Schakel in Succes nr. 2 - maart 2012

02 april 2012

toine Wullems:

“In een topjaar geven we de bomen wat extra’s” vitale dieren, gezonde gewassen PAGINA 9-13

schakel in succes voor ondernemers in de tuinbouw, akkerbouw en veehouderij

ledendagen succesvol verlopen PAGINA 6

jongveemanagement basis van topresultaat PAGINA 24-25

In dit nummer Goede resultaten in kernactiviteiten Bijna 600 bezoekers Agrifirm Jongerendag Begeleiding bij stoppersregeling

Verder groeien in 2012 3 4 5

Tevreden kijken we terug op de tien Ledendagen in februari en maart. Gezien de vele positieve reacties kijken ook de 2.260 bezoekers met veel plezier terug op deze dagen. De intensieve contacten tussen leden, Raad van Commissarissen en directie waren vruchtbaar en opbouwend. Gedurende de dagen werden de

Ledendagen succesvol verlopen

6

leden geïnformeerd over de gang van zaken in 2011 en geïnspireerd met boeiende workshops en lezingen. In de nieuwe opzet was de opkomst bij de Ledendagen twee keer zo hoog als in 2011.

Vitale dieren, gezonde gewassen Plan van aanpak onkruidbestrijding in maïs Online met Mijn Agrifirm Plant

9 14 16

Ondertussen werken we door aan verdere groei van de organisatie. Groei in de kwaliteit van producten, diensten en de begeleiding van klanten. Ook groeien we in onze activiteiten: afgelopen maand namen

Samenwerking in biologische sector: “We hebben elkaar nodig”

20

we het co-producten bedrijf Marco Wefelenberg in Voerde (D) over en kochten we in Losten (Oost-Duitsland) een fabriek voor vleeskuikenvoer.

Een mooie aanvulling op de meer westelijk gelegen locaties in Neuss en Drentwede. Met de sterk

Beurs Venray in beeld Reportage: jongveemanagement Topmelker schakelt om naar biologisch Gerichte selectie van zeugen

22 24 26 27

verbeterde resultaten in Duitsland, ligt er een goede basis om in deze markt verder te groeien.

Groei is geen doel op zich, maar een middel om de kostprijs laag te houden en daarmee de rendementen van Agrifirm en haar leden te verbeteren. Ook in

‘ Je moet zelf scherp zijn voor een goed resultaat’

28

Topronde voor pluimveehouders

30 31 32

Volledig voer met premixen Samenspel

2

schakel in succes april 2012

2012 is dit onze opdracht. Wij werken daar met passie en betrokkenheid aan, om zo een schakel in uw succes te zijn.

Ton Loman, voorzitter hoofddirectie Agrifirm Group

Agrifirm boekt in 2011 goede resultaten in kernactiviteiten voor agrifirm group was 2011 in financiële zin een jaar met twee

ledenvoordeel

gezichten. het nettoresultaat kwam uit op 10 miljoen euro, een

Uit het nettoresultaat wordt 3 miljoen

daling met 14 miljoen ten opzichte van het jaar ervoor.

euro gereserveerd voor Ledenvoordeel, zodat 7 miljoen euro aan het eigen vermogen zal worden toegevoegd. Het

Deze resultaatdaling is grotendeels het

grondstoffen voor veevoer, granen en

eigen vermogen van Agrifirm bedraagt

gevolg van een scherpere prijsstelling

kunstmest. Voor Agrifirm betekenden

eind 2011 bijna 46 procent van het

in de ledenbedrijven Agrifirm Feed en

de hogere grondstofkosten een forse

balanstotaal.

Agrifirm Plant en van lagere resultaten

toename in de kosten van werkkapitaal,

Agrifirm is optimistisch over de

van minderheidsdeelnemingen. De

de rentekosten namen met 4 miljoen

toekomst. “Natuurlijk zijn we niet

overige deelnemingen van Agrifirm in

euro toe.

tevreden over de winstdaling in 2011.

binnen- en buitenland realiseerden

De minderheidsdeelnemingen behaalden

Maar als je goed analyseert, dan zie je dat

hogere resultaten.

gezamenlijk een resultaat dat 8 miljoen

we met onze kernactiviteiten prima op

euro lager ligt dan in 2010. Als gevolg van

koers liggen”, aldus Loman. Hij wijst op de

tevreden

de fusie is het aantal medewerkers dat

vele innovaties die Agrifirm op de markt

Door meer innovatiekracht, lagere

de organisatie in 2011 heeft verlaten

brengt, in Nederland en daarbuiten.

bedrijfskosten en scherpere inkoop-

groter geweest dan gepland. Een deel

“Daarmee zijn onze klanten succesvol

condities heeft Agrifirm via de leden-

van deze medewerkers is niet vervangen.

en groeit ons marktaandeel. Ik merk

bedrijven Agrifirm Feed en Agrifirm

Tegenover deze extra besparingen

aan de markt en aan onze mensen dat

Plant voordeel voor de leden gecreëerd.

stonden hogere reorganisatiekosten.

we de juiste lijn te pakken hebben. Die

Dit voordeel is in de vorm van betere

Deze fusiekosten zijn volledig in 2011

trekken we door in 2012. Het resultaat

condities (prijs en klantenkorting) recht-

genomen. Bij de vaststelling van het

van onze klanten en leden staat daarbij

streeks ten goede gekomen aan de leden

nettoresultaat is 6,5 miljoen euro gere-

voorop.”

van de coöperatie. “Over deze gang van

serveerd voor klantenkorting. In april

zaken zijn we tevreden. De fusie brengt

wordt € 1,50 per ton veevoer en 2 procent

wat we ervan hadden verwacht. Onze

over de omzet gewasbeschermings-

klanten en onze medewerkers zien die

middelen aan klanten uitgekeerd.

voordelen. Ik verwacht dat we dit succes in onze kernactiviteiten verder kunnen uitbouwen”, aldus Ton Loman, voorzitter

Ontwikkeling door innovatie

van de hoofddirectie.

De leden van Agrifirm ontvangen een jaarbericht over

Ontwikkeling door innovatie Jaarbericht 2011

omzet

de gang van zaken bij Agrifirm in 2011. Hierin leest u

De omzet van Agrifirm steeg in 2011

meer (achtergrond)informatie over het financiële jaar

naar 2,3 miljard euro (in 2010 was dit

van Agrifirm. Het thema van het jaarbericht is “Ontwikkeling door innovatie”.

2,0 miljard euro). Deze stijging is voor

Het complete jaarverslag 2011 van Agrifirm is te vinden op www.agrifirm.com/

een klein deel het gevolg van een volu-

jaarverslag2011. Naast een overzicht van de gang van zaken vindt u daar ook

mestijging en voor het grootste deel

de complete jaarrekening met toelichting in PDF vorm.

het gevolg van de hogere prijzen van

schakel in succes april 2012

3

Bijna 600 bezoekers op Agrifirm Jongerendag 2012

(B)oertrots in de wereld staan <

Bijna 600 jonge ondernemers bezochten de jongerendag.

“Durf te communiceren, zie niet alleen vijanden, stel je bedrijf open, wees eerlijk en

Realistischer prijsbeleid

trots op wat je doet.” Dit is slechts een kleine greep uit de adviezen tijdens de

De laatste spreker, Jort Kelder, bekend

Agrifirm Jongerendag in Apeldoorn. Een dag met als thema: ‘de rol van imago en

vegetariër en tv-persoonlijkheid, zoekt

communicatie in de agrarische sector’. Er kwamen bijna 600 jonge onderne­mers uit

naar het juiste evenwicht tussen

de land- en tuinbouw op af.

genoeg produceren voor alle mensen en recht doen aan mensen, dieren en

Vanaf het begin van de dag werden de

steeds groter. Aan de andere kant voelen

planten. Hij pleitte voor een veel realis-

bezoekers verrast. Na de vertoning van

boeren zich vaak miskend door de kritiek

tischer prijsbeleid van het dagelijks

de nieuwe Agrifirm-bedrijfsfilm ‘A world

vanuit de maatschappij. De Lange bena-

voedsel. Iets wat bij boeren, die vooral

to feed’ nam de selfmade professor

drukte dat de topprestatie geleverd

druk op hun inkomen kennen, als

Wilco Fröger de aanwezigen mee in de

moet blijven worden, maar dat meer dan

muziek in de oren moet klinken. Kelder

wereld van imago en de manier waarop

ooit geluisterd moet worden naar de

zei over communicatie vanuit onderne-

marketing wordt bedreven. Belangrijke

wens van de maatschappij om daarover

mers: “Laat zien wat je doet, stel je

boodschap was, is en blijft: ’Weet wat je

open en transparant te communiceren.

open.” Voor de sector was zijn visie veel

wilt communiceren, doe dat consequent,

meer expliciet: “Stel je vijandsbeeld bij,

blijf daarbij zelf altijd authentiek en

Bedrijfsopvolging

sluit allianties met hen, dan sta je veel

probeer niet iets te verbloemen.’

Melkveehouder Anton Stokman vertelde

sterker richting de maatschappij.”

samen met zijn zoon Arjan hoe zij denSpagaat

ken te kunnen inspelen op de wensen

Napraten

Ook europarlementariër Esther de Lange

van de maatschappij. ‘Denken vanuit de

De dag leverde genoeg stof tot

wist de zaal te boeien met haar visie van-

burger, openheid en je bedrijf erop

na­praten op, zo bleek naderhand

uit de Brusselse politiek over de spagaat

durven inrichten’, waren kern­begrippen.

onder het genot van een drankje.

waarin de land-en tuinbouw vaak zit.

Als bedrijfsopvolger heb je te maken

De aanwe­zigen kregen als herinnering

Aan de ene kant leveren boeren een top-

met de bedrijfsvoering zoals je vader die

een overall mee, met daarop de kreet

prestatie door met enorm efficiënte en

heeft gevoerd, maar er is altijd ruimte

(B)oertrots. Dat durven uitstralen

innovatieve productie­methodes de

om daarin je eigen plan te trekken. Dat is

geeft ruimte om met iedereen in

wereld te voeden. Die uitdaging wordt

ook nodig voor een toekomstgerichte

gesprek te gaan over het mooiste

mede door de stijgende wereldbevolking

bedrijfsvoering.

beroep van de wereld: boer!

4

schakel in succes april 2012

<

Harry de Groot (l) en Lambert Polinder.

Agrifirm Exlan begeleidt proces

Extra ruimte voor stoppende ondernemers Per 1 januari 2013 moeten varkens- en pluimveehouders voldoen aan strengere emissienormen. De hiervoor benodigde investeringen zijn voor toekomstige stoppers vaak geen optie meer. Een stoppers­ regeling zorgt ervoor dat ook deze ondernemers nog een aantal jaar vooruit kunnen.

