Zeehavens Amsterdam nr 6 2011

Inhoud Themanummer

Xxx Xxx

Xx

ZEEHAVENS

AMSTERDAM XX

Xx

XX XX

AMSTERDAM BEVERWIJK IJMUIDEN ZAANSTAD

Xxx

Xxx

Xxx

Xxx

Xxx Xxx

Foto voorpagina: Xxx

Themanummer

Distributie en logistiek Colofon: Bart Stam (hoofdredacteur) Laura Keegstra (directeur)

Adverteerdersindex: Xx Xxx

Ontwerp en opmaak: FIZZ reclame + communicatie, Meppel Druk: Ten Brink, Meppel

www.amports.nl

2011/nr6

Portbase

Een loket voor alle zeehavens

Maritiem advocaat Ernst Bulthuis heeft zijn draai gevonden in Zeehavens Amsterdam S e p t e mber 2011

1

2

September 2011 December 2011

Zeehavens Amsterdam

Inhoud Themanummer

Distributie en logistiek 05 07 09 10 14 18 20 26 30 34 37 39

12

Een sterke basis voor de toekomst Korte berichten Korte berichten Koopman Car Terminal groeit in omvang en dienstverlening CCA: Creatieve Containers uit Amsterdam

Meer speelruimte voor de binnenvaart Het aantal binnenvaartschepen in de haven van Amsterdam is de laatste jaren sterk gegroeid. Daarom ontwikkelde Haven Amsterdam nieuwe wacht- en ligplaatsen binnen de bestaande ruimte.

Airborne Composites zorgt voor doorbraak in de offshore

22

Vopak Terminal Westpoort na twee jaar in bedrijf Alle havens één loket IJ-haven biedt oplossing voor problemen met lichteren “Volwaardige dienst nodig voor olieverontreinigingen”

Liefde voor de Amsterdamse haven Van Vliet Trucks Holland in Nieuwerkerk aan den IJssel exporteert zeer uiteenlopende motorvoertuigen naar het buitenland, het merendeel naar West-Afrika. Daarvoor gebruikt het familiebedrijf het liefst de USA Terminal van de Ter Haak Group, met wie Van Vliet een warme verstandhouding heeft.

Brits afval naar Nederland

32

Oosterdok: van zeehaven tot binnenwater

‘Wien Amsterdamsch water in de aders vloeit’ Maritiem advocaat mr. Ernst Bulthuis (Van der Steenhoven Advocaten) behandelt veel juridische zaken voor Amsterdamse havenbedrijven en ziet ruimte voor groei.

Foto voorpagina: Overslag van containers bij MEO Stuwadoors in Velsen-Noord. Foto: Ed Seeder

Colofon: Bart Stam (hoofdredacteur) Laura Keegstra (directeur) Ontwerp en opmaak: FIZZ reclame + communicatie, Meppel Druk: Ten Brink, Meppel

Adverteerdersindex: 29 ABN AMRO 25 AYOP 40 BAM 16 Bek & Verburg 16 Blom bv 24 Cofely 16 C.V.V. 08 CWT Sitos 38 Van Gool

24 24 36 17 06 36 36 36 17

www.amports.nl

HMSA/HORS De Koperen Ploeg Libelle Machinefabriek Saedt MAIN Marpol MegaBarging MEO Rabobank

02 38 13 38 28 04 06

SGS Specialised Tanker Services STC Group SWA Havens Ter Haak Group VCK Logistics Waterland Terminal

D e c e mber 2011

3

Port of Amsterdam +31 20 58 77 877 - info@vcklogistics.nl Port of Rotterdam +31 10 494 37 77 - info.ocean@vcklogistics.nl Amsterdam Airport Schiphol +31 20 65 49 100 - info.air@vcklogistics.nl www.vcklogistics.nl

4

September 2011 December 2011

Zeehavens Amsterdam

Minister Melanie Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) en Michiel Wijsmuller tijdens het Havengildediner. Foto: Martin Hendriksen

Een sterke basis voor de toekomst Een van de hoogtepunten van het jaarlijkse Havengildediner is de uitreiking van de Havenpenning, en ditmaal was Jaap Blok aan de beurt. Ik heb de oud-directeur van VCK Group leren kennen als een gedreven ondernemer die de afgelopen veertig jaar een belangrijke rol heeft gespeeld in de transformatie van een klassiek cargadoorsbedrijf naar een allround logistiek dienstverlener. Daarnaast hebben we afscheid genomen van Wim Ruijgh en tegelijkertijd Laura Keegstra welkom geheten als nieuwe directeur van Amports (zie Zeehavens Amsterdam no. 4).

GROTE TOEGEVOEGDE WAARDE Het Havengildediner is ook het podium bij uitstek om de situatie in Zeehavens Amsterdam nader te belichten. Ondanks de financieel-economische crisis in Europa ben ik positief over de slagkracht van onze vier zeehavens. Zo zorgden de eerste negen maanden van 2011 voor een groei van 3,3 procent naar 68,6 miljoen ton. Hoewel de definitieve jaarcijfers pas later bekend worden, durf ik wel te voorspellen dat we in de buurt gaan komen van ons record (94,8 miljoen ton) uit 2008.

Zeehavens Amsterdam is een gevarieerde haven met een hoge toegevoegde waarde. Zo is Amsterdam inmiddels de belangrijkste benzinehaven ter wereld, en de recente opening van de Vopak Westpoort Terminal versterkt deze positie alleen maar. Laten we overigens niet vergeten dat ook andere terminals de afgelopen jaren niet hebben stilgezeten. Samen met Greenmills en Vesta Biofuels vormen zij een ijzersterk cluster in de natte bulk, waarbij deze twee bedrijven voor een nieuwe activiteit zorgen: de biodieselproductie. Hiermee onderstreept Amsterdam zijn duurzame, innovatieve karakter.

Een positieve ontwikkeling is ook dat de aanvoer van cacao uit Ivoorkust, het grootste exportland ter wereld, weer op gang is gekomen. Dat is natuurlijk belangrijk voor de grootste cacaohaven ter wereld.

Voorts blijft het offshorecluster in de IJmond maar groeien. Zo zorgt hightechbedrijf Airborne Composites aan de IJmondhaven voor minimaal 75 en mogelijk 150 hoogwaardige arbeidsplaatsen.

Uiteraard moet ik even stilstaan bij het stormachtige succes van de zee- en riviercruises, die profiteren van de uitstekende samenwerking tussen de locale overheden, havenautoriteiten, de toeristische industrie, terminals en nautische dienstverleners. Hierdoor zullen in 2012 bijna tweehonderd cruiseschepen Amsterdam en IJmuiden bezoeken en zo’n 1300 riviercruiseschepen (Amsterdam en Zaanstad).

KEURIG OP SCHEMA Voor Zeehavens Amsterdam is een goede infrastructuur van levensbelang, zowel ‘nat’ als ‘droog’. De voorbereidingen voor de tweede zeesluis in IJmuiden gaan onverminderd door, zoals minister Schultz van Haegen tijdens ons Havengildediner heel duidelijk onderstreepte. Ook de Tweede Coentunnel en Westrandweg liggen keurig op schema en zullen in 2013 gereed zijn. Hierdoor krijgt Zeehavens Amsterdam een nog betere ontsluiting met Schiphol, de haven van Rotterdam en de rest van Nederland. Dit zal de samenwerking tussen de Nederlandse mainports alleen maar bevorderen, hetgeen ik van harte toejuich.

