Better Together Najaar 2023

02 Magazine voor leden van coöperatie Agrifirm

11 | 2023

Better Together

“Duurzaam bloemen telen steeds belangrijker”

Absurde tijden voor Agrifirm Oekraïne

Alles over de Jongerendag

PAGINA 6

PAGINA 12

PAGINA 24

voorwoord

2

Verantwoordelijkheid nemen Een verantwoorde voedselketen voor toekomstige generaties. Dat is onze drijfveer, al jaren. En het is nu relevanter dan ooit. De verantwoordelijkheid

Het gaat vooral om interne veranderingen,

voor een toekomstbestendige keten mag en kan

maar soms zullen onze klanten dat ook merken.

niet alleen op het bordje van onze boeren liggen.

Aanpassingen in het aanbod, veranderende

Want de keten, dat zijn we samen.

samenstellingen of beperktere openingstijden kunnen vervelend zijn. Samen met klanten

Onze sector blinkt uit in efficiëntie en juist dat

die dit betreft zoeken we naar een manier van

creëert ruimte om te innoveren en te ontwikkelen.

samenwerken waarbij de service overeind blijft.

Dat is nu hard nodig en daarom nemen wij als Agrifirm onze verantwoordelijkheid om zelf ook

Want de kern van de coöperatie blijft: het beste

efficiëntieslagen te maken. Een voortdurend proces,

aanbod tegen de scherpste prijs. Juist om dat in

dat we nu een paar versnellingen hoger schakelen.

de toekomst te blijven doen moeten we deze stappen zetten. Zo ontstaat de ruimte om te werken

We nemen onze werkwijzes, locaties en aanbod

aan de sector van morgen. Daar zijn we vandaag

onder de loep en passen ze

al volop mee bezig. Onze boeren hebben een aantoonbaar lagere CO2 -uitstoot dan gemiddeld,

aan aan de huidige markt.

Een markt met nieuwe

met een opbrengst die hetzelfde tot hoger is.

uitdagingen, andere

Ik ben daar enorm trots op. Het geeft ons ook de

eisen en in sommige

geloofwaardigheid om met de overheid in gesprek

sectoren terug-

te blijven over beleid, tempo en haalbaarheid en

lopende volumes.

het maakt ons een serieuze gesprekspartner voor ketenpartijen. Want juist door samen op te trekken kunnen we meer waarde toevoegen.

Door onze organisatie en efficiëntie aan te scherpen, leggen we een gezonde basis voor een gezond verdienvermogen. Vandaag én in de toekomst.

Dick Hordijk CEO Agrifirm

3

Interview Ondernemer Marco van Uden

10

In de regio Wat verwachten leden van de coöperatie?

4

12

Over de grens Agrifirm Oekraïne

in vogelvlucht

Pluimvee- en akkerbouwbedrijf Agrifarm BV

18

14

Innovatie

16

Mooi werk

25

Vraag Agrifirm Exlan advies

28

Coöperatienieuws

30

Trendwatching Duurzame productie

32

achtergrond

Vacatures

Mentale gezondheid: doorbreek het taboe

22

26

jonge boeren

De stem van jonge ondernemers

interview

Jeannette Kapteijn

COLOFON

Better Together is het ledenmagazine van coöperatie Agrifirm Contact communicatie@agrifirm.com | T 088 - 4881000 Fotografie Agrifirm, Ivo Hutten, Wouter Borre, Marnix Klooster Concept en realisatie JEEN. Drukwerk Bek, Veghel

inhoud

6

in vogelvlucht

4

Pluimvee- en akkerbouwbedrijf Agrifarm BV Henk en Marion Hendriks uit Heijen (LI) In het noorden van Limburg runnen Henk en Marion een pluimvee- en akkerbouwbedrijf. Zoon Willem zit sinds het voorjaar ook in het bedrijf.

Zoon Teun heeft voor een andere

“In 2006 namen we

richting gekozen. In totaal hebben

het bedrijf van mijn ouders

ze ruim 100.000 1-ster Beter Leven

over en zijn we van reguliere

vleeskuikens, verdeeld over de

vleeskuikens overgegaan naar Goed

thuislocatie in Heijen en deze

Nest Kippen. In 2010 zijn deze stallen in

locatie in Siebengewald.

Siebengewald gebouwd. Afgelopen voorjaar zijn de nieuwe uitlopen gerealiseerd, waarmee we zijn overgestapt naar 1-ster Beter Leven vleeskuikens. Onze adviseur bij Agrifirm heeft hierin met ons meegedacht.”

“Hier zie je onze verduisteringstunnel voor het uitladen van de vleeskuikens.

Deze is luchtdoorlatend zodat de kleppen dicht kunnen en er geen onderdruk is buiten de deuropening van de stal. De doorrij-flappen blijven recht naar beneden hangen. Het kuikens laden gaat hierdoor een stuk soepeler.”

5

in vogelvlucht

“Naast de pluimveetak doen we ook aan akkerbouw. Op ruim 100 hectare verbouwen we aardappels, suikerbieten, tarwe, mais en sperziebonen. Qua arbeid een mooie combinatie met 1-ster Beter leven kippen.”

“Ik was eerst wat sceptisch over het naar buiten laten van de vleeskuikens, zeker bij koud weer.

Maar mijn ervaringen tot nu toe zijn positief. De kuikens scharrelen volop buiten en als ik ‘s avonds de kleppen dicht doe, zijn de meeste kuikens zelf alweer naar binnen vertrokken.”

“De nieuwe uitlopen zijn ruim 8 meter breed en voldoen daarmee ruimschoots aan de maximale bezettingseis. We hebben gekozen voor geperforeerde damwandplaten aan de buitenzijde waardoor de kuikens naar buiten kijken.

De geïsoleerde uitloopkleppen sluiten met een rubber af, zodat er geen tocht bij de kuikens komt als ze dicht zijn. De leefomgeving moet gewoon goed zijn. De zonnepanelen die je ziet liggen, lagen eerst op de bestaande stallen, maar die voldeden niet meer aan de constructie-eisen.”

interview

6

“ Kleine stappen vooruit met het vizier op duurzaamheid.”

7

interview

Ondernemer Marco van Uden is directeur en eigenaar van Kwekerij Bakker in Heerhugowaard. Samen met de andere leden van het managementteam, Fokke Galema, André Zuurbier en Rob Doodeman, leidt hij het bedrijf. Zoon Dirk (24) is ook actief in de kwekerij en verantwoordelijk voor de afzet van de tulpenbollen.

Organisatie Kwekerij A. Bakker & Zn. BV (Heerhugowaard) • Teelt van lelie- en tulpenbollen in WestFriesland, het oosten van het land en in Frankrijk voor de professionele broeierij; • Preparatie en opslag van lelie- en tulpenbollen; • Jaarrond broei van 5,7 miljoen Oriëntal lelies onder 34.000 m2 glas.

Kwekerij Ardea BV (Heerhugowaard) • Kweken van virusvrij leliemateriaal Bakker Bulbs NZ (Rakaia, Nieuw Zeeland) • Teelt van leliebollen; • Preparatie en opslag van leliebollen; • Exportklaar maken en verzenden; • Teelt van verschillende akkerbouwgewassen.

Kostprijsbeheersing door schaalvergroting is niet de strategie waar eigenaar Marco van Uden van Kwekerij Bakker warm voor loopt. Het bedrijf in Heerhugowaard kweekt en teelt leliebollen, prepareert deze voor export én broeit een deel zelf tot snijbloemen.

Met zijn managementteam streeft Marco naar een zo laag mogelijke milieubelasting. Hij vertelt hoe en waarom.

