50 jaar laverdonk
innovatiekracht en menselijk vernuft mede mogelijk gemaakt door agrifirm
schakel in succes 50 jaar Laverdonk
1
“Innovatie versterkt inkomen” Laverdonk test innovaties op boerderijschaal. Die opdracht moet de inkomenspositie van boeren versterken. Daarom investeert Agrifirm in zowel fundamenteel als praktijkgericht onderzoek. Fundamenteel onderzoek wordt met collega (meng-)voerbedrijven en (internationale) kennisinstellingen uitgevoerd. Dit vormt de basis van praktijkgericht onderzoek. Agrifirm wil de wetenschap zo snel en Ton Loman voorzitter hoofddirectie goed mogelijk vertalen naar uw bedrijf. Laverdonk speelt hierin een cruciale rol. Agrifirm Group Met Laverdonk maakt Agrifirm ‘het succes van veehouders mede mogelijk!’
Laverdonk van toen tot nu Wie naar de geschiedenis van proefboerderij Laverdonk kijkt, ziet een aaneenschakeling van vernieuwingen, die de veehouders ten goede zijn gekomen. Natuurlijk, niet alles is gelukt, maar ook een proef die nadelig afloopt is waardevol. Ze voorkomt dat veehouders in de praktijk tegen missers aanlopen.
1964
eigenaar Agrifirm, maar ook voor andere opdrachtgevers,
Het accent op voer
analyses uitvoert. Deze dochteronderneming, 40 jaar geleden
Cehave kreeg geen toestemming, dus moest er een andere
opgericht, is expert op het gebied van voedingswaarde en
bestemming komen die geld voor de leden opleverde: een
voedselveiligheid in de diervoeder- en levensmiddelensector.
proefbedrijf. De houten hokken op het terrein van de voerfabriek
Er is een mooie taakverdeling: het Innovation Center
in Veghel, waarin al proeven werden gedaan, verhuisden naar
zoekt naar de beste vernieuwingen die beproefd moeten
Voorpagina: 50 jaar Laverdonk: Piet Janssen, Martien van Genugten en Harold de Louw
Laverdonk. Aanvankelijk om zowel nieuwe stalontwikkelingen
worden. Researchfarm Laverdonk test het uit in de praktijk
1964 Aankoop boerderij Laverdonk in Heeswijk-Dinther door
als nieuwe voersoorten en nieuwe voersamenstellingen te
en Nutricontrol analyseert de resultaten, zodat er volledige
testen. Een van de eerste legbatterijen van Nederland kwam op
zekerheid is. Kortom een innovatieve drietrapsraket.
1964 Proef met de eerste legbatterij van Nederland met 3.456 kippen
de nieuwe locatie te staan. Dat soort proeven met stalsystemen
Van olie naar voer van de toekomst Proefboerderij Laverdonk in Heeswijk-Dinther bestaat 50 jaar. Wat ooit bedoeld was als een olie-aanvoer en verkooppunt van Cehave is uitgegroeid tot een testlocatie, die ook voortdurend vernieuwingen oplevert. Tapioca in het voer, fytase, Air Line voer, rosé kalverhouderij, het is allemaal in Laverdonk beproefd voordat veehouders ervan gingen profiteren. Oud-directeur H.J. Mathot van Cehave zag het wel zitten: een oliehaven aan het kanaal. De zuidelijke voercoöperatie
en
“Een van de eerste legbatterijen van Nederland kwam op de nieuwe locatie te staan.”
nieuwe
apparatuur
Cehave. Veevoedingsdeskundige Piet Janssen krijgt de leiding
1965 Toevoegen koper aan het varkensvoer 1969 Proeven met het mesten van MRIJ-stieren
verhuisde later naar Boxtel,
1970 Martien van Genugten bedrijfsleider
Sterksel en andere proef-
1974 Oprichting Centraal Cooperatief Laboratorium CCL,
bedrijven; het accent bij
Laverdonk kwam op voer te
1988 Verteringsproeven specifiek gericht op minder mest
liggen.
1988 In reageerbuis (in vitro) voederwaarde voorspellen
de voorganger van Nutricontrol
1989 Rosé kalverhouderij, een nieuwe veehouderijtak
Een innovatieve drietrapsraket
1991 Fytase-voer rijp voor de praktijk 2001 Air Line-voer, een luchtige korrel met een betere vertering
kon voor de boeren mooi een concurrent worden van Shell,
Dat is nog steeds het geval, vertelt manager Harold de Louw.
