SCHAKEL IN SUCCES MAGAZINE VOOR AGRARISCH ONDERNEMERS, NR 4, DECEMBER 2016
WAT ALS CHINA ALLE FOSFAAT EN SOJA ZELF HOUDT? PAGINA 16
‘ONLINE VERKOOP NIEUWE KANS’ PAGINA 20
AKKERBOUWER AART VEDER OVER WATERSCHADE
“IN DERTIG JAAR HEB IK NOOIT ZOIETS MEEGEMAAKT” PAGINA 6
2
VOORAF DOOR SAMENWERKING KUNNEN WE MEER Het coöperatieve begrip ‘samenwerken’ is actueler dan ooit. Dat is mijn conclusie aan het einde van een bijzonder jaar, dat niet altijd gemakkelijk was. In verschillende sectoren stonden opbrengstprijzen onder druk en vanuit de politiek en de samenleving kwam er van alles op ons af. Onze wereld is sterk in beweging, dat levert uitdagingen en kansen op. In dit nummer van Schakel in Succes komen verschillende voorbeelden aan bod. Door samen te werken kunnen we meer. De samenwerking met uw adviseur bijvoorbeeld, helpt u om op bedrijfsniveau maximaal te presteren. Maar ook om adequate maatregelen te nemen om optimaal in te spelen op veranderingen, zoals de ontwikkelingen rondom fosfaat. Samenwerking levert meerwaarde op; ook binnen de Agrifirm Group. We hebben bijvoorbeeld een unieke wisselwerking tussen Agrifirm Plant en Agrifirm Feed. Verder kunnen we kennis uitwisselen met onze internationale activiteiten, zoals Nuscience, en onderzoek doen met ons eigen Agrifirm Innovation Center. Dat geeft ons een voorsprong. We hebben kennis nodig bij het ontwikkelen van nieuwe en betere producten en concepten. Waar dat mogelijk is, gebruiken we onze kennis ook om invloed uit te oefenen namens de sector. Ook daarbij zoeken we samenwerking met andere bedrijven en organisaties. Ik wil iedereen bedanken voor de samenwerking in 2016 en hoop dat we deze in het nieuwe jaar kunnen voortzetten. Alles met als doel het belang van onze klanten, op korte en op lange termijn. Wat vandaag goed is, kan morgen beter. Dat is onze inzet voor 2017. Samen met het bestuur, de directie en alle medewerkers van Agrifirm wens ik u veel succes in het nieuwe jaar.
Ronald van de Ven DIRECTEUR AGRIFIRM FEED DIVISIE NOORD WEST EUROPA
The Potato Valley: samen sterk in pootaardappelen PAGINA 12
3
Spiegel PAGINA 22
Mooi werk PAGINA 14
Agrifirm wenst u fijne feestdagen en een gezond 2017!
Verder in dit nummer 4 360° | 6 Interview Aart Veder | 9 VOLLUK! | 10 Afrikaantjes als groenbemester | 13 Innovatie: mestverbranding op eigen erf | 16 Ondernemen: dreigende grondstoffenschaarste | 20 Vijf vragen aan Kees Maas 21 Opinie: Martin Scholten | 26 Agrifirm Jongerendag | 27 Nedersoja | 28 De grote stap van Eline Vedder-Monaster
EKOVAR WENNEKERS SCHAGEN (NH) Ruud, Lida, Jan en Francisca Wennekers Biologische varkenshouderij met 180 zeugen en 1.400 vleesvarkens 26 hectare grasland, 25 biologische schapen
360
O
BEDRIJFSONTWIKKELING: VERLEDEN, HEDEN, TOEKOMST
Afgelopen jaar breidden de ondernemers het bedrijf uit met de opvallende dijk stallen. “Achter de stallen is rondom een dijk aangelegd, waardoor ze heel mooi in het landschap opgaan. Dat vonden we belangrijk en het ontwerp biedt bovendien de mogelijkheid om varkens in grote groepen te houden met een sorteersysteem om ze te wegen en om verschillende voersoorten te gebruiken. Dat scheelt werk en de grote groepen zijn goed voor de dieren.” De binnenste stallen werden in 2005 gebouwd. Rechts is de zeugenstal, daarnaast de kraamstal en de linkerstal was oorspronkelijk voor de vleesvarkens, maar is dit jaar verbouwd tot biggenstal. “De balen kuilgras voor de stal zijn voor de varkens. Ze zijn er gek op, het zijn net koeien.”
Zowel de zeugenstal als de nieuwe dijk stallen zijn uitgerust met zonnepanelen. Op het gebied van elektriciteit is het bedrijf zelfvoorzienend. Het past bij de filosofie van de ondernemers. “We houden al sinds
In het bouwblok, en in de plannen
1987 biologische varkens, als één van de
van Wennekers, is nog plaats voor
eersten, en houden ervan om wat nieuws
een kapschuur die dienst gaat doen
te proberen.”
als werktuigenberging en opslag voor stro. Met deze loods maken de ondernemers de halve cirkel compleet.
Wennekers laat het riet uit de sloten drogen om als strooisel in de varkensDe familie Wennekers kocht de voormalige
stallen te gebruiken. “Ik gooi het gewoon
paardenhouderij in 2002. Na een wijziging
in de hokken en dan gaan ze er heerlijk
van het bestemmingsplan begon in 2005
op liggen.” De mest van de varkens
de bouw van de varkenshouderij.
gaat grotendeels naar een biologische
Ruud Wennekers: “We waren uitgekocht op
groenteteler.
onze vorige locatie in Den Helder. Het bedrijf in Schagen was zwaar verwaarloosd, alles is gesloopt en opnieuw opgebouwd. Zelfs de monumentale boerderij.”
6
ONDERNEMER Aart Veder uit Nederweert-Eind (LI) BEDRIJF Landgoed ‘t Kruis, 300 ha waarvan 160 ha akkerbouw
Akkerbouwer Aart Veder over waterschade in Noord-Limburg
“ IN DERTIG JAAR HEB IK NOOIT ZOIETS MEEGEMAAKT”
7
INTERVIEW
De zware regenval in Noord-Limburg in de vroege zomer van 2016, eiste zijn tol voor akkerbouwer Aart Veder. Veder, die boert op het familielandgoed van 300 hectare, zag een groot deel van zijn oogst letterlijk in het water vallen. De afgelopen maanden stonden in het teken van zo goed en zo kwaad mogelijk voorbereiden op een nieuw seizoen. HOE ZAG HET ER HIER EEN HALF
30 van de 35 hectare kunnen rooien.
het uniek. Daarnaast is in dit gebied veel
JAAR GELEDEN UIT?
