Zeehavens Amsterdam nr 5 2011

ZEEHAVENS

AMSTERDAM

Themanummer

Internationale nternationale ladingstromen

2011/nr5

Scheepvaartmuseum Indrukwekkende metamorfose

IGMA

Springlevend na vijftig jaar

2

Oktober 2011

Zeehavens Amsterdam

inhoud Themanummer

Internationale ladingstromen Hoewel olieproducten en steenkool de belangrijkste ladingstromen zijn in Zeehavens Amsterdam, heeft het Noordzeekanaalgebied nog wel meer te bieden, zoals RoRo en agribulk. Maar waar komen deze goederen vandaan en waar gaan ze naartoe?

U leest er alles over in dit themanummer over internationale ladingstromen. Voorts besteden we uitgebreid aandacht aan de heropening van Het Scheepvaartmuseum en aan vijftig jaar IGMA, de Internationale Graanoverslag Maatschappij Amsterdam. Verder komen Hans Fijlstra (OBA) en Jaap Blok (VCK) aan het woord die deze zomer afscheid namen na respectievelijk 33 en 40 jaar.

5 7 9 10 13 16 18 23 24 29 35 36 37 39

14

Scheepvaartmuseum is aanwinst voor Zeehavens Amsterdam Korte berichten Korte berichten

Zeehavens Amsterdam: heeft mondiale sleutelpositie bij olieproducten Met de opening van de Vopak Terminal Westpoort op 26 oktober is Amsterdam onbetwist de grootste benzinehaven ter wereld.

"Creativiteit en realiteitszin zijn essentieel in de logistiek" Een pakhuis vol maritieme verhalen

20

Kolen uit Amsterdam Zeehavens Amsterdam spil in internationaal RoRo-transport OBA gaat met zijn tijd mee

museum in beeld Fotoreportage van het geheel vernieuwde Scheepvaartmuseum dat op zondag 2 oktober weer openging voor het publiek na een ingrijpende verbouwing van 4,5 jaar.

Groningen Seaports komt op st(r)oom

32

Maritieme Academie slaat nieuwe wegen in Vaste waarde tussen wal en schip Haven van IJmuiden in beeld Vis van Daalimpex zwemt uit over de hele wereld Hoogovens Museum houdt geschiedenis staalbedrijf levend

Colofon: bart stam (hoofdredacteur) laura keegstra (directeur) Ontwerp en opmaak: fiZZ reclame + communicatie, meppel Druk: ten brink, meppel

papierloze luchtvracht Brancheorganisatie ACN maakt zich sterk voor E-Freight, internationale luchtvracht zonder eindeloze papierstroom.

Ook de zeehavens kunnen hier in de toekomst hun voordeel mee doen.

Foto voorpagina: groot en klein broederlijk naast elkaar op het noordzeekanaal: het 216 meter lange cruiseschip grand mistral en binnenvaartschip jolien. foto: dick van den berg.

Adverteerdersindex: 36 Amports 29 AYOp 40 bAm 12 bek & verburg 34 blom 31 cofely 34 cvv 28 van gool 34 Holland repair

22 28 22 28 33 38 38 06 34

www.amports.nl

de koperen ploeg kvsA libelle mAin marpol services megabarging meO rabobank machinefabriek saedt

02 sgs 22 scheepvaart- en transport college (stc) 12 specialised tanker services (sts) 12 sWA havens 08 ter Haak group 04 vck logistics 06 Waterland terminal

O k t ober 2011

3

Port of Amsterdam +31 20 58 77 877 - info@vcklogistics.nl Port of Rotterdam +31 10 494 37 77 - info.ocean@vcklogistics.nl Amsterdam Airport Schiphol +31 20 65 49 100 - info.air@vcklogistics.nl www.vcklogistics.nl

4

Oktober 2011

Zeehavens Amsterdam

scheepvaartmuseum is aanwinst voor Zeehavens Amsterdam Op zaterdag 1 oktober was ik aanwezig bij de officiële opening van het vernieuwde Scheepvaartmuseum in Amsterdam, met koningin Beatrix als eregast. Nu had ik de dagen ervoor al diverse televisie-opnamen en fotoreportages gezien, maar dat is toch een heel verschil met de eigen waarneming. De binnenplaats (Het open Pleyn) met zijn indrukwekkende overkapping van staal en glas, geeft de bezoeker het idee dat hij op een heel bijzondere locatie is aangeland. En dat is ook zo.

Maar het is niet alleen de binnenplaats die het Scheepvaartmuseum zo bijzonder maakt, het zijn ook de totaal vernieuwde tentoonstellingen. Terwijl in het oude museum de nadruk vooral lag op de roemruchte maritieme geschiedenis van ons land, is er nu veel meer aandacht voor de moderne scheepvaart en zeehavens. Ik vind het knap hoe de directie en de ontwerpers erin zijn geslaagd Zeehavens Amsterdam in beeld te brengen via

dYnAmiek vAn de ZeeHAvens

duizenden nieuwe arbeidskrachten nodig hebben in het Noordzeekanaalgebied. Het Scheepvaartmuseum nieuwe stijl kan daarbij uitstekend de rol van voorlichtingscentrum vervullen om bijvoorbeeld jongeren te interesseren voor een leuke, afwisselende baan in onze sector. Laat ik overigens niet vergeten dat we in onze regio nog een aantal interessante maritieme musea hebben, zoals het Zee- en Havenmuseum in IJmuiden en het Hoogovens Museum (zie pagina 39). Qua grootte zijn ze niet te vergelijken met het Scheepvaartmuseum maar ze zijn zeker interessant om eens te bezoeken.

Maar om terug te keren aan het Kattenburgerplein: het vernieuwde Scheepvaartmuseum is een aanwinst voor zowel Amsterdam als voor Zeehavens Amsterdam!

Het is belangrijk dat het grote publiek een goed beeld krijgt van de dynamiek en veelzijdigheid van onze zeehavens. Al was het alleen maar omdat we de komende jaren vele

Michiel A. Wijsmuller, voorzitter Amports

de expositie 24/7. We zien daarin een fraaie maquette van het gehele Noordzeekanaalgebied, vanaf de pieren van IJmuiden tot het Havengebouw in hartje Amsterdam. En wie eens wil ervaren hoe de lange weg van een zeecontainer verloopt, krijgt in een paar minuten een zeer realistisch beeld in de ‘Containerride’, waarbij de USA Terminal van Ter Haak en ook Amsterdam-Westpoort mooi in beeld zijn gebracht. Verder deed het me deugd dat de fraaie glas-in-lood-ramen uit het voormalige hoofdkantoor van Vincke & Co aan de De Ruijterkade nu in hun volle glorie te zien zijn, net als de fraaie modellen van schepen uit de 20e eeuw die ooit het IJ en het Noordzeekanaal domineerden.

ZEEHAVENS

AMSTERDAM

ZEEHAVENS AMSTERDAM

informatieblad over het noordzeekanaalgebied, met de havens en het havenbedrijfsleven van Amsterdam, beverwijk, ijmuiden en Zaanstad, is een uitgave van Amsterdam ports Association. verschijnt zes keer per jaar. e-mail: amports@amports.nl.

Mee r o v e r A m s t e r d a m P o r t s A s s o c i a t i o n e n z i j n 3 0 0 l e d e n : w w w. a m p o r t s . n l Themanummer

Internationale nternationale bestemmingen

2011/nr5

Scheepvaartmuseum: Indrukwekkende metamorfose

IGMA

Springlevend na vijftig jaar

www.amports.nl

O k t ober 2011

5

Stevedore and Terminal operator

In de grootste All Weather Terminal van Europa is droog overslaan van kwetsbare produkten als staal, hout, papier etc. nooit afhankelijk van weersomstandigheden.

Westpoort 5079 - Elbaweg 10 1044 AD Amsterdam T +31 20 44 80 620 E kantoor@waterlandterminal.nl W www.waterlandterminal.nl

Grenzen verleggen.

Dat is het idee.

Internationaal Zakendoen bij de Rabobank betekent dat u profiteert van onze kennis van de meest uiteenlopende markten over de hele wereld en van ons netwerk buitenlandse kantoren. Grensverleggend zakendoen met de persoonlijke benadering die u van uw Rabobank gewend bent.

Internationaal Zakendoen.

Rabobank Amsterdam.

Rabobank. Een bank met ideeĂŤn.

www.rabobank.nl/internationaal

6

Oktober 2011

Zeehavens Amsterdam

Korte BerICHten granuband ontvangt diHAsubsidie voor railprofielen Granuband, gevestigd aan de Siliciëweg in Amsterdam-Westpoort, gaat in samenwerking met het hoofdstedelijke GVB nieuwe railprofielen ontwikkelen die geluid en trillingen van tramrails kunnen verminderen. Het recyclingbedrijf krijgt hiervoor een subsidie uit DIHA, het Duurzaamheids- én Innovatiefonds van Haven Amsterdam.

Het project moet leiden tot hergebruik van duizend tot tweeduizend ton rubber per jaar. De nieuwe rubberen railprofielen vervangen beton en harde kunststoffen, waardoor een geluidsreductie van 2 tot 4 dBA mogelijk is. Granuband recycleert jaarlijks zo’n 25.000 ton aan oude (auto)banden tot rubbergranulaat, grondstof voor nieuwe producten.

conro-schip delmas naar Amsterdam United Stevedores Amsterdam (USA), onderdeel van de Ter Haak Group, heeft op zaterdag 10 september een schip ontvangen van de Franse rederij Delmas, gespecialiseerd op West-Afrika. Het ConRo-schip ms Rosa Delmas vervoerde een lading cacaobonen uit West-Afrika die via de USA Terminal naar de regionale cacaovemen gingen. De Nederlandse vertegenwoordiger van Delmas is Slavenburg & Huyser.

De Ter Haak Group is voor Delmas geen onbekende. Ruim tien jaar was Amsterdam (USA Terminal) een directe aanloophaven. Toen de Franse rederij besloot het aantal lijndiensten tussen Noord-Europa en West-Afrika te verminderen, verdween Amsterdam uit het netwerk.

Leo Poot, directeur van Slavenburg & Huyser: “Delmas is altijd tevreden geweest over de samenwerking met de Ter Haak Group. We zijn dan ook blij met deze ontwikkeling. Het ladingaanbod is echter bepalend. Zodra de lading toeneemt, hopen we dat Amsterdam weer in het vaarschema kan worden opgenomen.”

HisWA naar Amsterdam Op dinsdag 12 juli hebben de gemeente Amsterdam en de HISWA Groep een convenant getekend over de vestiging van de HISWA te water en het hoofdkantoor op de NDSM-werf in AmsterdamNoord. Het project behelst de aanleg van een golfbreker in het IJ, met daarachter de havenaccommodatie en de bouw van het hoofdkantoor van de HISWA Groep. In september 20112 moet de HISWA te water voor het eerst plaatshebben op de NDSM-werf. De verhuizing van het hoofdkantoor staat medio 2013 op de agenda.

De locatie voor het nieuwe hoofdkantoor van de HISWA Groep. Foto: Evert Bruinekool

Aankomst van de Rosa Delmas op de USA Terminal. Foto: Reinder Weidijk

AYOp op 'Offshore europe' in Aberdeen Amsterdam Ymuiden Offshore Port (AYOP), de regionale promotieorganisatie voor de offshore-industrie en havenautoriteiten in het Noordzeekanaalgebied, kan terugkijken op een succesvolle beursdeelname aan de tweejaarlijkse Offshore Europe in Aberdeen (6-8 september). Dit is de op een na grootste offshorebeurs ter wereld.

AYOP had een stand in het Nederlands paviljoen, met ASCO Holland, Zeehaven IJmuiden NV, Iskes Towage & Salvage, KVSA, Seamar, Shipdock, ZPMC Europe en de gemeente Velsen als deelnemers. Naast de beurs was er ook een netwerkbijeenkomst op Clipper Stad Amsterdam, georganiseerd door de Nederlandse ambassade in Londen, branchevereniging IRO en AYOP.

rietlanden terminals behaalt hoogste milieukwalificatie Kolenoverslagbedrijf Rietlanden Terminals BV, onderdeel van EDF Trading, heeft op 22 september een ISO 14001-certificaat ontvangen voor zijn milieu- en risicomanagementsysteem. Onderdeel hiervan is het streven naar een permanente verbetering van de milieuprestaties.

De drukbezochte netwerkbijeenkomst op de Clipper Stad Amsterdam.

Foto: Peter Maanders, Iskes

MEER OVER AMSTERDAM PORTS ASSOCIATION EN ZIJN 300 LEDEN: WWW.AMPORTS.NL www.amports.nl

O k t ober 2011

7

Your Compass to Value-added Logistics

LOGISTICS DISTRIBUTION FORWARDING TERMINAL OPERATOR STEVEDORING STORAGE WAREHOUSING CONTAINER TRADING CONTAINER REPAIR CONTAINER LEASING CONTAINER TRANSPORT BARGE OPERATOR SHIPPING BROKERAGE AGENCY

Six top quality port and logistic related companies, one management, four generations of commitment and efficiency. The Amsterdam based Ter Haak Group is one of the few European companies that offers all of the various disciplines. The Multimodal Container Terminal in the port of Amsterdam offers classic or modern stevedoring, multimodal shipment services, warehousing, forwarding, container sales, leasing, repairs and transport. We do it all and we‘re good at it!

Feel free to call us for an informal introduction or visit our website.

