Stowarzyszenie Stawiamy sobie za cel: jednoczenie środowisk profesjonalnie związanych z książką dla dziecka; promocję książki wartościowej literacko i graficznie; promowanie literatury polskiej za granicą oraz pozyskiwanie wartościowych tekstów obcych w celu przybliżenia polskiemu czytelnikowi; inicjowanie prac naukowych i działalność oświatową. Aby te cele osiągnąć, współpracujemy z „ludźmi książki” – wydawcami, pisarzami, ilustratorami, bibliotekarzami, recenzentami i badaczami literatury dla dzieci i młodzieży. Polska Sekcja IBBY nominuje rodzimych twórców do Nagrody ALMA (Astrid Lindgren Memorial Award) i typuje książki na Listę Honorową IBBY. Współuczestniczy również w pracach związanych z przygotowywaniem ekspozycji na Międzynarodowe Targi Książki w Bolonii, Biennale w Bratysławie BIB i Triennale w Tallinnie. Polska Sekcja IBBY współpracuje także z zagranicznymi ośrodkami badawczymi, w szczególności z Internationale Jugendbibliothek w Monachium, Instytutami Literatury Dziecięcej w Osace i w Wiedniu oraz z Międzynarodowym Domem Sztuki dla Dzieci Bibiana w Bratysławie. Na terenie kraju – z Uniwersytetem Warszawskim. Współpracuje też z licznymi ośrodkami promocji literatury dziecięcej w Polsce: będącą pod patronatem Polskiej Sekcji IBBY Filią nr 5 Biblioteki dla Dzieci i Młodzieży w Oświęcimiu, Biblioteką Publiczną Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy, Muzeum Książki Dziecięcej w Warszawie, Oddziałem Warszawskim Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Fundacją ABCXXI – Cała Polska Czyta Dzieciom. Działania Polskiej Sekcji IBBY są finansowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze środków finansowych Instytutu Książki oraz Instytutu Adama Mickiewicza, a także uzyskanych od sponsorów. Każdy, kto chciałby przyczynić się do rozwijania działalności Polskiej Sekcji IBBY, może zostać członkiem wspierającym Stowarzyszenia, wypełniając stosowną deklarację. Wszystkie pozyskane w ten sposób środki przeznaczane są na działalność statutową naszej organizacji.
Książka Roku To doroczna nagroda Polskiej Sekcji IBBY, ustanowiona w 1988 roku, a finansowaną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze środków Instytutu Książki. Jej celem jest promocja wartościowej i artystycznej polskiej książki dla dzieci. Nagrody i wyróżnienia otrzymują żyjący rodzimi pisarze, graficy i ilustratorzy najlepszych książek dla dzieci za książki opublikowane od listopada roku poprzedzającego edycję nagrody do końca października roku, w którym nagroda jest przyznawana. W ramach konkursu Książka Roku przyznawana jest zawsze nagroda dla osób fizycznych lub prawnych działających wyjątkowo aktywnie na rzecz upowszechniania czytelnictwa i promocji książki dla młodego czytelnika. Więcej informacji na www.ibby.pl
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Patroni medialni
Partnerzy
Sponsorzy
Książka Roku 2011 NAGRODY
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011
NAGRODA LITERACKA POLSKIEJ SEKCJI sekcji
KSIĄŻKA ROKU – KSIĄŻKA DLA DZIECI
Joanna Klara Teske Pies w Krainie Wędrującej Nocy
il. Weronika Teske, wyd. Mimochodem, Lublin 2011, s. 47, 190x180 mm, ISBN 978-83-926770-4-8, 8-14 Urzekająca pomysłami fabularnymi i artyzmem języka, oryginalna poetycka baśń. Autorka nawiązuje do tradycji gatunku, a jednocześnie w niebanalny sposób przetwarza baśniowe motywy i schematy, nadając swojemu utworowi mądre, wielowymiarowe przesłanie. Królewicz wyrusza do Krainy Wędrującej Nocy, by zdobyć wyjątkowe fiołki, których zapach może przywrócić chęć do życia jego towarzyszce podróży – zawsze smutnej królewnie. Czy z pomocą niezwykłego mówiącego psa uda się wykonać to zadanie? A może niezwykły jest taki pies, który mówić nie potrafi? I w jaki sposób działa zaczarowane jabłko, którego nie ma…? WK KSIĄŻKA ROKU – KSIĄŻKA DLA MŁODZIEŻY
Zofia Beszczyńska Jajko księżyca
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011 NAGRODA LITERACKA POLSKIEJ SEKCJI sekcji
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011 NAGRODA GRAFICZNA /KSIÑ˚KA OBRAZKOWA POLSKIEJ SEKCJI
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011 NAGRODA GRAFICZNA /ILUSTRACJE POLSKIEJ SEKCJI
il. Natalia Talarek, wyd. Akapit Press, Łódź 2011, s. 161, 130x197 mm, ISBN 978-83-62199-13-6, 12+ Anabella wkrótce skończy dwanaście lat. Mieszka z mamą naprzeciwko tajemniczego pustego domu, do którego wprowadza się równie tajemniczy mężczyzna. Pewnego dnia mężczyzna zaprasza matkę i córkę na bal. Powieść Zofii Beszczyńskiej to opis tego balu albo... przedziwnego snu. Za tym ostatnim odczytaniem przemawia oniryczny klimat opowieści, bohaterowie o zmieniającej się tożsamości, logika zdarzeń mająca niewiele wspólnego z rzeczywistością. Bohaterka, podobnie jak Alicja w Krainie Czarów, przenosi się z miejsca na miejsce. Wędruje po świecie baśni i świecie symboli. Cała opowieść jest pełna literackich i kulturowych cytatów. Podążając ich tropem, można odczytywać znaczenia, należy jednak pamiętać, że Jajko księżyca ma charakter dzieła otwartego, niepoddającego się jednej interpretacji. Powieść o wysokich walorach literackich, stanowiąca pomost między literaturą stricte dziecięcą a literaturą wymagającą czytelniczego przygotowania. EG KSIĄŻKA ROKU – KSIĄŻKA OBRAZKOWA (TAKŻE WYRÓŻNIENIE LITERACKIE) Iwona Chmielewska (ilustracje i tekst) Pamiętnik Blumki