De regeling maakt deel uit van het Actie-

gaan”, vertelt Exlan-manager Harry de

voor die datum aanmelden bij de

plan Ammoniak. Het doel is om onderne-

Groot. “Bovendien kunnen veehouders

gemeente”, aldus Polinder. “Ook de

mers die op termijn hun bedrijf willen

die nog niet zeker weten wat ze met het

maatregelen om tijdelijk aan de eisen te

beëindigen de kans te geven om nog tot

bedrijf willen, ook tijd kopen met de

voldoen moeten bij de gemeente

2020 hun bedrijf voort te zetten. Deze

stoppersregeling. Het is namelijk toege-

gemeld worden. Soms volstaat een offi-

bedrijven zijn verplicht om aan de nor-

staan om na 2013 alsnog te besluiten

ciële melding daarvoor, maar vaak gaat

men te voldoen, maar mogen daarvoor

verder te gaan met het bedrijf en toch de

het ook om een wijziging van de omge-

snel inzetbare en tijdelijke maatregelen

benodigde investeringen te doen.” In dat

vingsvergunning.” Exlan rekent samen

toepassen. “Veehouders kunnen er

proces adviseert en begeleidt Exlan

met ondernemers door wat de opties

bijvoorbeeld voor kiezen om minder die-

ondernemers, zowel de stoppers als de

zijn en verzorgt de benodigde vergun-

ren te houden, of de emissie te beperken

bedrijven die toch doorgaan. Polinder:

ningaanvragen. “We hebben zowel de

met aangepaste voersamenstellingen of

“We hebben bijvoorbeeld een rekentool,

technische kennis in huis, als de kennis

technische maatregelen. Maatregelen

waarmee we per bedrijf kunnen door­

over procedures en, via Agrifirm Feed,

die niet officieel goedgekeurd zijn, maar

rekenen wat de beste oplossing is om

over voer. Daardoor kunnen we onderne-

die wel, in ieder geval tijdelijk, de uitstoot

aan de eisen te voldoen. Daaruit kan ook

mers in het hele proces begeleiden.”

beperken”, legt Lambert Polinder van

naar voren komen dat er toch perspec-

Agrifirm Exlan uit. Als voorbeeld noemt

tieven zijn om ook na 2020 te blijven

2013

hij de balansballen of speciaal ontwikkel-

ondernemen.”

Per 1 januari 2013 moeten varkens- en pluimveehouders aan de emissienormen

de voersoorten van Agrifirm Feed die de ammoniakuitstoot beperken.

Kennis

voldoen. Ook de stoppers. “Dat komt

Bedrijven hebben tot 1 juli 2012 de tijd

snel dichterbij”, benadrukt De Groot.

Keuzeproces

om zich aan te melden als stopper. “Om

“De regeling is nog niet 100 procent in-

“De regeling biedt ondernemers de kans

voor de regeling in aanmerking te

gevuld, maar het is wel heel belangrijk

om toch nog een aantal jaar door te

komen, moeten ondernemers zich wel

om hier op tijd over na te denken.”

schakel in succes april 2012

5

< Onderneemster Annemarie van Gaal.

Agrifirm Ledendagen succesvol

Een dag vol inspiratie en contact Tien dagen lang, op verschillende locaties in Nederland bezochten circa 2.000 leden

medewerkers van de organisatie en

de Agrifirm Ledendagen. Tijdens deze gezellige dag werden zij geïnformeerd,

collega ondernemers. Met twee work­

geïnspireerd en stond het contact tussen lid en coöperatie centraal.

shop­rondes was er tijd voor een meer vaktechnische invulling van het pro-

De jaarlijkse ledendagen kenden dit

in Succes. De directie en het bestuur

gramma. Hier was ook aandacht voor

jaar een vernieuwde opzet. Een dag­

gingen in gesprek met de bezoekers

de rol van de vrouw op het bedrijf. De

vullend en gevarieerd programma gaf

over de resultaten van 2011 en de

workshop ‘Ik, de boerin, als merk op het

inzicht in de coöperatie. Agrifirm heeft

toekomstige ontwikkelingen. Dagvoor-

bedrijf’ was een schot in de roos.

veel positieve reacties gekregen over

zitter Marit van Bohemen betrok de

deze nieuwe opzet. Waarschijnlijk

aanwezigen in het gesprek, waardoor

Teamspirit

worden de Ledendagen in 2013 verder

er veelal een levendige discussie

De dag werd afgesloten door Annemarie

ontwikkeld.

ontstond.

van Gaal (toponderneemster en zakenvrouw van het jaar), Marc Lammers

Agrifirm groeit in omzet, aantal klanten en efficiëntie. Daardoor konden tijdens

Workshops

(dameshockey-coach met Olympisch

de Ledendagen tevredenstellende

Tijdens de lunch was er de gelegenheid

goud) of Hans van Breukelen (voormalig

cijfers worden gepresenteerd, meer

om in contact te komen met bedrijven

voetbalkeeper). Deze gerenommeerde

hierover leest u elders in deze Schakel

die deel uitmaken van de Agrifirm Group,

sprekers gaven hun visie op onderne-

6

schakel in succes april 2012

feed

> Hockey-coach Marc Lammers.

Dagvoorzitter Marit van Bohemen in gesprek met Ton Loman (l) en Theo Koekkoek.

> Oud-keeper Hans van Breukelen.

merschap, teamspirit en het neer­­­zetten van een goed resultaat. De wijze woorden, soms prachtige anekdotes en vooral het enorme positivisme dat deze sprekers de aanwezigen mee­ gaven, zorgde voor een gepaste dag­ afsluiting.

Meer foto’s en videobeelden van de dagen vindt u op de website www.agrifirm.com.

schakel in succes april 2012

7

Agrifirm verkoopt fabriek Maasbracht Agrifirm en De Heus Voeders hebben bekend gemaakt dat De Heus de productielocatie van Agrifirm in Maasbracht overneemt. De Heus vervangt daarmee de productielocatie in Den Bosch. Agrifirm Feed had de sluiting van de fabriek vorig jaar al

Directeur Ad Wals met pensioen

aangekondigd. De verkoop is financieel gezien gunstiger dan sloop of leegstand. Bovendien hebben Agrifirm en De Heus afgesproken om daar waar mogelijk personeel van elkaar over te nemen. Agrifirm-medewerkers krijgen de mogelijkheid om bij De Heus in Maasbracht te komen werken, andersom kunnen medewerkers van De Heus

Operationeel directeur Ad Wals is in verband met zijn pensionering per

Den Bosch zo mogelijk aan de slag bij

1 maart jongstleden bij Agrifirm uit dienst getreden.

Agrifirm in Veghel of Oss. Ad Wals is in 1988 gestart als financieel

belangrijke bijdrage geleverd aan de

directeur bij de toenmalige CLM in

versterking van de productie, logistieke

Meppel, daarna heeft hij diverse directie­

en commerciële positie van de voer­

Vitamex groep en Pre-Mervo samen verder als Nuscience

functies bekleed bij ACM, Agrifirm-oud

bedrijven binnen onze groep.

en het huidige Agrifirm. Tot eind 2011

Raad van Commissarissen en hoofd­

was Wals operationeel directeur, met

directie bedanken Ad Wals voor zijn

als belangrijkste taak het integratie­

gepassioneerde inbreng en grote inzet

Met ingang van 2012 hebben Vi-

proces van de mengvoeractiviteiten

voor onze organisatie en wensen

tamex groep en Pre-Mervo hun

binnen de nieuwe fusieorganisatie.

hem en zijn familie veel geluk en

krachten gebundeld en gaan zij

Wals heeft in deze functies steeds een

gezondheid toe.

samen verder onder de naam Nuscience. Vitamex groep is de afgelopen jaren flink gegroeid. “Met technische know-how, kennis van de markt, topproducten en klantrelaties, hebben we een sterke internationale

Agrifirm koopt Duitse fabriek voor vleeskuikenvoer

positie opgebouwd,” zegt Patrick Keereman, CEO van de Nuscience

Agrifirm GmbH heeft van de Franse pluimveevleesproducent Doux een fabriek voor

groep. “Onze ambitie is om de groei

vleeskuikenvoer in Losten, Oost-Duitsland overgenomen. Het Bundeskartellamt

voort te zetten en te versnellen. Maar

heeft inmiddels zijn goedkeuring gegeven.

met één gezicht, één sterk merk en één sterk logo in plaats van veel ver-

De leegstaande fabriek wordt volledig van de nieuwste technieken voorzien om te

schillende merken.” Jan Smulders,

voldoen aan de eisen die aan productie van hoogwaardige kernvoeders worden gesteld.

COO: “De naamsverandering is een

Het streven is om de fabriek, die circa 40.000 ton produceerde, in het najaar te heropenen.

statement om te laten zien dat we

Met de productie van kernvoer in Oost-Duitsland wordt een enorme energie­

onze krachten bundelen om een nog

besparing gerealiseerd. Met kernvoeders kunnen pluimveehouders tot 50 procent

betere partner te worden.”

lokaal geteelde tarwe toevoegen. Hierdoor hoeft minder mengvoer te worden aangevoerd en wordt er minder tarwe afgevoerd.

8

schakel in succes april 2012

Vitale dieren, gezonde gewassen Het voorjaar betekent nieuw leven, op het land en in de stal. Dat nieuwe leven begint echter al veel eerder. Al vóór de eerste kiem legt de teler de basis voor een sterk, gezond gewas en al vóór de geboorte werkt de veehouder aan een goede start van het nieuwe leven.

Het is de basis voor gezonde gewassen

vruchtbaarheid of een soepel verloop

en vitaliteit en gezondheid worden daarbij

en vitale dieren. Een goede vitaliteit

van de dracht. Met een uitgekiend

steeds belangrijker. Op de volgende

betekent een betere weerbaarheid,

rantsoen of bemestingsschema en met

pagina’s vertellen ondernemers en

prettiger werken en een hogere

een optimale opfok of een zorgvuldige

Agrifirm specialisten hoe zij zorgen voor

productie. Dat is waar agrarisch onder-

gewasbescherming.

vitale dieren of gezonde gewassen en zo

nemers het hele jaar door aan werken.

De Nederlandse agrarische sector

het fundament leggen voor een goed

Door te zorgen voor een goede bodem-

presteert op het scherpst van de snede

resultaat.

>

schakel in succes april 2012

9

Agrifirm Sneltest Organische stof Voldoende organische stof is een voorwaarde voor een gezonde bodem en een sterke, gezonde plant. Een goede bodemstructuur, vochtvasthoudend vermogen, voedingsbuffer en voldoende weerbaarheid van bodem en gewas leveren een grote bijdrage aan een goede oogst.