Wat maakt dat jullie duurzaamheid vooropstellen binnen het hele bedrijf?

“Duurzaamheid betekent voor ons dat we als bedrijf toekomstbestendig zijn. Onze afwegingen en investeringen zijn er altijd op gericht dat we op de lange termijn kwalitatief hoogwaardige bollen en bloemen kunnen blijven leveren. Het resultaat van onze aanpak is een zo laag mogelijke belasting van het milieu. Maar duurzaamheid gaat

>>

interview

8

>> ook over ons personeel. We hebben een solide,

maken op basis van kwaliteit. Het unieke van dit

professioneel team dat lang aan ons verbonden

bedrijf is dat we alles doen wat tussen veredeling

is en seizoenswerkers die graag terugkomen.

en export ligt. De kennis die we in de kas opdoen bij

Ook voor de relaties met onze afnemers geldt:

het virusvrij vermeerderen van onze bollen en bij

we investeren in langetermijnrelaties.”

de bloementeelt, helpt ons enorm bij de bollenteelt op het land. Zo kunnen we bijvoorbeeld werken aan

Hoe komen jullie tot een zo laag mogelijke

plantversterking. Omdat we ook in Nieuw-Zeeland

belasting van het milieu?

en Frankrijk telen, leren we jaarrond van wisselende

“Een van onze uitgangspunten is: niets weggooien

omstandigheden. De uitdagingen en onzekerheden

wat je nog een keer kunt gebruiken. Met behulp van

in de markt zijn onze leidraad. We zoeken graag naar

een warmtepompsysteem benutten we de warmte

oplossingen en houden van zelf uitproberen. We

die vrijkomt bij het koelen van de vriescellen, nu

focussen op de lange termijn, maar ontwikkelingen

onder andere voor het drogen van onze tulpenbollen.

vragen tijd en gaan stap voor stap. We zijn altijd

Drie jaar geleden zijn we in de kas overgestapt op

op zoek naar rendement door te sturen op alle

ledlampen. De terugverdientijd is voor ons niet altijd

mogelijke factoren. Een bedrijfsvoering op basis

leidend. We maken keuzes die op de lange termijn

van kostprijsbeheersing alleen, vind ik niet

belangrijk zijn voor het voortbestaan van het bedrijf.”

interessant.”

Was dat altijd al jullie uitgangspunt?

“We zouden nog meer mogen uitdragen hoe we werken.”

“Toen ik hier begin jaren negentig als medewerker aan de slag ging, lag de nadruk nog op kostprijsbeheersing. Doordat we al snel op grote schaal produceerden, konden we keuzes gaan

9

onze dochteronderneming in Nieuw-Zeeland. Het

“We hebben proeven gedaan om te komen tot een

sparren met externen is ook belangrijk om verder te

optimaal mengsel van vers en gebruikt substraat

komen. Agrifirm-GMN begeleidt ons teelttechnsch

dat we continu kunnen hergebruiken. Vrij eenvoudig,

heel goed en adviseur Tom Buter ziet veel teelt-

door zelf te onderzoeken in welk mengsel tuinkers

gebieden en gewassen, dat is van grote waarde.”

het best ontkiemde. Schoon materiaal waarop we virusvrij bollen vermeerderen, hergebruiken we nu

Hoe helpt jullie dat in geval van calamiteiten?

voor de leliebroeierij. Daarmee werken we circulair.

“De eisen aan onze producten zijn hoog en we

We stomen het gebruikte substraat, mengen het met

kunnen maar beperkt terugvallen op gewas-

vers materiaal en voegen er melkzuurbacteriën en

beschermingsmiddelen. Daarom neemt het

kruiden aan toe om het biologisch kiemkrachtig te

risico op virussen of andere bedreigingen in de

maken. Zo houden we het substraat in topconditie

teelt toe. Doordat we zelf virusvrij topmateriaal

en de teeltkwaliteit stabiel. Het draagt bij aan een

kweken, is onze lange termijn geborgd. We kunnen,

goede weerbaarheid van de plant in de bloementeelt

hier in Nederland, in Frankrijk en in Nieuw-

en daardoor is de luizendruk zeer beheersbaar.

Zeeland altijd terugvallen op eigen, 100% schoon

Het beheersbaar houden van trips is complexer.

uitgangsmateriaal. Wanneer problemen zich

Daartegen zetten we zo veel mogelijk biologische

voordoen, hoeven we dus niet compleet opnieuw

bestrijders in. Het is een voorbeeld van de

te beginnen door de aankoop van een nieuwe

belangrijke synergie tussen onze bloemen- en

bollenkraam. Met ons eigen track- en trace-systeem

de bollenkwekerij. We benutten beide om elkaar

kunnen we bovendien de kwaliteit van de bollen

te versterken.”

volgen tijdens de vijf jaar binnen Ardea en drie jaar erna in de buitenteelt. Daardoor kunnen we de

Wat heeft ertoe geleid dat jullie zelf virusvrij

oorzaak van problemen makkelijker herleiden en

leliemateriaal zijn gaan kweken?

ervan leren.”

“Bijna tien jaar geleden was al duidelijk dat de exporteisen zouden worden opgeschroefd en dat het

Leidt jullie focus op duurzaamheid ook tot een

aantal toegestane gewasbeschermingsmiddelen

betere verwaarding van jullie producten?

steeds kleiner zou worden. Toen een virus, PLAMV,

“Nee, niet in de zin van prijsvorming. Voor de

de teelt en export ernstig bedreigde, stortten we ons

export, maar ook in Nederland kunnen we

op een eigen, gesloten vermeerderingsprogramma.

alleen maar topkwaliteit leveren, anders doe

Een heel dure manier, maar het maakt alle

je niet meer mee. Duurzaam telen wordt voor de

andere activiteiten binnen ons bedrijf een stuk

bloementeelt steeds belangrijker. Niet zozeer voor

eenvoudiger en we versterken op de langere

een betere prijs, maar als ‘licence to produce’.

termijn ons materiaal. Op ons gesloten bedrijf,

We realiseren ons sinds kort dat we er, ook voor

Ardea B.V. met vergaande hygiënische

het imago van de bloembollenteelt, goed aan

maatregelen, vermeerderen we drie tot vier miljoen bolletjes per jaar. We verkopen ze aan collega-telers en gebruiken ze voor onze eigen bollenteelt hier in Nederland, bij onze contracttelers in Frankrijk en op

zouden doen om meer uit te dragen hoe we werken.

Be good and tell it, dat doen we eigenlijk nooit.

Tja, West-Friese nuchterheid misschien.”

interview

Noem eens een voorbeeld?

in de regio

10

Agrifirm aan de slag met aanbevelingen Coöperatiedialoog

Wat verwachten leden van de coöperatie?

Bijna vierhonderd Agrifirm-leden deden begin dit jaar mee aan de Coöperatiedialoog.

Ze spraken zich uit over de manier waarop Agrifirm hen het beste kan ondersteunen en over hun verwachtingen van de coöperatie.

“Het meest opvallende signaal is wel dat Agrifirm veel doet, maar dat leden daar nog te weinig van zien”, constateert directeur Coöperatiezaken Hendrik Arends.

Hendrik Arends

Luisteren naar de leden. Daar

problemen te hebben, maar we

draaide het om bij de Coöperatie-

wilden weten: wat maakt boeren

dialoog, die Agrifirm in februari

ook vandaag de dag zo leuk? En

en maart organiseerde op 17

hoe kan Agrifirm daarbij helpen?”

locaties . “Om zoveel mogelijk mensen te enthousiasmeren,

Verdienmodel versterken

kozen we voor bijzondere

De uitkomsten van de Coöperatie-

Scan de QR-code voor een

locaties”, vertelt Hendrik. “Zo

dialoog zijn samengebracht tot

compleet overzicht van de

waren we onder andere bij een

zes aanbevelingen van de leden.