oprac. graf. Dorota Nowacka, wyd. Media Rodzina, Poznań 2011, s. [64], 245x310 mm, ISBN 978-83-7278-572-5, 8+ Iwona Chmielewska, zdobywczyni tegorocznej nagrody BolognaRagazzi za książkę MAUM – dom duszy do tekstu Heekyoung Kim, pracuje tak, by w swych obrazach dopełnić, zgłębić tekst i zaprezentować go całkiem na nowo; by pokazać głębię skojarzeń wizualnych. Jednocześnie dąży do tego, by forma przedstawienia była możliwie najprostsza, bez zbędnych ozdobników. Przy jej doskonałym warsztacie i erudycji pozornie sprzeczne i niemożliwe do pogodzenia tendencje udaje się połączyć. Pamiętnik Blumki jest pierwszą tak poważną propozycją, która premierowo ukazuje się na polskim rynku (i jednocześnie na niemieckim). Mamy do czynienia z majstersztykiem. Z ogromną dbałością o wszystko, precyzją autorki w oddaniu każdego szczegółu, wchodzimy w szczeliny codzienności życia dzieci z Domu Sierot i poznajemy mimochodem koncepcję pedagogii Janusza Korczaka. Bardzo ważne jest to, że po raz pierwszy w tak artystycznej formie staje się bliski dla szerszego kręgu odbiorców jeden z najważniejszych w humanistyce esejów Korczaka, zatytułowany Jak kochać dziecko. Dzieci z Pamiętnika Blumki są przeróżne – w książce jest ich dwanaścioro, ale gdyby puścić wodze afirmacji różnic indywidualnych, mogłoby być ze dwieście! Tytułowa Blumka – Kwiatuszek – staje się głosem samego Korczaka i przedstawia kawałki całego świata każdego z dzieci, w mantrycznej formie – tak bardzo bliskiej artystce. W książce odnajdujemy referencje do najlepszych na świecie twórców książek obrazkowych – Wolfa Erlbrucha, Aljoszy Blaua, Jörga Müllera – oraz stosowanych przez nich rozwiązań koncepcyjnych i plastycznych: kadrowanie z głową Pana Doktora poza kartką, motyw starego sztambucha w linie… Szczególnie ciekawe wydaje się wykorzystanie motywu książki w książce – tu: zastosowanie dwóch planów na każdej rozkładówce: planów, które mówią o istnieniu co najmniej dwóch światów wzajemnie misternie przenikających się, świata zapisanego i świata pisanego. Świata przedstawianego: tam i wówczas – w pamiętniku tytułowej bohaterki – i tu i teraz – w książce, której twórczynią jest artystka żyjąca współcześnie. Motywy słowne i wizualne powtarzają się, przenikają, nawiązują do siebie nawzajem: szyba stłuczona na kształt Gwiazdy Dawida – powraca przy wątku sekretów dzieci (i dzisiaj małe dziewczynki robią „sekrety” z kawałkami szkła) i dalej, przy nietypowo poskładanych kopertach, układzie ziarenek, którymi Pan Doktor karmi ptaszki… Można z tego nauczyć się sposobu podążania za dzieckiem – swoistego credo myśli Korczakowskiej. W książce Iwony Chmielewskiej odnajdujemy – jak u Korczaka – niezwykły szacunek zarówno wobec bohaterów książki, jak i wobec nas, widzów. Iwona Chmielewska z wielkim wyczuciem i dyskrecją zaprasza nas do świata, który zobowiązała się nam przedstawić. Książka w całości jest poetyckim katalogiem praw dziecka-człowieka, wykładnią całej niemal myśli Korczakowskiej, opartej na autentycznej miłości bliźniego bez względu na wiek. Do tej książki wraca się po wielekroć, by za każdym razem odnaleźć nowe motywy i akcenty. MC i MR KSIĄŻKA ROKU – ILUSTRACJE Agata Dudek (ilustracje) Wędrując po niebie z Janem Heweliuszem tekst Anna Czerwińska-Rydel, oprac. graf. Małgorzata Frąckiewicz/Poważne Studio, wyd. Muchomor, Warszawa 2011 s. 96, 176x220 mm, ISBN 978-83-89774-44-6, 7+ Książka nawiązuje do najlepszych tradycji polskiej szkoły ilustracji (mistrzów Bohdana Butenki czy Mateusza Gawrysia) w przedstawianiu nieba, słońca, komet, układów planetarnych czy też układu architektonicznego miasta z XVII wieku, dawnych okrętów, przyrządów pomiarowych, nawigacyjnych itp., wreszcie czasem bardzo humorystycznie pokazanych poważnych w gruncie rzeczy postaci. Szczególnie zabawnie, ale też w sposób oddający istotę rzeczy, jest ukazana intelektualna wymiana ciosów między Janem Heweliuszem a Robertem Hookiem. Artystka również cytuje, ale też i swoiście przekształca, dawne ryciny samego astronoma – wszystko to niezwykle sugestywnie oddaje temat podjęty w książce. Ujawnia się tu istota talentu Agaty Dudek: dążenie do umiaru między nieuchronną w ilustracji przedstawieniowością a awangardowo-abstrakcyjną formą, korzystającą ze współczesnych środków wyrazu. Świetnym rozwiązaniem jest zastosowanie gry barw: intensywnego, ale chłodnego turkusu oraz fluorescencyjnego i gorącego zarazem oranżu, kontrastowo oznaczających to, co materialne i niematerialne, użytych w kontekście czerni nieograniczonego Kosmosu. Nie jest łatwo pokazać w dwuwymiarowej grafice książkowej wielowymiarowość przestrzeni, ale także dzieło życia wybitnej postaci. Tego wyzwania podjęła się projektantka graficzna. Architektura książki pozwala wchodzić, wraz z kolejnymi stronami z żywą paginą mówiącą o fazach Księżyca, w różniące się rozdziały życia i pracy Heweliusza. O wartości książki stanowią również doskonały warsztat typograficzny, jak też dbałość o każdy szczegół i jakość użytych kolorów, wydrukowanych na delikatnym, ale o dużej gramaturze, papierze Munken, troska o szycie arkuszy, sztywną oprawę. Przyjemnie obcować z takim cackiem. MC Opracowanie tekstów: Ewa Gruda, Małgorzata Kąkiel, Weronika Kostecka, Małgorzata Cackowska i Maria Ryll
Książka Roku 2011 WYRÓŻNIENIA
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011 WYRÓ˚NIENIE LITERACKIE POLSKIEJ SEKCJI sekcji
