PÓŁKA NOWOŚCI

WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO

Absolwenci i studenci UJ na rynku pracy. Stan i perspektywy rozwoju

pod redakcją Sylwii Roszkowskiej, Mariusza Trojaka

Uniwersytet Jagielloński, jeden z najważniejszych ośrodków akademickich w Małopolsce, nie tylko monitoruje losy absolwentów, lecz także podejmuje działania związane z badaniami popytu na pracę wykształconych kadr. Ponadto prowadzi niezależne badania rynku pracy, a w szczególności badania opinii pracodawców na temat oczekiwań kompetencyjnych wobec absolwentów. Takie badania w grupie pracodawców współpracujących z uczelnią podczas rekrutacji absolwentów wpływają na zwiększenie dokładności analiz regionalnego rynku pracy i mogą służyć sformułowaniu wniosków odnoszących się do absolwentów określonego kierunku. Wykorzystując te badania, autorzy niniejszej książki dostarczają kompleksowych analiz potencjalnych szans oraz ewentualnych trudności na rynku pracy absolwentów i studentów UJ. Opierają się oni na dość obszernym materiale empirycznym, obejmującym (oprócz ogólnodostępnych danych GUS) niezwykle cenne źródła zastanych na UJ danych dotyczących losów absolwentów oraz na badaniach pracodawców. Książka zawiera również analizę otoczenia społeczno-ekonomicznego UJ wskazującą na ekonomiczną pozycję województwa małopolskiego i jego powiatów na tle kraju, a także trendy w szkolnictwie wyższym w Polsce, występujące w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Omówiono też analizy pracodawców w ramach innych badań branżowych oraz skierowanych do studentów i absolwentów UJ ogłoszeń pracodawców dotyczących staży. Dodatkowo przedstawiono tendencje występujące w gospodarce światowej oraz ich potencjalny wpływ na regionalne i krajowe rynki pracy.

Barbara Żebrowska-Mazur

Słowny ludowy folklor dziecięcy Część 1. Istota folkloru dziecięcego

Książka jest pierwszym pełnym opracowaniem polskiego słownego folkloru dziecięcego. Autorka podjęła próbę opisania jego istoty, tego, jak przedstawia się on na tle folkloru dorosłych, jakie potrzeby dziecięce stoją u jego podstaw, jaka była sytuacja dziecka w tradycyjnej rodzinie i kulturze wiejskiej, a także przybliża stan badań nad polskim folklorem dziecięcym. Ponadto w publikacji zaprezentowana została propozycja klasyfikacji gatunków folkloru dziecięcego oparta na następujących kryteriach: uwikłanie tekstu w sytuację, rodzaj sytuacji, typ sytuacji, stopień udziału dziecka, obecność fabuły, forma przekazu, wykorzystanie lub niewykorzystanie gestów, forma wierszowana lub prozatorska, intencja wewnętrzna przekazu, prawdziwość lub fikcyjność treści, poetyka oraz temat. Pozwoliło to na wydzielenie aż 26 gatunków wchodzących w skład folkloru dziecięcego. Wszystkie analizowane teksty zamieszczono w aneksie załączonym na końcu książki. Monografia wnosi ważny wkład w badanie gatunków folkloru dziecięcego i jest solidną próbą udokumentowania, systematyki i wieloaspektowej charakterystyki wybranych form gatunkowych. Autorka z pasją, zamiłowaniem i znajomością rzeczy dokonuje omówienia gatunków, ukazuje też współczesną atrakcyjność oraz walory edukacyjne i estetyczne analizowanych tekstów. Pozycja może nie tylko wypełnić lukę w polskiej folklorystyce w opisywanym zakresie, ale także dowieść, że gatunki tradycyjnego folkloru nie są wyłącznie kategorią historyczną, lecz formą wciąż żywą i ewoluującą, która we współczesnym świecie – w czasie „zmierzchu kultury ludowej”, by użyć określenia klasyka – ze względu na swoje liczne walory ma wciąż rację bytu. Z recenzji Stanisławy Niebrzegowskiej-Bartmińskiej