Leden- en Jongerenraad.

kamelenmelker, een vetplanten-

Het zakelijk belang staat daarbij

kweker, bij een frambozenteler,

voorop: de leden verwachten dat

een windparkeigenaar en bij een

de coöperatie het verdienmodel

bierbrouwerij. De ontmoeting met

van de leden blijft versterken.

elkaar stond centraal, en vooral

Niet alleen door ledenvoordeel

ook: een positieve insteek van de

bij aankoop van producten, maar

dialoog. Het is in deze tijd niet

ook als verbinder van partijen in

moeilijk om het met elkaar over

de keten. De rol van de adviseur

11

onze leden met oplossingen en

niet alles te weten, maar kan

innovaties, dat mogen we van hen

verwijzen naar specialisten.

nog meer laten zien.”

in de regio

is hierbij cruciaal. Hij of zij hoeft

Daar blijkt nog ruimte voor verbetering. Een kwart van de

Volgend jaar

leden weet bijvoorbeeld niet dat

Leden vinden het ook belangrijk

Exlan ondersteuning biedt bij

dat Agrifirm ledenbijeenkomsten

bedrijfsopvolging, vergunningen

blijft organiseren. “Het is mooi

en het bijhouden van de mest- en

dat we ook daarmee op het

mineralenboekhouding.

juiste spoor zitten”, aldus de directeur Coöperatiezaken.

Kennis en innovaties

“We hebben alle leden

Joost Muskens

Andere aanbevelingen draaien

laten weten wat de dialoog

is melkveehouder in Elshout,

om de behoefte aan kennis en

heeft opgeleverd en gaan

lid van de ledenraad en zat in de

gezamenlijk optrekken. ’Ga door

hiermee aan de slag. Hopelijk

werkgroep voor de organisatie

met onderzoek en innovatie en

enthousiasmeren we volgend

van de Coöperatiedialoog.

breng kennis en feiten breed

jaar nóg meer leden voor de

Hij vertelt: “De Coöperatie-

onder de aandacht. Ga door

Coöperatiedialoog. Dit jaar

dialoog werd dit jaar voor de

met de samenwerking met

telden we al een verdubbeling

tweede keer georganiseerd en

andere belangenorganisaties en

ten opzichte van vorig jaar,

we begonnen de bijeenkomsten

steun elkaar.’ Hendrik: “Daarom

komend jaar hopen we duizenden

dan ook met het benoemen van

vergoeden we komend jaar voor

leden te ontmoeten.”

de vragen die vorig jaar waren

de leden die dat willen, de helft

gesteld, en waar deze toe hadden

van het abonnementsgeld voor

geleid. Soms stelden leden

stichting Agrifacts. Ook bleek

vragen die we als ledenraad

dat onze eigen innovaties nog te

direct konden beantwoorden,

weinig bekend zijn bij onze leden

maar er zijn ook vragen geweest

en daar gaan we werk van maken.

die we aan de directie of het

Zo organiseren we eind dit jaar

bestuur voor moeten leggen.

een grote bijeenkomst waarbij

Bijvoorbeeld over de toekomst

leden onder andere kunnen

van de ledenrestituties in

zien hoe eiwitgrondstoffen

de vorm van ledenkorting en

pensbestendiger worden gemaakt

ledenvoordeel. Die vergen meer

met een gepatenteerde techniek

tijd, we leggen ons als ledenraad

in onze fabriek in Oss. Duurzaam

de druk op om met antwoorden

én goed voor de koe en voor de

terug te komen bij de leden.

portemonnee van de boer.”

We leggen alle vragen vast in een

De coöperatieleden willen

verslag en bespreken deze met

volgens Hendrik dat Agrifirm

de Raad van Commissarissen en

breed uitdraagt wat ze doet en

het bestuur.”

waarom. “In de stikstofdiscussie steunen we als coöperatie

Agrifirm over de grens

12

John Vandenboorn

Agrifirm Oekraïne

Veerkrachtige oplossingen in absurde tijden Werken in een land in oorlog. Een absurde situatie,

Net na het uitbreken van de oorlog lagen de

die heel eigen uitdagingen en obstakels met zich

fabrieken van CHV Korm, in Vinnytsja en Haisyn,

meebrengt, vertelt directeur John Vandenboorn,

een kleine maand stil. “De situatie was veel te

algemeen directeur van Agrifirm jointventure

onzeker en onveilig”, kijkt John terug. Toch bleef

CHV Korm in Oekraïne. “We hebben veerkrachtige

de vraag naar veevoer bestaan en wilden ook de

oplossingen moeten verzinnen om operationeel

medewerkers het werk graag weer oppakken.

te blijven.”

“Ze wilden weer wat normaliteit en niet in angst thuiszitten. Weer even met elkaar praten over andere zaken dan de oorlog, onze medewerkers misten dat.”

Ingrijpend Toch is de situatie in het bedrijf ingrijpend veranderd door de aanhoudende oorlog. “Voor het uitbreken van

13

CHV Korm

over de weg, en de druk op het vervoer via de weg en per trein was al gigantisch.” Als oplossing kocht CHV Korm daarom zelf vrachtwagens. Zodoende

CHV Korm is een gezamenlijke onderneming

kregen ze de zaken weer langzaam op orde.

van Agrifirm en Theeuwes Holding.

De wegblokkades verdwenen en leveren aan klanten

De jointventure produceert en vermarkt

werd weer mogelijk. Zo ontstond er weer ruimte

specialties als prestarters, milkreplacers

in de opslag en konden de fabrieken weer starten.

en proteïneproducten voor varkens, koeien

“Ondertussen is er weer voldoende capaciteit om

en pluimvee. De proteïneproducten worden

onze producten te vervoeren, er zit alleen een wat

gemaakt op basis van soja.

langere levertijd op.”

In het achterhoofd Zo wist het team, zelfs tijdens een oorlog, de motivatie te vinden om het bedrijf draaiende

de oorlog werkten we met 185 werknemers in

te houden en aan de vraag naar veevoer te

2 fabrieken in Vinnytsja en Haisyn. Op het moment

beantwoorden. “Het gaat steeds beter”, vertelt

zijn 50 collega’s in actieve militaire dienst. Een groot

John, “Teambuilding en gezelligheid waren altijd al

deel van de werkzaamheden is gelukkig opgevangen

heel belangrijk, en nu meer dan ooit. Toch merk je

door andere collega’s maar zeker niet tot 185.

natuurlijk dat onze medewerkers naast het werk

Het is een flinke uitdaging om genoeg mensen te

ook bezig zijn met de oorlog. Dat zit constant in het

vinden om de productie op niveau te houden.”

achterhoofd. Maar we luisteren goed, accepteren wat meer van elkaar en gaan de situatie niet uit

Sneller zelfstandig

de weg. Iedereen gaat er op zijn eigen manier mee

De situatie dwong CHV Korm en het team om zich

om, maar het is een lange weg. Ik blijf hoopvol en

aan te passen en te herstructureren. John: “Het

positief.”

lokale team is een stuk zelfstandiger geworden, dat is met name in de voertak versneld. Mensen zijn snel in hun rol gegroeid en taken worden snel opgepakt. We waren voor de oorlog al begonnen om meer verantwoordelijkheden over te dragen zodat ik mij kon focussen op exportkansen. Het lokale management heeft daardoor minieme verstoringen gehad als gevolg van de oorlog.” Wel was het kantoor zes maanden gesloten. In die tijd werkte het team vanuit schuilkelders.

