EPILOGI 2-3 2013 by DIGITAL PUBLISHING

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E 

Φ Ε Β Ρ Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Σ - Μ Α Ρ Τ Ι Ο Σ 2 0 1 3



TIMH 5.00 €

ΕΠΙΛΟΓΗ

Φ Ε Β Ρ Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Σ - Μ Α Ρ Τ Ι Ο Σ 2 0 1 3

w w w. e p i l o g i m a g. g r

Η αντοχh του eλληνα φορολογοyμενου & το ευρωπαϊκό πείραμα για τη χώρα

No 492

ISSN 1105 2503

Value&Values Bankers' Business Csr Health Tech Living values

• Όταν 2 χρόνια τελικά δεν φτάνουν • Περί ηθικής • Πώς ανακτούμε ανταγωνιστικότητα • Ενέργεια: Σημερινές προκλήσεις • Βankers’ club: Αιμίλιος Κυριάκου //Citi

Γίνετε συνδροµητής στην Ε Το πακέτο συνδροµής περιλαµβάνει τα 6 διµηνιαία τεύχη της Ε και τις ετήσιες εκδόσεις της. Επιπλέον, παρέχεται 20% έκπτωση στις online βάσεις δεδοµένων του economics.gr Οι e-version των εκδόσεων κυκλοφορούν παράλληλα για ανάγνωση σε pc browser, iPad ή android συσκευές.

Digital editions

∆είτε πληροφορίες για την ΕΠΙΛΟΓΗ και τις ετήσιες εκδόσεις της ALLMEDIA στο epilogimag.gr ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ:

ΙΔΙΟΤΗΤΑ:

ΤΗΛΕΦΩΝΟ:

FAX:

ΤΡΟΠΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ:

E-MAIL:

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕ

 ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ALPHABANK: GR15 0140 1030 1030 0232 0001 786 (ALL MEDIA A.E.) ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: GR70 0110 0800 0000 0804 7142 701 (ALL MEDIA A.E.) ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ: GR70 0172 0110 00 5011 016125 652 (ALL MEDIA A.E.) ΠΡΟΣΟΧΗ! Για να γίνει η πιστωση, παρακαλούμε γράψτε στο παραστατικό της κατάθεσης τον αποστολέα και στείλτε το στο fax: 210 64 24 850.  ΝΑ ΣΤΑΛΕΙ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ (για την περιοχή της Αθήνας)  ΘΑ ΠΕΡΑΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΣΑΣ  ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ VISA  ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ DINERS

Αριθμός Κάρτας: .......................................................................

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕ

Κατηγορία Συνδρομής Ιδιώτες - Επιχειρήσεις Τράπεζες - Ασφάλειες - Δημόσιο Φοιτητές (αποστολή φοιτητικής ταυτότητας)

Ετήσια

Διετής

88 €

160 €

125 €

225 €

48 €

88 €

Επίσης: Ν.Π.Δ.Δ. - Οργανισμοί - Πρεσβείες - Βιομηχανικά & Επιχειρηματικά Συγκροτήματα

Συνδρομή Εξωτερικού

165 €

275 €

Συνδρομή φοιτητών εξωτερικού (αποστολή φοιτητικής ταυτότητας)

115 €

185 €

Στις τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. 5%

Ονοματεπώνυμο: .............................................................................................................................................. Λήξη: .......................................................................... Υπογραφή: .................................................................

Καποδιστρίου 2 & Λεωφ. Δημοκρατίας 83, 154 51, Νέο Ψυχικό τηλ.: 210 64 23 688, fax: 210 64 24 850, sindromes@allmedia.gr

π ε ρ ι ε χο μ ε ν α

02|03.2013

ανατολικο μετωπο | ΣΕΛ. 16

Ε π ι κ α ι ρ o τ η τα | Σ Ε Λ . 1 9

ΚΕΝΤΡΙΚΟ Θ ΕΜΑ | Σ Ε Λ . 2 4

ΑΓΟΡΑ Εneργειασ | ΣΕΛ. 32

Banker s’ club | ΣΕ Λ. 45

επιχειρειν / / e g g | Σ Ε Λ . 6 0

B usiness val u es | ΣΕΛ. 64

ΤΕΧΝΟ Λ Ο Γ ΙΑ | Σ Ε Λ . 8 4

08 | EDITORIAL 10 | ΟΙΚΟΝΟMIΑ ΚOΣMΟΣ & ΕΛΛAΔΑ Ελληνική Οικονοµία – Περί ηθικής // Ανταγωνιστικότητα – Πώς την ανακτούμε // Ελληνική Οικονοµία – Η μείωση των αμοιβών δεν οδηγεί στην ανταγωνιστικότητα, σύμφωνα με το Harvard Business School // Πόλεμος Νομισμάτων – Ανατολικό μέτωπο ανοίγει η Ιαπωνία // Ελληνική οικονομία – Κοιτώντας μπροστά // Πολιτική Ευρώπη – Avanti Popolo // Το οικονοµικό βαρόµετρο της επικαιρότητας στην Ελλάδα και τον κόσµο, με στοιχεία και αριθμούς που ενδιαφέρουν.

Από το Επιτελείο της «Ε»

24 | ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑ 2013 - Η ΑΝΤΟΧΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ Το ευρωπαϊκό πείραµα για τη χώρα θα κριθεί από την αντοχή του Έλληνα φορολογούµενου. Αν τα φορολογικά µέτρα οδηγήσουν σε µεγαλύτερη µείωση της δαπάνης του, το δηµοσιονοµικό πρόγραµµα αυτοµάτως τίθεται εκτός στόχων, η ύφεση θα ενταθεί και οι εύθραυστες πολιτικές ισορροπίες θα κινδυνεύσουν. Η λήψη νέων µέτρων θα οδηγήσει τη χώρα σε νέο καθοδικό σπιράλ. 28 | ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ –Δόγματα και πρακτική Αναθεωρούνται και αναδεικνύουν τις ευρωπαϊκές αδυναμίες του one size fits all. 29 | Ποσο αφορουν την Ελλαδα σημερα Η ευρωπαϊκού τύπου ποσοτική χαλάρωση δεν αφορά την Ελλάδα

Από το Επιτελείο της «Ε»

4 ΕΠΙΛΟΓΗ

32| ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑ // ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΣΤΙΣ ΤΩΡΙΝΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ Μια σύντομη ιστορική αναδρομή για το πώς η ενέργεια άλλαξε τη ζωή μας, οι εξελίξεις στην αποθήκευση των καταλοίπων και η νορβηγική «αποθήκη» για την Ευρώπη, η αναζήτηση τρόπων να αποθηκεύεται η ενέργεια, μεταξύ άλλων με τεχνητά νησιά.

Από τον Αντώνη Λιβιεράτο

37 | BANKERS’ VALUE ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Βασιλεία ΙΙΙ, χαλαρώνει η πίεση στις τράπεζες // Πόση απομόχλευση για τις ευρωπαϊκές; // ΗΠΑ, στα απόνερα της κρίσης «τιμωρεί» // Κεφαλαιαγορές, τα εκκρεμή ακόμη θέματα // Λιγότερες τράπεζες στην ευρωζώνη. 40 | Η Αισιοδοξία του κ. Draghi // Κίνα, αποταμιεύει 4 τρισ. δολ. κάθε χρόνο //Ελβετία, υψηλοί δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας και λιγότερα μπόνους. 42 | Ακίνητα, νέα υποχώρηση τιμών εκτός της Γερμανίας // ΔΝΤ, απαραίτητη η κοινή εγγύηση καταθέσεων στην ευρωζώνη // Ιρλανδία, ο κέλτικος τίγρης απαντά στην ΕΚΤ // Γερμανία, φέρνει τα αποθέματα χρυσού στη Φραγκφούρτη..

Από το Επιτελείο της «Ε»

45 | BANKERS’ CLUB Ο Αιμίλιος Κυριάκου της Citi, μιλά στην «Ε» για τα σχέδια της τράπεζας στην ελληνική αγορά, τις αρνητικές επιπτώσεις των υπερβολικών απαιτήσεων κεφαλαιακής επάρκειας για τις τράπεζες, τον αυξανόµενο ρόλο των επενδυτικών κεφαλαίων στη χρηµατοδότηση των επιχειρήσεων αλλά και το νέο περιβάλλον που θα δηµι-

π ε ρ ι ε χο μ ε ν α ουργηθεί όταν το ελληνικό Δηµόσιο καταστεί βασικός µέτοχος των ελληνικών τραπεζών. 52 | BANKING NEWS Νέα άνοδος στα κόκκινα δάνεια // Περισσότερα δάνεια από το 2014 // Ελληνικές τράπεζες, μικρότερο το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης. 54 | Δράσεις, νέα και πρωτοβουλίες του χρηµατοπιστωτικού τοµέα ιδιαίτερης σηµασίας. 56 | Κάτω τα δάνεια και στην ευρωζώνη, στη Γερμανία σε άνοδο // Deloitte, επαναπροσδιορισμός στρατηγικής για τις τράπεζες // Stress tests στην Αμερική // Καταθέσεις, οι απώλειες περιορίζονται.

Από το Επιτελείο της «Ε»

59 | BUSINESS VALUES 60| ΝΕΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Ο Βασίλης Τραπεζάνογλου της Eurobank και ο Jorge Sanchez-Παπασπηλίου του Corallia μιλούν στην «Ε» για το πρόγραμμα egg, τη θερμοκοιτίδα για τους νέους επίδοξους επιχειρηματίες και τον στόχο της να αποτελέσει καταλύτη της αλλαγής στην Ελλάδα της κρίσης. 64| BUSINESS NEWS Δράσεις της αγοράς και εταιρικές κινήσεις που ενδιαφέρουν.

Από το Επιτελείο της «Ε»

70| ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Σπουδές για την ουσία και όχι για το «χαρτί» Από τον Στέλιο Ντότσια, της Globaltraining 72| ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Ο Σπύρος Κυριακούλης μιλά στην «Ε» για τις αναγκαίες

κρατικές παρεμβάσεις που θα βελτιώσουν το περιβάλλον για τις πλοιοκτήτριες εταιρείες .

74 | MARKET NEWS

Από το Επιτελείο της «Ε»

78 | GREEN NEWS

Από το Επιτελείο της «Ε»

81 | TECH VALUES TECH BUSINESS Ta νέα της αγοράς τεχνολογίας

Από το Επιτελείο της «Ε»

84 | ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Η Μαρίκα Λάμπρου, της SingularLogic, μιλά στην «Ε» για την επόμενη μέρα της αγοράς IT για τις τράπεζες.

Από το Επιτελείο της «Ε»

87 | PRECIOUS LIFE & LIVING VALUES

Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος κάνει απολογισμό της γενναίας του στήριξης της κοινωνίας και του πολιτισμού // Το Ίδρυμα Ωνάση αποκτά το αρχείο Καβάφη // Οι Πριγκίπισσες της Μεσογείου ήρθαν στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης // Οι αρκούδες πεθαίνουν στους ελληνικούς δρόμους.

90 |ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑ Ο Αχιλλέας Τζέμος, των Γιατρών χωρίς Σύνορα, μιλά στην «Ε» για το πώς οι Παστίλιες για τον Πόνο του Άλλου κέρδισαν το στοίχημα της αλληλεγγύης στην Ελλάδα.

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 2 & ΛΕΩΦ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 83, 154 51 Ν. ΨΥΧΙΚΟ Τηλ.: 210 64 01 850 Fax: 210 64 24 850 email: a@allmedia.gr web: www.epilogimag.gr EΚΔΟΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΑΡΙΝΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΦΛΩΡΑ ΛΕΝΟΥ, ΛΙΤΣΑ ΦΡΑΓΚΟΥ ΣΥΝΤΑΞΗ Tηλ. 210 64 01 852 email: press@allmedia.gr ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

6 ΕΠΙΛΟΓΗ

Tηλ. 210 64 23 688 email: marketing@allmedia.gr ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Tηλ. 210 64 01 850 email: sindromes@allmedia.gr ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Tηλ. 210 64 01 850 email: logist@allmedia.gr ΔΙΑΝΟΜΗ ΠΕΡΙΠΤΕΡΩΝ ΕΛΛ. ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΞΕΝΟΥ ΤΥΠΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΛΤΑ 1260 ΙΔΡΥΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ALLMEDIA ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ A.E.

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλον, χωρίς πρoηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

Νέα Προθεσμιακή Κατάθεση

Τώρα κοιτάζουμε με σιγουριά το μέλλον.

Yποδεχόμαστε την εποχή που έρχεται με τη νέα προθεσμιακή κατάθεση “Alpha Νέα Εποχή”. Με την “Alpha Νέα Εποχή” εξασφαλίζετε από σήμερα και για τα επόμενα δύο έτη την απόδοση της καταθέσεώς σας, ενώ διατηρείτε την ελευθερία των χρημάτων σας. Επωφεληθείτε από: • Υψηλές αποδόσεις για δύο έτη, σταθερές ανά τρίμηνο • Ελευθερία αναλήψεως του κεφαλαίου κάθε τρίμηνο, στην επέτειο του προϊόντος, χωρίς επιβάρυνση • Τριμηνιαία καταβολή τόκων, στον λογαριασμό καταθέσεών σας. “Alpha Νέα Εποχή”. Τώρα με γνώση, εμπειρία, υπευθυνότητα και όραμα, μπορούμε να κοιτάζουμε με σιγουριά το μέλλον.

Εμείς δεσμευόμαστε για την απόδοση των χρημάτων σας, ενώ εσείς είστε ελεύθεροι.

Νέα προθεσμιακή κατάθεση

Το πρώτο προϊόν που δημιούργησαν από κοινού η Alpha Bank και η Εμπορική Τράπεζα. Το προϊόν διατίθεται στα 706 Καταστήματα

και

Ενημερωθείτε για τους όρους της 2ετούς Προθεσμιακής Καταθέσεως, τις ισχύουσες εκδόσεις, τα ελάχιστα ποσά, τους πίνακες επιτοκίων και τη ΣΕΠΑ, στα Καταστήματα της Alpha Bank και της Εμπορικής Τραπέζης και στα www.alpha.gr και www.emporiki.gr

από τον εκδότη

οταν 2 χρονια τελικα δ ε ν φ τα ν ο υ ν

ελικά, οι ειδήσεις για τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα για την πορεία μείωσης του δημόσιου ελλείμματος της χώρας και την εκταμίευση της επόμενης δόσης των δανείων της, έχουν καταντήσει μονότονες. Από τη μια πλευρά η συνεχής πίεση στην κυβέρνηση για την τήρηση των στόχων είναι εύλογη. Από την άλλη, δεν φαίνεται να γίνονται αντιληπτές από τους τροϊκανούς οι επιπτώσεις της ύφεσης.

Συγκεκριμένα, το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε τα αποτελέσματα της κρατικής διαχείρισης αναφέροντας ότι η χώρα κινείται πολύ καλύτερα από τους στόχους που έχουν τεθεί: τα έσοδα είναι μεγαλύτερα και οι δαπάνες χαμηλότερες με συνέπεια πρωτογενές (χωρίς τις πληρωμές για τόκους δημοσίου χρέους) πλεόνασμα 463 εκατ. ευρώ, σχεδόν κατά 100 εκατ. μεγαλύτερο από πέρυσι. Πώς το πετύχαμε; Σε μεγάλο βαθμό με την άτυπη στάση πληρωμών του Δημοσίου. Οι επιστροφές φόρων είναι σχεδόν 400 εκατ. ευρώ χαμηλότερες από τις προγραμματισμένες και οι δημόσιες επενδύσεις κατά σχεδόν 300. Θετική εξέλιξη, οι δαπάνες είναι σχεδόν κατά 800 εκατ. χαμηλότερες. Για τις τελευταίες, όμως, θα πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι οι οφειλές του Δημοσίου προς τις επιχειρήσεις φθάνουν τα 9 δισ. ευρώ. Συνεπώς οι δυσκολίες είναι μεγάλες. Η τρόικα πιέζει γιατί βλέπει στασιμότητα στο πρόγραμμα μείωσης του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων και επίσης, κίνδυνο αύξησης των ελλειμμάτων των ασφαλιστικών ταμείων; Αλλά πώς θα μπορούσε να μην συμβεί το δεύτερο; Με την ανεργία στο 27% και το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας να διαπιστώνει μείωση των αμοιβών 19-22%, και αύξηση των συμβάσεων μερικής απασχόλησης; Όταν 6 στις 10 μικρομεσαίες επιχειρήσεις (έρευνα ΓΣΕΒΕΕ) αναμένουν επιδείνωση της πορείας τους το επόμενο 6μηνο; Από την άλλη πλευρά, στην Ελλάδα η συζήτηση επικεντρώνεται στο αν θα γίνουν απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, θέμα που θα έπρεπε να έχει λυθεί προ πολλού. Ωστόσο αυτό φαίνεται ότι δεν μπορεί να το διαχειριστεί η δημόσια διοίκηση. Βέβαια, δεν θα περίμενε κανείς περισσότερα, αφού ακόμα και αυτοί που έχουν παρανομήσει δεν απολύονται καθώς δεν έχουν συσταθεί ακόμα τα νέα πειθαρχικά συμβούλια (εξαιτίας της απροθυμίας να συμμετάσχουν οι από τον νόμο οριζόμενοι). Και αυτό δείχνει την αδράνεια που ακόμα υπάρχει στο σύστημα. 8 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ωστόσο, το θέμα είναι ευρύτερο. Σε περίοδο ύφεσης είναι εξαιρετικά δύσκολο να μειωθεί το έλλειμμα κατά 3,5 δισ. ευρώ ή 1,5% του αεπ το 2013. Η Ελλάδα πρέπει να τηρήσει τις υποχρεώσεις της στην εφαρμογή των μέτρων (και όχι με επιβολή νέων). Αν όμως υπάρξει υστέρηση εσόδων λόγω της ύφεσης, με τους πολίτες να πληρώσουν τους φόρους τους αλλά να περιορίζουν πολύ περισσότερο τη δαπάνη τους (φαίνεται ήδη από την υστέρηση των έμμεσων φόρων και από το ότι η μείωση της κατανάλωσης το 2012 ήταν 9% ενώ η κυβέρνηση προέβλεπε 7,7%), η τρόικα δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσει ότι η μείωση του ελλείμματος δεν θα επιτευχθεί. Nέες διευκολύνσεις από τους δανειστές μας φαίνεται δύσκολο σήμερα να παρασχεθούν. Δεν μπορούν όμως να αγνοήσουν το ότι τα 2 χρόνια επιμήκυνσης του προγράμματος προσαρμογής που μας δόθηκαν, ως το 2016, μπορεί να μην είναι αρκετά για να βάλουμε σε τάξη τα οικονομικά μας, σε περιβάλλον συνεχιζόμενης ύφεσης. Το θέμα είναι η αναγνώριση της πραγματικότητας. Η Κριστίν Λαγκάρντ, του ΔΝΤ, είπε πρόσφατα, αναφερόμενη στο πρόβλημα των ιρλανδικών τραπεζών: «Είναι θέμα αλληλεγγύης. Ναι, οι ιρλανδικές τράπεζες δανείστηκαν υπερβολικά και η εποπτεία τους ήταν ανεπαρκής, αλλά και οι ευρωπαϊκές τράπεζες επίσης τους δάνεισαν υπερβολικά κεφάλαια. Είναι οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος και χρειαζόμαστε συνυπευθυνότητα» Μπορεί να μην είναι ευπρόσδεκτο για τους Ευρωπαίους πιστωτές μας αλλά μια καθαρή ματιά δείχνει ότι αυτό ισχύει και για την Ελλάδα. Και καλύτερα είναι η αναγνώρισή του να είναι ex ante και όχι ex post.

……………… Άλλο ένα παράδειγμα ευρωπαϊκών αδυναμιών στη διαχείριση κρίσεων: Η συντήρηση από τον επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντέισελμπλουμ, της αβεβαιότητας σχετικά με το κούρεμα των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες -πριν ακόμα ληφθεί η απόφαση- προκάλεσε φυγή καταθέσεων επιδεινώνοντας τα προβλήματα των τραπεζών –που έγραψαν ζημιές από την έκθεσή τους στην Ελλάδα- και της χώρας. Το επιχείρημα ότι ο υπερμεγέθης τραπεζικός τομέας ήταν το πρόβλημα αφήνει ένα κενό, όταν υπάρχουν μεγαλύτεροι στην ευρωζώνη, πχ στο Λουξεμβούργο είναι 19 φορές το αεπ της χώρας.

Χρήστος Παπαϊωάννου

Ε λ λ η ν ι κ Η ο ι κο νο μ Ι α

Κ ΡΑ Τ ΙΚΗ Δ ΙΑ Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Η

χών αλλά και αύξηση των φόρων τα ελλείμματα που, κατά κύριο λόγο, δημιουργήθηκαν από ανεπάρκειες πολιτικής και απαράδεκτες σπατάλες στη λειτουργία του κράτους. Μεμονωμένα παραδείγματα δίνουν το στίγμα αλλά και προκαλούν όταν συνεχίζονται και σήμερα. • Το ότι έπρεπε να έρθει το ΔΝΤ για να γίνει απογραφή δικαιούχων συντάξεων/προνοιακών επιδομάτων, με συνέπεια κατασπατάληση των χρημάτων του κράτους, δηλαδή των φορολογουμένων, αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα απουσίας συμπεριφορών από πλευράς της ηγεσίας των αρμόδιων υπουργείων διαχρονικά που αναγνωρίζουν την οντότητα του διπλανού (του έντιμου φορολογούμενου).

ΠερΙ ηθικΗς Η αμοιβΗ που προβλΕπεται σΗμερα για τη θΕση του επικεφαλΗς του ΤαμεΙου Χρηματοπιστωτικής ΣταθερΟτητας ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, υπερβαΙνει τις 200χιλ. ευρΩ ετησΙως. Μια χΩρα που συντηρεΙται με δανεικΑ Εχει τη δυνατΟτητα να καταβΑλλει τΕτοιες αμοιβΕς; Επιτελειο «E»

θική είναι ένα σύσ τημα συμπεριφορών που αναγνωρίζει την οντότητα του διπλανού και όχι μόνο τη δική σου. Με αυτά τα λιτά λόγια περιέγραψε ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος την ηθική, καλεσμένος στην εξαιρετική εκπομπή λόγου «Στα άκρα» της κρατικής τηλεόρασης. Αν το σκεφτεί κανείς, μόνο θλίψη, μπορεί να νοιώσει για το πώς οδηγηθήκαμε στην τωρινή κατάπτωση της χώρας, όπου για το πολιτικό σύστημα «διπλανός» 10 ΕΠΙΛΟΓΗ

ήταν μόνο ο ψηφοφόρος, ο γνωστός, ο ευνοούμενος, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ευνοήθηκαν σε βάρος των άλλων «διπλανών», των υπολοίπων που καλούνται τώρα να πληρώσουν τον λογαριασμό της κρίσης. Γιατί αυτό υπήρξε στην Ελλάδα: διαχωρισμός των «διπλανών» σε ευνοούμενους με οποιονδήποτε τρόπο και σε αδιαφορία για τους υπόλοιπους «διπλανούς», ώστε όλοι σήμερα να καλούνται να πληρώσουν, με τεράστιες περικοπές εισοδημάτων και κοινωνικών παρο-

• Το ίδιο ισχύει για τις αθρόες προσλήψεις υπεράριθμων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα τα προηγούμενα χρόνια. Σήμερα, έχουν τεθεί οι βάσεις για τη διόρθωση των κακώς κείμενων στα δημόσια πράγματα της Ελλάδας, όπως η μείωση των βουλευτικών συντάξεων και αμοιβών, εξορθολογισμός του συστήματος αμοιβών στο Δημόσιο που απαλείφουν παράλογες ανισότητες αμοιβών, δυσανάλογες με τις δυνατότητες του κράτους. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη ερωτήματα σχετικά. Για παράδειγμα, η αμοιβή που προβλέπεται σήμερα για τη θέση του επικεφαλής του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας υπερβαίνει τις 200 χιλ ευρώ ετησίως. Σημειώνεται ότι το ποσό έχει μειωθεί κατά 30% σε σύγκριση με του προκατόχου του ως το 2012. Μια χώρα που συντηρείται με «δανεικά» έχει τη δυνατότητα να καταβάλλει τέτοιες αμοιβές; Προφανώς όχι, όσο και αν τα εξαιρετικά προσόντα θα δικαιολογούσαν αυτή την αμοιβή σε μια τράπεζα του ιδιωτικού τομέα. Επίσης, τέτοιες αμοιβές πλέον προσβάλλουν το κοινό περί δικαίου αίσθημα του πολίτη σήμερα που βλέπει τα εισοδήματά του να περιορίζονται δραστικά και τη φορολογία του να αυξάνεται.

Ε λ λ η ν ι κ η ο ι κο νο μ ι α

ΑΝ Τ Α Γ Ω ΝΙ Σ Τ ΙΚΟ Τ Η Τ Α

ΠΩς ανακτοΥμε ανταγωνιστικΟτητα ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ προβλΕψεις του ΔΝΤ, ΟΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ Ως το 2016 θα αναλογοΥν ΜΟΛΙΣ στο 12% του ΑΕΠ. ΣΥΝΕΠΩς, επιβεβαιΩνεται το συμπΕρασμα Οτι τις τερΑστιες απΩλειες στην εσωτερικΗ αγορΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕ η μεΙωση του κατΩτατου μισθοΥ, δεν θα αντισταθμΙσουν οι εξαγωγΕς και Οτι η μειωση του Ηταν μια βιαστικΗ απΟφαση της οποΙας οι επιπτΩσεις δεν εκτιμΗθηκαν επαρκΩς. Επιτελειο «E»

ι α π ώλ ε ι ε ς α ν τ α γω ν ισ τικότητας της Ελλάδας, με βάση το κόσ τος εργασίας ανά μονάδα προϊόν τος, την περίοδο 2001-2009 έφθασαν το 32%. Με τη με ίωσ η του κό στους εργασίας τη διετία 2010-11, η σωρευτική απώλεια την περί12 ΕΠΙΛΟΓΗ

οδο 2001-2011 περιορίσ τηκε σ ε 22%. Έναντι της ευρωζώνης, λόγω του κοινού νομίσματος η απώλεια ήταν μικρότερη, 18%, την 11ετία. Με τη μείωση των αμοιβών και το 2012 ανακτήθηκε το 70% των απωλειών συνολικά και με τη μείωση του 2013 ανακτάται το σύνολο των απωλειών.

Αυτά αναφέρονται στη φετινή έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος. Ωσ τόσο, εξετάζοντας την εξέλιξη της ελληνικής ανταγωνιστικότητας χρήσ ιμο είναι να ληφθεί υπόψη και η ανατίμηση του ευρώ. Σύμφωνα πάλι με την Τράπεζα της Ελλάδος μόνο το μισό της απώλειας ανταγωνισ τικότητας την περίοδο

Ε λ λ η ν ι κ η ο ι κο νο μ ι α

2001-2009 οφειλόταν στο κόστος εργασίας (έκθεση Διοικητή Απριλίου 2012), το υπόλοιπο στην ανατίμηση του ευρώ. Μετά τις μειώσεις της περιόδου 2010 -11 το κόσ τος εργασίας συνέβαλλε μόνο κατά το 1/3 στη μείωση της ανταγωνιστικότητας. Συνεπώς στις αμοιβές (και τη μείωση του κατώτατου μισθού που συμπαρέσυρε το σύνολο) μεταφέρθηκε και το βάρος ανάκτησης ανταγωνιστικότητας που προήλθε από το ισχυρό ευρώ. Που οδηγηθήκαμε με τη μείωση των αμοιβών; Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Το ακ. εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε 10% το 2012 (-12% αποδοχές, +18% οι φόροι) με αποτέλεσμα μεγάλη πτώση της κατανάλωσης και υστέρηση των εισπράξεων του κράτους από φόρους εισοδήματος, κατανάλωσης και ΦΠΑ. Η έμφαση σ τη μείωση των αμοιβών ως μέτρο βελτίωσης της αν ταγων ισ τικότητας είχε ως συνέπεια τεράστιες απώλειες στην εσωτερική αγορά που φυσικά δεν ήταν δυνατόν να αντισταθμιστούν από τις εξαγωγές, που παρά την κατά 5% άνοδό τους το 2012 αναλογούν σε μόλις 9% του ΑΕΠ της χώρας (αυξήθηκαν κατά 1% του αεπ). Η προσαρμογή με βάση τη μείωση των αμοιβών είναι αδιέξοδη όσο η μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος δεν βασίζεται στην άνοδο της παραγωγικότητας. Η τελευταία προϋποθέτει ευνοϊκό περιβάλλον για επενδύσεις, επαρκείς συνθήκες χρηματοδότησης και κινήσεις ενίσχυσης της

ΑΝ Τ Α Γ Ω ΝΙ Σ Τ ΙΚΟ Τ Η Τ Α

επιχειρηματικότητας καινοτομίας και των νέων (φωτεινά παραδείγματα το Corallia, και η πρωτοβουλία egg τωn Eurobank - Corallia). Όσο αυτά δεν προωθούνται αποτελεσματικά, όσο τα προγράμματα του ΕΣΠΑ δε ν προχωρούν λόγω έλλειψης χρηματοδότησης, όσο το κράτος καθυσ τερεί την επισ τρο φή ΦΠΑ στις εξαγωγικές επιχειρήσεις (τοποθετώντας τις σε λιγότερο ανταγωνιστική θέση σε σχέση με επιχειρήσεις του εξωτερικού), η οικονομία θα εγκλωβιστεί σε υποτιμητικές προσδοκίες, μειούμενο αεπ και υψηλό βάρος δημοσίου χρέους (ακόμη και μετά το οποιοδήποτε κούρεμα) προς αεπ, το οποίο δεν θα μπορεί να εξυπηρετηθεί. Αν μάλιστα ληφθούν υπόψη οι προβλέψεις του ΔΝΤ, σύμφωνα με τις οποίες ως το 2016 οι εξαγωγές θα αναλογούν στο 12% του ΑΕΠ, επιβεβαιώνεται το συμπέρασμα ότι τις τεράστιες απώλειες στην εσωτερική αγορά δεν θα αντισταθμίσουν οι εξαγωγές και ότι η μείωση του κατώτατου μισθού ήταν μια βιαστική απόφαση της οποίας οι επιπτώσεις δεν εκτιμήθηκαν επαρκώς. Άλλωστε, ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, σε τηλεοπτική συνέντευξή του, είπε ότι υπάρχουν μελέτες σύμφωνα με τις οποίες ο κατώτατος μισθός έχει υποχωρήσει κάτω από το επιθυμητό επίπεδο. Φυσ ικά ήταν αναγκαίες διορθώσεις (ιδίως σ το Δημόσ ιο) και υπερβολές σε ορισμένες κλαδικές συμβάσεις, ωστόσο σήμερα η μεί-

ωση της ζήτησης που προκάλεσε η μείωση των αμοιβών «βαραίνει» σ την οικονομία, σε περίοδο που οι εξαγωγές το τελευταίο διάστημα υποχωρούν. Το ασταθές φορολογικό καθεστώς και το υψηλό μη μισθολογικό κόστος – σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ η Ελλάδα έχει υψηλό- είναι πιο σημαντικοί παράγοντες που κάνουν την οικονομία μη ανταγωνιστική για επενδύσεις, για Έλληνες και ξένους. Ό π ω ς τον ί ζ ε ται σ τ ην φ ε τ ιν ή έκθεση της ΤτΕ , οι βασικοί παράγοντες για τους οποίους η Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ χαμηλή θέση στη διεθνή κατάταξη ανταγωνιστικότητας είναι το δυσμενές επιχειρηματικό περιβάλλον, το αρνητικό κλίμα στον χρηματοπιστωτικό τομέα, η αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση και η έλλειψη ευελιξίας στην αγορά εργασίας. Επίσης, τονίζ εται ότι η βελτίωση της αν ταγων ισ τικότητας ως προς άλ λους παράγον τε ς παίζ ει εξίσου σημαν τικό – αν όχι μεγαλύτερο -ρόλο με την ανταγωνισ τικότητα τιμών. Η δεύτερη εκτός από το ύψος των αμοιβών συνδέεται και με την βελτίωση της παραγωγικότητας που προέρχεται από την αναβάθμιση της τεχνολογίας. Η πρώτη, με την ανάπτυξη τεχνολογίας και την ποιότητα του θεσμικού πλαισίου στις αγορές. Και αυτοί είναι που δείχ νουν τον δύσκολο αλ λά ασφαλέστερο τρόπο ώστε η Ελλάδα να γίνει ανταγωνιστική.

Ε λ λ η ν ι κ η ο ι κο νο μ ι α

ΑΝ Τ Α Γ Ω ΝΙ Σ Τ ΙΚΟ Τ Η Τ Α

Η μεΙωση αμοιβΩν δεν οδηγεΙ σΤΗΝ ανταγωνιστικΟτητα «ΑνταγωνιστικΟτητα ΕΙναι ο βαθμΟς στον οποΙο οι επιχειρΗσεις που δραστηριοποιοΥνται στη χΩρα μποροΥν να ανταγωνιστοΥν με επιτυχΙα στη διεθνΗ αγορΑ υποστηρΙζοντας συγχρΟνως υψηλΟ και ανερχΟμενο βιοτικΟ επΙπεδο ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ».

Επιτελειο «E»

ήμερα, το βάρος για τ ην α νά κ τ η σ η και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας έχει δοθεί στην εσωτερική υποτίμηση, τη μείωση των μισθών. Συγχρόνως, προωθούνται μεταρρυθμίσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον ώστε να διευκολυνθεί η επιχειρηματική δράση. Φυσικά, όπως άλλωσ τε διαπισ τώνει το ΔΝΤ σ την πρόσφατη έκθεσή του για την Ελλάδα,

14 ΕΠΙΛΟΓΗ

λίγα μόνο έχουν γίνει. Όσον αφορά στην αναμόρφωση του καθεστώτος αδειοδότησης για τη βιομηχανία και τα έργα με περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η προώθησή της καθυστερεί. Πολύς λόγος γίνεται για την ανταγωνιστικότητα, ωστόσο αξίζει να δούμε τον ορισμό που δίνει το Harvard Business School, που έχει αναλάβει το American Competitiveness Project, υπό τον καθηγητή Michael Porter. «Ανταγωνιστικότητα (για την Αμερική) είναι ο

βαθμός στον οποίο οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα μπορούν να ανταγωνιστούν με επιτυχία στη διεθνή αγορά υποστηρίζοντας συγχρόνως υψηλό και ανερχόμενο βιοτικό επίπεδο για τους Αμερικανούς. Και οι δύο διαστάσεις της είναι σημαντικές και κρίσιμες. Αν οι επιχειρήσεις γίνονταν ανταγωνιστικές εξαιτίας της μείωσης των μισθών και του βιοτικού επιπέδου, αυτό θα σήμαινε ότι η Αμερική ως τόπος εγκατάστασης επιχειρή-

Ε λ λ η ν ι κ η ο ι κο νο μ ι α

σεων θα είχε γίνει λιγότερο ανταγωνιστική». Σκοπός του project είναι να κατανοήσει τους παράγοντες που την καθορίζουν και να βρεθούν οι τρόποι, σε συνεργασία με τους επιχειρηματίες και τους πολιτικούς, ώστε οι Αμερικανοί να εργάζονται «εξυπνότερα» και πιο παραγωγικά από τους εργαζόμενους στις χώρες φθηνού κόστους. Στην Ελλάδα, το βήμα έγινε με τη μείωση των αμοιβών, σε βαθμό μεγαλύτερο από ότι ανέμενε το ΔΝΤ. Σύμφωνα όμως με το HBS, οι άλλοι παράγοντες είναι οι πιο σημαντικοί, η ανταγωνιστικότητα με βάση τη μείωση του εργατικού κόστους ισοδυναμεί με αποτυχία. Οι π α ρά γον τ ε ς π ου ε ν το πίζ ε ι το project χωρίζονται σε μακροοικονομικούς και μικροοικονομικούς. Αξίζει να δούμε τις επιδόσεις μας σε καθένα από αυτούς, κάτι που κάνει φανερή και τη στόχευση που θα πρέπει να έχει η κυβέρνηση. Άλλωστε, αν πρόκειται η ανάκαμψη να προέλθει από τις επενδύσεις, το έδαφος, ακόμη περισσότερο σε περίοδο βαθιάς ύφεσης, πρέπει να προετοιμαστεί.

Μακροοικονομικοί παράγοντες • Αξιόπιστη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική. Για το πρώτο οι βάσεις τώρα τίθενται. • Αποτελεσματικότητα του πολιτικού συστήματος: Εφαρμογή των νόμων. Στην Ελλάδα υπάρχει ακόμη πολυνομία, κακονομία με συνέπεια (ή και παράθυρο για) τη μη εφαρμογή τους. • Διαφάνεια και απουσία διαφθοράς. Στην Ελλάδα βήματα γίνονται για τη διαφανή διαχείριση των δημόσιων οικονομικών. • Αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος: Λογικό κόστος και ταχεία εκδίκαση. Τα προβλήματα και οι καθυστερήσεις στην Ελλάδα είναι σε όλους γνωστά. • Απλό φορολογικό σύστημα. Είμαστε σε αναμονή οριστικοποίησης του φορολογικού συστήματος. • Εκπαίδευση. Προγράμματα σπουδών

ΑΝ Τ Α Γ Ω ΝΙ Σ Τ ΙΚΟ Τ Η Τ Α

που προετοιμάζουν για παραγωγική εργασία. Τώρα μόλις αναγνωρίζεται η σημασία τους στα καθ’ ημάς.

Μικροοικονομικοί παράγοντες • Μεταφορές και εφοδιαστική αλυσίδα. Στην Ελλάδα, η επένδυση της Cosco στον Πειραιά, η σύνδεση του λιμανιού με το Θριάσιο θέτουν τις βάσεις, μένουν ανάλογες κινήσεις στα άλλα λιμάνια της χώρας και η επανεκκίνηση των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων που έχουν σταματήσει λόγω έλλειψης χρηματοδότησης. • Πανεπιστήμια υψηλού επιπέδου με συνδέσεις με την ιδιωτική πρωτοβουλία. Στην Ελλάδα υπάρχει ανεκμετάλλευτο δυναμικό και κενά στην εμπορική αξιοποίηση της γνώσης που παράγεται. • Επιχειρηματικό περιβάλλον. Διαθεσιμότητα κεφαλαίων, ευκολία σύστασης/ αδειοδότησης μιας επιχείρησης, απενοχοποίησης της αποτυχίας. Στην Ελλάδα φυσικά σήμερα οι τράπεζες με δυσκολία μπορούν να χρηματοδοτήσουν την οικονομία (και ενώ η ύφεση υπονομεύει την επιχειρηματική εμπιστοσύνη για την ανάληψη δανείων), η αδειοδότηση παραμένει πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία και το πτωχευτικό δίκαιο σημαίνει την καταδίκη εκείνου που θα αποτύχει. • Διαθεσιμότητα ειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Η Ελλάδα διαθέτει. • Ευελιξία στις προσλήψεις και απολύσεις. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το καθεστώς αποζημίωσης παραμένει πολύ πιο γενναιόδωρο από ότι στην ευρωζώνη. Ωστόσο στην Ελλάδα η στήριξη και τα επιδόματα των ανέργων είναι πολύ χαμηλότερα, ώστε να δικαιολογείται η υψηλότερη αποζημίωση. Έτσι, όμως, το βάρος της κοινωνικής πολιτικής να μετατίθεται στις επιχειρήσεις. • Υποδομή καινοτομίας. Στην Ελλάδα υπάρχει υψηλού επιπέδου ερευνητικό δυναμικό. Αυτό που λείπει είναι η οδός εμπορικής αξιοποίησης του, πέραν των μεμονωμένων επιτυχημένων

περιπτώσεων . • Ρυθμιστικό καθεστώς. Αποτελέσματα και προβλέψιμες ρυθμίσεις, που δεν επιβάλλουν περιττά βάρη σ τις επιχειρήσεις. Στην Ελλάδα, με τον νέο αγορανομικό κώδικα επιδιώκεται η απλοποίηση του δαιδαλώδους και ανορθολογικού συστήματος, μένει να επιταχυνθεί η εφαρμογή και η απελευθέρωση των επαγγελμάτων και αγορών προϊόντων. Παράδειγμα ανορθολογισμού και ατελούς ανταγωνισμού η αγορά βενζίνης όπου η Τράπεζα της Ελλάδος διαπιστώνει ότι οι πωλητές της βενζίνης, με στόχο να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους τους καθυστερούν να μειώσουν τις λιανικές τιμές της βενζίνης όταν η διεθνής τιμή του πετρελαίου πέφτει, ενώ αντίθετα σπεύδουν να τις αυξήσουν όταν αυτή ανεβαίνει, πρακτική που ευνοείται από την έλλειψη ανταγωνιστικών συνθηκών στην αγορά. • Ισχύς των clusters. Πολύ σημαντική είναι η γεωγραφική συγκέντρωση επιχειρήσεων, προμηθευτών και υποστηρικτικών δραστηριοτήτων που δημιουργούν συνέργειες. Στην Ελλάδα υπάρχει το παράδειγμα του Corallia με τα εξαιρετικά αποτελέσματα. Το τυποποιημένο κτίριο που θα στεγάσει μια νέα επιχείρηση, η οποία δεν θα έχει να αντιμετωπίσει χρονοβόρες και ακριβές διαδικασίες αδειοδότησης μπορεί να αποτελέσει το «κέλυφος» μέσα στο οποίο θα αναπτυχθούν οι νέες πρωτοβουλίες. Άλλωσ τε, σε πρόσφατη εκδήλωση του ΙΟΒΕ, ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Potsdam, Αλέξανδρος Κρητικός,τόνισε ότι η ανεπαρκής βιομηχανική υποδομή δυσχεραίνει την ανάπτυξη νέων καινοτόμων επιχειρήσεων, αναφέροντας ως επιτυχημένο παράδειγμα το Berlin Adlershof, το τεχνολογικό πάρκο όπου επιχειρήσεις, ερευνητικά ινστιτούτα, το τμήμα μαθηματικών και φυσικών επιστημών του πανεπιστημίου του Βερολίνου, συνθέτουν ένα cluster επιχειρηματικότητας και καινοτομίας. ΕΠΙΛΟΓΗ 15

Π α γ κΟσ μ ι α ο ι κο νο μ Ι α

πΟλ ε μ ος νο μ ι σ μ Ατω ν

ΑνατολικΟ μΕτωπο Η ΙαπωνΙα εισερχεται δυναμικα στον πόλεμο νομισματων. Σε αυτΟν, η ευρωζΩνη θα ειναι η χαμΕνη. Η ανταγωνιστικότητα ενισχύεται με τις μεταρρυθμΙσεις αρκεΙ η ισοτιμΙα να μην αφαιρεΙ τα Οποια κέρδη. Επιτελειο «E»

α μπορούσε κανείς να πει ότι σήμερα εισερχόμασ τε σ ε μια νέα φάση του ιδιότυπου πολέμου νομισμάτων. Πρώτα ήταν το δ ο λάριο, του οποίου η ισοτιμία, με τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια και την ποσοτική χαλάρωση διατηρείτο χαμηλή, παρά το καταφύγιο ασφάλειας που αποτελεί για τους επενδυτές το αποθεματικό νόμισμα. Πριν τρία χρόνια, ο υπουργός Οικονομικών της Βραζιλίας, Guido Mantegna, πρώτος, χρησιμοποίησε τον όρο πόλεμος νομισμάτων, λέγοντας ότι τα χαμηλά επιτόκια των ανεπτυγμένων χωρών, τότε της Αμερικής, στέλνουν κεφάλαια στις οικονομίες των αναπτυσσόμενων, στην αναζήτηση υψηλότερων αποδόσεων. Τα νομίσματα των τελευταίων ισχυροποιούνται, με αποτέλεσμα να πλήττονται οι εξαγωγές τους. Τότε άρχισαν να παίρνουν μέτρα για τον περιορισμό της εισροής θερμών κεφαλαίων, όπως φορολόγηση συγκεκριμένων κατηγοριών κλπ. Το 2011 η Ελβετία, δήλωσε ότι δεν θα 16 ΕΠΙΛΟΓΗ

ανεχθεί η ισοτιμία του φράγκου να υποχωρήσει κάτω από τα 1,2 ανάευρώ, καθώς το καταφύγιο ασφάλειας που αποτελεί η χώρα –με τα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας στα 493 δισ. δολ. και τους 1.000 τόνους χρυσού στο θησαυροφυλάκιό της- για τους επενδυτές, ενισχύει τη ζήτηση του νομίσματός της. Η απόδοση των 10ε τών κρατικών ομολόγων της είναι σε ιστορικά χαμηλά, 0,6% τον Ιανουάριο, που δείχνει ισχυρή ζήτηση για ασφαλείς τοποθετήσεις. Η ενίσχυση του φράγκου απειλεί την ισχυρή εξαγωγική της βάση, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με εξαγωγές στην ευρωζώνη (48% των συνολικών) αλλά και στην Αμερική (10%) και την Κίνα (4,5%). Η ελβετική κεντρική τράπεζα θεωρεί ότι η ισοτιμία του φράγκου παραμένει πολύ υψηλή και επηρεάζει δυσμενώς τις εξαγωγές και την ανάπτυξη και δηλώνει ότι θα αγοράζει απεριόριστες ποσότητες ξένων νομισμάτων ώστε να αποτρέψει περαιτέρω ανατίμηση. Παρά τις παρεμβάσεις της ο πληθωρισμός είναι αρνητικός, -0,7% το 2012 με πρόβλεψη -0,1% για το 2013.

Σήμερα μια άλλη πηγή πιθανού πολέμου αναδεικνύεται. Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Shinzo Abe, πίεσε και πέτυχε, η κεντρική τράπεζα της χώρας να αυξήσει το στόχο για τον πληθωρισμό στο 2% και να προχωρήσει σε μεγαλύτερη και πιο επιθετική ποσοτική χαλάρωση από τις αρχές του 2014 –το πρόγραμμα αγοράς κρατικών και εταιρικών ομολόγων, ETF, κλπ, θα αυξηθεί κατά 10 τρισ. γεν στο 23% του αεπ- και για όσο χρονικό διάστημα απαιτηθεί, δηλαδή μέχρι να αντιμετωπιστεί ο αποπληθωρισμός και αναθερμανθεί η οικονομία. Φυσικά θα διατηρήσει τα μηδενικά επιτόκια του γεν. Στόχος των μέτρων θα είναι η υποχώρηση της ισοτιμίας του γεν, το οποίο υποχωρεί μεν μετά την ανακοίνωση των νέων μέτρων, αλλά είναι 26% υψηλότερα έναντι του δολαρίου και 29% έναντι του ευρώ από το 2007, πλήττοντας τις εξαγωγές που ήδη πιέζονται από χαμηλότερη ζήτηση από Ευρώπη και τις ανεπτυγμένες οικονομίες γενικά, με αποτέλεσμα έλλειμμα στο παραδοσιακά πλεονασματικό εμπορικό της ισοζύγιο.