WYRÓŻNIENIE LITERACKIE
Barbara Ciwoniuk Musisz to komuś powiedzieć
proj. okładki Olga Reszelska, wyd. Literatura, s. 312, 135x205, Łódź 2010, ISBN 978-83-7672-047-0; wiek 15+ Napięte stosunki z matką, pierwsze zauroczenie, kłopoty z przyjaciółką, która czasami zawodzi zaufanie… Milena musi się zmierzyć z wieloma problemami okresu dorastania. W dodatku na początku wakacji w jej domu pojawia się Łukasz, chłopak z zagadkową i – wszystko na to wskazuje – mroczną przeszłością. Znajomość z nim okaże się o wiele ważniejsza, niż mogłoby się wydawać na początku. Czy istnieją granice szczerości? Na czym polega prawdziwa przyjaźń? Czy da się nie ulegać presji rówieśników i pozostać sobą, a jednocześnie uniknąć samotności? Złożony obraz relacji między młodymi ludźmi autorka splata z wątkiem warsztatów literackich poświęconych życiu i twórczości Marii Konopnickiej. Obalanie szkolnych mitów i dociekanie prawdy o dziewiętnastowiecznej poetce pozwala Milenie uważniej przyjrzeć się własnej rzeczywistości. WK
WYRÓŻNIENIE LITERACKIE
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011 WYRÓ˚NIENIE LITERACKIE POLSKIEJ SEKCJI sekcji
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011 WYRÓ˚NIENIE LITERACKIE POLSKIEJ SEKCJI sekcji
Jarosław Mikołajewski Kiedy kiedyś, czyli Kasia, Panjan i Pangór il. Dorota Łoskot-Cichocka, oprac. graf. Dorota Nowacka, wyd. Egmont, Warszawa 2011 s. [32], 308x245 mm, ISBN 978-83-237-5290-5, 3+ Książka Jarosława Mikołajewskiego porusza trudny temat śmierci. Pokazuje historię przyjaźni małej dziewczynki i starego mężczyzny, który w bardzo subtelny sposób przygotowuje dziecko na swoje odejście. Tytułowy Pan Jan najpierw oswaja małą rozmówczynię z niesprawnością i chorobami późnego wieku, potem tworzy opowieść będącą w istocie poetycką metaforą śmierci. Pomija w niej drastyczne szczegóły umierania, ale zachowuje takie jego cechy, jak nieuchronność i ostateczność. Dziewczynka, choć nie wszystko jeszcze rozumie, zdaje sobie sprawę, że jej przyjaciel odszedł na zawsze. I na razie – zdaje się mówić autor tej pięknej opowieści – to wystarczy. EG
WYRÓŻNIENIE LITERACKIE (TAKŻE NAGRODA GRAFICZNA) Iwona Chmielewska (tekst i ilustracje) Pamiętnik Blumki oprac. graf. Dorota Nowacka, wyd. Media Rodzina, Poznań 2011, s. [64], 245x310 mm, ISBN 978-83-7278-572-5, 8+ „Blumka mieszkała w Domu Sierot, który prowadził doktor Korczak” – tak rozpoczyna się książka, w której słowo i obraz, dopełniając się wzajemnie, prowadzą czytelnika do nieistniejącego już sierocińca. W warstwie słownej jest stylizowanym pamiętnikiem – opowieścią Blumki o dwanaściorgu dzieciach sfotografowanych wspólnie ze Starym Doktorem. Każde dziecko jest inne – ma własną osobowość, charakter, talenty, zainteresowania i marzenia na przyszłość. Blumka, opisując życie w Domu Sierot, przytacza – jakby mimochodem – podstawowe założenia pedagogiki Korczakowskiej. Ta niezwykła, słowno-obrazowa książka to zatem wizerunek Korczaka widziany oczyma dzieci, przy czym – co bardzo ważne – mała autorka pamiętnika mówi o innych dzieciach tak, jakby mówił o nich sam Korczak, a więc z miłością i zrozumieniem. Można powiedzieć, że fikcyjna fotografia zyskała na kartach książki prawdziwe życie, stając się obrazem jedynej w swoim rodzaju wspólnoty. EG
WYRÓŻNIENIE LITERACKIE
Barbara Stenka Masło przygodowe
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011
proj. okładki Olga Reszelska, wyd. Literatura, Łódź 2011, s. 231, ISBN 9788376720951, 8+ Dziesięcioletnia Kasia Koniec spontanicznie przeciwstawiła się dwóm szkolnym dręczycielom, co zapoczątkowało proces tworzenia solidaryzującej się klasy. Siłę dały tej chudziutkiej dziewczynce pewność oparcia w rodzinie i wychowanie przez dwoje nietuzinkowo dobranych rodziców. Pisarka węzłem małżeńskim połączyła jasnowłosą, mocno zaokrągloną Mariannę – kobietę pobożną, otoczoną świętymi obrazami, modlącą się wespół z Telewizją Trwam – oraz chudego, czarno- i długowłosego Pawła z licznymi tatuażami, zawsze ubranego w czarne skórzane kurtki gitarzystę basowego rockowego zespołu. Takie zestawienie skrajnie odmiennych ludzi uświadamia młodemu czytelnikowi, że światopogląd czy wygląd to nie są wyznaczniki człowieczeństwa. Książka jest mądra i zręcznie napisana. Narracja, prowadzona przez główną bohaterkę, ani na chwilę nie wychodzi poza zakres doświadczeń bądź wiadomości inteligentnego dziecka. Ta realistyczna powieść dzięki kreacji postaci Kasi przekonuje, że wiele urody i ekscytujących zdarzeń kryje się w najzwyklejszej codzienności – trzeba tylko umieć dostrzegać składające się na nią szczegóły i dokładnie je analizować. MK
WYRÓ˚NIENIE LITERACKIE POLSKIEJ SEKCJI sekcji
WYRÓŻNIENIE SPECJALNE JURY GRAFICZNEGO
dla wydawnictwa WYTWÓRNIA Brzechwa. Wiersze dla dzieci
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011 WYRÓ˚NIENIE GRAFICZNE /ILUSTRACJE POLSKIEJ SEKCJI
