Afg folder laverdonk

50 jaar laverdonk

innovatiekracht en menselijk vernuft mede mogelijk gemaakt door agrifirm

schakel in succes 50 jaar Laverdonk

1

“Innovatie versterkt inkomen” Laverdonk test innovaties op boerderijschaal. Die opdracht moet de inkomenspositie van boeren versterken. Daarom investeert Agrifirm in zowel fundamenteel als praktijkgericht onderzoek. Fundamenteel onderzoek wordt met collega (meng-)voerbedrijven en (internationale) kennisinstellingen uitgevoerd. Dit vormt de basis van praktijkgericht onderzoek. Agrifirm wil de wetenschap zo snel en Ton Loman voorzitter hoofddirectie goed mogelijk vertalen naar uw bedrijf. Laverdonk speelt hierin een cruciale rol.

Agrifirm Group Met Laverdonk maakt Agrifirm ‘het succes van veehouders mede mogelijk!’

Laverdonk van toen tot nu Wie naar de geschiedenis van proefboerderij Laverdonk kijkt, ziet een aaneenschakeling van vernieuwingen, die de veehouders ten goede zijn gekomen. Natuurlijk, niet alles is gelukt, maar ook een proef die nadelig afloopt is waardevol. Ze voorkomt dat veehouders in de praktijk tegen missers aanlopen.

1964

eigenaar Agrifirm, maar ook voor andere opdrachtgevers,

Het accent op voer

analyses uitvoert. Deze dochteronderneming, 40 jaar geleden

Cehave kreeg geen toestemming, dus moest er een andere

opgericht, is expert op het gebied van voedingswaarde en

bestemming komen die geld voor de leden opleverde: een

voedselveiligheid in de diervoeder- en levensmiddelensector.

proefbedrijf. De houten hokken op het terrein van de voerfabriek

Er is een mooie taakverdeling: het Innovation Center

in Veghel, waarin al proeven werden gedaan, verhuisden naar

zoekt naar de beste vernieuwingen die beproefd moeten

Voorpagina: 50 jaar Laverdonk: Piet Janssen, Martien van Genugten en Harold de Louw

Laverdonk. Aanvankelijk om zowel nieuwe stalontwikkelingen

worden. Researchfarm Laverdonk test het uit in de praktijk

1964 Aankoop boerderij Laverdonk in Heeswijk-Dinther door

als nieuwe voersoorten en nieuwe voersamenstellingen te

en Nutricontrol analyseert de resultaten, zodat er volledige

testen. Een van de eerste legbatterijen van Nederland kwam op

zekerheid is. Kortom een innovatieve drietrapsraket.

1964 Proef met de eerste legbatterij van Nederland met 3.456 kippen

de nieuwe locatie te staan. Dat soort proeven met stalsystemen

Van olie naar voer van de toekomst Proefboerderij Laverdonk in Heeswijk-Dinther bestaat 50 jaar.

Wat ooit bedoeld was als een olie-aanvoer en verkooppunt van Cehave is uitgegroeid tot een testlocatie, die ook voortdurend vernieuwingen oplevert. Tapioca in het voer, fytase, Air Line voer, rosé kalverhouderij, het is allemaal in Laverdonk beproefd voordat veehouders ervan gingen profiteren.

Oud-directeur H.J. Mathot van Cehave zag het wel zitten: een oliehaven aan het kanaal. De zuidelijke voercoöperatie

en

“Een van de eerste legbatterijen van Nederland kwam op de nieuwe locatie te staan.”

nieuwe

apparatuur

Cehave. Veevoedingsdeskundige Piet Janssen krijgt de leiding

1965 Toevoegen koper aan het varkensvoer 1969 Proeven met het mesten van MRIJ-stieren

verhuisde later naar Boxtel,

1970 Martien van Genugten bedrijfsleider

Sterksel en andere proef-

1974 Oprichting Centraal Cooperatief Laboratorium CCL,

bedrijven; het accent bij

Laverdonk kwam op voer te

1988 Verteringsproeven specifiek gericht op minder mest

liggen.

1988 In reageerbuis (in vitro) voederwaarde voorspellen

de voorganger van Nutricontrol

1989 Rosé kalverhouderij, een nieuwe veehouderijtak

Een innovatieve drietrapsraket

1991 Fytase-voer rijp voor de praktijk 2001 Air Line-voer, een luchtige korrel met een betere vertering

kon voor de boeren mooi een concurrent worden van Shell,

Dat is nog steeds het geval, vertelt manager Harold de Louw.