Gemiddeld kwam er misschien 30 ton
gericht op het voorkomen van verdroging,
“Het was dramatisch. In anderhalve
af, nog niet de helft van de normale
daar zijn de waterschappen en natuur
maand tijd viel een aanzienlijk deel van
opbrengst. Met ziektes viel het mee
organisaties erg druk mee. Ik heb zelf de
de jaarlijkse hoeveelheid regen. De sloten
gelukkig, vooral in de bieten, maar ik heb
indruk dat het belang van droge voeten
stonden overvol en het water kon geen
over 2016 niet aan mijn leveringsplicht
daarbij een beetje is vergeten.”
kant uit. Veel percelen stonden wekenlang onder water, je kon niet eens meer op het land lopen. Dat doet wel wat met je. De bieten en aardappels stonden er prachtig bij, sommige percelen waren nog maar net aan het opkomen, en dan
“ Moet ik nu gewoon verder gaan als andere jaren of moet ik mijn plannen er op aanpassen?”
zie je het voor je ogen verdwijnen.” kunnen voldoen. Wat de financiële schade
MAAKT U ZICH ZORGEN OVER HET
WAT IS DE UITEINDELIJKE SCHADE?
is zal de komende tijd blijken, ik hoop
KOMENDE SEIZOEN?
“Pas tijdens de oogst werd natuurlijk
uiteindelijk quitte te draaien.”
“Dit is natuurlijk uitzonderlijk. In dertig jaar heb ik nooit zoiets meegemaakt en ik
echt duidelijk hoe groot de schade is. De opbrengst wisselt per perceel, maar het
HOE KON HET ZO MISGAAN?
hoop eigenlijk dat het de komende dertig
was echt een rampjaar. Van de 20 hectare
“Er is natuurlijk enorm veel regen gevallen,
jaar ook niet meer gebeurt. Maar ik denk
bieten heb ik er maar 10 kunnen rooien en
er was geen ontkomen aan. Dat gebeurt
er natuurlijk wel over na: wat als er weer
ook daar was de opbrengst niet meer dan
zelden, zeker zo vroeg in het jaar. Water-
zoveel regen valt? Moet ik nu gewoon
30 ton per hectare. Ook bij de aardappelen
overlast is meestal in het najaar, er zijn voor
verder gaan als andere jaren en doen of er
hebben we een deel zelfs vroegtijdig uit
mijn tijd wel jaren geweest dat ze hier
niks is gebeurd, of moet ik mijn plannen er
de grond moeten halen en uiteindelijk
niet konden rooien, maar in het voorjaar is
op aanpassen? En hoe dan, want eigenlijk
8
INTERVIEW
kun je je hier niet op voorbereiden. Je kunt er natuurlijk rekening mee houden dat je de duurdere gewassen niet op de lagere percelen zet, maar alle percelen stonden onder water en zelfs de maïsoogst is mislukt. Drainage werkt bij zulke hoeveelheden regen ook niet meer, als de sloten tot de rand vol staan kan het water nergens heen.” HEEFT DE BODEM TE LIJDEN GEHAD VAN HET WATER? “We zitten hier op donker zand, geen klei, dus dat valt gelukkig mee. Na bewerken en lostrekken is de bodem wel weer de oude. Op een aantal percelen neem ik wel extra maatregelen: in het najaar heb ik daar bijvoorbeeld laten kilveren zodat het midden
wogen. Mijn uitgangspunt was altijd: als
nemers en verzekeraars. Het is zo moeilijk
van het perceel wat hoger ligt, ik hoop dat
je je al tegen dit soort omstandigheden
te bepalen wat er precies aan de hand is
daardoor het water beter weg kan.”
kúnt verzekeren, kan het nooit uit. Wat er
en wat je dus vergoed kan krijgen. Je kunt
nu is gebeurd zet me natuurlijk wel aan het
bijvoorbeeld wel verzekerd zijn tegen
BENT U VERZEKERD?
denken, ik verdiep me er wel in, maar mijn
waterschade door regenval, maar wat als
“Ik ben wel verzekerd tegen storm- en
gevoel zegt dat het niet zoveel zin heeft.
het water van onderen komt, door een
hagelschade, maar niet tegen regen- of
Dat blijkt ook wel, er is nog steeds een
hoge grondwaterstand? Ik zie om me heen
waterschade. Dat heb ik ook nooit over-
enorme strijd in de buurt tussen onder-
hoeveel discussie dit op kan leveren.” <
Landgoed ‘t Kruis Landgoed ‘t Kruis werd honderd jaar geleden gekocht door
dat de akkerbouw het landgoed in stand kan houden.
de grootvader van Aart Veder. Zeventig jaar lang werd de
Dat is natuurlijk een ander uitgangspunt dan wanneer het
akkerbouwtak door derden geëxploiteerd, maar in de jaren
akkerbouwbedrijf een doel op zich is. Ik hoef niet te groeien
tachtig liep dat niet meer naar tevredenheid. Veder: “Ik heb
of het onderste uit de kan te halen voor de korte termijn.
de Landbouwschool gedaan en besloot in Limburg te gaan
Ik pas op de winkel en streef daarbij naar continuïteit en lage
wonen om het beheer van het landgoed op me te nemen.”
kosten. Ik vind het prachtig werk en het is natuurlijk een
De 32 nazaten van de grootvader van Veder zijn allemaal
prachtige plek. De combinatie is uniek, er zijn vrijwel geen
aandeelhouder in het landgoed. “We beslissen over belangrijke
landgoederen waar de familie zelf ook nog actief landbouw
zaken dus samen, maar het is mijn taak om ervoor te zorgen
beoefent. Ik vind het mooi die familietraditie in ere te houden.”
9
VOLLUK!
ERFBETREDERS OVER HUN ROL OP HET BOERENERF
Ruim tien jaar rijdt Stef Borst met zijn Toerboertiek langs melkveebedrijven in Noord-Holland. Zijn wagen is geladen met producten zoals reinigingsmiddelen, filterwatten, speen-desinfectiemiddelen en voedingssupplementen. “Mijn Toerboertiek is een onderdeel van Melk techniek Noord-Holland. We zijn dealer van DeLaval-Manus melkmachines en Spinder stalinrichting. Met twee wagens rijden wij van Haarlem tot Texel. Ik heb een vaste route. Een keer in de acht weken bezoek ik mijn klanten. Van tevoren sturen wij altijd een bericht dat we langskomen. Dan kunnen veehouders zich voor-
“ MEEDENKEN IS HET MOOISTE DAT ER IS”
bereiden op ons bezoek: wat is er nodig op het bedrijf en zijn er nog speciale aanbiedingen? Ik ga graag het gesprek aan en denk mee over hoe het beter kan. Ik geef advies over melk hygiëne, uiergezondheid en de jongvee-opfok. Het is fijn als mijn oplossing kan bijdragen aan verbeteringen op het bedrijf. Zo heb ik pas geleden een melkveehouder kunnen helpen met een doodziek kalf door hem een bepaald middel te adviseren. Een dag later belde hij mij al op en hij vertelde mij dat het kalf liep te springen in zijn hok. Zoiets maakt mij echt blij. Het gebeurt ook wel dat klanten mij bellen om eerder te komen omdat ze een vraag hebben of omdat ze iets extra nodig hebben. Dat kan natuurlijk altijd. Het mooie van dit vak is dat je zoveel verschillende mensen ontmoet en dat je echt wat voor hen kan betekenen.” <
INNOVATIE
HERNIEUWDE AANDACHT VOOR AFRIKAANTJES IN DE LELIETEELT De wortels van afrikaantjes (Tagetes)
effectief alternatief voor een grondbe-
afrikaantjes worden geklepeld en eventueel
scheiden een stof af die, bij een geslaagde
handeling met onder andere het middel
ondergewerkt. Naast het aanpakken van
teelt, het aantal Pratylenchus penetrans
Monam. Voor een goede aaltjesbestrijding
aaltjes voer je met afrikaantjes dan ook
aaltjes in de bodem met tachtig tot
moet de teelt minimaal honderd dagen
organische stof aan. Het ras dat vaak voor
wel bijna honderd procent vermindert.
