Revista ch 2 (n170)

Revista da Asociación de Empresarios de Hospedaxe e Restauración de Santiago e Comarca | Número 170 | setembro-outubro 2016

P rof e s ionalizan d o

o s ector

Antigos alumnos dos nosos cursos explican as súas experiencias

Entrevista coa xerente de Turismo de Santiago, Flavia Ramil Na barra co director do CIFP Compostela, Ramiro Esparís

1

31/03/16

Coca-Cola, Coca-Cola Zero, el disco rojo y la botella Contour son marcas registradas de The Coca-Cola Company.

210x297_Carnival_Colegas.pdf

13:50

PÁXINA 4

[Entrevista]

[ E D I TO R I A L ]

Flavia Ramil, X e r e n t e d e Tu r i s m o de Santiago

Remata agosto e con el os meses máis fortes para o sector da hostalaría. Vivimos unha tempada alta moi boa en cifras de visitantes pero seguimos cos problemas do escaso gasto por turista e da baixa estancia media. Para enfrentarse a eles acaba de chegar ao cargo de xerencia de Turismo de Santiago Flavia Ramil, quen fala connosco neste número de CompHostelería sobre os obxectivos do ente para os próximos meses. Entre eles, un moi importante: a desestacionalización.

Preocupa, e moito, a chegada do inverno. Apostar pola acollida de diferentes congresos na cidade é unha das medidas a adoptar. E benvida sexa, pero que veñan moitas máis.

PÁXINA 7

[Opinión] O r l a n d o Fo n t á n , consultor-formador de Organización & Xestión de empresas de Hostalería

PÁXINA 8- 11

[Actualidade] Formación na Asociación Hostelería Compostela Santiago(é)Tapas 2016

PÁXINA 15

PÁXINA 14

PÁXINA 12

[Na barra con ...]

Ramiro Esparís, Director do CIFP Compostela

Nós, coma hostaleiros, tamén temos os nosos deberes. Temos que procurar ofrecer o mellor dos servizos. E para iso é moi importante formar ás novas xeracións. Nesta Asociación impártense diferentes cursos, gracias aos que acceden ao mercado laboral moitos profesionais como os que entrevistamos neste número. Ademais, en Santiago temos a escola pública do CIFP Compostela, que dirixe Ramiro Esparís. Con el tratamos nestas páxinas a importancia de contratar a persoal cualificado, tanto na rama de restauración como na de hotelería.

A fin última deste traballo non debe ser só o bo resultado financieiro, senón que cada vez que o cliente saia pola porta, fágao cun sorriso e disposto a volver o antes posible. ❚

[Novos socios] Blu café A Horta d’obradoiro

Historias da Hostalería





C A F É B A R A PA R A D A

Rúa Salvadas, 29-31, bajo. Santiago de Compostela Teléfonos: 981 592700 | 981 592704 !

Fax: 981 598099 revista@santiagohosteleria.org Web: santiagohosteleria.net Facebook: @AsociacionHosteleriaCompostela Twitter: @CompHosteleria Youtube: comphosteleria Redacción: Cristina Márquez e Rebeca Munín Imprime: Cograf ISSN: 217 3-545X ! Depósito legal: C. 3.544-2010

3

Flavia Ramil na Oficina Municipal de Turismo da RĂşa do Vilar.

4

Entrevista

[Entrevista] “Apostaremos polo turismo de congresos como unha medida para desestacionalizar” Flavia Ramil, xerente de Turismo de Santiago

Flavia Ramil (Santiago, 1965) acaba de ser nomeada directora xerente de Turismo de Santiago.

Tras gañar o concurso convocado polo Concello, e despois de 17 anos vinculada a este ente, o seus obxectivos son claros: “ter un turismo de calidade e que sexa sostible”.

Cambiou moito a cidade nestes case 20 anos traballando en Turismo de Santiago?

Eu creo que si. Os datos cada vez son mellores. Tamén aumentou a oferta hostaleira, hoteleira… A evolución, tendo en conta incluso os anos da crise, está sendo bastante positiva.

A súa meta principal para esta nova etapa de Turismo de Santiago é ter un turismo de calidade e sostible. Que máis obxectivos ten?