2002 Harold de Louw, manager

Esso, BP en andere oliegiganten. Hij kon in 1964 aan de

Dat gebeurt nu onder de vlag van het Agrifirm Innovation

2013 Soliq, het eerste semi-vochtige kippenvoer

Zuid-Willemsvaart boerderij Laverdonk in handen krijgen. Hij

Center, waarin de coöperatie haar vernieuwende kracht

2014 Robustior varkensvoer, draagt bij aan hogere voerwinst

droomde van oliedollars, maar het pakte anders uit.

bundelt. Daar hoort Nutricontrol in Veghel bij, dat voor

2015 Individueel voeren van vleesvarkens dankzij een chip

2

50 jaar Laverdonk

3

“We willen winnen” Jos van Hees onderzoeker Laverdonk en Nutricontrol

Meel, pellet en kronkels

Het is topsport. Jos van Hees, onderzoeker en zelf triatleet, vergelijkt zijn werk bij het Agrifirm Innovatie Centrum met het bijdragen aan een sportprestatie. “Het is net als het verbeteren van een record. Je probeert de laatste seconden eraf te krijgen. Dat is lastig, want het gaat om kleine verschillen, je doet er alles aan om de concurrentie voor te blijven. Agrifirm wil winnen.”

Het samenspel tussen de verschillende onderdelen van

Bonda met vochtige

Agrifirm leidt tot succes. Daarvan is Jos van Hees overtuigd.

voeders

Als voorbeeld noemt hij de ontwikkeling van Soliq in 2013, een

hebben en omdat we

nieuw voerconcept voor legpluimvee.

veel expertise rond onderzoek

in

Ambitie voor vernieuwing heeft hij genoeg. “We moeten nog meer out of the box denken.

Verder dan onze neus lang is. Zoeken naar onverwachte oplossingen. Heeft het varken bijvoorbeeld gevraagd om gepelleteerde korrels? Waarom niet rond, gekronkeld, of lang?

Zijn er geen andere en misschien betere systemen?” Jos van Hees ziet allerlei futuristische beelden op zijn netvlies verschijnen. Als het varken er maar beter van wordt.

“koper in het voer was een prachtvinding”

huis

hebben,

Piet Janssen is een grootheid in de veevoeding. Tot in China toe droeg hij zijn kennis uit. Hij is inmiddels 93 jaar. Bij Cehave had hij de afdeling veevoeding en ook Laverdonk onder zijn hoede tot zijn pensionering in 1986. Soms werd die proefboerderij weleens spottend ‘de speeltuin van Janssen’ genoemd vanwege het grote aantal verschillende onderzoeken.

Soliq dankzij perfect samenspel

konden

Voor het eerst zijn onderzoekers erin geslaagd droog en vochtig

ontwikkelen.” In het

Piet Janssen

voer aan elkaar te plakken. De kip kan niet meer de grove deeltjes

bijzonder noemt Jos

de eerste directeur

er tussenuit pikken en krijgt nu alle voedingsstoffen binnen.

van Hees de kennis van Nutricontrol, waar hij zelf heeft gewerkt.

Het resultaat 4 eieren per ronde meer en efficiënter voeren.

Onderzoek zonder analyse kan niet. Dat laboratorium is in staat

Hij is de man die tapioca en later koper in het voer

grote voordeel. Bij Laverdonk liet hij proeven nemen, die de

Omgerekend 45 cent per hen per jaar voordeel. “Omdat we

om de grondstoffen voor (nieuw) voer tot in de finesses uit

introduceerde. Nu verguisd, maar toen een geweldige

winst

elkaar te rafelen. “De ene tarwe is de andere niet.”

ontwikkeling. De tijd haalt een ontwikkeling in. Achteraf blijkt

Cehave ging er als

soms dat een vernieuwing ook nadelen met zich meebrengt.

eerste mee aan de

Een kick van positieve resultaten

In wetenschappelijke literatuur ontdekte Piet Janssen rond

slag. Later, begin jaren

Hij krijgt er, zoals bij Soliq, een kick van als er positieve resul-

de jaren zestig de mogelijkheden van het toevoegen van

’80, riep de overheid

taten op de computer binnendruppelen. “Het is steeds een

sporenelementen en metalen aan het voer. “Met 1 kg koper

het

geweldige uitdaging. Aan Soliq hebben we vier jaar gewerkt.