oprac. graf. Maciej Buszewicz, Lech Majewski, Piotr Młodożeniec, Grażka Lange proj. okładki Grażka Lange, wyd. Wytwórnia, Warszawa 2010, s. 144, 283x207 mm, ISBN 978-83-921964-9-5, b.o. Wiadomo, że wszystkie polskie dzieci muszą znać Tuwima i Brzechwę. Wiadomo, wiersze dla dzieci ważne są i wielu wydawców sięga po klasykę. Nie wszyscy wydawcy znajdują dla niej godną jej rangi oprawę graficzną. Na szczęście, kilka lat po niezapomnianym Tuwimie, wydawnictwo Wytwórnia oddaje nam do rąk dopełniającego Brzechwę. Tamten tom (wielokrotnie wyróżniany, nagradzany, wydany w kilku obcych językach) ilustrowała gromada debiutujących artystek, ten wzięli w obroty szpakowaci, uznani artyści, profesorowie Akademii Sztuk Pięknych. A radość obcowania z książką – taka sama, nie mniejsza! Mamy w rękach tom spojony oprawą graficzną dzieła Grażki Lange, tom o wyraźnych rozdziałach – każda osoba ilustrowała autonomicznie część tekstów. We własnym, niepowtarzalnym stylu. I ich odmienność to źródło ogromnej wizualnej przyjemności – każdy z odbiorców, czy to dzieci, czy dorośli, szukać będzie dla siebie czegoś innego. Dla jednych będzie to design z recyklingu lub zabawy typograficzne. Dla innych – korzystanie z komputera jako pędzla i celowo uproszczone kolory i formy. Różnorodność ta sprzyja wielokrotnemu powracaniu do książki. MR
Opracowanie tekstów: Ewa Gruda, Małgorzata Kąkiel, Weronika Kostecka, Małgorzata Cackowska i Maria Ryll
Książka Roku 2011 WYRÓŻNIENIA
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011 WYRÓ˚NIENIE GRAFICZNE /KSIÑ˚KA OBRAZKOWA POLSKIEJ SEKCJI
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011 WYRÓ˚NIENIE GRAFICZNE /ILUSTRACJE POLSKIEJ SEKCJI
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011 WYRÓ˚NIENIE GRAFICZNE /ILUSTRACJE POLSKIEJ SEKCJI
WYRÓŻNIENIE ZA KSIĄŻKĘ OBRAZKOWĄ
Jan Bajtlik Europa pingwina Popo
wyd. Dookoła Świata, Kutno 2011, s. 48, 256x208 mm, ISBN 978-83-62754-01-4, 5+ Tytułowy bohater-pingwin jest równie zmyślny i dowcipny jak te ze współczesnych filmów dla dzieci. Książka jest zobrazowaniem jego „podróży” przez zbiór haseł z historii i geografii Europy (szeroko traktowanej – mieszczą się w niej i zamorskie podróże Kolumba), dotyka także zagadnień moralnych, sztuki oraz baśni i mitów. Hasła opracowane są zwięźle, najważniejsza jest strona wizualna, czerpiąca garściami zarówno z dawnych przedstawień, jak i folkloru, sztuki współczesnej i tradycyjnej typografii. Jan Bajtlik umiejętnie unika monotonii, posługując się uproszczoną paletą barw, zgeometryzowanymi figurami na białym tle, mieszając jednolite plamy barwne z maźnięciami pędzla. Dobrze wtapia typografię imitującą pismo techniczne. Zmiany perspektywy i skali oraz ciekawe kadrowanie zwiększają dynamikę całości. Interesująca jest też kompozycja haseł, ich następstwa i konotacje: po głębinie podwodnego pejzażu Atlantydy – psychodeliczna żółta łódź Beatlesów, po dominującej plamie czerni płaszcza Mefistofelesa – podniebne maszkarony na wieżach gotyckich kościołów w scenie lekkiej i pełnej powietrza. Nic nie jest tu przypadkowe! Na pewno zostanie nam w pamięci latający pingwin („w operze wszystko jest możliwe”), królowa Wiktoria przy mapie brytyjskiego imperium czy bociek – jako symbol migracji. MR
WYRÓŻNIENIE ZA ILUSTRACJE Marta Ignerska (ilustracje) Alfabet tekst Przemysław Wechterowicz, wyd. Znak, Kraków 2011, s. 52, 320x240 mm, ISBN 978-83-240-1532-0, 3+ Teksty są proste, ale niezwykłe, a Marta Ignerska dokłada do nich trafioną interpretację wizualną. Połączenie słowa i obrazu niekiedy urasta nieomal do rangi poezji Mirona Białoszewskiego. W książce znajdujemy charakterystyczny miks technik (tusz i ołówek na pożółkłym papierze). Na zgaszonym, szarawym tle wybijają się soczystej barwy, układające się w zarys litery: ni to maźnięcia pędzlem, ni plamy rozlanych kolorowych tuszy. Dla większej czytelności – powtórzone są na lewej stronicy jako grzeczne, układne wersaliki. I dopiero przykłady w zdaniach – jak w prawdziwych elementarzach – pokazują nam, że skojarzenia między osobą a literą idą całkiem daleko. Przekora propozycji duetu Ignerska/Wechterowicz objawia się w nieoczywistych połączeniach: przy brzuszku – wizerunek D, B znajdujemy zgoła gdzie indziej, a gdy tańczyć mają pani z panem, widzimy X i Y (chromosomy tancerzy?). Swoboda, śmiałość kompozycji zagęszczona jest niby-wycinankami, liniaturą papieru, udawaną monochromią całości – na tym tle barwne plamy liter aż świecą! Całości dopełnia dowcipna końcówka – na ostatniej stronie spotyka się wielu bohaterów książki w swoistej scence rodzajowej. Książka zostawia sporo przestrzeni dla własnych przemyśleń, komentarzy, poszukiwań twórczych, anegdot. MR
WYRÓŻNIENIE ZA ILUSTRACJE Marianna Oklejak (ilustracje)
Król Maciuś I, Król Maciuś na wyspie bezludnej
tekst Janusz Korczak, wyd. W.A.B., Warszawa 2011, 208x273 mm t. I: s. 280, ISBN 978-83-7747-546-1, t. II: s. 208, ISBN 978-83-7747-549-2, 8+ Książki Janusza Korczaka wydawane są nieczęsto, a na palcach jednej ręki policzyć można staranne edytorsko wydania z ilustracjami na wysokim poziomie. Dwutomowe wydanie z W.A.B. jest tym bardziej godne zauważenia. Gdyby nadawano książkom znak jakości, to właśnie te książki na ten znak zasługują – są dopracowane w każdym calu, włącznie z doborem papieru, nadającego całości żartobliwie staroświecki, niby-przedwojenny sznyt. Młoda artystka potraktowała rzecz z powagą, można by rzec – kanonicznie, w pierwszym wrażeniu niczym Arcimboldo, a nie zatraciła przy tym swojego stylu. Jej charakterystyczna kreska pojawia się zarówno w mniejszych ilustracjach, którymi inkrustowany jest tekst, jak i w obrazach całostronicowych. Śmiało użyty kolor aż wibruje. Zmiany skali poszczególnych ilustracji dodają całości dynamiki. MC i MR
Bum! Bum!! Bum!!!