• THL Ter Haak Logistics • USA United Stevedores Amsterdam • CCA Container Company Amsterdam • BCA Barge Company Amsterdam • CCY Cargo Company Ymond • CSY Container Stevedoring Ymuiden

TER HAAK GROUP Ruijgoordweg 80 - Westpoort 7989 - 1047 HM Amsterdam The Netherlands Phone +31 20 6116688 - info@terhaakgroup.com - www.terhaakgroup.com 8

Oktober 2011

Zeehavens Amsterdam

Korte BerICHten nieuwe agent biglift in brazilië BigLift Shipping heeft een nieuwe agent in Rio de Janeiro. Vanaf 1 september 2011 behartigt BrazGlobal Project Shipping and Logistics Ltds de zaken van het Nederlandse bedrijf in Brazilië. BigLift Shipping, dochteronderneming van Spliethoff met hoofdkantoor in Amsterdam, is een wereldwijde transporteur van zware lading en projectladingen. Met BrazGlobal, opgericht in november 2006, verwacht BigLift zijn bekendheid in Brazilië te vergroten en de klanten beter te bedienen.

‘Westpoort op de kaart’ De ondernemersverenigingen ORAM en OV Westpoort, de Kamer van Koophandel Amsterdam en gemeente Amsterdam (Haven en Ontwikkelingsbedrijf) hebben op 27 september het Actieprogramma ‘Westpoort op de kaart’ ondertekend.

Uitgangspunt is dat deze partijen zich gezamenlijk zullen inspannen om in Westpoort volop ruimte en mogelijkheden te creëren voor ondernemers. Het gaat daarbij om ruim vijftig actiepunten, zoals een betere bereikbaarheid, meer veiligheid, goede voorzieningen en aanpak van de kantorenleegstand. De eerste ambitie is dat Westpoort in 2013 tot de beste tien bedrijfsterreinen van Nederland behoort.

Osd ontwerpt zes seismische schepen Maritiem ingenieursbureau Offshore Ship Designers (OSD), dat zijn hoofdkantoor heeft in IJmuiden, ontwerpt momenteel een serie van zes nieuwe schepen voor het Franse Bourbon Offshore. Deze schepen, waarvan de eerst eind 2012 klaar moeten zijn, zijn bestemd voor de ondersteuning van seismisch onderzoek op zee. Grandweld Shipyards in Dubai bouwt de vaartuigen. De 53 meter lange schepen krijgen een zeer efficiënt hybride aandrijvingsysteem, waarmee ze onder alle omstandigheden ondersteuning kunnen bieden aan seismische onderzoeksschepen.

cruiseterminal in ijmondhaven De IJmondhaven in IJmuiden krijgt een terminal voor zeecruiseschepen.

Scheepsagent KVSA heeft een bouwaanvraag ingediend voor een ontvangst- en vertrekhal in deze buitenhaven.

De terminal bestaat uit twee lagen en heeft een vloeroppervlakte van 1600 m2.

In het bovenste gedeelte komt de wachtruimte voor passagiers, waar ook wegbrengers en ophalers een drankje en een hapje kunnen halen. “De terminal is namelijk niet alleen bedoeld voor de normale calls maar ook voor turnaround calls. Dan kun je verwachten dat ook familieleden of bekenden van opvarenden aanwezig zijn,” aldus KVSA-directeur Frans Baud.

De begane grond is bestemd voor de Koninklijke Marechaussee, douane en de afhandeling van de koffers. Volgens Baud gaat het om een investering van enkele miljoenen euro’s. De welstandscommissie van de gemeente Velsen heeft het ontwerp inmiddels goedgekeurd.

De KVSA-directeur verwacht dat in 2012 ruim 35 cruiseschepen de IJmondhaven aandoen, waaronder 28 ‘turnarounds’. KVSA heeft al een cruiseterminal (Felison) aan het Sluisplein waar in 2012 tien cruiseschepen in de planning staan. (pvh)

Artist’s impression van de entreehal. Bron: KVSA

sucesvolle Acp-presentatie in Hamburg Promotieorganisatie Amsterdam Cruise Port (ACP) heeft op de tweejaarlijkse ‘Seatrade’ in Hamburg (27-29 september) een succesvolle beurspresentatie gehouden. Op de eigen stand, met de sfeer van een Amsterdams bruin café, waren veertien participanten aanwezig. Hier liet ACP doorlopend afbeeldingen zien van PTA (Passenger Terminal Amsterdam), de Felison-terminal in IJmuiden en sfeerimpressies uit de regio.

Tijdens het ‘happy hour’ van ACP op dinsdag 27 september verlootte Gassan Diamonds een Gassan 121 diamant. Alexander Oost van Uniworld, rederij van riviercruises, was de gelukkige. Voorts sponsorde ACP het Atlantic Alliance ontbijt voor circa zestig gasten, waaronder MSC, Hapag Lloyd, Princess, Thomson en RCCL.

Artist's impression van de nieuwe OSD-schepen João Gonçalves (Gassan Diamonds, rechts) reikt de prijs uit aan Alexander Oost. In het midden ACP-voorzitter Hans Gerson.

MEER OVER AMSTERDAM PORTS ASSOCIATION EN ZIJN 300 LEDEN: WWW.AMPORTS.NL www.amports.nl

O k t ober 2011

9

IntervIew

jaap blok neemt na veertig jaar afscheid van ‘zijn’ vck en de Amsterdamse haven

“creativiteit en realiteitszin zijn essentieel in de logistiek”

e

en logistieke duizendpoot uit Zeehavens Amsterdam is vertrokken.

VCK-directeur Jaap Blok heeft veertig jaar gewerkt bij het oudste bedrijf in de Amsterdam haven. Hoewel inmiddels met pensioen, is Blok bij zijn vertrek benoemd tot commissaris van VCK Holding. Over de stormachtige ontwikkelingen van de afgelopen veertig jaar zou hij een boek kunnen schrijven. Dat gaat hij helaas niet doen, vandaar deze korte terugblik.

Jaap Blok op 30 mei aan boord van het RoRo-schip ms Birka Transporter tijdens een afscheidsfeestje dat het management van VCK die dag voor hem had georganiseerd. De Birka Transporter vaart voor HOLMEN Paper, een belangrijke klant van VCK, in charter. Foto: VCK

10

Oktober 2011

Zeehavens Amsterdam

Interview

Joris Moes

Wat zijn de belangrijkste factoren om succesvol te werken in de logistieke sector?

Jaap Blok: ”Op de eerste plaats creativiteit. Als je die niet hebt, kun je het wel schudden. Op de tweede plaats een grote dosis oplossend vermogen en op de derde plaats moet je dienstbaar zijn en blijven.”

“Dienstverlening heeft iets ondergeschikts aan de opdrachtgever. Wat je ook doet in de transportwereld, je doet het altijd in opdracht van anderen. VCK is begonnen als cargadoor, zoals de oorspronkelijke naam (Verenigd Cargadoors Kantoor, red.) aangeeft. Hij vertegenwoordigde de reder die vroeger als ‘principaal’ werd omschreven. Deze reder dicteerde wat er gebeuren moest en de cargadoor nam zijn hoed diep voor hem af. Gelukkig dragen wij geen hoeden meer en stellen we ons heel anders op. Hoewel er heel veel veranderd is, zijn de oorspronkelijke functies van cargadoor, stuwadoor en expediteur nog steeds aanwezig, zij het in een andere vorm.”

Ik laat dit prachtige bedrijf met een gerust hart aan hen over. Zij staan aan een nieuw begin en zullen met VCK nog heel wat realiseren, daarvan ben ik overtuigd!”

Wat waren de hoogtepunten uit je loopbaan?

“Op de eerste plaats de successen bij een aantal grote klanten. Het gaf ook veel voldoening om samen met Waterland Terminal daarvoor de beste stuwadoorsoplossing uit te werken. Waterland heeft efficiënte portaalkranen die snel hijsen en minder arbeidsintensief zijn. Wij zoeken voor onze klanten telkens naar de meest concurrerende oplossing.”

“In 1972 opende VCK, na de uitkoop van de Hoe is de situatie nu?

Rotterdamse firmanten, een eigen kantoor “Als cargadoor moesten wij onze dienstverlening uitbreiden om te overleven. VCK aan de Waalhaven in Rotterdam waar ik is uitgegroeid tot logistieke ‘ketenbeheerder’ en regelt complete transportketens. met anderen mocht pionieren. Dat was een Dat doe je samen met producenten van goederen. Hoewel deze bedrijven best in mooie tijd. En kijk eens wat voor een gewelstaat zijn hun logistiek zelf op te tuigen, past dat vaak niet bij hun core business en dig en gezond bedrijf het daar is geworden! besteden zij het liever uit aan bijvoorbeeld VCK.” Een ander hoog“Wij zochten vooral grote verschepers met veel volume. tepunt vormde de “Soms had ik het gevoel dat ik eer- succesvolle uitbreiJe moet dan precies weten wat er speelt bij een eventuele nieuwe klant en wat hij wil. Soms ben je een half jaar bezig ding van VCK Trader onze IT-oplossingen verkocht met het verzamelen van gegevens voordat je zo’n bedrijf een vel tot de vierde zadan onze fysieke mogelijkheden!” optimale logistieke oplossing kunt aanbieden. VCK heeft kenreisorganisatie er altijd naar gestreefd zich te positioneren als een ideale van ons land.” outsourcing partner.”

“Een hoogtepunt vond ik ook mijn overplaatsing naar Amsterdam. Hans Möller (de Hoe ging de ontwikkeling van cargadoor naar logistieke toenmalige directeur-eigenaar, red.) wilde ketenbeheerder? mij inschakelen in diverse activiteiten. Ik “Daarin stond de informatietechnologie (IT) centraal. VCK begon eind jaren zestig kreeg meer verantwoordelijkheden en op al met automatiseren. IT is nu zowel voor onze concurrentiepositie als voor onze een gegeven moment zei Hans tegen mij: bedrijfsvoering van cruciaal belang. VCK houdt continu zijn software tegen het ‘Jij wordt directeur’. Ik heb hem geantlicht door met aanpassingen de klanten nog beter van dienst te zijn. Dat heeft woord dat ik niet wist of ik daar al aan toe geleid tot de ontwikkeling van één geheel nieuw systeem. Hierbij hebben we de was. Ik heb veel vrijheid en veel kansen van data-invoer vereenvoudigd tot een standaardapplicatie die voor elke klant hetzelfhem gekregen. Möller was een uitstekende de is. Centraal staat daarbij on-line data-uitwisseling, waarbij onze systemen zijn leermeester, en van hem leerde ik om helder gekoppeld aan die van de klanten. Soms had ik het gevoel dat ik eerder onze ITte communiceren. Hij heeft mij ook geleerd oplossingen verkocht dan onze fysieke mogelijkheden!” om een gezonde achterdocht te ontwikke“Deze focus op IT heeft VCK voortgezet in de recente overnames van All In Logislen. Hierdoor wist ik bijvoorbeeld vragen tics op Schiphol en Compass in Duitsland. VCK is nu aangeland bij de hightech van klanten te analyseren. Als er een suclogistics. Om klanten binnen te halen biedt VCK eerst de IT-oplossing aan voor de ces was geboekt, dan werd dat niet gevierd. fysieke mogelijkheden.”

Eerst moest je maar eens kijken of het een blijvertje was en of je er echt wat aan verHet lijkt er bijna op dat de computer de logistiek beheerst. diende!”

Op welke plaats komt het personeel?

“Ik kijk met voldoening terug op veertig jaar “Mensen staan centraal in de logistieke organisatie. Ik moet zeggen: hen mis ik het VCK. Ik ben nu commissaris, dus eigenlijk meest nu ik ben afgezwaaid. Alles draait om de teams die bij VCK Logistics met nog steeds bij het bedrijf betrokken. Maar ‘ketenmanagement’ zijn belast. Zij hebben een grote verantwoordelijkheid en er de hoofdzaak is dat ik nu geniet van andere zijn korte lijnen met stakeholders en klanten.” dingen waaraan ik niet eerder ben toege“VCK kent een heel laag personeelsverloop, ikzelf ben met een dienstverband van komen. Ik houd van het water, het strand veertig jaar geen uitzondering. Wat mijn collega’s in de directie betreft: daar kan en de zee. Ik ben zo in Amsterdam, waar ik ik alleen maar lovend over zijn. Met Ron Lahman heb ik het langst samengewerkt, nog een bootje heb. Schiphol is ook vlakbij, te weten zeventien jaar. Wij hebben geheel verschillende karakters maar vulden want wij gaan ook nog wat reizen. Met VCK elkaar altijd uitstekend aan. Ron was een ideale sparringpartner, en samen hebben Travel natuurlijk!” wij veel voor elkaar gekregen. In het directieteam zitten nu naast Ron mannen als www.vck.nl Peter Loonen en Brennurs van der Klaauw. Mijn taken zijn nu onder hen verdeeld.

www.amports.nl

O k t o ber 2011

11

Specialist in: garbage-transport, removal of all types cargo residues, damaged cargo solutions, Cleaning/sweeping/barges

ROTTERDAM - AMSTERDAM - DEN HELDER - IJMUIDEN DORDRECHT - SCHEVENINGEN - MOERDIJK advertentie_februari_1.indd 1

Contact: Email Internet

020 - 486 76 40

info@bek-verburg.nl www.bek-verburg.nl kwart pagina sts FC.pdf

(24/7) 1

27-04-10

Dedicated to your bulk liquid handling. Efficient, safe and with respect for the ecological environment.

17:58

24-1-2011 17:06:19

Werk voor de boeg

Meer weten?

T (020) 680 26 11 of kijk op onze site.

SWA Havens Nieuwe Hemweg 10 E info-havens@weetvanwerken.nl weetvanwerken.nl

12

Oktober 2011

H AV E N S

Westhavenweg 105F 1042 BB Amsterdam T. +31 (0) 20 480 2060 F. +31 (0) 20 480 2061 E. ops@specialisedtankerservices.com I. www.specialisedtankerservices.com

Zeehavens Amsterdam

Bron luchtfoto’s: Fotostudio Honing

SWA Havens is de havenpool: een vaste ploeg gemotiveerde krachten die inzetbaar zijn op piekmomenten, 24 uur per dag.