Themanummer

Xxx Xxx

Xx

ZEEHAVENS

AMSTERDAM XX

Xx

XX XX Colofon: Bart Stam (hoofdredacteur) Laura Keegstra (directeur)

Adverteerdersindex: Xx Xxx

Ontwerp en opmaak: FIZZ reclame + communicatie, Meppel Druk: Ten Brink, Meppel

w w w. a m p o r t s . n l

Net als bij de twee reeds eerder gerealiseerde windmolenparken, ligt IJmuiden met haar achterland het gunstigst om als uitvalsbasis te dienen voor de prefab en de installatie van dit park, dit geeft weer een impuls aan de regionale industrie. Met name ook omdat men met dit park vernieuwende technieken voor installatie en fundering wil testen.

Het is goed om daar als regio bij betrokken te zijn en voorop te lopen bij innovaties. Niet alleen voor de korte maar vooral voor de lange termijn, want er moet nog wel wat gebeuren om de ambitie van Nederland - 6.000 MW offshore windenergie voor 2020 – waar te maken.

Daarom kijken wij als AYOP niet alleen naar het heden, maar zullen we op korte termijn (begin 2012) een workshop organiseren voor onze leden en mogelijk andere betrokkenen. Dit om te inventariseren waar en hoe we in onze regio, rekening houdend met deze landelijke ambities en met het plan van de provincie Noord-Holland om voorop te lopen met innovatie, kunnen samenwerken en ook wat er op het gebied van de infrastructuur nog moet worden gedaan om hierin een belangrijke rol te (blijven) spelen.

Dit alles niet alleen bij de installatie maar ook gedurende de lifetime van het park op het gebied van onderhoud, zoals nu al vanuit IJmuiden wordt gerealiseerd door Vestas.

U bent het toch met mij eens: goed nieuws voor de regio!

Ron Davio, voorzitter AYOP (Amsterdam Ymuiden Offshore Port)

ZEEHAVENS AMSTERDAM

informatieblad over het Noordzeekanaalgebied, met de havens en het havenbedrijfsleven van Amsterdam, Beverwijk, IJmuiden en Zaanstad, is een uitgave van Amsterdam Ports Association. Verschijnt zes keer per jaar.

E-mail: amports@amports.nl.

Xxx

Xxx

Xxx

Mee r o v e r A m s t e r d a m P o r t s A s s o c i a t i o n e n z i j n 3 0 0 l e d e n : w w w. a m p o r t s . n l

Xxx Xxx

Foto voorpagina: Xxx

Distributie en logistiek

Eneco heeft de de financiering rond om het windmolenpark voor de kust van Noordwijk en Zandvoort te realiseren. Het betreft 43 windmolens van elk 3 megawatt.

AMSTERDAM BEVERWIJK IJMUIDEN ZAANSTAD

Xxx

Themanummer

Goed nieuws voor de regio

Reageren kan via bstam@amports.nl of via de Amports Group op LinkedIn

Michiel A. Wijsmuller, voorzitter Amports Inhoud

Opinie

2011/nr6

Portbase

Een loket voor alle zeehavens

Maritiem advocaat Ernst Bulthuis heeft zijn draai gevonden in Zeehavens Amsterdam September 2011

1

www.amports.nl

D e c e mber 2011

5

Stevedore and Terminal operator

In de grootste All Weather Terminal van Europa is droog overslaan van kwetsbare produkten als staal, hout, papier etc. nooit afhankelijk van weersomstandigheden.

Westpoort 5079 - Elbaweg 10 1044 AD Amsterdam T +31 20 44 80 620 E kantoor@waterlandterminal.nl W www.waterlandterminal.nl

Amsterdam - IJmuiden - Den Helder - Harlingen - Eemshaven - Delfzijl - Utrecht - Scheveningen

Slop- en Bilge-inzameling Scheepsreiniging Afvalverwerking Calamiteitenservice Kadegebonden Diensten Olie Recycling

Maritieme Afvalstoffen Inzameling Nederland BV MAIN is gespecialiceerd in: Inzameling, transport en verwerking van scheepsafvalstoffen afkomstig uit de zeevaart, binnenvaart en visserij.

MAIN BV

Petroleumhavenweg 48 1041 AC AMSTERDAM

6

December 2011

Tel. + 31 (0)20 6130 225 Fax. + 31 (0) 6118 723

www.main-bv.nl

E-mail: info@main-bv.nl

Zeehavens Amsterdam

KORTE BERICHTEN Dokbeurt ‘Stad Amsterdam’ bij Oranjewerf Oranjewerf Scheepsreparatie heeft voor de derde maal de Clipper Stad Amsterdam ontvangen. Het 78 meter lange passagiersschip voer op 14 oktober het drijvende droogdok binnen voor diverse onderhoudswerkzaamheden, zoals reparatie van de schroefas, onderhoud van het tuigage, schilderwerk en een tienjarige survey. De werkzaamheden duurden tot 2 november. De Clipper Stad Amsterdam is geen onbekende voor Oranjewerf, aangezien het schip tussen 1997 en 2000 is gebouwd door moederbedrijf Damen. Het luxe passagiersschip kreeg grote bekendheid door de televisieserie ‘In het kielzog van Darwin’ uit 2009 en 2010.

‘Emma at Work’ krijgt 35.000 euro

Havenpenning voor Jaap Blok Tijdens het 66e Havengildediner heeft Jaap Blok de prestigieuze Havenpenning ontvangen uit handen van Michiel Wijsmuller, voorzitter van Amports. De onderscheiding is bestemd voor iemand die zich op bijzondere wijze heeft ingezet voor Zeehavens Amsterdam.

Jaap Blok heeft veertig jaar bij VCK gewerkt dat zich in deze periode heeft ontwikkeld van een klassiek cargadoors- en stuwadoorsbedrijf tot een allround logistiek dienstverlener. Begonnen in Rotterdam, is hij het overgrote deel van zijn carrière actief geweest in de Amsterdamse haven. Sinds zijn afscheid medio 2011 is Jaap Blok als commissaris aan het bedrijf verbonden.

“Jaap Blok heeft gedurende veertig jaar actief meegewerkt aan de aanpassing van zijn bedrijf aan de moderne tijd,” aldus de Amports-voorzitter. “En wel zodanig dat VCK blijvend een belangrijke plaats inneemt in zowel deze haven als ver daarbuiten.” In zijn dankwoord verklaarde de kersverse drager. “Ik had deze Havenpenning nooit gekregen zonder mijn collega’s bij VCK. Ik heb al die jaren met heel veel plezier in deze prachtige haven gewerkt.”

Op initiatief van Haven Amsterdam heeft het bedrijfsleven in Zeehavens Amsterdam 35.000 euro ingezameld voor de Stichting ‘Emma at Work’. Tijdens het Havengildediner op 25 november overhandigde Dertje Meijer de cheque aan prof. dr. W.M.C. van Aalderen, plaatsvervangend hoofd van het Emma Kinderziekenhuis. ‘Emma at Work’ is een zelfstandige stichting annex uitzendbureau die jongeren met een chronische ziekte helpt aan werkervaringsplaatsen.

Dertje Meijer overhandigt de cheque aan prof.

Van Aalderen. Foto: Martin Hendriksen Amports-voorzitter Michiel Wijsmuller (links) feliciteert Jaap Blok met zijn Havenpenning. Foto: Martin Hendriksen

Uitbreiding Iskes-vloot

Filterinstallatie Tata Steel Tata Steel IJmuiden heeft in november zijn eerste doekfilterinstallatie in gebruik genomen bij de sinterfabriek. Het doekfilter vangt stof op in zes grote filterkamers met een oppervlakte van ruim 15.000 m2.

