02 april 2012
toine Wullems:
“In een topjaar geven we de bomen wat extra’s” vitale dieren, gezonde gewassen PAGINA 9-13
schakel in succes voor ondernemers in de tuinbouw, akkerbouw en veehouderij
ledendagen succesvol verlopen PAGINA 6
jongveemanagement basis van topresultaat PAGINA 24-25
In dit nummer Goede resultaten in kernactiviteiten Bijna 600 bezoekers Agrifirm Jongerendag Begeleiding bij stoppersregeling
Verder groeien in 2012 3 4 5
Tevreden kijken we terug op de tien Ledendagen in februari en maart. Gezien de vele positieve reacties kijken ook de 2.260 bezoekers met veel plezier terug op deze dagen. De intensieve contacten tussen leden, Raad van Commissarissen en directie waren vruchtbaar en opbouwend. Gedurende de dagen werden de
Ledendagen succesvol verlopen
6
leden geïnformeerd over de gang van zaken in 2011 en geïnspireerd met boeiende workshops en lezingen. In de nieuwe opzet was de opkomst bij de Ledendagen twee keer zo hoog als in 2011.
Vitale dieren, gezonde gewassen Plan van aanpak onkruidbestrijding in maïs Online met Mijn Agrifirm Plant
9 14 16
Ondertussen werken we door aan verdere groei van de organisatie. Groei in de kwaliteit van producten, diensten en de begeleiding van klanten. Ook groeien we in onze activiteiten: afgelopen maand namen
Samenwerking in biologische sector: “We hebben elkaar nodig”
20
we het co-producten bedrijf Marco Wefelenberg in Voerde (D) over en kochten we in Losten (Oost-Duitsland) een fabriek voor vleeskuikenvoer. Een mooie aanvulling op de meer westelijk gelegen locaties in Neuss en Drentwede. Met de sterk
Beurs Venray in beeld Reportage: jongveemanagement Topmelker schakelt om naar biologisch Gerichte selectie van zeugen
22 24 26 27
verbeterde resultaten in Duitsland, ligt er een goede basis om in deze markt verder te groeien. Groei is geen doel op zich, maar een middel om de kostprijs laag te houden en daarmee de rendementen van Agrifirm en haar leden te verbeteren. Ook in
‘ Je moet zelf scherp zijn voor een goed resultaat’
28
Topronde voor pluimveehouders
30 31 32
Volledig voer met premixen Samenspel
2
schakel in succes april 2012
2012 is dit onze opdracht. Wij werken daar met passie en betrokkenheid aan, om zo een schakel in uw succes te zijn.
Ton Loman, voorzitter hoofddirectie Agrifirm Group
Agrifirm boekt in 2011 goede resultaten in kernactiviteiten voor agrifirm group was 2011 in financiële zin een jaar met twee
ledenvoordeel
gezichten. het nettoresultaat kwam uit op 10 miljoen euro, een
Uit het nettoresultaat wordt 3 miljoen
daling met 14 miljoen ten opzichte van het jaar ervoor.
euro gereserveerd voor Ledenvoordeel, zodat 7 miljoen euro aan het eigen vermogen zal worden toegevoegd. Het
Deze resultaatdaling is grotendeels het
grondstoffen voor veevoer, granen en
eigen vermogen van Agrifirm bedraagt
gevolg van een scherpere prijsstelling
kunstmest. Voor Agrifirm betekenden
eind 2011 bijna 46 procent van het
in de ledenbedrijven Agrifirm Feed en
de hogere grondstofkosten een forse
balanstotaal.
Agrifirm Plant en van lagere resultaten
toename in de kosten van werkkapitaal,
Agrifirm is optimistisch over de
van minderheidsdeelnemingen. De
de rentekosten namen met 4 miljoen
toekomst. “Natuurlijk zijn we niet
overige deelnemingen van Agrifirm in
euro toe.
tevreden over de winstdaling in 2011.
binnen- en buitenland realiseerden
De minderheidsdeelnemingen behaalden
Maar als je goed analyseert, dan zie je dat
hogere resultaten.
gezamenlijk een resultaat dat 8 miljoen
we met onze kernactiviteiten prima op
euro lager ligt dan in 2010. Als gevolg van
koers liggen”, aldus Loman. Hij wijst op de
tevreden
de fusie is het aantal medewerkers dat
vele innovaties die Agrifirm op de markt
Door meer innovatiekracht, lagere
de organisatie in 2011 heeft verlaten
brengt, in Nederland en daarbuiten.
bedrijfskosten en scherpere inkoop-
groter geweest dan gepland. Een deel
“Daarmee zijn onze klanten succesvol
condities heeft Agrifirm via de leden-
van deze medewerkers is niet vervangen.
en groeit ons marktaandeel. Ik merk
bedrijven Agrifirm Feed en Agrifirm
Tegenover deze extra besparingen
aan de markt en aan onze mensen dat
Plant voordeel voor de leden gecreëerd.
stonden hogere reorganisatiekosten.
we de juiste lijn te pakken hebben. Die
Dit voordeel is in de vorm van betere
Deze fusiekosten zijn volledig in 2011
trekken we door in 2012. Het resultaat
condities (prijs en klantenkorting) recht-
genomen. Bij de vaststelling van het
van onze klanten en leden staat daarbij
streeks ten goede gekomen aan de leden
nettoresultaat is 6,5 miljoen euro gere-
voorop.”
van de coöperatie. “Over deze gang van
serveerd voor klantenkorting. In april
zaken zijn we tevreden. De fusie brengt
wordt € 1,50 per ton veevoer en 2 procent
wat we ervan hadden verwacht. Onze
over de omzet gewasbeschermings-
klanten en onze medewerkers zien die
middelen aan klanten uitgekeerd.
voordelen. Ik verwacht dat we dit succes in onze kernactiviteiten verder kunnen uitbouwen”, aldus Ton Loman, voorzitter
Ontwikkeling door innovatie
van de hoofddirectie. De leden van Agrifirm ontvangen een jaarbericht over
Ontwikkeling door innovatie Jaarbericht 2011
omzet
de gang van zaken bij Agrifirm in 2011. Hierin leest u
De omzet van Agrifirm steeg in 2011
meer (achtergrond)informatie over het financiële jaar
naar 2,3 miljard euro (in 2010 was dit
van Agrifirm. Het thema van het jaarbericht is “Ontwikkeling door innovatie”.
2,0 miljard euro). Deze stijging is voor
Het complete jaarverslag 2011 van Agrifirm is te vinden op www.agrifirm.com/
een klein deel het gevolg van een volu-
jaarverslag2011. Naast een overzicht van de gang van zaken vindt u daar ook
mestijging en voor het grootste deel
de complete jaarrekening met toelichting in PDF vorm.
het gevolg van de hogere prijzen van
schakel in succes april 2012
3
Bijna 600 bezoekers op Agrifirm Jongerendag 2012
(B)oertrots in de wereld staan <
Bijna 600 jonge ondernemers bezochten de jongerendag.
“Durf te communiceren, zie niet alleen vijanden, stel je bedrijf open, wees eerlijk en
Realistischer prijsbeleid
trots op wat je doet.” Dit is slechts een kleine greep uit de adviezen tijdens de
De laatste spreker, Jort Kelder, bekend
Agrifirm Jongerendag in Apeldoorn. Een dag met als thema: ‘de rol van imago en
vegetariër en tv-persoonlijkheid, zoekt
communicatie in de agrarische sector’. Er kwamen bijna 600 jonge ondernemers uit
naar het juiste evenwicht tussen
de land- en tuinbouw op af.
genoeg produceren voor alle mensen en recht doen aan mensen, dieren en
Vanaf het begin van de dag werden de
steeds groter. Aan de andere kant voelen
planten. Hij pleitte voor een veel realis-
bezoekers verrast. Na de vertoning van
boeren zich vaak miskend door de kritiek
tischer prijsbeleid van het dagelijks
de nieuwe Agrifirm-bedrijfsfilm ‘A world
vanuit de maatschappij. De Lange bena-
voedsel. Iets wat bij boeren, die vooral
to feed’ nam de selfmade professor
drukte dat de topprestatie geleverd
druk op hun inkomen kennen, als
Wilco Fröger de aanwezigen mee in de
moet blijven worden, maar dat meer dan
muziek in de oren moet klinken. Kelder
wereld van imago en de manier waarop
ooit geluisterd moet worden naar de
zei over communicatie vanuit onderne-
marketing wordt bedreven. Belangrijke
wens van de maatschappij om daarover
mers: “Laat zien wat je doet, stel je
boodschap was, is en blijft: ’Weet wat je
open en transparant te communiceren.
open.” Voor de sector was zijn visie veel
wilt communiceren, doe dat consequent,
meer expliciet: “Stel je vijandsbeeld bij,
blijf daarbij zelf altijd authentiek en
Bedrijfsopvolging
sluit allianties met hen, dan sta je veel
probeer niet iets te verbloemen.’
Melkveehouder Anton Stokman vertelde
sterker richting de maatschappij.”
samen met zijn zoon Arjan hoe zij denSpagaat
ken te kunnen inspelen op de wensen
Napraten
Ook europarlementariër Esther de Lange
van de maatschappij. ‘Denken vanuit de
De dag leverde genoeg stof tot
wist de zaal te boeien met haar visie van-
burger, openheid en je bedrijf erop
napraten op, zo bleek naderhand
uit de Brusselse politiek over de spagaat
durven inrichten’, waren kernbegrippen.
onder het genot van een drankje.
waarin de land-en tuinbouw vaak zit.
Als bedrijfsopvolger heb je te maken
De aanwezigen kregen als herinnering
Aan de ene kant leveren boeren een top-
met de bedrijfsvoering zoals je vader die
een overall mee, met daarop de kreet
prestatie door met enorm efficiënte en
heeft gevoerd, maar er is altijd ruimte
(B)oertrots. Dat durven uitstralen
innovatieve productiemethodes de
om daarin je eigen plan te trekken. Dat is
geeft ruimte om met iedereen in
wereld te voeden. Die uitdaging wordt
ook nodig voor een toekomstgerichte
gesprek te gaan over het mooiste
mede door de stijgende wereldbevolking
bedrijfsvoering.
beroep van de wereld: boer!
4
schakel in succes april 2012
<
Harry de Groot (l) en Lambert Polinder.
