Dick Pijpers: Lucuma

Lucuma

Lucuma (Pouteria lucuma) Sapotaceae

Ook bekend als: Inca goud - Eggfruit - Abiu - Balata jaune d’oeuf - Lucumo - Lucmo, Mamón

De wilde vorm van de Lucuma-boom is nog steeds te vinden in de valleien van het Andesgebergte in Peru en Ecuador en aan de kust van Chilli.

De historie gaat terug tot ver voor onze jaartelling. De lucuma-vrucht werd voor het eerst waargenomen en gerapporteerd door Europeanen in Ecuador in 1531. Archeologen hebben ontdekt dat de lucuma vaak wordt afgebeeld op keramiek op begraafplaatsen van de inheemse bevolking aan de kust van Peru. De Inca’s duidden de vrucht aan als ‘goud’ vanwege de zoetheid en zeldzaamheid ervan. Zij zagen het zelfs als symbool voor vruchtbaarheid.

In Chili, Ecuador en Peru is de Lucuma thuis, daar wordt de vrucht als handfruit hoog gewaardeerd. Buiten deze regio’s is er productie in o.a. Mexico, Afrika, India en Nieuw-Zeeland, Spanje, Vietnam, California en Hawaii.

Deze vrucht is in Europa nog redelijk onbekend, maar daar kan snel genoeg verandering in komen, alleen Peru heeft al een jaarproductie van 16.000 ton. De vruchten worden 8 tot 12 cm groot en zijn in onrijpe toestand groen bruin gekleurd die bij rijpheid overgaat in bruinrood of geel. De vrucht heeft één tot vijf bruine zaden.

De vruchten zijn hangende aan de boom ovaal tot tomaatvormig, meer breed dan hoog. Bij de oogst komt het melksap vrij, een kenmerk bij de Sapotaceae familie. Het eigele, oranje vruchtvlees smaakt zeer zoet en ook wat walnootachtig met vanille-aroma. Na enige dagen op kamertemperatuur is de vrucht eetrijp en rauw te eten. Ook wordt er van de rijpe vruchten siroop gemaakt wat gebruikt wordt bij dessert als ijs en gebak.

Lucuma wordt van oudsher in Peru gebruikt voor zowel verse consumptie als industrieel, in welk geval het gewoonlijk wordt omgezet in pulp of meel. De grootste binnenlandse vraag komt van de ijssector, die het nodig heeft in de vorm van meel en pulp.

In de afgelopen jaren zijn zowel vers als geïndustrialiseerd fruit ook gebruikt bij de bereiding van jam, yoghurt, pasta, pap, smoothie melk, cakes, lucuma-cake, ravioli, chocolaatjes, puddingen, koekjes, likeur-lucuma, pasta, voedingssupplementen en conserven.

De vruchten worden plukrijp geoogst zodat tijdens het transport het narijpen plaatsvindt.

Voor de export is de verpakking voor 6 tot 8 kilo het meest geschikt.

Aanvoer uit Zuid-Amerika - Peru: van oktober tot april en december tot mei in de bergen en Chili van april tot december. Plukrijpe vruchten bij 15°C tot 18°C en een RV van 90 % twee tot drie weken. Plukrijpe vruchten niet onder de 12°C, dan ontstaat LTB.

Opslag voor eetrijpe vruchten bij 5°C, twee tot drie dagen.

Voedingswaarde per 100 gram product: Water ...............................64 g Koolhydraten.......................1,5 g Vet..................................0,5 g Eiwit................................1,5 g Vitamine A ......................2,30 mg Vitamine B1......................0,01 mg Vitamine B2......................0,14 mg Vitamine B3.....................1096 mg Vitamine C .......................2,2 mg Calcium............................16 mg IJzer .............................0,40 mg Fosfor..............................26 mg Natrium ............................6 mg Kalium........................... 470 mg

RASSEN

Er zijn twee soorten: “lucuma seda” (zacht) geschikt voor verse consumptie, dus ook voor export.

En “lucuma palo”, (hout) dit type wordt voornamelijk gebruikt voor poeder in de levensmiddelenindustrie.

Er is ook diversiteit door grootte en vorm van de vrucht, kleur van de schil (van groen tot geelgroen) en van het vruchtvlees (van lichtgeel tot intens geel) en het aroma van de vrucht.

De meeste variëteiten zijn te vinden in Peru. Een duiding van de verschillende type is vooral gebaseerd op de verschillen die de Peruanen en Chilenen hieraan geven. Vaak is dat gebaseerd op stamtaal, kleur, vorm, oogst en rijpheid. Met zekerheid kan worden geconcludeerd dat Peru de hoogste Lucuma genetische variabiliteit heeft, geschat op meer dan honderd biotypes.

Door het onderzoek van de “La Molina” National Agrarian University, Lima, zijn er enkele veelbelovende cultivars in onderzoek.

Europa is de grootste gebruiker van de superfood. Een derde van alle frisdranken en eten bevat lucuma. In juli 2015 ging 63% van alle lucuma naar Europa. Nederlands: Lucuma Engels: Lucuma, Lucmo Duits: Lukuma Frans: La lucuma Italiaans: Lucuma Spaans: Lucumo, Rucma

©Dick Pijpers www.allesovergroentenenfruit.nl