duren. Afrikaantjes worden vanaf juni
dit doel wordt gezaaid is Nemamix. Dat is
Pratylenchus penetrans is één van de
gezaaid, bijvoorbeeld direct na een teelt
een mengsel van grote en kleine afrikaan-
meest schadelijke aaltjes in verschillende
wintergerst. Omdat het zaad enigszins haakt,
tjes. De grote afrikaantjes zorgen voor een
gewassen, waaronder de lelieteelt. De
is aanpassing van de zaaimachine nodig
snelle bodembedekking, zodat onkruiden
teelt van afrikaantjes als groenbemester
voor een goede verdeling van het zaad in
minder kans hebben, de kleine afrikaantjes
voorafgaand aan een lelieteelt is een
de bodem. Na honderd dagen kunnen de
zijn effectiever in aaltjes-bestrijding. <
INNOVATIE
Twee folies in één werkgang Steeds meer veehouders kiezen voor onderfolie over het kuilvoer. Dit draagt bij aan het zuurstofarm houden van de kuil en daarmee aan een minimale kans op bederf en een optimale kwaliteit van het ruwvoer. Onderfolie is dun, waardoor het extra goed hecht aan het ruwvoer. Daardoor is het echter ook lastig aan te brengen. Polydress O2Barrier 2in1 is, zoals de naam al suggereert, een landbouwfolie met geïntegreerde onderfolie. De kuil kan dus in één werkgang worden afgedicht, waarna condensvorming er voor zorgt dat de onderfolie binnen enkele dagen loslaat van de bovenste folie en zich vastzuigt aan het ruwvoer. Deze geïntegreerde onderfolie biedt bovendien een extra hoge zuurstofdichtheid. De nieuwe generatie kuilfolies: simpel en snel afdekken, met een hoge zuurstofbarrière. <
ITALIAANS DAK IN NOORDBRABANT Een Italiaans dak. Het klinkt exotisch, maar toch verrees een stal met deze kapconstructie afgelopen zomer in het Noord-Brabantse Wintelre. Melkveehouders Jan en Frans Klaasen bouwden de stal als uitbreiding van hun bestaande melkveestal. “De bestaande stal werd verlengd, verbreed en aan de aangrenzende jongveestal gekoppeld”, vertelt Agrifirm Exlan adviseur Stefan van Summeren. “Het is een heel brede stal geworden. Om het klimaat en de ventilatie optimaal te houden en de bouwhoogtes aan het bestemmingsplan te laten voldoen, hebben we gekozen voor de zogenaamde Italiaanse kap.” Niet alleen het uiterlijk van de stal is bijzonder. Als emissiearme open stal met roostervloer en luchtwasser verkreeg de stal de proefstalstatus. Ook werd de stal voorzien van vrijligboxen. Een vernevelingsinstallatie zorgt voor verkoeling in warme zomers. Agrifirm Exlan maakte het ontwerp voor de stal van de gebroeders Klaasen en begeleidde de vergunningaanvraag en bij behorende rapportages. <
INNOVATIE
THE POTATO VALLEY: SAMEN STERK IN POOTAARDAPPELEN Duurzaam pootaardappelen telen nu en in de toekomst. Daarvoor is nieuwe kennis nodig. Met dat doel is The Potato Valley (TPV) opgericht. TPV gaat die kennis ontwikkelen, bundelen en doorgeven. Het startsein voor dit nieuwe kennisplatform werd gegeven op 2 november op proefboerderij De Kollumerwaard in Munnekezijl. De uitdagingen waar aardappeltelers
eigenlijk de vitaliteit, waarom doet een
ziekten en minder water en meststoffen
voor staan zijn groot: klimaatverande-
aardappel het op de ene plaats wel en
nodig hebben. In het onderwijsprogram-
ring, bodemvruchtbaarheid, verzilting,
op de andere plaats niet? En hoe kunnen
ma wordt ingezet op kennisontwikkeling
gewasbescherming en steeds strengere
we de vitaliteit verbeteren? Dat zijn
en op het beter aan laten sluiten van
kwaliteitseisen aan pootgoed. Om ook in
belangrijke onderzoeksvragen waar-
groene opleidingen bij de vraag uit de
de toekomst pootaardappelen van hoge
aan we binnen TPV gaan werken.” Als
sector.
en voorspelbare kwaliteit te kunnen blij-
teeltadviseur en leverancier van gewas
ven telen, is nieuw onderzoek en kennis-
beschermingsmiddelen en meststoffen is
TOPPOSITIE BEHOUDEN
uitwisseling nodig. Met dat doel hebben
Agrifirm Plant als vanouds nauw betrok-
In het noordelijk kleigebied van Friesland
telers, bedrijfsleven, onderzoek, onderwijs
ken bij onderzoek in de aardappelteelt.
en Groningen is de teelt van pootaard
en overheid in Noord-Nederland het kennisplatform TPV opgericht.
DUURZAME TEELT De deelnemende partijen hebben een
“ Vitale poters zijn de basis van een succesvolle aardappelteelt.”
VITAAL POOTGOED
gezamenlijke agenda voor onderzoek en
“Het begint allemaal met vitaal pootgoed.
onderwijs opgesteld. Centraal staat het
Nog steeds weten we daar te weinig van”,
ontwikkelen van een duurzamere teelt die
stelt Aaldrik Venhuizen, die namens
leidt tot minder verbruik van water, mest-
Agrifirm Plant deelneemt in TPV. “Vitale
stoffen en gewasbeschermingsmiddelen.
appelen de spil van de akkerbouw. Deze
poters zijn de basis van een succesvolle
Ook is er aandacht voor de ontwikkeling
regio is verantwoordelijk voor 23 procent
aardappelteelt. Maar wat bepaalt nu
van rassen die beter bestand zijn tegen
van de mondiale export, naar meer dan
INNOVATIE
IN
INNOVATIES VAN BUITEN DE AGRARISCHE SECTOR
SPIRATIE
Energie uit mestverbranding op eigen erf De verbranding van pluimveemest op grote schaal is al jaren succesvol, maar kleinschalige verbranding op eigen erf is moeilijker te realiseren. Sinds 2014 is het juridisch mogelijk kippenmest als reststof te verbranden op boerderijschaal. Daniels Smart Energy heeft daarvoor een oplossing ontwikkeld. Begin 2017 wordt de eerste pluimveemestverbrander in gebruik genomen. “De wervelbedverbranders die grote afvalverbranders gebruiken, zijn minder geschikt voor kleinschalige mestverbranding”, legt Rudy Daniels van adviesbureau Daniels Smart Energy uit. “De investering en de onderhoudskosten zijn te hoog.” Samen met een Duitse machinefabriek heeft Daniels Smart Energy een concept ontwikkeld om kleinschalige verbranding mogelijk te maken. De basis is een computergestuurde roterende verbrandingskamer met een keramische binnenkant. Het gepatenteerde concept zorgt voor zeer volledige verbranding van de kippenmest en een voldoende lange levensduur van de machine om rendabel te zijn. “Bij de verbranding komt genoeg warmte vrij om de stallen het hele jaar door van warmte te voorzien en tevens tachtig landen. “Deze positie willen we
de overtollige mest te drogen. Op deze manier is er geen gas meer nodig en zowel
behouden. Daarvoor is vernieuwing
de resterende mest als de mineraalrijke as leveren geld op.”
noodzakelijk. TPV is er gekomen op initiatief van een aantal akkerbouwers,
De provincie Drenthe heeft de ontwikkeling
met de Dairy Campus als inspiratie en
ondersteund met een Green Deal Subsidie.
voorbeeld”, aldus Venhuizen.