Agrifirm Exlan begeleidt proces
Extra ruimte voor stoppende ondernemers Per 1 januari 2013 moeten varkens- en pluimveehouders voldoen aan strengere emissienormen. De hiervoor benodigde investeringen zijn voor toekomstige stoppers vaak geen optie meer. Een stoppers regeling zorgt ervoor dat ook deze ondernemers nog een aantal jaar vooruit kunnen. De regeling maakt deel uit van het Actie-
gaan”, vertelt Exlan-manager Harry de
voor die datum aanmelden bij de
plan Ammoniak. Het doel is om onderne-
Groot. “Bovendien kunnen veehouders
gemeente”, aldus Polinder. “Ook de
mers die op termijn hun bedrijf willen
die nog niet zeker weten wat ze met het
maatregelen om tijdelijk aan de eisen te
beëindigen de kans te geven om nog tot
bedrijf willen, ook tijd kopen met de
voldoen moeten bij de gemeente
2020 hun bedrijf voort te zetten. Deze
stoppersregeling. Het is namelijk toege-
gemeld worden. Soms volstaat een offi-
bedrijven zijn verplicht om aan de nor-
staan om na 2013 alsnog te besluiten
ciële melding daarvoor, maar vaak gaat
men te voldoen, maar mogen daarvoor
verder te gaan met het bedrijf en toch de
het ook om een wijziging van de omge-
snel inzetbare en tijdelijke maatregelen
benodigde investeringen te doen.” In dat
vingsvergunning.” Exlan rekent samen
toepassen. “Veehouders kunnen er
proces adviseert en begeleidt Exlan
met ondernemers door wat de opties
bijvoorbeeld voor kiezen om minder die-
ondernemers, zowel de stoppers als de
zijn en verzorgt de benodigde vergun-
ren te houden, of de emissie te beperken
bedrijven die toch doorgaan. Polinder:
ningaanvragen. “We hebben zowel de
met aangepaste voersamenstellingen of
“We hebben bijvoorbeeld een rekentool,
technische kennis in huis, als de kennis
technische maatregelen. Maatregelen
waarmee we per bedrijf kunnen door
over procedures en, via Agrifirm Feed,
die niet officieel goedgekeurd zijn, maar
rekenen wat de beste oplossing is om
over voer. Daardoor kunnen we onderne-
die wel, in ieder geval tijdelijk, de uitstoot
aan de eisen te voldoen. Daaruit kan ook
mers in het hele proces begeleiden.”
beperken”, legt Lambert Polinder van
naar voren komen dat er toch perspec-
Agrifirm Exlan uit. Als voorbeeld noemt
tieven zijn om ook na 2020 te blijven
2013
hij de balansballen of speciaal ontwikkel-
ondernemen.”
Per 1 januari 2013 moeten varkens- en pluimveehouders aan de emissienormen
de voersoorten van Agrifirm Feed die de ammoniakuitstoot beperken.
Kennis
voldoen. Ook de stoppers. “Dat komt
Bedrijven hebben tot 1 juli 2012 de tijd
snel dichterbij”, benadrukt De Groot.
Keuzeproces
om zich aan te melden als stopper. “Om
“De regeling is nog niet 100 procent in-
“De regeling biedt ondernemers de kans
voor de regeling in aanmerking te
gevuld, maar het is wel heel belangrijk
om toch nog een aantal jaar door te
komen, moeten ondernemers zich wel
om hier op tijd over na te denken.”
schakel in succes april 2012
5
< Onderneemster Annemarie van Gaal.
Agrifirm Ledendagen succesvol
Een dag vol inspiratie en contact Tien dagen lang, op verschillende locaties in Nederland bezochten circa 2.000 leden
medewerkers van de organisatie en
de Agrifirm Ledendagen. Tijdens deze gezellige dag werden zij geïnformeerd,
collega ondernemers. Met twee work
geïnspireerd en stond het contact tussen lid en coöperatie centraal.
shoprondes was er tijd voor een meer vaktechnische invulling van het pro-
De jaarlijkse ledendagen kenden dit
in Succes. De directie en het bestuur
gramma. Hier was ook aandacht voor
jaar een vernieuwde opzet. Een dag
gingen in gesprek met de bezoekers
de rol van de vrouw op het bedrijf. De
vullend en gevarieerd programma gaf
over de resultaten van 2011 en de
workshop ‘Ik, de boerin, als merk op het
inzicht in de coöperatie. Agrifirm heeft
toekomstige ontwikkelingen. Dagvoor-
bedrijf’ was een schot in de roos.
veel positieve reacties gekregen over
zitter Marit van Bohemen betrok de
deze nieuwe opzet. Waarschijnlijk
aanwezigen in het gesprek, waardoor
Teamspirit
worden de Ledendagen in 2013 verder
er veelal een levendige discussie
De dag werd afgesloten door Annemarie
ontwikkeld.
ontstond.
van Gaal (toponderneemster en zakenvrouw van het jaar), Marc Lammers
Agrifirm groeit in omzet, aantal klanten en efficiëntie. Daardoor konden tijdens
Workshops
(dameshockey-coach met Olympisch
de Ledendagen tevredenstellende
Tijdens de lunch was er de gelegenheid
goud) of Hans van Breukelen (voormalig
cijfers worden gepresenteerd, meer
om in contact te komen met bedrijven
voetbalkeeper). Deze gerenommeerde
hierover leest u elders in deze Schakel
die deel uitmaken van de Agrifirm Group,
sprekers gaven hun visie op onderne-
6
schakel in succes april 2012
feed
> Hockey-coach Marc Lammers.
Dagvoorzitter Marit van Bohemen in gesprek met Ton Loman (l) en Theo Koekkoek.
> Oud-keeper Hans van Breukelen.
merschap, teamspirit en het neerzetten van een goed resultaat. De wijze woorden, soms prachtige anekdotes en vooral het enorme positivisme dat deze sprekers de aanwezigen mee gaven, zorgde voor een gepaste dag afsluiting. Meer foto’s en videobeelden van de dagen vindt u op de website www.agrifirm.com.
schakel in succes april 2012
7
Agrifirm verkoopt fabriek Maasbracht Agrifirm en De Heus Voeders hebben bekend gemaakt dat De Heus de productielocatie van Agrifirm in Maasbracht overneemt. De Heus vervangt daarmee de productielocatie in Den Bosch. Agrifirm Feed had de sluiting van de fabriek vorig jaar al
Directeur Ad Wals met pensioen
aangekondigd. De verkoop is financieel gezien gunstiger dan sloop of leegstand. Bovendien hebben Agrifirm en De Heus afgesproken om daar waar mogelijk personeel van elkaar over te nemen. Agrifirm-medewerkers krijgen de mogelijkheid om bij De Heus in Maasbracht te komen werken, andersom kunnen medewerkers van De Heus
Operationeel directeur Ad Wals is in verband met zijn pensionering per
Den Bosch zo mogelijk aan de slag bij
1 maart jongstleden bij Agrifirm uit dienst getreden.
Agrifirm in Veghel of Oss. Ad Wals is in 1988 gestart als financieel
belangrijke bijdrage geleverd aan de
directeur bij de toenmalige CLM in
versterking van de productie, logistieke
Meppel, daarna heeft hij diverse directie
en commerciële positie van de voer
Vitamex groep en Pre-Mervo samen verder als Nuscience
functies bekleed bij ACM, Agrifirm-oud
bedrijven binnen onze groep.
en het huidige Agrifirm. Tot eind 2011
Raad van Commissarissen en hoofd
was Wals operationeel directeur, met
directie bedanken Ad Wals voor zijn
als belangrijkste taak het integratie
gepassioneerde inbreng en grote inzet
Met ingang van 2012 hebben Vi-
proces van de mengvoeractiviteiten
voor onze organisatie en wensen
tamex groep en Pre-Mervo hun
binnen de nieuwe fusieorganisatie.
hem en zijn familie veel geluk en
krachten gebundeld en gaan zij
Wals heeft in deze functies steeds een
gezondheid toe.
samen verder onder de naam Nuscience. Vitamex groep is de afgelopen jaren flink gegroeid. “Met technische know-how, kennis van de markt, topproducten en klantrelaties, hebben we een sterke internationale
Agrifirm koopt Duitse fabriek voor vleeskuikenvoer
positie opgebouwd,” zegt Patrick Keereman, CEO van de Nuscience
Agrifirm GmbH heeft van de Franse pluimveevleesproducent Doux een fabriek voor
groep. “Onze ambitie is om de groei
vleeskuikenvoer in Losten, Oost-Duitsland overgenomen. Het Bundeskartellamt
voort te zetten en te versnellen. Maar
heeft inmiddels zijn goedkeuring gegeven.
met één gezicht, één sterk merk en één sterk logo in plaats van veel ver-
De leegstaande fabriek wordt volledig van de nieuwste technieken voorzien om te
schillende merken.” Jan Smulders,
voldoen aan de eisen die aan productie van hoogwaardige kernvoeders worden gesteld.
COO: “De naamsverandering is een
Het streven is om de fabriek, die circa 40.000 ton produceerde, in het najaar te heropenen.
statement om te laten zien dat we
Met de productie van kernvoer in Oost-Duitsland wordt een enorme energie
onze krachten bundelen om een nog
besparing gerealiseerd. Met kernvoeders kunnen pluimveehouders tot 50 procent
betere partner te worden.”
lokaal geteelde tarwe toevoegen. Hierdoor hoeft minder mengvoer te worden aangevoerd en wordt er minder tarwe afgevoerd.
8
schakel in succes april 2012
Vitale dieren, gezonde gewassen Het voorjaar betekent nieuw leven, op het land en in de stal. Dat nieuwe leven begint echter al veel eerder. Al vóór de eerste kiem legt de teler de basis voor een sterk, gezond gewas en al vóór de geboorte werkt de veehouder aan een goede start van het nieuwe leven.
Het is de basis voor gezonde gewassen
vruchtbaarheid of een soepel verloop
en vitaliteit en gezondheid worden daarbij
en vitale dieren. Een goede vitaliteit
van de dracht. Met een uitgekiend
steeds belangrijker. Op de volgende
betekent een betere weerbaarheid,
rantsoen of bemestingsschema en met
pagina’s vertellen ondernemers en
prettiger werken en een hogere
een optimale opfok of een zorgvuldige
Agrifirm specialisten hoe zij zorgen voor
productie. Dat is waar agrarisch onder-
gewasbescherming.
vitale dieren of gezonde gewassen en zo
nemers het hele jaar door aan werken.
De Nederlandse agrarische sector
het fundament leggen voor een goed
Door te zorgen voor een goede bodem-
presteert op het scherpst van de snede
resultaat.