Jaarlijks breekt een gedeelte van de

in vier stappen een goed inzicht in de

aanwezige organische stof in de

organische-stofvoorziening op uw

bodem af. Compost is een eenvoudige

bedrijf. De test is ontwikkeld voor

manier om veel organische stof aan te

akkerbouw, maisteelt, vollegronds-

voeren en eventuele tekorten aan te

groente- en bollenteelt en geeft u een

vullen. Ook groenbemesters leveren

advies op maat voor uw bedrijf. Daar-

een belangrijke bijdrage aan de organi-

bij is er ook aandacht voor producten

sche stofvoorziening. Om de bodem-

die u in kunt zetten om de bodem

vruchtbaarheid op peil te houden,

duurzaam te verbeteren.

adviseert Agrifirm Plant om in elk geval de jaarlijkse afbraak van organi-

Agrifirm Sneltest Organische stof

sche stof t compenseren. Met de Agri-

is terug te vinden op:

firm Sneltest Organische stof krijgt u

www.agrifirm.com/sneltest

‘ De wil om bij het uier te komen’ “Vitale biggen is het allerbelangrijkste”, stelt Erwin Ros, specialist Varkens­houderij bij Agrifirm Feed. “Biggen die het de eerste dagen goed doen, worden de beste vleesvarkens. Vitaal is vooral levenslustig, dapper. De wil hebben om bij het uier te komen.”

“ Lucht, water, voer en vooral boerenverstand.”

10

schakel in succes april 2012

Die wil wordt deels tijdens de dracht

Wat Ros wel standaard adviseert is zor-

gevormd, maar ook het werpproces

gen voor veel water. “De nippel is vaak

heeft invloed. “Dat begint met de

niet voldoende, je moet het een hoog-

conditie van de zeug: niet te vet en niet

drachtige zeug makkelijk maken. Urine

te schraal”, vertelt Ros. Ook voeding

is de enige manier om afvalstoffen aan

rondom het werpen is belangrijk. “Het

het eind van de dracht af te voeren en

zogen van biggen vergt veel”, legt Ros

daarvoor moet de zeug veel drinken.”

uit. “Daar moet je op inspelen. Daar is

Tot slot speelt temperatuur een rol. Dat

geen standaard advies voor, behalve

is schipperen. “Voor de biggen moet

goed kijken naar de zeug. Heeft ze

het warm zijn, voor de zeug is frisse

voldoende uier, is de mest goed

lucht juist prettig.” De voorwaarden

enzovoorts. Dat geldt ook bij de om-

voor een goede start vat Ros samen als:

schakeling van dracht- naar lactovoer.

“Lucht, water, voer en vooral boeren-

Blijf naar de dieren kijken.”

verstand.”

‘ In een topjaar geven we de bomen wat extra’s’ Specifiek voor de fruitteelt ontwikkelde Agrifirm ongeveer vier jaar geleden de Appel- en Perenmix, korrelmeststoffen met stikstof, fosfaat, kali, magnesium en sulfaat. Deze mixen zijn doorontwikkeld Toine Wullems uit Kraggenburg teelt appelen en peren.

<

tot vier verschillende Fruitmixen. De verhoudingen zijn afgestemd op de behoefte van de bodem, het gewas en de productie. Zo zijn er mixen met en zonder fosfaat of magnesium, maar ook mixen waar alle hoofdelementen in zitten.

Met grond- en bladmonsters bepaalt de

forme korrelgrootte een perfecte verde-

teler zijn keuze. Toine Wullems uit Krag-

ling. Met de Fruitmix blijft de voedings-

genburg teelt appelen en peren. Zijn

waarde van de bodem op peil. Je strooit

hoofdgewassen zijn Elstar, Jonagold en

nooit te veel.”

Conference. Vanaf het begin gebruikt

De Agrifirm Plant specialist bezoekt Wul-

Wullems de Fruitmixen, tot volle tevre-

lems vanaf het voorjaar ongeveer elke

denheid. Wullems: “Het is een basisgift

twee weken. Afhankelijk van de te ver-

in het begin van het groeiseizoen. Het

wachten productie, bepalen ze of een

grote voordeel is dat je met één keer

extra bemesting nodig is. Wullems: “Vo-

strooien meerdere elementen toevoegt.

rig jaar haalden wij bijvoorbeeld een top-

Eerst moest ik drie keer rijden, nu maar

productie. Dan geven we de bomen wat

één keer. Daarnaast krijg je door de uni-

extra’s.”

‘ Kippen moeten goed in de veren zitten’ Vitale kippen zijn belangrijk, vindt pluimveehoudster Anja van den Boomen uit Borkel en Schaft. “Dat zie je terug in de productie en daar gaat het toch om. Kippen moeten goed in de veren zitten en vitaal zijn.” De leghennen die afgelopen september op het

“Het is echt een enorm verschil.”

bedrijf aankwamen, voldeden niet aan dat plaatje.

Het koppel was niet uniform en had last

Met dat doel schakelde Van den Boo-

van pikkerij gehad. “Ze zaten slecht in de

men eind vorig jaar over op VIGOR voer.

veren en hadden geen mooie mest. Ze lie-

Dat lijkt het gewenste effect te heb-

pen echt op hun tenen.” Van den Boomen

ben. “De kippen zien er nu veel beter

ging op zoek naar manieren om de kippen

uit. De mest is goed, ze ontwikkelen

te ondersteunen. “Ze moeten toch een

zich goed en zitten beter in de veren. Ze

tijdje mee en we wilden ze wat meer

zijn door een diep dal gegaan, maar ze

mans maken en de darmgezondheid

hebben het al heel ver geschopt. Het is

verbeteren.”

echt een enorm verschil.” Dat ziet Van den Boomen ook terug in de productie.

“De productie ligt nu boven de 95 procent en dat met slechts 1,7% uitval. Bij

< Anja en Gerard van den Boomen hebben in Borkel en Schaft een bedrijf met melkvee en 16.000 leghennen.

het volgende koppel gaan we VIGOR denk ik vanaf het begin inzetten.”

schakel in succes april 2012

11

‘Een vitaal kalf springt door het hok’ De basis van een succesvol melkvee­bedrijf? Sterke, gezonde koeien. Dat vindt melkveehouder Berend-Jan Stoel. “Als de koeien niet in topconditie zijn, vertaalt zich dat in een lagere productie.”

Aan die topconditie werkt Stoel vanaf de

goede pensontwikkeling. Ik gebruik nu

eerste dag. “De opfok moet gewoon goed

topkwaliteit melkpoeder, in plaats van

zijn.” Toen Stoel drie jaar geleden een

koemelk, en zorg voor het juiste rantsoen.

nieuwe melkveestal bouwde, verbouwde

Goede luzerne speelt daarin een grote

hij de oude stal voor het jongvee. “Ik

rol, het zorgt voor voldoende pensprik.”

wilde het goed voor elkaar hebben. Zo

De melkveehouder ziet het verschil.

krijgen ze nu individueel krachtvoer en

“De kalveren blijven maar vreten en

hebben we een drink­automaat. Maar

ontwikkelen zich goed. Eerst waren ze

met een nieuwe stal alleen kom je er

meer rond, nu hebben ze een mooi

niet, de hele aanpak moet kloppen.”

frame. De mest is ook veel beter. De

Tegelijkertijd begon Stoel daarom met

eerste vaarzen zijn nu drachtig en die

springt en vliegt door het hok. Natuur-

de jongveeaanpak van Agrifirm Feed.

zien er ook heel goed uit.” Stoel geniet

lijk is er wel eens één wat minder, maar

“Het draait er om de kalveren een goede

van zijn kalveren. “Een vitaal kalf heeft

met de juiste aandacht krijg je ook die

start te geven en te zorgen voor een

een goede kleur, wil altijd vreten en

er doorheen.”

<

Berend-Jan Stoel heeft samen met zijn vrouw Marian 110 melkkoein in Mastenbroek.

‘ Gezond houden van de bodem is topsport’ Hans Haanstra heeft samen met zijn vrouw een akkerbouwbedrijf van 38,5 ha in

Toen ik er mee begon vond men het

Dronten. Hij heeft wintertarwe, suikerbieten, winterpeen en fritesaardappelen. Een

maar raar dat ik zoveel voor de bodem-

gezonde bodem is voor Haanstra een speerpunt.

gezondheid deed. Nu is het een ‘hot item’.

Maar mede dankzij het goede advies

<

Hans Haanstra: “Na jarenlang investeren, kunnen wij nu oogsten.”

12

schakel in succes april 2012

“De problemen met mijn grond begonnen

van toen en mijn huidige specialist

12 jaar geleden toen ik na een natte

Erik Nagelhoud ben ik goed op weg.

herfst en een vroege winter 1,5 ha

Mijn bodemvruchtbaarheid is uitstekend.

aardappelen in de grond moest laten.

Ik heb minder kunstmest nodig en de

Er zaten veel wormen in de grond, en

opbrengsten zijn bovengemiddeld.”

door het slijm was de bodem te hard

Het contact met de specialist blijft

om te rooien.” In overleg met zijn toen-

belangrijk. “Ik vergelijk het met top-

malige adviseur, besloot Haanstra niet

sport. Je moet jarenlang investeren en

te diepploegen, maar brandkalk mag-

na een lange training werpt je werk zijn

nesium toe te voegen. Daarna zaaide

vruchten af. Onze producten hebben

hij een groenbemester. Het bleek een

een uitstekende kwaliteit en we

gouden greep. “Het rooien van de aard-

hebben weinig ziektes in de gewassen.

appelen ging veel gemak­kelijker. We

Door de brandkalk kan het slijm van

besloten toen ook groencompost toe

de wormen niet meer voor verklitting

te voegen, stro te verhakselen en te

van de grond zorgen. Na jarenlang

stoppen met vloeibare varkensmest.”

hard trainen, kunnen wij nu oogsten.”

‘ De eerste levensdagen zijn bepalend’ Johan Rombouts wil zijn kuikens een goede start geven. De eerste dagen zijn bepalend voor het verloop van een ronde. Dan ontwikkelen de botten en de organen van de kuikens zich, en het immuunsysteem. De basis voor vitale kuikens

<

Johan Rombouts heeft in het Belgische Sint-Lenaerts een bedrijf met 85.000 vleeskuikens.

wordt in die eerste dagen gelegd.

Daarom zoekt Rombouts steeds naar

ook zeer tevreden. Ik merk dat de

manieren om de opvang van de kuikens

kuikens vitaler zijn en het beter doen.”

verder te verbeteren. “Op een beurs

WellCome is ontwikkeld om volledig

“ Ik merk dat de kuikens vitaler zijn.” maakte ik kennis met het nieuwe pre­

tegemoet te komen aan de behoeften

startvoer van Agrifirm Feed, WellCome.

van de allerjongste kuikens en daarmee

Met het standaardvoer ging het ook

de uitval te verlagen. Dat ziet Rombouts

prima, maar het kan altijd beter. Daarom

terug bij zijn dieren. “De kuikens zijn

besloot ik het te proberen”, vertelt de

sterker en daardoor is de uitval lager.

pluimveehouder. Inmiddels zette hij

Ze zijn actiever en beter ontwikkeld.