Daniels Smart Energy en de betrokken pluimveehouder kregen in 2016 als eerste in Neder-
PARTNERS
land een NVWA-erkenning om kippenmest op
De provincies Friesland en Groningen
boerderijschaal te mogen verbranden. Daniëls:
ondersteunen het initiatief en financieren
“We zijn al vier jaar met deze ontwikkeling bezig
het platform samen met de deelnemers
en verwachten in het eerste kwartaal van 2017
(Pootgoedacademie in Groningen, HZPC,
de eerste installatie in productie te hebben.
Agrifirm, SPNA Kollumerwaard, Averis/
We hebben uitvoerige prestatie- en emissie
Avebe, Hogeschool Van Hall Larenstein,
metingen gedaan met prima resultaten. De
Nordwin College, Terra, Agrofuture,
praktijk zal moeten uitwijzen of we niets over
LTO Noord, AJF, GrAJK en NAV). In eerste
het hoofd hebben gezien. Daarna zijn we klaar
instantie gaat TPV van start in Friesland en
voor de markt.” <
Groningen. Een uitbreiding en/of samenwerking met andere gebieden behoort tot de mogelijkheden. <
Voor meer informatie: www.danielssmartenergy.nl
WIE? Sjoerd Jan Vlaskamp, medewerker van akkerbouwbedrijf Mts. Andringa WAT? De akkerbouwers zijn pootgoed aan het sorteren.
MOOI WERK
Vlaskamp rijdt de gesorteerde aardappelen naar de koeling. WAAR? Oosterbierum, Friesland. De maatschap heeft ook een boerderij in Minnertsga. WANNEER? Andringa begon half oktober met sorteren en verwacht eind januari klaar te zijn. HOE? Sinds vijf jaar werken de akkerbouwers met de Bijlsma Hercules sorteermachine. Deze is bewust ruim opgezet zodat de ondernemers makkelijk kunnen schakelen tussen verschillende partijen, om snel aan specifieke verzoeken van klanten te kunnen voldoen.
16
WAT ALS CHINA ALLE FOSFAAT EN SOJA ZELF HOUDT?
17
ONDERNEMEN
Door de groeiende wereldbevolking neemt de vraag naar voedsel toe en worden belangrijke grondstoffen als fosfaat en soja schaars. Machtige landen als China hebben een strategisch geopolitiek beleid om meer grip te krijgen op die grondstoffen. Dat heeft impact op de toekomst van de Nederlandse agrarische sector. Innovatieve bedrijven kunnen oplossingen ontwikkelen, als de politiek meewerkt.
18 16
ONDERNEMEN
Als Rusland de gaskraan dichtdraait,
GRONDSTOFNATIONALISME
Nederlandse agrarische sector en de
zit half Europa in de kou. De meeste
In een vrije markt zorgt concurrentie
voedingsmiddelenindustrie. Dat is ook
regeringen voelen er niets voor af
om schaarse grondstoffen voor hogere
de conclusie in het rapport ‘The emerging
hankelijk te zijn van gas uit het land van
prijzen. Het schaarse product gaat naar
Geopolitics of Food’ dat het HCSS samen
Poetin. Of van aardolie uit het Midden
de hoogste bieder. Dat is vervelend, maar
met het LEI opstelde. “In Europa ontbreekt
Oosten. Daarom heeft elk Europees land
niet onoverkomelijk. Europa is vooralsnog
een realistische en doordachte politieke
een energiebeleid. Hoe zit dat eigenlijk
rijk genoeg om die strijd te winnen.
agenda op het gebied van agrarische
met de productie van voedsel? Ook de
De vraag is echter of de markt wel zo
grondstoffen en essentiële mineralen”,
agrarische sector is afhankelijk van im
vrij is.
constateert directeur Corporate Affairs
porten. Zo wordt fosfaat voor meststoffen
Economische grootmachten zijn bezig
Ruud Tijssens van Agrifirm Group. “In de
op slechts drie plaatsen in de wereld ge-
hun eigen belangen veilig te stellen.
praktijk zorgt de Europese regelgeving
wonnen en Soja uit Zuid-Amerika is een
Niet alleen voor olie en gas, ook voor
nu zelfs al voor belemmeringen in de
belangrijke bron voor eiwit in veevoer.
agrarische grondstoffen. Het Haagse
concurrentiepositie.” Dat komt doordat Europa strengere regels hanteert voor GMO’s (genetisch gemodificeerde gewassen) en bepaalde gewasbeschermings middelen. Dat brengt nu al aanzienlijke beperkingen met zich mee voor de inkoop van grondstoffen. Soms vertaalt dit zich in een hogere prijs, soms is zo’n grondstof helemaal niet beschikbaar.
GRONDSTOFFEN WORDEN SCHAARS
Centrum voor Strategische Studies (HCSS)
Er is reden genoeg om zorgen te
spreekt van ‘grondstofnationalisme’. China,
CRUCIAAL BELANG
hebben over de leveringszekerheid,
bijvoorbeeld, investeert fors in grond en
Organisaties in de Nederlandse agri-
want deze grondstoffen worden in de
infrastructuur in Zuid-Amerika en Afrika.
foodsector vinden dat de politiek in actie
nabije toekomst schaars. De wereld
Het land biedt ontwikkelingshulp en krijgt
moet komen voor grondstoffenzekerheid.
bevolking groeit explosief. Rond de
er stevige grondstoffenposities voor terug.
In aanloop naar de Tweede Kamer-
eeuwwisseling telde de aarde nog
Daarnaast investeren Chinese (staats)
verkiezingen van 2017 hebben de
6 miljard bewoners, in 2050 is dat
bedrijven in grote agrarische concerns.
organisaties van boeren (LTO), de
gegroeid tot een totaal van 9,6 miljard.
In 2013 kwam de grootste varkensslachter
voedingsmiddelenindustrie (FNLI) en de
Meer mensen betekent meer vraag
ter wereld, het Amerikaanse Smithfield,
levensmiddelenhandel (CBL) gezamenlijk
naar voedsel. Vooral de behoefte aan
in Chinese handen. In 2014 kocht het
een lijst met 10 punten opgesteld die
dierlijke producten groeit spectaculair.
Chinese bedrijf Cofco het handelsbedrijf
aandacht nodig hebben van de politiek.
