Reptielen

Reptielen Oneindig interessant

Van veel dieren houden wij omdat we ons op een bepaalde manier met ze kunnen vereenzelvigen. De trouw van een hond, de eigenzinnigheid van een kat, het feit dat een paard jou dusdanig vertrouwt dat je op zijn rug mag gaan zitten; dat is herkenbaar, die eigenschappen hebben wij mensen ook. Met reptielen zit dat net even anders. Die lijken zo ontzettend niet op ons, dat ze juist daardoor oneindig interessant zijn.

Deze pasgeboren baardagame wordt niet opgevoed door zijn ouders. als ze de kans krijgen eten ze hem op.

Deze rode baardagame is onlangs moeder geworden.

“Liefde en genegenheid lijken in de reptielen- en amfibieënwereld ver te zoeken.”

Robert jan Bras is herpetenspecialist en docent aan aeres mBO Barneveld. “R eptielen, maar ook amfibieën zijn compleet anders dan zoogdieren”, vertelt Robert Jan Bras, herpetenspecialist en docent aan Aeres MBO Barneveld. “In ons opleidingsinstituut leven zo’n 170 reptielen en amfibieën. Ze zijn niet knuffelbaar maar wel mooi om naar te kijken. Hun anatomie lijkt in niets op de onze, datzelfde geldt voor hun gedrag en de manier waarop ze zich voortplanten. Dat is fascinerend, ik denk dat dat de reden is dat ik ze persoonlijk zo leuk vind.”

niet opvoeden, maar opeten

Als wij mensen kinderen krijgen gebeurt er iets bijzonders met ons: wij gaan voor ons nageslacht door het vuur, zouden letterlijk alles doen om een baby te beschermen. Veel dieren waarmee wij ons omringen hebben datzelfde oerinstinct. Zoogdieren en vogels worden bevangen door een onbeteugelbare liefde voor hun jongen en voeden ze zo goed mogelijk op. “Een baardagame voedt haar jongen niet op,” zegt Robert Jan, “als ze de kans krijgt eet ze ze op. De meeste reptielen leggen eieren en zodra die uitkomen, of in veel gevallen eigenlijk al zodra de eieren gelegd zijn, zijn de jongen op zichzelf aangewezen. Ze groeien op zonder enige vorm van moederliefde. Sterker nog: liefde en genegenheid lijken in de reptielen- en amfibieënwereld sowieso ver te zoeken. Natuurlijk wordt er gepaard, maar ook zo’n paring is in de regel weinig liefdevol. Sterker nog: bij veel hagedissen lijkt een paring wel een gevecht. Als je ziet hoe sommige leguanen hun vrouw toetakelen tijdens het paren, verbaast het je bijna dat er sowieso nageslacht ontstaat.”

Liefdeloos verhaal

Toch zijn er wel enkele uitzonderingen op dit liefdeloze verhaal. Robert Jan: “Er is een groep levendbarende reptielen, waarvan wij ook enkele soorten op school hebben. Dat zijn de skinken. Skinken zijn familie van de hagedissen en een deel van deze soort is levendbarend. Dat wil zeggen dat ze, net zoals wij mensen, hun jongen levend ter wereld brengen. Er zijn ook eierleggende pythons die, net als vogels, hun eieren verzorgen en beschermen. Ze liggen om hun eieren heen en proberen vijanden weg te jagen. Maar ook hier geldt: zodra de eieren uitkomen, gaan de jongen hun eigen weg en hoeven ze van hun ouders geen hulp meer te verwachten.”

Wildkleur python Robert Jan met een groene leguaan.

De Keniaanse zandboa heeft prachtige kleuren, maar leeft onder het zand. Jammer toch?

Kleuren knutselen

“Sommige reptielen hebben schutkleuren, maar er zijn er ook die juist opvallend fel van als je denkt aan kleurrijke kleur zijn.”reptielen, dan is het eerste dier dat je te binnen schiet de kameleon, maar er zijn meer kleurrijke types Weet jij wat een slang voelt? die in onze terraria leven. Robert Jan: “Sommige Robert Jan: “Bijvoorbeeld bij de koningspython reptielen hebben schutkleuren, maar er zijn komt de kleurmutatie ‘spider’ voor. Dieren met er ook die juist opvallend fel van kleur zijn. deze tekening hebben geen zwarte vlekken en Vaak om vijanden af te schrikken. Op school krijgen daardoor een patroon dat een beetje lijkt houden wij voornamelijk soorten die veel als op een spinnenweb. het ziet er bijzonder uit huisdier gehouden worden. met name aan die en in het verleden waren deze dieren veel geld veelgehouden soorten, heeft de mens nogal wat waard. Dat is de reden dat er veel mee gekweekt geknutseld. Daardoor zijn kleuren ontstaan die is. maar spiders kunnen last hebben van een in het wild niet of nauwelijks voorkomen, maar erfelijke neurologische afwijking die het ‘wobbler die wij mensen nu eenmaal mooi vinden. syndroom’ heet. Ze hebben verminderde controle

Natuurlijk zijn die kleurmutaties en de manier over hun kop, die houden ze vaak scheef, ze waarop ze worden doorgegeven aan het wiebelen met hun nek en soms liggen ze zelfs nageslacht interessant, maar ik vind het wel op hun rug. het lastige is bij een slang dat je niet jammer dat bij sommige soorten de nadruk wel weet wat zo’n aandoening voor het dier precies erg op bijzondere kleurtjes ligt. mensen hebben betekent. Bij de meeste herpeten is het lastig vaak de neiging om ‘iets aparts’ te willen, maar om vast te stellen hoe het dier zich voelt. Kijk, er wordt niet altijd even goed nagedacht over als een dier pijn heeft, trekt hij zich vaak terug de gezondheid van de dieren. Kijk, in de natuur of eet hij slecht, maar reptielen zijn keihard. komen soms ook albino reptielen voor, en zo misschien heeft zo’n wobbler wel de hele dag door lang je gezonde dieren fokt, heb ik niet zo veel hoofdpijn, voelt hij zich 24/7 ellendig. Dat weten moeite met een albinoslang. hoewel ik wel we niet, daarom vind ik dat je het zekere voor vind dat je je moet afvragen of de natuurlijke het onzekere moet nemen. Niet fokken op basis kleur van veel slangen niet veel mooier is dan van kleur, maar altijd gezondheid en welzijn als praktisch kleurloos. Wij hebben ‘gewone’ uitgangspunt nemen.” grijsbruine baardagamen, maar ook een rode variant. Kerngezond, ze heeft juist eieren gelegd die nu aan het 'missing black' uitkomen zijn. maar er zijn ook mutaties die gezondheidsproblemen met zich meebrengen.” 'wildkleur'

'albino'