Π α γ κΟσ μ ι α ο ι κο νο μ Ι α

πΟλ ε μ ος νο μ ι σ μ Ατω ν

Οταν οι κεντρικοΙ τραπεζΙτες πιΕζονται απΟ τις κυβερνΗσεις Ο π ρ ό εδ ρ ο ς τ ης ΕΚ Τ Μά ρι ο Ντράγκι σχολίασε τις εξελίξεις λέγοντας ότι οι πρόσφατες μεταβολές στις ισοτιμίες δεν αποτελούν ανταγωνιστικές υποτιμήσεις όπως στο παρελθόν, αλλά είναι αποτέλεσμα των ακολουθούμενων μακροοικονομικών Η Ιαπωνία απάντησε στις επικρίσεις της πολιτικής της από το εξωτερικό ότι δεν κάνει πόλεμο, απλά στοχεύει στην στήριξη της οικονομίας. Ωστόσο, η κίνησή της αυτή μπορεί να ανοίξει ένα άλλο μέτωπο στον ιδιότυπο πόλεμο νομισμάτων, έναν νέο γύρο ανταγωνιστικών υποτιμήσεων στη ΝΑ Ασία. Η Κίνα -το νόμισμα της οποίας επηρεάζει, μέσω της θέσης της στην εφοδιαστική αλυσίδα, τα νομίσματα των χωρών της περιοχής, τα οποία συνδέονται μεν με το δολάριο αλλά στην ουσία ακολουθούν το κινεζικό νόμισμα- θα αμυνθεί περιορίζοντας την αργή ανατίμηση του γουαν (ήδη η ισοτιμία του είναι σταθερή έναντι του δολαρίου) για να προστατεύσει τις εξαγωγές της, κάτι που θα επηρεάσει και τις ισοτιμίες και των άλλων νομισμάτων της περιοχής. Το παρελθόν διδάσκει το μέλλον: Η Αμερική απάντησε -πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση- στην άρνηση της Κίνας να επιτρέψει ανατίμηση του νομίσματός της, τυπώνοντας (ηλεκτρονικό) χρήμα, στη λογική του «θα τυπώνουμε γρηγορότερα από ότι μπορείτε

(η Κίνα) να αγοράζετε για να περιορίζεται η άνοδος του γουαν». Σε αυτό το περιβάλλον, το ευρώ, το ισχυρό νόμισμα του πλανήτη, ανατιμάται, η ισοτιμία του τον Φεβρουάριο επανήλθε στα περυσινά επίπεδα των 1,34 δολ. (7,7% ανατίμηση το 6μηνο ως τον Φεβρουάριο) και στα 124 γεν. Στα επίπεδα αυτά λίγες χώρες, πλην της Γερμανίας φυσικά, μπορούν να ανταγωνιστούν. Στον πόλεμο των νομισμάτων η ευρωζώνη – όπου ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, δηλώνει ότι η τράπεζα έχει πετύχει στον βασικό της στόχο, τη σταθερότητα των τιμών και των πληθωριστικών προσδοκιών- θα είναι η χαμένη. Η ανταγωνιστικότητα ενισχύεται με τις μεταρρυθμίσεις αρκεί η ισοτιμία να μην αφαιρεί τα όποια κέρδη. Και αυτό φαίνεται ότι θα γίνει στον νέο γύρο του πολέμου νομισμάτων. Και ενώ ο Γάλλος πρόεδρος τονίζει την ανησυχία του για την υψηλή ισοτιμία του ευρώ και την επίπτωση της στις εξαγωγές και ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, δηλώνει και αυτός ότι πλέον προβληματίζεται από την άνοδο του ευρώ.

πολιτικών στις διάφορες χώρες. Όμως, άφησε ανοικτό το παράθυρο για εξέτασή τους στα διεθνή φόρα, λέγοντας ότι αν αυτές οδηγούν σε ισοτιμίες που δεν είναι συμβατές με τις αρχές του G20 -σύμφωνα με τις οποίες οι ισοτιμίες δεν χειραγωγούνται θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο προβληματισμού και συζητήσεων. Ο Γενς Βάιντμαν, κεντρικός τραπεζίτης της Γερμανίας, μετά την κίνηση της Ιαπωνίας, υποστήριξε ότι απειλείται πλέον η ανεξαρτησία, απαραίτητο στοιχείο της αξιοπιστίας, των κεντρικών τραπεζών, άποψη με την οποία συντάχθηκε και ο Μ. Ντράγκι. Στο μεταξύ το δολάριο υποχωρεί έναντι του ευρώ και των νομισμάτων των περισσότερων αναδυόμενων οικονομιών και ανατιμάται εναντι του γεν.

ΕΠΙΛΟΓΗ 17

Ελλαδα

α ν τ α γω ν ι στ ι κο τ η τ α

Κοιτωντας μπροστα

Υπαρχουν δρασεις που μπορουν να βοηθησουν στην εξοδο της χωρας απο την υφεση. Αρκει απο τα λογια να προχωρησουμε στην πραξη. Επιτελειο «E»

ύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ, την τριετία 2009-2001 η Ελλάδα είχε τις με γαλύτερε ς απώλειες εισοδήματος. Το διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών μειώθηκε 20%. Στις άλλες μνημονιακές χώρες, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία μειώθηκε 7% και 3% αντίστοιχα και στην Ισπανία 8%. Στην περίπτωση της Ελλάδας, αν προσθέσουμε και τη μείωση του 2012 (10% σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ) γίνονται κατανοητές οι δυσκολίες εξόδου από την ύφεση, όταν η ζήτηση προσαρμόζεται απότομα στην ανάγκη μείωσης του εξωτερικού ελλείμματος της χώρας. Πώς μπορεί να κινηθεί η Ελλάδα σήμερα, όταν η ανεργία βρίσκεται ήδη στο 27% και όταν ακόμα και το προϊόν της γεωργίας υποχωρεί; Και όταν η ροή πιστώσεων στην οικονομία υποχωρεί; • Πρέπει άμεσα να μειωθεί ο συντελεστής ΦΠΑ στις επιχειρήσεις εστίασης, αφού η αύξησή του στο 23% δεν απέδωσε τα αναμενόμενα έσοδα, αντίθετα έπληξε τον κλάδο. • Το ίδιο ισχύει και για τον ΕΦΚ στο πετρέλαιο, η αύξηση του οποίου επίσης δεν απέδωσε ενώ η στροφή σε άλλες μορφές καυσίμων επιβάρυνε το περιβάλλον. • Τρίτον, να προωθηθούν το ταχύτερο δυνατό και με ρεαλιστικές προϋποθέσεις η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου, όπως το Ελληνικό, το παραλιακό μέτωπο, το δίκτυο των μαρινών, τα λιμάνια κλπ. 18 ΕΠΙΛΟΓΗ

• Επίσης, να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα στη διαχείριση των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, για τα οποία η Επιτροπή Περιφερειών κρούει τον κώδωνα του κινδύνου απώλειας πόρων. Αυτό απαιτεί συντονισμένες ενέργειες απλοποίησης διαδικασιών και αποτελεσματικής εποπτείας ώστε να μην αποτελούν εμπόδιο στις περιπτώσεις τουλάχιστον που δεν υπάρχει πρόβλημα στη χρηματοδότηση της εθνικής/ιδιωτικής συμμετοχής. Η ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι ιδιαίτερα σημαντική για την τόνωση της δραστηριότητας (και μέσω του ΕΤΕΑΝ) και το σοβαρό πρόβλημα ρευσ τότητας δημιουργεί ένα ασφυκτικό περιβάλλον. Η σύντομη απεμπλοκή κονδυλίων που λογιστικά μόνο έχουν απορροφηθεί και η μετατροπή τους σε κεφάλαια κίνησης αλλά και το πρόγραμμα κάλυψης εγγυητικών επιστολών με επιδότηση 50% ώστε να μπορούν να συμμετέχουν σε προγράμματα ΕΣΠΑ και διαγωνισμούς, είναι καθοριστικές δράσεις για τον σκοπό αυτό. Ο νέος υφυπουργός υπεύθυνος για το ΕΣΠΑ, Κυριάκος Βιρβιδάκης, θα αποδείξει αν το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι τα πρόσωπα ή οι διαδικασίες που δεν αλλάζουν. • Σε περίοδο εξαιρετικής στενότητας ρευστότητας, θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα περισσότερων δόσεων για τη ρύθμιση οφειλών προς το δημόσιο/ ασφαλιστικά ταμεία. Άλλωστε, αυτό ζητούν και οι επικεφαλής των ασφαλιστικών ταμείων, που βλέπουν τα έσοδα τους να μειώνονται λόγω της ύφεσης

και της υψηλής ανεργίας (για φέτος η πρόβλεψη του μεσοπρόθεσμου μιλούσε για μείωση 7,5% και με βάση τα τωρινά δεδομένα προβλέπεται 15%). Ο ηθικός κίνδυνος από τις ρυθμίσεις οφειλών έναντι των συνεπών φορολογουμένων είναι υπαρκτός, ωστόσο σε συνθήκες κρίσης η είσπραξη εσόδων είναι πρωταρχικός σκοπός. • Το ενδιαφέρον των ξένων για το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων αλλά και για επενδύσεις στην Ελλάδα θα είναι μεγαλύτερο αν το κράτος αξιόπιστα επιβλέψει την τήρηση των νόμων. Η αντίδραση τμήματος των τοπικών κοινωνιών -πχ στην αξιοποίηση του μεταλλευτικού πλούτου της Βόρειας Ελλάδας και στην εκμετάλλευση των μεταλλείων χρυσού της Χαλκιδικής – σαφώς θα ήταν μικρότερη αν το κράτος είχε αξιόπιστα εφαρμόσει την περιβαλλοντική νομοθεσία στο παρελθόν. Γιατί η αξιοπιστία δύσκολα κερδίζεται αλλά πολύ εύκολα χάνεται (σε όλους τους τομείς). Στα θετικά, η Ελλάδα βάσιμα φιλοδοξεί να αποτελέσει κόμβο στον ενεργειακό χάρτη. Εκτός από το φυσικό αέριο, όπου με τον αγωγό ΤΑΡ (εφόσον προκριθεί έναντι του Nabucco West από τις εταιρείες που εκμεταλλεύονται το αζέρικο κοίτασμα Σαχ Ντενίζ της Κασπίας και την κυβέρνηση τη χώρας) χαράσσεται ένας νέος διάδρομος μεταφοράς στην Ευρώπη, οι έρευνες για υδρογονάνθρακες στη θάλασσα νοτίως της Κρήτης και το Ιόνιο ανοίγουν νέες προοπτικές. Φυσικά, οι έρευνες θα πρέπει να αφορούν αυτές τις περιοχές και μόνο. Το σεισμογενές Αιγαίο δεν προσφέρεται για αξιοποίηση, αφού ένα ατύχημα (που σε όλες τις εγκαταστάσεις έχει συμβεί) θα κατέστρεφε μια κλειστή θάλασσα και το τουριστικό προϊόν της χώρας. Επίσης, τα θετικά μηνύματα για τις τουριστικές αφίξεις φέτος αποτελούν ένα μήνυμα αισιοδοξίας. Η Ελλάδα είναι ωραία χώρα και με την κατάλληλη προβολή μπορεί να προσελκύσει τουρισμό υψηλότερου εισοδήματος, που αποδίδει για τη χώρα. Άλλωστε, οι πρόσφατες αγορές νησίδων στο Ιόνιο από τον εμίρη του Κατάρ, επιβεβαιώνουν το σχετικό δυναμικό της χώρας.

Πολ ι τ ι κ η

Ε υ ρωπ η

ση της Ιταλίας, τώρα γίνονται περισσότερο αισθητές οι επιπτώσεις της νομισματικής ένωσης που δεν συνοδεύεται από οικονομική.

Avanti popolo Το αποτeλεσμα των εκλογων στην Ιταλiα στελνει eνα ηχηρο μηνυμα: η ισχυρh φωνh του ευρωπαϊκοy Νοτου δεν μπορεi πλeον να αγνοεiται απο τον Βορρa. Επιτελειο «E»

ε μια χώρα του G7, με ΑΕΠ 58% της Γερμανίας και 9 φορές μεγαλύτερο από της Ελλάδας, η συντριπτική πλειοψηφία, το 81% των ψηφοφόρων απέρριψαν την ακολουθούμενη και επιβαλλόμενη από την ΕΕ-ΕΚΤ πολιτική. Ο Μπερλουσκόνι βοηθήθηκε από την υπόσχεση επιστροφής του φόρου στην πρώτη κατοικία και πήρε 29,2% των ψήφων, ο Γκρίλο με ασαφή μέτρα αλλά σαφή πρόθεση ανατροπής του κατεστημένου πήρε 25,6% και η κεντροαριστερά του Μπερσιάνι 29,5%. Τι θα γίνει είναι ακόμα ασαφές. Πέρα από τις περιορισμένες σήμερα δυνατότητες στην πράξη μεταβολής της πολιτικής –αφού οποιαδήποτε μεταβολή θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέα άνοδο του κόστους δανεισμού της χώρας με

χρέος 127% του αεπ- ένα είναι σαφές: οι ψηφοφόροι αποκήρυξαν την πολιτική που εφαρμόζεται από μη εκλεγμένους πολιτικούς, που υπαγορεύεται από ευρωπαϊκά όργανα και κυρίως από τη Γερμανία της καγκελαρίου Μέρκελ. Τελικά αυτό είναι το πρόβλημα της ΕΕ και της ευρωζώνης: η αίσθηση της απόστασης που χωρίζει τους πολίτες από τα κέντρα λήψης αποφάσεων. Αυτό οφείλεται σε δυο παράγοντες: Πρώτος, τώρα γίνονται αισθητές οι επιπτώσεις της διεύρυνσης, οι αποφάσεις λαμβάνονται σε ένα διευρυμένο συμβούλιο υπουργών, 27 και τον Ιούλιο 28 με τη είσοδο της Κροατίας, που συντηρεί την αίσθηση της απόστασης από τα εθνικά τους θέματα. Δεύτερος και κυριότερος, στην περίπτω-

Η οικονομική ένωση δρομολογείται σήμερα, εκ των υστέρων, με κοινές πολιτικές, οικονομικές, δημοσιονομικές και διαρθρωτικές (αφού και η Γερμανία αντιμετώπισε την ύφεση των αρχών της δεκαετίας του 2000 παραβιάζοντας τους κανόνες του Μάαστριχτ). Ωστόσο, υπάρχει ένα κενό: το κενό (μη δανειακών) μεταβιβάσεων ή της κοινής εγγύησης χρέους –που συναντά την αντίδραση των πλεονασματικών και πιστωτριών χωρών όπως η Γερμανία και η Ολλανδίαη οποία θα διευκόλυνε τις χώρες του κοινού νομίσματος που αντιμετωπίζουν υψηλό κόστος δανεισμού από τις αγορές. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, υπάρχει η ένωση μεταβιβάσεων, οι τράπεζες διασώζονται με ομοσπονδιακά κεφάλαια και τα επιδόματα ανεργίας βαρύνουν τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό. Σε περίοδο κρίσης αυτό είναι σημαντικό και δεν υπάρχει στην ΕΕ. Είναι όμως απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία μιας νομισματικής ένωσης και για την αποδοχή από τους ψηφοφόρους των υποχρεώσεων που αυτή συνεπάγεται. Ασφαλώς και οι οικονομίες του Νότου θα έπρεπε να διορθώσουν τα κακώς κείμενα τους και πρώτη από όλες η Ελλάδα. Ωστόσο, η εμμονή της Γερμανίας για συγχρονισμένη μείωση των ελλειμμάτων σε περίοδο κρίσης, την επέτεινε. Τώρα, υπό το βάρος της λαϊκής δυσαρέσκειας και του φόβου κοινωνικών εκρήξεων, η Γερμανία συμφώνησε στην επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων της Ιρλανδίας καιτης Πορτογαλίας από τον Μηχανισμό Διάσωσης αλλά και -άτυπα ώστε να μην πληγεί το κύρος της Γερμανίδας καγκελαρίου ενόψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου- στη χορήγηση επιπλέον χρόνου στις Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία για τη μείωση των δημοσίων ελλειμμάτων τους. Εκείνο που έδειξαν οι ιταλικές εκλογές είναι ότι η ισχυρή φωνή του Νότου δεν μπορεί να αγνοείται από τον Βορρά. Και αυτό είναι που θα οδηγήσει σε εξισορρόπηση δυνάμεων στην ευρωζώνη. ΕΠΙΛΟΓΗ 19

στ α τ ι στ ι κ α στ ο ι χε ι α

Β α ρΟ μ ετρ ο

πές, θα περιοριστούν σε 14% το 2013, κοντά στον μέσο όρο της ευρωζώνης, 12%.



Το δημόσιο χρέος και πάλι σε άνοδο. Κατά 50 δισ. ευρώ μειώθηκε το δημόσιο χρέος το 2012 μετά το PSI και το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων. Ως ποσοστό του αεπ μειώθηκε στο 158% από 171% το 2011. Ωστόσο, το ΔΝΤ προβλέπει νέα άνοδο το 2013, στο 179% του αεπ. Αυτό γιατί το χρηματοδοτικό κενό της δημόσιας διαχείρισης εκτιμάται σε 39 δισ. ευρώ ή 21% του αεπ, το οποίο καλύπτεται από τους επίσημους πιστωτές μας (με τη χρονική μετάθεση τόκων, χρεολυσίων και τις δόσεις του 3ου Μνημονίου από τις οποίες θα λάβουμε συνολικά 25 δισ. ευρώ το 2013). Το κενό προκύπτει από την ανάγκη κάλυψης του δημόσιου ελλείμματος των 8,4 δισ. ευρώ, χρεολυσίων προς τους επίσημους πιστωτές μας από το πρώτο μνημόνιο 9 δισ., εντόκων

Μετά τα μέτρα των 13,5 δισ. ευρώ για τη διετία 2013-14, θα απαιτηθούν μέτρα 2-4 δισ. για μειωθεί το δημόσιο έλλειμμα κάτω από το 1% του αεπ ως το 2016, όπως προβλέπεται σ το Μνημόνιο.

 Πίσω στο Ολυμπιακό 2004. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της χώρας προβλέπεται ότι θα μειωθεί κατά 10 δισ. ευρώ το 2013 στα 184,5 δισ. Το επίπεδο αυτό είναι οριακά χαμηλότερο από του 2004, του έτους ευφορίας για την Ελλάδα, με τη διοργάνω20 ΕΠΙΛΟΓΗ

γραμματίων 17 δισ. (κυρίως προς ελληνικές τράπεζες) με τα οποία το δημόσιο καλύπτει τρέχουσες ανάγκες, και άλλες ανάγκες 20 δισ., με το συνολικό ποσό να φτάνει τα 57 δισ. ευρώ. Έναντι αυτών το ελληνικό Δημόσιο προβλέπεται να εισπράξει μόνο 17,5 δισ.: 2,5 δισ. από αποκρατικοποιήσεις, 12,3 δισ. από έντοκα και 2,5 δισ. από άλλες πηγές. Έτσι, από τα 329 δισ. ευρώ του δημοσίου χρέους το 2013, τα 221 δισ. τα οφείλουμε στους επίσημους πιστωτές μας, 31 στο ΔΝΤ και 190 στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης, δηλαδή τους εταίρους μας στην ευρωζώνη. Βλέποντας τις δυσκολίες, το ΔΝΤ εκτιμά πλέον ότι το χρέος, αν δεν γίνει νέο κούρεμα από τους Ευρωπαίους, θα περιοριστεί στο 144% του αεπ το 2020 έναντι στόχου 124%.

ση των Ολυμπιακών Αγώνων. Σε μια πενταετία, σε πραγματικούς όρους, και μετά τη μείωση κατά 4,5% το 2013, θα έχει χάσει το 24% του αεπ της ή σε τρέχουσες τιμές 49 δισ. ευρώ. Οι μεγάλες αυτές απώλειες απαιτήθηκαν για να μειωθεί το έλλειμμα του προϋπολογισμού κατά 27 δισ. ευρώ ή των εξωτερικών μας συναλλαγών (που συντηρούσε και η διόγκωση των δημόσιων δαπανών) κατά περίπου το ίδιο ποσό.

 Οι συντάξεις από 17% ου αεπ το 2012, μετά της νέες περικο-

 Σε άνοδο οι οφειλές προς το Δημόσιο, το 2012 αυξήθηκαν κατά 13,2 δισ. ευρώ, καθώς ή ύφεση αυξάνει τον αριθμό των φορολογουμένων που αδυνατούν να καλύψουν τις οφειλές τους. Το Δημόσιο εντείνει τους ελέγχους για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, ωστόσο δεν προχωρά σε αποφασιστικά βήματα αφού δεν εντάσσεται στον έλεγχο του νέου Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, Χάρη Θεοχάρη, και το ΣΔΟΕ, διατηρώντας την παράδοση κατακερματισμού αρμοδιοτήτων που συντηρεί την ελληνική αναποτελεσματικότητα.  Η κατανάλωση σε ελεύθερη πτώση. Κατά 12% μειώθηκε ο όγκος τ ων λι α ν ικών π ωλ ή σ ε ω ν τ ο 2012, με τις μεγαλύτερες απώλειες, να καταγράφουν οι επιχειρήσεις ένδυσης (-20%) και οικιακού εξοπλισμού (-16%). Η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου εκτιμά μεγάλη υποχώρηση στις μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις το 2013, ο τζίρος τους θα μειωθεί κατά μέσο όρο 19%. Για το σύνολο των επιχειρήσεων προβλέπει μείωση 16% αφού στις μεγάλες προβλέπει άνοδο σχεδόν 5%.  Οι πωλήσεις αυτοκινήτων, μετά την κατά 40% μείωση το 2012, έχουν περιοριστεί στο 1/4 του επιπέδου του 2008.  Οι καταναλωτές του πυρήνα της ευρωζώνης δεν γνωρίζουν κρίση. Γάλλοι, Γερμανοί, Βέλγοι και οι Λουξεμβούργιοι δαπανούν φέτος περισσότερα, οι λιανικές πωλήσεις στις χώρες αυτές αυξάνονται με τους υψηλότερους ρυθμούς στην ευρωζώνη, όπου συνολικά οι λιανικές πωλήσεις υποχωρούν. Καθοδικά κινούνται οι πωλήσεις στην Ιταλία, την Ισπανία αλλά και σε χώρες όπως η Φινλανδία και η Αυστρία.

Το πρώτο κατάστημα Trollbeads στην Ελλάδα βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας

ΝΕΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ! ΒΑΛΑΩΡΙΤΟΥ 9, ΑΘΗΝΑ τηλ. 2130 249440 www.trollbeads.gr

στ α τ ι στ ι κ α στ ο ι χε ι α

 Οι άνεργοι στην ευρωζώνη αυξήθηκαν κατά 201 χιλ. τον Ιανουάριο 2013 στα 19 εκατ. άτομα. Το ποσοστό ανεργίας έφτασε το 11,9%, στη Γερμανία υποχωρεί σταθερά, σήμερα στο 5,3%. Το 27% της Ελλάδας είναι το υψηλότερο της ευρωζώνης, με επόμενα το 26% της Ισπανίας, το 18% της Πορτογαλίας και το σχεδόν 15% της Ιρλανδίας και της Σλοβακίας. Στις Σκανδιναβικές χώρες και τη Βρετανία προσεγγίζει το 8%. Στην Αμερική, παρά την άνοδο της απασχόλησης κατά 236 χιλ. άτομα, 12 εκατ. Αμερικανοί είναι άνεργοι, με το ποσοστό ανεργίας στο 7,7%. Στην Ιαπωνία το ποσοστό ανεργίας είναι πολύ χαμηλό, 4,2%.  Για την Ελλάδα το ΚΕΠΕ προβλέπει άνοδο του ποσοστού ανεργίας στο 30% το 2013. Το 12μηνο ως τον Δεκέμβριο 2012 στις τάξεις των ανέργων προστέθηκαν 264 χιλ. άτομα.  Χαμηλά η βιομηχανία. Για 4ο συνεχόμενο έτος υποχώρησε η παραγωγή της ελληνικής βιομηχανίας το 2012. Το επίπεδο της παραγωγής ήταν τον Ιανουάριο 30% χαμηλότερο από του 2008. Συγχρόνως, μειώνονται και οι παραγγελίες, κατά 8% το 2012 συνολικά. Ωστόσο, ανησυχητική ένδειξη είναι η μείωση των παραγγελιών από το εξωτερικό, με διψήφιο ποσοστό τους πιο πρόσφατους μήνες, καθώς η οικονομία της ευρωζώνης επιβραδύνει.  Η Γερμανία κατέγραψε πλεόνασμα ρεκόρ, 188 δισ. ευρώ στο εμπορικό της ισοζύγιο το 2012, το δεύτερο μεγαλύτερο από το 1950, με συνέπεια το πλεόνασμα των εξωτερικών συναλλαγών της να φθάσει τα 167 δισ. ευρώ ή 6,3% του αεπ από 5,6% το 2011.  Στην Ελλάδα, οι εξαγωγές έκλεισαν το έτος με μείωση 13% τον Δεκέ μ βριο. Το ισ χυρό ευρώ πλήττει την ανταγωνιστικότητά 22 ΕΠΙΛΟΓΗ

Β α ρΟ μ ετρ ο

των ελληνικών προϊόντων, προς τρίτε ς χώρε ς μειώθηκαν 20% έναντι 8% προς τις χώρες της ΕΕ. Συνολικά το 2012 οι εξαγωγές αυξήθηκαν 5% στο 8,8% του αεπ από 7,5% το 2011. Για να έχουμε μέτρο σύγκρισης εξωστρέφειας, οι εξαγωγές της Γερμανίας αναλογούν σε σχεδόν 40% του αεπ της χώρας.

 Οι απώλειε ς των κυπριακών τραπεζών από το ελληνικό PSI υπολογίζονται σε 4,5 δισ. ευρώ ή 25% του αεπ της Κύπρου. Η έκθεσή τους στην Ελλάδα (στις τράπεζες και την αγορά δανείων) φθάνει τα 4 δισ. ευρώ ή 22% του αεπ της. Το μεγαλύτερο μέρος του συζητούμενου πακέτου διάσωσης από την τρόικα –το κυπριακό Μνημόνιο θα έχει 4ετή διάρκεια, 2013 ως το 2016θα κατευθυνθεί για τη στήριξη των τραπεζών. Στόχος και εκεί είναι πρωτογενή πλεονάσματα 4% του αεπ από -0,7% το 2013, με μείωση μισθών στο Δημόσιο, μείωση συντάξεων και αύξηση των έμμεσων φόρων και των φόρων στην ακίνητη περιουσία. Το πιθανότερο και εκεί είναι η δημοσιονομική προσαρμογή να οδηγήσει σε μεγαλύτερη μείωση του αεπ από την προβλεπόμενη στο πρόγραμμα. Η Κύπρος είναι εκτός αγορών εδώ και ένα χρόνο οπότε τα δάνεια της τρόικας είναι αναπόφευκτα.  Το 2012 το έλλειμμα του προϋ Το ακαθάριστο εξωτερικό χρέος της χώρας έφτασε 437 δισ. ευρώ το 2012 από 370 δισ. το 2011 αφού προστέθηκαν τα 87 δισ. ευρώ των δανείων της τρόικας.

πολογισμού έκλεισε καλύτερα από τον στόχο που είχε τεθεί, στα 3,5 δισ. ευρώ, και μαζί με τους τόκους του δημοσίου χρέους έφτασε τα 15,7 δισ. έναντι σ τόχου 16,3. Για τη δυσμε νή

εικόνα των δημόσιων οικονομικών χαρακτηριστικό είναι ότι έναντι εσόδων 51,9 δισ. (κατά 4 0 0 εκατ . ευρώ χαμηλότ ε ρα από τον σ τόχο), οι συνολικέ ς ανάγκες πληρωμών έφτασαν τα 110 δισ. Στις δαπάνες του προϋπολογισμού 67,6 δισ., προστίθενται 41 δισ. προς το ΤΧΣ για τις ανάγκες των τραπεζών, 901 εκατ. γ ια τη συμμετοχή σ τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) και 467 εκατ. για την τακτοποίηση υποχρεώσεων φορέων της γενικής κυβέρνησης (νοσοκομεία κλπ).

 Περίπου 4 δισ. ευρώ χάθηκαν από το εισόδημα των νοικοκυριών σε ένα χρόνο λόγω της ύφεσης. Το εισόδημά τους περιορίστηκε στα 33,2 δισ. ευρώ το 3ο τρίμηνο 2012 (σχεδόν όσο το 2004) από 37,2 δισ. ένα χρόνο πριν. Η απώλεια ήταν αποτέλεσμα της μείωσης κατά 11,3% των αποδοχών, κατά 10% των κοινωνικών παροχών και της κατά 18% της αύξησης των φόρων. Συνολικά την τετραετία 20092012 οι απώλειες εισοδήματος εκτιμώνται σε 35 δισ. ευρώ.  Κατά κλάδο παραγωγής τις με Μόνο για τους Βρετανούς και τους Ρώσους τουρίστες η Ελλάδα ήταν πιο ελκυστικός προορισμός το 2012. Οι αφίξεις Ρώσων αυξήθηκαν 18% (874 χιλ.) και Βρετανών 9% (1,9 εκατ. αφίξεις, η δεύτερη αγορά για το ελληνικό τουριστικό προϊόν μετά τη Γερμανία). Συνολικά οι αφίξεις τουριστών μειώθηκαν 5,5% στα 15,5 εκατ. Οι αφίξεις από την ευρωζώνη – αναλογούν σε λίγο περισσότερο από το 1/3 των συνολικών- μειώθηκαν 11% και από την Αμερική 23%. Σημειώνεται ότι οι Αμερικανοί και οι Ρώσοι δαπανούν, κατά μέσο όρο, στην Ελλάδα 45% και 33% περισσότερο από τους Ευρωπαίους επισκέπτες.

στ α τ ι στ ι κ α στ ο ι χε ι α



Άνοδος στα χρηματιστήρια. Η χρηματισ τηριακή αξία των με τοχών που έχουν εκδώσει κάτοικοι της ευρωζώνης αυξήθηκε 16% το 2012 (σύγκριση Δεκ. 2012 με Δεκ. 2011). Σύμφωνα με την ΕΚΤ, έφτασε τα 4,5 τρισ. ευρώ από 3,9 δισ. ένα χρόνο πριν. Η άνοδος αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ανάκαμψη των χρηματιστηριακών δεικτών, αφού

οι νέες εκδόσεις ανέρχονταν σε 5,8 δισ. κατά μέσο όρο μηνιαίως. Μεγαλύτερη ήταν η άνοδος στις τραπεζικές μετοχές, η χρηματιστηριακή τους αξία αυξήθηκε κατά 19% στα 402 δισ. ευρώ από 339 δισ., αφού οι τράπεζες εξέδωσαν κατά μέσο όρο μετοχές 1,4 δισ. μηνιαίως. Στις μη τραπεζικές μετοχές, η χρηματιστηριακή αξία αυξήθηκε 15%.

γαλύτερες απώλειες εισοδήματος ( 3ο τρίμηνο του 2012 σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν) έ χουν οι κατασκευέ ς, με μείωση των συνολικών αμοιβών κατά 30%, και οι τέ χ νε ς- διασ κέδ ασ η με 22%. Στους δύο μεγαλύτερους κλάδους της οικονομίας, το εμπόριο και τον δευτερογενή τομέα, που αποτελούν την πηγή για περισσότερο από το 1/3 των αμοιβών εργασίας, η μείωση φθάνει το 14% και 19% αντίστοιχα.

 Η χαμηλότερη δημόσια κατανάλωση στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 2013 η Ελ λάδα θα έχει τη χαμηλότερη δημόσια

Β α ρΟ μ ετρ ο

κατανάλωση ως ποσοσ τό του αεπ στην ΕΕ, 15,4%, με εξαίρεση τις Βουλγαρία, Ρουμανία και Λετονία. Επόμενη είναι η Ιρλανδία με 17,1% και η Πορτογαλία με 18,2%. Στη Γερμανία και τη Γαλλία τα ποσοσ τά είναι 20% και 25% αντίστοιχα και ο μέσος όρος σ την ευρωζ ώνη 21,4%. Πριν από την κρίση, το 2009, το ελληνικό ποσοστό ήταν λίγο μόνο χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ωστόσο, η κατασπατάληση του δημόσιου χρήματος -σε συντάξεις σε μη δικαιούχους, υπερτιμολογήσεις και σπάταλη στην υγεία, ανορθολογισμός και σπατάλες σ τη μισθοδοσία- χωρίς καν να στηρίζ εται το κοινωνικό κράτος, οδήγησαν στην τωρινή δραστική αναδίπλωση, με κόστος για την οικονομία και την κοινωνία.

 Η ρευστότητα που έχουν αντλήσει οι ισπανικές τράπεζες από την ΕΚΤ φθάνει το 25% του αεπ της χώρας από 4% πριν από την κρίση. Στην Ελλάδα συνολικά από το ευρωσύστημα (ΕΚΤ και Τράπεζα της Ελλάδος) οι τράπεζες έχουν αντλήσει ρευστότητα ίση με 66% του αεπ της χώρας.  O κατώτατος μισθός μειώθηκε στα 603 ευρώ το 2012 από 746 το 2011, όπως αναφέρει η Τράπεζα της Ελλάδος. Αν αναχθεί σε 12μηνη βάση φθάνει τα 703 ευρώ. Η Eurostat αναφέρει 876 ευρώ. Σε αυτό το επίπεδο είναι υψηλότερος από τα 748 ευρώ της Ισπαν ίας, και τα 565 της Πορτογαλίας. Ωστόσο, θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε πώς τον υπολογίζει η Eurostat.  Η Τράπεζα της Ελλάδος προέβλεπε πέρυσι έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών 7,5% του αεπ της χώρας για το 2012. Τελικά η μείωση ήταν πολύ μεγαλύτερη, περιορίστηκε στο 1,7% του αεπ λόγω της μεγάλης μείωσης των εισαγωγών.

 Το ευρώ έχει ανατιμηθεί 7,7% έναντι του δολαρίου το τελευταίο εξάμηνο. Οι Γάλλοι ανησυχούν για την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων τους, αφού η στασιμότητα στην Ευρώπη συνεπάγεται αναγκαστικά αναζήτηση αναπτυξιακής διεξόδου στις αγορές της Αμερικής και της Ασίας.  Ποιες χώρες έχουν τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού; Πρώτη η Αμερική με 8,1 χιλ. τόνους (76% των αποθεμάτων της κεντρικής τράπεζας). Ακολουθούν οι Γερμανία με 3,4 χιλ. (73%), Ιταλία με 2,5 χιλ., Γαλλία με 2,4 χιλ., και Κίνα και Ελβετία με 1.000 τόνους η καθεμία. Η Ρωσία έχει 956 τόνους και η Ιαπωνία 765. Η ΕΚΤ έχει στα θησαυροφυλάκια της 502 τόνους. Μεγάλα σχετικά αποθέματα έχει η Πορτογαλία, 383 τόνους, μεγαλύτερα από της Τουρκίας, της Σαουδικής Αραβίας και της Βρετανίας (από 350 ως 310 τόνους) ενώ 281 έχει η Ισπανία. Η Ελλάδα έ χει μόλις 112 τόνους (το 82% των αποθεμάτων της κεντρικής τράπεζας). Το ευρωσύστημα (δηλ η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες ευρωζώνης) συνολικά έχουν 10,7 χιλ. τονους.  Στην Αμερική η βιομηχανική παραγωγή με άνοδο 2,1% τον Ιανουάριο, έφτασε τα προ της κρίσης επίπεδα. Επίσης, αυξάνονται οι άδειες οικοδομών, ωστόσο η αγορά παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα.  Λιγότερα πλοία στον υπό ελληνική σημαία σ τόλο, από 2.014 το 2011 σε 1.939 το 2012. Λιγότερα φορτηγά και δεξαμενόπλοια, ωστόσο αυξήθηκε η χωρητικότητα λόγω της αύξησης σ τα δ εύτ ε ρα. Αν τ ίσ τοιχε ς οι εξελίξεις και σ τον ελληνόκτητο στόλο, ο αριθμός μειώθηκε από 3.8 4 8 σ ε 3.760, ωσ τόσο αυξήθηκε η χωρητικότητα καθώς οι πλοιοκτήτες κινούνται προς μεγαλύτερα πλοία. ΕΠΙΛΟΓΗ 23

ΕΛΛΑΔΑ // ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

24 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η αντοχh του eλληνα

φορολογοyμενου Το ευρωπαϊκό πείραμα για τη χώρα θα κριθεί από την αντοχή του Έλληνα φορολογούμενου. Αν τα φορολογικά μέτρα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη μείωση της δαπάνης του, το δημοσιονομικό πρόγραμμα αυτομάτως τίθεται εκτός στόχων, η ύφεση θα ενταθεί και οι εύθραυστες πολιτικές ισορροπίες θα κινδυνεύσουν. Η λήψη νέων μέτρων θα οδηγήσει τη χώρα σε νέο καθοδικό σπιράλ. Η Κριστίν Λαγκάρντ, του ΔΝΤ, τόνισε πρόσφατα στην Ιρλανδία, ότι θα πρέπει ο βηματισμός στα μέτρα μείωσης των δημοσίων ελλειμμάτων να είναι σταθερός. Ωστόσο σταθερός σημαίνει εμμονή σε αυτά και όχι σε ονομαστικούς στόχους για το έλλειμμα και νέα μέτρα για την αντιστάθμιση των μειώσεων στα φορολογικά έσοδα που οφείλονται στην ύφεση. Αυτό απαιτεί τη συνεργασία των Ευρωπαίων (δηλαδή νέα χρηματοδότηση), ώστε η ευρωζώνη να οδηγηθεί -από μια ένωση χωρών με αδελφικούς δεσμούς που όμως δεν αποτελούν οικογένεια- σε μια βαθύτερη ολοκλήρωση. Όλοι θα ωφεληθούν από την κοινή προσπάθεια, οδεύοντας σταθερά προς τη γραμμή τερματισμού. Επιτελείο «Ε»

ΕΠΙΛΟΓΗ 25

ΕΛΛΑΔΑ // ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Οι καλες επιδοσεις στον δημοσιονομικο τομεα, οπου το πρωτογενες ελλειμμα προβλεπεται στο 1,2% του αεπ επιτυγχανονται με μεγάλο κοστος για την οικονομια και το μειουμενο αεπ συνεπαγεται αυξανομενο λογο δημοσιου χρεους προσ αεπ, δεικτη στοχο για το Μνημονιο με τους δανειστες μας και που παρακολουθειται απο τις αγορες και τους οικους αξιολογησης.

ο 2013 θα κλείσει μια 5ετία κατά την οποία η Ελλάδα θα έχει χάσει το ¼ του ΑΕΠ της (24%). Οι προβλέψεις μιλούν για ποσοστό ανεργίας 24%, όμως αυτό τους τελευταίους μήνες αυξάνεται ραγδαία, έχοντας ήδη φθάσει το 27% και ενώ νεώτερες προβλέψεις μιλούν για 30%, ποσοστό πρωτοφανές στην Ευρώπη. Ακόμα και στις χώρες της Βαλτικής, τη Λετονία και τη Λιθουανία την περίοδο της κρίσης 2009-2011, δεν ξεπέρασε το 19% και ήδη έχει υποχωρήσει στο 13%. Στην Ισπανία προβλέπεται τώρα στο 27%, υψηλότερο ακόμα και από τα μέσα της δεκαετίας του ’90. Ποια είναι τα προγνωστικά για την Ελλάδα; Για φέτος η ύφεση πιθανόν να αποδειχθεί μεγαλύτερη, αφού όπως παραδέχτηκε το ΔΝΤ οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές –δηλαδή οι άμεσες επιπτώσεις της περικοπής δαπανών και της αύξησης των φόρων στην οικονομική δραστηριότητα- είναι μεγαλύτεροι από εκείνους που έχουν ληφθεί υπόψη στις προβλέψεις. Μάλιστα, οι πολλαπλασιαστές φαίνεται ότι είναι μεγαλύτεροι όταν τα επιτόκια της

26 ΕΠΙΛΟΓΗ

κεντρικής τράπεζας είναι κοντά στο μηδέν και όλες οι χώρες ακολουθούν πολιτική δημοσιονομικής λιτότητας, όπως συμβαίνει σήμερα. Άλλωστε αυτό είναι προφανές στην περίπτωσή μας, απαιτήθηκαν μέτρα περικοπής δαπανών και αύξησης των φόρων 7% του ΑΕΠ για να μειωθεί το δημόσιο έλλειμμα κατά 3,3% του ΑΕΠ τη διετία 2013-2014. Η ανεργία θα είναι υψηλότερη και τα εισοδήματα χαμηλότερα. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος οι μέσες αποδοχές στην οικονομία θα μειωθούν κατά 7,8%, μετά από μείωση 7% το 2012 (στην ευρωζώνη κατά μέσο όρο θα αυξηθούν 2%), κατά 7% στο Δημόσιο και 10% στις ΔΕΚΟ. Φυσικά, στο Δημόσιο οι μειώσεις αμοιβών ήταν αναγκαίες, αφού αφενός ο εργοδότης δεν είχε τα κεφάλαια για να τις καλύψει αφετέρου υπήρχε μεγάλος ανορθολογισμός και αναντιστοιχίες σε πλείστες περιπτώσεις αμοιβής και παρεχόμενης εργασίας. Η γενικευμένη μείωση των αμοιβών είχε ως συνέπεια μεγάλες απώλειες στην εσωτερική αγορά, αφού τα κέρδη από τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας στην εξωτερική ήταν μικρά λόγω της μικρής σχετικά συμμετοχής των αυξανόμενων εξαγωγών στο ελληνικό αεπ (περίπου 9% χωρίς τα πετρελαιοειδή, μετά την άνοδο το 2012). Επίσης, τη μεγάλη μείωση της ζήτησης στο εσωτερικό δεν μπορούν να αντισταθμίσουν οι εξαγωγές αφού στο μεγαλύτερο μέρος τους αφορούν χώρες της ευρωζώνης οι οποίες βρίσκονται σε στασιμότητα ή ήπια ύφεση.

Το στοίχημα στις προσδοκίες Σήμερα, το στοίχημα για την Ελλάδα θα κριθεί στις προσδοκίες, που καθορίζουν τη μελλοντική δαπάνη στην οικονομία, επενδύσεις και κατανάλωση. Από το κατά πόσο θα μπορέσει να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στις προοπτικές των επιχειρήσεων και των καταναλωτών. Οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή των ενδεδειγμένων πολιτικών από την αρχή της κρίσης – καθυστέρηση των αποκρατικοποιήσεων με αποτέλεσμα τώρα οι αποτιμήσεις της κρατικής περιουσίας να είναι χαμηλότερες και σε δυσμενέστερο διεθνές περιβάλλον, καθυστερήσεις και πλημμελής απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων, καθυστερήσεις στις παρεμβάσεις στη λειτουργία του κράτους με αποτέλεσμα το ποιοτικό επίπεδο της δημόσιας διοίκησης να παραμένει χαμηλό ή και να έχει επιδεινωθεί λόγω των οριζόντιων περικοπών αμοιβών σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, μικρή μόνο θεσμική βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος (κάτι που δείχνει και η χαμηλή ακόμα κατάταξη της χώρας στον δείκτη Doing business in 2013 της Παγκόσμιας Τράπεζας)- αλλά και η πολύ μεγάλη άνοδος της φορολογικής επιβάρυνσης των φορολογουμένων που κατέστη αναγκαία για την κάλυψη των αδυναμιών στον περιορισμό της φοροδιαφυγής είχαν ως αποτέλεσμα τη βαθύτερη ύφεση. Όσον αφορά τον τελευταίο παράγοντα και ειδικότερα την φορολο-

γία ακινήτων, αυτή επιβάλλεται με αντικειμενικές αξίες που πλέον είναι ανώτερες των εμπορικών - και ενώ οι συνθήκες στην αγορά δεν επιτρέπουν ρευστοποίηση αφενός λόγω απουσίας ρευστότητας αφετέρου λόγω της συνεχούς μείωσης των τιμών τους που συνεπάγεται αναβολή αγορών όπου υπάρχει πρόθεση. Η εξοντωτική επιβάρυνση περιορίζει τη δαπάνη των πολιτών σε βαθμό που η αγορά να βυθίζεται σε ύφεση. Συνεπώς, οι καλές δημοσιονομικές επιδόσεις, όπου το πρωτογενές έλλειμμα έκλεισε στο 1,2% του ΑΕΠ το 2012 (έναντι προβλέψεων 1,5%), επιτυγχάνονται με μεγάλο κόστος για την οικονομία και το μειούμενο ΑΕΠ συνεπάγεται αυξανόμενο λόγο δημόσιου χρέους/ΑΕΠ, δείκτη στόχο για το Μνημόνιο με τους δανειστές μας και που παρακολουθείται από τις αγορές. Χαρακτηριστικό είναι ότι αν το ΑΕΠ ήταν στα επίπεδα του 2008, το δημόσιο χρέος θα αναλογούσε σε 130% του ΑΕΠ αντί 179% σήμερα.