Cijfers van de voedsel- en landbouw
Noble Agri en het grote Nederlandse
De grondstoffenproblematiek is één van
organisatie FAO van de Verenigde Naties
handelsbedrijf Nidera, een van de belang-
die punten. “De beschikbaarheid en be-
(FAO) laten zien dat de vraag naar zuivel
rijkste grondstoffenleveranciers van de
taalbaarheid van agrarische grondstoffen
in de periode 1990-2010 met 30 procent
Nederlandse diervoederindustrie.
is van cruciaal belang voor de Nederland-
groeide, voor vlees was dat zelfs 60 tot 80 procent. In de periode tot 2050 zal de
POLITIEKE AGENDA ONTBREEKT
vraag met nog eens 70 procent groeien,
De marktmacht van die grote landen
verwacht de FAO.
kan een enorme impact hebben op de
19
ONDERNEMEN
se agrifoodsector”, zegt directeur Philip
over zaken als toelating van gewas
interessant zijn voor niches. Als alterna-
den Ouden van FNLI. “Wij willen dat
beschermingsmiddelen in het huidige
tief voor de huidige grondstofstromen
agrarische grondstofzekerheid een
politieke klimaat teveel worden gemaakt
zijn het nog druppels op een gloeiende
strategisch speerpunt wordt van het
vanuit de onderbuik en niet worden
plaat.” Zo is Agrifirm betrokken bij een
buitenland- en handelsbeleid.” Den
gebaseerd op feiten. VVD-Europarle
project voor de teelt van soja voor
Ouden benadrukt ook het belang van
mentariër Jan Huitema beaamt dat.
humane consumptie. Dat is interessant
duurzaamheid. “Het gaat niet alleen om
“Ik wil vooropstellen: voedselveiligheid
voor een keten met marktpartijen die
de controle van de handelsstromen.
gaat voor alles. We moeten in Europa zelf
een lokaal geteeld product waarderen,
De discussie moet ook gaan over efficiënt
onze afwegingen blijven maken; welke
zegt Ruud Tijssens. “Nederlandse soja kan
gebruik en hergebruik. We moeten ons
moderne veredelingstechnieken we
als veevoergrondstof niet concurreren
realiseren dat de bronnen van een aantal
toestaan; of we GMO’s willen importeren;
met Zuid-Amerikaanse. We hebben hier
grondstoffen, zoals fosfaat, op korte
welke gewasbeschermingsmiddelen
een ander klimaat en veel hogere kosten
termijn uitgeput raken.”
we toelaten en welke eisen we stellen
voor grond. In Nederland hebben we een
aan residuen op grondstoffen die we
premie nodig van 100 tot 200 euro per
NATIONAAL STRATEGISCH BELANG
importeren,” aldus de VVD’er. “Maar als we
ton ten opzichte van de wereldmarktprijs
Oppositiepartij CDA onderschrijft de
beperkingen stellen, dan moeten we ons
om de teelt aantrekkelijk te laten zijn voor
oproep van LTO, CBL en FNLI. Tweede
afvragen: wegen die beperkingen zwaar
akkerbouwers.”
Kamer-lid Jaco Geurts gaat een stap
genoeg ten opzichte van consequenties
verder: “Wij willen dat het kabinet
voor de voedselzekerheid? Ik vind dat we
VOORLOPERS
voedselzekerheid officieel van nationaal
daar veel beter naar moeten kijken.”
Projecten van innovatieve partijen zoals
“ We moeten in elk geval binnen Europa zelfvoorzienend worden voor voedsel.”
Agrifirm zijn wel essentieel om de pro ductie van eiwitgrondstoffen in Europa verder te ontwikkelen, stelt Flipsen. De politiek moet randvoorwaarden creëren waarbinnen deze voorlopers verder
strategisch belang verklaart.” Geurts
EUROPESE SOJA
kunnen, vindt hij. “We moeten binnen
wil dat de gevolgen voor de voedsel
Intussen onderzoeken innovatieve
Europa de mogelijkheid houden om
productie altijd voorop staan in het
Nederlandse bedrijven alternatieven.
snel te innoveren, bijvoorbeeld door
landbouwbeleid. “We moeten in elk geval
Directeur Henk Flipsen van de Nederland-
moderne veredelingstechnieken te
binnen Europa zelfvoorzienend worden
se Vereniging voor Diervoederindustrie
kunnen gebruiken. Dat is nodig om snel
voor voedsel. We willen niet gebonden
(Nevedi) ziet verschillende voorbeelden,
vooruitgang te kunnen boeken, zodat
zijn aan landen waarvan we niet afhanke-
van Nedersoja tot insecten en algen.
we ook op termijn kunnen blijven
lijk willen zijn.” Geurts stelt dat afwegingen
“Vooralsnog blijven dat oplossingen die
concurreren op de wereldmarkt en de voedselproductie binnen Europa zeker stellen.” <
20
OPINIE
VIJF VRAGEN, VIJF ANTWOORDEN
5
“ ONLINE VERKOOP NIEUWE KANS ” Met zijn column ‘De boer als succesvolle internetondernemer’
brengt en stimuleert meer aankopen te doen. Succesvolle
op boerenbusiness.nl trok Kees Maas afgelopen najaar veel
webstores als bol.com of Wehkamp beheersen die kunst.
aandacht. De directeur van DCA-groep ziet mogelijkheden
Daarvoor moet je écht investeren in gebruikersinterfaces en
voor de agrarische sector om marktmacht op de supermarkten
topmarketing. Daarnaast heb je afhaalvestigingen nodig. Uit
te heroveren.
onderzoek blijkt dat 1,6 miljoen Nederlanders wel eens online boodschappen doet en dat 1 op de 5 ook graag zelf zijn bood-
1. WAT IS IN HET KORT UW IDEE?
schappen ophaalt. Ik zie het voor me dat hiervoor de Welkoop-
“Ik zie kansen voor een webwinkel waarop consumenten vers
winkels worden omgevormd tot ‘drive-in’-verswinkels met een
producten rechtstreeks van verschillende boeren in hun regio
online strategie. De locaties lenen zich er uitstekend voor en
kunnen bestellen. Het liefst in combinatie met een netwerk van
de winkels hebben al een boerenimago.”
goed bereikbare afhaalpunten in de regio. Zo kunnen consumenten hun bestelling in één keer - vers van het land - in de kofferbak laten zetten.”
4. WAT IS HET VERSCHIL MET GEWONE BOERDERIJ WINKELS? “Er is niets mis met een boerderijwinkel, maar dat blijft klein-
2. IS DAAR IETS MEE TE VERDIENEN?
schalig. Als je een organisatie kunt opzetten met een landelijke
“De belangstelling voor lokaal geproduceerd voedsel is een trend
dekking, heb je veel meer volume om te investeren. Dan creëer
en de statistieken laten zien dat consumenten steeds meer via
je veel meer power om de marketing op te zetten.”
internet kopen. De verwachting is dat in Nederland de onlineomzet van supermarkten in 2017 30 procent zal groeien.