A carta os Reis Magos pasa tamén pola desestacionalización, na medida na que se poida. Hai que intentar que a tempada alta sexa cada vez máis longa e a baixa, máis curta. As medidas que se están tomando son que festivais, eventos e

actividades culturais se celebren de novembro a marzo. Por exemplo, a finais de xaneiro hai unha época fantástica para facer eventos pensados para os estudantes universitarios porque acaba o semestre e están de vacacións.

Un aposta importante será entón a de turismo de congresos.

Si, iso contribúe a desestacionalizar porque os congresos case nunca son no verán. Unha das tarefas que queremos facer desde o Convention Bureau é dar a coñecer aos directores de departamento das distintas facultades, aos médicos do CHUS… que aquí teñen un servizo que os vai apoiar, dar moita información e facer de intermediario frente á Administración.

Que congresos están xa pechados?

Este ano non temos queixa. Temos do 29 de setembro ao 1 de outubro, o RedEmprendia Spin2016 para o que se esperan unhas 2.000 persoas; a feira Womex, entre o 19 e o 23 de outubro, cunhas

2.500 persoas; o Congreso Nacional da Sociedade Española de Hematoloxía, do 20 ao 22 de outubro, para entre 1.000 e 1.500 persoas; e o 38º Congreso Nacional SEMERGEN, do 26 ao 29 de outubro, con entre 3.500 e 4.000 persoas.

Tamén hai tres congresos en novembro: o Foro Emociona, o día 12, con 1.500 persoas; o VII Congreso Nacional de Biobancos e Congreso Latinoamericano de Biobancos, do 16 ao 18 de novembro, de 400 a 500 persoas; e a reunión do Grupo Español de Dermatoloxía Estética e Terapéutica, do 25 ao 26 de novembro, con entre 600 e 700

“Necesitamos mellorar moito as conexións con Madrid e Barcelona” 5

Entrevista persoas. E para 2017 temos xa pechados tres congresos de 1.000 persoas cada un.

Outra prioridade, imaxino, será o aeroporto de Lavacolla…

Si. Por suposto. Necesitamos consolidar conexións con Europa nos mercados de proximidade e tamén mellorar moito as conexións con Madrid e Barcelona. Porque teñen moi boas conexións con todo o mundo: América, Sudáfrica, China, Xapón… E todo iso para nós é moi positivo. Que alguén cunha soa escala en Madrid poida chegar a Santiago desde Xapón, China… abre novas portas. Temos que intentar ter voos directos toda a semana e a fin de semana, que é onde peor estamos.

Negociarase con compañías de baixo custo?

Hai que ter de todo porque tamén temos un sector moi importante, novo, que voa coas compañías de baixo custo. Pero dende logo se puideramos conseguir un voo coa alemaña Lufthansa ou con British Airways sería estupendo porque iso tamén dá pé a negociar programas estables. Ademais co aerporto que temos, que ten unha capacidade tremenda de acollida, hai que utilizalo. Estamos agora en 2,5 millóns de pasaxeiros anuais. E non está nada mal porque hai dez anos non chegabamos a un millón.

6

“Queremos incrementar as tarefas de promoción internacional e desconxestionar a Catedral” Afecta dalgunha maneira a ameaza terrorista mundial?

Polo de agora, que eu saiba, non.

Pero claro, a ver como evoluciona a longo prazo. O que xa se ve é moita presenza policial e ás veces a xente pregunta por que. Eu penso que é mellor que haxa esa presenza.

Que máis obxectivos están marcados nesta nova etapa de Turismo de Santiago?

Incrementar as tarefas de promoción internacional. Europa, Estados Unidos e Canadá son os mercados que nos nutren todo o ano. Pero segundo as nosas estatísticas e as da Oficina do Peregrino, os filipinos, indonesios e malayos que nos visitan están aumentando moito. Por iso queremos ir á feira ITB Singapur, que está organizada polos que fan a ITB de Berlín, a feira de turismo europea máis famosa.

E, por outro lado, queremos desconxestionar a Catedral a través de

tres polos. Un é o núcleo de Bonaval, Rúa de San Pedro, incluso Belvís… que é o que chamamos en broma a zona ‘hipster’ de Santiago. Outros serían todos os parques e xardíns, as ribeiras do Sar e do Sarela e a Cidade da Cultura. E por último estarían os Campus e a zona nova con todas as tendas. A intención é que os turistas se queden un pouco máis e que vexan máis cousas. Porque en Santiago hai moita poboación que vive do turismo, directa ou indirectamente.

