De koude keten van Colruyt Group loopt door tot in de consumentenkoelkast

Projectingenieur Peter de Bonte voor een energiezuinige liquid ice koelkar

‘Laagste kosten, laagste prijzen’ is geen loze kreet bij Colruyt Laagste Prijzen. Daarom is energiezuinig inrichten en werken vanaf het allereerste begin ingebed in de bedrijfsfilosofie van de Belgische supermarktformule. Waar keuzes en innovaties vroeger soms een toevallig gevolg waren van de wil om prijs- en kostenefficiënt te werken om de klantbelofte van de laagste prijs in te vullen, werken die keuzes uit het verleden nu positief door. De energievraag van de unieke koude keten van Colruyt ligt vele malen lager dan voor reguliere ketens. Dat is winst in deze tijd van exploderende energieprijzen.

De winkels van Colruyt zijn spartaans ingericht, straffe dozen, zonder enige franje. AGF is géén visueel, maar kwalitatief visitekaartje. AGF staat niet vooraan in de winkel uitgestald, maar is ‘verstopt’ in een centrale frigo, een gekoeld gangpad waar AGF op de juiste temperatuur is weggezet. “Helemaal in het begin had Colruyt de centen niet voor grote investeringen en is die gekoelde doorgang bedacht. Achteraf gezien is het een duurzame keuze geweest waarvan het succes al verschillende keren is herbevestigd,” vertelt projectingenieur Peter De Bonte van Colruyt Group. “Energetisch zitten we met een heel mooi concept. In de frigo is er enkel een doorgang aan de voor- en achterkant. Dat maakt dat onze energievraag een factor 7 tot 8 lager is dan dat we zouden koelen in koelmeubels met deuren over elke lopende meter met telkens energieverlies.” Een ander voordeel van de ‘megakoelkast’ is dat de warmte die vrijkomt bij de koelmotor gebruikt kan worden om de winkels te verwarmen. Colruyt is momenteel bezig met deze ombouw, zodat alle winkels ‘van het gas’ af kunnen worden gekoppeld.

Colruyt medewerker plaatst koelelement in de koelkar

Frigo

De versmarkt in Colruyt noemen ze kortweg ‘frigo’ maar is een geavanceerde gekoelde ruimte met verschillende temperatuurzones. Op schappen en tafels staan groenten en fruit gepositioneerd op plekken met een voor hen ideale producttemperatuur. De temperatuur kan per zone apart worden ingesteld. De gesneden groenten staan een stuk koeler aan de wanden.

FLAPPEN

Momenteel swingen de energiekosten de pan uit. “Onze winkels zijn de helft energiezuiniger dan een gewone supermarkt. Dus onze energie-efficiënte maatregelen uit het verleden brengen vandaag wel die ‘voorsprong’,” vult woordvoerder van Colruyt Group Hanne Poppe aan. “We blijven steeds kritisch evalueren waar we nog verder kunnen werken op het besparen van ons energieverbruik, en dat is nu relevanter dan ooit. We hebben de laatste weken hard gewerkt om grote en kleine ingrepen grondig te evalueren, die mogelijk een verschil kunnen maken. Zo hebben we de LED-verlichting wat minder gezet, en monitoren we de temperatuur in onze winkels (doorgaans tussen de 17 en 19 graden).”

De koeling van de centrale frigo is ook weer onder de loep gelegd. In 2013 besloot Colruyt alle winkels te evalueren naar de vierde generatie. In die operatie zijn de plastic flappen die aan voor- en achterzijde van de centrale frigo hingen, vervangen door een luchtgordijn. Zo kon de versruimte worden opgesplitst in twee delen. Bovendien waren die flappen iets dat door de klanten als minder aangenaam werd ervaren. Colruyt-eigen werden de flappen niet in de ban gedaan. “Ze worden tijdens hittegolven tijdelijk teruggehangen om de koude goed in de versmarkt te houden en bij oudere filialen is soms extra ondersteuning van de flappen nodig om de koeling op peil te houden,” vertelt Hanne. Nu met deze energieprijsstijgingen is besloten om de flappen in alle filialen terug te hangen. “De luchtgordijnen doen absoluut wat ze moeten doen, maar de flappen kunnen we nu inzetten om nóg efficiënter te zijn om de koeling in de koelruimte te houden. We berekenden daar een besparing mee van 2,3 miljoen euro op jaarbasis voor alle Colruyt-winkels. We beseffen dat dit voor sommige klanten minder aangenaam is, maar het is wel een maatregel die bewijst dat alle kleintjes kunnen helpen in de energiecrisis waar we ons vandaag in bevinden. Bij een nieuwe corona-outbreak voorzien we manieren om de flappen te ontsmetten, dus daar is ook al aan gedacht.”