2002 Harold de Louw, manager
Esso, BP en andere oliegiganten. Hij kon in 1964 aan de
Dat gebeurt nu onder de vlag van het Agrifirm Innovation
2013 Soliq, het eerste semi-vochtige kippenvoer
Zuid-Willemsvaart boerderij Laverdonk in handen krijgen. Hij
Center, waarin de coöperatie haar vernieuwende kracht
2014 Robustior varkensvoer, draagt bij aan hogere voerwinst
droomde van oliedollars, maar het pakte anders uit.
bundelt. Daar hoort Nutricontrol in Veghel bij, dat voor
2015 Individueel voeren van vleesvarkens dankzij een chip
2
50 jaar Laverdonk
3
“We willen winnen” Jos van Hees onderzoeker Laverdonk en Nutricontrol
Meel, pellet en kronkels
Het is topsport. Jos van Hees, onderzoeker en zelf triatleet, vergelijkt zijn werk bij het Agrifirm Innovatie Centrum met het bijdragen aan een sportprestatie. “Het is net als het verbeteren van een record. Je probeert de laatste seconden eraf te krijgen. Dat is lastig, want het gaat om kleine verschillen, je doet er alles aan om de concurrentie voor te blijven. Agrifirm wil winnen.”
Het samenspel tussen de verschillende onderdelen van
Bonda met vochtige
Agrifirm leidt tot succes. Daarvan is Jos van Hees overtuigd.
voeders
Als voorbeeld noemt hij de ontwikkeling van Soliq in 2013, een
hebben en omdat we
nieuw voerconcept voor legpluimvee.
veel expertise rond onderzoek
in
Ambitie voor vernieuwing heeft hij genoeg. “We moeten nog meer out of the box denken. Verder dan onze neus lang is. Zoeken naar onverwachte oplossingen. Heeft het varken bijvoorbeeld gevraagd om gepelleteerde korrels? Waarom niet rond, gekronkeld, of lang? Zijn er geen andere en misschien betere systemen?” Jos van Hees ziet allerlei futuristische beelden op zijn netvlies verschijnen. Als het varken er maar beter van wordt.
“koper in het voer was een prachtvinding”
huis
hebben,
Piet Janssen is een grootheid in de veevoeding. Tot in China toe droeg hij zijn kennis uit. Hij is inmiddels 93 jaar. Bij Cehave had hij de afdeling veevoeding en ook Laverdonk onder zijn hoede tot zijn pensionering in 1986. Soms werd die proefboerderij weleens spottend ‘de speeltuin van Janssen’ genoemd vanwege het grote aantal verschillende onderzoeken.
Soliq dankzij perfect samenspel
konden
Voor het eerst zijn onderzoekers erin geslaagd droog en vochtig
ontwikkelen.” In het
Piet Janssen
voer aan elkaar te plakken. De kip kan niet meer de grove deeltjes
bijzonder noemt Jos
de eerste directeur
er tussenuit pikken en krijgt nu alle voedingsstoffen binnen.
van Hees de kennis van Nutricontrol, waar hij zelf heeft gewerkt.
Het resultaat 4 eieren per ronde meer en efficiënter voeren.
Onderzoek zonder analyse kan niet. Dat laboratorium is in staat
Hij is de man die tapioca en later koper in het voer
grote voordeel. Bij Laverdonk liet hij proeven nemen, die de
Omgerekend 45 cent per hen per jaar voordeel. “Omdat we
om de grondstoffen voor (nieuw) voer tot in de finesses uit
introduceerde. Nu verguisd, maar toen een geweldige
winst
elkaar te rafelen. “De ene tarwe is de andere niet.”
ontwikkeling. De tijd haalt een ontwikkeling in. Achteraf blijkt
Cehave ging er als
soms dat een vernieuwing ook nadelen met zich meebrengt.
eerste mee aan de
Een kick van positieve resultaten
In wetenschappelijke literatuur ontdekte Piet Janssen rond
slag. Later, begin jaren
Hij krijgt er, zoals bij Soliq, een kick van als er positieve resul-
de jaren zestig de mogelijkheden van het toevoegen van
’80, riep de overheid
taten op de computer binnendruppelen. “Het is steeds een
sporenelementen en metalen aan het voer. “Met 1 kg koper
het
geweldige uitdaging. Aan Soliq hebben we vier jaar gewerkt.