Como os socios da Asocación Hostelería Compostela. Hai unha boa relación co ente?

Moi boa. Un dos exemplos é o concurso Santiago(é)Tapas, no que cambiamos o modelo respecto a anos anteriores. Os primeiros anos levábamolo nós directamente, despois pasou a levalo a Asociación cun apoio económico noso e agora xa é unha colaboración, que creo que é o ideal. Penso que por ese camiño pódense facer máis cousas. ❚

[Opinión] O enfoque de futuro do centro de formación da Asociación Hostelería Compostela Un dos argumentos máis recorrentes no mundo académico sobre a falta de profesionalidade nos negocios de hostalería é que non contan con persoal con formación académica.

O concepto de profesionalidade dista moito duns sectores a outros, a valoración que do mesmo realizan as Escolas de Hostalería é presupoñer que un profesional é aquel que cumpre con determinados estándares profesionais que forman parte dos programas formativos. O contido destes e a forma de impartilos varía moito dependendo de se a formación é privada ou pública.

A utilidade futura do que se ensina nas aulas dun centro de formación de hostalería pode valorarse desde dous puntos de vista: a do alumno/a que busca un traballo e a do empresario/a que o ofrece. O primeiro, presupón que o que lle ensinan os profesores/as nas aulas garante o seu devir profesional e que cumprirá coas expectativas de desempeño do empresario. Este necesitará dun profesional que preste os seus servizos á empresa aliñándose coa proposta de valor da mesma, requiríndose actualmente altos graos de versatilidade, moi necesarios para dar resposta aos continuos cambios dentro dun sector tan dinámico como o da hostalería.

Os empresarios non sempre necesitan ou valoran positivamente o contido e utilidade do que se ensina e, moitas veces, existe unha gran diferenza de criterio entre as valoracións das competencias profesionais que fan os centros de formación e as que fai un sector que se enfronta día a día cunha realidade empresarial moi cambiante e cun perfil de empresarios moi heteroxéneo desde o punto de vista ético, académico, intelectual e profesional.

Un centro de formación privado dun colectivo profesional cunhas instalacións modélicas no centro da cidade como as da Asociación debe ser unha ferramenta estratéxica sectorial que conta cun recurso clave: o feedback continuo dos empresarios. Isto hai que consideralo un luxo ao que moi poucos colectivos profesionais teñen acceso. O

Orlando Fontán Aboy Consultor-Formador de Organización & Xestión de empresas de Hostalería.

sector debe ser capaz de canalizar as súas necesidades presentes e futuras a través do centro de formación e este debe transformalas en actividades formativas co nivel de versatilidade necesario, dotando desta maneira aos empresarios de ferramentas e recursos estratéxicos que fagan os seus negocios máis competitivos.

Ao mesmo tempo, o centro de formación ten que identificar activamente cales deben ser as propostas de valor do sector nunha cidade tan particular como Santiago, cunha vida local moi dinámica ao longo do ano e que esperta un gran interese turístico a nivel internacional.

Canalizalas a través de propostas formativas axudará a dotar a Santiago como destino turístico de vantaxes competitivas con respecto a outros destinos e ao mesmo tempo, contribuirá en evitar que caia na tentación de focalizar esforzos exclusivamente no turismo e vivir de costas á cidade en tempada baixa.

O centro de formación debe abrirse e estar conectado coa contorna social do que forma parte. O interese que espertan determinados aspectos da hostalería actualmente na sociedade é indubidable, formando parte en moitas ocasións das actividades de lecer dos cidadáns. Poñer as aulas e o know-how da Asociación ao servizo de institucións e axentes sociais para a reorientación profesional de colectivos con problemas de reinserción laboral e integración social é outra das tarefas fundamentais.

A hostalería é un sector moi intensivo en emprendemento e a vinculación co proxecto da Asociación debe nacer no acompañamento e asesoramento de todos os procesos de posta en marcha dos seus negocios, con especial atención ás fases embrionarias dos proxectos, sen esquecer que o emprendemento nace tamén nas aulas e que en moitas ocasións, os estudantes do centro de formación de hoxe son os empresarios de mañá. ❚ 7

[ Ac t u a l i d a d e ] OBXECTIVO: unha hostalaría de calidade

Actualidade Summa Breogán Castro, montando un dos pratos de Auga e Sal.