>
schakel in succes april 2012
9
Agrifirm Sneltest Organische stof Voldoende organische stof is een voorwaarde voor een gezonde bodem en een sterke, gezonde plant. Een goede bodemstructuur, vochtvasthoudend vermogen, voedingsbuffer en voldoende weerbaarheid van bodem en gewas leveren een grote bijdrage aan een goede oogst. Jaarlijks breekt een gedeelte van de
in vier stappen een goed inzicht in de
aanwezige organische stof in de
organische-stofvoorziening op uw
bodem af. Compost is een eenvoudige
bedrijf. De test is ontwikkeld voor
manier om veel organische stof aan te
akkerbouw, maisteelt, vollegronds-
voeren en eventuele tekorten aan te
groente- en bollenteelt en geeft u een
vullen. Ook groenbemesters leveren
advies op maat voor uw bedrijf. Daar-
een belangrijke bijdrage aan de organi-
bij is er ook aandacht voor producten
sche stofvoorziening. Om de bodem-
die u in kunt zetten om de bodem
vruchtbaarheid op peil te houden,
duurzaam te verbeteren.
adviseert Agrifirm Plant om in elk geval de jaarlijkse afbraak van organi-
Agrifirm Sneltest Organische stof
sche stof t compenseren. Met de Agri-
is terug te vinden op:
firm Sneltest Organische stof krijgt u
www.agrifirm.com/sneltest
‘ De wil om bij het uier te komen’ “Vitale biggen is het allerbelangrijkste”, stelt Erwin Ros, specialist Varkenshouderij bij Agrifirm Feed. “Biggen die het de eerste dagen goed doen, worden de beste vleesvarkens. Vitaal is vooral levenslustig, dapper. De wil hebben om bij het uier te komen.”
“ Lucht, water, voer en vooral boerenverstand.”
10
schakel in succes april 2012
Die wil wordt deels tijdens de dracht
Wat Ros wel standaard adviseert is zor-
gevormd, maar ook het werpproces
gen voor veel water. “De nippel is vaak
heeft invloed. “Dat begint met de
niet voldoende, je moet het een hoog-
conditie van de zeug: niet te vet en niet
drachtige zeug makkelijk maken. Urine
te schraal”, vertelt Ros. Ook voeding
is de enige manier om afvalstoffen aan
rondom het werpen is belangrijk. “Het
het eind van de dracht af te voeren en
zogen van biggen vergt veel”, legt Ros
daarvoor moet de zeug veel drinken.”
uit. “Daar moet je op inspelen. Daar is
Tot slot speelt temperatuur een rol. Dat
geen standaard advies voor, behalve
is schipperen. “Voor de biggen moet
goed kijken naar de zeug. Heeft ze
het warm zijn, voor de zeug is frisse
voldoende uier, is de mest goed
lucht juist prettig.” De voorwaarden
enzovoorts. Dat geldt ook bij de om-
voor een goede start vat Ros samen als:
schakeling van dracht- naar lactovoer.
“Lucht, water, voer en vooral boeren-
Blijf naar de dieren kijken.”
verstand.”
‘ In een topjaar geven we de bomen wat extra’s’ Specifiek voor de fruitteelt ontwikkelde Agrifirm ongeveer vier jaar geleden de Appel- en Perenmix, korrelmeststoffen met stikstof, fosfaat, kali, magnesium en sulfaat. Deze mixen zijn doorontwikkeld Toine Wullems uit Kraggenburg teelt appelen en peren.
<
tot vier verschillende Fruitmixen. De verhoudingen zijn afgestemd op de behoefte van de bodem, het gewas en de productie. Zo zijn er mixen met en zonder fosfaat of magnesium, maar ook mixen waar alle hoofdelementen in zitten. Met grond- en bladmonsters bepaalt de
forme korrelgrootte een perfecte verde-
teler zijn keuze. Toine Wullems uit Krag-
ling. Met de Fruitmix blijft de voedings-
genburg teelt appelen en peren. Zijn
waarde van de bodem op peil. Je strooit
hoofdgewassen zijn Elstar, Jonagold en
nooit te veel.”
Conference. Vanaf het begin gebruikt
De Agrifirm Plant specialist bezoekt Wul-
Wullems de Fruitmixen, tot volle tevre-
lems vanaf het voorjaar ongeveer elke
denheid. Wullems: “Het is een basisgift
twee weken. Afhankelijk van de te ver-
in het begin van het groeiseizoen. Het
wachten productie, bepalen ze of een
grote voordeel is dat je met één keer
extra bemesting nodig is. Wullems: “Vo-
strooien meerdere elementen toevoegt.
rig jaar haalden wij bijvoorbeeld een top-
Eerst moest ik drie keer rijden, nu maar
productie. Dan geven we de bomen wat
één keer. Daarnaast krijg je door de uni-
extra’s.”
‘ Kippen moeten goed in de veren zitten’ Vitale kippen zijn belangrijk, vindt pluimveehoudster Anja van den Boomen uit Borkel en Schaft. “Dat zie je terug in de productie en daar gaat het toch om. Kippen moeten goed in de veren zitten en vitaal zijn.” De leghennen die afgelopen september op het
“Het is echt een enorm verschil.”
bedrijf aankwamen, voldeden niet aan dat plaatje. Het koppel was niet uniform en had last
Met dat doel schakelde Van den Boo-
van pikkerij gehad. “Ze zaten slecht in de
men eind vorig jaar over op VIGOR voer.
veren en hadden geen mooie mest. Ze lie-
Dat lijkt het gewenste effect te heb-
pen echt op hun tenen.” Van den Boomen
ben. “De kippen zien er nu veel beter
ging op zoek naar manieren om de kippen
uit. De mest is goed, ze ontwikkelen
te ondersteunen. “Ze moeten toch een
zich goed en zitten beter in de veren. Ze
tijdje mee en we wilden ze wat meer
zijn door een diep dal gegaan, maar ze
mans maken en de darmgezondheid
hebben het al heel ver geschopt. Het is
verbeteren.”
echt een enorm verschil.” Dat ziet Van den Boomen ook terug in de productie. “De productie ligt nu boven de 95 procent en dat met slechts 1,7% uitval. Bij
< Anja en Gerard van den Boomen hebben in Borkel en Schaft een bedrijf met melkvee en 16.000 leghennen.
het volgende koppel gaan we VIGOR denk ik vanaf het begin inzetten.”
schakel in succes april 2012
11
‘Een vitaal kalf springt door het hok’ De basis van een succesvol melkveebedrijf? Sterke, gezonde koeien. Dat vindt melkveehouder Berend-Jan Stoel. “Als de koeien niet in topconditie zijn, vertaalt zich dat in een lagere productie.” Aan die topconditie werkt Stoel vanaf de
goede pensontwikkeling. Ik gebruik nu
eerste dag. “De opfok moet gewoon goed
topkwaliteit melkpoeder, in plaats van
zijn.” Toen Stoel drie jaar geleden een
koemelk, en zorg voor het juiste rantsoen.
nieuwe melkveestal bouwde, verbouwde
Goede luzerne speelt daarin een grote
hij de oude stal voor het jongvee. “Ik
rol, het zorgt voor voldoende pensprik.”
wilde het goed voor elkaar hebben. Zo
De melkveehouder ziet het verschil.
krijgen ze nu individueel krachtvoer en
“De kalveren blijven maar vreten en
hebben we een drinkautomaat. Maar
ontwikkelen zich goed. Eerst waren ze
met een nieuwe stal alleen kom je er
meer rond, nu hebben ze een mooi
niet, de hele aanpak moet kloppen.”
frame. De mest is ook veel beter. De
Tegelijkertijd begon Stoel daarom met
eerste vaarzen zijn nu drachtig en die
springt en vliegt door het hok. Natuur-
de jongveeaanpak van Agrifirm Feed.
zien er ook heel goed uit.” Stoel geniet
lijk is er wel eens één wat minder, maar
“Het draait er om de kalveren een goede
van zijn kalveren. “Een vitaal kalf heeft
met de juiste aandacht krijg je ook die
start te geven en te zorgen voor een
een goede kleur, wil altijd vreten en
er doorheen.”
<
Berend-Jan Stoel heeft samen met zijn vrouw Marian 110 melkkoein in Mastenbroek.
‘ Gezond houden van de bodem is topsport’ Hans Haanstra heeft samen met zijn vrouw een akkerbouwbedrijf van 38,5 ha in
Toen ik er mee begon vond men het
Dronten. Hij heeft wintertarwe, suikerbieten, winterpeen en fritesaardappelen. Een
maar raar dat ik zoveel voor de bodem-
gezonde bodem is voor Haanstra een speerpunt.
gezondheid deed. Nu is het een ‘hot item’. Maar mede dankzij het goede advies
<
Hans Haanstra: “Na jarenlang investeren, kunnen wij nu oogsten.”
12
schakel in succes april 2012
“De problemen met mijn grond begonnen
van toen en mijn huidige specialist
12 jaar geleden toen ik na een natte
Erik Nagelhoud ben ik goed op weg.
herfst en een vroege winter 1,5 ha
Mijn bodemvruchtbaarheid is uitstekend.
aardappelen in de grond moest laten.
Ik heb minder kunstmest nodig en de
Er zaten veel wormen in de grond, en
opbrengsten zijn bovengemiddeld.”
door het slijm was de bodem te hard
Het contact met de specialist blijft
om te rooien.” In overleg met zijn toen-
belangrijk. “Ik vergelijk het met top-
malige adviseur, besloot Haanstra niet
sport. Je moet jarenlang investeren en
te diepploegen, maar brandkalk mag-
na een lange training werpt je werk zijn
nesium toe te voegen. Daarna zaaide
vruchten af. Onze producten hebben
hij een groenbemester. Het bleek een
een uitstekende kwaliteit en we
gouden greep. “Het rooien van de aard-
hebben weinig ziektes in de gewassen.
appelen ging veel gemakkelijker. We
Door de brandkalk kan het slijm van
besloten toen ook groencompost toe
de wormen niet meer voor verklitting
te voegen, stro te verhakselen en te
van de grond zorgen. Na jarenlang
stoppen met vloeibare varkensmest.”
hard trainen, kunnen wij nu oogsten.”
‘ De eerste levensdagen zijn bepalend’ Johan Rombouts wil zijn kuikens een goede start geven. De eerste dagen zijn bepalend voor het verloop van een ronde. Dan ontwikkelen de botten en de organen van de kuikens zich, en het immuunsysteem. De basis voor vitale kuikens
<
Johan Rombouts heeft in het Belgische Sint-Lenaerts een bedrijf met 85.000 vleeskuikens.
wordt in die eerste dagen gelegd. Daarom zoekt Rombouts steeds naar
ook zeer tevreden. Ik merk dat de
manieren om de opvang van de kuikens
kuikens vitaler zijn en het beter doen.”
verder te verbeteren. “Op een beurs
WellCome is ontwikkeld om volledig
“ Ik merk dat de kuikens vitaler zijn.” maakte ik kennis met het nieuwe pre
tegemoet te komen aan de behoeften
startvoer van Agrifirm Feed, WellCome.
van de allerjongste kuikens en daarmee
Met het standaardvoer ging het ook
de uitval te verlagen. Dat ziet Rombouts
prima, maar het kan altijd beter. Daarom
terug bij zijn dieren. “De kuikens zijn
besloot ik het te proberen”, vertelt de
sterker en daardoor is de uitval lager.
pluimveehouder. Inmiddels zette hij
Ze zijn actiever en beter ontwikkeld.