Logistieke uitdagingen In de werkwijze waren wel degelijk aanpassingen nodig. Behalve het personeelstekort was ook transport een grote bottleneck. John: “We vervoerden onze grondstoffen en producten voorheen via schip, maar door de bombardementen en blokkades

Agrifirm over de grens

op de havens kan dat niet meer. Dat moet nu dus

innovatie

14

AminoGo: de nieuwe generatie pensbestendige eiwitten AminoGo zijn hoogwaardige

om hoogwaardig bestendig eiwit

AminoGo pensbestendig eiwit

pensbestendige eiwitten, op

te maken, volledig elektrisch op

Jeroen Verver, Directeur Rundvee bij

duurzame wijze geproduceerd

basis van 100% groene stroom.

Agrifirm: “Dankzij deze technologie

met de innovatieve Greenwave

De ecologische voetafdruk van

kunnen we een milieuvriendelijk

technologie. Het pensbestendig

deze pensbestendige eiwitten is

pensbestendig eiwit aanbieden

maken van eiwitten zorgt ervoor

daarmee tot een minimum beperkt.

aan onze boeren. AminoGo is een

dat koeien meer darmverteerbaar

Daarnaast draagt de technologie

lijn met pensbestendige eiwitten

eiwit uit soja- en raapschroot

bij aan een lagere stikstof- en CO2-

uit zowel soja- als raapschroot. De

kunnen halen. Hierdoor wordt het

uitstoot en aan de gezondheid

Greenwave-technologie zorgt voor

eiwit uit het rantsoen efficiënter

van koeien.

een optimaal behoud van essentiële

benut, wat leidt tot een lagere

voedingsstoffen. Dit vergroot niet

stikstofuitstoot. De gepatenteerde

In Oss is een fabriek gebouwd

alleen de nutritionele voordelen voor

Greenwave-technologie maakt

voor de productie van deze

de koe, maar draagt ​​ook bij aan een

hiervoor gebruik gebruik van

nieuwe generatie pensbestendige

goede diergezondheid. Veehouders

radiofrequentie, net zoals een

eiwitbronnen, die op de markt

die gebruik maken van onze voeders

magnetron maar dan in het groot.

worden gebracht onder de naam

zullen automatisch profiteren van

Het is een duurzame manier

AminoGo.

de voordelen van AminoGo.”

Realtime emissies meten voor innovatieve vergunningverlening Sinds maart 2023 hangen er op twee melkvee- en

basis van betrouwbare metingen te komen tot

twee varkensbedrijven een jaar lang sensoren in

vergunningaanvragen, waarbij het doel en niet

de stal om realtime ammoniakconcentraties te

het middel centraal staat. Dus de veehouder

meten. De eerste belangrijke stap in het project

krijgt bijvoorbeeld niet de verplichting om een

‘Vergunnen met sensoren’, dat tot doel heeft om

emissiearme vloer te plaatsen, maar het doel

vergunningen te baseren op werkelijke emissies

van een maximale emissie van 700 kg per jaar.

en niet op theoretische normen.

Want alleen dan kun je innovatiekracht en ondernemerskwaliteiten benutten”, vindt Polinder.

“Met de sensoren doen we ervaring op met het

Concrete resultaten kan de jurist nu nog niet

meten en valideren van emissies. Juristen, maar

delen, maar hij ziet veel belangstelling vanuit

ook overheden betrekken we hierbij. Zo raken niet

de vergunningverleners. Een positief eerste

alleen wij als Agrifirm, maar ook de overheden

signaal voor deze potentiële nieuwe manier van

hiermee bekend”, legt initiator Lambert Polinder

vergunningverlening.

van Agrifirm Exlan uit. “Vervolgens hopen wij op

15

innovatie

Slimme silometers voor varkensbedrijven Agrifirm breidt haar pilot met silometers uit naar de varkenshouderij. Een silometer meet hoeveel voer er in de silo zit en geeft dit automatisch door aan Agrifirm. Het doel van de pilot is om uiteindelijk dertig procent van de totale omzet aan varkensvoer via deze meters te laten verlopen.

In 2020 startte Agrifirm een pilot met de silometers in Zeeland voor bedrijven met herkauwers. In deze provincie wonen klanten op relatief grote afstand van elkaar en kan een efficiëntere logistiek bijdragen aan kostenbesparingen.

In 2021 introduceerde Agrifirm de pilot ook bij een aantal grote bedrijven in de varkenshouderij.

Uniek: hoog basisrantsoen in combinatie met robotmelken

Nu wordt de pilot verder uitgebreid. “We werken aan een

Met Constant Robot Feeding

aangepast voor robotbedrijven.

generator voor automatische

(CRF) is een hoog basisrantsoen

Dankzij het gebruik van

bestellingen en onderzoeken welke

nu ook voor robotmelkers

vochtige bijproducten en

diensten we er nog meer kunnen

mogelijk, met behoud van

minder krachtvoer zorgt CRF

verbinden”, vertelt Tim van Sprang,

melkingen. De basis van de

voor een lagere CO2-uitstoot.

verkoopleider varkens.

unieke voerstrategie is een constante verhouding tussen

Scan de QR-code voor

Met de silometers wordt de

ruwvoer en krachtvoer

meer informatie.

voerproductie en het transport

gedurende de hele lactatie.

tijdig afgestemd op behoeften

Dit zorgt voor gezonde koeien

van veehouders in dezelfde

met een stabiele pens-pH en een

omgeving. Gevolg: een efficiëntere

stabiele melkopbrengst in de

productieplanning, besparing

hele lactatie. CRF kent daarmee

op transportkosten en minder

veel voordelen door de speciaal

brandstofverbruik.

ontwikkelde voertabellen die zijn

mooi werk

16

Wie?

Op een perceel van 5,5 hectare rode uien past akkerbouwer

Noël Delahaye (44)

Noël Delahaye dit jaar voor het eerst druppelirrigatie toe. Het perceel ligt op een dijk tegen het Zwarte Meer en is droogtegevoelig. Met het

Wat?

druppelsysteem hoopt hij efficiënter water te geven dat hij oppompt uit

Druppelirrigatie

een 40 meter diepe bron. Een hoofdslang met daaraan druppelslangen

uienteelt

gekoppeld, verdeelt het perceel in twee helften. Beide helften worden om en om van water voorzien. Delahaye bedient het systeem

Waar?

handmatig. Eind april legde hij het netwerk van waterslangen

Kraggenburg (FL)

tegelijk met het zaaien aan. Na het rooien rolt hij de slangen weer op. Agrifirm adviseerde hem druppel-

Wanneer?

irrigatie en bracht hem in contact met leverancier

30 augustus 2023

FT Equipment & Irrigation in Stavenisse. Op het oog schat hij tien tot vijftien procent meer opbrengst voor zijn uien, wat hem tevreden stemt. Ook andere akkerbouwers in de Noordoostpolder gebruiken druppelirrigatie. Via een appgroep wisselen ze ervaringen uit en helpen ze elkaar.

17

mooi werk

18

achtergrond

Mentale gezondhei doorbreek taboe

19

id: k het “Taboes worden doorbroken

Een flinke uitdaging

niet weten of je kinderen het

door ze te blijven bespreken

Een agrarisch bedrijf is constant

bedrijf, vaak generaties lang

en de ruimte te geven om ze

in beweging in een constant

opgebouwd door de familie,

bespreekbaar te maken”, aldus

veranderende sector, zonder

kunnen of willen overnemen.