Vanuit het frigo-concept is de gekoelde keten doorgetrokken naar het distributiecentrum. Door een efficiënt bestelproces wordt alle AGF dagelijks vers aangevoerd in zogenaamde koelkarren die samen met andere producten in een gewone vrachtwagen passen. Dat maakt gekoelde docks, gekoeld transport én gekoelde voorraadcellen in winkels overbodig. “We hoeven dus geen ruimtes mee te koelen en voorkomen zoveel mogelijk energielekken. Na het lossen van de vrachtwagen rijden we de gekoelde karren onmiddellijk naar de juiste plek in de winkel,” verduidelijkt Peter.

SLIMME KOELBOXEN

Online winkelen zorgde voor een nieuw stukje in de koude keten. Deze zogenaamde Collect&Go-dienst bestaat sinds 2000, waarbij klanten hun kant-en-klare klantorder bij afhaalpunten, totaal 217 in België en Luxemburg, kunnen ophalen. De meeste afhaalpunten zijn gelinkt aan een Colruyt-winkel, er zijn er enkele die ‘losstaand’ zijn.

Voor het transport van die bestellingen volstond nog de inzet van de koelkarren al die in de keten gebruikt werden. Sinds een half jaar is daar aan huis levering bijgekomen en dat maakt het gebruik van koelkarren niet meer interessant. Ze zijn log en zwaar en passen goed in vrachtwagens,

Koffers

Diepgevroren AGF-producten liggen in gesloten diepvrieskoffers. Colruyt kiest voor horizontale diepvrieskoffers, die verbruiken minder dan verticale diepvrieskasten. Doordat koude lucht daalt en warme lucht stijgt, verliezen deze koffers nauwelijks koude wanneer je ze opent en blijft warmte buiten. De deksels zijn ondoorzichtig. Dat zorgt voor een lager verbruik dan glazen deuren. Ze beschermen producten ook nog eens tegen licht en verkleuring. Daardoor kunnen we je producten aanbieden in een doorzichtige diepvrieszak in plaats van een doos. Zo is meteen de kwaliteit van de producten te zien. Bovendien is het voor klanten makkelijker om een zak op te bergen dan een doos.

maar niet in de (ongekoelde) bestelbusjes. Daarom werd een zoektocht gestart naar geschikte koelboxen voor thuisleveringen en bij de afhaalpunten. Peter: “Onze R&D-afdeling werkte enkele prototypes van koelboxen uit. Die testten we uitvoerig op verschillende vlakken. Hoeveel warmteverlies is er, zijn ze ergonomisch, hoe het zit met de stabiliteit, hoelang blijven de producten koud? We speurden de markt af, maar vonden niets dat aan al onze eisen voldeed. Uiteindelijk hebben we de koelbox volledig intern ontworpen en ontwikkeld.” Vooral de eis om producten minimaal 20 uur koud te houden, bleek een hele uitdaging. Uiteindelijk is het gelukt door speciale koelelementen te ontwikkelen. Die moeten natuurlijk ook eerst zelf gekoeld worden. Dagelijks zijn zo’n 5000 koelelementen nodig. Colruyt investeerde

