylen? Deze super fijne aerosol haarspray zorgt voor versteviging en langdurige controle. Daarnaast is deze hairspray nadien ook weer makkelijk uitkambaar.

 Shaping Cream

Weerbarstige lokken in bedwang houden of je haar creatief stylen? Met deze stylingcrème met Shea Butter style je je haar zonder de natuurlijke haarstructuren te verzwaren en zorg je voor een flexibele stevigheid.

www.authenticbeautyconcept.be



TASTE IS EEN PUBLICATIE VAN ADS & DATA BRAND STUDIO EN COMMERCIËLE PARTNERS

Een boontje voor de koffieboon Cartier

In navolging van hun befaamde spijker besloot het Franse juwelenhuis Cartier een ander alledaags product opnieuw nieuw leven in te blazen: de koffieboon. In 1938 werd het motief van de koffieboon al door hun creative director Jeanne Toussaint gebruikt, maar het weet nu weer alle aandacht naar zich toe te trekken in de nieuwe Grain de Café-collectie. “De Grain de Café-collectie was in het verleden een groot succes, vooral in de jaren vijftig en zestig. Het boontje combineert twee facetten die Cartier dierbaar zijn: een natuurlijk element

in een gouden jasje en het alledaagse dat onder het oog van de juwelier een kostbaar iets wordt”, klinkt het bij Cartier. In het verleden hadden onder meer sterren als Audrey Hepburn en Grace Kelly een boon voor de collectie. Grace werd op meerdere officiële gelegenheden gespot met de Grain de Café-ketting om haar hals. Oneindige mogelijkheden Anno 2023 inspireert de koffieboon opnieuw Cartier tot het creëren van een unieke sieradencollectie. De Grain de Café-collectie omvat ringen, oorbellen en colliers waaraan

met diamanten bezette gouden ‘koffiebonen’ rinkelen bij de kleinste beweging. Een collectie die ook nu weer de visie van Cartier op de natuur belichaamt: rebels, vrij en geraffineerd, wat resulteert in juwelen die levendig bewegend en weelderig zijn. Daarnaast herdefinieert deze collectie ook de grenzen van juwelenontwerp, waarbij de koffieboon symbool staat voor de oneindige mogelijkheden van creativiteit. Kortom, een collectie die ons er doet aan herinneren dat schoonheid werkelijk overal te vinden is. www.cartier.com

TASTE IS EEN PUBLICATIE VAN ADS & DATA BRAND STUDIO EN COMMERCIËLE PARTNERS

Winterse verwennerij Edelweiss Salzburg Mountain Resort

Op een steenworp van Salzburg, verscholen tussen de besneeuwde bergtoppen van het Grossarltal-Dorfgastein skigebied, bevindt zich het Edelweiss Salzburg Mountain Resort. Dit moderne bergtoevluchtsoord is de perfecte samenstelling van vijfsterrenluxe en Oostenrijkse gezelligheid en charme. Alleen al voor het betoverende panoramische uitzicht op het winterwonderlandschap is het Edelweiss Salzburg Mountain Resort de ideale winterbestemming. Hier kom je om te ontsnappen aan het hectische leven en je helemaal over te geven aan ontspanning,

verwennerij en natuurpracht. Het pronkstuk van dit luxehotel is ongetwijfeld de infinitypool op de zesde verdieping die een adembenemend uitzicht biedt op het dal. Foodies en fijnproevers stellen dan weer hun smaakpapillen tevreden in het bekroonde restaurant (2 koksmutsen). Elk gerechtje hier is met precisie bereid, waardoor elke maaltijd een feestje op zich is. De magie van de bergen Ook de omgeving zelf is natuurlijk bijzonder. Het Edelweiss Salzburg Mountain Resort bevindt zich op amper zestig meter van het dalstation en biedt toegang tot 80 kilometer ongerepte pistes in het Grossarltal, dat verbonden is met het uitgestrekte skiregio Ski Amadé, het op één na grootste skigebied in Europa. Midden december 2023 wordt hier een nieuwe gondellift geopend die de skibeleving naar nog hogere hoogten zal tillen. Niet alleen skiërs en snowboarders, maar ook diegene die liever sneeuwschoenexcursies, winterwandelingen, sledetochten … ondernemen, kunnen zich hier verzekeren van prachtige ervaringen en de magie van de bergen omarmen. www.edelweiss-grossarl.com

