W KRAKOWIE

SŁYNNY OBRAZ JULIANA FAŁATA POWRÓCIŁ DO MUZEUM NARODOWEGO W KRAKOWIE!

Julian Fałat (1853–1929) namalował pejzaż Cmentarz Montmartre w Paryżu wiosną 1893 roku, podczas swojego kilkumiesięcznego pobytu w stolicy Francji. Jest to najlepszy pejzaż miejski w twórczości tego artysty. Tematem „impresjonistycznego”, skąpanego wprzymglonym świetle (z błękitnymi cieniami typowymi dla Fałata) obrazu jest natura: barwne jesienne drzewa kontrastują z geometrycznymi nagrobkami ibudynkami wtle. Fałat nigdy nie powtórzył już tego tematu ani też nie stworzył repliki tej pracy. Po raz pierwszy obraz ten był wystawiony jako Cmentarz w Paryżu w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w1896 roku. Erazm Barącz (1859–1928), naczelnik Żup Wielickich iceniony kolekcjoner, zakupił tę pracę – prawdopodobnie po wystawie w TPSP – w roku 1897. Po przejściu na emeryturę Barącz postanowił przekazać swoje zbiory Muzeum Narodowemu w Krakowie. W roku 1923 w Krakowie, przy ul. Karmelickiej 51, został otwarty oddział Muzeum noszący imię Erazma Barącza. Ztej okazji wydano katalog, w którym na pozycji 38. odnotowano: „Fałat Julian. Mont Martre akw.”. 25 czerwca 1940 obraz został zarekwirowany przez Niemców do biur Generalnego Gubernatora i nie powrócił już do Muzeum Narodowego w Krakowie. Figurował w wykazie strat wojennych MNK. Akwarela została odnaleziona w Muzeum Narodowym w Warszawie. Wkrótce zostanie przebadana w pracowni konserwatorskiej MNK, a po kilku miesiącach prac trafi do Gabinetu Grafiki i Rysunku MNK.

Podczas drugiej wojny światowej

Julian Fałat, Cmentarz Montmartre w Paryżu, 1893, akwarela (plus tempera i farby olejne); wymiary: wysokość 36 cm, szerokość 90 cm, MNK NI 58090, strata wojenna Muzeum Narodowego w Krakowie, odnaleziony w Muzeum Narodowym w Warszawie

Muzeum Narodowe w Krakowie utraciło 1006 obiektów, a Muzeum Książąt Czartoryskich – 345. W latach 2018–2019, w ramach programów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, realizowany był wMNK projekt „Straty wojenne MNK i Kolekcji Książąt Czartoryskich – digitalizacja posiadanej i odnalezionej dokumentacji wizualnej”, którego celem było odszukanie możliwie jak największej liczby wizerunków obiektów znajdujących się na liście strat wojennych.

Oprac. KB