περίπου 60 χιλ. άτομα λάμβαναν σύνταξη χωρίς να το δικαιούνται! Επίσης εξαιρετικά σημαντικό, η αποφασιστική αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής αποτελεί πλέον άμεση προτεραιότητα, η αίσθηση της δίκαιης κατανομής των βαρών έχει τεράστια σημασία για την οικονομία. Πόσο μάλλον όταν καθυστερήσεις στον έλεγχο πιθανών πηγών φοροδιαφυγής –βλ. λίστα Λαγκάρντ κλπ- συντηρούν την αίσθηση της φορολογικής αδικίας, που αποτελεί και κίνητρο για απόκρυψη εισοδημάτων. Η μείωση της αβεβαιότητας για την παραμονή της χώρας στο ευρώ είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Βέβαια, ήταν ένα πρώτο βήμα μόνο. Κρίσιμη για τις εξελίξεις θα αποδειχθεί η πορεία της κατανάλωσης. Αν η μείωση περιοριστεί το 7% που προβλέπει η κυβέρνηση στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, η επανεκκίνηση της οικονομίας είναι εφικτή, υπό όρους. Αν η αύξηση των φόρων και οι περικο-

Ρευστότητα, ύφεση, εσωτερική υποτίμηση Για την Ελλάδα σήμερα αυτονόητο είναι ότι είναι επιβεβλημένη η μεγαλύτερη επιτάχυνση του ΕΣΠΑ –παρά την αδυναμία χρηματοδότησης της εθνικής συμμετοχής- ώστε να εισρεύσουν κεφάλαια στην οικονομία και να υπάρξει επανεκκίνηση των μεγάλων έργων υποδομής. Ωστόσο, βασική παράμετρος σταθεροποίησης και ανάκαμψης είναι οι ιδιωτικές επενδύσεις. Εδώ η δραματική έλλειψη ρευστότητας αποτελεί βασικό εμπόδιο, και έως ότου οι τράπεζες μπορέσουν να διοχετεύσουν ρευστότητα στην οικονομία, η αντιστροφή της μείωσης (περίπου 34% το 2012 σε εξοπλισμό) παραμένει στον απώτερο ορίζοντα. Οι βάσεις με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τις συγχωνεύσεις και τη μικρή επιστροφή καταθέσεων έχουν τεθεί, όμως θα χρειαστεί χρόνος. Επίσης, καθοριστική είναι η ροή χρηματοδότησης και η επιστροφή ΦΠΑ στις εξαγωγικές επιχειρήσεις, αφού μόνο οι παραγγελίες από το εξωτερικό στηρίζουν τη βιομηχανία, από το εσωτερικό υποχωρούν. Άλλωστε, ο περιορισμός της ρευστότητας συντηρεί τον φαύλο κύκλο μείωσης πιστώσεων, ύφεσης, επιδείνωσης του πιστοληπτικού προφίλ των δανειοληπτών και κλίματος αβεβαιότητας. Αυτό ισχύει και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν τον κύριο όγκο των ελληνικών επιχειρήσεων, και που πλήττονται περισσότερο από τον περιορισμό της τραπεζικής χρηματοδότησης, αφού συνήθως, έχουν υψηλότερο πιστωτικό κίνδυνο και δεν έχουν πρόσβαση σε άλλες μορφές χρηματοδότησης, με συνέπεια τον περιορισμό των εργασιών τους. Αυτονόητη επίσης είναι η συνέχιση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας, χαρακτηριστικό είναι ότι χρειάστηκε να φτάσουμε στη χρεοκοπία για να εκλογικευτούν οι δαπάνες υγείας και να ολοκληρωθεί το μηχανογραφικό σύστημα αλλά και να γίνει απογραφή συνταξιούχων, από την οποία διαπιστώθηκε ότι

πές δαπανών οδηγήσουν σε μεγαλύτερη μείωση της ζήτησης, η ύφεση και η ανεργία θα επιδεινωθούν και το δημοσιονομικό πρόγραμμα θα ανατραπεί -οι άμεσοι και οι έμμεσοι φόροι θα είναι χαμηλότεροι- με πιθανές επιπτώσεις για τη συνοχή της τρικομματικής κυβέρνησης και το πολιτικό κλίμα. Συνεπώς το περιβάλλον παραμένει εξαιρετικά δύσκολο για την Ελλάδα. Με την εσωτερική υποτίμηση -μείωση των αμοιβώνεπιδιώκεται να αντισταθμιστούν οι απώλειες ανταγωνιστικότητας των προηγούμενων ετών που αφορούν στο κόστος εργασίας (το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας προήλθε μόνο από την πηγή αυτή και η μείωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο πληρωμών προήλθε αποκλειστικά από τη μείωση της ζήτησης και όχι των σχετικών τιμών, που θα αποτελούσε και πηγή μόνιμης βελτίωσης) και ενώ το νόμισμα, σε περίοδο βαθιάς ύφεσης στην Ελλάδα, παραμένει «σκληρό», έκλεισε το 2012 σε επίπεδο μόλις 0,6% χαμηλότερα έναντι του δολαρίου. ΕΠΙΛΟΓΗ 27

ΕΛΛΑΔΑ // ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Κεντρικές τράπεζες, Δόγματα και πρακτική Σε εποχή που τα δόγματα των κεντρικών τραπεζών αναθεωρούνται, οι νέες τάσεις που διαγράφονται αναδεικνύουν τις αδυναμίες της κοινής νομισματικής πολιτικής της ευρωζώνης για μια χώρα με τα τωρινά προβλήματα της Ελλάδας. Παραδείγματος χάριν, ο Αμερικανικός κεντρικός τραπεζίτης, Μπεν Μπερνάνε, δηλώνει ότι θα συνεχίσει την ποσοτική χαλάρωση έως ότου το ποσοστό ανεργίας υποχωρήσει στο 6,5% (εφόσον ο πληθωρισμός δεν υπερβεί το 2,5%) για να μειώσει την αβεβαιότητα στην αγορά, υιοθετώντας μια πιο μεσοπρόθεσμη θεώρηση της οικονομίας. Ο Καναδός κεντρικός τραπεζίτης Μαρκ Κάρνεϊ, που θα διαδεχθεί τον Μέρβιν Κινγκ στην κεντρική τράπεζα της Βρετανίας, δηλώνει ότι ίσως αποδειχθεί πιο αποτελεσματικό η κεντρική τράπεζα να θέτει στόχο για το ονομαστικό ΑΕΠ (αντί του πληθωρισμού), δηλαδή τη δαπάνη στην οικονομία, αφού σήμερα τα επιτόκια είναι κοντά στο μηδέν (επίπεδο στο οποίο οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές είναι μεγαλύτεροι, καθιστώντας υψηλότερο το κόστος για την οικονομία της μείωσης των δημοσίων ελλειμμάτων). Η λογική έχει ως εξής: η κεντρική τράπεζα θέτει ένα στόχο για την αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, πχ 4%. Αν οι παράγοντες της αγοράς γνωρίζουν ότι η κεντρική τράπεζα θα στηρίζει ένα συγκεκριμένο επίπεδο ΑΕΠ, οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων σε περίοδο αναταραχής θα υποχωρήσουν λιγότερο (ακίνητα, χρηματιστήριο κλπ) και η προσαρμογή/υποχώρηση της ζή-

Η δοκιμασια για την ευρωζωνη ειναι ακομα σε εξελιξη. οταν τα επιτοκια της κεντρικης τραπεζας ειναι κοντα στο μηδεν πολυ δυσκολα η οικονομια μπορει να ανακαμψει χωρις καποιας μορφης δημοσιονομικη τονωση.

28 ΕΠΙΛΟΓΗ

τησης θα είναι πιο ομαλή. Έτσι, θα αποφευχθεί η επιδείνωση των προσδοκιών και η ένταση της αβεβαιότητας, που βυθίζει στην ύφεση. Συγχρόνως, ο στόχος αυτός συνεπάγεται και συγκεκριμένες και σταθερές πληθωριστικές προσδοκίες, η σταθερότητα των οποίων αποτελεί κύριο μέλημα των κεντρικών τραπεζιτών. Με χαμηλό στόχο για το ονομαστικό ΑΕΠ, αυτές θα παραμείνουν σταθερές και χαμηλές. Στην άποψη αυτή, βέβαια, υπάρχει και αντίλογος. Π.χ. η αβεβαιότητα στην αγορά δεν μπορεί να αποφευχθεί σε περίοδο αναταραχής, μπορεί να προκύπτει από τις αμφιβολίες των αγορών για τη δυνατότητα της κεντρικής τράπεζας να στηρίξει συγκεκριμένο επίπεδο ονομαστικού αεπ όταν η δημοσιονομική πολιτική είναι περιοριστική και αντιστρατεύεται την πολιτική της κεντρικής τράπεζας. Τη νέα αυτή προσέγγιση, ο Αμερικανός κεντρικός τραπεζίτης υιοθετεί σε μια οικονομία ελλειμματική στις συναλλαγές της με το εξωτερικό. Στην ευρωζώνη, με πλεονάσματα εξωτερικών συναλλαγών της τάξης των 116 δισ. ευρώ (1,2% του συνολικού αεπ) και τη χώρα με το μεγαλύτερο πλεόνασμα στον κόσμο, τη Γερμανία με 167 δισ. ευρώ (ή 6.3% του αεπ), εμμένει στον στόχο πληθωρισμού 2%. Αυτός καλύπτει μεν τις πλεονασματικές χώρες του Βορρά ωστόσο δεν καλύπτει τις χώρες του Νότου, των οποίων η διαδικασία προσαρμογής σε βιώσιμα επίπεδα δημοσίου χρέους και ελλειμμάτων καθίσταται δυσχερέστερη από τη δραστική λιτότητα, την εσωτερική υποτίμηση και την εκτόξευση των ποσοστών ανεργίας. Ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Ολιβιέ Μπλανσάρ, προ διετίας υποστήριξε την προσωρινή υιοθέτηση υψηλότερου στόχου για τον πληθωρισμό, π.χ. 4%, για την αντιμετώπιση της ύφεσης/ επιβράδυνσης στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Πιο πρόσφατα, τον περασμένο Δεκέμβριο, ο αντιπρόεδρος του Brookings Institute, Κεμάλ Ντερβίς, υποστήριξε το ίδιο για την ευρωζώνη. Αυτό θα οδηγούσε σε υψηλότερο πληθωρισμό στη Γερμανία, που θα σήμαινε άνοδο των αμοιβών υψηλότερη από την άνοδο της παραγωγικότητας, με συνέπεια χαμηλότερα πλεονάσματα, καθώς η ζήτηση για εισαγωγές (και από τις χώρες του Νότου) θα αυξανόταν και οι εξαγωγές θα υποχωρούσαν, το πιθανότερο ελαφρά δεδομένης της προηγμένης τεχνολογικής της βάσης. Μπορεί αυτό να μην είναι επιθυμητό στη Γερμανία, ωστόσο ούτως ή άλλως αυτά θα περιοριστούν αν η ύφεση συνεχιστεί στις χώρες του Νότου και η υψηλή ανεργία σταθεροποιηθεί, οδηγώντας σε ακόμα χαμηλότερο αεπ, και συνεπώς χαμηλότερη ζήτηση προϊόντων των Βορείων. Άλλωστε, και η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, έστειλε το ανάλογο μήνυμα: «Δεν υπάρχει ισορροπία στη ζήτηση στην ευρωζώνη, είναι πολύ ισχυρότερη στον Βορρά από ότι στον Νότο. Η αποκατάσταση της, σημαίνει μεν χαμηλότερο πληθωρισμό και άνοδο των αμοιβών στον Νότο αλλά και να επιτραπεί κάπως υψηλότερος πληθωρισμός και μισθολογικές αυξήσεις στον Βορρά (ώστε να καταναλώνουν και περισσότερα προϊόντα των Νοτίων). Αυτό είναι μια ακόμη όψη της ευρωπαϊκής αλλη-

λεγγύης». Οι νέες προσεγγίσεις αναδεικνύουν την αναζήτηση νέων «συνταγών» των κεντρικών τραπεζών για τη στήριξη των οικονομιών τους.

Πόσο αφορούν την Ελλάδα σήμερα Τι θα μπορούσαν να σημαίνουν όλα αυτά για την Ελλάδα; Η Ελλάδα είναι μια μικρή ελλειμματική οικονομία, ώστε να είναι αναγκαία η μείωση της ζήτησης που καλύπτεται με εισαγόμενα και φυσικά δεν υπάρχουν πια πρόθυμοι δανειστές για να καλύπτουν τα ελλείμματά της. Ωστόσο, οι συνεχείς αναθεωρήσεις προς τα κάτω του επιπέδου του ΑΕΠ, το 2013 θα είναι χαμηλότερο από το επίπεδο του 2004 – συντηρούν την αίσθηση της κρίσης ρευστότητας στην αγορά, επηρεάζουν αρνητικά τις προσδοκίες και τη δαπάνη και συνεπώς -ακόμα και στην ελλειμματική Ελλάδα – την παραγωγή και συντηρούν την ύφεση. Η Ελλάδα είναι ένα μικρό, ελάχιστο μέρος, της ευρωζώνης. Η ελληνική περίπτωση, σήμερα –παρά την προστασία του ευρώ και τα θετικά μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση- αναδεικνύει τις αδυναμίες της κοινής νομισματικής πολιτικής, του one size fits all. Ο μοναδικός στόχος της ΕΚΤ για πληθωρισμό 2% σε ολόκληρη την ευρωζώνη, αφήνει ακάλυπτη την Ελλάδα όταν το αεπ υποχωρεί και η ρευστότητα που χορηγεί στις τράπεζες δεν φθάνει –και δεν μπορεί εκ των πραγμάτων λόγω των προβλημάτων των ελληνικών τραπεζών- να φθάσει στην οικονομία. Η δοκιμασία για την ευρωζώνη είναι ακόμα σε εξέλιξη. Όταν τα επιτόκια της κεντρικής τράπεζας είναι κοντά στο μηδέν πολύ δύσκολα η οικονομία μπορεί να ανακάμψει χωρίς κάποιας μορφής δημοσιονομική τόνωση. Η ΕΚΤ χορηγεί ρευστότητα στις τράπεζες για να αντισταθμίσει τη συσταλτική δημοσιονομική πολιτική. Όμως, η ευρωπαϊκού τύπου ποσοτική χαλάρωση δεν αφορά την Ελλάδα.

Η ΕΚΤ χορηγεi ρευστoτητα στις τραπεζες για να αντισταθμισει τη συσταλτική δημοσιονομικh πολιτικh. ομως, η ευρωπαϊκου τυπου ποσοτικh χαλαρωση δεν αφορα την Ελλαδα.

Άρα η μόνη τονωτική ένεση μπορεί να προέλθει από τις μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θέλουν χρόνο για να δημιουργήσουν δυναμική εξόδου από την ύφεση και ανάκαμψη. Το μεταξύ χρονικό διάστημα θα αποδειχθεί καθοριστικό, κατά πόσο ο ειλικρινής φορολογούμενος αντέξει τη συνεχή αφαίμαξη εισοδήματος χωρίς η ζήτηση (και τα φορολογικά έσοδα) να καταρρεύσει. Ενδεχόμενη λήψη πρόσθετων μέτρων - καθ’ υπαγόρευση της τρόικας- για να καλυφθούν υστερήσεις στα φορολογικά έσοδα, τα οποία τον Ιανουάριο ήταν 300 εκατ. ευρώ ή 7% χαμηλότερα από τον στόχο με τη μείωση της κατανάλωσης να συνεπάγεται 15% χαμηλότερα έσοδα από τον ΦΠΑ, θα πλήξει περισσότερο τη δραστηριότητα, υπονομεύοντας περισσότερο την εμπιστοσύνη σε ένα ανατροφοδοτούμενο κύκλο. Ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, σε πρόσφατη συνέντευξή του δήλωσε ότι περαιτέρω λιτότητα δεν αποτελεί λύση στο πρόβλημα. Μένει να το κατανοήσει και η τρόικα των δανειστών μας. ΕΠΙΛΟΓΗ 29

Τράπεζα της Ελλάδος

80η Γενική Συνέλευση

ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

ΒΕΛΤΙΩΝΟΝΤΑΙ ΝΑ ΣΥ Ν Ε Χ Ι Σ Τ Ε Ι Η Π ΡΟΣΠ ΑΘΕ Ι Α Γ Ι Α ΝΑ Μ Η Ν Π Α Ν Ε Χ Α Μ Ε Ν Ε Σ ΟΙ ΘΥ ΣΙ Ε Σ Στους δέκα περίπου μήνες που πέρασαν από την περυσινή Γενική Συνέλευση των Μετόχων της Τράπεζας της Ελλάδος υπήρξαν σημαντικές εξελίξεις, οι οποίες διαμορφώνουν σήμερα μια νέα, σαφώς βελτιωμένη κατάσταση για την οικονομία. Πριν από ένα χρόνο, αναλυτές προεξοφλούσαν, σχεδόν ως αναπόφευκτη, τη χρεοκοπία και την έξοδο της χώρας από τη ζώνη του ευρώ. Σήμερα το ενδεχόμενο αυτό έχει πλέον απομακρυνθεί και η οικονομία μπορεί να προσβλέπει σε βαθμιαία έξοδο από την κρίση. Ομιλία του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γεωργίου Προβόπουλου, στην Ετήσια Γενική Συνέλευση των μετόχων, στις 25 Φεβρουαρίου 2013.

Αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα για την αποκατάσταση της ρευστότητας Από την αρχή της κρίσης το τραπεζικό σύστημα υπέστη τις συνέπειες της υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας. Οι τράπεζες αποκλείστηκαν από τις διεθνείς αγορές, ενώ η αβεβαιότητα επηρέασε διαβρωτικά τις καταθέσεις, καθώς σε λιγότερο από τρία χρόνια διέρρευσε περισσότερο από το 1/3 της καταθετικής βάσης. Οι μεγάλες αυτές πιέσεις περιόρισαν τις δυνατότητες του τραπεζικού συστήματος να χρηματοδοτεί την οικονομία, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται δυσχέρειες στην παραγωγή, τις επενδύσεις και την εξαγωγική δραστηριότητα. Οι πιέσεις επί της ρευστότητας των εγχώριων τραπεζών αμβλύνθηκαν σημαντικά με την προσφυγή τους στις πράξεις νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος, αλλά και στην έκτακτη χρηματοδότηση της Τράπεζας της Ελλάδος. Η ευρεία στήριξη της ρευστότητας από τις πηγές αυτές συνέβαλε ώστε ο περιορισμός της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά να είναι πολύ ηπιότερος από τη συρρίκνωση της καταθετικής βάσης. Έτσι η Τράπεζα της Ελλάδος συνέβαλε στον μετριασμό των δυσμενών επιπτώσεων της κρίσης χρέους στην οικονομική δραστηριότητα.

Ο κίνδυνος απετράπη Οι αβεβαιότητες που επικράτησαν κατά την παρατεταμένη εκλογική περίοδο προκάλεσαν αλλεπάλληλες εξάρσεις εκροών χρηματικού. Απαιτήθηκε εφοδιασμός των τραπεζών με ποσότητες τραπεζογραμματίων πολύ πέραν του συνήθους. 30 ΕΠΙΛΟΓΗ

Οι ανάγκες των τραπεζών για τραπεζογραμμάτια αντιμετωπίστηκαν από την Τράπεζα της Ελλάδος πλήρως και απρόσκοπτα. Ακόμη και στις πιο κρίσιμες περιστάσεις, ουδέποτε υπήρξε η παραμικρή υποψία ότι οι τράπεζες αδυνατούν να εξοφλήσουν τις καταθέσεις του κοινού. Παρά τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, οι ενέργειες της Πολιτείας και της Τράπεζας της Ελλάδος εξασφάλισαν ότι το τραπεζικό σύστημα στάθηκε όρθιο και κανένας καταθέτης δεν έχασε έστω και ένα ευρώ από τις αποταμιεύσεις του. Έτσι απετράπη η κατάρρευση της εμπιστοσύνης και του τραπεζικού συστήματος και τελικά η έξοδος της χώρας από τη ζώνη του ευρώ.

Η ανακεφαλαιοποίηση έχει δρομολογηθεί Το Μάιο και το Δεκέμβριο του 2012, οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες που προσδιορίστηκαν από την αξιολόγηση της Τράπεζας της Ελλάδος ως βιώσιμες έλαβαν προκαταβολή από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για τη διατήρηση της κεφαλαιακής τους επάρκειας σε επίπεδα ανώτερα των ελάχιστα απαιτούμενων. Τα επόμενα στάδια της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης περιλαμβάνουν την έκδοση υπό αίρεση μετατρέψιμων χρηματοδοτικών μέσων και την ολοκλήρωση των αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου έως το τέλος Απριλίου του 2013. Οι ιδιώτες μέτοχοι θα έχουν τον έλεγχο των τραπεζών που λαμβάνουν κεφαλαιακή ενίσχυση από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, εφόσον καταβάλουν ποσό τουλάχιστον ίσο με το 10% της αξίας των νεοεκδοθησομένων κοινών μετοχών. Οι λοιπές τράπεζες πρέπει να ανακεφαλαιοποιηθούν με ιδιωτικά κεφάλαια έως το

Τράπεζα της Ελλάδος

80η Γενική Συνέλευση

τέλος Απριλίου του 2013. Αν αυτό δεν συμβεί, η Τράπεζα της Ελλάδος θα προβεί στις απαραίτητες ενέργειες, όπως προβλέπονται από το θεσμικό πλαίσιο εξυγίανσης, το αργότερο μέχρι τον Ιούνιο του 2013, κατά τρόπο που θα διασφαλίζει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

εξαγωγών. Το τραπεζικό σύστημα, αφού πέρασε μέσα από Συμπληγάδες, αναδεικνύεται ανθεκτικότερο, ισχυρότερο και ικανό να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη της οικονομίας.

Αναδιάταξη του τραπεζικού συστήματος

Η οικονομική κρίση δεν έφερε μόνο οξύτατα προβλήματα, αλλά και σημαντικές ευκαιρίες. Οι δύο σημαντικότερες, που συνιστούν και προκλήσεις, είναι:

Το 2012, παρά τη βαθιά κρίση, τέθηκαν οι βάσεις για την «αλλαγή σελίδας» όσον αφορά τη φυσιογνωμία του τραπεζικού συστήματος και την ικανότητά του να πορευθεί με αξιώσεις στη νέα εποχή. Ήδη γίνονται τα πρώτα βήματα στην κατεύθυνση της αναδιοργάνωσης των τραπεζών, μέσω αναπροσαρμογής του επιχειρησιακού τους μοντέλου. Ο τομέας ανασυντάσσεται μέσω της συνένωσης δυνάμεων. Το μέγεθος της ελληνικής οικονομίας, αλλά και οι συνθήκες υπερβάλλουσας δυναμικότητας που έχουν διαμορφωθεί στον τραπεζικό κλάδο, απαιτούν λιγότερες και ισχυρότερες μονάδες, ώστε αυτές να είναι και σε βάθος χρόνου ανθεκτικές σε απροσδόκητες εξωγενείς διαταραχές. Κατά την έναρξη της κρίσης βρίσκονταν σε λειτουργία 17 τράπεζες. Υπήρχαν επίσης 16 συνεταιριστικές, το μερίδιο αγοράς των οποίων αντιπροσώπευε αθροιστικά μόλις το 1% του τραπεζικού συστήματος. Η διαδικασία εξυγίανσης και αναδιάταξης του τραπεζικού συστήματος έχει σημειώσει σοβαρή πρόοδο, όπως δείχνουν τα ακόλουθα στοιχεία: • Μέχρι σήμερα, το πλαίσιο εξυγίανσης έχει χρησιμοποιηθεί για την εξυγίανση επτά τραπεζών: τεσσάρων εμπορικών και τριών συνεταιριστικών. • Έχει δρομολογηθεί η συγχώνευση των δύο μεγαλύτερων τραπεζών, της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος και της Εurobank. •Η Alpha Bank, η τρίτη σε μέγεθος τράπεζα, έχει αποκτήσει την Εμπορική Τράπεζα, θυγατρική της Crédit Agricole. •Η Τράπεζα Πειραιώς έχει αποκτήσει τη Γενική Τράπεζα, θυγατρική της Société Générale, καθώς και τα υγιή στοιχεία ενεργητικού και τις καταθέσεις της ΑΤΕ, ενώ βρίσκεται σε συζητήσεις για την απόκτηση της Millennium Bank.

Εύρωστο τραπεζικό σύστημα ικανό να χρηματοδοτήσει την οικονομική ανάκαμψη Η αναμόρφωση του τραπεζικού συστήματος και η κεφαλαιακή του ενίσχυση αποτελούν καίριας σημασίας τομές, που συμβάλλουν στην ενδυνάμωση της εμπιστοσύνης στις προοπτικές της οικονομίας. Ήδη η σταδιακή επιστροφή των ιδιωτικών καταθέσεων αποτελεί ένα πρώτο σημάδι θετικής αποτίμησης των σχετικών εξελίξεων. Η συνέχιση της επιστροφής των καταθέσεων και η επιτυχής ολοκλήρωση της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης θα βοηθήσουν τις εγχώριες τράπεζες να επανακάμψουν βαθμιαία στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίων. Ήδη υπάρχουν οι πρώτες θετικές ενδείξεις ότι οι διεθνείς αγορές χρήματος ανοίγουν στις ελληνικές τράπεζες. Γενικότερα, η αποκατάσταση της κεφαλαιακής επάρκειας και η ενδυνάμωση της ρευστότητας των τραπεζών δημιουργούν τις προϋποθέσεις για ενίσχυση της χρηματοδότησης της παραγωγής, των επενδύσεων και των

Προκλήσεις και ευκαιρίες

Πρώτον, η αλλαγή της παραγωγικής διάρθρωσης της οικονομίας και ο αναπροσανατολισμός της προς τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας και παραγωγικότητας, που θα μπορούν να προσφέρουν διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες, ανταγωνιστικά τόσο στην εγχώρια όσο και στην εξωτερική αγορά. Δεύτερον, ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης και η εκλογίκευση των ορίων και της διαχείρισης του δημόσιου τομέα, ο οποίος πρέπει να λειτουργεί φιλικά προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Η αποτελεσματική ανταπόκριση σ’ αυτές τις κρίσιμες προκλήσεις απαιτεί την οικοδόμηση και ενδυνάμωση της κοινωνικής συναίνεσης στην εφαρμογή των κατάλληλων πολιτικών, προκειμένου να επισπευστεί η ανάκαμψη και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για διατηρήσιμη ανάπτυξη. Συγκρίνοντας τη σημερινή κατάσταση με τις συνθήκες που επικρατούσαν πριν από λίγους μόνο μήνες, είναι φανερό ότι πολλά έχουν αλλάξει προς το καλύτερο. Το σημαντικότερο είναι ότι έχει απομακρυνθεί το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ. Αποδυναμώνεται έτσι ο κύριος παράγων που δημιουργούσε τεράστια αβεβαιότητα στις αγορές και λειτουργούσε παραλυτικά για την ελληνική οικονομία. Τώρα μπορούμε να προβλέψουμε, με σχετική βεβαιότητα, ότι τα βήματα προόδου οδηγούν τη χώρα προς την έξοδο από την κρίση και προς την ανάπτυξη. Όσο παγιώνεται αυτή η εκτίμηση, τόσο θα βελτιώνεται το κλίμα στην Ελλάδα και θα διαμορφώνει συνθήκες ενάρετου κύκλου. Για να συμβεί όμως αυτό, πρέπει να συνεχιστεί η εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής χωρίς αποκλίσεις και καθυστερήσεις. Η προσήλωση στους στόχους και, όπου είναι δυνατόν, η υπέρβασή τους θα εξαλείψουν όσες αβεβαιότητες παραμένουν και θα ενδυναμώσουν τις θετικές προοπτικές, με πολύ ευνοϊκά αποτελέσματα στην κοινωνική συνοχή και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Διανύσαμε το μεγαλύτερο μέρος μιας μακράς, δύσβατης και επίπονης διαδρομής με υψηλό τίμημα για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Το τμήμα που απομένει, παρότι μικρότερο, θα είναι εξίσου δύσκολο, καθώς η προσπάθεια θα πρέπει να καταβληθεί επιπλέον των θυσιών που ήδη έγιναν. Ωστόσο, έχουν τεθεί οι βάσεις προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα σοβαρά χρόνια προβλήματα. Τώρα που το τέρμα της διαδρομής γίνεται επιτέλους ορατό, οφείλουμε να εντείνουμε την προσπάθεια, να ταχύνουμε το βηματισμό για να καλύψουμε και το τελευταίο μέρος της απόστασης και να εξασφαλίσουμε ότι οι θυσίες των πολιτών δεν θα πάνε χαμένες και ότι, αντίθετα, μας περιμένει αυτή τη φορά ένα νέο καλύτερο μέλλον. ΕΠΙΛΟΓΗ 31

ενεργεια // διλημματα αναπτυξησ

32 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ενeργεια

Απo το

παρελθoν στις τωρινeς

προκλhσεις Με μια σύντομη ιστορική αναδρομή, παρατηρούμε πώς η χρήση της ενέργειας άλλαξε τη δομή της παραγωγής και, μαζί με αυτή, της κοινωνίας. Ό άνθρωπος δημιούργησε βαθμιαία, εκμεταλλευόμενος και την ενέργεια, ένα άλλο φυσικό περιβάλλον. Για να το προστατεύσει σήμερα πρέπει να βρει τρόπους να αποθηκεύει αφενός τα κατάλοιπα της καύσης των υδρογονανθράκων, αλλά και την ενέργεια ώστε να τη χρησιμοποιεί όταν τη χρειάζεται. Στο πρώτο, βήματα γίνονται. Για το δεύτερο, ιδέες υπάρχουν, από τεχνητά νησιά ως φράγματα που ανακυκλώνουν το νερό.

Από τoν ΑντΩνη ΛιβιερΑτο

ύρω στο τέλος του δέκατου όγδοου αιώνα και τις αρχές του εικοστού, στις αγγλικές κλωστοϋφαντουργίες οι νέες μηχανές σπρώχνουν στην ανεργία μυριάδες εργατών. Η ενέργεια, για πρώτη φορά σε μεγάλη έκταση, υποκαθιστά την προσωπική εργασία. Με ηγέτη τον John Ludd,οι εργάτες ξεσηκώνονται και επιχειρούν την καταστροφή των μηχανών τις οποίες θε-

ωρούν την αιτία της ανεργίας και την πτώση της ποιότητας της παραγωγής. Το κίνημα (1780) αποκτά διαστάσεις, ξεκινάει από το Nottingham, παίρνει εθνικές διαστάσεις περί το τέλος του 1811, ως κίνημα ενάντια στη βιομηχανοποίηση και την προλεταριοποίηση των εργατών. Έσβησε κιόλας το 1816. Η ενέργεια «κερδίζει» την πρώτη μάχη της σε έκταση και η εξέγερση παραμένει πλέον στην ιστορία με τον τίτλο «Εξέγερση των Λουδιτών». ΕΠΙΛΟΓΗ 33

ενεργεια // διλημματα αναπτυξησ

Σήμερα η οικονομία βρίσκεται σε μια συνεχή, αέναη, κινητικότητα που παρασύρει όπως ο τυφώνας τις μεγάλες μάζες. Το κύριο πρόβλημα του καπιταλισμού είναι η μη αναστρεφόμενη ανεργία, όταν η εξειδίκευση εκδιώκει τον άνεργο στο περιθώριο. Για τον Keynes αυτό το πρόβλημα ήταν ο κύριος στόχος της επιστημονικής του ζωής. Έκτοτε τα χρόνια κυλούν τάχιστα. Η ενέργεια όλο και πιο πολύ παρεμβαίνει στον χώρο της παραγωγής ως πολλαπλασιαστής της αποδοτικότητας. Κατά βάση διακριτικά, τόσο ώστε αυτοί που υφίστανται τις παρεμβάσεις να μην προσέχουν την επιρροή της στην ανεργία. Π.χ. μια ματιά στο έργο του Καρόλου Μαρξ, δεν θα συναντήσει τη λέξη ενέργεια παρά ελάχιστα, στην ουσία καθόλου. Ένας τρόπος να καταλάβει ο αναγνώσ της τη σχέση εργασίας και ενέργειας είναι η έννοια του μηχανικού δούλου… «Ο άνθρωπος παράγει στις αναπτυγμένες χώρες κατά μέσο όρο 3.000 Kcal (αυτό που άτεκνα αποκαλούμε θερμίδες) την ημέρα και στις υπανάπτυκτες 2.000 Kcal. Από αυτές, 1.000 περίπου καταναλώνονται κατά τη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Τελικά ο άνθρωπος προσφέρει, μετατρέποντας την τροφή του, 1,2 Kwh την ημέρα, δηλ. π.χ. την ενέργεια που απαιτείται προκειμένου να μένει αναμμένος ένας λαμπτήρας των 100w για δώδεκα ώρες. Αυτή την ενέργεια παρήγαγε καθένας υγιής δούλος για χιλιάδες χρόνια. Η οικονομία π.χ. τόσο της Ρωμαϊκής, όσο και της Βυζαντινής, αυτοκρατορίας λειτούργησε με εκατομμύρια δούλους. Τον 18 ο αιώνα η βιομηχανική επανάσταση αλλάζει ριζικά την πηγή ενέργειας. Προκειμένου να γίνει κανείς πιο κατανοητός μπορεί να παρακολουθήσει το ακόλουθο παράδειγμα. Ένας τόνος πετρελαίου καλής ποιότητας όταν καεί σε ένα σταθμό ηλεκτροπαραγωγής πα34 ΕΠΙΛΟΓΗ

ρέχει 4.000 Kwh, που αντιστοιχούν σε 3.300 περίπου ημερομίσθια. Αν δεχθούμε ότι ένας εργάτης απασχολείται 250 ημέρες το χρόνο, η ενέργεια που προσφέρεται από το καύσιμο είναι η ενέργεια που θα παρείχαν 13,3 εργάτες. Οι τελευταίοι είναι οι μηχανικοί δούλοι. Η αξιοποίηση της προσφοράς των μηχανικών δούλων, μέσω των πάσης φύσεως μηχανών μέχρι και τα ρομπότ, όχι μόνο μειώνει αλλά και μεταλλάσει τους εργαζόμενους. Ωθεί στην ανεργία εργαζόμενους όχι μόνο διότι δεν είναι απαραίτητοι αλλά και γιατί είναι προτιμητέοι οι μηχανικοί δούλοι ως κοινωνικά ουδέτεροι. Τώρα αγωνίζονται για τα δικαιώματα τους οι χειριστές τους, μια άλλη ομάδα από κοινωνική άποψη. Η αντίδραση αυτής της ομάδας επικεντρώνεται στο γεγονός ότι οι αλλαγές στις διατάξεις της παραγωγής, συνεχείς πλέον επιβάλλουν αλλαγές ειδικοτήτων ή και ανεργία. Αυτή η κινητικότητα, ως έναν βαθμό, μεταλλάσει τόσο τις κοινωνικές σχέσεις, όσο και τη δομή του καπιταλισμού. Από την εποχή των Λουδιτών, η ενέργεια δημιουργεί, συνεχώς και αδιαλείπτως, ορατές και αδιόρατες κοινωνικές δονήσεις και κραδασμούς, απειλώντας την κοινωνική συνοχή. Από τη στατική παραγωγή χιλιάδων χρόνων και την αντίστοιχη κοινωνική διάστρωση, σήμερα η οικονομία ευρίσκεται σε μια συνεχή, αέναη, κινητικότητα που παρασύρει όπως ο τυφώνας τις μεγάλες μάζες. Το κύριο πρόβλημα του καπιταλισμού είναι η μη αναστρεφόμενη ανεργία, όταν η εξει-

δίκευση εκδιώκει τον άνεργο στο περιθώριο. Για τον Keynes αυτό το πρόβλημα ήταν ο κύριος στόχος της επιστημονικής του ζωής. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει πάρει διάσταση ένα άλλο, επίσης σοβαρό, πρόβλημα -υποπροϊόν της παραγωγής ενέργειας- στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Όταν οι (άνθρωποι) καταναλωτές φυσικών πόρων ήταν ολιγάριθμοι, η Βίβλος μπορούσε να διδάσκει… «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε την Γη»… Σήμερα οι καταναλωτές είναι επτά δισεκατομμύρια και συνεχίζουν να αυξάνονται. Προκειμένου αυτός ο πληθυσμός να καλύψει τις ανάγκες και την επιθυμία του για μια καλύτερη ζωή, απομυζούνται όλο και περισσότεροι φυσικοί πόροι. Όμως ειδικότερα τόσο η απόληψη όσο και η χρήση ενέργειας έχουν δημιουργήσει μια σοβαρή εκκρεμότητα, δηλ. το ενδεχόμενο της κλιματικής αλλαγής. Το περιβάλλον που κληρονόμησαν οι θεμελιωτές της βιομηχανικής εποχής, το αποκαλούμενο «φυσικό περιβάλλον» με ένα ήπιο σχετικά κλίμα, μετά τη διάλυση των παγετώνων, παρείχε στον άνθρωπο τις δυνατότητε ς πολ λαπλασ ιασμού. Αυτός προικισμένος με νοητικές ικανότητες δημιούργησε βαθμιαία, εκμεταλλευόμενος και την ενέργεια, ένα άλλο φυσικό περιβάλλον, άσχετο εν πολλοίς το προαναφερθέν περιβάλλον του 17ου αιώνα. Αυτή την εξέλιξη συνήθως παραβλέπουμε.

Τ ι κ a ν ο υ με με τα κατ a λο ι πα Η αξιοποίηση της ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών δημιουργεί μια αναρίθμητη παραγωγή αγαθών, με συνέπεια όμως παράπλευρες απώλειες. Η πανίδα και η χλωρίδα του πλανήτη έχουν μεταλλαχθεί, το ίδιο και η σύνθεση της ατμόσφαιρας. Κατά συνέπεια η διαχείριση του ενεργειακού προβλήματος πρέπει να αλλάξει επειγόντως. Πρέπει δηλ. πρώτον τα κατάλοιπα της απόληψης και της χρήσης της ενέργειας, να αποθηκεύονται και δεύτερον να επιτευχθεί η απόληψη της ηλιακής ενέργειας, να τιθασευτεί αλλά και να αποθηκευτεί έτσι ώστε να είναι πάντοτε διαθέσιμη, νύχτα και ημέρα με άνεμο ή σε νηνεμία. Το πρώτο πρέπει να αντιμετωπισθεί αμέσως, βραχυπρόθεσμα. Το δεύτερο γρήγορα αλλά όχι και αύριο. Η αναζήτηση μεθόδων ταφής του διοξειδίου του άνθρακα, του σημαντικότερου σε όγκο αέριο του θερμοκηπίου, είναι κιόλας σε πλήρη εξέλιξη σε πολλά σημεία του πλανήτη. Όμως ακόμη οι λύσεις δεν είναι ούτε απλές ούτε αδάπανες ή άνευ κινδύνων. Το μεγαλύτερο

Το μεγαλύτερο μέρος των αποθηκεύσεων διοξειδίου του άνθρακα είναι πιλοτικές. Η πρώτη, πράγματι μεγάλης χωρητικότητας, εγκαινιάσθηκε πρόσφατα στη Νορβηγία από τον πρωθυπουργό της χώρας, που δήλωσε ότι είναι το ίδιο σημαντική ως γεγονός, με τον περίπατο του Άρμστρονγκ στη Σελήνη. μέρος των αποθηκεύσεων είναι οι πιλοτικές. Η πρώτη, πράγματι μεγάλης χωρητικότητας, εγκαινιάσθηκε πρόσφατα στη Νορβηγία από τον πρωθυπουργό της χώρας, Γενς Στόλτενμπεργκ. Οι αποθηκεύσεις ταφής πραγματοποιούνται σε θυλάκους κενούς από τους υδρογονάνθρακες που έχουν αντληθεί, είτε γήινους είτε ωκεάνιους. Κατά τα εγκαίνια ο Νορβηγός πρωθυπουργός δήλωσε ότι η μονάδα του Τεχνικού Κέντρου Διοξειδίου του Άνθρακα στο Νοηγκστάντ είναι το ίδιο σημαντική ως γεγονός με τον περίπατο του Άρμστρονγκ στη Σελήνη. Η μονάδα έχει κοστίσει ένα δισεκατομμύριο δολάρια και φιλοδοξεί την αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα, αφού ξεπλυθεί, της Κεντρικής Ευρώπης. Με τις πρώτες εφαρμογές αποθήκευσης εμφανίστηκαν και οι πρώτες ενστάσεις για τους κινδύνους από κάποια αστοχία. Η αποθήκευση υπό πίεση στους κενούς θυλάκους μπορεί να προκαλέσει σεισμικές δονήσεις, η πρώτη ενδεχόμενη αστοχία. Μια άλλη ενδεχόμενη αστοχία είναι η εξαπόλυση τεράστιων όγκων διοξειδίου του άνθρακα εξαιτίας κάποιας διαρροής. Σε αυτή την απευκταία περίπτωση, ο περιβάλλων την αποθήκευση χώρος και τα σχετικά οικοσυστήματα υπόκεινται στο ενδεχόμενο καταστροφής. Τέλος η αξιοποίηση αυτών των χώρων θα προκαλέσει απαράδεκτο εφησυχασμό στους παραγωγούς ενέργειας. Αυτά προς το παρόν για τη δέσμευση και αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα ή και των αερίων του θερμοκηπίου γενικότερα. ΕΠΙΛΟΓΗ 35

ενεργεια // διλημματα αναπτυξησ

Φ ραγματα κα ι τε χ ν ητα ν ησ ι α

Αποθηκευεται η ενεργεια;

ια την αποθήκευση ηλιακής ενέργειας τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα και πιο δύσκολα. Η μόνη σήμερα εφαρμογή αποθήκευσης ενέργειας είναι τα φράγματα σε μεγάλα φαράγγια. Η συνήθης και απλούστερη μορφή είναι η κατασκευή φράγματος, η δημιουργία ταμιευτήρα ανάντι του φράγματος και η απαγωγή με ειδικούς αγωγούς του νερού σε σταθμό στροβίλων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, κατά την ελεγχόμενη υδατόπτωση.

Ο Economist (3/3/2012) σ’ ένα εντυπωσιακό ρεπορτάζ αναφέρει πολλές προτάσεις αποθήκευσης ενέργειας, από τις οποίες ο γράφων θα κρατήσει την πρόταση του δανέζικου αρχιτεκτονικού γραφείου Gottlieb Paludan. Προτείνει, να κατασκευασθούν τεχνητά νησιά με επιχωματώσεις. Στα νησιά «φυτεύει» ανεμογεννήτριες ενώ στη μέση του νησιού κατασκευάζει ένα τεράστιο πηγάδι. Όταν υπάρχει άνεμος, αλλά η ζήτηση ενέργειας είναι χαμηλή, οι ανεμογεννήτριες (με την παραγόμενη Η χώρα μας διαθέτει πλήθος υπερβάλλουσα ενέργεια) κιΜια συμπληρωματική μέθοερημονήσια και άνεμο: Ιδού στάδιο νούν αντλιοστάσιο που αδειάδος είναι η κατασκευή δύο δόξης και κέρδους λαμπρό, αν ζει το πηγάδι διοχετεύοντας φραγμάτων και δύο ταμιευτήρων, με σημαντική διαφορά φυσικά οι επενδυτές εξασφαλίσουν το νερό σ τη θάλασσα. Όταν είναι αναγκαία η ηλεκτρική υψομέτρου μεταξύ τους και την άδεια αεροπαραγωγών, κατά τα ενέργεια (η ζήτηση είναι αυαγωγού, σ ταθμού ηλεκ τ ρο π α ρ α γωγ ής μ ε σ τ ρ ο βί λους ελληνικά γραφειοκρατικά δεδομένα. ξημέ νη ή δε ν υπάρχει άνεμος), το νερό επισ τρέφει με και αντλιοστασίου στο χαμηκατάλληλες διατάξεις στο πηγάδι, κινώντας τις τουρμπίλότερο φράγμα. Το φράγμα στο μεγαλύτερο σε υψόνες που παράγουν ενέργεια. Όλες αυτές οι προσπάθειμετρο λειτουργεί όπως το σημειούμενο προηγουμένως. Όταν ο χειριστής το αποφασίζει, όταν χρειάζεται ες τελικά κάτι θα βγάλουν. ηλεκτρική ενέργεια (σε ώρες αιχμής της ζήτησης), το Υπ a ρ χ ε ι λ y ση γ ι α τη ν Ε λλ a δα ; νερό εξαπολύεται, κινεί τους στροβίλους και παράγεται ενέργεια. Όμως αντί να αφεθεί να κινηθεί ελεύθεΓιατί όλα αυτά; Το ενεργειακό τοπίο αλλάζει δραματιρα προς τα κατάντι, οδηγείται στο δεύτερο, χαμηλότεκά. Η ταχύτατα εξελισσόμενη ανάπτυξη μεγίστων σε ρου υψομέτρου φράγμα όπου και εναποτίθενται στον πληθυσμό χωρών αυξάνει επίσης δραματικά τη ζήδεύτερο ταμιευτήρα. Όταν το σύστημα το επιτρέπει, τηση. Όμως αυτή η ζήτηση, προς το παρόν μπορεί να σε ώρες δηλαδή μειωμένης κατανάλωσης, οι αντλίες καλυφθεί με «βρώμικη» ενέργεια δηλ. με άνθρακες και επιστρέφουν το νερό στον πρώτο ταμιευτήρα για να υδρογονάνθρακες, είτε συμβατικούς είτε από την αξιοξαναχρησιμοποιηθεί. ποίηση ασφαλτικών άμμων και σχιστόλιθων. Η «βρώΌμως όλα αυτά προϋποθέτουν την ύπαρξη δύο φαμικη» ενέργεια όμως απειλεί το κλίμα και η αποτυχία ραγγιών σε κατάλληλη απόσ ταση και τα διαθέσιμα της πυρηνικής παραγωγής οδηγεί τους σκεπτόμενους φαράγγια είναι πλέον ελάχισ τα. Και ακόμη αν βρεηγέτες στην αναζήτηση των ανανεώσιμων πηγών ενέρθούν υπόκεινται σε έντονες αντιστάσεις, καθώς οδηγειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η βρώμικη ενέργεια γούν σε καταστροφή οικισμών, βοσκοτόπων κλπ. των σχιστόλιθων, με την τεχνολογία fracking επέτρεψε στις ΗΠΑ, για πρώτη φορά από το 1949, να είναι εξαΑυτές οι δυσκολίες οδηγούν σε άλλες λύσεις πολλές γωγέας ενέργειας, υπερπηδώντας την Σαουδική Αρααπό τις οποίες είναι σχεδόν σουρεαλιστικές. Π.χ. μια βία και τη Ρωσία. Από την αίσθηση κινδύνων εξαιτίας από τις προτεινόμενες είναι η χρησιμοποίηση μεταποιέλλειψης ενέργειας περάσαμε στον εφησυχασμό που ημένων βαγονιών σιδηροδρόμου πάνω σε ράγες που εγκυμονεί κινδύνους. Η χώρα μας διαθέτει πλήθος τα οδηγούν από ένα χαμηλό υψόμετρο, σε ένα άλλο σε ερημονήσια και άνεμο. Μήπως η πρόταση του Gottlieb υψηλότερο. Όταν το διασυνδεδεμένο σύστημα διαθέτει Paludan μπορεί να μετατρέψει μερικά από αυτά σε περίσσια ενέργεια, αυτή χρησιμοποιείται για να ωθούσταθμούς παραγωγής; Ιδού στάδιο δόξης και κέρδους νται τα βαγόνια από τα χαμηλά στα υψηλά. Όταν είναι λαμπρό, αν φυσικά οι επενδυτές εξασφαλίσουν την αναγκαία η προσθήκη ενέργειας, αφήνονται να κατεάδεια αεροπαραγωγών, κατά τα ελληνικά γραφειοκραβαίνουν, μετατρέποντας κινητική ενέργεια σε ηλεκτριτικά δεδομένα. κή με μια κατάλληλη διάταξη στροβίλων. 36 ΕΠΙΛΟΓΗ

Στρατηγικη Εξελiξεις Δρaσεις

Υπηρεσiες Προϊoντα Υπευθυνoτητα

ΕΠΙΛΟΓΗ 37

{

Οικονομία /Τράπεζες

Βασιλεια ΙΙΙ

Α ποπ i εσ η

Χαλαρώνουν οι απαιτήσεις ρευστότητας... ...σύμφωνα με τις οποίες μια τράπεζα πρέπει να διατηρεί άμεσα ρευστοποιήσιμα στοιχεία που να καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες της σε ρευσ τό για διάσ τημα 30 ημερών. Διευρύνεται το φάσμα τίτλων που μπορούν να περιλαμβάνουν στα υψηλής ποιότητας ρευστοποιήσιμα στοιχεία και πλέον οι τράπεζες έχουν τέσσερα επιπλέον χρόνια να καλύψουν τις απαιτήσεις.