Teorie i podejścia badawcze geopolityki

pod redakcją Adriana Tyszkiewicza, Piotra Borowca

Tytuł książki jest odpowiedzią na kilka zasadniczych kwestii, które wyznaczają oś prowadzonych rozważań w niniejszej pracy – pytań o status zgromadzonej wiedzy geopolitycznej, o jej miejsce w uporządkowanym systemie wiedzy zwanym nauką, a tym samym o dominujące współcześnie zasady jej wytwarzania. Zakładamy, że jeżeli geopolityka ma być nauką, to musi wyjść poza potoczną czy propagandową wiedzę, aby nie tyle „dostrzegać” międzynarodowy świat, ile jednoznacznie pokazywać związki między zjawiskami a teoriami. Musi dysponować: teoretycznymi pojęciami, schematami, modelami oraz teoriami, zbudowanymi według rygorystycznych, obiektywnych zasad, zwanych metodą naukową. Tytuł pracy w dużej części nie ma uzasadnienia. Jest jednak wytyczeniem przyszłościowego programu dla geopolityki, jest wyrazem wiary w jej naukowy dalszy rozwój, gdyż nasz optymizm przewyższa współczesne oceny naukowej kondycji wiedzy o związkach przestrzeni z polityką. Z wprowadzenia

Henryk Kocój

Nieznane relacje dyplomatów pruskich w przeddzień wojny Francji z Austrią i Prusami w 1792 roku

Autor prowadził rozległe badania źródłowe w archiwach w Merseburgu i Dreźnie dotyczące wewnętrznej i zagranicznej polityki jakobinów oraz genezy konfliktu zbrojnego między Austrią i Prusami a Francją. W niniejszej książce prezentuje ciekawą wymianę korespondencji między posłem pruskim w Paryżu Bernhardem Wilhelmem Goltzem a królem pruskim Fryderykiem Wilhelmem II.

Goltz uważnie śledził wypowiedzi członków Zgromadzenia Narodowego, zwłaszcza te dotyczące polityki zagranicznej Francji. W swych depeszach bardzo interesująco oceniał politykę Robespierre’a, który podkreślał konieczność respektowania władz konstytucyjnych przez społeczeństwo. W raportach wskazywał na niebezpieczeństwo, jakie zagraża Ludwikowi XVI i jego małżonce. Poseł pruski wielokrotnie opisywał stan anarchii we Francji i porównywał go z pomyślnym rozwojem Anglii. Wspominał, że liczna grupa oficerów francuskich stara się o dymisję, ponieważ brakuje właściwego zaopatrzenia armii w ubrania i buty. Dostrzegał destrukcyjną politykę jakobinów i jej dalekosiężne konsekwencje. Król pruski podzielał poglądy swego przedstawiciela w Paryżu i przewidywał, że wobec przewagi militarnej Prus i Austrii Francuzi nie mają żadnych szans w starciu z tymi mocarstwami.

David Barrie

Supernawigatorzy. Jak zwierzęta odnajdują drogę

Nocne żuki wpatrzone w Drogę Mleczną toczą kulkę nawozu po linii prostej. Żółwie morskie, langusty i ćmy odnajdują drogę, kierując się polem magnetycznym Ziemi. Wieloryby zachowują niezmienny kurs, pokonując tysiące mil, a ptaki po przemierzeniu całego oceanu trafiają do swojego gniazda na maleńkiej wysepce. David Barrie zaprasza czytelnika do zgłębienia tajników nawigacji zwierząt i wyjaśnia, w jaki sposób stworzenia duże i małe – a wśród nich i człowiek ‒ orientują się w przestrzeni. Autor rozmawia z naukowcami z różnych stron świata i odwołuje się do przełomowych odkryć noblistów w dziedzinie neuronauki, ukazując zadziwiające zdolności najrozmaitszych zwierząt. Supernawigatorzy... przedstawiają cuda zwierzęcej nawigacji, byśmy mogli choć trochę zrozumieć złożoność i piękno otaczającej nas przyrody.