Stijlvol in de sneeuw Louis Vuitton

In stijl de piste afglijden of volop genieten van winterse avonturen doe je met de skiwearcollectie van het Franse modehuis Louis Vuitton. Van ready-to-wear over handtassen en accessoires tot zelfs skilatten en snowboards: alle ontwerpen uit deze collectie belichamen de ultieme combinatie tussen stijl en functionaliteit. Een skigarderobe gaat al lang niet meer uitsluitend over waterdichte, warme kledij. Het is een specifiek segment waar vakmanschap en stijl meer dan ooit lijken samen te komen. Althans toch voor de skicollectie van Louis Vuitton waarbij gedurfde, gestroomlijnde looks met

innovatieve technische materialen vorm hebben gekregen. Een zéér uitgebreide collectie ook waarmee je van een pittoresk bergdorp tot op de hoogste top van het skigebied gezien wil én zal worden. Als een sneeuwvlok Het iconische Louis Vuitton-monogram fungeert als een sneeuwvlok op alle items uit de vrouwencollectie. Het kleurenpalet van de collectie – met intens rood, diep marineblauw, gletsjerblauw, sneeuwwit en zwart - is dan weer tegelijk klassiek en hedendaags. Ook de items zelf zijn een herinterpretatie van klassieke skilooks afgewisseld met hedendaagse outweartrends. Denk maar aan

nauw aansluitende, technische broeken met volumineuze met dons gevulde jassen. Musthaves Accessoires maken de look compleet. Handschoenen, mutsen, skimaskers, petten, sjaals, zonnebrillen … niets ontbreekt in de collectie om elke gewenste skilook of aprèsskilook stijlvol af te werken. Musthaves zijn een pet in monogram flanel en een skimasker in zonnetinten met kleurverloop. Ook chic schoeisel ontbreekt niet in de collectie, weliswaar met dikke zolen om stijlvol door de sneeuw te kunnen wandelen. Iconische handtassen in een winters jasje In een nieuwe Louis Vuitton-collectie mogen natuurlijk ook geen iconische handtassen ontbreken. De skigarderobe voor vrouwen wordt in deze collectie aangevuld met onder meer de nieuwste Coussin-tassen die de kleurrijke reflecties van skibrillen weerspiegelen, een Speedy van zwart nylon en Capucines met een handvat van schapenvacht. www.louisvuitton.com

Interieurdesign als levensfilosofie Visionnaire In de wereld van interieurdesign heeft het Italiaanse Visionnaire zich gevestigd als pionier en wereldleider in meta-luxe design. Het is dan ook zoveel meer dan een designlabel; het is een total-concept met een unieke levensfilosofie waarbij interieurruimtes worden aangepast aan de individuele behoeften, stijlen en smaken van de klant. Wie binnenstapt in het Milanese hoofdkwartier van Visionnaire, wordt ondergedompeld in hun wereld en toewijding aan een gepersonaliseerd en hands-on ontwerpproces. Zo dient hun ontwerpafdeling als broedplaats voor het ambachtelijk creëren van items. Een ontwerp is hier geen meubelstuk, maar een kunstwerk. Weliswaar een kunstwerk dat pas volledig tot z’n recht komt op de juiste locatie. Meer dan louter functioneel Een mooi voorbeeld hiervan is alvast het recent voltooide project in het penthouse van het wooncomplex The Chiostro in Milaan. Hier heeft Visionnaire de leefruimte geherdefinieerd met twee op maat gemaakte elementen: een

dragende scheidingswand met spiegelende boekenplankmodules en een indrukwekkend trappenvolume van metaal en hout waarin subtiel een schoenenrek en kast voorzien zijn. In de woonkamer van het penthouse pronkt de Bastian sofa: deze sofa overstijgt de traditionele grenzen met zijn benadering van ‘opgehangen elementen’, waarbij armen rugleuningen zorgvuldig zijn vervaardigd met een ‘envelop’-verwerkingstechniek en aangevuld zijn met elegante metalen friesen. Elk detail aan deze sofa getuigt van de rotsvaste toewijding van Visionnaire aan uitmuntendheid. De Bastian sofa gaat dan ook verder dan louter functioneel te zijn; het is een cocon die je omarmt en beschermt. Total concept filosofie Dit Chiostro-penthouseproject is een bewijs van de toewijding van Visionnaire om de grenzen van een ontwerp te verleggen en ruimtes te creëren die niet alleen esthetisch aantrekkelijk zijn maar ook persoonlijkheid uitstralen en zo de essentie weerspiegelen van degenen die erin wonen. Kortom, een toonvoorbeeld van hun innovatieve total concept-filosofie. . www.visionnaire-home.com