(later zeven ons) in 1 ton voer gingen de varkens 10 procent
grotendeels een halt
Het is hartstikke mooi als het dan lukt. Een voorrecht om er
harder groeien. Het koper kostte 80 cent. Wat een winst
toe, zoals ze dat nu ook
aan mee te werken.”
behaalde je met zo’n kleine toepassing”, omschrijft hij het
met antibioticum doet.
4
we
Soliq
bevestigden.
kopergebruik
50 jaar Laverdonk
5
Voorzichtig met antibioticum
verrichten. In die rapporten komen de resultaten tevoorschijn
Bij een proef die aan de gang is, blijft Harold de Louw wat
Met het toevoegen van antibiotica in het voer was
concurrent testen. Klopte het wat zij beweerden? Ook bij
van de proeven, die de experts binnen het Agrifirm Innovation
langer staan. Het gaat om vleesvarkens die een chipje in hun
Janssen eerder voorzichtiger. Hij nam midden jaren ‘50
enkele boeren werd getest. Zij wisten van niets, want Janssen
Center hebben opgesteld. Veevoedingsdeskundigen, biochemici,
oor hebben. Dat bepaalt per individueel varken hoeveel voer
ter harte waarschuwingen van directeur Grashuis van het
liet het voer overpakken in zakken van de Cehave. Een groep
dierexperts, analytici, allemaal dragen ze bij aan het opstellen
het op die dag mag hebben, afhankelijk van zijn gewicht. Het
veevoercontrole-instituut De Schothorst. Grashuis was
kreeg Cehave-voer, de andere groep voer van de concurrent.
van de onderzoeken, waarop Laverdonk het antwoord voor de
is individueel voeren zoals dat ook bij zeugen gebeurt. Voeren
een fel tegenstander van het gebruik vanwege het risico
Per ongeluk bleef er een keer bij het overpakken een label
praktijk moet geven. Van proef naar toepassing. Werkt het?
vanuit het dier. Waarbij varkens de hoeveelheid voer met de
van resistentie. “Maar we wilden als veevoerbedrijf niet de
van concurrent achter in de zak en ontdekte de boer het
juiste samenstelling krijgen, die ze ook maximaal kunnen
voordelen missen. Daarom kozen we alleen voor antibiotica
geheim. Toen de varkens, die voer van de concurrent kregen,
benutten voor groei.
die niet voor de mens van toepassing waren.”
het duidelijk minder deden dan de Cehave-varkens vertelde
Het geheim van de concurrent
hij iedereen die het maar weten wilde welk voortreffelijk voer
De bedoeling is ook om tot uniforme varkens te komen voor
zijn coöperatie had en hoe matig het van de concurrent was.
de slachterij. Die kan daardoor slachtkosten besparen, de
Piet Janssen liet bij Laverdonk ook stiekem voer van de
varkenshouder profiteert van een toeslag op de prijs. Dat zijn op een flinke koppel aanmerkelijke bedragen.
Goede ondernemers
Laverdonk: Een onmisbare schakel in innovatie
Bij de proeven is het in de stallen zo ingericht, dat voor de dieren die aan een proef meedoen
Acht stallen staan er langs de drukke Kanaaldijk
ten minste één aansprekende vooruitgang uit de proeven
alles hetzelfde is: zelfde ras, zelfde hok,
bij Heeswijk-Dinther. Aan de buitenkant is weinig
voort. Niet voor niets is proefboerderij Laverdonk een
zelfde verzorging. Als er nieuw voer
spectaculairs te zien. Doodgewone stallen, maar wat
onmisbare schakel in de innovatiekracht van de coöperatie.
wordt getest, mogen andere factoren
zich binnen afspeelt, is buitengewoon belangrijk voor
het resultaat niet in twijfel trekken.
alle veehouders, maar ook voor Agrifirm. Hier maakt
Wij leveren rapporten
Uniforme varkens met een chipje
Het staat niet voorop, maar het is de
de coöperatie haar strategie van een toonaangevende
Manager Harold de Louw leidt rond met in zijn hand sleutels
Dan gaat het vooral om specifieke samenstellingen van het voer,
eer te na om ook goede ondernemers
innovatieve onderneming waar.