MUseUM

Het scheepvaartmuseum gaat publieksgroepen beter bedienen

een pakhuis vol maritieme verhalen

In het vernieuwde Scheepvaartmuseum is altijd wat te doen, ook ’s avonds. Foto: Evert Bruinekool

Rob Schoemaker Directeur Willem Bijleveld kon haast niet wachten tot de officiële opening van ‘zijn’ museum op zondag 2 oktober: ”Een verbouwing van 4,5 jaar is nog heel snel, in aanmerking genomen dat het hele gebouw gestript is tot de staat waarin het verkeerde bij de opening in 1656 als opslagmagazijn voor de Amsterdamse admiraliteit. Het is nog steeds een pakhuis, maar nu een vol verhalen en maritieme objecten.”

n

a een verbouwing van 58 miljoen euro is Het Scheepvaartmuseum na ruim 4,5 jaar weer open voor het publiek.

Het Scheepvaartmuseum – de een na grootste ter wereld – tot uiting komt met aparte zalen voor onder meer schilderijen, globes, fotoalbums en scheepsmodellen.

Bijleveld: “Het voordeel van de drie ingangen is dat we de verschillende publieksgroepen kunnen scheiden en hen beter kunnen bedienen. Gezinnen met kinderen, en scholieren hebben een andere belangstelling dan de maritieme of kunstliefhebber. Voor deze drie ingangen is de binnenplaats de centrale verdeelplek en daarom hebben we daar een overkapping gemaakt, een spectaculair ogend ontwerp van Luxemburger Laurent Ney, geïnspireerd op een windroos.”

Directeur Willem Bijleveld mikt met zijn vernieuwde Scheepvaartmuseum op het ambitieuze aantal van 400.000 bezoekers per jaar.

evenementen

Doelbewust heeft in het nieuwe Scheepvaartmuseum de evenementenorganisatie een ruime plek gekregen. Groepen van 10 à 20 tot 1000 mensen zijn welkom in Was het museum voor het museum: in aparte zalen zoals de Admiraliteitskamer en de renovatie een zogede Kamer van De Ruyter tijdens openingsuren. Grote par“Het voordeel van de heten vrije-doorlooptijen kunnen ’s avonds terecht op de overkapte binnenplaats, drie ingangen is dat museum, nu is het volHet Open Pleyn. Cateringbedrijven krijgen de beschikking we de verschillende gens een geheel nieuw over een professionele keuken. concept ingericht. VanBijleveld: "Deze zakelijke dienstverlening vormt naast de publieksgroepen kunnen af de centrale binnenentree- en sponsorgelden een belangrijke pijler onder onze scheiden en hen beter plaats zijn er drie aparte inkomstenstroom. Zoals bekend is 17,5 procent aan eigen kunnen bedienen.” ingangen die toegang inkomsten nodig om subsidie te krijgen, wij denken wel 50 geven tot de levendig procent zelf te kunnen genereren. Onze Raad van Toezicht vormgegeven tentoonstellingen, zoals heeft al in een vroeg stadium een zeer stimulerende rol gespeeld bij het op orde de Gouden Eeuw, de Amsterdamse haven krijgen van ons financieel fundament, en dat geeft ons nu een voorsprong.” (genaamd 24/7) en de Walvisvaart. Of tot www.hetscheepvaartmseum.nl de attractie De Zeereis en het VOC-schip Amsterdam aan de steiger buiten. Ook zijn er zeven speciale objecttentoonstel- Dit artikel is eerder verschenen in Seriously, het relatiemagazine van lingen waarin de maritieme collectie van Theodoor Gilissen Bankiers.

drie ApArte ingAngen

www.amports.nl

O k t o ber 2011

13

I n t e r n at I o n a l e l a d I n G s t r o M e n

Zeehavens Amsterdam heeft sleutelpositie bij olieproducten

Z

eehavens Amsterdam heeft een zeer sterke internationale positie in de op- en overslag van olieproducten. Met de nieuwe Vopak Terminal Westpoort (1,2 miljoen m3) en enkele kleinere terminals in aantocht, is het nu onbetwist de grootste benzinehaven ter wereld.

Voor Zeehavens Amsterdam betekent dit een stijging in de overslag van olieproducten van de huidige 35 à 37 miljoen ton naar 45 miljoen ton in 2020 en 48 miljoen ton tien jaar later.

“Mede door de miljoeneninvesteringen van de afgelopen jaren heeft Amsterdam een heel sterke internationale positie in de opslag van olieproducten,” zegt Ruud van Stralen, commercieel manager olie en chemie van Haven Amsterdam. “We zijn een spin in het web. Zeehavens Amsterdam telt een aantal zeer moderne terminals die geschikt zijn om deze producten te blenden (mengen) volgens de meest uiteenlopende specificaties. Voorts ligt onze zeehaven optimaal ten opzichte van het achterland, met name Duitsland, Zwitserland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.”

OiltAnking de grOOtste

Bart Stam en Mareijn de Wit Volgens de jaarlijkse World Energy Outlook van het IEA (International Energy Agency) groeit de primaire energievraag in de wereld tussen 2008 en 2035 met zo’n 36 procent. Ondanks alle inspanningen op het gebied van duurzame energie blijven fossiele brandstoffen dus nog geruime tijd de dominante energiedragers, met olie voorop.

Met een opslagcapaciteit van 1,6 miljoen m3 heeft Oiltanking Amsterdam de grootste tankopslagterminal van Zeehavens Amsterdam, ook na de opening van de Vopak Terminal Westpoort eind oktober. In de 83 opslagtanks, alle met drijvende daken, slaat Oiltanking veel brandstoffen op, zoals een breed scala aan benzineproducten en verder gasolie, diesel, nafta en Jet A1.

Als enige beschikt Oiltanking over een pijpleiding van 20 kilometer naar Schiphol waarmee deze terminal in ruim vijftig procent van de totale kerosinevraag van onze nationale luchthaven voorziet. Ook slaat Oiltanking een deel van de strategische olievoorraden op voor de Nederlandse staat.

OmvAngrijke investering bp AmsterdAm Ook BP Amsterdam aan de Amerikahaven is met een opslagcapaciteit van circa 1 miljoen m3 een zeer grote import- en exportterminal voor onder andere ben-

Overzichtsfoto van drie grote opslagterminals: Vopak (links), Oiltaking (onderin) en BP Amsterdam (rechts). Foto: Haven Amsterdam

14

Oktober 2011

Zeehavens Amsterdam

I n t e r n at I o n a l e l a d I n G s t r o M e n

heeft een capaciteit van 85.000 m3, telt 21 opslagtanks en twee steigers voor zee- en binnenvaartschepen. In de opslagtanks worden verschillende stookolie-, benzineen gasolieproducten opgeslagen.

De nieuwe terminal krijgt een totale opslagcapaciteit van 1.190.000 m3 met 41 bovengrondse opslagtanks en zes slobtanks (voor de afvalwaterzuivering). De terminal krijgt elf ligplaatsen aan twee vingerpieren, één kademuur en één insteekhaven.

HYdrOcArbOn HOtel

De Searay uit Bremen (lengte 177 meter, dwt 32.310 ton) was de eerst olietanker die op 5 oktober de nieuwe Vopak Terminal Westpoort aandeed. Foto: Ed Seeder

zineproducten, gasolie, diesel, propaan en butaan. BP Amsterdam heeft in 2009 een omvangrijk investeringsprogramma afgerond van 65 miljoen euro. Daarbij ging het vooral om de aansluiting van de nieuwe steiger voor zeeschepen op de moderne dampverwerkingsinstallatie. Eind 2009 heeft BP ook de twaalf bestaande jetty’s – negen voor binnenvaartschepen, drie voor zeeschepen- aangesloten op een tweede systeem voor dampverwerking.

HOnderd miljOen eurO bij eurOtAnk EuroTank Amsterdam is nog tot 2015 bezig met een grootschalig investeringsprogramma van zijn bestaande terminal (1,4 miljoen m3), waarvoor het bedrijf ruim honderd miljoen euro uittrekt. Deze investeringen verbeteren vooral de veiligheid, het milieu en de infrastructuur. Onderdeel van het investeringsprogramma is het verbeteren van de bestaande laad- en losplaatsen voor zeeschepen, zoals de capaciteitsvergroting van de laad- en losarmen en het opknappen van de steigers (jetty’s).

Daarnaast heeft Eurotank reeds in 2009 vier nieuwe opslagtanks voor benzineproducten gebouwd van in totaal 150.000 m3. Deze zomer zijn daar nog eens vier tanks voor gasolieproducten bijgekomen, samen goed voor een opslagcapaciteit van 75.000 m3. Niet als uitbreiding maar ter vervanging van een aantal verouderde tanks.

Nieuw in Amsterdam-Westpoort is ook Hydrocarbon Hotel, een joint-venture van Blue Ocean en North Sea Group. Deze terminal aan de Amerikahaven zal, net als Vopak, nog dit jaar (1 december) in productie gaan.

Hoofddoel is de import en export en het blenden van benzine, de opslag van benzinecomponenten en biobrandstoffen en het bevoorraden van depots in het achterland. De capaciteit van de nieuwe terminal bedraagt 140.000 m3, verspreid over elf tanks. Voorts vinden we op de nieuwe locatie nog een vuilwatertank, een pompstation en een steiger voor zowel zee- als binnenvaartschepen. Om het blenden efficiënt uit te voeren, krijgen alle tanks een circulatiesysteem met zogeheten venturi blend nozzles.

Bijzonder zijn de 3800 hogesnelheidspalen als fundering voor de opslagtanks. Deze palen, met een gemiddelde lengte van 23 meter en een diameter van 220 millimeter, verdelen de belasting gelijkmatiger over een groot aantal, relatief slanke betonpalen. Bijkomend voordeel is bovendien de snelle bouwtijd.

gulf Oil nederlAnd

Tot slot aandacht voor Gulf Oil Nederland dat dit najaar een benzineopslag- en distributiepunt opent aan de Petroleumhaven, naast de bestaande terminal van zusterbedrijf MAIN. Voor dit project moest Haven Amsterdam wel eerst twee hectare van de nustAr: geen drijvende dAken haven droogleggen en bouwrijp maken.

Sinds 2005 is NuStar Terminals gevestigd in de Amsterdamse haven. Deze terminal Gulf Oil, dat zelf de kade heeft aangelegd, heeft een opslagcapaciteit van zo’n 600.000 m3, verspreid bouwt nu een over 45 opslagtanks. Hier slaat NuStar stookolie, gasolie, benzineterminal “Wij liggen mooi centraal voor benzine en biobrandstoffen op- en over. De terminalopevan acht tanks, het transport per binnenvaartschip rator bezit twee aanlegsteigers voor zeeschepen en vijf voor goed voor een opbinnenvaartschepen. slagcapaciteit van en zeeschepen” Opvallend aan de opslagtanks van NuStar is dat ze geen 60.000 m3. Het gaat om een invesdrijvende daken hebben, zoals bij de meeste terminals. De tering van dertig miljoen euro. terminal werkt namelijk met een geautomatiseerde dampverwerkingsinstallatie.

Hierbij zijn alle tanks en steigers op de terminal via leidingen met elkaar verbonwww.oiltanking.com den. Zo ontstaat dus een gesloten systeem waaruit vrijwel geen vluchtige organiwww.bp.com sche stoffen kunnen ontsnappen.

tWeede terminAl vOpAk Vopak was tot dusver met één terminal, aan de Petroleumhaven, vertegenwoordigd in de Amsterdamse haven maar heeft op 26 oktober zijn grote, tweede terminal aan de Afrikahaven in bedrijf genomen. De vestiging aan de Petroleumhaven

www.amports.nl

www.nustarenergy.com www.vopak.com www.silverstar.nl www.northseagroup.com www.harvestenergy.com

O k t o ber 2011

15

I n t e r n at I o n a l e l a d I n G s t r o M e n van dagbouw tot stopcontact

kolen uit Amsterdam

De terminal van OBA Bulk Terminal aan de Westhaven in Amsterdam met de nieuwe 60-tons brugkraan.

Foto: Evert Bruinekool

j

aarlijks wordt bijna negenhonderd miljoen ton kolen over de wereldzeeen verscheept, waarvan zeventig miljoen ton de zeehavens in de range Hamburg-Le Havre binnenkomt. Zeehavens Amsterdam speelt met een marktaandeel van 25 procent een voorname rol in de bevoorrading van met name Duitse industriëen en elektriciteitsproducenten.

Rob Schoemaker

vOOrtdurend in beWeging Hoewel er in Europa nog tal van hoogrendements kolencentrales gepland staan –die dankzij de CCS-technologie (Carbon Caption and Storage) op de lange termijn veel kooldioxide zullen afvangen- zal door het gebrek aan maatschappelijke acceptatie het aandeel van kolen in de Europese energiemix niet heel hard stijgen. Dit verwacht althans Lex de Ridder, unit manager bulk logistics van Haven Amsterdam. “De import stijgt in elk geval wel vanwege de sluiting van de mijnen in Duitsland, Polen en Tsjechië.” Maar, zo benadrukt hij, er zijn veel onzekerheden. “De energiemix is voortdurend in beweging. Denk maar aan de voorgenomen sluiting van de kerncentrales in Duitsland, veranderende milieudoelstellingen, onduidelijkheden over biomassa en de winning van schaliegas.”

