Dick Pijpers: Japanse Wijnbes

Japanse Wijnbes

(Rubus phoenicolasius) Rosaceae

De Japanse wijnbes behoort net als de braam en framboos tot het geslacht Rubus. Tot het geslacht Rubus behoren meer dan zeshonderd soorten. De Japanse wijnbes is een Rubus-soort met helderrode, aromatische vruchten, afkomstig uit het oosten van Azië, uit landen als Japan, China en Korea. De plant heeft bruinrode, stekelige twijgen die dicht begroeid zijn met roodachtige klierharen. De Japanse wijnbes heeft gele tot tomaat roodkleurige vruchten, die qua vorm wel wat lijken op kleine bramen.

De Japanse wijnbes moet niet verward worden met de New Zeelandse wineberry (Aristoteeia serrata).

De Japanse wijnbes is in 1872 voor het eerst beschreven door de Duits-Russische botanicus Karl Johann Maximowicz en geplaatst in het bulletin van de universiteit van St. Petersburg.

Frankrijk is het Europese land waar deze bijzondere vrucht in 1876 voor het eerst werd aangeplant.

Het is in 1890 dat de Japanse wijnbes wordt geïmporteerd in Noord-Amerika. Zowel in Frankrijk als Noord-Amerika was het de bedoeling om de plant als onderstam te gebruiken in de veredeling van de Rubus-soorten zoals de framboos en braam. In de Verenigde Staten wordt dit nog steeds gedaan bij de veredeling van verschillende Rubus-soorten zoals framboos (R.idaeus), de zwarte framboos (R.occidentalis), Himalaya braam (R.discolor) en de gewone braam (R. fruticosus).

NL: Japanse wijnbes, wijnbes FR: Framboise du Japon, Ronce du Japon DE: Japanische Weinbeere, Rotborstige Himbeere ENG: Wineberry, Wine raspberry, Japanese wineberry ES: Bayas del vino japonés IT: Uva giapponese, Lampone del Giappone Inmiddels wordt de Japanse wijnbes in de Amerikaanse staten New York en Connecticut gek genoeg gezien als een invasieve exoot en is het bezit en de handel van het plantmateriaal verboden.

Rond 1925 is er in Nederland op voorspraak van prins Hendrik, de echtgenoot van koningin Wilhelmina, een grote aanplant geweest van deze fruitsoort, met name op de arme gronden die vrijkwamen na het kappen van de dennenbomen (mijnhout) in Gelderland, Utrecht en Brabant. Inmiddels is de Japanse wijnbes in heel Europa aanwezig, van Finland tot Spanje en van Polen tot Engeland.

De smaak is friszuur, met een geheel eigen aroma. De vruchten zijn 0,8 tot 1,5 cm in doorsnede. De teelt is niet moeilijk, gelijk aan frambozen. Maar de oogst is lastig, doordat de bessen licht kleverig zijn en groeien aan stekelige ranken, en dus moet dat handmatig gebeuren. Toch laten de vruchten makkelijk los van de bloembodem, maar voor de beroepsteelt is het een lastige vrucht. Toch is er beperkt aanbod in de zomer uit België, Duitsland en natuurlijk Nederland. Het is een product voor de specialisten in AGF.

Hoewel er geen officiële beschreven rassen bestaan, zijn er wel verschillende variëteiten op de markt. Het gaat dan om selecties op basis van het formaat van de vruchten.

OPSLAG EN BEWARING

Korte bewaring, ca. 3 tot 5 dagen bij 1° tot 3°C met een RV van 90%. Invriezen bij -18°C

AANVOER PERIODE

Nederland en België, van juni tot augustus. Frankrijk, Engeland, Duitsland, Verenigde Staten (voornamelijk diepgevroren)

GEBRUIK DOOR CONSUMENT

Vers eten en verwerken in nagerechten en shakes

INDUSTRIËLE VERWERKING

Uit China en Japan wordt de diepgevroren Japanse wijnbes ingevoerd en verwerkt tot sap, jam en vruchtencompote. In de verwerking wordt de smaak wat vlak, daarom wordt er rode bessensap of vruchten toegevoegd.

VOEDINGSWAARDE PER 100 GRAM PRODUCT

Energie ..................243 kJ/58 kcal Water .............................83,1 g Eiwit ...............................1,2 g Koolhydraten ......................8,5 g Suikers .............................6,8 g Vet .................................0,7 g Vitamine A ..................... 0,80 mg Vitamine B .......................1,0 mg Vitamine C ....................... 20 mg Calcium .......................25-32 mg Fosfor .........................25-32 mg IJzer ..............................1,0 mg Natrium ...........................3 mg Kalium ..........................189 mg

© Dick Pijpers www.allesovergroentenenfruit.nl