5. ZOU DIE INVESTERING UIT DE AGRARISCHE SECTOR
Niet voor niets ontstaan er nieuwe succesvolle partijen zoals de
MOETEN KOMEN?
internetsupermarkt Picnic en worden traditionele supermarkten
“Waarom niet? Boeren mopperen vaak over de verdeling
als Albert Heijn, Jumbo en Plus steeds actiever op internet.“
van de marges in de keten. We hebben als boeren al aan- en verkoopcoöperaties, zoals Agrifirm. We hebben posities in de
3. WAT IS ER NODIG OM DE BOERENWEBWINKEL VAN DE
verwerking van onze producten, zoals FrieslandCampina of
GROND TE KRIJGEN?
Cosun. Maar we hebben de slag om de consument gemist.
“Het belangrijkst is de marketing en gebruiksvriendelijkheid.
Daar maken de supermarkten de dienst uit. Nu hebben we weer
Je hebt een heel slimme site nodig, die het voor consumenten
een kans, want dankzij de mogelijkheden van internet worden
gemakkelijk maakt om producten te vinden en hen op ideeën
de wetten voor de retail opnieuw geschreven.” <
21
OPINIE
WAT ALS CHINA ALLE FOSFAAT EN SOJA ZELF HOUDT?
BALANS DANKZIJ VEEHOUDERIJ Vaak krijgt de veehouderij het verwijt milieubelastend te zijn. Wie met een ecologische blik kijkt, ontdekt echter dat de veehouderij juist een cruciale bijdrage kan leveren aan het gebalanceerd sluiten van de ecologische kringloop. Dat begint met een gezonde en vruchtbare bodem, de basis voor
“Soja bij?”
een optimale productie van voeder gewassen. Dieren zetten eiwitten uit
In een duurzame inrichting van het
deze gewassen om in gezonde voeding
voedselproductiesysteem moet 25 tot
voor de mens én in mest. Dat is de ver-
35 procent van de eiwitten van dierlijke
geten schakel. Te vaak nog wordt mest
afkomst zijn om het landgebruik te be-
op het bedrijf ‘vernietigd’.
perken. Een vegetarisch menu is helemaal niet zo duurzaam. Er zijn immers gronden
We moeten zuiniger en slimmer
waarop geen eiwitgewassen zijn te pro-
omgaan met de waardevolle stoffen
duceren, maar wel gras kan groeien.
in mest: organische stoffen (vezels,
Ook akkerbouwresten bevatten nog veel
humus, bacteriële eiwitten) en mine
eiwit die door vee kan worden ontsloten.
ralen (onder andere fosfaat). De markt-
Paddenstoelen en insecten kunnen plant-
waarde van goede kwaliteit organisch
aardig afval worden omgezet in een bron
materiaal en fosfaat is gescheiden veel
van hoogwaardige diervoeders.
groter dan vermengd. Want daarmee
A rie Furm
kunnen we kringlopen daadwerkelijk
Met innovatieve oplossingen kan de
sluiten. Dat hoeft niet per se op bedrijfs-
Nederlandse agrarische sector nieuwe
niveau. Een geïntegreerde regionale
kringlopen ontwikkelen om duurzaam ei-
aanpak kan een beter alternatief bieden.
witten te produceren. En zo de oplossing
Maar sluit de ogen niet voor een
bieden voor de grootste uitdagingen voor
mondiale benadering: meststoffen
de moderne veehouderij: voorzien in de
als exportproduct.
groeiende vraag naar gezond voedsel
Echte ecologische duurzaamheid be
en gelijktijdig mestoverschotten voor
tekent optimaal eiwitten produceren
komen. Dat kan, als we ons door de
gegeven wat de grond aan kan. De
natuur laten inspireren.
hoeveelheid landbouwgrond is niet toereikend om te voldoen aan de groeiende vraag naar eiwitgewassen als we niet
Martin Scholten
doordacht de kringloop van bodem-
Algemeen directeur Animal Sciences
gewassen-vee-mest-bodem sluiten.
Group, Wageningen University & Research
22
“ T WEE BOEREN WORDEN HET SAMEN BIJNA ALTIJD EENS”
23
SPIEGEL
VEEHOUDER ONTMOET AKKERBOUWER
De kwaliteit van de landbouwgrond in Flevoland is hoog. Fokko-Aldert Omta en Geert-Jan van der Wal weten dat en willen dat zo houden. Ze gaan met elkaar in gesprek over bodembeheer en samenwerking tussen akkerbouwers en veehouders. “Goede gronden gaan steeds meer
TOPPRODUCTIE
achteruit en dat is niet nodig”, zegt
“Voor een topproductie wil je het
akkerbouwer Fokko-Aldert Omta uit Ens.
maximale van de grond halen, of je nu
Hij is stellig: “Door meer samen te doen
akkerbouwer bent of veehouder,” zegt
kunnen akkerbouwers en veehouders
Omta. Met zo’n 60 ton aardappelen per
hierin veel voor elkaar betekenen. Dat
hectare is de opbrengst van de akker
gebeurt nu te weinig, onder andere
bouwer dit jaar ondanks een slechte
door de regelgeving.”
start goed. Van der Wal staat met bijna
Bij een kop koffie aan de keukentafel bij
11.500 liter melk per jaar per koe in de
melkveehouder Geert-Jan van der Wal in
top tien van de jaarstatistieken van de
Urk gaat het gesprek over de bodem, het
coöperatieve veeverbeteringsorganisatie
optimaliseren van de productie en het
(CRV). “Met goed voer, rust en regelmaat
samen beter benutten van mest en de
hebben de koeien het naar hun zin”, zegt
beschikbare gronden. Omta heeft een
de melkveehouder.
akkerbouwbedrijf van 100 hectare met
Toch denken de ondernemers dat er meer
een vruchtwisseling van één op vijf.
mogelijk is. Voor Van der Wal is meer voer
Voormalig marathonschaatser Van der Wal
van eigen bodem het streven. “Fosfaat is
heeft een bedrijf met 75 koeien en bij
daarbij een punt van aandacht. We tonen
behorend jongvee en 40 hectare land.
nu al jaar op jaar aan dat we meer fosfaat
Geert-Jan van der Wal (l) en Fokko-Aldert Omta.
24
SPIEGEL
en stikstof onttrekken aan de bodem dan
eerste stappen gezet. Hij ruilt grond met
archeologie in de bodem behouden
dat we bemesten. We trekken de bodem
een akkerbouwer: “Voor een hectare aard-
moet blijven. Daarvoor is vernatting
wel een beetje leeg.”
appelen krijg ik twee hectare grasland en
nodig. “Dat gaat niet goed samen met
De melkveehouder doet mee in een pilot
de akkerbouwer neemt mest van mij af.”
landbouw. Bodemdaling is hier in de
van de Kringloopwijzer: “Het gaat erom
polder sowieso een zorgpunt”, legt Omta
dat je even veel fosfaat op het land brengt
NIEUW PERSPECTIEF
uit. “We moeten ons afvragen hoe we
als je er af haalt. Het mooiste zou zijn als
Niet alleen voor het oplossen van het
daar als akkerbouwers en veehouders
we in de hele polder bedrijfsspecifiek
mestvraagstuk kunnen akkerbouwers en
mee omgaan. Een herverdeling van
kunnen bemesten. Daarvoor is het zaak
veehouders veel voor elkaar betekenen.
