Schakel in Succes nr. 6 - december 2013

06 december 2013

Wouter Snippe:

“ Ondernemen in de biologische sector is uitdagend�

Leren van elkaar pagina 12 - 16

schakel in succes voor ondernemers in de tuinbouw, akkerbouw en veehouderij

Fruit: monitoring verhoogt inzicht kwaliteit pagina 19

Tarwepletter voorkomt selectief pikken pagina 31

In dit nummer Tweejaarlijkse Abemec show een succes

Vooruitkijken en terugblikken 3 December is een maand van bezinning. Dat geldt op

Bedrijfsopvolging thema van Jongerendag

4

Agrifirm Ledendag Sojateelt 2013 Veel animo voor Mestinvesteringsfonds Agrifirm en Agriterra

5 6 8 9

het persoonlijke vlak en daarbij wens ik u natuurlijk veel wijsheid. Op deze plaats wil ik het beperken tot het zakelijke perspectief.

De Agrifirm Group ontwikkelt zich goed, de diverse dochterondernemingen staan herkenbaar in de markt, de klanten weten ons te vinden en ontwikkelingen en/of innovaties geven inspiratie om op de ingeslagen weg door te gaan. In 2014 zullen we daar nog een schepje bovenop doen, alles vanuit de strategie dat

Kringloopwijzer

10

Gezocht: Medewerkers Biologisch en gangbaar Sturen met Masterlink

11 12 16

Agrifirm meerwaarde wil leveren op uw erf. Daarvoor zijn we als coöperatie in de markt actief.

Is het dus allemaal positief? Nee, dat lukt zelfs Agrifirm niet. Afgelopen jaar leverde de economische crisis in het algemeen en de financiële situatie in enkele sectoren in het bijzonder wel degelijk hoofdbrekens op.

Zo zijn consumenten zuinig met bestedingen en dat

Aardappelaaltjes beheersen met NemaDecide

18

was te merken in onze Welkoop/Boerenbondwinkels.

Daarnaast kreeg het debiteurenbeheer een extra dimensie, een strak beheer was noodzakelijk om grote schadeposten te voorkomen. Een volledig overzicht

‘GBM-plan levert gemak en euro’s op’ Rendement in peenteelt Klantonderzoek Agrifirm Plant Monitoring fruitkwaliteit Introductie Aqua Tray+ type II

19 20 21 22 23

van het reilen en zeilen vindt u natuurlijk in het jaarverslag en op de Ledendagen die we in februari weer organiseren. Daar spreken we u natuurlijk graag.

Het economisch herstel lijkt door te zetten, de prijzen voor de landbouwproducten stabiliseren zich op een wat hoger niveau. Plannen maken hoort

PensEfficiënt: meer melk uit voer

24

daarmee weer tot de mogelijkheden. Agrifirm wil daarbij graag uw coöperatieve partner zijn.

Namens bestuur, directie en medewerkers

Kali over de vorst Werkplezier met wroetstal Nieuw assortiment vleeskuikenvoeders Tarwepletter voorkomt selectief pikken Samenspel

2

schakel in succes december 2013

27 28 30 31 32

wens ik u goede feestdagen toe.

on Loman T voorzitter hoofddirectie Agrifirm Group

Tweejaarlijkse Abemec show een succes Grote bezoekersaantallen hebben van de tweejaarlijkse Abemec show een succes gemaakt. Ruim 14.000 belangstellenden lieten zich van 22 t/m 24 november 2013 verrassen door Abemec in Veghel.

Abemec weet zich met passie voor het

Van groot, groter, grootst tot kleine,

vak prima staande te houden tussen

praktische oplossingen. Al tijdens de

het geweld van de buitenlandse beurzen

show werden enkele nieuwe tractoren

als de Agritechnica in Hannover en de

en werktuigen verkocht.

Agribex in Brussel. Vele noviteiten vinden hun primeur voor Nederland in

In de scholingsruimte van de Abemec

trekkerrijbewijs kwamen aan bod.

de showroom van Abemec. Trekpleister

Academy liet Abemec zien waarom het

Daarnaast was er aandacht voor het

is de spectaculaire live-demo, waar

genomineerd was voor de titel ‘beste

Abemec Service Totaal Plan voor olie en

de bezoekers ieder uur op werden

leerbedrijf’. Leerling monteurs sleutel-

vetten, en voor de onderdelenvoorzie-

geattendeerd met een sirene.

den hier live aan een tractor en lieten

ning middels de AGCO Shop (voorheen

zien over volop vakkennis te beschikken.

MyPartsPartner). Op het serviceplein

De werkplaats in Veghel was omge­

was ook ruimte ingericht voor de

Vrijdagmiddag om klokslag 12.00 uur ging de show open voor het publiek.

toverd tot een serviceplein. Verschillende

stands van Agrifirm Feed, Agrifirm

Zowel de occassions als de nieuwe trac-

services, van het keuren van tractoren

Plant en Agrifirm Exlan en een grote

toren en werktuigen in de showroom

en landbouwspuiten en uitlijnen tot

marktkraam met miniaturen en

trokken de aandacht van bezoekers.

een remmentest of het behalen van je

andere merchandise.

Betalen via SEPA: bent u er klaar voor?

Alle Europese bedrijven moeten

geïnformeerd over de wijzigingen en

Rabobankklanten kunnen deze registratie

uiterlijk per 1 februari 2014 betalen en

gevraagd om de incassomachtigingen

via Internetbankieren regelen. Klanten

incasseren via SEPA (Single Euro

zo snel mogelijk opnieuw af te geven.

van andere banken kunnen het registra-

Payment Area). Agrifirm heeft de

Nog niet alle machtigingen zijn retour

tieformulier terugsturen aan Agrifirm.

eerste stap naar SEPA in oktober al

ontvangen.

Agrifirm stuurt dit formulier naar de betreffende bank. Bent u klant bij

gemaakt. Betaalt u al via SEPA? Wat moet u doen?

meerdere Agrifirm ondernemingen, dan

SEPA heeft gevolgen voor zowel Agrifirm

Bij het Agrifirm informatiepakket over

dient u voor iedere werkmaatschappij

als voor haar klanten. Alle rekening-

SEPA heeft u ook een machtigingsset

een aparte machtiging op te sturen.

nummers moeten worden veranderd in

ontvangen. Heeft u uw mactiging nog

IBAN-nummers en klanten moeten

niet teruggestuurd? Stuur deze dan zo

Vragen

machtigingen voor zakelijke incasso’s

snel mogelijk terug naar Agrifirm. Om

Als u nog vragen heeft over SEPA of

opnieuw afgeven. Om de overgang

de machtiging definitief te maken is

over de machtiging voor automatische

vlekkeloos te laten verlopen, heeft

het noodzakelijk dat u deze ook regis-

incasso, kunt u contact opnemen met

Agrifirm vanaf juni 2013 haar klanten

treert bij uw bank.

Agrifirm.

schakel in succes december 2013

3

Agrifirm Jongerendag 2014

‘ Succesvolle bedrijfsovernames beginnen met een goed gesprek’ Bedrijfsopvolging. Voor velen een droom die uitkomt. Voor sommigen helaas een

Windesheim, zien dat het familiebedrijf

nachtmerrie. Wat zijn de basisvoorwaarden voor een vlekkeloze en kansrijke bedrijfs­

in de land- en tuinbouw een eigen

opvolging? Tijdens de Agrifirm Jongerendag op 8 januari 2014 belichten verschillende

dynamiek kent. Ook vertelt zij meer

sprekers dit thema vanuit hun eigen vakgebied.

over de rol van de partner en de veranderingen door de jaren heen. Vervol-

In de land- en tuinbouw spelen specifieke

kort bij over het thema bedrijfs­

gens neemt Danny Meki´c het woord

vragen omtrent bedrijfsopvolging. In

opvolging. Vervolgens deelt Wout Dekker,

van haar over. Hij startte op 15-jarige

alle gevallen geldt: succesvolle bedrijfs-

president-commissaris van Rabobank,

leeftijd als internetprovider. Nu, elf jaar

overnames beginnen altijd met een

vanuit zijn jarenlange ervaring zijn kijk

later, is hij in de media regelmatig te

goed gesprek. Praat erover. Met ouders,

op de toekomst van de (buitenlandse)

zien als multidisciplinaire deskundige.

adviseurs, experts én met collega’s op

agrarische sector. Sieto van Houten,

Tot slot ronden Rob Urgert en Joep van

de Agrifirm Jongerendag 2014.

ondernemerscoach bij Agrifirm Exlan,

Deudekom, het bekende cabaretduo

vertelt vervolgens over verschillende

van radio en tv, op originele wijze af

Kijk op de toekomst

situaties waarin bedrijfsopvolging wel

met de op de lachspieren werkende

De dag begint om 9.45 uur met de ont-

of niet goed verloopt.

Succesquiz. Na afloop is er natuurlijk

vangst, waarna Joep van Deudekom de

volop ruimte voor een goed gesprek

dag om 10.15 uur met een lach aftrapt.

Dynamische wereld

met toekomstgerichte collega-onder-

Samen met Jongerenraadvoorzitter

Na de lunch laat Ilse Matser, lector

nemers.

Herma Tammenga praat hij iedereen

familiebedrijven aan de Hogeschool

4

schakel in succes december 2013

Ledendagen 2014 Van 4 tot en met 26 februari 2014

een namiddag/avond-programma

organiseert Koninklijke Coöperatie

georganiseerd voor één sector.

Agrifirm haar jaarlijkse Ledendagen.

Een aantal sectorbijeenkomsten is

Bestuur en directie nodigen u en uw

’s ochtends. In de onderste tabel vindt

partner en/of medewerkers van harte uit.

u wanneer uw sector aan bod komt.

De Ledendagen starten met work-

tijdsindeling

Een gesprek over bedrijfsopvolging

shops. Iedereen kan twee workshops

10.15 uur* ontvangst, workshops

starten is lastig. Daarom heeft de

volgen en daarbij kiezen uit verschillende

12.30 uur maaltijd

Jongerenraad van Agrifirm al een

onderwerpen. Zie hiervoor onder­staande

14.00 uur toelichting directie en bestuur,

aantal openingszinnen, zoals hiernaast,

tabel. Naast de meer algemeen ge­

voor je bedacht.

oriënteerde onderwerpen bieden

17.00 uur maaltijd, sectorbijeenkomst

de rundveehouderij en de akkerbouw

21.00 uur afsluiting

In gesprek met je ouders

gastspreker, napraten

Zoek je een nog originelere start van

op alle locaties een eigen workshop

het gesprek? Kom dan naar Apeldoorn

aan. Na de lunch leggen hoofddirectie

In januari ontvangt u de officiële

op 8 januari a.s.

en bestuur van Agrifirm verantwoor-

uitnodiging. Op www.agrifirm.com

ding af over 2013 en lichten ze de

staat dan een overzicht van de nieuw te

plannen voor 2014 en verder toe.

kiezen Ledenraadsleden. Op de website

Na afloop wordt bij de meeste dagen

kunt u ook uw stem uitbrengen.

workshops

Kom naar de Agrifirm Jongerendag

Image adviseur over uiterlijk en kleuren door een externe deskundige Maatschappelijke betrokkenheid Agrifirm door Agrifirm Group Strategie Agrifirm door directie en commissarissen

Opgeven voor de Agrifirm Jongerendag

Social media, door Agrifirm Group

kan via www.agrifirm.com/Jongerendag

Kringloopwijzer door Agrifirm Exlan

of via de antwoordkaart die wordt

PensEfficiënt, meer melk uit voer bij melkvee door Agrifirm Feed

verspreid met BNDR, het ledenblad van

Regiospecifieke teeltworkshop door Agrifirm Plant

NAJK. agenda Op de website is eveneens de enquête

Datum

Locatie

Sectorbijeenkomst

‘Opvolging in de agrarische sector’ in te

4 februari

Van der Valk, Stein-Urmond

-

vullen. De resultaten van deze enquête

5 februari

Landgoed kasteel de Berckt, Baarlo

Legpluimvee

6 februari

PSV Stadion, Eindhoven

Varkens

11 februari

PEC-Stadion, Zwolle

Legpluimvee Varkens

12 februari

NAC-stadion Breda

Granen

13 februari

Van der Valk, Nuland

Vleeskuikens Varkens

worden tijdens de Jongerendag door Ilse Matser toegelicht.