WellCome al drie keer in. “Ik ben dan
Daar profiteren we de hele ronde van.”
‘Het gaat om wat de plant op kan nemen’ Een bouwlandanalyse alleen is niet genoeg om te weten of er voldoende nutriënten aanwezig zijn, stelt Karin Oonk, Kenniscoördinator bemesting bij Agrifirm Plant. “Het gaat er om welke nutriënten het gewas daadwerkelijk kan opnemen. De Spurway-analyse van Altic geeft dat het beste aan.”
<
arin Oonk is Kenniscoördinator bemesting K bij de afdeling R&D van Agrifirm Plant.
“ Een bouwlandanalyse alleen is niet genoeg.”
Een speciaal ontwikkelde vloeistof bootst
gegeven moet worden”, vertelt Oonk.
het wortelmilieu na. De nutriënten die
Meestal zetten telers de Spurway-
daarin oplossen en meetbaar zijn, kan het
analyse in voorafgaand aan het groei-
gewas opnemen. Een algemene bouw-
seizoen om de basisbemesting te
landanalyse geeft enkel aan hoeveel
optimaliseren. Maar ook voor probleem
fosfaat en kalium in de bodem zit en
analyse in het seizoen is de methode
houdt geen rekening met interacties.
geschikt. Als een gewas op plekken wat
“Bij een hoge kalibeschikbaarheid bijvoor-
achterblijft is het interessant om op de
beeld, concurreert kalium magnesium
achterblijvende en op een goede plek
als het ware weg. Hoewel er voldoende
een Spurway te steken. Zo kan de teler
magnesium is, kan de plant dit niet
direct zien of het probleem aan de
opnemen. In zo’n geval komt uit de
nutriëntenvoorziening ligt of een
Spurway-analyse dat er extra magnesium
andere oorzaak heeft.
schakel in succes april 2012
13
plant
Effectieve onkruid bestrijding in maïs <
Onkruid in maïs.
Wat komt er allemaal kijken bij een effectieve onkruidbestrijding in maïs? Agrifirm Plant specialist Maurice van den Boom zet de aandachtspunten op een rij.
“Bij het samenstellen van een goede
onkruid op het perceel. Bij grassoorten,
Volggewas
mix voor onkruidbestrijding in maïs is
zoals gierst of vingergras, is het verstan-
Een andere belangrijke overweging is
het zaak om een aantal zaken goed in
dig om direct na het zaaien een bespui-
welk volggewas na de mais geteeld gaat
kaart te brengen. Welk onkruid staat er
ting toe te passen en een aangepaste
worden. Van den Boom: “Sommige mid-
bijvoorbeeld op het perceel, welk volg-
bespuiting uit te voeren tijdens het
delen zijn schadelijk voor bepaalde volg-
gewas wil de teler in het jaar na de maïs
derde en vijfde bladstadium. Dan heb je
gewassen. Belangrijk om daar rekening
telen en hoeveel bespuitingen staan er
het meeste effect. Als het onkruid
mee te houden. Als je na maïs conserven
gepland”, aldus Van den Boom.
bijvoorbeeld haagwinde is, is het van
bieten gaat telen, kies je voor een basis-
belang tussen het derde en vijfde blad-
mix met Laudis. Anders kun je het beste
Bespuitingen
stadium voor het eerst te spuiten,
kiezen voor een basismix met Calaris.
In de maïsteelt is één bespuiting gebrui-
gevolgd door een tweede bespuiting na
Er zijn veel factoren om rekening mee
kelijk, maar dit is niet altijd haalbaar. “Er
twee tot drie weken. Afhankelijk van het
te houden. Uw specialist helpt graag
is regelmatig een extra bespuiting nodig.
middel kiest een teler voor volveld
met het opstellen van een effectief
Dit hangt ook samen met het soort
bespuiting of onderbladapparatuur.”
bestrijdingsplan.”
Proef voor betere bewaring sluitkool De kwaliteit van sluitkool na lange
ren. Streven is om een zo hoog mogelijk
plant- en oogsttijdstip, bemesting,
bewaring is de afgelopen jaren wisse-
bewaarrendement te realiseren.
bespuitingen en dergelijke bekend.
lend geweest. Het ene jaar gaat de kool
In de loop van het voorjaar wordt de
er goed in maar komt er slecht uit, het
De proef is beperkt tot twee rassen: het
kwaliteit van de kool beoordeeld. Deze
andere jaar lijkt de kool bij de oogst
rode kool ras Lectro en het witte kool ras
resultaten worden gecombineerd met
matig, maar komt uiteindelijk toch
Colmar. Vlak na de oogst zijn deze par
de resultaten van de roodrotproef die in
redelijk uit het koelhuis. De kwaliteit na
tijen in één koelhuis gezet om koelhuis-
2011 op het Sluitkoolplatform in
(lange) bewaring is erg onvoorspelbaar.
verschillen uit te sluiten. Daarnaast is
Warmenhuizen heeft gelegen en cijfers
van elke partij een monster genomen
van de Agrifirm Plant sluitkoolproef op
In samenwerking met vier telers is Agri-
waarbij het drogestof percentage en het
het Gebreksziektenveld in Rolde. Streven
firm Plant dit jaar gestart met een
gehalte aan elementen zoals stikstof,
is om met deze gegevens de bewaarrisi-
praktijkproef om te meten welke partij
fosfaat, kali en calcium is bepaald. Van
co’s in de toekomst vooraf beter te kun-
kool het meest geschikt is om te bewa-
elke partij zijn de perceelsgegevens,
nen voorspellen.
14
schakel in succes april 2012
plant
Meer stikstof in de bol, geen extra opbrengst In lelies geldt op zandgronden een gebruiksnorm van 145 kg stikstof (N) per hectare. Dit blijkt in de praktijk te laag. De afgelopen jaren onderzocht Agrifirm Plant of dit beeld ook uit proeven blijkt.
Resultaten 2011
Beide proeven bevestigen de conclusie uit eerdere proeven. Extra stikstof boven de 145 kg geeft meer stikstof in de bol maar geen extra opbrengst. Onduidelijk is nog wat de effecten zijn
Agrifirm Plant onderzoekt in samen-
Boven de 145 kg stikstof per hectare
van de lagere gemeten N-gehaltes in
werking met Altic niet alleen de op-
zijn echter geen opbrengsteffecten te
de bol op de doorteelt van de bollen.
brengst en maatvoering van de lelie-
zien. De conclusie is dat, bij een
Vervolgonderzoek richt zich vooral op
bollen, maar ook de bolinhoud. Immers,
hogere N-gift, de bol de stikstof wel
het effect van de huidige gebruiks-
leliebollen met een hoger N-gehalte in
opneemt maar de plant dat niet omzet
norm op de doorteelt en uiteindelijk
grammen per kg droge stof geven in
in extra opbrengst. Om dit te controle-
broeikwaliteit van de bollen.
het algemeen meer en betere knoppen.
ren zijn er in 2011 twee uitgebreide
Agrifirm Plant vindt het belangrijk om
proefvelden aangelegd. Zowel in
goed te onderzoeken wat de even足
Uit alle proeven van de afgelopen drie
Hoornsterzwaag als in Julianadorp is
tuele gevolgen van lagere stikstof
jaar blijkt dat het N-gehalte in de bol
gekozen voor plantgoed van dezelfde
gehaltes in de bol in de gehele teelt
toeneemt bij een verhoogde N-gift.
herkomst van het ras Manissa.
en broeicyclus zijn.
Samenwerking met PPO Net als Agrifirm Plant deed ook PPO-Lisse - in opdracht van het Productschap Tuinbouw - de afgelopen jaren onderzoek naar de gebruiksnorm in lelies. Er is tussen PPO en Agrifirm Plant afstemming geweest over de uitvoering van de proeven en PPO heeft hetzelfde plantgoed ook op meerdere proefvelden gebruikt. Door deze opzet zijn er in 2011 veel goed vergelijkbare data verzameld op het gebied van stikstofbemesting in lelies. De conclusie is dat de resultaten van Agrifirm Plant en PPO grotendeels overeenkomen. >
schakel in succes april 2012
15
plant
Online met Mijn Agrifirm Plant
‘ Het scheelt tijd en biedt nieuwe mogelijkheden’ Van facturen tot de uitslagen van zijn graanleveringen en van
beschikbaar. Dat is ook veilig en het
het GBM-overzicht tot de lokale ziektedruk. Akkerbouwer Henk
scheelt een hoop zoekwerk als je iets
Stuut heeft het via Mijn Agrifirm Plant allemaal op één online
nodig hebt.”
plek bij elkaar. “Het scheelt werk, is altijd actueel en je raakt
Duidelijke voordelen
nooit iets kwijt.”
Vooral in het seizoen maakt Stuut veel gebruik van Mijn Agrifirm Plant. “Onder de module Weer & Gewas kan ik bij-
Stuut heeft samen met zijn vrouw Bea
zo komt er steeds meer bij”, kijkt Stuut
voorbeeld de spuitomstandigheden of
een akkerbouwbedrijf met 90 hectare in
terug. Eén van de nieuwste toepassingen
de Phytophthora ziektedruk zien en
Valthermond. Ze hebben een standaard
is het online bestellen. “Ik wilde altijd al
daar mijn planning op aanpassen. Het
bouwplan, met daarnaast akkerranden
via internet bestellen en nu kan dat.
is altijd actueel. In theorie kan ik onder
en graanveldjes voor overwinterende
Het is gewoon handig. Je kunt in het
het combinen de graanuitslagen al
vogels. In het seizoen logt Stuut min-
weekend of ’s avonds iets bestellen,
bekijken, dat is toch prachtig.” Hoewel
stens één keer per dag in bij Mijn Agri-
zonder dat je daar de specialist voor
niet alle akkerbouwers al zo uitgebreid
firm Plant, waar alle online diensten van
moet bellen.” Een ander voordeel vindt
gebruik maken van het internet als
Agrifirm Plant verzameld zijn.
Stuut de werkverlichting.
Henk Stuut, ziet Agrifirm Plant specia-
“Ik heb mijn facturen bijvoorbeeld
list Harm Steenge wel een toenemende
Handig
gekoppeld aan mijn boekhoudprogram-
populariteit. “Steeds meer mensen
“Het begon eigenlijk met de online uit-
ma, zodat die automatisch ingevoerd
gebruiken online toepassingen. Het
slagen van de graanleveringen. Daarna
worden. Bovendien hoef ik niks te
heeft ook gewoon duidelijke voordelen,
volgden de facturen en afleverbonnen en
printen, alle administratie is online
zoals Henk al vertelde. De wat nieuwere
16
schakel in succes april 2012
plant
< Henk Stuut (r) in gesprek met akkerbouw specialist Harm Steenge.