Máis de 9.000 alumnos, entre desempregados e profesionais, pasaron polas instalacións do Centro de Formación e Cultura Gastronómica da nosa Asociación desde entón, xa pasaron por alí máis de

consideran moi enriquecedora a súa

Conscientes da importancia de contar

9.000 alumnos, entre desempregados e

experiencia nos cursos da Asociación.

con profesionais ben preparados, teórica

profesionais.

“Saben sacar o potencial de cada un. Son

e prácticamente, a Asociación Hostelería

8

cursos ben orientados e organizados. A

Compostela considera a organización de

Tres deles son Jorge Iglesias, xerente

min serviume para motivarme e tirar

cursos como un auténtico compromiso.

e xefe de cociña do restaurante Resas,

para arriba nun momento no que non

No ano 1997 creouse o Centro de

Fernando García, camareiro en Casa

sabía se continuar na hostalaría ou non”,

Formación e Cultura Gastronómica nas

Marcelo, e Summa Breogán Castro, chef

asegura este último. “No meu caso, pasei

súas instalacións da Rúa Salvadas e,

ata este mes de Auga e Sal. Todos eles

de estar desempregado a atopar unha

[ Ac t u a l i d a d e ] Un gran centro

contento”, afirma Fernando. “Para min

rama de Hostalaría e Turismo e formado a máis de 7.200 alumnos. Do total, uns 1.656

tamén foi moi positivo, sen dúbida. De

Despois dunha serie de ampliacións,

alumnos, pasaron por estas instalacións

feito, acabei impartindo eu mesmo cursos

hoxe en día o Centro de Formación conta

para facer cursos de formación

nela”, engade Jorge.

cunha superficie total de 875,54 m².

ocupacional dirixidos prioritariamente

Nel atopamos unha zona de secretaría

a desempregados. Máis dunha terceira

E é que, xeralmente os cursos impártenos

e recepción, un obradoiro de cociña

parte destos alumnos están hoxe en día

os docentes Manuel Rafael García

completamente equipado, unha aula

traballando no sector. E en torno aos

Triñanes – para cursos de cociña -,

de cociña e demostración, unha sala

5.500 pasaron por estas aulas para facer

Orlando Fontán Aboy – para os de

de cafetería e restauración, unha aula

algún curso de Formación Continua.

servizos – e Eva Gómez Carracedo

de xestión-multimedia, tres aulas para

– para os de sanidade-, pero tamén

impartir clases teóricas, vestiarios, sala de

Ademais, desde o ano 2004 realizáronse

ocasionalmente ofrécese formación con

profesores e despachos administrativos.

un total de 138 cursos de manipulador

cociñeiros recoñecidos a nivel nacional

Actualidade

profesión con moito traballo. Estou moi

de alimentos de alto risco, baixo risco

como Juan Pablo Felipe, Pepe Solla, Toñi

Desde o ano 1997 impartíronse máis de

e renovación e se expediron 1.752

Vicente, Luis Vieira, Beatriz Sotelo e Xoán

77.000 horas de formación distribuídas

certificacións.

Crujeiras.

en máis de 450 accións formativas da

➠

Fernando García, de Casa Marcelo, formouse nun dos cursos da Asociación.

9

[ Ac t u a l i d a d e ] Actualidade Jorge Iglesias e Fernando García, na aula de cociña.

OFERTA FORMATIVA Desde o ano 1997 o Centro de Formación e

OPERACIÓNS BÁSICAS DE COCIÑA (Nivel 1)

Ademais, tamén se imparten cursos que

Cultura Gastronómica está inscrito no censo de

COCIÑA (Nivel 2)

corresponden aos Plans de Formación Continua

centros colaboradores de formación ocupacional

OPERACIÓNS BÁSICAS DE RESTAURANTE E BAR

promovidos pola Federación Española de

da Consellería de Traballo e Benestar da Xunta de

(Nivel 1)

Hostelería e a Confederación Española de

Galicia, tendo homologadas 13 especialidades:

SERVIZOS DE BAR E CAFETERÍA (Nivel 2)

Hoteles y Alojamientos Turísticos, no marco da

SERVIZOS DE RESTAURANTE (Nivel 2)

convocatoria de Subvencións Públicas mediante

XEFE E COCIÑA

contratos programa de ámbito estatal da

XEFE DE SALA/MAÎTRE

Fundación Tripartita e dirixidas a traballadores.