Reis door de tijd

TASTE IS EEN PUBLICATIE VAN ADS & DATA BRAND STUDIO EN COMMERCIËLE PARTNERS

Minotti

Koester het verleden, leef in het heden en beeld de toekomst in. Dat is de boodschap die het 75-jarige Italiaanse designlabel Minotti vertelt met hun nieuwste 2023 Collectie. Een collectie die niet alleen gaat over een mijlpaal in de tijd, maar ook een getuigenis is van de familiewaarden, de ontwerpkwaliteiten en de toewijding aan innovaties van het bedrijf. De 2023 Collectie van Minotti is een toonbeeld van de evolutie die het designlabel de afgelopen zeven decennia heeft gemaakt. Niet alleen qua ontwerp, maar ook qua waarden dat het bedrijf heeft achtergelaten in de designwereld. Van een bescheiden meubelmerk tot het symbool van verfijning en stijl, eert de 2023 Collectie de visie die de identiteit van Minotti heeft gevormd. Hun nieuwe

collectie is dan ook een breuk met het gewone; het toont dat het zich niet wil laten beperken door het traditionele. De meubelstukken uit deze collectie zijn een fusie van stijlen, geïnspireerd door diverse culturen en de creatieve geesten van gerenommeerde ontwerpers zoals Marcio Kogan, Nendo, GamFratesi, Inoda+Sveje en Gordon Guillaumier. Het is een collectie die ons als het ware meeneemt op een reis doorheen de tijd, maar wel alvast met de blik op de toekomst gericht. Meer dan een object Daarnaast valt in deze collectie ook de toewijding van Minotti op aan technologische innovatie, zoals couturier-afgeleide productietechnieken die toegepast zijn om extra verfijning toe te voegen aan de meubels. Zo zijn deze niet alleen visueel

aantrekkelijk, maar ook een genot om aan te raken en te gebruiken. Elk meubelstuk in deze collectie is dan ook gemaakt om meer te zijn dan slechts een object; het is bedoeld om aangeraakt, ervaren en bewonderd te worden. Meer dan een viering De 2023 Collectie is dan ook meer dan een viering van hun 75ste verjaardag. Het is hun visie van het belang van het koesteren van het verleden, het volledig leven in het heden en het zich voorstellen van de toekomst die verweven zit in de kern van elk meubelitem. Het is een uitnodiging voor ons allemaal om het verleden te waarderen, het moment te vieren en vol verwachting uit te kijken naar wat nog komen gaat. www.minotti.com

TASTE IS EEN PUBLICATIE VAN ADS & DATA BRAND STUDIO EN COMMERCIËLE PARTNERS

Natuurlijke touch Desco

Functionaliteit naadloos combineren met esthetiek, daar blinkt badkamerspecialist Desco mee uit met hun uitgebreide badkamermeubelreeks Molto. Een nieuwe toevoeging aan deze collectie is de Molto Notelaar die met zijn natuurlijke nerfpatronen en rijke kleur ongetwijfeld een warme touch geeft aan jouw badkamer. Haast geen materiaal zo veelzijdig als notelaar. Met zijn houtnerfpatronen en warme kleur is het een uitstekend materiaal om zowel in moderne, strakke als eerder klassieke badkamers te gebruiken. Sowieso maakt

notelaar altijd een tijdloze, verfijnde indruk in elk interieur. Voeg daar dan ook nog eens de veelzijdigheid van Molto aan toe en je bekomt de perfecte badkamer. Molto biedt namelijk een slim concept waarbij eenvoudig opmeten en eindeloos combineren centraal staan. Of je nu een compacte badkamer hebt of net een heel ruime, de Molto past zich aan jouw behoeften aan. Veelzijdigheid De Molto Notelaar-collectie omvat dus niet alleen voorgestelde opstellingen, maar ook diverse losse modules waardoor de

mogelijkheden vrijwel onbeperkt zijn om je badkamer naar jouw stijl en noden in te richten. Of het nu gaat om een nieuwe badkamer, het renoveren van een oude badkamer of slechts een nieuw accent: met deze collectie ontwerp je en richt je je badkamer in zoals jij dat wil. Mooi meegenomen is ook dat kwaliteit en betaalbaarheid hand in hand gaan met deze badkamermeubel-collectie. Een badkameroplossing dus waarbij functionaliteit, kwaliteit en esthetiek verenigd worden. www.desco.be