Mijn Agrifirm Plant Mijn Agrifirm Plant is het online platform van Agrifirm Plant. Klanten kunnen inloggen met een Z-login. Mijn Agrifirm Plant bestaat uit vier modules. nog beter van dienst zijn.” Internet is daarbij een handig hulpmiddel, maar
> Bestellen: op elk moment van de dag bestellen van:
geen vervanging van de specialist. Daar
- gewasbeschermingsmiddelen
zijn beiden het wel over eens. “Bij
- meststoffen
grotere beslissingen of aankopen, zoals
- zaaizaden
de kunstmest voor het komende seizoen
- bedrijfsbenodigdheden.
of het GBM-plan, komt Harm gewoon
> Administratie: inzicht in de
langs”, vertelt Stuut. “Dan kunnen we
facturen, leverbonnen en het
het even samen overleggen, dat is toch
GBM-overzicht.
wel belangrijk.”
> Teelt: ondersteunt telers bij teelttechnische beslissingen,
“ In theorie kan ik onder het combinen de graanuitslagen al bekijken.”
Nieuwe mogelijkheden
bijvoorbeeld met een actueel
Mijn Agrifirm Plant is voor de akker
overzicht van de weers
bouwer vooral een handige aanvulling
omstandigheden, teelttechnische
op die contacten. Stuut: “Het biedt ook
adviezen en teeltregistratie.
nieuwe mogelijkheden. Voor graan,
> Granen: voor het aanmelden
uien en peen kun je bijvoorbeeld het
van granen en het bekijken van
saldo vergelijken met dat van andere
de uitslagen en afrekeningen.
bedrijven. Dat is een mooie manier om modules, zoals online bestellen, zijn
te kijken hoe je het doet en of er nog
Graan aanmelden
nog niet helemaal ingeburgerd, maar
mogelijkheden voor verbetering zijn.”
U kunt uw granen vanaf
het aanmelden van granen gebeurt bij-
Op die manier biedt Mijn Agrifirm Plant
begin april aanmelden via
voorbeeld voor een groot deel online.”
nieuwe toepassingen, of bekende toe-
www.mijnagrifirmplant.com.
passingen in een nieuw jasje. “De teeltOnline meekijken
technische nieuwsbrieven, die nu nog
Daarbij staat de klant er ook online niet
alleen per post komen, zijn straks
alleen voor, benadrukt Steenge. “Ik kan,
bijvoorbeeld ook online beschikbaar”,
als ze dat willen, bij al mijn klanten
vertelt Steenge. “Dat betekent dat
meekijken en zo op hun verzoek bij-
klanten ze niet meer allemaal hoeven
voorbeeld een compleet overzicht van
te bewaren, maar dat ze gewoon altijd
alle bestellingen geven. Een mooi voor-
terug kunnen zoeken in de vorige
beeld is het online mineralenoverzicht.
nummers.” “Die ontwikkelingen gaan
Ik kan zo heel snel doorrekenen hoeveel
toch door”, stelt Stuut. “Wat mij betreft
stikstof- en fosfaatruimte de klant nog
mag alles wel via internet, ik vind het
heeft. Daardoor kan ik de klant gewoon
ideaal.”
schakel in succes april 2012
17
plant
‘ Door cursussen krijgt mijn aaltjesadvies nog meer waarde’ Kennisontwikkeling en -overdracht zijn belangrijke activiteiten van Agrifirm Plant.
totdat deze strook weer vrij verklaard
Technische en praktische kennis bij de teler en goed advies door de Agrifirm Plant
wordt. En voor deze vrijverklaring is de
specialist zijn voorwaarden voor een goed resultaat van de teler. Voor haar
monstergrootte verhoogd waardoor
specialisten organiseert Agrifirm Plant praktijkgerichte trainingen.
het vrij verklaren een stuk moelijker is dan voorheen. Dat leidt tot minder
Akkerbouw specialist Peter Werkman
Aardappelcysteaaltje
inkomsten en uiteindelijk een lager
volgde onlangs de cursus ‘Diagnostiek
Werkman legt uit hoe de trainingen hem
bedrijfsresultaat.”
en bemonstering’, over aaltjesbestrij-
helpen om zijn klanten het beste advies
ding met het programma NemaDecide.
te geven. “In de regio waar ik werk,
Werken met NemaDecide
“Voor een goede diagnose is het noodza-
Noordwest Groningen, hebben veel telers
“Aaltjesbeheersing start bij een goede
kelijk dat specialisten de symptomen van
als hoofdgewas pootaardappelen in een
bemonstering. Daarom raden we klanten
verschillende aaltjesaantastingen her-
rotatie van één op drie of één op vier.
aan om naast de verplichte, extensieve
kennen. Voor goed advies is alleen een
Het bestrijden van aaltjes, vooral het
bemonstering, een vrijwillige intensieve
bemonsteringsuitslag niet voldoende.
aardappelcysteaaltje, is een steeds te-
bemonstering uit te voeren met AMI 100.
We moeten ook weten hoe, wanneer
rugkerend onderwerp. Daarom is het
Die bemonstering brengt de eventuele
en waar het monster is genomen, hoe
van belang dat ik op de hoogte ben van
aaltjessituatie gedetailleerd in kaart.
groot het was en wat er is geanaly-
ontwikkelingen op dat gebied.” Werkman
Door op basis daarvan verschillende
seerd. Dit kwam allemaal aan bod in de
vervolgt: “Als men bij de verplichte exten-
scenario’s door te rekenen met Nema-
cursus. Daarnaast krijgen we ook trai-
sieve bemonstering een besmetting
Decide, komt duidelijk in beeld hoe de
ningen hoe we NemaDecide kunnen in-
vindt dan mag er op dit gedeelte van het
aaltjes het beste bestreden kunnen
zetten in ons advies.”
perceel geen pootgoed geteeld worden,
worden. Bijvoorbeeld met het telen van een resistent ras, het toepassen van granulaat, een vanggewas, natte grondont-
NemaDecide
smetting of een combinatie van maatregelen. Door op basis hiervan een plan
NemaDecide is een aaltjesadviessysteem voor alle aardappeltelers, zowel voor
van aanpak te maken voor risicopercelen
de teler van pootaardappelen als voor zetmeel- en consumptieaardappeltelers.
stelt een akkerbouwer zijn pootgoedteelt
Het programma ondersteunt de teler bij de beheersing van het aardappelc yste
op deze percelen veilig”, aldus Werkman.
aaltje, het maïswortelknobbelaaltje en het wortellesieaaltje. www.nemadecide.nl
Wilt u meer weten over aaltjesadvies? Neem dan contact op met uw specialist.
18
schakel in succes april 2012
plant
Agrifirm-module voor berekening Footprint voor CO2 en water Agrifirm Plant presenteerde in de workshop Footprints bij Stichting Veldleeuwerik
matig op de agenda van diverse studie-
haar nieuwe module voor berekening van de Footprint CO2 en water. Deze module
groepen. De CO2 Footprint drukt men uit
berekent voor klanten die hun bedrijfregistraties uitvoeren in het bedrijfsmanage-
in CO2 equivalenten. Hierbij wordt de
ment systeem Masterlink de footprint per gewas of voor het gehele bouwplan.
uitstoot van lachgas (N2O) en methaan (CH4) op één noemer gebracht met die
McCain en Suikerunie lichtten tijdens de
king, beregenen en bewaring speelt een
van CO2. Het diagram geeft het verschil
bijeenkomst hun module toe voor aard-
minder grote rol.
van CO2 Footprint weer, bij gebruik van
appelen en suikerbieten. De bijeenkomst
Om het thema CO2 Footprint helder te
20 ton dierlijke drijfmest of 320 kg kunst-
werd georganiseerd door afnemers die
krijgen, staat het de komende tijd regel-
mest voor bemesting van wintertarwe.
aangesloten zijn bij Stichting Veld leeuwerik en bestond uit een algemene
700
presentatie en workshops. Anton Haver-
Hij werkte intensief aan de ontwikkeling van de Cool Farm Tool om de CO2 Footprint van de aardappelteelt in beeld te brengen. Tijdens de workshops bleek dat meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen een grote invloed hebben op de Footprint. De energie gebruikt voor bewer-
kg CO2 eq per ha
International verzorgde de presentatie.
603
600
kort van Wageningen UR, Plant Research
511
500 400 300 200 100
72
61
0 Dierlijke mest Indirecte emissie
Dierlijke mest Directe emissie
Kunstmest Indirecte emissie
Kunstmest Directe emissie
Nieuwe boomteeltmixen: voeding op maat Agrifirm Plant heeft begin dit jaar twee nieuwe boomteeltmixen aan het assorti-
mixen is dat één korrel meerdere
ment toegevoegd; de Arbores-mix en de Arbormag-mix. Deze mixen bieden
elementen bevat en dat alle korrels
boomtelers plantenvoeding op maat.
gelijk zijn in vorm en gewicht. Daardoor ontmengen de korrels niet tijdens
Agrifirm Plant Boomteelt specialist
van het magnesium verschilt; Arbores
transport: “Traditionele blends bestaan
Kees Overheul legt uit: “De Arbores-
bevat magnesiumsulfaat, Arbomag
uit losse elementen, die verschillen in
mix en Arbormag-mix voorzien het
magnesiumoxide. “De magnesiumoxide
korrelgrootte. Tijdens het transport
gewas in één strooironde van alle
zorgt voor minder uitspoeling op zand
zakken de kleine deeltjes naar beneden.
belangrijke basiselementen. De Arbores-
gronden. De stikstof in de korrels is
Zodra de blend op de plaats van
korrels zijn geschikt voor gemiddelde
grotendeels afkomstig van een Entec-
bestemming aankomt, is er al sprake
kleigronden, de Arbomag-korrel is
component, een nitrificatieremmer.
van ontmenging. Dit gebeurt bij de
vooral bedoeld voor zandgronden.”
Hierdoor komt de stikstof gecontro-
Agrifirm-mixen niet dankzij de gelijke
Deze mix heeft namelijk een hoger
leerd vrij gedurende het groeiseizoen”,
korrelgrootte.”
magnesiumgehalte. Ook de verbinding
vertelt Overheul. Uniek aan de beide
schakel in succes april 2012
19
plant
Samenwerking in biologische sector
‘ Biologische akker bouwers en veehouders hebben elkaar nodig’ <
Koert Kuizenga (l) en Evert Rienks.
Biologische veehouders en akkerbouwers kunnen elkaar helpen.