WellCome al drie keer in. “Ik ben dan

Daar profiteren we de hele ronde van.”

‘Het gaat om wat de plant op kan nemen’ Een bouwlandanalyse alleen is niet genoeg om te weten of er voldoende nutriënten aanwezig zijn, stelt Karin Oonk, Kenniscoördinator bemesting bij Agrifirm Plant.

“Het gaat er om welke nutriënten het gewas daadwerkelijk kan opnemen. De Spurway-analyse van Altic geeft dat het beste aan.”

<

arin Oonk is Kenniscoördinator bemesting K bij de afdeling R&D van Agrifirm Plant.

“ Een bouwlandanalyse alleen is niet genoeg.”

Een speciaal ontwikkelde vloeistof bootst

gegeven moet worden”, vertelt Oonk.

het wortelmilieu na. De nutriënten die

Meestal zetten telers de Spurway-­

daarin oplossen en meetbaar zijn, kan het

analyse in voorafgaand aan het groei-

gewas opnemen. Een algemene bouw-

seizoen om de basisbemesting te

landanalyse geeft enkel aan hoeveel

optimaliseren. Maar ook voor probleem­

fosfaat en kalium in de bodem zit en

analyse in het seizoen is de methode

houdt geen rekening met interacties.

geschikt. Als een gewas op plekken wat

“Bij een hoge kalibeschik­baarheid bijvoor-

achterblijft is het interessant om op de

beeld, concurreert kalium magnesium

achterblijvende en op een goede plek

als het ware weg. Hoewel er voldoende

een Spurway te steken. Zo kan de teler

magnesium is, kan de plant dit niet

direct zien of het probleem aan de

opnemen. In zo’n geval komt uit de

nutriëntenvoorziening ligt of een

Spurway-analyse dat er extra magnesium

andere oorzaak heeft.

schakel in succes april 2012

13

plant

Effectieve onkruid­ bestrijding in maïs <

Onkruid in maïs.

Wat komt er allemaal kijken bij een effectieve onkruidbestrijding in maïs? Agrifirm Plant specialist Maurice van den Boom zet de aandachtspunten op een rij.

“Bij het samenstellen van een goede

onkruid op het perceel. Bij grassoorten,

Volggewas

mix voor onkruidbestrijding in maïs is

zoals gierst of vingergras, is het verstan-

Een andere belangrijke overweging is

het zaak om een aantal zaken goed in

dig om direct na het zaaien een bespui-

welk volggewas na de mais geteeld gaat

kaart te brengen. Welk onkruid staat er

ting toe te passen en een aangepaste

worden. Van den Boom: “Sommige mid-

bijvoorbeeld op het perceel, welk volg-

bespuiting uit te voeren tijdens het

delen zijn schadelijk voor bepaalde volg-

gewas wil de teler in het jaar na de maïs

derde en vijfde bladstadium. Dan heb je

gewassen. Belangrijk om daar rekening

telen en hoeveel bespuitingen staan er

het meeste effect. Als het onkruid

mee te houden. Als je na maïs conserven­­

gepland”, aldus Van den Boom.

bijvoorbeeld haagwinde is, is het van

bieten gaat telen, kies je voor een basis-

belang tussen het derde en vijfde blad-

mix met Laudis. Anders kun je het beste

Bespuitingen

stadium voor het eerst te spuiten,

kiezen voor een basismix met Calaris.

In de maïsteelt is één bespuiting gebrui-

gevolgd door een tweede bespuiting na

Er zijn veel factoren om rekening mee

kelijk, maar dit is niet altijd haalbaar. “Er

twee tot drie weken. Afhankelijk van het

te houden. Uw specialist helpt graag

is regelmatig een extra bespuiting nodig.

middel kiest een teler voor volveld­

met het opstellen van een effectief

Dit hangt ook samen met het soort

bespuiting of onderbladapparatuur.”

bestrijdingsplan.”

Proef voor betere bewaring sluitkool De kwaliteit van sluitkool na lange

ren. Streven is om een zo hoog mogelijk

plant- en oogsttijdstip, bemesting,

bewaring is de afgelopen jaren wisse-

bewaarrendement te realiseren.

bespuitingen en dergelijke bekend.

lend geweest. Het ene jaar gaat de kool

In de loop van het voorjaar wordt de

er goed in maar komt er slecht uit, het

De proef is beperkt tot twee rassen: het

kwaliteit van de kool beoordeeld. Deze

andere jaar lijkt de kool bij de oogst

rode kool ras Lectro en het witte kool ras

resultaten worden gecombineerd met

matig, maar komt uiteindelijk toch

Colmar. Vlak na de oogst zijn deze par­

de resultaten van de roodrotproef die in

redelijk uit het koelhuis. De kwaliteit na

tijen in één koelhuis gezet om koelhuis-

2011 op het Sluitkoolplatform in

(lange) bewaring is erg onvoorspelbaar.

verschillen uit te sluiten. Daarnaast is

Warmenhuizen heeft gelegen en cijfers

van elke partij een monster genomen

van de Agrifirm Plant sluitkoolproef op

In samenwerking met vier telers is Agri-

waarbij het drogestof percentage en het

het Gebreksziektenveld in Rolde. Streven

firm Plant dit jaar gestart met een

gehalte aan elementen zoals stikstof,

is om met deze gegevens de bewaarrisi-

praktijkproef om te meten welke partij

fosfaat, kali en calcium is bepaald. Van

co’s in de toekomst vooraf beter te kun-

kool het meest geschikt is om te bewa-

elke partij zijn de perceelsgegevens,

nen voorspellen.

14

schakel in succes april 2012

plant

Meer stikstof in de bol, geen extra opbrengst In lelies geldt op zandgronden een gebruiksnorm van 145 kg stikstof (N) per hectare. Dit blijkt in de praktijk te laag.

De afgelopen jaren onderzocht Agrifirm Plant of dit beeld ook uit proeven blijkt.

Resultaten 2011

Beide proeven bevestigen de conclusie uit eerdere proeven. Extra stikstof boven de 145 kg geeft meer stikstof in de bol maar geen extra opbrengst.

Onduidelijk is nog wat de effecten zijn

Agrifirm Plant onderzoekt in samen-

Boven de 145 kg stikstof per hectare

van de lagere gemeten N-gehaltes in

werking met Altic niet alleen de op-

zijn echter geen opbrengsteffecten te

de bol op de doorteelt van de bollen.

brengst en maatvoering van de lelie-

zien. De conclusie is dat, bij een

Vervolgonderzoek richt zich vooral op

bollen, maar ook de bolinhoud. Immers,

hogere N-gift, de bol de stikstof wel

het effect van de huidige gebruiks-

leliebollen met een hoger N-gehalte in

opneemt maar de plant dat niet omzet

norm op de doorteelt en uiteindelijk

grammen per kg droge stof geven in

in extra opbrengst. Om dit te controle-

broeikwaliteit van de bollen.

het algemeen meer en betere knoppen.

ren zijn er in 2011 twee uitgebreide

Agrifirm Plant vindt het belangrijk om

proefvelden aangelegd. Zowel in

goed te onderzoeken wat de even足

Uit alle proeven van de afgelopen drie

Hoornsterzwaag als in Julianadorp is

tuele gevolgen van lagere stikstof

jaar blijkt dat het N-gehalte in de bol

gekozen voor plantgoed van dezelfde

gehaltes in de bol in de gehele teelt

toeneemt bij een verhoogde N-gift.

herkomst van het ras Manissa.

en broeicyclus zijn.

Samenwerking met PPO Net als Agrifirm Plant deed ook PPO-Lisse - in opdracht van het Productschap Tuinbouw - de afgelopen jaren onderzoek naar de gebruiksnorm in lelies. Er is tussen PPO en Agrifirm Plant afstemming geweest over de uitvoering van de proeven en PPO heeft hetzelfde plantgoed ook op meerdere proefvelden gebruikt. Door deze opzet zijn er in 2011 veel goed vergelijkbare data verzameld op het gebied van stikstofbemesting in lelies. De conclusie is dat de resultaten van Agrifirm Plant en PPO grotendeels overeenkomen. >

schakel in succes april 2012

15

plant

Online met Mijn Agrifirm Plant

‘ Het scheelt tijd en biedt nieuwe mogelijkheden’ Van facturen tot de uitslagen van zijn graanleveringen en van

beschikbaar. Dat is ook veilig en het

het GBM-overzicht tot de lokale ziektedruk. Akkerbouwer Henk

scheelt een hoop zoekwerk als je iets

Stuut heeft het via Mijn Agrifirm Plant allemaal op één online

nodig hebt.”

plek bij elkaar. “Het scheelt werk, is altijd actueel en je raakt

Duidelijke voordelen

nooit iets kwijt.”

Vooral in het seizoen maakt Stuut veel gebruik van Mijn Agrifirm Plant. “Onder de module Weer & Gewas kan ik bij-

Stuut heeft samen met zijn vrouw Bea

zo komt er steeds meer bij”, kijkt Stuut

voorbeeld de spuitomstandigheden of

een akkerbouwbedrijf met 90 hectare in

terug. Eén van de nieuwste toepassingen

de Phytophthora ziektedruk zien en

Valthermond. Ze hebben een standaard

is het online bestellen. “Ik wilde altijd al

daar mijn planning op aanpassen. Het

bouwplan, met daarnaast akkerranden

via internet bestellen en nu kan dat.

is altijd actueel. In theorie kan ik onder

en graanveldjes voor overwinterende

Het is gewoon handig. Je kunt in het

het combinen de graanuitslagen al

vogels. In het seizoen logt Stuut min-

weekend of ’s avonds iets bestellen,

bekijken, dat is toch prachtig.” Hoewel

stens één keer per dag in bij Mijn Agri-

zonder dat je daar de specialist voor

niet alle akkerbouwers al zo uitgebreid

firm Plant, waar alle online diensten van

moet bellen.” Een ander voordeel vindt

gebruik maken van het internet als

Agrifirm Plant verzameld zijn.

Stuut de werkverlichting.

Henk Stuut, ziet Agrifirm Plant specia-

“Ik heb mijn facturen bijvoorbeeld

list Harm Steenge wel een toenemende

Handig

gekoppeld aan mijn boekhoudprogram-

populariteit. “Steeds meer mensen

“Het begon eigenlijk met de online uit-

ma, zodat die automatisch ingevoerd

gebruiken online toepassingen. Het

slagen van de graanleveringen. Daarna

worden. Bovendien hoef ik niks te

heeft ook gewoon duidelijke voordelen,

volgden de facturen en afleverbonnen en

printen, alle administratie is online

zoals Henk al vertelde. De wat nieuwere

16

schakel in succes april 2012

plant

< Henk Stuut (r) in gesprek met akkerbouw specialist Harm Steenge.

Mijn Agrifirm Plant Mijn Agrifirm Plant is het online platform van Agrifirm Plant. Klanten kunnen inloggen met een Z-login.