Betrouwbaar en betaalbaar: dat zijn de sterke punten van steenkool. Met de bewezen voorraden kan de wereld nog eeuwen vooruit, terwijl transport en opslag risicoarm zijn. Ook fOrse investeringen kan steenkool als zogeheten swing supplier Binnen de range Le Havre-Hamburg heeft Zeehavens Amsterdam, inclusief Tata Steel, functioneren om de onvermijdelijke fluctuadus een aandeel van 25 procent in de kolenimport. Rotterdam (33 procent) is vooral ties op te vangen bij de winning van duurzasterk in zogeheten cokeskolen voor de Duitse staalindustrie. Ten opzichte van het me energie, of als er – om wat voor reden dan Duitse achterland zijn de Amsterdamse en Rotterdamse ook- een andere grote overslagterminals het best gepositioneerd, vanwege uitenergiebron wegvalt. En “De import stijgt in ieder geval wel stekende binnenvaartverbindingen via de Rijn. Ook de hoewel steenkool ook omstreden is vanwege vanwege de sluiting van de mijnen aanwezigheid van efficiënte spoorverbindingen is een factor. Voor de Duitse afnemers zijn twee concurrerende zijn ‘vieze imago’, zal in Duitsland, Polen en Tsjechië.” havens in meerdere opzichten comfortabel. volgens het Internatio“Uitgaande van het huidige marktaandeel gaan we voor nal Energy Agency (IEA) Amsterdam uit van een groei van 17 naar 24 miljoen ton in 2020,” stelt De Ridder. het aandeel in de wereldwijde energiemix Hij wijst op het feit dat de twee grote kolenterminals, OBA en Rietlanden Terminals, stijgen van de huidige 25 procent naar 29 de afgelopen jaren fors hebben geïnvesteerd – ook in innovatie – om in de toekomst procent in 2030.

16

Oktober 2011

Zeehavens Amsterdam

I n t e r n at I o n a l e l a d I n G s t r o M e n

Dankzij de 17,80 meter diepe vaargeul vanaf de Noordzee kunnen ook de Rietlanden grootste capesizers volgeladen IJmuiTotale doorzet (2010): 6 mln ton den bereiken. Vanwege de beperking van de diepgang zorgen drijvende kranen voor het sluizencomplex van Terminal Westhaven: IJmuiden, op de zogeheten IJ-boeien, 2 Oppervlakte: 100.000 m voor het gedeeltelijk lossen van de koOpslagcapaciteit: 500.000 ton len in lichters die vervolgens regelrecht doorvaren naar de eindgebruikers in het Duitse achterland. Zodra de diepAfrikahaven: 2 gang het toestaat (13,70 meter), varen Oppervlakte: 300.000 m deze kolenschepen door naar OBA en Capaciteit: 2 mln ton Rietlanden Terminals in Amsterdam.

OBA heeft een centrale terminal aan de Amerikhaven/Aziëhaven: Westhaven waar brugkranen de kolen razendsnel kunnen lossen, waaronder Oppervlakte: 165.000 m2 de nieuwe 60-tons brugkraan (zie foto).

Capaciteit: 750.000 ton Op de drie terminals van Rietlanden gebeurt het lossen met drijvende kranen.

Ook aan de ‘achterdeur’, het achterlandvervoer per binnenvaartschip of goederentrein, hebben de Amsterdamse terminals de afgelopen periode fors geïnvesteerd in extra kades voor lichters en beladingsinstallaties voor goederentreinen. Dat merkt ook KeyRail, exploitant van de Betuweroute. Dit jaar is het aantal treinen op deze dedicated goederenspoorlijn tussen de havens van Amsterdam en Rotterdam en het Ruhrgebied verdubbeld.

OBA vervoert jaarlijks 1,5 miljoen à 2 miljoen ton steenkool per spoor, Rietlanden is sinds begin 2011 goed voor zo’n 600.000 tot 700.000 ton.

teruglOpend mArktAAndeel Piotr Skotnicki, directeur van OBA Bulk Terminal: “We zouden graag zien dat de mogelijkheden voor het lichteren voorbij de sluizen worden verruimd. Om te kunnen blijven voldoen aan de groeiende vraag naar importkolen in Duitsland, zullen we namelijk meer capesizers moeten lichteren. Gebeurt dat niet, dan zal het marktaandeel van Amsterdam teruglopen doordat een aantal schepen zal uitwijken naar Rotterdam. Wat dat betreft zien we de opening van de Averijhaven vol verwachting tegemoet.” www.oba-bulk.nl www.rietlanden.com

steenkOOl in ZeeHAvens AmsterdAm, Onderverdeeld nAAr lAnden vAn HerkOmst (2010):

25

nd

: USA

40%:

Colom

bia

5% :I nd on esi ë

kOlen vAnuit AmsterdAm nAAr:

10 pe %: Sca r fee Ko ndi der nin na na kri vië, ar jk, Ve Po ren len ig d

en r egio

www.amports.nl

sla

10%: overig

De rol die de Amsterdamse haven speelt in de bulkoverslag heeft zowel een regionale als Europese dimensie. De bulkoverslag zorgt namelijk voor een stevige economische bodem, waardoor de havenvoorzieningen op een hoog niveau blijven. Natuurlijk moeten de betrokken partijen alles uit de kast halen om stof- en geluidsoverlast te beperken. Ook de eeuwig dreigende schaalvergroting van de schepen komt weer om de hoek kijken. De Ridder: “Het Amsterdamse havenbedrijfsleven en de overheid hebben creatief moeten investeren vanwege de beperkingen van het sluizencomplex in IJmuiden en de diepgang van het Noordzeekanaal. Als het Panamakanaal in 2014 tot zo’n 52 meter is verbreed, kan dat de opmaat zijn voor nieuwe schaalvergroting. Het duurt dan zo’n vijf tot tien

Ru

: eig

scHAAlvergrOting

10%

%:

10%

Ook vanwege de rol als swing supplier neemt het belang van kolenopslag snel toe. Dankzij een slimmere veldbezetting, en gebruik van verder reikende opwerpers en transportbanden, heeft alleen OBA al zijn opslagcapaciteit verdubbeld tot drie miljoen ton, hetzelfde als Rietlanden. Beide overslagbedrijven hebben zich toegelegd om vrijkomend stof bij de op- en overslag tot een minimum te beperken. Directeur Karl Schot van Rietlanden: “We beperken de milieuoverlast via een scala aan maatregelen. Zo hebben wij bij onze moderne terminal aan de Afrikahaven samen met Haven Amsterdam een monitoringsysteem met snuffelpalen geïnstalleerd dat de stofconcentratie in de lucht meet, en onze bijdrage berekent. Zonodig nemen wij extra maatregelen zoals het afdekken met een celluloselaagje en het sproeien van de overstortpunten. Ook openen we onze kolengrijpers pas op het laatste moment en geldt er een lage rijsnelheid op al onze terminals. We analyseren en reinigen regenwater altijd voordat we het lozen op het oppervlaktewater. Onze stille machines, zoals kranen, opwerpers en transportbanden, gebruiken zwavelarme brandstoffen. Waarom we dit proactief doen? Verantwoord omgaan met de omgeving is de sleutel tot succes op de lange termijn!”

Hoewel zowel OBA als Rietlanden diensten aanbieden als ontijzeren, blenden, wassen, zeven en crushen, vervult Enerco aan de Amerikahaven een speciale rol. Enerco (capaciteit 2 à 3 miljoen ton) kan elke gewenste steenkoolkwaliteit leveren voor gespecialiseerde industrieën, zoals de siliconenmetaalindustrie. Kolen die de Amsterdamse haven verlaten, zijn fabrieksklaar.

rik

meten met snuffelpAlen

a

dOOrvAren nAAr Het AcHterlAnd

Af

Doorzet (2010): 9 mln ton

id-

Opslagcapaciteit: 3 mln ton

Zu

Oppervlakte: 650.000 m2

jaar voordat deze bulkcarriers in de vaart komen. Tegen die tijd moet de nieuwe zeesluis bij IJmuiden gereed zijn.”

In 2014 gaat men de zogeheten Averijhaven, die buiten de sluizen van IJmuiden op de noordoever ligt, uitbaggeren. Hierdoor wordt boord-boordoverslag van lichterschepen mogelijk. Op termijn moeten ook twee capesizers hier gelijktijdig worden behandeld.

%:

Terminal Westhaven:

binnen de milieugrenzen te blijven.

Daarbij gaat het zowel om de op- en overslag als om speciale bewerkingsactiviteiten als ontijzeren, wassen, zeven, crushen en blenden.

10

OBA

naar : per 20% rentrein e d goe rland e acht

60%: per binnenvaart naar achterland

O k t o ber 2011

17

I n t e r n at I o n a l e l a d I n G s t r o M e n

Zeehavens Amsterdam spil in internationaal roro-transport

r

oll-on/roll-off (RoRo) valt niet meer weg te denken uit Zeehavens Amsterdam. Niet alleen op short sea routes maar ook bij de intercontinentale lijnvaart en bij de aanvoer van personenauto’s is het aan en van boord rijden van lading het ei van Columbus.

Joris Moes Vakantiegangers die in de havens op het Europese vasteland scheep gaan naar Groot-Brittannië of Scandinavië, moeten voor het inschepen wachten op de trailers die eerst aan boord gaan. Dat betreft de bekende veerdiensten die lading en passagiers combineren, zoals de dagelijkse dienst van DFDS Seaways van IJmuiden naar Newcastle.

Op een aantal routes varen RoRo vrachtferry’s zonder passagiers naar het Verenigd Koninkrijk en Scandinavië. Kenmerkend van kustvaart (ofwel short sea) is het grote aantal havens dat in relatief korte tijd wordt aangelopen, waardoor een snelle los- en laadmethode essentieel is.

Ook diverse intercontinentale lijndiensten die gecombineerde RoRo-containerschepen exploiteren, hebben Zeehavens Amsterdam in hun vaarschema opgenomen. Het zijn met name diensten op West-Afrika met tropische producten als inkomende lading en uitgaand tweedehands goederen. Last but not least zijn er de car carriers die jaarlijks duizenden auto’s brengen en halen. Het zijn specifieke schepen die een maximumcapaciteit hebben van zevenduizend personenauto’s.

per trAiler Alles wat kan rijden komt in aanmerking voor vervoer per RoRo-schip. Voor het aan boord brengen van trailers, trucks, bussen, auto’s of grondverzetmachines en kranen is alleen een chauffeur nodig. Als de lading niet kan rijden, zoals bij papier, hout, staal (platen) of big bags het geval is, dan maakt de stuwadoor haar rijdend.

Rederijen beschikken over scheepstrailers die alleen op de terminals en aan boord van schepen worden gebruikt: platte wagens ter grootte van een 40-voets container (circa 12,20 meter). Daarop gaat de ‘statische’ lading met vorkheftrucks, waarna een chauffeur met zijn terminaltrekker de geladen scheepstrailer aan boord rijdt.

Het autoschip Baltic Ace aan de Westhaven in Amsterdam. Foto: Evert Bruinekool

18

Oktober 2011

Zeehavens Amsterdam

I n t e r n at I o n a l e l a d I n G s t r o M e n

Bulldozers van het Japanse Komatsu op de kade van Koopman Car Terminal. Foto: Evert Bruinekool

De stuwadoorsafdeling van VCK op de Scandia Terminal is al ruim vijftig jaar Autoliners, Euro Marine Carrier (EMC) en gespecialiseerd in deze vorm van vervoer. Bij VCK meren RoRo-schepen af met Mitsui OSK Lines (MOL) hebben alle Nisdiensten op Noorwegen (Sea Cargo) en Finland (Finnlines), beide wekelijks met san Carrier Europe als agent. Stuwadoor is twee schepen in Amsterdam. General manager Jeroen Brauns: “VCK is de spil Waterland Terminal dat naast Koopman in de transportketen vanaf de fabriek in Scandinavië tot aan de ontvanger in Car Terminal ligt. pakweg Frankrijk. Het voor- en natransport is even belangrijk als het zeeverAlleen Hoëgh Autoliners neemt uitgaanvoer zelf. VCK treedt dan op als ketenmanager. Ontvangers van bijvoorbeeld de lading mee, waarbij het meestal gaat bosbouwproducten krijgen papier, hout of cellulose gefaseerd aangevoerd vanom Duitse personenauto’s, grondverzetuit onze loodsen. Zij hebben dan alleen een kleine vaart en bouwmachinodig en dat betekent voor hen minder kosten. Het draait nes, vrachtauto’s allemaal om voorraadbeheer. Krantenpapier moet altijd op “Als de lading niet kan rijden, zoals en stukgoed op tijd in de drukkerij zijn en dat is onze zorg. Wij zijn uitscheepstrailers. bij papier, hout, staal (platen) of gegroeid tot een geïntegreerde logistieke dienstverlener en “De naam van de big bags het geval is, dan maakt de rederijen zegt het zorgen ervoor dat de verschillende vervoersmodaliteiten geheel op elkaar zijn afgestemd, waarbij we gebruikmaken al: inkomend zijn stuwadoor haar rijdend.” van alle hulpmiddelen.” Dat zijn in de eerste plaats ICThet Nissans,” vertoepassingen waarin VCK koploper is. Ruim veertig jaar telt general manaervaring met automatisering betekent dat het bedrijf beschikt over de modernste ger Michel Kool van Nissan Carrier. “Per informatiesystemen. binnenvaartschip, over het spoor en over de weg gaan ze naar vrijwel alle Europese geWild in West-AfrikA bestemmingen. Nissan heeft fabrieken in De ConRo-schepen (containers en RoRo, red.) van de Italiaanse rederij Grimaldi Barcelona (bestelauto’s en terreinwagens) Lines, met een wekelijkse afvaart op West-Afrika, worden afgehandeld aan de en Newcastle (personenauto’s). Euro MaUSA-terminal (United Stevedores Amsterdam) aan de Amerikahaven, onderdeel rine Carrier vaart op deze bestemmingen van de Ter Haak Group. Inkomende goederen zijn hout, containers en stukgoed met kleinere autoschepen.” terwijl de retourlading voornamelijk bestaat uit tweedehands goederen. Julian OOk uit meXicO Jansen, commercieel manager van de Ter Haak Group: “Deze goederen zijn heel Interessant is dat sinds kort een in Mexigewild in West-Afrika. De Afrikaanse gemeenschap in Nederland verscheept naco geproduceerd model van Nissan, via melijk van alles naar hun landen van herkomst, waarbij onze expeditieafdeling de haven van Amsterdam, naar Rusland deze individuele lading boekt. Het zijn goederen die in West-Afrika nog jaren (Sint Petersburg) wordt doorgevoerd. Ook meegaan, zoals oude personenauto’s, bestelwagens, trucks, shovels en containieuw is dat Nissan Carrier is begonnen ners. Er is ook een levendige handel in gebruikte huishoudelijke artikelen.” met het zeevervoer van SEAT’s vanuit BarAAntAl AutO’s grOeit Weer celona naar Amsterdam. Deze auto’s gaan Op de Koopman Car Terminal (KCT) aan de Westhaven is het een komen en via KCT met Koopman Transport naar gaan van autoschepen die vele duizenden personenauto’s per bezoek aanvoePon’s Automobielhandel in Leusden. ren. Werden er in 2008 nog ruim 300.000 auto’s behandeld, de economische www.vcklogistics.nl crisis zorgde voor een halvering in het jaar erna. Gelukkig zette in 2010 de groei www.waterlandterminal.nl weer in en dit jaar verwachten de betrokken partijen een aan- en afvoer van www.terhaakgroup.com circa 200.000 auto’s. De rederijen Nissan Motor Car Carrier (NMCC), Höegh

www.amports.nl

O k t o ber 2011

19

MUseUM

expositie 24/7 rdeel uit van de de on kt aa m l zeekanaa van het Noord lange maquette er et m 20 e, ai De fra

Directeu rW vernieuw illem Bijleveld (m de Sche epvaartm et stropdas) e na useum ti jdens de rchitect Liesbe th persdag , enkele van der Pol gev dagen v e oor de o n tekst en uitle ffciĂŤle o g over h pening. et

scHeepvAArtmuseum Weer Open Het zal waarschijnlijk niemand zijn ontgaan dat Het Scheepvaartmuseum na ruim 4,5 jaar weer open is voor het publiek. In vergelijking met de oude situatie heeft het voormalige 's Lands Magazijn uit 1656 een complete metamorfose ondergaan.