gronden biedt mogelijkheden. Als je
om in kaart te brengen hoeveel mest er
Ook als het gaat om beter benutten van
twee boeren bij elkaar zet komen ze
geproduceerd wordt en hoeveel er nodig
gronden in de buurt van natuurgebieden
er samen bijna altijd uit.”
is.” Omta vult aan: “Goed beschouwd is
zijn er nieuwe kansen. Een van de kavels
Van der Wal zit op dit moment in de
het waanzin dat ik in het voorjaar rund-
van het bedrijf van Omta grenst direct
gemeenteraad van de gemeente
veedrijfmest uit Friesland haal. Wat er nu
aan het natuurontwikkelingsproject
Noordoostpolder en is het daarmee
gebeurt is tegendraads. Ik ben ervan over-
rond het voormalige eiland Schokland.
eens: “Er zijn verschillende opties.
tuigd dat we in de polder meer kunnen
Schokland staat op de Werelderfgoedlijst
Het is best een puzzel, maar er komen
samenwerken.” Van der Wal heeft al de
van Unesco en dat betekent dat de
her en der kavels vrij. Uitgangspunt is dat er zoveel mogelijk grond beschikbaar blijft voor de landbouw. Sommige stukken land, met name in de bufferzone, blijken bijvoorbeeld heel geschikt om er koeien of paarden te laten lopen. Dat biedt nieuw perspectief.” Omta: “Misschien moeten we in de polder wel streven naar een ruilverkaveling tussen veehouderij en akkerbouw, de juiste grond aan elke bedrijfstak koppelen. Dan wordt het er hier ook nog eens mooier van. Koeien horen in de wei. Toen ik hier kwam aanrijden, zag ik er een paar buiten staan. Dat is toch een fantastisch gezicht.” De melkveehouder: “Dat is zeker een plus. En bovendien, weidegang brengt ook nog eens meer op voor de melk.” <
25
OVER AGRIFIRM
DRIE MILJOEN EURO EXTRA VOOR MESTINVESTERINGSFONDS Het Mestinvesteringsfonds is succesvol en heeft daarom een
met als doel de mestverwerking in Nederland te versnellen.
nieuwe kapitaalinjectie van drie miljoen euro gekregen van de
Initiatiefnemers ontvangen van het fonds een achtergestelde
deelnemende voerbedrijven, waaronder Agrifirm. Uitbreiding van
lening van maximaal 30% van de projectinvestering. Zo kunnen
het fonds was nodig omdat er nieuwe kansrijke projecten zijn in-
zij eenvoudiger vreemd vermogen aantrekken. Omdat snelheid
gediend. In totaal is er nu 7,5 miljoen euro aan financieringsruimte
van opschaling belangrijk is, wordt vooral ingezet op plannen
beschikbaar. Het fonds heeft inmiddels bijgedragen aan tien
die gebaseerd zijn op bestaande technologie.
projecten met een gezamenlijke verwerkingscapaciteit van 900.000 ton mest (2,8 miljoen kg fosfaat). Hiermee is 3,2 miljoen
Op dit moment zijn weer verschillende projecten in behandeling
euro van de oorspronkelijke financiering gebruikt en ongeveer
bij het fonds. “Opvallend is dat de projecten steeds innovatiever
30 procent van de noodzakelijke extra verwerkingscapaciteit
worden”, zegt Ruud Tijssens, voorzitter van het Mestinvesterings-
gerealiseerd.
fonds. “Toepassing direct bij de consumenten, plaatsing op eigen bedrijven in het buitenland of het gebruik voor de eigen energie-
Het Mestinvesteringsfonds is een initiatief van 25 mengvoer
voorziening. Het komt allemaal voorbij. Uiteindelijk is het zaak dat
bedrijven, samen goed voor bijna 90 procent van de voeromzet
de producten maximale waarde krijgen en we zo de kosten voor
in Nederland. Het fonds ondersteunt concrete investeringsplannen
de veehouders verder verlagen.” <
Online klantenpanel AgriOpinion Wat vinden onze klanten van de
beeld nieuwe of bestaande producten,
producten, dienstverlening en inno
innovaties of de communicatie van
vatieve oplossingen van Agrifirm?
Agrifirm. Zo kunnen onze klanten direct
Hoe kunnen we nog meer aansluiten
meedenken over het verbeteren van de
bij de wensen en behoeftes van
producten en diensten van Agrifirm.
agrarisch ondernemers? Deze vragen
Als deelnemer ontvang je gedetailleerde
staan centraal bij het online Agrifirm-
informatie over de resultaten van het
klantenpanel AgriOpinion. In de
onderzoek. Het eerste onderzoek werd
nieuwsbrieven. De uitkomsten zijn
afgelopen maanden zijn klanten van
in september verstuurd en was meteen
direct vertaald naar de praktijk. Naar
Agrifirm Feed benaderd om deel te
een groot succes. 75 procent van de be-
aanleiding van de enthousiaste reacties
nemen aan het panel. Agrifirm Plant
naderde panelleden vulde het onderzoek
op de Feed-Actueel en het grote
stelt in 2017 een panel samen. Wie
over de Feed-Actueel nieuwsbrieven en
aantal klanten dat deze nieuwsbrief
meedoet krijgt een aantal keer per jaar
de SUCCES-kranten in en de antwoorden
vaker wil ontvangen, is de frequentie
een uitnodiging voor deelname aan
gaven duidelijke aanknopingspunten
bijvoorbeeld verhoogd naar een
een online onderzoek over bijvoor-
voor de invulling en frequentie van de
wekelijkse verzending. <
26
OVER AGRIFIRM
Agrifirm Jongerendag 11 januari 2017
Werk je thuis mee op het bedrijf of ben jij de eigenaar en neem jij de beslissingen? Wie zie
LEIDERSCHAP: ZIE JIJ JEZELF IN DE SPIEGEL?
je als je voor de spiegel staat? Is dat degene die de lijnen uitzet; hij of zij die de leider is? En zo ja, ben je dan scherp in beeld? Of zie jij iemand anders of zelfs helemaal niemand? De vraag is dan, wat kun je doen om het beeld scherper te krijgen en hoe toon je leiderschap? Tijdens de Jongerendag reikt de Jongerenraad van Agrifirm jou daarvoor de handvatten aan. En tegelijk wordt de verschillende sectoren een spiegel voorgehouden. Aan wie spiegelen jullie je als agrarische ondernemer als het gaat om hoe de sector in beeld moet komen? Zie je een vage vlek, iemand anders die dat op moet pakken? Of zie je een vage contour van jezelf?
‘I never lose, I either win or learn’ NELSON MANDELA OVER LEIDERSCHAP “Leiderschap toon ik door vandaag keuzes te maken en niet morgen”, stelt Joost van de Pas, voorzitter van de Agrifirm Jongerenraad. Hij
Spiegel jezelf op het gebied van leiderschap
nodigt alle jonge (toekomstige) ondernemers
WIE IS DE BAAS OP JOUW BEDRIJF?
uit om voor zichzelf te bedenken welke rol zij willen spelen en om dit uit te spreken tijdens de Agrifirm Jongerendag.