Biologische mest
Denk bijvoorbeeld aan mest en de levering van ruw- en kracht
Akkerbouwer Evert Rienks en geiten-
voer. Maar hoe vinden deze twee partijen elkaar? Agrifirm Plant
houder Koert Kuizenga zijn enthousiast over het project. Samenwerking tussen
en Agrifirm Feed werken samen om biologische ondernemers bij
biologische boeren wordt in de toe-
elkaar te brengen.
komst volgens hen steeds belangrijker. Rienks: ”Biologische akkerbouwers zijn verplicht om steeds meer biologische mest te gebruiken. De stikstof die zij op
Agrifirm Plant specialist Anja Hoorweg
kunnen hun mest niet kwijt. Agrifirm
hun bedrijf aanwenden moet voor 60
legt de opzet van het project uit: “Ik kom
kan bemiddelen tussen deze biologische
procent uit biologische mest of groen-
vaak bij biologische akkerbouwers op het
ondernemers. Ik heb de akkerbouw
compost afkomstig zijn. Dat
bedrijf en zij geven aan: ‘Ik heb moeite
contacten, mijn collega’s de veehouderij
percentage zal mogelijk in 2014 naar 70
met het vinden van goede biologische
contacten en wij kunnen vraag en aan-
procent gaan. We hebben nu en in de
mest, met betrouwbare gehaltes’. Maar
bod bij elkaar brengen. Op deze manier
toekomst de verbinding nodig met de
daarnaast geven ze aan: ‘Ik heb wel gras-
kunnen boeren met elkaar in contact
dierlijke biologische sectoren.
klaver of luzerne in de aanbieding’. De
gebracht worden. Wij stappen er dan
Feitelijk heb ik als akkerbouwer de
klanten van mijn collega’s van Agrifirm
tussenuit en de akkerbouwer en vee-
veehouder nodig. En andersom’’.
Feed hebben juist een ruwvoertekort of
houder maken samen de afspraken.”
Kuizenga beaamt dit: ”Ik heb ruwvoer
20
schakel in succes april 2012
Evert Rienks heeft een biologisch akkerbouwbedrijf in Dronten. Op 80 hectare land heeft hij een productie van één op zes vruchtopvolging. Hij teelt wintertarwe, aardappels, uien, wortels, bloemkool, sperziebonen, erwten, en spinazie. Daarbij teelt hij 1/6 deel gras en 1/6 deel granen. Waarom biologisch? “In de jaren ‘90 zag je heel
weinig waarde in gezien. Terwijl goed
duidelijk dat de gangbare markt een neerwaartse
stro van waarde kan zijn voor de
spiraal kende van overschotten en lage prijzen.
veehouder. Bij een akkerbouwer leeft
Biologisch is een ontwikkelmarkt, daar zit toekomst
vooral: Hoe kom ik aan mest van goede
in. Biologisch kent kansen en dat is uitdagend en
kwaliteit. En een goede kwaliteit
leuk om te doen.”
betekent: homogeen en levering op het juiste moment. De homogeniteit van de mest is bepalend voor de groei van
Koert Kuizenga heeft een geitenhouderij in het
de gewassen. Als ik drijfmest geleverd
Groningse Ter Apel. Hij zit midden in de omschakeling
krijg met één procent stikstof en de
naar biologische bedrijfsvoering. Hij heeft in totaal
volgende lading heeft vijf procent stik-
zo’n 700 geiten, ‘maar het is lammerseizoen, dus er
stof, dan heb ik een probleem. Als ik
komen elke dag wel een paar lammetjes bij’. Kuizenga
uitga van een gemiddelde van drie
is zo’n drie maanden geleden gestart in Ter Apel.
procent, groeit een deel van het perceel
Waarom biologisch? “Dat had vooral te maken met
erg moeizaam of slecht en op het andere
wat ik denk dat de markt gaat doen. De meeste bio-
deel loop ik kans op ziektes omdat er te
producten worden geconsumeerd in de driehoek Parijs,
veel stikstof in de mest zit”, vertelt Rienks.
Londen, Berlijn. Deze markt is stabiel en die groeit. Biologisch heeft een goed toekomstperspectief.”
Dilemma
“Het is mooi om te zien dat we elkaars bijproducten zo hard nodig hebben. Jij en krachtvoer nodig. Ik kan namelijk zelf niet voldoende ruwvoer telen. Daarnaast ben ik verplicht om vanaf dit jaar alle biologische mest op biologische grond af te zetten. Ik heb er veel belang
“ Het is mooi om te zien dat we elkaars bijproducten zo hard nodig hebben.”
bij om samenwerkingen aan te gaan
wilt goede mest, ik wil topkwaliteit voer”, reageert Kuizenga. “Vooral voor geiten is een goede kwaliteit voer belangrijk, want als er een klein beetje schimmel of grond in zit, kunnen geiten daar al van doodgaan. Het deel van de mest dat ik zelf niet gebruik, is
met één of meerdere biologische
Dan hoeft een klant zelf niet op zoek te
voor mij bijzaak. Ik sta er niet zo bij stil
akkerbouwers.”
gaan.” Kuizenga: “Daarbij is mest voor
of de mest homogeen is of niet. Dat is
mij een bijproduct. Mijn focus ligt op
voor een akkerbouwer juist weer heel
Actief zoeken
melk produceren en goed voer kopen
belangrijk. Best een lastig dilemma.
Hij vervolgt: ”Alleen, waar haal ik de
en minder op mestafzet. Het is een
Als je vraag, aanbod en kwaliteit in
informatie vandaag? Als veehouder ga
beetje hetzelfde als stro bij jou: je hebt
kaart kunt brengen, kun je elkaar echt
je niet vaak van het erf af om actief te
het wel, maar je kunt het net zo goed
verder helpen. Het gaat om bewust-
zoeken naar mogelijkheden om je mest
verhakselen. Dan levert het ook nog
wording en communicatie tussen
af te zetten.” Anja Hoorweg haakt hier
wat op.” “Dat klopt”, vertelt Rienks.
veehouders en akkerbouwers.”
op in: “Daar kunnen wij als Agrifirm bij
“Akkerbouwers zetten hun graan af en
helpen. Wij komen bij akkerbouwers en
het stro gebruiken ze als bodembemester.
Voor meer informatie kunt u contact
veehouders op het bedrijf. En we kunnen
Soms leveren ze het aan een veehouder
opnemen met Verkoopondersteuning
de kwaliteit van de producten beoordelen.
die er vraag naar heeft. Maar er wordt
Biologische akkerbouw.
schakel in succes april 2012
21
Agrifirm Feed presenteert VIGOR op beurs Venray In Venray (L) werden van 28 februari tot en met 1 maart 2012 voor de tweede keer de Landbouwdagen Intensieve Veehouderij gehouden. Ook Agrifirm Feed was van de partij. Dit jaar richtte de beurs in Venray zich
ingerichte VIGOR Vip lounge kregen
op alle diersectoren, vandaar dat Agrifirm
bezoekers een drietal filmpjes te zien
Feed vertegenwoordigd was met al haar
waarin het effect van VIGOR werd
concepten voor de veehouderij. Beurs-
aangetoond.
bezoekers konden kennismaken met MelkNavigator, Voerwinst, LEG360 en
Ga naar www.agrifirm.com/vigor om
WellCome.
deze filmpjes terug te kijken of scan
Speciale aandacht was er tijdens deze
bijgaande QR-code.
beurs voor VIGOR. Dit innovatieve voer voor leghennen heeft een positief effect op de darmgezondheid en kan darmproblemen verminderen. Dat is bewezen door onderzoek van de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD). In een speciaal
22
schakel in succes april 2012
LEG
360
schakel in succes april 2012
23
plant feed
Jongveemanagement staat voor topmelker aan de basis
‘ Focus op traject van kalf tot vaars’ Op de vraag welke rol het jongveemanagement in de bedrijfsvoering
prestaties. “Onderdeel is de biestverbe-
speelt, antwoordt melkveehouder Mario Bekx resoluut: “De
teraar die onze drachtige koeien krijgen.”
belangrijkste. Wij focussen ons op het jongvee van begin tot eind.”
Tegenvallende resultaten waren hiervoor de aanleiding, Crypto en Rotacorona kwamen te veel voor. “Nu doen de
Inmiddels mag Bekx zich gerust topmelker
130 stuks melkvee met twee robots. In
kalveren het heel goed. Na maximaal
van de regio, met zo’n vijfhonderd melk-
2011 lag de productie op ruim 10.000
twee dagen biest krijgen ze Kalvolac
veehouders, noemen - al legt hij het er
kilogram melk, met 4,25 procent vet en
melkpoeder. Eerst uit de speenemmer, na
niet dik bovenop. Vijf jaar achtereen
3,54 procent eiwit. “Daarnaast hebben
zeven dagen uit de drinkautomaat. Vanaf
volgens staat hij in de top vijf, waarvan de
we 105 stuks jongvee. Dat is naar ver-
35 dagen krijgen de kalveren zo’n halve kilo
laatste twee jaar op nummer één. “Dat
houding vrij veel. Op die manier kunnen
maïs per dag erbij. Vanaf 65 tot 80 dagen
geeft wel aan dat Mario niet toevallig
we zowel selecteren als uitbreiden. Zo
bouwen we de Kalvolac af en heeft het
in dit rijtje staat”, concludeert Agrifirm
behouden we een koppel koeien met
jongvee kalverkorrel DairyStart® Vitaal,
specialist Rundveehouderij René Buys.
goede prestaties.”
luzerne en hooi tot haar beschikking.”
Veel jongvee
Zeker van gezonde kalveren
Optimale conditie
Bekx nam in 2004 het melkveebedrijf
Gezonde kalveren en een goed jong-
Met nadruk let Bekx in de eerste zeven
in Lieshout (N-Br) over van zijn ouders.
veemanagement staan volgens Bekx
maanden op zowel rantsoen, huisves-
Vanaf september 2011 melkt hij zijn
absoluut aan het begin van die goede
ting als gezondheid. “Voor een optimale
24
schakel in succes april 2012
feed
Agrifirm Feed biedt met het nieuwe concept OPFOK24 een totaalaanpak voor jongvee. OPFOK24 biedt in elke fase de juiste voeders, tools en adviezen voor een optimale ontwikkeling. Het resultaat: in zes fasen van kalf naar een goed ontwikkelde, robuuste vaars. Ga voor meer informatie naar www.opfok24.nl of neem contact op met uw specialist.
“ We blijven sturen op conditie door beperkte grootte van de groepen jongvee.”
het rantsoen enorm belangrijk. Te vet
niet tevreden.” Ook hier speelt sturing
jongvee wordt moeilijk drachtig.” Bekx
volgens Bekx weer een belangrijke rol.
legt uit: “In de laatste fase krijgt ons
“Daarom laten we regelmatig bloed
jongvee dan ook een rantsoen met
tappen. We controleren dan op vitamine
nieuwe verhoudingen, aangevuld met
E, seleen en magnesium. Als er iets niet
DairyFit® Droogstand.”
klopt, kunnen we dat met het rantsoen weer bijsturen.” Buys: “Mario werkt
24 maanden
netjes en consequent. Zijn manier van
Bekx heeft het streven vaarzen op
werken zien we duidelijk terug in zijn
24 maanden te laten afkalven. “Helaas
goede resultaten.”
lukt dat niet altijd. In verband met
<
Mario Bekx (l) en Agrifirm Feed specialist René Buys.
verbouwing van de stal hebben we ons
Niet de liters, maar de gehaltes
jongvee anderhalf jaar elders gehuisvest.
