Jonge boeren

Jongerenraadslid Iris van Leeuwen-Peperkamp

‘Uitleg zorgt vaak voor meer begrip’

“Sinds corona is de aanloop op ons erf enorm toegenomen. Mensen zijn bewuster bezig met eten en een rondleiding op de boerderij is echt een uitje geworden.” De melktap en kaasautomaat op het erf van Iris van Leeuwen-Peperkamp zijn zeven dagen per week geopend en bezoekers mogen altijd even rondkijken.

Iris runt samen met haar man Simon een melkveehouderij. Simon draagt zorg voor de bedrijfsvoering en de dieren, Iris neemt de PR voor haar rekening. “Mensen mogen alles vragen en als we uitleggen waarom we zaken op een bepaalde manier aanpakken, merk ik vaak dat er meer begrip ontstaat.” Iris en Simon zijn aangesloten bij Boerderij Educatie Nederland en met het programma ‘Adopteer een koe’ gaan ze bovendien echt het gesprek aan.

Beeldvorming bijstellen

Iris is geen boerendochter, maar volgde wel een agrarische opleiding. “Als mijn man mensen rondleidt, vervalt hij vaak in allerlei technische vaktermen. Voor hem is dat gesneden koek, maar een buitenstaander is al snel de draad kwijt. Ik probeer tijdens rondleidingen juist aan te sluiten bij de beeldvorming in de maatschappij. We doen steeds meer met kringlooplandbouw, natuurbeheer en mestbeleid. Door de boerderij open te stellen voor publiek hopen wij bij te dragen aan positieve publiciteit voor de sector.”

Open ontvangst

Aankomende zomer hopen Iris en haar man hun nieuwe ontvangstruimte in gebruik te nemen voor vergaderingen, feestjes en educatieve activiteiten. Ook willen ze weer ijs gaan verkopen, samen met een lokale chocoladewinkel. Wat in ieder geval doorgaat, is een ‘coronaproof drive-through’ tijdens de Paasdagen: “mensen volgen een rondleiding over de boerderij in hun eigen auto, waarna ze aan het eind van de route een ambachtelijk boerenijsje, melk en kaas krijgen.”

Vrouwen in de voorhoede

Als jongerenraadslid van Agrifirm wil Iris zichzelf uitdagen en ontwikkelen. Ze volgde al een mediatraining, die haar veel praktische kennis opleverde om in te zetten tijdens haar dagelijkse bezigheden op de boerderij. Haar ambities? “Met de vrouwen van de Jongerenraad hebben we afgesproken om voor een 100% vrouwelijk bestuur te gaan. Een grapje natuurlijk, maar met een serieuze ondertoon. Er mogen best wat meer vrouwen in bestuursfuncties!”

Bart Bruins (11) uit Dwingeloo

“Met Bart’s Boer’nvlog laat ik op YouTube zien wat we op het melkveebedrijf van mijn ouders doen. Ik heb al meer dan tien vlogs gemaakt over bijvoorbeeld koeien melken, kalfjes voeren en mais hakselen. En ik heb al ruim 330 volgers. Eén filmpje is zelfs al 18.000 keer bekeken. Dat vind ik gaaf, want zo word ik steeds bekender als vlogger. Enzo Knol is een van mijn grote voorbeelden. Het mooist vind ik om te laten zien hoe goed wij met onze koeien omgaan.

j ng

Bart's vlogs bekijken? Scan de QR code.

Heel veel mensen weten daar eigenlijk niet zoveel vanaf en ik word altijd een beetje boos als iemand op televisie zegt dat boeren slecht voor hun dieren zijn. De vlogs maak ik samen met mijn vader. Meestal filmt hij mij en zeg ik wat hij moet doen. Aan de keukentafel monteren we alle filmpjes samen aan elkaar. Ik wil heel graag nog een keer een vlog maken als er een kalfje geboren wordt. Hopelijk zit ik dan niet op school.”

Betere bodem binnen bereik van elke boer

De bodem is cruciaal voor een duurzame en financieel rendabele teelt van gewassen of ruwvoer. In een coöperatief project werken leden samen met experts van Agrifirm aan het versterken van de bodemkwaliteit met mogelijkheden die binnen het bereik van elke teler liggen. Akkerbouwer Joachim Kamp is een van de deelnemers.