OŚRODEK MYŚLI POLITYCZNEJ

Małgorzata Stefanowicz

Polityka etniczna Litwy w latach 1990–2004

Jest swoistym paradoksem, że problem polityki państwa litewskiego wobec mniejszości narodowych – budzący w Polsce zrozumiałe zainteresowanie i emocje z uwagi na liczną tamtejszą społeczność polską – nie doczekał się dotąd osobnego opracowania w polskiej nauce. Informacje na ten temat są, rzecz jasna, dostępne, ale najczęściej w ograniczonej formie, rozproszone w pracach poświęconych innym zagadnieniom, związanym głównie z różnymi aspektami aktywności społeczności polskiej na Litwie. Problematyki nie wyczerpują również pojedyncze artykuły publikowane w czasopismach i pracach zbiorowych. Konieczność zaistnienia takiego opracowania wydaje się oczywista z wielu powodów. Świadomość losów polskiej mniejszości na Litwie rodzi u rodaków w kraju naturalny odruch troski i potrzebę wsparcia. Niestety, towarzyszą temu często fałszywe wyobrażenia, podszyte stereotypami czy uprzedzeniami. Brakuje rzetelnej wiedzy o prawdziwych przyczynach sporów na tle narodowościowym, o motywach podejmowanych przez tamtejsze władze decyzji. Tę poważną lukę w polskich badaniach nad polityką naszego sąsiada wypełnia praca dr Małgorzaty Stefanowicz Polityka etniczna Litwy w latach 1990–2004, wydana nakładem krakowskiego Ośrodka Myśli Politycznej. Dominik Wilczewski w recenzji napisał: praca [...] stanowi niezwykle cenny wkład w rozwój polskich badań nad współczesną Litwą. Książkę tę powinni jednak potraktować jako lekturę obowiązkową nie tylko naukowcy zajmujący się różnymi aspektami (politycznymi, społecznymi, lingwistycznymi) życia publicznego na Litwie, ale także decydenci odpowiedzialni za kształtowanie stosunków polsko-litewskich czy polskiej polityki wobec tamtejszych Polaków. Wypada również wyrazić nadzieję, że praca szybko doczeka się litewskiego tłumaczenia.

TOWARZYSTWO WYDAWNICZE „HISTORIA IAGELLONICA”

Anna Duda

Turysta wobec porzuconego dziedzictwa Czarnobylskiej Strefy Wykluczenia

Tematyka [...] pracy jest niewątpliwie oryginalna, gdyż autorka jako jedna z pierwszych podejmuje zagadnienie doświadczenia turystycznego w Czarnobylskiej Strefie Wykluczenia w ujęciu naukowym oraz mierzy się z bardzo trudnym emocjonalnie tematem, rozpatrując go w kontekście porzuconego dziedzictwa i roli turystów w zakresie decydowania i stanowienia o wartości takich opuszczonych (choć tylko pozornie, jak pokazuje praca) miejsc. Autorka wskazuje przy tym dojrzałe spojrzenie na badany temat, mimo swojego młodego wieku. Niektórzy mogliby to uznać za minus – z racji braku osobistych doświadczeń autorki w tym temacie w przeszłości, jednakże poziom publikacji pokazuje, że brak historycznych doświadczeń pozwolił autorce na duży obiektywizm i nieskażoną niczym chęć poznania badanej przestrzeni. [...] Publikacja jest ciekawa, odnosi się do słabo rozpoznanych naukowo treści, przez co zapełnia lukę w zakresie prac antropologicznych o porzuconym dziedzictwie, mrocznej turystyce i jej uczestnikach (a tym samym o turystach kulturowych), także o zorganizowanej turystyce w Czarnobylu.