tekst Przemysław Wechterowicz, oprac. graf. Marianna Oklejak, wyd. G+J Gruner+Jahr, Warszawa 2011 s. 24, 300x210 mm, ISBN 978-83-62343-74-4, 3+ Niezwykła książka, pełna rytmu i tańca, ogarniającego powoli wszystkie części świata, minione epoki oraz teraźniejszość, Ziemię i sfery niebieskie, tak chóry anielskie, jak kosmonautów i superbohaterów. Książka niegruba, tekst króciutki, a długie godziny można spędzić, śledząc losy „dwóch goryli oraz kuma” na kolejnych stronach. Z kim tańczy Elvis Presley, co nocą robi sprzątaczka w muzeum? Na te i inne pytania znajdziecie tu odpowiedź. Marianna Oklejak bawi się kreską, kolorami – w tym głęboką czernią i kobaltem nocy, powtarzaniem motywów, by lepiej oddać ruch. Miesza faktury, struktury, materie, bawi nawiązaniami do ikonografii różnych kontynentów i kultur. Skutkiem jej starań odnajdujemy w tej książce więcej niż tylko sumę obrazu i tekstu. To jakby echo Tuwimowskiego wiersza o panu Tralalińskim. Można by podsumować sytuację: „tańczą wszyscy domownicy i przechodnie na ulicy”. Tymczasem Marianna Oklejak jako baczna obserwatorka rzeczywistości wie i pokazuje, że gdy jedni tańczą, inni tylko obserwują – na ekranach telewizorów. Taka gmina… jak powiadał poeta. MR
Opracowanie tekstów: Ewa Gruda, Małgorzata Kąkiel, Weronika Kostecka, Małgorzata Cackowska i Maria Ryll
Książka Roku 2011 NOMINACJE LITERACKIE
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011 NOMINACJA LITERACKA POLSKIEJ SEKCJI
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011
NOMINACJA LITERACKA POLSKIEJ SEKCJI
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011
NOMINACJA LITERACKA POLSKIEJ SEKCJI
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011
NOMINACJA LITERACKA POLSKIEJ SEKCJI
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011 NOMINACJA LITERACKA POLSKIEJ SEKCJI
Paweł Beręsewicz A niech to czykolada!
il. Piotr Fąfrowicz, wyd. Stentor-Kora, Warszawa 2011, s. 104, 165x165, ISBN 978-83-61245-65-0, 10-14 Życie w baśniowej Zylirii (nazwa dziwnie przypomina cylinder) jest dość ponure. Składa się z długotrwałych Pustek i znacznie krótszych Obecności. Te ostatnie – szczęśliwe karnawałowe dni – rozpoczynają się Zjawieniem, a kończą Zniknięciem. W tym czasie mieszkańcom Zylirii towarzyszy drogocenna Rzecz, pojawiająca się w magiczny sposób. A niech to czykolada! to bardzo ciekawa, pełna ukrytych sensów książka o światach równoległych, które oddziałują na siebie w szczególny sposób – czasami twórczo, czasami destrukcyjnie. Również – książka będąca w istocie samotworzącą się opowieścią. Bogata znaczeniowo, wielowarstwowa, dopuszczająca wielość interpretacji, a przy tym nietrudna w odbiorze. EG
Joanna M. Chmielewska Neska i srebrny talizman
il. Adam Pękalski, wyd. Amea, Budzyń 2011, s. 237, 174x22 mm, ISBN 978-83-929229-2-6, 10+ Motyw przechodzenia przez wybrane osoby ze świata realnego do fantastycznego pojawiał się w literaturze niejednokrotnie. Ale to nie odbiera urody niezwykłej krainie Ailarpis, która za sprawą autorki migocze, opalizuje, cieszy kolorami albo smuci mgłą, straszy szeptami i przyciąga uwagę oryginalnością swoich mieszkańców (są tu np. Tęczowce, Gumoludki, Mądrzaki). Jest też fascynująca Książnica (strzeżona przez książniczki), gromadząca książki, które odmieniły czyjeś życie – karty opowiadają historie tych ludzi. Wędrówka głównej bohaterki przez Ailarpis to metaforyczne zmaganie się z własnymi słabościami i lękami. Bo „myśl ludzka ma wielką moc – czasem może stać się kołem ratunkowym albo kamieniem ciągnącym na dno”. Dziewczynka wychodzi ze wszystkich niebezpiecznych przygód zwycięsko, co daje jej wiarę w siebie w realnym życiu. A talizman, zapewniający łączność z Bractwem i gwarantujący pomoc wspólnoty, przypomina, że człowiek nie powinien iść przez świat sam. MK
Joanna Jagiełło Kawa z kardamonem
proj. okładki Olga Reszelska, wyd. Literatura, Łódź 2011, s. 246, 145x205 mm, ISBN 978-83-7672-137-8,15+ Jakie mamy prawo wnikać w tajemnice drugiego człowieka, nawet gdy jest on najbliższą osobą? Czy czarno-białe kryteria oceny przystają do złożoności świata? W tej powieści nic nie jest jednoznaczne. Główna bohaterka, prawie szesnastoletnia Linka, ma prawo czuć się zaniedbywana przez matkę, choć ona sama też nie odznacza się empatią, nie zastanawia się nad skutkami swoich działań. Ale skądinąd trudno jej odmówić prawa do szukania odpowiedzi na pytanie, co się stało z jej siostrą, o której istnieniu dotychczas nie wiedziała. Autorka pokazuje swoich młodych oraz dorosłych bohaterów jako ludzi mających jednakowe prawo do posiadania zalet i wad. Interesująco łączy realistyczną konwencję z wizjami sennymi, które pozwalają czytelnikowi domyślać się zdarzeń z przeszłości, zanim zostaną one odsłonięte w realnym świecie. Wszystkie wątki pozostają otwarte, bo skąd mamy wiedzieć, co się zdarzy (jeden z bohaterów powiada, że człowiek ma wpływ na 10 procent otaczających go spraw). MK
Adam Jaromir Słoniątko
il. Gabriela Cichowska (nominacja graficzna), oprac. graf. Dorota Nowacka, wyd. Muchomor & Gimpel Verlag Warszawa 2010, s. 32, 320x320 mm, ISBN 978-83-89774-41-5, 4-6 Za pomocą prostego, subtelnego języka Adam Jaromir stworzył filozoficzną opowiastkę o poszukiwaniu dwóch ważnych życiowych wartości: swojego miejsca na świecie i poczucia, że jest się akceptowanym. Małe, białe słoniątko wyrusza w daleką podróż. Za cały dobytek ma jedynie tobołek z pięcioma orzeszkami; tyle jednak wystarczy, by szczęśliwie dotrzeć do celu podróży. A cel ten bywa nieznany aż do końca wędrówki i zaskakujący dla samego podróżnika… WK
Olga Masiuk Lenka, Fryderyk i podróże
il. Agnieszka Żelewska, wyd. Literatura, Łódź 2011, s. 68, 143x205 mm, ISBN 978-83-7672-108-8, 8+ Autorka swoją książką wzrusza, towarzyszy dziecięcej wyobraźni, która z łatwością powołuje do życia nieokreślone stwory lub dziwne miejsca, choćby takie, gdzie w hotelowej recepcji wiszą klucze z numerami, ale nie ma pokoi. Bawi absurdalnym dowcipem (w dalekich krainach czerwonozielone papugi od nadmiaru słońca zaczynają mówić w obcych językach). Paroma zdaniami potrafi wyraziście naszkicować postacie. Nie stroni też od plastycznych opisów świata, tu i ówdzie dodatkowo ozdobionych poetyckim stylem. Szczególnie warte podkreślenia jest bogactwo języka – wielość słów (często bardzo eleganckich, we współczesnej potocznej polszczyźnie rzadziej używanych), różnorodność epitetów. A para głównych bohaterów: ruchliwa podróżniczka Lenka i domator, wielbiciel książek Fryderyk – poprzez swe doświadczenia – uczy, że najważniejsze jest poznawanie świata (w wyniku przemieszczania się w przestrzeni, jak też studiowania tekstów). MK
Opracowanie tekstów: Ewa Gruda, Małgorzata Kąkiel, Weronika Kostecka, Małgorzata Cackowska i Maria Ryll
Książka Roku 2011 NOMINACJE LITERACKIE
.