Niet alleen dankzij de fraaie overkapping van staal en glas van de binnenplaats, maar ook door de vernieuwde exposities en de herindeling van het gebouw.

Foto's: Evert Bruinekool.

20

Oktober 2011

Zeehavens Amsterdam

MUseUM

Angstaa njagend realistis ch is de themate ntoonste lling 'He t Verhaa l van de

Walvis'

en prachtig tot ncke & Co kom Vi n va or to an e hoofdk t het voormalig ven -lood-ramen ui ha -in se as m gl e da ai er st fra De tie over de Am si po ex de in t hun rech

Het Scheepva artmuseum ka n vrijwel

al zijn bijzon dere globes laten zien

www.amports.nl

O k t o ber 2011

21

STC B.V. training van deur tot deur, thuis en op locatie

cursussen

Transport en Logistiek Talen overzicht -

Duits voor Transport Engels voor Transport Frans voor Transport Russisch voor Transport Standard marine communication phrase

Havens/Logistieke richting - BTW in het internationale

-

handelsverkeer - Cargadoor I - Cargadoor I verkort

-

(vooropleiding HBO diploma) - Cargadoor II - Customer service

-

Douane recht Douane vervoer en transit Expediteur Magazijnbeheerder Magazijnmedewerker Management Training voor het middenkader Operator Tanker Agencies Schademelding Scheepvaart Vervoer & Expeditie Transportdocumenten Transport/logistiek introdagen Waterklerk Zeebevrachter

| 0 1 0 4 4 8 6 0 0 0 | W W W. S T C - B V. N L

22

Oktober 2011

Zeehavens Amsterdam

IntervIew

Afscheid directeur Hans fijlstra na 33 jaar

ObA gaat met zijn tijd mee

n

a 33 jaar bij OBA Bulk Terminal, waarvan de laatste acht jaar als algemeen directeur, is Hans Fijlstra op 1 juli met pensioen gegaan. Hij laat een kerngezonde, onafhankelijke bulkterminal achter.

Fijlstra blikt terug op ruim drie decennia onstuitbare schaalvergroting, mijnsluitingen en milieueisen. “Never a dull moment in bulk.”

Hans Fijlstra onder de nieuwe 60-tons brugkraan van ZPMC die op 22 juli op de OBA-terminal aan de Westhaven arriveerde. Foto: Ed Seeder

Rob Schoemaker Toen Hans Fijlstra 33 jaar geleden bij OBA talenten en het optimale uit je beperkingen halen. In wezen is dat de kracht van de Bulk Terminal aantrad als commercieel me- hele Amsterdamse haven. Daaraan danken we in 1984 de verdieping van de IJgeul en dewerker, was het bedrijf een grote speler in vanaf 1991 het gedeeltelijk lossen met drijfkranen op de boeien in IJmuiden, waardoor de Europese ertsoverslag. De ertsen, aange- lichters rechtstreeks naar Duitsland kunnen varen en de overige lading bij OBA in de voerd door Panamax-schepen, gingen via opslag wordt gelost. Een ander voorbeeld is de overdekte opslag, terwijl we sinds 1992 goederentreinen en lichters naar de Duitse beschikken over een directe transportband naar de nabijgelegen Hemcentrale.” staalindustrie, en via coasters naar de staalrustig vAArWAter fabrieken van British Steel.

In 1975 bouwde de Duitse staalindustrie de Het laatste decennium is OBA in rustiger vaarwater terechtgekomen en heeft Fijlstra ertsterminal EECV op de Maasvlakte, met het bedrijf financieel en operationeel gezond én concurrerend gekregen. OBA is uitgeschaalvergroting bij de ertstankers tot ge- groeid tot de tweede kolenterminal van Europa. De oud-directeur: “Willen we profitevolg. Hierdoor doofde bij OBA snel het licht ren van de Duitse en Oost-Europese mijnsluitingen, dan moeten onze klanten weten voor ertsoverslag. Gelukkig bood de kolen- dat we dat fysiek aankunnen. We moeten hen laten zien dat we snel kunnen schakelen overslag nieuwe kansen door de gefaseerde en extra opslagruimte kunnen bieden. Dus zijn we gaan investeren om ons marktaandeel vast te houden. Alle los- en laadapparatuur is vernieuwd afbouw van de Duitse en sneller geworden. We hebben de opslagcapaciteit meer dan mijnbouw. Maar voor “Willen we profiteren verdubbeld met transportbanden die tot in de kleinste hoeken OBA ging deze overschareiken, en hogere stackers (opwerpers) die bredere velden met efkeling aanvankelijk te van de Duitse en Oostficiëntere opslag mogelijk maken. De beladingscapaciteit van de geleidelijk. Fijlstra: “Om Europese mijnsluitingen, goederentreinen is verdrievoudigd, want sommige Duitse enerte overleven moesten dan moeten onze giecentrales zijn alleen op het spoor aangesloten. Daarmee antiwe diversifiëren. In 1978 ciperen we ook op de laagwaterproblematiek in de binnenvaart. investeerden we daarom klanten weten dat we Ook hebben we een extra beladingkade ingericht voor lichters.” in een nieuw overslagsydat fysiek aankunnen.” steem voor agriproducOnAfHAnkelijke terminAl ten, strikt gescheiden van de kolen. Ook richtten we ons op mi- Op de middellange termijn zijn de marktvooruitzichten voor OBA gunstig. De Duitse industrie heeft behoefte aan concurrerende energie, en ook de moderne kolencentraneralenoverslag.” les gaan nog decennia mee. Ook zal steenkool als alternatief voor de Duitse kerncenWOekeren met je tAlenten trales onvermijdelijk een rol spelen. Fijlstra: “Als onafhankelijke terminal zijn we in Het verhaal van OBA in de jaren tachtig een stijgende markt zeker concurrerend, maar zelfs als de markt krimpt zullen we dat en negentig is er een van schaalvergroting ook zijn.”

- ook in de agri- en kolenvaart - met dito www.oba-bulk.nl diepgangseisen. Fijlstra: “Woekeren met je

www.amports.nl

O k t o ber 2011

23

Holland Ports directeur Harm post ziet volop kansen

groningen seaports komt op st(r)oom

"W De spectaculaire dijkdoorbraak op donderdag 23 juni, waardoor er in de Eemshaven een nieuw havenbekken ontstond van 14,5 meter diep. Foto: Koos Broertjens

Rob Schoemaker We schrijven donderdag 23 juni. Scheepshoorns loeien, waterwerpers spuiten en de cutterzuiger (baggerschip) Seine van Boskalis steekt de oude zeedijk definitief door, waardoor er in de Eemshaven een 14,5 meter diep havenbekken beschikbaar komt met 1200 meter laad- en loskade.

Voor de Eemshaven betekent dit in één klap drie meter extra diepgang. Vanuit de verlengde Wilhelminakade zullen onder andere de in aanbouw zijnde centrales van NUON en RWE worden voorzien van steenkool, biomassa en koelwater.

Onder de machtige silhouetten van de centrales is er een feestje aan de gang voor medewerkers van Groningen Seaports, Boskalis, BAM, NUON en RWE. Havendirecteur Harm Post - netwerken is naast het schrijven van kinderboeken zijn lust en leven - schudt alle handen.

grOningen ‘energieHub’ Het nieuwe havenbekken bevestigt de positie van Eemshaven als energiehub. Niet alleen ligt de haven pal bij het scharnierpunt van het Europese gasnet, ook gaan de vier centrales binnenkort eenderde van de Nederlandse elektriciteitsproductie verzorgen. Voorts staan er 88 gigantische windturbines en bevindt zich hier 24

Oktober 2011

e zitten in een geweldige flow,” zegt directeur Harm Post van Groningen Seaports. Een flow die vooral gebaseerd is op energie. Dat Groningen volop ruimte heeft en geen files kent, betekent dat de spin-off van de energiesector ruim baan krijgt.

het aanlandingspunt van gelijkstroomkabels over de zeebodem uit Noorwegen en Denemarken. Het is de enige greenfield location in Nederland, zonder files en fijnstof, met gunstige grondprijzen en voldoende koelwater.

Post: “Toevallig hoorden we enige tijd geleden dat NUON een nieuwe elektriciteitscentrale wilde bouwen en dat de Eemshaven niet op de longlijst stond. Dus hebben we zelf de directie gebeld en vijf minuten van hun tijd gevraagd om hen voor een ‘strategische blunder van formaat’ te behoeden. We kwamen op de longlist en kort daarop besloot NUON zich hier te vestigen. Hier kan het bedrijf een centrale geheel naar eigen ontwerp bouwen, te midden van een energiecluster.” Leveringsbetrouwbaarheid en goedkope elektriciteit hebben Google volgens Harm Post ertoe gebracht hier een datawarehouse te vestigen dat net zoveel energie gebruikt als de stad Groningen. Verderop is Vopak neergestreken met een tankpark voor strategische olieopslag.

OffsHOre in OpmArs De productportfolio van Delfzijl/Eemshaven omvat meer dan energie. Vanwege het zout in de bodem komt vijftien procent van de Nederlandse chemische productie hier vandaan; agribusiness met strokarton, aardappelzetmeel en papier.

In een razend tempo ontwikkelt zich de windenergie. Voor drie grote offshore windparken op Duits grondgebied is de Eemshaven de ideale, meest nabije locatie. Het Hamburgse overslagbedrijf Buss Ports vestigt mede daarom een multipurposeterminal van 24 hectare in het westelijk deel van de Eemshaven. Groningen Seaports investeert 35 miljoen euro voor extra kadefaciliteiten en het doortrekken van de spooraansluiting.

Inmiddels hebben de aandeelhouders van Groningen Seaports deze investering goedgekeurd. Post: “Dit getuigt van lef van de aandeelhouders: de provincie Groningen (60%) en de gemeenten Delfzijl (25%) en Eemsmond (15%). Overigens is de verzelfstandiging van Groningen Seaports tot naamloze vennootschap op een oor na gevild. Verzelfstandiging zal onze slagkracht nog meer vergroten, maar ook in een NV blijven we natuurlijk een overheidsbedrijf. Zoveel verschil maakt het ook weer niet. Ook nu draaien we zonder subsidie op inkomsten uit havengelden, erfpacht en de verkoop van haventerreinen.”

Zeehavens Amsterdam

Holland Ports Groei biomassa Harm Post positioneert zijn haven als onderdeel van de Nederlandse havendelta. Dat het verzorgingsgebied van Groningen Seaports zich uitstrekt tot de Duitse deelstaat Nedersaksen en het Ruhrgebied, via de snelweg A31, is alleen maar meegenomen. “Elke Nederlandse haven heeft zijn sterke punten om goederen goedkoop en just-in-time op hun plaats van bestemming te brengen. Het is zaak deze stromen efficiënt met elkaar te verbinden. Groningen is een bulkhaven en geen containerhaven. Dat laatste willen en kunnen we ook niet zijn, hooguit wat feeders. Er passeren wel containers voor sommige bulkgoederen.”

de personeelstekort schreeuwen om een gezamenlijke aanpak. Hoe laten we de jeugd zien dat havenwerk heel gevarieerd is en goed wordt betaald?"