Fragment recenzji Karoliny Buczkowskiej-Gołąbek

WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JANA KOCHANOWSKIEGO

Albumasar

Flores astrologie. Kwiatki astrologii

Tłumaczenie i opracowanie Sylwia Konarska-Zimnicka, Beata Wojciechowska, Lucyna Kostuch we współpracy z Piotrem Piotrowskim

Słowo „astrologia” oznacza naukę o geocentrycznym Kosmosie, dzisiaj już dziedzinę historyczną. Albumasar (Abu Maszar Dżafar Muhammad Ibn Umar al-Balchi), autor dzieła przetłumaczonego i opracowanego przez wymienione autorki przy współpracy Piotra Piotrowskiego, urodził się w Balchu (Afganistan) w roku 787, służył na dworze Abbasydów w Bagdadzie, a zmarł w Wasit (Irak) po prawie 100 latach, w roku 886. Był wybitnym astrologiem perskim, autorem około 40 dzieł astrologicznych pisanych po arabsku,

tłumaczonych od wieku X na grecki, a w trzy wieki później na łacinę. Flores astrologie vel Liber florum zostało wydane drukiem po raz pierwszy w roku 1488 w Wenecji i u Erharda Ratdolta w Augsburgu, ozdobione drzeworytami 12 znaków zodiaku i siedmiu planet. Podstawą omawianego tłumaczenia i opracowania jest wydanie augsburgskie, które znajduje się w Bibliotece Jagiellońskiej. Flores astrologie stanowi kompendium astrologii mundalnej, a Albumasar często odwoływał się do „antycznych” autorów, a więc do Klaudiusza Ptolemeusza oraz do swoich wcześniejszych ksiąg. Rozpoczął od ustalenia Władcy danego roku, czyli godziny wejścia Słońca w znak zodiakalnego Barana, co determinowało oddziaływanie kolejnych planet i znaków zodiaku na świat podksiężycowy, w tym na człowieka. Dalej zajmuje się wyznaczaniem czasu podjęcia rozmaitych działań, na przykład, kiedy dokonywać zakupów na targu. Ponadto podaje wiele informacji meteorologicznych oraz o pojawianiu się rozmaitych kataklizmów, jak wojny, trzęsienia ziemi, zarazy, plagi szarańczy i inne. Wspomina też Węzły Księżycowe i komety oraz ich oddziaływanie. Flores astrologie tłumaczyli autorzy chrześcijańscy: Jan z Sewilli, Herman z Karyntii czy Adelard z Bath, a korzystali chętnie różni autorzy prognostyków, kalendarzy i almanachów, wychodzących do czasu wynalezienia druku aż do początku wieku XX. Książkę kończy Słownik pojęć i terminów astrologicznych występujących w dziele Flores astrologie, przetłumaczonych z łaciny na polski, który dobrze będzie służył badaczom zajmującym się historyczną nauką, jaką jest astrologia. Ewa Śnieżyńska-Stolot

KSIĘGARNIA AKADEMICKA

Dariusz Rozmus

Powrót do Laetoli. Z rozważań nad początkami człowieka i prawa

Podstawowym założeniem tej książki jest uwypuklenie starożytności rodzaju ludzkiego, która wciąż przesuwa się w głąb historii, sięgając obecnie milionów lat. Praca stawia więcej pytań, niźli daje odpowiedzi. Tak musi być na obecnym poziomie naszej wiedzy. Dynamika odkryć archeologicznych, paleontologicznych i genetycznych jest po prostu w tym momencie, w XXI wieku, zbyt wielka. Ambicją tej publikacji jest próba pokazania możliwej sceny, na której mogły pojawić się w umysłach naszych przodków pierwsze intuicje prowadzące do wyłonienia się prapoczątków prawa. Te niezwykle istotne zjawiska miały w ciągu długiego czasu możliwość zaistnieć zarówno w czasie, jak i w przestrzeni umysłowej naszych przodków. Praca ta jest spojrzeniem na prakulturę z akcentem na moment, w którym może pojawić się prawo jako wytwór ludzkiej kondycji mogący być tak samo stary jak ona sama.