Katarzyna Pranić Ela-Sanela
KSIÑ˚KA ROKU 2011
proj. okładki Katarzyna Zawadka, wyd. Stentor-Kora, Warszawa 2011 s. 247, 125x195 mm, ISBN 978-83-61245-66-7, 10+ Ciepła, serdeczna książka o grozie wojny, która zawsze i wszędzie w okrutny sposób plącze ludzkie losy. Ela, otoczona miłością Babci, wie, że została adoptowana, ale dopiero list z Czerwonego Krzyża burzy jej spokój, przynosząc jednocześnie szczęście i poczucie zagubienia. Ela-Sanela Hasani trafiła z Sarajewa do obozu bośniackich uchodźców w Polsce. Relacje jej właśnie odnalezionej starszej siostry przypominają czytelnikom, co niedawno zdarzyło się w środku Europy: z oblężonego, głodującego miasta, w którym snajperzy strzelali do ludzi, uciekli rodzice bohaterki wraz z trojgiem dzieci – tunelem wykopanym pod płytą lotniska. Potem była tułaczka, strzały, chaos, rozproszenie rodziny. Autorka pokazując młodemu odbiorcy złe oblicze świata, równocześnie uświadamia, że dobre emocje, humanizm mogą łączyć ludzi różnych kultur, języków, ludzi dotkniętych różnymi doświadczeniami. Tym samym daje nadzieję oraz wzór do naśladowania. Katarzyna Pranić do 1992 r. mieszkała w Sarajewie, a zatem wszystkie dramaty, o jakich pisze, zna z relacji konkretnych osób. Ten element podskórnego reportażu jeszcze silniej oddziałuje na wyobraźnię czytelnika. MK
NOMINACJA LITERACKA POLSKIEJ SEKCJI
.
Katarzyna Ryrych Wyspa mojej siostry
KSIÑ˚KA ROKU 2011
proj. okładki Kinga Janiak, wyd. Stentor-Kora, Warszawa 2011 s. 128, 125x195 mm, ISBN 978-83-61245-67-4, mm, 10–14 Pogodna, ciepła opowieść o dziewczynie z zespołem Downa, przedstawiona z perspektywy jej młodszej siostry. Upośledzona Pippi przez lata dba o małą Marysię i daje jej poczucie bezpieczeństwa, zastępując matkę. Powoli jednak „Mysia” dorasta i role sióstr zaczynają się odwracać, choć nie jest to łatwy proces. Relacje między niepełnosprawną umysłowo, zamkniętą w swoim świecie osobą i jej najbliższymi są coraz bardziej skomplikowane, ale zawsze pełne miłości i akceptacji; zostały ukazane z poruszającym autentyzmem, bez uciekania się do gry na emocjach czytelnika. Wyspa mojej siostry otrzymała I nagrodę w Konkursie Literackim im. Astrid Lindgren. WK
NOMINACJA LITERACKA POLSKIEJ SEKCJI
.
Kazimierz Szymeczko Czworo i kości
KSIÑ˚KA ROKU 2011
proj. okładki Olga Reszelska, wyd. Literatura, Łódź 2011 s. 128, 150x210 mm, ISBN 978-83-7672-128-6, 16+ Jedna z niewielu powieści młodzieżowych poruszajacych tematykę gier fabularnych i gier komputerowych. Główni bohaterowie, uczniowie pierwszej licealnej, tworzą zgraną czwórkę przyjaciół, zapalonych graczy RPG. Są sympatyczni, często ze sobą rozmawiają i wspierają się w trudniejszych chwilach. Może dlatego to im właśnie wychowawca sugeruje, by wciągnęli do paczki fana gier komputerowych... Niestety, fikcyjny świat RPG dla chłopca od dawna już żyjacego w wirtualnej rzeczywistości okazuje się prawie śmiertelną pułapką. Bohaterowie muszą nagle zmierzyć się z ciężarem poczucia winy, a także zastanowić nad wpływem gier wyobraźni na inne sfery życia. Dodatkowym atutem tej ciekawej powieści obyczajowej są inteligentne, dowcipne dialogi oraz znakomicie pokazana, nareszcie pozytywna, relacja matki i dorastajacego syna. EG
NOMINACJA LITERACKA POLSKIEJ SEKCJI
Przemysław Wechterowicz Bum! Bum!! Bum!!!