Μέχρι το 2015 θα πρέπει να καλύψουν το 60% των απαιτήσεων και πλήρως το 2019. Στα άμεσα ρευστοποιήσιμα σ τοιχεία θα μπορούν να περιλαμβάνουν (εκτός από μετρητά, καταθέσεις στην κεντρική τράπεζα, κρατικούς τίτλους και εγγυημένους από το κράτος, κεντρικές τράπεζες κλπ) υψηλής ποιότητας εταιρικά ομολόγα αξιολόγησης από ΑΑΑ ως ΒΒΒ, μετοχές με κούρεμα όμως της αξίας τους 50% αλλά και τιτλοποιημένα στεγαστικά αξιολόγησης τουλάχιστον ΑΑ με κούρεμα της αξίας τους 25%. Η Επιτροπή της Βασιλείας, επικεφαλής της οποίας είναι ο Σουηδός κεντρικός τραπεζίτης, Stefan Ingves, απάν τησε έτσ ι σ τις ενσ τάσεις των τραπεζιτών. Οι τελευταίοι υποσ τήριζαν – ευλόγως- ότι αν δεν περιλαμβάνονταν οι τοποθετήσεις αυτές στα υψηλής ποιότητας

άμεσα ρευστοποιήσιμα στοιχεία, οι τράπεζες θα έπρεπε να προχωρήσουν σε μεγαλύτερες τοποθετήσεις σε κρατικά ομόλογα και τίτλους με κρατική εγγύηση, κάτι που θα σήμαινε μεγαλύτερο εναγκαλισμό τραπεζών – κρατών, καιπου πλέον θεωρείται ότι συσσωρεύει ανατροφοδοτούμενους κινδύνους. Σήμερα, ενώ συνολικά οι 200 μεγαλύτερε ς τράπεζ ε ς παγκοσμίως έ χουν δείκτη ρευστότητας 125%, σύμφωνα με τους τωρινούς υπολογισμούς, περίπου το 1/4 έχουν δείκτη χαμηλότερο του 100%, που απαιτεί η Βασιλεία ΙΙΙ. Σε περίοδο κρίσης (φυγή καταθέσεων, αδυναμία άντλησης κεφαλαίων από τις αγορές) ο δείκτης θα μπορεί να υποχωρεί κάτω του 100%.

Ποση

απομοχλευση για τις ευρωπαϊκ ές τραπεζες ; Η απομόχλευση των ευρωπαϊκών τραπεζών ήταν σημαντική από το 2008 ως το 2012. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Μπενουά Κερέ, ο δείκτης μόχλευσης –δηλαδή ο λόγος του μη σταθμισμένου ως προς τον κίνδυνο ενεργητικού προς τα ίδια κεφάλαια ή πόσες φορές μεγαλύτερες είναι οι δραστηριότητές τους, δάνεια, trading κλπ, από τα ίδια κεφάλαιά τους- από 33 υποχώρησε σε 23 για τις ευρωπαϊκές συνολικά και από 30 σε 23 για τις τράπεζες της ευρωζώνης. Αυτό έγινε με σημαντικές αυξήσεις κεφαλαίου αφού οι πωλήσεις ενεργητικού ήταν πολύ περιορισμένες. Στις αυξήσεις κεφαλαίου περιλαμβάνονται και τα 225 δισ. ευρώ των κρατικών ενισχύσεων. Ωστόσο διαπιστώνει ότι για να καλύψουν τους ελάχιστους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας, 8% της Βασιλείας ΙΙΙ (η ΕΒΑ θέτει 9%) οι 41 μεγαλύτερες χρειάζονται επιπλέον 50 δισ. Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη το μαξιλάρι ασφάλειας 2,5% για τις συστημικά σημαντικές και με σημαντικές διεθνείς δραστηριότητες ώστε να φθάσει το 10,5%, τα απαιτούμενα νέα κεφάλαια φθάνουν τα 348 δισ. ευρώ ως το 2019. Στα θετικά, το 6μηνο ως τον Ιανουάριο 2013, οι εισροές κεφαλαίων στις τράπεζες της ευρωζώνης

από επενδυτές του εξωτερικού έφθασαν τα 164 δισ. ευρώ έναντι εκροών 21 δισ. το προηγούμενο 6μηνο. 38 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΗΠΑ

Στα απόνερα της κρίσης

ο αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών και η Fed συνεχίζουν τις έρευνες και την απόδοση ευθυνών για τη χρηματοπιστωτική κρίση. Με απόφασή τους επιβάλλουν σε 10 τράπεζες -μεταξύ των οποίων οι Bank of America, Citibank, JP Morgan, Wells Fargo- να πληρώσουν 8,5 δισ. δολ. σε δανειολήπτες για καταχρηστική πρακτική σε κατασχέσεις των ακινήτων τους. Τα δυο μέρη συμφώνησαν έτσι να κλείσει η υπόθεση και να αποφευχθεί η χρονοβόρα κατά περίπτωση εξέταση. Τα 3,5 δισ. δολ. αφορούν αποζημιώσεις σε μετρητά και τα 5,2 ρυθμίσεις δανείων και διαγραφή οφειλών. Επίσης, η Bank of America θα πληρώσει 11,6 δισ. δολ. στον (κρατικό) οργανισμό στεγαστικής

πίστης Fannie Mae -σκοπός του οποίου είναι η διασφάλιση της ρευστότητας των τραπεζών που χορηγούν στεγαστικά δάνεια, που στηρίχτηκε με κρατικά κεφάλαια στη διάρκεια της κρίσης- στον οποίο είχε πουλήσει τιτλοποιημένα στεγαστικά τα οποία αποδείχτηκαν τοξικά. Το πιο καλό; Από τα κεφάλαια αυτά τα 3,5 δισ. δολ. θα δοθούν σε μετρητά και με τα υπόλοιπα η BoΑ θα επαναγοράσει περίπου 30 χιλ. στεγαστικά δάνεια! Σημειώνεται ότι στο απυρόβλητο δεν θα μείνουν οι οίκοι αξιολόγησης, καθώς το υπουργείο Δικαιοσύνης στρέφεται εναντίον της S&P, για τις αναξιόπιστες υψηλές αξιολογήσεις τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων, που οδήγησαν στην κρίση του 2008.

Κεφαλαιαγορες

Ευρώπη από ευρωπαϊκό όργανο, που έχει ακόμα πολύ δρόμο να διανύσει έως ότου γίνει λειτουργικό. Προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα, και σχετικά με τα προβλήματα της γηραιάς ηπείρου, ανέφερε ότι αν οι ηγέτες της ήθελαν να είναι πιο φιλόδοξοι, θα μπορούσαν να έδιναν περισσότερα κεφάλαια στις Βρυξέλλες που θα τα αναδιένειμαν στις χώρες σε κρίση που τα χρειάζονται. ς προς το τελευταίο, δηλαδή τον κοινοτικό προϋπολογισμό, θα πρέπει να αναφερθεί ότι οι εξελίξεις στην ΕΕ κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση, καθώς οι ηγέτες των χωρών με καθαρή συνεισφορά –Γερμανία, Σουηδία, Φινλανδία, Ολλανδία, Αυστρία, Βρετανία (παρά τις μεγάλες επιστροφές που πέτυχε η κ. Θατσερ στη δεκαετία του 80) και πιο πρόσφατα η Ιταλία και η Γαλλία- ζητούν περιορισμό των κοινοτικών δαπανών.

Τα εκκρεμή θέματα Στα θέματα των κεφαλαιαγορών, κληρονομιά της κρίσης, που δεν έχουν αντιμετωπιστεί από τις ρυθμιστικές αρχές αναφέρθηκε πρόσφατα ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Ολιβιέ Μπλανσάρ. Όπως είπε, αυτά είναι πρώτο, το θέμα των πολύ μεγάλων για να καταρρεύσουν τραπεζών, και της συσσώρευσης κινδύνων που αναγκάζουν τις κυβερνήσεις να τις διασώσουν με χρήματα των φορολογουμένων, καθώς η διαδικασία κατάρτισης διαθηκών εν ζωή από τις μεγάλες καθυστερεί. Και, δεύτερο, η τραπεζική ένωση και το σύστημα ανακεφαλαιοποίησης/εκκαθάρισης τραπεζών στην

Λιγότερες τράπεζες στην Ευρωζώνη Οι συγχωνεύσεις, απόρροια της κρίσης, οδηγούν σε συνεχή μείωση του αριθμού των τραπεζών που λειτουργούν στην ευρωζώνη. Στις αρχές του 2013 ο αριθμός τους είχε μειωθεί στις 7.059 από 7.553 ένα χρόνο πριν, 474 λιγότερες. Το 1/3 της μείωσης αφορά τις δυο μεγαλύτερες τραπεζικές αγορές, μείον 105 στη Γαλλία στις 1.042 και μείον 40 στη Γερμανία στις 1.916. Η Γερμανία έχει πολλές μικρές περιφερειακές, η Γαλλία τον μεγαλύτερο τραπεζικό τομέα σε ενεργητικό. Στην Ισπανία λειτουργούν 34 λιγότερες, συνολικά 381, αφού συγχωνεύτηκαν στη κρατικοποιημένη Bankia πολλές μικρές cajas. Ωστόσο, κύμα συγχωνεύσεων καταγράφεται και στη Φινλανδία και την Αυστρία αλλά και στις εκτός ευρώ χώρες της ΕΕ. Εξαίρεση η Βρετανία, ο αριθμός των τραπεζών διατηρήθηκε σταθερός στις 405. ΕΠΙΛΟΓΗ 39

{

Οικονομία /Τράπεζες

Α ισιοδοξια Draghi

Ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης, Μάριο Ντράγκι, εμφανίζεται αισιόδοξος, δηλώνοντας ότι η ευρωζώνη εισήλθε στη νέα χρονιά από πολύ καλύτερη θέση σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν. Και αυτό γιατί έχουν τεθεί οι βάσεις για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, τον ευρωπαϊκό μηχανισμό εκκαθάρισης των τραπεζών και την κοινή εποπτεία των μεγάλων τραπεζών από την ΕΚΤ. Με τον κοινό μηχανισμό εκκαθάρισης θα θεσπιστούν κανόνες που θα ισχύουν σε ολόκληρη την ευρωζώνη, και πιθανώς στην ΕΕ, με τους οποίους οι μέτοχοι και οι πιστωτές τους θα υφίστανται ζημιές σε περίπτωση κατάρρευσης της τράπεζας χωρίς αυτές να μεταφέρονται στον φορολογούμενο αλλά και θα προλαμβάνονται απειλές για τα συστήματα πληρωμών στην Ευρώπη που προκύπτουν από τη μεγάλη διασυνοριακή παρουσία τους. Όσον αφορά στην κοινή εποπτεία και την τραπεζική ένωση (προαπαιτούμενο της δεύτερης είναι η πρώτη) θα μπορούν να συμμετάσχουν και οι εκτός ευρώ χώρες, ενώ μέχρι στιγμής έχουν δηλώσει ότι δεν θα συμμετέχουν, εκτός της Βρετανίας, η Σουηδία και η Τσεχία. Συνέπειά της θα αποτελέσει η αποδυνάμωση της επιρροής των κυβερνήσεων στις τράπεζες της χώρας τους, θα μεταβληθούν οι συνθήκες υπό τις οποίες επενδύουν σε κρατικά ομόλογα, χαλαρώνοντας τον κρατικό εναγκαλισμό τους.

40 ΕΠΙΛΟΓΗ

Μιλώντας στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Φραγκφούρτης, τόνισε ότι, θέτοντας ως προϋπόθεση για τις αγορές ομολόγων κρατών που αντιμετωπίζουν υψηλό κόστος δανεισμού –τις ΟΜΤ- την υπογραφή μνημονίων με την ΕΕ για τη μείωση των δημοσίων ελλειμμάτων τους, διασφαλίζει ότι η νομισματική πολιτική διατηρεί την ανεξαρτησία της και δεν θα παγιδευτεί σε κυριαρχία της δημοσιονομικής. Με τα λόγια αυτά επιχείρησε να καθησυχάσει τις ανησυχίες των Γερμανών, ότι οι ΟΜΤ θα οδηγήσουν μεσοπρόθεσμα σε πληθωρισμό αποδυναμώνοντας το ευρώ. Όπως ανέφερε, οι ΟΜΤ όχι μόνο, και ως πρόθεση, είναι αναγκαίες για τη σταθερότητα των τιμών (στη συγκεκριμένη περίπτωση για να μην βυθιστούν οι χώρες σε κρίση σε αποπληθωρισμό) αλλά μειώνουν τις ανισορροπίες στο Target 2, το πανευρωπαϊκό σύστημα εκκαθάρισης χρηματοοικονομικών συναλλαγών μέσω της κεντρικής τράπεζας, το οποίο καταγράφει τις εισροές και εκροές μεταξύ των χωρών. Αυτό όπως τονίζει είναι εις όφελος των Γερμανών, αφού η υποχώρηση των επιτοκίων και των αποδόσεων των γερμανικών κρατικών ομολόγων λόγω των μεγάλων εισροών κεφαλαίων στο καταφύγιο ασφάλειας που αποτελεί για τους επενδυτές η γερμανική αγορά (τα οποία στη διάρκεια της κρίσης χρέους έφυγαν από τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου), βλάπτει τους αποταμιευτές, όπως τα συνταξιοδοτικά της ταμεία, αλλά και τροφοδοτεί συνθήκες φούσκας σε ορισμένες αγορές. (αγορά ακινήτων).

Κ ινα Αποταμιεύει 4 τρισ. δολ. ετησίως Η Κίνα έχει το υψηλότερο ποσοστό αποταμίευσης στον κόσμο. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της επιτροπής κεφαλαιαγοράς, Guo Shuqing, ακόμα και με την τωρινή ισοτιμία η αποταμίευση της χώρας φθάνει τ α 4 τ ρι σ. δ ολ ., π ο υ σ η μ α ί ν ε ι αυξημένη ζήτηση από ιδιώτες και επιχειρήσεις για υπηρεσίες wealth management και επενδύσεις. Κάτι που ενδιαφέρει τις τράπεζες είναι ο μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων, 13 εκατ. ανώνυμε ς εταιρείε ς, 40 εκατ προσωπικές επιχειρήσεις και μεγάλος αριθμός start ups, που θα θελήσουν να αντλήσουν κεφάλαια από την αγορά. Η εποπτική αρχή παίρνει μέτρα για να προωθήσει το άνοιγμα της μεγάλης αγοράς της

σε ξένους επενδυτές, αυξάνοντας τα επιτρεπόμενα όρια επενδύσεων γ ι α ξ έ ν ο υ ς θ ε σ μ ι κο ύ ς. Επ ί σ η ς , σ χεδιάζ ει μεγαλύτερο άνοιγμα του λογαριασμού επενδύσεων χαρτοφυλακίου σ ε ξέ νους, ώσ τε να μπορούν να αντλούν κεφάλαια από την κινεζική κεφαλαιαγορά. Όπως δηλώνει ο κ. Shuqing, οι ξένοι επενδυτές θα είναι ευπρόσδεκ τοι να σ υμμε τάσ χουν στις αγορές παραγώγων μέταλλων, πετρελαίου και χρηματοοικονομικών παραγώγων. Επίσης θα επιτραπεί στους κατοίκους της να α π ο κ τού ν έ να ευ ρύ τ ε ρ ο φ ά σ μ α χ ρηματο οικονομικών π ροϊόν των του εξ ωτ ε ρικού. Μέ χ ρι σ τ ιγ μ ής οι επενδύσεις αυτέ ς γίνον ταν παρακάμπτον τας τους κινεζικούς κα νόν ε ς. Σή μ ε ρ α σ χεδι άζ ε τ αι η ε ν ί σ χ υ σ η τ ο υ Χο ν γ κ Κό ν γ κ ω ς εξωχώριου κέντρου για το κινεζικό νόμισμα ενώ σταδιακά θα επιτραπεί στους κατοίκους της να επενδύουν απευθείας στο εξωτερικό.

Ε λβετια Υψηλοί δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας, λιγότερα μπόνους Η Ελβετία έχει θέσει ψηλά τον πήχη της κεφαλαιακής επάρκειας για τις συστημικά σημαντικές τράπεζές της, την UBS και την Credit Suisse, οι οποίες θα πρέπει να αυξήσουν τον δείκτη κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων -ίδια κεφάλαια προς το σταθμισμένο ως προς τον κίνδυνο ενεργητικό - στο 13% ως το 2019, επίπεδο που πρόσφατα ο επικεφαλής της UBS, Άξελ Βέμπερ, χαρακτήρισε «αλπικό». Μάλιστα, η κεντρική τράπεζα προτρέπει χαμηλότερη πολιτική μερισμάτων και δηλώνει ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην αγορά ακινήτων, όπου τιμές (+4,8% το 2012) και στεγαστικά δάνεια (+4,6%) αυξάνονται με υψηλούς ρυθμούς, κάτι που οδήγησε σε υψηλότερους κινδύνους για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, με τις τιμές να έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από το 2003.

Σήμερα η UBS, μετά και την ανάμειξή της στο σκάνδαλο χειραγώγησης των επιτοκίων Libor τη διετία 2007-2008 που πρόσφατα αποκαλύφθηκε, και για την οποία η αμερικανική επιτροπή κεφαλαιαγοράς της επέβαλλε πρόστιμο 700 εκατ. δολ., πρωτοπορεί στην εφαρμογή οδηγιών της επιτροπής Liikanen για την αναμόρφωση του κανονιστικού πλαισίου που διέπει τις τράπεζες και συγκεκριμένα στο σκέλος που αφορά τα μπόνους των στελεχών. Τα τελευταία αφενός μετατίθενται χρονικά ώστε να παρακολουθούν την επίδοση της τράπεζας και να αποτρέπεται έτσι η εστίαση των στελεχών στο βραχυπρόθεσμο κέρδος, αφετέρου θα πρέπει να μπορούν να απορροφούν ζημιές, δηλαδή να μετατρέπονται σε μετοχές ή και να διαγράφονται σε περίπτωση που οι δείκτες της τράπεζας επιδεινωθούν. Η UBS ανακοίνωσε ότι τα μειωμένα μπόνους που θα χορηγήσει στους τραπεζίτες της, κατά 5% μετά από μείωση 45% το 2012, θα διαγράφονται σε περίπτωση που ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας υποχωρήσει κάτω από το 7% ή σε περίπτωση που υπάρξουν μεγάλες ζημιές. Τα μπόνους σε ποσοστό 80% θα πληρώνονται σε διάστημα πενταετίας.

ΕΠΙΛΟΓΗ 41

{

Οικονομία /Τράπεζες

Α κινητα Νέα υποχώρηση τιμών Η υποχώρηση των τιμών των ακινήτων θα συνεχιστεί σ τ ις χώρε ς της ευρωπαϊκής πε ριφέ ρειας, Ισ παν ία, Πορτογαλία, Ελ λάδα, Ιταλία και Ιρλανδία, εκτιμά ο οίκος Fitch, στην πρόσφατη έκθεσή του για τις εξελίξεις στην αγορά στεγαστικών δανείων. Αντίθετες είναι οι εξελίξεις στη Γερμανία, ενώ και στις ΗΠΑ αναμένεται ανάκαμψη. Όπως προβλέπει 9%-11% των στεγαστικών δανείων δεν θα εξυπηρετηθούν στις Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία και 21% και 18% σ την Ιρλανδία και την Ελλάδα αντίστοιχα, όπου το περιβάλλον χαρακτηρίζεται π ολύ α ρν ητ ικό. Τα δ ά ν ε ι α σ ε κα θ υ σ τ έ ρη σ η (ά νω των 3 μηνών) βέβαια είναι μόλις 11% σ την Ιρλανδία έ ναν τι 20% σ την Ελ λάδα. Στην Ιρλανδία τα δάνεια σε καθυσ τέρηση αυξάνονται, κάτι που ο οίκος Fitch αποδίδει σ τους περιορισμούς σ τις κατασ χέσεις, που α π οτ ε λο ύ ν και κ ί ν ητ ρ ο γ ι α μ η ε ξυ π η ρ έ τ η σ η τ ων δανείων σ την τρέ χουσα δύσκολη συγκυρία. Για την Ελλάδα αναμένει νέα άνοδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Όσον αφορά τις τιμές προβλέπει μείωση 1520% στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, μικρότερες του 10% στις Βέλγιο, Γαλλία, Ολλανδία και Βρετανία, αποτέλεσμα της αβεβαιότητας, της υψηλής δανειακής επιβάρυνσης ανά δανειολήπτη και του περιορισμού των στεγαστικών δανείων. Θετικέ ς εξε λίξεις σ τις τιμέ ς και την αγορά στεγαστικών δανείων αναμένονται στη Γερμανία, όπου ήδη η κεντρική τράπεζα έχει δηλώσει ότι παρακολουθεί την άνοδο των τιμών στις μεγάλες πόλεις για πιθανή

υπερθέρμανση της αγοράς και ενώ ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, ήδη μιλά για το ενδεχόμενο τα χαμηλά επιτόκια να δημιουργούν συνθήκες στην αγορά κατοικ ιών γε ν ικά. Θε τ ικέ ς εξ ε λίξ ε ις π ρο βλέπον ται και για τις ΗΠΑ, όπου οι τιμές σταθεροποιούνται, σε χαμηλά ακόμη επίπεδα μετά από 5 χρόνια μείωσης, αλλά και τα νέα δάνεια χορηγούνται με ασφαλέστερους για τις τράπεζες όρους, με μεγαλύτερη προκαταβολή α π ό τ ο ν δ α ν ε ι ο λ ή π τ η κα ι α υ σ τ η ρ ή α ξ ι ο λ ό γ η σ η του προφίλ του. Για την Ελ λάδα προβλέπει μείωση των τιμών 11% το 2013, με τις τιμές να αγ γίζουν το χαμηλότερο σημείο το 2014, και ακόμη χαμηλότερο όγκο στεγαστικών δανείων.

H e l b l i ng , ΔΝΤ Απαραίτητη η κοινή εγγύηση καταθέσεων Τόμας Χέλμπλινγκ επικεφαλής του ερευνητικού τμήματος, και Ολιβιέ Μπλανσάρ επικεφαλής οικονομολόγος, ΔΝΤ.

42 ΕΠΙΛΟΓΗ

Αναγκαία για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ευρωζώνης είναι η τραπεζική ένωση, δηλώνει ο Τόμας Χέλμπλινγκ (φωτό αριστερά), επικεφαλής του ερευνητικού τμήματος του ΔΝΤ. Ωστόσο, αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει εκτός από την κοινή εποπτεία των τραπεζών, που ήδη δρομολογήθηκε, και μηχανισμό εκκαθάρισης και ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών σε πρόβλημα, κάτι που δεν έχει ακόμα αποφασίσει η Ευρώπη. Επίσης, τονίζει ότι θα πρέπει να περιλαμβάνει και κοινή εγγύηση των καταθέσεων, για την οποία δεν έχουν καν ξεκινήσει ακόμα ουσιαστικές συζητήσεις, αφού η Γερμανία τις θεωρεί πρόωρες. Θεωρεί ότι στην παρούσα φάση δεν χρειάζεται κάποιας μορφής αμοιβαιοποίηση του χρέους, δηλαδή το ευρωομόλογο.

Ι ρλανδια Ο κέλτικος τίγρης απαντά στην ΕΚΤ Στις αρχές της χρηματοπιστωτικής κρίσης, το 2008, η κατάρρευση της ιρλανδικής αγοράς ακινήτων ανάγκασε την κεντρική τράπεζα της χώρας να διασώσει τις Anglo Irish και την Irish Nationwide, μετά την πίεση της ΕΚΤ να εγγυηθεί για τις τράπεζές της και να μην επιτρέψει απώλειες στους ομολογιούχους των τραπεζών, ώστε να μην προκληθεί αναστάτωση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Το ιρλανδικό δημόσιο επωμίστηκε ένα τεράστιο χρέος, 35 δισ. ευρώ ή 22% του αεπ της χώρας το 2011, το οποίο οδήγησε τελικά στην ευρωπαϊκή στήριξη. Αδυνατώντας να εξυπηρετήσει τις ανάγκες χρηματοδότησης του σχήματος που δημιούργησε με τη συγχώνευση των δύο τραπεζών (IBRC), εξέδωσε χρεόγραφα (I Owe You), 31 δισ. ευρώ, με τα οποία μετέθετε τις υποχρεώσεις καταβολής των κεφαλαίων της κρατικής στήριξης στην IBRC σε μεταγενέστερο χρόνο -με δυσβάστακτους όρους, αφού το κεφάλαιο θα έπρεπε να εξοφληθεί σε διάστημα δεκαετίας και οι τόκοι στην επόμενη, ως το 2031. Το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησής τους ήταν 3,1

δισ. ευρώ ως το 2023. Η δραστική λιτότητα που αυτό συνεπαγόταν βύθισε την ιρλανδική οικονομία σε ύφεση. Από τη μεριά της η IBRC, με εγγύηση τους τίτλους αυτούς, αντλούσε ακριβή ρευστότητα από την κεντρική τράπεζα της χώρας (με τον ΕLA, μηχανισμό έκτακτης ρευστότητας) για να λειτουργεί. Εδώ και καιρό η κυβέρνηση της χώρας αναζητούσε τρόπους για να ελαφρύνει τις υποχρεώσεις από τα IOY, δηλαδή να αναδιαρθρώσει το δημόσιο χρέος, κάτι για το οποίο η ΕΚΤ ήταν αντίθετη αφού μεταβολή των όρων των εγγυήσεων (μεγαλύτερη διάρκεια και χαμηλότερο επιτόκιο) θα σήμαινε νομισματική χρηματοδότηση του χρέους από την ιρλανδική κυβέρνηση, κάτι που απαγορεύει. Ωστόσο, η κυβέρνηση στις αρχές Φεβρουαρίου ανακοίνωσε ότι αντικαθιστά τους τίτλους αυτούς με κρατικά ομόλογα μεγαλύτερης διάρκειας 25-40 ετών και με χαμηλότερο επιτόκιο, απλά ανακοινώνοντάς το στην ΕΚΤ, ο πρόεδρος της οποίας δήλωσε λακωνικά ότι το έλαβαν υπόψη (we took notice). Επίσης, οδήγησε σε εκκαθάριση ότι είχε απομείνει από την Anglo Irish. Σημειώνεται ότι το κόστος στήριξης –σε όλες τις μορφές- του τραπεζικού τομέα της έφθασε το 40% του αεπ της χώρας.

Enda Kenny, πρωθυπουργός της Ιρλανδίας

Monte dei Paschi Διάσωση με 3,9 δισ. ευρώ, αφού απ ο καλύ φ θ ηκα ν απ ό τ η νέα διοίκηση θέσεις σε παραγωγα π ο υ έ φ ε ρ α ν ζ η μ ι έ ς 70 0 ε κ. Οι μέ τοχοι και οι επε νδυτ έ ς ομολογιούχοι θα υποστηρίξουν με επιπλέον 2 δισ. ευρώ, ώστε να διασφαλιστεί η αποπληρωμή του δημοσίου αν αυτό δεν γίνει με επιστροφή στην κερδοφορία.

Γ ερμανια Τα αποθέματα χρυσού στη Φραγκφούρτη Από τους 3.391 τόνους αποθεμάτων της χρυσού, τα 2 α μεγαλύτερα στον κόσμο μετά της Αμερικής, η Γερμανία διατηρεί το 31% στα θησαυροφυλάκια της κεντρικής τράπεζας στη Φραγκφούρτη, και το υπόλοιπο στα θησαυροφυλάκια κεντρικών τραπεζών του εξωτερικού, 45% στη Νέα Υόρκη, 13% στο Λονδίνο και 11% στο Παρίσι. Πρόσφατα ανακοίνωσε ότι, αφού αύξησε τη δυναμικότητα του θησαυροφυλακίου της στη Φραγκφούρτη, θα μεταφέρει εκεί 300 τόνους από τη Νέα Υόρκη και το σύνολο των αποθεμάτων από το Παρίσι, δηλ 374 τόνους, αφού λόγω του ευρώ το Παρίσι πλέον δεν αποτελεί χρηματοοικονομικό κέντρο για ανταλλαγή του με ξένο νόμισμα σε περίπτωση που χρειαστεί. Έτσι ως το 2020 το 50% των αποθεμάτων σε χρυσό θα βρίσκεται στη Φραγκφούρτη, 37% στη Νέα Υόρκη και 13% μόνο στο Λονδίνο.

ΕΠΙΛΟΓΗ 43

The 17th Roundtable with the Government of Greece

EUROPE UNBOUND

OVERCOMING STAGNATION: RE-IGNITING GREECEâ&#x20AC;&#x2122;S POTENTIAL APRIL 15TH-16TH 2013, ATHENAEUM INTER-CONTINENTAL Confirmed top-flight speakers include:

Antonis Samaras Prime Minister of Greece

Alexis Tsipras Main Opposition Leader President, Parliamentary Group SYRIZA

Horst Reichenbach Head EU Task Force

Poul Thomsen Dep. Director, European Department, IMF

Yannis Stournaras Minister of Finance

Antonis Manitakis Minister of Administrative Reform and E-Governance

Kostis Hatzidakis Minister of Development, Competitiveness, Infrastructure, Transport & Networks

Kostis Moussouroulis Minister of Shipping, Maritime Affairs and the Aegean

Hazlis & Rivas advertasing

Gerhard SchrĂśder Fmr Chancellor of Germany

Hazlis & Rivas-Economist Events 2013/Greece, Cyprus and Malta

The Rt Hon Lord Mandelson Politician, Fmr EU Commissioner British Labour Party

We create events about issues that define the world The Economist Events for Greece, Cyprus and Malta @Economist_GR With the support of

Main sponsor

www.hazliseconomist.com www.economistconferences.com/greece

Hazlis & Rivas Tel. (30) 210 94 08 750

Lead sponsors

Telecommunications provider

Conference sponsor

Broadcast partner

Contributors

Communication sponsors

Sponsor

Airline carrier

Port session contributors

Internet communication sponsor

Supporter

Logistics supplier

IT sponsor

Communication supporter

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

Bankers Club αξια εχει…

ν α μ ο ι ρα ζ ε σ α ι τις γνωσεις & τ ι ς α π ο ψ ε ι ς σ ου

Bankers Club

αιμιλιοσ Κυριακου

Citi

ΕΠΙΛΟΓΗ 45

{

ΑιμΙλιος Κυριaκου // Citi

Επενδύουμε στη σχέση με τον πελάτη Σε περίοδο που άλλες μεγάλες ξένες τράπεζες φεύγουν από την Ελλάδα, η Citi μένει. Ο Αιμίλιος Κυριάκου, Managing Director, Head of Greece Corporate Banking and Head of Central Europe, Greece, Israel and Poland Corporate Banking της Citi, μιλά στην «Ε» για τα σχέδια της τράπεζας στην ελληνική αγορά, τις αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία πιθανών υπερβολικών απαιτήσεων κεφαλαιακής επάρκειας για τις τράπεζες, τον αυξανόμενο ρόλο των επενδυτικών κεφαλαίων στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων που δρομολογούν οι ρυθμίσεις της Βασιλείας αλλά και το νέο περιβάλλον που θα δημιουργηθεί όταν το ελληνικό Δημόσιο καταστεί βασικός μέτοχος των ελληνικών τραπεζών. Δίνει μεγάλη σημασία στη σχέση εμπιστοσύνης πελατών και τραπεζών που βασίζεται σε αξίες, η αποδυνάμωση των οποίων -σε όλα τα επίπεδα- ευθύνεται για τη χρηματοπιστωτική κρίση. Επιτελείο «Ε»

 Στα σχεδόν 50 χρόνια συνεχούς παρουσίας της στην Ελλάδα, η Citi έχει συνεργαστεί και χρηματοδοτήσει την πλειοψηφία ίσως των μεγαλύτερων ελληνικών και ξένων επιχειρήσεων, από όλο το φάσμα του επιχειρείν, συμπεριλαμβανομένης της Ναυτιλίας. Ποιά στοιχεία νομίζετε ότι αποτελούσαν τα θεμέλια αυτών των συνεργασιών;. H Citi, που όντως σύντομα θα γιορτάσει 50 χρόνια παρουσίας στην Ελλάδα, είναι η μοναδική ξένη τράπεζα που έχει να επιδείξει αυτή την έμπρακτη υποστήριξη στη χώρα έχοντας ξεκινήσει τις εδώ δραστηριότητες της από το μηδέν. Kατά τη διάρκεια της πορείας αυτής έχει συνεργαστεί με κορυφαίες ελληνικές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα αυτές με διεθνή προσανατολισμό και με το σύνολο σχεδόν των θυγατρικών πολυεθνικών εταιριών με παρουσία στην Ελλάδα. H Citi έχει συνεργαστεί ακόμη με 46 ΕΠΙΛΟΓΗ

τις μεγαλύτερες ελληνικές και κυπριακές τράπεζες, το ελληνικό Δημόσιο αλλά και με ισχυρά ονόματα της ελληνικής ναυτιλίας. Στις σχέσεις της με τις μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις, η Citi φέρει το συγκριτικό πλεονέκτημα της τεχνογνωσίας που αντλεί από την έντονη δραστηριοποίηση στα μεγάλα χρηματοοικονομικά κέντρα (Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Τόκυο, Χονγκ Κονγκ κλπ.). Αυτή ακριβώς η δραστηριοποίηση προσφέρει στη Citi άριστη πρόσβαση στις διεθνείς αγορές μέσω ενός παγκόσμιου δικτύου, συνολική γνώση της λειτουργίας και των εξελίξεων στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, αλλά κυρίως τη δυνατότητα παροχής πρωτοποριακών χρηματοδοτικών σχημάτων προσαρμοσμένων στις ανάγκες της κάθε επιχείρησης. Ιδιαιτέρως σημαντική είναι η προσήλωση του οργανισμού στην παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου στην Ελλάδα αλλά και

στο εξωτερικό. Η εμπειρία 200 ετών λειτουργίας και παρουσίας της σε 100 και πλέον χώρες αποτελεί ένα ακόμη συγκριτικό πλεονέκτημα.  Τα νέα οικονομικά δεδομένα έχουν επηρεάσει τη

”

Η Βασιλεία ΙΙΙ κινείται σε σωστές κατευθύνσεις, χρειάζεται να βρεθεί μια χρυσή τομή προκειμένου και τα συμφέροντα των καταθετών να διαφυλάσσονται, αλλά παράλληλα να δίνονται κίνητρα στις τράπεζες ώστε να συνεχίσουν την ενεργό συμμετοχή στη χρηματοδότηση της οικονομίας.

”

συνεργασία της Citi με τους πελάτες της; Οι δυσ χε ρείς μακροοικονομικέ ς σ υν θήκε ς στην Ελλάδα, αλλά και οι στρατηγικές επιλογές της τράπεζας παγκοσμίως, σαφώς έχουν επανακαθορίσει τη σ τρατηγική της και σ τη χώρα μας. Η Citi συνεχίζει να στηρίζει την ελληνική οικονομία και τον επιχειρηματικό της τομέα, αλλά έχει μειώσει σε σημαντικό βαθμό τις δραστηριότητες της λιανικής τραπεζικής, προσαρμόζοντας εγκαίρως τον σχεδιασμό της στις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά. Πρέπει όμως να τονισθεί ότι η υλοποίηση της καινούργιας στρατηγικής είχε ως γνώμονα την ελάχιστη δυνατή διατάραξη τόσο της «θετικής εμπειρίας» του πελάτη όσο και του εργασιακού δυναμικού της τράπεζας. Πιστεύω ότι ετεροχρονισμένα αυτό θα είναι μια τάση που θα δούμε στο σύνολο του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, όπως αυτό μεταλλάσσεται μέσω των επικείμενων συγχωνεύσεων και του ανασχεδιασμού των δικτύων σε μια πιο ορθολογική βάση. Ωστόσο, συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε τις εξωστρεφείς ελληνικές επιχειρήσεις παρέχοντας, πέραν της χρηματοδότησης, τεχνογνωσία για την επέκταση και την ανάπτυξή τους εκτός των ελληνικών συνόρων.  Νέο εποπτικό/ρυθμιστικό περιβάλλον για τις τράπεζες, με υψηλότερες απαιτήσεις κεφαλαίων και ρευστότητας. Τι προκλήσεις δημιουργεί για τις τράπεζες, διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα; Θορυβημένη από τη έκταση της κρίσης του χρηματοπιστωτικού τομέα του 2008, η επιτροπή της Βασιλείας ανακοίνωσε ένα νέο πλαίσιο ρύθμισης της τραπεζικής αγοράς με απώτερο σκοπό την περαιτέρω θωράκιση της ανθεκτικότητας του τραπεζικού συστήματος σε αντίστοιχες περιπτώσεις στο μέλλον. Η εμπειρία της παγκόσμιας κρίσης του χρηματοπιστωτικού τομέα ανέδειξε θεμελιώδεις αδυναμίες του υφιστάμενου πλαισίου εποπτείας των τραπεζών (Βασιλεία ΙΙ) που αφορούσαν κυρίως στην περιορισμένη επάρκεια κεφαλαίων και ρευστότητας σε συνάρτηση με τους αναληφθέντες κινδύνους, αλλά και στην υπερβολική μόχλευση των ισολογισμών των μεγαλύτερων τραπεζών. Με τις συμπληρωΕΠΙΛΟΓΗ 47

{

ΑιμΙλιος Κυριaκου // Citi

ματικές οδηγίες που εξέδωσε η επιτροπή το 2010 (Βασιλεία III) γίνεται προσπάθεια να αντιμετωπιστούν στον μεγαλύτερο βαθμό οι αδυναμίες του προηγούμενου πλαισίου (Βασιλεία ΙΙ).Με τις προδιαγραφές της Βασιλείας III ουσιαστικά επιχειρείται αλλαγή στη διαμόρφωση της απαιτούμενης ελάχιστης κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών σε σχέση με το σταθμισμένο ενεργητικό τους. Η σταδιακή εφαρμογή, στα επόμενα χρόνια, του νέου εποπτικού πλαισίου θα καθορίσει τους κανόνες διαχείρισης των αναλαμβανόμενων κινδύνων των πιστωτικών ιδρυμάτων, καθώς και το ύψος και τη σύσταση των ελάχιστων απαιτούμενων κεφαλαίων. Αναπόφευκτα, θα επηρεάσει άμεσα τη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος. Οι τράπεζες μπορούν επίσης να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του καινούργιου εποπτικού πλαισίου μειώνοντας το ενεργητικό τους, αφού τα ελάχιστα εποπτικά κεφάλαια είναι άμεση συνάρτηση του μεγέθους του. Ο περιορισμός του μεγέθους του ενεργητικού των τραπεζών μπορεί να επιτευχθεί με τη συρρίκνωση της γεωγραφικής παρουσίας τους και την επανεξέταση του χαρτοφυλακίου τους ως προς το ύψος του κινδύνου του. Φυσικά, αυτό θα οδηγήσει τις διοικήσεις των τραπεζών σε αλλαγή των επιχειρηματικών τους προτεραιοτήτων και ειδικότερα στον περιορισμό ανάληψης δραστηριοτήτων υψηλού κίνδυνου.Οι εποπτικές αρχές έχουν θέσει ως προτεραιότητα να καταστήσουν τον τραπεζικό κλάδο λιγότερο ευάλωτο σε συστημικές κρίσεις, ούτως ώστε να μην χρειάζεται να αναλαμβάνουν οι φορολογούμενοι το κόστος διάσωσής του. Εκτιμώ ότι η Βασιλεία ΙΙΙ κινείται σε σωστές κατευθύνσεις, πρέπει όμως να επισημάνω ότι χρειάζεται να βρεθεί μια χρυσή τομή προκειμένου και τα συμφέροντα των καταθετών και των φορολογουμένων να διαφυλάσσονται, αλλά παράλληλα να δίνονται κίνητρα στις τράπεζες ώστε να συνεχίσουν την ενεργό συμμετοχή τους στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και της οικονομίας. Συνεπώς, εάν οι τράπεζες αναγκαστούν να διατηρούν υπερβολικά εποπτικά κεφάλαια και προχωρήσουν σε γρήγορη απομόχλευση του ενεργητικού τους, η πιστοδοτική τους ικανότητα και η δυνατότητά τους να λειτουργούν ως μηχανισμός χρηματοδότησης της οικονομίας θα επηρεαστούν αρνητικά.  Γενικά για τις τράπεζες, θα λέγατε ότι η αμερικανική προσέγγιση στην κρίση ήταν πιο αποτελεσματική; Από την άποψη της άμεσης αντιμετώπισης -στήριξης από το ομοσπονδιακό υπουργείο Οικονομικών- σε σχέση με τη ευρωπαϊκή όπου αφέθηκε η αβεβαιότητα στην αγορά να επικρατεί για μεγάλο διάστημα; Η αμερικανική προσέγγιση στη αντιμετώπιση της κρίσης, με μόνο μελανό σημείο την κατάρρευση της Lehman 48 ΕΠΙΛΟΓΗ

Brothers, ήταν σαφώς πιο αποτελεσματική διότι το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με όλους τους θεσμικούς φορείς ανέλαβε αποφασιστικό ρόλο στην προσπάθεια θωράκισης του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας από την κατάρρευση, προσφέροντας σανίδα σωτηρίας στις τράπεζες των οποίων η στήριξη κρίθηκε απαραίτητη, κυρίως λόγω του μεγέθους τους. Η δραστική επέμβαση της κυβέρνησης στη διάσωση των τραπεζών, μέσω μεγάλων αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου, υπήρξε καταλυτική για τη διάσωση του χρηματοπιστωτικού τομέα και τη γρήγορη επαναφορά της εμπιστοσύνης/αξιοπιστίας στις αγορές. Λειτούργησε, δηλαδή, ως καταλύτης για την αποτελεσματική υπέρβαση της κρίσης, την επάνοδο της κανονικής λειτουργίας των αγορών και την ανάπτυξη της οικονομίας. Κάτι αντίστοιχο επιχειρεί και η ελληνική κυβέρνηση με την ενεργό συμμετοχή της στην επικείμενη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μαζί με το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Η διαδικασία αυτή, αναλόγως και με την ανταπόκριση του ιδιωτικού τομέα, αναμένεται να καταστήσει το Ταμείο βασικό μέτοχο σε όλες τις μεγάλες ελληνικές τράπεζες, πράγμα που απαιτεί ιδιαίτερα υπεύθυνη διαχείριση εκ μέρους όλων των εμπλεκομένων. Η εμπειρία του παρελθόντος με τις τράπεζες του Δημοσίου θα πρέπει οπωσδήποτε να αποφευχθεί. Το γεγονός ότι το αμερικανικό Δημόσιο κατάφερε να επέμβει επιτυχώς στη διάσωση του χρηματοπιστωτικού τομέα, αλλά και σε σύντομο χρονικό διάστημα να ρευστοποιήσει τη συμμετοχή του στις μεγαλύτερες αμερικανικές τράπεζες με σημαντικά κέρδη, επιβεβαιώνει την επιτυχία του εγχειρήματος. Το ελληνικό Δημόσιο μπορεί να προσδοκά σε ανάλογη επιτυχία μεσοπρόθεσμα με την επικείμενη ανακεφαλαιοποιήση των τραπεζών, εφόσον η ταχύτητα και ο τρόπος διεκπεραίωσης του εγχειρήματος, αλλά και η αποδοχή του από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές το επιτρέψουν. Αυτό βέβαια είναι άμεσα συνυφασμένο με την πορεία των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την εξυγίανση του δημόσιου τομέα της χώρας, η επιτυχία των οποίων είναι η ελάχιστη προϋπόθεση εξόδου της χώρας από την παρούσα κρίση. Η επιτήρηση, η στήριξη αλλά και η υγιής ανάπτυξη του χρηματοπιστωτικού τομέα αποτελεί πυλώνα σταθερότητας οποιασδήποτε οικονομίας και αναγκαία προϋπόθεση οικονομικής ανάπτυξης καθώς παρέχει χρηματοδότηση και ρευστότητα στις επιχειρήσεις.  Μετά από περισσότερα από 20 χρόνια επιτυχημένης καριέρας στη Citi, πρόσφατα αναλάβατε επικεφαλής του Τομέα Corporate Banking στη Citi Ελλάδας αλλά και για την περιοχή της Κεντρικής Ευρώπης, Ισραήλ και Πολωνίας. Πώς βλέπετε την τράπεζα του μέλλοντος διεθνώς; Ποιες είναι οι

τάσεις της διεθνούς σκηνής, αναφορικά με την εξυπηρέτηση των πελατών; Θεωρείτε ότι υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ των διαφόρων γεωγραφικών περιοχών; Οι εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα θα καθορισθούν από την εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙΙ που αναμένεται να αλλάξει σταδιακά πλην ουσιαστικά τη σχέση αναλαμβανομένων κίνδυνων του ενεργητικού με τις ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις που θα πρέπει να πληρούν οι τράπεζες και, δεύτερον, από την αλλαγή στις συναλλακτικές συνήθειες των καταναλωτών και των επιχειρήσεων ως αποτέλεσμα των δυνατοτήτων του διαδικτύου, όπως αυτές εξελίσσονται με μεγάλη ταχύτητα.

Οι διεθνείς εξελίξεις στον τραπεζικό χώρο δεν επιτρέπουν ουσιαστική γεωγραφική διαφοροποίηση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα δούμε, για παράδειγμα, μεγάλες κινεζικές τράπεζες να διαδραματίζουν μεγαλύτερο ρόλο διεθνώς. Να επισημάνω εδώ ότι, η σχέση εμπιστοσύνης πελατών και τραπεζών θα εξακολουθήσει να παίζει καθοριστικό ρόλο σε όλα τα επίπεδα επαφής. Γι’ αυτό απαιτείται να επανεξετάσουμε και να επανατοποθετήσουμε τη σχέση αυτή σε μια βάση απόλυτης διαφάνειας, ακεραιότητας, αμοιβαίας εμπιστοσύνης και κυρίως υπευθυνότητας. Πιστεύω ότι η αποδυνάμωση των αξιών αυτών σε όλα τα επίπεδα ευθύνεται για τις πρόσφατες εμπειρίες στον τραπεζικό κλάδο και την αποδυνάμωση του παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια. Στη Citibank, η διοίκηση ενθαρρύνει και καλλιεργεί ενεργά μια κουλτούρα υπεύθυνης τραπεζικής συμπεριφοράς (Responsible Banking) έχοντας αναγνωρίσει τον καθοριστικό ρόλο που παίζει η συμπεριφορά και λειτουργία του στελεχιακού δυναμικού στην επιτυχία της τράπεζας. Είναι γεγονός ότι για ένα χρηματοπιστωτικό οργανισμό, η υπεύθυνη τραπεζική συμπεριφορά δεν αποτελεί πλέον μόνο ηθική υποχρέωση αλλά και βασική προϋπόθεση λειτουργίας του.

”

Η Βασιλεία ΙΙΙ θα οδηγήσει σταδιακά στην απομόχλευση του τραπεζικού τομέα και θα υποχρεώσει τις εταιρείες υψηλού πιστωτικού κινδύνου να αποτείνονται όλο και περισσότερο στις κεφαλαιαγορές παρά στις τράπεζες για να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα κεφάλαια για τη λειτουργία τους και τις επενδύσεις τους. Κρατικά (sovereign) αλλά και ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια (Hedge/equity funds) θα αντικαταστήσουν τον τραπεζικό δανεισμό για επενδύσεις υψηλότερου και πιο μακροπρόθεσμου πιστωτικού ρίσκου, αλλά με επίσης σημαντικά υψηλότερο κόστος.

”

ΕΠΙΛΟΓΗ 49

{

ΑιμΙλιος Κυριaκου // Citi

 Πώς κρίνετε την αγορά στην Ελλάδα; Ποιες οι προοπτικές και οι προκλήσεις που παρουσιάζονται; Όταν ευρωπαϊκές τράπεζες περιορίζουν τις θέσεις τους, η Citibank παραμένει. Νομίζω ότι, με κίνδυνο να θεωρηθεί ότι επαναλαμβάνω το αυτονόητο, η τραπεζική αγορά στην Ελλάδα δεν θα είναι ποτέ η ίδια με αυτή που γνωρίσαμε τα τελευταία δέκα χρόνια. Την τελευταία διετία το ελληνικό τραπεζικό σύστημα κλήθηκε να αντιμετωπίσει πρωτόγνωρες προκλήσεις σε ένα κλίμα διεθνούς και κυρίως εθνικής αβεβαιότητας. Η συνεχής υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας είχε ως αποτέλεσμα να απολέσει η χώρα την πρόσβασή της στις διεθνείς κεφαλαιαγορές για την άντληση των απαραίτητων κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση των αναγκών της. Ταυτόχρονα, η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών κυριολεκτικά εξανεμίστηκε ως αποτέλεσμα της συμμετοχής τους στο εθελοντικό πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου, καταγράφοντας ζημίες σημαντικά μεγαλύτερες της υφιστάμενης καθαρής τους θέσης. Τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με την προσπάθεια των καταθετών να προστατέψουν τις καταθέσεις τους από τον ενδεχόμενο κίνδυνο εξόδου της χώρας από τη ζώνη του ευρώ και της επιβίωσης του τραπεζικού συστήματος, μεταφέροντας τις καταθέσεις τους σε τράπεζες του εξωτερικού, δημιούργησε οξύ πρόβλημα ρευστότητας στον εγχώριο τραπεζικό τομέα. Στη συνέχεια, η δημοσιονομική προσαρμογή και η συνεχιζόμενη ύφεση διεύρυναν σημαντικά την κρίση του τραπεζικού συστήματος, καθώς προκάλεσαν οξύ θέμα μη εξυπηρετούμενων δανείων στο καταναλωτικό και στο επιχειρηματικό τους χαρτοφυλάκιο. Οι τράπεζες υποχρεώθηκαν να προβούν σε σημαντικές διαγραφές/προβλέψεις που επιβάρυναν την ήδη ελλειμματική κεφαλαιακή τους θέση. Η κρίση βιωσιμότητας του ελληνικού τραπεζικού τομέα, η βαθειά ύφεση που ήδη συρρίκνωσε το εγχώριο προϊόν κοντά στο 20%, η ανεργία και γενικότερα η τεράστια αβεβαιότητα στην ελληνική αγορά είχε ως αποτέλεσμα την επανεξέταση των στρατηγικών σχεδίων μεγάλων ξένων τραπεζών ως προς την παρουσία τους στην Ελλάδα. Ήδη οι τ ρεις με γάλε ς γαλ λικέ ς τ ράπεζ ε ς -η Crédit Agricole, η Société Generale και η ΒΝP Paribas έφυγαν από την ελληνική αγορά μεταξύ του 4ου 3μηνου 2011 και του 1ου 3μηνου 2013- ενώ η Millennium BCP πρόσφατα ανακοίνωσε ότι συζητά το ενδεχόμενο αυτό. Η Citi σε αυτό το πλαίσιο, παρότι δεν εξέτασε ποτέ το ενδεχόμενο αποχώρησής της από τη χώρα, προέβη στη σταδιακή μείωση του δικτύου των καταστημάτων της ανταποκρινόμενη εγκαίρως στα νέα δεδομένα της αγοράς και αποσκοπώντας στη συγκράτηση των λειτουργικών της εξόδων. Ανάλογες κινήσεις θα ακολουθήσουν φυσιολογικά και οι 50 ΕΠΙΛΟΓΗ

ελληνικές τράπεζες, ειδικά μετά τις εξαγορές και συγχωνεύσεις που έχουν ήδη ανακοινωθεί. Όμως τώρα οι ελληνικές τράπεζες καλούνται να προχωρήσουν στην ανακεφαλαιοποίησή τους, γεγονός που θα τις βοηθήσει να επανακτήσουν σταδιακά την εμπιστοσύνη των καταθετών, άλλα και των εγχώριων και κυρίως των ξένων επενδυτών. Επιπλέον, πρέπει να υλοποιήσουν αποτελεσματικά την αναδιοργάνωσή τους, ολοκληρώνοντας τις συγχωνεύσεις και μεγιστοποιώντας τις θετικές συνέργειες εντός και εκτός Ελλάδος. Αυτό φυσιολογικά θα βελτιώσει σημαντικά το κόστος λειτουργίας τους, έτσι ώστε να ανασυγκροτηθούν σε υγιείς πλέον οργανισμούς, συνεισφέροντας καθοριστικά στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας που είναι και η μεγάλη εθνική προτεραιότητα.  Εντός των συνόρων, η έξοδος από την ύφεση είναι ακόμη αβέβαιη. Πώς το περιβάλλον επηρεάζει τις τράπεζες και την κερδοφορία τους, από την αύξηση επισφαλειών αλλά και τη μείωση της ζήτησης και χορήγησης δανείων; Η στρατηγική άμυνας σε αντίξοο περιβάλλον. Πραγματικά, οι διεθνείς αγορές χαρακτηρίζονται από αυξημένη αβεβαιότητα, με τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου να αμφιταλαντεύονται μεταξύ μικρής ανάπτυξης και ύφεσης. Ο τραπεζικός τομέας διεθνώς άλλα και στην Ελλάδα επικεντρώνεται στην προσαρμογή του στο καινούργιο μοντέλο λειτουργίας περιορίζοντας τα λειτουργικά του έξοδα, ανασχεδιάζοντας τη γεωγραφική του παρουσία, αναδιοργανώνοντας τα χαρτοφυλάκιά του και αποχωρώντας από προϊόντα υψηλού κίνδυνου που δημιουργούν δυσανάλογα μεγάλες απαιτήσεις σε επάρκεια κεφαλαίων σύμφωνα με τη Βασίλεια ΙΙΙ και γενικά μειώνοντας το μέγεθος του ενεργητικού του και περιορίζοντας τη μόχλευσή του. Είναι ευτυχές γεγονός το ότι οι διεθνείς χρηματαγορές τους τελευταίους 3 μήνες έχουν συμμετάσχει σημαντικά στη βελτίωση παροχής ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα, επιτρέποντας σε τράπεζες να έχουν πρόσβαση στις αγορές και διευκολύνοντας τη διαδικασία απεξάρτησης των τραπεζών από τις κεντρικές τράπεζες (FED, ECB, BoE) και το Ευρωσύστημα. Ένδειξη ότι ομαλοποιούνται οι συνθήκες ρευστότητας στο Ευρωσύστημα είναι και η επιστροφή περίπου του 30% των δανείων μέσω LTRO προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τις τελευταίες εβδομάδες (περίπου 140 δισ. ευρώ). Η μείωση των λειτουργικών δαπανών, η επικέντρωση σε αποδοτικές εργασίες και η ορθολογικότερη τιμολόγηση της χορήγησης πιστώσεων αποτελούν στρατηγική άμυνας των τραπεζών στο αντίξοο αυτό περιβάλλον, που καθίσταται ακόμα πιο δύσκολο από την αυξανόμενη θεσμική επιτήρηση του τομέα. Η πιο αυστηρή και απαιτητική αυτή επιτήρηση δημιουργεί όλο και περισσότερες διοικητικές υποχρεώσεις εκ μέρους των τραπεζών προς

τις ρυθμιστικές αρχές. Αυτό αφορά στο εύρος των προσφερομένων προϊόντων και υπηρεσιών και κυρίως την ευθύνη τους σε θέματα «Ξεπλύματος Χρήματος (AML - Anti Money Laundering)». Είναι όμως θετικό ότι όλες οι πιο πάνω κινήσεις θέτουν και τη βάση για την υγιή λειτουργία του χρηματοπιστωτικού τομέα, προετοιμάζοντάς τον για μια πιο εποικοδομητική συμμετοχή στην οικονομική ανάκαμψη των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αλλά και της χώρας.

 Κλείσατε καταστήματα στην περιφέρεια και επικεντρωθήκατε σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Η επικέντρωση σε πελάτες υψηλότερου ενεργητικού (και σε επενδυτικά και καταθετικά προϊόντα) αποτελεί σήμερα την πηγή αποδοτικών εργασιών για την τράπεζα; Υπάρχει αλλαγή στη συμπεριφορά του πελάτη της τράπεζας, μετά την εμπειρία της κρίσης; Η Citi Ελλάδας για σχεδόν 50 χρόνια προσέφερε και εξακολουθεί να προσφέρει στους πελάτες της πρωτοποριακά τραπεζικά προϊόντα και εξυπηρέτηση υψηλού επιπέδου. Το νέο επιχειρηματικό μοντέλο που επιλέξαμε στη λιανική τραπεζική, η στρατηγική επικέντρωση δηλαδή σε επενδυτικά, καταθετικά προϊόντα και πιστωτικές κάρτες, εξυπηρετεί πλήρως την κατεύθυνση αυτή και υποστηρίζει την εξαιρετική και μακρόχρονη συνεργασία που έχουμε με τους πελάτες μας. Συνεπώς, δεν πρόκειται ουσιαστικά για μία νέα πολιτική αλλά για μια επιστροφή προς τα χαρακτηριστικά που καθιέρωσαν τη Citi στην ελληνική αγορά. Αλλωστε σε παγκόσμια βάση η στρατηγική της Citi είναι η παρουσία στις μεγάλες πόλεις (Citi for Cities). Το εύρος των επενδυτικών και καταθετικών προϊόντων που διαθέτουμε, σε συνδυασμό με την παγκόσμια παρουσία της Citi εξακολουθεί να μας δίνει δυνατότητες ανάπτυξης σε πελατολόγιο υψηλών προδιαγραφών, ακόμη και στις δύσκολες οικονομικές εποχές που διανύουμε. Η εμπειρία της κρίσης έχει καταστήσει περισσότερο απαιτητικό το ευρύ επενδυτικό κοινό ως προς τις επενδυτικές επιλογές και έχει αυξήσει το ενδιαφέρον του για έγκυρη και υπεύθυνη ενημέρωση. Αυτό είναι ένα σημείο στο οποίο δίνουμε εξαιρετικά μεγάλη σημασία, προκειμένου ο πελάτης μας να είναι σε θέση να λαμβάνει κάθε φορά την πλέον ενδεδειγμένη επενδυτική απόφαση. Για να εξασφαλίσουμε την ακόμα πιο αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πελατών μας, έχουμε υιοθετήσει εδώ και χρόνια την παροχή επενδυτικών συμβουλών μέσω εξειδικευμένων στελεχών. Οι τελευταίοι έχουν στη διάθεσή τους πρωτοποριακά εργαλεία ανάλυσης του επενδυτικού προφίλ του πελάτη, πράγμα που τους καθιστά ιδιαίτερα αποτελεσματικούς στον ρόλο τους.

”

Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να προσθέσω ότι ο τραπεζικός τομέας έχει υποστεί μια ιδιαίτερα ισχυρή αμφισβήτηση από την κοινή γνώμη παγκοσμίως. Αυτό προκλήθηκε και συνεχίζει να ενισχύεται από τις συνεχείς αποκαλύψεις περιπτώσεων ανεύθυνης συμπεριφοράς (subprime, LIBOR, bonuses) και υποχρεώνει τις Αρχές να απαιτούν από τον κλάδο να ενισχύσει τις εσωτερικές εποπτικές διαδικασίες του ανεξαρτήτως κόστους. Στόχος είναι να αποδείξει δημοσίως ο κλάδος των τραπεζών ότι όχι μόνο κατανοεί τα θέματα που πρέπει να αντιμετωπίσει και την κριτική που έχει δεχθεί, αλλά και λαμβάνει μέτρα για την πάταξη ανάλογων φαινόμενων στο μέλλον.

Το νέο επιχειρηματικό μοντέλο που επιλέξαμε στη λιανική τραπεζική, υποστηρίζει την εξαιρετική και μακρόχρονη συνεργασία με τους πελάτες μας. Πρόκειται για μια επιστροφή προς τα χαρακτηριστικά που καθιέρωσαν τη Citi στην ελληνική αγορά. Άλλωστε, παγκοσμίως, στρατηγική της είναι η παρουσία στις μεγάλες πόλεις, Citi for Cities.

”

ΕΠΙΛΟΓΗ 51

{

Επικαιρότητα Ελλάδα

BankingNews

Οι προκλήσεις και οι ανακατατάξεις, η στρατηγική, το όραμα και οι εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα που επαναδιαμορφώνεται στην απαιτητική εποχή της ύφεσης.

Νέα άνοδος στα κόκκινα δάνεια Στο 23% των συνολικών έχουν ανέλθει τα δάνεια σε καθυστέρηση, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (στοιχεία Σεπτεμβρίου 2012). Το ποσοστό είναι υψηλότερο στα καταναλωτικά, 36%, ακολουθούν τα επιχειρηματικά με 21% και τα στεγαστικά με 20%, καθώς η ύφεση και η μείωση των εισοδημάτων περιορίζουν τη δυνατότητα των δανειοληπτών να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις των τραπεζών ανεβάζουν το ποσοστό για το σύνολο των δανείων στο 25% στα τέλη του 2012 -57 δισ. ευρώ-και τον αριθμό των στεγαστικών δανείων σε οριστική καθυστέρηση (πάνω από τρεις μήνες) στις 200 χιλ. Σύμφωνα με μελέτη στελεχών του ΔΝΤ, σχετικά με την άνοδο της δανειακής επιβάρυνσης των δανειοληπτών, ιδιωτών και επιχειρήσεων, καθώς το εισόδημά τους μειώνεται στις ευρωπαϊκές χώρες σε δημοσιονομική κρίση, το υψηλό επίπεδο του χρέους αν δεν αντιμετωπιστεί –με αναδιάρθρωση των δανείων-θα αποτελέσει εμπόδιο στην ανάκαμψη. Στην Ελλάδα, το υπουργείο Ανάπτυξης αναμένει την απάντηση της τρόικας σχετικά με τις προτάσεις του για τις ευνοϊκές ρυθμίσεις των στεγαστικών και ενυπόθηκων καταναλωτικών δανείων. Η Τράπεζα της Ελλάδος εμφανιζόταν αρνητική σε νομοθετική ρύθμιση και κρατική παρέμβαση στη λειτουργία της αγοράς, επικαλούμενη επίσης το κόστος για τις τράπεζες –από 1 ως 2 δισ. ευρώ- αλλά και το ότι οι τράπεζες έχουν ήδη προχωρήσει σε ρυθμίσεις. Ωστόσο, η άνοδος των δανείων σε καθυστέρηση συνεπάγεται και άνοδο των προβλέψεων των τραπεζών και συνεπώς μείωση των διαθέσιμων κεφαλαίων για χορηγήσεις ώστε η ρύθμιση του θέματος να έχει τελικά ευνοϊκές επιπτώσεις στην οικονομία.

Περισσότερα δάνεια από το 2014 Κατά 4% μειώθηκε η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών το 2012, και η μείωση συνεχίστηκε με τον ίδιο ρυθμό και τον Ιανουάριο 2013, μετά από επίσης μείωση το 2011 και στασιμότητα το 2010. Την τριετία 2010-2012, το υπόλοιπο των δανείων έχει μειωθεί κατά 30 δισ. ευρώ. Τα επιχειρηματικά δάνεια τον Ιανουάριο μειώθηκαν 4,3%, τα καταναλωτικά 5% και τα στεγαστικά 3,3%. Το ΔΝΤ προβλέπει μείωση 3% περίπου και το 2013 και άνοδο των χορηγήσεων των τραπεζών από το 2014, 4,7% και με ανάλογο ρυθμό ως το 2016. Σημειώνεται ότι ένα χρόνο πριν προέβλεπε άνοδο το 2013, ωστόσο αναθεώρησε λόγω της μειωμένης ζήτησης δανείων που συνεπάγεται η ύφεση αλλά και του γεγονότος ότι οι τράπεζες διαθέτουν κεφάλαια για την αγορά εντόκων γραμματίων ώστε να «διευκολύνουν» το δημόσιο στην κάλυψη των αναγκών του, τα οποία «λείπουν» από τον ιδιωτικό τομέα.

52 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ελληνικές Τράπεζες

Μικρότερο το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης Ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας, εκτιμά ότι μπορεί να μην χρειαστούν και τα 50 δισ. ευρώ που διαθέτει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) για την κεφαλαιακή ενίσχυση των μεγάλων τραπεζών, την εκκαθάριση των μικρότερων εφόσον δεν προσελκύσουν ιδιωτικά κεφάλαια ή δεν προχωρήσουν σε συγχωνεύσεις ώστε να κριθούν βιώσιμες, πλέον ενός κεφαλαίου ασφάλειας για την κάλυψη ζημιών που θα προκύψουν (περίπου 10 δισ. ευρώ). Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι στον υπολογισμό των αναγκών σε κεφάλαια των 4 μεγάλων (περίπου 28 δισ. ευρώ) δεν είχαν ληφθεί υπόψη οι συγχωνεύσεις Εθνικής-Eurobank, Alpha-Εμπορικής και Πειραιώς- ΑΤΕ-Γενικής. Σημειώνεται ότι η Εμπορική και η Γενική μεταβιβάστηκαν πλήρως ανακεφαλαιοποιημένες από τις μητρικές τους και το ίδιο θα ισχύσει και για τη Millenium για την οποία η Πειραιώς βρίσκεται σε προχωρημένες διαπραγματεύσεις για την απόκτησή της από την πορτογαλική μητρική Millenium BCP. Με τα 150 εκατ. ευρώ που θα τοποθετήσει στο νέο σχήμα η μητρική της Γενικής, Societe Generale, και τα 270 εκατ. που θα τοποθετήσει η Millenium BCP, η Πειραιώς βρίσκεται πολύ κοντά στο όριο να καλύψει το ελάχιστο 10% της ιδιωτικής συμμετοχής στην αύξηση κεφαλαίου (5,3 δισ. ευρώ, σε σύνολο αναγκών 7,3 δισ.

και την απόσταση να καλύπτεται με μετατρέψιμες ομολογίες cocos προς το ΤΧΣ), στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης. Το 10% αποτελεί και προϋπόθεση για να παραμείνει το μάνατζμεντ των τραπεζών στον έλεγχο των ιδιωτών μετόχων. Από τις μεγάλες, η Alpha Bank έχει τις μικρότερες ανάγκες σε κεφάλαια, 4,6 δισ. ευρώ, ενώ της Εθνικής φθάνουν τα 9,8 δισ. και της Eurobank τα 5,8 δισ. Η Alpha, με θετική καθαρή θέση παρά τις απώλειες από το κούρεμα των ελληνικών κρατικών ομολόγων που είχε στο χαρτοφυλάκιό της, βρίσκεται επίσης κοντά στο όριο να καλύψει το ελάχιστο 10% της ιδιωτικής συμμετοχής. Όσον αφορά τη σ υγ χώνευσ η Εθνικής - Eurobank, οι διαδικασίες για τη λειτουργική τους ενοποίηση προχωρούν. Στο νέο σχήμα, με την επωνυμία της Εθνικής, η συμμετοχή της πρώτης θα ανέρχεται σε 75% και της δεύτερης σε 25%, με το μερίδιο αγοράς του να εκτιμάται σε 36% στα δάνεια και 32% στις καταθέσεις. Στη ΝΑ Ευρώπη το μερίδιο αγοράς της νέας τράπεζας στις χορηγήσεις, την καθιστά πρώτη στη Βουλγαρία και τη Fyrom και τρίτη στη Ρουμανία και τη Σερβία. Οι συνέργειες που δημιουργεί το νέο σχήμα καθιστούν ευχερέστερη την προσέλκυση κεφαλαίων από ιδιώτες μετόχους, ώστε να διατηρηθεί ο έλεγχος σε αυτούς. Οι αυξήσεις κεφαλαίου των 4 με-

γάλων θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί ως το τέλος Απριλίου όπως προβλέπει το Μνημόνιο με την τρόικα. Οι τράπεζες ζητούν παράταση ώστε να υπάρξει περισσότερος χρόνος για επαφές με επενδυτές. Αυτό αφορά ιδίως τις Εθνική-Eurobank, όπου οι ανάγκες του νέου σχήματος ανέρχονται σε 15,6 δισ. ευρώ, με συνέπεια να είναι δύσκολο να αντληθεί 1,5 δισ. από τις αγορές σε τόσο σύντομο διάστημα. Βέβαια, ήδη ξένοι επενδυτές έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για συμμετοχή στην αύξηση κεφαλαίου. Επίσης οι τράπεζες ζητούν βελτίωση των όρων ανακεφαλαιοποίησης, πχ μείωση του επιτοκίου των υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών (coco’s) και της τιμής μετατροπής των warrants για τους επενδυτές ώστε να είναι πιο ελκυστική η συμμετοχή στις αυξήσεις κεφαλαίου, αιτήματα ωστόσο που δεν αντιμετωπίστηκαν θετικά από την τρόικα. Άλλωσ τε με την «εθελοντική» συμμετοχή στο πρόγραμμα επαναγοράς ελληνικών ομολόγων έχασαν μελλοντικά έσοδα με τα οποία θα ενίσχυαν τα κεφάλαιά τους. Στη συνέχεια θα πρέπει να ξεκινήσει η διαδικασία για τις μικρότερες τράπεζες, οι οποίες θα πρέπει να ενισχυθούν κεφαλαιακά από ιδιώτες μετόχους χωρίς τη συμμετοχή του ΤΧΣ. ΕΠΙΛΟΓΗ 53

{

Επικαιρότητα Ελλάδα

BankingNews

Οι προκλήσεις, οι ανακατατάξεις, η στρατηγική, το όραμα και οι εξελίξεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα που επαναδιαμορφώνεται στην απαιτητική εποχή της ύφεσης.

«Go International» Ενίσχυση με 2,7 δισ. ευρώ Ολοκληρώθηκε η εξαγορά της Εμπορικής τράπεζας από την Alpha Bank. Με την κίνηση αυτή η Alpha απέκτησε καθαρή αξία ενεργητικού 2,7 δισ. ευρώ, αφού η μητρική της Εμπορικής, Credit Agricole, ενίσχυσε τη θυγατρική της με 2,9 δισ. και αγόρασε μετατρέψιμο σε μετοχές ομόλογο της Alpha 150 εκατ. ευρώ αλλά και δημιουργεί συνέργειες που θα αποδώσουν αξία στους μετόχους. Ο πρόεδρος της Alpha, Γιάννης Κωστόπουλος, δηλώνει αισιόδοξος, καθώς διαφαίνονται οι πρώτες ενδείξεις αντιστροφής του δυσμενούς οικονομικού κλίματος και σημειώνεται πρόοδος στην εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Όπως τονίζει, το νέο σχήμα θα συμβάλλει στην ανασυγκρότηση του τραπεζικού συστήματος και την επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας και θα κατέχει σημαντική θέση σε όλους τους επιχειρηματικούς τομείς της χώρας.

στη ρωσική αγορά

Την 4 η διοργάνωση της επιτυχημένης πρωτοβουλίας του Προγράμματος ‘Go International’ αποτελεί η Επιχειρηματική Αποστολή στη Μόσχα που υλοποιεί τον Μάιο η Eurobank με τη συνεργασία των τριών κύριων εξαγωγικών φορέων της χώρας, του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ) και του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης (ΣΕΚ). Στο πλαίσιο της προετοιμασίας της αποστολής και της υπογραφής σειράς πρωτοκόλλων συνεργασίας του Ελληνορωσικού Επιμελητηρίου με αρμόδιους ρωσικούς οργανισμούς, ο πρόεδρος και η γενική διευθύντρια του Ελληνορωσικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, Χρήστος Δήμας και Έλενα Κοντράτοβα, καθώς και στελέχη της Eurobank πραγματοποίησαν επαφές στη ρωσική πρωτεύουσα με πολιτικούς, οικονομικούς και επιχειρηματικούς φορείς. Από τις συναντήσεις επιβεβαιώθηκε το ισχυρό ενδιαφέρον Ρώσων επιχειρηματιών για την ελληνική αγορά, αλλά και η ανάγκη να προωθηθούν τα ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες στη Ρωσία με επαγγελματισμό και επιμονή και, προπαντός, με οργανωμένες και συντονισμένες προσπάθειες. Στις προηγούμενες τρεις διοργανώσεις, σε Λευκωσία, Κύπρο και Βουκουρέστι, συμμετείχαν πάνω από 300 ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις και έγιναν περισσότερες από 4 χιλ. επιχειρηματικές συναντήσεις προώθησης των ελληνικών εξαγωγών με εισαγωγείς από το εξωτερικό.

Citi 1η στα e-volution awards Το 1ο βραβείο στην κατηγορία «Συνδυασμός Ψηφιακού και Φυσικού Καναλιού» για τις υπηρεσίες της E-corners απονεμήθηκε στη Citi, στην τελετή απονομής των E-volution Awards. Το βραβείο της Citi αφορά τα e-corners που δημιούργησε η τράπεζα στο πλαίσιο της έμφασης στην εξυπηρέτηση των πελατών της μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών (Ε-banking) και των νέων τεχνολογιών. Στα e-corners εκπαιδευμένοι e-specialists -με iPads και iPhones- εξοικειώνουν τους πελάτες με τα εναλλακτικά δίκτυα εξυπηρέτησης. Στόχος είναι να εκπαιδευτούν οι πελάτες -τόσο οι ήδη εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνολογίες, όσο και εκείνοι που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην ηλεκτρονική τραπεζική- στο να χρησιμοποιούν εύκολα τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες της τράπεζας. Ε-corners λειτουργούν ήδη στα καταστήματα της Citibank στην Αθήνα, το Μαρούσι, τη Βούλα, τον Πειραιά και την Τσιμισκή (Θεσσαλονίκη). Τα E-volution Awards αποτελούν τη διάκριση των βέλτιστων πρακτικών στο ηλεκτρονικό επιχειρείν. 54 ΕΠΙΛΟΓΗ

www.exportgate.gr // λανσάρισμα πύλης «Ένα ακόμη μεγάλο βήμα και επίτευγμα στη συνεργασία μας με την Eurobank, την οποία εγώ συγκαταλέγω στους μεγαλύτερους συμμάχους των ελλήνων εξαγωγέων...το καινοτομικό επιστέγασμα στη σύμπραξη συλλογικών φορέων, επιχειρήσεων και τραπεζικού συστήματος, με στόχο την προβολή των ελληνικών προϊόντων σε όλο τον κόσμο. Για το λόγο αυτό, επιτρέψτε μου να συγχαρώ τους ανθρώπους της Eurobank που αποδεικνύουν ότι για μία ακόμα φορά καινοτομούν και ηγούνται των εξελίξεων στον κλάδο της υποστήριξης της εξωστρέφειας» Χριστίνα Σακελλαρίδη, Προέδρος του Παν. Συνδέσμου Εξαγωγέων.

Eurobank Asset Management Ηγετική θέση Για 5 η χρονιά το 2012, η Eurobank Asset Management Α.Ε.Δ.Α.Κ. διατήρησε την ηγετική της παρουσία στον χώρο της διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων, θεσμικών χαρτοφυλακίων και της παροχής επενδυτικών λύσεων μέσω τρίτων παρόχων (Fund Selection) στην Ελλάδα και τις χώρες, όπου ο όμιλος Eurobank έχει παρουσία. Η Eurobank Asset Management Α.Ε.Δ.Α.Κ. πέτυχε εντυπωσιακή αύξηση των υπό διαχείριση κεφαλαίων της, τα οποία ξεπέρασαν τα 2,8

δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών: 1η θέση στο σύνολο των 283 Α/Κ της ελληνικής αγοράς πέτυχε το Eurobank (LF) Greek Government Bond Fund με απόδοση +118%. 1η θέση στην κατηγορία των Μετοχικών A/K Αναπτυσσομένων Αγορών πέτυχε το Eurobank (LF) Equity-Turkish Equity με απόδοση +60%. 1η θέση στην κατηγορία των Α/Κ Διαχείρισης Διαθεσίμων πέτυχε το Eurobank (LF) Cash Fund (EUR) με απόδοση +19%. 2η στην κατηγορία των Μετοχικών Fund of Funds πέτυχε το Eurobank (LF) Fund of Funds -Real Estate με απόδοση +16%, ενώ στην κατηγορία των Μικτών Fund of Funds το Eurobank

Balanced Blend Fund of Funds Μικτό κατέκτησε επίσης τη 2η θέση με απόδοση +14%. Με διπλάσια σχεδόν απόδοση του Γ.Δείκτη του Χ.Α., το Eurobank I (LF) EquityFlexi Style Greece (+61%) κατέλαβε την τέταρτη θέση στην κατηγορία των Μετοχικών Α/Κ Ελλάδας. Όπως τονίζει ο διευθύνων σύμβουλος, Κωνσταντίνος Μοριανός «Τα αποτελέσματα του 2012, καταδεικνύουν, ότι παρά τις δυσμενείς συγκυρίες, η προσπάθειά μας είναι συνεχής. Παράλληλα, οι διακρίσεις-βραβεύσεις αναδεικνύουν την ικανότητα των διαχειριστών μας και την προσήλωσή μας στην ποιότητα του διαχειριστικού αποτελέσματος».

Saxo Βank

της τράπεζας στην Ελλάδας & Chief Operating Officer της Saxo Bank Κύπρου «Η Saxo Bank μετράει ήδη τρία χρόνια επιτυχημένης παρουσίας στην Ελλάδα, η οποία πλέον αποτελεί την 5η σημαντικότερη αγορά για τον όμιλο της Saxo Bank σε διεθνές επίπεδο, ενώ διατηρεί σταθερά την 4η θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Προσθέτουμε νέα προϊόντα που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των επενδυτών και επενδύουμε στην αναβάθμιση των πλατφορμών μας, τόσο σε επίπεδο ασφάλειας και ταυτοποίησης, όσο και σε επίπεδο διαφάνειας στη διαδικασία της επένδυσης, ώστε ο πελάτης να γνωρίζει εκ των προτέρων το συνολικό κόστος και κέρδος της κάθε συναλλαγής».

Aύξηση πελατών Αύξηση των πελατών 30% και του όγκου των συναλλαγών 20% πέτυχε η Saxo Bank, μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες παγκοσμίως με εξειδίκευση στις διαδικτυακές συναλλαγές και επενδύσεις. Η τράπεζα συμπλήρωσε τον τρίτο χρόνο της στην Ελλάδα, διατηρώντας υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης από το 2009. Με την ένταξη και του Χρηματιστηρίου Αθηνών στις πλατφόρμες της, οι Έλληνες επενδυτές έχουν πλέον πρόσβαση σε συνολικά 29 διεθνή χρηματιστήρια, σε περισσότερα από 22 χιλ. επενδυτικά προϊόντα. Όπως δηλώνει ο Εμμανουήλ Λεμονάκης, επικεφαλής

ΕΠΙΛΟΓΗ 55

{

Επικαιρότητα Ελλάδα

BankingNews

Οι προκλήσεις, οι ανακατατάξεις, η στρατηγική, το όραμα και οι εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα που επαναδιαμορφώνεται στην απαιτητική εποχή της ύφεσης.

Κάτω τα δάνεια και στην Ευρωζώνη Μειώνονται και στην ευρωζώνη τα δάνεια, αποτέλεσμα κυρίως της υποχώρησης στην περιφέρεια και της σχεδόν στασιμότητας στη Γαλλία ενώ αυξάνονται στις άλλες χώρες του πυρήνα. Έτσι, στην ευρωζώνη συνολικά υποχωρούν για 9ο συνεχομένη μήνα, κατά 0,9% τον Ιανουάριο. Η μείωση οφείλεται στην εντεινόμενη μείωση των επιχειρηματικών δανείων, πλέον υποχωρούν 2,5%, ενώ οριακή είναι η άνοδος στα νοικοκυριά, 0,5%. Στη Γαλλία η άνοδος των δανείων έχει περιοριστεί στο 0,5% για τις επιχειρήσεις, με τα δάνεια για κεφάλαιο κίνησης να μειώνονται 5% ενώ επιβραδύνει και η άνοδος στα νοικοκυριά στο 2,4%. Ο όγκος των χορηγήσεων περιορίζεται καθώς η οικονομία επιβραδύνει και οι τράπεζες εφαρμόζουν αυστηρότερα κριτήρια χορηγήσεων αποστρεφόμενες τον πιστωτικό κίνδυνο ενώ και η ζήτηση περιορίζεται λόγω της στασιμότητας στην οικονομία. Στην Ιταλία υποχωρούν με

56 ΕΠΙΛΟΓΗ

ρυθμό 1,2% συνολικά και 3,4% στις επιχειρήσεις, για τους ίδιους παράγοντες, πλέον της ύφεσης στην οικονομία (2% μείωση του αεπ) που περιορίζει τη ζήτηση δανείων και του ακριβότερου κόστους άντλησης κεφαλαίων που αντιμετωπίζουν οι τράπεζές της στη διεθνή χρηματαγορά. Στην Ισπανία οι χορηγήσεις των τραπεζών προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά υποχωρούν με ρυθμό 4,5% για τους ίδιους λόγους με εντονότερο και το υψηλότερο κόστος άντλησης ρευστότητας των τραπεζών. Στον αντίποδα η Γερμανία, όπου τα δάνεια αυξάνονται, με ρυθμό όμως που επιβραδύνει, σήμερα στο 0,9%. Ωστόσο, αυτό οφείλεται εκτός από συγκυριακούς λογούς – η οικονομία επιβραδύνει με τον ρυθμό ανάπτυξης στο 0,5% το 2013 καθώς περιορίζεται η ζήτηση για τις εξαγωγές της από τον ευρωπαϊκό Νότο- στη χαμηλή ζήτηση δανείων από τις μεγάλες επιχειρήσεις. Σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα της χώρας, τη Bundesbank,

οι μεγάλες επιχειρήσεις στρέφονται περισσότερο στην κεφαλαιαγορά για άντληση κεφαλαίων. Η ισχυρή ζήτηση των επενδυτών για εταιρικά ομόλογα των υψηλής αξιολόγησης επιχειρήσεων και όχι μόνο, συνεπάγεται ότι αντλούν κεφάλαια με χαμηλότερο κόστος από ότι τα επιτόκια των τραπεζικών δανείων. Επίσης, η χαμηλή ζήτηση οφείλεται και στην ισχυρή θέση των επιχειρήσεών της, που ενισχύονται με εσωτερική χρηματοδότηση (μετοχικό κεφάλαιο και κέρδη) και λιγότερο με δάνεια. Αντίθετα η ζήτηση δανείων από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αυξάνεται. Όπως σημειώνει, η χαμηλή άνοδος των δανείων δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας παρά μόνο για τις τράπεζες, που θα βλέπουν τα κέρδη τους να υποχωρούν όχι μόνο λόγω των χαμηλότερων επιτοκίων χορηγήσεων αλλά τώρα και από τον χαμηλότερο όγκο εργασιών.

Deloitte Επαναπροσδιορισμός στρατηγικής για τις τράπεζες το 2013 Τις νέες προκλήσεις για τις τράπεζες παγκοσμίως περιγράφει πρόσφατη μελέτη της Deloitte. Μεταξύ αυτών, η επανάκτηση της εμπιστοσύνης με την επιδίωξη άριστης εξυπηρέτησης των πελατών, οι επενδύσεις στη χρήση νέας τεχνολογίας που βελτιώνουν τα περιθώρια κερδοφορίας, (cloud computing κλπ) οι νέες μέθοδοι πληρωμών μέσω κινητών συσκευών και η δημιουργία της ψηφιακής τράπεζας του μέλλοντος, διατηρώντας παράλληλα την αποδοτική τράπεζα του παρόντος. Πολλές είναι οι τράπεζες που θα ξαναδοκιμάσουν τις παλιές σ τρατηγικές που χρησιμοποιήθηκαν σε παλαιότερες κρίσεις: περικοπές δαπανών, έμφαση σε πιο κερδοφόρους πελάτες, και επενδύσεις αναφορικά με τη συμμόρφωση στο εποπτικό καθεστώς(compliance). Σύμφωνα με τον Νίκο Σοφιανό, πρόεδρο της Deloitte Ελλάδος: «Μπορεί η ανακεφαλαιοποίηση και η διατήρηση της αυτονομίας και ανεξαρτησίας των ελληνικών τραπεζών να είναι το κυρίαρχο μέλημα των Ελλήνων τραπεζιτών, εντούτοις, η ανάγκη αντιμετώπισης των προκλήσεων αυτών δεν είναι δυνατόν να υποβαθμιστεί. Η αντιμετώπισή τους, μέσα από ένα πιο σύγχρονο και αποτελεσματικό λειτουργικό μοντέλο, συνιστά το μεγάλο στοίχημα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος που είναι απαραίτητο να κερδηθεί για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας».

Stress tests στην Αμερική Με εξαιρετικά δυσμενές σενάριο η αμερικανική κεντρική τράπεζα δοκιμάζει την αντοχή των τραπεζών που εποπτεύει. Στη δοκιμασία η Fed υπέβαλε τις 18 μεγαλύτερες με ενεργητικό μεγαλύτερο των 50 δισ. (70% του συνολικού του τραπεζικού συστήματος), με σενάριο που μοιάζει με τις συνθήκες στην ελληνική αγορά. Αυτές είναι ποσοστό ανεργίας 12%, μείωση τιμών στο χρηματιστήριο 50% και των ακινήτων μεγαλύτερη του 20%. Επιπλέον, σοκ στην αγορά για τις μεγαλύτερες με δραστηριότητες trading και ύφεση στις ευρωζώνη, Βρετανία, Ιαπωνία και χαμηλότερη ανάπτυξη στην Ασία. Στο σενάριο αυτό οι ζημιές στις τράπεζες ως το τέλος του 2014 θα φτάσουν τα 462 δισ. δολ. και το tier 1 common equity capital (μετοχικό και διακρατούμενα κέρδη προς το σταθμισμένο ως προς τον κίνδυνο ενεργητικό) θα μειωνόταν για το σύνολό τους από 11,1% το 3ο τρίμηνο 2012 σε 7,7% το 4ο 2014, υψηλότερα από το ελάχιστο 7% που θέτει η Βασιλεία ΙΙΙ 7%. Με τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων δηλώνει ότι διευκολύνει την αγορά να αξιολογεί τις τράπεζες. Σύμφωνα με αυτά μόνο οι Bank of America, JP Mogan Chase και Morgan Stanley (με ισχυρούς δείκτες σήμερα) θα έπεφταν οριακά κάτω από το ελάχιστο 7% ενώ όλες θα κάλυπταν το ελάχιστο 6% για το tier I (περιλαμβάνει και χαμηλότερης ποιότητας κεφάλαια). Ισχυρότερες στο δυσμενές σενάριο θα ήταν οι Bank of New York Mellon και State Street. Επίσης, ζητά από τις Goldman Sachs και JP Mogan Chase βελτιωμένα σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης.

Καταθέσεις

Οι απώλειες περιορίζονται Οι καταθέσεις επανέρχονται στις τράπεζες. Το 2ο εξάμηνο του 2012 αυξήθηκαν κατά 10 δισ. ευρώ, ανακόπτοντας την πτωτική πορεία της τελευταίας τριετίας, καθώς η σταδιακή αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταθετών επέτρεψε

τον περιορισμό των απωλειών για τις τράπεζες. Έτσι, τον Ιανουάριο φέτος ο ρυθμός μείωσης ήταν μόνο 4,7% από 7,3% στα τέλη του 2012. Σύμφωνα με εκτιμήσεις και τον Φεβρουάριο οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 2 δισ. ευρώ. ΕΠΙΛΟΓΗ 57

Business Business

ΕΠΙΛΟΓΗ 59

Business

{

ΣυνΕντευξη

ΒασΙλης ΤραπεζΑνογλου//Eurobank Jorge Sanchez//Corallia

Give (the) young a chance

Καταλύτες για θετική ενέργεια

Αυτό που έλειπε από την Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια ήταν το ενδιαφέρον των νέων για την επιχειρηματικότητα. Η αίσθηση ότι δεν υπάρχει μια «χείρα βοηθείας» στα πρώτα βήματα της μετατροπής της επιχειρηματικής τους ιδέας σε πράξη είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμένο αριθμό νέων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών. Με άλλα λόγια, λείπει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας και ειδικότερα της νεανικής και η δημιουργία κατάλληλου πλέγματος δράσεων υποστήριξής της, δηλαδή το κατάλληλο «οικοσύστημα καινοτομίας και επιχειρηματικότητας. Η Eurobank και το Corallia συνεργάστηκαν για να καλύψουν το κενό, δημιουργούν μια θερμοκοιτίδα για τους νέους επίδοξους επιχειρηματίες. Ο Βασίλης Τραπεζάνογλου, σύμβουλος διοίκησης της Eurobank και ο Jorge SanchezΠαπασπηλίου, διευθυντής Στρατηγικού Σχεδιασμού & Ανάπτυξης του Corallia μιλούν στην «Ε» για το egg και τον στόχο του να αποτελέσει τον καταλύτη της αλλαγής στην Ελλάδα της κρίσης.

Το Harvard Business School έχει εντοπίσει ως έναν από τους βασικούς παράγοντες ανταγωνιστικότητας τα clusters, τη συγκέντρωση επιχειρήσεων και υποστηρικτικών δραστηριοτήτων που δημιουργούν συνέργειες. Με την εξαίρεση του Corallia, η Ελλάδα δεν έχει να επιδείξει αποτελέσματα στον τομέα. Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να αλλάξει η εικόνα; Είναι αλήθεια πως η Ελλάδα ακόμα βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο σχετικά με τη δημιουργία συνεργατικών σχηματισμών (clusters). Παρόλα αυτά το Corallia έχει αποδείξει ότι η εικόνα έχει αρχίσει να αλλάζει. Οι εταιρείες που συμμετέχουν στα τρία clusters που υποστηρίζει το Corallia (μικροηλεκτρονικής/mi-Cluster, διαστημικής τεχνολογί60 ΕΠΙΛΟΓΗ

ας/si-Cluster και δημιουργικού περιεχομένου/gi-Cluster) έχουν να επιδείξουν πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Παράλληλα, η οικονομική κρίση και η αναθεώρηση του οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης που αυτή έφερε, η ανάγκη για εξωστρέφεια και καινοτομία που απαιτούν ισχυρές συνεργασίες, και η ανάγκη να λειτουργήσουμε συλλογικά για να αναδείξουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, έχουν διαμορφώσει ένα πρωτόγνωρο πεδίο για να αναπτυχθούν συνέργειες, να μειωθεί το εγώ, και να διαδοθεί το μαζί. Η εικόνα λοιπόν έχει αλλάξει και μπορεί να αλλάξει ακόμη περισσότερο με τη συνειδητοποίηση από όλους της σημασίας αντίστοιχων οικοσυστημάτων σε όλους τους

Βασίλης Τραπεζάνογλου, σύμβουλος διοίκησης Eurobank (αριστερά) και Jorge SanchezΠαπασπηλίου, διευθυντής Στρατηγικού Σχεδιασμού & Ανάπτυξης Corallia (δεξιά).