Economie en ecologie

Post: “Tien jaar geleden ben ik hier begonnen bij Groningen Seaports. Als ik destijds had gezegd dat we nu in gesprek met boeren zouden zijn om ze uit te kopen, dan was ik uitgelachen. Maar het is Biomassa gaat volgens Post de komende jaren groeien vanwege het verplicht bijwel de realiteit. Over tien jaar hebben we stoken in elektriciteitscentrales van de huidige tien naar dertig à veertig procent. hier activiteiten ontwikkeld die gebruikHarm Post: “Vanuit Rotterdam loopt een belangrijke containerstroom naar Sint maken van koelwater en CO2 voor de Petersburg die elke keer leeg terugkomt. Terwijl vlakbij, in het enorme houtproverwarming van ductiegebied van Archangelsk, het houtafval wegrot. Op zonnepanelen. de terugweg kunnen containers met deze biomassa net zo Ook via het wegemakkelijk even bij ons worden afgeleverd, zo moet je “In Groningen hebben we genstelsel kundenken.” bewezen dat de combinatie van nen we energie Groningen Seaports is voorts een multimodale achterlandeconomie en ecologie werkt.” opwekken, en zijn hub voor de Randstad. Via de spoorterminal in Veendam er tegen die tijd kunnen containers uit Noord-Duitsland en Noord-Nederook algenboerdeland efficiënt verzameld worden en via de Eemshaven rijen. In een biobased economie hebben naar Rotterdam of Zeehavens Amsterdam gefeederd worden. we sectoren aan elkaar verknoopt, en Holland Ports tegelijkertijd blijven we heel zorgvuldig Bij (buitenlandse) evenementen presenteren de Nederlandse havens zich als Holomgaan met een werelderfgoedgebied als land Ports. “Alsof ze één haven zijn, en dat is prima,” meent de Groningse hade Waddenzee. In Groningen hebben we vendirecteur. "Dat kan op veel meer gebieden, zoals marketing, Portbase of een bewezen dat ‘econologie’, de combinatie voordelig tariefstelsel voor milieuvriendelijke schepen et cetera. De onderlinge vervan economie en ecologie, werkt. En als houdingen zijn goed en worden alleen maar beter doordat de markt ons zal dwinhet dan nog steeds zo spannend is als nu, gen tot samenwerking. Lading moet immers zo min mogelijk over de weg. Dat wil dan hoop ik hier ook nog rond te lopen.” niet zeggen dat je van Nederland één grote havenholding moet maken. Dan denk www.groningen-seaports.com je in structuren, en dat willen ondernemers niet; zij laten zich niet dwingen.”

Maar er zijn volgens Post nog genoeg niveaus om samen te werken, bijvoorbeeld via ORAM, Deltalinqs in Rotterdam en het Groningse SBE (Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta, red.). "Het imago van de haven en het daaruit voortvloeien-

Harm Post op het fraaie hoofdkantoor van Goningen Seaports. Foto: Koos Broertjens

www.amports.nl

O k t o ber 2011

25

BedrIJFsProFIel

van graan tot kolen

igmA vijftig jaar jong

d

e Internationale Graanoverslag Maatschappij Amsterdam (IGMA) is op 23 november een halve eeuw actief in de over- en opslag van granen en derivaten.

In de jaren zestig waren dat voornamelijk soja, maïs, tarwe en gerst en later kwamen daar ook derivaten, grondstoffen voor veevoeders bij. Een aantal jaren daarna gevolgd door kolen en industriële mineralen.

Joris Moes Een complete zeehaven kan niet zonder een bulkterminal die graan overslaat. In de naoorlogse periode werd de wederopbouw van de vernielde Amsterdamse haven energiek ter hand genomen. Amsterdam wilde een multipurposehaven zijn, maar ontbeerde nog kolen- en graanterminals van internationale omvang.

Een vooruitstrevend initiatief van de gemeente en het havenbedrijfsleven was de oprichting in 1954 van Overslag Bedrijf Amsterdam voor kolen en ertsen. OBA maakte een goede start, en dit prille succes vormde de aanleiding om op dezelfde publiek-private wijze een graanterminal te bouwen.

grAAn in bulk Al voor de Tweede Wereldoorlog waren er experimenten met de verscheping van graan in bulk. Voor het lossen was een nieuwe machine nodig: de pneumaat of elevator, een soort reuzenstofzuiger. De graanstuwadoor Segmij (Silo en Graanelevator Maatschappij), die graanpakhuizen bezat aan het IJ, bouwde al voor de Tweede Wereldoorlog een grote betonnen silo. Maar de capaciteit was bij lange na niet toereikend voor het grote werk.

Een van de aanleidingen voor een graanterminal in Amsterdam vormde het gereedkomen van het kanaal Saint Lawrence Seaway in 1959, de verbinding van de Grote Meren met de Atlantische Oceaan. Hierdoor konden grote zeeschepen het binnenland van de Nieuwe Wereld bereiken. Aan de westzijde van het kanaal (Seven Islands) hadden de Canadezen silo’s gebouwd voor het laden van bulkcarriers naar Europa.

eerste grOte klAnt Amsterdam zag in die ontwikkeling een kans en de gemeente nam het initiatief– net zoals bij de oprichting van OBA – om samen met het havenbedrijfsleven een graanoverslagbedrijf op te richten. Dat gebeurde in 1960 en het bedrijf kreeg de naam Internationale Graanoverslag Maatschappij Amsterdam (IGMA).

Al snel kwam er een grote klant: Tradax in Panama, handelsdochter van het Amerikaanse voedselconcern Cargill. Contractueel legde het Amerikaanse bedrijf zich vast om vijftig jaar lang tegen vastgestelde tarieven jaarlijks een minimum hoeveelheid granen bij IGMA te lossen. Men rekende op een veelvoud daarvan, namelijk vijf à zes miljoen ton Amerikaans en Canadees graan per jaar.

Op 23 november 1961 werd de IGMA-terminal officieel in gebruik genomen. De Amerikaanse bulkcarrier Golden Eagle loste destijds het eerste graan. Op het IGMA-terrein stonden 24 betonnen silo’s en een elevatorgebouw. Een steiger met een lengte van 375 meter lag vijftig meter buiten de kade - waar de bulkcarriers afmeerden - terwijl buiten op het zeeschip en aan de binnenzijde van de steiger binnenvaartschepen en kustvaarders konden afmeren voor het overladen van graanproducten. De Vlothaven werd tot een diepte van vijftien meter uitgebaggerd. Vier pneumaten zorgden voor een gezamenlijke overslagcapaciteit van ruim duizend ton graan per uur. Via zogeheten kettingtransporteurs ging de lading de elevatoren in. Hierna volgde de directe overslag in lichters of duwbakken voor verder transport of opslag in silo's.

Luchtfoto van het IGMA-terrein, met de karakteristieke betonnen silo's, aan de Vlot- en Mercuriushaven. Foto: Haven Amsterdam

26

Oktober 2011

Zeehavens Amsterdam

BedrIJFsProFIel De drijvende lemniscaatkraan K-5 van IGMA is in november 2008 geleverd door NKM Noell. Met een hefvermogen van 40 ton is dit de krachtpatser van het jubilerende overslagbedrijf.

Foto: Dick van den Berg

derivAten en veevOeders Moederbedrijf Cargill zag in de haven van Amsterdam een functie voor de distributie van zijn landbouwgrondstoffen. Cargill vestigde zich daarom in de Coenhaven, en werd in 1978 de volledige eigenaar van IGMA, waarbij de naam Tradax verdween.

In de jaren zestig ging het voornamelijk om de op- en overslag van graan: soja, maïs, tarwe en gerst. Later volgden derivaten en veevoeders. Medio jaren zeventig werd tapioca (zetmeel uit cassavewortel, red.) zeer belangrijk, met gluten als bijproduct.

Ook kwam er een hele reeks nieuwe producten bij, zoals citruspulp en zonnebloempellets. Cargill nam in 1968 een zogeheten soja crushing plant aan de Mercuriushaven in gebruik, praktisch naar IGMA. In 1980 bouwde het bedrijf aan de Amerikahaven een fabriek voor de verwerking van oliehoudende zaden tot eetbare oliën.

In de jaren zeventig investeerde Cargill in een citrussappenterminal aan de Westhaven. Het lossen voor deze nieuwe activiteiten kwam vanzelfsprekend in handen van IGMA. Dat betekende nieuwe goederenstromen, zoals zonnebloempitten uit Frankrijk en geconcentreerd sinaasappelsap uit Zuid-Amerika.

ste instantie mikte het bedrijf op 1,5 miljoen ton steenkool per jaar, waarbij IGMA vertrouwde op het succes van de parceldienst in de agribulk. Door de sluiting van zijn kolenmijnen moest Duitsland deze brandstof gaan importeren. Van de enorme groei die dit tot gevolg had, zou ook IGMA kunnen profiteren.

De doorvoer ging echter veel langzamer dan bij het transport van granen, en IGMA had daardoor de aangevoerde kolen langer in opslag. De kracht van het bedrijf was juist de minimale opslagperiode. Bovendien stegen de charter“In 1990 besloot het bedrijf zelf het prijzen van bulkcareigen vervOer riers aanzienlijk als zeevervoer ter hand te nemen om Eind jaren tachtig stagneerde de graanimport als gevolg van gevolg van het verde overslagcijfers op te voeren.” de Europese landbouwpolitiek. Dit vormde voor IGMA aanhoogde ladingaanleiding om het marktaandeel buiten de lading voor Cargill bod van kolen. Het te vergroten. In 1989 behaalde IGMA een overslag van drie bleek helaas niet miljoen ton en dat was te weinig. In 1990 besloot het bedrijf daarom zelf het zeerendabel genoeg om met parcel-services kovervoer ter hand te nemen om de overslagcijfers op te voeren. Met een gecharterde len te vervoeren. bulkcarrier zette IGMA de eerste agri-parcelservice op Zuid-Amerika op die aan derden werd aangeboden.

Voor IGMA betekende dat een voortijdig einde van het kolenavontuur. Het parcelDe invoer van granen, veevoer en derivaten uit Noord- en Zuid-Amerika naar Euconcept had echter wel succes bij de verropa liep in de jaren tachtig grotendeels via Rotterdam, en het was IGMA niet eerscheping van industriële mineralen uit Chider gelukt daarvan een graantje mee te pikken. Met de parcelservice lukte dat wel, na, gecombineerd met palmpitschilfers uit daarmee kon IGMA een volledig logistiek pakket aanbieden: het vervoer vanaf de Maleisië en tapioca uit Thailand. bron tot de klant. Dankzij dit concept lukte het IGMA de overslag van drie miljoen www.igma.com ton (1989) op te voeren naar vijf miljoen ton (1994) en negen miljoen ton in 1998, in een teruglopende markt.

Ging IGMA in 1960 met vier pneumaten van start, deze ‘graanzuigers’ werden spoeigmA in een nOtendOp dig vervangen door drijvende grijperkranen met een hefvermogen van 16 ton, met naaste elke kaan een drijvende weegtoren die de producten woog, één van de sterke IGMA Bulk Terminal, dochteronderkanten van IGMA. Begin jaren tachtig breidde IGMA zijn machinepark uit met twee neming van Cargill, heeft ruim 160 Siwertell-schroefinstallaties uit Zweden, die de dubbele capaciteit van de pneumavaste medewerkers op diverse locaties ten hadden: achthonderd ton per uur. Tevens breidde IGMA zijn vloot drijvende in Amsterdam. kranen uit met twee zwaardere exemplaren, die ruim boven de 25 ton hefvermogen uitkwamen. In 2008 volgde de drijvende kraan IGMA-5 met een capaciteit van 40 IGMA heeft een moderne bulktermiton. Alle IGMA-kranen hebben een bijpassende weegtoren en vormen zo een ideale nal met vijf drijvende kranen, alle gecombinatie. combineerd met weegtorens. Jaarlijks OOk in kOlen slaat het bedrijf 8 miljoen ton over, Vanwege de goede ervaringen met de agri-parceldiensten ging IGMA vanaf de jaren met name agribulk. negentig ook soortgelijke diensten aanbieden voor het zeevervoer van kolen. In eer-

www.amports.nl

O k t o ber 2011

27

Amsterdam - IJmuiden - Den Helder - Harlingen - Eemshaven - Delfzijl - Utrecht - Scheveningen

Slop- en Bilge-inzameling Scheepsreiniging Afvalverwerking Calamiteitenservice Kadegebonden Diensten Olie Recycling

Maritieme Afvalstoffen Inzameling Nederland BV MAIN is gespecialiceerd in: Inzameling, transport en verwerking van scheepsafvalstoffen afkomstig uit de zeevaart, binnenvaart en visserij.

MAIN BV

Petroleumhavenweg 48 1041 AC AMSTERDAM

28

Oktober 2011

Tel. + 31 (0)20 6130 225 Fax. + 31 (0) 6118 723

www.main-bv.nl

E-mail: info@main-bv.nl

Zeehavens Amsterdam

www.amports.nl

O k t o ber 2011

29

oPleIdInG eerste diploma's opleiding Algemene Operationele techniek (AOt) uitgereikt

maritieme Academie slaat nieuwe wegen in

d Wethouder Annette Baerveldt (derde van links) tussen de geslaagde AOT-studenten. Foto: Michel van Bergen

Gerrit-Jan Hulsebos De Maritieme Academie is een samenwerkingsverband van de opleidingspartners Noorderpoort College in Delfzijl, de Maritieme Academie Harlingen, het ROC Kop van Noord-Holland in Den Helder, de Hogeschool van Amsterdam, Maritiem College Velsen en ROC Nova College. De drie laatstgenoemde instituten zijn gevestigd in het Noordzeekanaalgebied.

De zes locaties bedienen het gehele spectrum van het maritiem onderwijs. Van vmbo tot hbo, aangevuld met diverse vormen van contractonderwijs, competentieerkenning en maatwerkoplossingen. In totaal gaat het om bijna vijftienhonderd studenten Transport & Logistiek Onder30

Oktober 2011

e eerste lichting studenten van de nieuwe opleiding Algemene Operationele Techniek (AOT) ontving voor de zomervakantie hun diploma uit handen van Annette Baerveldt, wethouder onderwijs van de gemeente Velsen. Bij de AOT-opleiding werkt de Maritieme Academie van het ROC Nova College nauw samen met het locale bedrijfsleven, waarbij het opleidingsinstituut inspeelt op vragen uit de markt.

wijs. Daarnaast maken nog eens vierduizend volwassenen gebruik van de diverse (na)scholingscursussen voor het bedrijfsleven. Ruim veertig cursussen, variërend van cargodoor tot marifonie, behoren tot het standaardaanbod van de Maritieme Academie die in IJmuiden gevestigd is bij het sluizencomplex. Het opleidingsinstituut levert maatwerk aan onder andere de offshore en de KNRM. Zo bestaat er voor de landelijke KNRM-organisatie van opstappers een specifieke managementcursus, gericht op samenwerking aan boord.