W obliczu cudów wszechświata... Studia o twórczości Adama Ziemianina

pod redakcją Piotra Borka, Marka Karwali, Romana Mazurkiewicza

Adam Ziemianin, jeden z najciekawszych liryków współczesnych, mimo że od półwiecza mieszka w dużym mieście, w dzielnicy księżycowych blokowisk, nie zatracił pamięci o tym, co uformowało jego wyobraźnię i rozbudziło wrażliwość w najwcześniejszych latach. Muszyna i krajobraz otaczających ją łagodnych wzgórz, inkrustowanych złocistymi kopułkami cerkwi, odcisnęły niezatarty ślad na jego twórczości i odczuwaniu piękna „Krainy Łagodności”. Te wczesne doświadczenia poeta potrafił odczytać i przetworzyć za pośrednictwem metafor w obrazy wręcz archetypiczne: przyrody, domu, wspólnoty rodzinnej, wypędzenia z raju. Jego lirykę cechuje umiejętność zgłębiania, powolnego, dokładnego, wielostronnego drążenia jednego tematu, czego świadectwem są, między innymi, cykle wierszy: „makatkowych”, „poddaszowych”, „szpitalnych” (dotyczących żony Marii) czy jeden z najświetniejszych w polskiej poezji zbiór wierszy o matce. Inną wyrazistą cechą twórczości Ziemianina jest eksploracja czystych, pierwotnych źródeł liryzmu, nieskażonych „zanieczyszczeniem akademickim” dziecięcego wręcz zachwytu, którym poeta dzieli się z czytelnikiem. Oczywiście, z czasem liryka ta ulega przeobrażeniom, na co niewątpliwy wpływ miał również jej alians z twórczością muzyczną, najpierw Wolnej Grupy Bukowina, później Starego Dobrego Małżeństwa, głównie Krzysztofa Myszkowskiego, a ostatnio zespołu U Studni. Żywioł muzyczno-rytmiczny zaczyna w jego utworach przeważać nad żywiołem malarskim; oczywiście do ostatnich wierszy oba żywioły dopełniają się, jednak w innych już proporcjach. Wreszcie bardzo istotnymi wyróżnikami twórczości Ziemianina stają się innowacja lingwistyczna, wyobraźnia językowa, umiejętność żonglowania słowami, bawienia się brzmieniami i znaczeniami, tak by jednocześnie śmieszyły, radowały, wzruszały i pobudzały do refleksji czytelników jego wierszy, potrafiących odbierać na tych samych falach, na których on nadaje. Nie sposób wreszcie nie wspomnieć w tym krótkim resumé o niesłychanie ważnej dla twórczości Ziemianina bystrości obserwacji, ziemskości i konkretności jego „obłocznej” liryki, która, nawet gdy buja podniebnie, nigdy nie traci ziemi pod nogami. Pomieszczone w zbiorowej monografii studia dotyczą wybranych aspektów zróżnicowanego tematycznie i gatunkowo dorobku Adama Ziemianina. Autorzy rozpraw i szkiców skupiają uwagę na „wycinkach” jego liryki oraz zagadnieniach ogólniejszych – kontekstach kulturowych i regionalnych, związkach z muzyką oraz tradycją genologiczną (deskrypcja dorobku poety w powiązaniu z konwencjami epistolografii, diarystyki, makatki), a ponadto analizie poetyckiego języka i wpływu biografii autora Okrawków na dobór preferowanych przezeń tematów. Ze wstępu

ZAMEK KRÓLEWSKI NA WAWELU

Skarby Orientu w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu

pod redakcją Joanny Ziętkiewicz-Kotz

Bogato ilustrowany album prezentujący ponad czterdzieści wspaniałych dzieł wschodniego rzemiosła artystycznego. Wybitne zespoły namiotów i chorągwi tureckich, kosztowne kobierce i makaty, kunsztowne uzbrojenie i zbiór dalekowschodniej porcelany są cennym świadectwem wielostronnych kontaktów dawnej Rzeczypospolitej z kulturą Bliskiego i Dalekiego Wschodu.