τομείς της οικονομίας, της λειτουργίας των συνεργατικών σχηματισμών, της προστιθέμενης αξίας που προσφέρουν στην οικονομία καθώς και της αναγκαιότητας διάδοσης και εξάπλωσής τους. Ενδεικτικά, το mi-Cluster απασχολεί πάνω από 12.000 εργαζόμενους, έχει κύκλο εργασιών αρκετά δισ. ευρώ και σημαντικές εξαγωγές. Αντίστοιχα, το gi-Cluster απασχολεί πάνω από 5.000 εργαζόμενους, έχει κύκλο εργασιών πάνω από 1,2 δισ. και εξαγωγές πάνω από 750 εκ. ευρώ. Τέλος, το si-Cluster απασχολεί πάνω από 600 εργαζόμενους και κύκλο εργασιών πάνω από 100 εκ. ευρώ. Με αυτή την κληρονομιά και φιλοσοφία σχεδιάσαμε μαζί με τη Eurobank το πρόγραμμα egg - enter-grow-go στο πλαίσιο του οποίου επιχειρηματικές ομάδες θα βιώσουν την εμπειρία του επιχειρείν ως μέλη ενός δυναμικού οικοσυστήματος καινοτομίας. Από αυτό το οικοσύστημα αναμένουμε να δημιουργηθούν και τομεακές συγκεντρώσεις και εξειδικεύσεις τις οποίες θα προσπαθήσουμε να υποστηρίξουμε και με άλλες πρωτοβουλίες στη συνέχεια. Η ανάπτυξη της νεανικής επιχειρηματικότητας, που αποτελεί και τη βάση για τη δημιουργία της νέας επιχειρηματικής βάσης της χώρας, που προσκόπτει; Θα λέγατε ότι η χρηματοδότηση είναι το εμπόδιο (είμαστε πίσω σε venture και seed capital) ή μήπως λείπουν όλες οι άλλες δομές που διευκολύνουν τον επίδοξο επιχειρηματία; Είναι πράγματι διαπιστωμένη η απουσία οργανωμένων, σε ευρεία κλίμακα χρηματοδοτικών μηχανισμών, όπως είναι τα κεφάλαια επιχειρηματικού ρίσκου (venture capitals), τα κεφάλαια σποράς (seed capitals) αλλά και οι επιχειρηματικοί άγγελοι (business angels). Λείπει, επίσης, και η ενημέρωση για το πώς παρεμβαίνουν στην επιχειρηματική ανάπτυξη. Θεωρούμε όμως ότι αυτό που κυρίως έλειπε τα προηγούμενα χρόνια ήταν το ενδιαφέρον νεανικών ομάδων για την επιχειρηματικότητα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ένα πολύ μικρό αριθμό σημαντικών επιχειρηματικών ευκαιριών. Τα λίγα επενδυτικά σχήματα που είχαν δημιουργηθεί παραπονιόνταν ότι είχαν πολύ μικρό αριθμό αξιόπιστων σχεδίων νεοφυών εταιριών να αξιολογήσουν,

γεγονός που δυσκόλευε την επένδυση σε πολλαπλές επιχειρηματικές ομάδες για να επιτύχουν διασπορά κινδύνου. Όμως δεν είναι μόνον τα κεφάλαια ή οι καλές επιχειρημα-

Το τραπεζικό σύστημα, στη δύσκολη αυτή συγκυρία, με την τεχνογνωσία και δικτύωσή του, μπορεί να προσφέρει χρήσιμες συμβουλές και καθοδήγηση, να κινητοποιήσει ιδιωτικά κεφάλαια, ελληνικά ή ξένα, να φέρει σε επαφή νέους επιχειρηματίες με καταξιωμένες εταιρείες που ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε νέες επιχειρήσεις

τικές ιδέες που λείπουν. Η επαφή μας με τους νέους στο πλαίσιο πρωτοβουλιών που αναλάβαμε, έδειξε ότι αυτό που έλειψε και λείπει ακόμη είναι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας και ειδικότερα της νεανικής και η δημιουργία κατάλληλου πλέγματος δράσεων υποστήριξής της σε όλα τα επίπεδα. Δεν έχουμε, δηλαδή, διαμορφώσει κατάλληλο «οικοσύστημα καινοτομίας και επιχειρηματικότητας». Δεν αρκούν οι χρηματοδοτικέ ς μόνον πρωτοβουλίες. Άλλωστε και τα προγράμματα ενίσχυσης της νεανικής επιχειρηματικότητας μέσω ευρωπαϊκών ή εθνικών προγραμμάτων δε ν απέδω σαν ουσιαστικά, επειδή στις π ε ρισ σ ότ ε ρε ς π ε ριπτ ώ σ ε ις αξιοποιήθηκαν για κοινές, μη ΕΠΙΛΟΓΗ 61

Business

{

ΣυνΕντευξη

ΒασΙλης ΤραπεζΑνογλου//Eurobank Jorge Sanchez//Corallia

Φυσικά, όπως συνέβη στο εξωτερικό και άρχισε να συμβαίνει και στην Ελλάδα, η ανάπτυξη συνεργατικών εστιών και η υποστήριξη νεοφυών επιχειρήσεων (startups) μπορεί από μόνη της να αναπτυχθεί ως μια σημαντική επιχειρηματική δραστηριότητα

ανταγωνιστικές δραστηριότητες, χωρίς πολλαπλασιαστικό πλεονέκτημα για την οικονομία. Η πραγματική άνθιση της νεανικής επιχειρηματικότητας στη χώρα απαιτεί ένα ευνοϊκό πλαίσιο, φιλικό κλίμα για την ανάληψη κινδύνου και μια συνολική στήριξη σε όλα τα στάδια εκκόλαψης μιας νέας επιχείρησης, από το στάδιο της επιχειρηματικής ιδέας μέχρι την εμπορική μεγέθυνση της εταιρίας για να σταθεί με αξιώσεις στον διεθνή ανταγωνιστικό στίβο. Πρέπει οι νέοι επιχειρηματίες να μένουν απερίσπαστοι στο δημιουργικό μέρος του εγχειρήματός τους και να έχουν στήριξη που θα επιταχύνει την ανάπτυξή τους. Αυτό επιχειρούμε να καταδείξουμε συμβολικά με το τρίπτυχο enter - grow - go. Από την επιχειρηματικότητα ανάγκης στη νέα και καινοτόμο επιχειρηματικότητα. Οι δομές του κράτους δεν έχουν πετύχει να κινητοποιήσουν τη νέα επιχειρηματικότητα, όπως φαίνεται από τη χαμηλή απορρόφηση των κοινοτικών κεφαλαίων. Θα λέγατε ότι την σκυτάλη πρέπει πλέον να αναλάβει ο ιδιωτικός τομέας, με πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα egg; Πράγματι, η επιχειρηματική κινητικότητα των νέων που παρατηρούμε δε βασίζεται πάντοτε σε πρωτογενή επιλογή, σε αυθόρμητη τάση ανάληψης κινδύνου. Η ανάγκη επαγ-

62 ΕΠΙΛΟΓΗ

γελματικού διεξόδου, τα τελευταία δυο χρόνια, έδωσε το έναυσμα και σταδιακά παρατηρούμε να αναπτύσσεται στη νεολαία μια κουλτούρα αναζήτησης, αυτό-οργάνωσης, αυτενέργειας και δημιουργίας που αποτελεί οπωσδήποτε σημαντικό στοιχείο αισιοδοξίας, αφού ξεφεύγουμε από τη λογική της ευκολίας και του βολέματος στο Δημόσιο. Η καινοτομία κεντρίζει όλο και περισσότερο την ελληνική νεολαία. Ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να συμβάλει πολύ στη νέα αυτή κατεύθυνση ανάπτυξης, με πρωτοβουλίες παρακίνησης και υποστήριξης. Πιστεύουμε ότι πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα egg, έχουν ως στόχο να δημιουργήσουν θετικά παραδείγματα, να δημιουργήσουν υγιή πρότυπα νεανικής καινοτομικής επιχειρηματικότητας, τα οποία θα ακολουθήσουν και άλλοι οργανισμοί και επιχειρήσεις. Όμως, ακόμη και αν το egg αναπτυχθεί με τη δημιουργία και άλλων εστιών στην Αθήνα και άλλες πόλεις στην Ελλάδα, όπως προβλέπει ο αρχικός σχεδιασμός, ακόμη και αν βρεθούν μιμητές, δεν μπορούν τέτοιες πρωτοβουλίες να λύσουν μόνες τους το οξύ πρόβλημα επιχειρηματικότητας της χώρας μας. Μπορούν, κυρίως, να λειτουργήσουν ως καταλύτες για τη δημιουργία κουλτούρας φιλικής προς την επιχειρηματικότητα και να συμβάλουν σε μια υγιή πορεία ανάπτυξης. Στόχος μας, επαναλαμβάνουμε, είναι να καταδειχθεί η ανάγκη ενός ολοκληρωμένου τρόπου υποστήριξης μέσα από θεσμούς και μέτρα, που είτε θα έχουν κρατική υπόσταση ή, ακόμη, θα βασίζονται στην εθελοντική προσφορά και στη χορηγία οργανισμών και επιχειρήσεων. Φυσικά, όπως συνέβη στο εξωτερικό και άρχισε να συμβαίνει και στην Ελλάδα, η ανάπτυξη συνεργατικών εστιών και η υποστήριξη νεοφυών επιχειρήσεων (startups) μπορεί από μόνη της να

www.theegg.gr αναπτυχθεί ως μια σημαντική επιχειρηματική δραστηριότητα. Η μεγάλη ανάγκη είναι οι νέοι να αποκτήσουν την αίσθηση ότι «υπάρχει χείρα βοηθείας» αν επιχειρήσουν να μετατρέψουν την επιχειρηματική τους ιδέα σε πράξη. Τι είναι η πρωτοβουλία egg, πώς προέκυψε ως ιδέα και σε ποιούς απευθύνεται? Tο πρόγραμμα egg είναι ένα πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και κοινή προσπάθεια της Eurobank και του Corallia για την τόνωση της νεανικής καινοτόμας επιχειρηματικότητας. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα παρέχεται η δυνατότητα σε νέους επιχειρηματίες με καινοτόμες ιδέες να συμμετέχουν σε ένα 12μηνο ολοκληρωμένο πρόγραμμα επιχειρηματικής επώασης (incubation), επιτάχυνσης (acceleration) και συνεργασίας (co-working). Μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας θα επιλεγούν οι καλύτερες ομάδες οι οποίες θα λαμβάνουν συμβουλευτική καθοδήγηση (mentoring) από διακεκριμένα και καταξιωμένα πρόσωπα από όλο το φάσμα των κλάδων της οικονομίας και της επιστήμης, θα φιλοξενούνται σε κτηριακή υποδομή με πλήρως λειτουργικούς και άρτια εξοπλισμένους συνεργατικούς γραφειακούς χώρους και συστήματα, θα έχουν πρόσβαση σε υποστηρικτικές υπηρεσίες μίας στάσης (one-stop-shop) για όλα τα καίρια θέματα εκκίνησης και λειτουργίας της κάθε συμμετέχουσας ομάδας και θα μπορούν να βελτιώσουν την επιχειρηματική τους ικανότητα μέσω ενός προκαθορισμένου τρίμηνου εντατικού προγράμματος εκπαίδευσης (business bootcamp) με πρακτικό χαρακτήρα και στόχο να εφοδιάσει τους συμμετέχοντες με τα απαραίτητα γνωστικά εργαλεία για τη μετέπειτα σταδιοδρομία τους ως νέοι επιχειρηματίες. Σκοπός μας είναι στο τέλος του ετήσιου κύκλου να έχουν ωριμάσει τα επιχειρηματικά σχέδιά τους και να είναι έτοιμες οι ομάδες για το δυναμικό τους επιχειρηματικό άλμα. Η συνεργασία Corallia- Eurobank δεν είναι κάτι καινούργ ιο. Στ ην π ρ ο κε ιμ έ ν η π ερίπτωση οραματισ τήκαμε να ε νώσουμε την πολυετή εμπειρία της δημιουργ ίας και διαχείρισης συνεργατ ι κώ ν σ χ η μ α τ ι σ μ ώ ν του Corallia μαζί με τις υπο δ ομέ ς, τ η διαχε ι ριστική εμπειρία και τη χρηματοοικονομική καθοδήγηση της Eurobank για να βοηθήσουμε τους νέους ε πιχε ιρηματ ίε ς

ζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζ ζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζ

της χώρας και να συντελέσουμε και εμείς όσο μπορούμε στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Στο πρόγραμμα μπορούν να συμμετέχουν νέοι και νέες από όλη την Ελλάδα ηλικίας 18-35 ετών που έχουν δημιουργικές και καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες, σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Η Eurobank δίνει έμφαση στην ανάδειξη νέων και καινοτόμων ιδεών αλλά και στην εξοικείωση των νέων με την έννοια της επιχειρηματικότητας. Βλέπετε στη νέα επιχειρηματικότητα, στην αξιοποίηση ενός καινούργιου πληθυσμού επιχειρηματικών ευκαιριών, πεδίο ανάπτυξης για τις τράπεζες; H συνεργασία της Eurobank με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο, τόσο στη δημιουργία του ενημερωτικού και εκπαιδευτικού portal Moneypedia, όσο και στον φοιτητικό διαγωνισμό ηλεκτρονικού επιχειρείν e-nnovation, αλλά και άλλες σχετικές σημαντικές δράσεις της Τράπεζας, όπως ο διαγωνισμός εφαρμοσμένης έρευνας και καινοτομίας «Η Ελλάδα καινοτομεί», έφεραν την Eurobank σε άμεση επαφή με τις ανάγκες και προσδοκίες των νέων επιστημόνων και επιχειρηματιών μέσα στο σημερινό δυσμενές πλαίσιο της κρίσης. Παράλληλα διαπιστώνουμε ότι αρκετές καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες νέων Ελλήνων διαπρέπουν επιχειρηματικά σε διεθνή κλίμακα. Είναι αναμενόμενο ότι οι τράπεζες θα προσαρμόσουν τις χρηματοδοτικές πρωτοβουλίες τους στα νέα δεδομένα, με πρόβλεψη π.χ. χρηματοδοτικών προϊόντων σε συνδυασμό με κοινοτικά προγράμματα και, κυρίως, πρωτοστατώντας στη δημιουργία ειδικών επενδυτικών κεφαλαίων με ενεργοποίηση ιδιωτών επενδυτών με τους οποίους συνεργάζονται. Το τραπεζικό σύστημα, στη δύσκολη αυτή συγκυρία, με την τεχνογνωσία και δικτύωσή του, μπορεί να προσφέρει χρήσιμες συμβουλές και καθοδήγηση, να κινητοποιήσει ιδιωτικά κεφάλαια, ελληνικά ή ξένα, να φέρει σε επαφή νέους επιχειρηματίες με καταξιωμένες εταιρείες που ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε νέες επιχειρήσεις του κλάδου τους, να στηρίξει με λίγα λόγια την ενδογενή παραγωγική δραστηριότητα που θα συμβάλει και στην αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος της ανεργίας των νέων. ΕΠΙΛΟΓΗ 63

Business

{ Στην επικαιρότητα

BusinessNews

Η επιχειρηματικότητα αιχμής. H δράση της αγοράς, οι εταιρικές κινήσεις και ενέργειες που αξίζουν την προσοχή μας.

KPMG // αναγκη για αλλαγες στις εκθεσεις

των οικονομικων αποτελεσματων Στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης και με την αποτελεσματικότητα της εταιρικής οικονομικής πληροφόρησης στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, η KPMG δημοσίευσε μια έκθεση όπου ηγέτες από διάφορους χώρους συζητούν σχετικά με τις αλλαγές που απαιτείται να γίνουν στην εταιρική πληροφόρηση. Ένα από τα διδάγματα της κρίσης είναι ότι δεν είχαμε επίγνωση των κινδύνων που ολοένα και μεγάλωναν. Καθώς φαίνεται, οι οικονομικές καταστάσεις περιείχαν ενδείξεις, τις οποίες οι χρήστες θα είχαν πιθανότατα αντιληφθεί αν κοίταζαν πιο προσεκτικά. Η έκθεση της KPMG Το μέλλον της εταιρικής οικονομικής πληροφόρησης: προς ένα κοινό όραμα - περιέχει τις απόψεις σημαντικών προσώπων από διαφορετικές οπτικές γωνίες και θέσεις-κλειδιά στη χρηματοοικονομική αλυσίδα: συντάκτες, χρήστες, φορείς θέσπισης προτύπων, ρυθμιστικές αρχές, ελεγκτές. Η έκθεση ξεκινά με την άποψη ότι το σημερινό μοντέλο οικονομικής πληροφόρησης πρέπει να βελτιωθεί. Ο πρόεδρος της KPMG παγκοσμίως, Michael Andrew, προλογίζοντας την έκθεση, αναφέρει: «Αν υπάρχει ένα σημείο συναίνεσης, αυτό είναι ότι η εταιρι-

κή οικονομική πληροφόρηση πρέπει σίγουρα να προχωρήσει. Θα πρέπει να εξελιχθεί, αν θέλουμε να εξυπηρετεί τον σκοπό της σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο». Ο επικεφαλής του Ελεγκτικού τμήματος J.Schindler, σημειώνει ότι οι ελεγκτές θα ήταν πρόθυμοι να διευρύνουν το περιεχόμενο των εκθέσεων ελέγχου τους, αν οι συμφωνημένες παράμετροι ήταν σαφείς: «Υπό τον όρο ότι οι γραμμές ευθύνης είναι σαφείς και ξεκάθαρες, είμαστε υπέρ της διεύρυνσης της έκθεσης ελέγχου. Είναι κάτι που πρέπει να γίνει. Το θέμα είναι ο καθορισμός του τι επιπλέον θα πρέπει να αναφέρουμε». Ο επικεφαλής των Δ.Π.Χ.Α., Mark Vaessen, προειδοποιεί ότι, παρά τη συναίνεση για την αλλαγή και τη διαθεσιμότητα των νέων τεχνολογιών στην προσπάθεια ανάλυσης της εταιρικής πληροφόρησης, δεν θα είναι εύκολο να γίνουν αλλαγές. Αναφέρει ότι στην πράξη, αυτό θα απαιτήσει μια συντονισμένη προσπάθεια από τους συντάκτες, τους επενδυτές, τους ελεγκτές, τους φορείς θέσπισης προτύπων και τις ρυθμιστικές αρχές προκειμένου να στρέψουν την εταιρική πληροφόρηση προς την επιθυμητή κατεύθυνση.

Apple // Ξεπέρασε το 1 δισεκατομμύριο downloads

το iTunes U

To iTunes U είναι η μεγαλύτερη συλλογή δωρεάν εκπαιδευτικού περιεχομένου στον κόσμο, με υλικό από κορυφαία σχολεία και διάσημες βιβλιοθήκες, μουσεία και οργανισμούς που βοηθούν τους εκπαιδευτικούς να δημιουργήσουν σειρές μαθήματων, με διαλέξεις, εργασίες, βιβλία, τεστ και ακόμα περισσότερα για χρήστες του iOS, σε όλο τον κόσμο. Πάνω από 1.200 πανεπιστήμια και κολέγια και πάνω από 1.200 σχολεία φιλοξενούν περισσότερα από 2.500 μαθήματα προσβάσιμα από το ευρύ κοινό και χιλιάδες για επιλεκτικά συγκεκριμένους χρήστες. Το περιεχόμενό τους αφορά τις τέχνες, τις επιστήμες, την υγεία, την εκπαίδευση, τις επιχειρήσεις και πολύ περισσότερα. Πάνω από το 60% των συνολικών downloads της εφαρμογής του iTunes U, έχουν πραγματοποιηθεί εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών, γεγονός που δείχνει ότι οποιοδήποτε σχολείο μπορεί να μοιραστεί το περιεχόμενό του με χρήστες σε όλο τον κόσμο. Σε συνδυασμό με το περιεχόμενο του iTunes U, οι χρήστες των iOS συσκευών μπορούν να έχουν πρόσβαση σε πάνω από 75.000 εκπαιδευτικές εφαρμογές στο App Store. Επιπλέον, με τη δωρεάν εφαρμογή iBooks Author στο Mac App Store, συγγραφείς και εκδότες συνεχίζουν να μεταφέρουν ιδέες και ιστορίες σε πάνω από 10.000 βιβλία που έχουν δημιουργηθεί αποκλειστικά για τις οθόνες Multi-Touch.

64 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η Folli Follie στο Abu Dhabi - Al Wahda Mall - Με δυναμική παρουσία στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα από το 2005 με σημεία πώλησης στις μεγαλύτερες πόλεις, όπως το Dubai και το Al Ain, ο διευθύνων σύμβουλος Γιώργος Κουτσολιούτσος, δηλώνει: «Με την επέκταση στην Μέση Ανατολή να αποτελεί άρρηκτο μέρος της παγκόσμιας στρατηγικής μας, η FF εξασφαλίζει παρουσία σε ένα μέρος του κόσμου με εντυπωσιακή αγοραστική δύναμη».

Vodafone // vodafone.gr Σε επανασχεδιασμό του website της προχώρησε η Vodafone Ελλάδας, με στόχο τη βελτίωση της online εμπειρίας των επισκεπτών του. Στο ανανεωμένο vodafone.gr οι χρήστες βρίσκουν πιο εύκολα και γρήγορα τις πληροφορίες που αναζητούν, χάρη στην απλοποιημένη δομή του περιεχομένου του. Παράλληλα, το e shop της εταιρείας σχεδιάστηκε εκ νέου με σκοπό να διευκολύνει ακόμη περισσότερο τους πελάτες να επιλέξουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που επιθυμούν και ταιριάζουν με τις προσωπικές τους ανάγκες.

Systems Sunlight // Αύξηση Εξαγωγών Το βραβείο «Αύξησης Εξαγωγών» στην ενότητα «Απόδοση Πωλήσεων και Πωλητών» απέσπασε η SUNLIGHT, συμφερόντων Πάνου Γερμανού, στα βραβεία «Sales Excellence Awards 2013». Με έδρα την Ελλάδα και επίκεντρο το βιομηχανικό συγκρότημά της στο Νέο Όλβιο Ξάνθης, έχει στρέψει επιτυχώς το βλέμμα της στο εξωτερικό και δραστηριοποιείται εδώ και τρείς δεκαετίες στη διεθνή αγορά αποθήκευσης και διάθεσης ενέργειας, εξάγοντας το 98% των παραγόμενων προϊόντων της και αξιοποιώντας τη δυναμική της στο παγκόσμιο επιχειρηματικό περιβάλλον.

EMIRATES Η Emirates και η Dubai Airports ανακοίνωσαν πρόσφατα την επιτυχή ολοκλήρωση της σταδιακής έναρξης λειτουργίας του Concourse A- του νέου «σπιτιού» των αεροσκαφών Α380- και των νέων εγκαταστάσεων αποκλειστικά κατασκευασμένων για αεροσκάφη τέτοιου τύπου, στο Διεθνές Αεροδρόμιο του Ντουμπάι. Το Concourse θα ενισχύσει τη χωρητικότητα του αεροδρομίου του Ντουμπάι από 60 σε 75 εκατ. επισκέπτες ετησίως και αποτελεί βασικό πυλώνα του Στρατηγικού Σχεδίου 2020 ύψους 7,8 δισ. δολαρίων, το οποίο θα αυξήσει τη χωρητικότητα του αεροδρομίου σε 90 εκατ. επιβάτες μέχρι το 2018.

Η Ολυμπιακή Ζυθοποιία // στην αγορά της Κίνας Με παρουσία σε 15 αγορές του εξωτερικού συνεχίζει την εξαγωγική της δραστηριότητα και στην αγορά της Κίνας. Η Ολυμπιακή Ζυθοποιία, θεωρώντας ιδιαίτερα σημαντική την εν λόγω αγορά, ανέλυσε και υποστήριξε πλήρως το πλάνο διείσδυσής της σε αυτή, δίνοντας αρχικά έμφαση στο κομμάτι της νοτιοδυτικής Κίνας, με κέντρο τη Σαγκάη, προς το λιμάνι της οποίας «ταξιδεύουν» ήδη τα πρώτα containers με τα προϊόντα της εταιρείας.

Jetoil // Βοηθάς; Είσαι Jet Στα πλαίσια δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, μια πρωτότυπη ενέργεια της εταιρείας είναι στον αέρα από τον Μάρτιο μέχρι και τον Ιούνιο, μέσα από την οποία ο καθένας συνεισφέρει, απλά βάζοντας καύσιμα. Μέρος των εσόδων που θα συγκεντρώνονται από την πώληση των καυσίμων διατίθεται για την ενίσχυση κοινωφελών φορέων και ιδρυμάτων, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που επιτελούν κοινωνικό έργο. Οι ενδιαφερόμενοι μπαίνοντας στο site www.eisaijet.gr μπορούν να ψηφίζουν έναν ή και περισσότερους φορείς που επιθυμούν να βοηθήσουν, από τους 23 που συμμετέχουν στην ενέργεια.

ΟΤΕ // 208 εκ. ευρώ από την πώληση του

Hellas SAT

Ο ΟΤΕ προχώρησε στη σύναψη συμφωνίας με τη θυγατρική της ArabSat Satellite Communications, ArabSat Cyprus Ltd. για την πώληση του 99,05% που κατέχει στην Hellas Sat, κύριο πάροχο δορυφορικών υπηρεσιών στη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Τα έσοδα του ΟΤΕ από την πώληση ανέρχονται σε 208 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούν σε 7 φορές τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων της Hellas Sat για το 2012, και των διαθεσίμων της Hellas Sat κατά την ημερομηνία ολοκλήρωσης της συναλλαγής. Επιπλέον ο ΟΤΕ θα εισπράξει 7 εκατ. ευρώ ως μέρισμα. Η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία, ένας από τους υφιστάμενους μετόχους μειοψηφίας της Hellas Sat, παραμένει στο νέο μετοχικό σχήμα της εταιρείας διατηρώντας τα δικαιώματα προτίμησης που της αναλογούν σύμφωνα με το καταστατικό της Hellas Sat ΕΠΙΛΟΓΗ 65

Business

{ Στην επικαιρότητα

Ανοικτή συζήτηση

IDEAL STANDARD // ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΣΕ ΥΓΙΕΙΣ ΒΑΣΕΙΣ

Το πάνελ των ομιλητών της εκδήλωσης: Πέτρος Παπαϊωάννου, εκδότης ΚΤΙΡΙΟ, Γιώργος Θεοδοσίου, διευθύνων σύμβουλος της IDEAL STANDARD Ελλάδας, Μεσογείου & Μ.Ανατολής, Σεραφείμ Τσόκας, ΥΠΑΝ, Στράτος Σιμόπουλος, Γ.Γ. Δημ. Έργων, Νίκος Κουρέτας, πρόεδρος συλλόγου Αρχιτεκτόνων.

Με ενδιαφέρον συμμετείχαν οι επαγγελματίες του χώρου των κατασκευών, το υπουργείο Ανάπτυξης και το υπουργείο Περιβάλλοντος /Κλιματικής Αλλαγής, το ΤΕΕ καθώς και επαγγελματίες από τους κλάδους που επηρεάζονται από την κατασκευαστική δραστηριότητα, στην ανοικτή συζήτηση που διοργάνωσαν η IDEAL STANDARD και το περιοδικό ΚΤΙΡΙΟ με θέμα την ανάπτυξη των κατασκευών με καινοτομίες και ποιότητα στα έργα, στην επιχειρηματικότητα, στο δημόσιο. Από την πλευρά της Πολιτείας, παρέστησαν και τοποθετήθηκαν οι Σεραφείμ Τσόκας, Γεν.Γραμματέας του ΥΠΑΝ, Στράτος Σιμόπουλος, Γεν.Γραμματέας Δημοσίων Έργων, Νικος Κουρέτας, πρόεδρος του συλλόγου Αρχιτεκτόνων και σύμβουλος Γεν.Γραμματείας Χωροταξίας και αστικού περιβάλλοντος. Χαιρετισμό απηύθυνε ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Χρήστος Σπίρτζης. Τις

δικές τους προτάσεις στο θέμα της ανάπτυξης των κατασκευών, κατέθεσαν εκπρόσωποι των τεχνικών κλάδων καθώς και ηγετικά στελέχη εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον χώρο της κατασκευής, των υλικών και των τεχνικών έργων, όπως οι αρχιτέκτονες Αλέξανδρος Σαμαράς, Βαγγέλης Στυλιανίδης, Γιώργος Μουζάκης, Ρένα Σακελλαρίδου. Επίσης οι ΓιάννηςΠαπαγρηγοράκης, μηχανολόγος μηχανικός, Γιάννης Περρωτής /διευθύνων σύμβουλος CBRE, Γιώργος Ρωμοσιός /πρόεδρος ΠΕΔΜΕΔΕ, Πέτρος Σουρέτης, διευθ. σύμβουλος INTRAKAT, Ηλίας Κατσούλης, γεν. δ/ντής DAIKIN HELLAS, Λυμπάρης Κεβορκιάν, αν. γεν. δ/ντής EUROPA, Σάββας Μακρυγιάννης, γεν. δ/ ντής MAPEI HELLAS και Εμμανουήλ Παπαδάκης, γεν. δ/ντής YTONG-THRAKON. Τη συζήτηση συντόνισαν ο Π. Παπαϊωάννου, εκδότης του περιοδικού ΚΤΙΡΙΟ και ο Γιώργος Θεοδοσίου, διευθύνων σύμβουλος της IDEAL STANDARD.

Στόχος της συζήτησης, να προκύψουν προτάσεις αλλαγής των παραγόντων που “φρενάρουν” σήμερα την ανάπτυξη των κτιριακών κατασκευών, αλλά και καινοτόμες ιδέες ώστε να προκύψει ανάπτυξη σε υγιείς βάσεις. Από αριστερά οι κκ Πέτρος Παπαϊωάννου / περιοδικό ΚΤΙΡΙΟ, Αλέξανδρος Σαμαράς / Αρχιτέκτων και Γιάννης Παπαγρηγοράκης / Μηχανολόγος Μηχανικός.

66 ΕΠΙΛΟΓΗ

Kleemann // και στη Mόσχα Στην ίδρυση θυγατρικής εταιρίας στη Μόσχα προχωρά η Kleemann, μετά το γραφείο αντιπροσώπευσης που λειτουργεί ήδη, με την επωνυμία KLEEMANN LIFTS RUS με στόχο την περαιτέρω ισχυροποίηση της παρουσίας του σε μια κομβική και πολλά υποσχόμενη αγορά. Η Ρωσία αποτελεί την υπ’ αριθμόν ένα αγορά για τη μητρική από πλευράς τζίρου, με τη φετινή χρονιά να παρουσιάζει ήδη αύξηση 77% σε σχέση με πέρυσι. Το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο της νέας θυγατρικής ανέρχεται σε 10 εκατ. ρούβλια (περίπου 250.000 ευρώ), με μετόχους κατά 99,5% την κυπριακή θυγατρική Kleemann Int’l Holdings Ltd και κατά 0,5% τον Ν. Κουκούντζο, γενικό διευθυντή και μέτοχο της μητρικής. Σημειώνεται ότι βάσει της ρωσικής νομοθεσίας, απαγορεύεται η δημιουργία μονοπρόσωπης Ε.Π.Ε. και συνεπώς ήταν αδύνατη η συμμετοχή της κυπριακής θυγατρικής με 100%. Σήμερα η Kleemann διαθέτει θυγατρικές εταιρίες σε Τουρκία, Κύπρο, Ρουμανία, Σερβία, Αγγλία, Χονγκ-Κονγκ και Κίνα ενώ γραφεία αντιπροσώπευσης λειτουργούν σε Πολωνία, Γερμανία και Ντουμπάι.

Συμμαχία Πολιτείας και φαρμακευτικής βιομηχανίας για την καινοτομία και την ανάπτυξη Σε μία τελετή που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, τα Prix Galien, ο παγκόσμιος θεσμός βράβευσης της φαρμακευτικής καινοτομίας, η πρόεδρος της διοργάνωσης, Τζένη Περγιαλιώτου, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι τα Prix Galien Greece θα προωθήσουν στην ελληνική κοινωνία την πληροφόρηση σχετικά με την καινοτομία. Η τελετή απονομής των φαρμακευτικών βραβείων τέλεσε υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κάρολου Παπούλια και τη στήριξη του ΣΦΕΕ και του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών. Με την παρέμβαση του γ.γ. Βιομηχανίας, Σπ. Ευσταθόπουλου, "άνοιξε" ο κύκλος των χαιρετισμών της εκδήλωσης, υπογραμμίζοντας τη σημασία του κλάδου στην προσπάθεια η χώρα να ξαναμπεί στον δρόμο της ανάπτυξης. Ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Κωνσταντίνος Φρουζής, εξέφρασε την ελπίδα ότι η χώρα μας θα δει σύντομα να εισάγονται στο σύστημα Υγείας τα καινοτόμα φάρμακα, η ένταξη των οποίων καθυστερεί εδώ και δύο χρόνια και επεσήμανε χαρακτηριστικά ότι "δεν υπάρχουν φάρμακα υψηλού κόστους, υπάρχουν φάρμακα υψηλής αξίας για το σύστημα Υγείας, τους ίδιους τους ασθενείς και την οικονομία της χώρας". Βραβεύθηκαν ανά κατηγορία: Καλύτερο φαρμακευτικό προϊόν - Gilenya της Novartis Hellas, καλύτερο βιοτεχνολογικό προϊόν - RoActemra της Roche Hellas, καλύτερο "ορφανό" φάρμακο (για σπάνια πάθηση)- Nplate της Amgen Hellas και Mozobil της Sanofi και καλύτερο διαγνωστικό εργαλείο - Cobas HPV Test της Roche Diagnostics.

OTE TV & Premier League Κατ΄αποκλειστικότητα στην Ελλάδα από τη σεζόν 2013-14 έως τη σεζόν 2015-16 ο OTE TV θα φιλοξενεί την Barclays Premier League και τα ευρωπαϊκά ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα, Premier League, Primera Division, Campionato & Bundesliga στα αθλητικά κανάλια OTE Sport. O δ/σ της Premier League, Richard Scudamore, ανέφερε: «Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι που ο OTE TV επέλεξε να επενδύσει στην απόκτηση των δικαιωμάτων μετάδοσης της P.L στην Ελλάδα ».

INTRASOFT// Tax Αdministration System του Κατάρ Στον χώρο της φορολογικής διοίκησης του Κατάρ, μετά από διεθνή διαγωνισμό, εισήλθε το σχήμα συνεργασίας στο οποίο συμμετέχει η INTRASOFT ως στρατηγικός εταίρος στον καθετοποιημένο χώρο της Φορολογίας & Δημοσίων Εσόδων και με τον ρόλο του υπεργολάβου για την υλοποίηση του Συστήματος Εφαρμογών Φορολογίας. Στο σχήμα συνεργασίας συμμετέχουν η τοπική MANNAI Corporation και η Oracle Consulting. Η συμμετοχή της INTRASOFT ανέρχεται στα 6,2 εκατ. δολ. Το έργο, διάρκειας 18 μηνών (με επιπρόσθετα 5 χρόνια συντήρηση), είναι το δεύτερο μεγάλης κλίμακας έργο στον χώρο της Φορολογίας & Δημοσίων Εσόδων που υλοποιεί η INTRASOFT στην ευρύτερη περιοχή του Κόλπου. Στο πλαίσιο του έργου, η INTRASOFT θα παράσχει υπηρεσίες σχετικές με την παραμετροποίηση και προσαρμογή, ολοκλήρωση, εκπαίδευση και τεχνική υποστήριξη της ολοκληρωμένης λύσης λογισμικού για την εφαρμογή του Συστήματος Φορολογικής Διοίκησης. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Intrasoft International, Αθανάσιο Κωτσή: «‘Αλλη μία κυβέρνηση επέλεξε την Intrasoft, μέσα από μία πολύ δύσκολη διαγωνιστική διαδικασία, για να υλοποιήσει ένα τόσο μεγάλο και σύνθετο έργο πληροφορικής στον χώρο της φορολογίας και δημοσίων εσόδων, το οποίο θα βοηθήσει το Κατάρ να αναβαθμίσει τις υπηρεσίες του προς τους πολίτες του».

ΕΠΙΛΟΓΗ 67

Business

{ Στην επικαιρότητα

ELVAL COLOUR //

Etalbond για τη Statoil της Νορβηγίας Τα σύνθετα φύλλα αλουμινίου etalbond®, που παράγονται από την ελληνική ELVAL COLOUR, χρησιμοποιήθηκαν για να μορφολογηθούν οι «διάτρητες» προσόψεις του βραβευμένου κτηρίου γραφείων της πετρελαϊκής εταιρίας Statoil Hydro στο Όσλο της Νορβηγίας. Σχεδιασμένο από τους A-lab, ένα από τα ι μεγαλύτερα αρχιτεκτονικά γραφεία του Όσλο, το κτήριο ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2012 και βραβεύτηκε από τον παγκόσμιο οργανισμό αρχιτεκτονικών βραβείων (WAF) στην κατηγορία των «μελλοντικών θεμάτων στον εμπορικό τομέα». Χρησιμοποιήθηκαν 20 χιλ. τ.μ. etalbond®PE βαμμένο επίσης από την ELVAL COLOUR σε ειδικό λευκό χρώμα (Acropolis white) . Η εύκολη και γρήγορη κοπή και επεξεργασία του etalbond,

το καθιστούν ως ένα μοναδικό υλικό που βοηθά στην υλοποίηση των σύγχρονων αρχιτεκτονικών αρχών των κτηρίων. H ELVAL COLOUR είναι δυναμική θυγατρική του Ομίλου ΕΛΒΑΛ που αποτελεί τον κλάδο παραγωγής, επεξεργασίας και εμπορίας των προϊόντων αλουμινίου της ΒΙΟΧΑΛΚΟ. Ο όμιλος ΕΛΒΑΛ πέτυχε αύξηση του όγκου πωλήσεων το 2012. Οι χαμηλότερες τιμές πώλησης, όμως οδήγησαν σε οριακή αύξηση του κύκλου εργασιών. Κερδοφορία παρουσίασε ο τομέας έλασης, ενώ ο τομέας διέλασης, λόγω των προβλημάτων στην ελληνική οικονομία και ειδικότερα στον κλάδο της οικοδομής, εξακολουθεί να είναι ζημιογόνος, αλλά με μειούμενες ζημιές. Τα κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας αυξήθηκαν σε 21,7 εκ. ευρώ από 17,4 εκ. ευρώ

το 2011. Ο Όμιλος συνεχίζει το επενδυτικό του πρόγραμμα, 46 εκ.ευρώ το 2012, με στόχο την περαιτέρω αύξηση της δυναμικότητάς του και τη βελτίωση του κόστους παραγωγής, ώστε να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά του.

Γενικευμένες ζημιές στις επιχειρήσεις

Πλήγμα στη βιομηχανία

«Τα περιθώρια αναδιάρθρωσης και εξοικονόμησης κόστους έχουν πλέον στενέψει αισθητά, ακόμη και για τις καλά, οργανωμένες επιχειρήσεις που μέχρι σήμερα συνεισφέρουν στην οικονομία με φόρους, εισφορές και θέσεις εργασίας. Το Κράτος, μεταξύ άλλων, χάνει πολλά δισεκατομμύρια από άμεσους φόρους όταν οι εταιρείες έχουν ζημιές ή πολύ μειωμένα Κέρδη. Συνεπώς αυτός είναι ένας ακόμη λόγος ώστε η Πολιτεία να πάρει εκείνα τα μέτρα που θα ενισχύσουν τον ιδιωτικό τομέα.» Με τα λόγια αυτά σχολίασε ο Νικήτας

Κωνσταντέλλος, διευθύνων σύμβουλος της ICAP Group, τα αποτελέσματα της έρευνας της ICAP σε δείγμα 762 επιχειρήσεων με δημοσιευμένους ισολογισμούς του 2012. Σύμφωνα με αυτή, όλοι οι τομείς κατέγραψαν απώλειες εσόδων. Ο κύκλος εργασιών ήταν και πάλι μειωμένος, ενώ ο μόνος τομέας που παρουσίασε θετικό αποτέλεσμα ήταν το εμπόριο, το οποίο οφείλεται ουσιαστικά σε μία μεγάλη επιχείρηση με υψηλή κερδοφορία -JUMBO A.E.- η οποία και επηρέασε όχι μόνο το τομεακό, αλλά και το συνολικό αποτέλεσμα.

Υπηρεσίες // Στασιμότητα

Για τις 352 εταιρείες υπηρεσιών-εκτός τραπεζών-ασφαλειών-ο συνολικός κύκλος εργασιών παρέμεινε στάσιμος, με σημαντική μείωση στο κόστος πωλήσεων. Το τελικό καθαρό αποτέλεσμα παρέμεινε ζημιογόνο, ωστόσο οι ζημιές μειώθηκαν σημαντικά, από 124 εκατ. ευρώ το 2011 σε 64,3 εκατ. το 2012.

68 ΕΠΙΛΟΓΗ

Εμπόριο Οι 202 εμπορικές επιχειρήσεις εμφάνισαν σημαντική μείωση τόσο των πωλήσεων τους (-11,6%), όσο και των μικτών κερδών τους (-10,9%) στην τελευταία χρήση. Οι δυσμενείς συνθήκες της αγοράς οδήγησαν τελικά σε νέα συρρίκνωση της κερδοφορίας τους κατά 20% στα 83 εκατ. Χωρίς τη συμμετοχή της JUMBO το τελικό καθαρό αποτέλεσμα του τομέα θα ήταν αρνητικό το 2012.

Βιομηχανία // Επιδείνωση Για τις 208 βιομηχανικές εταιρείες διαπιστώνεται επιδείνωση των αποτελεσμάτων. Οι συνολικές πωλήσεις κατέγραψαν μικρή μείωση κατά 2,7% το 2012. Τα σταθερά υψηλά «λοιπά λειτουργικά έξοδα», αλλά και οι αυξημένες χρηματοοικονομικές δαπάνες, εξανέμισαν τα λειτουργικά κέρδη. Αποτέλεσμα ήταν η καταγραφή ζημιών 8,4 εκατ. ευρώ το 2012, έναντι κερδών 4,3εκ. το 2011.

EUROBANK - CORALLIA //

Πρόγραμμα Εκκόλαψης νεανικής επιχειρηματικότητας. enter • grow • go Ένα νέο πρόγραμμα που απευθύνεται σε νέους επιχειρηματίες υλοποιείται από στελέχη της Eurobank και του Corallia και εποπτεύεται από 9μελή συμβουλευτική επιτροπή (advisory board) που αποτελείται από τους: Ευθ. Βιδάλη, Δ.Βλαστό, Γ. Δουκίδη, Ν.Εμπέογλου, Μ.Μπλέτσα, Ρ.Μωυσή, Θ.Παπαλεξόπουλο, Ι.Σηφάκη και Αγγελική Φράγκου. Το egg προσκαλεί νέους 18-35 ετών, πτυχιούχους ή φοιτητές πανεπιστημίου, που έχουν μια καινοτόμο επιχειρηματική ιδέα και το πάθος να τη μετατρέψουν σε επιτυχημένη δραστηριότητα να υποβάλουν υποψηφιότητα για τη συμμε-

τοχή τους στο πρόγραμμα μέχρι τις 26 Μαρτίου 2013. Περιλαμβάνονται δε υποστηρικτικές δράσεις και εργαλεία, όπως η συμβουλευτική καθοδήγηση (mentoring) από διακεκριμένα και καταξιωμένα πρόσωπα από όλο το φάσμα των κλάδων της οικονομίας και της επιστήμης, κτηριακή υποδομή με πλήρως λειτουργικούς και άρτια εξοπλισμένους συνεργατικούς γραφειακούς χώρους κοντά στο κέντρο της Αθήνας και υποστηρικτικές uπηρεσίες one-stop-shop για όλα τα καίρια θέματα εκκίνησης και λειτουργίας της κάθε συμμετέχουσας ομάδας όπως υπηρεσίες λογιστικής/εταιρικής

διαχείρισης & ανθρωπίνων πόρων, εταιρικής ταυτότητας/επικοινωνίας, προστασίας διανοητικής ιδιοκτησίας & νομικής κατοχύρωσης, τεχνικής υποστήριξης ΙΤ καθώς και οικονομικών συμβουλών και δικτύωσης με επενδυτικά σχήματα.

FrieslandCampina Hellas // στηρίζει την Πολύτεκνη Οικογένεια 6η συνεχής χρονιά για τα Βραβεία ΝΟΥΝΟΥ

Με πίστη και αφοσίωση υποστηρίζει το έργο των θεσμικών φορέων σε όλα τα επίπεδα, αποτελώντας τον επίσημο χορηγό της Ανωτάτης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδας (ΑΣΠΕ) και της Ένωσης Πολυτέκνων Αθηνών (ΕΠΑ) και για το έτος 2013. Πιστοί στο ραντεβού τους, η Ε.Π.Α και η Friesland, καλοδέχτηκαν σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, τους γονείς και τα παιδιά μέλη της Ένωσης, στην ετήσια τελετή απονομής βραβείων γονέων και

παιδιών της Ένωσης για το 2013. Η Ένωση Πολυτέκνων βράβευσε 736 πολύτεκνους γονείς και παιδιά που αρίστευσαν στο Γυμνάσιο και Λύκειο, εισήχθησαν και αποφοίτησαν πρώτοι σε / από ΑΕΙ – ΤΕΙ ή έλαβαν μεταπτυχιακό τίτλο και διδακτορικό. H Friesland πραγματοποίησε την απονομή των καθιερωμένων βραβείων «ΝΟΥΝΟΥ», σε 4 τιμώμενα μέλη, συνοδευτικά με χρηματική επιταγή αξίας € 1.000. ΕΠΙΛΟΓΗ 69

Business

{

επαγγελματικη εκπαιδευση

Σπουδές για την ουσία και όχι για το «χαρτί» του Στέλιου Ντότσια, Executive Director, Globaltraining.

Γνωριζετε

οτι:

•

Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Πατρών, 73% των φοιτητών δηλώνουν ότι σπουδάζουν σε σχολή που δεν ήταν η πρώτη επιλογή τους και 45% ότι έχουν εισαχθεί σε μία από τις σχολές που συμπεριλαμβανόταν στις τελευταίες τους προτιμήσεις;

•

Σύμφωνα με έρευνα της Adecco, το 36% των συμμετεχόντων (με εργασιακή εμπειρία 10 ετών) δήλωσαν ότι η πρώτη επαγγελματική τους ενασχόληση δεν ήταν σχετική με τις σπουδές τους και το 31% τελικά ασχολούνται με διαφορετικό αντικείμενο από εκείνο των σπουδών τους;

•

Οι εγγεγραμμένοι στα περίπου 400 μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών των ε λ λην ικών πανεπισ τημίων έφθασαν τις 75.000 για το ακαδημαϊκό έτος 2008-9, ενώ λίγα χρόνια πριν ο αριθμός τους έφτανε τις 25.000; 70 ΕΠΙΛΟΓΗ

Το

παραδοξο:

(α) Η ελληνική οικογένεια λοιπόν ξοδεύει τεράστια ποσά σε φροντιστηριακά μαθήματα για να «περάσει το παιδί» σε μια ανώτερη ή ανώτατη σχολή η οποία δεν συμπεριλαμβάνεται στις πρώτες προτιμήσεις του, (β) αφού τελειώσει με το πρώτο πτυχίο (πληρώνοντας σε κάποιο φροντιστήριο ή κάνοντας ιδιαίτερα) εργάζεται σε διαφορετικό αντικείμενο από αυτό που σπούδασε και (γ) στρέφεται σε κάποιο μεταπτυχιακό, όχι γιατί επιθυμεί επαγγελματική κατάρτιση και γνώσεις που θα του επιτρέψουν να κάνει καλύτερα τη δουλειά του (ή μια άλλη δουλειά), αλλά γιατί θα αποκτήσει ένα παραπάνω «χαρτί» που θα οδηγήσει σε κάποια προαγωγή ή σε κάποιο επίδομα ή απλώς θα συμπληρώσει τα τυπικά προσόντα ενός βιογραφικού. Η επαγγελματική ανασφάλεια, σε συνδυασμό με το αρνητικό κλίμα που δημιουργεί η οικονομική κρίση στην αγορά εργασίας, οδηγούν όλο και περισσότερους νέους στη συγκέντρωση τίτλων σπουδών, καθιστώντας την προπτυχιακή κα μεταπτυχιακή εκπαίδευση τη σύγχρονη υστερία της ελληνικής οικογένειας, η οποία ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης, αναγκάζεται να ξοδέψει αρκετά

χρήματα σε εκπαιδευτικές υπηρεσίες. Ο ελλιπής επαγγελματικός προσανατολισμός, η διαδικασία εισαγωγής στα ελληνικά πανεπιστήμια και πολλές φορές η οικογενειακή πίεση, εγκλωβίζουν τους υποψηφίους σε σχολές που δεν ήταν ανάμεσα στις πρώτες προτιμήσεις τους και σε επαγγέλματα που δεν τους ταιριάζουν. Μπείτε στη θέση του υπεύθυνου ενός γραφείου προσωπικού μιας μεγάλης εταιρείας ο οποίος μπορεί να λαμβάνει εκατοντάδες βιογραφικά σε εβδομαδιαία βάση. Τι θα διαχωρίσει ένα βιογραφικό μεταξύ άλλων (στην περίπτωση που δεν υπάρχει σχετική προϋπηρεσία), όταν όλα περιλαμβάνουν πρώτο πτυχίο και μεταπτυχιακό; Με έναν τόσο αυξανόμενο αριθμό μεταπτυχιακών που προσφέρονται στην Ελλάδα και το εξωτερικό, το βασικό κριτήριο αξιολόγησης των σπουδών εξαρτάται από το κύρος του ιδρύματος που χορηγεί τον τίτλο. Το να σπουδάσει λοιπόν κάποιος επειδή το εκπαιδευτικό ίδρυμα δίνει αναβολή από τον στρατό, επειδή το πρόγραμμα θεωρείται «εύκολο», επειδή ο τίτλος αναγνωρίζεται από το Δημόσιο ή απλώς γιατί είναι «της μόδας», δεν αποτελεί πια κριτήριο επιλογής. Στα κριτήρια μιας συνειδητής και υπεύθυνης επιλογής πρέπει να ανήκουν το είδος των πτυχίων που απονέμονται, η δυνατότητα αναγνώρισης επαγγελματικών δικαιωμάτων, οι δεξιότητές του υποψηφίου και οι τάσεις της αγοράς,

Δημιουργική παρουσίαση: AllmediaCreative

εναλλακτικη

Στην Ελλάδα πραγματοποιούνται τεράστιες αλλαγές στην αγορά εργασίας, αφού οι μεγάλες ελληνικές, αλλά και οι πολυεθνικές επιχειρήσεις είναι πολύ πιο απαιτητικές απ’ ότι τις δεκαετίες του ‘80 και του ‘90. Οι επαγγελµατικοί τίτλοι (π.χ. ACCA, CFA, CIA, CIPR) παίρνουν τη σκυτάλη από τα ακαδηµαϊκά µεταπτυχιακά (π.χ. MBA, Masters) με δεδομένο ότι η εταιρείες ζητούν πλέον συνδυασμό θεωρητικών και πρακτικών γνώσεων, καθώς και εξειδίκευση. Οι επαγγελματικοί τίτλοι είναι πτυχία πιστοποίησης μεταπτυχιακού επιπέδου σε συγκεκριµένους επαγγελµατικούς κλάδους (Accounting, Audit, Investment, Management, Law, Engineering, Marketing, Banking, Public Relations κλπ.) οι οποίοι απονέµονται από πα-

γκοσµίως αναγνωρισµένα σώματα / ενώσεις και απαιτούν:

•

την επιτυχή ολοκλήρωση σε εξετάσεις (οι οποίες είναι κοινές για όλους τους υποψηφίους σε όλο τον κόσμο),

•

τη συμπλήρωση σχετικής προϋπηρεσίας (από 2 έως 3 έτη τουλάχιστον) και

•

τη δια βίου εκπαίδευση για τη διατήρηση του τίτλου. Η απήχηση και η αναγνωρισιμότητα των επαγγελματικών τίτλων στα τμήματα προσωπικού αυξάνεται διαρκώς, κάτι που αποδεικνύεται και σε περιόδους κρίσης, όπου οι κάτοχοι επαγγελματικών τίτλων μετακινούνται πολύ πιο εύκολα, ενώ ταυτόχρονα διαφοροποιούνται ανάμεσα σε εκατοντάδες βιογραφικά με μεταπτυχιακό τίτλο.

ACCA Το ACCA είναι ο μεγαλύτερος διεθνής οργανισμός που αφορά εγκεκριμένους ελεγκτές – λογιστές και εκπροσωπείται σε 170 χώρες από 131 χιλ. μέλη και 360 χιλ. υποψηφίους, ενώ ήταν ο πρώτος επαγγελματικός φορέας που υιοθέτησε τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα στις εξετάσεις του. Στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 280 μέλη τα οποία εργάζονται σε διεθνείς συμβουλευτικούς / ελεγκτικούς οίκους, σε τράπεζες και σε οικονομικές διευθύνσεις εισηγμένων εταιρειών. Χαρακτηριστικό της αυξανόμενης αποδοχής των επαγγελματικών τίτλων στην Ελλάδα, είναι η πρόσφατη συμφωνία συνεργασίας του Σ.Ο.Ε.Λ. (Σώμα Ορκωτών Ελεγκτών Λογισ τών) με το ACCA (Association of Chartered Certified Accountants, U.K.), για τη διεξαγωγή από κοινού εξετάσεων στην Ελλάδα, με την υποστήριξη της Ε.Λ.Τ.Ε. (Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχου). Σήμερα λοιπόν, αντιμετωπίζοντας την πολυσύνθετη ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα, είναι απαραίτητη η σωστή ενημέρωση για την επιλογή σπουδών, τουλάχιστον σε μεταπτυχιακό επίπεδο, ώστε οι πόροι που θα ξοδέψει ο υποψήφιος και οι οικογένεια του να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. ΕΠΙΛΟΓΗ 71

Business

{

ΣυνΕντευξη // ΣΠΥΡΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥΛΗΣ - Κυριακούλης Μεσογειακές Κρουαζιέρες

Θαλάσσιος Τουρισμός:

Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την οικονομία

Με κριτήριο την ποσοστιαία μεταβολή των ημερών ναύλωσης που έχουν κλειστεί στην παρούσα χρονική στιγμή για το 2013 συγκριτικά με τις ημέρες ναύλωσης που είχαν κλειστεί αντίστοιχα για το 2012, παρατηρείται υστέρηση για την Ελλάδα σε σχέση με γειτονικές χώρες, όπως η Κροατία και η Τουρκία. Το γεγονός επιβάλλει τη λήψη μέτρων βελτίωσης των συνθηκών εντός των οποίων καλούνται οι πλοιοκτήτριες εταιρείες να δραστηριοποιηθούν, τονίζει ο Σπύρος Κυριακούλης, αντιπρόεδρος της Κυριακούλης Μεσογειακές Κρουαζιέρες, μιλώντας στην «Ε».

ε τ α ξ ύ τ ων φ ό ρ ων σ τ α σκάφη, του τέλους πλόων κα ι του σ υ νολ ι κού σχεδιασμού που προετοιμάζεται προς ψήφιση, τι έχετε να μας επισημάνετε κ. Κυριακούλη για την Ελ λάδα κα ι τ ην αγορά θαλάσσιου τουρισμού; Εσείς έχετε καθαρή εικόνα και για τις γειτονικές μας χώρες και τον ανταγωνισμό...

Αρχικά, θα πρέπει να εξαλειφθεί το κενό που συχνά εμφανίζεται στην Ελλάδα μεταξύ κρατικού σχεδιασμού και υλοποίησης. Ενδεικτικά, αναφέρω ότι στις αρχές του 2012 είχε ετοιμαστεί νομοσχέδιο για τη λειτουργία του θαλάσσιου τουρισμού με σκάφη αναψυχής, το οποίο ποτέ δεν πήρε το δρόμο της ψήφισής του από τη Βουλή. Επιπρόσθετα, η φορολογική πολιτική θα πρέπει να έχει περισσότερο αναπτυξιακό και λιγότερο εισπρακτικό χαρακτήρα, στοχεύοντας 72 ΕΠΙΛΟΓΗ

Επιτελειο «E»

κυρίως στην εγγραφή περισσότερων σκαφών αναψυχής στο ελληνικό νηολόγιο, στον ελλιμενισμό περισσότερων σκαφών αναψυχής αλλοδαπών πλοιοκτητών στους ελληνικούς τουριστικούς λιμένες, στην απλοποίηση των διαδικασιών εκπλήρωσης των φορολογικών υποχρεώσεων των ημεδαπών και αλλοδαπών πλοιοκτητών και στην αποφυγή «αρνητικών εκπλήξεων»οι οποίες ανατρέπουν τον οικονομικό προγραμματισμό των υποκείμενων στη φορολογία προσώπων. Η επίτευξη των στόχων αυτών θα επιβοηθούσε την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων σε έργα υποδομής (όπως είναι τα αεροδρόμια και οι τουριστικοί λιμένες), της απασχόλησης και των εσόδων του Δημοσίου. Συμπληρωματικά των προαναφερομένων, θα πρέπει να επανεξεταστούν τόσο ο αριθμός όσο και οι διαδικασίες έκδοσης και ανανέωσης από δημόσιους φορείς δικαιολογητικών λειτουργίας μιας πλοιοκτήτριας εταιρείας, με στόχο τόσο την εξοικονόμηση χρόνου όσο και τη μείωση του κόστους έκδοσης και ανανέωσης δικαιολογητικών. Η παρατηρούμενη άνοδος των επιτοκίων που επιβαρύνουν τα τραπεζικά

Το 2ο Φόρουμ για τον θαλάσσιο τουρισμό Posidonia Sea Tourism Forum με έντονο διεθνές ενδιαφέρον

Ο Όμιλος εταιρειών Κυριακούλη, έχοντας υπό διαχείριση ένα στόλο 327 σκαφών αναψυχής εξυπηρετεί τους ναυλωτές από 16 διαφορετικά γεωγραφικά σημεία εκτός ελληνικού εδάφους – στις Ιταλία, Κροατία, Γαλλία, Τουρκία, Μάλτα και Καραϊβική – πέραν των 8 που βρίσκονται στην Ελλάδα.

δάνεια με τα οποία έχει χρηματοδοτηθεί ένας μεγάλος αριθμός σκαφών αναψυχής κάνει ακόμη πιο δύσκολη την αποπληρωμή των συνολικών δανειακών υποχρεώσεων των πλοιοκτητών. Κατά συνέπεια, μέτρα όπως η προσωρινή απόσυρση της εισφοράς του Ν.128/1975 η οποία επιβαρύνει τα επιτόκια των τραπεζικών δανείων και η μόνιμη απαίτηση για επαρκή αιτιολόγηση από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα προς την Τράπεζα της Ελλάδος των αυξήσεων που επιβάλλονται στα επιτόκια δανεισμού θα οδηγούσαν στη μείωση των χρηματοδοτικών βαρών σημαντικού αριθμού πλοιοκτητών. Η δημιουργία και ψήφιση νομοθετικών διατάξεων που θα επέτρεπαν τη χρήση της χρηματοδοτικής μίσθωσης για την αγορά νέων σκαφών αναψυχής, θα διεύρυνε τις χρηματοδοτικές επιλογές των ελλήνων πλοιοκτητών, οι οποίες έχουν μειωθεί λόγω της παρατηρούμενης αδυναμίας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος να δανείσει στην παρούσα χρονική στιγμή επαρκή κεφάλαια. Τέλος, θα πρέπει να επανεξεταστούν τα κριτήρια λήψης άδειας επαγγελματικής εκμετάλλευσης σκάφους αναψυχής.

Οι τομείς της κρουαζιέρας και του yachting έχουν τη δυναμικότητα να δημιουργήσουν συνδυαστικά πάνω από 40 χιλ. νέες θέσεις εργασίας, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που παρουσιάστηκε από το Ναυτικό Επιμελητήριο Ελλάδος. Η πλήρης εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου για το home-porting (λιμένες επιβίβασης/αποβίβασης) των εταιρειών κρουαζιέρας θα μπορούσε να προσδώσει στην ελληνική οικονομία ετήσια έσοδα άνω του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αυτό αποτυπώνεται σαφώς στα λόγια του Διευθύνοντος Συμβούλου της MSC Cruises, Pierfrancesco Vago, αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κρουαζιέρας και ομιλητή στο 1 ο Posidonia Sea Tourism Forum: «Η βιομηχανία μας εξακολουθεί να παρουσιάζει εντυπωσιακά οικονομικά αποτελέσματα. Για το 2011 και μόνο παρήχθησαν προϊόντα και υπηρεσίες αξίας 36,7 δισεκατομμυρίων ευρώ ∙ πάνω από 6 εκατομμύρια επιβάτες κρουαζιέρας ∙ 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ δαπανήθηκαν από τους επιβάτες και τα πληρώματα κατά τη διάρκεια επισκέψεων στις 250 πόλεις-λιμένες που υποδέχονται κρουαζιερόπλοια καθ’όλη τη διάρκεια του χρόνου. Επιπροσθέτως σημαντικό είναι το γεγονός ότι δημιουργήθηκαν περισσότερες από 315.000 θέσεις εργασίας ανά την Ευρώπη. Λαμβάνοντας υπόψη τα συνεχώς αυξανόμενα ποσοστά ανεργίας σε άλλους τομείς, αυτό και μόνο συνιστά ένα άκρως αξιοσημείωτο αποτέλεσμα». Η ραγδαία ανάπτυξη της κρουαζιέρας στην περιοχή μας αποδεικνύεται περαιτέρω από την άφιξη νέων εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων της FTI Cruises το 2012, της Disney Cruises και της Paul Gauguin Cruises μέσα στο 2013, καθώς επίσης και από την παρουσία νέων πλοίων που θα πραγματοποιήσουν για πρώτη φορά φέτος δρομολόγια στη Μεσόγειο. «Μολονότι η Ελλάδα διαθέτει μια μοναδική ακτογραμμή μήκους 16.000 χλμ., 1.200 νησιά και 4.800 νησίδες, καθώς και ένα ήπιο κλίμα, οι μεγάλες δυνατότητες των θησαυρών αυτών και η εν δυνάμει συνεισφορά τους στην εθνική οικονομία παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτες λόγω της απουσίας ενός στρατηγικού πλαισίου για την προσέλκυση επενδύσεων που θα ευνοήσουν την ανάπτυξη ποιοτικών και ολοκληρωμένων προϊόντων θαλάσσιου τουρισμού. Αυτό όμως φαίνεται ότι αλλάζει πλέον», ανέφερε ο Θεόδωρος Βώκος, Project Director των Εκθέσεων Ποσειδώνια, διοργανωτών του Φόρουμ. ΕΠΙΛΟΓΗ 73

Business

{ Στην επικαιρότητα

MarketNews

Ειδήσεις, εξελίξεις, τάσεις, επιλογές από μία αγορά σε διαρκή κίνηση και δράση, αντίδοτο στην υφεσιακή πραγματικότητα της εποχής μας.

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΧΑΛΚΟΥ // Βραβεία Αρχιτεκτονικής Προκηρύχθηκε για το έτος 2013, η υποβολή συμμετοχών στα 16α Ευρωπαϊκά Βραβεία Χαλκού στην Αρχιτεκτονική, τα οποία αποτελούν μοναδικό μέσο προβολής του έργου των αρχιτεκτόνων που σχεδιάζουν με χαλκό και τα κράματά του σε ένα διεθνές κοινό. Η τελική προθεσμία υποβολής συμμετοχών είναι η 31η Μαΐου 2013 www.copperconcept.org. Το πρόγραμμα βραβεύσεων πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια και συνεχίζει να ενισχύει τη φήμη του, όχι μόνο λόγω της παρουσίασης παραδειγματικών και καινοτόμων χρήσεων του χαλκού στη σύγχρονη σχεδίαση, αλλά κυρίως λόγω της έκθεσης των καλύτερων ευρωπαϊκών έργων σε ένα ευρύ διεθνές κοινό, πολλά από τα οποία μπορεί να μην τύχαιναν αναγνώρισης με άλλο τρόπο. Οι συμμετοχές, πρέπει να περιλαμβάνουν επιχαλκώσεις τοίχων, κατασκευές στεγών ή άλλα αρχιτεκτονικά στοιχεία χαλκού ή κραμάτων αυτού, ενώ τα κριτήρια επιλογής θα βασιστούν κατ’ ουσία στο σύνολο της ποιότητας της αρχιτεκτονικής σχεδίασης του έργου. Οποιοδήποτε έργο, ανεξαρτήτου κλίμακας μπορεί να λάβει μέρος, από τα μεγάλα δομικά σχήματα-ορόσημο ως τα πιο μέτρια κτίρια.

ΑΓΕΤ Ηρακλής // GREAT 2013 Υψηλή συμμετοχή από φοιτητές αρχιτεκτονικής στον διαγωνισμό Με 502 εργασίες φοιτητών αρχιτεκτονικής ολοκληρώθηκε η υποβολή συμμετοχών στον διαγωνισμό GREAT 2013 - Τα Πρώτα τους Κτίρια, που διοργανώνει το GREAT - Greek Architectural Talent, η πρωτοβουλία του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και της ΑΓΕΤ Ηρακλής, μέλος του Ομίλου Lafarge. Το θέμα της φετινής διοργάνωσης του διαγωνισμού ήταν οι διπλωματικές και μεταπτυχιακές εργασίες φοιτητών από σχολές αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Κατατέθηκαν 457 διπλωματικές και 45 μεταπτυχιακές εργασίες φοιτητών. 441 εργασίες υποβλήθηκαν από όλες τις σχολές αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα και 61 εργασίες από 36 σχολές στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελβετία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ, την Ισπανία, την Ιταλία, τον Καναδά, την Κύπρο, την Ολλανδία και την Ουγγαρία. Η πλειοψηφία των συμμετοχών προέρχεται από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ με 196 εργασίες, και ακολουθεί η Πολυτεχνική Σχολή του Αριστοτέλειου με 78.

INTERAMERICAN // Πιστοποίηση για το σύστημα OnE Η INTERAMERICAN αποτελεί τον πρώτο οργανισμό στην Ελλάδα που πιστοποιείται για την υψηλή τεχνική ποιότητα λογισμικού με το “Trusted Product Maintainability Certificate”, πιστοποιητικό που έχει αναπτύξει η Software Improvement Group (SIG) σε συνεργασία με το γερμανικό ινστιτούτο Πιστοποίησης TÜViT. Το έργο OnE ξεκίνησε το 2010 με σκοπό την αντικατάσταση των υφισταμένων legacy συστημάτων του κλάδου και το νέο σύστημα τέθηκε σε εφαρμογή τον Ιούλιο του 2012. Η λειτουργία του OnE θα μειώσει σημαντικά το λειτουργικό κόστος και θα ελαχιστοποιήσει τους κινδύνους διαχείρισης για την INTERAMERICAN, ενώ είναι ανοιχτό σε προσαρμογές που θα καλύπτουν οποιεσδήποτε μελλοντικές ανάγκες της εταιρείας, με πραγματοποίηση αλλαγών σε βέλτιστο χρόνο και κόστος. 74 ΕΠΙΛΟΓΗ

Μια πρωτοβουλία για την Ελλάδα, με θετικό πρόσημο, από το ΕλληνοΑμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, που αναδεικνύει την Ελληνική καινοτομία και δυναμική επιχειρηματικότητα προβάλλοντας υγιείς, εξωστρεφείς επιχειρήσεις και επιχειρηματίες με όραμα σε παγκόσμιο επίπεδο. Επισκευθείτε: www.breakthroughgreece.gr

ALBA Graduate Business School // «Σπουδάζω με Υποτροφία» Ο πρώτος κύκλος του προγράμματος «Σπουδάζω με Υποτροφία» της Εqual Society – Κοινωνία Ίσων Ευκαιριών έκλεισε με μια σημαντική προσφορά από το ALBA Graduate Business School at the American College of Greece. Βαδίζοντας πάνω στις αξίες της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, το ALBA προσέφερε τη δυνατότητα σε τρείς υποψηφίους να συνεχίσουν την ακαδημαϊκή τους πορεία μέσω του προγράμματος MSc in Strategic HRM, αναδεικνύοντας παράλληλα την προοπτική επαγγελματικής αποκατάστασής τους. Μετά την αρχική αξιολόγηση των κοινωνικών / οικονομικών κριτηρίων των υποψηφίων που υλοποιήθηκε από την επιστημονική επιτροπή του MKO Εqual Society και την αξιολόγηση που ακολούθησε από ακαδημαϊκά στελέχη του ALBA, επικρατέστερες για τις δύο υποτροφίες πλήρους φοίτησης αναδείχθηκαν οι κυρίες Λογοθέτη Μαργαρίτα και Φλέσσουρα Ευαγγελία. Εν συνεχεία, το ALBA επέλεξε να κάνει ένα βήμα παραπέρα καθώς αποφάσισε να προσφέρει μια επιπλέον σημαντική οικονομική ενίσχυση, η οποία μεταφράστηκε σε έκπτωση της τάξης 50%, στην υποψήφια Αγγελική . Ζολώτα, προκειμένου να αποκτήσει τη δυνατότητα παρακολούθησης του μεταπτυχιακού προγράμματος MSc in Strategic HRM.

ΟΤΕ - COSMOTE // EUROBANK World MasterCard Την εμπορική διάθεση της πιστωτικής κάρτας ΟΤΕ COSMOTE World MasterCard ξεκινούν ο ΟΤΕ και η COSMOTE σε συνεργασία με την Eurobank, προσφέροντας στους συνδρομητές συμβολαίων τους μοναδικά προνόμια. O συνδρομητής OTE κερδίζει 2% της αξίας των μηνιαίων του αγορών ως έκπτωση σε επόμενο λογαριασμό ΟΤΕ. Ο συνδρομητής COSMOTE κερδίζει επίσης το 2% της αξίας των μηνιαίων του αγορών ως έκπτωση σε επόμενο λογαριασμό και ο συνδρομητής ΟΤΕ & COSMOTE κερδίζει το 3% των μηνιαίων του αγορών ως συνολική έκπτωση στους λογαριασμούς ΟΤΕ / COSMOTE. Προϋπόθεση αποτελεί οι λογαριασμοί ΟΤΕ ή/και COSMOTE να εξοφλούνται μέσω πάγιας εντολής στην κάρτα. Επιπλέον, με την ΟΤΕ COSMOTE World MasterCard οι κάτοχοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα επιβράβευσης καρτών Eurobank, Επιστροφή μέσω του οποίου κερδίζουν πραγματικά ευρώ από τις συναλλαγές τους, τα οποία και μπορούν στη συνέχεια να εξαργυρώσουν πληρώνοντας λιγότερο ή καθόλου σε επόμενες αγορές τους σε 4.500 επιχειρήσεις.

Δημόσιες Συζητήσεις Ελλάδα: Μεταρρυθμίσεις, Ρήξεις, Τομές Η κρίση απαιτεί μεταρρυθμίσεις, ρήξεις και τομές. Απαιτεί όμως και ευρύτερη συναίνεση και συνεργασία των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων που θέλουν μια διαφορετική Ελλάδα. Συμβάλλοντας στην προσπάθεια το ΕΛΙΑΜΕΠ, το ΙΟΒΕ, η Kantor, η Κίνηση Πολιτών, η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάδος και το Megaron Plus οργανώνουν και φέτος κύκλο δημόσιων συζητήσεων με θέματα ζωτικής σημασίας. Στη δεύτερη περίοδο των συζητήσεων η έμφαση θα δοθεί σε συγκεκριμένα μέτρα που προτείνεται να ληφθούν για να αλλάξουν τα πράγματα στη χώρα. Οι προσεχείς δημόσιες συζητήσεις στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών έχουν ως εξής : • «Πώς θα ανακτήσουμε τη χαμένη αξιοπιστία της χώρας;» (21 Μαρτίου 2013) • «Ανταγωνιστικότητα και εξωστρέφεια: Προϋποθέσεις για την οικονομική ανάπτυξη» (11 Απριλίου 2013) • Θεματική Περιοχή - Απονομή Δικαιοσύνης (16 Μαΐου 2013) ΕΠΙΛΟΓΗ 75

Business

{ Στην επικαιρότητα

MarketNews

Ειδήσεις, εξελίξεις, τάσεις, επιλογές από μία αγορά σε διαρκή κίνηση και δράση, αντίδοτο στην υφεσιακή πραγματικότητα της εποχής μας. ΝJV Athens Plaza χρυσό μετάλλιο στο Global Chefs Challenge.

H Μαρινόπουλος στηρίζει παραγωγούς της Θράκης

Ο Γιώργος Μπαχτής του ΝJV Athens Plaza κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στον διαγωνισμό Global Chefs Challenge /HO.RE.CA 2013, που αποτελεί τον προκριματικό διαγωνισμό, του συνεδρίου της WACS στη Νορβηγία το 2014. Κριτές ήταν Αρχιμάγειροι απ’ όλο τον κόσμο, όπως ο Koklic Srecko από την Σλοβενία και ο Domenico Maggi από την Ιταλία, οι οποίοι είναι και Διεθνείς κριτές της παγκόσμιας Ομοσπονδίας Αρχιμαγείρων (WACS). Ο Γιώργος Μπαχτής ανήκει στην ομάδα του Executive Chef Patissier Τ. Ζησόπουλου του NJV Athens Plaza που δημιουργεί και προτείνει γεύσεις που αντιπροσωπεύουν την τελευταία λέξη της σύγχρονης γαστρονομίας στα μενού του ξενοδοχείου.

Περισσότερες από 20 ελληνικές εταιρείες παραγωγής τροφίμων με έδρα τη Θράκη, υποστηρίζει η Μαρινόπουλος Α.Ε. μέσω του Προγράμματος «Καινοτομία Ελληνικού Προϊόντος», το οποίο, μετά τις Σέρρες, την Τρίπολη, τον Βόλο, την Κρήτη και πρόσφατα την Κεντρική Μακεδονία, κάνει μια ακόμη «στάση» στη βόρειο Ελλάδα. Οι 22 παραγωγοί της Θράκης που εντάσσονται στο πρόγραμμα καινοτομίας έχουν την ευκαιρία να προβάλλουν μέσω των 25 τοπικών καταστημάτων του δικτύου της Μαρινόπουλος τα προιόντα τους.

ΣΕΤΕ «Γαστροτουρισμός: Τροφή για Ανάπτυξη» Η ελληνική γαστρονομία είναι σε θέση να συμβάλλει στην ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της χώρας μας, προσελκύοντας 500.000 επιπλέον τουρίστες, ενισχύοντας το αεπ κατά 1 δισ. ευρώ και δημιουργώντας 50.000 νέες θέσεις εργασίας, τόσο μέσω συνεργασιών του τουριστικού και του επισιτιστικού κλάδου όσο και μέσω της αξιοποίησης των εξαγώγιμων επώνυμων προϊόντων. Με αυτό ως βασικό συμπέρασμα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της 8ης HORECA, η εκδήλωση του ΣΕΤΕ «Γαστροτουρισμός: Τροφή για Ανάπτυξη» με σκοπό την ανάδειξη της σημασίας της καμπάνιας ανεύρεσης οικονομικών πόρων για την υλοποίηση του έργου «Η Γαστρονομία στο Μάρκετινγκ του Ελληνικού Τουρισμού».

Corallia

«Ναι, μπορεί να γίνει!»

Ο επικεφαλής της Ομάδας Δράσης της ΕΕ για την Ελλάδα, Χορστ Ράιχενμπαχ, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής του στο Corallia, στο Athens InnoCenter στο Μαρούσι, ανέφερε «Η χώρα χρειάζεται να βρει τρόπους για την υποβοήθηση της ανάπτυξης και την αύξηση της απασχόλησης, η επιχειρηματικότητα και η καινοτομία αποτελούν απαραίτητα συστατικά προς αυτή την κατεύθυνση. Σήμερα, βρισκόμαστε στο Corallia γιατί έχουν εντρυφήσει σε θέματα υποστήριξης της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας και απέδειξαν ότι μπορεί να γίνει! Η Ελλάδα, πράγματι, μπορεί να αξιοποιήσει τον πλούτο του ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτει και να γίνει βασικός παράγοντας στο νέο διεθνές περιβάλλον». Τον κ. Ράχενμπαχ, που συνοδευόταν από την επικεφαλής του γραφείου της Ομάδας Δράσης στην Αθήνα, Ζωρζέτα Λάλη και τις Μαρία Βελέντζα και Πωλίν Βιένζιρλ, μέλη της ομάδας δράσης, υποδέχτηκαν οι καθ. Βασίλης Μακιός, Χόρχε Σάντσεζ και Δρ. Ν. Βογιατζής, οι οποίοι και τον ενημέρωσαν για την πρόοδο των έργων που υλοποιεί το Corallia και στοχεύουν την ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας, την ανάπτυξη συνεργατικών σχηματισμών και τη λειτουργία θεματικών κέντρων καινοτομίας.

76 ΕΠΙΛΟΓΗ

AstraZeneca Ο Jeroen Commissaris αναλαμβάνει τη θέση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της AstraZeneca Ελλάδος, κατόπιν μετακίνησής του από την AstraZeneca Βραζιλίας, όπου κατείχε τη θέση του Business Unit Head. Διαθέτει πολυετή εμπειρία στον χώρο του φαρμάκου, εντάχθηκε στο δυναμικό της AstraZeneca το 2004 ως Head του Psychiatry Sales Division στο Ην. Βασίλειο.

ΨΑΡΙΑ ΜΕΓΑΛΩΜΕΝΑ ΜΕ ΦΡΟΝΤΙΔΑ Ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχέδιο προώθησης για ευρύαλα μεσογειακά είδη, τσιπούρα και λαβράκι ιχθυοκαλλιέργειας, παρουσίασε ο Ελληνικός Οργανισμός Εξωτερικού Εμπορίου. Την εκδήλωση χαιρέτησε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Αθανάσιος Τσαυτάρης, ο οποίος μεταξύ άλλων τόνισε ότι «το Υπουργείο θα κάνει ότι είναι δυνατόν να βοηθήσει, να επιταχύνει τις διαδικασίες, να αξιοποιήσει τα σχετικά κονδύλια». Ο Δημήτρης Βαλαχής, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Θαλασσοκαλλιεργητών (ΣΕΘ) είπε ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη μεσογειακή χώρα που το 2012 εξήγαγε 121 χιλ. τόνους τσιπούρας και λαβρακίου. Η ελληνική θαλασσοκαλλιέργεια εξάγει το 85% της παραγωγής της στις πιο απαιτητικές αγορές της Ευρώπης, της Ρωσίας και της Β. Αμερικής. Οι ελληνικές εταιρείες ιχθυοκαλλιέργειας απασχολούν άμεσα 10.000 και έμμεσα 8.000 εργαζομένους έχοντας κύκλο εργασιών που αντιστοιχεί στο 0,4% του αεπ της χώρας, δηλαδή 800 εκατ. ευρώ.

Υποστήριξη νέων επιστημόνων για τη βελτίωση της επαγγελματικής τους θέσης Η Αναπτυξιακή Σύμπραξη «Επιχειρείν και Απασχόληση στη Μεταποίηση» στην οποία μετέχουν ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος, ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής Β.Ελλάδος (ΣΕΠΒΕ), ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πλεκτικής Ετοίμου Ενδύματος Ελλάδος (ΣΕΠΕΕ), το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και η εταιρεία ΓΝΩΣΗ Αναπτυξιακή ΑΜΚΕ, προσκαλούν απόφοιτους Πανεπιστημιακής ή Πολυτεχνικής Σχολής, Μηχανικούς ή Πληροφορικούς που θα ήθελαν να επεκτείνουν τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες, που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία ή που σκέφτονται να ανοίξουν τη δική τους επιχείρηση να συμμετέχουν σε πρόγραμμα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας, ή/και επέκτασης των δραστηριοτήτων τους, έτσι ώστε να βρουν δουλειά στην τοπική αγορά. http://www.sbbe.gr/m2/topsa.asp

Appointments Amgen O Matyas Lakatos (φωτό δεξιά), διορίστηκε γενικός δ/ντής της Amgen Hellas, με έδρα την Αθήνα και με αρμοδιότητες που καλύπτουν την Ελλάδα και την Κύπρο. Έχοντας διατελέσει, από το 2009, Γενικός Διευθυντής της Amgen στην Ελβετία, ο Matyas Lakatos ηγείται της εταιρείας σε Ελλάδα και Κύπρο, καθοδηγώντας τη στρατηγική της ανάπτυξη στο αυξανόμενα απαιτητικό περιβάλλον των εν λόγω περιοχών. ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε Ο Ηρακλής Μενεγάτος ορίστηκε να ασκεί καθήκοντα Γενικού Διευθυντή Ανάπτυξης και Διαχείρισης Δικτύου της – κατά 100% θυγατρικής της ΔΕΗ Α.Ε. – εταιρείας Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε. Προσελήφθη στη ΔΕΗ το 1985 και έκτοτε εργάζεται ανελλιπώς σε καίριες θέσεις των Γενικών Διευθύνσεων Διανομής και Εμπορίας.

Ολυμπιακή Ζυθοποιία ΄Ο Βασίλης Ανδρικόπουλος ανέλαβε καθήκοντα Οικονομικού και Διοικητικού Διευθυντή και μέλους του Δ.Σ. της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας, από την 1η Μαρτίου 2013. Προερχόμενος από την Diageo (Οικονομικός Διευθυντής Ελλάδος και Νότιας Ευρώπης) έχει εργασθεί στο παρελθόν ως Διευθυντής Οικονομικού Προγραμματισμού στις εταιρείες Henkel και Ecolab και ως Διευθυντής Πιστωτικού Ελέγχου στην Tasty Foods.

Ο πρέσβης Β. Κασκαρέλης, πρώην ΓΓ / ΥΠΕΞ αναλαμβάνει καθήκοντα Ανώτερου Συμβούλου του Δ.Σ. του ΙΣΝ και μέλους της εκτελεστικής διοίκησης στο Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος». Μεταφέρει εκτεταμένη και πολυσχιδή εμπειρία, αποτέλεσμα της πολυετούς διπλωματικής του καριέρας και της εις βάθος γνώσης εσωτερικών και διεθνών θεμάτων. ΕΠΙΛΟΓΗ 77

Business

{ Στην επικαιρότητα

GreenNews

Στιγμές της ελληνικής ειδησεογραφίας με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διαμόρφωση πολιτικών που μας αφορούν όλους και νομοθεσία που αλλάζει την επιχειρηματική δραστηριότητα. H EΛΕΤΑΕΝ επαναφέρει την πρότασή της για την αντιμετώπιση του κορεσμού των δικτύων με αφορμή το 10έτες Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Συστήματος. Τις αναλυτικές απόψεις απέστειλε στον Διαχειριστή του Συστήματος ΑΔΜΗΕ και το ΥΠΕΚΑ για το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης Συστήματος Μεταφοράς 2014-2023, που έχει θέσει σε διαβούλευση ο ΑΔΜΗΕ. Η ΕΛΕΤΑΕΝ θεωρεί το πρόγραμμα αυτό εξαιρετικής σημασίας για την ομαλή ανάπτυξη των Α.Π.Ε. στη χώρα. Άλλωστε όπως και το ίδιο το κείμενο επισημαίνει, το βασικό κριτήριο σχεδιασμού και ανάπτυξης του ηλεκτρικού συστήματος είναι η εξυπηρέτηση της μεγάλης διείσδυσης Α.Π.Ε.

Η Intelen αλλάζει σε παγκόσμιο επίπεδο τον τρόπο που προσεγγίζουμε την Εξοικονόμηση Ενέργειας: 25 σχολεία της Αττικής συνδέθηκαν στο Intelen Building Analytics, ακολουθούν άλλα 25... Στα 25 σχολεία που συνδέθηκαν σε πραγματικό χρόνο καταγράφεται η κατανάλωση ενέργειας των κεντρικών κτιρίων, διάφοροι ενεργειακοί δείκτες καθώς και κλιματικοί παράγοντες (θερμοκρασίες, βαθμοημέρες). Σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα ενεργειακών επιθεωρήσεων και πολλών δεδομένων για τα κτιριακά χαρακτηριστικά των σχολείων, το σύστημα αξιολογεί ενεργειακά τα κτίρια και προτείνει σχεδόν αυτόματα παρεμβατικές ενέργειες, σενάρια και δράσεις εξοικονόμησης με ταυτόχρονη ανάλυση του ROI (Return on Investment) και πολλών άλλων επενδυτικών δεικτών. 78 ΕΠΙΛΟΓΗ

Βackloading πλήρης αντίθεση του ΣΕΒ Με αφορμή την ψηφοφορία στην Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωκοινοβουλίου σχετικά με την μεταφορά των δικαιωμάτων δημοπράτησης εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (backloading) από την περίοδο 2013-2015 στο τέλος της δεκαετίας, ο ΣΕΒ τοποθετήθηκε ως εξής: «Η χειραγώγηση που επιχειρείται σ’ ένα σύστημα το οποίο μέχρι σήμερα έχει λειτουργήσει με άριστα αποτελέσματα, έρχεται εν μέσω κρίσης να επιβαρύνει το κόστος παραγωγής των βιομηχανικών μας επιχειρήσεων και δημιουργεί τον άμεσο κίνδυνο να χαθούν και άλλες θέσεις εργασίας. Στη χώρα μας, η πρωτοφανής και παρατεταμένη ύφεση έχει γονατίσει τη βιομηχανική παραγωγή, ιδιαίτερα σε κρίσιμους κλάδους της βαριάς βιομηχανίας (τσιμέντο, χάλυβας) που εμπίπτουν στο σύστημα εμπορίας εκπομπών σε ποσοστά που υπερβαίνουν το 70% σε σχέση με τα τέλη της περασμένης δεκαετίας. Οι επιχειρήσεις αυτές προσπαθούν με εξαγωγές «ανάγκης» να διατηρήσουν επίπεδα παραγωγής που διασφαλίζουν τη λειτουργία των μονάδων τους στην Ελλάδα και την απασχόληση. Συγχρόνως οι ελληνικές επιχειρήσεις επενδύουν σε έργα μείωσης του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος εν μέσω εμποδίων στην υλοποίηση των απαιτούμενων επενδύσεων. Η δρομολογημένη προσπάθεια θεσμοθέτησης του backloading θα φέρει πολλές σε δεινή θέση, δεδομένου ότι: Αποτελεί παραβίαση του βασικού χαρακτηριστικού του συστήματος εμπορίας εκπομπών ως μηχανισμού που βασίζεται στη λειτουργία της αγοράς συνιστώντας ουσιαστικά απόπειρα χειραγώγησης. Προσθέτει βάρη στις επιχειρήσεις σε μία περίοδο κρίσης και σημαντικής ύφεσης, δημιουργώντας και πρόσθετες αβεβαιότητες τη στιγμή που οι στόχοι της ΕΕ ως προς τη μείωση των εκπομπών έχουν επιτευχθεί. Ο ΣΕΒ συντάσσεται με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές οργανώσεις που έχουν εκδηλώσει την πλήρη αντίθεση τους στην πρόταση της Επιτροπής Περιβάλλοντος της ΕΕ να μεταφέρει τα δικαιώματα δημοπράτησης εκπομπών στο τέλος της δεκαετίας από την περίοδο 2013-2015.

Φ ω τ ο β ο λ τ α ϊ κ ά 3 η ς γενιάς m a d e i n Greece Φωτοβολταϊκά τρίτης γενιάς που θα χρησιμοποιούν πολύ μικρές

ποσότητες φθηνών υλικών (100 νάνο αντί για 10 μικρά ) ετοιμάζει η πρώτη πιλοτική μονάδα παραγωγής Οργανικών Ηλεκτρονικών στην οποία συμμετέχουν 18 συνολικά φορείς από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Τα νέου τύπου φ/β όπως εξήγησε ο Έλληνας ερευνητής στο Ινστιτούτο Helmholtz Zentrrum του Βερολίνου, Κωνσταντίνος Φωστηρόπουλος, θα είναι κατά 50% φθηνότερα από τα φ/β δεύτερης γενιάς που κυκλοφορούν. Οι σύγχρονες τεχνικές θα έχουν και διακοσμητικό χαρακτήρα, καθώς θα μπορούν να «φορτώνουν» εκτός από ηλιακή ενέργεια και χρώμα. Τέτοιες εφαρμογές χρησιμοποιούνται ήδη σε στέγαστρα στο Λος Άντζελες, ενώ αναμένεται να τοποθετηθούν σε στάσεις λεωφορείων στο Βερολίνο όπου με την ηλιακή ενέργεια θα μπορεί ο επιβάτης την ώρα που περιμένει να πληροφορείται όλα τα σχετικά δρομολόγια με τη βοήθεια χαρτών που θα προβάλλονται στη στάση. Αυτή είναι μία μόνο από τις εφαρμογές που θα προκύψουν από το πρόγραμμα Smartronics που ξεκίνησε επίσημα από τη Θεσσαλονίκη με τη συμμετοχή πανεπιστημίων, φορέων, ινστιτούτων και επιχειρήσεων. Όπως τόνισε ο υπεύθυνος του Εργαστηρίου Νανοτεχνολογίας LTFN και συντονιστής του προγράμματος, καθηγητής Στέργιος Λογοθετίδης «η πρώτη πιλοτική γραμμή παραγωγής Οργανικών Ηλεκτρονικών ξεκινά σε δύο χρόνια και στην Ελλάδα και αναμένεται να δημιουργηθούν 40-50 θέσεις εργασίας για εξειδικευμένο προσωπικό, ενώ η χρηματοδότηση που πρόκειται να έλθει στην ελληνική πλευρά αγγίζει τα 2,5 εκατ. ευρώ».

Η Frigoglass στηρίζει για 2η χρονιά το πρωτότυπο εργαστήριο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης της WWF Ελλάς. Στόχος φέτος, ο αριθμός των συμμετεχόντων να ξεπεράσει αυτόν της επιτυχημένης πρώτης χρονιάς, όπου συμμετείχαν περισσότεροι από 3.500 μαθητές και 70 εκπαιδευτικοί σε 63 σχολεία της χώρας.

Η ευρωπαϊκή στατιστική της Αιολικής Ενέργειας το 2012 η ΕΥΡΩΠΗ ΧΤΙΖΕΙ ΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΤΗΣ ΜΕΛΛΟΝ ΜΕ ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ. Η ΕΛΛΑΔΑ;

πιπλέον 11,6 GW αιολικής ενέργειας εγκαταστάθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2012 ανεβάζοντας τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ στα 105,6 GW. Σύμφωνα με την παρουσίαση της ετήσιας Στατιστικής από την Ευρωπαϊκή Ένωση Αιολικής Ενέργειας (EWEA)- εθνικός εκπρόσωπος της οποίας είναι η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) -τα 11,6 εγκατεστημένα GW του 2012 είναι συγκριτικά περισσότερα από τα 9,4 GW που εγκαταστάθηκαν το 2011 και αντικατοπτρίζουν τη δυναμική του κλάδου στην Ευρώπη.

Αρνητική επίδοση

Η αιολική ενέργεια αντιπροσώπευσε το 26% της συνολικής νέας ενεργειακής ισχύος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2012, ενώ οι επενδύσεις του κλάδου έφθασαν τα 15 δισ ευρώ. Έτσι η αιολική ενέργεια καλύπτει πλέον το 7% των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης, από 6,3% το 2011. Τη μέγιστη διείσδυση αιολικής ενέργειας παρουσιάζει η Δανία με 27% και ακολουθούν η Πορτογαλία με 17%, η Ισπανία με 16% και η Ιρλανδία με 13%.

Την καλύτερη επίδοση εμφανίζουν η Σουηδία (υπέρβαση 56% του στόχου) και η Βουλγαρία (υπέρβαση 52%). Γενικά η Ευρωπαϊκή Ένωση κινείται κοντά στον στόχο αιολικής ενέργειας των σχεδίων δράσης, εμφανίζοντας απόκλιση -1,8%.

Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας αντιπροσώπευσαν το 69% του συνόλου των νέων εγκαταστάσεων του 2012, καθώς , εξαιτίας της συνεχιζόμενης τάσης για παροπλισμό τους, το πετρέλαιο, ο άνθρακας και η πυρηνική ενέργεια (μετά και το ατύχημα της Ιαπωνίας το 2011) σημείωσαν σημαντική μείωση. Οι χώρες που κυριάρχησαν το 2012 είναι η Γερμανία (2,4 GW, το 21% όλων των νέων εγκαταστάσεων της αιολικής ενέργειας), το Ηνωμένο Βασίλειο (1,9 GW, 16%), η Ιταλία (1,3 GW, 11%), η Ρουμανία (0,9 GW, 8% ) και η Πολωνία (0,9 GW, 8%). Στη συνολική εγκατεστημένη αιολική ισχύ της ΕΕ, η Γερμανία είναι ο ηγέτης με 31,3 GW (30%), με την Ισπανία να ακολουθεί με 22,8 GW (22%), το Ηνωμένο Βασίλειο με 8,4 GW (8%), την Ιταλία με 8,1 GW (8%) και τη Γαλλία με 7,2 GW (7%). Η εξάπλωση της αιολικής ενέργειας σε όλη την Ευρώπη φαίνεται από το γεγονός ότι η Δανία, η Γερμανία και η Ισπανία –στις οποίες το 2000 αναλογούσε το 85% των ετήσιων εγκαταστάσεων αιολικής ενέργειας - σήμερα καλύπτουν μόνο το 33% των νέων εγκαταστάσεων.

Στην Ελλάδα εγκαταστάθηκαν 116,6 MW αιολικής ισχύος το 2012, μόλις το 1% της συνολικής ισχύος στην Ευρώπη των 27. Ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα παρουσιάζει την μεγαλύτερη - μετά την Σλοβενία και τη Σλοβακία- αρνητική απόκλιση από τους στόχους αιολικής ενέργειας όπως αυτοί περιέχονται στα εθνικά σχέδια δράσης. Η απόκλιση αυτή είναι -31%.

Ο πρόεδρος του ΔΣ της ΕΛΕΤΑΕΝ, Παναγιώτης Παπασταματίου, δήλωσε: «Η Ευρώπη χτίζει το ενεργειακό της μέλλον με διαρκώς περισσότερη αιολική ενέργεια και ανανεώσιμες πηγές. Οι ευρωπαϊκές αιολικές επιχειρήσεις επενδύουν και στηρίζουν την ανάπτυξη, την απασχόληση, την κοινωνική συνοχή. Δείχνουν τον δρόμο για την έξοδο από την κρίση. Έτσι οδηγούν την Ευρώπη στην τεχνολογική πρωτοπορία και την ενεργειακή ανεξαρτησία. Η πολιτική, σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, οφείλει να μην υπονομεύσει αυτή την πορεία. Ειδικά στην Ελλάδα, τα δύο επόμενα έτη μπορούν να είναι τα έτη της αιολικής ενέργειας. Προϋπόθεση για αυτό είναι η πολιτική σταθερότητα και η επενδυτική ασφάλεια. Να μην αιφνιδιάζεται η αγορά από αναδρομικές έκτακτες εισφορές, αλλαγή των κανόνων με απαιτήσεις εγγυοδοσίας ή πρόσθετες φορολογίες, άδικες ποινές και επιβαρύνσεις. Έτσι, δεν θα ανασταλεί η ανάπτυξη και θα μπορέσει η κοινωνία να ανακουφισθεί πραγματικά, τώρα που το κλίμα για την πατρίδα μας αλλάζει σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο». ΕΠΙΛΟΓΗ 79

Business

{ Στην επικαιρότητα

Εκδηλώσεις/ News Ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις επιχειρηματικής δραστηριότητας.

ΣΕΚΕΕ 1η διεθνής εμφάνιση της «Εθνικής Ελλάδας Τεχνολογίας» Απόλυτα επιτυχημένη η Ελληνική Συμμετοχή στην έκθεση ψηφιακής επικοινωνίας Mobile World Congress 2013 / Βαρκελώνης.