(later zeven ons) in 1 ton voer gingen de varkens 10 procent

grotendeels een halt

Het is hartstikke mooi als het dan lukt. Een voorrecht om er

harder groeien. Het koper kostte 80 cent. Wat een winst

toe, zoals ze dat nu ook

aan mee te werken.”

behaalde je met zo’n kleine toepassing”, omschrijft hij het

met antibioticum doet.

4

we

Soliq

bevestigden.

kopergebruik

50 jaar Laverdonk

5

Voorzichtig met antibioticum

verrichten. In die rapporten komen de resultaten tevoorschijn

Bij een proef die aan de gang is, blijft Harold de Louw wat

Met het toevoegen van antibiotica in het voer was

concurrent testen. Klopte het wat zij beweerden? Ook bij

van de proeven, die de experts binnen het Agrifirm Innovation

langer staan. Het gaat om vleesvarkens die een chipje in hun

Janssen eerder voorzichtiger. Hij nam midden jaren ‘50

enkele boeren werd getest. Zij wisten van niets, want Janssen

Center hebben opgesteld. Veevoedingsdeskundigen, biochemici,

oor hebben. Dat bepaalt per individueel varken hoeveel voer

ter harte waarschuwingen van directeur Grashuis van het

liet het voer overpakken in zakken van de Cehave. Een groep

dierexperts, analytici, allemaal dragen ze bij aan het opstellen

het op die dag mag hebben, afhankelijk van zijn gewicht. Het

veevoercontrole-instituut De Schothorst. Grashuis was

kreeg Cehave-voer, de andere groep voer van de concurrent.

van de onderzoeken, waarop Laverdonk het antwoord voor de

is individueel voeren zoals dat ook bij zeugen gebeurt. Voeren

een fel tegenstander van het gebruik vanwege het risico

Per ongeluk bleef er een keer bij het overpakken een label

praktijk moet geven. Van proef naar toepassing. Werkt het?

vanuit het dier. Waarbij varkens de hoeveelheid voer met de

van resistentie. “Maar we wilden als veevoerbedrijf niet de

van concurrent achter in de zak en ontdekte de boer het

juiste samenstelling krijgen, die ze ook maximaal kunnen

voordelen missen. Daarom kozen we alleen voor antibiotica

geheim. Toen de varkens, die voer van de concurrent kregen,

benutten voor groei.

die niet voor de mens van toepassing waren.”

het duidelijk minder deden dan de Cehave-varkens vertelde

Het geheim van de concurrent

hij iedereen die het maar weten wilde welk voortreffelijk voer

De bedoeling is ook om tot uniforme varkens te komen voor

zijn coöperatie had en hoe matig het van de concurrent was.

de slachterij. Die kan daardoor slachtkosten besparen, de

Piet Janssen liet bij Laverdonk ook stiekem voer van de

varkenshouder profiteert van een toeslag op de prijs. Dat zijn op een flinke koppel aanmerkelijke bedragen.

Goede ondernemers

Laverdonk: Een onmisbare schakel in innovatie

Bij de proeven is het in de stallen zo ingericht, dat voor de dieren die aan een proef meedoen

Acht stallen staan er langs de drukke Kanaaldijk

ten minste één aansprekende vooruitgang uit de proeven

alles hetzelfde is: zelfde ras, zelfde hok,

bij Heeswijk-Dinther. Aan de buitenkant is weinig

voort. Niet voor niets is proefboerderij Laverdonk een

zelfde verzorging. Als er nieuw voer

spectaculairs te zien. Doodgewone stallen, maar wat

onmisbare schakel in de innovatiekracht van de coöperatie.

wordt getest, mogen andere factoren

zich binnen afspeelt, is buitengewoon belangrijk voor

het resultaat niet in twijfel trekken.

alle veehouders, maar ook voor Agrifirm. Hier maakt

Wij leveren rapporten

Uniforme varkens met een chipje

Het staat niet voorop, maar het is de

de coöperatie haar strategie van een toonaangevende

Manager Harold de Louw leidt rond met in zijn hand sleutels

Dan gaat het vooral om specifieke samenstellingen van het voer,

eer te na om ook goede ondernemers

innovatieve onderneming waar.