WYDAWNICTWO INSTYTUTU GEOGRAFII I GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ UJ ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA GEOGRAFICZNEGO

Księga Wielkiego Jubileuszu. Polskie Towarzystwo Geograficzne 1918-2018

pod redakcją Antoniego Jackowskiego i Tomasza Witesa

Książka – licząca 543 strony, w której zamieszczonych zostało 127 ilustracji i 67 dokumentów – jest szczegółowym, kronikarskim zapisem wydarzeń, związanych z obchodami 100-lecia Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Stanowi doskonałe uzupełnienie monumentalnego, liczącego trzy obszerne tomy, wydawnictwa Polskie Towarzystwo Geograficzne w setną rocznicę działalności, które ukazało się w 2018 roku pod redakcją prof. Marka Sobczyńskiego. Publikacja została podzielona na kilka części. W pierwszej – oprócz obszernego wstępu ikilku oficjalnychdokumentów, wtym, między innymi, tekstu Przesłania Polskiego Towarzystwa Geograficznego do geografów Polski i świata, które spotkało się z wielkim zainteresowaniem i uznaniem w międzynarodowym środowisku geografów, znalazły sięinformacje dotyczące uroczystości i wydarzeń jubileuszowych zorganizowanych przez władze centralne PTG, zwłaszcza przez prezydium Zarządu Głównego. Tę część otwiera rozdział przypominający przebieg wieloletnich przygotowań Towarzystwa do wielkiego święta geografów. Zawiera on, między innymi, obszerne informacje o przedsięwzięciach mających na celu przywrócenie geografii i Towarzystwu należnego im miejsca w życiu gospodarczym, społecznym i kulturalnym kraju. Wśród tych przedsięwzięć prym wiodły konferencje naukowe i wystawy. Ale nie tylko. Ważnym duchowym aspektem Jubileuszu była pierwsza pielgrzymka geografów polskich na Jasną Górę. Wszystkie informacje o tych wydarzeniach, zamieszczone w kolejności chronologicznej, wzbogacone zostały licznymi ilustracjami. Dwie kolejne części książki poświęcono aktywności jubileuszowej poszczególnych oddziałów i komisji tematycznych Towarzystwa. Lektura opublikowanych tam tekstów pozwala stwierdzić, że jubileusz 100-lecia PTG wyzwolił wśród członków i sympatyków Towarzystwa niemałą kreatywność. Dotyczyło to zarówno oddziałów związanych z ośrodkami uniwersyteckimi w Warszawie, Krakowie, Łodzi, Lublinie, Poznaniu, Toruniu, Katowicach, Szczecinie, jak imniejszych jednostek, działających wCzęstochowie, Kielcach, Rzeszowie czy Słupsku. Organizowane woddziałach ikomisjach imprezy miały bardzo zróżnicowany charakter – oprócz konferencji naukowych były to też, między innymi, wycieczki i rozmaite spotkania z młodzieżą szkolną. W książce nie zabrakło też międzynarodowych wątków jubileuszu PTG, z okazji którego Stowarzyszenie Europejskich Towarzystw Geograficznych (Association of Geographical Societies in Europe) po raz pierwszy spotkanie swego zarządu zorganizowało w Polsce, w Warszawie. Dzięki temu przedstawiciele kilkunastu towarzystw geograficznych z różnych krajów wzięli udział w uroczystości jubileuszowej Kongresu Geografii Polskiej. O stuleciu Towarzystwa było głośno także podczas Konferencji Regionalnej Międzynarodowej Unii Geograficznej w Kanadzie, która odbyła się w Québecu w dniach 6–10 sierpnia 2018 przy okazji wyróżnienia Medalem Pamiątkowym 100-lecia PTG obecnego i poprzedniego prezydenta MUG – prof. Yukio Himiyamy oraz prof. Vladimira Kolosova. Towarzystwo złożyło również hołd zmarłemu w Kanadzie zasłużonemu geografowi polskiemu Bogdanowi Zaborskiemu (1901–1985), członkowi honorowemu PTG, przed wojną profesorowi UJ (1930–1933) i UW. Sekretarz PTG dr Tomasz Wites odwiedził grób uczonego na cmentarzu w Ottawie i zapalił na nim znicz przywieziony z Polski. Innym ważnym międzynarodowym wydarzeniem było pierwsze oficjalnespotkanie przedstawicieli PTG z delegacją Chińskiego Towarzystwa Geograficznego, które odbyło się 15 października 2018 w Pałacu Staszica wWarszawie. W publikacji znalazła się też relacja z sympozjum Geografia społeczno-ekonomiczna w Polsce i Rosji: potencjał