Uienoogst in Europa 10 procent hoger

Terwijl de afzet van uien momenteel (week 45) rustig aanvoelt, is de verwachting dat de export min of meer in de pas loopt met het vorige seizoen waarin 1,2 miljoen ton uien werden uitgevoerd. De telersprijs ligt tussen de 9 en 12 cent, afhankelijk van de kwaliteit die erg wisselt. De reden van de rustig aanvoelende markt heeft ermee te maken dat de sorteercapaciteit naar verwachting met zo’n 5.000 ton per week is toegenomen tot ongeveer 50.000 ton. Een aantal sorteerbedrijven is flink gegroeid en heeft de logistiek goed op orde, waardoor intern marktaandeel verschuift tussen de bedrijven en er zonder grote hectiek 40.000 ton kan worden verwerkt.

Het CBS maakte 28 oktober de oogstraming bekend van 52 ton uien per hectare. Met een areaal van ruim dertigduizend hectare wordt de te exporteren hoeveelheid uien, die in de exportcijfers terug moeten komen, ingeschat op ruim 1,3 miljoen ton. Dat is zo’n 100.000 ton meer dan het voorgaande seizoen, waarin opnieuw een exportrecord werd neergezet. Het areaal plantuien bleef stabiel, maar omdat de opbrengsten een stuk hoger liggen, zijn er relatief veel plantuien op de markt. De afzetperiode van plantuien is de laatste jaren steeds korter geworden, met name omdat het areaal vroege zaaiuien is toegenomen. Vanaf juni zal het CBS een onderverdeling maken in gele en rode uien en daarin de subcategorieën plant- en zaaiuien registreren. Het areaal rode uien groeit gestaag en daarnaast zijn er nog de biologische uien die goed zijn voor zo’n 1.400 hectare, met name zaaiuien. Ook speciale rassen zoals roze uien maken onderdeel uit van het totale uienareaal. De rode en biologische uien kennen over het algemeen een lagere opbrengst, wat zijn weerslag heeft op de gemiddelde opbrengst per hectare. Inschattingen voor het areaal rode uien lopen uiteen van 12 tot 20 procent van het totale uienareaal.

Binnen Europa blijkt de uienoogst 10 procent hoger uit te vallen. Naast Nederland is ook in Spanje, Duitsland en België het areaal met respectievelijk 15%, 14 en 13% toegenomen ten opzichte van het vorige seizoen. Wanneer de productie van de belangrijkste uientelende landen in Europa wordt opgeteld komt de totale oogst uit op 7,4 miljoen ton ten opzichte van 6,7 miljoen ton in het seizoen 2020/2021. Met name in Spanje is de sortering beduidend grover dan vorig seizoen, toen de uien erg klein uitvielen. Het totale volume van deze grote concurrent voor Nederland ligt weliswaar 430.000 ton hoger dan vorig seizoen, maar is wel weer in lijn met de seizoenen daarvoor. In Nederland is de meest grove sortering kleiner, maar zijn ongeveer evenveel uien in de sortering boven de 60 mm.

Op wereldschaal zijn de tekorten in India, de grootste concurrent van Nederland op de wereldmarkt, minder nijpend dan voorgaande seizoenen waarin Nederland met kop en schouders op nummer één stond qua exportaandeel. In de internationale exportcijfers wordt overigens re-export meegenomen, waardoor de cijfers beduidend hoger liggen dan alleen de uitvoer van Hollandse uien. India exporteerde in de voorgaande twee seizoen slechts 1,3 miljoen ton ten opzichte van ruim 2 miljoen ton in de voorgaande seizoenen. Klimaatinvloeden zijn een belangrijke oorzaak voor de teruglopende productie, evenals de trek van het platteland naar de stad en het feit dat uientelers in Azië geen opvolging hebben. De verminderde productie in belangrijke Aziatische teeltgebieden leidt tot minder export naar omliggende landen, waardoor andere exporterende landen zoals Nederland kansen kunnen pakken. Maleisië, Indonesië, de Filipijnen, maar ook Sri Lanka, Bangladesh en de Verenigde Arabische Emiraten zijn allemaal landen die van oudsher voor een belangrijk deel beleverd worden vanuit India. Ook Nieuw-Zeeland exporteerde relatief meer in de Aziatische regio dan naar Europa in het voorgaande seizoen. Daarmee ontstaan voor de Europese telers ook meer afzetkansen in de eigen regio. West-Afrika is zoals gebruikelijk in deze periode kartrekker en neemt tot wel 60 procent van de totale Nederlandse export voor haar rekening. De overige 40% gaat naar een brede waaier aan bestemmingen. De vraag voor de tweede helft van het seizoen is nog onduidelijk, maar het is aannemelijk dat de trend die zich sinds de boycot op Rusland en de toenemende lokale productie in Europa ontwikkelt, doorzet.

Kortom, er zijn veel uien in Europa dit seizoen waarvan de kwaliteit wisselend is. Het aandeel rode uien neemt toe en op de wereldmarkt kampen belangrijke productiegebieden met structurele problemen. Toch zal het een grote uitdaging worden om de 1,3 miljoen ton Nederlandse uien allemaal af te zetten tegen een redelijk prijsniveau. Niet in de laatste plaats omdat de logistieke kosten hoog zijn. Een andere onzekere factor blijft het coronavirus dat in heel de wereld opnieuw om zich heen grijpt. 