“Na twee goede maanden, is de markt voor Zuid-Afrikaanse peren volledig omgeslagen”

Randolf Aaldijk, Origin Fruit Direct: “Na twee goede maanden, is de markt voor Zuid-Afrikaanse peren volledig omgeslagen”

Met de laagste perenoogst van de voorbije 20 jaar op het Europese continent en met een voorraad die op 1 maart een stuk lager lag dan op dezelfde datum van vorig jaar, ziet het er goed uit voor de handel van peren van het zuidelijk halfrond. Althans, op papier. In de praktijk blijkt het tegendeel waar: importperen komen mondjesmaat binnen en de prijzen liggen laag.

“Nochtans ging het de eerste twee maanden van het jaar prima,” zegt Randolf Aaldijk, directeur van Origin Fruit Direct, een Rotterdams bedrijf dat in 2006 begon als importeur van fruit van een grote Zuid-Afrikaanse teler voor de Europese markt en ondertussen een breed assortiment – met de nadruk op citrus, druiven en exotisch fruit – bestrijkt met ook aankomsten uit Zuid-Amerika. “De verkoop van de eerste twee containers die we uit Zuid-Afrika kregen verliep fantastisch. Nu is het huilen met de pet op.”

De redenen voor de terugval zijn volgens Randolf een combinatie van factoren: het wegvallen van Belarus als markt, de moeilijke markttoegang tot Rusland, de enorme vertragingen in de aankomsten – “soms is er een periode waarin geen boot aanmeert, en dan weer komen er twee tegelijk aan” – maar ook de voorkeur van de supermarkten voor de lokale peer. “Wij concentreren ons op gebloste peren voor de groothandel, maar we zijn zeker niet een van de grootste perenimporteurs. De supermarkten verkiezen de binnenlandse groene peren, Conference voorop, terwijl lokale gebloste peren nauwelijks voorhanden zijn,” zegt Randolf, die ook weet dat in Zuid-Europa Williams de voorkeur heeft en dat Packham’s Triumph – met een aandeel van meer dan 30% het meest geteelde ras op het zuidelijk halfrond – in Europa pas de kans krijgt wanneer de Conference op z’n einde loopt. “Conference is een blijver, die is nog niet op z’n retour,” oordeelt Randolf.

Volgens cijfers van The World Apple and Pear Association (WAPA) viel de perenoogst in de Europese Unie door late vorst in het voorjaar 26% lager uit dan in 2020. In totaal werd ongeveer 1,67 miljard kilo geplukt. In Italië, het belangrijkste perenland in de EU, werd een half miljard kilo minder geoogst dan het 10-jarig gemiddelde. Ook de perenoogst in de landen op het zuidelijk halfrond zal in 2022 met 6% dalen ten opzichte van vorig jaar, zo verwacht WAPA. Argentinië en Zuid-Afrika zijn elk met ongeveer een half miljard kilo de belangrijkste teeltlanden. Ook Chili en Australië zijn belangrijke spelers. De kleinere oogst in Argentinië wordt deels gecompenseerd door de licht stijgende opbrengsten van Zuid-Afrika.

Nu Europa een moeilijke markt is voor Zuid-Afrikaanse peren – en de factoren zijn legio: logistieke problemen, duurzaamheidseisen, productspecificaties, kostenstijgingen, voorkeur voor lokale producties, lage verkoopprijzen – zoekt het land ook naar alternatieve bestemmingen. Andere Afrikaanse landen zijn een mogelijkheid, het Midden-Oosten komt in het vizier en sinds enkele weken heeft ook China zijn markt opengesteld. “China zal de druk op de export naar Europa verminderen. Dat is positief voor de Zuid-Afrikaanse telers en exporteurs, want ik kan hen geen garanties geven voor de volumes die ze onze kant opsturen,” zegt Randolf.

Een container uit Zuid-Afrika kost algauw 6.000 à 7.000 euro. In een container gaan 1.800 kartons van 12,5 kilo, wat een zeevrachtkost van 25 à 30 cent per kilo geeft. “Het karton kost ook al ongeveer 1 euro, tel daar de gestegen teelt- en verwerkingskosten in de herkomstgebieden en de toegenomen logistieke kosten op bestemming bij, en het wordt duidelijk dat importproduct prijstechnisch een moeilijk verhaal wordt,” rekent Randolf voor.

Een andere Nederlandse importeur valt hem bij: “Alle importeurs hebben het moeilijk. Er wordt minder verladen, alles wordt duurder en toch staan de prijzen onder druk. De dikke maten zijn op dit moment nog goed qua prijs. Die halen tussen de 13 en 14 euro, maar de kleine maten gaan weg voor ongeveer 11 euro. En perenrassen die je niet lang kan houden, zijn de laatste weken verkocht tegen prijzen rond de 8 euro. Er is gewoon niet genoeg vraag. En door de prijs een euro te verlagen, heb ik nog geen garantie op verkoop.”

De perenmarkt staat onder druk, en dat geldt sinds de oorlog in Oekraïne uitbrak met name voor de kleine maten en de klasse II-peren. In maart stond er een enorme voorraad fruit met bestemming Rusland in de Europese havens, waarvan een deel werd omgeboekt en op de Europese markt terechtkwam. Al was de voorraad Europese peren op 1 maart lager dan die van vorig jaar, de combinatie eigen productie en importproduct zorgde plotsklaps voor een overaanbod. Ook veel kleine Conference-peren bleven staan.

“De containers die vlak na het begin van de oorlog vast kwamen te staan, zijn ondertussen geruimd, maar daar hebben we wel last van gehad,” zegt de importeur. “Die zijn de markt ingeduwd. Dat was een domper op de vreugde van de eerste twee maanden. We dachten dat het een gemakkelijk seizoen zou worden. Het tegendeel is waar. Ik denk dat er slachtoffers zullen vallen onder de telers in Chili en Zuid-Afrika. De productiekosten stijgen en de verkoopprijzen dalen. En met de toenemende vrachttarieven wordt het een risico bepaald fruit te importeren. Het verlies wordt te groot. En dan hebben we het nog niet over de lange en onvoorspelbare transittijden die ervoor kunnen zorgen dat partijen niet meer met de juiste kwaliteit aankomen. Die handel moet dan naar een soort dumpmarkt, want het product is niet meer geschikt voor de retail. De exporteur krijgt dan nog maar 1 à 2 euro per karton afgerekend. En als je weet dat een container vanuit Chili momenteel ongeveer 12.000 dollar kost, is de rekening snel gemaakt.” (PB/PDC)

randolf@originfruitdirect.nl