SUMILLER PROMOCIÓN TURÍSTICA LOCAL E INFORMACIÓN AO

Outras actividades secundarias son os cursos

VISITANTE (Nivel 3)

de formación e reciclaxe, charlas e xornadas

VENDA DE PRODUTOS E SERVIZOS TURÍSTICOS (Nivel 3)

informativas, concursos, presentacións de

CREACIÓN E XESTIÓN DE VIAXES COMBINADOS E

produtos e catas. Como, por exemplo, o Campus

EVENTOS (Nivel 3)

de Cociña Infantil que celebrou no 2016 a súa

TÉCNICO EN INFORMACIÓN TURÍSTICA

terceira edición.

AXENTE DE DESENVOLVEMENTO TURÍSTICO

10

❚

O Santiago(é)Tapas celebrarase do 11 ao 27 de novembro

Actualidade

[ Ac t u a l i d a d e ]

Xa hai data para unha nova edición do Santiago(é)Tapas. O concurso de tapas organizado pola Asociación Hostelería Compostela xunto co Concello de Santiago celebrarase na cidade do 11 ao 27 de novembro.

Os mellores produtos galegos chegarán desde a Praza de Abastos directamente aos locais participantes, onde presentarán as súas mellores tapas que poderán ser degustadas por un prezo de 2,50 euros.

De novo, haberá un xurado profesional e o público poderá votar polas súas propostas favoritas. En total, entregaranse tres premios á mellor tapa, a mellor tapa elaborada con conservas, a tapa do público e o premio do público ‘(é)xcelente’.

Anímate a percorrer as (é)tapas e completar as rutas nas que se reparten os locais participantes. Vota as mellores tapas e opta a premios en directo!❚

11

Ramiro, na barra da cafetería do centro onde fan as súas prácticas os alumnos de sala.

12

[Na barra con ….]

A

proximadamente 600 alumnos fórmanse para ser hostaleiros no CIFP Compostela que dirixe Ramiro Esparís. A oferta inclúe FP básica, ciclos formativos de grao medio (Servizo de Restauración, Panadería e Pastelería e Cociña e Gastronomía), ciclos superiores (Xestión de Aloxamentos Turísticos, Dirección de Cociña e Dirección de Servizos) ou formación para desempregados.

Que expectativas hai para o novo curso que está a piques de comezar?

A nosa previsión é completar toda a oferta que temos. Quedan só algúns flocos na oferta modular. A matrícula estará aberta ata finais de setembro.

Por que elixe un alumno a hostalaría: vocación ou moda?

Xúntanse as dúas. A hostalaría sempre foi vocacional pero actualmente ten un reforzo moi importante de moda. Todos estes programas de televisión sobre cociña fannos publicidade gratuíta.

Hai moitos abandonos?

Cada vez está habendo menos.

Outra cousa é que rematen os estudos e se incorporen inmediatamente ao mundo laboral. Os ciclos teñen unha curta duración dous anos - entón hai unha parte moi importante de alumnado que repite no centro, cun mínimo de dous ciclos formativos.

E son ciclos sobre todo prácticos…

Si, a maior parte da súa formación – un 70%- é práctica. Temos unha oferta de servizos coa que xeramos actividade real para o alumnado de cociña e sala. Por exemplo, temos un servizo de comedor escolar para o CEIP Lamas de Abade, tamén comedor para os nosos alumnos e para os do IES Lamas de Abade. Ademais así os produtos que procesamos non temos que tiralos ao lixo.

Unha vez rematados os ciclos, cales son os destinos principais?

Xeralmente o noso alumnado cubre as necesidades da comarca e da comunidade autónoma. De feito, temos unha bolsa de emprego activa coa que non damos cuberto as peticións de prazas. E despois hai algúns que si establecen a súa preferencia de saír ao resto de comunidades ou incluso ao estranxeiro. A inserción é do cen por cen.

Pero o lado negativo é a precariedade do sector, non si?

Nós non temos unha relación directa coa contratación do alumnado. Pero é certo que nos últimos anos notouse un descenso nas condicións laborais no sector. Chegou un punto no que as condicións eran aceptables pero coa crise económica volvéronse a perder.

Que precisa entón a hostalaría en Santiago?

