Jarosław Jakubowski urodził się 6 marca 1974 roku w Bydgoszczy. Ukończył politologię na Uniwersytecie Gdańskim. Poeta, prozaik, dziennikarz, krytyk literacki. Autor książek poetyckich: Wada wymowy, Kamyki, Marta, Wyznania ulicznego sprzedawcy owoców. Współpracuje z sopockim Toposem. Publikuje także we Frondzie. Zdobywca nagród i wyróżnień w licznych konkursach literackich. Omówienie jego twórczości znalazło się w książce Karola Maliszewskiego Rozproszone głosy. Notatki krytyka (2006). Mieszka w Koronowie z żoną Anną i dziećmi Olafem i Zofią.
Jarosław Jakubowski
WSZYSCY OBECNI
Galeria Autorska Bydgoszcz 2006
ELEGIA W każdej chwili jestem i mnie nie ma. Bo kiedy zamykam drzwi, jestem tylko po jednej ich stronie, a kiedy je otwieram, już nawet tam mnie nie ma. I jakby się wmyśleć, to więcej, dużo, dużo więcej mnie nie ma niż jestem. Więc w imię czego jestem po stronie tak marnej mniejszości?
3
AKTOR Pamięci Romana Gramzińskiego, aktora Teatru Polskiego w Bydgoszczy
W mieście, które było, które będzie; w mieście, którego nie ma, w rozrzedzonej atmosferze niedokończenia spalał się czekając Roli Życia. Twarz ukryta w bladym świetle rampy gasła za każdym szelestem kurtyny. Czas liczony próbami czasu w mieście, gdzie sztuka musi sięgać bruku, bo tylko on jeszcze pamięta. Wreszcie próby skończone, Rola Życia nadeszła, ale afisz jest pusty. 23.02.1999–04.2006
5
* * * Miałem na imię Oskar i miałem cztery lata. Reszta może być plamą krwi na prześcieradle albo śladami po papierosach na moim ciele, które wygląda jak mapa nieistniejących kontynentów. Tak samo nierealne wydają mi się lądy, kiedy patrzę na tę brudną piłkę Ziemię. Chciałbym, żeby noc była dla niej choć w połowie tak ciemna jak ta moja. Chciałbym, żeby poczuła się choć w połowie tak samotna jak ja wtedy. I chciałbym, żeby strasznie się bała. Mógłbym ją wtedy przytulić albo kopnąć daleko w mroźny kosmiczny aut. 3.03.2006
11
GAŁĄZKA Umieram - drapie w okno gałązka leszczyny, umieram prześwietlona suchymi promieniami. Oddaj mi tę przysługę, nie zostawiaj samej, całej w słonecznych koronkach, podobnej do lalki w białej, takiej zimnej trumience. Dla ciebie zbywam się ciała, wszystkich moich owoców, zmieniam się w cień leszczyny. Więc bądź ze mną w ten czas kiedy mróz odcina ostatnie więzy łączące mnie z tym światem. Potem będę już tylko plamką czerni na białym płótnie zimy, znakiem przestankowym śmierci. 24.10.2001
12
MATKA Matka z którą nie umiem rozmawiać chodzi na piętrze domu z którego nie umiem wyjechać. Podłoga skrzypi przy każdym matki kroku więc znam rozkład jej zajęć właściwie wiem o niej wszystko choć nie umiem jej niczego powiedzieć. Matka chodzi nade mną i czuję się bezpieczny póki tak chodzi bo kiedy zejdzie nie będzie przy mnie słów. 18.01.2003
13
KLON CHŁOPCA, KTÓRY ZGINĄŁ W WYPADKU Dziecko narodziło się w środę. Jest to klon dwuletniego chłopczyka japońskiego, który zginął przed rokiem w wypadku. Klon, ważący 3,2 kg, został urodzony przez japońską matkę zastępczą. Miejsce narodzenia dziecka utrzymano w tajemnicy, zapowiadając jednak przedstawienie jego fotografii na stronie internetowej Clonaid. Rodzice zabitego dziecka mieli zapłacić za klona 200 tysięcy dolarów. 200…
14
PRZEPRACOWAŁ 7 LAT NA TOKARCE BEZ REMONTU Do pracy przy tokarce stanął Feliks Taniak, tokarz Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Gdańsku. Maszynę swą otoczył on socjalistyczną opieką. Po wykonaniu każdej pracy maszynę troskliwie oglądał i czyścił. Natychmiast usuwał wszelkie drobne usterki, które mogły spowodować awarię. Te starania przyniosły doskonałe rezultaty. Tokarz Taniak przez całe 7 lat nie oddawał maszyny do generalnego remontu. Witając II Zjazd Partii podjął on ambitne zobowiązanie przepracowania bez generalnego remontu na owej tokarce jeszcze 3 lata. Za swe osiągnięcia w pracy zawodowej i społecznej tokarz Taniak wyróżniony został złotą i srebrną odznaką przodownika pracy. 195…