Volgens de eerste metingen is de uitstoot verminderd met tachtig procent. “Hiermee hebben we de grootste stofbron in IJmuiden aangepakt,” stelt Tata-directeur Dook van den Boer. Tot 2015 worden er nog drie installaties gebouwd om de uitstoot van fijnstof, zware metalen en dioxines te verminderen. Het project kost in totaal honderd miljoen euro. (PvH)

Iskes heeft onlangs zijn twaalfde sleepboot aan de vloot toegevoegd. De ‘Argus’ is speciaal bestemd voor de havensleepdienst. Met deze sleepboot erbij kan Iskes zijn andere sleepboten - met name de Brent, Ginger en Triton - meer inzetten voor de offshore-industrie. De Argus behoort tot de Damen type 2810. De afmetingen bedragen 28 bij 10 meter, met een trekkracht van bijna 63 ton. Voorts beschikt de boot over een zogenoemd Azimuthing Stern Drive (ASD) voortstuwing, waardoor het vaartuig zeer wendbaar is.

Naast de Argus heeft Iskes begin december nog een havensleepboot aan zijn vloot toegevoegd. Het betreft de Svezia, een zusterschip van de Telstar, met een trekkracht van 45 ton. Deze sleepboot vervangt de Pollux die een bollard pull heeft van 20 ton. (PvH) www.iskestugs.nl

Havensleepboot Argus heeft een trekkracht van bijna 63 ton. Foto: Iskes

www.tatasteel.nl

MEER OVER AMSTERDAM PORTS ASSOCIATION EN ZIJN 300 LEDEN: WWW.AMPORTS.NL www.amports.nl

D e c e mber 2011

7

8

December 2011

Zeehavens Amsterdam

KORTE BERICHTEN Maiden call mv Hestia

Stijgende export pootaardappelen

Mv Hestia maakte op woensdag 2 november zijn maiden voyage in Zeehavens Amsterdam. Het 90 meter lange vrachtschip vervoerde tijdens zijn eerste reis 3.000 ton sojabonen van IGMA aan de Coenhaven (Havenkom A) naar Liverpool (UK). De Hestia, gebouwd in Harlingen, zal hoofdzakelijk droge bulk vervoeren tussen de havens in Noordwest-Europa maar is ook inzetbaar voor transatlantisch vervoer.

Het ultramoderne schip heeft onder andere een ‘state-of-the-art’ navigatiesysteem aan boord.

De overhandiging van het traditionele havenschildje geschiedde door James Hallworth (Haven Amsterdam), mede namens scheepsagent Cargill Shipping Agency, aan kapitein Teun Vogelij.

De haven van Beverwijk, één van de grootste exporthavens van pootaardappelen ter wereld, zal tot ongeveer februari vol liggen met grote koelschepen die vele rassen pootaardappelen komen laden. De prognoses voor dit seizoen zijn beter dan die van vorig jaar. Vanuit De Pijp zullen koelschepen ongeveer 80.000 ton verschepen. Vanaf de Velser-Noord Terminal en de Velserkade gaat het om nog eens 40.000 ton.

De pootaardappelen in Beverwijk worden verscheept in zakken van vijftig kilo, waarvan er vijftig op een pallet gaan. Twee pallets op elkaar worden gelijktijdig aan boord gehesen en in het ruim gestuwd. De aardappelen gaan vanuit De Pijp naar Cuba, en naar landen rond de Middellandse Zee. De aardappelen van de andere terminals worden verscheept in big bags van 1250 kilo per stuk en in containers. Per container gaat er 25 ton aan verschillende rassen mee. Deze pootaardappelen zijn uitsluitend bestemd voor Israël en Syrië. De totale uitvoer naar Cuba bedraagt 15.000 ton. De schepen worden sinds jaar en dag geladen door MEO Stuwadoors (WM).

Uitreiking van het havenschildje door James Hallworth aan kapitein Vogelij

Twee pallets verdwijnen in het ruim van de 142 meter lange, 8830 ton metende Frio Dolphin. Foto: Willem Moojen

Westrandweg stap verder De Combinatie Westrandweg heeft dinsdag 15 november met succes de laatste dwarsligger (steunbalk) geplaatst over de goederenspoorlijn in AmsterdamWestpoort. De aannemers draaiden een kolompijler met daarop de dwarsligger zo’n 120 graden over het spoortracé. Deze dwarsligger is 27 meter lang en weegt samen met de kolompijler duizend ton.

De aannemerscombinatie, die bestaat uit Van Hattum en Blankevoort, KWS Infra en Boskalis, heeft de pijler en dwarsligger de afgelopen maanden opgebouwd aan de rand van het spoorwegtracé. Deze methode voorkomt dat het goederenspoor voor lange tijd zou zijn gestremd. De plaatsing zelf nam ongeveer 1,5 uur in beslag.

Het plaatsen van dwarsligger over het goederenspoor.

Foto: Rijkswaterstaat

Nieuwe non-ferro-installatie voor AEB Het Afval Energie Bedrijf (AEB) in Amsterdam-Westpoort heeft op dinsdag 25 oktober een nieuwe non-ferro-installatie in gebruik genomen, geleverd door Feniks Recycling. De nieuwe installatie haalt waardevolle non-ferro metalen als aluminium, koper, messing en zink uit de slakken die overblijven na de afvalverbranding, Ten opzichte van de oude installatie uit 2000 moet de terugwinning meer dan verdubbelen. Ook zorgt de nieuwe eenheid, die onderdeel uitmaakt van de slakopwerkingsinstallatie, voor een jaarlijkse CO2-reductie van circa 10.000 ton.

Feniks Recycling blijft de eerste drie jaar eigenaar van de nieuwe installatie, waarna AEB het roer opverneemt.

Het plaatsen van de nieuwe non-ferro-installatie. Foto: Lex de Lang

MEER OVER AMSTERDAM PORTS ASSOCIATION EN ZIJN 300 LEDEN: WWW.AMPORTS.NL www.amports.nl

D e c e mber 2011

9

DISTRIBUTIE EN LOGISTIEK

Koopman Car Terminal groeit in omvang en dienstverlening

A

an de Maltaweg (Westhaven) ligt Koopman Car Terminal (KCT). Een autoterminal met internationale logistieke activiteiten, zoals de ontvangst van personenauto’s, het laden en lossen van treinen en trailers, deconserveren, wassen en het gereedmaken van de auto’s voor aflevering.

Ondanks de crisis wist het bedrijf te groeien, en zijn de verwachtingen voor het lopende jaar zeer goed.

Noor Backers Koopman Car Terminal (KCT) is onderdeel van het familiebedrijf Koopman Logistics Group, dat verder bestaat uit de bedrijfsonderdelen Cargo, Autotransport, Automotive Solutions, InterRail, Distributie en Warehousing.

Alain Bresseleers is sinds 1 juli 2011 managing director van Koopman Car Terminal. Totdat het bedrijf in 2004 startte met zijn terminalactiviteiten, richtte KCT zich voornamelijk op het bedienen van de Koopman Autotransporttak.

Bresseleers: “De uitbreiding van onze dienstverlening past prima bij de capaciteiten en mogelijkheden van KCT. De afgelopen jaren is het volume gegroeid, en is het aantal medewerkers van Koopman Logistics Group tot boven de zevenhonderd gestegen. In de Amsterdamse haven hebben we 66 medewerkers in vaste dienst en zetten wij dagelijks zo’n twintig tijdelijke medewerkers in.”

Het terrein van Koopman Car Terminal biedt plaats aan maximaal 17.500 auto's. Foto: Koopman Car Terminal

10

December 2011

Zeehavens Amsterdam

DISTRIBUTIE EN LOGISTIEK

AANVULLENDE LOGISTIEKE DIENSTEN KCT slaat in de stevig beveiligde autoterminal in AmsterdamWestpoort auto’s op en over voor onder andere Nissan, Seat en Volkswagen. De voertuigen komen aan via grote autoschepen, waarna de directe dealerdistributie plaatsheeft naar de Benelux, Duitsland en Zwitserland. Voor de distributie naar onder andere Oost-Europa gaat het transport per trein. “Bovendien voeren wij dagelijks voor diverse opdrachtgevers in de automobielindustrie, reparaties en add-value werkzaamheden uit. Voorbeelden zijn het installeren van navigatiesystemen en inspecties voor fabrikant(en). De goede samenwerking met Waterland Terminal (laden en lossen van de autoschepen) en Höegh Autoliners/Nissan Carrier Europe waarborgt de betrouwbaarheid.”

Voor het transport van auto’s en overige goederen van Koopman Car Terminal (KCT) zijn er dagelijks zo’n 480 trekkende eenheden op weg naar binnen- en buitenland. Bresseleers: “Behalve transport bieden wij diverse aanvullende logistieke diensten aan. Wij willen namelijk in de breedste zin van het woord oplossingsgericht blijven denken, waardoor wij de klant een compleet pakket op maat kunnen aanbieden.”

GROEI ONDANKS CRISIS Op het 350.000 m2 grote terrein worden op een drukke dag maar liefst achthonderd auto’s geladen. Per dag kunnen er zeshonderd tot drieduizend auto’s worden gelost en maximaal 17.500 auto’s tegelijk worden gestald op het bedrijfsterrein. “In 2004 telden we 70.000 in- en uitgaande personenauto’s. In 2009 ging het om 142.200 auto’s en vorig jaar (2010) om 167.000 voertuigen. Tot en met september staat de teller Alain Bresseleers: “Wij onderscheiden ons door betrouwbaarheid, kwaliteit en voor 2011 al op 151.000.” meedenken in alle modaliteiten." Foto: Koopman Car Terminal Hij vervolgt: “Ondanks de crisis verwachten we dat we 2011 met ruime groei zullen afsluiten. Nissan zorgt voor een groot volume, maar wij werken ook voor Volkswagen, Seat, Audi, € 100.000 via het Duurzaamheids- én InBMW, Ford, Volvo, Smart, Renault en nog vele anderen. We vertrouwen erop novatiefonds Haven Amsterdam (DIHA) dat we het contract met Nissan in 2012 weer voor enkele jaren kunnen veris beschikbaar maar zal afhankelijk van lengen.” onze samenwerking geactiveerd wor“Zeer recent hebben wij een vijfjarig contract afgesloten met Leaseplan, waarden." voor we jaarlijks 25.000 auto’s behandelen. Deze handelingen hebben plaats in de Amsterdamse haven maar sinds 2005 kunnen wij die ook aanbieden in DAG- EN NACHTSENSOREN onze autoterminal in het Limburgse Born (KAS).”

Andere voorbeelden van duurzame energie zijn oriënterende plannen om Elke beweging op en buiten het terrein wordt vastgelegd. Voor deze logistiek windturbines op heeft Koopman Car Terminal (KCT) in eigen beheer een “Omdat we een groen en rendabel het bedrijfsterrein terminalmanagementsysteem ontwikkeld. Bresseleers: te plaatsen en de “De dataoverdracht bij KCT verloopt realtime en volautomotive bedrijf willen zijn, aanleg van een ledig digitaal via handcomputers. Wij werken hierdoor nemen wij zelf het initiatief lus bij de entree, papierloos en kunnen de klant direct informeren. Wat en wachten niet op komende waardoor vrachtwij nog meer zelf doen? Het dagelijks opleiden van onze regelgeving” wagencombinamedewerkers geschiedt in de eigen werkplaats van 9.000 ties niet langer stil m2. Of het nu gaat om het herstellen van brandgaten in de stoelbekleding of om de reparatie via microtechnieken, zoals spot-repair en hoeven te staan. Voorts ontwerpt KCT uitdeuken zonder spuiten.” eigen containersystemen en gebruikt het bedrijf lampen met dag- en nachtELEKTRISCHE AUTO’S sensoren. Een ander voorbeeld van miNaast deze kernactiviteiten wil het bedrijf ook alternatieve, milieuvrienlieumaatregelen en investeringen is dat delijke bedrijfsactiviteiten ontwikkelen. Het assembleren en distribueren het licht automatisch uitgaat in de werkvan de elektrische auto E-zone is hiervan een goed voorbeeld. Hiervoor plaats tijdens pauzes. Ook gaat Koopman ging Koopman Car Terminal vorig jaar een samenwerkingsverband aan het energieverbruik op het gehele terrein met producent CT&T Europe. Het Europese hoofdkantoor van CT&T begoed bekijken. “Omdat we een groen en vond zich sinds september 2010 in de Amsterdamse haven maar is inmidrendabel automotive bedrijf willen zijn, dels failliet verklaard. Hierdoor kan het plan om jaarlijks tienduizend van nemen wij zelf het initiatief en wachten deze elektrische auto’s bij KCT te assembleren niet doorgaan, althans niet niet op komende regelgeving,” zo besluit direct. Bresseleers: “Wij zijn nog wel in overleg met CT&T International Bresseleers. in Zuid-Korea om de nieuwe situatie en mogelijkheden te bespreken. Wij www.koopman.nl verwachten nog dit jaar een besluit hierover te nemen. Een subsidie van

www.amports.nl

D e c e m ber 2011

11

DISTRIBUTIE EN LOGISTIEK

Nieuwe wacht- en ligplaatsen verlichten de druk

Meer speelruimte voor binnenvaart in de Amsterdamse haven

E

en sterke groei in de goederenoverslag leidt tot een toename van binnenvaartschepen in de Amsterdamse haven. De ‘schaduwzijde’ is echter de druk op de wacht- en ligplaatsen. “Feit is dat we niet meer ruimte hebben dan nu,” aldus Cees de Baare van Haven Amsterdam. De oplossing is de aanleg van nieuwe wacht- en ligplaatsen en een optimale benutting van de bestaande capaciteit.

Cees Visser Cees de Baare is beleidsmedewerker binnenvaart van Haven Amsterdam. Op de zevende verdieping van het Havengebouw klapt hij de plattegrond open van de hoofdstedelijke haven, pakt een pen en geeft aan waar de nieuwste wacht- en ligplaatsen voor de binnenvaart zich (gaan) bevinden. Bijvoorbeeld in de ADM-Westhaven, waar na het verwijderen van een aantal scheepswrakken in 2007 de aanleg van twee extra steigers en een autoafzetplaats zijn gerealiseerd voor circa 24 binnenvaarttankers en zestien duwbakken.

Als zijn pen aankomt in het Oostelijk Havengebied aarzelt hij even. De Baare vertelt dat het aanvankelijke plan eruit bestond om op Het Slik, tegenover de Surinamekade, een kunstmatig eiland te creëren en aan de noordzijde van dat eiland extra ruimte te scheppen voor ligplaatsen voor binnenvaartschepen. Maar het eilandplan gaat niet door, zo licht de beleidsmedewerker toe: “Wij als Haven Amsterdam onderzoeken en bespreken momenteel, samen met onder andere stadsdeel Oost, de mogelijkheden voor nieuwe ligplaatsen.”

‘WORTELEINDEN’ VAN DE HAVEN

Cees de Baare bij een nieuwe binnenvaartsteiger in de Houthaven. Foto: Reinder Weidijk

Tot 1998 vonden binnenvaartschepen tot 110 meter hun ligplaatsen vooral in de uiteinden van de haven, de zogeheten worteleinden. De Baare: “Met het oog op de bruggen en sluizen op de Europese vaarwegen konden de binnenvaartschepen niet groter zijn dan 110 x 11,4 meter. Toen het technisch mogelijk was deze grens los te laten, verschenen er al snel schepen van 135 meter lang en 17,5 meter breed, zoals het containerschip Jowi. Inmiddels vaart de bunkertanker Vorstenbosch van 147 x 22,8 meter en een tonnage van 12.000 rond in het ARA-gebied (Amsterdam-Rotterdam-Antwerpen, red.) De Vorstenbosch staat gelijk aan 56 tankauto’s. Een tendens van de laatste jaren zijn binnenvaartschepen van 110 meter lang met een duwbak ervoor, het zogeheten koppelverband van 195 x 11,4 meter en breder.”

Ligplaatsen binnenvaartschepen (september 2011)

12

December 2011

Zeehavens Amsterdam

Duwbaklocaties

: 50

Tankerligplaatsen

: 56

Drogeladinglocaties

:117

Totaal

: 223

DISTRIBUTIE EN LOGISTIEK

Detailoverzicht ligplaatsen haven Amsterdam Afrikahaven – Zanzibarhaven

: 4 koppelverbanden (droge lading)

Afrikahaven

: 2 tankers

Amerikahaven

: 2 tankers

Australiëhaven

: 12 tankers

ADM Westhaven

: 24 tankers, 16 duwbakken

Westhaven

: 4 tankers

Suezhaven

: 16 droge lading schepen

Hornhaven

: 10 duwbakken

Usselincxhaven

: 6 tankers

Jan van Riebeeckhaven

: 6 tankers

Mercuriushaven

: 8 drogeladingschepen

Minervahaven

: 10 drogeladingschepen

Houthavengebied

: 44 drogeladingschepen, 24 duwbakken

Oostelijk Havengebied:

: 35 drogeladingschepen

BUITEN DE HAVENBEKKENS De Baare geeft aan dat alles op het water groter en meer werd, maar dat de haven niet meegroeide. Niet alleen ontstond er een tekort aan ligplaatsen voor binnenvaartschepen, ze waren ook nog eens te klein. De Baare: “Een haven moet de schepen een goede en veilige ligplaats kunnen aanbieden. Dat leek voor de uitbreiding van de ligplaatsen vanaf 2008 niet meer te lukken. Dan moet je iets zoeken buiten de havenbekkens, zoals in de ADM Westhaven, het IJ en de Houthaven.”

Advertentie

Elke haven heeft volgens De Baare te maken met pieken en dalen. Tijdens de dalperiodes waren de schepen prima te accommoderen maar de pieken lieten een ander beeld zien, met name in de tankvaart.

Daarbij kwam dat met name BP Amsterdam Terminal en Oiltanking Amsterdam flink groeiden, terwijl bovendien op 26 oktober de nieuwe Vopak Terminal Westpoort aan de Afrikahaven in bedrijf is gegaan (zie pagina 20 en 21). Dit alles leidt tot extra scheepvaart. De Baare voegt eraan toe dat Amsterdam op de eerste plaats een doorvoerhaven is. “Wij willen de vaarweg optimaal benutten, en dat betekent dat er voldoende ligplaatsen moeten zijn.”

De Baare pakt zijn pen er weer bij en springt via de ‘worteleinden’ in de oliehavens Jan van Riebeeck (ligplaatsen voor zes tankers) en de Usselincxhaven (eveneens zes tankers) naar de Australiëhaven, waar Haven Amsterdam nog eens twaalf tankers kwijt kan. Voorts is er de IJhaven die onlangs nieuwe afmeervoorzieningen heeft gekregen, terwijl deze haven ook is vrijgemaakt voor de kleine binnenvaart en fietsvaarvakanties.

Tevreden overziet De Baare zijn ‘tekening’.

Hij noemt het aantal ligplaatsen nu redelijk, zeker voor binnenvaarttankers. “We moeten niet vergeten dat een binnenvaartschipper ook een sociaal leven heeft. Hij wil ook weleens ergens afmeren waar hij zijn auto op de kade kan zetten om zijn oma te bezoeken!”

HEILIGE GRAAL

Wegtransport Cursussen van A tot Z Quarantaineweg 98 Havennummer 2620 3089 KP Rotterdam-Heijplaat

Gevraagd naar de toekomst, komt Cees de Baare op de proppen met het Beleidsplan Wachtplaatsen Binnenvaart. Onderdeel hiervan is een haalbaarheidsonderzoek naar de herindeling en een andere benutting van de wacht- en ligplaatsen. Dat neemt niet weg dat Haven Amsterdam in de toekomst moet werken met de huidige ligplaatsen. De Baare: “De rek is er zo goed als uit, aangezien we niet meer ruimte hebben.” Meer heil ziet De Baare in systemen als bijvoorbeeld Portbase (zie ook pagina 26 en 27) en het Automatic Identification System (AIS), die niet alleen de veiligheid verhogen maar ook de efficiency.

In het verleden kon de schipper alleen direct naar zijn laad- of losplaats varen, aangezien communicatiemiddelen niet of nauwelijks aan boord waren. Met de huidige systemen, zoals telefoon en internet, zou men op een doelmatiger manier de reis van een binnenvaartschip kunnen plannen. De Baare: “We hopen daarin de heilige graal te vinden waarmee we de bestaande ligplaatsen optimaal kunnen benutten.” www.portofamsterdam.nl

| 010 28 32 300 | W W W. S T C - B V. N L

www.amports.nl

D e c e m ber 2011

13

DISTRIBUTIE EN LOGISTIEK

CCA: ‘Creatieve Containers uit Amsterdam’ Adjunct-directeur Vasile Nica (link s) en Frank ter Ha Containers. Foto ak van CCA 's: Ter Haak grou p

D

ankzij standaardisatie en certificering zijn ‘Europese’ offshorecontainers nu ook wereldwijd inzetbaar, terwijl er binnen deze standaard veel variaties mogelijk én gewenst zijn. Kansen dus voor CCA Containers, dochter van de Ter Haak Group, om met verve de nichemarkt voor bijzondere containertoepassingen verder uit te bouwen.

Rob Schoemaker

Productie van containers bij IASI in Roemenië. Foto: Ter Haak Group

Door te variëren binnen die standaardisatie, liggen er voor een flexibele en creatieve Europese nichespeler volop kansen.

“Bij Brazilië verrijzen de komende jaren, FABRIEK IN ROEMENIË in tweeduizend meter diep water op grote Al sinds het begin van de jaren negentig heeft CCA Containers een fabriek in Roeafstand van de kust, zo’n vijftig productiemenië. Aanvankelijk werden in Iasi vooral zeecontainers gemaakt, maar de concureilanden. Brazilië verwacht in 2020 tot de rentie uit China dwong het bedrijf al snel tot diversificatie naar speciale containers top vijf van olieproducerende landen in de voor toepassingen op het land, en voor de offshore-industrie die toen op de Noordwereld te behoren, goed voor 4,9 miljoen zee tot ontwikkeling kwam. vaten per dag. Voor de bevoorrading en de Offshorecontainers vormen een speciale markt. Ze worden ingezet voor proviandelogistiek van en naar deze productie-eilanring van de booreilanden, maar ook voor het vervoer en de pslag van chemicaliën, den zijn straks zo’n 50.000 gecertificeerde gereedschappen, materialen, (vaak) dure onderdelen als boorkoppen en voorts alles offshorecontainers nodig van diverse afwat er maar op een booreiland nodig is. metingen. Daarin willen In de beginjaren was er sprake van wildgroei in allerlei soorwij een rol spelen.”

“Onze eigen engineeten en maten containers; aanvankelijk waren het doormidFrank ter Haak, manager ringafdeling is in staat aan den gezaagde twintigvoets zeecontainers. Al snel werd duiprojects & international delijk dat deze units niet opgewassen waren tegen het veel development bij de Ter alle wensen van opdrachtintensievere gebruik en de zware omstandigheden die eigen Haak Group, geeft hiergevers, zoals oliecontraczijn aan de offshore-industrie. Offshorecontainers moeten letmee in enkele zinnen aan tors of duikbedrijven, te terlijk tegen een stootje kunnen en alras werden ze steviger en hoe in het afgelopen devoldoen.” zwaarder uitgevoerd in hoogwaardig staal. Classificatiebureau cennium de markt voor Det Norske Veritas kwam rond 2000 met de eerste standaard offshorecontainers is ge(DNV 2.7-1). Het regelmatig testen maakte daar uiteraard deel van uit. De volgende mondialiseerd. Het zwaartepunt verschuift stap was dat grote oliemaatschappijen zoals Shell hun onderaannemers wereldwijd naar gebieden buiten Europa, waardoor verplichtten alleen met gecertificeerde containers te werken. Daarmee werd de Euoffshorecontainers wereldwijd inzetbaar ropese norm mondiaal. moeten zijn en dat vereist standaardisatie.

14

December 2011

Zeehavens Amsterdam

DISTRIBUTIE EN LOGISTIEK

EIGEN ENGINEERINGAFDELING

en de overige Russische velden bestrijken.

“Werden offshorecontainers in de begintijd vooral gemaakt voor de lokale markt De grote groeimarkt is echter Brazilië. De en veelal conventioneel vervoerd, de internationalisering bracht de behoefte aan staatsoliemaatschappij Petrobras wil dat standaardisatie en de mogelijkheid om de containers op een in 2013 alle contaizeecontainerchassis te kunnen vervoeren,” vertelt Frank ter ners voldoen aan “Ik bezoek elke maand onze Haak. “Er kwam een type approval van diverse typen en afde standaard DNV metingen (bijvoorbeeld 5, 8, 10 of 20 voet). Maar binnen die fabriek in Roemenië. Er is daar veel 2.7-1. Ze hebben type approval kunnen we van alles variëren voor specifieke er zoveel nodig dat te doen en er wordt veel van de toepassingen. Dan komt CCA in beeld. Onze eigen engineeze die niet allemaal mensen verwacht.” ringafdeling is in staat aan alle wensen van opdrachtgevers, lokaal kunnen prozoals oliecontractors of duikersbedrijven, te voldoen om een duceren, en dus container voor bijzondere toepassingen optimaal in te richmoeten importeten. Dat kan ver gaan: als werkcontainer van geairconditioneerd tot drukcabines.” ren. Momenteel doen wij onderzoek om in Brazilië een productievestiging op te WERELDWIJD AANWEZIG zetten.”

Met vestigingen in Amsterdam en IJmuiden (opslag, testinrichtingen, logistiek en www.ccacontainers.com depot), een eigen kantoor in HongKong en locaties in belangrijke offshoresteden als www.cfiasi.ro Aberdeen, Stavanger, Houston, Singapore en sinds kort Rio de Janeiro, is CCA Containers zeer aanwezig en toegankelijk voor de industrie. Voor speciale opdrachten kan het bedrijf snel, flexibel en servicegericht schakelen vanuit de eigen productie in Roemenië en zusterbedrijf HAZO Techniek in Lelystad. Ter Haak: “Ik bezoek elke maand onze fabriek in Roemenië. Er is daar veel te doen en er wordt veel van de CCA Containers mensen verwacht. Momenteel bouwen wij speciale baskets voor het Verre Oosten.

Dankzij de logistieke organisatie van de Ter Haak Group kunnen we deze snel en effiCCA Containers is in Nederland marktleider in de verciënt verschepen en de papierwinkel regelen. Ook kunnen wij klanten het complete huur en verkoop van containers voor toepassingen onderhoud van hun gehuurde of gekochte containers uit handen nemen.” op het land en ter zee. Bij CCA in Amsterdam werken

GEEN KRIMP IN EUROPA

circa vijftig mensen waarvan zes op de engineering-

Ondanks het feit dat veel Noordzee-velden uitgeput raken, voorziet Frank ter Haak nog niet dat in de eerste drie tot vijf jaar de behoefte aan offshorecontainers in Europa gaat krimpen. “Ook voor de demontage en verhuizing van olieplatforms zijn uiteindelijk veel containers nodig,” zo meent hij. Wel ziet Ter Haak dat de markt steeds internationaler wordt. “Daarom ontwikkelen wij in overleg met classificatiebureaus offshorecontainers die aangepast zijn aan de normen van zeecontainers, en dus goedkoop te transporteren zijn. Dat betekent dat wij daarmee gemakkelijker markten in het Verre Oosten, West-Afrika en Brazilië kunnen bedienen. Zo hebben we een marketingvestiging in Hongkong, vanuit Roemenië kunnen we Kazachstan

afdeling.

Bij de IASI-containerfabriek in Roemenië werken tachtig mensen die tweeduizend speciale containers per jaar produceren. CCA genereert jaarlijks een omzet van vijftien miljoen euro, veertig procent daarvan komt uit offshore-activiteiten.

Een 5 ft mini-offshore container op maat. Foto: Ter Haak Group

www.amports.nl

D e c e m ber 2011

15

Specialist in: garbage-transport, removal of all types cargo residues, damaged cargo solutions, Cleaning/sweeping/barges

ROTTERDAM - AMSTERDAM - DEN HELDER - IJMUIDEN DORDRECHT - SCHEVENINGEN - MOERDIJK

Contact: Email Internet

020 - 486 76 40

advertentie_februari_1.indd 1

16

December 2011

(24/7)

info@bek-verburg.nl www.bek-verburg.nl

24-1-2011 17:06:19

Zeehavens Amsterdam

Grenzen verleggen.

Dat is het idee.

Internationaal Zakendoen bij de Rabobank betekent dat u profiteert van onze kennis van de meest uiteenlopende markten over de hele wereld en van ons netwerk buitenlandse kantoren. Grensverleggend zakendoen met de persoonlijke benadering die u van uw Rabobank gewend bent.

Internationaal Zakendoen.

Rabobank Amsterdam.

Rabobank. Een bank met ideeën.

www.rabobank.nl/internationaal

Pomprevisie voor scheepvaart, industrie en overheid

. . . .

Eigen machinale werkplaats Revisie van pompen, ventilatoren, roerwerken en tandwielkasten Steiger vluchtladder systemen ARC keramische coatings (extreem chemisch, corrosieen erosiebestendig voor de industrie en scheepvaart)

Westhavenweg 45 1042 AL Amsterdam • T. 020 4486448 • F. 020 4486444 • info@saedt.nl • www.saedt.nl

www.amports.nl

D e c e m ber 2011

17

I N N O VAT I E / O F F S H O R E

Productie composietbuizen stimulans voor de IJmond

Airborne Composites zorgt voor doorbraak in de offshore

D

e offshore-industrie staat een revolutie te wachten. En dat allemaal dankzij een flexibele kunststofbuis voor de olie- en gaswinning op grote diepte. Het Nederlandse bedrijf Airborne Composites gaat deze hightechsystemen vanaf 2012 produceren in de haven van IJmuiden.

Pieter van Hove Composietenproducent Airborne vestigt een nieuwe fabriek aan de IJmondhaven in IJmuiden. De belangstelling is enorm.

“We moeten op termijn jaarlijks een omzet van minstens enkele honderden miljoenen euro’s kunnen halen,” stelt algemeen directeur Arno van Mourik.

Het bedrijf is in 1995 opgericht door een aantal TU Delft-studenten, onder wie Van Mourik. De onderneming heeft een gepatenteerde productiemethodiek voor buis-

systemen die bijvoorbeeld olie kunnen afvoeren vanuit de boorput naar boven.

Daarbij gaat het niet om een metalen buis maar om een flexibele evenknie van composietmateriaal, waardoor er veel gemakkelijker in bochten kan worden gewerkt.

NIEUW VOOR DE OFFSHORE Composieten zijn materialen die uit meerdere componenten bestaan, zoals met vezels versterkte kunststoffen. De gebruikte kunststof, die in vele dunne laagjes is aangebracht, zorgt voor de flexibiliteit terwijl de vezels de constructie stevigheid geven. “Toepassing in de vliegtuigbouw is algemeen maar in de offshoreindustrie is het in deze vorm nieuw,” zegt de Haarlemmer Van Mourik.

De afgelopen zestien jaar heeft het bedrijf een sterke groei doorgemaakt. Naast vestigingen in Ypenburg (Den Haag) en Girona (Spanje) is een derde vestiging in IJmuiden in aanbouw. Ypenburg produceert vooral voor de vliegtuigbouw- en de antenne-industrie. Hier zetelt ook de afdeling Research & Development.

TIEN JAAR ONTWIKKELING In IJmuiden komt de nadruk te liggen op de productie van zogeheten continue thermoplastische composietbuizen voor de olie-industrie. De ontwikkeling van het productieprocedé heeft tien jaar geduurd, vertelt Van Mourik. Maar nu is er een buis die op allerlei manieren kan worden ingezet. Zowel in de put, als servicebuis (tussen werkschepen en de zeebodem, red.) en, in de toekomst, als zogeheten riser-systemen. Dit zijn permanent geïnstalleerde buizen waardoor de olie van de zeebodem naar het platform wordt getransporteerd. De algemeen direc-

Arno van Mourik voor het nieuwe bedrijfspand van Airborne Composites in aanbouw, aan de zuidkant van de IJmondhaven. Foto: Reinder Weidijk

18

December 2011

Zeehavens Amsterdam

I N N O V AT I E / O F F S H O R E

Recente luchtfoto van de bouwwerkzaamheden aan de IJmondhaven.

Foto Zeehaven IJmuiden NV

teur: “Deze buis is veel lichter dan metaal. Dat levert een flinke besparing op van het drijfvermogen van een platform. We kunnen dan bijvoorbeeld meer installaties op het platform zetten, danwel langere buizen aan zo’n platform hangen.”

(Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) is diep onder de indruk van de onderneming. In november 2011 bracht hij samen met Hans Biesheuvel, voorzitIN EEN STROOMVERSNELLING ter van MKB-Nederland, een werkbezoek Voor Airborne Composites was het een hele zoektocht een geschikte locatie te aan de Airborne-vestiging in Den Haag. vinden met voldoende kaderuimte. Met diverse havens heeft het hightechbe“Een gepassioneerde club die met compodrijf contact opgenomen, totdat de producent in november 2010 in contact siet vernieuwende producten maakt,” zo kwam met het ondernemersloket in Velsen. De IJmond(haven) voldeed nametypeerde de bewindsman Airborne Comlijk aan alle verwachtingen door de nabijheid van Schiphol én de Noordzee. posites. "Eerst was het materiaal alleen beDaarna ging het in een stroomversnelling, zo vertelt Van Mourik. “De medewerkend in de vliegtuigbouw. Maar Airborne king van de gemeente Velsen en Zeehaven IJmuiden NV is zag kans deze comenorm goed geweest, we zijn door hen geweldig geholpen ponenten geschikt “In de vliegtuigindustrie met de juiste vergunningen. Binnen een jaar na ons eerste te maken voor de zijn composieten inmiddels gesprek met de directeur van Zeehaven IJmuiden NV is olie- en gasindushet gebouw bijna klaar!” trie. Een mooi gemeengoed maar in de offshoreDe provincie, de gemeente Velsen en de Zeehaven IJmuivoorbeeld van industrie zijn ze in deze vorm den NV hebben elk vijftigduizend euro beschikbaar geeen ondernemer nieuw.” steld om de eerste huisvestingslasten te overbruggen totdie droomt van dat de productie is begonnen. De precieze locatie is de een goed idee, het Monnickendamkade, aan de zuidzijde van de IJmondhaven. Zonder de sluizen aandurft daar wat van te maken en zorgt te hoeven passeren, halen diepstekende schepen straks de buissystemen op bij voor vernieuwende producten en nieuwe het pand van 140 x 65 meter. banen."

Uiteraard is Van Mourik ’vereerd’ met KANS OP 150 ARBEIDSPLAATSEN deze loftuitingen. “Maar we moeten het Naar verwachting gaat de productie in het tweede kwartaal van 2012 van start. eerst waarmaken,” zegt hij, al is hij hoopDe maanden daarvoor gebruikt Airborne Composites voor het installeren van de vol gestemd. twee productielijnen. In eerste instantie levert de nieuwe fabriek (24 uur per dag, EÉN MILJARD EURO OMZET 7 dagen per week in productie) werk op voor 75 medewerkers. Hiervan komen De directeur gaat voorzichtigheidshalve er 35 van de R&D-afdeling in Den Haag. Als het bedrijf straks draait, kan dat uit van een omzet voor Airborne Comoplopen tot 150 nieuwe banen, schat Van Mourik. posites van enkele honderden miljoenen Het bedrijf is inmiddels gestart met advertentiecampagnes voor het werven euro’s tot één miljard euro per jaar op de van personeel. Alle partijen zijn hoopvol gestemd over de toekomst van Airlange termijn. Ook heeft hij een optie op borne Composites. Zo sponsoren acht grote oliemaatschappijen de ontwikkeveel meer haventerrein in IJmuiden voor ling van de eerder genoemde riser-systemen. Algemeen directeur Peter van de eventuele uitbreidingen. “Met onze buiMeerakker van Zeehaven IJmuiden NV verwacht een gunstige spin-off voor zen kunnen ook moeilijk toegankelijke de regio. “De oliemaatschappijen komen vaker langs en hebben ook andere olie- of gasveldjes worden bereikt. Dat kan dingen nodig, zoals koppelingen en leidingwerk.” een doorbraak betekenen in de offshoreMINISTER ONDER DE INDRUK industrie.”

De Airborne-directeur heeft al veel positieve geluiden gehoord in het IJmuidense www.airborne.nl bedrijfsleven. “We zijn hier warm welkom geheten.” Minister Maxime Verhagen

www.amports.nl

D e c e m ber 2011

19

VOPAK WESTPOORT TERMINAL

eet met slagw oktober, compl 26 op al in rm te media opening van de k Dorren, Auvi De feestelijke ten. Foto: Fran es rti -a ze pe zangers en tra

erkers,

Ground bre nog bra aking ceremon akligge nd terre y in oktober 2 0 in. Foto : Vopak 09, op een toe n

20

December 2011

Zeehavens Amsterdam

VOPAK WESTPOORT TERMINAL

Werkzaamheden aa

n een van de 41 opsla

gtanks. Foto: Evert Bru

inekool

Recente luchtfoto van de Vopak Westpoort Terminal, vlak voor de officiĂŤle opening op 26 oktober. Foto: Flying Focus

VOPAK TERMINAL WESTPOORT NA TWEE JAAR IN BEDRIJF Na een bouwtijd van precies twee jaar heeft Vopak op woensdag 26 oktober de eerste fase (560.000 m3) van zijn nieuwe terminal aan de Afrikahaven in gebruik genomen. Dit gebeurde in aanwezigheid van onder anderen Carolien Gehrels, wethouder Economische Zaken van Amsterdam, Dertje Meijer en Eelco Hoekstra, voorzitter van de Raad van Bestuur van Vopak.