Praktische informatie

Datum en tijd: 8 januari 2014, 9.45 - 15.30 uur Locatie:

19 februari

Afas Stadion Alkmaar

Bloembollen (ochtend)

Schouwburg en Congrescentrum

20 februari

Expo Veilinggebouw Houten

Fruit (ochtend)

Orpheus, Churchillplein 1,

25 februari

WTC (veemarkt) Leeuwarden

-

7314 BZ Apeldoorn.

26 februari

Euroborg, Groningen

Vleeskuikens Granen

* Leeuwarden en Groningen starten om 09.45 uur met ontvangst.

schakel in succes december 2013

5

Terugblik sojateelt 2013

Enthousiaste telers en een goede oogst Samen met elf telers zette Agrifirm in 2013 de eerste stappen in de sojateelt. Nu de oogst van het land is, is het tijd om terug te kijken.

De teelt en de oogst verliepen goed en de opbrengsten zijn boven verwachting. De komende jaren zal blijken of de teelt ook op lange termijn perspectief biedt.

De telers zijn zowel veehouders als

het land halen en de balans opmaken.

heden geen probleem, maar voor een

akkerbouwers, gangbaar en biologisch.

De opbrengst per hectare lag tussen de

succesvolle teelt op langere termijn is het

Agrifirm selecteerde hen uit 25 aan-

2,5 en 3 ton. “Daar zijn we erg blij mee”,

essentieel om middelen goedgekeurd

meldingen. “Het was heel belangrijk

vertelt Buijsse. “We hadden gehoopt op

te krijgen. Ook de bemesting is nog een

dat de telers de juiste verwachtingen

een opbrengst van 2 tot 2,5 ton. We

aandachtspunt, vertelt Buijsse. “Samen

hadden”, legt projectleider Martijn

hadden ook wel wat geluk, met een

met verschillende telers hebben we

Buijsse van Agrifirm uit. “Het is een

warme en droge zomer, en heel enthou-

bemestingsproeven opgezet. Daarbij

experiment, dus zochten we ook telers

siaste en betrokken telers. Het blijkt in

bleek dat er nog heel veel potentie is,

die geen gouden bergen verwachtten.

elk geval zeker mogelijk om soja te telen

met opbrengsten tot wel 4 ton per

Dat leverde een hele enthousiaste

in Nederland en dat was wat we wilden

hectare.” Vier telers hebben de soja zelf

groep boeren op.”

uitzoeken.”

gehouden. De twee rundveehouders hebben het in combinatie met CCM

Opbrengst

Praktische uitdagingen

ingekuild, de pluimveehouders zoeken

De telers werden eind 2012 benaderd

Natuurlijk zijn er praktische uitdagingen

nog naar een manier om het verder te

en zaaiden eind april de eerste soja. Eén

voor de komende jaren. Er zijn bijvoor-

bewerken zodat ook zij het kunnen

van de telers moest in het voorjaar de

beeld nog geen toegelaten middelen

voeren. De overige soja is door het

proef staken vanwege wildschade, de

tegen schimmels in soja. Afgelopen jaar

Oostenrijkse bedrijf Mona Natur­

anderen konden in oktober de oogst van

was dat door de gunstige omstandig-

produkte verwerkt in sojadrinks.

6

schakel in succes december 2013

Opschalen

Experimenteren met een nieuwe teelt

Komend jaar wil Agrifirm opschalen van 26 hectare naar 200 tot 300 hectare soja.

Melkveehouder en akkerbouwer

Daarvoor wordt gezocht naar samen-

Albert-Jan Knijp uit het Drentse

werking met andere ketenpartijen. De

Anderen was één van de deelnemers

teelt is nu nog te kleinschalig om hele-

aan de praktijktest. “Ik zocht naar een

maal zonder ondersteuning te kunnen.

hoogwaardig voedergewas en vind

“Het doel was om te onderzoeken of de

het wel leuk om te experimenteren

teelt praktisch haalbaar is, daarom heeft

met een nieuwe teelt.” Knijp kijkt er positief op terug. “Je hebt geen idee wat je

Agrifirm het project ook nadrukkelijk zo

kunt verwachten, ik had nog nooit een sojaplant gezien. Het ontwikkelde zich

weinig mogelijk financieel ondersteund.

trager dan ik had verwacht, waardoor de onkruidbestrijding de grootste uitda-

Op twee gebieden hebben we een uit-

ging was.” Knijp haalde een opbrengst van krap 3 ton per hectare, waarmee

zondering gemaakt: het beschikbaar

zijn doel ruimschoots gehaald is. “We hebben nog wat geëxperimenteerd met

stellen van het zaaizaad en de logistieke

bemesting en dan blijkt nog meer mogelijk. Zoals het nu lijkt, kan de sojateelt

kosten”, aldus Buijsse. Door de klein-

wel slagen, maar om dat echt te weten doen we volgend jaar zeker weer mee.

schaligheid van de teelt is het transport

Eén jaar is te kort voor een goede proef.”

nog niet efficiënt genoeg, waardoor de kosten per ton erg hoog zijn. Bovendien is de teelt voor alle partijen nog nieuw,

Ketenpartners

Daar hoef je met een bulkwagen

waardoor veel tijd en energie in kennis-

De komende jaren zijn nodig om de teelt

niet aan te komen, laat staan met de

ontwikkeling en -overdracht gaat zitten.

verder te optimaliseren. Dit vergt ook

kisten waar we de soja nu in vervoerd

“De telers hebben veel kennis uitge­

nog een duidelijke financiële inspanning,

hebben.” De teelt zal daarom moeten

wisseld via Facebook en via hun eigen

verwacht Buijsse. “Het uiteindelijke doel

opschalen. “We zijn nu op zoek naar

praktijknetwerk met PPO Lelystad,

is om te kunnen concurreren met de

ketenpartners die samen met ons de

maar onze teeltspecialisten hebben

soja voor de veevoerindustrie uit Zuid-

sojateelt in Nederland op de kaart

ook een belangrijke rol gespeeld. Als

Amerika. Dat vraagt een veel grotere

willen zetten. Het zou geweldig zijn

we straks honderd telers hebben,

omvang. In de sojahandel is alles groot:

als we uiteindelijk echt grootschalig

kunnen zij de begeleiding er niet meer

de arealen, de partijen, de schepen die

soja kunnen telen voor verwerking

even bij doen.”

het vervoeren.

in veevoer.”

schakel in succes december 2013

7

Veel animo voor Mestinvesteringsfonds

‘ De stimulans is nu heel belangrijk’ Afgelopen voorjaar richtte Agrifirm, samen met ForFarmers Hendrix en De Heus,

een traject van drie tot vijf jaar van het

het Mestinvesteringsfonds op. Inmiddels zijn er ruim vijftig aanvragen binnen

eerste idee tot realisatie. Uitbreiding

gekomen, maar er is nog niets goedgekeurd. De belangrijkste obstakels blijken de

van bestaande mestverwerkingsinstal-

vergunningverlening en de financiering.

laties kan veel sneller verlopen. Bijvoorbeeld een mestverwerker die vanwege

Het Mestinvesteringsfonds biedt mest-

en dat het voldoende capaciteit heeft

de mestexport het proces wil uitbrei-

verwerkingsplannen die aan de voor-

om een substantiële bijdrage te leveren

den om te gaan hygiëniseren, kan veel

waarden voldoen een achtergestelde

aan het verminderen van het fosfaat­

sneller resultaat boeken.

lening van maximaal 30 procent van

overschot”, legt Schepers uit. “Daarnaast

het investeringsbedrag. Op die manier

moet het natuurlijk financieel haalbaar

Stimulans

verbetert de vermogenspositie van de

zijn.” De animo voor het fonds is groot.

De vergunningverlening kost veel tijd

initiatiefnemer, waardoor het gemakke-

Hoewel het minder hard gaat dan in de

en banken zijn voorzichtig. De financiële

lijker wordt om de externe financiering

eerste maanden, komen er nog steeds

steun vanuit het fonds kan het proces

te regelen. “Het kan net het duwtje in

aanvragen binnen. Het totale aantal ligt

vergemakkelijken. Daarnaast kunnen

de rug zijn, waardoor het wel lukt om

inmiddels boven de vijftig, van loon-

ondernemers via het loket terecht bij het

het project te realiseren”, legt Peter

werkers en veehouders tot bedrijven

projectbureau lokale mestverwerking

Schepers uit. Als adviseur milieutechniek

van buiten de agrarische sector.

voor kennis en advies met betrekking tot

bij Agrifirm Exlan heeft Schepers zitting

ontwikkeling van mestverwerkings­

in het Mestverwerkingsloket. Dit loket

Langdurige trajecten

locaties. “Er is zoveel onduidelijkheid

neemt de aanvragen voor het fonds in

“Voor een of enkele van deze projecten

dat de stimulans vanuit het fonds nu

ontvangst en voert een technische en

verwacht de fondsmanager wel dat de

heel belangrijk is. Uiteindelijk hopen

financiële beoordeling uit in samen-

aanvraag binnen enkele maanden ge-

we dat de markt het zelf overneemt

spraak met de fondsmanager.

honoreerd kan worden.” Voor nieuwe

en het fonds overbodig wordt, maar de

projecten is het vergunnings- en finan-

komende jaren zullen we wel op deze

Veel aanvragen

cieringstraject erg complex en langdurig.

voet doorgaan.”

“Het is belangrijk dat het project uitgaat

Uit ervaring weet Schepers dat onder-

van een bestaande en bewezen techniek

nemers rekening moeten houden met

8

schakel in succes december 2013

Kijk ook op www.mestverwerkingsloket.nl

Agrifirm-medewerkers Lucas Talsma (m) > en Erik Meuleman in Kenia voor Agriterra.

Agrifirm en Agriterra leggen samenwerking vast Agriterra en Agrifirm hebben hun bestaande samenwerking officieel vastgelegd. Beide partijen vullen elkaar uitstekend aan: Agriterra zet de kennis van de Nederlandse landbouworganisaties en het agrarisch bedrijfs­ leven in voor economische vooruitgang in ontwikkelingslanden.

Na een eerste adviesopdracht van

Het eerste project in 2013 is succesvol

In 2014 zal Agrifirm minimaal vier

Agrifirm-medewerkers bij een zuivel­

verlopen, in 2014 is de ambitie om aan

medewerkers een adviesopdracht voor

coöperatie en mengvoerbedrijf in Kenia,

vier projecten invulling te geven. Via

Agriterra laten uitvoeren en nazorg ver-

besloten Agriterra en Agrifirm de samen-

Agriterra stelt Agrifirm haar kennis van

lenen aan de klanten. Als de ervaringen

werking te intensiveren en formaliseren.

onder andere ruwvoer, technologie,

positief blijven, kan dit aantal in de jaren

De Agriterra-projecten betreffen veelal

nutritie, marketing/sales, HRM en

erna groeien. Agrifirm en Agriterra slaan

veehouderij-opdrachten, pakken

management beschikbaar aan land-

zo de handen ineen om kennis over te

medewerkers van Agrifirm Feed op.

bouworganisaties en -coöperaties in

dragen aan Aziatische en Afrikaanse

ontwikkelingslanden.

boeren.

Lagere kostprijs, meer flexibiliteit, dezelfde dienstverlening

Agrifirm Feed besteedt transport uit aan externe vervoerders Per 1 januari 2014 besteedt Agrifirm Feed het transport uit aan externe vervoerders.

De maatregel verhoogt de flexibiliteit en efficiency van het transport. Dat betekent een lagere kostprijs en dus een hoger rendement op het boerenerf. aan Nijhof Wassink. Daarnaast blijft “Externe gespecialiseerde vervoerders

al voor vijftig procent met externe ver-

Agrifirm Feed samenwerken met de

kunnen tegen lagere kosten vervoeren

voerders.” De uitbesteding heeft geen

bestaande externe vervoerders.

en leveren ons de noodzakelijke flexi­

ontslagen tot gevolg: alle chauffeurs

Het onderbrengen van het vervoer bij

biliteit”, zegt Bas Strijbosch, manager

gaan mee naar de externe vervoerder,

gespecialiseerde bedrijven past binnen

Transport. “Voor klanten verandert er

of worden door Agrifirm gedetacheerd

het streven van Agrifirm Feed om zich

weinig. De service en voorwaarden

bij de externe partijen. De onderneming

te concentreren op de kernactiviteiten.

blijven zoals de veehouders gewend zijn

besteedt de transportactiviteiten van

De onderneming maakte het voor­

en de groen-gele bulkwagens blijven

productielocatie Veghel uit aan Ecotrans,

nemen voor de uitbesteding begin dit

gewoon op de weg. Ook nu werken we

het overige transport wordt uitbesteed

jaar bekend.

schakel in succes december 2013

9

Meer inzicht met Kringloopwijzer

Meer ruimte voor mineralen bij efficiënte kringloop De Kringloopwijzer is met ingang van 2015 verplicht voor melkveehouders met een

melk. Voor sommige bedrijven zal het

fosfaatoverschot. Ook voor melkveehouders zonder overschot kan het echter

ook het verschil maken tussen wel of

voordeel opleveren in de bedrijfsvoering of voor de plaatsingsruimte van mest.

geen mestverwerkingsplicht.”

De Kringloopwijzer brengt de kringloop

BEX

Optimaliseren

voer, mest en bodem van een melkvee-

Uitgangspunt van de Kringloopwijzer

Froklage adviseert melkveehouders

bedrijf in beeld. Dit geeft de melkvee-

is BEX, waarin de excretie van stikstof

om met ingang van 2014 de Kringloop-

houder inzicht in de benutting van

en fosfaat van de veestapel wordt

wijzer in te laten vullen. Voor bedrijven

mineralen op het bedrijf en toont aan

bepaald. Daarnaast worden ook de

die in 2015 verplicht zijn mee te doen

hoe het bedrijf scoort op het gebied

emissies van ammoniak, methaan

biedt dat de kans om tijdig eventuele

van fosfaat, stikstof, ammoniak en

en broeikasgassen meegenomen,

maatregelen te nemen. Ook voor andere

broeikasgassen. De zuivelorganisaties

bedrijven kan het interessant zijn om de

stellen de Kringloopwijzer met ingang

Kringloopwijzer in te laten vullen. “Door de bredere benadering dan bij BEX,

van 2015 verplicht voor veehouders

kan de Kringloopwijzer ook voor-

met een fosfaatoverschot, om te zorgen dat de sector zich ook na

delen bieden voor bedrijven

afschaffing van het quotum

voor wie BEX niet interessant

zonder dierrechten kan

is, zoals grasbedrijven.

blijven ontwikkelen.

Bovendien is het een goed management­instru­ment

Evenwichts­bemesting

om de bedrijfsvoering

Voor melkveehouders

te optimaliseren”, legt

heeft de Kringloop­wijzer

Froklage uit. Exlan neemt

verschillende voordelen.

de Kringloopwijzer mee

“Het geeft inzicht in de

in de gebruikelijke mest-

efficiëntie van het bedrijf,

boekhouding en Mineraal

en daarmee aanknopings­

Optimaal.

punten om dit te verbeteren.

Dat komt altijd ten goede van het

Een groep rundveespecialisten van

financiële resultaat”, vertelt Agrifirm

Agrifirm Feed wordt nu opgeleid tot

Exlan adviseur mest­regelgeving Arnold

Kringloopwijzerspecialist. Omdat het

Froklage. “Daarnaast wil de overheid de

programma nog in ontwikkeling is, krij-

Kringloop­wijzer gebruiken als hulp­

de stikstof- en fosfaatopbrengst van

gen volgend jaar alle specialisten in-

middel voor evenwichtsbemesting,

gewassen en het organische stof­

structie zodat zij een advies op maat

met bedrijfsspecifieke gebruiksnormen.

gehalte van de grond. Froklage: “Als je

kunnen geven.

Wie met de Kringloopwijzer aantoont

hiermee kunt aantonen dat je veel fos-

dat de efficiëntie beter is dan gemid-

faat oogst, mag je in de toekomst waar-

Meer weten over de Kringloopwijzer?

deld, mag straks meer mineralen

schijnlijkmeer fosfaat toedienen. Dat

Neem contact op met uw rundveespeci-

aan­wenden op de grond.”

betekent meer opbrengst en meer voe-

alist of het Mineralenteam van Agrifirm

derwaarde per hectare, en dus meer

Exlan op 088-4882931

10

schakel in succes december 2013

Werken bij Agrifirm

Gezocht: medewerkers met groeipotentie Om de beste producten, adviezen en service aan boeren en telers te kunnen bieden, is dan ook altijd op zoek naar medewerkers die het verschil kunnen maken bij de boer.

Verkiezing beste werkgever

Bij Agrifirm werken wereldwijd zo’n

staanders’ vaak een heel verfrissende

Afgelopen september heeft het

3.500 mensen, het merendeel in

kijk op onze business.”

vakblad V-focus een online onder-

het onontbeerlijk om ook het beste personeel in huis te hebben. Als werkgever is Agrifirm

Nederland. Op jaarbasis zijn er zo’n 50 tot 100 vacatures.

zoek uitgevoerd onder 600 HBO-/ Carrière

WO-ers werkzaam in de agrarische

Medewerkers maken het verschil en

sector in Nederland. Hierin werd

Binding met boerenerf

daarom ligt de focus van Agrifirm op

gevraagd naar de tevredenheid over

“We vinden het belangrijk dat onze

het laten groeien van mensen in hun

de eigen werk­gever en de populari-

medewerkers een connectie hebben

functie en binnen het bedrijf. Agrifirm

teit van eventuele andere werkgevers.

met de agrarische sector”, vertelt Emiel

biedt geen baan, maar een carrière. Het

Berg, HR-directeur bij Agrifirm. “Een

gaat niet alleen om wat mensen van-

De ondervraagden verkozen Agrifirm

groot deel van onze mensen is opge-

daag kunnen, maar vooral ook om de

tot de op een na beste werkgever in

groeid op het boerenerf, heeft een

potentie voor de toekomst. Om hierin

de dierlijke sectoren, waarbij geen

boerenbedrijf of heeft een agrarische

te faciliteren zijn diverse opleidings- en

onderscheid is gemaakt tussen de

opleiding afgerond. Zij kennen de praktijk

ontwikkelingsprogramma’s aanwezig,

verschillende dochterbedrijven. In de

en weten wat belangrijk is voor boeren

maar medewerkers kunnen ook zelf aan-

mengvoerbranche eindigde Agrifirm

en telers.” Betekent dat dat je geen kans

geven waarin ze verder willen trainen of

op de eerste plaats. De argumenten

maakt als je niet van de boerderij komt?

doorgroeien. De lat ligt hoog binnen

om voor Agrifirm te kiezen waren

“Zeker niet”, stelt Berg. “Het gaat erom

Agrifirm, maar medewerkers krijgen er

o.a. toonaangevend bedrijf, goede

dat mensen enthousiast zijn over hun

ook veel voor terug. Niet voor niets is de

carrière­mogelijkheden en een

vak en oprechte interesse hebben voor

onderneming uitgeroepen tot een van de

prettige werksfeer.

onze sector. Bovendien hebben ‘buiten-

beste werkgevers in de agrarische sector.

Een greep uit onze vacatures

Verkoper Landbouwmachines | West-Nederland | Abemec Accountmanager Varkens | Nederland | Agrifirm Feed Senior Specialist Rundvee | Nederland | Agrifirm Feed Senior Onderzoeker Pluimvee | Apeldoorn | Agrifirm Innovation Center

Kijk voor meer informatie

Specialist Loonwerk | Zuidoost-Nederland | Agrifirm Plant

en actuele vacatures op

Specialist Akkerbouw | Zuidwest-Nederland | Agrifirm Plant

www.agrifirm.com/werkenbijagrifirm

Specialist Volle grond | Zuidwest-Nederland | Agrifirm Plant

of volg ons op twitter @agrifirmjobs

schakel in succes december 2013

11

Biologisch en gangbaar

Leren van elkaar De biologische sector groeit. In 2012 gaven Nederlandse

medicijngebruik. Bovendien voelen meer

consumenten voor het eerst meer dan een miljard euro uit aan

en meer ondernemers ook zelf de nood-

biologische voeding. Tegelijkertijd groeit ook de markt voor segmenten tussen biologisch en gangbaar in, en zet de verduur足 zaming van de gangbare sector verder door. De diversiteit aan concepten en dynamiek in de sector bieden ondernemers kansen om van elkaar te leren en zich te laten inspireren.

zaak van een duurzame bedrijfsvoering om tegemoet te komen aan de vraag van de consument en de maatschappij.

Evenwicht

Biologische ondernemers hebben al jaren ervaringen met strengere regels op het gebied van welzijn en milieu. Principes en werkwijzen uit de biologische land-

12

schakel in succes december 2013

Gangbare ondernemers hebben te maken

bouw kunnen dan ook interessant zijn

met steeds strengere wet- en regel足

binnen een gangbare bedrijfsvoering.

geving. Akkerbouwers zien de mogelijk-

Agrifirm Plant ziet bij gangbare telers

heden voor onkruid- en plaagbestrijding

bijvoorbeeld een toenemende belang-

en bemesting afnemen, veehouders

stelling voor zaken als evenwicht,

moeten aan nieuwe eisen voldoen op het

balans en duurzaamheid, die in de

gebied van huisvesting, ingrepen en

biologische teelt al lang centraal staan.

biologisch zijn ontwikkeld, worden

de toenemende beperkingen. “In de

steeds interessanter voor gangbare on-

biologische landbouw zijn er minder

dernemers”, stelt Anja Hoorweg, teelt-

mogelijkheden om achteraf in te

specialist biologisch bij Agrifirm Plant.

grijpen en bij te sturen. De nadruk

“Dat begint al met de rassenkeuze.

ligt daardoor meer op het vinden van

Biologische uientelers verbouwen

creatieve oplossingen om problemen te

bijvoorbeeld vaak meeldauwresistente

voorkomen en het maximale uit het

uienrassen, dat kan op termijn voor

gewas en uit de bodem te halen”, legt

gangbare telers ook interessant zijn.

Hoorweg uit. “Biologische telers zijn

Hetzelfde geldt voor phytophtora

veel meer bezig met verandering en

resistente aardappelrassen, waarvan de

het zoeken naar nieuwe oplossingen”,

genetica gebruikt wordt voor de ver-

voegt Prins toe. “Daardoor denken ze

edeling van gangbare rassen.” Eenzelfde

ook meer out of the box. Het werkt

ontwikkeling ziet Jos Langhout-Beemer,

voor gangbare ondernemers heel vaak

hoofd Biologische Veehouderij Agrifirm

inspirerend om te zien dat collega’s

Feed. “De gangbare veehouderij wordt

ook buiten de gebaande paden goede

steeds verder begrensd en gestuurd

resultaten kunnen behalen.”

door regelgeving en de maatschappelijke ontwikkeling. Daardoor groeit de gang-

Management

bare veehouderij naar de biologische

Andersom kan de biologische sector op

sector toe. Het gebruiken van beschik-

het moment ook zeker van gangbaar

bare ervaring en kennis van de biologi-

leren, denkt Langhout-Beemer. “Op het

sche sector kan deze ontwikkeling ver-

gebied van rendement en technische

snellen.” In de biologische veehouderij

resultaten, en het inzicht in de eigen

is bijvoorbeeld al jarenlang ervaring op-

technische resultaten, is nog het een en

gedaan met huisvesten van zeugen in

ander te winnen. Ik denk dat het gebruik

groepen, verenpikken en uitlopen bij

van managementsystemen uit de gang-

pluimvee, het sluiten van kringlopen

bare veehouderij en de focus op voer­

en het beperkt inzetten van antibiotica.

efficiëntie ook erg interessant kunnen

“Akkerbouwers zoeken manieren om

Er is daardoor al veel bekend over het

zijn voor de biologische sector.” Ook dit

om te gaan met strengere eisen van de

management, huisvesting en de genetica

geldt zowel voor de veehouderij als voor

wet en de maatschappij, maar het is

om binnen deze kaders zo goed mogelijk

de plantaardige sector. Management-

ook meer dan dat”, stelt teeltspecialist

te presteren.

systemen en technieken die voor de

Fokko Prins van Agrifirm Plant. “Ondernemers zijn zelf ook meer en meer bezig met de duurzaamheid van hun bedrijf, om te zorgen dat toekomstige generaties ook nog op dezelfde grond kunnen boeren. Steeds meer telers kijken daarvoor

“ Ondernemers willen ervoor zorgen dat toekomstige generaties ook nog op dezelfde grond kunnen boeren.”

buiten de gevestigde kaders, bijvoorbeeld bij biologische collega’s.”

Ervaring

Denkwijze

gangbare sector ontwikkeld zijn, kunnen

Middelen, producten en systemen die

Meer dan technieken en middelen, is

zeker perspectief bieden voor biologische

voor de biologische sector ontwikkeld

het echter ook de denkwijze van bio­

telers, denkt Prins. “Dat zie je bijvoorbeeld

zijn worden daardoor vaker in de gang-

logische ondernemers die de gangbare

in de opkomst van de precisielandbouw.

bare teelt ingezet. “Producten die voor

sector kan inspireren om te gaan met

Dat is ontstaan in de gangbare teelt,

schakel in succes december 2013

13

>

>

maar juist ook voor biologische telers

bouw, er blijft zeker voldoende onder-

je moet zien dat je die investering uit

is het erg interessant. Mechanische

scheid, maar het betekent wel dat de

de markt kunt halen.” Ondernemers

onkruidbestrijding bijvoorbeeld is met

sector zich moet blijven ontwikkelen.

kunnen daarvoor aansluiten bij be-

GPS veel beter uit te voeren.”

Achterover leunen is er niet bij.”

staande concepten of zelf een strategie

Langhout-Beemer wordt hierin bij­

ontwikkelen. In de vlees- en eierketen

Innovatiekracht

gevallen door Maurits Steverink, keten-

bestaan al verschillende concepten,

Een thema waarin de biologische sector

manager Dierlijke Productieketens bij

zoals het Beter Leven kenmerk, scharrel

van oudsher voorop loopt is vernieuwing

Bionext en zelfstandig adviseur voor

of Milieukeur, in de plantaardige- en de

en ontwikkeling. Ook in de gangbare

marktontwikkeling in agrofoodketens.

zuivelketen begint dit langzaamaan te

sector wordt dat steeds meer een

“De biologische sector heeft als voorloper

komen. Steverink: “De centrale uitdaging

thema. Langhout-Beemer: “Veel biolo­

en trendsetter de rol om consumenten

is om de consument te betrekken bij je

gische ondernemers spannen zich van-

te betrekken bij landbouw en voeding

product en te overtuigen om te betalen

uit hun eigen visie in om het bedrijf

en kan dit verder uitbouwen door te

voor verduurzaming. Als producent

steeds verder te ontwikkelen, verder dan

excelleren in kwaliteit en duurzaamheid.”

moet je daarvoor samenwerken met ketenpartners, zoals (potentiële)

de regels voorschrijven. Die innovatiekracht zie ik in de gangbare sector ook

Vermarkten

afnemers, retailers, collega boeren en

steeds vaker. Gangbare ondernemers

Voor gangbare ondernemers die zich

andere ketenpartijen.”

worden zich meer bewust van het be-

bezig houden met verduurzaming ziet

lang van maatschappelijke acceptatie

Steverink nieuwe uitdagingen, maar

en staan daardoor ook steeds dichterbij

ook kansen op de markt. “Of je nou

de consument. Ik zie dat niet als een

biologisch produceert of op een andere

bedreiging voor de biologische land-

manier investeert in duurzaamheid,

“ De centrale uitdaging is om de consument te betrekken bij je product.”

Louik Ebbers

‘ Ik wil gewoon een mooi bedrijf met gezonde koeien’ Louik Ebbers heeft in Ottersum (Limburg) een biologisch melkveebedrijf met 95 melkkoeien en 110 stuks jongvee. Hij heeft 55 hectare grasland, 30 hectare natuurgrond en 2 hectare mais in gebruik. In 2009 stapte Ebbers over van gangbaar naar biologisch. “We hadden toen varkens, koeien en akkerbouw. Dat was te veel werk. Bij de koeien lag mijn passie, dus besloten we hiermee verder te gaan. Ik wilde niet meegaan in de ‘rat race’ van de gangbare melkveehouderijen. Altijd maar groter groeien, dat was niets voor mij. Daarom koos ik voor biologisch. Ik wil gewoon een mooi bedrijf met gezonde koeien.” Om de koeien zo sterk mogelijk te maken werkt <

Louik Ebbers

Ebbers vooral met Fleckvieh- Zweeds Roodbont- en MRIJ-kruislingen. En met resultaat: zijn dierdagdosering ligt onder 0,5. “Mijn koeien geven met gemiddeld 6.700 liter minder dan gangbare koeien, maar daardoor zijn ze wel minder vatbaar voor ziektes. Al het ruwvoer telen we zelf, waarbij grasklaver essentieel is. Het telen van grasklaver zorgt voor een rijke grond en minder onkruiddruk. Deze teelt zie je ook steeds vaker terug in de gangbare sector, vooral nu er steeds minder bemest mag worden. Klaver is dan een uitstekend alternatief.”

14

schakel in succes december 2013

maar in sommige gevallen kan het interessant zijn. Het is één van de voorbeelden waarbij het kan lonen om verder te kijken dan de eigen sector en dan de gebaande paden. Steverink: “Voor alle ondernemers geldt dat er niet meer één kant en klare route naar continuïteit is.

Samenwerking

“Veel producenten hebben vaste relaties

Ondernemers moeten zelf hun weg

Voor veel gangbare ondernemers is

met hun afnemers, het is veel meer

uitstippelen en bepalen welke stroming

intensieve samenwerking in de keten

dan in de gangbare sector gebaseerd

voor hen het meest geschikt is op de

onontgonnen terrein, maar ook hier

op vertrouwen. Voor een aantal gewas-

lange termijn.”

kan de ervaring uit de biologische

sen worden zowel de productie als de

Al kunnen de oplossingen verschillen,

sector als inspiratie dienen. Biologische

afzet veel meer collectief geregeld,

de uitdagingen van de biologische en de

telers en veehouders zijn meer gewend

waardoor producenten niet alleen

gangbare sector zijn deels vergelijkbaar.

om met elkaar samen te werken. “Je

sterker staan tegenover afnemers,

In de keuken kijken bij andere ondernemers

hebt elkaar meer nodig”, stelt biologisch

maar ook de productie op elkaar af

en andere sectoren kan leerzaam en

teeltspecialist Hoorweg. “De sector is

kunnen stemmen zodat die

inspirerend werken.

kleiner en bovendien is de kringloop

beter aansluit bij de marktvraag.”

belangrijk, waardoor akkerbouwers en veehouders meer samenwerken.”

Verder kijken

Ontmoet de biologische specialisten

Daarnaast ziet Hoorweg ook verderop

Niet voor alle gangbare ondernemers

van Agrifirm op de BioVak 2014 op

in de keten samenwerkingsrelaties.

zal samenwerking meerwaarde bieden,

22 en 23 januari in Zwolle.

Wouter Snippe

‘Ondernemen in de biologische sector is uitdagend’ bouwplan bestaat uit wortelen, rode bieten, uien, aardappelen, bonen, erwten en granen. Hij legt uit waarom hij in 2000 koos voor biologische teelt. “Het heeft vooral

Wouter Snippe

met uitdaging te maken. De biologische markt is groeiende en dat maakt het ondernemerschap uitdagender. Daarbij word je als vakman ook uitgedaagd om met de beperktere middelen die je hebt toch het optimale uit je teelt te halen. Daarnaast vind ik het belangrijk dat in de biologische sector duurzame teeltontwikkelingen een kans krijgen. In de gangbare teelt is hier niet altijd ruimte voor.”

De biologische en gangbare teelt passen heel goed naast elkaar, aldus Snippe. En kunnen veel van elkaar leren. Snippe: “In de biologische teelt wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling van resistente uien- en aardappelrassen. Deze rassen hebben misschien niet de allerhoogste opbrengst, maar hebben wel de sterkste planten.

Deze rassen zijn ook te gebruiken in de gangbare teelt. Daarnaast kun je uitstekend van elkaar leren hoe je als akkerbouwer je gewas optimaal verzorgt met de beperkte middelen die er zijn, bijvoorbeeld door inzet van vlinderbloemige groenbemesters of natuurlijke vijanden. Biologisch of gangbaar, beide groepen hebben hiermee te maken.”

schakel in succes december 2013

15

<

Wouter Snippe heeft een biologisch akkerbouwbedrijf in Zeewolde. Zijn uitgebreide

plant

Sturen en plannen met Masterlink

‘ Juiste planning zorgt voor rust’ Een juiste planning zorgt voor rust in de bedrijfsvoering en voorkomt fouten tijdens het groei­ seizoen. Akkerbouwer Jos Fijten maakt daarvoor niet alleen gebruik van zijn eigen ervaring en vak­ kennis, maar ook van het programma Masterlink en de adviezen van Agrifirm specialist Fred Sons.

16

schakel in succes december 2013

“Goed ondernemen is vooruitzien. Dit

Extra aandacht

geldt zeker voor de teelt- en bemes-

In financiële zin vormen aardappelen

tingsplanning. Door alles vooraf goed

voor Fijten het belangrijkste gewas. Dit

te regelen en te plannen creëer ik rust.

kan dan ook rekenen op extra aandacht

Hierdoor maak je minder fouten. Moet

in de planning. Net als bij bieten streeft

je tijdens het groeiseizoen switchen of

hij ook bij de aardappelen naar een

bijsturen, dan is dit veelal het gevolg van

rotatie van minimaal 1 op 4. Om over

een verkeerde planning”, zegt akker­

verse percelen te beschikken huurt Fijten

bouwer Jos Fijten uit Sittard-Geleen.

jaarlijks grond bij. “Verse grond in

Bij het maken van de planning vult hij

combinatie met een afgestemde

zijn eigen kennis en ervaring aan met

bemesting kan resulteren in opbreng-

de adviezen uit Masterlink en de

sten tot zo’n 70 ton aardappelen. Soms

gesprekken met Fred Sons.

30 tot 40 procent meer dan van percelen

plant < Jos Fijten (links) in gesprek met Agrifirm specialist Fred Sons.

Samen met echtgenote Miriam en

Bemesting

Bemestingsmodule

zoon Roel en dochter Audrey heeft

Vruchtwisseling en bemesting vormen

“Voor het behalen van optimale teeltre-

Jos Fijten (53) een akkerbouwbedrijf

de rode draad in de planning. “De maxi-

sultaten moet je heel goed met de be-

in de gemeente Sittard-Geleen.

male fosfaathoeveelheid per hectare ligt

mesting kunnen sturen en plannen. Ik

Het bouwplan omvat: aardappels,

vast. Ik probeer deze zoveel mogelijk via

maak daarbij veel gebruik van de be-

suikerbieten, brouwgerst,

dierlijke mest aan te voeren. In mijn

mestingsmodule in Masterlink. Hierin

conserven­erwten, conservenbonen,

bemestingsplan houd ik steeds ruimte

staan alle relevante bemestingsgege-

graszaad en maïs. Aardappelen

voor het gebruik van Betacal en kunst-

vens per perceel en gewas opgenomen

(Agria en Lady Amarilla) is het

mest. De percelen waar bieten gepland

en maximaal aan te voeren hoeveel-

belangrijkste gewas. Deze vinden

staan krijgen een gift van 10 ton Betacal

heid fosfaat en stikstof,” legt Fijten uit.

via de Duitse aardappelgroothandel

per hectare.” In zijn planning komen

Op basis van eerdere bemestingen, de

Weuthen de weg naar de consument.

bieten veelal na aardappelen. Reden is

groenbemesters en de behoefte van

Om voor de aardappelteelt steeds

dat de aardappelpercelen veelal rijkelijk

het gewas geeft Masterlink hem een

over verse percelen te beschikken

zijn bemest, terwijl de aardappelen niet

toegespitst bemestingsadvies. Over-

huurt Fijten jaarlijks grond bij.

alle aanwezige meststoffen benutten.

schrijdt hij de maximale hoeveelheden

Loonwerk, met de nadruk op het

“Hier profiteert de biet van. Na de suiker-

fosfaat, stikstof en/of kali, dan krijgt hij

mestinjectie en verspreiden van

bieten teel ik brouwgerst.” De bieten

een signaal en zal hij op de bemesting

Betacal op Limburgse en Duitse

hebben veel meststoffen aan de grond

moeten gaan beknibbelen.

percelen, vormt een tweede tak op

onttrokken. De brouwgerst kan toe met

het bedrijf.

een lage bemesting.

Sparren

In de winter bespreekt Jos Fijten de Planning

bereikte oogstresultaten en de plan-

Zowel in zijn planning als bij zijn dage-

ning voor het komende groeiseizoen

lijkse werkzaamheden maakt Fijten in-

met Fred Sons van Agrifirm. “Bij Jos

met een kortere rotatie.” In de planning

tensief gebruik van het management-

staat het uiteindelijke resultaat steeds

luistert de bemesting van de twee rassen

programma Masterlink (van Dacom).

centraal. Hij heeft duidelijk een eigen

Agria en Lady Amirilla nauw. “Agria

“Een onmisbaar programma, niet alleen

visie op zijn teelten en planning. Maar

heeft een lagere stikstofbehoefte. Vóór

voor mijn planning”, onderstreept Fijten.

hij staat ook open voor andermans

het poten verstrek ik 500 kg NPK-kunst-

“Alles wat ik doe en gebruik houd ik per

mening. Hij wil steeds weten of hij wel

mest terwijl Lady Amarilla de dubbele

perceel/dag nauwkeurig bij in mijn

op de goede weg zit”, legt Sons zijn

hoeveelheid krijgt.” Daarnaast bemest Fijten de aardappelpercelen met 30 kuub (in het voorjaar) tot 40 kuub (in het

“Als je moet bijsturen, ben je vaak te laat.”

najaar) rundveedrijfmest. Hij kiest bewust voor rundveedrijfmest. “De samenstelling (circa 1,7 kilo fosfaat, 6 kilo kali en

notitieboekje. Vervolgens klop ik die op

functie als sparringpartner uit. Fijten

4,5 kilo stikstof per ton) past goed bij de

een rustig moment in en heb ik per per-

beaamt dit. “Fred geeft duidelijk zijn

aardappelteelt.” Tijdens het groeiseizoen

ceel en gewas steeds alle gegevens up-

mening en tips over bepaalde teelt-

verstrekt hij, afhankelijk van behoefte,

to-date en kan ik alles traceren. Bepaal-

technische zaken. Ook al stroken die

via bladbemesting nog nutriënten aan-

de afnemers of controlerende

niet altijd met de mijne. Dat heb je ook

gevuld met sporenelementen. Dit bij-

instanties vragen regelmatig om teelt-

nodig”, besluit Jos Fijten.

sturen heeft niet zijn voorkeur. “Als je

informatie. Via een uitdraai uit Master-

moet bijsturen, ben je vaak te laat.”

link kan ik die direct leveren.”

schakel in succes december 2013

17

plant < Geert (r) en Marja Bos in gesprek met Rémy Spierings.

Aaltjes beheersen met NemaDecide

‘ Aardappelmoeheid is als schaken op twee borden’ Geert en Marja Bos hebben een akkerbouwbedrijf in het Noord-Groningse Usquert:

Grip op de toekomst

70 hectare met pootaardappelen, granen, bieten en uien, een deel agrarisch

“Aardappelmoeheid blijft een kwestie

natuurbeheer en de zorg voor een kwelder. Voorkómen van aardappelmoeheid is

van schaken op twee borden”, zegt Bos

een continu aandachtspunt.

treffend. “Voor je eigen bedrijfsvoering probeer je alles in kaart te brengen,

Geert Bos kiest op zijn bedrijf voor 1 op 3

uitslag ‘niet aantoonbaar besmet’ geeft

terwijl er juist niets boven tafel mag

aardappelen. De nadruk ligt daarmee

nooit zekerheid dat er daadwerkelijk

komen tijdens de officiële bemonste-

sterk op de pootgoedtak van het bedrijf.

geen besmetting is, het gaat namelijk

ring. Dat is heel dubbel. Het zou mooi

Pootaardappelen en alles wat daarmee

om een steekproef. Daarom zijn pre-

zijn als je ook beoordeeld wordt op je

samenhangt, zijn steevast onderwerp

ventieve maatregelen heel belangrijk.

actieplan. Met mijn meerjarenplan, dat

van gesprek tussen Bos en Rémy

Hiermee voorkomen we dat een kleine,

op NemaDecide is gebaseerd, doe ik er

Spierings, specialist akkerbouw bij

niet aangetoonde besmetting zich uit-

alles aan om problemen te voorkomen.”

Agrifirm Plant. “Je fungeert niet alleen

breidt tot een serieuze besmetting.”

Spierings: “Het blijft kansberekening. Je

als adviseur, maar ook als klankbord voor nieuwe ideeën. Bijvoorbeeld als het gaat om de strategie tegen aardappelmoeheid. In plaats van reageren willen

hebt geen honderd procent zekerheid,

“ Een goed plan geeft grip op de toekomst.”

maar een goed plan geeft je wel meer grip op de toekomst. Genezen is goed, maar voorkomen is nog beter.”

we anticiperen”, aldus Spierings.

Handelshuizen

Meer weten over NemaDecide?

NemaDecide

“NemaDecide voegt veel toe”, zegt Bos.

Neem contact op uw specialist of kijk

Het computerprogramma NemaDecide

“De cijfers in het programma zijn veel

op de website www.agrifirm.com/plant.

is een belangrijk instrument op het

secuurder dan de algemene cijfers die

bedrijf van Bos. Op basis van bouwplan,

we van een ras kennen. Tussen D- en

rassenkeuze en bemonsteringsuitslagen

E-rassen blijkt bijvoorbeeld een behoor-

Agrifirm Plant biedt verschillende

berekent het programma scenario’s die

lijk verschil in resistentie te zitten.”

mogelijkheden om u te ondersteu-

de kans op aardappelmoeheid voor de

Bos noemt ook een interessant neven-

nen bij de bestrijding of beheersing

komende negen tot twaalf jaar in beeld

effect van het plannen op de lange

van aaltjesbesmettingen op uw

brengen. Ook laat het de effecten zien

termijn: “Boeren vragen hun handels-

bedrijf. De meest uitgebreide

van alle mogelijke maatregelen en

huis steeds indringender om geschikte

begeleiding is de

teelthandelingen, zoals andere rassen,

rassen en dat dwingt hen om daarin

Bedrijfs­begeleiding

ontsmetting, granulaat en groenbe-

nog meer te investeren, zowel qua

aaltjesbeheersing.

mester. “Het is een kwestie van plannen

afzetmarkt als qua kweekwerk. Dat is

en vooruit kijken”, vertelt Spierings. “De

een goede ontwikkeling.”

18

schakel in succes december 2013

plant

‘ GBM-plan levert gemak en euro’s op’ <

Albert Rieks (l) en Agrifirm Plant teeltspecialist Wout Ballast.

Akkerbouwer Albert Rieks maakt op zijn bedrijf in Dedemsvaart (Ov.) al drie jaar

Korting via voorkoop

gebruik van het jaarplan gewasbeschermingsmiddelen (GBM) van Agrifirm Plant.

Op basis van het nieuwe bouwplan

“Hiermee heb ik het hele seizoen het juiste middel voorhanden en is er financieel

stelt Ballast een GBM-advies op voor

voordeel door voorkoop”, aldus Rieks.

teeltjaar 2014. “Ik vind het handig om al vroeg in het seizoen te weten welke

Specialisten van Agrifirm Plant maken

op uitgebreide kennis van Agrifirm Plant

middelen het hele jaar nodig zijn”,

sinds 2009 gebruik van een GBM-­

over de werkzaamheid van middelen.

aldus Rieks, die met de voorkooporder

computerprogramma. Voorafgaand aan

“Ervaringen van teeltspecialisten en

2014 de zekerheid heeft dat hij de

het seizoen stellen teeltspecialist en

telers, evaluaties van onze proefvelden

juiste middelen beschikbaar heeft op

teler per gewas of perceel adviezen op

en contacten met fabrikanten van

het juiste moment. Met voorkoop krijgt

over een optimaal gebruik van gewas-

gewasbeschermingsmiddelen leveren

hij ook kortingen op de aanschaf van

beschermingsmiddelen voor het hele

veel extra kennis op”, vertelt Ballast.

middelen. “Ik heb de middelen altijd op

seizoen. “Begin maart is het complete

“Daarnaast houden we rekening met

tijd in huis. Bovendien kan Agrifirm

GMB-advies voor al mijn teelten klaar”,

bedrijfsspecifieke omstandigheden,

Plant op deze manier de toelevering

legt Rieks uit. “Per gewas is in een verslag

zoals grondsoort, voorvrucht, wel of

efficiënter organiseren. Dat levert mij

helder weergegeven welke middelen ik

niet bewaring en aanwezigheid van

een lagere inkoopprijs op.”

het beste kan gebruiken tegen onkruiden,

specifieke onkruiden, ziekten en plagen.

ziekten, plagen en eventueel als blad-

De werkzaamheid van een middel staat

voeding. Per middel kan ik precies zien

voorop, maar we zorgen ook voor een

Bedrijfsgegevens

hoe vaak en in welke dosering ik moet

optimale prijs-kwaliteitverhouding”,

Albert Rieks

spuiten voor optimale resultaten.”

zegt Ballast. Volgens Rieks is het soms nodig om spuitschema’s aan te passen.

Grond

Adviezen op maat

“Als er vaak gunstig weer is voor bijvoor-

58,8 ha op dal- en zandgrond

Wout Ballast, teeltspecialist akkerbouw

beeld Phytophthora, dan moet ik vaker

Teelt 2013

bij Agrifirm Plant, stelt de adviezen voor

spuiten dan vooraf gepland. Daarbij maak

25 ha zetmeelaardappelen, 17 ha

Rieks op. De keuze van middelen en

ik gebruik van bedrijfsondersteunende

suikerbieten, 7,5 ha zomergerst, 7,3 ha

doseringen zijn niet alleen gebaseerd

software voor inschatting van de infectie-

wintergerst, 2 ha pootaardappelen

op standaard spuitadviezen, maar ook

kansen en het juiste spuitmoment.”

schakel in succes december 2013

19

plant

Dutch Carrot Group: ketenpartner in peen

‘ Stevige positie leidt tot hoog rendement peenteelt’ Al meer dan twintig jaar speelt Agrifirm

gewassen en verpakt geleverd aan

Gerichte plannen

Plant een belangrijke rol bij de teelt en

supermarkten in binnen- en buitenland

Telers en specialisten van Agrifirm

afzet van winterpeen. Samenwerking

maar ook ongewassen aan klanten in

Plant stellen gezamenlijk gerichte zaai-,

binnen de Dutch Carrot Group maakt

geheel Europa.”

bemestings- en gewasbeschermingsplannen op. De vergelijkingen tussen de

dat Agrifirm Plant een spin in het web Kwaliteitspeen

teeltmaatregelen en de resultaten

De afzetmogelijkheden voor de telers zijn

daarvan, maar ook de wensen van de

“Door de samenwerking met keten­

hierdoor heel divers. Zo maakt een grote

klant vormen de basis. Gecombineerd

partners kennen we de wensen en eisen

groep telers gebruik van de pool. Een

met een stevige positie in de markt,

van de markt en weten we de juiste

ander deel doet liever zaken op basis van

leidt dit tot een zo hoog mogelijk

peen bij de juiste klant te brengen”,

daghandel of wil vooraf een prijscontract

rendement van de peenteelt.

aldus Hendrik Eerkens, peenspecialist

afsluiten. Hoe dan ook, het leveren van

bij Agrifirm Plant. De peen wordt

kwaliteitspeen is essentieel.

is van de totale peenketen.

‘Telers verrast over resultaten’

Veris bodemscan brengt bodemvariatie in beeld Groeiverschillen binnen een perceel kunnen grote opbrengstverschillen veroorzaken,

ondersteuning. Om teeltresultaten ver-

in bieten tot wel 50 procent. Grote variatie in de pH en het organische stofgehalte

der te verbeteren, gaat Agrifirm Plant

hebben hier invloed op. De Veris bodemscan helpt de oorzaken van de verschillen

meer variabele adviezen ontwikkelen,

plaatsspecifiek vast te stellen en te vertalen naar advieskaarten.

zoals voor het strooien van compost of gips.

Agrometius brengt met de Veris

baar in kaart, zoals pH, organische

bodemscan de bodemvariatie betrouw-

stofgehalte, hoogte en elektrische

Ervaringen telers

geleidbaarheid. De kaarten worden geijkt

De eerste telers die de Veris bodemscan

met plaatsspecifieke bodemmonsters.

hebben laten uitvoeren zijn verrast over de resultaten. Waar de standaard

Variabel bekalken

mengmonsters een gemiddelde geven

Op basis van de Veris bodemscan maakt

van een perceel, geven de plaats­

Agrifirm Plant de bekalkingskaart waar-

specifieke bodemkaarten juist extra

mee aangepaste GPS strooiers vervol-

informatie voor het maken van een

gens variabel kalk strooien, om zo het

plan van aanpak ‘bodem in balans’.

pH-gehalte te optimaliseren en het

20

schakel in succes december 2013

teeltresultaat te verhogen. Agrometius

Geïnteresseerd? Vraag uw specialist naar

is hierbij beschikbaar voor technische

de mogelijkheden.

plant

Drees Beekman (l) en Gerlof Tempelman. >

Klanttevredenheidsonderzoek

‘ Het is belangrijk te weten wat klanten vinden’ In juni 2013 is een klanttevredenheids­

zoals via het klantcontact dat specialis-

onderzoek uitgevoerd voor Agrifirm

ten en verkoopondersteuning hebben,

devolle aanbevelingen gedaan waardoor

Plant. Drees Beekman, algemeen

maar ook via allerlei klantbijeenkomsten

we ons verder kunnen verbeteren. Een

directeur, en Gerlof Tempelman,

die we organiseren. Aanvullend is het

voorbeeld van zo’n aanbeveling is ver-

manager Verkoop en R&D, lichten

goed om de klanttevredenheid periodiek

betering van de klachtenafhandeling.”

het onderzoek toe.

te meten door middel van een klant­

Waarom is het klanttevredenheids­

tevredenheidsonderzoek. Dat doen we

Wat wordt er met de uitkomsten

eens per twee jaar.”

gedaan?

Beekman: “We delen de uitkomsten

onderzoek gedaan?

Beekman: “We bestaan bij de gratie

Wat zijn de belangrijkste uitkomsten?

met alle collega’s van de verschillende

van tevreden klanten. Daarom is het

Tempelman: “Uit het onderzoek komt

afdelingen. Daarbij bespreken we de

belangrijk te weten wat klanten van

naar voren dat 84 procent van de klanten

sterke punten en de verbeterpunten en

ons vinden. Allereerst toetsen we dit

positief is over Agrifirm Plant. Een mooie

gaan we gezamenlijk aan de slag om de

continu in onze dagelijkse activiteiten,

score. Daarnaast zijn er een aantal waar-

klant nog beter van dienst te zijn.”

Rondleiding locaties Kampen en Emmeloord

Landelijke graandag

Agenda > Mechanisatiebeurs Vijfhuizen 7 t/m 9 januari 2014

Op zaterdag 14 december organiseert Agrifirm Plant de landelijke graandag in Kampen en Emmeloord. Tijdens deze dag kunt u de nieuwe grootste graanopslag van

> Themadag aardappelen LNCN

Noordwest Europa bezichtigen die Graansloot samen met Agrifirm Plant in Kampen

15 januari 2014

heeft gerealiseerd. In Emmeloord kunt u het geheel verbouwde moderne zaaizaden­

> Fruitteelt Vakbeurs 22 en 23 januari 2014

bewerkingsbedrijf en distributiecentrum bezoeken.

> BioVak Voor het hele gezin

Dit kan uiterlijk tot en met 8 december

22 en 23 januari 2014

De vernieuwde locaties zijn op eigen

via: plant@agrifirm.com onder ver­

> De lentetuin Breezand

gelegenheid te bezoeken tussen 10.00

melding van: aanmelden Landelijke

en 16.00 uur. Voor de kinderen doen we

graandag, met het aantal volwassen

op deze dag in Kampen iets speciaals!

en kinderen.

aanmelden

U ontvangt dan een bevestigingsmail.

27 februari - 3 maart 2014

Zie voor aanvullende informatie van alle agenda-items: www.agrifirm.com/plant

Komt u zaterdag 14 december?

Dan graag vooraf aanmelden.

schakel in succes december 2013

21

plant

Onderzoek door NFO

‘ Monitoring verhoogt inzicht fruitkwaliteit’ <

Peter van Kampen, Agrifirm Plant specialist fruit.

In oktober gingen drie fruitspecialisten van Agrifirm Plant op pad om appels en

voor de fruittelers. En hoe beter de

peren te kopen. Dit deden zij in het kader van de Kwaliteitsmonitoring Winkelschap.

kwaliteit, hoe beter de verkoop.

Dit is een onderdeel van een onafhankelijk onderzoek van de Nederlandse Fruittel­ ers Organisatie (NFO) met als doel het verbeteren van de kwaliteit en uitstraling

Teeltadviezen

van het Nederlandse product.

“Wij proberen de telers te helpen door de kwaliteit die zij afleveren zo hoog

Het kwaliteitsmonitoringsonderzoek is

er gedurende het seizoen op vier

mogelijk te houden. Als er zaken uit het

in het najaar van 2011 gestart. Vanaf dit

momenten een kwaliteitsbeoordeling

onderzoek komen, die we via de teelt

seizoen is Agrifirm Plant via samen­

op de winkelvloer plaatsvindt.

kunnen sturen, verwerken wij deze in

werkingspartner Fruitconsult ook bij het NFO-onderzoek betrokken.

Beoordeling

De drie fruitspecialisten hebben de

“ De vruchten worden beoordeeld op uiterlijke kwaliteit, hardheid en suikergehalte.”

boodschappen gedaan. Oftewel, op één dag hebben zij verspreid over het hele

Verbeteren kwaliteit

onze teeltadviezen. Wij stoppen pas als

land in 75 supermarkten, per winkel

Doel van het ketenproject is het ver­

de hele keten van de teelt tot aan het

45 Elstar appels en 25 Conference peren

beteren van de kwaliteit en met name

winkelschap rond is.” Van Kampen zou

gekocht. “Na zo’n dag kijk je op een heel

de hardheid en het uitstalleven op de

dan ook graag zien dat het ketenproject

andere manier naar het product in het

winkelvloer. “De Elstar winkelkwaliteit

een vervolg krijgt. Of dit ook gaat

winkelschap. De vruchten worden door

liet in het tweede monitorjaar een grote

gebeuren, zal duidelijk worden in

adviesbureau Fruitconsult beoordeeld

vooruitgang zien qua hardheid en

januari 2014. Dat wordt tijdens de

in het laboratorium op de uiterlijke

bloskleur. De kwaliteit van Conference

algemene ledenvergadering van de

kwaliteit, de hardheid en het suiker­

peren bleef echter sterk achter”, aldus

NFO Productgroepen besloten over

gehalte”, vertelt fruitspecialist Peter

Van Kampen. De doelstelling van

de voortgang van dit project.

van Kampen. Het is de bedoeling dat

Agrifirm Plant is een hoog rendement

22

schakel in succes december 2013

Agrifirm Plant specialist bloembollen Arno Vlaming (r) in gesprek met klant. >

Nieuwe Aqua Tray+ type II op de markt In september introduceerde Agrifirm Plant de Aqua Tray+ type II, de opvolger van type I. Ook deze tray is optimaal geschikt voor waterbroei van bloembollen in stilstaand water en in het eb- en vloedsysteem.

“Op basis van praktijkervaringen van

weggroeien. Extra tussen­schotjes

teler zelf de positie van de overloop­

telers is de mal van onze eerste tray op

houden de wortels goed gescheiden.

gaten bepalen. Bovendien blijft er

verschillende punten verbeterd”, vertelt

Daarnaast zorgen prikkers met meer

minder water achter bij het wassen

bloembollenspecialist Arno Vlaming

aflopende schouders en een speciale

en zijn de bakken 500 gram lichter

van Agrifirm Plant.

ringvorm dat de bollen steviger staan

gemaakt”, stelt Vlaming. Hij signaleert

en minder beschadigen”, legt Vlaming uit.

veel belangstelling voor de vernieuwde tray. “Voordat het op de markt was,

Bolkwaliteit

Net als voorheen passen alle bolmaten

Belangstelling

had ik al een flink aantal bestellingen

in de bak. Om de kwaliteit van de bollen

Ook aan arbeidsgemak is gedacht.

binnen.”

verder te verhogen, zijn de binnenafme-

“Automatisch stapelen gaat nu

tingen aan weerszijden drie millimeter

probleemloos en op één stapel past

Hebt u vragen over de vernieuwde

groter gemaakt. “Zo hebben de bollen

een extra laag bakken. Ook zijn de

Aqua Tray of wilt u meer informatie?

in de twee buitenrijen meer ruimte,

bewortelingscellen makkelijker te

Neem dan contact op met

terwijl de wortels nu ook beter kunnen

vullen en door te spoelen en kan de

T (088) 488 12 40.

Kies voor hoogwaardige kuilfolie

‘ Goed ingekuild product vertegenwoordigt grote waarde’ Kies voor een hoogwaardige Excellent

te gebruiken. “Onderfolie is dun, soepel

die de wanden van de sleufsilo beschermt

kuilfolie, is het advies van specialist

en trekt rondom het product, waardoor

tegen kuilzuren”, legt Albers uit.

Loonwerk John Albers bij Agrifirm

er minder lucht in de kuil dringt. Daar-

Plant. “De besparing van een paar

overheen komt dan de kuilfolie.”

Voorkoop

In december starten Agrifirm Plant en

tientjes op een goedkopere folie weegt niet op tegen beschadigingen en

Soorten folie

Agrifirm Feed de voorkoop van kuilfolie,

conserveringsverliezen. Een goed

In sommige gevallen is het bovendien

kuilkleden en zandslurven, tegen extra

ingekuild product vertegenwoordigt

raadzaam een kuilkleed of wandfolie te

aantrekkelijke prijzen.

een grote waarde.”

gebruiken. “In het geval van een gronddek zorgt een kuilkleed over het folie dat de

Wilt u bestellen of meer informatie?

Om de kwaliteit van het ingekuilde

grond niet van de kuil afglijdt. Ook voor-

Neem contact op met uw specialist of

product te behouden, is het belangrijk

komt het beschadiging van de kuilfolie.

de afdeling Verkoopondersteuning.

dat de kuil luchtdicht wordt afgedekt.

Gebruikers van een sleufsilo doen er goed

Albers adviseert daarom een onderfolie

aan om een wandfolie aan te brengen,

schakel in succes december 2013

23

feed

Picto

PensEfficiënt: meer melk uit voer

‘ Gezonde pens voorwaarde voor lage kostprijs’ Melkveehouder Minne Jansma stuurt zijn bedrijf met name op

het voer, is het de uitdaging de pens-pH

kostprijs. Dat lukt in zijn overtuiging alleen met gezonde koeien.

door de dag heen in balans te houden.

Pensgezondheid is daarom een belangrijk aandachtspunt. De

Dit kan bijvoorbeeld door middel van meer of minder structuur of DairyFit®

afgelopen jaren is Jansma op zijn bedrijf in Terzool (Fr.) jaarlijks

Buffer, dat natriumbicarbonaat bevat,

50.000 liter meer gaan melken, tot het huidige niveau van ruim

te voeren. Ook is de hoeveelheid pens­

1,4 miljoen liter.

energie van belang. Het gaat erom dat je de pens goed belast, maar absoluut niet overbelast,” legt Gerrit Poelsma,

Jansma heeft 88 hectare grond in

controleer ik met name aan de mest.

specialist Rundveehouderij bij Agrifirm

gebruik, geheel ingezaaid met gras.