15
KRAJOBRAZ POLODOWCOWY Dziadkowi Jankowi (1920-2006)
Wiatr wślizguje się w łagodną nieckę stawu. Powierzchnię wody marszczy myśl o trwaniu, pod nią wiszą drżące grona skrzeku, a jeszcze niżej coś ukryte dla oczu, o czym wie tylko dziadek, który uzbrojony w bosak i kosę uratował staw przed żarłocznością lądu. Teraz jakoś nagle postarzały mówi, że nie będzie już niczego ratował, to sprawa dla młodych. Wiatr próbuje nas stąd wypchnąć, wyprowadzić w pole, zgubić na równinie, jak nie z tej, to z drugiej strony. Tylko patrzeć jak zaczną spadać ptaki, a niebo otworzy się nad nami jak rana, odsłaniając nagą kość słońca. Tymczasem wychodzimy na drogę, jest sucho i płasko jak okiem zasiał. Dziadek ma nadzieję, że słońce wyciągnie z niego wszystek ból. 04.2003
17
Sponsorzy
Urząd Miasta Bydgoszczy
© Copyright by Jarosław Jakubowski, 2006 © Copyright by Galeria Autorska, 2006 Projekt Jan Kaja, Jacek Soliński Wykorzystano fragmenty grafik Jacka Solińskiego, na obwolucie i okładce „Zabawa z cieniem”; linoryt 43x28; 2001 Fotografia autora – Jan Kaja Korekta – Ewa Szymborska Przygotowanie do druku – Jacek Czekała, www.aldus.pl Druk Abedik, Bydgoszcz, oprawa Intrex, Bydgoszcz
Galeria Autorska Jana Kaji i Jacka Solińskiego, Bydgoszcz 2006 www.autorska.pl, galeria@autorska.pl nakład 400 egz.
ISBN 10: 83-923716-5-8 ISBN 13: 978-83-923716-5-6
S P IS TREŚCI ELEGIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 AKTOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 CHŁOPAKOM Z “KURSKA” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 ARS POETICA NOCĄ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 NA OŚMIOMIESIĘCZNĄ DZIEWCZYNKĘ ZABITĄ PRZEZ MATKĘ . . . . . . . . . 9 * * * (Miałem na imię Oskar…) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 GAŁĄZKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 MATKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 KLON CHŁOPCA, KTÓRY ZGINĄŁ W WYPADKU. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 PRZEPRACOWAŁ 7 LAT NA TOKARCE BEZ REMONTU . . . . . . . . . . . . . . . 15 KRAJOBRAZ POLODOWCOWY. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 EPIZOD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 ZADUSZKI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 O JAKIMŚ ZATRACENIU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 SIKORKA ALBO ZAGADKA NIECZYTELNOŚCI (WARIANTY) . . . . . . . . . . . 21 WRÓBLE (Z LARKINA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 PSI LOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 TEREN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 ROZDWOJENIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 BIEDNY POETA PATRZY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 NA GROBIE RAFAŁA WOJACZKA. KWIECIEŃ 2004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 MELODIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 ZIMA MIEJSKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 WORLD PRESS PHOTO – ZDJĘCIE ROKU. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 O PIĄTEJ NAD RANEM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 SĄSIAD NIEWIDZIALNY. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 RESZTA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 MORDERCZE LATO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 PRZECHODZIEŃ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 OJCIEC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 ZAWODY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 TAKI PIĘKNY KONIEC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 ROBAK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 MARYNARKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 BAR „PIAST”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46