Mijn Agrifirm Plant bestaat uit vier modules. nog beter van dienst zijn.” Internet is daarbij een handig hulpmiddel, maar

> Bestellen: op elk moment van de dag bestellen van:

geen vervanging van de specialist. Daar

- gewasbeschermingsmiddelen

zijn beiden het wel over eens. “Bij

- meststoffen

grotere beslissingen of aankopen, zoals

- zaaizaden

de kunstmest voor het komende seizoen

- bedrijfsbenodigdheden.

of het GBM-plan, komt Harm gewoon

> Administratie: inzicht in de

langs”, vertelt Stuut. “Dan kunnen we

facturen, leverbonnen en het

het even samen overleggen, dat is toch

GBM-overzicht.

wel belangrijk.”

> Teelt: ondersteunt telers bij teelttechnische beslissingen,

“ In theorie kan ik onder het combinen de graan­uitslagen al bekijken.”

Nieuwe mogelijkheden

bijvoorbeeld met een actueel

Mijn Agrifirm Plant is voor de akker­

overzicht van de weers­

bouwer vooral een handige aanvulling

omstandigheden, teelttechnische

op die contacten. Stuut: “Het biedt ook

adviezen en teeltregistratie.

nieuwe mogelijkheden. Voor graan,

> Granen: voor het aanmelden

uien en peen kun je bijvoorbeeld het

van granen en het bekijken van

saldo vergelijken met dat van andere

de uitslagen en afrekeningen.

bedrijven. Dat is een mooie manier om modules, zoals online bestellen, zijn

te kijken hoe je het doet en of er nog

Graan aanmelden

nog niet helemaal ingeburgerd, maar

mogelijkheden voor verbetering zijn.”

U kunt uw granen vanaf

het aanmelden van granen gebeurt bij-

Op die manier biedt Mijn Agrifirm Plant

begin april aanmelden via

voorbeeld voor een groot deel online.”

nieuwe toepassingen, of bekende toe-

www.mijnagrifirmplant.com.

passingen in een nieuw jasje. “De teeltOnline meekijken

technische nieuwsbrieven, die nu nog

Daarbij staat de klant er ook online niet

alleen per post komen, zijn straks

alleen voor, benadrukt Steenge. “Ik kan,

bijvoorbeeld ook online beschikbaar”,

als ze dat willen, bij al mijn klanten

vertelt Steenge. “Dat betekent dat

meekijken en zo op hun verzoek bij-

klanten ze niet meer allemaal hoeven

voorbeeld een compleet overzicht van

te bewaren, maar dat ze gewoon altijd

alle bestellingen geven. Een mooi voor-

terug kunnen zoeken in de vorige

beeld is het online mineralenoverzicht.

nummers.” “Die ontwikkelingen gaan

Ik kan zo heel snel doorrekenen hoeveel

toch door”, stelt Stuut. “Wat mij betreft

stikstof- en fosfaatruimte de klant nog

mag alles wel via internet, ik vind het

heeft. Daardoor kan ik de klant gewoon

ideaal.”

schakel in succes april 2012

17

plant

‘ Door cursussen krijgt mijn aaltjesadvies nog meer waarde’ Kennisontwikkeling en -overdracht zijn belangrijke activiteiten van Agrifirm Plant.

totdat deze strook weer vrij verklaard

Technische en praktische kennis bij de teler en goed advies door de Agrifirm Plant

wordt. En voor deze vrijverklaring is de

specialist zijn voorwaarden voor een goed resultaat van de teler. Voor haar

monstergrootte verhoogd waardoor

specialisten organiseert Agrifirm Plant praktijkgerichte trainingen.

het vrij verklaren een stuk moelijker is dan voorheen. Dat leidt tot minder

Akkerbouw specialist Peter Werkman

Aardappelcysteaaltje

inkomsten en uiteindelijk een lager

volgde onlangs de cursus ‘Diagnostiek

Werkman legt uit hoe de trainingen hem

bedrijfsresultaat.”

en bemonstering’, over aaltjesbestrij-

helpen om zijn klanten het beste advies

ding met het programma NemaDecide.

te geven. “In de regio waar ik werk,

Werken met NemaDecide

“Voor een goede diagnose is het noodza-

Noordwest Groningen, hebben veel telers

“Aaltjesbeheersing start bij een goede

kelijk dat specialisten de symptomen van

als hoofdgewas pootaardappelen in een

bemonstering. Daarom raden we klanten

verschillende aaltjesaantastingen her-

rotatie van één op drie of één op vier.

aan om naast de verplichte, extensieve

kennen. Voor goed advies is alleen een

Het bestrijden van aaltjes, vooral het

bemonstering, een vrijwillige intensieve

bemonsteringsuitslag niet voldoende.

aardappelcysteaaltje, is een steeds te-

bemonstering uit te voeren met AMI 100.

We moeten ook weten hoe, wanneer

rugkerend onderwerp. Daarom is het

Die bemonstering brengt de eventuele

en waar het monster is genomen, hoe

van belang dat ik op de hoogte ben van

aaltjessituatie gedetailleerd in kaart.

groot het was en wat er is geanaly-

ontwikkelingen op dat gebied.” Werkman

Door op basis daarvan verschillende

seerd. Dit kwam allemaal aan bod in de

vervolgt: “Als men bij de verplichte exten-

scenario’s door te rekenen met Nema-

cursus. Daarnaast krijgen we ook trai-

sieve bemonstering een besmetting

Decide, komt duidelijk in beeld hoe de

ningen hoe we NemaDecide kunnen in-

vindt dan mag er op dit gedeelte van het

aaltjes het beste bestreden kunnen

zetten in ons advies.”

perceel geen pootgoed geteeld worden,

worden. Bijvoorbeeld met het telen van een resistent ras, het toepassen van granulaat, een vanggewas, natte grondont-

NemaDecide

smetting of een combinatie van maatregelen. Door op basis hiervan een plan

NemaDecide is een aaltjesadviessysteem voor alle aardappeltelers, zowel voor

van aanpak te maken voor risicopercelen

de teler van pootaardappelen als voor zetmeel- en consumptieaardappeltelers.

stelt een akkerbouwer zijn pootgoedteelt

Het programma ondersteunt de teler bij de beheersing van het aardappel­c yste­

op deze percelen veilig”, aldus Werkman.

aaltje, het maïswortelknobbelaaltje en het wortellesieaaltje. www.nemadecide.nl

Wilt u meer weten over aaltjesadvies?

Neem dan contact op met uw specialist.

18

schakel in succes april 2012

plant

Agrifirm-module voor berekening Footprint voor CO2 en water Agrifirm Plant presenteerde in de workshop Footprints bij Stichting Veldleeuwerik

matig op de agenda van diverse studie-

haar nieuwe module voor berekening van de Footprint CO2 en water. Deze module

groepen. De CO2 Footprint drukt men uit

berekent voor klanten die hun bedrijfregistraties uitvoeren in het bedrijfsmanage-

in CO2 equivalenten. Hierbij wordt de

ment systeem Masterlink de footprint per gewas of voor het gehele bouwplan.

uitstoot van lachgas (N2O) en methaan (CH4) op één noemer gebracht met die

McCain en Suikerunie lichtten tijdens de

king, beregenen en bewaring speelt een

van CO2. Het diagram geeft het verschil

bijeenkomst hun module toe voor aard-

minder grote rol.

van CO2 Footprint weer, bij gebruik van

appelen en suikerbieten. De bijeenkomst

Om het thema CO2 Footprint helder te

20 ton dierlijke drijfmest of 320 kg kunst-

werd georganiseerd door afnemers die

krijgen, staat het de komende tijd regel-

mest voor bemesting van wintertarwe.

aangesloten zijn bij Stichting Veld­ leeuwerik en bestond uit een algemene

700

presentatie en workshops. Anton Haver-

Hij werkte intensief aan de ontwikkeling van de Cool Farm Tool om de CO2 Footprint van de aardappelteelt in beeld te brengen.

Tijdens de workshops bleek dat meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen een grote invloed hebben op de Footprint. De energie gebruikt voor bewer-

kg CO2 eq per ha

International verzorgde de presentatie.

603

600

kort van Wageningen UR, Plant Research

511

500 400 300 200 100

72

61

0 Dierlijke mest Indirecte emissie

Dierlijke mest Directe emissie

Kunstmest Indirecte emissie

Kunstmest Directe emissie

Nieuwe boomteeltmixen: voeding op maat Agrifirm Plant heeft begin dit jaar twee nieuwe boomteeltmixen aan het assorti-

mixen is dat één korrel meerdere

ment toegevoegd; de Arbores-mix en de Arbormag-mix. Deze mixen bieden

elementen bevat en dat alle korrels

boomtelers plantenvoeding op maat.

gelijk zijn in vorm en gewicht. Daardoor ontmengen de korrels niet tijdens

Agrifirm Plant Boomteelt specialist

van het magnesium verschilt; Arbores

transport: “Tradi­tionele blends bestaan

Kees Overheul legt uit: “De Arbores-

bevat magnesiumsulfaat, Arbomag

uit losse elementen, die verschillen in

mix en Arbormag-mix voorzien het

magnesiumoxide. “De magnesiumoxide

korrelgrootte. Tijdens het transport

gewas in één strooironde van alle

zorgt voor minder uitspoeling op zand­

zakken de kleine deeltjes naar beneden.

belangrijke basiselementen. De Arbores-

gronden. De stikstof in de korrels is

Zodra de blend op de plaats van

korrels zijn geschikt voor gemiddelde

grotendeels afkomstig van een Entec-

bestemming aankomt, is er al sprake

klei­gronden, de Arbomag-korrel is

component, een nitrificatie­remmer.

van ontmenging. Dit gebeurt bij de

vooral bedoeld voor zandgronden.”

Hierdoor komt de stikstof gecontro-

Agrifirm-mixen niet dankzij de gelijke

Deze mix heeft namelijk een hoger

leerd vrij gedurende het groei­seizoen”,

korrel­grootte.”

magnesiumgehalte. Ook de verbinding

vertelt Overheul. Uniek aan de beide

schakel in succes april 2012

19

plant

Samenwerking in biologische sector

‘ Biologische akker­ bouwers en veehouders hebben elkaar nodig’ <

Koert Kuizenga (l) en Evert Rienks.

Biologische veehouders en akkerbouwers kunnen elkaar helpen.

Biologische mest

Denk bijvoorbeeld aan mest en de levering van ruw- en kracht­

Akkerbouwer Evert Rienks en geiten-

voer. Maar hoe vinden deze twee partijen elkaar? Agrifirm Plant

houder Koert Kuizenga zijn enthousiast over het project. Samenwerking tussen

en Agrifirm Feed werken samen om biologische ondernemers bij

biologische boeren wordt in de toe-

elkaar te brengen.

komst volgens hen steeds belangrijker.