il. Marianna Oklejak (wyróżnienie), wyd. G+J Gruner+Jahr, Warszawa 2011 ISBN 978-83-62343-74-4; s. 24, 300x210 mm, 4–6 Dowcipny wierszowany tekst, z powracającym na każdej stronie dynamicznym refrenem – istny taniec życia, porywający w swój wir ludzi, zwierzęta, cały świat. Zabawa słowem i obrazem, rytmiczność i powtarzalność wyzwalają radosne emocje, dlatego utwór ten można doskonale wykorzystać w literackich inicjacjach. WK
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011
NOMINACJA LITERACKA POLSKIEJ SEKCJI
Opracowanie tekstów: Ewa Gruda, Małgorzata Kąkiel, Weronika Kostecka, Małgorzata Cackowska i Maria Ryll
Książka Roku 2011 NOMINACJE GRAFICZNE
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011
NOMINACJA GRAFICZNA /KSIÑ˚KA OBRAZKOWA POLSKIEJ SEKCJI
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011 NOMINACJA GRAFICZNA /ILUSTRACJE POLSKIEJ SEKCJI
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011 NOMINACJA GRAFICZNA /ILUSTRACJE POLSKIEJ SEKCJI
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011
NOMINACJA GRAFICZNA /ILUSTRACJE POLSKIEJ SEKCJI
Aleksandra Woldańska-Płocińska Pierwsze urodziny prosiaczka
tekst, oprac. graf. i ilustracje autorki, wyd. Czerwony Konik, Kraków 2010, s. 16, 180x180 mm, ISBN 83-926726-2-3, 2+ Książka dla najmłodszych odbiorców, pełna humoru, do oglądania, czytania, nauki liczenia. Prosta historyjka o prosiaczku-jubilacie nawiązuje do rozmaitych powiedzeń i skojarzeń, także z klasykami literatury dziecięcej (niedźwiedź przynosi w prezencie „pół słoiczka miodku” – to nam chyba coś przypomina…). Bezpretensjonalny styl Aleksandry Woldańskiej-Płocińskiej jest już rozpoznawalny – uproszczone postaci zwierząt, ciekawy dobór płaskich plam koloru, niebanalna typografia. Artystka szuka własnego sposobu pokazania stworzonego przez siebie świata, z dala od Disneyowskich skojarzeń. Książka z grubej tektury. MR
Magda Wosik i Piotr Rychel (książka autorska) O, ja cię! Smok w krawacie
wyd. Bajka, Warszawa 2011, s. 368, 210x297 mm, 978-83-61824-37-4, 5+ Oto powstała wreszcie w Polsce pokaźnych rozmiarów (niezapomniany Świat jest dziwny autorstwa Grażki Lange był w mniejszym formacie) propozycja tzw. antykolorowanki, czyli książki, której współautorem zarówno treści, jak i formy może być każde dziecko. Książka nie jest jedynie zbiorem ćwiczeń, ale ma również zamysł pewnej fabuły, w której główną rolę odgrywa znana z polskich legend postać smoka. Znajdujemy w niej wiele zabawnych przedstawień, scenek sytuacyjnych ujętych w bardzo zgrabnych rysunkach Piotra Rychla i Magdy Wosik. Koncepcja książki o tak grubym formacie nawiązuje do najlepszych wzorców o ogromnym potencjale edukacyjnym, m.in. japońskiego artysty Taro Gomi, które dają dzieciom kompetencje do samodzielnego artystycznego wyrażania się. Efektem takiej pracy jest każdorazowo inna książka, która może stanowić galerię trojga autorów. MC i MR
Gabriela Cichowska (ilustracje) Słoniątko
tekst Adam Jaromir (nominacja literacka), wyd. Muchomor & Gimpel Verlag, Warszawa 2010 s. 32, 320x320 mm, ISBN 978-83-89774-41-5, 3+ Brawo za nietypowy format! Nie jest łatwo znaleźć odpowiedni dla tak nietuzinkowego bohatera. Urocza, bezpretensjonalna historyjka o asertywnym słoniątku, które szukało swego miejsca, zdobywa serca europejskich widzów i jurorów (tegoroczne wyróżnienie w kategorii Debiut Roku na Międzynarodowych Targach Książki dla Dzieci i Młodzieży w Bolonii; także – książka wpisana na Listę Skarbów Muzeum Książki Dziecięcej w Warszawie). Gabriela Cichowska ogranicza paletę barw głównie do szlachetnych papierów, łącząc je z odrobiną celnie użytego koloru, np. dla podkreślenia nieśmiałości rumieniącego się Słoniątka. Wycinanki, nawiązujące stylistycznie do twórczości dzieci, świetnie dopełnione są rysunkiem o oszczędnej kresce. Kolaże-pejzaże: doskonale uchwycona jest podróż przez rozmaite krainy, różnorodnymi środkami lokomocji. Książka to efekt ścisłej współpracy trojga artystów: Adama Jaromira, który spisał słowa, Gabrieli Cichowskiej, która użyczyła kresek i nożyczek, oraz Królowej Polskich Literek, Doroty Nowackiej, która całość oprawiła graficznie, elegancko dobierając kroje i kolory liternictwa. Wydawnictwo Muchomor zadbało o wysoką jakość wszystkich elementów składowych książki, oddając nam do rąk dzieło kompletne, edytorski majstersztyk. Dziękujemy! MR
Ola Cieślak (ilustracje) Powidoki
tekst Tina Oziewicz, wyd. Dwie Siostry, Warszawa 2010, s. 64, 156x176 mm, ISBN 978-83-608-5017-6, 6+ To świetny koncept wprowadzania w najnowszą sztukę jakby mimochodem. Ola Cieślak odważnie poszukuje zgrabnego, syntetycznego rysunku postaci w interakcji z wybitnym dziełem Władysława Strzemińskiego. W tym przypadku jest ono jednak tłem. Tina Oziewicz wymyśliła anegdotę o powstaniu obrazu, uczłowieczając promienie słoneczne, dając im rodziców i dziadków, a nawet trenerów sportowych oraz Okołoziemski Ośrodek Szkoleniowy Promieni Słonecznych im. Tych, Co z Prędkością Światła Mkną. Ola Cieślak swą charakterystyczną kreską dopowiedziała resztę – dając bohaterom kontur postaci, wąsy, trampki i temperamenty. Wybierając swobodnie fragmenty obrazu jako tła do poszczególnych scen lub nawiązując do nich, starannie dobierając kolory i opracowując motywy na zasadzie nakładania kolejnych kadrów, zdołała oddać świetlistość, ruch i niepokorność tych nietypowych bohaterów. Każdy czytelnik odnajdzie siebie w bohaterach-promieniach, którzy w abstrakcyjnym obrazie widzą krokodyla, polanę pełną ściętych pieńków bądź osiedla pełne wieżowców. To może być ważny krok na drodze dziecka do zostania koneserem sztuki. Całość starannie opracowana także pod względem typograficznym, czytelna i konsekwentna. MC i MR
Opracowanie tekstów: Ewa Gruda, Małgorzata Kąkiel, Weronika Kostecka, Małgorzata Cackowska i Maria Ryll
Książka Roku 2011 NOMINACJE GRAFICZNE
.