om elke hermetisch afgesloten deur te openen. De bezoeker
waardoor ondernemers meer rendement kunnen maken. Dat
te zijn. “We horen financieel tot de
ontkomt niet aan strenge hygiënevoorschriften, want niets
levert geen spraakmakend nieuws op, maar het is wel uitermate
25 procent beste bedrijven en voor
Varkens, legkippen, vleeskuikens en kalveren zijn er druk in de
mag de kostbare proeven in gevaar brengen. “Veehouders
belangrijk. Tegenwoordig tellen aspecten als een betere
sommige diergroepen zelfs tot de 10 procent besten”, merkt
weer voor de toekomst van Agrifirm. Zij testen vernieuwingen
leveren vlees, melk of eieren af. Wij leveren rapporten”,
gezondheid, dierenwelzijn en duurzaamheid sterk mee, net als
Harold de Louw op. Het past bij het streven van Laverdonk om het
uit, waar de leden baat bij hebben. Elk jaar rolt er per diersoort
omschrijft hij in een notendop het werk dat de onderzoekers
voedselveiligheid en milieu, waar eerder het accent op lag.
met proeven maar ook met bedrijfsvoering uitstekend te doen.
6
50 jaar Laverdonk
7
“Geen flauwekul verkopen”
Martien van Genugten oud bedrijfsleider
“We willen geen flauwekul verkopen”. Martien van Genugten, bedrijfsleider tussen 1970 en 2002, noemt in een paar woorden een belangrijk aspect van het onderzoek, dat op Laverdonk gebeurde. Een treffend voorbeeld was het onderzoek naar het toevoegen van kruidenextracten aan het voer, toen populair in veehouderijkring. Allerlei prachtige voordelen werden aan de kruiden toegeschreven. Het oordeel was hard: totaal geen effect, kwakzalverij.
Een greep uit bijzondere onderzoeken Van alles heeft Laverdonk in de loop der jaren uitgetest.
Koper in het voer
Van tapioca als grondstof voor het voer tot de kweek van
Een ontdekking van Piet Janssen bij Cehave. Het werkte
forellen of het houden van kwartels en konijnen. Naar de
geweldig in het varkensvoer, bleek uit Laverdonk-proeven:
toekomst toe, zal het niet anders zijn. Het blijft zoeken
10 procent meer groei bij 10 procent minder voer. Het leidde
naar uitdagingen, maar dan met gebruikmaking van de
via de mest wel tot een verhoging van het kopergehalte in
modernste technieken.
de bodem. Daar kunnen schapen niet tegen. Vandaar dat de overheid ingreep. Er zijn nu strenge koper- en ook zinknormen
Het is de rol die het praktijkonderzoek heeft: iets onomstotelijk
Een enorme vooruitgang
Ochtendvoer
aantonen. Klopt het? Levert de vernieuwing het resultaat
Al met al draagt Laverdonk bij aan een grote ontwikkeling
Legkippen kregen vroeger duur ochtendvoer en gemengd
op dat de wetenschappers verwachten? Bij Laverdonk gaat
in de veehouderij. Terugkijkend ziet Martien van Genugten
voer. Daar bracht Cehave verandering in door met volledige
In vitro onderzoek
het daarbij om de eigen voeders. Daar had en heeft het
een enorme vooruitgang alleen al tijdens zijn periode als
voermeel voor de hele dag te komen. Per kg eieren was
Waarom heb je dieren nodig om de voederwaarde en de
proefbedrijf nog steeds de handenvol aan, waarbij ook naar
bedrijfsleider tussen 1970 en 2002. Legkippen hebben in plaats
nog maar 2,3 kg voer nodig in plaats van 4 kg. Het zag er
vertering van grondstoffen te voorspellen? Kan dat niet op
andere elementen wordt gekeken. In de periode van Martien
van 3 kg nog maar 2 kg voer nodig voor 1 kg eieren. Bij varkens
wel stoffig en grauw uit. Het kostte veel overredingskracht
een andere manier, bijvoorbeeld in een reageerbuis, oftewel
Genugten waren dat vooral voedselveiligheid en milieu
ging de voederconversie van 3.5 naar 2.5. Het aantal biggen
om de pluimveehouders te overtuigen. Onderzoek op
in vitro. Dat gaat ook veel sneller. Klopt, zo wees een proef van
– denk aan fytase en aan verteringsproeven – nu zijn dat
per zeug steeg van 15 naar 25, nu gemiddeld 30 op Laverdonk.
Laverdonk dat veel betere resultaten liet zien, haalde hen
Laverdonk en CCL, nu Nutricontrol, uit. In het laboratorium
diergezondheid en duurzaamheid.
De daggroei bij stieren steeg met 100 gram. Leg daar de cijfers
over de streep.
konden biotechnologen vertering in maag en darmen nabootsen. Desondanks blijven proeven met dieren nodig.
van nu maar naast en te zien is dat de ontwikkeling gestaag
Gunstig voor de boerenportemonnee
doorgaat. Voor Laverdonk is er nog genoeg werk aan de winkel.
per dier- en leeftijdscategorie.
