~ Kunst Anatomische Les ~ We drinken koffie aan de keukentafel thuis. Nee, ze heeft eigenlijk geen atelier. Niet nodig – haar werk ontstaat tijdens verre reizen naar afgelegen oorden. Naar Noorse sneeuwvelden bijvoorbeeld, de zoutvlaktes van Bolivia of de grillige rotsformaties van Madagaskar. Hoe bepaal je waar je heen gaat? ‘Toeval speelt een belangrijke rol. Via via hoorde ik bijvoorbeeld van een Boliviaanse kunstenaar die een groen meer als zijn galerie beschouwt en kunstenaars en muzikanten uitnodigt om daar iets te doen of te maken. Ik zocht contact en deed een voorstel. “Kom maar”. Op weg naar dat meer reden we langs eindeloze, verblindend witte zoutvlaktes. Toen wist ik: “Daar moet ik heen.” Ik voel me aangetrokken tot mensen die wonen en werken in afgelegen, vaak vrijwel verlaten landschappen waar de omstandigheden keihard zijn. Zo zucht Madagaskar onder een sprinkhanenplaag, hele stukken land zijn totaal kaalgevreten. Maar wat horen we er hier in Nederland over? Niets! Juist die vergeten plekken vind ik interessant.’ Dan pak je de koffers en reis je af. En dan? ‘Ik ga alleen, maar moet ter plekke wel mensen zien te vinden die me kunnen helpen. Mijn strategie om contact te maken? Vertrouwen winnen. Wat helpt is dat ik langere tijd blijf. Ik ben geen National Geographic-fotograaf die ingevlogen wordt om een dagje mooie plaatjes te komen schieten. De tijd nemen is een voorwaarde voor goodwill. Langzaam maar zeker begrijpt de lokale bevolking waar ik mee bezig ben, dan pas worden ze enthousiast. Vaak keer ik terug naar plekken waar ik al eerder was – ook dat helpt. In Bolivia maakte ik een serie met een oude pick-uptruck, zo’n echte klassieke vrachtwagen. In het begin was de eigenaar aarzelend, afwachtend. Hij wilde gewoon aan het werk met dat ding. Maar nu… als ik er weer ben krijg ik een warm onthaal. Natuurlijk, ik betaal hem voor het gebruik van die wagen, dat hoort erbij. Maar daarnaast is hij ook onderdeel geworden van het project.’
~ ‘Ik hecht aan echt. Zeker in deze tijd waarin beelden zo vaak worden gemanipuleerd’ ~
Creatief met landschap Tekst ~ Andrea Hijmans Foto ~ Hans van den Bogaard Licht absurdistisch. Geheimzinnig. Poëtisch. Vol overdonderende leegte. Mooi. De prent die op 14 november wordt gepresenteerd tijdens de twintigste Anatomische Les is onmiskenbaar een echte Scarlett Hooft Graafland. De kunstenaar en fotograaf (haar werk is ruim vertegenwoordigd in de AMC-collectie) ensceneert intrigerende beelden in adembenemende landschappen. Een naakte vrouw in ijsbeervacht tegen een loodgrijze hemel. Een oranje limonadesiroop-iglo. Vilten hoedjes, ogenschijnlijk zwevend boven een mistige kloof. Reisverslagen uit het land van de verbeelding.
status ~ pagina 3
Je werkte met kleurstoffen, siroop, draad, keukenplastic, bouwde houtje-touwtje een blauw rendier en roze ‘suikerspinnen’ van wol… Hoe vind je de juiste rekwisieten voor de enscenering? ‘Eerst ga ik kijken. Veel rondlopen op lokale markten, gebruiken wat voorhanden is. Voor die serie met de vrachtwagen koos ik voor dynamiet om zout te laten exploderen op de laadbak. Waarom? Ik wilde die logge, zware machine laten contrasteren met de lichtheid van ronddwarrelend zout. Dynamiet kun je daar overal gewoon kopen omdat er veel mijnen zijn. Maar hoeveel heb je nodig? Wist ik veel. Eerst experimenteren dus. Bergje bouwen, boem! En weer boem, en nog eens en nog eens. En toen was de dynamiet op. Moesten we weer helemaal terug naar de stad, zo’n acht uur rijden. Wachten op de nieuwe voorraad – het explosief was even uitverkocht.’ Je zou ook photoshop kunnen gebruiken. ‘Ik hecht aan echt. Zeker in deze tijd waarin beelden zo vaak worden gemanipuleerd. Daarom schiet ik ook gewoon filmpjes vol en druk ik analoog af. Heel bewerkelijk, uren en uren in het fotolab. Maar het resultaat is zoveel mooier. Met als bonus de romantiek van reizen met een rugzak vol fotorolletjes terwijl je pas achteraf weet of erop staat wat je hoopt. Zie het maar als een vorm van pionieren.’ Voor het AMC maakte je een prent in de serie ‘De menselijke gedaante’, terwijl je toch niet echt een ‘mensenfotograaf ’ bent. ‘Toen de opdracht kwam dacht ik inderdaad even: “Waarom ik?” Maar wel spannend natuurlijk. Ik heb er lang op zitten broeden op Madagaskar (waar de geselecteerde foto is gemaakt). Er figureren wel mensen in mijn werk maar doorgaans op de achtergrond. Ditmaal had ik mij voorgenomen meer in te zoomen, het model meer op de huid te zitten. Uiteindelijk is de keuze echter toch gevallen op een, zeg maar klassieke Scarlett: de menselijke gedaante als onderdeel van het landschap. Ach, misschien omdat dat nu eenmaal mijn onderwerp is. En ja, ik ben er blij mee.’ ×