Joanna Concejo (ilustracje) Dym
KSIÑ˚KA ROKU 2011
tekst Antón Fortes, przekład Beata Haniec, wyd. Tako, Toruń 2011, s. 36, 245x295 mm, ISBN 978-83-62737-05-5, 8+ Joanna Concejo, polska ilustratorka mieszkająca w Paryżu, wydała już kilka książek – w Polsce jako pierwszą poznajemy tę poruszającą mroczny i ciężki temat Zagłady. Ilustratorka mówi, że „chodziła” wokół zagadnienia długo, szukając odpowiednich środków wyrazu. Zgłębiała dokumentację obozów zagłady i realiów tamtego czasu. Specyfiką ilustracji Joanny Concejo jest ich „zwyczajność”: używa ołówków i kredek, rysuje na papierze pakowym. Artystka szuka najczęściej papierów „z historią”, zbiera wśród znajomych, kupuje na wyprzedażach. Format – taki, żeby się na kuchennym stole zmieściło… Rysuje realistycznie, nawiązując do tradycyjnych rycin i rysunków. Pojawiają się i surrealne elementy – żołnierze to groźne czarne ptaki, głowy ludzkie leżące jak kartofle. Świetne jest użycie kolorów (poszarzałych, wypłowiałych?) określające, rozgraniczające – zdarzenia i marzenia– –wspomnienia. Drobne rysunki (dziecięce?), szkice, wpółzatarte napisy pojawiające się na obrzeżach głównych ilustracji to uboczny nurt narracji wizualnej. Przychodzą na myśl archiwalne zapisy, rysunki dziecięce z muzeów-obozów zagłady. Dodają całości dodatkowej głębi. Na wyklejkach wyrysowane są zdjęcia jak z albumu rodzinnego. Książka jest niezwykła, z dużym wyczuciem, subtelna. Całości dopełnia starannie dobrane liternictwo. Nic tu nie zgrzyta, nie krzyczy. Prócz treści – spisanej i wyrysowanej, a potem domyślanej przez czytelnika. MR
NOMINACJA GRAFICZNA /KSIÑ˚KA OBRAZKOWA POLSKIEJ SEKCJI
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011 NOMINACJA GRAFICZNA /ILUSTRACJE POLSKIEJ SEKCJI
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011
NOMINACJA GRAFICZNA /ILUSTRACJE POLSKIEJ SEKCJI
.
KSIÑ˚KA ROKU 2011
NOMINACJA GRAFICZNA /ILUSTRACJE POLSKIEJ SEKCJI
Dominik Cymer i Rafał Szczepaniak (ilustracje) Kropka pe el
tekst Andrzej Paulukiewicz, wyd. Dwie Siostry, Warszawa 2011, s. 244, 130x270 mm, ISBN 978-83-608-5014-5, 7+ Nietypowy, pionowy format książki zwraca uwagę i jest niezwykle poręczny w codziennym użyciu, dodatkowo ułatwianym przez czytelny układ graficzny. Ilustracje o czystych, jasnych barwach nawiązują do stylistyki popularnych filmów animowanych dla dzieci i młodzieży. Okraszone są zabawnymi tekstami – żartami sytuacyjnymi, co współtworzy żywą materię tej książki. Dzięki swobodnej interpretacji graficznej stałe motywy ikonograficzne nabierają lekkości, a jednocześnie są łatwo rozpoznawalne w nowej odsłonie, nawiązując do symboli naszej kultury. Janosik o twarzy Marka Perepeczki, Jan Paweł II w Wadowicach, psychodeliczne łowickie wycinanki, które podbijają świat, foka szara nad Bałtykiem – mamy Polskę w pigułce, bo „Polska jest super. I kropka” – jak głosi hasło na okładce. Całość jednolita stylistycznie, co prócz ilustracji dotyczy tak okładki, jak i zabawnie pomyślanej wyklejki. Książka zwłaszcza do użytku wakacyjnego, ale także na co dzień – legendy i fakty w niej zawarte przydać mogą się wielu młodym czytelnikom w czasie opracowywania prac domowych czy zadań dodatkowych. MR
Agata Dudek i Małgorzata Nowak (ilustracje) Kto to widział? Przewodnik dla dzieci po Łazienkach Królewskich tekst Izabela Koczkodaj, wyd. Dwie Siostry i Ośrodek Edukacji Muzealnej Muzeum Łazienki
Królewskie, Warszawa 2011, s. 128, 200x250 mm, ISBN 978-83-608-5050-3, 7+ Mazać po książce? Pisać? Rysować? Kto to widział??? Autorki zmyślnego Przewodnika dla dzieci takie właśnie rzeczy przewidują, wręcz do nich zachęcają! Na szczęście książka przygotowana jest do tego świetnie. Dzięki współpracy dwóch ilustratorek o odmiennych temperamentach oraz umiejętnemu użyciu specjalnie na ten cel wykonanych prac dzieci (spis młodych autorów na s.124) uzyskujemy bogatą, momentami aż gęstą, materię obrazowania, którą dodatkowo dopełni w jedynie słuszny sposób kolejna osoba – dziecko! To książka do użytku na bieżąco i do ożywiania wspomnień. Historia Łazienek w odniesieniu do historii Polski, opowieść o dawnej architekturze i obyczajach, przekazane są tu w sposób anegdotyczny, lekki, zabawny, połączone z nawiązującymi do Łazienkowskich realiów (np. wiewiórki w parku) zadaniami matematycznymi. Książki interaktywne, „niedokończone” to świetny koncept edukacyjny. Technika ilustracji, użyta przez artystki, zaprasza do rozwijania pomysłu – dalszego rysowania, drapania, skrobania, malowania, wycinania i wyklejania. Apel z tylnej okładki głosi: „narysuj sobie pieprzyk na policzku, weź książkę pod pachę i ruszaj do Łazienek”. Ten przewodnik na pewno się nie znudzi, a jest spora szansa, że wiedza pozyskana w ten sposób zostanie na dłużej. MR
Józef Wilkoń (ilustracje) Rzecz o tym, jak paw wpadł w staw
tekst Agnieszka Wolny-Hamkało, wyd. Hokus-Pokus, Warszawa 2011, s. 32, 245x305 mm, ISBN 978-83-60402-45-0, 3+ Dziw bierze, że to kompilacja dawnych i nowszych ilustracji. Ciekawie pomyśleć, że czasem początkiem książki jest obraz, nie słowo. To książka niezwykłej urody: święto trafnej kreski, chwilami subtelnych i zmiennych, a czasem mocnych i nasyconych kolorów. To inspiracja do własnych poszukiwań twórczych dla dużych i małych czytelników: jak obserwacje, choćby z niedzielnego spaceru do Łazienek, przełożyć na język wizualny? Może i w nas drzemie taszysta? Historia rozwija się powoli, od pierwszej do ostatniej okładki, zgrabnie i lekko wiążąc nie tylko kolejne strony, ale także i wyklejki, dyskretna typografia dopełnia całości. Książka ta jest nawiązaniem do wcześniejszych, dziś już nie do odtworzenia, albumów – efektów fascynacji zjawiskiem „paw nad wodą”. Agnieszka Wolny-Hamkało nowym tekstem nadała sens ciągowi zdarzeń pokazanych w taszystowskich impresjach Mistrza Wilkonia. W obrazach widać studia nad formą, ekspresją i metodą malarską. Jest tu przenikanie plam, twórczy przypadek ma swój sens, kompozycja zyskuje dynamikę. Pusta przestrzeń, biel i czerń kartki znajdują swoje uzasadnione miejsce w świecie przedstawianym przez Józefa Wilkonia. MC i MR
Opracowanie tekstów: Ewa Gruda, Małgorzata Kąkiel, Weronika Kostecka, Małgorzata Cackowska i Maria Ryll