Fije Visscher, Lid Algemeen

een échte scheiding tussen werk

Dat zorgt voor een hoop emotie en

Bestuur LTO Noord en vanuit

en privé. Het boerenbestaan

kan flinke gevolgen hebben voor

die hoedanigheid betrokken

is in de basis al een dagelijkse

de mentale gezondheid. Zowel

bij Taboer, als onderdeel van

uitdaging die niet voor iedereen

voor ondernemers als het gezin.”

het programma: Voor de mens

is weggelegd. Maar dan komen

achter de ondernemer. “Met de

er ook nog eens beperkende

Hoge drempel

campagne Taboer brengen wij

beleidsmaatregelen, extremer

Niet weten hoe je het beste met je

mentale zorgen en problemen

weer en marktvolatiliteit op je af.

zorgen om kunt gaan, kan namelijk

consequent onder de aandacht

“Het wordt steeds zwaarder om te

leiden tot mentale problemen.

en proberen we zoveel mogelijk

ondernemen,” vertelt Fije. “De druk

Ze erkennen en erover praten is

mensen te bereiken. Mentale

is vooral de laatste 15 jaar enorm

vaak de eerste stap. Dat is voor

gezondheid moet veel meer op

opgevoerd. Er wordt steeds meer

de gemiddelde persoon al lastig,

de voorgrond komen en het

van je gevraagd zonder duidelijk

maar toch blijkt de drempel

stigma moet eraf.”

toekomstperspectief. Bijvoorbeeld

voor boeren en tuinders vaak

>>

achtergrond

Boer zijn is meer dan een baan. 24/7 keihard werken voor een bedrijf waar vaak meerdere generaties ziel en zaligheid aan hebben gegeven.

Dat zorgt voor druk, en zorgen, die hun weerslag kunnen hebben op je mentale gezondheid. Daarover praten is vaak nog een taboe en dat moet veranderen, volgens deskundigen. Het dit jaar opgerichte loket Taboer moet daar aan bijdragen.

achtergrond

20

>>

nog een stuk hoger. Dat is niet

Voorkomen is beter dan

tot een ander perspectief, of een

alleen in Nederland zo, weet

genezen

voor de hand liggende oplossing

Lizzy van Leeuwen, Nederlands

Het lukt niet altijd om perspectief

die je zelf niet zag. Er zijn genoeg

bestuurskundige, cultureel

te zien in deze onzekere tijden,

anderen die met dezelfde

antropoloog en auteur van o.a.

en boeren en tuinders zijn door

uitdagingen zitten, dat kan

het boek ‘De Hanenbalken’:

bezuinigingen op de sociale

ook een bron van steun zijn!”

“Over gezondheidsproblemen,

diensten steeds meer op zichzelf

mentaal en fysiek, werd en wordt

aangewezen. Dat is precies de

Van het voetstuk

weinig gepraat in agrarische

reden dat LTO Noord en Zorg om

Sommige problemen zijn niet

milieus, hoewel er recent

Boer en Tuinder Taboer oprichtte.

altijd even zichtbaar en het is niet

verbetering te zien is. Het wordt

Fije benadrukt dat het vooral als

altijd makkelijk om je daarvan af

vooral bij mannen al gauw als

agrarisch ondernemer cruciaal is

te schermen. Maatschappelijke

aanstellerij ervaren en dat speelt

om voor je mentale gezondheid

druk is daar een van, en de sector

al heel lang. De dokter wordt er

te zorgen en jezelf te blijven

krijgt het continu voor de kiezen.

niet snel bij geroepen en mensen

ontwikkelen: “Herken de bronnen

Lizzy: “De polarisatie van de

pakken gauw maar weer een

van mentale druk als ondernemer,

laatste tijd vind ik afschuwelijk.

paracetamolletje. Als dat al speelt

verbeter je vaardigheden waar

Ik realiseer me wel dat het al

voor fysieke problemen - voor

nodig en durf hulp te vragen als

eeuwenlang aan de gang is.

mentale problemen ligt de ladder

je het even niet trekt. Richt je op

Perioden waarin de boer en zijn

bijzonder hoog. Het is de angst

je sterke punten, stel haalbare

wereld werden bewierookt en op

voor het stigma om voor gek

doelen en erken je kernkwaliteiten

een voetstuk gehesen, afgewisseld

verklaard te worden en bovenal

én zwaktes. Kom van je eiland,

door perioden waarin de boer werd

is het de angst om voor zwak en

wees sociaal actief en sta open

afgeschilderd als de duivel zelf:

kwetsbaar te worden aangezien

voor gesprekken met anderen.

dom, gemeen, gierig en destructief.

door de agrarische gemeenschap.

Zo sta je al 1-0 voor. Als je met

Dat was al in de Middeleeuwen zo.

Dit patroon zie je overal, van

anderen in gesprek gaat over je

Het is bijna altijd een reactie op de

Frankrijk tot de Verenigde Staten.”

uitdagingen kom je misschien

bredere economische conjunctuur.

Er zijn ook altijd boerenopstanden geweest. Het zal weer voorbijgaan,

“Het is de angst om voor zwak en maar hoe het deze keer de achterlaat is ook voor kwetsbaar te worden aangezien agrariërs mij de vraag.” door de agrarische gemeenschap.”

21

betrokken is bij de ondernemer

dat kan anoniem en dat helpt

voor de sector maar blijft hoopvol:

en de mens daarachter. Ga je

al veel, gewoon praten. Voor

“Als ik de vertaalslag van de

het gesprek aan met de onder-

hun gezinsleden zou ik willen

afgelopen 25 jaar maak naar de

nemer? Luister dan goed en blijf

adviseren: ga het gesprek aan.

komende 10 jaar hoop ik dat veel

empathisch.”

En als het nodig is: durf die ene,

boeren de uitdagingen kunnen

heel moeilijke vraag te stellen.

omzetten in kansen. En hoewel er

Ga het gesprek aan

‘Denk je weleens dat je er een

veel negatieve media-aandacht

Lizzy benadrukt het belang

punt achter wil zetten? Denk je wel

is voor onze sector, blijven we

van open communicatie en het

eens aan zelfdoding?’ Ik weet dat

werken aan een positiever beeld.

doorbreken van het taboe door

dat enorm moeilijk is. Maar het

Ik blijf optimistisch dat we in de

niet alleen te praten, maar ook

kan het verschil uitmaken tussen

toekomst weer een constructieve

om het stellen van de juiste,

leven en dood. Als de spanning

en open dialoog kunnen voeren.”

maar ook moeilijke vragen:

van die malende gedachten in het

“Zoek hulp. Blijf niet doorlopen

hoofd van de agrariër doorbroken

Taboe doorbreken

met een malend hoofd. Bel

wordt, door die vraag, is er nieuw

Fije ziet daar ook een rol voor

eens met een speciale hulplijn,

leven in zicht.”

collega’s en erfbetreders. “Het gesprek aangaan blijft lastig, ook al staan je antennes goed en pik je de signalen op. De gesprekken gaan vaak over commerciële zaken en technologische oplossingen.

De vraag ‘Hoe gaat het nou echt met je? Hoe is het met de mens achter de ondernemer?’, zit er door commercieel belang en tijdsdruk vaak niet in”, vertelt Fije. “Vandaar dat Taboer niet alleen bereikbaar is voor ondernemers maar juist ook voor familie, vrienden, collega’s en iedereen die ook maar

Heb jij het gevoel dat je het even niet meer aankunt? Of maak je je zorgen om een ander?

Bel dan (anoniem) naar TABOER op 088 - 888 66 08 of kijk op www.taboer.nl voor advies van professionals.

Denk je aan zelfdoding?

