SŁYNNY OBRAZ JULIANA FAŁATA POWRÓCIŁ DO MUZEUM NARODOWEGO W KRAKOWIE! J
ulian Fałat (1853–1929) namalował pejzaż Cmentarz Montmartre w Paryżu wiosną 1893 roku, podczas swojego kilkumiesięcznego pobytu w stolicy Francji. Jest to najlepszy pejzaż miejski w twór-
cjoner, zakupił tę pracę – prawdopodobnie po wystawie w TPSP – w roku 1897. Po przejściu na emeryturę Barącz postanowił przekazać swoje zbiory Muzeum Narodowemu w Krakowie. W roku 1923
ni konserwatorskiej MNK, a po kilku miesiącach prac trafi do Gabinetu Grafiki i Rysunku MNK. Podczas drugiej wojny światowej Muzeum Narodowe w Krakowie utraciło
Julian Fałat, Cmentarz Montmartre w Paryżu, 1893, akwarela (plus tempera i farby olejne); wymiary: wysokość 36 cm, szerokość 90 cm, MNK NI 58090, strata wojenna Muzeum Narodowego w Krakowie, odnaleziony w Muzeum Narodowym w Warszawie
czości tego artysty. Tematem „impresjonistycznego”, skąpanego w przymglonym świetle (z błękitnymi cieniami typowymi dla Fałata) obrazu jest natura: barwne jesienne drzewa kontrastują z geometrycznymi nagrobkami i budynkami w tle. Fałat nigdy nie powtórzył już tego tematu ani też nie stworzył repliki tej pracy. Po raz pierwszy obraz ten był wystawiony jako Cmentarz w Paryżu w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w 1896 roku. Erazm Barącz (1859–1928), naczelnik Żup Wielickich i ceniony kolek-
118
ALMA MATER nr 219
w Krakowie, przy ul. Karmelickiej 51, został otwarty oddział Muzeum noszący imię Erazma Barącza. Z tej okazji wydano katalog, w którym na pozycji 38. odnotowano: „Fałat Julian. Mont Martre akw.”. 25 czerwca 1940 obraz został zarekwirowany przez Niemców do biur Generalnego Gubernatora i nie powrócił już do Muzeum Narodowego w Krakowie. Figurował w wykazie strat wojennych MNK. Akwarela została odnaleziona w Muzeum Narodowym w Warszawie. Wkrótce zostanie przebadana w pracow-
1006 obiektów, a Muzeum Książąt Czartoryskich – 345. W latach 2018–2019, w ramach programów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, realizowany był w MNK projekt „Straty wojenne MNK i Kolekcji Książąt Czartoryskich – digitalizacja posiadanej i odnalezionej dokumentacji wizualnej”, którego celem było odszukanie możliwie jak największej liczby wizerunków obiektów znajdujących się na liście strat wojennych.
Oprac. KB