Als die in balans is, weet je dat het juiste

Feed, uit. Voor Jansma geen onbekende

“We kunnen efficiënt werken omdat

rantsoen voor het voerhek ligt”.

kost. “Mijn uitgangspunt is zoveel mogelijk melk uit vers gras te halen. De pens-

we 85 hectare om de stal hebben. Een uitloop zorgt ervoor dat de koeien dag

Pensgezondheid

gezondheid speelt een belangrijke rol

en nacht naar buiten kunnen. Verder

Het creëren van de optimale voorwaar-

om dit te bereiken.” Poelsma vult aan:

voorzien we ze in voorjaar, zomer en

den om efficiënt te kunnen voeren past

“Minne heeft dit goed in de vingers. En

najaar elke dag van vers gras, perspulp,

binnen het nieuwe concept PensEfficiënt

doe je het goed, dan is het kassa.”

aardappelvezels, een kleine hoeveelheid

van Agrifirm Feed. “PensEfficiënt houdt

kuilgras en structuur in de vorm van

simpel gezegd in dat je rekening houdt

Monitoren

gehakseld koolzaadstro.” Voldoende

met de zuren die al in het voer zitten, de

Monitoren is wat Jansma betreft het

structuur, smakelijk ruwvoer en weinig

zuren die de pens maakt en de buffer-

sleutelwoord om gezonde koeien te

selectie zorgen ervoor dat de koeien van

capaciteit van de verschillende voeders.

houden. “Dit doen we niet alleen aan

Jansma gezond blijven. “Of dat lukt,

Wanneer de pens aan de slag gaat met

de hand van de mest. Ook letten we op

24

schakel in succes december 2013

feed < Minne Jansma (r) en Agrifirm Feed specialist Gerrit Poelsma.

het ureum in de melk, het melkeiwit,

gemaakt.” De mannen vullen elkaar

starten en deze optimaal door te komen.

de pensvulling en de conditie van de

goed aan. “We gaan voor de win-win

Om dat voor elkaar te krijgen, wordt

koe. Om dit laatste te beoordelen, houd

situatie. We kunnen en willen veel

gewerkt met de 100-dagen­aanpak.

ik met name in de gaten of de koeien

van elkaar leren en dat maakt dat we

We geven onze droge koeien een sober

voldoende herkauwen.” Poelsma: “In

makkelijker samen tot oplossingen

rantsoen van stro, herfst­kuilgras en

feite gaat het om alles in de koe. Om

komen”, aldus Jansma.

uitgebalanceerde mineralen. Melkziekte

dat goed te houden, is sturing in het

wordt dan ook niet geaccepteerd.”

rantsoen heel belangrijk.” Jansma voelt

Resultaten maximaliseren

direct aan waar Poelsma naar toe wil.

Niet alleen de lactatiefase speelt een

Gezonde veestapel voorop

“Een tijdje geleden had ik de maai­

rol als het gaat om pensgezondheid.

Een laatste belangrijk aandachtspunt is

machine iets dieper gezet, om meer

“Het begint al bij de jongveeopfok. Aan

de hoeveelheid brok die de melkgevende

gras te kunnen pakken. Dat had Gerrit

de hand van OPFOK24 geven we onze

koeien krijgen. Jansma stuurt dit via

tijdens het bedrijfsbezoek direct in de

kalveren een gezonde start mee en

de voercomputer individueel per koe.

gaten. De opname van het verse gras

blijven we continu letten op voldoende

“Iedere kilo brok moet iets doen. Het

daalde, wat duidelijk gevolgen heeft

pensinhoud.” Wat betreft jongveeopfok

krachtvoerverbruik ligt in de zomer­

voor de kwaliteit van het rantsoen.

is ook het aantal aan te houden kalveren

periode met plusminus tien kilogram per honderd liter melk vrij laag. Minder

“ Als de mest in balans is, weet je dat het juiste rantsoen voor het voerhek ligt.”

krachtvoer betekent dat ik meer vers gras kan voeren. Dan kies ik liever voor een wat betere brok, waarvan mijn koeien minder nodig hebben.” Jansma

Door regelmatig te ruiken en te voelen

volgens Jansma een aandachtspunt.

besluit tevreden: “Ik houd niet van teveel

aan het voer kunnen we ook op die

“Houd je alle vaarskalveren aan, dan

poespas. Aan een hogere productie zit-

manier monitoren of de kwaliteit nog

doe je sneller de iets minder goede

ten vaak meer kosten. Ik kijk liever naar

steeds klopt. Zo niet, dan sturen we bij.

melkkoeien eruit. Dat is zonde, omdat

het uiteindelijke resultaat, waarbij een

MelkNavigator is hierbij een handig

ze in feite nog prima kunnen presteren.”

gezonde veestapel voorop staat. En dat

hulpmiddel. Hiermee kunnen we het

Ook stipt Jansma de droogstand nog

lukt: we zitten nu op een gemiddelde

rantsoen optimaal samenstellen, waar-

even aan. “Een goede droogstand is

levensproductie van 42.500 liter.”

door geen grote fouten meer worden

cruciaal om de lactatie­fase goed te

Bedrijfsgegevens Minne Jansma Omvang

186 melkkoeien, 100 stuks jongvee en 88 ha grond, waarvan 50 ha in eigendom 305-dagenproductie

7.946 kilogram, 4,40% vet en 3,64% eiwit

schakel in succes december 2013

25

feed

Training voor specialisten Rundveehouderij In het kader van het nieuwe concept ‘PensEfficiënt’ zijn in de afgelopen maanden alle specialisten Rundveehouderij bij Agrifirm Feed de boer op gegaan. Zij onder­ gingen een praktische training pensgezondheid. Hierbij kwamen onder andere aan bod het beoordelen van kuilen, rantsoen aan het voerhek, alertheid koppel,

Meer melk uit voer met PensEfficiënt

pensvulling en mestconsistentie.

Met een uniek kengetal, praktijk­ ervaring en de nieuwste kennis van efficiënt voeren draagt de specialist van Agrifirm Feed met dit concept bij aan een gezonde pens, goede voerefficiëntie en een optimale productie.

Het resultaat: meer melk uit voer.

Agrifirm klanten scoren beter + 311 Kg melk +

+

18 Kg vet

12 Kg eiwit

€160,-

extra melkgeld per koe per jaar

Kali over de vorst, ook voor maïs Wat in de akkerbouw op zware en

bodem. Kali spoelt niet uit en kan in

natte (klei)gronden gemeengoed is,

de aanloop naar het groeiseizoen van

wordt in de veehouderij nog weinig

maïs goed door het bodemleven wor-

toegepast: kali strooien over de vorst.

den opge­nomen. Daarnaast vermindert

Kali verhoogt de vitaliteit van het

kali strooien over de vorst de arbeidspiek

gewas en daarmee ook de droge

tijdens de voorjaarswerkzaamheden.

Meer weten?

Kijk op www.agrifirm.com/meermelk Bron: CRV en Agrifirm

Focus Melkvee

Agrifirm klanten leverden het afgelopen MPR jaar 311 kg melk,

stofopbrengst.

Wist u dat een teelt maïs 300 kg kali

12 kg eiwit én 18 kg vet per koe

Bemesting met kali over de vorst voor-

aan de grond onttrekt? Uw Agrifirm

per jaar meer dan collega veehouders.

komt de teler structuurschade aan de

specialist kan er meer over vertellen.

Daardoor ontvangen ze € 160,- meer melkgeld per koe per jaar.

26

schakel in succes december 2013

feed

Introductie Air Line [2.0] Big

50 gram extra groei in de opfokfase Dit voorjaar introduceerde Agrifirm Feed het nieuwe biggenvoer Air Line [2.0] Big. Met succes, want Air Line [2.0] Big groeide binnen zes maanden uit tot de grootste voersoort van het biggenvoerassortiment. blijkt dat biggen met Air Line [2.0] Big

Air Line [2.0] Big is een hoog energe-

5% meer energie uit het voer opnemen.

tisch voer waarvan de grondstoffen

Dit zorgt voor een toename van de

beter te benutten zijn door het Air Line

groei met 50 gram in de opfokperiode.

productieproces. De big neemt het voer

Ook de weerstand van de big verbetert.

beter op en zet het beter om in energie.

Door de open structuur van de korrel

Dit resulteert in een hogere groei en

kan de big het voer makkelijker verte-

een gunstigere voederconversie.

ren en komen minder darmproblemen

Kortom: Air Line [2.0] Big zorgt

<

Hogere groei

Air Line machine.

voor. Dit resulteert in gezondere biggen

voor een hogere groei, een betere

Minder darmproblemen

en minder antibioticagebruik. Het extra

gezondheid van de big en een

Uit onderzoek op Researchfarm

vet in de korrel zorgt voor een smeuïge

daling van het voergebruik.

Laverdonk en uit praktijkresultaten

en smakelijke korrel.

Hogere staltemperatuur, minder kosten De ideale staltemperatuur voor een gespeende big van 7,5 kilo en die één keer

temperatuur. Als twee weken lang de

onderhoud vreet (140 gram) is 31 graden. Elke graad kouder zorgt ervoor dat een big

temperatuur 2 graden wordt verhoogd,

40 gram extra voer moet opnemen om in zijn onderhoud te voorzien. Een nagenoeg

kost dit zo’n 0,07 cent per big aan extra

onmogelijke opgave, aangezien de voeropname na het spenen juist onderdruk staat.

stookkosten. Als dezelfde varkens­ houder de temperatuur niet verhoogt,

Als de temperatuur in de stal te laag is,

vreten. Ook in de praktijk ziet Agrifrim

moet hij de biggen gemiddeld 40 gram

kruipen de biggen op elkaar. De voerop-

steeds meer de voordelen van het war-

voer per dag meer voeren. Dit kost

name daalt, terwijl de biggen juist dan

mer opvangen van de biggen na spe-

0,56 cent per big. Het onderzoek toont

méér voer nodig hebben. Uit onderzoek

nen. Een betere voeropname direct na

aan dat voeren zo’n 8 maal duurder is

blijkt dat de biggen de eerste dagen na

spenen leidt tot meer weerstand bij de

dan stoken (op aardgas).

spenen veel warmer moeten worden

biggen en dus een betere gezondheid.

Wilt u meer weten over

opgevangen dan men tot nu toe dacht.

Indien de biggen bij de juiste tempera-

Financiële consequenties

staltemperaturen? Neem dan contact

tuur worden opgevangen, kruipen ze

Agrifirm onderzocht ook de financiële

op met uw Agrifirm Feed specialist.

niet op elkaar en gaan ze juist meer

consequenties van de hogere stal­

schakel in succes december 2013

27

feed

Picto

Ammoniakbeleid noodzaakt varkenshouder tot groei

Varkenshouder vindt werkplezier in wroetstal Om te voldoen aan milieuvoorwaarden, zag varkenshouder Paul Groot Koerkamp zich genoodzaakt uit te breiden.

Hij had twijfels bij nog meer en nog intensiever en koos voor

een uitbreiding, waardoor ze bijna drie keer zo groot werden. De nieuwe stal heeft 1.434 dierplaatsen. De varkenshouders hebben nu in totaal plek voor zo’n

de diervriendelijke wroetstal. “Voor mij een mooie middenweg

2.300 dieren. Waarom hebben ze geko-

tussen biologisch en gangbaar.”

zen voor een alternatief huis­vestings­­ systeem? “Dat past bij ons.

Het diervriendelijke karakter spreekt Mooie middenweg

ons aan. We zochten iets anders dan de

vleesvarkensstal van Paul Groot

Paul heeft samen met zijn vrouw Paula

gang­bare, intensieve houderij”, aldus

Koerkamp. In de hokken van deze zoge-

een bedrijf met vleesvarkens en twintig

de varkenshouder. Hij vertelt dat hij

heten wroetstal ligt een dikke laag

hectare akkerbouw in Schalkhaar, bij

zich een aantal jaren geleden heeft

strooisel. Als bezoekers door de brede

Deventer. Hij had een varkenstak met

georiënteerd op een overstap naar bio-

gang lopen, komen de dieren nieuws-

850 plaatsen. Die werd te klein door de

logische varkenshouderij. “Dat hebben

gierig naar voren en steken hun neuzen

aanscherping van het ammoniakbeleid.

we toen niet gedaan, omdat de markt

door de spijlen van het hek. “De varkens

“We moesten de ammoniak-emissie

op dat moment niet goed was. Je moet

zijn relaxter dan in gangbare huisvesting”,

terugbrengen van 2.800 naar 1.400 kg.

er je hele bedrijf voor omgooien en er

zegt de varkenshouder over zijn alter-

Onze varkensstapel was te klein om te

was geen zicht op stabiele afzet. Het

natieve systeem. “Je hebt meer contact,

investeren in een luchtwasser.” Groot

was gewoon te riskant. De wroetstal is

ze schrikken minder snel en komen

Koerkamp besloot de investering in de

voor mij een mooie middenweg tussen

vlotter naar je toe.”

ammoniak-reductie te combineren met

biologisch en gangbaar.”

Het ruikt naar zaagsel in de nieuwe

28

schakel in succes december 2013

feed

< Paul en Paula Groot Koerkamp en zoon Wouter met specialist Jasper Knoef (l) in de wroetstal.

Dikke laag strooisel

het Beter Leven kenmerk van de

conclusies te trekken over de techni-

Het concept omvat meer dan de dikke

Dierenbescherming. De stichting

sche resultaten. Het begin ziet er in

laag strooisel. Zo hebben de varkens

heeft een eigen marktconcept opgezet:

elk geval goed uit, constateert Jasper.

minimaal één m ruimte per dier,

Krull, gericht op afzet via ambachtelijke

“Het zou kunnen dat de voeropname

volop daglicht en is de groepsgrootte

slagers. De voeding van de varkens in

iets hoger ligt omdat de dieren in de

tenminste 25. Ook hebben de hokken

de wroetstal is bij Groot Koerkamp

wroetstal meer bewegen. Maar dat

duidelijk verschillende gebieden voor

hetzelfde als die van de gangbaar

heeft mogelijk een positief effect op de

vreten, liggen en mesten. In de stal van

gehuisveste varkens in de oude stallen.

spierontwikkeling en de vleeskwaliteit.”

Paul en Paula hebben de langwerpige

Hij start op met Air Line ® [2.0] start

Groot Koerkamp is in ieder geval heel

hokken voorin een verhoging met een

excellent, gevolgd door Air Line ®[2.0]

enthousiast. “In de nieuwe stal heb ik

droogvoerbak. Erachter ligt een dichte

groei excellent. “Air Line®-voeders

veel meer plezier in mijn werk. Het is

vloer met het zaagsel. Achterin ligt

combineren een hoge EW met een

echt een wereld van verschil.” Hij wil

een mestrooster. De ventilatie is zo

lage fosfaat-aanvoer”, aldus specialist

zijn wroetende varkens graag laten

geregeld, dat het achterin het hok

Varkens­houderij Jasper Knoef van

zien aan de buitenwereld. Een van de

het koudst is. Daardoor gaan de dieren

Agrifirm Feed. “Dat heeft op dit bedrijf

zij­gevels is daarom voorzien van extra

het liefst voorin liggen en mesten ze

duidelijke voordelen voor de benutting

ramen op ooghoogte, waarmee de stal

achterin.

van de mest op eigen grond, zodat Paul

een zichtstal is geworden. Een speciaal

kan besparen op de afvoer van mest.”

hiervoor aangelegd grindpad sluit

Voor de laatste fase verstrekt de

rechtstreeks aan op een wandelroute

varkenshouder verschillende eind­

in het bos naast de stal. “We zitten hier

voeders voor de zeugen en de beren.

dichtbij de stad Deventer en hier in de

2

“ De stal past bij ons. Het diervriendelijke karakter spreekt ons aan.”

Onder het rooster loopt een mestband.

buurt is een hondenuitlaatplaats.

Zichtstal

Er komen dus veel mensen langs”,

Omdat de stal nog maar enkele weken

aldus de varkenshouder. “De reacties

in gebruik is, is het nog te vroeg om

zijn allemaal positief.”

De mest wordt daarmee dagelijks uit de stal verwijderd, zodat het klimaat fris blijft. Voor de realisatie van de nieuwbouw kwam de ondernemer in aanmerking voor een subsidie voor milieu- en diervriendelijke stallen. Het systeem voldoet aan de criteria van de Maatlat Duurzame Veehouderij (MDV).

Agrifirm Exlan is betrokken geweest bij het aanvragen van alle benodigde vergunningen en het voortraject.

Ambachtelijke slagers

De voorwaarden van de wroetstal – ook wel bekend als Canadese Strooiselstal - worden bepaald door de Stichting Maatschappelijk Bewuster Varkensvlees (zie ook www.stichtingmbv.nl). Het concept voldoet aan de eisen van 1 ster volgens

schakel in succes december 2013

29

feed

Nieuw assortiment voeders voor vleeskuikens

‘ Betere overgangen, gezondere kuikens’ Gedurende het leven van een vleeskuiken verandert de behoefte aan nutriënten van het dier. De overgang van de ene voersoort naar de andere moet voor het kuiken zo makkelijk mogelijk worden gemaakt. Daarom heeft Agrifirm Feed het voer­assortiment voor vleeskuikens aangepast. Zo wordt beter ingespeeld op de nutriëntbehoefte van het kuiken.

Paul Arens, nutritionist Vleespluimvee

Overgang 10, Groei 20/30/40 en

tussen de 20 en de 40% tarwe in het

bij Agrifirm Feed, legt uit hoe dit nieuwe

Afmest 40/50. Door het toevoegen van

rantsoen in te mengen. Arens legt uit:

assortiment tot stand kwam. “We

de extra voersoorten worden de over-

“Door de uitbreiding van het assorti-

hebben als Agrifirm Feed veel ervaring

gangen van de ene naar de andere

ment kunnen pluimveehouders het

met vleeskuikens. Op jaarbasis begelei-

voersoort makkelijker gemaakt. De kui-

voer nog beter afstemmen op de

den onze specialisten zo’n 1.500 koppels

kens blijven gezonder, de darmgezond-

behoefte van het koppel”.

in Nederland, België en Duitsland. We

heid van het kuiken is beter in balans.

hebben de kennis uit het veld gebun-

Naast de ver­beterde overgangen op ba-

Ervaringen

deld met de resultaten uit testen op

sis van voersamenstellingen, is ook de

Agrifirm-klanten zijn deze zomer ge-

Researchfarm Laverdonk en daarmee het

overgang naar een andere structuur

start met het voeren van het nieuwe

bestaande assortiment ge­optimaliseerd.

makkelijker.

assortiment. De eerste ervaringen zijn

Dit resulteerde in de ontwikkeling van

positief. Arens: “We zijn druk bezig met

onder andere twee nieuwe voersoorten;

Opbouw

het in kaart brengen van de resultaten.

Start 10 en Overgang 10.” Sinds 1 juli

De opbouw van het nieuwe assorti-

Omdat de pluimveehouders in juli

van dit jaar zijn we begonnen met de

ment is als volgt: kuikens starten met

gestart zijn, is het nog te vroeg om de

introductie bij onze klanten.

2mm kruimel, gaan over naar 2mm

gegevens volledig te interpreteren. We

korrel en vervolgens naar 3mm korrel.

zien wel dat de technische resul­taten van

Vijf fases

Het tarwepercentage wordt langzaam

de koppels opgezet in juli en augustus

Start 10 en Overgang 10 worden toe­

opgebouwd: van 0% via 10% gebroken

(bij een vergelijking van de resultaten

gevoegd aan het assortiment van

naar 10% hele tarwe tot uiteindelijk

van 2013 ten opzichte van 2012) beter

Agrifirm Feed. Dit assortiment bestaat

20/30/40/50% hele tarwe. Hierbij

zijn, dan de koppels opgezet in de

nu uit vijf fases; Start, Start 10,

bestaat de mogelijkheid om grofweg

eerste 6 maanden van het jaar”.

30

schakel in succes december 2013

plant feed

Eigen tarwe voor leghennen

Tarwepletter voorkomt selectief pikken <

Akkerbouwer en pluimveehouder Chris van der Weide.

Akkerbouwer en pluimveehouder Chris

voer met alle andere essentiële grond-

homogeen, zeker in combinatie met

van der Weide voert zijn hennen tarwe

stoffen, en pluimveehouders vullen dat

een wat grover kernvoer”, legt

van eigen land, in combinatie met een

zelf aan met 25 procent tarwe.”

Timmermans uit. “Selectief pikken

kernvoer. Om selectief pikken te

komt daardoor nauwelijks voor met

voorkomen plet hij de tarwekorrels

Mooi idee

geplette tarwe. Bovendien is de tarwe

voordat hij ze voert.

Van der Weide hoorde tijdens een

beter verteerbaar als de korrel geplet is.”

Agrifirm bijeenkomst over de mogelijkheid om eigen tarwe te voeren en vond

met zijn vrouw Hilly een bedrijf met ruim

het direct een mooi idee. “Je eigen pro-

35.000 uitloophennen en 57 hectare

duct, van je eigen land, in de silo, dat is

akkerbouw. “In 1999 begonnen we met

toch prachtig. Gemiddeld is het ook

kippen”, vertelt hij. “De akkerbouwtak

goedkoper, afhankelijk van de tarwe-

was eigenlijk te klein en ik zag bij collega’s

prijzen, en bovendien kun je zelf wat

dat pluimvee een mooie tweede tak was.”

meer sturen. Als het eigewicht wat af-

<

Chris van der Weide heeft in maatschap

Rechts geplette tarwe, links ongeplet.

neemt, verlaag ik het percentage tarwe Combinatie

iets om dat op te vangen.”

Met hulp van onder andere Agrifirm

Uitkomst

Timmermans denkt dat het pletten van

begonnen de ondernemers met

Selectief pikken

tarwe voor meer legbedrijven een uit-

12.500 hennen. “De combinatie is

Een nadeel is het risico op selectief pik-

komst kan zijn. “Selectief pikken valt

ideaal. ’s Ochtends en ’s avonds een

ken. “Een paar rondes geleden had ik

pas op als het in extreme mate is, maar

paar uurtjes in de stal, de rest van de

daar opeens last van”, vertelt Van der

ik denk dat de kippen altijd wel iets

dag kun je buiten bezig zijn.” Sinds een

Weide. “De voorste kippen pikten alle

selectief pikken bij ongeplette tarwe.

jaar of zeven voert Van der Weide eigen

tarwekorrels eruit. Ze hadden de hele

Dat valt dan niet direct op, maar het

tarwe aan de hennen. “Voor pluimvee-

krop vol tarwe, terwijl andere kippen

heeft wel invloed op de resultaten.”

houders die ook een akkerbouwtak

nauwelijks tarwe kregen.” De pluimvee-

Van der Weide is in ieder geval enthou-

hebben, is dat al snel interessant”,

houder besloot te investeren in een

siast. “Het draait goed en ik heb geen

vertelt Agrifirm Feed specialist Herman

tarwe­pletter. “Na het pletten is de korrel

last meer van selectief pikken. Daar

Timmermans. “Wij leveren een kern-

kleiner en daardoor is het voer meer

was het me om te doen.”

schakel in succes december 2013

31

“ Bart is vindingrijk en innovatief. Hij is altijd bezig met het zoeken naar de optimale omstandigheden voor zijn bedrijf.”

Marleen van Hoof, specialist Legpluimvee Agrifirm Feed

“Het is goed samenwerken met Marleen. Ze is er voor me als ik haar nodig heb en ze staat altijd open voor nieuwe uitdagingen.”

Bart van Stiphout, Pluimveehouder in Uden

Samenspel Bart van Stiphout heeft een legpluimveebedrijf met zo’n 85.000 hennen, verspreid over 2 locaties. Bij zijn woonadres in Uden houdt hij het gros van zijn kippen, 70.000 dieren, in etagestallen. De ondernemer is vanaf het begin betrokken geweest bij de ont­wikkeling van het nieuwe concept voor legpluimveevoer SOLIQ. Dit concept van Agrifirm Feed, Bonda en Roxell, mengt via een gepatenteerd doseeren transportsysteem droog kernvoer met een vloeibare legmix. Dit licht vochtige voer zorgt voor een uniform koppel, meer eieren per Zij begeleidt hem in de proef met SOLIQ en helpt hem bij het realiseren van de optimale condities voor zijn bedrijf.

colofon

schakel in succes is het relatiemagazine van Agrifirm en verschijnt 6 keer per jaar. Redactie Afdeling Communicatie Agrifirm (communicatie@agrifirm.com) Fotografie Marten Aukes, Marcel Bekken, Albert Brunsting, Marnix Klooster, Wim Roefs, Lex Salverda, Carla Scholten Linde en Agrifirm Concept en realisatie JEEN bureau voor communicatie Drukwerk Ten Brink, Meppel

ISSN 2211-5811

hen en een betere voerbenutting van de hennen. Specialist Marleen van Hoof komt nu ongeveer een jaar op het bedrijf van Bart.