om elke hermetisch afgesloten deur te openen. De bezoeker

waardoor ondernemers meer rendement kunnen maken. Dat

te zijn. “We horen financieel tot de

ontkomt niet aan strenge hygiënevoorschriften, want niets

levert geen spraakmakend nieuws op, maar het is wel uitermate

25 procent beste bedrijven en voor

Varkens, legkippen, vleeskuikens en kalveren zijn er druk in de

mag de kostbare proeven in gevaar brengen. “Veehouders

belangrijk. Tegenwoordig tellen aspecten als een betere

sommige diergroepen zelfs tot de 10 procent besten”, merkt

weer voor de toekomst van Agrifirm. Zij testen vernieuwingen

leveren vlees, melk of eieren af. Wij leveren rapporten”,

gezondheid, dierenwelzijn en duurzaamheid sterk mee, net als

Harold de Louw op. Het past bij het streven van Laverdonk om het

uit, waar de leden baat bij hebben. Elk jaar rolt er per diersoort

omschrijft hij in een notendop het werk dat de onderzoekers

voedselveiligheid en milieu, waar eerder het accent op lag.

met proeven maar ook met bedrijfsvoering uitstekend te doen.

6

50 jaar Laverdonk

7

“Geen flauwekul verkopen”

Martien van Genugten oud bedrijfsleider

“We willen geen flauwekul verkopen”. Martien van Genugten, bedrijfsleider tussen 1970 en 2002, noemt in een paar woorden een belangrijk aspect van het onderzoek, dat op Laverdonk gebeurde. Een treffend voorbeeld was het onderzoek naar het toevoegen van kruidenextracten aan het voer, toen populair in veehouderijkring. Allerlei prachtige voordelen werden aan de kruiden toegeschreven. Het oordeel was hard: totaal geen effect, kwakzalverij.

Een greep uit bijzondere onderzoeken Van alles heeft Laverdonk in de loop der jaren uitgetest.

Koper in het voer

Van tapioca als grondstof voor het voer tot de kweek van

Een ontdekking van Piet Janssen bij Cehave. Het werkte

forellen of het houden van kwartels en konijnen. Naar de

geweldig in het varkensvoer, bleek uit Laverdonk-proeven:

toekomst toe, zal het niet anders zijn. Het blijft zoeken

10 procent meer groei bij 10 procent minder voer. Het leidde

naar uitdagingen, maar dan met gebruikmaking van de

via de mest wel tot een verhoging van het kopergehalte in

modernste technieken.

de bodem. Daar kunnen schapen niet tegen. Vandaar dat de overheid ingreep. Er zijn nu strenge koper- en ook zinknormen

Het is de rol die het praktijkonderzoek heeft: iets onomstotelijk

Een enorme vooruitgang

Ochtendvoer

aantonen. Klopt het? Levert de vernieuwing het resultaat

Al met al draagt Laverdonk bij aan een grote ontwikkeling

Legkippen kregen vroeger duur ochtendvoer en gemengd

op dat de wetenschappers verwachten? Bij Laverdonk gaat

in de veehouderij. Terugkijkend ziet Martien van Genugten

voer. Daar bracht Cehave verandering in door met volledige

In vitro onderzoek

het daarbij om de eigen voeders. Daar had en heeft het

een enorme vooruitgang alleen al tijdens zijn periode als

voermeel voor de hele dag te komen. Per kg eieren was

Waarom heb je dieren nodig om de voederwaarde en de

proefbedrijf nog steeds de handenvol aan, waarbij ook naar

bedrijfsleider tussen 1970 en 2002. Legkippen hebben in plaats

nog maar 2,3 kg voer nodig in plaats van 4 kg. Het zag er

vertering van grondstoffen te voorspellen? Kan dat niet op

andere elementen wordt gekeken. In de periode van Martien

van 3 kg nog maar 2 kg voer nodig voor 1 kg eieren. Bij varkens

wel stoffig en grauw uit. Het kostte veel overredingskracht

een andere manier, bijvoorbeeld in een reageerbuis, oftewel

Genugten waren dat vooral voedselveiligheid en milieu

ging de voederconversie van 3.5 naar 2.5. Het aantal biggen

om de pluimveehouders te overtuigen. Onderzoek op

in vitro. Dat gaat ook veel sneller. Klopt, zo wees een proef van

– denk aan fytase en aan verteringsproeven – nu zijn dat

per zeug steeg van 15 naar 25, nu gemiddeld 30 op Laverdonk.

Laverdonk dat veel betere resultaten liet zien, haalde hen

Laverdonk en CCL, nu Nutricontrol, uit. In het laboratorium

diergezondheid en duurzaamheid.

De daggroei bij stieren steeg met 100 gram. Leg daar de cijfers

over de streep.

konden biotechnologen vertering in maag en darmen nabootsen. Desondanks blijven proeven met dieren nodig.

van nu maar naast en te zien is dat de ontwikkeling gestaag

Gunstig voor de boerenportemonnee

doorgaat. Voor Laverdonk is er nog genoeg werk aan de winkel.

per dier- en leeftijdscategorie.

