Column: Jeroen van der Weerd

Sinaasappeldichtheid

Als supermarktgeograaf kom je weleens ergens. Zoals in de Utrechtse wijk Lombok. Deze wijk kent een enorm markante sociale geografie. Binnen een ruimtelijk compact gebied wonen hier veel verschillende doelgroepen. Lopend vanaf de kop van de Kanaalstraat richting het Merwedekanaal kom je door diverse ‘werelden’.

De eerste tweehonderd meter is waarschijnlijk hét stukje Nederland met de grootste ‘sinaasappeldichtheid’. Etnisch groenten- en fruitspecialisten zitten hier op korte afstand van elkaar gevestigd en bieden een divers assortiment met exotisch fruit, maar ook met bananen, appels en dus heel veel sinaasappelen. Of deze bedrijven allemaal een gezonde exploitatie hebben, durf ik te betwijfelen. Het straatbeeld is vrolijk gekleurd, dat zeker. Honderd meter verder kom je weer in een andere wereld terecht. Veel rustiger met jonge kinderen die in de stadsspeeltuin spelen, ouderen die in hun stadstuintje werken, maar ook wonen hier veel studenten. Je struikelt bijna over de opgehoopte fietsen voor de portieken. Plastic tassen van Nettorama verraden waar deze doelgroep graag de dagelijkse boodschappen doet. je thuis komen brengen. Voor sommige consumenten is prijs allesbepalend, anderen hechten juist vooral aan kwaliteit of snelheid.

Om het contrast te vervolmaken ben ik na de wandeling door Lombok doorgereden naar de Jumbo Foodmarkt in Leidsche Rijn. Deze supermarkt heb ik al vaak bezocht, maar het contrast van de grootschaligheid van de groenten- en fruitafdeling met de ‘specialisten’ in de Kanaalstraat is fascinerend. Sfeer en beleving zijn natuurlijk totaal verschillend en ik blijf iedere keer onder de indruk van de beleving die deze Jumbo Foodmarkt biedt op de versafdelingen en zeker met groenten en fruit.

Veel doelgroepen in hetzelfde marktgebied betekent veel verschillende klantbehoeften. Bepaalde doelgroepen kopen groenten en fruit het liefst op de markt, anderen bij etnische winkels en weer anderen gaan efficiënt naar de supermarkt. Sommigen doen dagelijks boodschappen, anderen juist weer één keer in de week. En dan is er vooral in de hoogstedelijke gebieden ook nog de groeiende impact van online met flitsbezorgers die een gekoelde fruitsalade binnen tien minuten bij Goed gesorteerd, goed gevuld, heel divers en een hoge kwaliteit in presentatie. Wat dat betreft vind ik het verschil tussen Jumbo Foodmarkt en de supermarkten van Jumbo in de wijk erg groot, groter dan het verschil tussen Albert Heijn XL en hun ‘reguliere’ supermarkten. Maar dat verklaart ook waarom Jumbo Foodmarkt in staat is om een enorm verzorgingsbereik te genereren en ook waarom de nieuwe vestiging van een Jumbo Foodmarkt slechts in relatief beperkte mate echte concurrentie-effecten oplevert voor de bestaande boodschappenstructuur. En de ‘sinaasappeldichtheid’? Die ligt bij Jumbo Foodmarkt een stukje lager dan op de kop van de Kanaalstraat.

Jeroen van der Weerd

www.bureauvanderweerd.nl

de hulp van een lokale teler en de technische ondersteuning van het Department of Scientific and Industrial Research (DSIR) in Mt Albert ging hij aan de slag.“Het was een interessante tijd,” zei Lowe. “We hadden geen kantoor of andere faciliteiten en mijn vrouw Veronica sprong soms in als onze onbetaalde telefoniste. In die tijd was kiwi nog een klein gewas in de Bay of Plenty. We onderzochten ook de teelt van citrus, subtropisch fruit een heel scala aan andere fruitsoorten.” 