Quen ten que dicilo moitas veces é a clientela. En calquera caso, canto maior sexa a profesionalización do sector, mellor. Temos un produto excelente pero temos que seguir loitando porque o sector cada vez teña profesionais máis cualificados. Notamos nestes anos de crise que se prescindiu moito de contratar alumnado, contratando en cambio a xente non formada. Agora si que se retomou e temos ata ofertas de emprego que non puidemos cubrir.

Entendo que esa é a vía. Non podemos deixar de darlle á clientela un servizo de calidade.

Por que paga a pena dedicarse á hostalaría?

A hostalaría, e sobre todo a cociña, é dos sectores máis innovadores nos últimos anos; onde xente con inquedanzas pode plasmar a súas ideas. É unha profesión vocacional e ten que gustar, pero a satisfacción que dá o contacto co cliente, a comunicación con el cando está agradecido por un bo servizo, é insubstituíble.

Que é o ensencial en calquera ‘barra’, ‘mesa’ ou ‘cama’?

Principalmente, respecto pola clientela. Á clientela hai que escoitala e atendela. O cliente ten que ser unha persoa a satisfacer.

Non que o cliente nos satisfaga a nós. ❚

Falamos con ...

Ramiro Esparís, director do CIFP Compostela.

13

[ No v o s s o c i o s ]

Novos socios

FÉ BLU CA 49

rería Caldei 69290 – 9815 o g a i t ail.com San go@gm ia t n a s e f bluca

BRADOIRO A HORTA D’O s 16 Rúa das Horta 31375 Santiago – 8810 .com ahortadoobradoiro

14

Benvidos a un Lugar Único. Iso é BLU, a nova cafetería que acaba de abrir na rúa da Caldeirería.

Trátase dun establecemento moi acolledor, con patio na parte traseira, e que está ao lado do Hotel Real B&B. “Aínda que son independentes, BLU complementa á oferta do noso hotel”, contan Rita Sobrado e Carmen Arán, propietarias de ambos locais. Esta cafetería está aberta os luns, martes, mércores e domingos de 8:00 a 23:00 horas; e de xoves a sábado de 8:00 a 01:00 horas. Polas mañás son protagonistas os almorzos; polas tardes, as tostas e embutidos; e polas noites nunca faltan as copas e cócteles. Podes seguilos en Facebook como BLU CAFÉ e en Instagram como Blu Café Santiago. ❚

Unha cociña sinxela e de sabores auténticos, de profundo respecto ao produto é o que atopamos detrás da Horta d’Obradoiro, un soño feito realidade no que está o traballo de dous cociñeiros e amigos: Kike Piñeiro e Eloy Cancela. Situado na rúa das Hortas, a uns metros da Catedral, esta pequena aldea ocupa o baixo dun edificio do século XVII. A súa fachada dá paso ao restaurante onde a cociña ocupa o corazón do local e no que atoparemos diferentes ambientes para gozar dunha tapa, dun recuncho íntimo ou dunha mesa ampla para gozar cos amigos. Podes seguilos nas redes sociais Facebook, Twitter e YouTube, ademais de na súa páxina web ahortadoobradoiro.com ❚

Historias da Hostalería





O 20 de novembro de 1975 morría Franco e nacía o Café Bar A Parada. Situado na rúa Mestre Mateo número 19, en Santiago, o tamén restaurante era especialista en cociña tradicional. “Dábamos cocido, callos, tenreira asada, cordeiro, peixes e unhas tortillas xigantes!”, recorda o seu propietario, Manuel Pampín.

Orgulloso dos seus 40 anos, un mes e once días ao fronte do local, Manuel foi un dos fundadores da Asociación Hostelería Compostela. Vinculado ao sector desde os 25 anos, non cambiaría a súa vida coma hostaleiro por nada do mundo. Cunha clientela fiel, no Parada sempre era un gusto pasar un bo rato entre amigos nun ambiente familiar. Pero despois de tanto tempo trala barra, toca descansar! Gracias Manuel pola túa dedicación e entrega!

❚

Historias da Hostelería

CAFÉ BAR A PARADA

O maior evento de emprendemento universitario de Iberoamérica 100.000 euros en premios 2.000 asistentes 100 universidades 20 países 50 investidores GAIÁS - CIDADE DA CULTURA DE GALICIA SANTIAGO DE COMPOSTELA 29 SETEMBRO - 1 OUTUBRO www.cidadedacultura.gal /// www.spin2016.org

ORGANIZADO POR: