EPILOGI 8-9 2012 by DIGITAL PUBLISHING

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E 

Α Υ ΓΟ Υ Σ ΤΟ Σ- Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 2

Ι Ο ΥΛ . - A Υ Γ. - Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 2

w w w. e p i l o g i m a g. g r

made in greece

ΕΠΙΛΟΓΗ ISSN 1105 2503

TIMH 5.00 €

κ αινοτομια

Value&Values

No 490



Bankers' Business Csr Health Tech Living values

Yπάρχει μια άλλη Ελλάδα, η οποία αθόρυβα προχωρά στο μέλλον, η Ελλάδα της έρευνας. Ερευνητές των οποίων η εργασία αναγνωρίζεται διεθνώς, επιχειρήσεις που καινοτομούν και εξάγουν την τεχνολογία τους...

Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Δ Η Μ Ο Κ ΡΑΤ Ι Α

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΥΠΟΔΟΜΩΝ, ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ & ΔΙΚΤΥΩΝ

η περιφέρεια στο επίκεντρο της ανάπτυξης

artime.gr

Συμμετέχουμε υπεύθυνα στην προστασία του περιβάλλοντος.

Αγαπάμε τον πλανήτη μας! Στην Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ εργαζόμαστε καθημερινά για να αναδείξουμε την αξία της ανακύκλωσης των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων και να επιτύχουμε τη συνειδητή συμμετοχή φορέων και πολιτών. Η αποστολή μας στηρίζεται στις αρχές της προληπτικής δράσης και της ευθύνης του παραγωγού για τη διατήρηση, την προστασία και τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος, την προστασία της υγείας του ανθρώπου και τη συνετή και ορθολογική χρησιμοποίηση των φυσικών πόρων.

Ενημερώσου για τα σημεία που μπορείς να ανακυκλώσεις τις ηλεκτρικές συσκευές σου στο www.electrocycle.gr. Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού

Ανακυκλώνουμε σήμερα για ένα καλύτερο αύριο.

8|9.2012

π ε ρ ι ε χο μ ε ν α

{

Ελληνικές Τράπεζες

Τέλος

των Εθνικών Τραπεζικών Συστηµάτων CSRΚ ΕΝ ΤΚοινωνική ΚΟ Θ Ε Μ Α | ΣΕ Λ . 3 2 επί τω έργω { Ρ Ι υπευθυνότητα

O P I N I O Ν L E A D E R | ΣΕ Λ . 3 8

ΣΥΝΕΝ Τ ΕΥ Ξ Η | ΣΕ Λ . 4 4

BA N K ER S’ VA LU E | ΣΕΛ. 58

Από τον ΧΡΗΣΤΟ ΚΩΝΣΤΑ

CSR

ΤΡAΠΕΖΕΣ & ΠΕΡΙΒAΛΛΟΝ

πράσινο ταξίδι Ηνωµένα Έθνη και Tράπεζες. Πριν 20Cχρόνια S R δηµιούργησαν VA LU E S µια κοινή πρωτοβουλία για την προώθηση της φιλικής προς το περιβάλλον χρηµατοπιστωτικής δραστηριότητας. Με µέλη τραπεζικούς κολοσσούς διεθνώς, αλλά και µικρότερες τράπεζες µεταξύ των οποίων και ελληνικές, προωθούν πολιτικές και πρακτικές για να ελαχιστοποιήσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωµα και µέσα από τη δραστηριότητά τους να συµβάλλουν στη µετάβαση σε οικονοµία χαµηλότερου άνθρακα και χαµηλότερης χρήσης φυσικών πόρων.

| ΣΕ Λ . 8 6

8 | Editorial

74 ΕΠΙΛΟΓΗ

Οι άξονες της βιωσιµότητας

α βήµατα ξεκίνησαν το 1992. Τότε η πρωτοβουλία µιας µικρής οµάδας τραπεζών, που περιλάµβανε τη Deutsche Bank, την HSBC, τη Natwest, τη Royal Bank of Canada και τη Westpac να ενώσουν τις δυνάµεις τους µε το Πρόγραµµα Περιβάλλοντος των Ηνωµένων Εθνών οδήγησε στη δηµιουργία του United Nations Environment Program Finance Initiative (UNEP FI). Με µέλη σήµερα πάνω από 200 τράπεζες, στόχος του είναι, µε τη δικτύωση των µελών του, να εντοπίζει και να προωθεί την υιοθέτηση των καλύτερων πρακτικών για την προστασία του περιβάλλοντος και τη διατηρήσιµη ανάπτυξη σε όλες τις λειτουργίες µιας τράπεζας και γενικά ενός χρηµατοοικονοµικού οργανισµού. Μέλη της πρωτοβουλίας είναι οι µεγαλύτερες τράπεζες διεθνώς, όπως BNP Paribas, Deutsche Bank, HSBC, Barclays, RBS, Bank of America, Citigroup κ.ά. Από ελληνικής πλευράς συµµετέχουν οι Alpha Bank, η Eurobank και η Πειραιώς. Οι διεργασίες στη διάρκεια των ετών που πέρασαν οδήγησαν στη νέα διακήρυξη στόχων για τη βιώσιµη ανάπτυξη που υπέγραψαν οι τράπεζες πριν από δύο χρόνια. Με αυτήν αναγνωρίζουν ότι οι χρηµατοπιστωτικοί οργανισµοί αποτελούν σηµαντικούς παράγοντες για τη βιώσιµη ανάπτυξη, µέσα από τη διάδρασή τους µε τους άλλους φορείς της οικονοµίας, τις χρηµατοδοτήσεις τους, τις επενδύσεις και τις άλλες δραστηριότητές τους. Οι αρχές αυτές είναι συστατικό στοιχείο ενός καλού εταιρικού πολίτη και της χρηστής εταιρικής διακυβέρνησης. Τις προωθούν µε την προληπτική αντιµετώπιση των περιβαλλοντικών θεµάτων, µε στόχο την ελαχιστοποίηση αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον από τη λειτουργία τους. Στο πλαίσιο αυτό στόχος είναι η υιοθέτηση των καλύτερων πρακτικών στην αποτελεσµατική χρήση ενέργειας και νερού, την ανακύκλωση και τη µείωση των απορριµµάτων. Επίσης, επιδίωξη είναι και η σύναψη επιχειρηµατικών σχέσεων µε πελάτες, προµη-

 ∆ιαχείριση κινδύνων. Συστηµατικός εντοπισµός, ανάλυση και διαχείριση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών κινδύνων που υπεισέρχονται στην τραπεζική λειτουργία, µε στόχο την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώµατος και συγχρόνως τη µείωση των κινδύνων και την ενίσχυση της αποδοτικότητας και της εταιρικής αξίας της τράπεζας.  Πράσινα προϊόντα και υπηρεσίες. Ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών που υποστηρίζουν µετάβαση σε µια οικονοµία χαµηλότερου άνθρακα και χαµηλότερης χρήσης των φυσικών πόρων.  Περιβαλλοντική διαχείριση. Ενεργειακή αποδοτικότητα και ελαχιστοποίηση απορριµµάτων στις εγκαταστάσεις, διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας και δέσµευση των εργαζοµένων στον στόχο ώστε να αλλάξει η επιχειρηµατική κουλτούρα.

α ν ι χ ν ε υ σ ε ι σ | ΣΕ Λ . 2 2

10 | Οικονομiα Κoσμος & Ελλaδα

Από το Επιτελείο της «Ε»

ΠΟΛΙΤΙΚΗ Το κόστος της πολιτικής αδράνειας. Από τον Χρήστο Κώνστα

24 | Πολιτικh

ώρα της αλήθειας για Η την Ελλάδα και τη Γερμανία. Από τον Παναγιώτη Μαυρίδη

26 | Κ ΡΙΣΗ ΧΡΕΟΥΣ Αποφάσεις και δράση

Τι μας χρωστα η Γερμαν ια Για πρώτη φορά (!) ξεκινά έρευνα στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων. Η «Ε», στο επόμενο τεύχος, διερευνά πώς η Ελλάδα, ανεξήγητα, έχασε ευκαιρίες να διεκδικήσει οφειλόμενα...

Από τον Νίκο Μπέλλο

28 | Σ ΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Ο Fredmund Malik, προτείνει μια νέα προσέγγιση στα ελληνικά προβλήματα.

ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑ 32 | Ε ΛΛΑΔΑ - ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Καινοτομία Made in Greece Υπάρχει μια άλλη Ελλάδα, των ερευνητών και των 4 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΣΥΝΕΝ Τ ΕΥ Ξ Η | ΣΕ Λ . 2 8

θευτές κλπ που ακολουθούν τα ίδια περιβαλλοντικά στάνταρντς. Επιπλέον, αναγνωρίζουν ότι ο εντοπισµός (και ποσοτικοποίηση του κόστους) των περιβαλλοντικών κινδύνων θα πρέπει να περιλαµβάνεται στις διαδικασίες διαχείρισης κινδύνου και µάνατζµεντ. Η δηµοσίευση απολογισµών της περιβαλλοντικής τους πολιτικής αποτελεί πλέον µέσο προώθησης της συνειδητοποίησης της σηµασίας των περιβαλλοντικών θεµάτων. Επιπλέον, 72 τράπεζες διεθνούς εµβέλειας έχουν υπογράψει το Equator Principles, που αφορά τη χρηµατοδότηση έργων σε αναπτυσσόµενες χώρες. Σύµφωνα µε αυτό, δεσµεύονται να µην χρηµατοδοτούν έργα (µεγαλύτερα των 10 εκατ. δολ.) όταν ο δανειζόµενος δεν δεσµεύεται ή βρίσκεται σε αδυναµία να τηρήσει τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια που έχει ήδη υιοθετήσει η τράπεζα. Όλα αυτά αναφορικά τη δική τους λειτουργία. Στο άλλο σκέλος, της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και σε διεθνές επίπεδο, οι τράπεζες υποστηρίζουν χορηγικά δράσεις για το περιβάλλον στις τοπικές κοινωνίες όπως και περιβαλλοντικά προγράµµατα σε διεθνές επίπεδο. Το πράσινο ταξίδι, αφορά όλους και φυσικά οι τράπεζες δεν θα µπορούσαν να λείπουν από αυτό.

Ελληνική Οικονομία – Catch 22 για την Ελλάδα και την Ευρώπη // Τραπεζική ένωση – Μέτρα και ημίμετρα // Ελληνική Οικονομία – Πρακτικές και ανατροπές // Ευρωπαϊκή Οικονομία – Οι πρώτες αποφάσεις για την ανάκαμψη // Το οικονομικό βαρόμετρο της επικαιρότητας στην Ελλάδα και τον κόσμο.

22 | Ανιχνεyσεις

Η Ελλάδα λειτούργησε ακριβώς όπως η Ωραία Ελένη στον Τρωικό πόλεµο. Ήταν η αφορµή όχι η αιτία. Ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, συνειδητοποιεί το πρόβληµα, το «µπλοκάρισµα» των καναλιών µετάδοσης της πολιτικής της στην πραγµατική οικονοµία –ή την αδυναµία της να καθορίζει τα επιτόκια για το σύνολο της ευρωζώνηςκαι αλλάζει στρατηγική για να αποφύγει τον 44τελικό ΕΠΙΛΟΓΗ κερµατισµό του κοινού νοµίσµατος. Μπορεί να το καταφέρει µόνο αν οι αποφάσεις της ΕΚΤ τροφοδοτούν την οικονοµία. Εµπόδιο όµως αποτελεί σήµερα η αδυναµία των τραπεζών. Και εδώ τα προβλήµατά τους, σαν ∆ούρειος ίππος, οδηγούν στην άλωση του ελέγχου τους από ευρωπαϊκά όργανα. Με τη διαφορά ότι αυτή η άλωση δεν θα είναι καταστροφική. Αντίθετα µάλιστα.

P R E C I O U S L I F E | ΣΕ Λ . 1 2 0

επιχειρήσεων που καινοτομούν και εξάγουν την τεχνολογία τους. Αυτό που λείπει είναι η κρίσιμη μάζα, που θα επιτρέψει στη χώρα συλλογικά να κάνει το μεγάλο άλμα. // Από το Επιτελείο της «Ε»

38 | O PINION LEADER Η χαρά της δημιουργίας O Βασίλης Μακιός, επικεφαλής του Corallia Clusters Initiative, μιλά στην «Ε» για την ιστορία του και τα εξαιρετικά αποτελέσματα του Corallia, σε μια χώρα που η καταστροφολογία είναι εθνική συνήθεια.

ΕΠΙΛΟΓΗ 75

44 | Σ ΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Ο Κώστας Αποστολίδης, επικεφαλής της πρωτοπόρου Raycap, μιλά στην «Ε» για το όραµα και τη στρατηγική που οδήγησε στην επιτυχία.

48 | ε ιδικο θεμα

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΕ ΚΡΙΣΗ , χθες και σήμερα Από τον Αντώνη Λιβιεράτο

53 | Bankers’ Value ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΕ Σ Ευρώπη vs Αμερική, η μάχη με τον χρόνο / Η Βρετανία ενισχύει τα αναχώματά της /Fed και Twist / Γερμανικές τράπεζες, και οι ισχυροί έχουν αδυναμίες /Με ένα ευρωπαϊκό Tarp όλα θα ήταν καλύτερα / Στο 20% τα κόκκινα δάνεια στην Ελλάδα /Ελβετία, play it safe / Monte dei Paschi di Siena / Δάνεια: αρνητικοί ρυθμοί και στην ευρωζώνη. Από το Επιτελείο της «Ε»

π ε ρ ι ε χο μ ε ν α 58 | Ε ΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

υπευθυνότητας «επί τω έργω». Από το Επιτελείο της «Ε»

Το τέλος των εθνικών τραπεζικών συστημάτων Από τον Χρήστο Κώνστα

96 | ΑΝΑΚ ΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Ο κύκλος της ζωής. // Από το Επιτελείο της «Ε»

63 | BANKERS’ CLUB

Συνέντευξη με τον Θωμά Πουφινά και τον Ερρίκο Μοάτσο της ΑΧΑ Ασφαλιστική για τις τάσεις της ασφαλιστικής αγοράς στην Ελλάδα.

98 | Εκπαιδευοντας υπευθυνες επιχειρησεις

Από την Έλενα Ερμείδου

101 | HEALTH VALUES

68 | BANKING NEWS

Δράσεις, νέα και πρωτοβουλίες του χρηματοπιστωτικού τομέα ιδιαίτερης σημασίας. Από το Επιτελείο της «Ε»

Από τους Μιχάλη Σπανό της Eurocharity και Γρηγόρη Γιοβανώφ του AIT.

H EALTH NEWS Ματιές στην επικαιρότητα. // Από το Επιτελείο της «Ε»

105 | Tec h Values T ECH NEWS Οι επιχειρηματικές εξελίξεις στις λεωφόρους της πληροφορικής.

71 | B usiness Values BUSINESS NEWS Η επιχειρηματικότητα αιχμής.

Από το Επιτελείο της «Ε»

108 | Η ΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ

76 | Β ΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

Συνέντευξη με τη Μπρίτα Μπάλντεν της Retail Link.

Συνέντευξη: Παναγιώτης Μίλης, ΕΨΑ

Από τον Παναγιώτη Ανδριανέση

Από την Έλενα Ερμείδου

78 | Τ ΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

110 | INTERNET & ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Βασική ανθρώπινη ανάγκη;

Το κριτήριο της επιτυχίας

Από τον Παναγιώτη Ανδριανέση

Από το Επιτελείο της «Ε»

112 | TECH BUSINESS Τα νέα της τεχνολογικής αγοράς.

85 | csr values ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Από το Επιτελείο της «Ε»

115 | P RECIOUS LIFE & LIVING VALUES

Το πράσινο ταξίδι

Από το Επιτελείο της «Ε»

121 | ΕΠΕΑ ΠΤΕΡΟΕΝΤΑ

92 | c sr values Ειδήσεις και παραδείγματα εταιρικής κοινωνικής

Ο Ανδρέας Ριζόπουλος ψάχνει και σχολιάζει την εκτροχιασμένη καθημερινότητα.

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 2 & ΛΕΩΦ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 83, 154 51 Ν. ΨΥΧΙΚΟ Τηλ.: 210 64 01 850 Fax: 210 64 24 850 email: a@allmedia.gr web: www.epilogimag.gr

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ, ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΧΑΤΖΗΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΣ.

ΤΑΧΥΔΙΑΝΟΜΗ MASS COURIER

ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΙΑΝΟΜΗ ΠΕΡΙΠΤΕΡΩΝ ΕΛΛ. ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Ξ. ΤΥΠΟΥ

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΑΡΙΝΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΛΤΑ 1260

EΚΔΟΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΦΛΩΡΑ ΛΕΝΟΥ, ΛΙΤΣΑ ΦΡΑΓΚΟΥ

ΙΔΡΥΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

ΣΥΝΤΑΞΗ Tηλ. 210 64 01 852 email: press@allmedia.gr

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ALLMEDIA ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ A.E.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Tηλ. 210 64 23 688 email: marketing@allmedia.gr

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλον, χωρίς πρoηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΛΛΩΝΙΑΤΗΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ, ΑΝΤΩΝΗΣ ΛΙΒΙΕΡΑΤΟΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΑΥΡΙΔΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΕΣΗΣ, ΕΛΕΝΑ ΕΡΜΕΙΔΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΡΔΕΡΑΣ, ΣΙΜΟΣ ΚΟΣΜΕΤΑΤΟΣ,

6 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Tηλ. 210 64 01 850 email: sindromes@allmedia.gr ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Tηλ. 210 64 01 850 email: logist@allmedia.gr

από τον εκδότη

«Κακh ισορροπiα»

& πως να την αποφυγουμε Ο Μάριο Ντράγκι ανακοινώνοντας ότι η ΕΚΤ θα αναλάβει μεγαλύτερη δράση για την αντιμετώπιση της κρίσης στην ευρωζώνη –παρά την αντίθετη άποψη της Γερμανίας- είπε ότι ο βασικός λόγος ήταν ότι διαπίστωσε ότι ορισμένες περιοχές της ευρωζώνης είχαν εγκλωβιστεί σε ένα «bad equilibrium», όπου αυτοεκπληρούμενες προσδοκίες ανατροφοδοτούνται από δυσμενή σενάρια. Και χωρίς δυναμικές παρεμβάσεις ο εγκλωβισμός σε δυσμενή σενάρια λειτουργεί σαν άγκυρα που δεσμεύει μια χώρα/περιοχή στο πρόβλημα. Βεβαίως δεν αναφερόταν στην Ελλάδα, αλλά στις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Όμως η περιγραφή αυτή δεν θα μπορούσε να ταιριάζει καλύτερα στην κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα. Για παράδειγμα, σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις του ΚΕΠΕ –το οποίο προβλέπει δύο ακόμα έτη ύφεσης- αν δεν αναληφθεί το χρέος από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από τον EFSF και διατηρηθούν τα 50 δισ. ευρώ στο δημόσιο χρέος, το τελευταίο θα διατηρηθεί στο 140% του αεπ ή και στο 150% το 2020, επίπεδα μη βιώσιμα. Και αυτό και αν ακόμη πετύχουμε ετήσια πρωτογενή πλεονάσματα 3,6% του αεπ (πράγμα μάλλον αδύνατο), μειωθεί το επιτόκιο των δανείων μας στο 3,5% και πετύχουμε έσοδα από αποκρατικοποιήσεις 19 δισ. ως το 2015. Αυτά, τα λίγο ως πολύ γνωστά σε όλους, αρκούν για τη συντήρηση αυτοεκπληρούμενων προσδοκιών αποτυχίας, που οπωσδήποτε απομακρύνουν ακόμη περισσότερο την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Και μόνο η αναφορά από μέρους των εταίρων μας ότι αυτό που συζητείται για την Ιρλανδία και την Ισπανία αφορά και την Ελλάδα, θα βοηθούσε στη διάρρηξη ορισμένων τουλάχιστον από τις προσδοκίες που συντηρούν την «κακή ισορροπία». Όσον αφορά στο εσωτερικό μέτωπο, οι νέες περικοπές δαπανών φυσικά θα επιδεινώσουν την ύφεση. Ωστόσο,

είναι αναπόφευκτες αφού κανείς δεν είναι πλέον διατεθειμένος να καλύπτει τα ελλείμματά μας. Στο πλαίσιο αυτό, και ενώ η ανεργία του 25% είναι πλέον απειλή για την κοινωνική συνοχή, οι αντιδράσεις των υψηλά αμειβόμενων με τα ειδικά μισθολόγια, αποτελούν μια κακή και πάγια ισορροπία της ελληνικής κοινωνίας, όπου όλοι αντιδρούν στις περικοπές αλλά δεν έχουν απάντηση για το πού θα βρεθούν τα χρήματα για τις αμοιβές τους. Πχ, οι δικαστικοί λειτουργοί προετοιμάζουν κινητοποιήσεις για τη νέα μεγάλη μείωση των αποδοχών τους (ενώ το 2009 οι αποδοχές τους αυξήθηκαν κατά 40% ως 60%) όπως και οι πανεπιστημιακοί. Ωστόσο, όταν περικόπτονται οι αμοιβές των χαμηλόμισθων, όπως των αστυνομικών, αλλά και των νοσοκομειακών γιατρών, όταν ο γιατρός του ΕΟΠΥΥ αμείβεται 10 ευρώ ανά επίσκεψη, οι διαμαρτυρίες είναι, από τη δύσκολη πραγματικότητα, άτοπες. Φυσικά υπάρχει κίνδυνος διαρροής πνευματικού κεφαλαίου από τη χώρα, όμως μπορεί να γίνει αλλιώς; Μια άλλη «κακή ισορροπία» επιβαρύνει την κατάσταση, η αίσθηση της αναποτελεσματικότητας. Πχ, πώς είναι δυνατόν να εγγράφονται 230 χιλ. συνταγές στο σύστημα υγείας ημερησίως και σε ένα μόνο μήνα να δαπανώνται 2 εκατ. ευρώ για μουρουνέλαιο(!); Ή μόνο τώρα, ενάμισι χρόνο μετά την παράδοση στη διεύθυνση φορολογικών ελέγχων των καταλόγων με τα ονόματα όσων μετέφεραν καταθέσεις στο εξωτερικό στη διάρκεια της κρίσης, να ξεκινά ο έλεγχος αν τα χρήματα αυτά έχουν φορολογηθεί; Ή ακόμη 6 στους 10 επαγγελματίες να δηλώνουν εισοδήματα κάτω από το αφορολόγητο όριο; Βήματα για τη διόρθωση αυτής της ανορθόδοξης κατάστασης στην οποία επί χρόνια ισορροπούσε η ελληνική οικονομία και κοινωνία έχουν γίνει, αλλά προφανώς η ταχύτητα πρέπει να αυξηθεί. Η κακή ισορροπία είναι και ασταθής, το διαπιστώσαμε άλλωστε. Σήμερα το κρίσιμο είναι να αποφύγουμε τον εγκλωβισμό σε μια κατάσταση μόνιμης ύφεσης, η οποία θα έχει μεγάλες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις. Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, αναγνωρίζοντας πλέον τους κινδύνους από μια έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, αναγνωρίζουν, έστω και αργά, ότι το ελληνικό (και όχι μόνο) πρόγραμμα, χωρίς μέτρα για την πραγματική οικονομία, πολύ δύσκολα θα οδηγήσει σε υπέρβαση της κρίσης. Και αυτό είναι ένα πρώτο βήμα στη ανατροπή μιας «κακής ισορροπίας» όπου η έμφαση δίνεται μόνο στη μείωση των δημοσίων ελλειμμάτων.

Χρήστος Παπαϊωάννου

8 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Ο Ι ΚΟ ΝΟ Μ Ι Α

Catch 22 Για την ΕλλAδα και την ΕυρΩπη

Η κατάσταση στην ευρωζώνη θυμίζει τις λογικές αντιθέσεις στο Catch 22, ο πιλότος έπρεπε να είναι τρελός για να πετάξει σε επικίνδυνη αποστολή αλλά επίσης τρελός για να μην πετάξει. Στη λογική του δεύτερου σήμερα, η σταθερότητα θα κριθεί από την υποστήριξη της κοινής πτήσης από τους πολιτικούς και τους εκλογείς τους. Επιτελειο «E»

10 ΕΠΙΛΟΓΗ

δ ιλ H μμα τ α πολι τ ικ H ς

ο πρόγραμμα δημοσ ιονο μικής π ρ ο σ α ρμ ογ ής που συμφωνήθηκε με την τρόικα των δανειστών μας προέβλεπε μείωση του δημοσίου χρέους στο 120% του ΑΕΠ το 2020, υπό την προϋπόθεση χαμηλότερης ύφεσης το 2012, στασιμότητας το 2013 και ρυθμούς ανάπτυξης 3% τα επόμενα χρόνια. Επίσης, προέβλεπε πρωτογενή πλεονάσματα 5% του ΑΕΠ για όλο το επόμενο διάστημα, παρόλο που το ΔΝΤ είχε προειδοποιήσει ότι, από την εμπειρία του, αυτό δεν είναι δυνατό. Σήμερα, οι υποθέσεις εργασίας δεν ισχύουν, η ύφεση είναι βαθύτερη, οπότε το σενάριο είναι αβάσιμο. Επιπλέον, η άρνηση, της απευθείας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών από το EFSF, ώστε να «ελαφρύνει» το δημόσιο χρέος κατά 50 δισ. ευρώ ισοδυναμεί με συντήρηση του προβλήματος. Το ίδιο ισχύει και με την απροθυμία μέχρι στιγμής των εταίρων μας, ιδίως της Γερμανίας, επιμήκυνσης του χρονοδιαγράμματος μείωσης του δημοσίου ελλείμματος μας. Συνεπώς, θα πρέπει κάποιος να είναι «μη λογικός» για να επιμείνει στο πρόγραμμα ως έχει, να εμμένει στην άποψη ότι συγχρόνως με την τεράστια δημοσιονομική προσαρμογή μπορεί να υπάρξει μεγέθυνση που θα τη στηρίξει. Το ίδιο όμως ισχύει αν δεν επιμείνουν στο χρονοδιάγραμμα, με δεδομένη την ελληνική εμπειρία της μέχρι σήμερα αδράνειας στις συγχωνεύσεις φορέων του δημοσίου, τη μόλις τώρα εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου στις ΔΕΚΟ κ.α. Στην ευρωζώνη τώρα, η αντίφαση εί-

ναι εξίσου προφανής. Στόχος είναι η σταθερότητα του ευρώ, όμως ενώ η μετάδοση της κρίσης είναι πλέον γεγονός εκτός της Ισπανίας και στην Ιταλία, ο μόνιμος μηχανισμός στήριξης δεν έχει ενεργοποιηθεί (ενστάσεις στη Γερμανία ενώ Αυστρία, Ολλανδία και Φινλανδία αντιδρούν σε νέα πακέτα στήριξης) και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι απειλούν την Ελλάδα με έξοδο από το ευρώ αν δεν πετύχει τους στόχους της. Η εμπιστοσύνη των επενδυτών υποχωρεί ακόμη περισσότερο. Η Γερμανία θέτει βέτο στο ευρωομόλογο αν δεν προχωρήσει η δημοσιονομική ένωση (η Γαλλία αντιδρά σε μεγαλύτερη εκχώρηση αρμοδιοτήτων στα ευρωπαϊκά όργανα), δηλαδή αφού πρώτα μειωθούν τα ελλείμματα της περιφέρειας, κάτι που έχει λογική. Το ευρωομόλογο δεν αφορά πλέον τις μνημονιακές χώρες, αλλά θα άλλαζε την εικόνα για την Ιταλία. Οι οίκοι αξιολόγησης υποβαθμίζουν σε αρνητικές τις προοπτικές της Γερμανίας, ο οίκος Fitch μάλιστα προειδοποιεί ότι στην περίπτωση αποτυχίας στην αντιμετώπιση του προβλήματος της Ελλάδας αυτό θα ισχύσει για όλες τις χώρες της ευρωζώνης. Οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή συμφωνηθέν των μέτρων –με επιδίωξη την προστασία των φορολογουμένων των πλεονασματικών χωρών- αντιστρατεύονται τον στόχο της σταθερότητας. Πρέπει να μην είναι λογικός κάποιος που δεν την υποστηρίζει, αλλά εξίσου μη λογικός όποιος την υποστηρίζει με αυτόν τον τρόπο.

Σύστημα Παρακολούθησης Γλυκόζης Αίματος Ταινίες Μέτρησης Γλυκόζης Αίματος

Ε υ ρ ω π α ϊ κ Η οικονομ Ι α

ΤραπεζικΗ Ενωση

Μία ακόμη περίπτωση ευρωπαϊκών ημίμετρων, που το μόνο που πετυχαίνει είναι η συντήρηση του προβλήματος. Επιτελειο «E»

ετά τα προβλήματα π ου αν τ ιμε τώ πι σε η Ισπανία, της οποίας οι τράπεζ ε ς διασ ώ ζ ον ται με ευρωπαϊκά κεφάλαια, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, δήλωσαν ότι στο μέλλον ανάλογα προβλήματα δεν θα εμφανιστούν αφού όλες οι τράπεζες θα τεθούν σε ευρωπαϊκή εποπτεία. Όμως, ήδη δεν το κάνει αυτό η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή, που από την έδρα της στο Λονδίνο, επέβαλε στις τράπεζες αυξήσεις κεφαλαίων ώστε ο δείκτης κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων να είναι 9%; Αυτό που θα έκανε τη διαφορά θα ήταν η δυνατότητα κεφαλαιακής στήριξής τους

12 ΕΠΙΛΟΓΗ

μ Ε τ ρα και ημ Ι με τ ρα

απ’ ευθείας από τον προσωρινό μηχανισμό στήριξης EFSF, κάτι που δεν έχει αποφασιστεί ακόμα. Έτσι, π.χ. δεν θα αυξηθεί το δημόσιο χρέος της Ισπανίας (κατά περίπου 10% του ΑΕΠ) εφόσον τελικά η χώρα απορροφήσει το σύνολο των διαθεσίμων 100 δισ. ευρώ για τη στήριξη των τραπεζών της, με δάνεια προς τη χώρα. Η προοπτική αυτή οδήγησε σε νέα υποβάθμιση των ισπανικών ομολόγων ένα σκαλί πάνω από τα «σκουπίδια», υπονομεύοντας περισσότερο τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών της. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός εποπτικού συμβουλίου στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στη δικαιοδοσία του οποίου θα είναι όλες οι, περίπου 6 χιλ., τράπεζες της ευρωζώνης. Στη δικαιοδοσία του θα είναι και η αναδιάρθρωση ή και κλείσιμο των μη βιώσιμων τραπεζών. Ωστόσο σε αυτό το σχέδιο αντιδρά η Γερμανία -υποστηρίζει ότι θα έπρεπε να παρακολουθεί μόνο τις 25 μεγάλες συστημικές τράπεζεςενώ και ο Γάλλος κεντρικός τραπεζίτης, Κριστιάν Νουαγιέ, δηλώνει ότι οι εθνικές κεντρικές τράπεζες είναι σε καλύτερη θέση να εποπτεύουν τις τράπεζες της χώρας τους. Φυσικά υπάρχει λογική στις απόψεις τους. Όμως τι νόημα θα είχε το νέο όργανο αν δεν έχει τη δυνατότητα να παρέμ-

βει και στις μικρότερες τράπεζες, οι οποίες δέχονται κρατικά (ευρωπαϊκά) χρήματα (όπως οι ιρλανδικές και ισπανικές); Χωρίς τη δυνατότητα παρέμβασης θα ήταν αδύνατη και η απ’ ευθείας κεφαλαιακή ενίσχυση από τον EFSF, αφού είναι λογικό όποιος διασώζει να έχει λόγο στις εξελίξεις. Την τελευταία συνιστά και το ΔΝΤ, αν η Ευρώπη δεν προχωρήσει σε αυτή θα συντηρεί μια κατάσταση ανάλογη της νομισματικής ένωσης που δεν συνοδεύεται από δημοσιονομική. Χωρίς τη δυνατότητα στήριξης των τραπεζών από ευρωπαϊκό όργανο -κατά το αμερικανικό TARP, όπου το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών τις ενίσχυσε κεφαλαιακά και αφού τις αναδιάρθρωσε, πωλεί τη συμμετοχή του αποκομίζοντας κέρδη- η νέα τραπεζική ένωση απλά θα ενισχύσει τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών, της Φραγκφούρτης ή του Λονδίνου. Εξάλλου, είναι πολύ αμφίβολο αν θα είχε προλάβει τα προβλήματα της Ισπανίας. Αυτό που λείπει είναι η κατεύθυνση, το έχει άλλωστε τονίσει ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, το ευρώ θα είναι ασφαλές μόνο όταν οι πολιτικοί καθορίσουν τον προορισμό, τα όποια βραχυχρόνια μέτρα θα πρέπει να είναι ενταγμένα σε έναν οδικό χάρτη.

BACHELOR

MASTER

MBA

PhD

ΒΡΕΤΑΝΙΚΑ & ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ ΠΤΥΧΙΑ

ΤΑ ΠΤΥΧΙΑ ΧΟΡΗΓΟΥΝΤΑΙ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΑ ΞΕΝΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ

ΤΟ NYC ΕΙΝΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (BAC) ΩΣ ΙΔΡΥΜΑ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΕΙ ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤO NYC EINAI ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟ KAI ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (BAC) ΩΣ ΙΔΡΥΜΑ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΕΙ ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

EUROPEAN & AMERICAN EDUCATION

ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΤΑΛΥΚΕΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Υποβολή Αιτήσεων - Πληροφορίες: Αθήνα: Αμαλίας 38, 105 58 Σύνταγμα, Τηλ.: 210 32 25 961 Fax: 210 32 33 337, e-mail: nycath@nyc.gr Θεσ/κη: Κατσιμίδη 6 & Παπαναστασίου, 546 39, Τηλ.: 2310 889 879 Fax: 2310 835 211, e-mail: nycth@nyc.gr EUROPEAN & AMERICAN EDUCATION EUROPEAN & AMERICAN EDUCATION ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΤΑΛΥΚΕΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΤΑΛΥΚΕΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

NYC GROUP: PRAGUE-TIRANA-BELGRADE

Ε λληνικ Η οικονομ Ι α

π ρακ τ ικ Ε ς και ανα τ ρ ο π Ε ς

Συζητάμε ακόμα για την αποκρατικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, την πώληση του 49% και την εκχώρηση του μάνατζμεντ. Στη γειτονική Ιταλία τα βήματα αυτά έχουν γίνει προ πολλού και πρόσφατα ο επικεφαλής της Ferrari, Luca di Montezemolo, δρομολόγησε το πρώτο τραίνο υψηλής ταχύτητας, τον κατακόκκινο Italo, στη γραμμή Ρώμη – Νάπολη.

Η ΕλλΑδα που δΥσκολα αλλΑζει

Η συντήρηση της ελληνικής πατέντας για τη δημόσια ζωή με δανεικά δεν μπορεί να συνεχιστεί. Επιτελειο «E»

ι μεταρρυθμίσεις συνήθως εστιάζουν στην αγορά εργασίας, κάτι που δεν μεταφράζεται σε ενίσχυση της ανταγωνισ τικότητας όταν σ τις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών υπάρχουν συνθήκε ς που περιορίζουν τον ανταγωνισμό. Έτσι, η εσωτερική υποτίμηση περιορίζεται σε μείωση των εισοδημάτων αλλά όχι και των τιμών. Παράδειγμα: Με απόφαση του ΣτΕ ανατράπηκε η απόφαση με την οποία επιτρεπόταν να πωλείται το βρεφικό γάλα και σ τα σούπερ μάρκετ, σύμφωνα με γνωμοδότηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Δι-

14 ΕΠΙΛΟΓΗ

ατηρήσαμε το προνόμιο των φαρμακοποιών να πωλείται μόνο στα καταστήματά τους και τις τιμές πολύ υψηλότερες από ότι σε άλλες χώρες. Σήμερα η Επιτροπή Ανταγωνισμού προτείνει την κατάργηση διατάξεων που θεωρεί ότι συνιστούν σοβαρότατο περιορισμό του ανταγωνισμού, όπως η πρόβλεψη κατώτατης τιμής σε προϊόντα, ο διοικητικός καθορισμός κομίστρων προσώπων και εμπορευμάτων, συγκεκριμένα ποσοστά κέρδους κ.α. Ας ελπίσουμε ότι αυτή τη φορά οι γνωμοδοτήσεις της δεν θα έχουν την ίδια τύχη. Συζητάμε ακόμα για την αποκρατικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, την πώληση του 49% και την εκχώρηση του μάνατζμεντ. Φυσικά το εγχείρημα έχει δυσκολίες, με δεδομένη και την ανάγκη εκσυγχρονισμού του δικτύου -που παραμένει κρατικό- ώστε να προσφέρει καλή υποδομή στις εταιρείες. Στη γειτονική Ιταλία τα βήματα αυτά έχουν γίνει προ πολλού και πρόσφατα ο επικεφαλής της Ferrari, Luca di Montezemolo, δρομολόγησε το πρώτο του τραίνο υψηλής ταχύτητας, τον κατακόκκινο Italo, στη γραμμή Ρώμη – Νάπολη. Το νέο τρένο που αναπτύσσει ταχύτητα 360 χλμ./ώρα είναι πιο ευρύχωρο από τα γαλλικά TGV. Ο Ιταλός πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι για

να μην αυξήσει τον ΦΠΑ, θα προχωρήσει σε περικοπές 100 χιλ. θέσεων εργασίας στο δημόσιο. Στην Ελλάδα αγωνιζόμαστε να διατηρήσουμε θέσεις εργασίας, χωρίς ανάλογη ευαισθησία για το 1,2 εκατ. άνεργους του ιδιωτικού τομέα. Επιβεβαίωση του ότι μερικά πράγματα, αρνητικά, δεν αλλάζουν, στη μια μόνο μέρα της θητείας του ως πρόεδρος της Βουλής, ο κ. Πολύδωρας, «πρόλαβε» να υπογράψει επίδομα 1.000 ευρώ για τους υπαλλήλους της Βουλής, όταν γίνεται αγώνας για περικοπέ ς δαπανών, ενώ συνεχίζονται οι διορισμοί μετακλητών υπαλλήλων, συνήθως συγγενών βουλευτών, στην υπερστελεχωμένη Βουλή. Μόλις τώρα εντάσσονται στο ενιαίο μισθολόγιο και οι εργαζόμενοι στις ΔΕΚΟ, με τη μέση μισθολογική δαπάνη σχεδόν διπλάσια από του στενού δημόσιου τομέα. Φυσικά πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα για τους εργαζόμενους, ωστόσο η διατήρηση αμοιβών και μειωμένης αποτελεσματικότητας οργανισμών με δανεικά δεν μπορεί να συνεχιστεί. Ολόκ ληρη η ευρωζ ώνη είναι σ ε πρόβλημα από αδυναμίες στρατηγικής, όμως αυτό δεν αποτελεί άλλοθι για τη συντήρηση της ελληνικής πατέντας για τη δημόσια ζωή.

ΕΠΙΛΟΓΗ 15

Ε υ ρ ω π α ϊ κη οικονομια

Οι πρωτες αποφασεις

Έστω και καθυστερημένα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας. Σημαντική για χώρες, όπως η Ελλάδα, είναι η δυνατότητα να χρησιμοποιεί ένα κράτος - μέλος πόρους που του αναλογούν από τα διαρθρωτικά ταμεία ως εγγύηση προς την ΕΤΕπ ώστε να επεκτείνει το δανεισμό για χρηματοδότηση έργων. αΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΜπΕλλο

16 ΕΠΙΛΟΓΗ

ανακαμ ψ η

ε αρχική προικοδότηση 120 δισ. ευρώ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες έκαναν μια σημαντική υπέρβαση σ τη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου, σχεδιάζοντας για πρώτη φορά σε κοινοτικό επίπεδο μια πολιτική για την ανάπτυξη. Το ποσό μπορεί να μην θεωρείται εντυπωσιακό αφού δεν ξεπερνά το 1% του αεπ της ΕΕ, ωστόσο έγινε ένα σημαντικό βήμα που δημιουργεί προσδοκίες αλλαγής του σημερινού αρνητικού οικονομικού κλίματος. Τα κεφάλαια θα προέλθουν από υπάρχοντα κοινοτικά κονδύλια και συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών μέσω μόχλευσης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), που μπορεί να αυξήσει το ποσό που διατίθεται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό ως και 20 φορές, αφού έχει την ανώτατη πιστοληπτική αξιολόγηση. Το μετοχικό κεφάλαιο της ΕΤΕπ θα αυξηθεί κατά 10 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2012, με σκοπό να αυξηθεί η συνολική δανειοδοτική ικανότητά της κατά 60 δισ. ευρώ. Από το παραπάνω ποσό 10-15 δισ. ευρώ θα διατεθούν στη χρηματοδότηση προγραμμάτων «πράσινης» ενέργειας και στις τηλεπικοινωνίες (δίκτυα). Άλλα 10-15 δισ. ευρώ θα διατεθούν για τη στήριξη ΜΜΕ, σε μια περίοδο που οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αδυνατούν να βρουν τα αναγκαία κεφάλαια από τις τράπεζες. Οι πόροι της ΕΤΕΠ θα έχουν τη μορφή

εγγύησης προς τις τράπεζες ώστε να αρχίσουν να δανείζουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Επίσης 10-15 δισ. ευρώ θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση στρατηγικών έργων υποδομής υψηλής έντασης εργασίας και υψηλής προστιθέμενης αξίας στους τομείς των μεταφορών και στο διαδίκτυο και ισόποσα κεφάλαια θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση δράσεων στην εξοικονόμηση της ενέργειας, τη διαχείριση και επεξεργασία των υδάτων και απορριμμάτων. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην ανάγκη χρηματοδότησης κατά προτεραιότητα των ασθενέστερων οικονομικά χωρών. Παράλληλα, ξεκινάει η πιλοτική φάση των ομολόγων χρηματοδότησης έργων, προσφέροντας πρόσθετες επενδύσεις ύψους 4,5 δισ. ευρώ για πιλοτικά σχέδια σε βασικά έργα υποδομής στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και των ευρυζωνικών δικτύων. Εξαιρετικά σημαντική για χώρες, όπως η Ελλάδα, με δημοσιονομικά προβλήματα αλλά και μεγάλες ανάγκες ρευστότητας, είναι η δυνατότητα να χρησιμοποιεί ένα κράτος - μέλος πόρους που του αναλογούν από τα διαρθρωτικά ταμεία ως εγγύηση προς την ΕΤΕπ προκειμένου να πολλαπλασιάσει τα δάνεια. Οπως επισημαίνουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα πρέπει να αποτελέσει καταλύτη για την ανάπτυξη και την απασχόληση σε όλη την Ευρώπη.

Ο ικονομ i α

Ευρωπη

σ τ α τ ισ τ ικα σ τ οι χ εια

Σ τ oχοι κ α ι ρ ε α λ ι σ μ oς

Το επτάμηνο ως τον Ιούλιο το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού ήταν κατά 1,5 δισ. χαμηλότερο από τον στόχο. Πού οφείλεται αυτή η ευνοϊκή εξέλιξη; Στην υποχρηματοδότηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων –οι δαπάνες είναι 2 δισ. ευρώ χαμηλότερες- και στην «άτυπη» στάση πληρωμών του δημοσίου προς τους ιδιώτες, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του αγγίζουν πλέον τα 6,7 δισ. ευρώ, κατά 1 δισ. ευρώ υψηλότερες από την αρχή του έτους. Έτσι αντισταθμίζονται οι απώλειες από την υστέρηση των φορολογικών εσόδων κατά 2,2 δισ. ευρώ. Τέτοια δημοσιονομική προσαρμογή βέβαια δεν είναι βιώσιμη. Για τη θετική αξιολόγηση της τρόικας ώστε να ακολουθήσει η εκταμίευση της επόμενης δόσης (31,5 δισ. ευρώ) των δανείων της τον Οκτώβριο, απαιτούνται, όπως αναφέρεται ρητά στην έκθεση του ΔΝΤ, μέτρα απόδοσης 19 δισ. ευρώ τη διετία 2013-2014 (έχουν ήδη αποφασιστεί περικοπές δαπανών 11,5 δισ., από τα οποία 5 δισ. αφορούν συντάξεις) και επιπλέον 23 δισ. τη διετία 2015-16. Όμως, η δραστική και παρατεταμένη λιτότητα εξασθενίζει περαιτέρω την οικονομία, και οι στόχοι μείωσης του ελλείμματος (κάτω από το 3% του αεπ ως το 2015) και του δημόσιου χρέους είναι ανέφικτοι. Αν δεν ληφθούν σημαντικά μέτρα επανεκκίνησης της οικονομίας, η Ernst & Young, προβλέπει ότι το χρέος θα διατηρηθεί στο 160% του αεπ και το 2020 (το πρόγραμμα προβλέπει 120%), κάτι που ισοδυναμεί με πλήρη αποτυχία του ελληνικού προγράμματος. Η αναδιάρθρωση-κούρεμα του δημοσίου χρέους που διακρατείται από τους επίσημους πιστωτές μας, EFSF και ΕΚΤ, μπορεί να μην συζητείται ακόμα όμως αποτελεί αναγκαστικά ισχυρό ενδεχόμενο. 18 ΕΠΙΛΟΓΗ

Β α ρ Ο με τ ρ ο

 Ε υρωπαίοι και χρυσός. Ενώ η ζήτηση χρυσού παγκοσμίως το 2ο τρίμηνο του 2012 ήταν μειωμένη κατά 7% σε ετήσια βάση, μια περιοχή κινείται δυναμικά. Ποια είναι αυτή; Η ευρωζώνη, όπου η ζήτηση ράβδων και νομισμάτων, δηλαδή η επενδυτική ζήτηση, αυξήθηκε 19% (!) στους 78 τόνους, καθώς οι Ευρωπαίοι σε περιβάλ λον αυξημένης αβεβαιότητας αναζητούν ασφάλεια τοποθετήσεων. Πόσο μάλλον που η τιμή του μετάλλου αυξήθηκε σε ένα χρόνο 7%, σύμφωνα με το World Gold Council. Α μερική και πετρέλαιο. Κατά 700 χιλ. βαρέλια ημερησίως εκτιμά η Παγκόσμια Τράπεζα ότι θα αυξηθεί η παραγωγή των εκτός ΟΠΕΚ χωρών (με τη Ρωσία τους αναλογεί 59% της παγκόσμιας). Η αύξηση θα προέλθει κυρίως από τις ΗΠΑ, όπου με νέες τεχνολογίες οριζόντιας άντλησης και υδραυλικής θ ραύσ ης αξ ιοποιούν ται αποθέματα σ ε ασβεσ τολιθικά πετρώματα. Νέα τάση είναι η απεξάρτηση της αμερικανικής ηπείρου από το πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής. Εξάλ λου, η ρω σική Gazprom ανέστειλε το σ χέδιο εκμετάλ λευσης του κοιτάσματος φυσικού αερίου Shtokman στη θάλασσα Μπάρεντς λόγω υψηλού κόστους. Στην απόφαση συνέβαλε η αυτάρκεια πλέον των ΗΠΑ σε αέριο (με την εξόρυξη από ασβεστολιθικά πετρώματα), όπου θα κατευθυνόταν μεγάλο μέρος της παραγωγής του.  Ε υρωπαϊκός κίνδυνος. Κατά 75% μείωσαν το τελευταίο δωδεκάμηνο τα αμερικανικά money market funds την έκθεσή τους στις τράπεζες της ε υ ρ ω ζ ώ ν η ς. Α π ο φ ε ύ γο υ ν τον ευρωπαϊκό κίνδυνο αλλά

και οι ευρωπαϊκές τράπεζες αποφεύγουν πλέον αυτή την ευμετάβλητη μορφή βραχυχ ρόν ιας χ ρηματο δ ότ ησ ης. Έτσι σήμερα, μόνο 9% των υπό διαχείριση κεφαλαίων τους είναι τοποθετημένα σε τράπεζες της ευρωζώνης, ενώ διπλασίασαν την έκθεσή τους στις ιαπωνικές τράπεζες στο 12% και την αυξάνουν στις βρετανικές, τις σκανδιναβικές και τις ελβετικές τράπεζες.

Α παλ λάσσον ται από τους πιστωτές. Η Ισλανδία –για δεύτερη φορά- πλήρωσε 484 εκατ. δολ. από την οφειλή της στο ΔΝΤ νωρίτερα από τη λήξη της, το 2013 και 2014. Το υπ όλοιπ ο τ ης ο φ ε ιλής της από το δάνειο διάσωσης των 2 δισ. δολ. που έλαβε το 2008 είναι 987 εκατ. Τα συναλλαγματικά της αποθέματα υπερβαίνουν το βραχυχρόνιο χρέος της. Προφανώς διαχειρίστηκε «έξυπνα» την κρίση. Φ υγή επενδύσεων. Το απόθεμα ξένων επενδύσεων στην Ε λ λ άδ α υ π οχώ ρ η σ ε κα τ ά 2 δισ. ευρώ στα 26 δισ. το 2011. Οι απώλειες οφείλονται κυρίως σε ευρωπαϊκές εταιρείες που απέσυραν 1,4 δισ. από την ελληνική αγορά.  Σ το 82% του ευρωπαϊκού κατά κεφαλή αεπ η Ελλάδα από 92% το 2008, πριν από την κρίση. Πλουσιότερο σταθερά το Λουξεμβούργο, με 274%, και στην επόμενη πεντάδα βρίσκονται η Αυστρία με 131%, η Ιρλανδία με 127% (μείωση 20 μονάδες την τελευταία τετραετία), η Σουηδία με 126%, η Δανία με 125% και η Γερμανία με 120%. Η Ισπανία με 99% βρίσκεται οριακά κάτω από τον μέσο όρο και πολύ χαμηλότερα με 82% η Ελλάδα και με 77%η Πορτογαλία. Για να έχουμε εικόνα με τον αναπτυσσόμενο

Open. Objective. Independent.

Don’t miss it.

2012

The Cyprus-EU Presidency Summit Leadership strategy for stability, progress and prosperity in Europe October 8th-9th, 2012

Hilton Park, Nicosia, Cyprus

Credit Risk Management Conference

Finding liquidity November 9th 2012

Athenaeum InterContinental

www.hazliseconomist.com www.economistconferences.com Communication supporter

ΕΠΙΛΟΓΗ 19

σ τ α τ ισ τ ικα σ τ οι χ εια

κόσμο, το κατά κεφαλή αεπ της Κίνας είναι 22% του μέσου ευρωπαϊκού, της Ινδίας 10%, της Βραζιλίας 33% και Ρωσίας 61%.

uber alles Το ΔΝΤ αναθεώρησε προς τα πάνω τον ρυθμό ανάπτυξης στο 1% από 0,7% το 2012 καθώς οι Γερμανοί καταναλώνουν περισσότερα και πωλούν περισσότερα στο εξωτερικό. Το εμπορικό της πλεόνασμα το 1ο πεντάμηνο αυξήθηκε 14% στα 75 δισ. ευρώ. Ωστόσο, η ύφεση στις περισσότερες χώρες της ευρωζώνης δεν την αφήνει ανεπηρέαστη. Εξαγωγές και αεπ επιβραδύνουν τελευταία και πιθανώς η ανάπτυξη να αποδειχθεί χαμηλότερη. Στο περιβάλλον αυτό, οι Γερμανοί αυξάνουν τις τοποθετήσεις τους σε χρηματοοικονομικά στοιχεία, κατά 150 δισ. ευρώ το 2011 και για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, εξέλιξη που η Bundesbank αποδίδει στην άνοδο του διαθέσιμου εισοδήματος και την καλή εικόνα της αγοράς εργασίας (το ποσοστό ανεργίας έχει υποχωρήσει σε χαμηλό 20ετίας, στο 5,4%). Επίσης, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, ευνοείται από την ευρωπαϊκή κρίση. Τα ομόλογά της αποτελούν καταφύγιο ασφάλειας, πρόσφατα στα διετή ομόλογα οι αποδόσεις ήταν αρνητικές, δηλαδή οι επενδυτές πλήρωσαν το γερμανικό δημόσιο για να τοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους. Εξάλλου και οι συνετοί Γερμανοί δανείζονται, το χρέος των νοικοκυριών έφθασε το 1,5 τρισ. ευρώ, δηλαδή 60% του αεπ (54% στην Ελλάδα).

Με τη σιγουριά των αυξανόμενων πλεονασμάτων στον προϋπολογισμό της, η καγκελάριος Μέρκελ διαμήνυσε στον πρωθυπουργό Α. Σαμαρά κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Βερολίνο ότι οι Γερμανοί φορολογούμενοι που χρηματοδοτούν την Ελλάδα δυσανασχετούν με την αδυναμία της να μειώσει τα ελλείμματά της. 20 ΕΠΙΛΟΓΗ

Β α ρ Ο με τ ρ ο

Ο ι χώρες με κατά κεφαλή αεπ πάνω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο παραμένουν πάνω από αυτόν και με κριτήριο την πραγματική κατανάλωση ανά κάτοικο, όμως η κατανάλωσή τους είναι χαμηλότερη. Πχ η Αυστρία με κατά κεφαλή αεπ 131 έχει κατά κεφαλή κατανάλωση 113 και η Ιρλανδία με 127 έχει αντίστοιχα 100. Εξαίρεση αποτελούν η Βρετανία, με 108 και 118 αντίστοιχα, η Γαλλία με 107 και 112, η Ελλάδα με 82 και 92 και η Πολωνία με 65 και 70. Και οι τέσσερις έχουν ελλειμματικό εξωτερικό τομέα. Όμως η ελλειμματικότητα της Ελλάδας είναι πολύ μεγαλύτερη, το έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών της αναλογεί σε 8% του αεπ, έναντι μόλις 2% σε Γαλλία και Βρετανία και 4% στην Πολωνία, και αντανακλά στα χρόνια και τωρινά μας προβλήματα. Α νέκαμψαν οι ελληνικές εξαγωγές των Ιούνιο, με άνοδο 2,8%. Η ύφεση στην Ευρώπη οδήγησε σε μείωση 3% που αντισταθμίστηκε από άνοδο 14% στις τρίτες χώρες καθώς οι Έλληνες εξαγωγείς αναζητούν νέες αγορές για τα προϊόντα τους. Α ν ε π ά ρ κε ι α ζ ή τ η σ η ς . Ο όγκος των λιανικών πωλήσεων υποχωρεί με ρυθμό περίπου 10% για 7ο συνεχόμενο μήνα στην Ελλάδα (-11% τον Ιούν ιο). Με γαλύτ ε ρε ς οι μειώσεις στα καταστήματα ενδυμάτων 24%, επίπλωνηλεκτρικών συσκευών και καυσίμων 25%, τροφίμων 3%. Στην Ευρωζώνη μειώθηκαν 1%, με μειώσεις 4-5% στις χώρες της κρίσης, Πορ-

τογαλία, Ισπανία και Ιταλία και 1% στην Ιρλανδία ενώ οριακά αρνητικά κινείται και η Γερμανία, καθώς και οι Γερμανοί περιορίζουν την κατανάλωσή τους τελευταία.

 Σ το 6,9% προβλέπεται η μείωση του ελληνικού αεπ φέτος και 4,5% το 2013. Το 2ο τρίμηνο το αεπ μειώθηκε 6,6%, μετά από μείωση 6,1% το 1ο. Στην ευρωζώνη το αεπ υποχώρησε 0,4%, η ανάπτυξη στη Γερμανία επιβράδυνε στο 1%, στη Γαλλία στο 0,3%. Η ύφεση βαθαίνει στην Πορτογαλία, που εφαρμόζει πιστά το μνημόνιο που συνόδευσε την ευρωπαϊκή διάσωση (-3,3%) αλλά και στις Ισπανία (-1%) και Ιταλία (-2,5%) που αντιμετωπίζουν υψηλό κόστος δανεισμού και εφαρμόζουν πολιτική δραστικής μείωσης των ελλειμμάτων τους. Εξαίρεση η Ιρλανδία, ο άλλοτε κελτικός τίγρης ξαναβρίσκει τον ρυθμό του, με θετική μέχρι στιγμής ανάπτυξη. Ο δείκτης υπευθύνων προμ η θ ε ι ών τ ης ευ ρω ζ ών ης υποχωρεί για 7ο συνεχόμενο μήνα, υποδεικνύοντας συρρίκνωση της δραστηριότητας στιη βιομηχανία και τις υπηρεσίες όπως και της απασχόλησης. Η τάση υποχώρησης ενισ χύεται σ τη Γερμαν ία, εξασθενεί στη Γαλλία. Κ αλύψαμε τον στόχο για το 2020 για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά με τα έργα που ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη. Έτσι, σταματά προς το παρόν η αδειοδότηση (εξαιρούνται τα φωτοβολταϊκά σε στέγες) και μειώνονται οι εγγυημένες τιμές απορρόφησης της παραγόμενης ενέργειας. Στόχος η αποφυγή μεγαλύτερης αύξησης του τέλους ΑΠΕ που επιβαρύνει τους καταναλωτές.

ανιχνευσεισ // Ελλαδα - πολιτικη, πολιτικοι & πολιτες

To κοστος της πολιτικης αδρανειας Η Ελλάδα πρέπει να διεκδικήσει, με πράξεις, τον σεβασμό των σοβαρών επενδυτών. Και το κρισιμότερο, να εκπληρώσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις ώστε να πάρει εγκαίρως την επόμενη δόση των δανείων της τρόικας. Αν αργήσει και στο μεταξύ η Μαδρίτη προσφύγει στον Μηχανισμό Διάσωσης, τότε κινδυνεύει να χαθεί η τελευταία ευκαιρία για την ανάρρωση της οικονομίας μας.

ι Έλληνες σήμερα ξέρουν. Το έμαθαν με την οδυνηρή, δύσκολη μέθοδο της προσωπικής εμπειρίας. Οι διπλές εκλογές του Μαΐου και Ιουνίου 2012, είχαν τεράστιο κόστος για την οικονομία. Αδρανοποίησαν το Κράτος, ανέστειλαν την είσπραξη φόρων, ανέκοψαν την όποια μεταρρυθμιστική δυναμική, απέτρεψαν κάθε επενδυτική πρωτοβουλία. Η ωφέλεια από τη διπλή εκλογική φαρσοκωμωδία είναι ότι προέκυψε επιτέλους μια τρικομματική κυβέρνηση, με ξεκάθαρη κοινωνική και κοινοβουλευτική πλειοψηφία και προοπτική μιας στα-

22 ΕΠΙΛΟΓΗ

θερής κυβέρνησης με τουλάχιστον διετή αν όχι τετραετή ορίζοντα. Ήρθε λοιπόν η στιγμή να αξιοποιηθεί αυτή η μοναδική θετική επίπτωση των διπλών εκλογών προς όφελος της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Η πολιτική μπορεί να διαμορφώσει επιτέλους ένα πλαίσιο για την ανάκαμψη της οικονομίας, να φέρει πολύτιμους πόρους και να σταματήσει την αιμορραγία της ανεργίας. Οι διεθνείς διεργασίες για το «ελληνικό ζήτημα» πρέπει να ενταχθούν στο ευρύτερο πλαίσιο των εντατικών πολιτικών διαβουλεύσεων που πραγματοποιούνται το τελευταίο εξάμηνο σε ολόκληρη την Ευρωζώνη.

Από τον Χρηστο Κωνστα

Οι πολιτικές αυτές διεργασίες δεν αφορούν μόνο το «ελληνικό πρόβλημα» αλλά στοχεύουν στην αντιμετώπιση της κρίσης χρέους, με επίκεντρο τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Στο επίκεντρο των μέτρων που θα ληφθούν κατά της κρίσης είναι ο ρόλος που θα παίξει η ΕΚΤ, κυρίως σε ό,τι αφορά την αποκλιμάκωση των επιτοκίων δανεισμού του Ευρωπαϊκού Νότου, Ισπανίας και της Ιταλίας. Η Ευρώπη αναζητά μια συνολική λύση στο πρόβλημα διαχείρισης του χρέους της. Η λύση αυτή πρέπει να περιλαμβάνει και την Ελλάδα. Στο μεταξύ όμως η Ελλάδα πρέπει να απαντήσει σ’ ένα απλό ερώτημα:

Γιατί μέχρι σήμερα δεν έχουν γίνει μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις στην χώρα; Τι (ποιος; πώς) εμποδίζει τους απανταχού Έλληνες που διαθέτουν κεφάλαια, να μοιραστούν το μέλλον τους με τη χώρα του ενός εκατομμυρίου ανέργων; Γιατί η χώρα του «δεν πληρώνω», η χώρα του «κλείνω τα εργοστάσια γιατί έτσι θέλω», η χώρα του «διαδηλώνω όποτε και όπου μ’ αρέσει», η χώρα του «δεν μας πειράζει η επιστροφή στη δραχμή» δεν προσελκύει επενδύσεις; Η απάντηση είναι εξίσου απλή με το ερώτημα: Η Ελλάδα δεν χρειάζεται ελεημοσύνη κοινοτικών χρημάτων. Η Ελλάδα πρέπει να διεκδικήσει τον σεβασμό των σοβαρών επενδυτών, το δικό της μερίδιο στον παγκόσμιο επενδυτικό χάρτη. Και να διώξει τους εφιάλτες που ανοίγουν την κερκόπορτα της καταστροφής. Δύο χρόνια τώρα η Ελλάδα αυτοτιμωρείται γιατί διολίσθησε –από λάθος των πολιτικών της- στην αγκαλιά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Δύο χρόνια τώρα οι Έλληνες αρνούνται να αλλάξουν τις συνήθειές τους και προτιμούν να αναζητούν τους προδότες που “μας έστειλαν στο ΔΝΤ” αντί να αναζητούν τρόπους για να ξεφύγουν από τον φαύλο κύκλο των ελλειμμάτων. Η Ελλάδα σήμερα έχει άμεση –επείγουσα- ανάγκη της επόμενης μεγάλης δόσης των 31,5 δισ. ευρώ από τα δάνεια της τρόικας. Με τα χρήματα αυτά, θα ανακεφαλαιωθούν οι τράπεζές της και θα τονωθεί η πραγματική οικονομία αφού θα πληρωθεί ένα μεγάλο μέρος των χρεών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα. Αν όμως η Ελλάδα δεν προλάβει να εκπληρώσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις ώστε να πάρει εγκαίρως τα χρήματα που δικαιούται, αν στο μεταξύ ξεσπάσει η Ισπανική κρίση και προσφύγει στον Μηχανισμό Διάσωσης η Μαδρίτη, τότε πάει χάθηκε και η τελευταία ευκαιρία για την ανάρρωση της οικονομίας μας. Ένα από τα πολλά, προσβλητικά για τη νοημοσύνη των πολιτών, ψέματα που ακούστηκαν κατά τη διπλή προ-

εκλογική περίοδο στην Ελλάδα, ήταν και η «πληροφορία» ότι η Ισπανία θα μπορούσε να δανειστεί 100 δισ. ευρώ για τις τράπεζές της, χωρίς να υπογράψει Μνημόνιο. «Οι Ισπανοί τα κατάφεραν, οι εθελόδουλοι Έλληνες πολιτικοί δεν μπόρεσαν» έλεγαν από την …παραλία διάφοροι λαϊκιστές και ανενημέρωτοι πολιτικάντηδες του παλιού καιρού οι οποίοι απλώς εκμεταλλεύονται την άγνοια, την απόγνωση και την απελπισία του ελληνικού λαού. Η αλήθεια είναι ότι παντού στον κόσμο, ακόμη και μια πιστωτική κάρτα αν προσπαθήσει να αποκτήσει από μια τράπεζα ένας ιδιώτης, θα υπογράψει μια

πολυσέλιδη σύμβαση υποχρεώσεων προς τον χορηγό της πίστωσης. Ουδείς δανείζει χωρίς να έχει στα χέρια του μια γραπτή απόδειξη ότι αυτός που δανείζεται θα κάνει ότι μπορεί όχι μόνο για να επιστρέψει τα δανεικά αλλά κυρίως για να σταματήσει να χρειάζεται νέα δανεικά. Η αλήθεια είναι ότι οι λαοί που μας δανείζουν, στερούν δυνητικά πολύτιμους πόρους από τις δικές τους κοινωνίες, για να διατηρήσουν την ομαλότητα στη γειτονιά τους και γι’ αυτό έχουν την απαίτηση να χειριστούμε τα χρήματά τους με σοβαρότητα, με συναίσθηση ευθύνης κα με διάθεση υπερπροσπάθειας.

Τι περιεργοι οι αριστεροι του

Ευρωπαϊκου Βορρα!

Στην Δανία η αριστερή κυβέρνηση δεν προχωρά σε προσλήψεις στο Δημόσιο, αλλά επενδύει μαζικά στην Παιδεία και την Έρευνα. Μόνον στην Ελλάδα, η Αριστερά είναι ιδεολογικά συνδεδεμένη με ελλειμματικούς προϋπολογισμούς, υπερβολικό δημόσιο δανεισμό και κοινωνικές δαπάνες με λεφτά που δεν υπάρχουν. Η αριστερή ιδεολογία εκπροσωπείται από παλαιο-κομουνιστικές ιδέες του περασμένου αιώνα και κρατικοδίαιτους προλετάριους που επαγγέλλονται την κοινωνική ανυπακοή, την φοροαποφυγή, τον εθνικισμό και τον απομονωτισμό. Κάποτε σ’ αυτή τη χώρα θέλαμε να γίνουμε η…Δανία του Νότου. Στην Δανία λοιπόν, μετά από 10 χρόνια συντηρητικής διακυβέρνησης οι πολίτες πρόσφατα εξέλεξαν μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Ο πρώτος προϋπολογισμός που κατέθεσε,η αριστερή κυβέρνηση στη Δανία είχε σαφή δημοσιονομικό προσανατολισμό: Να μειώσει το ….τεράστιο έλλειμμα του 4% του αεπ στο μισό! Τα σχέδιο προϋπολογισμού της νέας- αριστερής-κυβέρνησης της Δανίας για το 2013 προβλέπει να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμά στο 1,9% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος από 4% το 2012. Αυτό σημαίνει ότι το Κράτος πρέπει να αυξήσει τα έσοδά του (+8,6%) και να μειώσει τις δαπάνες του (-1,7%). Φυσικά αυξάνονται οι κοινωνικές δαπάνες για την προστασία των ανέργων. Όχι όμως με μεγαλύτερα επιδόματα ανεργίας, αλλά με πολιτικές ενίσχυσης της απασχόλησης, επανακατάρτισης και βελτίωσης των δεξιοτήτων των ανέργων. Η αριστερή κυβέρνηση επενδύει μαζικά στην Παιδεία και την Έρευνα πολλαπλασιάζοντας τα σχετικά κονδύλια. Δεν υπόσχεται προσλήψεις στο Δημόσιο, ούτε διώξιμο των ξένων επενδύσεων ούτε το κλείσιμο των ανταγωνιστικών εξαγωγικών επιχειρήσεων πάνω στις οποίες στηρίζεται η ευημερία του λαού της. ΕΠΙΛΟΓΗ 23

ανιχνευσεισ // ευρωπη - πολιτικη

Η ωρα της αληθειας

για την Ελλάδα & τη Γερμανία Η Γερμανίδα καγκελάριος αν επιτρέψει την εξώθηση της Ελλάδας από το ευρώ θα κληθεί να διαχειριστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο τις επιπτώσεις. Αν αποτανθεί πάλι στο κοινοβούλιο για να ζητήσει έγκριση νέας βοήθειας θα θέσει σε κίνδυνο τον κυβερνητικό συνασπισμό της. Μετά την επί μακρόν λοιδορία των Ελλήνων από τον τύπο, οι εξελίξεις θα κριθούν από το αφήγημα που θα εφεύρει για να παρουσιάσει στους ψηφοφόρους της

ώρα της αλήθειας για την Ελλάδα πλησιάζει. Όλο το καλοκαίρι και εντονότερα τις πρώτες μέρες του Σεπτεμβρίου στα ηγετικά κλιμάκια της Ευρώπης ο προβληματισμός για την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη εντείνεται. Στο Βερολίνο, η Άνγκελα Μέρκελ δεν έχει πάρει 24 ΕΠΙΛΟΓΗ

ακόμα την οριστική της απόφαση. Είναι σαφές ότι παίζει ένα παιχνίδι με τον χρόνο, έως ότου η αποτελεσματικότητα του νέου σχεδίου παρεμβάσεων της ΕΚΤ στις αγορές κρατικών ομολόγων και κυρίως το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών της επιτρέψουν να αξιολογήσει τα νέα δεδομένα και να σταθμίσει το κόστος της τελικής της απόφασης.

Από τον ΠαναγιΩτη ΜαυρΙδη

Καλώς ή κακώς, η Γερμανίδα Καγκελάριος έχει παγιδευτεί στην ίδια της την πολιτική. Επί σειρά ετών επέτρεπε στον λαϊκό γερμανικό Τύπο να λοιδορεί την Ελλάδα και τους Έλληνες. Τα τελευταία δε χρόνια η γερμανική κοινή γνώμη εξοικειώθηκε με την αντίληψη των “τεμπέληδων Ελλήνων” που τους πληρώνουν οι “εργατικοί Γερμανοί”. Η αλήθεια βε-

βαίως είναι εντελώς διαφορετική. Η Γερμανία όχι μόνο δεν έχει «χαρίσει» χρήματα στην Ελλάδα, αλλά αντιθέτως έχει ωφεληθεί από την κρίση αφού, ως καταφύγιο ασφάλειας των επενδυτών, το κόσ τος δανεισμού της έχει υποχωρήσει σε ιστορικά χαμηλά. Οι πολίτες βεβαίως, σε Γερμανία, Ελλάδα και αλλού δύσκολα αντιλαμβάνονται τα πολύπλοκα χρηματοπιστωτικά παιχνίδια. Αρκούνται να ακούν τη συντεταγμένη προπαγάνδα των ΜΜΕ για να (τους) διαμορφώνουν την άποψη τους. Κάπως έτσι, στη γερμανική κοινή γνώμη έχει εμπεδωθεί η αντίληψη πως οι Έλληνες πρέπει να τιμωρηθούν για τις αμαρτίες τους. Τώρα θα πρέπει κάποιοι να τους πουν πως οι Έλληνες έχουν ήδη τιμωρηθεί. Οι μισθοί και οι συντάξεις έχουν περικοπεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ανεπτυγμένη χώρα, το βιοτικό επίπεδο και η αγοραστική δύναμη τους έχει μειωθεί πάνω από το 50%, στις κρατικές δαπάνες έχει γίνει περιστολή κατά 20%, ενώ οι φορολογικές αυξήσεις είναι πέντε φορές περισσότερες από ό,τι στην Ισπανία και την Πορτογαλία μαζί! Και ενώ το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος έχει μειωθεί κατά 8%, και ενώ οι μέσες αποδοχές από τις 25 χιλ. ευρώ το 2011 πλησιάζουν τις 16 χιλ. το 2013 (σε επίπεδα χωρών όπως η Εσθονία, η Τσεχία, η Κροατία), αντί να ενισχύεται η περίφημη “ανταγωνιστικότητα” (την οποία επικαλείται διαρκώς η κα Μέρκελ), αυξάνεται η ανεργία που σκαρφάλωσε πια στο 25%. Είναι όμως πολύ αργά πια για να αλλάξει το κλίμα στη γερμανική κοινή γνώμη. Η κ. Μέρκελ δεν έχει τον απαιτούμενο χρόνο. Και αν από τη μια πλευρά επιτρέψει την περαιτέρω εξαθλίωση της Ελλάδας και την εξώθηση της από το ευρώ θα κληθεί να διαχειριστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο τις επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης, αν από την άλλη αποτανθεί εκ νέου στο Γερμανικό κοινοβούλιο για να

ζητήσει έγκριση νέας χρηματοδότησης για την Ελλάδα θα θέσει σε κίνδυνο τον κυβερνητικό συνασπισμό της και την ίδια της την εξουσία. Οδηγήθηκαν λοιπόν τα πράγματα εκεί που η σωτηρία της Ελλάδας να εξαρτάται από το αφήγημα που θα εφεύρει η Άνγκελα Μέρκελ για να παρουσιάσει στους ψηφοφόρους της. Δεν είναι όμως η μόνη. Το σύνολο των Ευρωπαίων ηγετών το ίδιο ακριβώς πράττουν. Εγκλωβισμένοι στα εσωτερικά πολιτικά παιχνίδια αγνοούν την ανάγκη προώθησης των μεταρρυθμίσεων στην Ευρωζώνη, με αποτέλεσμα όλη η Ευρώπη (πόσο μάλλον η Ελλάδα) να πληρώνουν με βαθειά ύφεση και απώλεια θέσεων εργασίας. Είναι περιττό να λεχθεί πως κάτι τέτοιο ισχύει στον μέγιστο βαθμό και για την ελληνική πολιτική ηγεσία. Ελάχιστες πολιτικές δυνάμεις αναδεικνύουν τις ευρωπαϊκές αδυναμίες του ευρωσυστήματος και σχεδόν

καμία δεν προτείνει διορθώσεις. Ουδείς ενδιαφέρεται για το κατά πόσο η χώρα ως ισότιμος (υποτίθεται) Ευρωπαίος εταίρος θα μπορούσε να συμμετάσχει ενεργά στον προβληματισμό και να συμβάλει καταλυτικά στη διαδικασία μετάλλαξης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος – κατά τρόπο που θα ενίσχυε τη διαπραγματευτική ισχύ της χώρας και έτσι θα επανακτούσε την αξιοπιστία της. Αντιθέτως, η ελληνική φωνή ακούγεται μόνον ως επαίτης της επόμενης δόσης, ως ο φτωχός συγγενής που ζητά τη βοήθεια των άλλων μελών της οικογένειας. Την ίδια μάλιστα στιγμή που οι αποφάσεις για το μέλλον της Ευρώπης αφήνονται μοιρολατρικά στους “μεγάλους”, η ελληνική πολιτική τάξη σπεύδει να αποποιηθεί των μεγάλων ευθυνών της για την κατάντια της χώρας, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο, συνταξιούχους, εργαζομένους, ελεύθερους επαγγελματίες, επιχειρηματίες.

Μ ε τ ρα κ α ι φ ορ οδ ι αφυ γ η

Τα νέα μέτρα που επιβάλλονται για να καλυφθούν οι νέες τρύπες του προϋπολογισμού αφορούν σε χρήματα που το κράτος αδυνατεί να εισπράξει από την εκτεταμένη φοροδιαφυγή. Μέχρι στιγμής έχουν βεβαιωθεί 43 δισ. ευρώ ανείσπρακτοι φόροι. Είναι αυτά και μερικά ακόμα από τα ...λεφτά που υπάρχουν, αλλά που βρίσκονται σε τραπεζικούς λογαριασμούς στο εξωτερικό και όχι στα ταμεία του κράτους. Αρμόδιοι ελεγκτές βεβαιώνουν ότι από αυτά θα μπορούσαν να εισπραχθούν άμεσα 8 δισ., ώστε να μην αναγκάζονταν για άλλη μια φορά να πληρώσουν το μάρμαρο τα γνωστά υποζύγια (που σε λίγο θα εκπνεύσουν). Παράλληλα, το κράτος διαθέτει αναλυτικά στοιχεία όσων απέσυραν τις καταθέσεις τους τοποθετώντας τα χρήματα τους σε τράπεζες του εξωτερικού και μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ποσά ασύμβατα με τα εισοδήματα που επί σειρά ετών φορολογούνταν. Η πολιτική τάξη όμως δεν πράττει τίποτα, ούτε για να τους αποκαλύψει, ούτε για να εισπράξει και από αυτούς το μερίδιο της “θυσίας” που τους αναλογεί. Πρόκειται για ανικανότητα; Το πιθανότερο είναι πως πρόκειται για έλλειψη πολιτικής βούλησης να εκτεθούν οι χορηγοί κομμάτων και πολιτικών. Έτσι το πολιτικό σύστημα παραμένει εκτεθειμένο στην κοινωνία, αδυνατώντας να εμπεδώσει το αναγκαίο αίσθημα δικαιοσύνης που θα εμπνεύσει για ένα νέο ξεκίνημα – ανεξαρτήτως τού τι τελικώς θα αποφασίσουν οι άλλοι για μας χωρίς εμάς.. ΕΠΙΛΟΓΗ 25

ανιχνευσεισ // Ευρωπη - Κριση χρεους

Α πο φα σ ε ι ς & δ ρα σ η Πέντε σημαντικές αποφάσεις έχουν πάρει οι Ευρωπαίοι ηγέτες. Ωστόσο, μένει να αποδειχθεί η έγκαιρη εφαρμογή τους. Άλλωστε, την κατάσταση έχει περιγράψει η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ: Κίνδυνος για την Ευρώπη είναι τα εμπόδια και οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή όσων αποφασίζονται.

ετά από παλινωδίες περίπου τριών ετών και 19 Συνόδους Κορυφής, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, έστω και στο παρά πέντε, έθεσαν τις βάσεις για την εκτόνωση της χρηματοπιστωτικής κρίσης, αλλά και της κρίσης δημόσιου χρέους, που είχαν οδηγήσει την Ευρωζώνη στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Οι αποφάσεις που έλαβαν είναι σημα-

26 ΕΠΙΛΟΓΗ

ντικές, αλλά θα χρειαστούν και άλλες κινήσεις για την οριστική επίλυση των προβλημάτων και κυρίως οι εφαρμογή όσων αποφασίστηκαν. Οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής, που λήφθηκαν μετά από μαραθώνια συνεδρίαση, απαντούν σε ουσιαστικά προβλήματα της Ευρωζώνης. Ένα από αυτά ήταν ο φαύλος κύκλος που έχει προκαλέσει η διασύνδεση της χρηματοπιστωτικής κρίσης

Από τον Νικο Μπελλο

με την κρίση δημόσιου χρέους. Από πολιτικής πλευράς, στην Ευρω ζ ώνη διαμορφώνον ται πλέον νέες ισορροπίες, αφού ο γαλ λο γερμανικός άξονας, όπως τον είχαμε γνωρίζει την περίοδο ΜέρκελΣαρκοζί, δεν υφίσταται πλέον και αυτό είναι θετικό με δεδομένο ότι ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τα σημερινά προβλήματα της Ευρωζώνης. Ο νέος Γάλ λος Πρόεδρος

Φρανσουά Ολάντ έχει μια εντελώς διαφορετική φιλοσοφία για το πώς πρέπει να είναι η Ευρωζ ώνη σε σχέση με τον προκάτοχό του, Νικολά Σαρκοζί. Η σημερινή πολιτική ηγεσία της Γαλλίας δεν πιστεύει στο γερμανικό δόγμα ότι η συνταγή για την επίλυση όλων των προβλημάτων είναι μόνο η δημοσιονομική πειθαρχία. Εφαρμόστηκε το προηγούμενο διάστημα και σήμερα η μισή Ευρωζώνη βρίσκεται σε ύφεση. Στην πιο πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής λήφθηκαν πέντε αποφάσεις που απαιτούν σημαν τικέ ς προηγούμενες αποφάσεις και ενέργειες για να εφαρμοστούν, κάτι που από την εμπειρία αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολο. Για παράδειγμα, η απευθείας προσφυγή των τραπεζών σ τον ΕΜΣ προϋποθέτει το πέρασμα προηγουμένως της εποπτείας των τραπεζών στην ΕΚΤ, διαδικασία χρονοβόρα, ενώ από την άλλη είναι προφανές ότι οι τράπεζες που θα ζητούν ανακεφαλαιοποίηση θα πρέπει να είναι βιώσιμες, οι μη βιώσιμες θα εκκαθαριστούν. Θα πρέπει να καθοριστούν οι ακριβείς αρμοδιότητες της ΕΚΤ, η σχέση της με την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή, αλλά και με τις αρμόδιες αρχές των 10 χωρών μελών που δεν μετέχουν στο ευρώ. Η άλλη σημαντική απόφαση που έχει να κάνει με την απευθείας αγορά ομολόγων στη δευτερογενή αγορά από το ΕΤΧΣ και τον ΕΜΣ, δεν αναφέρεται σε χώρες, αλλά είναι προφανές ότι την περίοδο αυτή αφορά την Ισπανία και την Ιταλία, γιατί Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία δεν βγαίνουν προς το παρόν στις αγορές. Θα πρέπει τώρα να καθοριστεί το ανώτατο ύψος του επιτοκίου, πέραν του οποίου θα ενεργοποιούνται οι αγορές ομολόγων από τα δύο ταμεία. Στις Βρυξέλλες θεωρούν ότι ένα επιτόκιο μέχρι 5,5% μπορεί να εξυπηρετηθεί από την Ιταλία και την Ισπανία, είναι δηλαδή βιώσιμο.

Η παρέμβαση θα γίνεται μόνο για χώρες που είναι «καλοί μαθητές», δηλαδή όταν εφαρμόζουν τα προγράμματά του και τηρούν τους δημοσιονομικούς στόχους. Ωστόσο, η απόφαση αναφέρεται σε υπογραφή μνημονίων από τις χώρες αυτές, χωρίς να διευκρινίζεται τι είδους μνημόνιο, εάν θα έχει δηλαδή και δημοσιονομικά μέτρα μέσα ή όχι, το πιθανότερο είναι πως δεν θα έχει, αλλά πρέπει να διευκρινιστεί. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έκαναν ιδιαίτερη μνεία στην Ιρλανδία, όπου «φωτογραφίζεται» η δυνατότητα μεταφοράς στον ΕΜΣ του δημόσιου χρέους που φορτώθηκε κατά τη διάρκεια της διάσωσης των τραπεζών. Το Δουβλίνο επιβραβεύεται για την καλή εφαρμογή του μνημονίου. Τονίζεται στη δήλωση ότι «παρόμοιες περιπτώσεις θα αντιμετωπιστούν αναλόγως», εν-

νοώντας προφανώς τις άλλες δύο μνημονιακές χώρες, την Ελλάδα και την Πορτογαλία, ωστόσο θα πρέπει να υλοποιηθεί η απόφαση για την Ιρλανδία, ώστε να γίνουν γνωστές και οι προϋποθέσεις για τις άλλες χώρες που θα κάνουν χρήση αυτής της πρόνοιας στο μέλλον. Παράλληλα με τις παραπάνω αποφάσεις, οι Ευρωπαίοι ηγέτες προωθούν ένα νέο πακέτο ενίσχυσης της οικονομικής, της τραπεζικής, της δημοσιονομικής και πολιτικής ενοποίησης με βάση κοινή έκθεση των Προέδρων της ΕΕ, της Κομισιόν, της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Στην επόμενη τακτική Σύνοδο Κορυφής, τον Οκτώβριο θα γίνει διεξοδική συζήτηση με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για το τι πρέπει να γίνει και πότε, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος.

Β η μ ατα κ α ι π ρ οσ δοκ ι ε ς Πέντε σημαντικές αποφάσεις έχουν πάρει οι Ευρωπαίοι ηγέτες. Οι προσδοκίες για την εκτόνωση των πιέσεων στις αγορές κρατικών ομολόγων της Ισπανίας και της Ιταλίας, εκτός από την εφαρμογή τους, θα εξαρτηθούν και από το νέο πακέτο ενίσχυσης της οικονομικής, τραπεζικής και δημοσιονομικής ενοποίησης που συζητείται. Στην Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου θα γίνει διεξοδική συζήτηση με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για το τι πρέπει να γίνει και πότε.  Ανάθεση της εποπτείας των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών στην ΕΚΤ.  Ανακεφαλαιοποίηση, υπό προϋποθέσεις, των ευρωπαϊκών τραπεζών από τα δύο ταμεία διάσωσης, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.  Μεταφορά υπό προϋποθέσεις στον ΕΜΣ του χρέους που φορτώθηκαν τα κράτη μέλη για τη διάσωση τραπεζών τους.  Κατάργηση του καθεστώτος του προνομιακού πιστωτή για τον ΕΜΣ στη διάσωση των ισπανικών τραπεζών, που σημαίνει ότι θα έχει το ίδιο καθεστώς στην αποπληρωμή των δανείων με τους ιδιώτες επενδυτές. Δυνατότητα αγοράς ομολόγων στη δευτερογενή αγορά από το ΕΤΧΣ και το ΕΜΣ, όταν ασκείται πίεση σε μία χώρα, που τηρεί τις δεσμεύσεις της στον δημοσιονομικό τομέα.

ΕΠΙΛΟΓΗ 27

Συνeντευξη // Fredmund Malik

Ο Fredmund Malik, καθηγητής του πανεπιστημίου St Gallen της Ελβετίας, εμπειρογνώμων του μάνατζμεντ διεθνούς εμβέλειας, βρέθηκε στην Αθήνα στο περιθώριο του συνεδρίου του Economist. Γνωστός για τη νέα του προσέγγιση σε θέματα μάνατζμεντ σύνθετων οργανισμών, του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, με γραφεία από το Λονδίνο και τη Βόννη ως το Πεκίνο, προτείνει μια νέα προσέγγιση, το Wholistic Management, που ενσωματώνει όλες τις παραμέτρους των σύνθετων σύγ-

Big Bang

για την Ελλaδα Συνέντευξη στην ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ Παπαιωαννου

χρονων προβλημάτων. Έχει αναπτύξει μια νέα μέθοδο, την Synegration method. Αυτό που κάνει είναι να συγκεντρώσει όλους τους συμμετέχοντες στη διαδικασία της αλλαγής, στην παράλληλη αντιμετώπιση 4 ομάδων θεμάτων: τον καθορισμό της ουσίας του προβλήματος, την απαιτούμενη αλλαγή νοοτροπίας (επιχειρηματικής ή οργανωσιακής), το χρονοδιάγραμμα επίτευξης των στόχων και τη διασφάλιση της υλοποίησης των μέτρων/αποφάσεων. Ίσως αυτό είναι που χρειάζεται η Ελλάδα, μια ολιστική αντιμετώπιση του προβλήματος σε όλα τα υπουργεία, με συγχρονισμό και επικέντρωση, αφού ο στόχος μείωσης του κράτους ήταν σαφής, τουλάχιστον στα λόγια, όμως πολύ λίγα έγιναν με χαρακτηριστικό την αποσπασματική αντιμετώπιση καταστάσεων. Όπως υποστηρίζει, στη συνέντευξή του στην «Ε», οι μέθοδοί του είχαν αποτέλεσμα όπου εφαρμόστηκαν και μπορούν να κινητοποιήσουν τις δυνάμεις της αλλαγής σε 3,5 μόλις μέρες. Μπορεί να φαίνεται εξωπραγματικό, αλλά αν γινόταν θα αποτελούσε το Big Bang για την Ελλάδα της κρίσης. 28 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ας αρχίσουμε από την Ευρώπη. Θα λέγατε ότι το σύστημα λήψης αποφάσεων είναι αποτελεσματικό, με την έννοια ότι αναλαμβάνεται δράση αφού το κακό έχει συντελεστεί και δεν το προλαμβάνει; Αυτό οφείλεται σε έλλειψη αποτελεσματικών εργαλείων. Τα εργαλεία που έχουν οι πο-

λιτικοί και οι μάνατζερ είναι παραδοσιακά και η πολυπλοκότητα των προκλήσεων και η ταχύτητα της αλλαγής χρειάζεται νέα εργαλεία. Η επερχόμενη κρίση ήταν ορατή εδώ και πολλά χρόνια. Εμείς, έχουμε δημιουργήσει εργαλεία και μεθόδους που μπορούν να αντιμετωπίσουν την ποΕΠΙΛΟΓΗ 29

Συνeντευξη // Fredmund Malik

λυπλοκότητα, τη διασύνδεση και την ταχύτητα των τωρινών προκλήσεων. Έχουν δοκιμαστεί περισσότερο από 600 φορές και έχουν αποτέλεσμα. Ο λόγος που είμαι εδώ είναι για να ενημερώσω γι αυτά τους ηγέτες σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, που θα τους βοηθήσουν, με καλύτερο και γρηγορότερο τρόπο, να βγουν από την τωρινή δύσκολη συγκυρία. Η διαδικασία στην ΕΕ είναι πολύ αργή, δεν περιλαμβάνει επαρκή αριθμό ατόμων και επαρκή δεξαμενή πληροφοριών, επικοινωνίας, γνώσεων, ευρηματ ικότητας. Η επικοινων ία μεταξύ των συμμετεχόντων δεν είναι επίσης επαρκής ώστε να επιτευχθούν συμφωνίες γρήγορα. Οι μέθοδοι και τα εργαλεία που προτείνω κάνουν ακριβώς αυτό. Ανοίγουν νέες δυνατότητες για τους ηγέτες. Ποια ήταν η ανταπόκριση στην Ελλάδα για τις προτάσεις σας; Η ανταπόκριση όσων ενημερώθηκαν και είχαν τη σχετική πληροφόρηση ήταν απολύτως θετική. Και όπως είπα, όπου δοκ ιμάσ τηκαν δε ν υπήρξ ε καμία περίπτωση αποτυχίας με εξαιρετικά σχόλια σε ανώτατο επίπεδο. Από την ενημέρωσή σας για την Ελλάδα, σε ποιον τομέα εντοπίζεται τις μεγαλύτερες αδυναμίες; Η Ελλάδα είναι μικρή χώρα, και αυτό ίσως αποτελεί πλεονέκτημα. Μπο ρεί να τα εφαρμόσει τις μεθόδους που προτείνω σε όλους τους τομείς. Είναι σημαντικό να μην υπάρξει παρέμβαση σε ένα μόνο τομέα αλ λά σ τον δημόσιο και τον ιδιωτικό, να μην δοθεί ώθηση στον ένα μόνο ή τον άλ λον. Γιατί δεν υπάρχει ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα αν υστερεί ο δημόσιος και το αντίστροφο, αφού ο δημόσιος τομέας χρειάζεται τον ιδιωτικό, την είσοδο επενδυτών και την επαναφορά της εμπιστοσύνης. Αυτό ακριβώς κάνουν οι μέθοδοι που προτείνω, που μπορεί 30 ΕΠΙΛΟΓΗ

Τα παραδοσιακA εργαλεIα διοικησησ εβλαψαν τη χωρα. ΓΙ ΑΥΤΟ, χρειΑζονται νΕα εργαλεΙα. τα ηγετικΑ στελΕχη πρεπει να γνωριζουν οτι, σε κΑθε τομΕα, νΕες μΕθοδοι υπΑρχουν.

να εφαρμοστούν άμεσα και με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Χρειάζονται νέες διαδικασίες διοίκησης/ μάνατζμεν τ, νέε ς δομέ ς διοίκησης και η βοήθεια των εργαλείων που ανέφε ρα με τον τ ρό π ο π ου απ ο καλώ syntegration - από τις λέξεις synergy και integration- ο πυρήνας του οποίου είναι μια εν τε λώς νέα διαδικασία επικοινωνίας (των συμμετεχόντων μερών). Όλα αυτά όμως δεν απαιτούν χρόνο, παράγοντας ιδιαίτερα πιεστικός για την Ελλάδα; Αυτό ακριβώς είναι το σημαντικό. Δεν χρειάζεται πολύς

χρόνος. Και η Ελλάδα στο θέμα αυτό βρίσκεται σε παρόμοια θέση με άλ λε ς χώρε ς. Η δράσ η πρέπει να είναι γρήγορη και η μέθοδός μου διαρκεί μόλις 3,5 μέρες. Είναι 100 φορέ ς πιο γρήγορη από οποιαδήποτε άλλη. Μετά από αυτές τις 3,5 μέρε ς οι λύσεις σ το πρόβλημα είναι μπ ρο σ τά μας, τα μέ τ ρα ε ίναι νέα κατά κανόνα, οι άνθρωποι αναπτύσσουν τη δική τους θέληση για την εφαρμογή τους, ένα πνεύμα μάχης για να πετύχουν. Έχει τεράστια ηθική και πολιτισμική επίπτωση και δυναμικό κινήτρων. Έτσι, για πρώτη φορά μπορούμε να υπερπηδήσουμε εμπόδια όπως πολιτική αντίδραση και αν τίθεση σ την εφαρμογή των αποφάσεων. Όπως είπατε η Ελλάδα δεν αποτελεί μοναδική περίπτωση τόσο μεγάλης συγκέντρωσης προβλημάτων; Αυτό υποσ τηρίζουν όλοι, όμως υπάρχει η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιταλία, η Ιρλανδία, η Βρετανία. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου τα προ βλήματα ίσως δεν είναι ακόμα ορατά σε αυτό τον βαθμό. Πώς διαχειρίζεται κανείς τις επιδεινούμενες προσδοκίες; Οι Έλληνες σήμερα πληρώνουν υψηλότερους φόρους, βλέπουν τα δημόσια οικονομικά να παραμένουν σε κρίση, περιορίζουν δραστικά την κατανάλωση και χωρίς κατανάλωση και επενδύσεις καταστρέφονται οι δυνατότητες εξόδου από την ύφεση. Αυτό σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στις παλιομοδίτικες μεθόδους αντιμετώπισης του προβλήματος. Τα παραδοσιακά εργαλεία έκαναν ακριβώς αυτό που περιγράφετε. Κατέστρεψαν τη χώρα. Και αυτός είναι ο λόγος που χρειάζονται νέα εργαλεία. Είναι σημαντικό να γνωρίζουν τα ηγετικά στελέχη ότι, σε κάθε τομέα, νέες μέθοδοι υπάρχουν.

ΚΥΚΛΟΦΟ

ΟΕΜΒΡΙΟ

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

ΡΕΙ ΤΟΝ Ν

 ΧΡHΜΑ & ΟΙΚΟΝΟΜIΑ Ηγέτες πολιτική & οικονοµία Τράπεζες, αλλαγές στην Ευρώπη και την Ελλάδα ΕΚΤ ή Fed ή πώς η Ευρώπη αναγκαστικά ακολουθεί το Αµερικανικό όνειρο. Ο πλούτος στον κόσµο - Μια µατιά στους ισχυρούς του πλανήτη. ∆ιεθνείς αγορές κεφαλαίων- το χρήµα & πού ρέει. Επιχειρήσεις και τράπεζες, νέα σχέση Wealth Management ανοδικά για τράπεζες, ιδιώτες, θεσµικούς. Εµπορεύµατα, µέταλλα, ευκαιρίες;  ΕΛΛΗΝΙΚEΣ ΤΡAΠΕΖΕΣ Νέα εποπτεία και τι αυτό σηµαίνει. Χορηγήσεις, Private Banking, οι εξελίξεις και οι τάσεις, οι πρωταγωνιστές της αγοράς.  ∆ΕIΚΤΕΣ για την οικονοµία και τις τράπεζες.  ΝEΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓIΕΣ Mobile marketing, Ανθρώπινο κεφάλαιο, Εκπαίδευση, Υποδοµές.

Πληροφορίες και συµµετοχές: marketing@allmedia.gr ή στο τηλέφωνο 210 6401850 ΕΠΙΛΟΓΗ 31

ελλαδα // καινοτομiα

32 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

made in

greece ΕπιτελεIο «E»

Όταν σήμερα όλη η προσοχή επικεντρώνεται, μονότονα πια και πιεστικά, στην εξασφάλιση της επόμενης δόσης των δανείων της τρόικας, υπάρχει μια άλλη Ελλάδα, η οποία αθόρυβα προχωρά στο μέλλον, η Ελλάδα της έρευνας. Ερευνητές των οποίων η εργασία αναγνωρίζεται διεθνώς, επιχειρήσεις που καινοτομούν και εξάγουν την τεχνολογία τους... Ωστόσο, αυτό που δεν έχει δημιουργηθεί είναι η κρίσιμη μάζα, που θα επιτρέψει στη χώρα συλλογικά να κάνει τη μετάβαση στην παραγωγή υψηλής προστιθέμενης αξίας. ΕΠΙΛΟΓΗ 33

ελλαδα // καινοτομiα

Δυνατότητες υπάρχουν, άλλωστε τις τονίζει ο καθηγητής Βασίλης Μακιός στη συνέντευξή του στις επόμενες σελίδες. Μπορούμε να τις αξιοποιήσουμε, με στόχευση, οργάνωση και αλλαγή του συλλογικού θυμικού της κοινωνίας. Συνεπώς, το θέμα είναι, πώς θα δρομολογηθούν οι άξονες που θα υποστηρίζουν την παραγωγή καινοτομίας σε υψηλή τεχνολογία και ένταση γνώσης, πώς θα υποστηριχθεί η καινοτομία στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και πώς θα υποστηριχθούν οι start ups, οι νέοι επιχειρηματίες με καινοτόμα σχέδια. Σε διαφορετική περίπτωση, τα προβλήματα θα ορθώνονται πάντα μπροστά μας. Και το γνωστό Ars longa, vita brevis, στην περίπτωσή μας θα παγιωθεί σε vita longa, ευημερία brevis. 34 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ανταγωνιστική οικονομία είναι εκείνη όπου το θεσμικό και ρυθμιστικό περιβάλλον ενθαρρύνουν τη δημιουργία επιχειρήσεων ικανών να ανταπεξέλθουν στον διεθνή και εσωτερικό ανταγωνισμό. Βασικό συστατικό της ανταγωνιστικότητας είναι η καινοτομία, η παραγωγή τεχνολογίας και η προϊοντοποίησή της. Συνακόλουθο η παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, χαμηλότερο εισαγωγικό περιεχόμενο των εξαγωγών και μεγαλύτερο όφελος για τη χώρα και την επιχείρηση. Αυτό αποκτά μεγαλύτερη σημασία για τις ανεπτυγμένες οικονομίες, όπου η υψηλότερη παραγωγικότητα και προστιθέμενη αξία αποτελούν την οδό για τη διατήρηση/άνοδο του επιπέδου ευημερίας. Στις περιπτώσεις παραγωγής προϊόντων χαμηλότερης προστιθέμενης αξίας ο ρόλος του κόστους εργασίας αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα, σε έναν ατελέσφορο ανταγωνισμό με τις χώρες φθηνού εργατικού κόστους. Καθοριστική με τη σειρά της για την καινοτομία και την παραγωγή τεχνολογίας είναι ύπαρξη clusters, συνεργατικών σχηματισμών που καλλιεργούν δεσμούς μεταξύ επιχειρήσεων, πανεπιστημιακών και ερευνητικών φορέων, σε ένα «οικοσύστημα» τεχνολογίας – με απώτερο στόχο την εμπορική-προϊοντική αξιοποίηση της έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης. Και φυσικά και οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α). Όσον αφορά το πρώτο, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ οι χώρες με υψηλότερο ποσοστό επιχειρηματικών clusters είναι και εκείνες με υψηλότερο κατά κεφαλή ΑΕΠ. Όσον αφορά το δεύτερο αρκεί να αναφερθεί ότι στην Ελλάδα, το ποσοστό των κρατικών δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη (0,13% του αεπ) είναι το χαμηλότερο στην ΕΕ, με εξαίρεση τη Βουλγαρία, τη

Ρουμανία, τη Μάλτα και τις Λεττονία, Λιθουανία. Αλλά και συνολικά, οι δημόσιες και ιδιωτικές δαπάνες για Ε&Α στην Ελλάδα ως ποσοστό του αεπ είναι οι 4ες χαμηλότερες μεταξύ 40 χωρών μελών του ΟΟΣΑ και της ΕΕ. Το 0,6% της Ελλάδας αντιπαραβάλλεται με το 3,8% της Φινλανδίας, το 3,5% της Σουηδίας και της Ιαπωνίας, το 2,8% της Αμερικής και της Γερμανίας και το 1,6-1,7% της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. Συνεπώς, η απόστασή μας από τις άλλες ανεπτυγμένες χώρες είναι μεγάλη και το θέμα είναι σήμερα, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις λόγω της ύφεσης, να δρομολογηθούν οι άξονες που θα υποστηρίζουν την παραγωγή καινοτομίας σε υψηλή τεχνολογία και ένταση γνώσης, πώς θα υποστηριχθεί η καινοτομία στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και πως θα υποστηριχθούν οι start ups, οι νέοι επιχειρηματίες με καινοτόμα σχέδια. Με άλλα λόγια, στόχος πρέπει να είναι η εμπορική αξιοποίηση της γνώσης που παράγεται στην Ελλάδα και οι πολιτικές για τη δημιουργία clusters. Το παράδειγμα του Corallia, δείχνει ότι η Ελλάδα έχει μεγάλες δυνατότητες στην παραγωγή τεχνολογίας. Με τα clusters Νανο/μικροηλεκτρονικής με μέλη 122 φορείς, Διαστημικών τεχνολογιών και εφαρμογών με μέλη 20 βιομηχανικές επιχειρήσεις, και το νεοσύστατο cluster στις Τεχνολογίες παιγνίων και δημιουργικού περιεχομένου δημιουργούνται οι δεσμοί που οδηγούν στην ισχυρή τεχνολογική ανάπτυξη των επιχειρήσεων-μελών, και την εξωτερίκευση και διάχυση στην οικονομία των αποτελεσμάτων της έρευνας και ανάπτυξης. Αλλά και ο διαγωνισμός καινοτομίας

Στοχος πρεπει να ειναι η εμπορικη αξιοποιηση της γνωσης και οι πολιτικες για τη δημιουργια clusters. Το παραδειγμα του Corallia, δειχνει οτι η Ελλαδα εχει μεγαλες δυνατοτητες στην παραγωγη τεχνολογιας. Αλλα και ο διαγωνισμος καινοτομιας των Eurobank / ΣΕΒ, επισης, αναδεικνυει το εμπορικα αναξιοποιητο δυναμικο γνωσης που εχει η Ελλαδα.

της Eurobank και του ΣΕΒ επίσης αναδεικνύει το δυναμικό γνώσης που έχει η Ελλάδα. Η αξιοποίησή του θα δώσει ώθηση στην ελληνική παραγωγή υψηλής προστιθέμενης αξίας, που αποτελεί και τη μόνη βιώσιμη οδό για υψηλότερο βιοτικό επίπεδο. Αρκεί να αναφερθεί ότι στη Γερμανία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία τα ¾ των δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη διενεργούνται από τις επιχειρήσεις της μεταποίησης. Στην Ελλάδα, με περισσότερο από το 90% των επιχειρήσεων να είναι ΜΜΕ και τη στενότητα χρηματοδότησης, η αξιοποίηση των συνεργειών που προσφέρουν τα clusters (με τη δικτύωση και την υποστήριξη της εξωστρέφειας) αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία.

Τ ο δυ ν α μικο υ πα ρ χ ει Εξάλλου το ανθρώπινο δυναμικό για την παραγωγή τεχνολογίας υπάρχει. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό φοιτητών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε μαθηματικά-υπολογιστές και πολυτεχνικές σχολές στον πληθυσμό ηλικίας 20-29 ετών. Το 1/3 των φοιτητών της σπουδάζει μαθηματικά-υπολογιστές και σε πολυτεχνικές σχολές, ποσοστό χαμηλότερο μόνο από της Φινλανδίας. Συνεπώς, μπορεί σήμερα το ποσοστό των απασχολούμενων σε κλάδους επιστημώντεχνολογίας να είναι χαμηλό στην Ελλάδα, όμως υπάρχει το δυναμικό για το μέλλον, αρκεί να υπάρξουν οι συνθήκες αξιοποίησης του. Απόδειξη της μεγάλης υστέρησης της Ελλάδας συνολικά, παρά τα φωτεινά παραδείγματα συγκεκριμένων ελληνικών επιχειρήσεων που εξάγουν προϊόντα υψηλής τεχνολογίας στο εξωτερικό, είναι το ποσοστό αιτήσεων ευρεσιτεχνίας, 119 το 2009 έναντι 1.825(!) στην ελαφρά χαμηλότερου πληθυσμού Αυστρία (με το 20% να αφορά ξένες επιχειρήσεις). Επίσης, οι ελληνικές εξαγωγές προϊόντων υψηλής τεχνολογίας καλύπτουν μόνο το 1/5 περίπου των αντίστοιχων εισαγωγών (1 δισ. ευρώ έναντι 5 δισ. περίπου) και λιγότερο από 10% των συνολικών εξαγωγών.

Κ α λυ τ ερ ε ς πρα κ τικε ς Επιτυχημένες πολιτικές σε άλλες χώρες υπάρχουν, όπως το ολλανδικό πρόγραμμα χρηματοδότησης της καινοτομίας, το ίδρυμα για τις φινλανδικές εφευρέσεις (παρέχει επιδοτήσεις και δάνεια για start ups) αλλά και το Technology Strategy Βoard της Βρετανίας κ. α. Το ολλανδικό Innovation Credit Scheme, με κεφάλαια 50 εκατ. ευρώ, παρέχει δάνεια σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και start ups για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης καινοτόμων προϊόντων, διαδικασιών ή υπηρεσιών με καλές ΕΠΙΛΟΓΗ 35

ελλαδα // καινοτομiα

εμπορικές προοπτικές σε ποσοστό 35% του συνολικού προϋπολογισμού. Το Technology Strategy Βoard αντικρίζει την ιδιωτική δαπάνη για ένα επιχειρηματικό σχέδιο με δάνεια για την τεχνολογική καινοτομία στην παραγωγή και στηρίζει τη σχετική έρευνα και εμπορευματοποίηση των αποτελεσμάτων της. Στην Ελλάδα υπάρχουν τα κεφάλαια του ΕΣΠΑ, ωστόσο πρέπει να καλυφθεί το κενό τραπεζικής χρηματοδότησης για να προωθηθούν στη νέα και καινοτόμο επιχειρηματικότητα. Οι δυσκολίες εντείνονται, αφού η ΕΤΕπ δεν μπορεί να διοχετεύσει κεφάλαια στις τράπεζες για τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ, έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησής τους και αποκατασταθούν οι δείκτες πιστοληπτικής αξιολόγησης στα απαιτούμενα από την ΕΤΕπ επίπεδα. Υπάρχουν και παραδείγματα κρατικών funds επιχειρηματικών συμμετοχών για τη στήριξη της νέας μικρής καινοτόμας επιχειρηματικότητας, ωστόσο το παρελθόν

36 ΕΠΙΛΟΓΗ

της κρατικής ανάμιξης στην Ελλάδα είναι αποτρεπτικός παράγοντας, εκτός του ότι απαιτεί υψηλού επιπέδου μεθόδους αξιολόγησης που στην Ελλάδα δεν έχουν διασφαλιστεί. Η δημιουργία υπηρεσιών μιας στάσης (one stop shops) για τις ΜΜΕ αλλά και τις start ups, οι δραστηριότητες δικτύωσης και η υποστήριξη της διεθνοποίησης των εργασιών τους είναι βασικές παράμετροι για την επιτυχία. Η εξωστρέφεια (και η πίεση του εξωτερικού ανταγωνισμού) αποτελούν τον αποτελεσματικότερο μοχλό για την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα. Για τον νέο υπουργό Ανάπτυξης, σε περιβάλλον βαθιάς ύφεσης, η πρόκληση είναι να τις κινητοποιήσει, διασφαλίζοντας ότι τα one stop shops φθάνουν πραγματικά στις ΜΜΕ παρέχοντας υψηλής ποιότητας και αποτελεσματικότητας υπηρεσίες. Χαρακτηριστικό είναι ότι η Ελλάδα, ακόμα και πριν την κρίση, είχε πολύ χαμηλό ποσοστό δημιουργίας νέων επιχειρήσεων. Την περίοδο πριν το

Η δημιουργΙα υπηρεσιΩν μιας στΑσης -one stop shops- για τις ΜΜΕ αλλΑ και τις start ups, οι δραστηριΟτητες δικτΥωσης και η υποστΗριξη της διεθνοποΙησης των εργασιΩν τους εΙναι βασικΕς παρΑμετροι για την επιτυχΙα. Για τον νΕο υπουργΟ ΑνΑπτυξης, η πρΟκληση εΙναι να τις κινητοποιΗσει, διασφαλΙζοντας Οτι τα one stop shops φθΑνουν πραγματικΑ στις ΜΜΕ παρΕχοντας υψηλΗς ποιΟτητας και αποτελεσματικΟτητας υπηρεσΙες.

2008, οι νέες επιχειρήσεις αναλογούσαν σε περίπου 6% των συνολικών, έναντι 17% στη Βρετανία, 15% στη Γερμανία και 10% στη Γαλλία. Επίσης, είχε το χαμηλότερο ποσοστό μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ σε επενδύσεις κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών, παράγοντας που δεν διευκολύνει τη χρηματοδότηση της έναρξης μιας νέας επιχείρησης ή την υλοποίηση μιας καινοτόμου ιδέας. Καινοτομία στην ουσία είναι η μετατροπή ιδεών σε αξία, σε όρους βελτιωμένων προϊόντων, υπηρεσιών ή διαδικασιών. Αυτό σχετίζεται με την ύπαρξη δικτύων ανταλλαγής γνώσης και συνεργατικών οργανωτικών δομών που τη διευκολύνουν και συγχρόνως διασφαλίζουν την απόδοση των σχετικών επενδύσεων. Η ΕΕ έχει αναγνωρίσει τη σημασία των clusters –τη γεωγραφική συγκατοίκηση παραγωγών, παρόχων υπηρεσιών, ερευνητικών ιδρυμάτων, χρηματοπιστωτικών οργανισμών και άλλων σχετιζόμενων με οποιοδήποτε τρόπο κυβερνητικών ή ιδιωτικών φορέων– ως «οδηγών» για την καινοτομία και την ανάπτυξη. Η καινοτομία πλέον είναι ο βασικός παράγοντας ανάπτυξης για τις ανεπτυγμένες χώρες, που πρέπει να επιτυγχάνουν υψηλότερα επίπεδα παραγωγικότητας και να παράγουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες για να διατηρήσουν το επίπεδο ευημερίας τους. Ο ρόλος των clusters εδώ είναι καθοριστικός. Παράδειγμα το Λονδίνο στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, τα πετροχημικά στην Αμβέρσα (το δεύτερο μεγαλύτερο πετροχημικό σύμπλεγμα μετά του Χιούστον στο Τέξας), η φαρμακευτική βιοτεχνολογία στα δανο-σουηδικά σύνορα κ.ά. Τα επιτυχημένα clusters προσελκύουν νέες επιχειρήσεις και ανθρώπινο δυναμικό ενισχύοντας τις τοπικές οικονομίες.

σημαντικά δεδομένα:  Στην Ευρώπη υπάρχουν 50 χιλ. βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας και 750 επιχειρήσεις υπηρεσιών έντασης γνώσης (KIS).   Ο κύριος όγκος των βιομηχανιών υψηλής τεχνολογίας βρίσκεται στη Γερμανία, σε αυτές αναλογεί 25% (128 δισ. ευρώ) του αντίστοιχου τζίρου σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ακολουθεί η Γαλλία με 76 δισ. ευρώ και η Ιταλία με 50 δισ..   Η Βρετανία ηγείται στις υπηρεσίες έντασης γνώσης, με 144 χιλ. επιχειρήσεις και 219 δισ. ευρώ τζίρο, το 1/5 του συνολικού.   Η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας προϊόντων υψηλής τεχνολογίας στην ΕΕ, με επόμενους τη Γαλλία, την Ολλανδία, τη Βρετανία και το Βέλγιο. Όλες, πλην της Βρετανίας, έχουν θετικό εμπορικό ισοζύγιο.

 Ανάμεσα στα ισχυρά clusters της αυτοκινητοβιομηχανίας στην Ευρώπη -στα γερμανικά της Στουτγάρδης και του Ανόβερου, τα ισπανικά και τα γαλλικά- περιλαμβάνεται και το Dogu Marmara της Τουρκίας.   Η Ευρώπη υστερεί στην ισχύ των clusters έναντι της Αμερικής. Μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής εκεί συγκεντρώνεται τοπικά με οφέλη τεχνολογίας και καινοτομίας.   Η Γερμανία έχει τα περισσότερα clusters στη βιομηχανία με τον υψηλότερο βαθμό ειδίκευσης, σύμφωνα με τα στοιχεία του European Clusters Observatory. Στην Ελλάδα, στις περιοχές που συγκεντρώνονται ομοειδείς επιχειρήσεις, η ειδίκευση είναι πολύ χαμηλότερη.

ΕΠΙΛΟΓΗ 37

ελλαδα // καινοτομiα ελλαδα // καινοτομiα Opinion Leader Opinion Leader // Βασiλης Μακιoς - CORALLIA

38 ΕΠΙΛΟΓΗ

Βασιλης Μακιος

«aς γυρiσουμε

στη χαρa της

δημιουργiας» Ο καταλύτης της δημιουργικής συμπόρευσης. Αυτό που έλειψε στην Ελλάδα είναι ο καταλύτης για την ώθηση του δυναμικού καινοτομίας - το υλικό υπάρχει. Αυτό κάνει το Corallia, γίνεται καταλύτης που φέρνει κοντά το δυναμικό γνώσης, έρευνας και επιχειρηματικότητας μαζί με τους φορείς που μπορούν να το ενισχύσουν. Ο Βασίλης Μακιός, επικεφαλής του Corallia Clusters Initiative και ένας από τους τρεις δημιουργούς του, μιλά στην «Ε» για την ιστορία του και τα εξαιρετικά αποτελέσματα που έχει καταφέρει, σε μια χώρα που η καταστροφολογία είναι εθνική συνήθεια. Όπως διαβεβαιώνει, το δυναμικό μας είναι μεγάλο και για την αξιοποίησή του απαιτείται η δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών και, προπάντων, αλλαγή νοοτροπίας στη χώρα συλλογικά. Έχοντας μάθει από τους Δυτικοευρωπαίους τη μεθοδολογία για την αντιμετώπιση των προβλημάτων και τους Αμερικανούς το άνοιγμα των οριζόντων, το μήνυμα που μεταφέρει είναι να φύγουμε από τη νοοτροπία της επίδειξης και την αντιμετώπιση της εργασίας ως καταναγκαστικό έργο και να γυρίσουμε στη χαρά της δημιουργίας. Συνέντευξη στην Ευαγγελια Παπαϊωαννου ΕΠΙΛΟΓΗ 39

ελλαδα // καινοτομiα Opinion Leader // Βασiλης Μακιoς

κ . Μ α κ ι ε , πείτε μας λίγα πράγματα για τη σταδιοδρομία σας; Ποιος δρόμος σας έφερε σήμερα εδώ και σε αυτά με τα οποία ασχολείστε; Οι βάσεις δημιουργήθηκαν πολύ νωρίς. Όταν πήγα στη Γερμανία για σπουδές, έκανα το διδακτορικό μου στο Ινστιτούτο Max Planck για την πλασματική φυσική και τη θερμοπυρηνική σύντηξη, το οποίο διεύθυνε ο Heisenberg. Εκεί έμαθα τη μεθοδολογία αντιμετώπισης ενός τεχνικού προβλήματος. Όταν έφυγα από εκεί, 27 ετών, και πήγα καθηγητής στον Καναδά γνώρισα τι σημαίνει συνεργασία, μέσα από τη βοήθεια τόσο των συναδέλφων όσο και των φοιτητών, και εκεί έμαθα να ανοίγω τους ορίζοντες. Εκεί η συνεργασία όλων των φορέων, του φοιτητή, του καθηγητή, της κοινωνίας, του εργαστηρίου και της βιομηχανίας είναι ο σκοπός. Έμαθα να δουλεύω με ερευνητικά κέντρα, με τη βιομηχανία, με τοπικούς φορείς και έμαθα ότι η δουλειά του καθηγητή είναι να βοηθήσει την κοινωνία. Τουλάχιστον στην περιοχή της τεχνολογίας που μπορεί να έχει άμεσα αποτελέσματα και να αλλάξει την κοινωνία. Πχ το Facebook, δημιούργημα ενός νεαρού, άλλαξε την κοινωνία. Όταν γύρισα στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, καθηγητής στο τμήμα ηλεκτρολόγων μηχανικών και τεχνολογίας υπολογιστών, το πρώτο πράγμα που είπα στην τάξη, και το τόνιζα συνέχεια, είναι η ιδέα της garage company. Όταν ήμουν στον Καναδά, κάναμε μια start up, μέσα στο πανεπιστήμιο σε μια μέρα, με δυο φοιτητές είχαμε βρει ένα σύστημα μικροκυματικής ζεύξης. Μας το ζήτησε η Texas Instruments, υποτίθεται ότι ήθελε εκατό τέτοια συστήματα, τελικά αγόρασε δύο, τα αντέγραψε και μετά μας εγκατέλειψε. Ωστόσο, έτσι αποκτάται η πείρα, τότε δεν υπήρχαν οι πατέντες κλπ. Η ιδέα, λοιπόν, που μετέφερα στους φοιτητές μου στην Πάτρα, ήταν των garage companies, αρχίστε να σκέπτεστε, ένας μηχανικός πρέπει να έχει το μάτι του στην κοινωνία, στον χρήστη. Αυτό που εσύ σκέπτεσαι μπορεί να γίνει προϊόν. Η Πάτρα ήταν και είναι ακόμα πρωτοπόρος σε αυτό. Το 1999 φέραμε την εταιρεία Atmel από την Αμερική, η οποία ξεκίνησε με δέκα άτομα από τα εργαστήρια μας και το 2003 είχε διακόσα πενήντα. Οι άνθρωποι της Atmel ήρθαν, εκτίμησαν, ζύγισαν, και είδαν ότι το υλικό εδώ είναι πολύ καλό και ευέλικτο. Έφτιαξαν ένα design center στην Πάτρα – ένα κέντρο κατασκευής νέων προϊόντων τσιπ- και εκπαίδευσαν τα 40 ΕΠΙΛΟΓΗ

250 άτομα πώς να φτιάξουν το νέο προϊόν και να το πουλήσουν, δημιουργήθηκε μια μικρή κοινωνία γύρω από αυτό. Σήμερα υπάρχουν αρκετές τέτοιες εταιρείες στη Ελλάδα, αμερικανικές, σουηδικές, γερμανικές κλπ.

Ποτέ δεν είναι θέμα χρημάτων. Είναι η

νοοτροπία που πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να φύγει ο Ελληνας από τη «γκλαμουριά» και την

επίδειξη

και να πάει στη γνώση, που είναι πολύ πιο όμορφη.

Πώς δημιουργήθηκε το Corallia; Ποια ήταν τα πρώτα βήματα; Το 2004, όταν ήμουν πρόεδρος του Ερευνητικού Κέντρου Αθηνά γνώρισα τον Χόρχε Σάντσες και τον Νίκο Βογιατζή και αναζητήσαμε μαζί τρόπους για να στηρίξουμε τους νέους ανθρώπους με δυναμικό γνώσης, έρευνας και καινοτομίας. Όπως διαπιστώσαμε η ιδέα των clusters ήταν ανύπαρκτη στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι είχαν γίνει κάποιες προσπάθειες που τελικά δεν ευδοκίμησαν. Μέσα από εκτενή έρευνα που κάναμε διαπιστώσαμε ότι το cluster, ως εργαλείο είναι το καταλληλότερο για να αναπτύξει κανείς σήμερα μια σύγχρονη βιομηχανία που είναι σύνθετη και που εξελίσσεται και μεταλλάσσεται με ταχεί ρυθμούς. Πώς λειτουργεί ένα cluster; Αξιοποιεί όλους εκείνους τους παράγοντες που μπορούν μέσα από τη συνεργασία να δημιουργήσουν, π.χ. ένα σύνθετο προϊόν – λαμβάνοντας υπόψη όλα τα σχετιζόμενα με αυτό θέματα, όπως από το πώς θα το φτιάξεις και σε ποιόν θα το πουλήσεις μέχρι το πώς θα το προστατέψεις (πνευματική ιδιοκτησία) κλπ. Ξεκινήσαμε λοιπόν να μελετάμε τους τρόπους για τη δημιουργία των clusters κάνοντας μια πραγματικά λεπτομερή ανάλυση επιτυχημένων παραδειγμάτων από άλλες χώρες στον κόσμο, ερευνήσαμε σε ποιες περιοχές η Ελλάδα μπορεί να γίνει πρωτοπόρος σε διεθνές πεδίο σε 5, σε 10 χρόνια. Διαπιστώσαμε τότε ότι στη μικροηλεκτρονική είχαμε την κρίσιμη μάζα των εταιρειών στην Ελλάδα και έτσι προχωρήσαμε αξιοποιώντας το Γ’ΚΠΣ για τη χρηματοδότηση της πιλοτικής φάσης κατά την οποία δοκιμάσαμε αν το όλο εγχείρημα που σχεδιάσαμε θέτοντας μακροχρόνιους στρατηγικούς στόχους είχε τις προδιαγραφές για να αποδώσει. Ξεκινήσαμε με 13 εταιρείες στη μικροηλεκτρονική και ορίσαμε και τους 4 δείκτες παρακολούθησης για διάστημα δύο ετών: πατέντες που είναι το α και το ω για την πνευματική ιδιοκτησία, εξαγωγές διότι αυτές θα φέρουν χρήμα, το τρίτο ήταν το ανθρώπινο δυναμικό και το τέταρτο ο τζίρος. Οι δείκτες αυτοί σε δυο χρόνια ξεπέρασαν τις προσδοκίες μας. Αλλά το θαύμα ποιο ήταν; Οι 13

ανθρώπους μας, να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας, όχι μόνο για επιστήμονες αλλά συνολικά για αυτούς που εντάσσονται στο οικοσύστημα και συμβάλουν για την ανάπτυξή του. Μιλάμε για δικηγόρους ειδικούς σε θέματα π.χ. πνευματικής ιδιοκτησίας που μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχαν στην Ελλάδα, αλλά γίνονται ολοένα και πιο απαραίτητοι, επενδυτές με γνώση στην αγορά τεχνολογίας, ΜΜΕ κ.λπ.

εταιρείες έγιναν 30. Επίσης, εντάχθηκαν στο οικοσύστημα άλλα 30 πανεπιστημιακά ιδρύματα, φορείς οι οποίοι ως τότε δεν συνεργαζόντουσαν στενά με τη βιομηχανία. Και προχωρήσαμε στην επόμενη φάση, όπου το πρόγραμμα πλέον σε μεγάλη κλίμακα αφορά ένα ευρύ σύνολο παρεμβάσεων για την υποστήριξη της θεματικής αυτής περιοχής. Σχεδιάστηκε ένα πρόγραμμα που περιελάμβανε δράσεις για την ενίσχυση των εταιρειών στην υλοποίηση των επιχειρηματικών τους σχεδίων, διευρύνθηκε το πρόγραμμα ανάπτυξης υποδομών στην Αθήνα και στην Πάτρα (με τη δημιουργία ενός ακόμα κέντρου – σημείου αναφοράς για το οικοσύστημα) και προωθήθηκαν ενέργειες οι οποίες συνολικά έφεραν όλα τα μέλη του οικοσυστήματος κοντά για συνεργασία. Θέλω να αναφέρω ότι μέσα από το πρόγραμμα ήδη υλοποιούνται συνεργατικά προγράμματα μεταξύ βιομηχανίας και πανεπιστημίων, που για εμάς αυτό ήταν η επιτομή του προγράμματος – καταφέραμε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να τους φέρουμε μαζί, στο ίδιο τραπέζι και να συζητούν για το πώς μπορούν μαζί να πετύχουν έναν προϊοντικό στόχο. Σήμερα, βλέπουμε κάποιες εταιρείες να έχουν ωριμάσει σημαντικά, αρχίζουν να έχουν βάσεις στη Silicon Valley, έχουν παρουσία στις αγορές του εξωτερικού, με καλές εξαγωγές και δημιουργία θέσεων εργασίας για την αξιοποίηση του επιστημονικού κεφαλαίου που έχουμε ως χώρα. Ξέρετε για εμάς είναι πολύ σημαντικό να καταφέρουμε να κρατήσουμε εδώ τους

Η Ελλάδα έχει τη δύναμη, την είχε πάντα. Ο Έλληνας έχει την ευελιξία του χάους γιατί γεννιέται μέσα σε ένα χαοτικό σύστημα.

Βλέπω ότι περνάτε και στον τομέα της διαστημικής τεχνολογίας & εφαρμογών καθώς και στον τομέα τεχνολογιών παιγνίων και δημιουργικού περιεχομένου, ενάντια στη γενικευμένη εντύπωση ότι η Ελλάδα δεν παράγει έρευνα, δεν παράγει τεχνολογία και ποιότητα. Ακριβώς. Η Ελλάδα όλα τα παράγει αρκεί να υπάρξει συνεργασία. Αυτό που έλειπε ήταν ο καταλύτης, και το Corallia είναι ο καταλύτης για να φέρει όλους τους παράγοντες μαζί. Ειδικά με την περιοχή που αναφέρετε, η εστίαση ξεκίνησε όταν διαπιστώσαμε ότι υπάρχει δυναμικό που μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξή της αλλά και γιατί κρίναμε ότι υπήρχε περιθώριο για περαιτέρω αξιοποίηση της συμμετοχής της χώρας στην ESA (European Space Agency). Κάναμε τη χαρτογράφησή μας και ξεκινήσαμε το εγχείρημα με μια κρίσιμη μάζα 17 εταιρειών και θα δείτε ότι σε 2-3 χρόνια θα αρχίσουν να παράγουν για την ESA, που είναι ένας μεγάλος πελάτης. Το πιο πρόσφατο εγχείρημά μας είναι στην ανάπτυξη cluster στις Τεχνολογίες Παιγνίων και Δημιουργικού Περιεχομένου. Εκεί υπάρχει εξαίρετο δυναμικό στην Ελλάδα, με ήδη πολλούς και δυνατούς παίκτες παγκοσμίως, σε μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες αγορές στον κόσμο. Υπάρχει αναξιοποίητο εμπορικά δυναμικό στην Ελλάδα; Σε ποιους τομείς αυτό εστιάζεται; Κοιτάξτε, σίγουρα υπάρχει. Υπάρχουν αναξιοποίητες πηγές πλούτου της χώρας μας και αν δεν στρωθούν στη δουλειά αυτοί που ασχολούνται με αυτούς και δεν αλλάξει η νοοτροπία του Έλληνα, ή θα παραμείνουν αναξιοποίητες ή θα τις αξιοποιήσουν άλλοι Κεφάλαια υπάρχουν για την υλοποίηση αυτών των δράσεων; Ποτέ δεν είναι θέμα χρημάτων. Είναι η νοοτροπία που πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να φύγει ο Έλληνας από τη «γκλαμουριά» και την επίδειξη και να πάει στη γνώση, που είναι πολύ πιο όμορφη. Η χώρα έχει ΕΠΙΛΟΓΗ 41

ελλαδα // καινοτομiα Opinion Leader // Βασiλης Μακιoς

μεγάλο δυναμικό, σας το λέω εγώ που έχω δει πολλά στη ζωή μου, σε όλον τον κόσμο. Έχω δει φοιτητές Ινδούς, Κινέζους, Αμερικανούς. Οι Ινδοί και οι Κινέζοι που προεξάρχουν σήμερα είναι διαφορετικοί, πχ πρέπει να δώσεις οδηγίες το πρωί και το βράδυ έρχονται και σου λένε sir, give me more και τα εκτελούν. Στον Έλληνα δίνεις ένα project, τον χάνεις για δυο εβδομάδες και όταν γυρίσει αναρωτιέσαι πού βρήκε τη λύση. Ο Έλληνας έχει την ευελιξία του «χάους» γιατί γεννιέται μέσα σε ένα χαοτικό σύστημα. Είναι έτοιμος να καινοτομήσει σε οποιεσδήποτε «αντίξοες» συνθήκες. Η Ελλάδα έχει τη δύναμη, την είχε πάντα. Δείτε τη Σχολή των Αθηνών, γιατί σε 150 χρόνια άλλαξε τον κόσμο; Γιατί συζητούσαν. Ο Πλάτωνας τους μάζευε και «περπατητικώς» συζητούσαν για το τι είναι νους, τι είναι ψυχή, τι είναι νόμος. Για μας σήμερα τα πράγματα είναι απλά. Το ερώτημα είναι πώς θα μπορέσουμε να δείξουμε τον πολιτισμό μας στον έξω κόσμο; Δημιουργώντας πολιτιστικό περιεχόμενο, μέσα από τη χρήση της τεχνολογίας, για τους πιτσιρικάδες, πχ να κάνουν αναπαράσταση της Δήλου. Είμαι σίγουρος, αν ζητήσουμε από έναν μεγάλο επιχειρηματία/ευεργέτη να χορηγήσει ένα βραβείο για την καλύτερη επιχειρηματική ιδέα, ξέρετε πόσοι θα πάρουν μέρος; Πάρα πολλοί. Επομένως, απαιτείται αλλαγή νοοτροπίας και αντιμετώπιση των προβλημάτων με σωστό τρόπο. Κανείς στην Ελλάδα δεν δουλεύει με ευχαρίστηση, όλοι γκρινιάζουν. Η Silicon Valley στην Αμερική έγινε μόνη της, χωρίς κρατική παρέμβαση. Σε τι διαφέρουμε στην Ελλάδα; Έγινε μόνη της γιατί η νοοτροπία των παιδιών και των καθηγητών εκεί ήταν η χαρά της δημιουργίας. Οπότε θα μπορούσατε να πείτε ότι το μήνυμα είναι «Ας γυρίσουμε στη χαρά της δημιουργίας». Πώς μπορεί να περάσει το μήνυμα στους νέους ότι στην Ελλάδα υπάρχουν δυνατότητες, ότι υπάρχουν μηχανισμοί με τους οποίους μπορούν να αξιοποιήσουν εμπορικά τη γνώση τους; Η βάση για τους φοιτητές είναι πρώτον να ξεφύγουν από τον κομματισμό και τις παρωπίδες που αυτός συνεπάγεται. Δεύτερον, η δουλειά. Η Ασία αναπτύσσεται βάζοντας στο μυαλό των παιδιών της τη δουλειά. Εδώ τι θέλουμε; Τα παιδιά όλα είναι στα καφενεία. Αν προσπαθούσαν ακόμα πιο πολλοί μαζί και δούλευαν περισσότερο, όπως τα παι42 ΕΠΙΛΟΓΗ

διά που έχουμε την τύχη να συναντάμε κάθε μέρα μέσα από τη δραστηριότητά μας στο Corallia, θα είχαμε πολύ καλά αποτελέσματα.

Η ιδέα που μετέφερα στους φοιτητές μου στην Πάτρα, ήταν των garage companies. "Αρχίστε να σκέπτεστε, ένας μηχανικός πρέπει να έχει το μάτι του στην κοινωνiα, στον χρήστη. Αυτό που εσύ σκέπτεσαι, μπορεi να γiνει προϊoν". Η Πάτρα ήταν και εiναι ακόμα πρωτοπόρος σε αυτό.

Ποιο είναι το μήνυμα που μπορεί να μεταδώσει τo Corallia; Το μήνυμα είναι αν αλλάξουμε νοοτροπία μπορούμε να αλλάξουμε αυτή τη χώρα. Η νέα νοοτροπία είναι η χαρά της δημιουργίας. Δεν είναι τυχαίο που ο άνθρωπος που δουλεύει στην Ελλάδα αισθάνεται τον εαυτό του είλωτα. Όμως έτσι είναι η ζωή, όλοι εργάτες είμαστε. Δεν είναι τυχαίο το ότι στην Ελλάδα ο κάθε γονιός θέλει να στείλει το παιδί του στο πανεπιστήμιο. Αυτό συμβαίνει σε τέτοιο βαθμό σε λίγες χώρες παγκοσμίως. Εδώ όμως το ήθελαν μέχρι πρόσφατα για να απασχοληθούν στη συνέχεια στο Δημόσιο. Ξέρετε τι έλεγα πάντα στους φοιτητές; Αν πας στα 25 σου χρόνια στο Δημόσιο, σε περιχαράκωσαν και το μόνο που θα συζητάς είναι πόσο θα είναι κάθε επίδομα, η σύνταξη κλπ. Αν είναι δυνατόν! Μιλήστε μας για το πρόγραμμα επισκέψεων Ελλήνων φοιτητών σε μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια; Το πρόγραμμα αυτό είναι πολύ σημαντικό. Θελήσαμε με αυτό να δώσουμε την ευκαιρία σε φοιτητές ελληνικών πανεπιστημίων να γνωρίσουν από κοντά τον τρόπο λειτουργίας αυτών των πανεπιστημίων, το πώς αλληλεπιδρούν τα πανεπιστήμια με τα οικοσυστήματα επιχειρήσεων και ερευνητικών κέντρων και, τελικά, να γυρίσουν πίσω και να φέρουν την αλλαγή στα δικά τους περιβάλλοντα. Δεν τους στέλνουμε για βόλτα ούτε για να επιλέξουν το πανεπιστήμιο που θα κάνουν το μεταπτυχιακό τους – πάνε εκεί για να πάρουν ιδέες, να εκτεθούν οι ίδιοι σε μια άλλη πραγματικότητα και να την εφαρμόσουν. Πρέπει να μάθουμε να βλέπουμε τι κάνει ο υπόλοιπος κόσμος, όταν το αποτέλεσμα είναι επιτυχημένο και να ξεφύγουμε από τον ιδεατό δικό μας κόσμο. Εκεί τα παιδιά βλέπουν τον φοιτητή να συζητά με τον καθηγητή πώς θα κάνουν πλάνο για το μέλλον του project, κάτι που εδώ γίνεται δύσκολα, πηγαίνουν σε σεμινάρια, σε μαθήματα, το βράδυ συζητούν μεταξύ τους και είναι γι’ αυτά ένα πολυπολιτισμικό σοκ. Επομένως ο Έλληνας όταν του δώσεις το υλικό είναι δεκτικός. Πρέπει να ανοίξει το μυαλό όλων, καθηγητών και φοιτητών σε νέες ιδέες, πρέπει να ανοίξει το μυαλό ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας.

Corallia - πληροφορίες Η Corallia, η Ελληνική Πρωτοβουλία Τεχνολογικών Συνεργατικών Σχηματισμών, είναι ο πρώτος φορέας δημιουργίας cluster στην Ελλάδα. Αποτελεί την επιβεβαίωση ότι στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλο δυναμικό έρευνας, τεχνολογίας και εμπορικής αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της. Στα cluster μικροηλεκτρονικής/νανοτεχνολογίας, που διαγράφει σημαντική πορεία ανάπτυξης, Διαστημικών Τεχνολογιών και Εφαρμογών Τεχνολογίας Παιγνίων και Δημιουργικού Περιεχομένου, έρχονται κοντά επιχειρήσεις, ερευνητικά ινστιτούτα, πανεπιστήμια, τράπεζες, με στόχο την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων που προσφέρει η γεωγραφική συγκατοίκηση και ευρύτερα η διασύνδεση. Η Corallia είναι ο καταλύτης της δημιουργίας των cluster, οι δημιουργοί του εντοπίζουν την κρίσιμη μάζα σε έναν τομέα, το δυναμικό επιχειρήσεων που στοχεύει πέρα από τα σύνορα της ελληνικής αγοράς και οργανώνουν το «οικοσύστημα» ανάπτυξης. Στην Corallia οι μικρές επιχειρήσεις βρίσκουν την υποδομή, που αδυνατούν να εγκαταστήσουν μόνες τους, πχ εγκαταστάσεις, υπηρεσίες εξωστρέφειας, νομικές υπηρεσίες όπως κατοχυρώσεις πατέντας, φορολογικής υποστήριξης, υποδοχής πελατών κλπ. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, η συμμετοχή προσφέρει και κάτι εξίσου σημαντικό: επαφή με τη δεξαμενή μικρών παραγωγών τεχνολογίας, τα ερευνητικά μυαλά της χώρας. Τα μεγέθη τους αναδεικνύουν την επιτυχία. Σήμερα υπάρχουν επιχειρήσεις του cluster μικροηλεκτρονικής με γραφεία στα παγκόσμια κέντρα τεχνολογίας, όπως η περίπτωση εταιρείας με γραφεία στην Αθήνα, τη Yokohama και τη Silicon Valley. Επίσης, αυξάνουν τις πωλήσεις τους και προσελκύουν επενδυτές από το εξωτερικό. Μια από τις αρχές στις οποίες «εκπαιδεύονται» οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν είναι το elevator pitch: να μπορούν να πείσουν σε δύο λεπτά για το βασικό τους πλεονέκτημα, για τον επενδυτή και τον πελάτη. Αν το καλοσκεφτεί κανείς, αυτό τα αλλάζει όλα, η φιλοσοφία επικέντρωσης στον πυρήνα κάνει την αλλαγή και εφικτό το άλμα μπροστά. ΕΠΙΛΟΓΗ 43

ελλαδα // καινοτομiα Συνeντευξη // ΚΩστας ΑποστολΙδης - Raycap

ΕΛ ΛΗΝΙΚΗ

ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ

Η έμφαση στις ανάγκες του πελάτη, η εμμονή στην ποιότητα, η δημιουργία πρωτοποριακών προϊόντων που δεν χρειάζονται συντήρηση και η ποσοτικοποίηση του οφέλους που προκύπτει από τέτοιες λύσεις είναι οι βασικές αρχές της επιτυχίας για τη Raycap. Η προσήλωση σε αυτές οδήγησε στη θεαματική της εξέλιξη: Εξάγει το 92% των πωλήσεών της! Απο το ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ της «Ε»

Κώστας Αποστολίδης, διευθύνων σύμβουλος Raycap.

44 ΕΠΙΛΟΓΗ

Άλλωστε ο επικεφαλής της, Κώστας Αποστολίδης, στην ομιλία του στην TEDxAcademy περιέγραψε πώς μετέτρεψε ένα τεχνικό πρόβλημα σε ευκαιρία για την εταιρεία του και υπεραξία για τον πελάτη: όταν στη Μεγαλόπολη κεραυνοί δημιούργησαν υπερτάσεις που κατέστρεψαν τα ηλεκτρονικά που κινούν τους κινητήρες των ταινιοδρόμων του λιγνίτη, κάτι που ο πελάτης θεώρησε αναμενόμενο αποτέλεσμα ενός καιρικού φαινομένου, η Raycap το είδε ως ευκαιρία και ανέπτυξε το σύστημα ηλεκτρικής προστασίας των εγκαταστάσεων, ένα προϊόν με μεγάλο οικονομικό όφελος για τον πελάτη. Σήμερα πρωτοπορεί στην έρευνα και ανάπτυξη τεχνολογικών λύσεων στις τηλεπικοινωνίες, στην παραγωγή και διανομή ενέργειας και στην

ηλεκτρική προστασία με το 80% των προϊόντων της να είναι καινοτόμα. Οι μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο στους τομείς κινητής τηλεφωνίας, άντλησης πετρελαίων, ραντάρ αεροδρομίων, ανεμογεννητριών, φωτοβολταϊκών πάρκων κ.α., χρησιμοποιούν τα προϊόντα της Raycap για να προστατεύουν τα μηχανήματά τους από τα ρεύματα που δημιουργούνται όταν επανέρχεται το ηλεκτρικό ρεύμα μετά από διακοπή και μετά από πτώση κεραυνών. Με το βραβείο καινοτομίας στο HSBC European Business Awards 2011, το βραβείο αναπτυσσόμενης ΜΜΕ του ΕΒΕΑ και το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό Η Ελλάδα Καινοτομεί του ΣΕΒ και της Eurobank και εξαγωγές σε 5 ηπείρους, αποτελεί το νέο «παράδειγμα» για την Ελλάδα.

Ο Κώστας Αποστολίδης μιλά στην «Ε» για το όραμα και τη στρατηγική του αλλά και το κενό ηγεσίας στην Ελλάδα που οδηγεί σε πενιχρά συλλογικά αποτελέσματα.

α στερεότυπα για την Ελλάδα μιλούν για μια χώρα που δεν παράγει τεχνολογία, ποιότητα και αξιοπιστία. Εσείς τα καταρρίψατε όλα, έχετε στο ενεργητικό σας 75 πατέντες. Ποια ήταν η κινητήρια δύναμη, το όραμα που καθόρισε την πορεία της επιχείρησης; Να είμασ τε χρήσιμοι. Να κάνουμε κάτι για τον πελάτη μας, για τον γείτονά μας. Να λύσουμε τα προβλήματά τους έτσι ώστε να έχουν οικονομικά οφέλη. Τότε μόνο θα πάμε και εμείς καλά.

Τελικά υπάρχουν «μυαλά» στην Ελλάδα; Βλέπο ντας στην επιχείρησή σας μηχανικούς απόφοιτους ελληνικών πολυτεχνείων και στο πελατολόγιό σας κορυφαίες εταιρείες, όπως η General Electric και η United Technologies, επιβεβαιώνετε ότι σε μεμονω-

μένο επίπεδο διαπρέπουμε ενώ σε συλλογικό αποτυγχάνουμε. Πού το αποδίδετε; Στην έλλειψη ηγεσίας, η οποία θα κινητοποιήσει τον καθένα μας να δουλέψει μαζί με άλλους, για να γίνει μία σύνθεση προς το γενικό καλό που τελικά θα αποβεί προς όφελος όλων. Σε μια επιχείρηση έντασης γνώσης και καινοτομίας, ποια είναι τα απαιτούμενα για την αξιοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου, την ανάδειξη του δυναμικού του; Απαιτείται πρώτα-πρώτα γνώση της τεχνολογίας για να λυθεί το πρόβλημα, γνώση της σπουδαιότητος του προβλήματος και ποσοτικοποίηση των ωφελειών που θα έχει ο πελάτης. Επίσης καλός χαρακτήρας, να μην κοιτάζει κανείς μόνο τον εαυτό του και την τεχνολογία του πόσο καταπληκτική είναι, αλλά σε τι μπορεί να ωφελήσει.

ΕΠΙΛΟΓΗ 45

ελλαδα // καινοτομiα Συνeντευξη // ΚΩστας ΑποστολΙδης - Raycap

Δεν τους ενδιαφeρει τι θα κερδiσει η εταιρεiα τους ή η Υπηρεσiα τους, τους ενδιαφeρουν μoνο οι διαδικασiες και οι τυποι, oχι το αποτeλεσμα. αυτo οφειλεται στο οτι κανeνας προϊστaμενος δεν τους eχει ρωτhσει πως eχουν βελτιωσει την εταιρεiα τους, π.χ. τουσ τελευταiους 12 μhνες.

Εξάγετε το 90% των πωλήσεων σας. Τελικά η επιτυχία στις ξένες αγορές απαιτεί μια ιδιαίτερη προσ έγγιση του πελάτη, κάτι στο οποίο έχουμε αποτύχει ως χώρα, όπως δείχνουν οι χαμηλές ελληνικές εξαγωγές; Η προσέγγιση του πελάτη από τη δική μας πλευρά είναι απόλυτα η ίδια παντού προς όλους. Το αποτέλεσμα όμως είναι ότι σε χώρες όπως η Αμερική, η Γερμανία, ο Καναδάς, το Βέλγιο, κλπ έ χουμε επιτυχίε ς ε νώ σ την Ελ λάδα έχουμε αποτύχει οικτρά σε σχέση με τις προσπάθειες που καταβάλλουμε. Και αυτό γιατί σ τις Αγγλοσαξωνικές χώρες μας κοιτάζουν ορθολογικά , τι θα κερδίσουν οι εταιρείες τους από τα προϊόν τα μας, ενώ σ την Ελ λάδα όλοι ή θεωρούν ότι έχουν τις λύσεις ή νομίζουν ότι δεν έχουν πρόβλημα. Επιπλέον δεν δείχνει να τους ενδιαφέρει τι θα κερδίσει η εταιρεία τους ή η υπηρεσία τους, απλά τους ενδιαφέρουν οι διαδικασίες και οι τύποι, όχι το αποτέλεσμα. Και, βέβαια, αυτό οφείλεται σ το γεγονός ότι κανέ νας προϊστάμενος δεν τους έχει ρωτήσει πώς έ χουν βε λτ ιώσ ε ι την ε ταιρε ία τους π.χ. τους τελευταίους 12 μήνες. Τώρα για να έχει εξαγωγές μία χώρα πρέπει πρώτα να έχει εγχώρια παραγωγή. Και αυτό δεν συμβαίνει σ την Ελλάδα. Πάντως, στη δική μας περί-

πτωση που οι εξαγωγές μας είναι το 92% των πωλήσεων μας, θα προτιμούσαμε χί λιε ς φορέ ς οι εξαγωγέ ς μας να ήταν μόνο 70%, γιατί ξέρουμε ότι, με το να μην χρησιμοποιούνται στην Ελλάδα οι λύσεις μας, χάνουν οι δυνητικοί πελάτες μας πολλαπλάσια. Η βιομηχανία σήμερα είναι μια σύνθετη διαδικασία, όλο και περισσότερο περιλαμβάνει και την παροχή υπηρεσιών στον πελάτη. Αυτό δηλαδή που σήμερα αποκαλείται manuservices , η προηγμένη παραγωγή που συνδυάζεται με διαφορετικές υπηρεσίες. Βλέπετε στην τάση αυτή προοπτικές ανάπτυξης για τις επιχειρήσεις; Βεβαιότατα, γιατί είναι αυτό που απαιτεί ο τελικός χρήστης. Ολική αντιμετώπιση. Όχι απλώς ένα προϊόν, αλλά μια τέλεια λύση. Από την εμπειρία σας στην επιχειρηματική δράση, ποια θα ήταν η συμβουλή σας στον νέο επιχειρηματία, που έχει μια ιδέα και επιδιώκει την εμπορική αξιοποίησή της; Ότι τα πάντα εξαρτώνται από τον ίδιο. Επίσης, να επικεντρωθεί στα οφέλη του καταναλωτή από τη χρησιμοποίηση αυτής της ιδέας. Τι θα κερδίσει κάποιος αγοράζοντας το προϊόν του;

R a yc a p - πλ η ρ ο φ ο ρ ί ε ς Από την ίδρυση της το 1987 η Raycap είναι από τις πρωτοπόρες ελληνικές εταιρείες στην έρευνα και ανάπτυξη τεχνολογικών λύσεων και υπηρεσιών, στους τομείς των τηλεπικοινωνιών, της ηλεκτρικής προστασίας και της ενέργειας. Το 2011, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών της ανήλθε στο ποσό των 76,4 εκ. ευρώ και οι εξαγωγές της, σε χώρες της Ευρώπης, Αμερικής, Αφρικής και Ασίας, αντιπροσωπεύουν το 92% του συνολικού όγκου των πωλήσεων. Διαθέτει πέντε θυγατρικές επιχειρήσεις, στις ΗΠΑ, Γερμανία, Ρουμανία, Κύπρο και Βουλγαρία. Διατηρεί επίσης γραφεία στην Ιταλία, στο Μεξικό, στη Χιλή και τον Καναδά. Το 2012, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών αναμένεται να ξεπεράσει τα 90 εκ. ευρώ. 46 ΕΠΙΛΟΓΗ

Smart υπηρεσίες

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

24 ώρες το 24ωρο Δ ι α χ εi ρ ι σ η λογ α ρ ι α σ μ ω ν κ α ι κ α ρ τ ω ν

Νέες υπηρεσίες για αγορά /πώληση /παρακολούθηση ΧΑ και ΧΑΚ Εάν είστε χρήστης των υπηρεσιών i-bank Internet / Phone Banking και διαθέτετε συσκευή iPhoneΤΜ, iPod touch®, BlackBerryΤΜ, Windows Mobile® ή Symbian αξιοποιήστε σήμερα κιόλας τις νέες υπηρεσίες που σας προσφέρει η Εθνική Τράπεζα. Πλοηγηθείτε στο Μενού της Smartphone συσκευής σας, 24 ώρες το 24ωρο, με την ευκολία και ασφάλεια που σας παρέχουν οι υπηρεσίες i-bank.

Επιλέξτε i-bank Mobile Banking και στη συνέχεια: • Λογαριασμοί: Για να ενημερωθείτε για το

Νέο Επενδύσεις: Ενημερωθείτε για το επενδυτικό σας χαρτοφυλάκιο και δώστε εντολές για αγορά ή πώληση μετοχών στο ΧΑ και ΧΑΚ. (προς το

υπόλοιπο και τις 10 τελευταίες κινήσεις των συνδεδεμένων καταθετικών σας λογαριασμών.

παρόν για συσκευές iPhone).

• Κάρτες: Για να ενημερωθείτε για την τρέχουσα

θείστε τα Χρηματιστήρια Αξιών Αθηνών και Κύπρου, καθώς και διεθνείς αγορές. (προς το παρόν για

οφειλή και τις 10 τελευταίες κινήσεις των πιστωτικών σας καρτών Εθνικής Τράπεζας.

Νέο Παρακολούθηση Αγορών: Παρακολουσυσκευές iPhone).

• Μεταφορές Ποσών: Για να μεταφέρετε χρήματα σε λογαριασμούς δικούς σας ή τρίτων στην Εθνική Τράπεζα.

• Επικοινωνήστε μαζί μας: Για να επικοινωνήσετε με το Contact Center της Τράπεζας.

• Πληρωμές: Για να πληρώσετε λογαριασμούς εταιρειών (ΔΕΗ, ΟΤΕ, Cosmote, Vodafone) καθώς και πιστωτικές κάρτες Εθνικής Τράπεζας.

πιο κοντινά Καταστήματα ή ΑΤΜ της Εθνικής Τράπεζας και να πληροφορηθείτε τη διεύθυνσή τους

• ΑΤΜ /Κατάστημα: για να εντοπίσετε τα 10 (Η υπηρεσία δεν είναι διαθέσιμη σε κινητά με Windows Mobile®).

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνείτε στα:

/ www.nbg.gr

181818 (από την Ελλάδα) 0030 210 48 48 484 (από το εξωτερικό) contact.center@nbg.gr ΕΠΙΛΟΓΗ 47

ελλαδα // πολιτικH

48 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΑπO το χθες στο σHμερα

δημοκρατIα σε κ ρI ση Από τoν ΑντΩνη ΛιβιερΑτο

Η σχέση της διεύρυνσης της δημοκρατίας με την παρακμή είναι μια ιστορικά αποδεδειγμένη σύνδεση, όταν, είτε δεν δημιουργηθούν, είτε καταστραφούν τα πολιτιστικά αναχώματα στη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών, και οι δημοκρατικές αξίες δεν αναβλύζουν, αλλά πλασάρονται ως (πολιτικό) εμπόρευμα. Βλέποντας τα πράγματα από απόσταση, αντιλαμβάνεται κανείς πώς μια περίοδος ισχυροποίησης της δημοκρατίας, μετά τη δικτατορία, οδήγησε τελικά στην ελληνική χρεοκοπία.

ΕΠΙΛΟΓΗ 49

ελλαδα // πολιτικH

Πρέπει να πάμε λίγο πιο πίσω, με την ελπίδα να κατανοήσουμε όσα μας ταλαιπωρούν και μας αποπροσανατολίζουν. Αυτή η οπισθοχώρηση στον ιστορικό χρόνο μας οδηγεί στο καλοκαίρι του 1949, όταν τελειώνουν οι επιχειρήσεις του εμφυλίου πολέμου, ο αυτοπροσδιοριζόμενος Δημοκρατικός Στρατός διαλύεται και οι μαχητές του αυτοεξορίζονται. Το κύμα της αποχώρησης συναντάται έτσι με το πρώτο, εκείνο δηλ. της μετακίνησης παιδιών εκτός Ελλάδος. Η ιστορία αυτής της τραγικής και χωρίς προηγούμενο εμφύλιας σύρραξης, σε όλες της τις διαστάσεις περιμένει ακόμη τον ιστορικό της, γιατί οι μέχρι τώρα μελετητές δεν είναι παρά ιστοριογράφοι, πολλές φορές προδιαγεγραμμένων συμπερασμάτων. Με την είσοδο του 1950 και με την επιεικώς «περίεργη», προϋπάρξασα, αποχή από τις εκλογές του 1946 της κομμουνιστικής αριστεράς και την ως εκ τούτου απογραφή των κομμουνιστών και των συνοδοιπόρων, η μόλις ανατέλλουσα οικονομία διαθέτει αφ’ ενός τα κεφάλαια και εφόδια του σχεδίου Μάρσαλ και αφ’ ετέρου ένα εξαιρετικά πειθαρχημένο έως και πειθήνιο εργατικό δυναμικό. Η δημοκρατία που έχει προκύψει δεν επιτρέπει τους ανοικτούς διεκδικητικούς αγώνες για μεροκάματο, ασφάλιση, ωράριο εργασίας κττ. Όσοι ατακτούν γνωρίζουν καλά τις άμεσες συνέπειες, δηλ. την «πολιτική ανεργία». Αν και για να είναι κανείς πιο κοντά στην αλήθεια, πέραν της επιβαλλόμενης εργοδοτικής πειθαρχίας, μεγάλο μέρος των εργαζομένων παρουσίαζε μειωμένη προσφορά αγωνιστικών θυσιών. Με αυτά τα δεδομένα τόσο η εργατική τάξη, όσο και οι εργαζόμενοι γενικότερα -που είναι κάτι άλλο- αποδίδουν έργο υψηλής παραγωγικότητας, ίσως όχι εύκολα μετρούμενη σήμερα λόγω των τότε επικρατουσών συνθηκών, όμως οφθαλμοφανή. Τέλος, ο κρατικός μηχανισμός περιλαμβάνει ακόμη έντιμους και αφοσιωμένους στο καθήκον τους πολιτικούς και πολιτικούς υπαλλήλους. Υπήρχαν, όταν βλέπει κανείς συνολικά, όλες οι προϋποθέσεις για επενδύσεις και οι επενδύσεις έτρεχαν. Όμως, όχι κατά περίεργο

50 ΕΠΙΛΟΓΗ

τρόπο με δεδομένο τον χαρακτήρα του Έλληνα, βλέπει κανείς, εκ των υστέρων, ότι ελάχιστες άντεξαν σε βάθος χρόνου γιατί δεν ήταν έτσι θεμελιωμένες ώστε να αντέξουν το επόμενο βήμα ανόδου τους. Οι εγχώριοι επενδυτές είτε δεν καταλάβαιναν είτε (μάλλον) δεν ήθελαν να καταλάβουν ότι ακόμη και απλές επενδύσεις όπως πχ. τα ξενοδοχεία είχαν ανάγκη από ορθολογική οργάνωση και λειτουργία και διαμόρφωση οικονομικής πολιτικής με μέλλον. Οι επενδυτές-επιχειρηματίες περιλαμβάνουν ανθρώπους της δουλειάς αλλά και αεριτζήδες τους, τότε αποκαλούμενους σκαλτσοβιομήχανους. Οι νέοι επενδυτές γενικότερα και οι βιομήχανοι ειδικότερα στρέφονται κυρίως στην παραγωγή αγαθών χαμηλής τεχνολογίας, αγαθών που καλύπτουν άμεσες, απλές αλλά ουσιώδεις για την εποχή ανάγκες όπως την υφαντουργία, τα λευκά είδη, κουζίνες, ψυγεία, υδραυλικά κ.ά. και την οικοδομή. Η οργάνωση των επιχειρήσεων, με λίγες εξαιρέσεις είναι στοιχειώδης και η ποιότητα κατά κανόνα «bon pour l’ orient». Οι επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας δεν σκοπεύουν στο μέλλον ούτε καν ενστικτωδώς. Έχουν άνετη προσπέλαση στην αναγκαία ρευστότητα με τράπεζες που λειτουργούν περισσότερο ως σαράφηδες, παρά ως χειριστές του οικονομικού μέλλοντος. Και κάτι ακόμη, χαρακτηριστικά ελληνικό. Οι ιδρυτές δεν προετοιμάζουν τους διαδόχους τους, στις κατά κανόνα, αρχικά, οικογενειακές επιχειρήσεις με αποτέλεσμα η δεύτερη, το πολύ η τρίτη γενιά να τις εξαφανίζει. Με τη βαθμιαία χαλάρωση, εκ των πραγμάτων, της ωμής καταπίεσης η σχέση εργασίας– εργαζομένων αλλάζει. Οι πρώτοι σκληροί διεκδικητικοί αγώνες εμφανίζονται στους δρόμους από τους οικοδόμους, ένα νέο σχετικά, πολυπληθές στις πρώτες δεκαετίες, τμήμα της εργατικής τάξης, αποστασιωμένο από τις πειθήνιες συνδικαλιστικές ηγεσίες της εποχής. Χωρίς να μπορεί κανείς να αγνοήσει τη διείσδυση κομμουνιστών στις σχετικές οργανώσεις, οφείλει να σημειώσει ότι οι δυνατότητές τους ήταν σαφώς περιορισμένες. Πολλές φορές πχ ο αρμόδιος αστυνόμος Παξινός του συνδικαλιστικού της Γενικής Ασφάλειας έχει μεγαλύτερη διείσδυση, τότε προσφέρονταν «διακοπές» δωρεάν στις ανοικτές φυλακές στα πανέμορφα ξερονήσια του Αιγαίου. Πρέπει πάντως να προσθέσει ο γράφων ότι οι τότε διεκδικητικοί αγώνες αφορούσαν στην εξασφάλιση της επιβίωσης και όχι στο άπιαστο τότε όνειρο της ευημερίας.

Η δ η μ ο κ ρατ I α των χ αμEνων ε υκαιριΩν Με το διάλλειμα της δικτατορίας να τελειώνει οικτρά, η μεταπολίτευση δίνει τη θέση της σε μια δημοκρατία όπου οι εργαζόμενοι, όχι πια κυρίως του μόχθου, επελαύνουν ριζοσπαστικοί, με μια ιθύνουσα τάξη που έχει χάσει το «τσαγανό» της, ενώ η διοικητική μηχανή, το κυβερνητικό δυναμικό, παχαίνει και διαφθείρεται. Η γενικευόμενη διαφθορά αποτελεί το μοιραίο γεγονός στην εξέλιξη της χώρας. Το νέο οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον το οποίο ανέχεται ή και δημιουργεί ο αγνώριστος (προς το καλύτερο μετά την «εξορία» του στο Παρίσι) για τους παλαιότερους, Κωνσταντίνος Καραμανλής, είναι επίσης αγνώριστο για τους Έλληνες που δεν μπορούν να το χειριστούν. Προσφέρεται περισσότερη δημοκρατία από όση μπορούν να καταναλώσουν. Οι Έλληνες, σαφώς, δεν ήταν έτοιμοι να αξιοποιήσουν το δημοκρατικό περιβάλλον με σωφροσύνη και αυτοσυγκράτηση. Ο γράφων δεν μπορεί να λησμονήσει μια φράση απλοϊκή εκ πρώτης όψεως του Παναγή Παπαληγούρα: «τους πλουτίσαμε (τους Έλληνες) πριν να τους μορφώσουμε». Η πρώτη επένδυση, κορυφαία και βασική, η παιδεία, εγκαταλείφθηκε στην τύχη της. Η συνολική παιδεία δεν ήταν παρά ένας δευτερεύων στόχος, όπως πχ οι υποδομές, η οδοποιία, κττ. Αυτό σήμερα πληρώνεται πανάκριβα. Ο Έλληνας πολίτης δεν αντιλαμβάνεται τον τρόπο λειτουργίας μιας ευρωπαϊκής δημοκρατίας, πχ στη δημοσιονομική πολιτική. Άλλωστε μέχρι πρόσφατα δεν ήξερε τι σημαίνει. Η σχέση της διεύρυνσης της δημοκρατίας με την παρακμή είναι μια ιστορικά αποδεδειγμένη σύνδεση, όταν είτε δεν δημιουργηθούν είτε καταστραφούν τα πολιτιστικά αναχώματα στη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών και οι δημοκρατικές αξίες δεν αναβλύζουν, αλλά πλασάρονται ως (πολιτικό) εμπόρευμα. Τα παραδείγματα είναι πολλά.  Όταν για τις ανάγκες λειτουργίας του Αθηναϊκού στόλου, η Αθηναϊκή Δημοκρατία διευρύνεται έτσι ώστε να καλύψει όλους τους πολίτες, ο αθηναϊκός λαός ώρες - ώρες μετατρέπεται σε παραληρούντα όχλο με απίστευτα θλιβερές, ακόμη και ανόητες αποφάσεις, από τη σφαγή στη Μήλο, την παρ’ ολίγον σφαγή στη Λέσβο, μέχρι την πρόκληση της Μοίρας της πόλης όταν παραδίδεται σε ένα διεφθαρμένο και διαφθορέα, τον Αλκιβιάδη (τέλη του 5ου αιώνα π.Χ.), που «κατορθώνει» να παραλύσει τη διοίκηση διορίζοντας ως συνυπεύθυνο τον αδύναμο Νικία. Αποτέλεσμα ήταν να πεθάνουν στα λατομεία των Συρακουσών οι οπλίτες του άνθους της Πόλης. Η άκριτη δημοκρατία σκοτώνει τη δημοκρατία.

Αν κατα τον μεγαλο Βισμαρκ αρκουν τρεις καθηγητες για να χαθει η πατριδα, θα γλυτωνε η Ελλαδα με μερικες δεκαδες;  Η πολιτεία του Ανδρέα Παπανδρέου εξαχρειώνει τελικά τη Δημοκρατία. Το πολιτικό – οικονομικό σκηνικό καταλήγει σ’ ένα έντονα διεκδικητικό λαό, μια φοβισμένη και δειλή ιθύνουσα τάξη, η οποία καταφεύγει στη διαφθορά για να διατηρήσει τα προνόμιά της, ένα παραγωγικό μηχανισμό του τύπου «απόψε αυτοσχεδιάζουμε» και ένα διοικητικό, κρατικό μηχανισμό με συνδετικό ιστό την κατεστημένη διαφθορά. Η μοιραία απόφαση είναι η είσοδος στην τότε ΕΟΚ.  Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, με ειλικρινή και βαθύτατη ικανοποίηση απευθυνόμενος στους Έλληνες και τις Ελληνίδες απεφάνθη: «εγώ σας έριξα στο νερό, εσείς τώρα να μάθετε να κολυμπάτε». Και οι Έλληνες και οι Ελληνίδες πήραν το μήνυμα κατά λέξη και κατέβηκαν στις παραλίες και άρχισαν να χαίρονται τη θάλασσα. Όσο για τις δαπάνες προσέφυγαν στα δανεικά για να συνεχίσουν την πορεία «της ισχυρής και ευημερούσης» Ελλάδας και με κυβερνητικούς μέντορες πληθώρα πανεπιστημιακών καθηγητών. Και αν κατά τον μεγάλο Βίσμαρκ αρκούν τρεις καθηγητές για να χαθεί η πατρίδα, θα γλύτωνε η Ελλάδα με μερικές δεκάδες; Πώς θα κινηθεί η πολιτική ζωή του τόπου σήμερα, που είναι αδύνατο να ικανοποιηθούν οι προεκλογικές υποσχέσεις; Μα είναι απλό, δεν θα ικανοποιηθούν διότι η νέα κυβέρνηση παρέλαβε καμένη γη! Θα βγούμε από τη λάσπη; Θα βγούμε αλλά ούτε αύριο, ούτε εύκολα. Θα βγούμε γιατί «η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει» κι ας φαίνεται απλοϊκό το προβαλλόμενο από τον γράφοντα εμβατήριο! ΕΠΙΛΟΓΗ 51

52 ΕΠΙΛΟΓΗ

Στρατηγικη Εξελiξεις Δρaσεις

Υπηρεσiες Προϊoντα Υπευθυνoτητα

ΕΠΙΛΟΓΗ 53

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

{

Οικονομία /Τράπεζες

ευρωπη vs αμερiκη

η μαχη με τον χρονο Δημοσιογράφος: Τι θα γίνει αν χρειαστεί βοήθεια η Ιταλία και η Ισπανία; Mάριο Ντράγκι: Τι θα γίνει αν όλοι χρειαστούν βοήθεια; Αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα.

κατάσταση στην Ευρώπη θέτει σημαντικούς κινδύνους για το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα και την οικονομία, δήλωσε πρόσφατα ο επικεφαλής της Fed, Μπεν Μπερνάνκε. Επέστησε όμως την προσοχή και σε έναν άλλο κίνδυνο. Αν δεν αναστραφούν οι αποφάσεις για περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων το 2013, καθώς λήγουν οι φοροαπαλλαγές για μεσαία και ανώτερα εισοδήματα του προέδρου Μπους του πρεσβύτερου, η οικονομία θα εισέλθει σε ύφεση. Όπως ανέφερε, πρέπει να προληφθεί η απότομη δημοσιονομική προσαρμογή, ώστε να βοηθηθεί η οικονομία να επιστρέψει στην πλήρη απασχόληση, η οποία και θα διασφαλίσει την προσαρμογή. Αναγνωρίζει την ανάγκη το ομοσπονδιακό έλλειμμα να περιοριστεί από το 9% του αεπ και να σταθεροποιηθεί το δημόσιο χρέος. Ωστόσο, τονίζει την αμεσότητα των κινδύνων, η πολιτική των μηδενικών επιτοκίων και ποσοτικής χαλάρωσης δεν μπορεί να στηρίξει την οικονομία αν την αντιστρατεύεται η δημοσιονομική πολιτική. Όπως χαρακτηριστικά είπε, θα ήθελε το Κογκρέσο να αφαιρέσει μέρος του βάρους που έχει εναποτεθεί στη Fed για τη στήριξη της οικονομίας. Στην Ευρώπη, η κατάσταση έχει ήδη προχωρήσει στο στάδιο που η Αμερική θέλει να αποφύγει. Το 1 τρισ. ευρώ που έδωσε η ΕΚΤ στις τράπεζες με τη μορφή 3ετών δανείων, δεν διοχετεύθηκε στις αγορές ομολόγων των χωρών σε πρόβλημα. Οι αποδόσεις των ισπανικών και ιταλικών ομολόγων ξεπέρασαν το 6%, που καθιστά το χρέος τους μη βιώσιμο. Συγχρόνως, η απότομη δημοσιονομική προσαρμογή βυθίζει τις οικονομίες σε ύφεση, χειροτερεύοντας τα δημόσια οικονομικά και ανακυκλώνοντας το έλλειμμα εμπιστοσύνης στην οικονομία και την «κρατική υπογραφή». Συνεπώς, και εδώ η λύση πλέον εκφεύγει του πεδίου του Ευρωπαίου κεντρικού τραπεζίτη. Ωστόσο, ο Μάριο Ντράγκι ανακοινώνει ετοιμότητα για μεγαλύτερη δράση για την αντιμετώπιση της επιδείνωσης της οικονομίας. Με το επιτόκιο του ευρώ στο 0,75%, δηλώνει έτοιμος να προχωρήσει σε αγορές κρατικών (βραχυχρόνιων) ομολόγων στη δευτερογενή αγορά σε έκταση επαρκή ώστε να μειωθούν τα επιτόκια δανεισμού των χωρών που πιέζονται από τις αγορές υπό τον όρο ότι θα δεσμευτούν, είτε με προσφυφή στους μηχανισμούς στήριξης είτε με προλη-

54 ΕΠΙΛΟΓΗ

Mάριο Ντράγκι πτικά προγράμματα, για μείωση των ελλειμμάτων τους. Συγχρόνως, «παραιτούμενη» από τη seniority, δηλαδή την κατά προτεραιότητα εξόφληση, καθησυχάζει τους επενδυτές και συμβάλλει στην αποφυγή της εκτόξευσης του κόστους δανεισμού από τις αγορές των χωρών αυτών (που ακολουθεί την προσφυγή σε ευρωπαϊκή βοήθεια). Επίσης, χαλαρώνει περαιτέρω τα κριτήρια πιστοληπτικής αξιολόγησης για τα ομόλογα που προσκομίζουν οι τράπεζες για άντληση ρευστότητας. Επαναλαμβάνοντας ότι η ΕΚΤ είναι ανεξάρτητη, απαντά στις αντιδράσεις της Γερμανίας. Ο κ. Ντράγκι δηλώνει ότι όποια διεύρυνση του ρόλου της ΕΚΤ -πχ δανεισμός των μηχανισμών στήριξης, EFSF και ESM, για αγορά ομολόγων χωρών με υψηλό κόστος δανεισμού- πρέπει να έχει δημοκρατική νομιμοποίηση, από την Ε. Επιτροπή, το Eurogroup και το Ευρωκοινοβούλιο. Άποψή του, όλα θα εξαρτηθούν από αυτό αλλά και από τη λήψη μέτρων σταθεροποίησης της οικονομίας και την επίσπευση της έναρξης λειτουργίας του Μηχανισμού Σταθερότητας των 500 δισ. ευρώ. Για όλα αυτά όμως απαιτείται κάτι που δεν υπάρχει: πολιτική συμφωνία εγκαίρως.

Τζορτζ Όσμπορν

Μέρβιν Κινγκ

βρετανια // ενισχυει τα αναχωματα της

υπουργός Οικονομικών Τζόρτζ Όσμπορν και ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Βρετανίας, Μέρβιν Κινγκ, ενισχύουν τα αναχώματα της χώρας έναντι των επιπτώσεων από τις εντάσεις στις χρηματαγορές της ευρωζώνης. Για να αποφύγουν πιστωτική ασφυξία και υψηλότερα επιτόκια στους δανειολήπτες, σχεδιάζουν την παροχή χρηματοδότησης στις τράπεζες για χορήγηση δανείων στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Η χρηματοδότηση θα γίνει με φθηνότερα επιτόκια από της αγοράς (η χρηματοδότηση από την κεντρική τράπεζα θα συνοδεύεται από εγγυή-

σεις) και θα φθάσει τα 100 δισ. λίρες υπό έναν όρο: το 80% θα πρέπει να διοχετευτεί σε δάνεια στον ιδιωτικό τομέα. Επίσης, επεκτείνουν το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης –«τυπώνοντας» χρήμα- κατά 50 δισ. λίρες, συνολικά στα 375 δισ. (24% του αεπ της), αφού, όπως είπε ο κ. Όσμπορν, «η κατάσταση στην ευρωζώνη μπορεί να επιδεινωθεί πριν αρχίσει να βελτιώνεται». Μένει να αποδειχθεί αν επιχειρήσεις και νοικοκυριά σε περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας είναι διατεθειμένα να δανειστούν.

fed και twist

α 657 δισ. θ φτάσουν ως το τέλος του 2012 οι πωλήσεις της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας, της Fed, βραχυχρόνιων τίτλων του αμερικανικού δημοσίου (ως 3 έτη). Θα διαθέσει τα έσοδα για την αγορά μακροπρόθεσμων, ώστε να μειωθούν τα μακροπρόθεσμα επιτόκια που επηρεάζουν τις επενδύσεις και την κατανάλωση. Όπως δηλώνει ο επικεφαλής της, Μπεν Μπερνάνκε, η αποτελεσματικότητα στη μείωση των επιτοκίων δανεισμού δύσκολα εκτιμάται, ωστόσο θα διευκολύνει στη χαλάρωση των συνθηκών χρηματοδότησης της οικονομίας σε συνδυασμό με τη διαβεβαίωση ότι τα επιτόκιο του δολαρίου θα παραμείνει μηδενικό ως και το 2014. Εξάλλου, με την πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης (αγορές μακροπρόθεσμων τίτλων) για τη στήριξη της οικονομίας, η Fed έχει τριπλασιάσει τον ισολογισμό της από 900 δισ. δολ. ή 6% του αεπ το 2008 σε 2,9 τρισ. ή 18% του αεπ σήμερα. Έπεται η συνέχεια, αφού αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να συνεχίσει με την 3η φάση ποσοτικής χαλάρωσης (QE3), αν δεν υπάρξουν ενδείξεις σημαντικής και διατηρήσιμης ενίσχυσης της οικονομίας.

γ ε ρ μ α ν ι κ e ς τ ρa π ε ζ ε ς κ α ι οι ι σ χ υ ρ οi e χου ν α δυ να μ i ε ς

τα 139 δισ. δολ εκτιμά το ΔΝΤ την έκθεση των γερμανικών τραπεζών στην Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Η έκθεσή τους στη Γαλλία, την Ισπανία και την Ιταλία φθάνει τα 800 δισ. δολ. περίπου. Η κρίση στην ευρωζώνη και η απώλεια των υψηλής απόδοσης, ως πριν την κρίση, αγορών του ευρωπαϊκού Νότου τις οδηγεί σε άλλες αγορές, το 2011 μείωσαν την έκθεσή τους στην Ευρώπη και την αύξησαν στις ΗΠΑ. Συνολικά η έκθεσή τους στις ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης φθάνει το 15% του ενεργητικού τους και 2,5 φορές τα κεφάλαιά τους! Το ΔΝΤ εκτιμά ότι θα συνεχίσουν να μειώνουν τις θέσεις τους στην ευρωζώνη ενώ θα διατηρήσουν τις θέσεις τους στις χώρες της ΚΑ Ευρώπης. Όπως επισημαίνει το ΔΝΤ, το γερμανικό τραπεζικό σύστημα είναι ευάλωτο σε εξωτερικά σοκ λόγω του υψηλού βαθμού μόχλευσης, της χαμηλής ποιότητας των τραπεζικών κεφαλαίων, της σημαντικής διασυνοριακής έκθεσης και εξάρτησης από τις αγορές χονδρικής. Η συνολική έκθεση τους στο εξωτερικό (2,8 τρισ. δολ.) αναλογεί σε 4,5 φορές τα κεφάλαια τους, από το οποίο αντλούν και το 40% των εσόδων τους. ΕΠΙΛΟΓΗ 55

{

Οικονομία / Τράπεζες

ευρωπαϊκeς τρaπεζες

με ena eυρωπαϊκο tarp ολα θα ηταν καλυτερα

εφαλαιακό άνοιγμα 76 δισ. ευρώ είχε διαπισ τώσει η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή τον Δεκέμβριο του 2011 για 27 μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες ώστε να καλύψουν το ελάχιστο όριο κεφαλαιακής επάρκειας Core Tier Ι 9% που έχει θέσει (εξαιρούνται οι ελληνικές τράπεζες λόγω της ανακεφαλαιοποίησής τους από το ΤΧΕ). Έξι μήνες μετά, τον Ιούνιο, διαπιστώνει ότι τα σχέδια που έχουν υποβάλλει οι τράπεζες αυτές και τα οποία αρχίζουν να υλοποιούνται θα οδηγήσουν σε κεφαλαιακή ενίσχυση 94 δισ. ευρώ. Από αυτό το ποσό, το 1/3 αφορά αυξήσεις κεφαλαίου, ως τον Οκτώβριο οι τράπεζες θα έχουν αυξήσει τα κεφάλαιά τους (μετοχικό και αποθεματικά) κατά 47 δισ. ευρώ ή 12% σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Επίσης, 1/3 θα προέλθει από μετατροπή υβριδικών τίτλων σε μετοχές και την έκδοση Cocos και το υπόλοιπο από απομόχλευση (δηλαδή μείωση του ενεργητικού) και άλλα μέτρα. Ο επικεφαλής της ΕΒΑ, Aντρέα Ένρια, εκτιμά ότι τα κεφάλαια που θα εισρεύσουν στις τράπεζες για την κεφαλαιακή τους ενίσχυση θα φθάσουν συνολικά τα 240 δισ. ευρώ, αν συνυπολογισθούν και τα κεφάλαια για τη διάσωση των ισπανικών και σε δεύτερο λόγο των ελληνικών τραπεζών. Το ποσό αυτό είναι μεγαλύτερο από τα

Aντρέα Ένρια 245 δισ. δολ. (200 δισ. ευρώ) που διέθεσε η αμερικανική κεντρική τράπεζα με το πρόγραμμα ΤΑΡΡ στις τράπεζες για την άμεση στήριξή τους στην αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης (από το οποίο τελικά αποκόμισε και κέρδη, αφού στη συνέχεια πούλησε τις μετοχές των τραπεζών που απέκτησε σε υψηλότερη τιμή). Στην Ευρώπη η όλη διαδικασία έγινε με αποσπασματικό τρόπο, εξαιτίας του συστήματος λήψης αποφάσεων που συνεπάγεται καθυστερήσεις. Χαρακτηριστικά δήλωσε «Αν είχαμε ένα ευρωπαϊκό ΤΑΡΡ, σήμερα η εικόνα της χρηματοπιστωτικής αγοράς θα ήταν πολύ καλύτερη». Όπως φαίνεται, η υποχρέωση υψηλής κεφαλαιακής επάρκειας, με δείκτη κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων 9%, από αρχικά προσωρινή για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της χρηματοπιστωτικής κρίσης και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης, γίνεται μόνιμη, αν και η Βασιλεία ΙΙΙ προβλέπει δείκτη 7% με ένα επιπλέον μαξιλάρι ασφαλείας 2,5% για τις συστηματικά σημαντικές τράπεζες μόνο.

Στο 20% τα «κόκκινα» δάνεια στην Ελλάδα

το 20% των συνολικών εκτιμώνται πλέον τα δάνεια σε καθυστέρηση των ελληνικών τραπεζών από 16% το 2011, καθώς η ύφεση αποδεικνύεται μεγαλύτερη με συνέπεια την επιδείνωση της δυνατότητας των νοικοκυριών κυρίως αλλά και των επιχειρήσεων να εξυπηρετούν τις δανειακές τους υποχρεώσεις. Η χρηματοδότηση της οικονομίας υποχωρεί με ρυθμό 4,8%, με αρνητική ροή δανείων σχεδόν από την αρχή του έτους. Εκτός από την περιορισμένη δυνατότητα των τραπεζών να χορηγούν δάνεια εξίσου σημαντικός παράγοντας είναι και η κάθετη υποχώρηση της ζήτησης δανείων σε περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας και ύφεσης. Αντίστοιχα οι καταθέσεις έχουν μειωθεί κατά 20 δισ. ευρώ από την αρχή του χρόνου ενώ διαγράφεται αντιστροφή της τάσης φυγής το τελευταίο διάστημα.

56 ΕΠΙΛΟΓΗ

ελβετiα

play it safe

ψηλότερα όρια κεφαλαιακής επάρκειας των συστημικά σημαντικών τραπεζών της θέτει η ελβετική κεντρική τράπεζα, τα κεφάλαια που απορροφούν ζημιές ως ποσοστό του σταθμισμένου ως προς τον κίνδυνο ενεργητικού τους θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 13%, με όριο εφαρμογής το 2019. Συστημικά σημαντικές θεωρεί την Credit Suisse και τη UBS που έχουν σημαντική έκθεση στο εξωτερικό, ιδίως στις ΗΠΑ, και με τα νέα όρια πιέζει για αυξήσεις κεφαλαίου και άλλα μέτρα κεφαλαιακής ενίσχυσης. Όπως διαπιστώνει ο δείκτης αυτός ήταν 5,9% για την Credit Suisse και 7,5% για τη UBS. Η UBS έχει ήδη προχωρήσει σε κεφαλαιακή ενίσχυση και η κεντρική τράπεζα συστήνει εφεξής χαμηλότερη πολιτική μερισμάτων. Η Credit Suisse ανακοίνωσε πρόγραμμα αύξησης κεφαλαίου 8,7 δισ. ελβετικών φράγκων, περαιτέρω ενίσχυση με 7 δισ. από πώληση δραστηριοτήτων και περιορισμό κόστους ώστε ο δείκτης Core Tier I να αυξηθεί στο τέλος του έτους σε 9,4%. Η κεντρική τράπεζα αναγνωρίζει την καλή πιστοληπτική τους αξιολό-

Monte dei Paschi di Siena

α 3, 4 δισ. ευ ρ ώ θ α φθάσει η κρατική στήριξη της ηλικίας 540 ετών ιταλικής τράπεζας, αφού δεν κατάφερε να αντλήσει κεφάλαια από τους μετόχους και την αγορά. Η στήριξη θα πάρει τη μορφή ομολόγων, για τα οποία θα πληρώνει τόκο στο ιταλικό δημόσιο, σε μια κίνηση ανάλογη με του 2009, οπότε δανειοδοτήθηκε με 1,9 δισ. ευρώ με επιτόκιο 8,5%. Οι άλλες δύο μεγαλύτερες ιταλικές τράπεζες, η Unicredit και η Intesa San Paolo, έχουν ήδη ενισχύσει την κεφαλαιακή τους θέση, για να καλύψουν το όριο κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής 9%, με ιδιωτικά κεφάλαια. Οι ιταλικές τράπεζες δεν έχουν τόσο μεγάλη έκθεση σε στεγαστικά δάνεια όσο οι ισπανικές και η ιταλική αγορά ακινήτων δεν υποχωρεί. Αντίθετα, τα κόκκινα στεγαστικά των ισπανικών φθάνουν τα 188 δισ. ευρώ και, σε συνδυασμό με τη μεγάλη υποχώρηση των τιμών των ακινήτων, αποτέλεσαν την πηγή των προβλημάτων, ιδίως στα επιχειρηματικά στεγαστικά, που οδήγησε στην ανάγκη της ευρωπαϊκής τραπεζικής διάσωσης των 100 δισ. ευρώ.

γηση (έχουν βέβαια και αυτές υποβαθμιστεί ελαφρά) η οποία τους επιτρέπει να δανείζονται με τα χαμηλότερα επιτόκια στις αγορές κεφαλαίου (ένας από τους λόγους είναι η χαμηλή έκθεσή τους στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας). Ωστόσο θεωρεί ότι αν δεν προχωρήσει η κεφαλαιακή ενίσχυση θα είναι ευάλωτες σε νέες υποβαθμίσεις. Όσον αφορά τις μικρότερες ελβετικές τράπεζες, που εστιάζουν στην εσωτερική αγορά, η κεφαλαιακή τους επάρκεια έχει εκτοξευθεί σε ιστορικά υψηλά, περίπου στο 14% και στο 18% για τις μεγαλύτερες (που προσελκύουν και καταθέσεις και από το εξωτερικό). Ωστόσο, η κεντρική τράπεζα τις περνά από μικροσκόπιο, θωρεί ότι η άνοδος των τιμών των ακινήτων δεν δικαιολογείται από τα δεδομένα της οικονομίας και συνεπώς οδηγεί σε υπερεκτίμηση της κεφαλαιακής επάρκειας στα στεγαστικά δάνεια.

Δάνεια: αρνητικoί ρυθμοί στην ευρωζώνη

ια πρώτη φορά από τις αρχές του 2010, οι χορηγήσεις δανείων στην Ευρωζώνη υποχώρησαν τον Ιούνιο με οριακή αύξηση 0,1% τον Ιούλιο. Η άνοδος έχει υποχωρήσει σε μόλις 0,3% για τα νοικοκυριά ενώ μειώνονται 0,4% στις επιχειρήσεις. Ο Ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης, για να αποτρέψει ένα πιστωτικό crunch, χαλαρώνει τα κριτήρια αποδοχής των εγγυήσεων που προσκομίζουν οι τράπεζες για άντληση ρευστότητας, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν και μικρότερες τράπεζες, οι οποίες αποτελούν τον κύριο χρηματοδότη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ωστόσο, παρεμβαίνει μόνο στον παράγοντα «ρευστότητα». Οι άλλοι δύο παράγοντες για τους οποίους οι τράπεζες «φρενάρουν» τις χορηγήσεις -οι χαμηλοί κεφαλαιακοί δείκτες και η αποστροφή κινδύνουείναι εκτός του ελέγχου του και πολύ σημαντικοί σήμερα. Όπως άλλωστε και η ζήτηση δανείων που, σε ορισμένες χώρες, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, περιορίζεται πάρα πολύ. Αυτό δεν αφορά τη Γερμανία, όπου η ζήτηση στεγαστικών δανείων αυξάνεται πολύ, εξέλιξη που τροφοδοτείται από την άνοδο των τιμών των ακινήτων και φυσικά την ισχυρή εμπιστοσύνη των Γερμανών στις προοπτικές τους.

ΕΠΙΛΟΓΗ 57

{

Ελληνικές Τράπεζες

Τέλος

των Εθνικών Τραπεζικών Συστημάτων

Από τον Χρηστο Κωνστα

Η Ελλάδα λειτούργησε ακριβώς όπως η Ωραία Ελένη στον Τρωικό πόλεμο. Ήταν η αφορμή όχι η αιτία. Ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, συνειδητοποιεί το πρόβλημα, το «μπλοκάρισμα» των καναλιών μετάδοσης της πολιτικής της στην πραγματική οικονομία –ή την αδυναμία της να καθορίζει τα επιτόκια για το σύνολο της ευρωζώνηςκαι αλλάζει στρατηγική για να αποφύγει τον τελικό κερματισμό του κοινού νομίσματος. Μπορεί να το καταφέρει μόνο αν οι αποφάσεις της ΕΚΤ τροφοδοτούν την οικονομία. Εμπόδιο όμως αποτελεί σήμερα η αδυναμία των τραπεζών. Και εδώ τα προβλήματά τους, σαν Δούρειος ίππος, οδηγούν στην άλωση του ελέγχου τους από ευρωπαϊκά όργανα. Με τη διαφορά ότι αυτή η άλωση δεν θα είναι καταστροφική. Αντίθετα μάλιστα. 58 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΕΠΙΛΟΓΗ 59

{

Ελληνικές Τράπεζες

Ενωμένη Ευρώπη επιταχύνει την ολοκλήρωσή της. Το επόμενο μεγάλο της βήμα είναι η ομοσπονδιοποίηση του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος που αναβαθμίζει τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η στρατηγική «συνολικής λύσης» που προτείνει ο Μάριο Ντράγκι αλλάζει οριστικά τον τραπεζικό χάρτη. Για την Ελλάδα αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι όσοι ονειρεύτηκαν την επανεθνικοποίηση των τραπεζών με τα λεφτά της τρόικας, απλώς μπορούν να συνεχίσουν να κοιμούνται αφήνοντας τους υπόλοιπους να εξελιχθούν. Προφανώς ο πρώτος στόχος της ΕΚΤ είναι η αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα όμως με την κρίση χρέους, η Ευρώπη αναδιαρθρώνει εκ βάθρων το τραπεζικό της σύστημα. Αν εξαιρέσουμε την Ελληνική περίπτωση, η οποία πραγματικά αποτελεί μοναδικό παράδειγμα δημοσιονομικής ασωτίας, η κρίση χρέους της υπόλοιπης ευρωζώνης προκλήθηκε περισσότερο από τον υπερβολικό δανεισμό του ιδιωτικού τομέα -και ιδίως του τραπεζικού τομέα- παρά από την έλλειψη προνοητικότητας των κυβερνήσεων. Η ενωμένη Ευρώπη άργησε αλλά το κατάλαβε: Το δυσλειτουργικό τραπεζικό σύστημα εμποδίζει την ανάκαμψη της οικονομίας της. Σήμερα οι τράπεζες δανείζουν ελάχιστα, ενώ μέχρι πρότινος δάνειζαν υπερβολικά. Αποτελεί κοινό μυστικό στην Αθήνα ότι ακόμη και μετά την ολοκλήρωση της επανακεφαλαιοποίησης των τεσσάρων «συστημικών» ελληνικών τραπεζών, με το ποσό των 48,5 δισ. ευρώ συνολικά, οι αγορές θα παραμένουν διστακτικές στο να χρηματοδοτούν ελληνικό κίνδυνο. Οι Έλληνες τραπεζίτες είναι υποχρεωμένοι να περιλάβουν στο μετοχολόγιό τους, έναν τουλάχιστον ισχυρό ευρωπαϊκό τραπεζικό όμιλο, με ποσοστό της τάξης του 10% το λιγότερο, όχι μόνον για λόγους αξιοπιστίας και κύρους αλλά κυρίως για να «ανοίξουν οι πιστωτικές γραμμές» του εξωτερικού και να ξεκινήσει η φυσιολογική χρηματοδότηση της οικονομίας. Η Τράπεζα Πειραιώς αφού απορρόφησε την «καλή ΑΤΕ bank» θέλει να βάλει τη Societe Generale στη μετοχική της σύνθεση, απορροφώντας τη ΓΕΝΙΚΗ, ενώ όποιος αγοράσει την Emporiki θα έχει ως μέτοχο του 10% την Credit Agricole. 60 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η ωραια Ελενη της Τροιας H κρίση στην ευρωζώνη, μπορεί να ξεκίνησε από την οικτρή δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας αλλά ουδείς σήμερα αμφιβάλει ότι αποτελεί πλέον σχεδόν ολοκληρωτικά τραπεζική κρίση. Η Ελλάδα λειτούργησε ακριβώς όπως η Ωραία Ελένη στον Τρωϊκό πόλεμο. Ήταν η αφορμή όχι η αιτία. Με πολύ απλά λόγια φτάσαμε στο σημείο που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν μπορούσε πλέον να καθορίζει τα επιτόκια για το σύνολο της ευρωζώνης. Υπάρχει ένα παράδοξο: Η διασυνοριακή διατραπεζική αγορά στην ενιαία ευρωζώνη, είναι πρακτικώς κλειστή και οι περιφερειακές χώρες υποφέρουν. Μια ιταλική τράπεζα που θέλει να δανειστεί χρήματα για έναν χρόνο πρέπει να πληρώνει επιτόκιο 2,7%. Μια ισπανική τράπεζα πληρώνει 3,8%. Μια γερμανική τράπεζα δεν πληρώνει τίποτα. Κάτι δεν πάει καλά. Μπορεί να υπάρχει ένα ενιαίο νόμισμα, τα μέλη όμως που συμμετέχουν σε αυτό κινδυνεύουν να πέσουν σε ένα πολύ δύσκολο διαζύγιο. Σε προηγούμενες φάσεις της κρίσης στην ευρωζώνη, τα spreads στα κρατικά ομόλογα διευρύνονταν, όχι τόσο επειδή το ίδιο το ευρώ κινδύνευε, αλλά αντιθέτως επειδή οι χώρες είχαν τις δικές τους τοπικές δυσκολίες ιδιοσυγκρασίας: Το ελληνικό έλλειμμα που έφευγε εκτός ελέγχου, το ιρλανδικό τραπεζικό σύστημα που έπεφτε στα βράχια και οι αυτόνομες ισπανικές περιοχές που αποδείχθηκαν ότι ήταν κάπως… υπερβολικά αυτόνομες. Οι επιλογές ήταν απλές: λιτότητα, διάσωση ή χρεοκοπία. Ήταν δημοσιονομικές και στην ουσία πολιτικές επιλογές, που έδιναν στην ΕΚΤ την τέλεια δικαιολογία να μην ασχολείται με το θέμα. Ο Μάριο Ντράγκι συνειδητοποίησε τώρα το πρόβλημα και άλλαξε στρατηγική (βλ σελ. 54). «Οι αποκλίσεις στα επιτόκια της ευρωζώνης όλο και περισσότερο εμπίπτουν στην αρμοδιότητά μας». Με άλλα λόγια, ως ύστατος θεματοφύλακας του ενιαίου νομίσματος, η ΕΚΤ οφείλει να δράσει για να αποφύγει τον τελικό κερματισμό. Το πρόβλημα στην περιγραφή του είναι απλό. Δουλειά της ΕΚΤ είναι να προσφέρει σταθερότητα τιμών μεσοπρόθεσμα. Μπορεί να το καταφέρει μόνο αν οι αποφάσεις της τροφοδοτούν την οικονομία. Οι στρατηγικές που αποφασίζονται στη Φρανκφούρτη θα πρέπει να φτάνουν στη Βαρκελώνη, στο Βερολίνο και στο Πρίντεζι με τον ίδιο πάνω-κάτω τρόπο. Αυτό δεν ισχύει πλέον κατά τα φαινόμενα. Μια κεντρική τράπεζα που δεν μπορεί πια να διαμορφώνει την ατζέντα της νομισματικής πολιτικής είναι ουσιαστικά άχρηστη…

Η πραγματικη αιτια του «πολεμου» Δημοσιεύτηκε πρόσφατα μια ενδιαφέρουσα έρευνα από την κεντρική τράπεζα της Ιρλανδίας που αποκαλύπτει με ανά-

γλυφο τρόπο τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μικρές και οι μεσαίες ιρλανδικές επιχειρήσεις –αφορά όμως και άλλες χώρες της περιφέρειας Τα προβλήματα των τραπεζών και οι αδυναμίες του μηχανισμού του της ευρωζώνης- ως προς την πρόσβασή τους κοινού νομίσματος αποτέλεσαν τον Δούρειο ίππο για την παράδοση σε πιστώσεις. Ανάπτυξη χωρίς δάνεια δεν μποτου ελέγχου των εθνικών τραπεζικών συστημάτων σε ευρωπαϊκές ρεί να υπάρξει. Αν οι τράπεζες δεν εμπιστεύορυθμιστικές αρχές. Η «άλωση» αυτή μόνο μπορεί να οδηγήσει νται τις επιχειρήσεις πώς θα τις εμπιστευτούν σε κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών. Το θεμελιώδες πρόβλημα οι επενδυτές και οι καταναλωτές; Η έρευνα χρηείναι πως οι σχέσεις δανειστή-δανειζόμενου παραμένουν δέσμιες σιμοποιεί στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής ισολογισμών που έχουν ήδη ξεφύγει, αναγκάζοντας τις τράπεζες να Τράπεζας για να δείξει ότι η ζήτηση δανείων συρρικνώσουν τις δραστηριότητές τους. Εάν, όμως, δεν εξασφαλιστεί από τις ιρλανδικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις η πρόσβαση των δανειζόμενων σε δανειστές που έχουν τη δυνατότητα να παράσχουν πίστωση, τότε η κατάσταση μπορεί να γίνει είναι περίπου ίση με τον μέσο όρο αιτήσεων για πολύ χειρότερη, εμποδίζοντας εκείνους τους κλάδους της οικονομίας δάνεια στην ευρωζώνη. Ωστόσο, ο αριθμός των που θα έπρεπε να οδηγούν την ανάπτυξη. επιχειρήσεων των οποίων η αίτηση για δάνειο απορρίπτεται ή γίνεται δεκτή με δύσκολους αν Για να επιτευχθεί αυτό, οι πολιτικοί πρέπει επιτέλους να δράσουν : όχι απαγορευτικούς όρους ή οι οποίες δεν κα1. Τα κριτήρια κεφαλαιουχικών απαιτήσεων θα πρέπει να αυξηθούν ταθέτουν καν αίτηση για δάνειο γιατί εκτιμούν σε απόλυτους όρους και όχι μόνο με αναλογικά ποσοστά, έτσι ώστε οι ότι θα απορριφθεί, είναι από τους υψηλότερους τράπεζες να μην τα πετύχουν μόνο με απομόχλευση. στην ευρωζώνη. 2. Εάν δεν αντληθούν επαρκή μετοχικά κεφάλαια από τον ιδιωτικό Η κατάσταση είναι ίδια και σε άλλες χώρες που τομέα -εάν χρειαστεί και από μη ασφαλισμένα senior ομόλογα-, τότε βρίσκονται στη δίνη της κρίσης, όπως η Ισπανία θα πρέπει να υπάρξει απομείωση στους τίτλους τους. και η Ελλάδα. Εκτός κατασκευαστικού κλάδου, 3. Οι κυβερνήσεις πρέπει να βρουν το θάρρος να παραδεχθούν η Ισπανία έχει αρκετά ανταγωνιστικές επιχειότι πρέπει να σχηματίσουν στις υφιστάμενες bad banks και bridge ρήσεις στον ιδιωτικό -μη χρηματοοικονομικόbanks ώστε τα νέα σχήματα να μην επηρεάζονται από τα λάθη του κλάδο. Όσες, όμως, μπορούν να επεκταθούν με παρελθόντος. βιώσιμο τρόπο διαμαρτύρονται ότι δεν έχουν την απαραίτητη πίστωση από τις τράπεζες. ΚαΗ λιανική τραπεζική θα πρέπει να στηρίζεται από ισχυρούς ισολογισμούς. Σε αυτό το σημείο, θα μπορούσαν να υπάρξουν ενέσεις τά συνέπεια, ενώ το ένα τέταρτο της εργατικής υποστήριξης των τραπεζών με δημόσια κεφάλαια. Εδώ μπαίνει ο ρόλος δύναμης της χώρας βρίσκεται στην ανεργία, οι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Με δεδομένη, τη δημοσιονομική επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να δημιουργήθέση των χωρών της περιφέρειας της ευρωζώνης, μόνον οι μηχανισμοί σουν θέσεις εργασίας δεν το κάνουν. Η ελληνιστήριξης μπορούν να ενισχύσουν τις τράπεζες. Απαραίτητη κή οικονομία βρίσκεται σε ακόμη πιο δραματική προϋπόθεση: Η κάθε κυβέρνηση θα είναι διατεθειμένη να παραδώσει κατάσταση από ό,τι η ισπανική. Ακόμη και στην τον έλεγχο των τραπεζών σε ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές. Αυτό είναι Ελλάδα, όμως, ορισμένες επιχειρήσεις λειτουρτο τέλος των εθνικών τραπεζικών συστημάτων στην Ευρωζώνη. γούν, ειδικότερα εκείνες που ασχολούνται με εξαγωγές, οι οποίες ευνοούνται από τη συρρίκνωση του κόστους εργασίας στην οποία έχει σεις, οι τράπεζες, για να πετύχουν τους στόχους ως προς τη οδηγήσει η πολιτική λιτότητας. Οι ξένοι προμηθευτές, όμως, χορήγηση δανείων που έθεσαν οι κυβερνήσεις όταν έδωσαν όπως και οι πελάτες των συγκεκριμένων επιχειρήσεων ανηκρατική βοήθεια, μέτρησαν και παλαιότερα δάνεια. Και αυτό συχούν, δεν δείχνουν καμία ανοχή. Κατά συνέπεια, οι ελληδεν έγινε μόνο στην ευρωζώνη, αλλά και στη Βρετανία. Στην νικές επιχειρήσεις εξαρτώνται σχεδόν ολοκληρωτικά από τον Ελλάδα οι πολιτικοί δεν έχουν αντιληφθεί τη σοβαρότητα εγχώριο δανεισμό ενός τραπεζικού συστήματος σε πρόβλητης κατάστασης. Καθυστερούν την ανακεφαλαιοποίηση των μα. Εύκολα κατανοεί κανείς την αιτία αυτής της κατάστασης. τραπεζών επειδή ελπίζουν να βρεθεί τρόπος για την σύσταΕίναι αφενός η έλλειψη χρηματοδότησης -η ΕΚΤ δεν μπορεί ση ενός «εθνικού, κρατικού, δηλαδή δημοσιοϋπαλληλικού να δανείζει χωρίς εγγυήσεις- και αφετέρου η έλλειψη κεφατραπεζικού πυλώνα». Αδυνατούν να αντιληφθούν ότι ακόλαίων που θα καλύψουν τις όποιες απώλειες. μη και οι χώρες που έχουν ολοκληρώσει το μεγαλύτερο μέΜία τράπεζα της οποίας το περιορισμένο ενεργητικό παραρος της αναδιάρθρωσης του τραπεζικού τους κλάδου -στην μένει ευάλωτο στα επισφαλή δάνεια που σύναψε τον καιρό πρώτη γραμμή είναι η Ιρλανδία και η Ισπανία- δεν πλησιάτης εκρηκτικής άνθησης δεν έχει ούτε τη δυνατότητα ούτε το ενδιαφέρον για νέες χρηματοδοτήσεις. Σε πολλές περιπτώζουν καν στο τέλος της διαδρομής.

Ο Δουρειος ιππος

ΕΠΙΛΟΓΗ 61

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΕΛΛΑ∆Α-ΕΕ ΕΘΝΙΚOI ΛΟΓΑΡΙΑΣΜOI ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ∆ΥΝΑΜΙΚΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΙΜΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΝΟΜΙΣΜΑ-ΠΙΣΤΗ ∆ΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΥΓΕΙΑ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

οναδική στον χώρο των στατιστικών δεδοµένων και οικονοµικών στοιχείων και πλήρως δίγλωσση (ελληνικά - αγγλικά). 231 πίνακες σε 12 θεµατικές ενότητες µε συστηµατική εσωτερική κατάταξη και χρηστικό ευρετήριο. Εξαιρετικά χρήσιµη για τον εµπορικό σχεδιασµό, και την προετοιµασία των επιχειρησιακών πλάνων. Χρησιµοποιείται από τους ηγετικούς παράγοντες και τα στελέχη της επιχειρηµατικής, πολιτικής, διοικητικής και επιστηµονικής ζωής της χώρας. Εναλλακτική on line πρόσβαση σε συνδροµητές µέσω του economics.gr, µε συνεχή ενηµέρωση.

Σε digital edition, 35€ . Έντυπη έκδοση, 65€.

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

Bankers Club

αξια εχει…

ν α μ ο ι ρα ζ ε σ α ι τις γνωσεις & τ ι ς α π ο ψ ε ι ς σ ου

Bankers Club

Θωμaς Πουφινaς Ερρiκος Μοaτσος

ΑΧΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ

ΕΠΙΛΟΓΗ 63

Bankers Club

{

Ερρiκος Μοaτσος // Θωμaς Πουφινaς ΑΧΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ

Ισχυρά

αναχώματα Συνέντευξη στην Έλενα Ερμείδου

ε δεδομένη την εντεινόμενη ύφεση στην Ελλάδα και τα προβλήματα ρευστότητας στην οικονομία, πώς βλέπετε να διαμορφώνονται οι τάσεις στην ασφαλιστική αγορά και πού σχεδιάζει να ρίξει το βάρος της η ΑΧΑ; Η στρατηγική της ΑΧΑ για ανάπτυξη στην Ελλάδα έχει προσεκτικά σχεδιαστεί, από την άφιξή της στην Ελλάδα, και απέδειξε την αντοχή της στο οικονομικό περιβάλλον όπως

64 ΕΠΙΛΟΓΗ

έχει αυτό διαμορφωθεί. Το επιχειρηματικό μας μοντέλο αποδεικνύεται ισχυρό για να ανταπεξέλθουμε στις αντίξοες συνθήκες. Οι επιλογές μας εστιάζονται στις ασφαλίσεις αυτοκινήτου, υγείας, και προστασίας (απλή ασφάλιση, ανικανότητα, απώλεια εισοδήματος, επιδόματα, κ.λπ.) που από τις εξελίξεις κρίνονται και οι πιο απαραίτητες για τους πολίτες ακόμα και σε ένα ευμετάβλητο χρηματοοικονομικό περιβάλλον. Σε αυτές προσθέτουμε και τις ασφαλίσεις περιουσίας (ατομικής ή επιχειρηματικής). Στην κατεύθυνση αυτή εκσυγχρονίζουμε σταδιακά τα προϊόντα και τις διαδικασίες μας με προγράμματα τα οποία είναι καινοτόμα μεν, ευέλικτα και προσιτά δε, κατανοώντας ότι το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών –ιδιαίτερα για την απόκτηση κάποιας ασφάλισης– περιορίζεται όλο και περισσότερο. Επιπλέον, ενδυναμώνουμε τις υπηρεσίες μας προς τους ασφαλισμένους μας, με 24ωρη εξυπηρέτηση στο αυτοκίνητο, την υγεία και την κατοικία, επιτυγχάνοντας όχι μόνο την αποζημίωση σε ποσό αλλά και την παροχή υπηρεσίας, διασφα-

O Ε ρ ρ ι κο ς Μ οατσο ς , Διευθυντής Λειτουργιών και o Θωμας Πουφινας , Διευθυντής Offer Προϊόντων της ΑΧΑ, μιλούν στην «Ε» για τις τάσεις της ασφαλιστικής αγοράς στην Ελλάδα. Ανοίγοντας τα χαρτιά τους, ανάμεσα στα άλλα θίγουν τις μεγάλες αυξήσεις στα τιμολόγια των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων αλλά και το άνοιγμα του επικουρικού, προτείνοντας λύσεις. Όπως αναφέρουν, ένα προσεκτικά σχεδιασμένο επιχειρηματικό μοντέλο, με προϊόντα ευέλικτα, προσαρμοσμένα στο εισόδημα των πολιτών που μειώνεται, είναι τα αναχώματα για την αντιμετώπιση των αντίξοων οικονομικών συνθηκών στην Ελλάδα.

λίζοντας έτσι την ηρεμία των ασφαλισμένων μας. Τέλος, φροντίζουμε ιδιαίτερα τη διασφάλιση της φερεγγυότητας και της κερδοφορίας μας, που αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα για την ικανότητά μας να εκπληρώνουμε τις υποσχέσεις μας προς τους ασφαλισμένους μας, ανεξάρτητα από τον οικονομικό κύκλο στον οποίο βρισκόμαστε. Ο κλάδος αυτοκινήτου είναι ένας κλάδος με σχεδόν σίγουρες πωλήσεις. Τα τελευταία ωστόσο χρόνια, το θέμα των ανασφάλιστων οχημάτων έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις

κυρίως λόγω έλλειψης ρευστότητας αλλά και ελλιπούς εφαρμογής του νόμου. Υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης, ίσως με προϊόντα που επιβραβεύουν τον οδηγό που δεν έχει προκαλέσει ατύχημα, μετρούν τα χιλιόμετρα που διένυσε κλπ; Κατά καιρούς όλοι μας βλέπουμε δημοσιεύματα που αναφέρουν τον αριθμό των ανασφάλιστων οχημάτων. Ανεξάρτητα από το αν το νούμερο είναι σωστό, διαφαίνεται μία αύξηση του πλήθους των ανασφάλιστων αυτοκινήτων. Η λύση είναι μία και απλή: εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας αρχικά και διασταύρωση των αρχείων των ΕΠΙΛΟΓΗ 65

Bankers Club

{

Ερρiκος Μοaτσος // Θωμaς Πουφινaς ΑΧΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ

κυκλοφορούντων και των ασφαλισμένων οχημάτων, ώστε να επισπευσθεί η ασφάλιση όσων δεν έχουν ασφαλιστεί. Όπως αναφέραμε και παραπάνω η ασφάλιση αυτοκινήτου είναι από τους κλάδους στρατηγικού ενδιαφέροντος για την ΑΧΑ. Ήδη από την έλευσή της στην Ελλάδα το 2007, διέγνωσε ότι η ασφάλιση αυτοκινήτου ήταν από τις λίγες μορφές ασφάλισης που θα είχαν κάποιο ενδιαφέρον για τους πολίτες (λόγω και της υποχρεωτικότητας της) και έτσι σταδιακά από το 2009 και μετά έχει εκσυγχρονίσει το τιμολόγιό της συμπεριλαμβάνοντας παράγοντες που αφορούν το όχημα και τον οδηγό. Σήμερα βρισκόμαστε ήδη στην 4η γενιά προϊόντων και τιμολόγησης, όπου λαμβάνεται υπόψη η ηλικία και το πλήθος των οδηγών, τα χρόνια ασφάλισής του στην εταιρία μας, το πλήθος των ατυχημάτων/ζημιών που έχει εμπλακεί, η ηλικία και ο τύπος του οχήματος, η γεωγραφική περιοχή κ.λπ. Η ασφάλιση αυτοκινήτου είναι δυναμική και πρέπει να αναμορφώνεται κάθε φορά λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατη εμπειρία. Είναι σαφές ότι η οδηγική συμπεριφορά των Ελλήνων έχει αλλάξει τα τελευταία 2 έτη, ενδεχομένως λόγω και της αύξησης της τιμής των καυσίμων, έχοντας ως αποτέλεσμα περιορισμό των μετακινήσεων, χαμηλότερες ταχύτητες και έτσι λιγότερα ατυχήματα και ζημιές σε κάποια προφίλ οδηγών. Αυτό αποτυπώνεται σταδιακά στις τιμολογήσεις αυτοκινήτου έτσι ώστε οδηγοί και οχήματα με κάποια χαρακτηριστικά να απολαμβάνουν χαμηλότερου ασφαλίστρου. Δύο σημαντικά θέματα απασχολούν εδώ και καιρό τον κλάδο, το κόστος ασφάλισης υγείας και το άνοιγμα του επικουρικού. Τα τιμολόγια των ιδιωτικών νοσοκομείων κυμαίνονται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Πώς μπορεί να επιτευχθεί μία καλύτερη συνεργασία μεταξύ ιδιωτικών νοσηλευτηρίων και ασφαλιστικών εταιρειών με στόχο να αποφεύγεται η σπατάλη χρημάτων; Τα τελευταία 15 περίπου χρόνια συστηματικά διαπιστώνουμε αύξηση των εξόδων νοσηλείας των ασφαλισμένων, η οποία οφείλεται αφενός στην αύξηση του κόστους νοσηλείας, αφετέρου στην αύξηση της συχνότητας νοσηλείας. Οι περισσότεροι δε των ασφαλισμένων, πλην της ιδιωτικής ασφάλισης (ατομικής ή ομαδικής) έχουν και κοινωνική ασφάλιση, την οποία τις περισσότερες φορές επιλέγουν να μην χρησιμοποιήσουν, κυρίως λόγω της διαδικασίας αλλά και του χρόνου που απαιτείται για τη διεκπεραίωση/ολοκλήρωσή της, με αβέβαια κάποιες φορές αποτελέσματα. Η άποψή μας είναι ότι οι ασφαλιστικές εταιρίες και τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια μπορούν να συνεργαστούν τόσο στη μείωση του κόστους νοσηλείας, όσο και στη μείωση της συχνότητας νοσηλείας. Όσον αφορά στη μείωση του 66 ΕΠΙΛΟΓΗ

κόστους νοσηλείας, αυτή μπορεί να επιτευχθεί αφενός με εξορθολογισμό του κόστους υλικών και φαρμάκων, των αμοιβών αλλά και της διάρκειας παραμονής. Οι συμβάσεις που γίνονται αποσκοπούν προς αυτό. Ένα σημαντικό θέμα είναι και η αποφυγή ιατρικών πράξεων και εξετάσεων που δεν είναι ιατρικά αναγκαίες για την αντιμετώπιση του περιστατικού και οι οποίες δεν θα γινόντουσαν αν δεν υπήρχε κάποιο ατομικό ασφαλιστήριο που να τις καλύπτει. Επιπλέον όμως θα πρέπει να λειτουργήσει και ένας συντονισμός παροχών (coordination of benefits) των ατομικών ασφαλιστηρίων με αυτές της κοινωνικής ασφάλισης. Τα νοσηλευτήρια εδώ έχουν ένα σημαντικό ρόλο να επιτελέσουν, φροντίζοντας το κόστος της νοσηλείας πάντοτε να επιμερίζεται στο ταμείο κοινωνικής ασφάλισης και στην ασφαλιστική εταιρία. Έτσι, από την εισαγωγή κιόλας του ασφαλισμένου θα πρέπει να ζητούν τον φορέα κοινωνικής ασφάλισης και αν υπάρχει να επεξεργάζονται τα τιμολόγια ανάλογα. Αυτό

“

Η μείωση των εξόδων νοσηλείας, μέσω της μείωσης του μέσου κόστους και της συχνότητας θα έχει ως τελικό ωφελημένο τον ασφαλισμένο, ο οποίος θα απολαμβάνει στο τέλος πιο προσιτό ασφάλιστρο τόσο στην έναρξη της ασφάλισης, όσο και στη διάρκεια του ασφαλιστηρίου του.

”

απαιτεί βέβαια και συμβάσεις μεταξύ νοσηλευτηρίων και ταμείων, κάτι που δείχνει να βρίσκεται προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά και τη συνεργασία του ασφαλισμένου, ο οποίος οφείλει να ενημερώνει για το σύνολο των ασφαλίσεων που διαθέτει ώστε να οργανωθεί ανάλογα η τιμολόγησή του.

των εξόδων νοσηλείας, μέσω της μείωσης του μέσου κόστους και της συχνότητας θα έχει ως τελικό ωφελημένο τον ασφαλισμένο, ο οποίος θα απολαμβάνει στο τέλος πιο προσιτό ασφάλιστρο τόσο στην έναρξη της ασφάλισης, όσο και στη διάρκεια του ασφαλιστηρίου του.

Όσον αφορά δε στον περιορισμό της συχνότητας νοσηλείας, αυτή μπορεί να γίνει με τη συνεργασία ασφαλιστικών εταιριών και νοσηλευτηρίων μέσω μίας διαδικασίας αναγγελίας του περιστατικού στην ασφαλιστική πριν την αντιμετώπισή του (αν δεν είναι απειλητικό για τη ζωή του ασφαλισμένου, όπως π.χ. προγραμματισμένες νοσηλείες και χειρουργικές επεμβάσεις) ή αμέσως μετά (αν είναι επείγον) ώστε να επιβεβαιώνεται η κάλυψή του. Είναι δε σαφές ότι τα νοσηλευτήρια μπορούν να συνδράμουν, μη αποδεχόμενα εισαγωγές που δεν είναι απαραίτητες και δεν θα γίνονταν αν δεν υπήρχε ιδιωτικό ασφαλιστήριο ή που αφορούν λόγο διαφορετικό από αυτόν που διαπιστώνεται. Η μείωση

Το επικουρικό είχε άνοιγμα περίπου 700 εκατ. ευρώ. Πώς αντιμετωπίζεται; Το μεγαλύτερο μέρος του ανοίγματος του Επικουρικού Κεφαλαίου δημιουργήθηκε από τις υποχρεώσεις που μεταφέρθηκαν σε αυτό από τις ανακλήσεις αδειών λειτουργίας εταιρειών. Η διοίκηση του Επικουρικού επιχείρησε την προηγούμενη διετία να βρει χρηματοδότηση μέσω τραπεζών –ελληνικών ή αλλοδαπών- όμως αυτό δεν κατέστη δυνατόν. Απαιτείται αλλαγή της νομοθεσίας που διέπει τη λειτουργία με την επιβολή περιορισμών ως προς την ευθύνη του έτσι ώστε να είναι δυνατή η χρηματοδότηση των υποχρεώσεών του χωρίς υπέρμετρη επιβάρυνση των καταναλωτών. ΕΠΙΛΟΓΗ 67

{ Ειδήσεις - τάσεις - εξελίξεις

BankingNews

Οι προκλήσεις, οι ανακατατάξεις, η στρατηγική, το όραμα και οι εξελίξεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα που επαναδιαμορφώνεται στην απαιτητική εποχή της ύφεσης.

Adieux των Γάλλων με νέο κατάστημα για την Εμπορική «Το νέο κατάστημα της Εμπορικής Τράπεζας στον πεζόδρομο της Βαλαωρίτου αποτελεί επένδυση που συμβολίζει την εμπιστοσύνη μας στις δημιουργικές δυνάμεις της πόλης της Αθήνας, συμβολίζει την ελπίδα που «φωτίζει ένα καλύτερο μέλλον», υπογράμμισε κατά τα εγκαίνιά του τον Ιούνιο ο διευθύνων σύμβουλος της Εμπορικής Τράπεζας, Alain Strub. Ένα σχεδόν μήνα αργότερα η μητρική της, Credit Agricole, ανακοίνωσε την πρόθεσή της να πωλήσει την τράπεζα, σε μια κίνηση μείωσης της εμπλοκής της στον ελληνικό κίνδυνο. Είχε προηγηθεί, τον Ιούνιο, η μεταβίβαση των μετοχών της Εμπορικής στην Emporiki Bank Romania, Emporiki Bank Bulgaria και Emporiki Bank Albania, στον Όμιλο της Credit Agricole. Η μεταβίβαση αποτελεί το τελικό βήμα σε μία διαδικασία που δρομολογήθηκε από το 2009 με σκοπό την ενίσχυση των σχέσεων της Credit Agricole με τις θυγατρικές του ομίλου της Εμπορικής Τράπεζας, σε ευθυγράμμιση με το μοντέλο διεθνούς επιχειρηματικής ανάπτυξης της Credit Agricole. Δεσμευτικές προσφορές για την Εμπορική έχουν υποβάλλει η Εθνική, η Eurobank και η Alpha. Η τελευταία απέκτησε το 1999 τη θυγατρική της, Ιονική Τράπεζα.

Από αριστερά: Alain Strub διευθύνων σύμβουλος, Μίνος Μωυσής, γενικός διευθυντής Λιανικής και Επιχειρηματικής Ανάπτυξης της Εμπορικής Τράπεζας και ο Δήμαρχος Αθηναίων, Γιώργος Καμίνης.

Φόροι με πιστωτικές κάρτες από τη Eurobank H Εurobank διευκολύνει τους πελάτες της στην αποπληρωμή των αυξημένων φορολογικών υποχρεώσεων, αυξάνοντας τις άτοκες δόσεις από έξι σε εννέα με τη χρήση των πιστωτικών καρτών Eurobank. Το δυνητικό όφελος για την τράπεζα από την ευνοϊκή ρύθμιση θα προκύψει από την ενθάρρυνση των κατόχων των καρτών για τη χρήση της κάρτας και σε άλλες συναλλαγές τους. Σημειώνεται ότι ο Όμιλος EFG, μεταβίβασε το ποσοστό του στη Eurobank, 44,7% των κοινών μετοχών της, στα εννέα νεότερα μέλη της οικογένειας Λάτση, καθώς και στο ίδρυμα «John S. Latsis Public Benefit Foundation», έτσι ώστε κάθε ένας από τους διάδοχους μετόχους να αποκτήσει ποσοστό περίπου 4,4 %, ενώ ο Όμιλος EFG διατηρεί ποσοστό 1,15%. 68 ΕΠΙΛΟΓΗ

Πλειοψηφία οι μικροκαταθέτες Καταθέσεις ως 10 χιλ. ευρώ διαθέτει το 93% των φυσικών προσώπων-καταθετών των τραπεζών στην Ελλάδα. Από 10 ως 50 χιλ. ευρώ διαθέτει το 5,9% και από 50 ως 100 χιλ το 0,9%. Μόλις 0,4% έχουν καταθέσεις μεγαλύτερες των 100 χιλ., ποσό που συνιστά και το ανώτατο όριο αποζημίωσης ανά καταθέτη από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων.

ΑΤΕ και ΤΤ. Μετά το βέτο της τρόικας για την ανακεφαλαιοποίηση της Αγροτικής Τράπεζας από τον μέτοχο του 97% -το Δημόσιο που δεν διέθετε τα κεφάλαια- το καλό τμήμα της μεταβιβάστηκε στην Τράπεζα Πειραιώς έναντι 95 εκατ. ευρώ, η οποία και θα την ενισχύσει κεφαλαιακά. Η Πειραιώς απέκτησε καταθέσεις πελατών 14,3 δισ. ευρώ και υποχρεώσεις προς την ΕΚΤ 6,3 δισ. Το μερίδιο αγοράς της πλέον ανέρχεται σε 22% στις καταθέσεις και 20% στις χορηγήσεις. Τα κακό τμήμα τίθεται σε εκκαθάριση. Ο άλλος παίκτης του κρατικού πυλώνα, το ΤΤ, όπου το Δημόσιο ελέγχει το 44%, με την υψηλότερη κεφαλαιακή επάρκεια πριν από το "κούρεμα" των κρατικών ομολόγων, θα πωληθεί, πιθανόν σε ξένη μεγάλη τράπεζα.

Αυξάνονται οι ρυθμίσεις στεγαστικών Κατά 16% αυξήθηκε ο αριθμός των δανείων που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση το 1ο εξάμηνο του έτους, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών. Το σύνολο των ρυθμισμένων δανείων αυξήθηκε από 570 χιλ. τον Δεκέμβριο 2011 σε 663 χιλ. στα τέλη Ιουνίου. Ο κύριος όγκος τους αφορά καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες, 441 χιλ., ενώ τα ρυθμισμένα στεγαστικά φθάνουν τις 222 χιλ. Σημαντική εξέλιξη αποτελεί η αύξηση των ρυθμίσεων στεγαστικών δανείων κατά 24% μέσα στο εξάμηνο, καθώς οι δανειολήπτες των οποίων τα εισοδήματα μειώνονται αδυνατούν να καλύψουν τις δανειακές τους υποχρεώσεις. Από την πλευρά των τραπεζών, η αύξηση του ποσοστού των μη εξυπηρετού-

Postbank

κεντρικά γραφεία

μενων στεγαστικών δανείων πάνω από το 16%, δάνεια που μέχρι πρότινος θεωρούντο ασφαλή, αποτελεί ανησυχητική εξέλιξη και προχωρούν σε ρυθμίσεις για να μειώσουν το ποσοστό αυτό στα αποτελέσματά τους και τις σχετικές προβλέψεις. Το συνολικό ποσό των ρυθμισμένων στεγαστικών δανείων έφθασε τα 12 δισ. ευρώ, +3,3% το εξάμηνο, έναντι 5,9 δισ. των καταναλωτικών που δεν αυξήθηκε.

Funding gap Το χρηματοδοτικό άνοιγμα των ελληνικών τραπεζών (διαφορά χορηγηθέντων δανείων και καταθέσεων) φθάνει τα 80 δισ. ευρώ, μετά τη μεγάλη εκροή καταθέσεων. Χρηματοδοτικό άνοιγμα έχουν συνολικά και οι ευρωπαϊκές τράπεζες, ενώ οι αμερικανικές έχουν πλεόνασμα. Στις ευρωπαϊκές τράπεζες ο λόγος δανείων προς καταθέσεις είναι 125% ενώ στις αμερικανικές μόλις 78%, στην Ελλάδα 152%. Σύμφωνα με την ΕΚΤ, στις τωρινές συνθήκες θα πρέπει να αναμένεται περιορισμός των όγκου των δανείων που δεν χρηματοδοτούνται από καταθέσεις.

Εγκαινιάστηκε πρόσφατα στη Σόφια το νέο υπερσύγχρονο ιδιόκτητο κτίριο διοίκησης της Postbank, θυγατρικής της Eurobank και μιας από τις μεγαλύτερες τράπεζες στη Βουλγαρία με δίκτυο 200 καταστημάτων. Το νέο κτίριο, το Office Park Postbank, βρίσκεται στην πλέον αναπτυσσόμενη επιχειρηματική ζώνη της βουλγαρικής πρωτεύουσας, έχει έκταση 12.500 τ.μ. και θα στεγάσει όλες τις κεντρικές υπηρεσίες της. Πρόκειται για ένα «πράσινο» κτίριο που επιτυγχάνει μείωση κατά 50% των αναγκών σε ενέργεια και νερό ενώ διαθέτει κεντρικό σύστημα ανακύκλωσης υλικών και αποβλήτων.

Deloitte: // Επαναπροσδιορίζοντας την επιτυχία Τα πέντε μέτωπα που θα κρίνουν την πορεία των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων στο τωρινό μεταβαλλόμενο περιβάλλον εντοπίζει έρευνα της Deloitte, στην οποία συμμετείχαν 120 στελέχη τραπεζών από όλο τον κόσμο. Αυτά είναι η αναδιάρθρωση, η απόδοση, οι σχέσεις με τις εποπτικές αρχές, οι χρηματοοικονομικές αναφορές και η διαχείριση κινδύνων. Στο πρώτο, το 70% αναζητά κάποιο είδος αναδιάρθρωσης, με τη μεγάλη πλειοψηφία να επιλέγουν την αλλαγή μοντέλων λειτουργίας ή δράσεις για τη μείωση του κόστους. Μόνο το 1/4 εξετάζει το ενδεχόμενο πώλησης στοιχείων του ενεργητικού και το 1/3 την αξιοποίηση ευκαιριών στην Αμερική και την Ασία. Στο δεύτερο, καθώς η χαμηλή ανάπτυξη περιορίζει τις αποδόσεις και τα υψηλότερα όρια κεφαλαιακής επάρκειας περιορίζουν τα κεφάλαιά τους, σχεδόν οι

μισές τράπεζες εστιάζουν σε εσωτερικές βελτιώσεις, όπως υψηλή ποιότητα δεδομένων και τεχνολογίας αλλά και σε αύξηση του μεριδίου τους αγοράς. Στο τρίτο, καθώς αναμένονται νέες κανονιστικές αλλαγές, είναι αναγκαία η ύπαρξη του κατάλληλου ατόμου στην κατάλληλη θέση για διάλογο με τις ρυθμιστικές αρχές ώστε να επηρεάσουν τις αποφάσεις και να προλάβουν ανεπιθύμητες επιπτώσεις. Στο τέταρτο, η αναβάθμιση στη διαχείριση των δεδομένων θα τα καταστήσει πιο χρήσιμα για τα άτομα που λαμβάνουν τις αποφάσεις. Τέλος, στη διαχείριση κινδύνων, η βελτίωση της ποιότητας των δεδομένων, των ελέγχων, της τεχνολογίας και των συστημάτων σε πιο διαφανές πλαίσιο, θα συμβάλλει στην καλύτερη αναγνώριση τους, βελτιώνοντας τη σταθμισμένη ως προς τον κίνδυνο κερδοφορία. ΕΠΙΛΟΓΗ 69

Γίνετε συνδροµητής στην Ε Το πακέτο συνδροµής περιλαµβάνει τα 6 διµηνιαία τεύχη της Ε και τις ετήσιες εκδόσεις της. Επιπλέον, παρέχεται 20% έκπτωση στις online βάσεις δεδοµένων του economics.gr Οι e-version των εκδόσεων κυκλοφορούν παράλληλα για ανάγνωση σε pc browser, iPad ή android συσκευές.

Digital editions

∆είτε πληροφορίες για την ΕΠΙΛΟΓΗ και τις ετήσιες εκδόσεις της ALLMEDIA στο epilogimag.gr ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ:

ΙΔΙΟΤΗΤΑ:

ΤΗΛΕΦΩΝΟ:

FAX:

ΤΡΟΠΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ:

E-MAIL:

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕ

 ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ALPHABANK: GR15 0140 1030 1030 0232 0001 786 (ALL MEDIA A.E.) ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: GR70 0110 0800 0000 0804 7142 701 (ALL MEDIA A.E.) ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ: GR70 0172 0110 00 5011 016125 652 (ALL MEDIA A.E.) ΠΡΟΣΟΧΗ! Για να γίνει η πιστωση, παρακαλούμε γράψτε στο παραστατικό της κατάθεσης τον αποστολέα και στείλτε το στο fax: 210 64 24 850.  ΝΑ ΣΤΑΛΕΙ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ (για την περιοχή της Αθήνας)  ΘΑ ΠΕΡΑΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΣΑΣ  ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ VISA  ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ DINERS

Αριθμός Κάρτας: .......................................................................

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕ

Κατηγορία Συνδρομής Ιδιώτες - Επιχειρήσεις Τράπεζες - Ασφάλειες - Δημόσιο Φοιτητές (αποστολή φοιτητικής ταυτότητας)

Ετήσια

Διετής

88 €

160 €

125 €

225 €

48 €

88 €

Επίσης: Ν.Π.Δ.Δ. - Οργανισμοί - Πρεσβείες - Βιομηχανικά & Επιχειρηματικά Συγκροτήματα

Συνδρομή Εξωτερικού

165 €

275 €

Συνδρομή φοιτητών εξωτερικού (αποστολή φοιτητικής ταυτότητας)

115 €

185 €

Στις τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. 5%

Ονοματεπώνυμο: .............................................................................................................................................. Λήξη: .......................................................................... Υπογραφή: .................................................................

Καποδιστρίου 2 & Λεωφ. Δημοκρατίας 83, 154 51, Νέο Ψυχικό τηλ.: 210 64 23 688, fax: 210 64 24 850, sindromes@allmedia.gr

70 ΕΠΙΛΟΓΗ

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

Business

ΕΠΙΛΟΓΗ 71

Business

{ Στην επικαιρότητα

BusinessNews

H επιχειρηματική δράση της αγοράς, οι εταιρικές κινήσεις και ενέργειες που αξίζουν την προσοχή μας: Η επιχειρηματικότητα αιχμής.

Τα Ελληνικά Καλώδια Διασυνδέουν τα ελληνικά νησιά O όμιλος ΕΛ ΛΗΝΙΚΑ ΚΑ ΛΩΔΙΑ ολοκλήρωσε την κατασκευή και εγκατάσταση για λογαριασμό της ΔΕΗ δύο νέων υποβρύχιων καλωδίων που συνδέουν με ηλεκτρικό ρεύμα τη Θάσο και την Αίγινα με το ηπειρωτικό σύστημα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Το έργο παραδόθηκε ενάμιση μήνα νωρίτερα από την προθεσμία που είχε οριστεί. Τα υποβρύχια ηλεκτρικά καλώδια που χρησιμοποιήθηκαν κατασκευάστηκαν στο εργοστάσιο της FULGOR, θυγατρικής του Ομίλου, στην Κόρινθο. Τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ εστιάζουν το ενδιαφέρον τους και στην ηλεκτρική διασύνδεση των Κυκλάδων, συμμετέχοντας στο σχετικό διαγωνισμό της ΔΕΗ. Επιπλέον, υπάρχουν σχέδια για αρκετά ακόμα έργα ηλεκτρικής διασύνδεσης νησιών και υπεράκτιων αιολικών πάρκων με το ηπειρωτικό σύστημα για τα επόμενα χρόνια. Επίσης, στοχεύουνι στη Μεσόγειο, τη Βόρεια Θάλασσα και σε άλλες περιοχές του εξωτερικού. Παράλληλα, ο στρατηγικός τους σχεδιασμός περιλαμβάνει την επέκταση των παραγωγικών δυνατοτήτων του εργοστασίου της FULGOR στην Κόρινθο, ώστε να είναι επιπροσθέτως δυνατή η κατασκευή υποβρύχιων ηλεκτρικών καλωδίων υψηλής και υπερυψηλής τάσης, εναλλασσόμενου και συνεχούς ρεύματος, μεγάλου συνεχόμενου μήκους -χωρίς πολλούς εργοστασιακούς συνδέσμους- καθώς και εξειδικευμένων υποβρύχιων καλωδίων και σωλήνων για τη μεταφορά αερίων και υγρών.

Βραβείο για την Turkish Airlines Το «Silver Stevie Award 2012» απονεμήθηκε στην τουρκική αεροπορική εταιρεία στον παγκόσμιο διαγωνισμό των Διεθνών Επιχειρηματικών Βραβείων στην κατηγορία: «The Best Internal Recognition/ Motivational Event» των «Stevie Awards». Στη διάρκεια της εκδήλωσης βράβευσης η εταιρεία παρουσίασε ένα νέο αεροπλάνο Boeing 737-800 το οποίο είχε διακοσμηθεί εξωτερικά με περίπου 17 χιλ. φωτογραφίες υπαλλήλων της. Η εξωτερική όψη του αεροσκάφους «ντύθηκε» με τέτοιο τρόπο, ώστε να επιβραβεύσει την αφοσίωση του προσωπικού της.

Παγκόσμια κατάταξη R&D: στη δεκάδα οι Roche, Pfizer, Microsoft, Toyota, Merck, Volkswagen, Samsung, Novartis, GM, J & J Κεφάλαια 6,3 δισ. ευρώ, ή 5% των πωλήσεων της, επένδυσε το 2010 η γερμανική Volkswagen για έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση στη λίστα των μεγάλων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που επενδύουν σημαντικά ποσά σε έρευνα. Ακολουθούν η φινλανδική Nokia και η γερμανική Daimler με 4,9 δισ. η καθεμία και οι φαρμακοβιομηχανίες Sanofi-Aventis και GlaxoSmithKline με 4,4 δισ. Στη λίστα περιλαμβάνονται, σε χαμηλές σχετικά θέσεις, 5 ελληνικές εταιρείες, οι Pharmathen (32 εκατ. ευρώ), Intralot (27 εκατ.) και Frigoglass, Epsilon Net και MLS Multimedia (5 εκατ. η καθεμία). Σε παγκόσμιο επίπεδο, όπου στην πρώτη δεκάδα οι πέντε επιχειρήσεις είναι φαρμακοβιομηχανίες, η Volkswagen βρίσκεται στην 6η θέση. Προηγείται στην 4η η Toyota με 6,7 δισ. και ακολουθεί στη 9η η General Motors με 5,1 δισ. ευρώ. Εκτός των φαρμακευτικών και των αυτοκινητοβιομηχανιών, οι άλλες δύο εταιρίες στην πρώτη δεκάδα είναι η Microsoft, 3η με 6,7 δισ., και η κορεατική Samsung, 7η με 6,2 δισ.

72 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ανοδικα τα κερδη της Deutsche Lufthansa. Λειτουργικά κέρδη 361 εκατ. ευρώ ανακοίνωσε ο όμιλος για το 2ο τρίμηνο του έτους, που αντιστάθμισαν σχεδόν τις απώλειες του 1ου τριμήνου. Έτσι, το 1ο εξάμηνο το αποτέλεσμα περιορίστηκε σε -20 εκατ. ευρώ, καθώς οι υψηλές τιμές των καυσίμων, η συμπίεση τιμών, ο φόρος εναέριας κυκλοφορίας που επιβλήθηκε στη Γερμανία και την Αυστρία και τα τέλη για το πιστοποιητικό εκπομπών ρύπων πίεσαν τα μεγέθη του Ομίλου.

Διοικητικά: OTE - Γενικός διευθυντής χρηματοοικονομικών θεμάτων του ομίλου ΟΤΕ ανέλαβε ο Μπάμπης Μαζαράκης μετά την αποχώρηση του Kevin Copp. Ο κ. Μαζαράκης διετέλεσε γενικός διευθυντής οικονομικών του ομίλου της Εθνικής Τράπεζας και από το 2008 έως το 2010, ήταν οικονομικός διευθυντής Ομίλου και μέλος της διοικούσας επιτροπής της τσιμεντοβιομηχανίας ΤΙΤΑΝ.

Visa Hellas - Αποφασίστηκε η επανεκλογή του κ. Λεωνίδα Κασούμη, Δ/ντή Καταναλωτικής Πίστης της Alpha Bank, στη θέση του προέδρου. Το δ.σ. της Visa Hellas μέχρι το 2014 - θα αποτελείται από τους Γεώργιο Βιντζηλαίο - Τρ. Κύπρου, Γεώργιο Χατζανδρέου - Εθνική Τράπεζα, Βασίλειο Κουτεντάκη - Τρ. Πειραιώς, Ιωάννη Αθανασόπουλο - Εμπορική Τράπεζα και Αναστάσιο Πανούση - Eurobank.

ΟΛΠ: Η ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία στο υπουργείο Ναυτιλίας Τη μεταφορά στο υπουργείο Ναυτιλίας όλων των αρμοδιοτήτων της ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας, οι οποίες σήμερα ασκούνται από άλλους φορείς, ζητά ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΠ., Γιώργος Ανωμερίτης. Όπως τονίζει, το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση της βαθειάς κρίσης στον κλάδο είναι η δημιουργία ενιαίου κέντρου πολιτικής στο Υπουργείο Ναυτιλίας και θεσμοθέτηση σε αυτό Επιτροπής Σχεδιασμού Ανάπτυξης Ναυπηγοεπισκευής (ΕΣΑΝ), κατά το πετυχημένο πρότυπο της ΕΣΑΛ για τα λιμάνια. Βασικές αναγκαίες παρεμβάσεις, παράλληλα με την επίλυση των θεμάτων των ναυπηγείων Σκαραμαγκά και Ελευσίνας, είναι: 1. Ενιαίο Κέντρο άσκησης πολιτικών στο Υπ. Ναυτιλίας & Αιγαίου. 2. Πλήρης ενεργοποίηση του ενιαίου φορέα συντονισμού ναυπηγοεπισκευαστικών υπηρεσιών 3. Οριοθέτηση της ΝΕΖ ως βιομηχανικής Ζώνης. 4. Αυστηρή εφαρμογή του Μητρώου από την Περιφέρεια. 5. Μέτρα ενίσχυσης της απόσυρσης, διάλυσης ή μετασκευής πλοίων. 6. Μέτρα ενίσχυσης του ξενοδοχειακού μέρους των πλοίων, όπως στην τουριστική βιομηχανία. 7. Αντικατάσταση των παλαιών δεξαμενών της ΝΕΖ με νέα πλωτή δεξαμενή PANAMAX και παραχωρήσεις χώρων για μικρές δεξαμενές. 8. Πρόβλεψη για εγγυοδοτικό μηχανισμό και εξίσωση των ασφαλιστικών εισφορών στο επίπεδο ΣΣΕ της ΠΟΕΜ.

Όμιλος Fourlis Το πρώτο εξάμηνο του 2012 ο Όμιλος παρουσίασε πωλήσεις 186,2 εκατ. ευρώ μειωμένες κατά 4,2% σε σχέσημε το 2011 (192,1 εκατ. στις συνεχιζόμενες δραστηριότητες). Οι πωλήσεις του κλάδου λιανικής αθλητικών ειδών INTERSPORT αυξήθηκαν κατά 24,4%, οι πωλήσεις λιανικής οικιακού εξοπλισμού ΙΚΕΑ μειώθηκαν 9,6% και οι πωλήσεις χονδρικής ηλεκτρικών ειδών μειώθηκαν 29,1%, σε σύγκριση πάντα με 2011. Παρά τις αντικειμενικά δυσμενείς συνθήκες όλες οι δραστηριότητες του Ομίλου κέρδισαν μερίδιο σε μια έντονα πτωτική αγορά.

Το Milner στην Ελλάδα Με νέα επικοινωνιακή στρατηγική για το Milner, η Friesland Campina Hellas στόχο έχει να ανατρέψει την αντίληψη των Ελλήνων καταναλωτών ότι «ένα τυρί χαμηλών λιπαρών είναι χαμηλό και σε θρεπτικότητα», αφού παρασκευάζεται από περισσότερο γάλα χαμηλών λιπαρών και μόνο. Το Milner λανσαρίστηκε στην ελληνική αγορά το 1997 και ήταν το πρώτο κίτρινο τυρί που καθιέρωσε στην αγορά την κατηγορία των Κίτρινων Τυριών με χαμηλά λιπαρά. Ακολούθησε το 2006 το Milner Εν Λευκώ, που παράγεται στην Ελλάδα και το οποίο δημιούργησε την κατηγορία Λευκού Τυριού με χαμηλά λιπαρά. Η εταιρεία σήμερα καλύπτει όλο το φάσμα γαλακτοκομικών προϊόντων από παιδικές τροφές μέχρι προϊόντα ψυγείου και επαγγελματική αγορά και κατέχει την πρώτη θέση στις 5 από 6 κατηγορίες που λειτουργεί. ΕΠΙΛΟΓΗ 73

Business

{ Στην επικαιρότητα

MarketNews

Ειδήσεις, εξελίξεις, τάσεις, επιλογές από μία αγορά σε διαρκή κίνηση και δράση, αντίδοτο στην υφεσιακή πραγματικότητα της εποχής μας.

Coca-Cola Τρία Έψιλον Eπενδύσεις στην ελληνική αγορά Νέες επενδύσεις στην Ελλάδα εξετάζει η Coca-Cola Τρία Έψιλον, με άξονα την καινοτομία και στόχο να συνεχίσει να αποτελεί σημαντικό πελάτη για πάνω από 4.5χιλ. προμηθευτές και σημαντικό προμηθευτή για 130 χιλ. καταστήματα. Η εταιρεία έχει επενδύσει 160 εκ. ευρώ τα τελευταία δύο χρόνια και παρά τις δυσκολίες που καταγράφονται στην εγχώρια προχωρά σε νέες επενδύσεις. Σήμερα, η Coca-Cola Τρία Έψιλον προσφέρει 250 διαφορετικά προϊόντα από τις 5 μονάδες παραγωγής της στην Ελλάδα και προμηθεύεται συστηματικά το μεγαλύτερο ποσοστό των πρώτων υλών της από Έλληνες παραγωγούς. Η πλήρως αυτοματοποιημένη μονάδα στο Σχηματάρι Βοιωτίας αποτελεί μια από τις πιο σύγχρονες μονάδες παραγωγής αναψυκτικών και μη-αλκοολούχων ποτών στην Ευρώπη. Πρόσφατα το εργοστάσιο αναβαθμίστηκε πλήρως, με την προσθήκη μιας επιπλέον γραμμής παραγωγής αναψυκτικού, αυξάνοντας σημαντικά την παραγωγική δυναμική του. Αξίζει να αναφερθεί ότι στο εργοστάσιο Σχηματαρίου έχει δημιουργηθεί λίμνη με πλούσια χλωρίδα και πανίδα η οποία τροφοδοτείται με νερό που προκύπτει από τον βιολογικό καθαρισμό.

Διάκριση για το ελληνικό design Το βραβείο Silver A’ Design Award κατέκτησε η γραμματοσειρά Red Script Pro στον ετήσιο διεθνή διαγωνισμό A’ Design Award. Η Red Script Pro είναι δημιούργημα της Ροδάνθης Senduka, Creative Director της Red Design Consultants, και δημιουργό επίσης του εμβλήματος των Ολυμπιακών Αγώνων ΑΘΗΝΑ 2004. Eμπνευσμένη από τις νέες τεχνολογίες και τους εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας, αποτυπώνει μια μοναδική σχεδιαστική ταυτότητα με καθαρές γραμμές και φρέσκια διάθεση, περιέχει το λατινικό, ελληνικό, και κυριλλικό αλφάβητο, ενώ υποστηρίζει περισσότερες από 70 γλώσσες.

74 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η Intelen λανσάρει τρία ενεργειακά προϊόντα Αποτέλεσμα πολύχρονης εφαρμοσμένης έρευνας και ανάπτυξης υπηρεσιών στους τομείς της μέτρησης και ανάλυσης ενεργειακών δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, με πολλά βραβεία και διακρίσεις σε Ελλάδα, Ευρώπη και Αμερική, τα νέα προιόντα αποτελούν μέρος του portfolio καινοτόμων ψηφιακών ενεργειακών υπηρεσιών. Οι υπηρεσίες παρέχονται βάσει ειδικού Service Level Agreement από το cloud της Intelen, ακολουθώντας υψηλού επιπέδου διαδικασίες παροχής υπηρεσιών και ασφάλεια στα δεδομένα και τις υποδομές αποθήκευσης. ( ISO27001 data security, EN 15900, IEC 61970-1, IEC 61970-301 (CIM) και IEC 61724). Μέσα στο 2013 η Intelen θα προσθέσει και άλλα δύο προϊόντα στο χαρτοφυλάκιό της που βρίσκονται τώρα σε στάδιο ανάπτυξης: προϊόν για Διαχείριση Ζήτησης (Demand Response) καθώς και πλατφόρμα Game Mechanics με τη χρήση κοινωνικών δικτύων και παιχνιδιών (social energy gaming) για τη βέλτιστη ευαισθητοποίηση των πελατών (ενεργειακή συμπεριφορά) σε υπηρεσίες Ευφυών Δικτύων.

Carrefour Μοναδικός μέτοχος της Carrefour Μαρινόπουλος είναι πλέον ο όμιλος εταιρειών Μαρινόπουλου, μετά την επιχειρηματική κίνηση της οικογένειας να αναλάβει το μάνατζμεντ στην Ελλάδα και την Κύπρο. Επίσης, θα καταστεί αποκλειστικός δικαιοδόχος της Carrefour στην Ελλάδα, την Κύπρο, τη Βουλγαρία και την Αλβανία και σε άλλες χώρες των Βαλκανίων. Προχωρά σε αύξηση κεφαλαίου 348 εκ. ευρώ για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της υφεσιακής ελληνικής αγοράς.

Ζημιές για τη βιομηχανία της Βόρειας Ελλάδας Μία στις δύο επιχειρήσεις μέλη του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος είναι πλέον ζημιογόνα, ενδεικτικό των επιπτώσεων της ύφεσης στα μεγέθη των επιχειρήσεων μελών του. Συνολικά καταγράφεται απώλεια 20% του κύκλου εργασιών σε μια τριετία, εξαφάνιση του περιθωρίου κέρδους και ζημιές σε όλο το φάσμα των κλάδων. Το 1/3 των επιχειρήσεων είχε απώλειες του κύκλου εργασιών από 10% ως 50%. Οι 7 στις 10 επιχειρήσεις δομικών υλικών, ξύλου και χαρτιού είναι πλέον ζημιογόνες. Ακόμη και στον κλάδο τροφίμων, 1 στις 3 επιχειρήσεις καταγράφει ζημιές, ενώ ο κλάδος διαχρονικά αποτελούσε πυλώνα ανάπτυξης για τη Βόρεια Ελλάδα και τη μεταποίηση. Ισχυρότερες επιπτώσεις από την οικονομική κρίση δέχονται οι επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών μέχρι 10 εκ. ευρώ, 55% από αυτές είναι πλέον ζημιογόνες. Για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας ο ΣΒΒΕ ζητά την επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών των επιχειρήσεων σε ποσοστό 30% μέσω ειδικού Ταμείου, οι πόροι του οποίου μπορούν προέ λθουν άμεσα από τα αδιάθετα κονδύλια του ΕΣΠΑ.

ISO 50001 για την Arcadia Shipmanagement

Από δεξιά, Νικόλαος Μπουσούνης, γενικός διευθυντής Αν. και Κ. Μεσογείου του DNV, Δημήτριος Ματθαίου, διευθύνων σύμβουλος της Arcadia, Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος και Γεώργιος Αγγελόπουλος. H Arcadia Shipmanagement πιστοποιήθηκε από τον Νορβηγικό Νηογνώμονα, Det Norske Veritas, με το πρότυπο ISO 50001:2011 «Energy Management». Είναι η πρώτη ναυτιλιακή εταιρεία που πιστοποιείται με το πρότυπο αυτό και πλέον ανήκει στην εκλεκτή ομάδα των ναυτιλιακών εταιρειών σε όλο τον κόσμο που έχουν πιστοποιηθεί με τα συστήματα και τις διαδικασίες κατά το πρότυπο ISO 50001. Το ISO 50001 παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη και σαφή προσέγγιση για την έξυπνη χρήση της ενέργειας και επιτρέπει στις εταιρείες και στα πλοία να μειώσουν την ενεργειακή τους κατανάλωση και τις συναφείς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου καθώς και να επωφεληθούν των τεχνολογιών των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η Arcadia Shipmanagement είχε προηγουμένως πιστοποιηθεί από μια σειρά διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων σχετικά με την ποιότητα και ασφάλεια, όπως το ISO 9001, ISO 14001, OHSAS 18001 και το Green Award. Όπως δήλωσε ο Δημήτριος Ματθαίου, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας «Είμαστε ευχαριστημένοι που η πιστοποίηση με το ISO 50001 αναγνωρίζει τις βέλτιστες πρακτικές μας για τη χρήση της ενέργειας που έχουν πλήρως ενσωματωθεί στα πλοία του στόλου της εταιρείας».

Περιβαλλοντική διάκριση Siemens Το Περιβαλλοντικό Χαρτοφυλάκιο προϊόντων της εταιρείας με 30 δισ. ευρώ αντιπροσωπεύει το 40% των συνολικών πωλήσεων της εταιρείας και στόχος της είναι η αύξηση των πωλήσεών του στα 40 δισ. Ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογικών λύσεων παγκοσμίως, βραβεύτηκε πρόσφατα ως η κορυφαία εταιρεία σε ζητήματα βιωσιμότητας στον κλάδο της, στην εκδήλωση “SAM Sustainability Awards 2012”. Κατέλαβε την πρώτη θέση στην κατηγορία των «Διαφοροποιημένων Βιομηχανιών» του δείκτη Dow Jones Sustainability Index και κέρδισε και το Γερμανικό Βραβείο Βιωσιμότητας 2011 για τη στρατηγική της στον τομέα, ενώ διακρίθηκε και με τον τίτλο “Selected Location 2012” στον φετινό διαγωνισμό ”Germany-Land of Ideas” για το Περιβαλλοντικό Χαρτοφυλάκιο της. Ένα νέο προϊόν του περιβαλλοντικού χαρτοφυλακίου είναι οι ρυθμιστές στροφών G120P για συστήματα θέρμανσης, αερισμού και κλιματισμού, που εξασφαλίζουν ενεργειακή αποδοτικότητα και ασφάλεια και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμη και κάτω από αντίξοες περιβαλλοντικές συνθήκες.

ΕΠΙΛΟΓΗ 75

Business

{

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ// Παναγιώτης Μίλης , ΕΨΑ

Ενίσχυση της ευελιξίας και της ευρωστίας για την αντιμετώπιση πιο δύσκολων ημερών και επέκταση σε νέα καινοτόμα προϊόντα, η στρατηγική επιλογή που αποδίδει, τονίζει μιλώντας στην «Ε» ο Παναγιώτης Μίλης, διευθυντής μάρκετινγκ της βιομηχανίας αναψυκτικών και χυμών ΕΨΑ. Όπως αναφέρει, η ΕΨΑ με νέα προϊόντα αύξησε τις πωλήσεις της και διατήρησε τις θέσεις εργασίας χωρίς μειώσεις μισθών, σε μια αγορά που καθημερινά μετρά απώλειες.

η ποιoτ η τα

& η καινοτομiα αποδιδουν καρπους

Συνέντευξη στην Ελενα Ερμειδου

έρυσι, μας έλεγαν ότι τα δύσκολα είναι πίσω μας. Σήμερα, λέμε τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Πώς κρίνετε τις εξελίξεις; Το μόνο που μπορώ να διαγνώσω ακόμα μια φορά στην ελληνική πολιτική και οικονομική πραγματικότητα είναι η ασάφεια. Ένα ελεγχόμενης πληροφόρησης γκρίζο οικονομικό περιβάλλον με ασταθές φορολογικό πλαίσιο, το οποίο μόνο τρο76 ΕΠΙΛΟΓΗ

χοπέδη μπορεί να είναι στην ανάπτυξη και αειφορία, την οποία όλοι οι δακτυλοδεικτούμενοι πρωταγωνιστές της πολιτικής σκηνής προβάλλουν ως στόχο. Προσφάτως λανσάρατε στην αγορά νέα αναψυκτικά. Οι συνθήκες της αγοράς ήταν πρόσφορες για μια τέτοια κίνηση; Η ΕΨΑ είναι μια εταιρεία η οποία στα 88 χρόνια παρουσίας της στην ελληνική αγορά έχει καταφέρει να συνδυάσει την παράδοση με την καινοτομία. Πιστοί λοιπόν στο τρίπτυχο ποιότητα, παράδοση, καινοτομία παρουσιάσαμε τα πρώτα ελληνικά βιολογικά αναψυκτικά πέρυσι τον Σεπτέμβριο και φέτος τα πρώτα ελληνικά αναψυκτικά με στέβια. Στους δύσκολους καιρούς η επέκταση της μάρκας με ποιοτικά καινοτόμα προϊόντα είναι μια στρατηγική επιλογή η οποία έφερε άμεσα θετικό αποτέλεσμα.

ότι πλήττεται και το κύρος των αξιόπιστων επιχειρήσεων, ασχέτως αν δεν εισάγουν. Ποια είναι η γνώμη σας; Οτιδήποτε μειώνει το κύρος της Ελλάδας είναι συμφορά για όλους μας. Αυτό που λίγοι μόνο έχουν καταλάβει είναι ότι η Ελλάδα στο μυαλό των ξένων δεν είναι απλά μια χώρα, είναι ένα brand name που έχει πίσω του μια σειρά από δραστηριότητες όπου θα μπορούσε να διαπρέπει συλλογικά. Σήμερα, αναλώνεται η φαιά ουσία των πολιτών της στο να βρίσκουν τρόπους ανάρρωσης από ή κάλυψης των πληγών που ανοίγουν -λιγότερο ή περισσότερο εσκεμμένα- τρίτοι. Πρέπει πολύ σύντομα να βρούμε τον τρόπο ώστε να μπει σε λειτουργία ξανά η ελληνική οικονομία, η οποία σήμερα μετρά καθημερινά απώλειες πόρων. Από την εμπειρία σας, με δεδομένη την επιτυχία της ΕΨΑ, ποια θα ήταν η συμβουλή σας για την αντιμε-

“

Εκτός από το κύρος του πρωτοπόρου το οποίο προσθέτει αξία στη μάρκα, είχαμε σημαντική αύξηση των πωλήσεων. Όλη η αγορά γνωρίζει πια ότι η ΕΨΑ είναι ο ειδικός στη στέβια και τελικά τα 2 χρόνια ερευνών στο εργαστήριό μας αξιοποιήθηκαν με τον καλύτερο τρόπο.

Μπορούμε να πούμε ότι μέχρι σήμερα έχετε οφέλη από την απόφαση σας, αυτή; Φυσικά και έχουμε οφέλη σε πολλαπλά επίπεδα. Εκτός από το κύρος του πρωτοπόρου το οποίο προσθέτει αξία στη μάρκα, είχαμε σημαντική αύξηση των πωλήσεων. Όλη η αγορά γνωρίζει πια ότι η ΕΨΑ είναι ο ειδικός στη στέβια και τελικά τα 2 χρόνια ερευνών στο εργαστήριό μας αξιοποιήθηκαν με τον καλύτερο τρόπο. Η παρουσία μας στα κοινωνικά δίκτυα πολλαπλασιάστηκε στη "μετά στέβια" εποχή και το ήδη πολύ καλό Facebook με 22 χιλ. φίλους σχεδόν τριπλασιάστηκε σε τρεις μήνες, μετρώντας πάνω από 65 χιλ. καθώς διαβάζετε αυτές τις γραμμές. Η απόφαση των διεθνών ασφαλιστών πιστώσεων να διακόψουν τις καλύψεις αφορά κυρίως ξένους εξαγωγείς που συναλλάσσονται με την Ελλάδα. Κάποιοι ωστόσο λένε

”

τώπιση των μεγάλων δυσχερειών της αγοράς; Εμείς βλέποντας την κρίση να έρχεται κάναμε όλες εκείνες τις κινήσεις που θα μας έδιναν ευελιξία και ευρωστία για να αντιμετωπίσουμε πιθανόν πιο δύσκολες ημέρες. Αλλαγές στη δομή, έλεγχος του κόστους, δημιουργία συνθηκών που φέρνουν οικονομίες κλίμακας και, τέλος, επέκταση με νέα καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες, που βρίσκονται στην κορυφή της ζήτησης από τους καταναλωτές. Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν έχει χαθεί ούτε μια θέση εργασίας στην εταιρεία μας αλλά και ούτε έγιναν μειώσεις μισθών. Αντίθετα μάλιστα ενισχύσαμε το τμήμα της Αττικής ενώ πρόσφατα ολοκληρώσαμε επενδυτικό πρόγραμμα περίπου 6 εκατ. ευρώ. Δυναμισμός, ευελιξία και καινοτομία με σεβασμό στην παράδοση και την ποιότητα, είναι αυτά που γνωρίζουμε να κάνουμε καλύτερα! ΕΠΙΛΟΓΗ 77

Business

{

Tριτοβάθμια ιδιωτική εκπαίδευση

Το κριτhριο της επιτυχiας Οι δεσμεύσεις της Ελλάδας με το 2ο Μνημόνιο επιβάλλουν την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων των αποφοίτων των ιδιωτικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ενόσω αυτό καθυστερεί, το πεδίο κρίνεται σε έναν πιο ουσιαστικό παράγοντα: την αναγνώριση των τίτλων σπουδών από την αγορά, που αποτελεί τελικά το ασφαλέστερο κριτήριο επιτυχίας. Επιτελειο «E» 78 ΕΠΙΛΟΓΗ

το μνημόνιο που υπογράψαμε με τη 2η δανειακή σύμβαση, αναφέρεται ρητά η δέσμευση της κυβέρνησης για εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανόνων στην αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων των φοιτητών των ιδιωτικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μεταξύ των οποίων και των αποφοίτων κολλεγίων που συνεργάζονται με ξένα ΑΕΙ. Tο σχετικό νομοσχέδιο έπρεπε να έχει υιοθετηθεί ως το τέλος Ιουνίου, ώστε να έχει απαλειφθεί η οποιαδήποτε διάταξη που δεν επέτρεπε την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων

των κατόχων διπλωμάτων στην Ελλάδα από εκπαιδευτικούς οργανισμούς που λειτουργούν με το σύστημα δικαιόχρησης από πανεπιστήμια του εξωτερικού. Φυσικά, η υπόθεση εκκρεμεί ακόμα, όπως τόσες άλλες στην Ελλάδα, ωστόσο οι σπουδές στα κολλέγια οδηγούνται προς ισοτιμία με εκείνες στα ελληνικά πανεπιστήμια αφού όταν το πτυχίο είναι ακριβώς ίδιο με το αντιστοιχο που χορηγεί το πανεπιστήμιο του εξωτερικού στη χώρα του και ο κάτοχός του αποκτά επαγγελματικά δικαιώματα στη χώρα προέλευσης τότε ανάλογα επαγγελματικά προσό-

ΕΠΙΛΟΓΗ 79

Business

{

Tριτοβάθμια ιδιωτική εκπαίδευση

ντα αποκτά και στην Ελλάδα. Ωστόσο, αρμόδιο γι’ αυτό είναι το Συμβούλιο Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων, του οποίου οι διαδικασίες συνεπάγονται καθυστερήσεις. Στο περιβάλλον αυτό ένας σημαντικός παράγοντας αναδεικνύεται: η αναγνώριση των τίτλων σπουδών από την αγορά, που αποτελεί τελικά το ασφαλέστερο κριτήριο επιτυχίας. Αυτό ισχύει, τελικά, για όλους τους παρόχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ιδιωτικούς και δημόσιους, συνεργαζόμενους με πανεπιστήμια του εξωτερικού και μη. Παράδειγμα, της τελευταίας κατηγορίας, το Alba, του οποίου οι τίτλοι σπουδών έχουν ευρεία αποδοχή στην αγορά αλλά και απολαμβάνει υψηλής αναγνώρισης στο εξωτερικό. Όσον αφορά τα μεταπτυχιακά προγράμματα, η πίεση του ανταγωνισμού, εσωτερικού και εξωτερικού, έχει οδηγήσει σε δημιουργία νέων μεταπτυχιακών προγραμμάτων στα δημόσια πανεπιστήμια, μερικά από τα οποία έχουν πετύχει υψηλό επίπε-

ΧαρακτηριστικH τAση στα μεταπτυχιακA εIναι η ανAδειξη στην ΕλλAδα και το εξωτερικO περισσOτερων προγραμμAτων χρηματοοικονομικHς (master in finance) που αποτελοYν πλEον τον ισχυρOτερο ανταγωνιστH των MBAs.

δο σπουδών, παράδειγμα το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Χαρακτηριστική τάση στα μεταπτυχιακά είναι η ανάδειξη στην Ελλάδα και το εξωτερικό περισσότερων προγραμμάτων χρηματοοικονομικής (master in finance) που αποτελούν πλέον τον ισχυρότερο ανταγωνιστή των MBAs. Τα τελευταία, καθώς η χρηματοοικονομική πλέον έχει εισβάλλει σε όλους τους τομείς της οικονομικής/επιχειρηματικής δραστηριότητας, διευρύνουν το πρόγραμμα σπουδών για να την περιλάβουν, καθώς η «τεχνική» εκπαίδευση στα χρηματοοικονομικά αποτελεί απαραίτητη δεξιότητα. Αλλά και τα προγράμματα χρηματοοικονομικής διευρύνουν τη θεματική τους, αφού η χρηματοπιστωτική κρίση έδειξε ότι η μονόπλευρη στόχευση στο finance μπορεί να έχει ολέθριες επιπτώσεις, ώστε ο παράγοντας «οικονομία» να αποκτά αντίστοιχα μεγαλύτερη βαρύτητα και στο Master in Finance. 80 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΑνθεκτικOτητα στην κρIση Όσον αφορά τις εξελίξεις στην Ελλάδα, ο κλάδος της ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης υφίσταται και αυτός τις συνέπειες της ύφεσης στην οικονομία. Σύμφωνα με την έρευνα της εταιρείας Στόχασις Σύμβουλοι Επιχειρήσεων, η μείωση των εργασιών του κλάδου προβλέπεται για φέτος περίπου στο 5-10% και χαμηλότερη της τάξης του 2-5% το 2013. Τα ποσοστά αυτά είναι σχετικά περιορισμένα λαμβανομένου υπόψη του βάθους της ύφεσης και σηματοδοτούν σχετική ανθεκτικότητα του κλάδου. Συγχρόνως όμως, θα οδηγήσει σε συγχωνεύσεις/στρατηγικές συνεργασίες, όπως η πρόσφατη του Alba και Deree, για την αξιοποίηση οικονομικών κλίμακας, με την προσθήκη νέων προγραμμάτων σπουδών και νέες συνεργασίες με πανεπιστήμια του εξωτερικού. Οι τελευταίες καθώς και η σύνδεση με την αγορά εργασίας αποτελούν τα ισχυρά σημεία του κλάδου σε μια έντονα ανταγωνιστική αγορά για προσέλκυση σπουδαστών, καθώς η οικονομική κρίση στρέφει περισσότερους προπτυχιακούς φοιτητές στα δημόσια πανεπιστήμια δωρεάν φοίτησης. Στα μεταπτυχιακά προγράμματα, όπου τα καλύτερα προγράμματα των δημόσιων πανεπιστημίων συνοδεύονται με δίδακτρα, ο ανταγωνισμός μεταφέρεται στο πρόγραμμα σπουδών κυρίως. Ωστόσο, ενώ το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο εκσυγχρονίζεται, μετά και τις αλλαγές που επέφερε ο νέος νόμος που ρυθμίζει τη λειτουργία του, και ενώ οι εντάσεις για το θέμα αυτό μεταξύ πρυτανικών αρχών και υπουργείου Παιδείας υποχώρησαν, νέες εστίες εντάσεων προκαλεί η νέα μείωση των μισθών των πανεπιστημιακών, που προαναγγέλλουν κινητοποιήσεις που θα επηρεάσουν το πρόγραμμα σπουδών. Στην πλευρά της ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης τέτοια προβλήματα δεν υπάρχουν. Οι φορείς της αυξάνουν τις επιλογές για τον φοιτητή με πιο πρόσφατο παράδειγμα την παροχή για πρώτη φορά προγράμματος πολυτεχνικών σπουδών σε συνεργασία με βρετανικό πανεπιστήμιο. Οι φοιτητές των προπτυχιακών προγραμμάτων των ιδιωτικών φορέων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ακολουθούν μεταπτυχιακές σπουδές σε αυτά ή σε πανεπιστήμια του εξωτερικού ή αφού τους προπτυχιακούς τους τίτλους δεν αναγνωρίζουν τα ελληνικά πανεπιστήμια. Σήμερα, στην ελληνική αγορά λειτουργούν 38 κέντρα μεταλυκειακής εκπαίδευσης, σύμφωνα με τον ορισμό του υπουργείου Παιδείας, 30 κολλέγια με τα παραρτήματά τους, από τα οποία 16 είναι μέλη του Συνδέσμου Ελληνικών Κολλεγίων. Σύμφωνα με τη μελέτη της Stochasis, η αποδοτικότητα των απασχολούμενων κεφαλαίων στην αγορά αυτή υποχώρησε από 23% το 2008 σε 11% το 2010, όμως το περιθώριο καθαρού κέρδους διατηρήθηκε σταθερό στο 11%.

Το ΚΕ.ΜΕ New York College (NYC) ιδρύθηκε το 1989 σε συνεργασία με το κρατικό πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, State University of New York, Empire State College και στη συνέχεια επέκτεινε τις ακαδημαϊκές συνεργασίες του στην Ευρώπη, με την σύναψη στρατηγικής συνεργασίας με το University of Greenwich, Μ. Βρετανίας. Σήμερα, το NYC αποτελεί έναν όμιλο εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, με παρουσία σε πέντε ευρωπαϊκές πόλεις Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πράγα, Τίρανα και Βελιγράδι ο οποίος, μέσω των ακαδημαϊκών συνεργασιών του με αναγνωρισμένα Αμερικανικά και Ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, προσφέρει υψηλής ποιότητας πολυπολιτισμική εκπαίδευση, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, σε ένα πλήθος ειδικοτήτων. Οι φοιτητές του NYC αποκτούν τα αυθεντικά πτυχία των συνεργαζόμενων πανεπιστημίων που πληρούν τα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Οδηγίας (36/05) για

την ισοτιμία των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων μας σε αντίστοιχες ειδικότητες. Το NYC διαθέτει πιστοποίηση από το British Accreditation Council, (BAC). Όλα τα προγράμματα σπουδών και τα αντίστοιχα πτυχία είναι πιστοποιημένα και αναγνωρισμένα από τους αντίστοιχους κρατικούς φορείς, ενώ τα βρετανικά και αμερικανικά πτυχία αναγνωρίζονται επιπλέον και από το NARIC, το βρετανικό οργανισμό αντίστοιχο του ΔΟΑΤΑΠ. To NYC έλαβε Άδεια Ίδρυσης και Λειτουργίας από το Υπουργείο Παιδείας ΔΒΜΘ ως Κέντρο Μεταλυκειακής Εκπαίδευσης, ΦΕΚ 1302 Β, 18.8.10 (Αθήνα) και ΦΕΚ 1320 Β, 27.8.10 (Θεσσαλονίκη). Στις ακαδημαϊκές συνεργασίες συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, Πανεπιστήμια όπως τα: Empire State College, (Η.Π.Α.), University of New York-Empire State College(Η.Π.Α.), The University of Greenwich, (Μεγάλη Βρετανία) και Université de Toulouse (Γαλλία).

Τα προγράμματα σπουδών χωρίζονται σε foundation, bachelor, Master, ΜΒΑ και Ph.D. Το NYC έχει πρωτοπορήσει στη δημιουργία ενός πολυπολιτσμικού περιβάλλοντος. Ακαδημαϊκοί, διοικητικό προσωπικό και φοιτητές από πολλές χώρες του εξωτερικού εργάζονται και σπουδάζουν στο New York College. Μία από τις δεσμεύσεις του NYC είναι να προσφέρει στους αποφοίτους του ένα δυναμικό ξεκίνημα στην σύγχρονη ανταγωνιστική αγορά εργασίας. Οι φοιτητές ενθαρρύνονται να ζητούν επαγγελματικές συμβουλές από το Γραφείο Διασύνδεσης με την Αγορά Εργασίας (Career Office) από το πρώτο κιόλας έτος των σπουδών τους. Το Ετήσιο Βιβλίο Αποφοίτων αποδεικνύει ότι ένα μεγάλο μέρος αποφοίτων του NYC, έχει ήδη απορροφηθεί σε υψηλές θέσεις τόσο σε ελληνικές όσο και σε πολυεθνικές επιχειρήσεις και οργανισμούς ενώ πολλοί άλλοι έχουν γίνει δεκτοί σε μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα διεθνούς κύρους πανεπιστημιακών ιδρυμάτων της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Το NYC διαθέτει σύγχρονες κτιριακές εγκαταστάσεις σε 6.000τ.μ. στο κέντρο της Αθήνας, στην ιστορική περιοχή της Πλάκας, καθώς και σε ένα μοντέρνο κτίριο λίγα μόλις μέτρα από το σταθμό ΗΣΑΠ της Καλλιθέας.

N E W YOR K COL L E GE

ποιοτητα & πρωτοπορια στην εκπαιδευση

ΕΠΙΛΟΓΗ 81

Business

{

Tριτοβάθμια ιδιωτική εκπαίδευση

the ALBA MBA

Τι μπορεί να προσφέρει σε συνθήκες κρίσης; Μια βιωματική ιστορία

π ό τα μ ε γα λύτερα κλισέ τ η ς ο ι κο ν ο μικής και κοινωνικής κατάσ τασης που βιώνουμε είναι ότι η κρίση γεννά ευκαιρίες. Και αναρωτιέται κανείς «που είναι αυτές οι ευκαιρίες, εγώ γιατί δεν τις βλέπω;» Ίσως το σοκ της προσαρμογής σε μια κατάσ ταση που διαρκώς δυσ χεραίνει, ακολουθήσει η οργάνωση της σκέψης και της δράσης προς μια κατεύθυνση πιο αποδοτική, μια κατεύθυνση ουσιαστικής παραγωγής αξίας, ώστε να γίνει πράξη η διακαώς ποθούμενη ανάπτυξη. Η ανάπτυξη θα έρθει ασφαλώς από την οργάνωση του κράτους προς μια τέτοια κατεύθυνση, αλλά και από την οργάνωση ατομικά και

82 ΕΠΙΛΟΓΗ

συλλογικά των πολιτών. Για παράδειγμα, ένας αριθμός ατόμων που απασ χολούνταν σ τον τομέα των υπηρεσιών σε μεγάλες πολυεθνικές βρέθηκαν ξαφνικά από την μια μέρα σ την άλλη χωρίς δουλειά. Με δεδομένο ότι οι υπηρεσίες στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα συρρικνώνονται, κάποιοι από αυτούς ήδη αρχίζουν να ξανασκέφτονται την επαγγελματική τους εξέλιξη. Αρχίζουν να σκέφτονται τους εαυτούς τους ως παραγωγούς αξίας με τρόπο που να έχουν οι ίδιοι πλέον τον πρώτο λόγο σε όλη την παραγωγική διαδικασία. Έτσι, βλέπουμε μικρές και διστακτικές κινήσεις, ατομικές ή και συλλογικές και ταυτόχρονη στροφή στον πρωτογενή τομέα. Κάποιος έχει ένα χωράφι από τον παππού, άλλος έχει πρώτο πτυχίο σε γεωπονικά, άλλος θέλει

να αφήσει τα μεγάλα αστικά κέντρα που μαστίζονται από την ανεργία και ούτω καθεξής. Ποια είναι τα πρώτα ερωτήματα στο μυαλό κάποιου που είναι στο κατώφλι απαρχής μια παραγωγικής επιχείρησης; Σε τι μπορεί να τον βοηθήσει ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών ή ακόμη καλύτερα ενα MBA? «Σε μια χώρα που καταρρέει, κατά πόσο μπορώ εγώ να κάνω την παραμικρή επιχειρηματική κίνηση;», «Θα μπορούσα ίσως να ξεκινήσω κάτι δικό μου παράγοντας ένα προϊόν για το οποίο δεν έχω καμιά πρότερη γνώση;», «Θα μπορούσα να σ τραφώ σ τον πρωτο γενή τομέα;», «Πώς θα χρηματοδοτηθώ;», «Πώς θα μπορούσα να ανταποκριθώ στις απαιτήσεις της παραγωγικής διαδικασίας;», «Πώς

Σίγουρα διαφορετικά ερωτήματα από αυτά που απασχολούσαν ένα οικονομικό αναλυτή ή consultant μέχρι πρότινος που είχε μια μικρότερη σφαίρα ευθυνών! Υπάρχει όμως μια κοινή βάση. Η ανάγκη για υγιείς επιχειρήσεις, παραγωγικές, με ανθρώπους που έχουν τουλάχιστον τη θεωρητική γνώση να στήσουν και να αναπτύξουν σχέσεις εμπιστοσύνης και συνεργασίας με παραγωγούς, προμηθευτές, πελάτες στην Ελλάδα και διεθνώς. Σε αυτή τη βάση, η ανάγκη για ένα διοικητικό ή οικονομικό μεταπτυχιακό όχι μόνο δεν χαλαρώνει, αλλά γίνεται και πιο έντονη. Και η αξία απόκτησης ενός τέτοιου πτυχίου δικαιώνεται, καθώς υλοποιώντας κανείς όλες τις οικονομικές, διοικητικές και τεχνικές γνώσεις που απέκτησε σε θεωρητικό επίπεδο έχει ήδη οπλίσει την φαρέτρα του με όλα τα βέλη που χρειάζονται για να επιτύχει το στόχο του. Απόφοιτος του The ALBA ΜΒΑ, μέχρι πρότινος απασχολούμενος σε μεγάλη συμβουλευτική εταιρεία είδε τη ζωή του να ανατρέπεται όταν ένα ωραίο πρωί του ανακοινώθηκε η απόλυσή του. Το αρχικό σοκ διαδέχτηκε η απογοήτευση και στη συνέχεια η μαζική αποστολή βιογραφικών σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Μια σειρά από απογοητεύσεις ήρθαν, ώσπου ξαφνικά ξεκίνησε μια διαδικασία εσωτερικού προβληματισμού και αναζήτησης ε ναλ λακ τικών επιλογών. Πρώτο πτυχίο στη Γεωπονική σχολή, μεταπτυχιακό σε οικονομικά και στη συνέχεια MBA. Όλα τα εφόδια ήταν εκεί, σε θεωρητικό επίπεδο, για

την ανάπτυξη ενός επιχειρηματικού σ χεδίου για την παραγωγή ενός ποιοτικού ελληνικού προϊόντος. Αγνό παρθένο ελληνικό μέλι. Έχοντας σήμερα αγοράσει τα πρώτα μελίσσια και παράγει μια αρχική ποσότητα μελιού, ο ίδιος διαβεβαιώνει ότι το MBA τον βοήθησε να δει σε πρώτη φάση σφαιρικά το όλο εγχείρημα τουλάχιστον σε θεωρητικό επίπεδο. Κατάφερε να διαμορφώσει ένα αρχικό επιχειρηματικό πλάνο, απαντώντας σε καίρια ερωτήματα για την παραγωγή, τυποποίηση, προώθηση του μελιού στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Οι γνώσεις που του έδωσε το μεταπτυχιακό, σε θέματα επιχειρηματικότητας, ανάπτυξης ηγετικών ικανοτήτων, οργανωσιακής συμπεριφοράς, διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, διαχείρισης αλλαγής και κρίσεων, εταιρικής ευθύνης καθώς και χρηματοοικονομικής και λογισ τικής, βοήθησαν πρακτικά την υλοποίηση της εταιρείας του. Αυτή η μικρή βιωματική ιστορία έχει σαν στόχο αφενός να ενθαρρύνει τους απόφοιτους του MBA που ψάχνουν να βρουν το δικό τους δρόμο. Το πτυχίο τους δεν είναι ένα απλό χαρτί, αλλά ένας πλούτος γνώσεων, σφαιρικών και ειδικών, που μπορούν να οδηγήσουν σε μια δυναμική έξοδο από το σκοτεινό τούνελ της κρίσης και της ανεργίας. Αφετέρου, η ιστορία μας αφορά όσους διστάζουν να επενδύσουν στην εκπαίδευση αυτή τη στιγμή. Σκεφτείτε μήπως ένα MBA είναι η λύση που ψάχνετε για την οργάνωση της σκέψης και της δράσης σας. Ισως είναι μια επιλογή που ανοίγει δρόμους και προσφέρει εναλλακτικές, καθώς παρέχει γενικές και ειδικές γνώσεις, καλλιεργεί τη σφαιρική αντίληψη των πραγμάτων, αλλά και δίνει αυτοπεποίθηση για την απαρχή νέων πρωτοβουλιών.

Από την Δρ. Ευαγγελία Μπαραλού, Επίκουρο Καθηγήτρια Οργανωσιακής Συμπεριφοράς ALBA Graduate Business School at The American College of Greece Τα Ακαδημαϊκά Προγράμματα του ALBA Executive MBA The ALBA MBA MBA in Shipping MBA in Banking MSc in Marketing MSc in International Business and Management MSc in Strategic HRM MSc in Business for Lawyers MSc in Finance MSc in International Shipping and Finance (σε συνεργασία με το University of Reading) Όλα τα προγράμματα ΜΒΑ του ALBA είναι πιστοποιημένα από to AMBA (The Association of MBAs) και τα προγράμματα MSc in Finance και MSc in Strategic HRM είναι πιστοποιημένα από το EFMD/EPAS (European Foundation for Management Development).

Σχετικά με τις υποτροφίες που προσφέρουμε ενημερωθείτε αναλυτικά στο www.alba.edu.gr/Scholarships Info box: ALBA Graduate Business School at The American College of Greece Κέντρο Μεταλυκειακής Εκπαίδευσης Ξενίας 6-8, 115 28 Αθήνα Τηλ.:210 8964531, Fax.: 210 8964737

www.alba.edu.gr

ΕΠΙΛΟΓΗ 83

Δημιουργική παρουσίαση: AllmediaCreative

θα διανείμω το προϊόν μου;», «Σε ποιους θα απευθυνθώ;», «Πώς θα βρω πελάτες;», «Με ενδιαφέρει μόνο η ντόπια αγορά ή θα απευθυνθώ και στη διεθνή αγορά;». Και με δεδομένη την οικονομική κατάσταση το καίριο ερώτημα «πότε θα αρχίσει να αποδίδει το όλο εγχείρημα;»

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

CSR

ΕΠΙΛΟΓΗ 85

CSR

{

Κοινωνική υπευθυνότητα επί τω έργω

CSR Τρaπεζες & περιβaλλον

πράσινο ταξίδι Ηνωμένα Έθνη και Tράπεζες. Πριν 20 χρόνια δημιούργησαν μια κοινή πρωτοβουλία για την προώθηση της φιλικής προς το περιβάλλον χρηματοπιστωτικής δραστηριότητας. Με μέλη τραπεζικούς κολοσσούς διεθνώς, αλλά και μικρότερες τράπεζες μεταξύ των οποίων και ελληνικές, προωθούν πολιτικές και πρακτικές για να ελαχιστοποιήσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και μέσα από τη δραστηριότητά τους να συμβάλλουν στη μετάβαση σε οικονομία χαμηλότερου άνθρακα και χαμηλότερης χρήσης φυσικών πόρων.

86 ΕΠΙΛΟΓΗ

α βήματα ξεκίνησαν το 1992. Τότε η πρωτοβουλία μιας μικρής ομάδας τραπεζών, που περιλάμβανε τη Deutsche Bank, την HSBC, τη Natwest, τη Royal Bank of Canada και τη Westpac να ενώσουν τις δυνάμεις τους με το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών οδήγησε στη δημιουργία του United Nations Environment Program Finance Initiative (UNEP FI). Με μέλη σήμερα πάνω από 200 τράπεζες, στόχος του είναι, με τη δικτύωση των μελών του, να εντοπίζει και να προωθεί την υιοθέτηση των καλύτερων πρακτικών για την προστασία του περιβάλλοντος και τη διατηρήσιμη ανάπτυξη σε όλες τις λειτουργίες μιας τράπεζας και γενικά ενός χρηματοοικονομικού οργανισμού. Μέλη της πρωτοβουλίας είναι οι μεγαλύτερες τράπεζες διεθνώς, όπως BNP Paribas, Deutsche Bank, HSBC, Barclays, RBS, Bank of America, Citigroup κ.ά. Από ελληνικής πλευράς συμμετέχουν οι Alpha Bank, η Eurobank και η Πειραιώς. Οι διεργασίες στη διάρκεια των ετών που πέρασαν οδήγησαν στη νέα διακήρυξη στόχων για τη βιώσιμη ανάπτυξη που υπέγραψαν οι τράπεζες πριν από δύο χρόνια. Με αυτήν αναγνωρίζουν ότι οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για τη βιώσιμη ανάπτυξη, μέσα από τη διάδρασή τους με τους άλλους φορείς της οικονομίας, τις χρηματοδοτήσεις τους, τις επενδύσεις και τις άλλες δραστηριότητές τους. Οι αρχές αυτές είναι συστατικό στοιχείο ενός καλού εταιρικού πολίτη και της χρηστής εταιρικής διακυβέρνησης. Τις προωθούν με την προληπτική αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών θεμάτων, με στόχο την ελαχιστοποίηση αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον από τη λειτουργία τους. Στο πλαίσιο αυτό στόχος είναι η υιοθέτηση των καλύτερων πρακτικών στην αποτελεσματική χρήση ενέργειας και νερού, την ανακύκλωση και τη μείωση των απορριμμάτων. Επίσης, επιδίωξη είναι και η σύναψη επιχειρηματικών σχέσεων με πελάτες, προμη-

Οι άξονες της βιωσιμότητας  Διαχείριση κινδύνων. Συστηματικός εντοπισμός, ανάλυση και διαχείριση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών κινδύνων που υπεισέρχονται στην τραπεζική λειτουργία, με στόχο την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και συγχρόνως τη μείωση των κινδύνων και την ενίσχυση της αποδοτικότητας και της εταιρικής αξίας της τράπεζας.  Πράσινα προϊόντα και υπηρεσίες. Ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών που υποστηρίζουν μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλότερου άνθρακα και χαμηλότερης χρήσης των φυσικών πόρων.  Περιβαλλοντική διαχείριση. Ενεργειακή αποδοτικότητα και ελαχιστοποίηση απορριμμάτων στις εγκαταστάσεις, διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας και δέσμευση των εργαζομένων στον στόχο ώστε να αλλάξει η επιχειρηματική κουλτούρα.

θευτές κλπ που ακολουθούν τα ίδια περιβαλλοντικά στάνταρντς. Επιπλέον, αναγνωρίζουν ότι ο εντοπισμός (και ποσοτικοποίηση του κόστους) των περιβαλλοντικών κινδύνων θα πρέπει να περιλαμβάνεται στις διαδικασίες διαχείρισης κινδύνου και μάνατζμεντ. Η δημοσίευση απολογισμών της περιβαλλοντικής τους πολιτικής αποτελεί πλέον μέσο προώθησης της συνειδητοποίησης της σημασίας των περιβαλλοντικών θεμάτων. Επιπλέον, 72 τράπεζες διεθνούς εμβέλειας έχουν υπογράψει το Equator Principles, που αφορά τη χρηματοδότηση έργων σε αναπτυσσόμενες χώρες. Σύμφωνα με αυτό, δεσμεύονται να μην χρηματοδοτούν έργα (μεγαλύτερα των 10 εκατ. δολ.) όταν ο δανειζόμενος δεν δεσμεύεται ή βρίσκεται σε αδυναμία να τηρήσει τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια που έχει ήδη υιοθετήσει η τράπεζα. Όλα αυτά αναφορικά τη δική τους λειτουργία. Στο άλλο σκέλος, της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και σε διεθνές επίπεδο, οι τράπεζες υποστηρίζουν χορηγικά δράσεις για το περιβάλλον στις τοπικές κοινωνίες όπως και περιβαλλοντικά προγράμματα σε διεθνές επίπεδο. Το πράσινο ταξίδι, αφορά όλους και φυσικά οι τράπεζες δεν θα μπορούσαν να λείπουν από αυτό. ΕΠΙΛΟΓΗ 87

CSR

{

Κοινωνική υπευθυνότητα επί τω έργω

CSR

200

xρόνια Citi Φέτος η Citi γιορτάζει τη 200ή επέτειο από την ίδρυσή της το 1812. Οι θεμελιώδεις αρχές της Citi, Κοινός Σκοπός, Υπεύθυνη Χρηματοδότηση, Εφευρετικότητα και Ηγεσία, διέπουν τις δραστηριότητες της Τράπεζας και αποτελούν τη γέφυρα που συνδέει τη 200 ετών ιστορία της με το μέλλον της Τραπεζικής παγκοσμίως. Για τη Citi, η έννοια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης είναι ενσωματωμένη στον τρόπο λειτουργίας της και στη νοοτροπία των ανθρώπων της. Οι ενέργειες της στον τομέα αυτό αποτελούν προέκταση του στόχου για στρατηγικές αποφάσεις που προσθέτουν αξία τόσο στους συνεργάτες μας όσο και στην κοινότητα στην οποία δραστηριοποιούμαστε. Επιθυμία μας είναι οι δράσεις κοινωνικής ευθύνης που πραγματοποιούμε να προκαλούν δημιουργικά τη συμβατική σκέψη και να βελτιώνουν τη ζωή των ανθρώπων, αξιοποιώντας τις δυνατότητές μας ως παγκόσμιου τραπεζικού οργανισμού. Το κοινωνικό έργο της Citi Ελλάδος τα τελευταία χρόνια επικεντρώνεται στους τομείς της Οικονομικής Εκπαίδευσης, του Εθελοντισμού, της Προστασίας του Περιβάλλοντος και της Προσφοράς προς τα Παιδιά. Από την Μανίνα Μενιδιατη,

Διευθύντρια Δημοσίων Σχέσεων και Εταιρικής Επικοινωνίας Citi Ελλάδος

88 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η Δέσμευση στην Οικονομική Εκπαίδευση των νέων αποτελεί το μεγαλύτερο πρόγραμμα κοινωνικής ευθύνης της Citi στην Ελλάδα. Κατά την παγκόσμια οικονομική κρίση, η ανάγκη για γνώση βασικών οικονομικών εννοιών γίνεται ακόμη πιο επίκαιρη, όπως επίσης η εξοικείωση όλων μας με την Οικονομία, ακόμη και από μικρή ηλικία. Από το 2004 μέχρι σήμερα, η Citi έχει ξεπεράσει τα 201 εκ. δολλάρια ΗΠΑ για σχετικά προγράμματα σε 74 χώρες, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα. Στη χώρα μας εφαρμόζουμε και υποστηρίζουμε προγράμματα οικονομικής εκπαίδευσης για παιδιά Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου σε συνεργασία με καταξιωμένους φορείς στον τομέα της εκπαίδευσης. • Για τους μαθητές του Δημοτικού εφαρμόζουμε το Πρόγραμμα «Οικονομία: Γνώση με Αξία» που τον Σεπτέμβριο 2012 ξεκινάει την 9η χρονιά του με 54.000 μαθητές να το έ χουν ήδη παρακολουθήσ ει. Πρόκειται για ένα πρωτότυπο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το μοναδικό που υλοποιείται σε δημοτικά σχολεία, το οποίο δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Citi από το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο. Στόχος του προγράμματος είναι η εξοικείωση των παιδιών με τις οικονομικές έννοιες που συναντούν σ την καθημερινή τους ζωή. Περισσό τεροι από 500 εθελοντές της Citi έχουν συμμετάσχει μέχρι σήμερα στα παιχνίδια ρόλων υποστηρίζοντας το έργο των παιδαγωγών του Μουσείου.

• Για τα εκπαιδευτικά προγράμματα των μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου η Citi συνεργάζεται σε διεθνές επίπεδο με το Σωματείο Επιχειρηματικότητας Νέων(ΣΕΝ)/ Junior Achievement Greece και είναι από τους βασικούς χορηγούς του Προγράμματος «Εικονική Επιχείρηση» του ΣΕΝ, στο οποίο ομάδες μαθητών δημιουργούν τη δική

τους επιχείρηση για ένα καινοτόμο, φιλικό προς στο περιβάλλον προϊόν. Επίσης, σ το Πρόγραμμα «Στη σκιά ενός στελέχους» οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να περάσουν μία ημέρα δίπλα σε κάποιον εργαζόμενο στη Citi, εμβαθύνοντας στις έννοιες της επαγγελματικής σταδιοδρομίας και της αγοράς εργασίας.

Εθελοντές επί τω έργω σε παραλία στο Λαγονήσι.

Δημιουργική παρουσίαση: AllmediaCreative

δεσμευση στην οικονομικη εκπαιδευση των νεων

Εθελοντές της Citi μαζί με τους Υδροναύτες καθαρίζουν τον βυθό από σκουπίδια.

ΕΠΙΛΟΓΗ 89

CSR

{

Κοινωνική υπευθυνότητα επί τω έργω

CSR Eθελοντισμός για μια κοινωνία συνειδητοποιημένων πολιτών

Ελλάδα 16 Ιουνίου 2012 - Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Προσφοράς Citi: Εθελοντές εν ώρα δράσης.

Ο Εθελοντισμός αποτελεί μία από τις πιο ισχυρές αξίες στην εταιρική κουλτούρα της Citi παγκοσμίως. Η υποστήριξη των εθελοντικών δράσεων ισχυροποιεί τους δεσμούς μεταξύ των εργαζομένων και έχει θετικό αντίκτυπο στις τοπικές κοινότητες. Πέρα από την εθελοντική συμμετοχή των εργαζομένων στα Προγράμματα Οικονομικής Εκπαίδευσης για τους νέους ή την Ετήσια Δωρεά Τροφίμων που φέτος συνδυάστηκε και με Δωρεά Ρούχων, είναι ιδιαίτερα σημαντική η συμμετοχή στην Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Προσφοράς της Citi. Πρόκειται για την παγκόσμια γιορτή της Citi για τον εθελοντισμό που διοργανώθηκε φέτος για 7η συνεχή χρονιά και συνδυάστηκε με την ημέρα της 200ής επετείου στις 16 Ιουνίου. Σε 92 χώρες και 495 πόλεις πραγματοποιήθηκαν 1.300 δράσεις με τη συμμετοχή 100.000 εργαζομένων που πρόσφεραν 500.000 ώρες εθελοντικής εργασίας. Στην Ελλάδα 200 εθελοντές συμμετείχαν σε 14 εθελοντικές δράσεις με επίκεντρο τα παιδιά και το περιβάλλον.

90 ΕΠΙΛΟΓΗ

δεσμευση για την περιβαλλοντικη αειφορια Η Citi παγκοσμίως έχει αναλάβει ενεργό ρόλο στην προώθηση της περιβαλλοντικά βιώσιμης ανάπτυξης, τόσο προσαρμόζοντας τις δικές της εργασίες παγκοσμίως, όσο και παρέχοντας υποστήριξη και συμβουλές στους πελάτες της προς την ίδια κατεύθυνση. Η δέσμευσή της για την περιβαλλοντική αειφορία βασίζεται σε τρεις πυλώνες:1) στη διαχείριση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των εργασιών της παγκοσμίως, 2) στη διαχείριση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων που μπορεί να συνδέονται με έργα που χρηματοδοτεί ως Τράπεζα και 3) στις συνεργασίες με πελάτες για την ανάπτυξη επιχειρηματικών ευκαιριών που

συνδέεονται με την κλιματική αλλαγή, τη λειψυδρία, τη μείωση της βιοποικιλότητας, τα ανθρώπινα δικαιώματα και άλλα φλέγοντα θέματα. Για παράδειγμα πρόσφατα η Citi χρηματοδότησε τη δημιουργία μονάδων παραγωγής ηλιακής και αιολικής ενέργειας 14,000 MW και επικαιροποίησε τα πρότυπα διαχείρισης περιβαλλοντικού και κοινωνικού κινδύνου, ως Πρόεδρος του Equator Principles Association. Στην Ελλάδα, η περιβαλλοντική πολιτική μας έχει ως στόχο τη μείωση στην κατανάλωση της ενέργειας, τη μείωση στην κατανάλωση και την αύξηση στην ανακύκλωση χαρτιού, πλαστικού κτλ.και την ενημέρωση των εργαζομένων προκειμένου να γίνουν και οι ίδιοι κοινωνοί ενός περιβαλλοντικά φιλικού τρόπου ζωής. Σύμφωνα με τα παραπάνω, το A’ εξάμηνο του 2012 μειώσαμε την κατανάλωση ενέργειας κατά 11% και του νερού κατά 28% σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του ’11, ενώ

Εθελόντρια συμμετέχει στις τάξεις της ΕΛΕΠΑΠ Ανακαλύπτοντας την αξία της διαφήμισης στο Πρόγραμμα Οικονομικής Εκπαίδευσης.

Πρόγραμμα Οικονομικής Εκπαίδευσης- ο παιδαγωγός του ΕΠΜ εξηγεί.

ενισχυση του εργου φροντιδας των παιδιων Η κοινωνική δράση της Citi Ελλάδας προσανατολίζεται, μεταξύ άλλων, στην ενίσχυση του έργου φροντίδας των παιδιών. Υποστηρίζουμε οργανισμούς με αναγνωρισμένο έργο και κάνουμε συμμετόχους στις δράσεις μας τόσο τον ίδιο τον Οργανισμό και τους εργα-

ζομένους όσο και τους πελάτες μας, με στόχο την περαιτέρω ευαισθητοποίηση του κοινού. • Μέσω του Προγράμματος «νοιάζομαι», η Citi από το 2009 μέχρι σήμερα έχει καλύψει το κόστος της θεραπευτικής κολύμβησης για 250 παιδιά της ΕΛΕΠΑΠ και έχει υποστηρίξει την ανέγερση του πρώτου Παιδιατρικού Ογκολογικού Νοσοκομείου στην Ελλάδα από το Σύλλογο ΕΛΠΙΔΑ. Έως σήμερα η ΕΛΕΠΑΠ και η ΕΛΠΙΔΑ έχουν ενισχυθεί με πάνω από 800.000 ευρώ συνολικά. • Μέσω της Diners Club Unicef και των πάνω από 68.000 μελών της ενισχύουμε εδώ και 10 χρόνια το πρόγραμμα εμβολιασμού της UNICEF έχοντας ξεπεράσει τα 11 εκατομμύρια εμβόλια. Επιπλέον, με το Πρόγραμμα «Συμβάλλω» οι κάτοχοι των καρτών Diners Club μπορούν να επιλέξουν μεταξύ μιας μηνιαίας πάγιας εντολής €5 ή €10

και να ενισχύσουν το πρόγραμμα της UNICEF για την παροχή ιατρικής και εκπαιδευτικής βοήθειας προς τα παιδιά της Αφρικής. Στο πλαίσιο του Συμβάλλω, η Citi δωρίζει κάθε χρόνο σ χολικά είδη σε παιδιά από ελληνικά ιδρύματα παιδικής προστασίας. Κλείνοντας, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι η στρατηγική της κοινωνικής ευθύνης της Citi πηγάζει από την πεποίθηση ότι οι άνθρωποι είναι η καρδιά μιας επιχείρησης. Υποστηρίζουμε τους ανθρώπους μας στην καθημερινή τους εργασία και προσφέρουμε δυνατότητες ανάπτυξης και ευκαιρίες για την επίτευξη των επαγγελματικών και προσωπικών τους στόχων, αλλά και για να νιώθουν υπερήφανοι για το αντικείμενο της δουλειάς τους. Η ικανοποίηση των ανθρώπων της Citi αποτελεί υπεραξία για τους πελάτες μας αλλά και για την κοινωνική δράση του οργανισμού.

ΕΠΙΛΟΓΗ 91

Δημιουργική παρουσίαση: AllmediaCreative

ανακυκλώσαμε περίπου 200 κιλά χαρτί περισσότερα και περιορίσαμε τη χρήση πλαστικών μπουκαλιών νερού κατά 30% περίπου λόγω χρήσης ψυκτών φιλτραρισμένου νερού. Παράλληλα διοργανώσαμε ενημερωτικές δράσεις για τους εργαζόμενους και συμμετείχαμε στην Ωρα της Γης και την Εβδομάδα Περιβάλλοντος της Citi.

CSR

{

Κοινωνική υπευθυνότητα επί τω έργω

CSR το κυπελλο του

σπυρου λουη στο μουσειο της ακροπολησ Σε εκδήλωση στο Μουσείο της Ακρόπολης, το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» και η διοίκηση του Μουσείου παρουσίασαν επίσημα για πρώτη φορά το Ασημένιο Κύπελλο του Μαραθωνιονίκη των Ολυμπιακών του 1896 στην Αθήνα, Σπύρου Λούη, το οποίο θα φιλοξενηθεί στο Μουσείο για ένα χρόνο. Το ίδρυμα απέκτησε το κύπελλο σε δημοπρασία πριν από τέσσερεις μήνες. Όπως τόνισε ο Ανδρέας Δρακόπουλος, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος «Τις δύσκολες μέρες που περνά η χώρα μας, πρέπει όλοι οι Έλληνες να μιμηθούν το σθένος, την αντοχή και την αποφασιστικότητα που έκαναν τον Σπύρο Λούη να βγει πρώτος (...) και να δουλέψουμε σκληρά, με ήθος, σθένος, φιλότιμο, όχι για να κατακτήσουμε άλλο κύπελλο, αλλά για να σταθούμε και πάλι στα πόδια μας». Επίσης, στα πλαίσια της πρωτοβουλίας του Ιδρύματος για τη χορήγηση δωρεών ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ, μέσα στα επόμενα τρία χρόνια για τη συμβολή στην αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης στην Ελλάδα, ανακοινώθηκε άμεση δωρεά ύψους 10 εκατ. ευρώ, με σκοπό την ενίσχυση οικογενειών που πλήττονται από την κρίση και, συγκεκριμένα, των παιδιών τους. www.SNF.org

junior achievement aπo την HSBC Η HSBC στο πλαίσιο του προγράμματος Κοινωνικής Υπευθυνότητάς της, και ειδικότερα στο κομμάτι που αφορά την υποστήριξη οργανισμών και την κάλυψη αναγκών στον τομέα της Εκπαίδευσης, προχώρησε στη χορηγία του εκπαιδευτικού προγράμματος «JA More than Money» του ΣΕΝ Junior Achievement Greece www.sen.org. gr. Ο Όμιλος HSBC συνεργάζεται παγκοσμίως με τον οργανισμό Junior Achievement, που εφαρμόζει προγράμματα επιχειρηματικότητας στην εκπαίδευση, και χορηγεί προγράμματά του σε πολλές χώρες ανάλογα με τις ανάγκες που υπάρχουν. Το πρόγραμμα υποστηριζόμενο από την HSBC υλοποιήθηκε στην Ελλάδα για πρώτη φορά το 2011. Τα τελευταία 5 χρόνια η HSBC έχει επενδύσει 5,5 εκ. δολ. για να υποστηρίξει το JA More than Money®, σε 34 χώρες, που διδάσκει στους μαθητές πώς κερδίζουμε, ξοδεύουμε και αποταμιεύουμε χρήματα.

92 ΕΠΙΛΟΓΗ

στη vodafone το βραβειο green telecom excellence Με το βραβείο Green Telecom Excellence τιμήθηκε η Vodafone ως η καλύτερη εταιρεία επικοινωνιών στην εφαρμογή προγραμμάτων που συμβάλλουν στην αποδοτική χρήση των φυσικών πόρων (της ενέργειας και των υλικών) σε όλο το φάσμα της λειτουργίας της. Μέσω της συστηματικής αξιοποίησης της τεχνολογίας, των προϊόντων και των υπηρεσιών της όπως είναι οι ολοκληρωμένες λύσεις Μ2Μ για ενεργειακή διαχείριση δικτύων, fleet management και smart metering, συμβάλλει στην ανάπτυξη βιώσιμης κοινωνίας, σε οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό επίπεδο.

τροχαια & αγρια ζωη O ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ δημιούργησε το Εθνικό Παρατηρητήριο Τροχαίων Ατυχημάτων (Άγριας) Πανίδας που λειτουργεί στο πλαίσιο της συνεργασίας του με την εταιρία κινητής επικοινωνίας Vodafone από το 2008. Στη διεύθυνση http://epatap. arcturos.gr μπορεί κάποιος να ενημερωθεί για όλα τα τροχαία ατυχήματα με θύματα είδη της πανίδας, ανά την Ελλάδα. Από τις αρχές του 2012 οκτώ αρκούδες έχουν χάσει τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα, κυρίως στην Εγνατία Οδό. Τα ελλιπή μέτρα προστασίας στους μεγάλους οδικούς άξονες θέτουν σε κίνδυνο τα άγρια ζώα και τους οδηγούς.

αλληλεγγυη στην οικογενεια απο την COSMOTE Με το «Πρόγραμμα Αλληλεγγύη στην Οικογένεια» σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων παρέχονται τρόφιμα, είδη ρουχισμού και πρώτης ανάγκης, παιχνίδια, βιβλία, πρόσβαση στο internet και υποστήριξη από ψυχολόγους κα ι κο ι ν ω ν ι κο ύ ς λ ε ι τ ο υ ργ ο ύ ς σ ε σ υ ν ολι κά 20 0 οικογένειες για ένα χρόνο. Η επιλογή των οικογενειών έγινε από το Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων. Το κόσ τος αγοράς των υλικών παροχών προς τις οικογένειες, αλλά και της πλήρους ανακατασκευής και εξοπλισμού του κτιρίου που στεγάζει το πρόγραμμα, σ την πε ριοχή Μακρυγ ιάν νη, ύψους με γαλύτ ε ρου από 500.000 ευρώ, καλύπτεται αποκλειστικά από την

NIVEA SUN: χ ο ρ η γ ο ς στις

COSMOTE. Χάρη και σ την ανιδιοτελή συνεισφορά 20 0 και πλέον, εθε λον τών και ε ργαζ ομέ νων της COSMOT E, π ου π ρο σ έφ ε ρα ν τον χ ρόνο και τ ην εργασία τους, το κτίριο που φιλοξενεί το πρόγραμμα μ ε τ α μ ο ρ φ ώ θ η κε σ ε έ να ζ εσ τό, φιλό ξ ε νο χώ ρ ο.

γαλαζιες σημαιες

καποια δαση εχουν δικη τους

Με σκοπό την προαγωγή της προστασίας και της φροντίδας του περιβάλλοντος, η NIVEA SUN ήταν ο αποκλειστικός χορηγός του προγράμματος «Γαλάζιες Σημαίες» στην Ελλάδα, υποστηρίζοντας τη συνεχή προσπάθεια της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης, που το διαχειρίζεται, για τη διαφύλαξη της ποιότητας και τη σωστή διαχείριση των ακτών της χώρας μας. Η «Γαλάζια Σημαία» ανά τον κόσμο αποτελεί σύμβολο ποιότητας και απονέμεται σε οργανωμένες ακτές και μαρίνες με αυστηρά κριτήρια που σχετίζονται με την ποιότητα νερών κολύμβησης, την περιβαλλοντική διαχείριση, την ασφάλεια, τη ναυαγοσωστική, τις πρώτες βοήθειες, τις υπηρεσίες και τις εγκαταστάσεις.