Akkerbouwbedrijf Kamp Agro is gespecialiseerd in pootaardappelen en heeft een intensief bouwplan. Bodemgezondheid krijgt hier veel aandacht, bijvoorbeeld via de gerichte inzet van vaste mest, compost en groenbemesters. “We hebben de grond goed op orde, alleen op één perceel lukt het niet om de aaltjes eronder te houden”, zegt teler Joachim Kamp. Zijn ervaring staat niet op zichzelf, stelt bodemonderzoeker Thea van Beers van Agrifirm. “Op elk bedrijf komt wel eens een tegenvaller voor. Pakweg 20 jaar geleden kon je relatief gemakkelijk bijsturen met een extra bemesting of bespuiting. Dat is echter veranderd. Het pakketje gereedschap om achteraf te corrigeren wordt kleiner. Het is belangrijker dan ooit om ervoor te zorgen dat het in de basis goed zit.” Die basis is de bodem. Het belang van een gezonde bodem wordt steeds groter. Agrifirm voert daarom een coöperatief project uit gericht op het versterken van de bodemkwaliteit. Dat is mogelijk dankzij het Agrifirm Coöperatiefonds, ingesteld voor projecten die bijdragen aan de toekomstbestendigheid van de sector.

Inbreng leden is leidend

Het doel is kennis verzamelen en vertalen naar concrete maatregelen die binnen het bereik van elke teler of veehouder liggen. De inbreng van leden is leidend. Er zijn vier groepen van ongeveer twaalf boeren. In een studieclub-achtige setting komen

ze bij elkaar op de bedrijven van de deelnemers. Specialisten van Agrifirm leveren de begeleiding en brengen samen met externe deskundigen extra kennis in. De eerste groep is vorig jaar gestart; met akkerbouwers in Flevoland. In 2021 beginnen nog drie groepen. Daarin komen in ieder geval melkveehouders en mogelijk ook bollentelers aan bod. De inzichten en resultaten van het project komen uiteindelijk ten goede aan een veel grotere groep telers en veehouders. “Daar komen het coöperatieve project en de onderneming Agrifirm bij elkaar”, legt Van Beers uit. “De ervaringen en resultaten van het project worden vertaald in een advisering die nog beter rekening houdt met de bodemkwaliteit.”

Onderzoek samen met telers

Voor de technische en wetenschappelijke onderbouwing van maatregelen beschikt Agrifirm over een eigen R&Dafdeling en werkt ze samen met wetenschappelijke instituten. Waar nodig voert Agrifirm ook zelf samen met telers onderzoek uit. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij akkerbouwer Joachim Kamp. Om de aaltjes aan te pakken is op zijn bedrijf inundatie toegepast op het probleemperceel: het langdurig onder water zetten. Samen met Kamp onderzoekt Agrifirm het effect van de maatregel op de aaltjesbesmetting en het overige bodemleven. Voor dat laatste maken ze gebruik van een innovatieve methode van onderzoeksbureau Bioclear Earth, een spin-off van de Rijksuniversiteit Groningen. De pootaardappelteler hoopt dat het onderzoek handvatten biedt voor het behoud van bodemgezondheid binnen zijn intensieve bouwplan. “We zouden best graag een extensiever bouwplan aanhouden, met meer granen of andere rustgewassen. Maar dat kunnen we ons niet veroorloven. Grond is gewoon een duur productiemiddel en we hebben veel geïnvesteerd in pootaardappelen. Daarom hebben we teelten nodig met een hoog rendement per hectare.” Een voorbeeld van advisering voor een betere bodem is de online bodemscan die Agrifirm dit jaar als pilot introduceert. Het eerste deel van de scan is online en bevat vragen waarmee elke teler zelf een analyse kan maken van de bodemkwaliteit en bepalen op welke onderdelen verbetermogelijkheden liggen. Het tweede deel voert de teler samen met zijn adviseur uit en is gericht op het aanpakken van de verbeterpunten.

Met het Agrifirm Coöperatiefonds ondersteunt Agrifirm projecten die bijdragen aan een toekomstbestendige sector. Kijk op www.agrifirm.nl/projecten

Thea van Beers, bodemonderzoeker bij Agrifirm.

Pilot met online bodemscan

Joachim Kamp, akkerbouwer.