Tapioca

Voorop staat rendement op het boerenbedrijf. Dat is

Als vervanger voor graan kwam tapioca samen met soja in

gebaat bij een goede kwaliteit eindproduct tegen lage

beeld. Tapioca was nieuw. Zo nieuw dat aanvankelijk ook

voerkosten, is de stelregel van Martien van Genugten die

bedrog in het spel was met het toevoegen van zand en

nog steeds opgeld doet. “Toen we van meel overgingen op

doppen. Ook moest nog uit proeven blijken hoe varkens het

gepelleteerde korrels betekende dat een financieel voordeel

deden op een voermengsel met daarin de nieuwe grondstof.

van vier procent”, illustreert hij dat motto met een voorbeeld

Het onderzoek overtrof de stoutste verwachtingen. 20.000

uit het verleden. Zo zijn er tal van gunstige resultaten voor

Thaise boeren leverden Cehave 500.000 ton tapioca.

boerenportemonnee uit de tests van het proefbedrijf gerold.

8

50 jaar Laverdonk

9

2015 nieuwe activiteit

Robustior

Fytase

Soms lijken verbeteringen bij het voer op het eerste

dat zwaardere varkens meer energie kunnen halen uit ruwe

Na fosforarm voer kwam in 1991 fytase-voer uit de kokers van

kunnen. Aanvankelijk was het idee om met 1.000 MRIJ-stieren

gezicht niet zo spectaculair. Robustior is een eindvoer voor

celstofrijke grondstoffen. Uiteindelijk betekent het wel dat de

de onderzoekers van Gist Brocades en Cehave tevoorschijn.

een grootschalige proef op te zetten. Dat werden er 200. Het

vleesvarkens (vanaf 75 kg), dat gebaseerd is op een nieuw

varkenshouder zo ruim 4,50 euro per varken extra verdient.

Het enzym fytase is voor het mestoverschot eigenlijk een

betekende de aanzet om in Nederland met een nieuwe vorm

grondstofwaarderingssysteem. Dat houdt er rekening mee

En om die opbrengst draait het.

wondermiddel. Het zorgt ervoor dat het varken of de kip de

van vleesveehouderij te beginnen.

belangrijke bouwstof fosfor beter kan opnemen. Niet alleen dat, ook andere mineralen en eiwitten worden beter verteerd.

Verteringsproeven

Het gevolg minder mineralenuitstoot via de mest, terwijl het

Vertering is een belangrijk aspect voor de voederwaardering

dier beter groeit.

van grondstoffen. Daarnaar gebeuren veel onderzoeken. De

“Alles draait om vertrouwen”

mestproblematiek zorgde ervoor dat Laverdonk nadrukkelijk ging kijken naar de vertering van het voer. Hoe kunnen we de hoeveelheid mest en mineralen terugdringen die het dier

Harold de Louw

uitscheidt? Welke grondstoffen worden het beste opgenomen?

manager

“Agrifirm kan het zich niet veroorloven dat een voersoort achteraf een flop blijkt te zijn.” Voor Harold de Louw, manager bij Laverdonk, is dat een extra motief om onderzoek bij de proefboerderij zeer zorgvuldig te doen. Het moet kloppen.

Elke procent betere vertering leidt tot 3 tot 5 procent minder

Air Line

mest. De kunst is om te combineren: optimale vertering en

Iedereen moet op de resultaten kunnen vertrouwen.

“Zo’n 80 procent van ons werk bestaat uit onderzoek naar

goedkope grondstoffen, waar de dieren optimaal van groeien.

“Veehouders gaan daar vanuit. Als Agrifirm zegt, dat er een

voersamenstellingen. Dat ziet er niet zo spectaculair uit

goed concept is uitgedacht, dat op Laverdonk is uitgetest,

als een totaal nieuw concept als Air Line, maar het is wel

Iedereen kent de krokante chipjes en popcorn in allerlei

Rosé kalveren

mag er geen twijfel zijn. Dat wordt niet zomaar gezegd”,

uitermate belangrijk”, merkt de manager op. “We hebben

vormen voor kinderen. Dat komt door de techniek van het

Elke minuut groeit een rosé kalf

benadrukt de manager. Met zijn team (5,7 fte) waakt hij

kennis van grondstoffen en hoe je voer maakt, we weten veel

extruderen, het luchtig maken. Dat is ook het geval met Air

met bijna één gram. Laverdonk

ervoor om die goede naam overeind te houden.