Bel dan nu naar 0800 - 113

achtergrond

Fije verwacht nog zwaar weer

jonge boeren

22

De stem van jonge ondernemers “Werken in de agrarische sector is mij met de

Mijn focus ligt dan ook op het vinden van de

paplepel ingegoten. Ik ben opgegroeid op de

balans tussen die duurzame vooruitgang en het

boerderij en zit als jonge ondernemer samen

verdienmodel. Als die balans er is, blijft de sector

met mijn ouders in de maatschap. Ik heb vanaf

interessant voor de jonge ondernemers, nu en

kleins af aan geleerd hoe belangrijk het is om

in de toekomst. Als de nieuwe voorzitter van de

verantwoordelijkheid te nemen en bij te dragen

Jongerenraad zet ik mij daarom in om een nuchtere

aan een gezamenlijk doel. Mijn achtergrond als

en constructieve stem te laten horen namens jonge

melk- en pluimveehouder heeft me niet alleen

agrarische ondernemers. Daarin vind ik het heel

de liefde voor het vak bijgebracht, maar ook een

belangrijk dat we samenwerken en open met

duidelijk inzicht in de uit-

elkaar communiceren. Het is aan mij om goed te

dagingen en kansen

luisteren en al die losse meningen om te zetten

die onze sector biedt.

in een gezamenlijke stem. Zo laten we samen

En die zijn er genoeg!

een krachtig geluid horen richting de ledenraad.

Daarmee houden we de coöperatie scherp en

De sector wil vooruit.

bestendig voor de toekomst!

Agrifirm wil vooruit.

Tegelijkertijd moeten

Bovendien blijf ik me inzetten voor een sterke sociale

ontwikkelingen

verbinding binnen de jongerenraad. Toen ik drie jaar

natuurlijk wel

geleden lid werd van de raad zaten we middenin de

financieel

Corona-lockdowns. De vergaderingen waren online

haalbaar

en er was helaas weinig aandacht, verbondenheid

zijn.

en gezelligheid. Gelukkig is die gezelligheid weer terug en we moeten zeker zorgen dat we dat samen vasthouden!”

Juul van Nieuwenhoven Voorzitter Jongerenraad Agrifirm

23

jonge boeren

Samen vooruit Agrifirm en het NAJK (Nederlands Agrarisch

moeten vanuit het bedrijfsleven komen. We moeten

Jongeren Kontakt) hebben onlangs een

als sector zelf een flinke bijdrage leveren en dat gaat

partnercontract ondertekend. Voor Roy Meijer,

een stuk makkelijker als je samenwerkt. Zo krijgen

voorzitter van het NAJK, is het een logische

we meer daadkracht en kunnen we samen zorgen

stap: “Zowel Agrifirm en het NAJK zien dat

voor duidelijke randvoorwaarden om te ondernemen

de wereld om ons heen snel verandert en dat

op een plezierige manier. Daar zet Agrifirm zich al

jonge en toekomstige boeren en tuinders

jaren voor in en daarin versterken we elkaar nu.”

perspectief en oplossingen nodig hebben om

Ondertussen hebben de partners al stappen gezet.

de toekomstige uitdagingen in de agrarische

Zo zijn ze aan het kijken waar ze elkaar kunnen

sector aan te gaan.”

ondersteunen op het gebied van innovatie. Agrifirm neemt het geluid van de jonge boeren en tuinders

“Agrifirm heeft heel veel kennis in huis. Die kennis

mee in de strategie en toekomstvisie. Roy: “Om dat

kunnen wij gebruiken om de stem van jonge boeren

geluid nog sterker te maken, organiseren we samen

en tuinders richting Den Haag te versterken”, vertelt

een jongerendag. Op die dag komen meerdere

Roy. Een belangrijke missie van het NAJK. Zo hebben

jongerenraden uit de coöperatieve wereld bij elkaar

ze bij aanvang van het vorige kabinet samen met

om positief naar de toekomst te kijken, luisteren

jongerenraden van 14 coöperaties een manifest

waar elkaars uitdagingen liggen en welke kansen

voor de land- en tuinbouw aangeboden aan Tweede

we kunnen benutten. Er staan ons mooie dingen te

Kamerleden en Nederlandse Euro-parlementariërs.

wachten!”

De boodschap? Geef ons een langetermijnperspectief zodat het aantrekkelijk blijft om als jonge ondernemer in de sector te werken. Wachten op de

Roy Meijer

overheid is volgens Roy geen optie: “Oplossingen

Voorzitter Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt

jonge boeren

24

Maak je agenda vrij voor de Jongerendag 2024!

MEER WETEN? Zien we jou ook op 18 januari 2024 in het Orpheus Theater in Apeldoorn?

De dag begint om 09.30 en is afgelopen om 17.30 uur. De entree is gratis en Ben jij een jonge boer, teler of kweker en op zoek naar inspiratie,

inclusief lunch en een mooi feest.

ontmoetingsmogelijkheden, en een positieve boost voor jouw

Meer weten? Scan

agrarische onderneming? Dan mag je de Jongerendag op 18 januari

de QRcode voor meer

2024 in het prachtige Orpheus Theater in Apeldoorn niet missen!

informatie over de Jongerendag 2024.

Wat kun je verwachten?

vorig jaar al met CRV samen

Met ruimte voor 1250 deelnemers

de Jongerendag organiseerde,

belooft de Jongerendag groots

sluiten dit jaar ook andere grote

Zo houden we dat momentum

te worden. Maar het draait niet

coöperaties aan. “Dat idee is

en die energie vast en pakken we

alleen om aantallen; deze dag

ontstaan tijdens het maken

samen door.”

biedt veel meer. Het thema

van het jongerenmanifest vorig

van de dag is positiviteit en

jaar”, vertelt Iris van Leeuwen,

Waarom je deze dag niet wil

samenwerking, waarbij de

die in haar 4e jaar zit van het

missen, volgens Iris? “Omdat je

kracht van jonge ondernemers

dagelijks bestuur van Agrifirm’s

super geïnspireerd en positief

centraal staat. Luister naar

Jongerenraad. “Ook al waren

naar huis gaat. Je hebt verbinding

inspirerende sprekers, doe mee

alle deelnemers aangesloten bij

gemaakt met mensen buiten en

aan interactieve workshops,

verschillende coöperaties, we

binnen je eigen sector en kennis

wees nieuwsgierig en voer goede

merkten al snel dat we tegen

en informatie opgehaald. Je

gesprekken met elkaar. De dag

dezelfde uitdagingen aanlopen

ontdekt “Ja, het kan wel”! Het

sluit af met een gezellig feest.

en over veel dingen hetzelfde

wordt een gezellige dag en je

denken. Samenwerken ging

gaat met een goed gevoel naar

Ja, het kan wel!

bijna vanzelf, dus om samen

huis. We staan als sector samen

Dit jaar is de Jongerendag extra

een Jongerendag te organiseren

sterker, dus kom naar deze

speciaal, want nadat Agrifirm

was niet meer dan logisch.

agrarische jongerendag!”

Vraag Exlan om advies Antwoord op ondernemersvragen

“Bij de gemeente of provincie is een verzoek tot handhaving ingediend dat over mijn bedrijf gaat. Moet ik hier iets mee?”

