De laatste loodjes

16 juni. Zal de grens van 1,3 miljoen ton export gehaald worden of zal de uitvoer blijven steken op 1.270.000 ton? Er lijken nog voldoende uien bij de teler te zijn om de magische grens te halen en daaruit blijkt ook gelijk dat de oogst uiteindelijk iets hoger is geweest dan verwacht bij de gepubliceerde oogstramingen in oktober en januari. Tot en met week 20 werd 1.201.000 ton uien uitgevoerd en met nog zes weken te gaan van gemiddeld 12.000 ton zou de export dus uitkomen op 1.273.000 ton.

Opvallend is dat de export naar Afrika structureel vrij hoog blijft met gemiddeld ruim 5.000 ton per week, oftewel zo’n derde van de totale export in de laatste weken. Het continent blijkt een robuuste pijler onder de afzet van de Hollandse ui, juist ook in de tweede helft van het seizoen. Weliswaar haakt Senegal rond februari af vanwege lokale teelt, maar landen als Ivoorkust, Mauritanië, Gambia en Guinee blijven afnemers van formaat. Als deze ontwikkeling doorzet, biedt dat perspectief voor Nederland, want de uienhandel moet naarstig op zoek naar robuuste afzet in de tweede helft van het seizoen. Ivoorkust zal dit seizoen voor het eerst nummer één worden qua afname. Jarenlang stond Senegal aan de top. Ivoorkust staat in week 20 met 170.000 ton iets achter op Senegal (175.000 ton), maar deze bestemming neemt geen uien meer af tot het nieuwe seizoen en Ivoorkust wel. Gezien de toenemende behoefte aan uien in West-Afrika vanwege de groeiende bevolking is het de verwachting dat deze bestemmingen flink aan de markt zullen blijven de komende jaren. Het is dus zaak hierop in te spelen op een duurzame manier voor de Nederlandse exporteurs. Duurzaam betekent ook gebalanceerd inspelen op de vraag en de markten niet overvoeren.

Ook Groot-Brittannië is een afnemer die meetelt met 130.000 ton uitvoer. Tezamen met de top twee Afrikaanse landen zijn deze drie bestemmingen goed voor 40 procent van de totale export. Opvallend zijn de goede afzet naar Maleisië en ook Israël blijkt een vaste afnemer te zijn. Brazilië heeft ook zo’n 4.000 ton uien afgenomen, maar lijkt niet echt grote volumes nodig te hebben. Bovendien zijn de transportkosten hoog en blijft het verkrijgen van containers een uitdaging. Richting Oekraïne zijn zo’n 5.000 ton uien gegaan, met name vanaf het voorjaar na het uitbreken van de oorlog.

De prijs bij de teler blijft verrassend hoog en dat heeft te maken met de beperkte voorraden bij de handel. De prijs blijft tussen de 13 en 15 cent schommelen, afhankelijk van sortering en kwaliteit. In de baal wordt rond de 20 cent gemaakt. De marge voor de sorteerders lijkt daarmee iets ruimer dan in het verleden. Echter, transport, nadrogen en sorteren zijn vanwege de hoge energieprijzen ook fors duurder geworden. Waar vroeger een centje transport gerekend werd om uien vanuit de IJsselmeerpolders, Groningen en Friesland naar Zeeland te brengen, zijn die kosten het laatste jaar over de kop gegaan.

Inmiddels staat de oogst van de plantuien voor de deur. Vanwege de regenachtige periode wordt verwacht dat de oogst zal meevallen. Wel is de druk van valse meeldauw opnieuw erg hoog in de tweedejaars plantuien. Een heel aantal telers maakt zich dan ook nu al zorgen hoe die ziektedruk zal uitwerken op de zaaiuien die nog een groeiseizoen van enkele maanden te gaan hebben.