Tapioca
Voorop staat rendement op het boerenbedrijf. Dat is
Als vervanger voor graan kwam tapioca samen met soja in
gebaat bij een goede kwaliteit eindproduct tegen lage
beeld. Tapioca was nieuw. Zo nieuw dat aanvankelijk ook
voerkosten, is de stelregel van Martien van Genugten die
bedrog in het spel was met het toevoegen van zand en
nog steeds opgeld doet. “Toen we van meel overgingen op
doppen. Ook moest nog uit proeven blijken hoe varkens het
gepelleteerde korrels betekende dat een financieel voordeel
deden op een voermengsel met daarin de nieuwe grondstof.
van vier procent”, illustreert hij dat motto met een voorbeeld
Het onderzoek overtrof de stoutste verwachtingen. 20.000
uit het verleden. Zo zijn er tal van gunstige resultaten voor
Thaise boeren leverden Cehave 500.000 ton tapioca.
boerenportemonnee uit de tests van het proefbedrijf gerold.
8
50 jaar Laverdonk
9
2015 nieuwe activiteit
Robustior
Fytase
Soms lijken verbeteringen bij het voer op het eerste
dat zwaardere varkens meer energie kunnen halen uit ruwe
Na fosforarm voer kwam in 1991 fytase-voer uit de kokers van
kunnen. Aanvankelijk was het idee om met 1.000 MRIJ-stieren
gezicht niet zo spectaculair. Robustior is een eindvoer voor
celstofrijke grondstoffen. Uiteindelijk betekent het wel dat de
de onderzoekers van Gist Brocades en Cehave tevoorschijn.
een grootschalige proef op te zetten. Dat werden er 200. Het
vleesvarkens (vanaf 75 kg), dat gebaseerd is op een nieuw
varkenshouder zo ruim 4,50 euro per varken extra verdient.
Het enzym fytase is voor het mestoverschot eigenlijk een
betekende de aanzet om in Nederland met een nieuwe vorm
grondstofwaarderingssysteem. Dat houdt er rekening mee
En om die opbrengst draait het.
wondermiddel. Het zorgt ervoor dat het varken of de kip de
van vleesveehouderij te beginnen.
belangrijke bouwstof fosfor beter kan opnemen. Niet alleen dat, ook andere mineralen en eiwitten worden beter verteerd.
Verteringsproeven
Het gevolg minder mineralenuitstoot via de mest, terwijl het
Vertering is een belangrijk aspect voor de voederwaardering
dier beter groeit.
van grondstoffen. Daarnaar gebeuren veel onderzoeken. De
“Alles draait om vertrouwen”
mestproblematiek zorgde ervoor dat Laverdonk nadrukkelijk ging kijken naar de vertering van het voer. Hoe kunnen we de hoeveelheid mest en mineralen terugdringen die het dier
Harold de Louw
uitscheidt? Welke grondstoffen worden het beste opgenomen?
manager
“Agrifirm kan het zich niet veroorloven dat een voersoort achteraf een flop blijkt te zijn.” Voor Harold de Louw, manager bij Laverdonk, is dat een extra motief om onderzoek bij de proefboerderij zeer zorgvuldig te doen. Het moet kloppen.
Elke procent betere vertering leidt tot 3 tot 5 procent minder
Air Line
mest. De kunst is om te combineren: optimale vertering en
Iedereen moet op de resultaten kunnen vertrouwen.
“Zo’n 80 procent van ons werk bestaat uit onderzoek naar
goedkope grondstoffen, waar de dieren optimaal van groeien.
“Veehouders gaan daar vanuit. Als Agrifirm zegt, dat er een
voersamenstellingen. Dat ziet er niet zo spectaculair uit
goed concept is uitgedacht, dat op Laverdonk is uitgetest,
als een totaal nieuw concept als Air Line, maar het is wel
Iedereen kent de krokante chipjes en popcorn in allerlei
Rosé kalveren
mag er geen twijfel zijn. Dat wordt niet zomaar gezegd”,
uitermate belangrijk”, merkt de manager op. “We hebben
vormen voor kinderen. Dat komt door de techniek van het
Elke minuut groeit een rosé kalf
benadrukt de manager. Met zijn team (5,7 fte) waakt hij
kennis van grondstoffen en hoe je voer maakt, we weten veel
extruderen, het luchtig maken. Dat is ook het geval met Air
met bijna één gram. Laverdonk
ervoor om die goede naam overeind te houden.
