AGF-categorie verliesgevend voor kleine supermarkten

AGF-categorie verliesgevend voor kleine supermarkten

AGF is een categorie die vooral voor kleine supermarkten lastig is om te managen. Winkels met een omzet van wekelijks meer dan 175.000 euro laten vergeleken met het jaar ervoor een lichte positieve ontwikkeling van de brutowinstindex zien in 2021, kleinere supermarkten ontwikkelen zich negatief. Dat blijk uit Benchmark Supermarkten 2021 die Marshoek deze maand uitbracht.

Marshoek vergeleek 332 franchisenemers van AH, Jumbo, Plus, Coop, Spar en MDC en hebben deze onderverdeeld in 4 omzetcategorieën (zie tabel) met elk hun eigen dynamiek en margemix. “Hoe groter de supermarkt, hoe groter en belangrijker het omzetaandeel AGF is en hoe meer deze winkels AGF ‘in the picture’ kunnen zetten,” zo vertelt Patrick Wesselo van Marshoek. “In kleinere winkels doen de meeste mensen geen weekboodschappen. Daar ligt een basisassortiment AGF en is er minder speelruimte om uit te pakken met deze afdeling.”

Wat voor 2021 opvalt is dat alleen voor winkels in de categorie B het omzetaandeel is toegenomen voor AGF (index=100,8). Het lukte deze winkels echter niet om de gerealiseerde brutowinstmarge te verhogen (index=98,8). Dat zit met name in de goederenderving die ook opliep (index = 123,8). Duidelijk is te constateren dat de winst op AGF in winkels in de categorie A vooral wordt gedrukt door de goederenderving (5,09% in 2021). Patrick: “De omloopsnelheid in deze winkels ligt veel lager, ze zullen dus meer weg moeten gooien. Too Good to Go zou voor deze winkels een goede oplossing zijn tegen verspilling en kunnen ze toch nog enige marge op deze producten maken.” Of de local for local een trend is waar met name deze kleine winkels op in kunnen spelen, is de vraag.

“Voor hen is het advies: bouw aan een lokaal netwerk om de keten nog korter te krijgen. Dit creëert de mogelijkheid om de omloopsnelheid verder te verhogen. Echter, voor dit type ondernemers ligt zeker in combinatie met de personeelstekorten de werkdruk zeer hoog, waardoor dit doorgaans een lastig karwei kan zijn.”

Bron: Benchmark supermarkten 2021, Marshoek Omzetaandeel Brutowinst Prijsderving Goederenderving Niet-zichtbare lekkage

2020 2021 Index 2020 2021 Index 2020 2021 Index 2020 2021 Index 2020 2021 Index

Categorie A: < €50.000 8,6% 8,3% 96,2 25,0% 23,4% 93,7 0,61% 0,60% 98,2 4,66% 5,09% 109,2 2,66% 2,50% 93,9

Categorie B: €50.000€175.000 11,8% 11,9% 100,8 28,8% 28,5% 98,8 0,79% 0,81% 102,2 1,45% 1,79% 123,8 0,90% 0,12% 13,4

Categorie C: €175.000€300.000 14,7% 14,4% 97,6 27,1% 27,2% 100,4 0,43% 0,44% 101,8 1,48% 1,56% 105,4 0,37% 0,19% 51

Categorie D: >€300.000 15,7% 15,6% 99,0 27,8% 28,0% 100,8 0,47% 0,50% 106,1 1,10% 1,12% 102,4 0,28% 0,17% 61,1

De prijsderving, goederenderving en niet-zichtbare lekkage zijn uitgedrukt in een percentage ten opzichte van de consumentenomzet Brutowinst is het omzetaandeel minus de totale derving

Breder kijkend naar vers, speelt de strijd om het maagaandeel met horeca. Hierop spelen supermarkten al langer in met foodserviceconcepten. De resultaten hiervan blijven volgens Marshoek redelijk beperkt. In vergelijking met horeca wringt het namelijk tussen prijs en verwachting van de consument. Echt goede producten mogen geld kosten, maar horeca kan daar toch andere prijzen voor vragen dan de supermarkt. Dat heeft impact op de marge en dus op het verdienmodel. “Jarenlang hebben supermarkten gestreefd naar een zo groot mogelijke efficiency. Door te starten met foodservice gaat er weer meer aandacht het product in. Het rond rekenen van foodserviceconcepten met supermarkt cao en lagere marges is een forse uitdaging.”

Ook om ontwikkelingen als flitsbezorging kunnen supermarktondernemers niet heen. Marshoek denkt dat er best mogelijkheden zijn om vanuit de eigen supermarkt op redelijk rendabele wijze een propositie neer te zetten, met externe partijen lijkt dat lastiger, zeggen ze. “Daarbij zien we dat naast de ‘traditionele’ flitsers nu ook wordt ingestapt door externe partijen als Thuisbezorgd en Deliveroo. Deze partijen hebben echter zelf een verdienmodel nodig en komen vanuit de horeca (met hogere marges). Het werken met de omzetten van supermarkten legt daarom de nodige druk op de verdiencapaciteit. Daarnaast wordt er nog flink gesleuteld aan de propositie. Dient flitsen in tien minuten te gebeuren of is een half uur ook prima? En welke vergoeding is de consument bereid hiervoor te betalen?”

Het personeelstekort wordt ook bij supermarkten gevoeld. “Niet alleen op de winkelvloer nemen de personeelstekorten verder toe, de tekorten nemen ook verder toe binnen de supply chain. Dit raakt direct en indirect de supermarkten. Immers, het hele logistieke proces vergt aanzienlijke aantallen mensen om de orders te verzamelen en de vrachtwagens te bemannen. Dit geldt zowel in de winkellogistiek als de online keten.”

Kijkend naar het totaalplaatje bleven de consumentenbestedingen in 2021 op peil. Ze lagen weliswaar lager dan in het uitzonderlijke coronajaar 2020, maar ten opzichte van pre-corona (2019) lagen deze in 2021 daar iets boven (zie grafiek macro-economische ontwikkelingen). Volgens de Benchmark steeg de weekomzet per winkel met 0,8 procent naar gemiddeld €234.282. Hoewel de klantenaantallen met 1,2 procent afnamen, steeg de gemiddelde besteding met 2 procent. De winstmarges zijn echter flinterdun, analyseert Marshoek. Ondernemers doen er goed aan om zich voor te bereiden op een onvoorspelbare toekomst, want na de impact van corona is deze branche niet in rustiger vaarwater terechtgekomen. De oorlog in Oekraïne, hogere energie- en huurprijzen, de energietransitie, inflatie, terugvallende koopkracht, stagnering van de economie en beschikbaarheid van producten zullen forse impact hebben op het koopgedrag (meer huismerken en kleinere mandjes) en dus de exploitatie.

Binnen al deze dynamische ontwikkelingen adviseert Marshoek ondernemers om in elk geval te blijven vernieuwen. Telkens blijkt dat winkels met een hoger investeringsniveau hogere omzetindexen laten zien. Wanneer een winkel ‘ouder’ wordt, dan daalt de omzetgroei ten opzichte van ‘nieuwere’ supermarkten en wordt meer marktconform. “Voor de langere termijn is het up-to-date houden van de winkel altijd de juiste strategie.” (ML)

Patrick.wesselo@marshoek.nl

Mopal stapelt draagkracht

Nederland +31 (0)168 32 45 26 België +31 (0)14 31 78 43