Lambert Polinder:

Als je een rechtsbijstandverzekering hebt, kost

“Bij een verzoek tot

juri-dische ondersteuning vaak niks. Je meldt gewoon

handhaving gaat het vaak om

bij de verzekering dat je je wilt laten vertegenwoordigen.

milieubewegingen die willen

Kies dan het liefst niet voor de gratis juristen die zij

dat de gemeente of provincie

aanbieden, want dat zijn geen agrarisch experts.

ingrijpt tegen agrarische

Juist die expertise is belangrijk, want dat is waar

activiteiten. Officieel is dit een zaak tussen de partij

het bij de zitting vaak aan ontbreekt. Als je zelf een

die het verzoek indient en het bevoegd gezag, dus de

advocaat of adviseur aandraagt, wordt dat meestal

gemeente of provincie. Als ondernemer ben je niet

ook vergoed, op het eigen risico na.

verplicht om je hierin te mengen. Toch adviseer ik om dat wél te doen. Het gaat over jouw bedrijf, dus maak

Neem zo’n verzoek in elk geval serieus. We maken

vooral gebruik van de mogelijkheid om inbreng te

te vaak mee dat boeren geen gebruik maken van de

leveren als ‘derde belanghebbende’.

mogelijkheid tot inbreng, of dat op de verkeerde manier doen, en dat is een gemiste kans. Uiteindelijk is het de

Je mag daarbij zelf het woord voeren, maar je kunt

rechter die beoordeelt of het bevoegd gezag de juiste

ook een advocaat of juridisch adviseur inschakelen.

afweging heeft gemaakt, maar je wil er als ondernemer

Je kunt zelf het beste inschatten of je in staat bent

wel alles aan gedaan hebben.”

om in de rechtbank het woord te voeren, met goede onderbouwing en zonder in de emotie te schieten, of dat je liever samen met een expert naar de

Neem contact op met Juridisch advies voor

rechtbank gaat. Zo’n zitting is best indrukwekkend

meer informatie. Stuur een e-mail naar

en dan is het fijn om iemand erbij te hebben die weet

juridischadvies@agrifirm.com of bel naar 088 - 488 29 29.

hoe de hazen lopen.

interview

26

Passie voor de sector als persoonlijke drijfveer Geboren en getogen op het melkveebedrijf van haar ouders, kent Jeannette Kapteijn de passie en de uitdagingen die gepaard gaan met een boerenbedrijf.

Als directeur van Exlan, het agrarisch adviesbureau van Agrifirm, ziet ze dit ook terug bij de ondernemers van vandaag.

27

Hoe komt het dat de agrarisch

Daardoor zijn we volledig op de

adviesbranche zo sterk groeit?

hoogte van wat er speelt. Daar

Woont in:

“Nieuwe wetten en complexe

stemmen we onze advisering

Koudekerk aan den Rijn

regels zijn tegenwoordig

op af. Zo geven we boeren de

dagelijkse praktijk in de

ruimte om zich te richten op

Met:

agrarische sector. Het nieuwe

dat waar zij energie van krijgen:

man Gerard Jan, kinderen

GLB is daar een goed voorbeeld

de zorg voor hun dieren, hun

Bente, Siebe en Ids

van. Maar ook: burgers en

land en hun bedrijf. En hebben

belangengroeperingen die naar

ze behoefte aan advies, dan

Studie:

de rechter stappen, zoals bij het

vinden ze in ons een vertrouwde

Bedrijfskunde, Erasmus Universiteit

stikstofdossier. Tegelijkertijd

partner. Dat neemt niet weg

Rotterdam

gebeurt er van alles op technisch

dat onze expertise ook door

gebied. Denk bijvoorbeeld aan

andere sectoren wordt gezien.

Werkte ook bij:

mestvergisters en emmissiearme

Zo wordt Bedrijfsontwikkeling

Friesland/Campina, Nestlé, Heineken

systemen. In dat landschap laten

steeds vaker ingeschakeld voor

boeren zich steeds vaker bijstaan

bijvoorbeeld stikstofberekeningen

door specialisten. En de behoefte

of bouwprojecten buiten de sector.

aan advies neemt alleen maar

Maar de agrarische sector is en

Had je eigen achtergrond

verder toe. Dat horen we ook terug

blijft bij ons op nummer één.”

invloed op je keuze om bij

van onze leden, bijvoorbeeld in de

Exlan te gaan werken?

coöperatiedialoog. Die vragen ons

Wat is jouw kijk op de

“Absoluut. Ik woon nog altijd

zelfs om meer specialisten aan

toekomst van de sector?

achter de boerderij van mijn

te nemen. We zijn binnen Exlan

“Ik heb alle vertrouwen in de

ouders. In mijn jeugd heb ik

nu met ruim honderd mensen,

toekomst: met de groeiende

genoten van het leven op de

maar ook vandaag de dag staan

wereldbevolking blijft de

boerderij, en ook van dichtbij

er nog vacatures uit. Die groeiende

vraag naar voedsel toenemen.

de passie van mijn ouders voor

vraag zie ik voorlopig nog niet

Om aan die groeiende vraag te

het bedrijf meegemaakt, en de

afvlakken.”

kunnen voldoen zijn onze boeren

uitdagingen die er uiteindelijk toe

en telers hard nodig. En ja, daarbij

hebben geleid dat zij zijn gestopt.

Hoe belangrijk is de agrarische

zullen boeren moeten innoveren.

De landbouw gaat me aan het

specialisatie voor Exlan?

Maar dat is voor onze boeren

hart en ik vind het belangrijk

“Wij zijn onderdeel van de

niets nieuws: de agrarische sector

om wat terug te geven aan de

coöperatie Agrifirm, wij danken

is een innovatieve sector bij

sector waar mijn roots liggen.

ons bestaansrecht aan het

uitstek. Boeren zijn ondernemers.

Het is ook mooi om te zien dat

succes van boeren. Wij moeten

Die willen vooruit. Ze zijn bij

veel van mijn collega’s bij Exlan

er dus voor zorgen dat die

vooruitgang niet een belemmering,

diezelfde binding met de sector

boeren het best mogelijke

ze zijn een oplossing. Vanuit Exlan

hebben. Veel van hen zijn net als

advies krijgen, gericht op een

zullen we daaraan bijdragen waar

ik opgegroeid op een boerderij,

goede toekomst voor het bedrijf,

we kunnen.”

of staan zelfs nog steeds met

ook voor volgende generaties.

één been in het boerenbedrijf.

Dankzij onze verbinding met

Meer weten over Agrifirm Exlan?

Dat zorgt voor een gezamenlijke

Agrifirm hebben wij direct

Kijk op agrifirm.nl/exlan

drijfveer én een inhoudelijke

toegang tot alle deelsectoren,

basis die bijdraagt aan echt

van melkvee tot bloembollen

goed advies.”

en van geiten tot fruitteelt.

interview

Jeannette Kapteijn

coöperatienieuws

28

Samenwerken voor duurzame fruitteelt

In vijf jaar ontwikkelde het Expertiseplatform Fruit & Vruchtboom

Het doel is niet alleen verbeterd

zich tot een strategisch proevenplatform dat vooruitkijkt naar

rendement, maar ook hogere

de uitdagingen van de sector. Kees Overheul, projectleider van

gewasvitaliteit en vruchtkwaliteit.”

het platform, zet zich samen met het team in voor duurzame teeltstrategieën en effectievere gewasverzorging.

Om dat voor elkaar te krijgen werkt het platform nauw samen met

In de veranderende agrarische

stakeholders in de sector, waaronder

sector ligt de nadruk steeds meer

telers, onderzoeksinstellingen

op milieuvriendelijke oplossingen

en de industrie. Kees: “Het platform

en verminderd gebruik van

identificeert en prioriteert jaarlijks

chemische stoffen. Kees:

relevante vraagstukken. Daarvan

“De gereedschapskist van de

worden er meerdere geselecteerd en

teler wordt steeds kleiner. Het

voor elk een proef-opzet gemaakt,

platform richt zich daarom op

vervolgens sparren we met de

onderzoek van zowel alternatieve

stakeholders welke mogelijkheden

teeltstrategieën als het gebruik

er zijn en komen we als eindresultaat

van gewasbeschermingsmiddelen

met een meerjarige projectopzet.”

met een lage milieu-impact.

Het team hoopt met de daaruit

29

“Ik oogst mee” is het nieuwe boeren kennisnetwerk over regeneratieve landbouw. Deze groep van akkerbouwers en veehouders leert van en met elkaar over regeneratieve landbouw in Nederland.

volgende resultaten seizoens-

Hoe start ik met regeneratieve landbouw? Wat levert

gebonden teeltstrategieën te

regeneratieve landbouw mij op? Wat zijn de kansen voor

ontwikkelen voor de leden.

een regeneratieve bedrijfsvoering op mijn bedrijf?

Dat zijn bijvoorbeeld vragen waar de agrarische onder-

Een mooi resultaat van het

nemer dankzij het kennisnetwerk antwoord op krijgt.

platform is de verbeterde

Agrifirm is ‘Ik oogst mee’ gestart op verzoek van haar

spintbeheersing, waarbij

coöperatieleden. “Met dit kennisnetwerk hebben we

onze teeltstrategie zorgt

één centrale plaats waar alle kennis rond regeneratieve

voor aanzienlijk minder

landbouw samenkomt en waar alle coöperatieleden

milieu-impact en hogere

profiteren van de kennis die we binnen dit netwerk

efficiëntie in plaagbestrijding.

opdoen op het gebied van regeneratieve landbouw”, legt

Daardoor zijn gewas- en

Auke Schripsema, manager Ledenprojecten, uit. Wil je

vruchtkwaliteit flink gestegen.

ook leren over regeneratieve landbouw en in contact

Kees: “Dat maakt het expertise-

komen met andere ondernemers die hier mee bezig zijn?

platform, samen met het bijbehorende netwerk, zeker in de fruitsector onderscheidend en uniek.”

Meld je aan via www.ikoogstmee.nl

coöperatienieuws

Ik oogst mee

trendwatching

30

Nóg meer keuze in producten, een trend die maar doorgaat.

Hoe kunnen ondernemers daarop inspelen?

Keuzevrijheid Mariëlle Bordewijk FOODDESIGNER EN -TRENDWATCHER

tot haver. Dat proces herhaalt zich, want producenten spelen steeds verder in op specifieke consumentenbehoeftes en

“Keuzevrijheid voor de consument

creëren zo nog meer keuzes.

is een continu proces, wat met de

Plantaardige producten blijven

afschaffing van de voedselbonnen

de komende decennia super

na de Tweede Wereldoorlog al

belangrijk, dat biedt kansen

in gang is gezet. Met de jaren

voor agrarische ondernemers.

is de keuze steeds verder

In consumentenonderzoeken zie

toegenomen. Die toename in

ik bijvoorbeeld dat de associaties

keuzes zie je in talloze categorieën,

bij haver van nature positief zijn;

van broodbeleg tot soepen en

lekker, gezond en duurzaam.

sauzen. Door gespecialiseerde

Als je dat slim vermarkt, kan

webwinkels groeit deze trend

haver de voorkeur krijgen in het

nog volop, want met één groot

plantaardige melkschap. ‘Lokaal’

distributiecentrum voor

is een duurzaamheidsthema

verschillende webwinkels kun

dat aan belang wint. Je hoeft

je veel meer verschillende

als ondernemer het roer niet

producten voeren dan één supermarkt dat kan.

“ Met de jaren is de heeft de plantaardige keuze steeds verder markt een enorme vlucht genomen. Waar bijvoorbeeld toegenomen.” sojamelk eerst alleen voor De afgelopen tien jaar

de reformwinkelkoper was, is plantaardig nu veel meer

compleet om te gooien, maar

mainstream geworden.

experimenteren met bijvoorbeeld

Daar zijn fabrikanten op

haver raad ik zeker aan. Een mooi

ingesprongen met steeds

Nederlands havermerk in het

meer plantaardige melksoorten

zuivelschap, daar is echt plaats

van soja, rijst, erwt en amandel

voor in de markt.”

31

trendwatching

“Sinds dit jaar lever ik niet alleen koeienmelk, maar teel ik ook haver voor havermelk. Onze melkfabriek FrieslandCampina kwam met dit initiatief, in samenwerking met

Wiebe Brandsma

Agrifirm. Ik vind het goed dat ze

MELKVEEHOUDER EN AKKERBOUWER

dit doen en hun nek daarvoor

IN STEENWIJKERWOLD

uitsteken. In de randstad schijnt havermelk heel hip te zijn, dus als

rustgewas inzetten en je oogst het al

FrieslandCampina dit niet maakt,

op tijd zodat je nog gras kunt inzaaien.

doet iemand anders het wel. Of

Op 15 augustus heb ik de haver geoogst.

je het nu eens bent met die trend

De opbrengst valt met 4,4 ton tegen.

of niet. Als melkveehouder vind

Het gewas stond het hele jaar mooi,

ik het aanbod van plantaardige

maar het natte voorjaar en vervolgens de droogte waren geen ideale

“In de randstad schijnt havermelk heel hip te zijn.”

omstandigheden. Ik vind het goed dat FrieslandCampina haver wil laten telen door de eigen melkveehouders, maar vraag mij wel af of even een blok van een paar honderd hectare in Duitsland neerzetten niet

dranken een lichtelijke

veel efficiënter is. Persoonlijk

bedreiging, want het snoept

vind ik havermelk eerlijk

wel iets van de melkmarkt af.

gezegd naar havermout

Tegelijk zie ik, ondanks de komst

smaken, dus ik drink mijn

van de plantaardige melk, de

cappuccino voorlopig toch

melkconsumptie wereldwijd nog

liever met koeienmelk.”

niet dalen. Als akkerbouwer, ik teel ook aardappelen en suikerbieten, zie ik deze keuzevrijheid als een kans. Daarom heb ik dit jaar, in het project van FrieslandCampina en Agrifirm, 6 hectare haver gezaaid. De teelt zelf is niet zo ingewikkeld, je kunt haver als

De Agrifirm Ledenraad zoekt 10 nieuwe leden Wil jij graag meedenken over de koers van de coöperatie, woon je in een van de zes regio's waar we nieuwe districtsbestuurders zoeken én herken je jezelf in onderstaand profiel? Stel je dan nu beschikbaar als Agrifirm ledenraadslid.

Lees er meer over op de website. Scan de QR-code hiernaast, of ga naar https://www.agrifirm.nl/ledenraad

Generiek profiel districtsbestuurder • ...oefent als hoofdberoep een agrarisch bedrijf uit (een districtsbestuurder dient derhalve directeur, bestuurder of vennoot te zijn van een agrarisch bedrijf) en is voor de kernactiviteiten in belangrijke mate afnemer van Agrifirm (share of wallet van tenminste 50%).

• ...beschikt over het denkvermogen om invulling te geven aan de formele verantwoordelijkheden van een Ledenraadslid, zoals het vaststellen van strategische beslissingen.

• ...heeft een open blik en heeft goed zicht op wat er om hem/haar heen gebeurt en is bereid zichzelf verder te ontwikkelen.

Vacatures per district:

District

Aantal vacatures

Groningen

-

Friesland

2

Drenthe

-

Overijssel en Flevoland

2

Noord- en Zuid-Holland

-

Utrecht en Gelderland

1

Zeeland en West-Brabant

3

Oost-Brabant

2

Limburg

1

Afz.: Postbus 20000, 7302 HA Apeldoorn

• ...beheerst de Engelse taal voldoende.