van de behoefte van het dier en we hebben rekenregels. Al
Line varkensvoer, in 2001 een revolutionair nieuw voer, dat
staat in 1988 aan de basis
in de varkensmaag gemakkelijk uiteen valt. Dat levert bij
van een nieuwe vorm van
Innovatie hoog op de agenda
vleesvarkens gemiddeld een 6 procent betere vertering op en
kalverhouderij. Blank kalfsvlees
Harold de Louw signaleert dat Agrifirm stevig investeert in het
bij lacterende zeugen zelfs gemiddeld 12 procent.
staat vanwege het dierenwelzijn
onderzoek. Innovatie staat hoog op de agenda. “We kijken bij
De veehouder wordt er beter van
die kennis zit in een raamwerk, dat we toepassen om een nog sterker en gezonder dier te krijgen dat optimaal produceert.’
volop in discussie. Door niet blank, maar jong rosé vlees te
elk onderzoek naar het rendement. Kunnen we de investering
Het zijn uitdagingen, die Laverdonk gaat oppakken met het
Stieren
leveren kunnen veehouders critici wind uit de zeilen nemen.
straks terugverdienen”, legt hij uit. Dat terugverdienen zit ‘m
uiteindelijk als doel dat de veehouder er beter van wordt,
Op excursie in Italië raakten bestuurders van Cehave onder
Op de proefboerderij groeien kalveren van 50 naar 300 kg
in voer met een hoger rendement voor de veehouder en
want daar gaat het om.
de indruk van de stierenmesterij. Dat moet in Nederland ook
levend gewicht met gemiddeld 1200 gram per dag.
omzet voor Agrifirm. Het mes snijdt zo aan twee kanten.
10
50 jaar Laverdonk
11
Toekomst diervoeding gebaseerd op onderzoek Het verleden analyseren is makkelijker dan de toekomst voorspellen. Dit geldt zeker voor de veehouderij en de diervoederindustrie. De
KLAAR VOOR DE TOEKOMST mede mogelijk gemaakt door agrifirm
uitdagingen zijn groot en complex. Hoe voorzien we in 2050 circa 9 miljard mensen van melk, vlees en eieren. En zonder dat dit ten koste gaat van de leefomgeving, met minder antibiotica en respect voor het dier! Én die veehouders in staat stelt om een boterham te verdienen. Agrifirm verwacht niet dat één oplossingsrichting alle
> Ontwikkelen en gebruiken van (sensor)techniek in stal
uitdagingen oppakt, een combinatie van meerdere richtingen
en dier. Dit signaleert vroegtijdig mogelijke problemen
is een realistischer toekomstbeeld. Agrifirm denkt aan de
bij de dieren en voorkomt ontsporing en ziekten. Deze
volgende richtingen en zet haar middelen daar al op in.
techniek focust op de behoeften van individuele dieren
in plaats van koppels. Exact voeren wordt daarmee mogelijk.
> Zoeken en geschikt maken van nieuwe grondstoffen en
reststromen uit de voedingsmiddel- of biobrandstof-
Deze thema’s zijn de uitgangspunten voor het Agrifirm-
industrie. Dit verduurzaamt de mengvoerproductie en
onderzoek. Dit stelt ons in staat om het aanbod van voedings-
sluit kringlopen.
stoffen steeds scherper af te stemmen op de werkelijke behoefte
> Zuinig omgaan met grondstoffen en dieren in staat
van individuele dieren. Het resultaat: saldoverbetering door
stellen daar alles uit te halen. Dus moet de kennis van
maximale voerbenutting, daling voerkosten, minimalisatie
veevoergrond-stoffen toenemen. En productieprocessen
milieubelasting, reductie antibioticagebruik
nog beter afstemmen, waarmee alle aanwezige voedings-
waarde door de dieren benut wordt. Met als doel, lagere
voerkosten en lagere verliezen van voedingsstoffen,
kortom een betere nutriëntefficiëntie.
Input BIJSTUREN
Gedrag + output meten
> Toepassen van voeders met bewezen gezondheids
ondersteunende effecten. Dankzij deze functionele
voeding daalt het antibioticagebruik, De gezondere
dieren gaan efficiënter om met voedingsstoffen, dat
verhoogt de nutriëntefficiëntie.
Weten schakel in succes
12 Agrifirm Group Productie Koninklijke
Tekst Hans Siemes
Foto’s Marnix Klooster & Agrifirm