Voor Bekx staan in eerste instantie niet
De controle is dan toch minder, wat we
de liters voorop, maar de gehaltes. “Als
in de resultaten terugzien.” Het gemid-
die goed zijn, komen de liters vanzelf”, zo
deld aantal inseminaties op het bedrijf
vertelt Bekx. “En jongveemanagement
ligt nu op 1,47 per dracht. “Onder het
staat daarin duidelijk aan de basis. Dat
landelijk gemiddelde, maar toch zijn we
geef ik mijn collega’s graag mee.”
conditie houden wij ons jongvee tot zeven maanden volledig op stro”, zo vertelt Bekx. “Als de kalveren van de melk af zijn, krijgen ze het rantsoen van de koeien, aangevuld met hooi. Daarnaast geven we vanaf drie maanden twee maal een enting tegen pinken griep.” Vanaf acht maanden maakt het jongvee de overstap naar de jongvee stal met ligboxen en roosters. “Om te blijven sturen op conditie houden we tot en met vijftien maanden leeftijd de groepen bewust beperkt: maximaal vijftien stuks jongvee. Tot diezelfde leeftijd krijgen ze gras, maïs, stro en mineralen: DairyFit® Jongvee. Daarnaast geven we twee keer een BVD-enting.” Buys vult hem aan: “Na die acht maanden wordt sturen op
schakel in succes april 2012
25
feed
< Melkveehouder Kees Bottema.
Melkveehouders schakelen om naar biologisch
‘ Opnieuw de grenzen verleggen’ <
Kees Bottema
Vier jaar na de aanschaf van een melkrobot schakelen Kees en
omschakelen naar biologisch? Nee, daar
Sandra Bottema uit het Friese Raerd om naar de biologische
had ik niet aan gedacht.” Van der Werf
melkveehouderij. “Groeien past niet bij ons, we kiezen voor toegevoegde waarde.”
weet echter ook dat Bottema een echte koeienman is én heel kien op graslandmanagement. “Biologisch produceren vraagt veel vakmanschap, dat heeft Kees.” De eerste testen hebben ze vorig
Het afgelopen jaar realiseerden ze nog de
Vertrouwen in de bio-markt
jaar al doorstaan. Ook zonder kunstmest
hoogste melkproductie van hun district
Kees en Sandra Bottema hadden al
haalde de veehouder een goede op-
en waren ze nummer drie van de pro-
vaker gedacht aan omschakelen naar
brengst van het land. “We hebben voor
vincie Friesland. De melkproductie bij
biologisch. “We vonden biologisch meer
de omschakeling percelen met een
Kees en Sandra Bottema lag op 11.193
iets voor de gepensioneerde consument.
mengsel van gras/klaver ingezaaid.
kilo melk met 4,30 procent vet en 3,55
De laatste jaren blijkt echter ook de jeugd
Daarmee compenseren we het gebruik
procent eiwit. “Driemaal R”, noemt
geïnteresseerd te zijn in biologische
van kunstmest.”
Bottema als succesfactoren. “Ruwvoer,
producten. Zo kregen wij vertrouwen in
ruimte en regelmaat.” De koeien zijn
de markt.” Daarbij komt dat ze met hun
Krachtvoer herverdelen
het afgelopen jaar zo’n vijfhonderd kilo
bedrijf, na de succesvolle introductie van
De uitdaging in het laatste traject van
melk gezakt, vertelt de melkveehouder.
de melkrobot, toe waren aan vervolg-
omschakelen, is in een herverdeling van
“We zijn een jaar geleden omgeschakeld
stappen. “In groter groeien zien we
krachtvoer. “Maximaal 40 procent van het
naar biologisch. Rond 1 november lever-
niets. De grond is hier duur en niet
rantsoen mag bestaan uit krachtvoer”,
den we de eerste biologisch melk af.”
beschikbaar. Daarbij willen we geen
weet Van der Werf, die ook specialist
De omschakeling is een behoorlijke
sponsor worden van de bank”, motiveert
biologisch is. “De verse koeien krijgen
koerswijziging die veel impact op de
Bottema, die een goed gevoel had bij
hun portie krachtvoer, vanaf 150 tot 200
bedrijfsvoering heeft. “We zijn exten-
biologisch. “Het past wel bij mij. Ik werk
dagen in lactatie gaat de kraan dicht”,
siever geworden, van 15.000 kilo melk
al langer met de kringloopgedachte en
kijkt Bottema vooruit. “De productie
per hectare naar 11.500. We zijn min-
dit geeft me een nieuwe uitdaging.”
bouwen we dan langzaam af in de hoop
der koeien gaan melken op dezelfde
Zijn Agrifirm-specialist Sible van der
dat de koeien ook gemakkelijk droog gezet
hectares,” vertelt Bottema. “Zo hopen
Werf keek wel even op toen Bottema
kunnen worden zonder antibiotica. Ook
we zelfvoorzienend te blijven.”
met zijn plannen kwam. “Een topmelker
dat is weer een nieuwe uitdaging.”
26
schakel in succes april 2012
feed
Gerichte selectie van zeugen De selectie van zeugen is heel belangrijk op een vermeerderingsbedrijf. Zeugen die te lang aangehouden worden, presteren niet meer optimaal, wat ten koste gaat van het resultaat. Andersom kost het te vroeg vervangen van zeugen onnodig geld. Er zijn verschillende momenten om over
Eerste- en tweedeworpszeugen
moet nu op het bedrijfsgemiddelde
de toekomst van een zeug op het bedrijf
Eersteworpszeugen in een goede
liggen.
te beslissen en verschillende criteria die
speenconditie moeten binnen tien
daarbij een rol spelen. De keuze wel of
dagen na spenen berig zijn. Bij een
Oudere worpszeugen
niet vervangen is afhankelijk van de
mindere conditie mag dit oplopen tot
Bij de derde- en vierdeworpszeugen
prestaties en de leeftijd van de zeug,
26 dagen. Dit geeft de zeug de kans te
worden de eisen nog strenger. Deze
maar verschilt ook per bedrijf of per situ-
herstellen, waardoor de eisprong en
dieren moeten op alle fronten toppers
atie. Hieronder staan handvatten voor
innesteling beter zijn en de zeug in een
zijn en de uniformiteit van de biggen
een bewuste keuze. Daarbij wordt ervan
betere conditie is voor de volgende
bij geboorte en spenen weegt zwaar
uitgegaan dat de overige invloeds
worp. Een gelt die voor de eerste worp
mee in de beoordeling. Bij zeugen die
factoren, zoals huisvesting, klimaat en
in één keer dragend was en meer dan
als pleegzeug zijn ingezet mag een
voeding, geoptimaliseerd zijn. Deze
tien levend geboren biggen kreeg,
herdekking voorkomen. Bij vierdeworps-
factoren kunnen het beeld vertroebelen.
mag twee keer herdekt worden in de
zeugen is het belangrijk om ook de
tweede cyclus. De grootte van de vorige
conditie van de zeug, het beenwerk en
Gelten en eersteworps zeugen
Voer gelten bij voorkeur drie tot zes weken van tevoren aan op het bedrijf om ze te laten wennen en eventueel via een quarantainestal in te laten stromen.
Derdeen vierdeworpszeugen moeten op alle fronten toppers zijn.
Gelten die voldoende tijd krijgen om verder uit te groeien, bereiken uitein
worp en het aantal gespeende biggen
de uierkwaliteit kritisch te beoordelen.
delijk een langere levensduur en hogere
is in dit stadium minder van belang. Bij
Voor vijfdeworpszeugen geldt nog
productiviteit. De beste leeftijd om
de tweedeworpszeugen gaan deze
sterker dat ze op alle fronten – levend-
gelten in te zetten, is tussen 240 en 260
factoren wel meespelen. Het totaal
geboren, gespeend, aantal dekkingen
dagen. Daarna krijgen ze nog tot 300
aantal levend geboren biggen in worp
en de kwaliteit van de biggen – goed
dagen de kans om berig te worden.
1 en 2 is minimaal 16 en de zeug zou
moeten scoren. Bij een onvoldoende
Gelten mogen maximaal twee keer
zeker 11 biggen moeten kunnen
op één van de onderdelen is het tijd de
herdekt worden.
spenen. Het interval spenen-dekken
zeug te vervangen.
schakel in succes april 2012
27
feed
Broers combineren varkens en akkerbouw
‘ Je moet zelf scherp zijn voor een goed resultaat’ <
Peter (m) en Jos (r) Dings met specialist Jeroen Prudon.
De broers Peter en Jos Dings voelen zich evenveel varkenshouder als akkerbouwer. In het Limburgse Belfeld hebben ze een bedrijf met 50 hectare akkerbouw en 1.000 vleesvarkens. Het is duidelijk dat de ondernemers beide takken erg serieus nemen. “We willen het allebei zo goed mogelijk doen”, vat Peter samen.
28
schakel in succes april 2012
feed
“ Het is prettig om direct inzicht in de cijfers te hebben.”
Maatschap Dings De gebroeders Jos en Peter Dings hebben 1.000 vleesvarkens en 50 ha akkerbouw. Het bouwplan bestaat uit conservengroenten, aardappelen, bieten,
In de varkenshouderij hebben ze daarin
granen en maïs. Daarnaast doen ze loon-
het afgelopen jaar een slag gemaakt,
werk en verhuurt Jos zich als ZZP-er.
die volgens zijn broer Jos vooral op drie pijlers leunt: “Goede biggen, een goede
Technische resultaten varkens
afleverstrategie en er zelf heel scherp
Groei per dag: 890 gram
bovenop zitten.” Dat betekent dat
Uitval: 1,4 procent
Agrifirm Feed specialist Jeroen Prudon
EW-conversie: 2,56
iedere maand op het bedrijf komt. Dan maken ze een ronde door de stal en bespreken ze de technische cijfers van
nemen ze de biggen, Topigs 20 x Tempo,
op te zitten, maar soms ontglipt je toch
afgelopen maand. “Zo kun je direct bij-
ook af van een vaste fokker.
iets. Zeker in de zomermaanden zijn we
sturen als dat nodig is”, legt Prudon uit.
natuurlijk erg druk met de akkerbouw,
Hij komt nu ruim een jaar bij de gebroe-
Afleverstrategie
maar ook dan blijft het belangrijk om
ders Dings. “In het begin moesten we
Mede vanwege de beren werken de
genoeg tijd aan de varkens te besteden.”
nog best veel bijsturen, vooral op de
ondernemers met een zorgvuldige
En dat gebeurt ook wel, ziet Prudon.
spekdikte”, vertelt Peter. “Nu gaat dat
afleverstrategie. Jos: “We leveren eens
“Jos en Peter zijn gewoon goede vak-
steeds beter. Het werkt erg prettig om
in de veertien dagen varkens en dan
mensen. Dat zie je aan alles, in de stal en
direct inzicht in de cijfers te hebben,
komt het zeker bij beren erg precies dat
in de resultaten. De groei is hoog en de
dan kun je er echt bovenop zitten.”
je op het goede moment aflevert. Daar
uitval laag.” Het productiegetal ligt €9,50
moet je tijd en energie in steken, je
boven gemiddeld, wat wel aangeeft dat
Geen mestafvoer
moet goed kijken naar de varkens.”
de ondernemers scherp draaien.