Compact en luchtig Poltrona Frau

Happy Jack is de nieuwste creatie van het designerduo Ludovica + Roberto Palomba voor Poltrona Frau. En reken maar dat het een ontwerp is waar je vrolijk van wordt … tenminste als je op zoek bent naar een comfortabele, compacte zetel voor je stadswoning. De grote kussens met zachte, afgeronde contouren van de Happy Jack nodigen uit om in neer te vleien en je te laten omhullen door al zijn vormen. Ondanks zijn kleine afmetingen is deze sofa groots in comfort. Happy Jack

is dan ook ontworpen voor hedendaagse woningen met kleinere ruimtes. Al past deze sofa zich wel aan aan de ruimtelijke eisen. De sofa is configureerbaar als een lineaire zitplaats of combineerbaar met hoekmodule en chaise longue. Het kenmerkend element van Happy Jack ligt in de gebogen omhullende kussens, aangevuld met een armleuning die speels buigt om een subtiele glimlach te creëren. Dit doordachte ontwerpelement voegt niet alleen een vleugje speelsheid toe, maar versterkt ook de algehele esthetische aantrekkingskracht.

Praktisch Daarnaast is er ook aan de praktische kant gedacht. Zowel de zitkussens, armleuningen als rugleuning zijn gemaakt met een volledig afneembare stof. Het onderstel van gegoten aluminium zorgt ervoor dat de sofa boven de grond zweeft en creëert een gevoel van lichtheid en elegantie, maar maakt ook dat noodzakelijke huishoudelijke taken – lees stofzuigen en poetsen – moeiteloos uitgevoerd kunnen worden. Gastvrij “Het ontwerp van de Hapy Jack is geïnspireerd op het triclinium en de Let it Be-sofa, één van de bestsellers van Poltrona Frau”, aldus designers Ludovica + Roberto Palomba. “Doordat de armleuning een glimlach creëert wanneer hij gebogen wordt, kreeg hij de naam Happy Jack. Deze sofa richt zich zeker niet alleen op een jong publiek dat zich aangetrokken voelt tot kleine stedelijke ruimten en producten die gebruiksvriendelijk en gastvrij zijn, maar ook op alle ruimtes waar ontmoetingen kunnen plaatsvinden zoals kantoorruimtes en wachtzalen.”

www.poltronafrau.com

Meer dan een sofa Edra

Voor de Milanese designer Francesco Binfaré is de sofa één van de meest betekenisvolle objecten in ons interieur: het is de plek waar we met elkaar praten, ontspannen en elkaar liefhebben. De ultieme sofa volgens hem? De Standway die hij ontwierp voor Edra. “Standway is dé sofa. Het is een ideaal. Een omschrijving geven heeft geen zin. Elke uitleg is te veel.” Dit was de uitspraak van Francesco Binfaré bij het lanceren van zijn ontwerp voor Edra. Een uitspraak die meteen ook de filosofie van de designer samenvat en de schoonheid van Standway benadrukt. Voor Binfaré is schoonheid niet slechts een visuele kwaliteit, maar een ervaring die de uitleg overstijgt.

TASTE IS EEN PUBLICATIE VAN ADS & DATA BRAND STUDIO EN COMMERCIËLE PARTNERS

Slimme kussens Dat geldt zeker voor de Standway, want het is allesbehalve een gewone sofa. Zo doen de sferische poten als het ware de sofa zweven. Dankzij de grote vormbare smart cushions en de zitting met gellyfoam en verenvullingen kun je de rugleuningen en armleuningen van deze sofa met een eenvoudige en lichte druk naar eigen voorkeur aanpassen om zo je eigen comfortzone te creëren. De Standway is dus geen starre, traditionele bank, maar biedt bovenal een dynamische en gepersonaliseerde zitervaring. Het is een samensmelting van schoonheid en functionaliteit, van comfort en esthetisch genot. www.edra.com

Ons kerstcadeau voor jou!

deze week

GRATIS bij Libelle