Ben jij in control? Of laat je veel afhangen van externe factoren: nieuwe Europese wetgeving, veranderende consumentenopvattingen, ziektes, noem maar op. Kijk eens goed naar jezelf en ontdek op welke punten jij jezelf misschien kunt verbeteren als het gaat om leiderschap. Op deze Jongerendag ontdek je hoe dan ook waar je zelf staat op het gebied van besluiten nemen, stappen zetten, richting bepalen...
De Agrifirm Jongerenraad waardeert jullie komst en geeft bij vertrek een cadeau mee
Spiegel jezelf op het gebied van leiderschap en kom naar de Agrifirm Jongerendag 2017
waarmee je ‘zelf de broek kunt ophouden’, nu
Thema: Leiderschap / Locatie: Schouwburg en Congrescentrum Orpheus, Churchillplein 1, 7314 BZ Apeldoorn / Woensdag 11 januari 2017 van 09.45 tot 15.30 uur
vindt plaats op 11 januari 2017 in het congres-
en in de toekomst. De Agrifirm Jongerendag centrum Orpheus in Apeldoorn. Ga voor het volledige programma en voor digitale opgave
Kijk voor alle info en je aanmelding op www.agrifirm.com/jongerendag
naar www.agrifirm.com/jongerendag. < 040-528_Agri_poster Jdag2017_v5.indd 1
14-11-16 13:33
27
OVER AGRIFIRM
NEDERSOJA: WAARDEVOL GEWAS ÉN GRONDSTOF Al enkele jaren zet Agrifirm zich in voor
zaad, een veel hoger gehalte darm
liggen dan elders in de wereld,
de teelt van soja in Nederland als loka
verteerbaar eiwit. Uit proeven bij vlees-
neemt het benodigde areaal voor
le eiwitbron. Maar waarom soja, en
kuikens blijkt dat bij voer zonder soja
voedergewassen wereldwijd toe
geen lupine, peulvruchten, of andere
de voederconversie verslechtert en de
als we in Europa meer soja gaan
eiwitrijke gewassen? Volgens Agrifirm
voerwinst afneemt.
telen. Uit onderzoek van de
kent soja verschillende voordelen ten opzichte van deze alternatieven.
Wageningen University & Research Sinds eind september staat soja
blijkt dat dit nadeel vervalt als we
bovendien op de lijst van vergroenings
minimaal 3,1 ton soja per hectare
Soja is de belangrijkste eiwitbron in het
maatregelen van het Europese land
kunnen oogsten.”
meeste veevoer en dat is niet voor niks.
bouwbeleid (GLB). “Dat heeft vooral
Uit diverse onderzoeken van Wageningen
meerwaarde in gebieden waar het
Smit benadrukt dat ‘Nedersoja’
University & Research blijkt dat soja in
moeilijk is aan de eis van rotatiegewassen
slechts een klein deel is en blijft van
veevoer niet zomaar te vervangen is.
te voldoen, zoals Noord-Groningen en
de totale hoeveelheid soja die we
Zo sluit het aminozurenprofiel van soja
de Drentse Veenkolonieën”, vertelt
in Nederland verwerken. “We telen
goed aan bij de behoeften van het dier:
directeur John Smit van Agrifirm Plant.
nu voor de premium foodmarkt.
bij het gebruik van alternatieve eiwit
“Soja kan in deze regio’s zeker wat
We zien vooral kansen in toegevoegde
bronnen zijn vaak synthetische amino
toevoegen aan het bouwplan.” Een
waarde-ketens, waar lokaal geteelde
zuren nodig. Bovendien bevat soja, in
belangrijk aandachtspunt de komende
soja meerwaarde heeft voor de
vergelijking met andere eiwitbronnen
jaren is het verhogen van de opbrengst
consument en een meerprijs biedt
zoals bijvoorbeeld lupine, maïs en kool-
per hectare. “Als de opbrengsten hier lager
voor de teler.” <
Ledenbijeenkomsten Agrifirm Tijdens de ledenbijeenkomsten van Agrifirm (6 - 10 maart 2017)
ook nieuwe vertegenwoordigers, of stellen bestuurders zich
staat de strategie van de coöperatie centraal. Hoofddirectie en
herkiesbaar voor een volgende termijn. U kunt daarvoor
bestuur lichten toe hoe Agrifirm als moderne coöperatie voor,
vooraf digitaal stemmen.
tussen en achter de leden wil staan. Naast een scherpe bedrijfs-
De bijeenkomsten worden net als afgelopen twee jaar
voering kunnen ook kennis en innovatie bijdragen aan extra
gecombineerd met een bezoek aan een interessante locatie.
resultaat op uw bedrijf. Daarvoor is de coöperatie opgericht.
Om u in de gelegenheid te stellen aanwezig te zijn, vinden de bijeenkomsten vooral tijdens de middag plaats. In januari
Tijdens de bijeenkomsten kunt u in gesprek gaan met uw
ontvangen alle leden en klanten van Agrifirm hiervoor de
districtsbestuurders. In sommige districten kiezen de leden
uitnodiging. <
SCHAKEL IN SUCCES is het relatiemagazine van Agrifirm en verschijnt 4 keer per jaar. Contact communicatie@agrifirm.com Fotografie Ivo Hutten, Ingrid Zieverink, René Verleg, Dick Timmermans, Agrifirm, iStock Concept en realisatie JEEN Drukwerk Bek, Veghel
DE GROTE STAP VAN...
LEF
ELINE VEDDERMONASTER Eén van de woordvoerders van de #laarzenactie “De familie van mijn man heeft al meer dan 200 jaar een melkveebedrijf, het is van generatie op generatie doorgegeven. Het voortbestaan van dit familiebedrijf, en andere mooie bedrijven, komt in gevaar omdat een politicus geen duidelijkheid geeft over het mestbeleid en derogatie. Daar kan ik echt boos om worden. Ik zag het ‘Belaarzerd’-filmpje van Geert Stevens en dacht: dat ga ik ook doen! Mijn Facebook- filmpje is enorm veel bekeken, inmiddels staat de teller al op 80.000. Nadat ik bij Radio Drenthe was geweest, is het balletje echt gaan rollen. Geert vroeg me of ik in de actiegroep wilde plaatsnemen. Daar hoefde ik niet lang over na te denken. Ik vind dat als je het ergens niet mee eens bent, je niet alleen moet klagen, maar zelf iets moet doen. Het was een hectische periode, met interviews voor radio, tv en kranten. Maar het is belangrijk dat wij ons verhaal konden doen. We hebben nu belangrijke stappen gezet om tot het fosfaatakkoord te komen. De sector heeft de bal opgepakt, die de politiek heeft laten vallen. We zijn er echter nog niet, want we hebben de politiek hard nodig om het ook echt te laten slagen. We blijven de druk er dan ook ophouden bij de staatssecretaris! <
WIE? Eline Vedder-Monaster STAP? Een van de woordvoerders van de #laarzenactie. Haar actiefilmpje op Facebook was eind november ruim 1.100 keer gedeeld en meer dan 80.000 keer bekeken. EN VERDER? Heeft samen met haar man Alben Vedder een melkveebedrijf met 85 melkkoeien in Ruinerwold.