Op het gebied van logistieke en havenopleidingen in de regio Amsterdam zijn alle krachten gebundeld bij het Havencollege Amsterdam aan de Kwadrantweg (Suezhaven). Dit partnerschap van ROC Amsterdam, gemeente Amsterdam en ROC Nova Collega dient als het loket voor opleidingen in het havengebied.

Voorts legt men momenteel de laatste hand aan de opzet van de ‘Nautische Leerlijn Verkeersbegeleiding’. Deze opleiding is bedoeld voor sluismeesters, brugwachters en verkeersbegeleiders en vervangt het huidige ‘Nautop’-certificaat.

Actief in brAZiliË Hoewel Jan Wieger Hof, directeur Maritieme Academie van het ROC Nova College, zich vooral wil blijven richten op de lokale onderwijsmarkt, nam het op-

Zeehavens Amsterdam

oPleIdInG

leidingsinstituut in april 2011 deel aan de Intermodal-beurs in São Paulo. Hof: “We gaan al jaren naar deze beurs. Net als vorig jaar in Istanbul draait het om het inventariseren van goederenstromen richting Amsterdam. Daarnaast heeft Brazilië een interessante potentiële binnenvaart. We kijken of we samen met andere partijen op een innovatieve wijze antwoord kunnen geven op lokale opleidingsvraagstukken. Daarbij gaat het vooral om het ontwikkelen van managementconcepten, train-the-trainer cursussen en proefprojecten.”

pAssend AntWOOrd Het nieuw leven inblazen van de opleiding Algemene Operationele Techniek (AOT) is illustratief voor de lokale aspiraties van de Maritieme Academie. De AOTopleiding raakte enkele jaren geleden in het slop maar kreeg nieuwe impulsen door vragen uit de markt en een passend antwoord van de Maritieme Academie, zo licht Hof toe. “Nuon, Cargill, Afval Energie Bedrijf Amsterdam (AEB) en afvalverwerker HVC, die zich inmiddels hebben verenigd in de stichting ‘Leer Werken in de Techniek’, kampen met een groot tekort aan goed geschoold technisch personeel. De stichting draagt namens de bedrijven bij aan de opleidingskosten, betaalt laptops van studenten en garandeert stageplaatsen. Het streven is het creëren van een topopleiding. Dit jaar zijn de eerste zes studenten geslaagd, met baangarantie! Op dit moment heeft de opleiding 48 studenten ingeschreven.”

ZijWAArtse instrOOm Ook het groeiend aantal zogeheten EVC-trajecten (Erkenning Verworven Competenties) is een goed voorbeeld van het inspelen op de behoefte van de markt.

Het doorlopen van een EVC-procedure bepaalt welke competenties gedurende de loopbaan op basis van kennis en ervaring zijn verworven. Aangevuld met scholing op de ontbrekende vaardigheden geeft de Maritieme Academie een

volwaardig mbo-of hbo-diploma af.

“Het EVC-traject zorgt ervoor dat we niet alleen meer afhankelijk zijn van instroom uit het reguliere onderwijs,” zo vertelt Hof. “Op logistiek gebied verzorgen we EVC-trajecten voor omliggende bedrijven als Tata Steel en KLM. Daarnaast zijn vooral de binnenvaart, en sinds enige tijd ook de rondvaartsector in Amsterdam, vaste klanten. De binnenvaart kent bijvoorbeeld veel schippersvrouwen. Zij hebben alle kennis en ervaring maar missen de beroepserkenning. De rondvaartsector kampte met een obstakel in de wet.

Op dit scheepstype was in het verleden een Groot Vaarbewijs vereist, gebaseerd op de geregistreerde vaartijd in de reguliere binnenvaart. Nu voldoet een certificaat Schipper Rondvaart Beperkt Vaargebied na voltooiing van de opleiding van 1,5 jaar.” Deelnemende leerbedrijven zijn onder meer Amsterdam Canal Cruises, Holland International en Rederij Lovers.

Het afgelopen jaar zijn twintig schippers geslaagd. www.maritieme-academie.nl

Advertentie

TECHNISCHE TOTAALOPLOSSINGEN BINNEN DE INDUSTRIE?

Cofely maakt ’t waar.

Innovatieve technische totaaloplossingen binnen de industrie, van ontwerp tot

zorgt voor een optimale planning en afstemming. Wilt u weten wat onze

realisatie en onderhoud? Met een integrale aanpak, technologieën zoals piping

oplossingen voor u kunnen betekenen? Kijk op www.cofely.nl, bel 075-6537000

& mechanical, elektrotechniek & instrumentatie, industriële automatisering en

of email naar infowestnederland@cofely-gdfsuez.nl voor meer informatie,

uitgekiende onderhoudsconcepten maakt Cofely het waar. Waarbij één regisseur

praktijkvoorbeelden en de mogelijkheid om een persoonlijke afspraak te maken.

ver vooruit in duurzame technologie

www.amports.nl

O k t o ber 2011

31

lUCHtvraCHt

brancheorganisatie Acn maakt zich sterk voor e-freight

papierloze luchtvracht

b

rancheorganisatie Air Cargo Nederland (ACN) wil vaart maken met de ontwikkeling van E-freight in de luchtvracht. Hierbij worden goederenstromen tussen verladers en ontvangers veel sneller en efficiënter afgehandeld. Ook voor de zeehavens ziet ACN kansen.

Bart Stam Goederenvervoer in de luchtvaart is van oudsher goed voor een papierberg aan vrachtbrieven, documenten, vergunningen en wat dies meer zij. Jaarlijks gaat het om een volume dat past in zo’n dertig Boeing-747’s.

Daarom heeft brancheorganisatie ACN, gevestigd op Schiphol-Zuid, voor Nederland het voortouw genomen om zoveel mogelijk schakels en transacties elektronisch, dus papierloos, af te handelen. “Zodat zowel bedrijven als de overheid een real-time overzicht hebben van de goederenstroom en minder informatie van papier hoeven over te nemen,” zegt directeur Ben Radstaak van ACN. De brancheorganisatie vertegenwoordigt de gehele luchtvrachtketen zoals luchtvaartmaatschappijen, expediteurs, afhandelaars, luchthavens (Schiphol en Maastricht) en dienstverleners (waaronder adviesen uitzendbureaus, banken, scholen en security-bedrijven). “Hoofddoel van ACN is de positie van Nederland en Schiphol op het gebied van luchtvracht te versterken en zo efficiënt mogelijk te laten functioneren,” aldus Radstaak en Herman Wittebrood, manager special projects bij ACN.

Herman Wittebrood (links) en Ben Radstaak staan bij KLM Cargo voor een pellet naar China. Foto: Martin Hendriksen

32

Oktober 2011

Zeehavens Amsterdam

lUCHtvraCHt

OnnOdige bureAucrAtie

dertig pArtijen dOen mee

Het idee voor een papierloze documentenstroom is in 2004 opgepikt door de internationale luchtvaartorganisatie IATA en de Wereld Douane Organisatie (WDO). Doel was te onderzoeken of het mogelijk is de benodigde documenten bij luchtvracht digitaal af te handelen. Radstaak: “Er bestaan momenteel wereldwijd 38 soorten formulieren voor luchtvrachttransport. Veel te veel natuurlijk en dat leidt tot onnodige bureaucratie en de kans op fouten.”

Drie jaar na de aftrap (2007) zijn vijf landen van start gegaan met een proefproject. Naast Nederland waren dit Singapore, Hongkong, het Verenigd Koninklijk (Heathrow) en Canada (Toronto en Vancouver). In 2009 werd het proefproject afgesloten met de conclusie dat E-freight wereldwijd haalbaar is. Radstaak: “Vandaar dat inmiddels 44 landen het toepassen, waaronder Taiwan, Zuid-Korea en de VS. Ook opkomende economieën als India en China tonen grote interesse.”

Inmiddels zijn zo’n dertig partijen in en rond Schiphol actief bezig met het omschakelen naar papierloos transport. Dit zijn luchtvaartmaatschappijen, expediteurs en verladers, aangevuld met organisaties als Schiphol Group en EVO. Op de lijst van deelnemende logistieke bedrijven zien we onder andere VCK Logistics, Singapore Airlines, DB Schenker, Martinair Cargo maar ook Nyenrode Business Universiteit.

Uiteraard is een wereldwijde koppeling van alle informatiesystemen niet van de ene op de ander dag gerealiseerd. Zo werken verladers drie vAriAnten met andere ICT-systemen en software dan de E-freight kan zich volgens ACN langs drie lijnen ontwikkelen. expediteurs. Om inWittebrood: “Een ietwat omslachtige en ouderwetse mogelijk"Er bestaan momenteel wereldwijd formatie-uitwisseling heid is het inscannen van papieren om die per e-mail te vermogelijk te maken, 38 verschillende formulieren sturen.” De tweede mogelijkheid is een zogeheten Document zijn aanpassingen Management Systeem, dat zorgt voor het versturen van de luchtvan de systemen, voor luchtvrachttransport. Veel vrachtbrief tussen de verladers, expediteurs en de maatschappij. standaardisatie en te veel natuurlijk" Een goed voorbeeld is volgens Radstaak en Wittebrood de zogesoms nieuwe softheten e-Cargo Pouch van Cargonaut op Schiphol. ware nodig. “Wij als Een derde optie is om via de onderlinge koppeling van de IT-systemen alle schakels in ACN proberen partijen dezelfde kant op te dude luchtvrachtketen te bereiken. Ben Radstaak: “We moeten er nu voor zorgen dat we wen,” zegt Ben Radstaak. “Daarom hebben we wereldwijd dergelijke technieken gaan inrichten bij het vervoer van lading. Vandaar dat op 1 januari een projectteam van vijf mensen ACN inmiddels een subsidieaanvraag heeft ingediend bij het Ministerie van Economiopgezet die gedurende anderhalf jaar E-Freight sche Zaken, Landbouw en Innovatie in het kader van ‘Pieken in de Delta’. van de grond moeten tillen. Vier op Schiphol, en één op Maastricht Airport.”

Medio 2012 moeten de deelnemende partijen Advertentie een ‘substantieel’ deel van hun goederenstromen elektronisch afwerken. Wittebrood: “Toch zal er voorlopig nog wel enige overlap zijn met het papierwerk. Zeker als we bedenwww.marpolservices.nl ken dat uiteindelijk alle 180 landen ter wereld moeten meedoen. Overigens hebben we met de huidige 44 landen al wel zo’n 80 à 90 procent van de wereldhandel te pakken, zij het dat nog niet alle luchthavens in die landen meedoen.” De ambitieuze doelstelling van IATA is om in 2015 al het papierwerk te vervangen door elektronische informatiestromen. ACN wil dit doel al in 2013 bereiken, voor zover de overheden dat toestaan.

Directeur Radstaak denkt dat de invoering van E-Freight een grote efficiencyslag kan verzorgen. “De bepaling dat goederen zes uur voor vertrek aanwezig moeten zijn op Schiphol is dan niet langer nodig, waardoor de ketenafhandeling veel korter kan. Als we dat proces verder kunnen optimaliseren, dan kunnen we bijvoorbeeld bloemen verser aan boord krijgen.”

Your solution to marine pollution Slops Disposal - Garbage Collection Shipcleaning - Oil Spill Response

OOk ZeeHAvens AmsterdAm Ook voor de zeehavens ziet ACN op den duur kansen voor E-Freight. Herman Wittebrood: “Amsterdam Container Terminals heeft al belangstelling getoond om het havensysteem af te stemmen op het luchtvrachtsysteem. Dat vereist nog wel het nodige denkwerk, want in een haven hebben we immers te maken met nog meer vervoersmodaliteiten, maar het geeft wel aan dat er ook daar wordt gedacht aan papierloos goederenvervoer.” www.acn.nl

www.amports.nl

O k t o ber 2011

33

Holland Marine Services Amsterdam b.v.

Vlothavenweg 16 • 1013 BJ Amsterdam • Holland P.O. Box 415 • 1500 EK Zaandam • Holland Tel: +31(0)20-682 01 78 • Fax +31(0)20-684 21 05 E-mail: info@hmsa.nl

Pomprevisie voor scheepvaart, industrie en overheid

. . . .

Eigen machinale werkplaats Revisie van pompen, ventilatoren, roerwerken en tandwielkasten Steiger vluchtladder systemen ARC keramische coatings (extreem chemisch, corrosieen erosiebestendig voor de industrie en scheepvaart)

Holland Repair and Services b.v.

Vlothavenweg 16 • 1013 BJ Amsterdam • Holland P.O. Box 415 • 1500 EK Zaandam • Holland Tel: +31(0)20-682 90 05 • Fax +31(0)20-686 39 62 E-mail: info@hors.nl Westhavenweg 45 1042 AL Amsterdam T. 020 4486448 • F. 020 4486444 • info@saedt.nl • www.saedt.nl

34

Oktober 2011

Zeehavens Amsterdam

BedrIJFsProFIel tenderservice ijmuiden helpt schepen op ankerplaats

vaste waarde tussen wal en schip

De Kluut is een van de snelle, moderne loodstenders van Tenderservice IJmuiden. Het schip van 12,50 meter en kan een snelheid bereiken van 14-18 knopen.

Foto: Tenderservice IJmuiden

W

Pieter van Hove

zoeken we schepen. Dat kan zijn voor een wisseling van bemanningsleden die via IJmuiden naar Schiphol reizen. Bij reparaties aan het schip vervoeren we de monteur heen en weer. Hetzelfde gebeurt wanneer opvarenden naar een dokter of tandarts moeten.” Tenderservice IJmuiden beschikt momenteel over ruim dertig vaste klanten, waaronder Silverstar Agencies en Spliethoff.