Verslimming in de consumentenkoelkast

Naast de eigen koelketen wil Colruyt ook graag weten hoe het de producten vergaat wanneer ze in de koelkast bij de consument zijn aangeland. Expert bewaartechnologie Ward Steenackers van de innovatietak Voeding binnen Colruyt Group onderzoekt de volledige supply chain van distributiecentrum via transport naar winkel tot aan de omstandigheden in de koelkast bij de klant. Daarbij bekijkt hij ook nieuwe technologieën op het gebied van bewaren en verpakking. “De klant staat hierin centraal. Wij willen dat, als deze een product koopt en ermee naar huis rijdt, hij het product zo lang mogelijk kan bewaren en kan genieten van optimale kwaliteit. Koeling is de voornaamste factor als het gaat om houdbaarheid van het product. Verpakkingen kunnen helpen de houdbaarheid nog verder te verlengen. In klimaatkasten bootsten we de omstandigheden in de winkel of bij de consument thuis na en kijken we naar de effecten van licht, temperatuur en vochtigheidsgraad op de houdbaarheid en analyseren de kwaliteit tout court. Denk hierbij aan vers gewicht, kwaliteit op basis van een kwaliteisscore, aan- en afwezigheid van schimmels en bacteriën, dehydratie, hardheid, suikergehalte, etc.,” vertelt Ward.

Colruyt gaat uit van het principe dat zij groenten en fruit pas verpakken als de verpakking meerwaarde biedt. “Deze denkoefening doen we voor ieder product. Heeft het nut om het product te verpakken? Ja of neen? Wij spreken van slim verpakken. Zo is duidelijk dat het verpakken van bloemkool niet zinvol is, zolang er voldoende blad om de kool heen zit. De natuurlijke verpakking beschermt goed genoeg. De houdbaarheid en knapperigheid van witloof echter kan door verpakking wél sterk verbeteren. We hebben verschillende verpakkingen uitgetest, en telkens geëvalueerd op houdbaarheid, verkleuring van het loof en het snijvlak en knapperigheid. Bij zakken voorzien van macroperforaties aan de onderzijde van de verpakking van 1 liter lag de maximale houdbaarheid op 7 dagen. Bij krimpfolie trad er pas uitdroging en bruinkleuring op na 10 dagen. Uiteindelijk bleek een flowpack zonder kartonnen schaaltje de optimale verpakking. Die laat geen water door en behoudt een hoge luchtvochtigheid, waardoor witloof niet uitdroogt. We hebben de folie geoptimaliseerd. Deze slimme verpakking met microperforaties heeft een dubbele functie: ze laat minder zuurstof binnen en minder water buiten. Zo bederft het witloof minder snel en blijft het langer knapperig. Dankzij deze nieuwe verpakking is het product tot wel twee keer langer houdbaar en gaat er minder voedsel verloren.”

Een innovatie die sinds kort in de winkel ligt zijn voorgesneden groenten verpakt in twee compartimenten. “Vaak worden de groenten in een zakje niet in een keer opgegeten. En eens het zakje geopend, verliest de inhoud door het contact met een grotere concentratie zuurstof heel snel zijn versheid. Een dag later al merken we bij sla bijvoorbeeld dat zowel kleur als de krokante beet flink afgenomen zijn. Er zijn toen zakjes met twee compartimenten ontwikkeld, die afzonderlijk kunnen worden geopend. Uit marktonderzoek en bijhorende gebruikerstest bleek dat de klant hier positief tegenover stond en nu ligt deze verpakking in de versmarkt.”

Expert bewaartechnologie Ward Steenackers

in elke koelbox passen twee kratten

daarom in een forse, energie-efficiënte en CO2-neutrale koelinstallatie, die ook deels het distributiecentrum verwarmt via warmterecuperatie.

Met de inhouse ontwikkeling van de koelboxen wil Colruyt de versheid richting klanten garanderen. Daarom maakten ze de koelboxen ook ‘slim’. Ingebouwde sensoren meten elke twee seconden de temperatuur in de koelboxen, welke continue in verbinding staan met een intelligent datasysteem. Op basis van die data kan Colruyt aantonen dat de koude keten in de koelboxen nooit wordt onderbroken. Bij uitlevering checkt de Collect&Go-medewerker in een app of de laatst gemeten temperatuur juist is. (ML) 

hanne.poppe@colruytgroup.com

VANHEMENS bvba info@vanhemensbvba.com | www.vanhemensbvba.com Hal 1- Stand 167