chory. Natomiast od opiekunów
budżetu, że nie zauważają, jak
wszyscy — łącznie z nimi samymi
bardzo są zestresowani.
— oczekują, że sobie poradzą. „Wielu opiekunów nie pozwala
Istnieją jednak określone oznaki, które mogą służyć jako lista
sobie na złe samopoczucie –
kontrolna. Według książki About
tłumaczy Mosiello. – Zapominają
Caring for Family or Friends with
o tym, że zanim będą mogli się
Cancer (O opiece nad rodziną
kimś się zaopiekować, najpierw
lub przyjaciółmi z nowotworem),
muszą zadbać o siebie”.
którą Hara napisał wspólnie z Susannah L. Rose, MS, MSSW,
WIELOZADANIOWOŚĆ I POCZUCIE WINY PRZYCZYNAMI STRESU
WŁAŚCIWA OPIEKA
Gdy nasz partner, członek rodziny lub przyjaciel choruje, często oznacza to dla nas podjęcie roli opiekuna. W tym artykule omawiamy, jak radzić sobie ze stresem, aby uniknąć wtórnego zespołu stresu pourazowego. Beth Leibson „Kiedy moja córka Lindsey
spacer z przyjaciółką. „Skupiam
na pięcioro opiekunów odczuwa
przechodziła leczenie
się na opiece nad córką. O sobie
stres i lęk w trakcie wspierania
przeciwnowotworowe, byłam przy
w ogóle nie myślałam”. Barbara
osoby chorej na raka. Według
niej codziennie przez cały dzień –
popadła w otępienie, nie zdając
amerykańskiego Narodowego
opowiada Barbara. – Zostawiałam
sobie sprawy z gromadzących się
Instytutu ds. Nowotworów
ją tylko, gdy chciałam wziąć
emocji.
(National Cancer Institute)
prysznic lub coś zjeść. Ale wtedy
Pewnego dnia nieoczekiwanie
opiekunowie mierzą się nie tylko
i tak zawsze ktoś był
zaczęła krzyczeć na lekarzy córki.
ze stresem wynikającym z samej
w pobliżu: jej ojciec lub kuzynka.
To był sygnał ostrzegawczy.
choroby, ale również
Nawet gdy szłam do łazienki, nie
Niestety przypadek Barbary nie
z obowiązków opiekuna.
zamykałam drzwi i bardzo szybko
jest odosobniony. W badaniu
korzystałam z toalety”.
z 2007 r. wykazano, że opieku-
zdają sobie sprawy z tego
Barbara nie poświęciła nawet
nowie są tak samo narażeni na
napięcia. „W swoim gabinecie
chwili dla siebie. Ani na ciekawą
depresję i zaburzenia lękowe jak
często słyszę słowa: »Jestem
lekturę, ani na rozmowę czy
pacjenci onkologiczni. Czworo
skrępowany obecnością tutaj,
18
Opiekunowie zwykle nie
ponieważ to nie ja mam raka« – wyjaśnia Laura Mosiello, LCSW, pracownica socjalna ds. opieki onkologicznej w nowojorskiej organizacji non-profit Cancer and Careers. Mosiello oferuje wsparcie psychologiczne zarówno pacjentom, jak i opiekunom. „Mówią mi: »Jestem wyczerpany, martwię się, boję się. Ale niezależnie od tego, co czuję, na pewno nie jest tak źle jak u chorych na raka«” – opowiada Mosiello. Prawda jest taka, że rak atakuje opiekunów tak samo jak pacjentów. Pacjent ma jednak przyzwolenie, aby zagłębiać się w swoich obawach, ponieważ jest
„Wielozadaniowość w znacznym stopniu przyczynia się do stresu” – mówi dr Richard Hara, MSSW, pracownik socjalny ds. chorób nowotworowych i profesor na Columbia University w Nowym Jorku. Opiekunowie zwykle wykonują wszystkie prace domowe, pilnują planu dnia, przygotowują posiłki, wożą pacjenta i kontaktują się z lekarzami. Jednocześnie pracują zawodowo. Hara dodaje, że czasami podejmują drugą pracę, aby uzupełnić braki w budżecie. Poczucie winy i zmęczenie są powszechnym zjawiskiem. „Opiekunowie często czują,
istnieje kilka objawów wypalenia znanego również jako „wtórny zespół stresu pourazowego”. Należą do nich: •
drażliwość;
•
zaburzenia snu (problemy z zasypianiem lub nadmierna długość snu);
•
utrata zainteresowań;
•
izolacja społeczna;
•
nawracające poczucie winy i lęku.
Medytacja, codzienne spacery, zdrowe odżywianie oraz spędzanie czasu z przyjaciółmi i rodziną to kilka prostych sposobów na złagodzenie stresu. Istnieją także grupy wsparcia dla opiekunów.
że jeżeli czegoś nie robią, nie ścielą łóżka czy nie przygotowują posiłku, nie pomagają” – mówi Mosiello. Tak więc ciągle są czymś zajęci. Poświęcenie czasu dla siebie jest często postrzegane jako egoizm.
Opiekunowie, którzy zauważą u siebie co najmniej jeden z tych objawów, powinni zastanowić się, jak mogą poradzić sobie ze stresem. Sprawowanie opieki może
ZWRACAJ UWAGĘ NA OZNAKI WYPALENIA Czasami opiekunowie są tak zajęci gotowaniem, planowaniem, sprzątaniem i pilnowaniem
19
przynieść nieoczekiwane korzyści — wiele osób zdobywa nowe umiejętności, ma lepszy wgląd w siebie oraz silniejszą relację z pacjentem. Nie zapominaj jednak o dbaniu o siebie. Tylko wtedy osiągniesz sukces!
