Dick Pijpers: Açai

Açai

(Euterpe oleracea Mart.) Arecaceae (Palmenfamilie)

Overige bekende namen uit het verspreidingsgebied: Coco-Açai, Açai do Pará, Podosiri, Palmiterio, Piná, Eukaniey, Pinot, Juçara, Prasara, Manaka, Wasei, Assai palm, Podosiri, Acal, Naidi, Piria, Wapoe en Wipi

De Açai komt van oorsprong uit het Braziliaanse Amazonegebied. De vruchten, die tot de steenvruchten worden gerekend, bevatten een enkele pit/steen die omgeven is met een zachte vruchtmoes en schil. De pit wordt gebruikt om olie uit te persen die als spijsolie wordt gebruikt.

De vruchten groeien aan 20 tot 30 meter hoge Açai-palmbomen.

Deze palmbomen komen voor van tropisch Amerika tot het tropisch Amazonegebied. En van Suriname tot Bolivia. De palm groeit in moerasgebieden met een wisselende waterstand en langs rivieren en beken.

De boom bestaat uit meerdere stammen tot wel negen stuks die alle op dezelfde wortels groeien.

Deze meerstammige bomen staan in de vrije natuur meestal in groepjes bij elkaar.

De bessen zijn ca. 2,5 cm groot en groeien in grote trossen. De vruchten zijn afhankelijk van het ras wit of groen van kleur, maar de meeste zijn paarsblauw van kleur en kogelrond. De smaak laat zich het beste omschrijven als een mix van chocolade, bessen en noten.

Aan de vruchten worden enorme gezonde eigenschappen toegeschreven, zoveel dat superlatieven hier tekortschieten. Het grote aantal antioxidanten maakt dat de

NL: Açai (spreek uit als Ah-sai-ee),

Palissadepalm, Pinapalm FR: Acaï, Wacaï, Wassaï DE: Acaibeere, Assai EN: Acaiberry ES: Acai IT: Acai Açaibes tot een ‛superfood’ wordt gerekend.

Het nuttigen van açaibessen heeft talloze voordelen voor de gezondheid.

Let op! Onderstaande lijst is niet wetenschappelijk bewezen, maar toch leuk om te weten. • Het helpt bij de behandeling van slaapstoornissen en bij zichtproblemen • Açaibessen helpen tegen hoge bloeddruk • Je krijgt er meer energie door en het uithoudingsvermogen verbetert • Açaibessen voeren gifstoffen uit ons lichaam af • Ze ondersteunen een goede hartfunctie • Bestrijden een verhoogd cholesterol • Açaibessensap remt ontstekingen en vertraagt het verouderingsproces • Ze verbeteren je immuunsysteem • Er wordt beweerd dat açaibessensap zorgt voor gewichtsverlies.

OPSLAG EN BEWARING

De verse vruchten zijn sporadisch in Nederland en België te koop. De vruchten zijn zeer kwetsbaar, vandaar dat de verkrijgbaarheid beperkt is. De ingevroren verse vruchten zijn na het ontdooien slechts 24 uur bruikbaar.

De geconserveerde Açai-producten zijn een jaarrond verkrijgbaar uit de hierboven vermelde landen. Twee oogsten maken dit mogelijk, in januari tot juni en augustus tot december.

GEBRUIK DOOR CONSUMENT

In Europa is het gebruik van Açaibessensap of pulp in vruchtendrank, ijs en smoothies het meest gebruikelijk.

VOEDINGSWAARDE PER 100 GRAM

Diverse bronnen vermelden onderstaande voedingswaarde, gemeten van het geconserveerde/bewerkte product. Dat zijn sap, pulp (diepgevroren) en poeder.

Energie . . . . . . . . .534 kcal (2235 Kj) Water . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80g Eiwit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8.1g Koolhydraten . . . . . . . . . . . . . 52,2 g Calcium . . . . . . . . . . . . . . . . 260 mg Vitamines A . . . . . . . . . . . . . 1002 IE Vitamine C . . . . . . . . . . . . . . . 10 mg IJzer . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,4 mg

Verder worden vermeld : Vitamines B1, B2, B3 en E, antioxidanten als anthocyaan en flavonoïden, Omega vetzuren 6 en 9 en Fosfor

INDUSTRIËLE VERWERKING

Drogen, poedervorm, puree, pulp, sap en wijn. In ijs, smoothies en huidcrème.

RASSEN

Branco of White: een vrucht die beperkt voorkomt aan de monding van de Amazone. Deze bessen verkleuren minder naar zwart/paars dan de meer gangbare varieteiten.

‘BRS-Pará’: is in 2004 ontwikkeld door het Braziliaanse Agricultural Research Agency. De pulpopbrengst varieert van 15% tot 25%.

‘BRS Pai d’Égua’ II: is de nieuwste cultivar ontwikkeld door het Braziliaanse Agricultural Research Agency.

De top van de Açaiboom is geschikt voor de winning van palmhart. In Nederland is palmhart in conserven te koop.

Ook de vruchten van de Euterpe precatoria Mart. zijn geschikt voor de sapbereiding. De vruchten, hoewel kleiner tot 12 mm, worden nogal verward met de Açai, vooral door de naam Asaĭ. Andere namen zijn Monkimonki-pina, Baboen-pina, Palma die Rosario, Dudiba, zezezibina en Monizi.

Açai BRS Pai d’égua II - Foto: Rosa, Ronaldo

© Dick Pijpers www.allesovergroentenenfruit.nl