Rienks: ”Biologische akkerbouwers zijn verplicht om steeds meer biologische mest te gebruiken. De stikstof die zij op

Agrifirm Plant specialist Anja Hoorweg

kunnen hun mest niet kwijt. Agrifirm

hun bedrijf aanwenden moet voor 60

legt de opzet van het project uit: “Ik kom

kan bemiddelen tussen deze biologische

procent uit biologische mest of groen-

vaak bij biologische akkerbouwers op het

ondernemers. Ik heb de akkerbouw­

compost afkomstig zijn. Dat

bedrijf en zij geven aan: ‘Ik heb moeite

contacten, mijn collega’s de veehouderij­

percentage zal mogelijk in 2014 naar 70

met het vinden van goede biologische

contacten en wij kunnen vraag en aan-

procent gaan. We hebben nu en in de

mest, met betrouwbare gehaltes’. Maar

bod bij elkaar brengen. Op deze manier

toekomst de verbinding nodig met de

daarnaast geven ze aan: ‘Ik heb wel gras-

kunnen boeren met elkaar in contact

dierlijke biologische sectoren.

klaver of luzerne in de aanbieding’. De

gebracht worden. Wij stappen er dan

Feitelijk heb ik als akkerbouwer de

klanten van mijn collega’s van Agrifirm

tussenuit en de akkerbouwer en vee-

veehouder nodig. En andersom’’.

Feed hebben juist een ruwvoertekort of

houder maken samen de afspraken.”

Kuizenga beaamt dit: ”Ik heb ruwvoer

20

schakel in succes april 2012

Evert Rienks heeft een biologisch akkerbouwbedrijf in Dronten. Op 80 hectare land heeft hij een productie van één op zes vruchtopvolging. Hij teelt wintertarwe, aardappels, uien, wortels, bloemkool, sperziebonen, erwten, en spinazie. Daarbij teelt hij 1/6 deel gras en 1/6 deel granen.

Waarom biologisch? “In de jaren ‘90 zag je heel

weinig waarde in gezien. Terwijl goed

duidelijk dat de gangbare markt een neerwaartse

stro van waarde kan zijn voor de

spiraal kende van overschotten en lage prijzen.

veehouder. Bij een akkerbouwer leeft

Biologisch is een ontwikkelmarkt, daar zit toekomst

vooral: Hoe kom ik aan mest van goede

in. Biologisch kent kansen en dat is uitdagend en

kwaliteit. En een goede kwaliteit

leuk om te doen.”

betekent: homogeen en levering op het juiste moment. De homogeniteit van de mest is bepalend voor de groei van

Koert Kuizenga heeft een geitenhouderij in het

de gewassen. Als ik drijfmest geleverd

Groningse Ter Apel. Hij zit midden in de omschakeling

krijg met één procent stikstof en de

naar biologische bedrijfsvoering. Hij heeft in totaal

volgende lading heeft vijf procent stik-

zo’n 700 geiten, ‘maar het is lammerseizoen, dus er

stof, dan heb ik een probleem. Als ik

komen elke dag wel een paar lammetjes bij’. Kuizenga

uitga van een gemiddelde van drie

is zo’n drie maanden geleden gestart in Ter Apel.

procent, groeit een deel van het perceel

Waarom biologisch? “Dat had vooral te maken met

erg moeizaam of slecht en op het andere

wat ik denk dat de markt gaat doen. De meeste bio-

deel loop ik kans op ziektes omdat er te

producten worden geconsumeerd in de driehoek Parijs,

veel stikstof in de mest zit”, vertelt Rienks.

Londen, Berlijn. Deze markt is stabiel en die groeit.

Biologisch heeft een goed toekomstperspectief.”

Dilemma

“Het is mooi om te zien dat we elkaars bijproducten zo hard nodig hebben. Jij en krachtvoer nodig. Ik kan namelijk zelf niet voldoende ruwvoer telen.

Daarnaast ben ik verplicht om vanaf dit jaar alle biologische mest op biologische grond af te zetten. Ik heb er veel belang

“ Het is mooi om te zien dat we elkaars bij­producten zo hard nodig hebben.”

bij om samenwerkingen aan te gaan

wilt goede mest, ik wil topkwaliteit voer”, reageert Kuizenga. “Vooral voor geiten is een goede kwaliteit voer belangrijk, want als er een klein beetje schimmel of grond in zit, kunnen geiten daar al van doodgaan. Het deel van de mest dat ik zelf niet gebruik, is

met één of meerdere biologische

Dan hoeft een klant zelf niet op zoek te

voor mij bijzaak. Ik sta er niet zo bij stil

akkerbouwers.”

gaan.” Kuizenga: “Daarbij is mest voor

of de mest homogeen is of niet. Dat is

mij een bijproduct. Mijn focus ligt op

voor een akkerbouwer juist weer heel

Actief zoeken

melk produceren en goed voer kopen

belangrijk. Best een lastig dilemma.

Hij vervolgt: ”Alleen, waar haal ik de

en minder op mest­afzet. Het is een

Als je vraag, aanbod en kwaliteit in

informatie vandaag? Als veehouder ga

beetje hetzelfde als stro bij jou: je hebt

kaart kunt brengen, kun je elkaar echt

je niet vaak van het erf af om actief te

het wel, maar je kunt het net zo goed

verder helpen. Het gaat om bewust-

zoeken naar mogelijkheden om je mest

verhakselen. Dan levert het ook nog

wording en communicatie tussen

af te zetten.” Anja Hoorweg haakt hier

wat op.” “Dat klopt”, vertelt Rienks.

veehouders en akkerbouwers.”

op in: “Daar kunnen wij als Agrifirm bij

“Akkerbouwers zetten hun graan af en

helpen. Wij komen bij akkerbouwers en

het stro gebruiken ze als bodembemester.

Voor meer informatie kunt u contact

veehouders op het bedrijf. En we kunnen

Soms leveren ze het aan een veehouder

opnemen met Verkoopondersteuning

de kwaliteit van de producten beoordelen.

die er vraag naar heeft. Maar er wordt

Biologische akkerbouw.

schakel in succes april 2012

21

Agrifirm Feed presenteert VIGOR op beurs Venray In Venray (L) werden van 28 februari tot en met 1 maart 2012 voor de tweede keer de Landbouwdagen Intensieve Veehouderij gehouden. Ook Agrifirm Feed was van de partij.

Dit jaar richtte de beurs in Venray zich

ingerichte VIGOR Vip lounge kregen

op alle diersectoren, vandaar dat Agrifirm

bezoekers een drietal filmpjes te zien

Feed vertegenwoordigd was met al haar

waarin het effect van VIGOR werd

concepten voor de veehouderij. Beurs-

aangetoond.

bezoekers konden kennismaken met MelkNavigator, Voerwinst, LEG360 en

Ga naar www.agrifirm.com/vigor om

WellCome.

deze filmpjes terug te kijken of scan

Speciale aandacht was er tijdens deze

bijgaande QR-code.

beurs voor VIGOR. Dit innovatieve voer voor leghennen heeft een positief effect op de darmgezondheid en kan darmproblemen verminderen. Dat is bewezen door onderzoek van de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD). In een speciaal

22

schakel in succes april 2012

LEG

360

schakel in succes april 2012

23

plant feed

Jongveemanagement staat voor topmelker aan de basis

‘ Focus op traject van kalf tot vaars’ Op de vraag welke rol het jongveemanagement in de bedrijfsvoering

prestaties. “Onderdeel is de biestverbe-

speelt, antwoordt melkveehouder Mario Bekx resoluut: “De

teraar die onze drachtige koeien krijgen.”

belangrijkste. Wij focussen ons op het jongvee van begin tot eind.”

Tegenvallende resultaten waren hiervoor de aanleiding, Crypto en Rota­corona kwamen te veel voor. “Nu doen de

Inmiddels mag Bekx zich gerust topmelker

130 stuks melkvee met twee robots. In

kalveren het heel goed. Na maximaal

van de regio, met zo’n vijfhonderd melk-

2011 lag de productie op ruim 10.000

twee dagen biest krijgen ze Kalvolac

veehouders, noemen - al legt hij het er

kilogram melk, met 4,25 procent vet en

melkpoeder. Eerst uit de speenemmer, na

niet dik bovenop. Vijf jaar achtereen­

3,54 procent eiwit. “Daarnaast hebben

zeven dagen uit de drinkautomaat. Vanaf

volgens staat hij in de top vijf, waarvan de

we 105 stuks jongvee. Dat is naar ver-

35 dagen krijgen de kalveren zo’n halve kilo

laatste twee jaar op nummer één. “Dat

houding vrij veel. Op die manier kunnen

maïs per dag erbij. Vanaf 65 tot 80 dagen

geeft wel aan dat Mario niet toevallig

we zowel selecteren als uitbreiden. Zo

bouwen we de Kalvolac af en heeft het

in dit rijtje staat”, concludeert Agrifirm

behouden we een koppel koeien met

jongvee kalverkorrel DairyStart® Vitaal,

specialist Rundveehouderij René Buys.

goede prestaties.”

luzerne en hooi tot haar beschikking.”

Veel jongvee

Zeker van gezonde kalveren

Optimale conditie

Bekx nam in 2004 het melkveebedrijf

Gezonde kalveren en een goed jong-

Met nadruk let Bekx in de eerste zeven

in Lieshout (N-Br) over van zijn ouders.

veemanagement staan volgens Bekx

maanden op zowel rantsoen, huisves-

Vanaf september 2011 melkt hij zijn

absoluut aan het begin van die goede

ting als gezondheid. “Voor een optimale

24

schakel in succes april 2012

feed

Agrifirm Feed biedt met het nieuwe concept OPFOK24 een totaalaanpak voor jongvee. OPFOK24 biedt in elke fase de juiste voeders, tools en adviezen voor een optimale ontwikkeling. Het resultaat: in zes fasen van kalf naar een goed ontwikkelde, robuuste vaars.

Ga voor meer informatie naar www.opfok24.nl of neem contact op met uw specialist.

“ We blijven sturen op conditie door beperkte grootte van de groepen jongvee.”

het rantsoen enorm belangrijk. Te vet

niet tevreden.” Ook hier speelt sturing

jongvee wordt moeilijk drachtig.” Bekx

volgens Bekx weer een belangrijke rol.

legt uit: “In de laatste fase krijgt ons

“Daarom laten we regelmatig bloed

jongvee dan ook een rantsoen met

tappen. We controleren dan op vitamine

nieuwe verhoudingen, aangevuld met

E, seleen en magne­sium. Als er iets niet

DairyFit® Droogstand.”

klopt, kunnen we dat met het rantsoen weer bijsturen.” Buys: “Mario werkt

24 maanden

netjes en consequent. Zijn manier van

Bekx heeft het streven vaarzen op

werken zien we duidelijk terug in zijn

24 maanden te laten afkalven. “Helaas

goede resultaten.”

lukt dat niet altijd. In verband met

<

Mario Bekx (l) en Agrifirm Feed specialist René Buys.

verbouwing van de stal hebben we ons

Niet de liters, maar de gehaltes

jongvee anderhalf jaar elders gehuisvest.