Officieel heeft Tenderservice IJmuiden drie vaste havens: IJmuiden, Den Helder en Lauwersoog (Groningen). Maar in de praktijk blijkt dat het merendeel van de opdrachten in IJmuiden ligt. En dan vooral op de ankerplaats, zo’n zes tot twaalf mijl uit de kust. Er liggen daar steeds meer schepen te wachten, hetgeen alles te maken heeft met de sterk schommelende olieprijs. Reders ‘parkeren’ dan vaak hun schepen op de ankerplaats, vol of leeg, en wachten tot zich een gunstig moment voordoet om een haven binnen te varen. Dat kan Amsterdam zijn maar ook Rotterdam of Hamburg.

at begon als een sportvissersbedrijf is uitgegroeid tot een vaste verbinding tussen schepen op de ankerplaats voor IJmuiden en de vaste wal. “We leveren proviand aan boord en zorgen voor bemanningswisselingen en het overbrengen van monteurs,” zegt eigenaar-directeur Paul Bakker. “Zeven dagen per week, 24 uur per dag.”

Met zijn neef Arjan Bakker is Paul Bakker eigenaar en directeur van Tenderservice IJmuiden. Een bedrijfje dat diensten verleent tussen wal en schip. Vanuit de vaste uitvalplaats bij de Vissershaven in IJmuiden duurt het ongeveer een uur voordat de ankerplaats is bereikt. Dat is een gebied op zo’n twaalf mijl voor de rede van IJmuiden waar schepen –doorgaans olietankers– wachten op orders van de reder. “Dit voorjaar lagen er soms wel 23 schepen,” aldus nOOdgevAllen Paul Bakker.

Vijf jaar geleden begon hij met Sportvisserij De ankerplaats bevindt zich daarom op een strategische plek. Een groot voordeel is IJmuiden. Visliefhebbers konden -en kun- dat op de rede liggen goedkoper is dan afmeren aan de kade in de haven. Dat kost nen- met de voormalige kotter Marion een namelijk havengeld. Overigens: het is niet toegestaan om overal in het gebied voor dagje op zee. Twee jaar later kwam zijn neef anker te gaan. In het gebied liggen veel pijpleidingen en kabels en bovendien zijn de offshore windparken niet ver weg. De grote tankers met een Arjan erbij die bij het diepgang van meer dan veertien meter komen aan het einde Loodswezen IJmond“Op verzoek van van de vaargeul te liggen. Bij een vervolg van de reis richting de Amsterdam werkte. Paul bijvoorbeeld KVSA of monding van het Noordzeekanaal kunnen zij direct de geul in.

Bakker: “Loodstenders Voor medisch noodgevallen wordt meestal de KNRM ingeschavervoerden bemanVopak bezoeken we keld. Schipper Leen Langbroek van de IJmuidense reddingboot ningsleden van en naar schepen.”

Christien noemt de bezoeken aan de ankerplaats een ‘bijzondede schepen. Maar de re ervaring’. “Het is net een dorp. Mensen worden ziek, moeten Loodsdienst vond dat niet zijn hoofdtaak en vroeg of wij een ten- naar de vaste wal voor artsbezoek. Of er gebeuren ongelukjes aan boord. Wij kunnen derdienst wilden onderhouden tussen de hen dan helpen.” wal en de wachtende schepen. Daarmee is OOk AfvAl het bedrijf begonnen.”

De Tenderservice is overigens ook een vuilnisophaler. Paul Bakker: ,,Met de Marion dertig vAste klAnten halen we vaak gelijk scheepsafval op bij de schepen. Dat brengen we naar Bek & VerInmiddels beschikt Tenderservice IJmuiden burg in de haven van IJmuiden. Dan heb ik het over grote hoeveelheden, soms wel over twee snelle voormalige loodstenders 25 ‘big bags’. Dat stukje dienstverlening doen wij ook.” en een proviandboot, de Marion. “Op verwww.tenderservice-ijmuiden.nl zoek van bijvoorbeeld KVSA of Vopak be-

www.amports.nl

O k t o ber 2011

35

BoeKreCensIe

Haven van ijmuiden in beeld Jan van den Berg De haven van IJmuiden is sinds 2000 flink veranderd. Dit heeft de bekende maritiem publicist Willem H. Moojen, een van de vaste medewerkers van Zeehavens Amsterdam, treffend gedocumenteerd in het boek ‘Voor de sluizen’. Aan de hand van een reeks korte en enkele langere artikelen, die eerder in diverse maritieme vakbladen zijn verschenen, schetst hij de ontwikkeling van de haven. Naast hoogtepunten, zoals de succesvolle lijndienst van DFDS Seaways op Newcastle en de komst van de cruiseschepen, staat Moojen ook stil bij het mislukken van de lijndienst naar Harwich.

Niet alleen de bedrijfsmatige aspecten als scheepsreparatie en visserij komen aan de orde, ook belicht de auteur de recreatie in de vorm van rondvaarten en de strandhuisjes die tijdens de IJmuidense zomer niet te vermijden zijn. Het boek is rijkelijk voorzien van foto's, waardoor het een levendig en gevarieerd beeld geeft van maritiem IJmuiden.

Zoals iedere kenner kan raden, slaat de titel ‘Voor de sluizen’ op slechts de helft van de IJmuidense haven. Er komt dan ook een vervolg dat het deel achter de sluizen in beeld brengt.

Titel: Voor de sluizen: Maritiem IJmuiden in beeld Auteur: Willem H. Moojen Uitgeverij: Lanasta, Emmen ISBN: 978-90-8616-091-4 Omvang: 160 pagina’s, full colour Prijs: € 36,95 www.lanasta.com

Advertentie

36

Oktober 2011

Zeehavens Amsterdam

vIsserIJ

vis van daalimpex zwemt uit over de hele wereld

d

aalimpex in Velsen-Noord is landelijk vooral bekend door de overslag van aardappelen. Maar dit product maakt slechts een klein deel uit van de activiteiten. Bij de onderneming draait het namelijk vooral om vis.

opslag van aardappelen, boter en vis dat ongeveer driekwart uitmaakt van de totale overslag. Jaarlijks gaat het om 150.000 ton diepgevroren vis, voornamelijk afkomstig uit Noord-Europa. Zeker een à twee keer per week komt een schip met Russische kabeljauw naar Velsen-Noord. Bustra: “De vis wordt in de Barentszee overslagen op reefers die daarna rechtreeks naar ons varen. De kabeljauw gaat vervolgens verder naar Portugal, waar het product wordt verwerkt tot de bekende bacalao, of naar Qing Dao in China voor verdere verwerking. Veel verwerkte kabeljauw keert weer terug naar de VS of Europa voor de productie van visburgers of -sticks.”

fisH And cHips Daarnaast onderhouden drie schepen een vaste verbinding tussen Moermansk, de kust van Noorwegen en Velsen-Noord. “De vaartuigen doen onderweg veel Noorse havens Pieter van Hove aan,” zo vertelt de commercieel manager. “Aan de zijkant van het schip zit een lift waarmee de lading aan boord wordt gehesen. Dat gaat heel snel. Vervolgens gaat het schip Fishburgers van fastfoodketen McDonalds of vanuit Noorwegen naar Grimsby (Groot-Brittannië), waar een deel van de lading van vissticks van elk willekeurig merk. Een gerede boord gaat. Deze vis is bestemd voor de fish and chips industrie. De rest van de lading kans dat de grondstof – koolvis of kabeljauw komt naar Velsen-Noord en is bestemd voor Azië en Europa.”

– afkomstig is van één van de vriesvemen Het transport vanuit de IJmond kent weer een ander traject. De lading gaat eerst per van Daalimpex in Velsen-Noord. Met een vrachtwagen naar de containerterminal van CTB in de haven van Beverwijk, en van opslagcapaciteit voor 60.000 pallets (ongedaaruit per containerschip naar de Rotterdamse haven voor vervoer naar verre oorden. veer 60.000 ton) is het Niet zelden legt een hektrawler aan bij de Velserkade voor het loscomplex aan de Velsersen van diepgevroren vis. Bulstra: “Het kan zijn dat er onvoldoende “Daalimpex is nu kade (bij Zijkanaal A) ruimte is in de haven van IJmuiden. Zoals de Annelies Ilena KW eenmaal een begrip in één van de grootste van 174 van rederij Parlevliet & Van der Vliet, de grootste hektralwer in de markt.” ons land. zijn soort ter wereld. Dit schip heeft veel manoeuvreerruimte nodig en bij ons kan dat.”

tWee cOncurrenten sAmen

Sinds de overname in 2009 door Kloosterboer in IJmuiden behoren de twee voormalige concurrenten tegenwoordig tot één en hetzelfde concern. “Al hebben we de naam gewoon gehandhaafd, want Daalimpex is nu eenmaal een begrip in de markt,” zegt Garco Bustra, commercieel manager bij Daalimpex.

De onderneming is verantwoordelijk voor de

scHAAlvOOrdelen Volgens Bulstra kan ook de aard van de lading uitmaken of het schip lost bij Kloosterboer in IJmuiden of bij Daalimpex in Velsen-Noord. “Wij maken gebruik van stelingen, een soort ijzeren hekken, voor de iets duurdere vis. Je loopt dan niet het risico dat de lading beschadigd raakt. De vriesvemen bij Kloosterboer zijn meer geschikt voor stapelen, dus voor bulkpartijen. Dat is het voordeel van één grote onderneming!” www.daalimpex.com

Overslag op de kade van Daalimpex in Velsen-Noord. Foto: Daalimpex www.amports.nl

O k t o ber 2011

37

Een gewichtig programma!

h Balkklemmen

h Lieren

Verhuur van kettingtakels k

> Hijsarm voor heftruck

Office Elst Industrieweg-Oost 16 6662 NE Elst Phone: +31 (0)88-1011206 Fax: +31 (0)88-1011208 E-mail: info@megabarging.nl

h Hijsbanden

Office Amsterdam Ruijgoordweg 100 1047 HM Amsterdam Phone: +31 (0)20-4801400 Fax: +31 (0)20-3347571 E-mail: info@megabarging.nl

Lastweegsystemen k

T: 0251 291919 www.vangool.nl

www.MegaBarging.nl

Quality in logistics 38

Oktober 2011

Zeehavens Amsterdam

MUseUM

‘Hoogovens museum’ houdt geschiedenis staalbedrijf levend

d

e geschiedenis van Nederlands enige hoogoven- en staalbedrijf wordt levend gehouden in het Hoogovens Museum. Dit staat vlakbij de hoofdingang van Tata Steel in IJmuiden.

Jan van den Berg De industriële geschiedenis van de IJmond is nauw verweven met Hoogovens en opvolger Corus. De toekomst zal grotendeels bepaald worden door Tata Steel.

In het Hoogovens Museum komen beide tijdlijnen samen. Het museum biedt een mooi overzicht van de geschiedenis van de staalproductie aan het Noordzeekanaal. Bij binnenkomst blijkt hoe ruim het museum is dat is gevestigd in De Blauwe Brug, voormalig kleedlokaal voor de Mobiele Vaklieden (MOB).

Hoopgevend is dat Tata Steel het museum van harte steunt. “Het moederbedrijf heeft gelukkig aandacht voor de historie,” zegt Rob Meijer van het Hoogovens Museum. “Tata De oude klokkentop is een blikvanger van het Hoogovens Museum. Foto: Dick van den Berg Steel heeft in India ook een museum.” De steun is essentieel voor het Hoogovens Museum, want Tata Steel is de enige sponsor. In diverse pannen waarin vloeibaar ijzer werd vervoerd. ruil hiervoor maakt het staalbedrijf gebruik In het voormalige badlokaal bevindt zich het grootste deel van de collectie. Er zijn meerdere van het museum voor bijeenkomsten en re- soorten ijzererts te zien, evenals modellen van fabrieken en installaties. Foto’s en films laten cepties. Inkomsten krijgt het museum verder ruim negentig jaar historie zien. Zo komen ook de gastarbeiders in beeld die aanvankelijk uit entreegelden en bijdragen van donateurs. in het passagiersschip Arosa Sun woonden, gelegen aan de buitenkade van het Hoogovensterrein.

Er zijn dertig vrijwilligers.

Het Hoogovens Museum is in februari 2009 open gegaan voor het publiek. “Al lang voor AAnvullingen die tijd waren mensen allerlei spullen aan Plannen voor aanvullingen en verbeteringen zijn er genoeg. “Het zou mooi zijn om een het verzamelen,” zegt Meijer. “Zelf ben ik bordes te maken rond de klokkentop, dan kun je die veel beter bekijken,” aldus Dirk Manneken. Meijer wil in de voormalige washokjes aan de zijkant van het daar in de jaren tachtig badlokaal graag een betere uitstalling maken van de productie van mee begonnen.” De me“Het moederbedrijf heeft ijzer en staal. Daarnaast moet de Museumwinkel worden opgeknapt. dewerkers brengen niet De circa 1500 bezoekers per jaar zijn zowel oud-werknemers met hun alleen materiële zaken gelukkig aandacht voor kleinkinderen als ook vakantiegangers in de IJmond. Daarnaast biedt mee. Zo doet vrijwilliger de historie.” het Hoogovens Museum leerlingen van basisscholen technische Cobi Koster rondleidinworkshops aan. Dit gebeurt met volle steun van Tata Steel. De volgen door het museum.

“Toen ik bij Hoogovens werkte, verzorgde ik gende generatie moet straks immers de staalproductie draaiend, en dus ook de geschiedenis levend houden. ook rondleidingen.”

klOkkentOp te beWOnderen

www.sieho.nl

Wie het museum nadert, ziet de oude klokkentop van Hoogoven 7 al staan (zie foto).

Deze werd gebruikt om het erts en de kooks in de hoogoven te laten vallen. Ook staan er

Hoogovens Museum Geopend di en do: 10-16 uur Tel. 0251-49 88 65

www.amports.nl

O k t o ber 2011

39

40

Oktober 2011