Το Φυσικό Μεταλλικό Νερό ΑΥΡΑ της Coca-Cola 3Ε συνεχίζει τις περιβαλλοντικές του δράσεις «Κάποια δάση έχουν τη δική τους Αύρα», με συνεργάτη τον ΑΡΚΤΟΥΡΟ. Στόχος η ανάδειξη και στήριξη διαφορετικών αξόνων φροντίδας περιβαλλοντικών αναγκών. Αυτή τη φορά, η επιλογή των περιβαλλοντικών δράσεων έγινε από το κοινό, μέσα από ηλεκτρονική ψηφοφορία που εξελίχθηκε στην σελίδα ΑΥΡΑ στο facebook και με in store και outdoor ενέργειες. Οι τρεις περιοχές που αναδείχθηκαν είναι οι: Πάρνηθα: δράση δενδροφύτευσης, Λίμνες Ζάζαρη & Χειμαδίτιδα : δράση προστασία βίδρας και Καρπενήσι : δράση δημιουργία Βοτανικού Κήπου.

αυρα

η νestlε στηριζει τα παιδικα χωρια SOS Η Nestlé Ελλάς θα φροντίσει για έναν ολόκληρο χρόνο την ισορροπημένη διατροφή των παιδιών που μεγαλώνουν στα Παιδικά Χωριά SOS. Η εταιρεία θα καλύψει τις ανάγκες των παιδιών στα Παιδικά Χωριά SOS της Βάρης, του Πλαγιαρίου και της Θράκης όσο και στις Στέγες Νέων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης σε επιλεγμένα προϊόντα Nestlé, όπως σε πουρέ πατάτας και σούπες Maggi, δημητριακά ολικής αλέσεως Nestlé (Corn Flakes, Cheerios και Muesli Bars), Nesquik ρόφημα και γκοφρέτες, τσάι Nestea κ.ά. Για τις ανάγκες των νέων αλλά και των ενηλίκων που διαμένουν στα σπίτια των Παιδικών Χωριών SOS, τη λίστα θα συμπληρώσουν και οι καφέδες Παπαγάλος Λουμίδης και Nescafé. ΕΠΙΛΟΓΗ 93

CSR

{

Κοινωνική υπευθυνότητα επί τω έργω

CSR ΜΕΤΚΑ αρωγoς αθλητων Η ΜΕΤΚΑ υποστήριξε τρεις Έλληνες αθλητές στην προετοιμασία τους για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, τον Σπύρο Γιαννιώτη, τη Μαριάννα Λυμπερτά και τον Χαράλαμπο Ταϊγανίδη. Ο τελευταίος, που συμμετείχε στους Παραολυμπιακούς Αγώνες κατέκτησε την τρίτη θέση στα 100μ. ύπτιο, σε μια συγκλονιστική κούρσα, χαρίζοντας στην Ελλάδα το 2ο μετάλλιό της στους αγώνες αυτούς. Ο 31χρονος κολυμβητής, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως ο «Έλληνας Μάικλ Φέλπς», έχει ήδη στο ιστορικό του τρεις επιτυχημένες συμμετοχές σε Παραολυμπιάδες και έχει επιτύχει 16 παγκόσμια ρεκόρ. Η ΜΕΤΚΑ δηλώνει υπερήφανη που συμμετείχε στην προσπάθεια του αθλητή στους Παραολυμπιακούς Αγώνες «Λονδίνο 2012».

η εμπορικη στηριζει το εθνικο Για τέταρτη χρονιά η Εμπορική Τράπεζα στηρίζει το Εθνικό Θέατρο, αναγνωρίζοντας τον σημαντικό ρόλο του ως ένας από τους μακροβιότερους και δραστήριους φορείς πολιτισμού στην Ελλάδα. Τον περασμένο Ιούλιο υποστήριξε χορηγικά την παράσταση του έργου «Νεφέλες» του Αριστοφάνη στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Η συνεργασία της Εμπορικής με το Εθνικό ξεκίνησε το 2008, με τη χορηγική υποστήριξη της ενιαίας παράστασης «Οιδίπους Τύραννος – Οιδίπους Επί Κολωνώ» του Σοφοκλή.

η WIND χορηγος του μαραθωνιου Για 2η χρονιά θα βρεθεί στο πλευρό του ΣΕΓΑΣ η WIND Ελλάς, αναλαμβάνοντας Επίσημος Χορηγός του Κλασικού Μαραθωνίου Αθηνών όπως και Ονομαστικός Χορηγός των Αγώνων Δρόμου 5 και 10 χλμ. Με κύριο μήνυμα το επιτυχημένο «Ένας Αγώνας Για Όλους», η WIND θα προσπαθήσει και φέτος να φέρει τη διοργάνωση ακόμη πιο κοντά στην ελληνική κοινωνία. «Έχουμε τη χαρά να συνδεθούμε και πάλι με ένα από τα σπουδαιότερα αθλητικά γεγονότα της χρονιάς, θέλοντας φέτος να ενεργοποιήσουμε ακόμη περισσότερους συμπολίτες μας να συμμετέχουν στους αγώνες. Ο Κλασικός Μαραθώνιος Αθηνών είναι η κορυφαία διοργάνωση της κατηγορίας της στην Ελλάδα και αποτελεί τιμή για τη WIND να είναι Επίσημος Χορηγός» επισήμανε κατά την ανακοίνωση της χορηγίας ο διευθυντής εταιρικών σχέσεων της WIND Ελλάς, Γιώργος Τσαπρούνης. Το 2011, η WIND ενίσχυσε την διάσταση της κοινωνικής αλληλεγγύης του Κλασικού Μαραθωνίου Αθηνών μέσω μιας σειράς «μηχανισμών» που ενεργοποίησε πριν αλλά και κατά τη διάρκεια των αγώνων. Μέσω της WIND Running Team, της Αψίδας της Αγάπης κάτω από την οποία πέρασαν όλοι οι δρομείς αλλά και μιας ειδικής εφαρμογής στο Facebook, η εταιρεία κατάφερε να συγκεντρώσει 40 χιλ. ευρώ για τα παιδιά της Κιβωτού του Κόσμου. 94 ΕΠΙΛΟΓΗ

Α+ για την UPS Η UPS με την πιο πρόσφατη έκθεσή της για την αειφόρο ανάπτυξή της, συμπεριλήφθηκε φέτος στις 10 μόνο επιχειρήσεις των ΗΠΑ. που έχουν ενταχθεί στην οργάνωση Global Reporting Initiative του ΟΗΕ, φτάνοντας στο ανώτερο επίπεδο

διαφάνειας (A+). Η UPS υπερέβη τους τέσσερις από τους επτά στόχους βιωσιμότητας που είχε ορίσει για το 2011. Πέτυχε τους στόχους της όσον αφορά στην ασφάλεια των εργαζομένων, τη συχνότητα αυτοκινητιστικών ατυχημάτων, τις εκπομπές ρύπων των αεροσκαφών και τη διατήρηση του αριθμού των υπαλλήλων πλήρους απασχόλησης. Η έκθεση φανερώνει επίσης την πρόοδό της αναφορικά με τους στόχους της αποδοτικής χρήσης καυσίμων αεροσκαφών, της ικανοποίησης των υπαλλήλων και των φιλανθρωπικών συνεισφορών.

εurobank &

προσκοποι για το περιβαλλον Ο όμιλος Εurobank και το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων πραγματοποίησαν δράσεις καθαρισμού σε τέσσερα νησιά, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «100 πάρκα & χώροι πολιτισμού» που πραγματοποιείται για τρίτη συνεχή χρονιά με την υποστήριξη του Ομίλου Eurobank. Πάνω από 250 πρόσκοποι και εθελοντές καθάρισαν περιοχές πρασίνου και ακτές στη Λέσβο, τη Χίο, τη Σύρο και την Κεφαλονιά. Σκοπός της δράσης ήταν να προετοιμάσει και να προστατεύσει τις περιοχές πρασίνου των νησιών από τις πυρκαγιές και να ευαισθητοποιήσει το κοινό σε θέματα περιβάλλοντος. Στη Χίο, λίγο αργότερα, η δράση των εμπρηστών προκάλεσε μεγάλη καταστροφή. Το 2011 πραγματοποιήθηκαν δράσεις καθαρισμού σε έξι πόλεις στην Ελλάδα κατά τις οποίες καθαρίστηκαν 290 στρέμματα πρασίνου και μαζεύτηκαν 1.800 σακούλες απορρίμματα.

εco - friendly πλοiο για την AEGEAN BULK Το δεύτερο «eco-friendly» πλοίο τύπου Kamsarmax παρέλαβε η Αegean bulk, συμφερόντων της οικογενείας του Κωνσ ταντίνου Αγγελόπουλου. Το ΑNNA MARIA, παραδόθηκε τον Αύγουσ το από τα ναυπηγεία Sungdong στην Νότιο Κορέα και με την ελληνική σημαία στην πρύμνη του, απέπλευσε για παρθενικό του ταξίδι με προορισμό τη Νέα Ορλεάνη. Η AEGEAN BULK έχει κάνει μια σημαντική επένδυση σε αυτά τα νέα «eco -friendly» πλοία, σ το ANNA MARIA, όπως και στο αδελφό πλοίο INNOVATION που παραδόθηκε από τα ίδια ναυπηγεία τον Ιούνιο, με σκοπό τη μεγιστοποίηση της αποδοτικότητας των καυσίμων και την ελαχιστοποίηση των επιβλαβών εκπομπών στην ατμόσφαιρα. Οι καινοτομίες περιλαμβάνουν ηλεκτρονικά ελεγχόμενη μηχανή -η πρώτη αυτού

του συγκεκριμένου τύπ ου π ου κατα σκευάσ τηκε από τ ην Μ Α Ν π α γ κο σμίως- η οποία για λόγους οικονομίας κατανάλωσης καυσίμου είναι ρυθμισμένη με χαμηλότερες παραμέτρους λειτουργίας καθώς και διάφορες βελτιστοποιήσεις σε άλλα μηχανήματα, που θα μειώσουν σημαντικά την ποσότητα του καυσίμου που χρησιμοποιείται στα πλοία. Όπως δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Δημήτριος Ματθαίου «Η συνεργασία μας με τα ναυπηγεία Sungdong σε συνδυασμό με μια επένδυση σε καινοτόμο τεχνολογία έχει οδηγήσει στη ναυπήγηση μιας νέας γενιάς πλοίων που θα αποφέρουν σημαντικά περι-

Από την τελετή ονοματοδοσίας, ο Γεώργιος Αγγελόπουλος και ο πλοίαρχο του ANNA MARIA Αγαμέμνων Θεοδωρόπουλος.

βαλλοντολογικά οφέλη και θα συνδράμουν στην εξοικονόμηση των καυσίμων. Αυτό είναι καλό για το περιβάλλον, καλό για τους πελάτες μας και καλό για την εταιρεία μας». ΕΠΙΛΟΓΗ 95

CSR

{

Κοινωνική υπευθυνότητα επί τω έργω // άξονας περιβάλλον και φυσικοί πόροι

CSR

Ανακυκλωση συσκευων

ο κύκλος Η επαναχρησιμοποίηση των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών και των υλικών τους αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της υπεύθυνης στάσης των πολιτών προς το περιβάλλον. Η ελαχιστοποίηση από τους παραγωγούς των επιπτώσεων στο περιβάλλον από το τέλος της ζωής του προϊόντος και η συμμετοχή πωλητών και καταναλωτών στην οργανωμένη διαδικασία συλλογής αποτελεί βασική επιδίωξη πλέον της Ευρώπης καθώς η ανεξέλεγκτη απόρριψη ρυπαίνει το περιβάλλον και οδηγεί σε σπατάλη μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων, πρώτων υλών, μετάλλων και ενέργειας. Με πρόσφατη ευρωπαϊκή οδηγία, που στόχο έχει την προστασία του περιβάλλοντος και την αποτελεσματική χρήση των φυσικών πόρων, η ΕΕ θέτει υψηλούς στόχους για τη βελτίωση των επιδόσεων των κρατών μελών στη συλλογή, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των χρησιμοποιημένων ηλεκτρικών/ηλεκτρονικών συσκευών. Σύμφωνα με αυτή, από το 2016, κάθε χώρα ετησίως πρέπει να συλλέγει προς ανακύκλωση το 45% του μέσου βάρους των συσκευών που πωλήθηκαν τα 3 προηγούμενα χρόνια. Το 2019 το ποσοστό πρέπει να έχει αυξηθεί στο 65%. Επιπλέον, διευρύνεται το φάσμα των συσκευών που εμπίπτουν στην οδηγία, ώστε να καλύπτει όλες τις συσκευές, όπως φωτοβολταϊ96 ΕΠΙΛΟΓΗ

κά πάνελ, λαμπτήρες φωτισμού, συσκευές που περιέχουν υλικά που συμβάλλουν στη μείωση του όζοντος κ.ά. Επίσης, πολύ σημαντική παράμετρος για την αύξηση του όγκου των ανακυκλούμενων συσκευών, είναι πλέον η υιοθέτηση της αρχής της υπευθυνότητας του παραγωγού. Στόχος της είναι η ενθάρρυνση των κατασκευαστών των συσκευών αυτών να λαμβάνουν υπόψη στον σχεδιασμό και την παραγωγή τους παράγοντες που διευκολύνουν την επισκευή, την αναβάθμιση, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωσή τους. Στο εμπόριο των συσκευών τώρα, είναι υποχρεωτική η συλλογή των χρησιμοποιημένων συσκευών χωρίς κόστος για τον καταναλωτή.

Στόχος είναι ως το 2020 να συλλέγεται περίπου το 85% των αποβλήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση δηλαδή περίπου 20 κιλά ανά κάτοικο από περίπου 4 σήμερα.

της ζωής Αυξανόμενη πηγή ρύπανσης Σήμερα, τα απόβλητα των ηλεκτρικών/ηλεκτρονικών συσκευών (e-waste) αποτελούν μεγάλη και αυξανόμενη πηγή αποβλήτων, την ταχύτερα αυξανόμενη στην ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Περιβάλλοντος εκτιμά ότι φθάνουν τα 10 εκατ. τόνους ετησίως και προβλέπει ότι θα φθάσουν τα 12 εκατ. ως το 2020. Σύμφωνα με την European Electronics Recyclers Association, τα απορρίμματα ηλεκτρικών/ηλεκτρονικών συσκευών αναμένεται να αυξηθούν με ρυθμό 10% την επόμενη τριετία. Συνεπώς, η άμεση λήψη μέτρων είναι αναγκαία, όπως και η μεγαλύτερη συνειδητοποίηση από τον πολίτη των κινδύνων για το περιβάλλον από την ανεξέλεγκτη απαλλαγή του από τις χρησιμοποιημένες συσκευές. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ο κλάδος της ανακύκλωσης απασχολεί περίπου 10 χιλ. άτομα και έχει κύκλο εργασιών περίπου 1 δισ. ευρώ, με την επιστροφή στην παραγωγική διαδικασία χρήσιμων υλικών. Τα μέλη της EERA συλλέγουν περίπου 2,5 εκατ. τόνους αποβλήτων ηλεκτρικού/ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, ο συνολικός όγκος των συλλεγόμενων αποβλήτων φθάνει τα 3,2 εκατ., δηλαδή περίπου το 1/3. Φυσικά, τα στοιχεία αυτά δεν περιλαμβάνουν τις συσκευές/εξοπλισμό που συλλέγονται άτυπα και ανακυκλώνονται με ανορθόδοξους τρόπους (όπως από άτομα γυρίζουν στους δρόμους) και που πιθανώς, με τις μη ελεγχόμενες διαδικασίες τους, επιβαρύνουν το περιβάλλον. Έτσι, προκύπτει η ανάγκη να ενισχυθεί το σύστημα

συλλογής ώστε μεγαλύτερο μέρος να κατευθύνεται στη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, αφού και μη σωστή συλλογή, μεταφορά και επεξεργασία τους μπορεί να τις καταστήσει επιβλαβείς για το περιβάλλον. Ευρωπαϊκός στόχος είναι ως το 2020 να συλλέγεται περίπου το 85% των αποβλήτων, δηλαδή περίπου 20 κιλά ανά κάτοικο από περίπου 4 σήμερα.

Δέσμευση όλων για το περιβάλλον Η νέα ευρωπαϊκή οδηγία πρέπει να έχει ενσωματωθεί στις εθνικές νομοθεσίες ως τις αρχές του 2014. Στην Ελλάδα, η εταιρεία Ανακύκλωση Συσκευών, ο φορέας για την οργάνωση και λειτουργία του συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης των σχετικών αποβλήτων, το 2011 συνέλλεξε 42 χιλ. τόνους συσκευών καθώς η ύφεση περιόρισε τις αγορές νέων συσκευών από τους καταναλωτές από 66 χιλ το 2008. Σήμερα, μόνο το 1/3 περίπου των συσκευών ανακυκλώνονται. Για να πετύχει η χώρα τους νέους αυστηρότερους ευρωπαϊκούς στόχους θα πρέπει να ενισχυθεί η περιβαλλοντική συνείδηση των πολιτών. Απαιτούνται επίσης, μεγαλύτερες δράσεις των τοπικών αρχών και των εμπόρων –που στην Ελλάδα είναι οι υπεύθυνοι για τη συλλογή- αλλά και των παραγωγών και συμμετοχή τους στο σύστημα ανακύκλωσης ώστε να περιοριστεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Για παράδειγμα, μόνο η χρήση του ανακυκλωμένου αλουμινίου εξοικονομεί το 95% της ενέργειας που απαιτείται για την παραγωγή πρωτογενούς αλουμινίου. ΕΠΙΛΟΓΗ 97

CSR

{

Κοινωνική υπευθυνότητα επί τω έργω

CSR

Εκπαιδεύοντας

υπεύθυνες επιχειρήσεις Στον απόηχο της Διεθνούς Διάσκεψης για την Αειφόρο Ανάπτυξη Ρίο+20, η παγκόσμια επιχειρηματική κοινότητα «υφαίνει» τον ιστό της αειφόρου διοίκησης «για ένα δίκαιο και βιώσιμο μέλλον». Στο πλαίσιο αυτό ιδιαίτερη σημασία αποκτά ο ρόλος της εκπαίδευσης, των σχολών διοίκησης επιχειρήσεων και των πανεπιστημίων, για τη δημιουργία κουλτούρας αειφορίας και τη διάπλαση υπεύθυνων ηγετών.

98 ΕΠΙΛΟΓΗ

ε το βλέμμα στη διασφάλιση ενός μέλλοντος όπου θα πρυτανεύει η ανθρώπινη ευημερία, 2.700 παγκόσμιοι ηγέτες, ανάμεσά τους ανώτερα στελέχη επιχειρήσεων, επενδυτές, ακαδημαϊκοί, κυβερνητικοί αξιωματούχοι και ακτιβιστές συγκεντρώθηκαν τον περασμένο Ιούνιο στο Ρίο, σε μία προσπάθεια να επαναβεβαιώσουν τη δέσμευσή τους στη βιώσιμη ανάπτυξη και να κλιμακώσουν τις προσπάθειες για την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών και κοινωνικών ζητημάτων στις πολιτικές διαχείρισης στην πολιτική και επιχειρηματική ατζέντα. Αν και διάχυτη είναι η εντύπωση ότι παρά τις μακροσκελείς διαπραγματεύσεις, το αναθεωρημένο πολιτικό κείμενο στο οποίο κατέληξαν οι ηγέτες, στερείται δυναμικής για ουσιαστική δέσμευση στη βιώσιμη ανάπτυξη, το Ρίο+20 έδωσε στους ηγέτες των επιχειρήσεων την ευκαιρία να αναγνωρίσουν και να ενσωματώσουν καλύτερα την αξία του φυσικού κεφαλαίου στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη, διαμορφώνοντας ένα σύνολο αποφασιστικών δεσμεύσεων για την αειφορία. Το τελικό κείμενο της Διάσκεψης αντικατοπτρίζει την πρόθυμη δέσμευση της επιχειρηματικής κοινότητας, καθώς και τη δημιουργικότητα και την καινοτομία που διακρίνουν τις αειφόρες εταιρικές προσεγγίσεις, με στόχο την καταπολέμηση πιεστικών προβλημάτων όπως είναι η φτώχεια, τον περιορισμό των ρύπων, την καταπολέμηση των διακρίσεων, την επισιτιστική ασφάλεια κ.ά. Ιδιαίτερη σημασία φαίνεται ότι λαμβάνει και η εκπαίδευση, ως απαραίτητο στοιχείο για τη δημιουργία κουλτούρας αειφορίας και τη διάπλαση υπεύθυνων ηγετών.

Ο ρ ολος τ ω ν επιχει ρ ησε ω ν O ι επιχει ρ η μ ατικο i ηγeτες προσφέρθηκαν να συνδράμουν στη δημιουργία και την προαγωγή των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης. Πρόκειται για την ενεργό συμμετοχή της παγκόσμιας επιχειρηματικής κοινότητας στη διαμόρφωση των στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης. Η ιδέα της θέσπισης νέων παγκόσμιων στόχων μετά τους Στόχους της Χιλιετίας που πρόκειται να λήξουν το 2015, «γοήτευσε» τόσο τις κυβερνήσεις όσο και το ευρύ κοινό, με τους ηγέτες επιχειρηματικών πολυεθνικών κολοσσών να διαμορφώνουν τη δική τους παγκόσμια ατζέντα. Έτσι, 45 ηγέτες επιχειρήσεων υπέγραψαν κοινό ανακοινωθέν στο οποίο υπέδειξαν στις κυβερνήσεις πολιτικές ορθολογικής διαχείρισης νερού, ζητώντας να θέσουν πλαίσια που θα διευκολύνουν τις επιχειρήσεις να προστατέψουν τους φυσικούς πόρους. Στο κοινό ανακοινωθέν τους υπογράμμισαν το μέγεθος της παγκόσμιας κρίσης νερού και πρότειναν συγκεκριμένες πολιτικές τις οποίες μπορούν να εφαρμόσουν οι κυβερνήσεις, ώστε να διατηρήσουν τα φυσικά αποθέματα και να ενθαρρύνουν προς αυτή την κατεύθυνση και τον ιδιωτικό τομέα, με έμφαση στη γεωργία, στην επένδυση σε υποδομές και στην καινοτομία. Ωστόσο, το ίδιο ανακοινωθέν λειτουργεί ως ένα μέσο αυτορρύθμισης των επιχειρήσεων, με τους συνυπογράφοντες να δεσμεύονται για τις βιομηχανικές πρακτικές, τους προμηθευτές, τη συνεργασία με Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις αλλά και τις δημόσιες αρχές.

Ο ρ ολος της εκπαιδευσης Πάνω από 300 ιδρύματα ανώτερης εκπαίδευσης συνυπέγραψαν ένα σχέδιο για την ενσωμάτωση της αειφόρου διαχείρισης στα πανεπιστημιακά και εκπαιδευτικά προγράμματα. Οι εκπρόσωποι των μεγαλύτερων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων συμφώνησαν σε μία σειρά μέτρων για τη διάδοση των αρχών της αειφορίας στις σχολές διοίκησης επιχειρήσεων και στα πανεπιστήμια. Αυτά συνίστανται στην υιοθέτηση των εξής: Αναλυτικές οδηγίες για την αλλαγή της διδακτέας ύλης όσον αφορά στην καταπολέμηση της διαφθοράς (Comprehensive AntiCorruption Guidelines for Curriculum Change), Έκθεση για την καταπολέμηση της φτώχειας μέσω της εκπαίδευσης της διοίκησης (Report on Fighting Poverty through Management Education) και Παγκόσμια πηγή πληροφοριών για την ισότητα των φύλων (Gender Equality Global

Από τους Μιχάλη Σπανό διευθύνοντα εταίρο EuroCharity και Γρηγόρη Γιοβανώφ καθηγητή και αντιπρύτανη AIT Resource Repository). Ακόμα, σε αυτές τις πρωτοβουλίες προστίθεται ο οδηγός για την εφαρμογή των αρχών της πρωτοβουλίας Principles for Responsible Management Education-PRME, όπου περιλαμβάνονται παραδείγματα (case studies) σχετικά με το πώς οι σχολές διοίκησης επιχειρήσεων και τα πανεπιστήμια διαχειρίζονται την αλλαγή. Επίσης, ανέλαβαν δεσμεύσεις όπως: η διαμόρφωση μίας ομάδας ηγεσίας η οποία θα παροτρύνει τα μέλη της πρωτοβουλίας PRME να εφαρμόσουν και να εξελίξουν τις αρχές αειφορίας, η αποπομπή των μελών που αποτυγχάνουν να γνωστοποιήσουν πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο που σημειώνουν στην εφαρμογή των αρχών και τέλος, η δημιουργία περιφερειακών τμημάτων για την πιο αποτελεσματική δέσμευση των μελών σε τοπικό επίπεδο.

Η σκυταλη στη νεα γενια Με τα παραπάνω ως δεδομένα και τις επιχειρήσεις να διαδέχονται τα κράτη στον ρόλο τους ως εμπιστευματοδόχοι θεματοφύλακες της παγκόσμιας κοινότητας, η καλλιέργεια αειφόρου νοοτροπίας αποκτά νέο νόημα. Η υπεύθυνη φιλοσοφία και διαχείριση είναι εφικτή μόνο μέσα από την εκπαίδευση, τη στοχευμένη και εξειδικευμένη κατάρτιση της νέας γενιάς, η οποία θα αναλάβει τον ρόλο της πραγμάτωσης των στόχων αειφορίας και της επίτευξης της πράσινης οικονομίας. Σε αυτό το πλαίσιο, η EuroCharity σε συνεργασία με το μη κερδοσκοπικό ινστιτούτο τεχνολογίας AIT (Athens Information Te c h n o l o g y) δ ι ο ρ γ α ν ώ ν ο υ ν τ ο S u s t ai n a b ilit y Forum 2012 - A training, networking & professional development event, στις 5 Οκτωβρίου 2012, στις εγκαταστάσεις του ΑΙΤ στην Παιανία. Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό Forum στο οποίο θα μοιραστούν την εμπειρία και τις γνώσεις τους με τους συμμετέχοντες, διεθνούς φήμης ομιλητές και ειδικοί σε θέματα αειφορίας, εστιάζοντας σε θέματα επικοινωνίας, μείωσης ανθρακικού αποτυπώματος, υπεύθυνων επενδύσεων, κλιματικής αλλαγής, διασφάλισης κοινωνικών απολογισμών, ευθύνης για περιβαλλοντική ζημία κ.ά. ΕΠΙΛΟΓΗ 99

{ Mατιές στην επικαιρότητα

Περισσότεροι από 200.000 είναι πλέον οι πρόσφυγες από τη Συρία που έχουν καταφύγει στην Ιορδανία, το Λίβανο, το Ιράκ και την Τουρκία, λόγω των συγκρούσεων. Πάνω από το 75% είναι γυναίκες και παιδιά. Οι πρόσφυγες δεν έχουν επιλογή - εσύ όμως έχεις. Ενίσχυσε το επείγον έργο της Ύπατης Αρμοστείας σήμερα!

ALPHA BANK: 101-00-2002055436 IBAN GR89 0140 1010 1010 0200 2055 436 ΠEIΡΑΙΩΣ: 5055011562-423, IBAN GR11 0172 0550 0050 5501 1562 423 (Παρακαλούμε επιβεβαιώστε την κατάθεσή σας τηλεφωνικά) Τηλέφωνο δωρεών: 210 6726296 (9:00 – 18:00) Internet: www.unhcr.gr/how2help 100 ΕΠΙΛΟΓΗ Ταχυδρομική επιταγή: Ταγιαπιέρα 12, 115 25 Αθήνα

The UN Refugee Anency Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες w

ΕΠΙΛΟΓΗ 101

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

{ Mατιές στην επικαιρότητα

HealthNews

Οι εξελίξεις, οι πρωτοβουλίες και η στρατηγική μιας αγοράς που λειτουργεί στην αιχμή της επόμενης μέρας στην υγεία.

Οικονομικά αποδοτικά τα φάρμακα για σπάνιες ασθένειες Τα φάρμακα για σπάνιες ασθένειες (orphan drugs) μπορούν να αποδειχθούν εξίσου αποδοτικά με τα ευρείας κατανάλωσης για τις φαρμακοβιομηχανίες, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Thomson Reuters Life Sciences. Συνεπώς η στόχευση σε αυτά, καθώς εντοπίζονται κάθε χρόνο περίπου 250 σπάνιες ασθένειες -αλλά και ενισχυτικοί παράγοντες όπως κίνητρα από το κράτος, μικρότερες περίοδοι κλινικών δοκιμών και τα υψηλά ποσοστά εγκρίσεων από τις αρχές- δείχνει τον δρόμο για τις εταιρείες. Στις ΗΠΑ μόνο, τα άτομα που πάσχουν από αυτές είναι περίπου 25 εκατ. Επιπλέον, η έρευνα και ανάπτυξη τέτοιων φαρμάκων συμβαδίζει με την τάση της precision medicine, (εξατομικευμένη ιατρική) που συνδυάζει τη μοριακή δομή των ασθενειών με τα κλινικά στοιχεία του κάθε ασθενή. Οι εταιρείες που αναπτύσσουν orphan drugs σύμφωνα με την έρευνα θα διατηρήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι εκείνων που εστιάζουν στα παραδοσιακά φάρμακα. Για παράδειγμα, με πρώτο στη λίστα από πλευράς εσόδων το Lipidor (κατά της χοληστερίνης) με 197 δισ. δολ για την Pfizer στη διάρκεια ζωής του, δεύτερο είναι το Rituxan της

Genentech (για σπάνια μορφή λευχαιμίας και τη νόσο nonHodgkin's) με 154 δισ. Τα orphan drugs απολαμβάνουν μακρύτερη περίοδο αποκλειστικότητας στις ΗΠΑ που σημαίνει ότι τα γενόσημα μπορεί να εισέλθουν στην αγορά αργότερα από ότι στην αγορά των ευρείας κατανάλωσης.

Η απειλή των «πλαστών» φαρμάκων αυξάνεται Το 1/3 περίπου των ταχυδρομικών δεμάτων που «σταματούν» οι αρχές στην Ευρώπη αφορά φαρμακευτικά σκευάσματα, σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων. Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν τον αυξανόμενο όγκο παραγγελιών από το ίντερνετ, συχνά από διαδικτυακούς τόπους που δεν αποκαλύπτουν τη φυσική τους ταυτότητα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της European Alliance for Access to Safe Medicines, 62% των φαρμάκων που αγοράζονται από το

102 ΕΠΙΛΟΓΗ

internet είναι πλαστά, δηλαδή έχουν κλεψίτυπη σήμανση, ή δεν καλύπτουν τις προδιαγραφές. Το 96% των διαδικτυακών φαρμακείων λειτουργούν παράνομα και προμηθεύουν φάρμακα για τα οποία απαιτείται ιατρική συνταγή χωρίς συνταγή. Φυσικά, το πλαστό φάρμακο είναι διαδικασία χαμηλού κόστους αλλά μεγάλου κέρδους για τους παραγωγούς του που το πωλούν φθηνότερα από το γνήσιο. Στην Αμερική η πρωτοβουλία Center for Safe Internet Pharmacies, από εταιρείες παροχής υπηρεσιών διαδικτύου και εταιρείες πιστωτικών καρτών, έχει αναλάβει δράση σε συνεργασία με τις Αρχές ώστε να κλείσει τα παράνομα φαρμακεία και να ενημερώσει τους καταναλωτές για τους κινδύνους από μη πιστοποιημένα και πλαστά φάρμακα.

Η Π.Ο.Υ. για το καπνισμα Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας επικροτεί την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Αυστραλίας, το οποίο απέρριψε τις ενστάσεις των καπνοβιομηχανιών κατά πρόσφατης κυβερνητικής απόφασης. Σύμφωνα με την τελευταία, τα τσιγάρα θα πωλούνται πλέον χωρίς σήμανση μάρκας, κάτι που ακυρώνει τις προωθητικές ενέργειες των εταιρειών. Καλεί μάλιστα και τις άλλες χώρες να ακολουθήσουν το παράδειγμά της.

ΓΑΙΑ - Εγκαίνια νέων εγκαταστάσεων Τα επίσημα εγκαίνια των νέων της εγκαταστάσεων πραγματοποίησε η Μαιευτική – Γυναικολογική Κλινική ΓΑΙΑ του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών. Είναι εξοπλισμένη με Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Ενηλίκων, Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών όλων των επιπέδων, σύγχρονες αίθουσες μαιεύσεων/ωδινών με φυσικό φωτισμό. Η Κλινική διαθέτει όλες τις απαιτούμενες ειδικότητες ιατρών και μπορεί να αντιμετωπίσει, με υψηλές συνθήκες ασφάλειας, όλα τα περιστατικά σε 24ωρη βάση. Η ΓΑΙΑ, που πρόσφατα ανακοίνωσε τη λειτουργία Τμήματος Εξωσωματικής Γονιμοποίησης (IVF), έχει εξασφαλίσει σημαντικές επιστημονικές συνέργιες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό όπως η συνεργασία με το Fetal Medicine Foundation (FMF) του Λονδίνου (το πλέον πρωτοπόρο ίδρυμα έρευνας, εκπαίδευσης και κατάρτισης στην εμβρυϊκή ιατρική), ενώ διαθέτει το τελευταίας τεχνολογίας ρομποτικό σύστημα Da Vinci S -HD.

BAY ER Νέος μετρητής σακχάρου αίματος Contour™ XT Ο Τομέας Διαβήτη της Bayer H el l a s π α ρ ο υ σ ί α σ ε σ τ ην Ε λ λάδ α τ ο ν ν έ ο μ ε τ ρ ητ ή Contour™ X T και τις νέε ς ταινίες Contour™ NEXT, ο οποίος είναι εξοπλισμένος με την καινοτόμο τεχνολογία πολλαπλού παλμού που αξιολογεί το δείγμα αίματος 7 φορές προσφέροντας έτσι εξαιρε τ ικά ακριβή αποτ ελέσματα. Τον νέο μετρητή

συνοδεύουν οι νέες ταινίες μέτρησης Contour™ NEXT, που διαθέτουν τε χνολογία ιδιόκτητου μεσολαβητή και παρέχουν ακόμη μεγαλύτερη εξειδίκευση στη συλλογή ηλεκτρονίων γλυκόζης από το ένζυμο και ακόμη μεγαλύτερη σταθερότητα κάτω από ένα ευρύ φάσμα συνθηκών συντήρησης, φύλαξης και μεταφοράς. Με τη νέα γενιά του

συστήματος αυτομέτρησης της Bayer, τα άτομα με διαβήτη μπορούν να κατανοήσουν ακόμα καλύτερα τη διαχείριση του διαβήτη τους και να πετύχουν απλές νίκες καθημερινά. Το σύστημα Contour™ XT είναι έτοιμο προς χρήση κατευθείαν από το κουτί του και προσφέρει εξαιρετικά αποτελέσματα μέτρησης με τρία απλά βήματα. Παράλληλα, διαθέτει και ένα δεύτερο επίπεδο λειτουργίας (L-2) δίνοντας σ τον χρήσ τη μια σειρά από επιπρόσθετες δυνατότητες, μεταξύ των οποίων και να επισημαίνει το αποτέλεσμα μιας μέτρησης είτε ως πριν το γεύμα είτε ως μετά το γεύμα. ΕΠΙΛΟΓΗ 103

104 ΕΠΙΛΟΓΗ

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

{ Στην επικαιρότητα

TechNews

H τηλεπικοινωνιακή και τεχνολογική ειδησεογραφία, οι επιχειρηματικές και κρατικές πρωτοβουλίες, οι εξελίξεις και τάσεις που δεν περνούν απαρατήρητες.

Microsoft για το cloud Σύμφωνα με έρευνα της Μicrosoft σε εταιρίες στις ΗΠΑ, Σιγκαπούρη, Μαλαισία, Ινδία, Χονγκ Κονγκ, οι μικρές και οι μεσαίες επιχειρήσεις κερδίζουν σημαντικά οφέλη σε επίπεδο ασφάλειας της IT υποδομής τους χρησιμοποιώντας το cloud. Το 1/3 από τις εταιρίες στις ΗΠΑ που συμμετείχαν στην έρευνα έχει εξασφαλίσει σημαντικά υψηλότερα επίπεδα ασφάλειας από τότε που μεταφέρθηκαν στο cloud και αφιερώνουν πλέον 32% λιγότερο χρόνο για τη διαχείριση της ασφάλειας. «Υπάρχει η αντίληψη ότι η ασφάλεια αποτελεί εμπόδιο στην υιοθέτηση του cloud», δηλώνει η Adrienne Hall, general manager, Microsoft Trustworthy Computing. «Ωστόσο όταν οι εταιρίες υιοθετούν και επενδύουν σε υπηρεσίες στο cloud, ανακαλύπτουν ότι τα οφέλη υπερτερούν κατά πολύ των προηγούμενων ανησυχιών». Στην αμερικανική αγορά ιδιαίτερα, σχεδόν οι μισές επιχειρήσεις που μεταφέρθηκαν στο cloud δήλωσαν ότι μπόρεσαν να προσλάβουν επιπλέον προσωπικό σε θέσεις που είχαν άμεσα οφέλη για τις πωλήσεις και την ανάπτυξη της επιχείρησης, επενδύουν περισσότερο στην ανάπτυξη προϊόντων και περισσότερες από τις μισές δήλωσαν ότι η χρήση του cloud τους έδωσε τη δυνατότητα να προσθέσουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες στο δυναμικό τους.

Ασφάλεια δικτύων και απόρρητο επικοινωνιών Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται το τελευταίο διάστημα από εταιρείες και οργανισμούς στη δημιουργία μιας αυστηρής πολιτικής ασφάλειας στη διαχείριση των δικτυακών συσκευών και τον έλεγχο πρόσβασης στο εσωτερικό εταιρικό δίκτυο ώστε να μην τίθεται το σύνολο της εταιρικής υποδομής σε κίνδυνο. Γι αυτό τον λόγο η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ), έχει εκδώσει σειρά Κανονισμών αναφορικά με την ασφάλεια των δικτύων και την προστασία του απορρήτου των ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Η συμμόρφωση με τα πρότυπα Payment

Στις πληρωμές (μέσω κινητών) πάμε καλά! Στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε η συνάντηση των τραπεζών-μελών της Visa Europe από την Ελλάδα, την Κύπρο, και τη Βουλγαρία με θέμα τη στρατηγική της για το μέλλον των πληρωμών και ειδικότερα για τις πληρωμές μέσω φορητών συσκευών. Έμφαση δόθηκε στις πληρωμές μέσω κινητών τηλεφώνων, όπου η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στις 20 πρώτες χώρες παγκοσμίως με 35% κατά κεφαλή διείσδυση σε smartphones (βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, έχοντας ξεπεράσει κατά πολύ τη Γαλλία και τη Γερμανία), σε έναν τομέα που αναμένεται να έχει σημαντικό αντίκτυπο στον χώρο των πληρωμών. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Visa, μέχρι το 2020 το 50% των πληρωμών μέσω του δικτύου της θα γίνονται από φορητές συσκευές.

106 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η σε οικοσΥστημα τεχνολογΙας στη ΡωσΙα. Ο αμερικανικός κολοσσός και 5 ρωσικές εταιρείες καινοτομίας συμφώνησαν στη δημιουργία ενός οικοσυστήματος τεχνολογίας, του Electronics Technology Center. Οι εταιρείες που συμμετέχουν στο ETC θα έχουν πρόσβαση στην τεχνολογία σχεδιασμού chip της ΙΒΜ και η ΙΒΜ, με τις υπηρεσίες cloud που θα παρέχει, θα συμβάλλει στη δημιουργία ενός εικονικού περιβάλλοντος συνεγασίας για τη δημιουργία νέων προϊόντων μικροηλεκτρονικής, όπως αισθητήρες για έργα υποδομής, βιομηχανίες κλπ.

Card Industry Data Security Standards και Sarbanes–Oxley (SOX) standards απαιτεί την προμήθεια συγκεκριμένης λύσης η οποία θα ελέγχει την πρόσβαση και τη διαχείριση των δικτυακών συσκευών καθώς και την πρόσβαση στο δίκτυο μιας επιχείρησης. Τώρα, η εταιρεία Cisco παρουσίασε τις νέες δυνατότητες στην πλέον διαδεδομένη λύση Cisco Secure Access Control System (ACS), με νέα χαρακτηριστικά στην επιβολή και διαχείριση των κωδικών πρόσβασης για να στηρίξει τις προϋποθέσεις που ορίζουν η ΑΔΑΕ και τα πρότυπα PCI και SOX, αφού, π.χ., το ACS προσφέρει τη δυνατότητα επιβολής αυστηρών κανόνων όπως ελάχιστο μήκος χαρακτήρων, ύπαρξη πεζών και κεφαλαίων αλφαβητικών χαρακτήρων αλλά και μη αλφαριθμητικών χαρακτήρων.

Πλήρης λύση στο σύννεφο Επεκτείνει τις υπηρεσίες cloud WebEx η Cisco, ώστε να συμπεριλάβει το πρώην Quad αλλά και το Cisco Callway, την cloud based λύση TelePresence, σε ένα χαρτοφυλάκιο λύσεων web conferencing και ΙΜ πρωτοπόρων στην αγορά ΙΤ. Οι καινοτομίες της εταιρείας επιτρέπουν στους εργαζόμενους τη συμμετοχή σε εφαρμογές κοινωνικής συνεργασίας, ανεξαρτήτως του τόπου εργασίας, μέσα από συσκευές και προγράμματα που χρησιμοποιούν καθημερινά και αφορούν αυτό που σήμερα ονομάζεται Cisco WebEx Social. Πλέον, οι εργαζόμενοι που χρησιμοποιούν το Word, το PowerPoint ή το Excel έχουν

Οι CEOs αλλάζουν με τα Social Business Media Οι διευθύνον τε ς σ ύμβουλοι (CEOs) μεταβάλουν τη φύση της εργασίας τους προσθέτοντας ισχυρή δόση εξωστρέφειας, διαφάνειας και ενίσχυσης των εργαζομένων τους σε αυτό που μέχρι πρότινος ονομάζαμε ιεραρχικό μοντέλο διοίκησης (command & control), και το οποίο αποτελούσε χαρακτηριστικό της σύγχρονης επιχείρησης για περισσότερο από έναν αιώνα, έδειξε πρόσφατη έρευνα της IBM σε περισσότερους από 1.700 διευθύνοντες συμβούλους από 64 χώρες και 18 κλάδους της αγοράς. Η έρευνα αποκαλύπτει ότι η τεχνολο-

τη δυνατότητα να επεξεργάζονται και να δημοσιεύουν από κοινού έγγραφα, παρουσιάσεις και υπολογιστικά αρχεία στο WebEx Social, καθώς και να εξακολουθούν να χρησιμοποιούν e-mail client όπως το Microsoft Outlook ενώ παράλληλα να δημιουργούν και να δημοσιεύουν ενημερώσεις στο WebEx Social. Οι βελτιώσεις στα WebEx Social iPhone και iPad client επίσης, τους παρέχουν τη δυνατότητα να μεταβαίνουν από την κοινωνική δικτύωση σε IM, Web conferencing και φωνητικές κλήσεις σε πραγματικό χρόνο από τη mobile εφαρμογή τους. Τέλος, με τη νέα δυνατότητα βιντεοκλήσεων μέσω browser, είναι πλέον εφικτή η άμεση μετάβαση σε υψηλής ανάλυσης (HD) video conferencing. Το video conferencing είναι συμβατό με μεγάλη ποικιλία video endpoint, συμπεριλαμβανομένων των Cisco TelePresence, IP video phone, mobile και soft client.

γία θεωρείται ισχυρό εργαλείο για την αναδιαμόρφωση των οργανωτικών δομών. Περισσότεροι από τους μισούς CEOs (53%) σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία για να διευκολύνουν τις ευρύτερες συνεργασίες με εξωτερικούς οργανισμούς, ενώ το 52% στρέφουν την προσοχή τους στην προώθηση μεγαλύτερης συνεργασίας στο εσωτερικό των οργανισμών τους. Σύμφωνα με τη μελέτη, οι εταιρείες με τις υψηλότερες επιδόσεις υιοθετούν νέα μοντέλα εργασίας τα οποία αντλούν από τη συλλογική ευφυΐα ενός οργανισμού και των δικτύων του, για να επινοήσουν νέες ιδέες και λύσεις που θα οδηγήσουν σε αύξηση της κερδοφορίας και ανάπτυξη. Για να δημιουργηθούν στενότερες σχέσεις με πελάτες, συνεργάτες και μια νέα γενιά εργαζομένων, οι CEOs θα μεταθέσουν την εστίαση από τη χρήση του e-mail και του τηλεφώνου, ως πρωταρχικά οχήματα επικοινωνίας, στη χρήση κοινωνικών μέσων δικτύωσης. Σήμερα, μόνο 16% των CEOs χρησιμοποιούν τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης (social business platforms) για να συνδεθούν με πελάτες, το νούμερο όμως αυτό πρόκειται να εκτιναχτεί στο 57% μέσα στα επόμενα τρία με πέντε χρόνια. Οι πλατφόρμες αυτές θα καταλάβουν τη δεύτερη θέση, μετά τις προσωπικές συναλλαγές, στις μεθόδους διάδρασης με τους πελάτες. Υστερα από δεκαετίες χρήσης του ιεραρχικού μοντέλου, η μετατόπιση αυτή έχει σημαντικές επιπτώσεις –όχι μόνο για τους ίδιους τους CEOs – αλλά και για τους οργανισμούς τους, τη διοίκηση, τους εργαζομένους, τις σχολές διοίκησης επιχειρήσεων και τους προμηθευτές τεχνολογιών πληροφορικής. ΕΠΙΛΟΓΗ 107

{

συνεντευξη Μπρiτα Μπaλντεν, Retail@Link

Χρeωσe με ηλεκτρονικa Σημαντική άνοδο της ηλεκτρονικής τιμολόγησης στην ελληνική αγορά εκτιμά για φέτος η Μπρίτα Μπάλντεν, διευθύνουσα σύμβουλος της Retail@Link, καθώς σιγά σιγά οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν τα οφέλη σε εξοικονόμηση χρόνου και χώρου για τα λογιστήριά τους. Όπως τονίζει, μιλώντας στην «Ε», η σχετική επένδυση είναι κατά κανόνα χαμηλού κόστους και πάντοτε με εγγυημένη απόδοση Συνέντευξη στον Παναγιώτη Ανδριανέση

αταρχήν, σε τι διαφέρει η ηλεκτρονική τιμολόγηση από τον παραδοσιακό τρόπο τιμολόγησης, που γνώριζαν ως τώρα οι επιχειρήσεις; Με τον όρο Ηλεκτρονική Τιμολόγηση, αναφερόμαστε στην αποϋλοποίηση των χάρτινων παραστατικών, την ηλεκτρονική αρχειοθέτησή τους (τόσο για τους εκδότες όσο και για τους παραλήπτες) και στην ανταλλαγή της δομημένης πληροφορίας των τιμολογίων μεταξύ δύο οργανισμών. Αυτό, στην πράξη σημαίνει ότι παρακάμπτονται τα παραδοσιακά αναγκαία βήματα για την ολοκλήρωση της τιμολόγησης/αρχειοθέτησης παραστατικών και ταυτόχρονα αυτοματοποιούνται οι σχετικές διαδικασίες. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την ορθή λειτουργία της ηλεκτρονικής τιμολόγησης; Η ηλεκτρονική τιμολόγηση μπορεί να εφαρμόζεται με τις εξής προϋποθέσεις: 1. Τα τιμολόγια που διαβιβάζονται με ηλεκτρονικά μέσα γίνονται δεκτά υπό την προϋπόθεση της γνησιότητας της προέλευσής τους και της ακεραιότητας του περιεχομένου τους. Αυτό εξασφαλίζεται είτε μέσω προηγμένης ηλεκτρονικής υπογραφής (advanced digital signatures) είτε μέσω Ηλεκτρονικής Ανταλλαγής Δεδομένων (EDI = Electronic Data Interchange). Με το EDI -ή Μεταφορά Δομημένης Πληροφορίας- οι συναλλασσόμενοι, με τη βοήθεια ενός ενδιάμεσου παρόχου (όπως η Retail@Link), μπορούν να αποστέλλουν σε ασφαλές δικτυακό περιβάλλον τα δεδομένα των παραστατικών στη γραμμογράφηση που επιθυμεί ο καθένας, για αυτόματη εισαγωγή στα πληροφοριακά τους συστήματα. 2. Ο παραλήπτης έχει αποδεχθεί να λαμβάνει παραστατικά ηλεκτρονικά. 3. Τα Ηλεκτρονικά Τιμολόγια στην Ελλάδα, πρέπει να απαρτίζονται υποχρεωτικά από τα αρχεία a.txt (περιεχό-

108 ΕΠΙΛΟΓΗ

μενο παραστατικού), και b.txt (μοναδική ψηφιακή υπογραφή) τα οποία έχουν παραχθεί από ένα Φορολογικό Μηχανισμό. Ο Φορολογικός Μηχανισμός είναι η μόνη επένδυση σε εξοπλισμό που απαιτείται να κάνει μια επιχείρηση (εφόσον δεν διαθέτει) ώστε να υιοθετήσει την ηλεκτρονική τιμολόγηση. Η διακίνηση των παραστατικών πρέπει να πραγματοποιείται σε ασφαλές δικτυακό περιβάλλον, όπως αυτό προβλέπεται στις λύσεις της Retail@Link. Πώς ξεπερνιέται ο «φόβος» για την έλλειψη του... χειροπιαστού χαρτιού; Με την Ηλεκτρονική Αρχειοθέτηση, τα αρχεία των παραστατικών που έχει εκδώσει ή παραλάβει η επιχείρηση αποθηκεύονται, ανάλογα με τις λύσεις που χρησιμοποιούνται, στις βάσεις δεδομένων των παρόχων της υπηρεσίας ή εναλλακτικά στο πληροφοριακό/λογιστικό σύστημα που χρησιμοποιεί η επιχείρηση και φυλάσσεται ηλεκτρονικά για όσο διάστημα ορίζει ο Κώδικας Βιβλίων & Στοιχείων. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνονται δύο πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα: α) η κατάργηση της ανάγκης για φυσική φύλαξη-αρχειοθέτηση, η οποία απαιτεί τόσο διαχειριστικό χώρο και χρόνο όσο και αναλώσιμα και β) η δυνατότητα άμεσης ανεύρεσης και επανάκτησης των παραστατικών, μέσα από τα συστήματα του παρόχου, ή μέσω των δυνατοτήτων που προσφέρει ένα πληροφοριακό σύστημα.