Voor Bekx staan in eerste instantie niet

De controle is dan toch minder, wat we

de liters voorop, maar de gehaltes. “Als

in de resultaten terugzien.” Het gemid-

die goed zijn, komen de liters vanzelf”, zo

deld aantal inseminaties op het bedrijf

vertelt Bekx. “En jongveemanagement

ligt nu op 1,47 per dracht. “Onder het

staat daarin duidelijk aan de basis. Dat

landelijk gemiddelde, maar toch zijn we

geef ik mijn collega’s graag mee.”

conditie houden wij ons jongvee tot zeven maanden volledig op stro”, zo vertelt Bekx. “Als de kalveren van de melk af zijn, krijgen ze het rantsoen van de koeien, aangevuld met hooi. Daarnaast geven we vanaf drie maanden twee maal een enting tegen pinken­ griep.” Vanaf acht maanden maakt het jongvee de overstap naar de jongvee­ stal met ligboxen en roosters. “Om te blijven sturen op conditie houden we tot en met vijftien maanden leeftijd de groepen bewust beperkt: maximaal vijftien stuks jongvee. Tot diezelfde leeftijd krijgen ze gras, maïs, stro en mineralen: DairyFit® Jongvee.

Daarnaast geven we twee keer een BVD-enting.” Buys vult hem aan: “Na die acht maanden wordt sturen op

schakel in succes april 2012

25

feed

< Melkveehouder Kees Bottema.

Melkveehouders schakelen om naar biologisch

‘ Opnieuw de grenzen verleggen’ <

Kees Bottema

Vier jaar na de aanschaf van een melkrobot schakelen Kees en

omschakelen naar biologisch? Nee, daar

Sandra Bottema uit het Friese Raerd om naar de biologische

had ik niet aan gedacht.” Van der Werf

melkveehouderij. “Groeien past niet bij ons, we kiezen voor toegevoegde waarde.”

weet echter ook dat Bottema een echte koeienman is én heel kien op graslandmanagement. “Biologisch produceren vraagt veel vakmanschap, dat heeft Kees.” De eerste testen hebben ze vorig

Het afgelopen jaar realiseerden ze nog de

Vertrouwen in de bio-markt

jaar al doorstaan. Ook zonder kunstmest

hoogste melkproductie van hun district

Kees en Sandra Bottema hadden al

haalde de veehouder een goede op-

en waren ze nummer drie van de pro-

vaker gedacht aan omschakelen naar

brengst van het land. “We hebben voor

vincie Friesland. De melkproductie bij

biologisch. “We vonden biologisch meer

de omschakeling percelen met een

Kees en Sandra Bottema lag op 11.193

iets voor de gepensioneerde consument.

mengsel van gras/klaver ingezaaid.

kilo melk met 4,30 procent vet en 3,55

De laatste jaren blijkt echter ook de jeugd

Daarmee compenseren we het gebruik

procent eiwit. “Driemaal R”, noemt

geïnteresseerd te zijn in biologische

van kunstmest.”

Bottema als succesfactoren. “Ruwvoer,

producten. Zo kregen wij vertrouwen in

ruimte en regelmaat.” De koeien zijn

de markt.” Daarbij komt dat ze met hun

Krachtvoer herverdelen

het afgelopen jaar zo’n vijfhonderd kilo

bedrijf, na de succesvolle introductie van

De uitdaging in het laatste traject van

melk gezakt, vertelt de melkveehouder.

de melkrobot, toe waren aan vervolg-

omschakelen, is in een herverdeling van

“We zijn een jaar geleden omgeschakeld

stappen. “In groter groeien zien we

krachtvoer. “Maximaal 40 procent van het

naar biologisch. Rond 1 november lever-

niets. De grond is hier duur en niet

rantsoen mag bestaan uit krachtvoer”,

den we de eerste biologisch melk af.”

beschikbaar. Daarbij willen we geen

weet Van der Werf, die ook specialist

De omschakeling is een behoorlijke

sponsor worden van de bank”, motiveert

biologisch is. “De verse koeien krijgen

koerswijziging die veel impact op de

Bottema, die een goed gevoel had bij

hun portie krachtvoer, vanaf 150 tot 200

bedrijfsvoering heeft. “We zijn exten-

biologisch. “Het past wel bij mij. Ik werk

dagen in lactatie gaat de kraan dicht”,

siever geworden, van 15.000 kilo melk

al langer met de kringloop­gedachte en

kijkt Bottema vooruit. “De productie

per hectare naar 11.500. We zijn min-

dit geeft me een nieuwe uitdaging.”

bouwen we dan langzaam af in de hoop

der koeien gaan melken op dezelfde

Zijn Agrifirm-specialist Sible van der

dat de koeien ook gemakkelijk droog gezet

hectares,” vertelt Bottema. “Zo hopen

Werf keek wel even op toen Bottema

kunnen worden zonder antibiotica. Ook

we zelfvoorzienend te blijven.”

met zijn plannen kwam. “Een topmelker

dat is weer een nieuwe uitdaging.”

26

schakel in succes april 2012

feed

Gerichte selectie van zeugen De selectie van zeugen is heel belangrijk op een vermeerderingsbedrijf. Zeugen die te lang aangehouden worden, presteren niet meer optimaal, wat ten koste gaat van het resultaat. Andersom kost het te vroeg vervangen van zeugen onnodig geld.

Er zijn verschillende momenten om over

Eerste- en tweedeworpszeugen

moet nu op het bedrijfs­gemiddelde

de toekomst van een zeug op het bedrijf

Eersteworpszeugen in een goede

liggen.

te beslissen en verschillende criteria die

speenconditie moeten binnen tien

daarbij een rol spelen. De keuze wel of

dagen na spenen berig zijn. Bij een

Oudere worpszeugen

niet vervangen is afhankelijk van de

mindere conditie mag dit oplopen tot

Bij de derde- en vierdeworpszeugen

prestaties en de leeftijd van de zeug,

26 dagen. Dit geeft de zeug de kans te

worden de eisen nog strenger. Deze

maar verschilt ook per bedrijf of per situ-

herstellen, waardoor de eisprong en

dieren moeten op alle fronten toppers

atie. Hieronder staan handvatten voor

innesteling beter zijn en de zeug in een

zijn en de uniformiteit van de biggen

een bewuste keuze. Daarbij wordt ervan

betere conditie is voor de volgende

bij geboorte en spenen weegt zwaar

uitgegaan dat de overige invloeds­

worp. Een gelt die voor de eerste worp

mee in de beoordeling. Bij zeugen die

factoren, zoals huisvesting, klimaat en

in één keer dragend was en meer dan

als pleegzeug zijn ingezet mag een

voeding, geoptimaliseerd zijn. Deze

tien levend geboren biggen kreeg,

herdekking voorkomen. Bij vierdeworps-

factoren kunnen het beeld vertroebelen.

mag twee keer herdekt worden in de

zeugen is het belangrijk om ook de

tweede cyclus. De grootte van de vorige

conditie van de zeug, het beenwerk en

Gelten en eersteworps zeugen

Voer gelten bij voorkeur drie tot zes weken van tevoren aan op het bedrijf om ze te laten wennen en eventueel via een quarantainestal in te laten stromen.

Derdeen vierdeworpszeugen moeten op alle fronten toppers zijn.

Gelten die voldoende tijd krijgen om verder uit te groeien, bereiken uitein­

worp en het aantal gespeende biggen

de uierkwaliteit kritisch te beoordelen.

delijk een langere levensduur en hogere

is in dit stadium minder van belang. Bij

Voor vijfdeworpszeugen geldt nog

productiviteit. De beste leeftijd om

de tweedeworpszeugen gaan deze

sterker dat ze op alle fronten – levend-

gelten in te zetten, is tussen 240 en 260

factoren wel meespelen. Het totaal

geboren, gespeend, aantal dekkingen

dagen. Daarna krijgen ze nog tot 300

aantal levend geboren biggen in worp

en de kwaliteit van de biggen – goed

dagen de kans om berig te worden.

1 en 2 is minimaal 16 en de zeug zou

moeten scoren. Bij een onvoldoende

Gelten mogen maximaal twee keer

zeker 11 biggen moeten kunnen

op één van de onderdelen is het tijd de

herdekt worden.

spenen. Het interval spenen-dekken

zeug te vervangen.

schakel in succes april 2012

27

feed

Broers combineren varkens en akkerbouw

‘ Je moet zelf scherp zijn voor een goed resultaat’ <

Peter (m) en Jos (r) Dings met specialist Jeroen Prudon.

De broers Peter en Jos Dings voelen zich evenveel varkenshouder als akkerbouwer. In het Limburgse Belfeld hebben ze een bedrijf met 50 hectare akkerbouw en 1.000 vleesvarkens. Het is duidelijk dat de ondernemers beide takken erg serieus nemen. “We willen het allebei zo goed mogelijk doen”, vat Peter samen.

28

schakel in succes april 2012

feed

“ Het is prettig om direct inzicht in de cijfers te hebben.”

Maatschap Dings De gebroeders Jos en Peter Dings hebben 1.000 vleesvarkens en 50 ha akkerbouw. Het bouwplan bestaat uit conservengroenten, aardappelen, bieten,

In de varkenshouderij hebben ze daarin

granen en maïs. Daarnaast doen ze loon-

het afgelopen jaar een slag gemaakt,

werk en verhuurt Jos zich als ZZP-er.

die volgens zijn broer Jos vooral op drie pijlers leunt: “Goede biggen, een goede

Technische resultaten varkens

afleverstrategie en er zelf heel scherp

Groei per dag: 890 gram

bovenop zitten.” Dat betekent dat

Uitval: 1,4 procent

Agrifirm Feed specialist Jeroen Prudon

EW-conversie: 2,56

iedere maand op het bedrijf komt. Dan maken ze een ronde door de stal en bespreken ze de technische cijfers van

nemen ze de biggen, Topigs 20 x Tempo,

op te zitten, maar soms ontglipt je toch

afgelopen maand. “Zo kun je direct bij-

ook af van een vaste fokker.

iets. Zeker in de zomermaanden zijn we

sturen als dat nodig is”, legt Prudon uit.

natuurlijk erg druk met de akkerbouw,

Hij komt nu ruim een jaar bij de gebroe-

Afleverstrategie

maar ook dan blijft het belangrijk om

ders Dings. “In het begin moesten we

Mede vanwege de beren werken de

genoeg tijd aan de varkens te besteden.”

nog best veel bijsturen, vooral op de

ondernemers met een zorgvuldige

En dat gebeurt ook wel, ziet Prudon.

spekdikte”, vertelt Peter. “Nu gaat dat

afleverstrategie. Jos: “We leveren eens

“Jos en Peter zijn gewoon goede vak-

steeds beter. Het werkt erg prettig om

in de veertien dagen varkens en dan

mensen. Dat zie je aan alles, in de stal en

direct inzicht in de cijfers te hebben,

komt het zeker bij beren erg precies dat

in de resultaten. De groei is hoog en de

dan kun je er echt bovenop zitten.”

je op het goede moment aflevert. Daar

uitval laag.” Het productiegetal ligt €9,50

moet je tijd en energie in steken, je

boven gemiddeld, wat wel aangeeft dat

Geen mestafvoer

moet goed kijken naar de varkens.”

de ondernemers scherp draaien.