współpracy we współczesnym globalnym i regionalnym kontekście, zorganizowanego w Kaliningradzie w dniach 28–30 sierpnia 2019, podczas którego przedstawiono, między innymi referat Znaczenie obchodów Roku Polskiej Geografii dla wzmocnienia pozycji geografii w społeczeństwie, który wzbudził duże zainteresowanie wśród uczestników. W dziale zatytułowanym Wyróżnienia wymienione zostały wszystkie osoby i instytucje uhonorowane Medalem Pamiątkowym PTG, specjalnie wybitym (w limitowanym nakładzie) przez Polskie Towarzystwo Geograficzne z okazji jubileuszu. Medale otrzymało 190 osób, siedem redakcji czasopism oraz 18 instytucji. W książce zamieszczony został również krótki słownik biograficzny laureatów indywidualnych, a także informacje o wyróżnionych redakcjach i instytucjach. Warto zaznaczyć, że z Uniwersytetu Jagiellońskiego wyróżnienie to przyznano 15 osobom oraz trzem jednostkom. Wśród nich znaleźli się rektor UJ prof. Wojciech Nowak, profesorowie geografii: Elżbieta Bilska-Wodecka, Anita Bokwa, Andrzej Ciołkosz, Bolesław Domański, Marek Drewnik, Zygmunt Górka, Antoni Jackowski, Adam Jelonek, Bronisław Kortus, Kazimierz Krzemień, Joanna Pociask-Karteczka, Izabela Sołjan oraz redaktor naczelna „Alma Mater” Rita Pagacz-Moczarska i kustosz dyplomowany Muzeum UJ Małgorzata Taborska. Ponadto medal ten otrzymały Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, redakcja „Alma Mater” oraz Muzeum UJ. W tej części książki umieszczono również relację z uroczystości wręczenia Medalu im. Wincentego Pola prezesowi PTG prof. Antoniemu Jackowskiemu. W publikacji znalazły się składy osobowe zarówno władz centralnych Towarzystwa, jak i oddziałów, kół i komisji tematycznych. Na uwagę zasługuje szczegółowe kalendarium dziejów Towarzystwa, z uwzględnieniem wydarzeń związanych z jubileuszem, a także skany i fotokopie blisko 70 najważniejszych dokumentów, dotyczących przygotowania i przebiegu uroczystości jubileuszowych. Obszerna bibliografia liczy blisko 200 pozycji drukowanych oraz około 20 internetowych. Książkę zamykają podpisy do fotografii i dokumentów, streszczenie angielskie i starannie opracowany indeks osobowy. Publikacja ukazuje znaczące zaangażowanie Uniwersytetu Jagiellońskiego w organizację niektórych wydarzeń jubileuszowych. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej wraz z Muzeum UJ przygotowały wystawy planszowe: Geografia polska – tradycja i współczesność (Sejm RP, 16–26 marca 2018) oraz Geografia polska i geografowie w latach II wojny światowej (Collegium Maius – Ogród Profesorski, 16 kwietnia – 15 lipca 2018), którą odwiedziło blisko cztery tysiące osób. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, wspólnie z PTG oraz Komitetem Nauk Geograficznych PAN, był organizatorem międzynarodowej konferencji Rola geografii w utrwalaniu niepodległej Polski i w jej rozwoju (Kraków, 21–22 czerwca 2018). Honorowy patronat nad obiema imprezami sprawował rektor UJ prof. Wojciech Nowak, który osobiście otworzył wystawę dotyczącą martyrologii polskich geografów. W ramach cyklu imprez jubileuszowych geografowie zorganizowali również promocję książki Geografia polska i geografowie w latach II wojny światowej, autorstwa Antoniego Jackowskiego, Elżbiety Bilskiej-Wodeckiej, Izabeli Sołjan, Justyny Liro, która odbyła się 24 maja 2019 w oddziale Muzeum Krakowa Fabryka Emalia Oskara Schindlera. Miesięcznik „Alma Mater” był jednym z patronów medialnych kilku znaczących wydarzeń jubileuszowych, między innymi inauguracji jubileuszu 100-lecia PTG i Roku Polskiej Geografii 2018 (27 stycznia 2018), konferencji oraz wystawy w Sejmie RP, wystawy w Collegium Maius i konferencji dotyczącej roli geografii w okresie międzywojennym. Publikacja z pewnością stanie się cenną pozycją źródłową nie tylko dla geografów, zwłaszcza zajmujących się historią geografii, ale także dla specjalistów w zakresie historii ruchów naukowych czy aktywności społecznej, szczególnie w skali regionalnej i lokalnej.