Prudon heeft het voerschema voor de
“Het kan zomaar dat een beer die je laat
varkens berekend met het rekenpro-
liggen omdat hij niet zwaar genoeg is,
Klaar voor 2013
gramma Voerwinst van Agrifirm Feed.
twee weken later opeens te zwaar is”,
Met het oog op de toekomst focussen
Daarbij is een grote rol weggelegd voor
vult zijn broer aan. Om dat te voorko-
de broers op het verder optimaliseren
het Air Line® [2.0] voer. “Dat is voor ons
men streven de gebroeders Dings naar
van het bedrijf. Uitbreidingsplannen
erg interessant, vanwege de combinatie
uniforme koppels. Dat begint al bij het
zijn er niet. “We hebben in 2000 een
met akkerbouw”, aldus Jos. “Eerder
opleggen. Beren en gelten worden apart
nieuwe varkensstal gebouwd. Toen
moesten we mest afvoeren, nu houden
opgelegd en gesorteerd op gewicht.
hebben we er bewust voor gekozen om niet te veel te investeren, omdat we
we zelfs wat ruimte over. We kunnen alle mest makkelijk op eigen grond kwijt.
Vakmensen
beiden geen opvolger hebben”, vertelt
Bovendien hebben we al een voor-
Samen met Prudon evalueren de broers
Jos. “De stal is al groenlabel, dus we zijn
sprong wat betreft de fosfaatefficiëntie,
de afleverstrategie. “Het is belangrijk
klaar voor 2013. Als een kans zich voor-
vorig jaar hadden we een efficiëntie
dat de varkens het juiste gewicht heb-
doet, bijvoorbeeld een stal die vrijkomt,
van ongeveer 63 procent.” Daaraan
ben, dan scoren ze ook het beste aan
zouden we misschien wel uitbreiden,
draagt ook het mesten van beren bij,
de slachtlijn”, vertelt Prudon. “Soms
maar we rekenen er niet op. En dat
een overstap die de broers ook ongeveer
wijst Jeroen ons daar wel eens op”,
hoeft ook niet, we hebben een mooi
1,5 jaar geleden maakten. Sinds die tijd
lacht Jos. “We proberen er altijd boven-
bedrijf zo.”
schakel in succes april 2012
29
feed
Terug kijken op topronde
‘ Voor het beste resultaat moet alles kloppen’ <
Gert-jan Henken
Gert-jan en Angèle Henken begonnen in 2004 met het houden
ook nog zelf goed doen en een beetje
van biologische leghennen. Pluimvee was een nieuwe tak op
geluk hebben”, vult Angèle aan.
het bedrijf, maar het loopt van het begin af aan goed. Met het
Juiste keuzes
laatste koppel haalden ze een topresultaat.
Dat het altijd nog beter kan bleek afgelopen ronde. “We dachten dat de vorige rondes al zo goed gingen, maar
Pluimvee was niet het eerste waar
Beetje geluk
dit was helemaal super”, vertelt
Gert-jan en Angèle Henken aan dachten
De kippen brachten wel extra werk
Henken. “Het koppel heeft het gewoon
toen zij hun bedrijf wilden uitbreiden.
met zich mee. “Je moet veel kijken
super gedaan. Prachtig in de veren,
“We hebben veertig melkkoeien, inclu-
naar de dieren en zorgen dat ze genoeg
4,6 procent uitval en een productie
sief jongvee, en dat wilden we uitbrei-
afleiding hebben, om pikkerij te voor-
van 326 eieren per opgehokte hen op
den. Op deze locatie kon dat echter
komen. Dat kost tijd, maar dat is niet
74 weken. Blijkbaar hebben we de af-
niet en hetzelfde gold voor de vlees-
erg. Als het maar zijn vruchten
gelopen tijd de juiste keuzes gemaakt.”
varkens. Het houden van biologische
afwerpt.” En dat doet het. Vanaf het
Het was namelijk zowel het eerste
kippen paste goed in het natuurbeleid
begin doen de kippen het goed. De
koppel Hyline kippen via Agromix, als
waardoor de vergunning vrij snel rond
ondernemers bereidden zich voor op
de eerste ronde met Agrifirm-voer.
was.” Van die keuze hebben de onder-
de nieuwe tak door veel met adviseurs
“Alles klopte”, concludeert Henken.
nemers geen spijt gehad. “Juist de
en collega’s te praten en mee te kijken.
“Deze ronde doen we dan ook alles
combinatie is mooi, de afwisseling”,
Ook nu nog hechten ze veel waarde
precies hetzelfde. Dezelfde opfokker,
vindt Gert-jan. Het melken, eieren
aan het advies van Agrifirm en opfok
Remijnse uit Kraggenburg, en hetzelf-
rapen en de 300 varkens voeren is voor
integratie Agromix. “Ik loop iedere
de voer. We willen vasthouden aan de
hem goed te combineren. Dochter
twee weken met ze door de stal. Uit-
succesformule. Het is nu nog te vroeg
Anja helpt in haar vrije tijd graag mee
eindelijk moet alles kloppen. Het voer,
om te zeggen, maar hopelijk loopt het
en Angèle is onder andere verantwoor-
de kippen, de adviseurs om je heen”,
net zo als de afgelopen ronde. Daar
delijk voor de administratie.
somt Gert-jan op. “En dan moet je het
doe je het toch voor.”
30
schakel in succes april 2012
feed
> Vleeskuikens hebben een hoge behoefte aan spoorelementen en vitaminen.
Volledig voer met premixen
Voeren voor topprestaties Vleeskuikens moeten topprestaties leveren. Daarmee moet
absolute noodzaak voor goede resulta-
ook de voeding aan steeds hogere eisen voldoen. Goede en
ten, maar ook gewoon voor een gezond
volledige voeding is een belangrijke voorwaarde voor sterke, vitale kuikens.
kuiken.” Topprestaties
Daarbij gaat het om gezondheid in de breedste zin van het woord. De verschilSpoorelementen en vitaminen spelen
in het mengvoer, zodat de pluimvee
lende spoorelementen en vitaminen
daarin een heel belangrijke rol. De voor-
houder een volledig voer geleverd krijgt.”
hebben uiteenlopende functies, van
naamste grondstoffen van vleeskuiken-
een gezonde stofwisseling en een goed
voeder zijn producten als tarwe en
Belangrijke toevoeging
verenpakket tot sterke poten en een
sojaschroot. Die bevatten wel spoor
De premixen maken maar een heel klein
functionerend gezichtsvermogen.
elementen en vitaminen, maar te weinig
deel uit van het uiteindelijke voer. Het
“Bovendien ontwikkelen we de pre-
om te voldoen aan de behoefte van het
mengsel is zo geconcentreerd dat onge-
mixen steeds verder”, aldus Muilwijk.
kuiken. Daarom worden aan het meng-
veer een half procent voldoende is om
“Uitgekiende mengsels kunnen bijvoor-
voer van Agrifirm Feed premixen toege-
aan alle behoeften te voldoen. Ondanks
beeld zorgen voor een nog hogere groei,
voegd; voormengsels met een hele hoge
die kleine hoeveelheid, zijn de premixen
of een gunstiger voederconversie. Of
concentratie aan onder andere spoor
wel een heel belangrijke toevoeging. “De
bijdragen aan een hoge weerstand en
elementen en vitaminen.
spoorelementen en vitaminen zijn voor
een goede immuunrespons.” De samen-
het kuiken gewoon onmisbaar”, stelt
stelling van de premixen voor Agrifirm
Volledig voer
Muilwijk. “Vleeskuikens zijn jonge dieren
Feed wordt in samenspraak tussen
De premixen worden geleverd door
en hebben daardoor een hoge behoefte
Nuscience en Agrifirm Feed bepaald.
Nuscience Group, een dochteronderne-
aan dit soort voedingsstoffen. Boven-
Het speelt een belangrijke rol in de
ming van Agrifirm. “Wij leveren de
dien zijn de productieniveaus zo hoog,
optimalisatie van de voeders, om zo
premixen rechtstreeks aan Agrifirm
dat er heel hoge eisen aan de dieren, en
te kunnen voldoen aan de behoeften
Feed”, legt IJmert Muilwijk van
daarmee aan de voeding, worden
van het kuiken en om de kuikens tot
Nuscience uit. “Daar wordt het verwerkt
gesteld. De extra toevoegingen zijn een
topprestaties in staat te stellen.
schakel in succes april 2012
31
“Johan heeft ons geholpen met de opstart van het bedrijf. Al die jaren samenwerken schept een vertrouwensband.” William van der Burg geitenhouder in Zegveld
“Ik ben vanaf dag één betrokken geweest bij Williams bedrijf. Het compleet begeleiden van een bedrijf vind ik prachtig.” johan jansen specialist Geitenhouderij Agrifirm Feed
Samenspel William van der Burg (l) startte in 2008 samen met zijn ouders een geitenhouderij. in 2009 werd bij zijn geiten Q-koorts geconstateerd en in maart 2010 werden 250 drachtige dieren geruimd. een flinke klap voor de jonge ondernemer. ondanks het gedeeltelijke fokverbod gaat het nu, twee jaar later, goed met het bedrijf. hij heeft 770 melkgeiten en de technische resultaten zijn uitstekend. johan jansen, agrifirm feed specialist geitenhouderij, is al vanaf het begin betrokken bij het bedrijf van van der Burg. Samen dagelijkse gang van zaken en over nieuwe stappen in het bedrijf. hierbij maken ze gebruik van powerplan lammeren en agrifirmfocus geiten. Samen wegen ze de voors en tegens af en zoeken zo de beste weg naar nog betere resultaten.
colofon
schakel in succes is het klantenblad van Agrifirm en verschijnt 6 keer per jaar. redactie Afdeling Communicatie Agrifirm fotografie Marten Aukes, Marcel Bekken, Albert Brunsting, Ronald van den Heerik, Twan Wiermans en Agrifirm concept en realisatie JEEN bureau voor communicatie drukwerk Ten Brink, Meppel
iSSn 2211-5811
maakten ze de plannen voor de nieuwe stal en de aankoop van de dieren. van der Burg en jansen overleggen regelmatig over de