ση λύσεων ηλεκτρονικής Τιμολόγησης/αρχειοθέτησης και EDI ήταν αυτός του λιανεμπορίου και των Fast-Moving Consumer Goods. Επίσης, σημαντικό είναι ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και από τις ελληνικές τράπεζες στην υποστήριξη της εξάπλωσης της ηλεκτρονική τιμολόγησης για τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ποια είναι η εκτίμηση σας για το μέλλον; Το έντονα αυξανόμενο ενδιαφέρον για την ηλεκτρονική τιμολόγηση έχει πυροδοτήσει μια σειρά συζητήσεων και δράσεων που αφορούν στην περαιτέρω διείσδυση της. Υπό συζήτηση βρίσκονται ζητήματα όπως η υλοποίηση της ενημέρωσης της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων με ηλεκτρονικά τιμολόγια για παραστατικά αξίας μεγαλύτερης από 3.000 ευρώ, η υποχρεωτική χρήση της στις συναλλαγές με το ελληνικό Δημόσιο, η καθιέρωση του Ελληνικού Μορφότυπου για την προτυποποίηση των ελληνικών ηλεκτρονικών παραστατικών, η προαιρετική κατάργηση του Φορολογικού Μηχανισμού, αντικαθιστώντας τον με νόμιμες ηλεκτρονικές υπογραφές, η πλήρης ηλεκτρονικοποίηση των συνοδευτικών παραστατικών. Για φέτος, προβλέπεται αύξηση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης της τάξης του 40%.

Δώστε μας μια εκτίμηση για το κόστος υιοθέτησης της ηλεκτρονικής τιμολόγησης από μια μικρομεσαία εταιρεία. Η επένδυση σε λύσεις ηλεκτρονικής τιμολόγησης-αρχειοθέτησης είναι κατά κανόνα χαμηλού κόστους και ακόμα πιο σημαντικά με εγγυημένο ROI. Ενδεικτικά, το κόστος της επένδυσης για μια μικρομεσαία ελληνική επιχείρηση ξεκινά από μόνο 1.000 ευρώ. Επίσης, το γεγονός ότι ο χρόνος αποπληρωμής της αρχικής επένδυσης είναι μικρότερος των 6 μηνών (συνήθως 2-3 μήνες) τα λέει όλα! Ποιο είναι το ευρωπαϊκό πλαίσιο στον τομέα της ηλεκτρονικής τιμολόγησης Στην πλειοψηφία των κρατών/μελών της Ευρώπης η ηλεκτρονική τιμολόγηση δεν έχει λάβει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις σε σύγκριση με την Ελλάδα. Εξαίρεση είναι η Σκανδιναβία και η Ισπανία που έχουν καταστήσει εν μέρει υποχρεωτική την ηλεκτρονική τιμολόγηση με το Δημόσιο. Το σαφέστερο νομοθετικό πλαίσιο καθώς και η συνεργασία παρόχων και τραπεζών είναι δύο από τους λόγους που καθιστούν τη μετάβαση στην ηλεκτρονική τιμολόγηση ευκολότερη σε αυτές τις περιπτώσεις. Ωστόσο η διείσδυση του e-invoicing αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα. Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση στην Ελλάδα; Όπως κάθε αλλαγή, έτσι και η μετάβαση στην ηλεκτρονική τιμολόγηση αντιμετωπίζεται με κάποια διστακτικότητα από τις ελληνικές επιχειρήσεις. Ο κλάδος ο οποίος πρωτοπόρησε στην υιοθέτη-

info

Η Retail@Link λειτουργεί ως διακομιστικός κόμβος μεταξύ επιχειρήσεων. Προσφέρει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών δρώντας κυρίως ως Application Service Provider. Οι υπηρεσίες αυτές εντοπίζονται σε τρεις κυρίως κατευθύνσεις: α) Ηλεκτρονική Τιμολόγηση – Αρχειοθέτηση, β) Συστήματα Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας, γ) Συστήματα Επιχειρηματικής Νοημοσύνης.

ΕΠΙΛΟΓΗ 109

{ ΙΝΤΕΡΝΕΤ & πραγματικοτητα

βασικΗ

ανθρΩπινη ανΑγκη; Ένας στους τρεις φοιτητές και εργαζόμενους θεωρεί το Internet εξίσου σημαντικό για τη ζωή τους όπως ο αέρας, το νερό, η τροφή και... η στέγη! Μπορεί να φαίνεται υπερβολικό, όμως αυτό δείχνουν τα αποτελέσματα παγκόσμιας έρευνας της Cisco για τις τάσεις στο διαδικτυωμένο μέλλον μας όπου οι φορητές συσκευές και τα smartphones θα κυριαρχούν στη ζωή και την εργασία.

ην αυξανόμενη σημασία του Internet ως βασικού στοιχείου της καθημερινότητάς μας παρουσιάζει η 2011 Cisco Connected World Technology Report, η οποία εξετάζει τη συμπεριφορά των εργαζομένων της επόμενης γενιάς σε σχέση με το Internet, καθώς και τις απαιτήσεις της για πρόσβαση στα δεδομένα. Σύμφωνα με αυτήν, περισσότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες δεν θα μπορούσαν να ζήσουν χωρίς Internet, ενώ το θεωρούν αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς τους – σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, πιο σημαντικό από το αυτοκίνητο, την έξοδο και τα πάρτι! Αυτά και πολλά αποτελέσματα ακόμη

110 ΕΠΙΛΟΓΗ

προσφέρουν μία εικόνα του τρόπου σκέψης, των προσδοκιών και της συμπεριφοράς της επόμενης γενιάς εργαζομένων, καθώς και του τρόπου με τον οποίο θα επηρεαστούν η εταιρική επικοινωνία και η φορητότητα, οι τακτικές πρόσληψης, η διατήρηση ταλέντων και η εταιρική ασφάλεια. Πιο αναλυτικά, περίπου ένας στους τρεις (33%) φοιτητές και εργαζόμενους που συμμετείχαν στη μελέτη σε παγκόσμιο επίπεδο πιστεύει ότι το Internet είναι εξίσου σημαντικό με τον αέρα, το νερό, την τροφή και τη στέγη. Περίπου οι μισοί πιστεύουν ότι είναι σημαντικό περίπου στον ίδιο βαθμό. Πάνω από τους μισούς συμμετέχοντες στη μελέτη (55% των φοιτητών και το 62% των εργαζομένων) δήλωσαν ότι δεν θα μπορούσαν να ζήσουν χωρίς το Internet, και το θεωρούν «αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς τους». Αν ήταν υποχρεωμένοι να επιλέξουν, η πλειονότητα των φοιτητών σε παγκόσμιο επί-

πεδο –περίπου δύο στους τρεις – θα επέλεγε τη σύνδεση με το Internet αντί για το αυτοκίνητο. Εξάλλου, δύο στους πέντε φοιτητές που συμμετείχαν στη μελέτη σε παγκόσμιο επίπεδο δήλωσαν ότι το Internet είναι πιο σημαντικό για εκείνους από το ραντεβού, την έξοδο με φίλους ή τη μουσική. Ενώ οι προηγούμενες γενιές προτιμούσαν την πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία, η επόμενη γενιά παρουσιάζει μία στροφή στην online επικοινωνία. Πάνω από ένας στους τέσσερις φοιτητές σε παγκόσμιο επίπεδο δήλωσαν ότι το να είναι συνδεδεμένοι με το Facebook είναι πολύ σημαντικότερο από το να πηγαίνουν σε πάρτυ, να βγαίνουν ραντεβού, να ακούν μουσική ή να βγαίνουν με φίλους. Σε κάποιες χώρες, η σύνδεση με το Facebook θεωρήθηκε προτεραιότητα, ακόμη μεγαλύτερη από τη συναναστροφή με φίλους.

Laptop, smartphone και tablets Αλλά τι γίνεται με τη χρήση κινητών συσκευών για την πρόσβαση στα δεδομένα; Πλησιάζουμε στο τέλος της τηλεόρασης και των εφημερίδων; Τα δύο τρίτα των φοιτητών και περισσότεροι από τους μισούς εργαζόμενους (58%) θεωρούν τη φορητή συσκευή (laptop, smartphone, tablet) ως «την πιο σημαντική τεχνολογία στη ζωή τους». Τα smartphones φαίνεται ότι θα ξεπεράσουν τα desktops

ως το πλέον κυρίαρχο εργαλείο σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς ήδη το 19% των φοιτητών θεωρεί ότι είναι η πιο σημαντική συσκευή που χρησιμοποιείται σε καθημερινή βάση, σε σύγκριση με 20% για τα καθιερωμένα desktops – μία ένδειξη της αυξανόμενης υπεροχής των smartphones καθώς και της αναμενόμενης αύξησης της χρήσης τους από την επόμενη γενιά φοιτητών που πρόκειται να εισέλθει στην αγορά εργασίας. Το αποτέλεσμα αυτό αναζωπυρώνει τη συζήτηση για την ανάγκη ύπαρξης γραφείου, σε σύγκριση με την ικανότητα σύνδεσης με το Internet και την εργασία από οποιοδήποτε σημείο, από το σπίτι ή από δημόσιους χώρους. Σύμφωνα με τη μελέτη του 2010, τρεις στους πέντε εργαζόμενους σε παγκόσμιο επίπεδο (60%) δήλωσαν ότι το γραφείο δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να είναι παραγωγικοί. Η κυριαρχία της τηλεόρασης, δε, μειώνεται μεταξύ των φοιτητών και των νέων εργαζομένων προς χάριν φορητών συσκευών, όπως laptops και smartphones. Σε παγκόσμιο επίπεδο, λιγότερο από ένας στους 10 φοιτητές (6%) και εργαζόμενους (8%) δήλωσαν ότι η τηλεόραση είναι η πιο σημαντική συσκευή στην καθημερινότητά τους. Επίσης, μόνο ένας στους 25 φοιτητές και εργαζόμενους (4%) που συμμετείχαν στη μελέτη σε παγκόσμιο επίπεδο θεωρούν την εφημερίδα το πιο σημαντικό εργαλείο για την πρόσβαση στην ενημέρωση, ενώ δύο στους πέντε φοιτητές (21%) έχουν παραπάνω από δύο έτη να αγοράσουν ένα κανονικό βιβλίο (όχι εκπαιδευτικό) σε βιβλιοπωλείο – ή δεν έχουν αγοράσει καθόλου.

Faceboo k κατα « στεγανων » Φυσικά, η επικοινωνία μέσω Facebook ήταν στο επίκεντρο της έρευνας: Περίπου εννέα στους 10 φοιτητές και εργαζόμενους σε παγκόσμιο επίπεδο δήλωσαν ότι διαθέτουν λογαριασμό στο Facebook – από αυτούς το 89% των φοιτητών και το 73% των εργαζομένων συνδέεται με το Facebook τουλάχιστον μία φορά την ημέρα. Επτά στους 10 εργαζόμενους «έγιναν φίλοι» με τους managers και/ή τους συναδέλφους τους στο Facebook, γεγονός που αποδεικνύει την κατάρρευση των στεγανών ανάμεσα στην εργασία και στην ιδιωτική ζωή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν χαμηλότερο ποσοστό εργαζομένων που είναι φίλοι με τους managers και τους συναδέλφους τους –περίπου ένας στους τέσσερις (23%) – αν και δύο στους πέντε είναι φίλοι με τους συναδέλφους τους (40%). Τέλος, από τους εργαζόμενους που χρησιμοποιούν το Twitter, περισσότεροι από δύο στους τρεις παρακολουθούν τη δραστηριότητα στο Twitter είτε των manager είτε των συναδέλφων τους. Το 42% παρακολουθεί και τα δύο, ενώ το ένα τρίτο (32%) προτιμά να κρατά ιδιωτική την προσωπική του ζωή. ΕΠΙΛΟΓΗ 111

{ Η πληροφορική της επόμενης μέρας

TechBusiness {Καινοτομία{Εφαρμογές{Προϊόντα{Προτάσεις Walkman MP3 με AndroidTM 4.0 από τη Sony Τις νέες σειρές συσκευών αναπαραγωγής MP3 ήχου και βίντεο, των γνωστών σε όλους Walkman, παρουσίασε η Sony. Η σειρά F800, προσφέρει εξαιρετική εμπειρία ακρόασης, έχει δυνατότητα σύνδεσης στο internet, διαθέτει τεχνολογία AndroidTM 4.0 (“Ice Cream Sandwich”), με αρκετές προεγκατεστημένες εφαρμογές, από e-mail μέχρι χάρτες. Με ασύρματη σύνδεση μέσω Wi-Fi ή Bluetooth® ο χρήστης μπορεί να «κατεβάσει» και άλλες εφαρμογές από τις διαρκώς αυξανόμενες επιλογές του Google PlayTM. Η οθόνη 8,9 εκ./3,5” multi-touch, υψηλής απόκρισης, και η επεξεργαστική του δύναμη επιτρέπουν την αλληλεπίδραση με άλλα μέσα, εφαρμογές και παιχνίδια. Το ενσωματωμένο σύστημα ηχείων xLOUD® επιτρέπει την ανοικτή ακρόαση, δυνατά και καθαρά, χωρίς αλλοίωση του ήχου. Οι σειρές E570 E470, με μόλις 7 χλστ. πάχος, καταλαμβάνουν ελάχιστο χώρο και έχουν διάρκεια χρόνου αναπαραγωγής μέχρι 36 ώρες, με μία φόρτιση.

Η Intelen στ ο New York Ventur e Su mm it

ενεργειακά Η Ιntelen, που ειδικεύεται σε εξυπνα το OECD best δίκτυα, με διεθνείς διακρίσεις όπως on Valley Silic το eco-innovation model 2012 και Το New York Launch company 2011, συμμετείχε στο μία από τους top Venture Summit 2012. Επιλέχθηκε ως επιχειρηματικά innovators, σε ένα από τα μεγαλύτε ρα ς δήλωσε ο Όπω και επενδυτικά events στις ΗΠΑ. Νικολόπουλος ιδρυτής και επικεφαλής της, Βασ ίλης με την επιλογή της «Το συγκεκριμένο event μας τίμησε gy IT star t-up να Ener / h κορυφαίας Ελληνικής CleanTec στην αμερικαν ική παρουσ ιάσει το πλάνο επέκ τασής της δυτικό κύκ λο της αγορά και να δικτυωθεί με τον επεν πόλεις με πολύ Νέας Υόρκης και της Βοσ τόνης, δύο m». yste ισχυρό star t-up ecos

e-books

Cosmobooks από την Cosmote Το μεγαλύτερο ψηφιακό βιβλιοπωλείο στην Ελλάδα, το CosmoBooks, δημιούργησε η COSMOTE. Το online βιβλιοπωλείο διαθέτει πάνω από 3.600 ηλεκτρονικά βιβλία e-books, από περισσότερους από 70 ελληνικούς εκδοτικούς οίκους. Στο τέλος του χρόνου, τα e-books θα ξεπεράσουν τις 5.000. Διαθέτει μυθιστορήματα, δοκίμια, εκπαιδευτικά, παιδικά βιβλία και τις τελευταίες κυκλοφορίες σε e-books, αφού καθημερινά προστίθενται νέοι τίτλοι. Μια μεγάλη συλλογή από ηλεκτρονικά βιβλία διατίθενται δωρεάν για να βοηθηθεί ο αναγνώστης να γνωρίσει και να εξοικειωθεί με την ψηφιακή ανάγνωση. H πρόσβαση στο CosmoBooks γίνεται μέσω της ιστοσελίδας www.cosmobooks.gr και της δωρεάν εφαρμογής (app) CosmoBooks για Smartphones και tablets με λειτουργικά Google Android και Apple iOS . Η αγορά των e-books μπορεί να γίνει με χρέωση prepaid/πιστωτικής κάρτας/PayPal ή για τους συνδρομητές COSMOTE με χρέωση του λογαριασμού τους. 112 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η Κάτια Νικηταΐδου είναι η νέα Γενική Διευθύντρια του Printing & Personal Systems Group της HP για την Ελλάδα και την Κύπρο. Εντάχθηκε στο δυναμικό της HP το 1984, ενώ μέχρι σήμερα ήταν επικεφαλής του Personal Systems Group. Η νέα προσέγγιση στη δομή της εταιρίας πραγματοποιείται σύμφωνα με την πρόσφατη παγκόσμια στρατηγική αναδιοργάνωση της HP με στόχο να βελτιώσει τις λειτουργίες της και την ανάπτυξη όλων των προϊόντων και υπηρεσιών της, προσεγγίζοντας τις ανάγκες της αγοράς με απλό και ολοκληρωμένο τρόπο.

Samsung Paralympic Bloggers Η S a m s u ng π α ρ ο υ σ ί α σ ε τ ο π ρ ό γ ρ α μ μ α «Samsung Paralympic Bloggers», που σχεδιάστηκε για να συμβάλλει στην ενίσχυση της κληρονομιάς των Αγώνων του Λονδίνου 2012. Το Πρόγραμμα παρακολούθησε 47 αθλητές των Παραολυμπιακών Αγώνων από 16 χώρες, αγωνιζόμενους σε 14 διαφορετικά αθλήματα και πολλές διαφορετικές αγωνιστικές κατηγορίες, που προέβαλλαν την προσωπική τους, «πίσω από τις κάμερες» εμπειρία από τους Αγώνες του Λονδίνου: από τη ζωή στο ολυμπιακό χωριό, την προπόνηση με τον προπονητή τους και τον ενθουσιασμό για μια κορυφαία επίδοση που μπορούσε να τους οδηγήσει στο μετάλλιο. Το Πρόγραμμα Samsung Paralympic Bloggers αποτελεί μέρος μιας πρωτοποριακής πρωτοβουλίας της εταιρείας, που σχεδιάστηκε για να προκαλέσει τον κόσμο να αναθεωρήσει τις απόψεις και τη στάση του απέναντι στους αθλητές των Παραολυμπιακών Αγώνων και να τον παρο-

τρύνει να παρακολουθήσει τους φετινούς Αγώνες του Λονδίνου. Για να παρακολουθήσετε τις προσωπικές ιστορίες των Samsung Paralympic Bloggers και να μάθετε περισσότερα για την καμπάνια «Ο Αθλητισμός Δεν Κάνει Διακρίσεις» www.samsung.com/gr/ london2012 και www.facebook.com/samsungmobilegreece, “.

Η Printec στο Eλευθέριος Βενιζέλος Η Printec ανέλαβε την παροχή υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης και συντήρησης του εξοπλισμού Πληροφορικής στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών Ελυθέριος Βενιζέλος. Το έργο περιλαμβάνει outsourcing βασικών υπηρεσιών καθώς και παροχή εργαλείου ticketing με τη μορφή “asa-service”, προκειμένου να εξυπηρετηθεί ο Desktop IT εξοπλισμός του ΔΑΑ. Θα παρέχει υπηρεσίες υποστήριξης ΙΤ εξοπλισμού (H/W & S/W), επιχειρησιακών εφαρμογών και Technical Help Desk Call Center, ενώ παράλληλα θα διαθέσει την πλατφόρμα διαχείρισης κλήσεων και knowledge management, Watch4 Incident Management System (IMS) που έχει αναπτύξει.

Vivo Tec Η μικρότερη δικτυακή κάμερα Το μικρότερο στον κόσμο μοντέλο δικτυακής κάμερας σταθερού θόλου (fixed dome) διαθέτει στην αγορά η Vivotek. Oνομάζεται FD8136 και έχει διάμετρο μόλις 90 χιλιοστά. Εξοπλισμένη με αισθητήρα ενός megapixel, επιτρέπει ανάλυση 1280x800 σε 30fps και υποστηρίζει το πρωτόκολλο συμπίεσης H.264, το οποίο μειώνει δραστικά τα μεγέθη αρχείων και εξοικονομεί πολύτιμο δικτυακό εύρος κατά 30%. Η συμβατότητά της με MPEG-4 και MJPEG επιτρέπει στον χρήστη να διαβιβάζει κανάλια video σε οποιαδήποτε από αυτές τις δύο μορφές για εύκολα προσαρμόσιμες εφαρμογές. ΕΠΙΛΟΓΗ 113

Φθινοπωρινή Συλλογή 2012!

114 ΕΠΙΛΟΓΗ

Αθήνα με γεύση καλοκαιριού: Kολοχτύπες ή «λύρες» κατά τους Μεγανησιώτες, και ο ‘Αρης Βεζενές μας τις σιγομαγειρεύει χωρίς περιττά, με ελάχιστα υλικά που αφήνουν τις ίδιες να δώσουν την έκρηξη της νοστιμιάς τους στα βιολογικά λινγκουίνι. Βρασίδα 11, Αθήνα, www.vezene.gr

ΕΠΙΛΟΓΗ 115

Precious Life &Life Living&Values Precious Living Values και μουσειακός χώρος της Ελιάς παραδοση Ελαιοτριβείο Oι ευεργετικές ιδιότητες της στο σώμα και το πνεύμα

στην Παργα

INFO

www.paragaea.gr.

ΓΕΥΣΗ

116 ΕΠΙΛΟΓΗ

Χώρος ελιάς και γευσιγνωσίας αναβιώνει ξεχασμένες μνήμες από το παρελθόν της βιομηχανικής περιόδου της Πάργας. Μετά από 35 χρόνια, το πρώτο μηχανοκίνητο ελαιοτριβείο της Πάργας - το ελαιοτριβείο των αδελφών Λέκκα - ξεκινά και πάλι την ιστορική του διαδρομή και μεταφέρει γνώσεις και πληροφορίες σημαντικές, που αποτυπώνουν την αίγλη περασμένων εποχών και φέρουν πάνω τους τον σεβασμό για τους ανθρώπους που έγραψαν τη δική τους ιστορία στην επεξεργασία και στην παραγωγή ελιάς. Με σύμμαχο το μεράκι και την αγάπη των ιδιοκτητών του, εκτίθεται η διαδικασία παραγωγής ελαιολάδου και παρουσιάζεται η σύνδεση μεταξύ της παραγωγής της ελιάς και του λαδιού με την ιστορία της Πάργας, από τα χρόνια των Ενετών μέχρι σήμερα. Η σύνδεση του τόπου με την ελιά αναδεικνύεται με την παρουσίαση της λειτουργίας του ίδιου του ελαιοτριβείου, ενώ η περιήγηση στον κόσμο της σημερινής παργινής ελαιοπαραγωγής ολοκληρώνεται στον χώρο γευσιγνωσίας, όπου οι επισκέπτες μπορούν να δοκιμάσουν προϊόντα και παράγωγα ελιάς.

Μεγάλη Βρεταννία

Frozen yogurt γευστικό και δροσερό στο Winter Garden

ΑΠΟ συνταγμα Όαση για όλο τον χρόνο, το Winter Garden του Ξενοδοχείου Μεγάλη Βρεταννία, όαση κοψότητας και ηρεμίας όπου σταματάμε για ένα δροσιστικό frozen yogurt, σε ελκυστική τιμή με στόχο να ξαναφέρει για την καθημερινή του βόλτα τον κόσμο που αποακρύνθηκε από την πλατεία το προηγούμενο ταραχώδες διάστημα: Γιαούρτι παγωτό, με συνοδευτικά από δύο φρέσκα φρούτα, σπιτικό γλυκό κουταλιού βύσσινο, σταφύλι ή περγαμόντο, σιρόπι ή ξηρούς καρπούς στην τιμή των 5 ευρώ. Μετά τη βόλτα στο κέντρο, μας αρέσει.

ΖΩΩΔΗ

Σφαγείο Ύδρας // Ίδρυμα ΔΕΣ ΤΕ

Επιλογή σκίτσων από την συλλογή του Ιδρύματος

ΕΝΣΤΙΚΤΑ Ο κόσμος βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπος με μια βαθιά και πολύπλευρη οικονομική κρίση που δεν περιορίζεται μόνο στο παρόν μας, αλλά επιφυλάσσει σοβαρότατες συνέπειες και για το μέλλον μας. Για να κατανοηθεί η τρέχουσα συγκυρία είναι απαραίτητο να επινοηθούν εναλλακτικές προσεγγίσεις που θα μας επιτρέψουν να εξηγήσουμε την ταραγμένη πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα των καιρών μας. Η έκθεση δεν συνιστά μια συμβατική «εικαστική παρουσίαση» αλ-

λά περισσότερο μια επιλογή έργων τέχνης που προτείνεται ως σημείο εκκίνησης για τον σχολιασμό των σύγχρονων κοινωνικών διλημμάτων που μας απασχολούν. Ο τίτλος αντλεί από μια έννοια του Βρε τανού οικονομολόγου John Meynard Keynes, ο οποίος σ το βιβλίο του Η γενική θεωρία της απασχόλησης, του τόκου και του χρήματος (1936) υποστήριξε ότι τα «ζωώδη ένστικτα» ή, τα «ζωικά πνεύματα» - ο ανθρώπινος συναι-

Huma Bhabha, Red Desert, 2010

σθηματικός παράγοντας που ως κάτι το ρευστό και μη μετρήσιμο παραγνωρίζεται συχνά από τους οικονομολόγους - είναι στην πραγματικότητα ζωτικής σημασίας για την κατανόηση της οικονομίας και της δυναμικής της. Ο Keynes πίστευε πως οι κινητήριες δυνάμεις πίσω από τους λεγόμενους οικονομικούς κύκλους δεν είναι άλλες από τα βασικά ένστικτα του ανθρώπου. Είτε στηρίζονται στην εμπιστοσύνη, την αυτοπεποίθηση και την αγάπη του δικαίου, είτε στην κακή πίστη και τη συνείδηση της διαφθοράς, τα ένστικτα αυτά αποτελούν τις γενεσιουργές αιτίες ενός αυθόρμητου οπτιμισμού, αφενός, ή, αφετέρου, ενός διαβρωτικού πεσιμισμού. Μεταχειριζόμενος τον ίδιο αυτό όρο του Keynes, ο Ιταλός κοινωνικός ερευνητής Matteo Pasquinelli συνέταξε το 2008 ένα προκλητικό εννοιολογικό «θηριολόγιο» (bestiary), που αποτελεί μια πολιτικά μη ορθή γραμματική για την ερχόμενη γενιά.

INFO: Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ ‘Υδρα, 22 Ιουνίου - 23 Σεπτεμβρίου 2012 Ώρες Λειτουργίας:Δευτέρα - Κυριακή 11:00 -13:00 & 19:00-22:00 Τρίτη κλειστά. Η έκθεση περιλαμβάνει έργα των: HumaBhabha, PaulChan, FolkertdeJong , Sam D u rant , Adam Helms , ChristianHolstad, CameronJamie, KimJones, Πάνου Κουτρουμπούση, DominiqueMcGill, TomSachs, WilliamScott , DashSnowκαι KelleyWalker. WWW.DESTE.GR ΕΠΙΛΟΓΗ 117

PreciousPrecious Life & Living LifeValues & Living Values

Ευελικτες

Η HP παρουσιάζει νέα Business PCs

Παραγωγικότητα, ανθεκτικότητα και αξιοπιστία εν κινήσει.

λυσεις

Το κομψό HP SpectreXT Pro Ultrabook ισορροπεί μοναδικά μεταξύ προσωπικής και εταιρικής χρήσης. Τα UltrabookTM για επιχειρήσεις – συμπεριλαμβάνουν το HP EliteBook Folio 9470m, το πρώτο «ασυμβίβαστο» Ultrabook για επαγγελματική χρήση που συνδυάζει το στυλ και την απλότητα με την ασφάλεια και την εύκολη διαχείριση, και βοηθά τις επιχειρήσεις να διατηρούν τον έλεγχο τoυ τμήματος IT. Η σειρά p των HP EliteBook notebooks -σχεδιασμένη σύμφωνα με τα πρότυπα MIL-STD 810G για αντοχή σε κραδασμούς, σκόνη, υψόμετρο, θερμοκρασία και πτώσεις- περιλαμβάνει το HP EliteBook 2170p, το μικρότερο και ελαφρύτερο business notebook της HP, καθώς και νέες προσθήκες στη σειρά b των HP ProBook, που προσφέρει πολλές δυνατότητες διαμόρφωσης, αλλά και την επανασχεδιασμένη σειρά s των HP ProBook.

Νeα

Πλαίσιο Computers

Ελαφρύτερα, Ισχυρότερα, Φθηνότερα

Tablets Από το καλοκαίρι είναι στον αέρα η νέα καμπάνια της Πλαίσιο Computers αφιερωμένη στα Tablets και στα αξεσουάρ τους, με κεντρικό μήνυμα «ΗΡΘΑΝ. ΕΛΑΦΡΥΤΕΡΑ. ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΑ. ΦΘΗΝΟΤΕΡΑ.». Τα νέα tablets, διαθέσιμα και πλήρως λειτουργικά για live δοκιμή είναι: • Ελαφρύτερα, με το βάρος τους να ξεκινάει μόλις από τα 345 γραμμάρια • Ισχυρότερα, αφού είναι εξοπλισμένα ακόμα και με τετραπύρηνους επεξεργαστές nVidia Tegra 3 (Turbo-X Hive II) • Φθηνότερα, με τιμές που ξεκινάνε από 149€ Όλα τα tablets συνοδεύονται από το καλύτερο after sales service.

118 ΕΠΙΛΟΓΗ

Κορυφαiα

LG Electronics

κινηματογραφική εμπειρία με τη νέα τηλεόραση LΜ860V CINEMA 3D

τεχνολογiα

Οι νέες σειρές Personal TV υψηλών προδιαγραφών συνδυάζουν λειτουργίες τηλεόρασης και οθόνης Η/Υ, αξιοποιώντας την τεχνολογία IPS, που παρέχει ρεαλιστικά χρώματα και εξαιρετικά ευρεία γωνία θέασης. Με τις νέες σειρές οι χρήστες μπορούν να απολαύσουν κάθε multimedia περιεχόμενο ψυχαγωγίας, μέσω του δέκτη σήματος αναμετάδοσης HD και άλλου υλικού που μπορεί να αναπαραχθεί από έναν Η/Υ σε ανάλυση Full HD.

κ ι ν η τ Η ρ ες

Η Lenovo Ultrabooks U310 και U410

Το «Book of Do» που μπορεί να κάνει τα πάντα

δημιουργικοτητας

Mε τη δύναμη των επεξεργαστών Intel ® Core ™ τρίτης γενιάς, η σειρά U Series Ultrabook™ εγκαινιάζει την εποχή των λεπτών, ελαφρών και φορητών υπολογιστών που προσφέρονται σε προσιτές τιμές, χωρίς συμβιβασμούς στην ποιότητα ή το στυλ. Συνδυάζουν τα καλύτερα χαρακτηριστικά των παραδοσιακών φορητών υπολογιστών, όπως η ισχυρή απόδοση επεξεργασίας, η μεγάλη χωρητικότητα και ο πλούσιος ήχος, με την αισθητική και τις ιδιαίτερες ιδιότητες των tablets, γρήγορη εκκίνηση - άμεση επανεκκίνηση και μπαταρία που διαρκεί ολόκληρη ημέρα. «Ήρθαν για να ανατρέψουν τα δεδομένα της συγκεκριμένης αγοράς με τον σχεδιασμό τους, και με την τεχνολογία και την απόδοση που η Lenovo κατάφερε να χωρέσει σε μία τόσο λεπτή και ελαφριά συσκευή», δήλωσε ο Peter Hortensius, πρόεδρος του Τμήματος Product Group της Lenovo, και «απαλλάσσουν τους ανθρώπους από το δίλλημα μεταξύ μιας συσκευής που θα επικεντρώνεται στην παραγωγικότητα και την απόδοση και μιας που θα ξεχωρίζει για την εμπνευσμένη σχεδίασή της».

ΕΠΙΛΟΓΗ 119

Precious Life & Living Values ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΚΟΤOΣ Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Τζιά-Θερμιά, μιλά στην «Ε» για τη χαρά και την ικανοποίηση που εισπράττει εκείνος που ασχολείται με τη γη και την καλλιέργειά της.

Οι δρoμοι του κρασιοy Κύριε Κοκοτέ, με αφετηρία το ξενοδοχείο Elounda Beach, αλλά και γενικότερα τις κατασκευές οικοδομικών έργων, κάποια στιγμή στρέφεστε στην παραγωγή κρασιού. Πώς προέκυψε αυτή η ανατροπή; Δεν το βλέπω ως ανατροπή αλλά περισσότερο ως μετεξέλιξη. Είναι απλό αν σκεφτεί κανείς ότι όσο μεγαλώνεις επιστρέφεις ασυνείδητα- ή και συνειδητά- σ τις ρίζες σου και στις αναμνήσεις των παιδικών σου χρόνων. Όπως είπατε, ξεκίνησα ως μηχανικός κατασκευάζοντας ξενοδοχεία και όχι μόνο, αλλά πάντα μέσα μου υπέβοσκε η ανάμνηση του τόπου που γεννήθηκα, οι Δαφνές της Κρήτης, όπου έζησα τα πρώτα χρόνια της ζωής μου, στο σπίτι του παππού μου ο οποίος, ενώ ήταν γιατρός, υπήρξε ένας κατά συνείδηση αμπελουργός. Αυτός ήταν που μου μετέδωσε αυτή την απερίγραπτη χαρά και ικανοποίηση που εισπράττει εκείνος που ασχολείται με τη γη και την καλλιέργειά της, όταν βλέπει τα αποτελέσματα των προσπαθειών και του μόχθου του να μετουσιώνονται σε καρπό. Έτσι λοιπόν, από τη δεκαετία του 70 ήδη, όταν τα πρώτα δείγματα της επερχόμενης συμφόρησης της Αθήνας είχαν αρχίσει να γίνονται ορατά, εγκατέλειψα το κέντρο όπου έμενα και αγόρασα την κορυφή αυτού του λόφου (στη Σταμάτα), προκειμένου να κάνω το όνειρό μου πραγματικότητα. Να ασχοληθώ με τη γεωργία και συγκεκριμένα με την παραγωγή του κρασιού. Αρχικά συναντήσαμε, η γυναίκα μου Anne και εγώ, τεράστιες δυσκολίες, ωστόσο το εγχείρημά μας αυτό αποτελούσε ένα τόλμημα αλλά και μια πρόκληση συνάμα. Πόσο εύκολο ήταν να μετουσιώσετε το μεράκι αυτό σε μια επιτυχημένη επιχειρηματική δραστηριότητα; Θα δεχτώ τον χαρακτηρισμό «μεράκι» ως κίνητρο μόνο. Αφού, κακά τα ψέματα, η παραγωγή του καλού, ποιοτικού, κρασιού δεν είναι μια απλή 120 ΕΠΙΛΟΓΗ

υπόθεση, όπου με εργαλείο μόνο το μεράκι θα μπορέσεις να επιτύχεις το καταπληκτικό κρασί. Κι αυτό γιατί η παραγωγή κρασιού μεγάλων απαιτήσεων προϋποθέτει όχι μόνο βαθειά, επιστημονική γνώση του αντικειμένου αλλά και υψηλή τεχνολογία, σε όλη τη διαδικασία της οινοποίησης. Αλλά και πριν απ’ αυτή. Το αποτέλεσμα στο τελικό προϊόν επηρεάζεται καταλυτικά από την άριστη ποιότητα της πρώτης ύλης, το σταφύλι. Αυτό επιτυγχάνεται στον αμπελώνα με συνεχή, επίπονη προσπάθεια καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Οι ποικιλίες των σταφυλιών που καλλιεργείτε εδώ αποδίδουν εξαιρετικής ποιότητας κρασιά, κάποια από τα οποία απέσπασαν διεθνείς διακρίσεις… Από το 1979 καλλιεργούνται σ το κτήμα οι ποικιλίες Chardonay, Cabernet Sauv ignon και M erlot. Πράγματι τα βραβεία με τα οποία έχουν τιμηθεί τα κρασιά μας υπερβαίνουν τα εκατό, με σημαντικότερο το Laureat (Χρυσό των Χρυσών) που απέσπασε στο Bordeaux το Chateau Semeli του 1992, από τις ποικιλίες Cabernet Sauvignon και Merlot. Για πιο από τα κρασιά σας νιώθετε ιδιαίτερα υπερήφανος; Το καμάρι μου είναι το κρασί από τις ποικιλίες Cabernet Sauvignon και Merlot, που καλλιεργούνται από παλιά στο κτήμα της Σταμάτας. Είναι ένα κρασί διαχρονικό που αντανακλά τη φιλοσοφία μου. Πολύ υψηλή ποιότητα, ανεξαρτήτως κόστους και ποσότητας. Ανέκαθεν ήμουν υπέρμαχος της ποιότητας και όχι της ποσότητας. Αν προσέξατε τελευταίως, με την οικονομική κρίση, ο κόσμος του κρασιού έχει μοιραστεί πλέον στα δύο. Έτσι, ενώ το μεσαίας κατηγορίας εμφιαλωμένο κρασί περνά δύσκολες μέρες, αντιθέτως κερδίζει έδαφος το χύμα και αυτό της υψηλής ποιότητας.

Ποιες άλλες δραστηριότητες περιλαμβάνονται στο κτήμα Γ. Κοκοτού; Το κτήμα είναι ανοικτό σε πάσης φύσεως κοινωνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Πρόσφατα καθιερώσαμε μια νέα δραστηριότητα, την καλλιέργεια βιολογικών προϊόντων, λαχανικών, οπωροφόρων δέντρων, μελιού από τα μελίσσια μας αλλά και ελαιολάδου. Φέτος μάλιστα είχαμε το πρώτο βιολογικό ελαιόλαδο. Έτσι, οι επισκέπτες μας, αλλά και κάποια gourmet εστιατόρια ή επιλεγμένα σημεία πωλήσεων, θα μπορούν στο μέλλον να προμηθεύονται όλα μας τα προϊόντα από εδώ. Τελευταία εκδόσατε το βιβλίο “ΤζιαΘερμιά. Πώς η συγγραφή ενός βιβλίου μπορεί να σαγηνεύσει έναν επιχειρηματία; Κοιτάξτε, η συγ γραφή ενός αυτοβιογραφικού βιβλίου, όπως είναι το Τζια-θερμιά, δεν είναι μια απλή και εύκολη υπόθεση. Χρειάζεσαι πολύ κουράγιο και ενδοσκόπηση. Προ καιρού με συνάρπασε ένα απόσπασμα από το βιβλίο «Η διήγηση του Ιάσωνα», του καλού μου φίλου Βασίλη Βασιλικού. Σε αυτό ο Πηλέας διηγείται στον Ιάσωνα για έναν γέροντα ο οποίος κυνηγούσε την αιωνιότητα γράφοντας πάνω στην άμμο … γράφοντας λοιπόν και εγώ το βιβλίο μου συνειδητοποίησα πως τε λικά, όλα αυτά τα χρόνια, δεν έκανα τίποτα άλλο από το να γράφω τη ζωή μου πάνω στην άμμο, πλάι στο κύμα που την παράσερνε…και αυτό ως τη στιγμή που το τελείωσα και την είδα, με όλα της τα άσχημα ή τραυματικά αλλά και τα ευχάριστα και αισιόδοξα, αποτυπωμένη στο χαρτί. Όλα πια είχαν βγει στο φως, στις πραγματικές τους διαστάσεις, με συνέπεια τότε και μόνο τότε, να μπορέσω να κάνω και τον τελικό απολογισμό της…

ΕΠΙΛΟΓΗ 121

ΕΠΕΑπτερΟεντα

Από τον ΑνδρEα ΡιζOπουλο a.rizopoulos@allmedia.gr

οταν ακους “ταξη” ανθρωπινο κρεας μυριζει > Τα τελευταία δύο χρόνια -τουλάχιστον- είναι ανυπόφορη η “μυρωδιά” οπότε και ο στίχος του Ελύτη από τη Μαρία Νεφέλη γίνεται συνεχώς τραγικά επίκαιρος. Στο πρώτο σχεδίασμα της σημερινής σελίδας είχα πρόθεση να βάλω τίτλο έναν άλλο στίχο. Εκείνον από το τρίτο canto της Κόλασης ο οποίος σύμφωνα με τον Δάντη βρίσκεται στην είσοδο της Κόλασης: Lasciate ogne speranza, voi ch’entrate ή σε ελεύθερη απόδοση «Όσοι περνάτε από δω αφήστε κάθε ελπίδα». Άνετα αισθάνομαι ώρεςώρες ότι μια τέτοια επιγραφή θα μπορούσε –θα έπρεπε- να υπάρχει σε όλες τις εισόδους της χώρας για να μας θυμίζει… Κυρίως να μας θυμίζει τον μεγάλο κίνδυνο, όπως γλαφυρότατα είχε περιγράψει ο Μάνος Χατζηδάκις, κάποια μέρα να αντικρίσουμε στον καθρέφτη μας το πρόσωπο του Τέρατος και να μην τρομάξουμε γιατί θα έχουμε αναγνωρίσει το δικό μας πρόσωπο. Κάποια στιγμή απέδωσα την απαισιόδοξη και ταυτόχρονα τρομακτική προσέγγιση στο προχωρημένο της ηλικίας μου. Θεώρησα λογικό ότι όσο περνούν τα χρόνια και η φωτισμένη «έξοδος» είναι καθημερινά ορατή, ότι ξαφνικά όλα παίρνουν μια απαισιόδοξη χροιά. Η σκέψη αυτή εντάθηκε βλέποντας ότι τριγύρω η ζωή μοιάζει να συνεχίζεται ενώ η ορχήστρα του Τιτανικού εκτελεί τις παραγγελιές των επιβατών. Όμως φρόντισε να 122 ΕΠΙΛΟΓΗ

με διαψεύσει ο πάντα επίκαιρος Ροΐδης με κείμενο του προπερασμένου αιώνα: c Το να ασχολείται τις εν Ελλάδι εις γενικά και απλώς θεωρητικά ζητήματα είναι περίπου το αυτό, ως ει χειρουργός, περικυκλούμενος υπό ηλκωμένων, αντί να μεταχειρίζηται την μάχαιραν και το πυρ κατά της σαπράς σαρκός, καταγίνετο συντάσσων πραγματείας περί πυαιμίας και φαγεδαίνης. > Άρα το φαινόμενο δεν είναι πρωτοφανές. Άρα είναι λογικό να τρομοκρατούμαι και λογικότερο να θέλω να εκμεταλλευθώ τη φιλοξενία παρά τον κίνδυνο –όπως ξανά λέει ο Ροΐδης- να επιβεβαιώσω τη γνώμη των ελάχιστων αναγνωστών της σελίδας ότι «Είχε προ αυτού χάρτην, κάλαμον, μελανοδοχείον και παν ό,τι χρειάζεται προς επίδειξιν της αμαθείας του». Αλλά έστω ότι θα καταθέσω τις απόψεις μου. Ποιο θα είναι όμως το αποτέλεσμα; Συνεχίζει ο Ροΐδης: c Τον ορεγόμενον να εκφράση την γνώμην του περί των πολιτικών ημών πραγμάτων εν πάση αμεροληψία και δικαιοσύνη αποθαρρύνει πάντοτε ο εξής συλλογισμός, ότι αι παρατηρήσεις αυτού, όσον ορθαί και ακριβείς και αν είναι, θέλουσιν έχει επί της πορείας των πολιτευομένων τόσην μόνον επιρροήν, όσην και αι παρατηρήσεις του κ.Κοκκίδου (στγρ.: Δημήτριος, διευθυντής του Αστεροσκοπείου) επί της πορείας των αστέρων. > Το ανησυχητικό δεν είναι η

είσοδος στην κεντρική πολιτική σκηνή του νεοναζιστικού συμφύρματος. Άλλωστε τα πρώτα δείγματα είναι ότι συντομότατα φρόντισαν να απαλείψουν το πρόσφατο παρελθόν τους και να επωφελούνται από τα όσα προσφέρει η δημοκρατία. Αντίθετα αυτό που είναι τρομακτικό είναι πως η απεχθής ιδεολογία βρίσκει θιασώτες σε όλο το πολιτικό φάσμα ακόμα και στην Κυβέρνηση. > Γιατί τι άλλο παρά η απεχθής νεοναζιστική προσέγγιση χαρακτηρίζει το περιβόητο πρόγραμμα «Ξένιος Ζευς» (καληώρα όπως έλεγαν κάποιοι η «Οριστική λύση»;) Δύο μόνο αριθμοί. Προσάχθηκαν 11.295 αλλοδαποί σε αστυνομικά τμήματα και συνελήφθησαν οι 2.003. Επομένως 9.292 ταλαιπωρήθηκαν, διαπομπεύθηκαν και κατά πάσα πιθανότητα έχασαν το νόμιμο μεροκάματό τους. Ποιος θα τους αποζημιώσει για την άτυπη σύλληψη; > Με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς έχει κηρυχθεί απεργία των δασκάλων σε ένδειξη αντίθεσης για την αξιολόγησή τους. Και ω του θαύματος ο υπουργός Παιδείας κλπ. δήλωσε ότι: «Η Πολιτεία διασφαλίζει ότι ο εκπαιδευτικός είναι επαρκής για τη διδασκαλία στην τάξη κατά την είσοδό του στην εκπαίδευση. Από εκεί και πέρα, κάποιος είτε βελτιώνεται είτε παραμένει στάσιμος.” Τι λέτε κύριε Υπουργέ; Βέβαια πρόσφατα αφαιρέθηκε από το όνομα σιδηρόδρομος του Υπουργείου η φράση «δια βίου μάθηση» αλλά το γεγονός παραμένει. Μετά από πέντε χρόνια ο δάσκαλος που δεν παρακολουθεί τις εξελίξεις δεν είναι στάσιμος. Έχει πάει πίσω. Φρέσκο παράδειγμα η περιβόητη δασκάλα της Ραφήνας η οποία δεν έχει διαβάσει ποτέ την επίσημη κρατική γραμματική και 140 γλωσσολόγοι δεν μπόρεσαν να της αλλάξουν τη συνωμοσιακά παρανοϊκή άποψη της για τους φθόγγους και τα φωνήεντα. > Ποιος θα μπορέσει να μας εξηγήσει τη χρησιμότητα ή έστω τη σκοπιμότητα οι πρώην πρόεδροι της Βουλής να διαθέτουν ισοβί-

ως γραφείο και γραμματειακή υποστήριξη μέσα στη Βουλή. Σε εποχές ευημερίας μπορώ να καταλάβω το «δωράκι». Και αν ακόμα η Κυβέρνηση δεν τολμά να καταργήσει αυτό το προνόμιο, εγώ ο αιώνια αιθεροβάμων ελπίζω ότι μπορεί κάποιος από τους πρώην προέδρους να βγει και να παραιτηθεί από το προνόμιο. Sancta Simplicitas εκ μέρους μου. > Να δεχθώ ότι η Ελλάδα είναι πηγή της Δημοκρατίας. Σίγουρα όμως δεν είναι του Κοινοβουλευτισμού. Λοιπόν στις χώρες με πραγματική κοινοβουλευτική παράδοση η βουλευτική ασυλία καλύπτει μόνο όσα λέγονται εντός του κτιρίου του Κοινοβουλίου. Για να γίνω σαφέστερος. Τραμπούκικες ενέργειες, όπως στην Κόρινθο και το προαύλιο της Βουλής, των βουλευτών στην Αγγλία ή τις ΗΠΑ για παράδειγμα θα συνεπάγοντο, συγγνώμην για την έκφραση, άμεσο μπαγλάρωμα των παραβατών. > Είναι προφανές ότι ο Πολύδωρας δεν κατάλαβε τίποτα όταν μετέφραζε το “Μπουσίντο, ο Κώδικας Τιμής των Σαμουράι”. > Προσπαθώ να φανταστώ την ημέρα που κάποιος ευσυνείδητος αλλά με αυτοκαταστροφικές τάσεις τροχαίος θα κόψει κλήση σε αρχηγούς κομμάτων που επιδεικτικά δεν χρησιμοποιούν τη ζώνη του αυτοκινήτου τους. > Και θα κλείσω με με ένα φαινομενικά άσχετο. Το Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας αποτελείται από σοβαρούς και έμπειρους επαγγελματίες της επικοινωνίας. Επομένως είναι εύλογο να θεωρήσω ότι κάθε τους απόφαση γίνεται μετά λόγου γνώσεως. Αποφάσισαν λοιπόν ότι ο μέσος Έλληνας –δηλαδή και εγώ- είναι άθυρμα, τυχάρπαστος και δεν διαθέτει ούτε ίχνος νοημοσύνης. Έτσι η χιουμοριστική αναφορά της εκστρατείας της Amstel θεωρήθηκε παραπλανητική πρώτον γιατί – άκουσον άκουσον- το όνομα δεν προέρχεται από το Αμυράκης Στέλιος και δεύτερον δεν είναι όλο το κριθάρι της παραγωγής ελληνικής προέλευσης.

Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Δ Η Μ Ο Κ ΡΑΤ Ι Α

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΥΠΟΔΟΜΩΝ, ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ & ΔΙΚΤΥΩΝ

η περιφέρεια στο επίκεντρο της ανάπτυξης

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E L O P M E N T • VA L U E 

Α Υ ΓΟ Υ Σ ΤΟ Σ- Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 2

Ι Ο ΥΛ . - A Υ Γ. - Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 2

w w w. e p i l o g i m a g. g r

made in greece

ΕΠΙΛΟΓΗ ISSN 1105 2503

TIMH 5.00 €

κ αινοτομια

Value&Values

No 490



Bankers' Business Csr Health Tech Living values