Wiktoria Moczarska

KLUB CZYTELNIKA „ALMA MATER”

Szanowni Państwo! Ukazujące się od 1996 roku czasopismo uniwersyteckie „Alma Mater” służy do prezentacji życia wspólnoty akademickiej najstarszej polskiej uczelni. W ciągu dwudziestu czterech lat – dzięki wspólnemu wysiłkowi autorów, współpracowników i redaktorów, dzięki życzliwości Czytelników i zaangażowaniu władz UJ – udało się stworzyć otwarte forum wymiany informacji i poglądów. Sukcesywnie zwiększała się częstotliwość ukazywania się pisma – kwartalnik stał się najpierw dwumiesięcznikiem, a następnie miesięcznikiem. Wszystkim osobom zainteresowanym regularnym otrzymywaniem najnowszych edycji uniwersyteckiego czasopisma proponujemy członkostwo w Klubie Czytelnika „Alma Mater”. Każdy, kto wpłaci na konto Uniwersytetu Jagiellońskiego dowolną kwotę, pozwalającą na opłacenie kosztów przesyłki pocztowej, staje się członkiem naszego Klubu. Każdy Klubowicz otrzymuje pocztą gratisowy egzemplarz kolejnych numerów miesięcznika „Alma Mater”. Fundusze zgromadzone dzięki hojności naszych Czytelników przeznaczamy na pokrycie kosztów druku i dystrybucji pisma.

Dokonując wpłaty na podane w stopce redakcyjnej konto, należy jednocześnie przesłać na adres redakcji wypełnioną deklarację:

Imię i nazwisko .............................................................................. Adres ..................................................................................... Telefon – faks – email ......................................................................... Absolwent UJ: tak nie Jeśli tak, proszę podać wydział, kierunek i rok ukończenia studiów: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Deklaruję wpłatę (darowiznę) w wysokości . . . . . . . . . . na konto Uniwersytetu Jagiellońskiego w 2020 roku. Proszę o zapisanie mnie do Klubu Czytelnika „Alma Mater” i regularne przesyłanie miesięcznika UJ. Wyrażam zgodę – nie wyrażam zgody (niewłaściwe skreślić) na opublikowanie mojego imienia, nazwiska i miejsca zamieszkania na liście członków Klubu w miesięczniku „Alma Mater”.

Podpis . . . . . . . . . . . . . . . . .