Prudon heeft het voerschema voor de

“Het kan zomaar dat een beer die je laat

varkens berekend met het rekenpro-

liggen omdat hij niet zwaar genoeg is,

Klaar voor 2013

gramma Voerwinst van Agrifirm Feed.

twee weken later opeens te zwaar is”,

Met het oog op de toekomst focussen

Daarbij is een grote rol weggelegd voor

vult zijn broer aan. Om dat te voorko-

de broers op het verder optimaliseren

het Air Line® [2.0] voer. “Dat is voor ons

men streven de gebroeders Dings naar

van het bedrijf. Uitbreidingsplannen

erg interessant, vanwege de combinatie

uniforme koppels. Dat begint al bij het

zijn er niet. “We hebben in 2000 een

met akkerbouw”, aldus Jos. “Eerder

opleggen. Beren en gelten worden apart

nieuwe varkensstal gebouwd. Toen

moesten we mest afvoeren, nu houden

opgelegd en gesorteerd op gewicht.

hebben we er bewust voor gekozen om niet te veel te investeren, omdat we

we zelfs wat ruimte over. We kunnen alle mest makkelijk op eigen grond kwijt.

Vakmensen

beiden geen opvolger hebben”, vertelt

Bovendien hebben we al een voor-

Samen met Prudon evalueren de broers

Jos. “De stal is al groenlabel, dus we zijn

sprong wat betreft de fosfaatefficiëntie,

de afleverstrategie. “Het is belangrijk

klaar voor 2013. Als een kans zich voor-

vorig jaar hadden we een efficiëntie

dat de varkens het juiste gewicht heb-

doet, bijvoorbeeld een stal die vrijkomt,

van ongeveer 63 procent.” Daaraan

ben, dan scoren ze ook het beste aan

zouden we misschien wel uitbreiden,

draagt ook het mesten van beren bij,

de slachtlijn”, vertelt Prudon. “Soms

maar we rekenen er niet op. En dat

een overstap die de broers ook ongeveer

wijst Jeroen ons daar wel eens op”,

hoeft ook niet, we hebben een mooi

1,5 jaar geleden maakten. Sinds die tijd

lacht Jos. “We proberen er altijd boven-

bedrijf zo.”

schakel in succes april 2012

29

feed

Terug kijken op topronde

‘ Voor het beste resultaat moet alles kloppen’ <

Gert-jan Henken

Gert-jan en Angèle Henken begonnen in 2004 met het houden

ook nog zelf goed doen en een beetje

van biologische leghennen. Pluimvee was een nieuwe tak op

geluk hebben”, vult Angèle aan.

het bedrijf, maar het loopt van het begin af aan goed. Met het

Juiste keuzes

laatste koppel haalden ze een topresultaat.

Dat het altijd nog beter kan bleek afgelopen ronde. “We dachten dat de vorige rondes al zo goed gingen, maar

Pluimvee was niet het eerste waar

Beetje geluk

dit was helemaal super”, vertelt

Gert-jan en Angèle Henken aan dachten

De kippen brachten wel extra werk

Henken. “Het koppel heeft het gewoon

toen zij hun bedrijf wilden uitbreiden.

met zich mee. “Je moet veel kijken

super gedaan. Prachtig in de veren,

“We hebben veertig melkkoeien, inclu-

naar de dieren en zorgen dat ze genoeg

4,6 procent uitval en een productie

sief jongvee, en dat wilden we uitbrei-

afleiding hebben, om pikkerij te voor-

van 326 eieren per opgehokte hen op

den. Op deze locatie kon dat echter

komen. Dat kost tijd, maar dat is niet

74 weken. Blijkbaar hebben we de af-

niet en hetzelfde gold voor de vlees-

erg. Als het maar zijn vruchten

gelopen tijd de juiste keuzes gemaakt.”

varkens. Het houden van biologische

afwerpt.” En dat doet het. Vanaf het

Het was namelijk zowel het eerste

kippen paste goed in het natuurbeleid

begin doen de kippen het goed. De

koppel Hyline kippen via Agromix, als

waardoor de vergunning vrij snel rond

ondernemers bereidden zich voor op

de eerste ronde met Agrifirm-voer.

was.” Van die keuze hebben de onder-

de nieuwe tak door veel met adviseurs

“Alles klopte”, concludeert Henken.

nemers geen spijt gehad. “Juist de

en collega’s te praten en mee te kijken.

“Deze ronde doen we dan ook alles

combinatie is mooi, de afwisseling”,

Ook nu nog hechten ze veel waarde

precies hetzelfde. Dezelfde opfokker,

vindt Gert-jan. Het melken, eieren

aan het advies van Agrifirm en opfok­

Remijnse uit Kraggenburg, en hetzelf-

rapen en de 300 varkens voeren is voor

integratie Agromix. “Ik loop iedere

de voer. We willen vasthouden aan de

hem goed te combineren. Dochter

twee weken met ze door de stal. Uit-

succesformule. Het is nu nog te vroeg

Anja helpt in haar vrije tijd graag mee

eindelijk moet alles kloppen. Het voer,

om te zeggen, maar hopelijk loopt het

en Angèle is onder andere verantwoor-

de kippen, de adviseurs om je heen”,

net zo als de afgelopen ronde. Daar

delijk voor de administratie.

somt Gert-jan op. “En dan moet je het

doe je het toch voor.”

30

schakel in succes april 2012

feed

> Vleeskuikens hebben een hoge behoefte aan spoorelementen en vitaminen.

Volledig voer met premixen

Voeren voor topprestaties Vleeskuikens moeten topprestaties leveren. Daarmee moet

absolute noodzaak voor goede resulta-

ook de voeding aan steeds hogere eisen voldoen. Goede en

ten, maar ook gewoon voor een gezond

volledige voeding is een belangrijke voorwaarde voor sterke, vitale kuikens.

kuiken.”

Topprestaties

Daarbij gaat het om gezondheid in de breedste zin van het woord. De verschilSpoorelementen en vitaminen spelen

in het mengvoer, zodat de pluimvee­

lende spoorelementen en vitaminen

daarin een heel belangrijke rol. De voor-

houder een volledig voer geleverd krijgt.”

hebben uiteenlopende functies, van

naamste grondstoffen van vleeskuiken-

een gezonde stofwisseling en een goed

voeder zijn producten als tarwe en

Belangrijke toevoeging

verenpakket tot sterke poten en een

sojaschroot. Die bevatten wel spoor­

De premixen maken maar een heel klein

functionerend gezichtsvermogen.

elementen en vitaminen, maar te weinig

deel uit van het uiteindelijke voer. Het

“Bovendien ontwikkelen we de pre-

om te voldoen aan de behoefte van het

mengsel is zo geconcentreerd dat onge-

mixen steeds verder”, aldus Muilwijk.

kuiken. Daarom worden aan het meng-

veer een half procent voldoende is om

“Uitgekiende mengsels kunnen bijvoor-

voer van Agrifirm Feed premixen toege-

aan alle behoeften te voldoen. Ondanks

beeld zorgen voor een nog hogere groei,

voegd; voormengsels met een hele hoge

die kleine hoeveelheid, zijn de premixen

of een gunstiger voederconversie. Of

concentratie aan onder andere spoor­

wel een heel belangrijke toevoeging. “De

bijdragen aan een hoge weerstand en

elementen en vitaminen.

spoorelementen en vitaminen zijn voor

een goede immuunrespons.” De samen-

het kuiken gewoon onmisbaar”, stelt

stelling van de premixen voor Agrifirm

Volledig voer

Muilwijk. “Vleeskuikens zijn jonge dieren

Feed wordt in samenspraak tussen

De premixen worden geleverd door

en hebben daardoor een hoge behoefte

Nuscience en Agrifirm Feed bepaald.

Nuscience Group, een dochteronderne-

aan dit soort voedingsstoffen. Boven-

Het speelt een belangrijke rol in de

ming van Agrifirm. “Wij leveren de

dien zijn de productieniveaus zo hoog,

optimalisatie van de voeders, om zo

premixen rechtstreeks aan Agrifirm

dat er heel hoge eisen aan de dieren, en

te kunnen voldoen aan de behoeften

Feed”, legt IJmert Muilwijk van

daarmee aan de voeding, worden

van het kuiken en om de kuikens tot

Nuscience uit. “Daar wordt het verwerkt

gesteld. De extra toevoegingen zijn een

topprestaties in staat te stellen.

schakel in succes april 2012

31

“Johan heeft ons geholpen met de opstart van het bedrijf. Al die jaren samenwerken schept een vertrouwensband.”

William van der Burg geitenhouder in Zegveld

“Ik ben vanaf dag één betrokken geweest bij Williams bedrijf. Het compleet begeleiden van een bedrijf vind ik prachtig.” johan jansen specialist Geitenhouderij Agrifirm Feed

Samenspel William van der Burg (l) startte in 2008 samen met zijn ouders een geitenhouderij. in 2009 werd bij zijn geiten Q-koorts geconstateerd en in maart 2010 werden 250 drachtige dieren geruimd. een flinke klap voor de jonge ondernemer. ondanks het gedeeltelijke fokverbod gaat het nu, twee jaar later, goed met het bedrijf. hij heeft 770 melkgeiten en de technische resultaten zijn uitstekend. johan jansen, agrifirm feed specialist geitenhouderij, is al vanaf het begin betrokken bij het bedrijf van van der Burg. Samen dagelijkse gang van zaken en over nieuwe stappen in het bedrijf. hierbij maken ze gebruik van powerplan lammeren en agrifirmfocus geiten. Samen wegen ze de voors en tegens af en zoeken zo de beste weg naar nog betere resultaten.

colofon

schakel in succes is het klantenblad van Agrifirm en verschijnt 6 keer per jaar. redactie Afdeling Communicatie Agrifirm fotografie Marten Aukes, Marcel Bekken, Albert Brunsting, Ronald van den Heerik, Twan Wiermans en Agrifirm concept en realisatie JEEN bureau voor communicatie drukwerk Ten Brink, Meppel

iSSn 2211-5811

maakten ze de plannen voor de nieuwe stal en de aankoop van de dieren. van der Burg en jansen overleggen regelmatig over de