οι κ.κ. Ν. Μηταράκης - Υφυπουργός Ανάπτυξης, Β. Κάτσος Πρόεδρος Pharmathen και Κ. Μίχαλος - Πρόεδρος ΕΒΕΑ

Pharmathen // Εξωστρέφεια και σημαντικές επενδύσεις ανάπτυξης «Σήμερα, σχεδόν 50 χρόνια από την ίδρυσή της, η Pharmathen έχει γίνει μία μεγάλη εταιρεία, πάνω απ’ όλα ελληνική εταιρεία, με μεγέθη, δυναμική και όραμα», ανέφερε ο Πρόεδρος της Pharmathen κ. Βασίλειος Κάτσος, σε εκδήλωση παρουσίασης του στρατηγικού σχεδιασμού της Pharmathen που δίνει έμφαση στο τρίπτυχο: Επενδύσεις - Έρευνα – Εξωστρέφεια. Έχοντας παρουσιάσει σημαντικότατη εξωστρέφεια, η Pharmathen, παρουσίασε κύκλο εργασιών 162 εκ ευρώ για το 2012, του οποίου πλέον του 75 % προέρχεται από εξαγωγές σε 85 χώρες διεθνώς, αποτελώντας το 1% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών. Η εταιρεία έχει επενδύσει 55 εκατομμύρια ευρώ τα τελευταία τέσσερα χρόνια, δημιουργώντας την ίδια περίοδο περισσότερες από 300 νέες θέσεις εργασίας στην χώρα, φτάνοντας τους 850 εργαζομένους. Οι στόχοι της εταιρείας επικεντρώνονται στην ενίσχυση της παρουσίας της στις διεθνείς αγορές, την ανάπτυξη των εξαγωγικών δραστηριοτήτων, την διαρκή επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία και την περαιτέρω ενδυνάμωση της παρουσίας στην ελληνική αγορά. Σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσεται και η νέα στρατηγική επιλογή της εταιρείας να διευρύνει το αντικείμενο εργασιών της εισάγοντας νέα παραφαρμακευτικά προϊόντα. « Την προσεχή διετία, θα επενδυθούν πάνω από 10 εκατομμύρια ευρώ σε εγκαταστάσεις υποδομών και θα δημιουργηθούν περισσότερες από 100 νέες θέσεις εργασίας» προανήγγειλε ο κος Κάτσος. 80 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων στην «παγκόσμια γιορτή των ασύρματων επικοινωνιών», κορυφώθηκε φέτος με την πρώτη επίσημη ελληνική συμμετοχή με εθνικό περίπτερο, στο οποίο παρουσιάστηκαν 25 επιχειρήσεις-μέλη του Συνδέσμου Εταιριών Κινητών Εφαρμογών Ελλάδας (ΣΕΚΕΕ) που είχε την πρωτοβουλία και κατάφερε τελικά να υλοποιήσει ένα όνειρο πολλών χρόνων. Συνδιοργανωτής, ήταν η Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων του Υπουργείου Ανάπτυξης, που παρείχε υλική και ηθική υποστήριξη ενώ συμμετείχαν τέσσερεις ακόμα ενώσεις καινοτομικών επιχειρήσεων (από τους χώρους των ημιαγωγών, της βιο-ϊατρικής, της αεροδιαστημικής και των νεοφυών επιχειρήσεων). Την αποστολή στήριξαν χορηγικά οι Samsung Electronics Hellas, Εurobank και Sprint Integrated Communications, Η αποστολή συγκέντρωσε θετικά σχόλια από το σύνολο του επιχειρηματικού κόσμου και ικανοποίησε τις προσδοκίες των συμμετεχόντων που ήταν: • Η ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών καινοτόμων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο χώρο των κινητών εφαρμογών • Η παρουσίαση των επιτευγμάτων τους στο απαιτητικό διεθνές κοινό • Η επαφή και δικτύωση με ενδιαφερόμενους εταίρους από άλλες χώρες, με δεδομένη την παρουσία σχεδόν του συνόλου της διεθνούς αγοράς στο MWC καθώς και • Η ανάπτυξη συνεργιών για την ανάπτυξη μελλοντικών πρωτοβουλιών και δράσεων.

ΕΠΙΛΟΓΗ 81

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

{Στην επικαιρότητα

TechBusiness

Δρόμοι της πληροφορίας, της τεχνολογίας, της καινοτομίας. Δρόμοι της εξέλιξης. Ό,τι πολύτιμο έχει να επιδείξει η αγορά τεχνολογίας.

Samsung // Εμπειρία θέασης μεγάλων διαστάσεων με την LED Smart TV ES9000 75-ιντσών Ήρθε για να ικανοποιήσει την ολοένα και αυξανόμενη ζήτηση για τηλεοράσεις 60-ιντσών και άνω, έχοντας ένα μοναδικό σχεδιασμό σε απόχρωση ροζ - χρυσό. Η ES9000 συμπληρώνει τη σειρά premium τηλεοράσεων με μεγάλη οθόνη και κατατάσσει τη Samsung παγκόσμιο ηγέτη στο χώρο των τηλεοράσεων για έβδομη συνεχή χρονιά. Η ES9000 ξεχωρίζει για το μοναδικό και διαχρονικό της σχεδιασμό. Το εξαιρετικά λεπτό πλαίσιο της -μόλις 7,9 χιλιοστών- με τις στρογγυλεμένες του άκρες, εναρμονίζεται τέλεια με το σχεδιασμό της βάσης της τηλεόρασης. Επιπλέον, η ενσωματωμένη κάμερα της τηλεόρασης είναι κρυμμένη στο επάνω μέρος του πλαισίου της, καθιστώντας την αόρατη όταν δεν είναι σε χρήση. Διαθέτει τις τεχνολογίες Smart Interaction, Smart Content και Smart Evolution, που επιτρέπουν στους χρήστες να επικοινωνούν με την τηλεόρασή τους έξυπνα, να έχουν πρόσβαση σε ένα περιεχόμενο εφαρμογών και να αναβαθμίζουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά της τηλεόρασής τους στα επίπεδα των τελευταίων καινοτομιών της Samsung.

Nokia // Lumia 520

αναβαθμίζει την κατηγορία των προσιτών smartphone

Το διασκεδαστικό και οικονομικό smartphone της Nokia βασίζεται στο Windows Phone 8 και προσφέρει πολλές καινοτόμες επιλογές, τις οποίες συνήθως συναντάμε σε συσκευές high-end Μεπολλά από τα καινοτομικά χαρακτηριστικά των ακριβότερων Nokia Lumia 920 και Nokia Lumia 820. Βασισμένη στην πλατφόρμα Windows Phone 8, η νέα αυ-

3D LED Video Wall // LG Το νέο Video Wall 55 ιντσών προσφέρει καθαρά και έντονα χρώματα, χάρη στις κορυφαίες τεχνολογίες της LG έκλεψε την παράσταση στην πρώτη του εμφάνιση στη CES 2013 στο Λας Βέγκας.Η σχεδίαση του είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή, καθώς έχει τη μικρότερη διάσταση πλαισίου παγκοσμίως. Διαθέτει λεπτό πλαίσιο bezel-to-bezel, το οποίο φτάνει μόλις τα 5,3 χιλ. ενώ είναι ιδανικό για τοποθέτηση σε βιτρίνα, καθώς χάρη στο ειδικό φιλμ “shine-out”, προσφέρει κρυστάλλινη εικόνα και ζωντανά χρώματα, ακόμη και κάτω από συνθήκες υψηλού φωτισμού ή έντονης ηλιοφάνειας. Μέσω της τεχνολογίας Smart Energy Saving εξασφαλίζεται περίπου 30% χαμηλότερη κατανάλωση σε σύγκριση με άλλες οθόνες εμπορικής προβολής τύπου LED, μειώνοντας το κόστος, αλλά διατηρώντας την ποιότητα της εικόνας. 82 ΕΠΙΛΟΓΗ

τή προσθήκη στην οικογένεια των συσκευών Nokia Lumia έρχεται εξοπλισμένη με τον υψηλής ποιότητας φωτογραφικό φακό των μεγαλύτερων μοντέλων, καθώς επίσης με χάρτες και πλοηγό της HERE, δωρεάν streaming μουσικής και μια super sensitive οθόνη αφής 4’’, για μοναδικές εμπειρίες στον κόσμο των smartphones. Χάρη στο Windows Phone 8, μπορείτε να τοποθετήσετε playlists, διαδρομές HERE, Webpages και έγγραφα κατευθείαν στην αρχική οθόνη, ενώ παράλληλα τα Live Tiles διευκολύνουν την πρόσβαση στο αγαπημένο σας περιεχόμενο.

Cisco Expo - Η εξέλιξη της επιτυχημένης εκδήλωσης Cisco Expo, θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 23 Απριλίου 2013, με κεντρικό μήνυμα: Your vision made Possible http://newsroom.cisco.com/

IBM

Η παρουσίασε το IBM MobileFirst το πλέον ολοκληρωμένο χαρτοφυλάκιο λύσεων για φορητές συσκευές που συνδυάζει λογισμικό ασφάλειας, ανάλυσης δεδομένων και ανάπτυξης εφαρμογών με υπηρεσίες που βασίζονται σε cloud και σε τεχνογνωσία πάνω σε ανάλογες λύσεις. H IBM έχει προβεί σε 10 εξαγορές που σχετίζονται με το συγκεκριμένο τομέα μόνο κατά τα τέσσερα τελευταία χρόνια.

COSMOTE // 4G Nokia Lumia 820 Με καινοτόμα σχεδίαση και χρωματιστά περιβλήματα ασύρματης φόρτισης, το Nokia Lumia 820, το πρώτο 4G Smartphone με λειτουργικό Windows Phone 8, διαθέτει οθόνη Clear Black 4,3 ιντσών με φακό Carl Zeiss, ισχυρό διπύρηνο επεξεργαστή 1,5 GHz, ενώ με την κάμερα 8MP και τη λειτουργία Smart Shoot μπορεί κανείς να συνθέσει τις καλύτερες λήψεις σε μια εικόνα. Το Lumia 820 μπορεί κανείς να το αποκτήσει φθηνότερα στα προγράμματα COSMOTE απεριόριστα, σε όλα τα καταστήματα COSMOTE, ΓΕΡΜΑΝΟΣ, OTE, καθώς και στο εκτεταμένο εμπορικό δίκτυο αντιπροσώπων της.

BlackBerry 10 // Video Chat και IM Solution Η ooVoo, ένας από τους ανεξάρτητους παρόχους social video chat με 66 εκατ. εγγεγραμμένους συνδρομητές και η Research In Motion (RIM) ανακοίνωσαν ότι η ooVoo θα προσφέρει την υπηρεσία επικοινωνίας HD video επόμενης γενιάς στην πλατφόρμα BlackBerry® 10. Η πλατφόρμα επιτρέπει στην υπηρεσία ooVoo να ενοποιηθεί εύκολα με φωνή, video και τον εντυπωσιακά γρήγορο browser BlackBerry 10, δίνοντας στους χρήστες μια συμβατή με πολλαπλές πλατφόρμες λύση για video chat και instant messaging με φίλους, οικογένεια και συναδέλφους.

Cisco // Έκθεση Ασφάλειας: Οι

απειλές ξεπροβάλλουν από τη σκιά

Η έρευνα αποκαλύπτει δεσπόζουσες απειλές που λαμβάνουν διαστάσεις λόγω της online συμπεριφοράς της επόμενης παγκόσμιας γενιάς εργαζομένων. Παρά την επικρατούσα άποψη σύμφωνα με την οποία ο κίνδυνος για την ασφάλεια αυξάνει καθώς γίνεται πιο σκιώδης η online δραστηριότητα των χρηστών, τα νέα ευρήματα της Ετήσιας Έκθεσης Ασφάλειας 2013 της Cisco, αποκαλύπτουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των online απειλών για την ασφάλεια δεν στοχεύουν στην πορνογραφία, σε φαρμακευτικά προϊόντα ή σε ιστοσελίδες «τζόγου», αλλά μάλλον σε νόμιμες ιστοσελίδες που αποτελούν μαζικό προορισμό χρηστών, όπως μεγάλες μηχανές αναζήτησης, ιστοσελίδες λιανικής πώλησης καθώς και ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Πράγματι, η Cisco διαπίστωσε ότι οι πιθανότητες προσβολής από κακόβουλο περιεχόμενο είναι 21 φορές μεγαλύτερες στις ιστοσελίδες online αγορών και 27 φορές μεγαλύτερες στις μηχανές αναζήτησης από ό,τι σε μια ιστοσελίδα πλαστού λογισμικού. Όσο για τις online διαφημίσεις, οι πιθανότητες προσβολής από κακόβουλο περιεχόμενο είναι 182 φορές με-

γαλύτερες μέσω των online διαφημίσεων από ό,τι μέσω πορνογραφικών ιστοσελίδων. Τώρα αν όλα αυτά τα μεταφέρουμε σε επίπεδο επιχείρησης, οι πιθανότητες για κίνδυνους ασφάλειας αυξάνονται, καθώς πολλοί εργαζόμενοι υιοθετούν το δικό τους τρόπο εργασίας όπου οι προσωπικές συσκευές τους, η εργασία και η online συμπεριφορά τους αναμειγνύονται με την προσωπική τους ζωή σχεδόν παντού - στο γραφείο, στο σπίτι και στις μετακινήσεις. Τις επιπτώσεις στην ασφάλεια των επιχειρήσεων αυτής της τάσης του «consumerization» (προϊόντα ΙΤ ως καταναλωτικό αγαθό) τονίζει ένα δεύτερο σύνολο πορισμάτων της μελέτης Cisco Connected World Technology Report (CCWTR) όπου παρέχονται στοιχεία σχετικά με το συμβιβασμό σε σχέση με την ασφάλεια που κάνει η επόμενη γενιά εργαζομένων παγκοσμίως —η γενιά Y— μεταξύ ιδιωτικής ζωής και της επιθυμίας για κοινωνικές και προσωπικές online εμπειρίες. Σύμφωνα με τη μελέτη, πολλοί εργαζόμενοι της γενιάς Y πιστεύουν ότι πλησιάζει το τέλος της εποχής όπου υπήρχε ιδιωτική ζωή. Το 91% πιστεύουν ότι η εποχή της ιδιωτικής ζωής έχει πλέον πεθάνει, ενώ ταυτόχρονα ένας στους τρείς δεν ανησυχεί για τα προσωπικά δεδομένα που συλλέγονται.

ΕΠΙΛΟΓΗ 83

{

Tech Leaders // μαρικα λαμπρου // SingularLogic

καλεσ πρακτικεσ

merging i .t. Η λυδία λίθος για όλες τις τράπεζες είναι αυτό που αποκαλείται «συνολική εικόνα πελάτη». Για το σκοπό αυτό έχουν αναπτυχθεί πολλές λύσεις που στοχεύουν στην επίτευξη του κυρίαρχου αυτού στόχου, όπως analytical & operational CRM, ενώ συχνά υιοθετούνται λύσεις workflow, process integration & portals που χρησιμοποιούν την πληροφορία η οποία είναι διαθέσιμη στα επιχειρησιακά συστήματα σε κάθε τμήμα του τραπεζικού οργανισμού και την κάνουν πολλαπλώς αξιοποιήσιμη από τα διάφορα κανάλια που έχουν αναπτυχθεί πλέον από τις τράπεζες. Ο περαιτέρω εκσυγχρονισμός των τραπεζικών πληροφοριακών υποδομών μέσω της υιοθέτησης νέων τεχνολογιών αποτελούν ήδη το μεγάλο στοίχημα για τη μετάβαση στη νέα εποχή. Μας μιλά η Μαρίκα Λάμπρου, διευθύνουσα συμβουλος της SingularLogic για την επόμενη ημέρα αγοράς ΙΤ στον τραπεζικό κλάδο. Επιτελείο «Ε»

ία από τις δραστηριότητες της εταιρείας σας είναι να παρέχετε υπηρεσίες και προϊόντα υποστήριξης προς τον τραπεζικό τομέα. Πώς βλέπετε να προχωρά η τραπεζική αγορά; Το 2013 θα είναι αναμφίβολα μια κρίσιμη χρονιά για το τραπεζικό περιβάλλον. Με την ελληνική οικονομία να μην δείχνει ακόμη σαφή σημεία ανάκαμψης, οι Ελληνικοί Τραπεζικοί Οργανισμοί καλούνται να συνεργασθούν/συγχωνευτούν για να ανταπεξέλθουν τόσο στις επιταγές των κανονιστικών πλαισίων όσο και στις συνθήκες κρίσης που βιώνουμε, να μειώσουν το κόστος λειτουργίας τους επωφελούμενοι από τις οικονομίες κλίμακας, να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους και βέβαια να

84 ΕΠΙΛΟΓΗ

τροφοδοτήσουν την ελληνική επιχειρηματικότητα με φθηνότερο χρήμα. (Παραδείγματα: ETE- Eurobank, Alpha-Εμπορική, Πειραιώς-ΑΤΕ-Γενική). Από την άλλη πλευρά, οι τράπεζες που δεν θα συμμετάσχουν στα μεγάλα σχήματα είναι υποχρεωμένες να στραφούν σε άλλες πηγές ώστε να εξασφαλίσουν τα κατάλληλα κεφάλαια (Τράπεζα Ελλάδος, Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας). Παράδειγμα: το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο που ακολούθησε το μοντέλο της Proton - good & bad bank). Στο πλαίσιο των συγχωνεύσεων οι νέοι οργανισμοί καλούνται να πάρουν σημαντικές αποφάσεις για τη διαδικασία ενοποίησης των πληροφοριακών συστημάτων και των υποδομών τους, καθώς και τους τομείς πού θα εστιάσουν ώστε να παραμείνουν ανταγωνιστικοί. Αυτές είναι πολύ κρίσιμες αποφάσεις.

 Την τεχνολογία την αξιοποιούν όσο χρειάζεται οι

τράπεζες; Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί είναι κατά κανόνα από τους πρωτοπόρους στη χρήση της τεχνολογίας. Οι ανάγκες τους είναι τόσες και τέτοιες, ο ανταγωνισμός μεταξύ τους τόσο έντονος, οι απαιτήσεις των πελατών που καλούνται να καλύψουν, αλλά και να προβλέψουν κάποιες φορές, διαρκώς ανανεωνούμενες, ώστε δεν μπορούν παρά να κρατούνται στο “edge” της τεχνολογίας. Κάποια από τα θέματα που ήδη καλούνται να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες είναι: • Η αναδιάρθρωση της επιχειρησιακής τους δομής με

απώτερο σκοπό τη διασφάλιση της ανάπτυξης. • Η ανάκτηση εμπιστοσύνης από την αγορά για την οποία θα χρειαστούν επενδύσεις στις επιχειρησιακές τους λειτουργίες και τα αντίστοιχα συστήματα. • Η διαχείριση των πληρωμών και των οφειλών που

δίνει έμφαση στην ηλεκτρονική τραπεζική και έρχεται να βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο οι Τράπεζες και οι θυγατρικές τους εξυπηρετούν τους πελάτες τους. • Η συμμόρφωση με τα υπάρχοντα αλλά και τα

νέα κανονιστικά πλαίσια (π.χ. Basel III) τα οποία θα επιβληθούν με έμφαση στην ασφάλεια του οργανισμού και την προστασία των παγίων. Όλα τα παραπάνω καθιστούν μονόδρομο την αξιοποίηση νέων καινοτόμων τεχνολογιών.  Η συνεργασία με τους ξένους τραπεζικούς ομίλους προσδίδει διευκολύνσεις ή περιπλέκει τα συστήματα του ΙΤ; Και τα δυο θα έλεγα. Σίγουρα μπορούν να υιοθετηθούν και να αξιοποιηθούν «καλές πρακτικές» από τράπεζες του εξωτερικού, αλλά σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνονται σεβαστές οι τοπικές ιδιαιτερότητες – πράγμα που ισχύει σε κάθε κλάδο. Σε αυτό το διαρκώς αυξανόμενης πολυπλοκότητας περιβάλλον, η SingularLogic μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων του οργανισμού με την πλούσια εμπειρία της ως Integrator, την αποδεδειγμένη αξιοπιστία, την ευρεία φαρέτρα λύσεων και best practices διεθνώς αναγνωρισμένων, και βέβαια το άριστα καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό της, υποστηρίζοντας την ομαλή μετάβαση στη νέα εποχή για τις Τράπεζες και τις θυγατρικές τους με έμφαση στα περιφερειακά συστήματα. Σε κάθε περίπτωση, οι περιπλοκές ή όχι από τις συγχωνεύσεις με τους ξένους τραπεζικούς

ομίλους έχουν να κάνουν με το επιχειρησιακό πλάνο που θα ακολουθηθεί κατά τη συγχώνευση αλλά και τα συστήματα που θα επιλεγούν ως τελική λύση (inhouse systems vs. Standard solutions). Αυτό που εμείς έχουμε διαγνώσει είναι ότι συχνά οι ξένοι όμιλοι απαιτούν άμεση ενημέρωση με σκοπό τον έλεγχο των οργανισμών κάτι που οδηγεί σε έργα integration, data warehousing & business intelligence που σαν σκοπό έχουν γρήγορες λύσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Τέλος, υπάρχει η ανάγκη κάλυψης κανόνων, ρυθμιστικών διατάξεων και standards που ακολουθούνται από τη διεθνή τραπεζική αγορά  Στα θέματα των συγχωνεύσεων των πληροφορι-

ακών συστημάτων που είναι projects ante portas τι λύσεις είναι δυνατές; Συχνά οι τράπεζες καλούνται να επιλέξουν μία εκ των λύσεων που λειτουργούν για κάποια χρόνια ή να επιλέξουν κάποια τρίτη. Σε κάθε περίπτωση δύο είναι οι βασικές έννοιες που τους απασχολούν: migration & integration. Στην πρώτη περίπτωση χρειάζεται να αναπτυχθούν πλάνα για τη σταδιακή ή εκ των προτέρων μεταφορά των δεδομένων, ενώ στη δεύτερη περίπτωση επιλέγονται λύσεις ολοκλήρωσης συστημάτων με σκοπό να είναι διαθέσιμες όλες οι πληροφορίες (πχ. κινήσεις) και ΕΠΙΛΟΓΗ 85

{

Tech Leaders // μαρικα λαμπρου // SingularLogic

να υπάρχει ένα λειτουργικό σύστημα το ταχύτερο δυνατό, μέχρις ότου ολοκληρωθεί το συνολικό πλάνο συγχώνευσης. Υπάρχουν πλέον λύσεις που βασίζονται σε τεχνολογίες web αλλά και data warehouses που εξυπηρετούν τους παραπάνω σκοπούς.  Στα θέματα των συγχωνεύσεων των πληροφοριακών

συστημάτων που είναι projects ante portas τι λύσεις είναι δυνατές; Συχνά οι τράπεζες καλούνται να επιλέξουν μία εκ των λύσεων που λειτουργούν για κάποια χρόνια ή να επιλέξουν κάποια τρίτη. Σε κάθε περίπτωση δύο είναι οι βασικές έννοιες που τους απασχολούν: migration & integration. Στην πρώτη περίπτωση χρειάζεται να αναπτυχθούν πλάνα για τη σταδιακή ή εκ των προτέρων μεταφορά των δεδομένων, ενώ στη δεύτερη περίπτωση επιλέγονται λύσεις ολοκλήρωσης συστημάτων με σκοπό να είναι διαθέσιμες όλες οι πληροφορίες (πχ. κινήσεις) και να υπάρχει ένα λειτουργικό σύστημα το ταχύτερο δυνατό μέχρις ότου ολοκληρωθεί το συνολικό πλάνο συγχώνευσης. Υπάρχουν πλέον λύσεις που βασίζονται σε τεχνολογίες web αλλά και data warehouses που εξυπηρετούν τους παραπάνω σκοπούς. Οι παραπάνω λύσεις και η εμπειρία μας ως Integrator μπορεί να βοηθήσει άμεσα την επιτυχή μετάβαση στη νέα εποχή με έμφαση στην πρόληψη απάτης, στην πελατοκεντρικότητα, τη διαχείριση οφειλών, τη συμμόρφωση στα κανονιστικά πλαίσια, τη διαχείριση παγίων, την ευελιξία στο Leasing, το Factoring, στις Χρηματιστηριακές, στην ενοποίηση τηλεπικοινωνιακών υποδομών, στις αποτελεσματικότερες υπηρεσίες προς τους πελάτες μέσω τηλεφωνίας (κινητής

και σταθερής), στην ηλεκτρονική τραπεζική και στη διαχείριση ακινήτων σε μια αγορά ακινήτων που εμφανίζει συνεχιζόμενη ύφεση.  Ποιές είναι οι εφαρμογές με τις οποίες η εταιρεία

σας καλύπτει τις λειτουργίες ενός τραπεζικού οργανισμού; H SingularLogic διαθέτει μια γκάμα εφαρμογών που καλύπτουν μεγάλο φάσμα των αναγκαίων πληροφοριακών συστημάτων των Τραπεζών, και οι οποίες παίζουν καταλυτικό ρόλο στην ένταξη της λειτουργίας των τραπεζικών οργανισμών στη νέα εποχή. Ενδεικτικά να αναφέρω τις λύσεις Analytical & Operational CRM, Workflow, Process Integration & Portals, Planning, Budgeting και Financial Consolidation. Εξάλλου μέσω της θυγατρικής μας PCS, η οποία διαθέτει κάθετη ειδίκευση στον τραπεζικό τομέα, το portfolio των λύσεων συμπληρώνεται και με τις λύσεις: Asset Management, Private Banking, Wealth Management και Web ή mobile Banking. Πελάτες μας στα παραπάνω πεδία δράσης είναι οι όμιλοι Λαϊκής, Eurobank, Alpha, Πειραιώς, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, η πλειοψηφία των εταιριών Leasing (Εθνική Leasing, Eurobank, Eurobank Βουλγαρίας, Alpha Leasing, κ.α.), Χρηματιστηριακές (Εθνική Χρηματιστηριακή, Beta Securities) και πολλές άλλες. Σε αυτά να προσθέσουμε μια πλήρη γκάμα υπηρεσιών Outsourcing, όπου virtual cloud services έρχονται να εξυπηρετήσουν με σύγχρονες μεθόδους και σημαντική μείωση κόστους σημαντικές τραπεζικές ανάγκες.



INFO:  H SingularLogic διαθέτει γκάμα εφαρμογών που παίζουν καταλυτικό ρόλο στην ένταξη της λειτουργίας των τραπεζικών οργανισμών στη νέα εποχή: • ERP (CompakG, SAP κλπ) • CRM (Oracle Siebel, Galaxy CRM): Customers, Loyalty Schemes, Complainants Management, Contact Center. • Fraud Management (Oracle OAAM): Real-time alerting, Multichannel fraud prevention, Geolocation. • Leasing, Factoring , Collections & Securities (Omega and new CFMS Platform): Operating & Financial Leasing, Billing – Invoicing, Collections/ Buckets, GL Accounting, Credit Limit Monitoring, Interfaces/ Reporting . • HRM (HCM, SHR): Μισθοδοσία, Ανάπτυξη προσωπικού, Αξιολόγηση Προσωπικού, Ωρομέτρηση, Portal Προσωπικού. • Telephony: Contact Centres, Dealing Rooms (Avaya

86 ΕΠΙΛΟΓΗ

– NICE –IPC) Τηλεφωνικά Κέντρα, IP Τηλεφωνία, Contact Centre, Καταγραφικά Φωνής, Dealing Room συστήματα. • Voice Banking (Intervoice, Nuance): Φωνητικές Πύλες, Διασύνδεση με περιφερειακά συστήματα. • Planning, Budgeting & Financial Consolidation (Oracle, Hyperion, SAP BW etc): Planning, Budgeting, Forecasting, What-If scenarios, Business Intelligence, Financial Consolidation, Management Reporting (Internal /External). • Property Management • Portals, Web based applications και Μobile Αpplications, που υποστηρίζουν την εξωστρέφεια των οργανισμών αυτών καθώς και καινοτόμο customer experience.  PCS - Με κάθετη ειδίκευση στον τραπεζικό τομέα: Asset Management, Private Banking, Wealth Management, Web και Μobile Banking.

www.nationalopera.gr

Ο μαγικός αυλός στην ανοιξιάτικη Εθνική Λυρική Σκηνή Kλίμα ευφορίας στην πρεμιέρα της δημοφιλούς όπερας του Βόλφγκανγκ Αμαντέ Μότσαρτ στην Εθνική Λυρική Σκηνή, το Σάββατο 9 Μαρτίου. Η τελευταία από τις δεκαεπτά όπερες που έγραψε ο Μότσαρτ με την εξαιρετική μουσική και τις υπέροχες άριες, μιλάει για την αδελφοσύνη, την ελευθερία, την αγάπη, τη νίκη του καλού, την αναζήτηση της αρετής, το μεγαλείο της σιωπής και την επικράτηση της αλήθειας. παραστάσεις: 13, 22, 23, 27, 28, 29 Μαρτίου 2013/ Τηλ. πωλήσεις: 210 3662 100, 210 3612 461, 210 3643 725

ΕΠΙΛΟΓΗ 87

Precious Life &Life Living& Values Precious Living Values

ΙΔΡΥΜΑ σταυροσ νιαρχοσ

Ένας χρόνος δράσεων και προσφοράς για την Ελλάδα

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ Το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος», με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου από την ανακοίνωση και έναρξη της τριετούς πρωτοβουλίας του να προσφέρει επιπλέον το ποσό των 100 εκατ. ευρώ ως συμβολή στην αντιμετώπιση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, παρουσίασε τον απολογισμό του πρώτου έτους του προγράμματος και ανακοίνωσε τα μελλοντικά σχέδιά του για την περαιτέρω αντιμετώπιση των αυξανόμενων κοινωνικών αναγκών της χώρας. Με κεντρικό γνώμονα των δράσεών του, την προσφορά στο κοινωνικό σύνολο και την ουσιαστική στήριξη των πολιτών που χρήζουν βοηθείας, το Ίδρυμα υποστηρίζει συγκεκριμένα προγράμματα και υλοποιεί δράσεις με παγκόσμια εμβέλεια,έχοντας εγκρίνει συνολικά, από το 1996 μέχρι σήμερα, τη διάθεση 1 δισεκ. ευρώ, μέσω 2.400 δωρεών σε ΜΚΟ, σε 109 κράτη ανά τον κόσμο σε τέσσερις βασικούς τομείς δράσης: Παιδεία, Τέχνη & Πολιτισμός, Υγεία, Κοινωνική Πρόνοια. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το σύνολο των δωρεών του Ιδρύματος, άνω του 80% του συνολικού ποσού έχει διατεθεί σε οργανισμούς και πρωτοβουλίες στην Ελλάδα, γεγονός που αποδεικνύει ότι η προγραμματική φιλοσοφία του Ιδρύματος συνδέεται άμεσα με τις βαθύτερες ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και του τόπου.

Ανδρέας Δρακόπουλος

88 ΕΠΙΛΟΓΗ

Από την αρχή του 2012, το Ίδρυμα έχει ήδη διαθέσει συνολικά 54 εκατ. ευρώ μέσω 157 δωρεών σε όλη τη χώρα, ενώ συνεχίζεται η αξιολόγηση νέων προγραμμάτων και οργανισμών προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η δυναμική αυτής της πρωτοβουλίας. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, έξι ενδεικτικοί δωρεοδόχοι οργανισμοί πρόβαλαν το έργο τους και τη σημασία που λαμβάνει στο τρέχον κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον. Χρηματοδότηση για το Πρόγραμμα Κοινωνικής Κατοικίας και τη δημιουργία τριών Κέντρων Ημέρας για τους Άστεγους (PRAKSIS) Πρόγραμμα επισιτιστικής βοήθειας και διατροφικής εκπαίδευσης στα σχολεία (Prolepsis) Πρόγραμμα λειτουργίας ολοκληρωμένης κινητής ιατρικής μονάδας (Πολυκλινική Ολυμπιακού Χωριού) Προγράμματα υποστήριξης του παιδιού (Κέντρο Προστασίας του Παιδιού Αττικής «Η Μητέρα») Εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο Κέντρο Αγροδιατροφικής Επιχειρηματικότητας (Αμερικανική Γεωργική Σχολή) Πρόγραμμα υποστήριξης υποτροφιώνσε πανεπιστήμιατου Καναδά για Έλληνες φοιτητές– στην συγκεκριμένη παρουσίαση συμμετείχε ο Πρέσβης του Καναδά στην Ελλάδα κ. RobertPeck Ο Ανδρέας Δρακόπουλος, Πρόεδρος ΔΣ του Ιδρύματος αναφέρθηκε στη δύναμη της φιλανθρωπίας που ενώνει ουσιαστικά, συνδέει συναισθηματικά και δεσμεύει ηθικά το κοινωνικό σύνολο, συμπληρώνοντας τις προσπάθειες του Κράτους για την καθιέρωση μιας καλύτερης κοινωνίας για όλους. «Η Ελλάδα, οι άνθρωποί της και τα ουσιαστικά τους προβλήματαέχουν όντως ανάγκη για μία Κοινωνία Πρόνοιας, για μία δίκαιη, δυναμική και βιώσιμη κοινωνία, όπου όλα τα μέλη της, από όλους τους τομείς – δημόσιοι, ιδιωτικοί, μη κερδοσκοπικοί και υπερεθνικοί οργανισμοί, και ανθρωπιστικές οργανώσεις – συμβάλλουν στη δημιουργία μίας υγιούς κοινωνίας, η οποία είναι σε θέση να ανταποκρίνεται στις πολλαπλές και σύνθετες προκλήσεις του «σήμερα».

Μία κοινωνία που μπορεί να καλύψει τις βασικές ανάγκες των πολιτών της, που χαρακτηρίζεται από εντιμότητα, αξιοπρέπεια και ευγένεια, και που, εν κατακλείδι, μπορεί να μας προσφέρει τη δυνατότητα να ονειρευόμαστε, να κάνουμε τα όνειρά μας πραγματικότητα και να ελπίζουμε σε ένα καλύτερο αύριο. Όλες οι δημιουργικές δυνάμεις οφείλουν να συνεργαστούν για την επίτευξη αυτού του στόχου». Αναφορικά με το έξοχο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ο Γιάννης Τροχόπουλος, Γενικός Διευθυντής και Διευθύνων Σύμβουλος του ΚΠΙΣΝ, εστίασε στην προεργασία που πραγματοποιείται αυτό το διάστημα τόσο για την τεχνική οργάνωση και προετοιμασία του Κέντρου, όσο και τον στόχο του να δημιουργεί εμπειρίες πολιτισμού και παιδείας. «Το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος αντικατοπτρίζει την ανόρθωση του ηθικού της πληγωμένης και ταπεινωμένης ελληνικής κοινωνίας, επιτρέποντας ξανά στον ελληνικό λαό να αισθανθεί υπερήφανος, άφοβος και δικαιολογημένα φιλόδοξος. Θα είναι ένας τόπος όπου θα εξάπτεται η ανθρώπινη περιέργεια, αυτή η αρχέγονη δύναμη του ανθρώπου που κινεί τη δημιουργία, ένας χώρος ζωντανής μελέτης για ανθρώπους με σεβασμό και θάρρος, πρόθυμους να μάθουν, να μοιραστούν, να δημιουργήσουν».

Γιάννης Τροχόπουλος

βιβλιο από τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Ο κ αλυτεροσ μου φιλοσ Ανταλλακτική Βιβλιοθήκη

«Ο καλύτερός μου φίλος είναι αυτός που θα μου χαρίσει ένα βιβλίο που δεν έχω διαβάσει», Αβραάμ Λίνκολν. Στο πνεύμα αυτό δημιουργήθηκε η ανταλλακτική βιβλιοθήκη της Στέγης, που θα είναι ανοικτή και προσβάσιμη 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την βδομάδααι, ακριβώς μπροστά από το κτίριο, επί της Λεωφόρου Συγγρού. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να πάρουν και να αφήσουν τα βιβλία που επιθυμούν, εντελώς δωρεάν. Ο χρήστης το μόνο που έχει να κάνει αφήνοντας τα βιβλία του είναι να κολλήσει στη ράχη τους τα ειδικά αυτοκόλλητα “swap-it/ αντάλλαξέ το” που θα βρει στα ράφια της βιβλιοθήκης. Επίσης, το Ίδρυμα Ωνάση, ανακοίνωσε την απόκτηση του αρχείου του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη. Το αρχείο, το οποίο αποτελεί μια μοναδική περίπτωση στα ελληνικά γράμματα, περιλαμβάνει ανυπολόγιστης αξίας χειρόγραφά, καθώς και προσωπικά αντικείμενα του Κωνσταντίνου Καβάφη. Πιο συγκεκριμένα: ποιήματα (πρωτότυπα, μεταφράσεις, σχόλια σε ποιήματα κλπ.), πεζά λογοτεχνικά και φιλολογικά, ιδιωτικά (αλληλογραφία, ημερολόγια, δημόσιος και κοινωνικός βίος κλπ.) και το Αρχείο Αλεξανδρινής Τέχνης, του περιοδικού που εξέδιδε ο ποιητής.

Ιστορια ΟιτηςΠριγκίπισσες Μεσογείου

Αρχόντισσες ή πριγκίπισσες, ιέρειες ή θεραπεύτριες και μάγισσες, γυναίκες με κύρος γένους ή γνώσης, ντόπιες που ξεχώρισαν ή άλλες που παρέλαβαν και υιοθέτησαν πολιτισμικά στοιχεία άλλων κοινωνιών ακόμα και από άνδρες που οι ίδιες παντρεύτηκαν στην πατρίδα τους -ντόπιους ή ξένους- ή ακόμη και αυτές που για λόγους επιγαμίας ή άλλους, ταξίδεψαν από τη μια περιοχή σε μια άλλη, είναι οι γυναίκες αυτές τις οποίες εξετάζ ει η έκθεση ‘Πριγκίπισσε ς’ της Μεσογείου στην αυγή της Ιστορίας του Μουσείου Κυκλαδικής Τέ χνης. Μέσα από τις ιστορίες τους φαίνεται εναργέστερα η συμμετοχή των γυναικών στη δημιουργία ανοιχτών πολιτισμικών οριζόντων και γενικότερα η συμμετοχή της γυναίκας σ την ανάπτυξη του αρχαίου μεσογειακού πολιτισμού.

περιβαλλον ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ // Σώστε την αρκούδα Δείγμα πολιτισμού είναι και ο σεβασμός της φύσης, του κόσμου των ζώων και των φυτών που αποτελούν απαραίτητους κρίκους στον κύκλο της ζωής και την περιβαλλοντική ισορροπία. Όπως αναφέρει η επιστημονική ομάδα του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ, τα τροχαία ατυχήματα στην Ελλάδα είναι η πιο συχνή ανθρωπογενής αιτία θανάτου για τις αρκούδες. Το 2012 ήταν η πιο θανατηφόρα χρονιά που μέτρησε 11 θύματα στο εθνικό οδικό δίκτυο από τα οποία τα έξι ήταν μικρά αρκουδάκια περσινής γέννας. Έξι από τα 10 θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα έγιναν στον κάθετο άξονα Σιάτιστας-Κρυσταλλοπηγής. Ωστόσο το πρόβλημα δεν

περιορίζεται εκεί καθώς ατυχήματα έχουμε και στο υπόλοιπο οδικό δίκτυο της βορειοδυτικής Ελλάδας. Ο Αρκτούρος επισημαίνει ότι θα πρέπει να εγκατασταθεί άμεσα ο κατάλληλος αποτρεπτικός φράκτης και να γίνουν τα απαραίτητα τεχνικά έργα για τη βελτίωση της λειτουργικότητας των περασμάτων τόσο σε επίμαχα τμήματα της Εγνατίας Οδού, όσο και στον κάθετο άξονα της Εγνατίας Οδού Σιάτιστα – Καστοριά (σύμφωνα με την Εγνατία Οδός Α.Ε., αναμένεται άμεσα η κατασκευή τους). Επίσης, να τοποθετηθούν σήμανση στο επαρχιακό οδικό δίκτυο στις κύριες περιοχές κατανομής της αρκούδας και ειδικοί ανακλαστήρες. ΕΠΙΛΟΓΗ 89

Precious Life & Living Values Αχιλλeας Τζeμος // Γιατροί Χωρίς Σύνορα Υπεύθυνος υλοποίησης της εκστρατείας "Παστίλιες για τον πόνο του άλλου» των Γιατρών χωρίς Σύνορα, μιλά στην «Ε» για την πρωτοβουλία που αλλάζει τα δεδομένα στην Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και εξηγεί πώς οι Παστίλιες κέρδισαν το στοίχημα της αλληλεγγύης στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης.

στον πονο του αλλου Η εκστρατεία «Παστίλιες για τον πόνο του άλλου» είναι α από τις πλέον καινοτομικές ενέργειες που έχουν γίνει στη χώρα.... Καταρχάς, είναι πρώτη φορά που δημιουργείται ένα προϊόν με τόσο διακριτό συμβολισμό, μέσω

νοι τις Παστίλιες με ένα μικρό αντίτιμο και στέλνοντάς μας μηνύματά συμπαράστασης, αποδεικνύοντας ότι οι μικρές πράξεις αλληλεγγύης μπορούν να κάνουν τη διαφορά, όταν γίνονται από πολλούς.

Και ο ρόλος της ΑPIVITA στην εκστρατεία; Η συνεργα-

του οποίου μεταδίδεται η αξία της αλληλεγγύης προς όσους έχουν ανάγκη, χωρίς καμία διάκριση εθνικότητας, φύλου, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων. Επίσης, η εκστρατεία είναι μοναδική ως προς το στοιχείο της συμμετοχής, τόσο σε επίπεδο υλοποίησης όσο και σε ανταπόκριση. Για να γίνει πραγματικότητα, έχουν βοηθήσει πολλοί και αφιλοκερδώς: η εταιρεία APIVITA, οι περισσότεροι από 3.000 φαρμακοποιοί που έχουν τοποθετήσει μέχρι στιγμής τις Παστίλιες στα φαρμακεία τους χωρίς να έχουν κανένα οικονομικό όφελος, οι διάσημοι πρεσβευτές της καμπάνιας, τα ΜΜΕ που μεταδίδουν τα μηνύματά μας δωρεάν και βέβαια δεκάδες εθελοντές. Όσον αφορά στην κοινωνία, χιλιάδες άνθρωποι συμμετέχουν, προμηθευόμε90 ΕΠΙΛΟΓΗ

σία με την APIVITA είναι πολύ στενή και αρμονική από την πρώτη στιγμή που τους παρουσιάσαμε την ιδέα. Ανέλαβε να φέρει εις πέρας την παραγωγή της Παστίλιας και όλων των υλικών συσκευασίας και να τα διανείμει σε κάθε άκρη της Ελλάδας, κρατώντας το συνολικό κόστος σε πολύ χαμηλά επίπεδα με τη συνδρομή των προμηθευτών της. Μας έδωσε πρόσβαση στα δίκτυά της ώστε να μπορέσουμε να προσεγγίσουμε τον κλάδο των φαρμακοποιών, μοιράστηκε την τεχνογνωσία της σε κάθε βήμα της εκστρατείας, ενώ μαζί με τους ανθρώπους της έχουμε εργαστεί σκληρά για εκατοντάδες ώρες ώστε να διασφαλίσουμε την επιτυχία της καμπάνιας. Και όλα αυτά, χωρίς όχι μόνο κανένα οικονομικό όφελος για την εταιρεία, αλλά το αντίθετο, και με δική τους οικονομική συνεισφορά. Αισθανόμαστε πολύ τυχεροί που συνεργαζόμαστε μαζί τους.

Ποιές ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε στην υλοποίηση της; Πρώτον, χρειαζόταν να βρούμε έναν στρατηγικό εταιρικό συνεργάτη με τον οποίο οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα να αισθανόμαστε άνετα να συσχετιστούμε, και που ταυτόχρονα θα αναλάμβανε μια τόσο μεγάλη ευθύνη αφιλοκερδώς και όλα αυτά μέσα στην πιο βαθιά οικονομική κρίση. Δεύτερον, να πείσουμε τον κλάδο των φαρμακοποιών να συμμετάσχει σε κάτι καινοτόμο, χωρίς όμως κανένα κέρδος,

σε μια περίοδο με διαρκή αναβρασμό και μεγάλα οικονομικά προβλήματα. Τρίτον, να απευθυνθούμε στην ελληνική κοινωνία που δοκιμάζεται σκληρά, και να της ζητήσουμε να δείξει αλληλεγγύη προς όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, είτε αυτοί είναι δίπλα μας είτε χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Η ουσία της εκστρατείας άλλωστε είναι αυτή: η αλληλεγγύη είναι μια πανανθρώπινη αξία και οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προσφέρουμε ιατρική βοήθεια όπου υπάρχει ανάγκη, στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο. Γιατί οι ιατρικές ανάγκες δεν έχουν σύνορα.

Τα αποτελέσματα της εκστρατείας μέχρι σήμερα; Είμαστε πολύ ευχαριστημένοι από τα αποτελέσματα, αφού έ χουν διατεθεί περισσότερε ς από 320.000 συσκευασίες, σε περισσότερα από 3.000 φαρμακεία σε όλη την Ελλάδα, από την Κάρπαθο μέχρι το Σουφλί και από τον Αστακό μέχρι το Φόδελε. Επίσης, έχουμε λάβει εκατοντάδες μηνύματα, ενώ είναι πολλές οι πρωτοβουλίες πολιτών και φορέων που έχουν ως κεντρικό θέμα τον πόνο του άλλου, εξαπλώνοντας μια επιδημία αλληλεγγύης σε όλη την Ελλάδα.

Ποιά είναι τα συστατικά της επιτυχίας και πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η σύμπραξη ΜΚΟ και εταιρειών μέσα στο δυσμενές οικονομικό περιβάλλον; Αν υπάρχει ενθουσιασμός και πίστη σε αυτό που κάνεις και θες να πετύχεις, τότε μπορείς να το μεταδώσεις και στους άλλους, κοινό και συνεργάτες. Τους συνεργάτες πρέπει να τους έχεις επιλέξει προσεκτικά: οι επιτυχημένες εκστρατείες πλέον θα απαιτούν χρόνο, ενέργεια, στενή συνεργασία και εμπλοκή του ανθρώπινου δυναμικού. Αν δημιουργηθεί σωστή χημεία, οι δύο πλευρές έχουν να μάθουν πολλά η μια από την άλλη, και έτσι θα μπορέσουν να βοηθήσουν περισσότερο κόσμο. Οι Παστίλιες είναι ένα καλό μάθημα για όλους μας.

Digital editions

∆είτε πληροφορίες για την ΕΠΙΛΟΓΗ και τις ετήσιες εκδόσεις της ALLMEDIA στο epilogimag.gr ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ:

ΙΔΙΟΤΗΤΑ:

ΤΗΛΕΦΩΝΟ:

FAX:

ΤΡΟΠΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ:

E-MAIL:

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕ

Αριθμός Κάρτας: .......................................................................

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕ

Ετήσια

Διετής

88 €

160 €

125 €

225 €

48 €

88 €

Επίσης: Ν.Π.Δ.Δ. - Οργανισμοί - Πρεσβείες - Βιομηχανικά & Επιχειρηματικά Συγκροτήματα

Συνδρομή Εξωτερικού

165 €

275 €

Συνδρομή φοιτητών εξωτερικού (αποστολή φοιτητικής ταυτότητας)

115 €

185 €

Στις τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. 5%

Καποδιστρίου 2 & Λεωφ. Δημοκρατίας 83, 154 51, Νέο Ψυχικό τηλ.: 210 64 23 688, fax: 210 64 24 850, sindromes@allmedia.gr

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

ΕΠΙΛΟΓΗ

Φ Ε Β Ρ Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Σ - Μ Α Ρ Τ Ι Ο Σ 2 0 1 3

w w w. e p i l o g i m a g. g r



Φ Ε Β Ρ Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Σ - Μ Α Ρ Τ Ι Ο Σ 2 0 1 3



TIMH 5.00 €

Η αντοχh του eλληνα φορολογοyμενου & το ευρωπαϊκό πείραμα για τη χώρα

No 492

ISSN 1105 2503

Value&Values Bankers' Business Csr Health Tech Living values

• Όταν 2 χρόνια τελικά δεν φτάνουν • Περί ηθικής • Πώς ανακτούμε ανταγωνιστικότητα • Ενέργεια: Σημερινές προκλήσεις