MACIEJ KRZYŻAN (1965) – poeta. Absolwent filologii polskiej UAM w Poznaniu. Na co dzień zajmuje się archiwizacją programów telewizyjnych w Archiwum Programowym TVP w Poznaniu. Mieszka w Gnieźnie. Pojedyncze teksty prezentuje rzadko, głównie w sopockim „Toposie”. Opublikował cztery zbiory wierszy: ”Okruchy” (2008), „Tymczasem wracam do swoich” (2011), „In tempus praesens” (2013) oraz „Rekolekcje, czyli zapiski z trzeciego piętra” (2013).
Maciej Krzyżan
Poezja (nie)hermetyczna i podobne rytmy, czyli idąc dalej
Galeria Autorska Bydgoszcz 2015
na poczÄ…tek lub koniec
litania do dnia dobrego obudź mnie Panie do czynu wielkiego wyrwij mnie Panie do Praw szanowania uzdolnij mnie Panie do brata miłowania nakłoń mnie Panie do pacierza nocnego przymuś mnie Panie do snu spokojnego ukołysz mnie Panie
5
idÄ…c dalej
anioł przemijania aniele stróżu przemijania miej pod opieką dni moich zwyczajność aniele stróżu przemijania miej pod opieką krok mój póki nowy aniele stróżu przemijania miej pod opieką sen nazbyt frywolny aniele stróżu przemijania miej pod opieką chłopca w starym ciele o stróżu mój aniele siedźże na ramieniu bo sił kruchość coraz kruchsza
8
poezja (nie) hermetyczna irytuje mnie poezja hermetyczna pisana dla wybranych i wtajemniczonych nie żebym był profanem ale wkurza mnie ta daleka ludzkiej rodzinie pisanina na szczęście są jeszcze poeci co się zowie precyzja Stanisława światło Bronisława kwadrat Tadeusza na szczęście są jeszcze poeci i wiersze nie-łamigłówki i w końcu Coś do powiedzenia 9
banalnie kim jestem i jaki licho raczy wiedzieć nie znam siebie i świat też niewiele może w tej kwestii powiedzieć bywam sobie bogiem bynajmniej nie wszechmogącym tyle co nic wiem o sobie i testuję to sobie-bycie nie wiem z jakim skutkiem
10
co wolno poecie czy poecie wolno więcej bo nie ma wiersza bez doświadczenia? czy poecie wolno ryzykować sobą by opowiedzieć prawdziwie? czy poecie wolno wstępować w ciemność by zdać sprawę z rozpaczy? czy poecie wolno liczyć na przebaczenie gdy wejdzie na drogę powrotu?
11
milczenie słyszę głos Boga ale nie odpowiadam dokąd zaprowadzi mnie to milczenie
12
belka długo nie dostrzegałem belki w swoim oku goniącym za tym co zmysłowe teraz nie potrafię zrzucić z siebie balastu i wznieść się z żarliwością ku ocalającemu słońcu
13
na koniec lub poczÄ…tek
syzyfowe prace polały się potu mego krople na wszystkie moje syzyfowe klęski na me dzieciństwo niewinnie naiwne na moją młodość durną i pretensjonalną na wiek mój męski szarpaninę śmieszną polały się potu mego krople na wszystkie moje syzyfowe klęski wracam z daleka a łza?
kręci się
w oku
66
W tej serii nakładem Galerii Autorskiej ukazały się: Jan Wach „Miłość bierze się z gry światła”, 2005 Krzysztof Grzechowiak „Regalia”, 2005 Franciszek Kamecki „Podsłuchiwanie siebie”, 2006 Krzysztof Szymoniak „Wszędzie, skąd wracałem”, 2006 Jarosław Jakubowski „Wszyscy obecni”, 2006 Franciszek Kamecki „Tam gdzie pędraki, zielsko i cisza”, 2006 Wojciech Kass, Krzysztof Kuczkowski „Pieśń miłości, pieśń doświadczenia”, 2006 Krzysztof Szymoniak „29 prac Szymona Słupnika”, 2007 Jan Wach „Zawsze będą obiekty przykuwające uwagę”, 2007 Krzysztof Soliński „Jeżeli”, 2007 Zdzisław Pruss „Szczygieł z New Jersey”, 2008 Krzysztof Soliński „aż po kroki słów”, 2008 Krzysztof Szymoniak „Światłoczułość”, 2009 Sławomir Kuczkowski „Piętno”, 2009 Jan Wach „Chodźmy na miasto”, 2009 Wojciech Banach „Nie tylko aniołowie”, 2009 Grzegorz Kalinowski „tylko biel”, 2010 Franciszek Kamecki „Brat opuszczonych”, wyd. I, 2010 Paweł Szydeł „Niewielki wybór”, 2010 Jan Sochoń „Uspokój się”, 2010 Jan Sochoń „Podróż z magami” (wiersze świąteczne), 2011 Franciszek Kamecki „Brat opuszczonych”, wyd. II, 2012 Jan Wach „Zobowiązania”, 2013 Wojciech Banach „Czas przestawienia”, 2014 Georg Trakl „Helian i inne wiersze”, przekład W. Trzeciakowski, 2015 Autor dziękuje Pani Bernadecie Serwatce, właścicielce Dworku „Róża Poraja” w Budziejewie oraz Panu Pawłowi Sochackiemu, właścicielowi firmy Carbon z Gniezna, za wsparcie finansowe, bez którego publikacja tomiku nie byłaby możliwa. Wykorzystano linoryty Jacka Solińskiego: obwoluta i okładka, Wola trwania – dedykowane synowi Kajetanowi, 43×25; VI 1998 str. 4, Normalność jest szaleństwem, 57,2×27,5; VIII 2012 str. 6, Dwukrotność, 49,5×28,5; X 2013 str. 14, Splatanie sieci, 47×30; VII 2012 str. 26, Lotność, 47,6×29,4; VI-VII 2011 str. 36, Uspokojenie, 47×33,5; III 2010 str. 46, Zwiewność, 45,2×33,5; VI 2014 str. 56, Mycie progu, 44,7×26,2; X 2002 str. 64, Odgrodzenie, 46,8×30; VI 2012 str. 67, Prawdopodobieństwo, 48×27,7; IV 2010 Copyright by Maciej Krzyżan 2015 Copyright by Galeria Autorska 2015 Projekt – Jan Kaja, Jacek Soliński Przygotowanie do druku – Jacek Czekała, www.aldus.pl Zdjęcie autora – Jacek Soliński Galeria Autorska Jan Kaja, Jacek Soliński, Bydgoszcz 2015 www.autorska.pl
ISBN 978-83-60924-34-1
