Meer tomaat en komkommer in Almería, maar minder courgette en aubergine

“De groothandelsprijzen voor gas zijn sinds januari 2022 verdubbeld in Europa en sinds begin 2021 vernegenvoudigd” Meer tomaat en komkommer in Almería, maar minder courgette en aubergine

Officiële cijfers zijn er nog niet, maar ramingen van verschillende spelers in de sector en de bestellingen van zaailingen bij kwekerijen wijzen op een uitbreiding van het tomatenareaal in de kassen van Almería. Na een zoveelste inkrimping vorig seizoen, toen met 3%, lijkt men in de Zuid-Spaanse provincie op een toename van 14% af te stevenen.

De Short-term outlook for EU agricultural markets die de Europese Commissie in de zomer uitbracht, voorzag al een achteruitgang van de tomatenteelt in Europa als gevolg van hoge energiekosten. Het laatste kwartaalrapport van de Bank van Spanje laat geen twijfel bestaan over de impact van deze factor, hetzij direct (torenhoge kosten voor het verwarmen en belichten van de kassen), hetzij indirect (algemene inflatie en meer concreet bijvoorbeeld veel duurdere meststoffen). Volgens het rapport zijn de groothandelsprijzen voor gas in Europa sinds januari 2022 verdubbeld en sinds begin 2021 zelfs vernegenvoudigd.

Omdat er op korte termijn geen oplossing voor dit probleem is, hebben veel telers in Almería ervoor gekozen om het areaal van de in Centraal-Europa meest geteelde soorten, namelijk pruim- en trostomaten, uit te breiden. Want van dit type tomaten verwacht men immers dat er op de markt een tekort zal ontstaan in de maanden dat hun teelt een groot energieverbruik vereist. In Nederland zou het tot april kunnen duren voordat die rassen weer in aanzienlijke hoeveelheden beschikbaar komen. Ook het komkommerareaal lijkt toe te nemen – met 5% volgens een raming van Cute Solar, een Europese informatie- en promotiecampagne voor de niet-verwarmde en niet-belichte kasteelt – en het paprika-areaal zou met 2% groeien. Daartegenover staat een krimp van het areaal van aubergine en courgette, die volgens Cute Solar zou kunnen oplopen tot respectievelijk 10 en 15%.

Hoewel de kassen in Zuid-Europa worden “aangedreven” door energie die de zon gratis levert, mag niet worden vergeten dat ook daar de telers te maken hebben met gestegen kosten, zoals bijvoorbeeld de grondprijzen (aankoop of pacht), de loonkosten, de kosten voor de bouw van kassen en de tarieven voor irrigatie (niet onbelangrijk in een jaar waarin Spanje wordt geteisterd door droogte). Een voordeel op dat vlak is evenwel het feit dat “de watervoetafdruk van de kasteelt in Almería 20 keer kleiner is dan het natio-

nale gemiddelde”, zo becijferde onlangs het Andalusische ministerie van Landbouw.

En dat de telers het gevoel hebben dat alles veel duurder is geworden, wordt ook met cijfers gestaafd door het Spaanse ministerie van Landbouw via de publicatie van een algemene prijsindex in de land- en tuinbouwsector. De meest recente gegevens hebben betrekking op de maand juli 2022, toen de prijzen voor landbouwgrondstoffen en -diensten in Spanje gemiddeld met 39,55% gestegen waren ten opzichte van dezelfde maand in 2021 en ook tegenover juni 2022 nog licht bleven stijgen, namelijk met 0,28%. Een van de grondstoffen waarvan het gebrek aan beschikbaarheid veel zorgen wekt, namelijk meststoffen, was in juli 92,28% duurder dan een jaar geleden. Voor stikstof was de stijging op jaarbasis 129,77%.

In deze context is het niet moeilijk om te begrijpen dat de levensvatbaarheid van de sector enkel gewaarborgd is als de telers, die hun kapitaal riskeren in steeds duurdere investeringen, in staat zijn om zich een inkomen te verschaffen via hogere prijzen voor hun productie. “En dit jaar was het seizoen alvast begonnen met goede prijzen, beter dan die van vorig jaar,” zo luidde het in Almería. Maar een te warme herfst zorgde eind oktober voor een overlap tussen de late zomergewassen en de vroege herfstgewassen, waardoor de prijzen ineenstortten. In week 41 meldde telersvereniging Asaja een daling “van 73% van de prijs van courgettes, 70% voor lange aubergines en 47% voor komkommers”. Nu vestigt Almería zijn hoop op betere prijzen op het winterseizoen, wanneer naar verwachting het licht uitgaat in de kassen van Centraal-Europa. (MdMA) 