van de behoefte van het dier en we hebben rekenregels. Al

Line varkensvoer, in 2001 een revolutionair nieuw voer, dat

staat in 1988 aan de basis

in de varkensmaag gemakkelijk uiteen valt. Dat levert bij

van een nieuwe vorm van

Innovatie hoog op de agenda

vleesvarkens gemiddeld een 6 procent betere vertering op en

kalverhouderij. Blank kalfsvlees

Harold de Louw signaleert dat Agrifirm stevig investeert in het

bij lacterende zeugen zelfs gemiddeld 12 procent.

staat vanwege het dierenwelzijn

onderzoek. Innovatie staat hoog op de agenda. “We kijken bij

De veehouder wordt er beter van

die kennis zit in een raamwerk, dat we toepassen om een nog sterker en gezonder dier te krijgen dat optimaal produceert.’

volop in discussie. Door niet blank, maar jong rosé vlees te

elk onderzoek naar het rendement. Kunnen we de investering

Het zijn uitdagingen, die Laverdonk gaat oppakken met het

Stieren

leveren kunnen veehouders critici wind uit de zeilen nemen.

straks terugverdienen”, legt hij uit. Dat terugverdienen zit ‘m

uiteindelijk als doel dat de veehouder er beter van wordt,

Op excursie in Italië raakten bestuurders van Cehave onder

Op de proefboerderij groeien kalveren van 50 naar 300 kg

in voer met een hoger rendement voor de veehouder en

want daar gaat het om.

de indruk van de stierenmesterij. Dat moet in Nederland ook

levend gewicht met gemiddeld 1200 gram per dag.

omzet voor Agrifirm. Het mes snijdt zo aan twee kanten.

10

50 jaar Laverdonk

11

Toekomst diervoeding gebaseerd op onderzoek Het verleden analyseren is makkelijker dan de toekomst voorspellen.

Dit geldt zeker voor de veehouderij en de diervoederindustrie. De

KLAAR VOOR DE TOEKOMST mede mogelijk gemaakt door agrifirm

uitdagingen zijn groot en complex. Hoe voorzien we in 2050 circa 9 miljard mensen van melk, vlees en eieren. En zonder dat dit ten koste gaat van de leefomgeving, met minder antibiotica en respect voor het dier! Én die veehouders in staat stelt om een boterham te verdienen.

Agrifirm verwacht niet dat één oplossingsrichting alle

> Ontwikkelen en gebruiken van (sensor)techniek in stal

uitdagingen oppakt, een combinatie van meerdere richtingen

en dier. Dit signaleert vroegtijdig mogelijke problemen

is een realistischer toekomstbeeld. Agrifirm denkt aan de

bij de dieren en voorkomt ontsporing en ziekten. Deze

volgende richtingen en zet haar middelen daar al op in.

techniek focust op de behoeften van individuele dieren

in plaats van koppels. Exact voeren wordt daarmee mogelijk.

> Zoeken en geschikt maken van nieuwe grondstoffen en

reststromen uit de voedingsmiddel- of biobrandstof-

Deze thema’s zijn de uitgangspunten voor het Agrifirm-

industrie. Dit verduurzaamt de mengvoerproductie en

onderzoek. Dit stelt ons in staat om het aanbod van voedings-

sluit kringlopen.

stoffen steeds scherper af te stemmen op de werkelijke behoefte

> Zuinig omgaan met grondstoffen en dieren in staat

van individuele dieren. Het resultaat: saldoverbetering door

stellen daar alles uit te halen. Dus moet de kennis van

maximale voerbenutting, daling voerkosten, minimalisatie

veevoergrond-stoffen toenemen. En productieprocessen

milieubelasting, reductie antibioticagebruik

nog beter afstemmen, waarmee alle aanwezige voedings-

waarde door de dieren benut wordt. Met als doel, lagere

voerkosten en lagere verliezen van voedingsstoffen,

kortom een betere nutriëntefficiëntie.

Input BIJSTUREN

Gedrag + output meten

> Toepassen van voeders met bewezen gezondheids

ondersteunende effecten. Dankzij deze functionele

voeding daalt het antibioticagebruik, De gezondere

dieren gaan efficiënter om met voedingsstoffen, dat

verhoogt de nutriëntefficiëntie.

Weten schakel in succes

12 Agrifirm Group Productie Koninklijke

Tekst Hans Siemes

Foto’s Marnix Klooster & Agrifirm