Spis treści na początek lub koniec ��������������������������������������������������������������������3 litania ������������������������������������������������������������������������������������������� 5 idąc dalej �����������������������������������������������������������������������������������������������7 anioł przemijania ��������������������������������������������������������������������� 8 poezja (nie) hermetyczna ������������������������������������������������������ 9 banalnie ����������������������������������������������������������������������������������� 10 co wolno poecie ��������������������������������������������������������������������� 11 milczenie ���������������������������������������������������������������������������������� 12 belka ����������������������������������������������������������������������������������������� 13 wygodnie/godnie ������������������������������������������������������������������� 15 pieszczota ��������������������������������������������������������������������������������� 16 nie wiem ����������������������������������������������������������������������������������� 17 miłość niemiłowana ������������������������������������������������������������� 18 sztuka (nie) kontekstualna ������������������������������������������������� 19 z daleka ������������������������������������������������������������������������������������ 20 o zmierzchu ����������������������������������������������������������������������������� 21 pomiędzy ��������������������������������������������������������������������������������� 22 boże narodzenie ������������������������������������������������������������������� 23 moja wiara ������������������������������������������������������������������������������� 24 kiedyś ����������������������������������������������������������������������������������������� 25 nasze dzieci ������������������������������������������������������������������������������ 27 wyznanie ��������������������������������������������������������������������������������� 28 droga ����������������������������������������������������������������������������������������� 29 filozoficznie ����������������������������������������������������������������������������� 30 do zniechęconego ����������������������������������������������������������������� 31 obłoki ���������������������������������������������������������������������������������������� 32 latem ����������������������������������������������������������������������������������������� 33 southern rock ������������������������������������������������������������������������� 34 jarek �������������������������������������������������������������������������������������������� 35 gdybym nie wierzył ��������������������������������������������������������������� 37 poeta wobec Innego ������������������������������������������������������������ 38 jestem gestem ����������������������������������������������������������������������� 39 stół ��������������������������������������������������������������������������������������������� 40 popielec ������������������������������������������������������������������������������������ 41 requiem ������������������������������������������������������������������������������������ 42 nie potrafię ������������������������������������������������������������������������������ 43 przepraszam ���������������������������������������������������������������������������� 44 pragnę ��������������������������������������������������������������������������������������� 45 pokusa ��������������������������������������������������������������������������������������� 47 nie zapisane ���������������������������������������������������������������������������� 48 dlaczego ����������������������������������������������������������������������������������� 49 dotyk ����������������������������������������������������������������������������������������� 50 przemiana �������������������������������������������������������������������������������� 51 kielich goryczy ����������������������������������������������������������������������� 52 deus absconditus ������������������������������������������������������������������ 53 zmartwychwstanie ��������������������������������������������������������������� 54 iluminacja ���������������������������������������������������������������������������������� 55 jasność ��������������������������������������������������������������������������������������� 57 zaproszenie ����������������������������������������������������������������������������� 58 drzewo �������������������������������������������������������������������������������������� 59 barbarzyńcy ���������������������������������������������������������������������������� 60 i staną się jednym ciałem ���������������������������������������������������� 61 w chowanego ������������������������������������������������������������������������ 62 w kółko to samo �������������������������������������������������������������������� 63 na koniec lub początek ����������������������������������������������������������������� 65 syzyfowe prace ����������������������������������������������������������������������� 66