Belangrijkste taak voor de nieuwe terminal is het op- en overslaan en blenden (mengen) van benzineproducten, diesel, gasolie en biobrandstoffen. Na de oplevering van de tweede fase in 2012 bereikt de terminal zijn uiteindelijke opslagcapaciteit van 1,2 miljoen m3.

Het complex bestaat uit 41 opslagtanks van respectievelijk 10.000, 20.000

en 50.000 m3, plus zes slobtanks. De terminal hanteert strenge milieu- en veiligheidseisen. Zo zijn alleen (zee)schepen welkom die een aansluiting hebben op een dampverwerkingsinstallatie. Tevens beschikt Vopak over een afvalwaterzuiveringsinstallatie alsmede folie en speciale lekdetectiesystemen onder alle tanks. De terminal kan jaarlijks 1000 zeeschepen en 6600 binnenvaartschepen ontvangen. Er zijn twee steigers voor zeeschepen tot 120.000 dwt en acht ligplaatsen voor coasters en binnenvaartschepen tot 20.000 dwt. (BS)

www.amports.nl

http://oilamsterdam.vopak.com

D e c e m ber 2011

21

DISTRIBUTIE EN LOGISTIEK

Van Vliet Trucks Holland levert via USA Terminal aan de gehele wereld

Liefde voor de Amsterdamse haven

V

Bart Stam

an Vliet Trucks Holland in Nieuwerkerk aan den IJssel heeft zijn kaarten gezet op Zeehavens Amsterdam als het gaat om de export van bijvoorbeeld vrachtwagens, jeeps, luxe personenauto’s, grondverzetmachines en véél meer.

Dit gebeurt via de USA Terminal van de Ter Haak Groep: “Voor ons is Amsterdam de perfecte haven voor de 2500 tot 3000 voertuigen die we jaarlijks exporteren, waarvan zeventig tot tachtig procent naar Afrika,” zegt Patrick Onderwater, verantwoordelijk voor de (internationale) projecten bij Van Vliet Trucks Holland.

Van Vliet Trucks Holland is een honderd procent familiebedrijf dat in 1953 werd opgericht door Bas van Vliet sr. Ooit begonnen op kleine schaal in Nieuwerkerk aan den IJssel met de levering van en handel in gebruikte personenauto’s, bestelwagens en lichte vrachtwagens, geven zijn zoons Nol, Bert en Sjaak van Vliet anno 2011 leiding aan een internationaal bedrijf dat vertakkingen heeft in de gehele wereld.

NIEUW KANTOOR IN GHANA Naast het hoofdkantoor in Nieuwerkerk aan den IJssel, onder de rook van Rotterdam, heeft Van Vliet inmiddels eigen kantoren en servicepunten in Dubai (Verenigde Arabische Emiraten), Amman (Jordanië), Lagos (Nigeria), Luanda (Angola), en sinds kort ook in de Ghanese havenstad Tema. Hier heeft Van Vliet een kantoor met een moderne werkplaats laten bouwen voor de verkoop, service en onderhoud van trucks en zware machines in West-Afrika. De locale partner is het Ghanese bedrijf B&P waarmee van Vliet Trucks al jarenlang zaken doet. “De vestiging in Tema zal vooral vrachtwagens gaan leveren,” zegt Patrick Onderwater, “maar ook machines en reserveonderdelen. Ook hebben we daar een speciaal douane-entrepot. In de werkplaats zijn wij in staat om alle merken en typen trucks en machines te leveren en het onderhoud uit te voeren, zoals dat ook in Europa gebeurt. We denken vanuit de nieuwe vestiging in Ghana onze klanten in de regio beter te kunnen bedienen, met name in omringende landen als Benin, Togo, Nigeria en Ivoorkust.”

VOORAL WEST-AFRIKA “Onze nieuwe vestiging in Ghana is het logisch gevolg van het feit dat wij veel zaken doen met West-Afrika,” vervolgt Onderwater. “Zo’n zeventig tot tachtig procent van onze export gaat daar naar toe. Andere belangrijke regio’s voor ons bedrijf zijn met name Centraal en Oost-Afrika, het Midden-Oosten en Oost-Euro-

Monteurs aan het werk in de One-Stop Truck Shop van Van Vliet Trucks in Nieuwerkerk aan den IJssel. Foto: Van Vliet

22

December 2011

Zeehavens Amsterdam

DISTRIBUTIE EN LOGISTIEK Patrick Onderwater (met zonnebril, vooraan) voor het nieuwe kantoor in de Ghanese havenstad Tema, te midden van de Amsterdamse handelsdelegatie in oktober 2010

pa.” Daarbij gaat het om nieuwe, luxe personenauto’s en SUV's, maar ook om vrachtwagens, trekkers met en zonder oplegger, vrachtwagencombinaties, bussen, (zware) machines en zelfs op maat gemaakte voertuigen voor specifieke doeleinden. Dit varieert van trucks met een complete keuken en diepvries, tot mobiele werkplaatsen of vrachtwagens voor personenvervoer in moeilijk begaanbaar terrein. Ook heeft het bedrijf recent een grote order van een Afrikaans land ontvangen voor het vervoer van gevangenen. Patrick Onderwater: “Deze voertuigen bouwen we in Nieuwerkerk volgens klantspecificaties in onze One-Stop Truck Shop. Hier hebben we alle benodigde kennis en machines bij elkaar, waardoor we op elke truck een eigen kraan, dieselpomp of watertank kunnen bouwen. Maar we leveren ook grote series van bijvoorbeeld honderd of tweehonderd voertuigen.”

De ruim veertig, zeer ervaren monteurs voeren in Nieuwerkerk aan den IJssel alle noodzakelijke werkzaamheden uit, zoals het verlengen van het chassis of de inrichting van een truck tot mobiele werkplaats. “In onze eigen spuitcabines kunnen we alle voertuigen van de gewenste kleuren voorzien,” vertelt Onderwater, van wie ook diverse familieleden bij Van Vliet Trucks in dienst zijn.

Juist het leveren volgens individuele klantspecificaties ziet Patrick Onderwater als een groot pluspunt van zijn werkgever. “Dat komt doordat we hier in Nieuwerkerk steeds 1500 tot 2000 voertuigen in voorraad hebben, waardoor we dus ook heel snel kunnen leveren. We hebben alle grote fabrikanten in ons bestand, zoals Mercedes, Iveco, MAN, Scania, Renault en DAF.”

Onderwater toch nog even stilstaan bij de bijzondere relatie tussen Van Vliet Trucks en internationale hulporganisaties. Is er ergens in de wereld snel humanitaire of medische hulp nodig, dan is de kans groot dat de voertuigen zijn geleverd door het familiebedrijf uit Nieuwerkerk aan den IJssel. Zo speelde Van Vliet Trucks een grote rol in de aanvoer van hulpgoederen op Haïti na de aardbeving van januari 2010.

Vol trots meldt Patrick Onderwater dat zijn bedrijf inmiddels het internationale voorraadbeheer voor grote hulporganisaties mag verzorgen. “We hebben voor een NGO zo’n 65 trucks op voorraad staan die we direct kunnen afbouwen, met de benodigde apparatuur, en kunnen leveren in alle delen van de wereld.”

LID VAN AMPORTS

Juist vanwege de nauwe banden met Ter Haak Groep en de Amsterdamse haven is GRAAG NAAR AMSTERDAM het bedrijf twee jaar geleden bewust lid Al enige jaren tijd kiest Van Vliet Trucks Holland doelbewust voor Zeehavens Amster- geworden van Amports. In oktober 2010 dam als exporthaven, hoewel -gezien de locatie van het hoofdkantoor- de Rotterdam- nam Patrick Onderwater namens Van se haven eerder voor de hand zou liggen. “Nee,” zegt Onderwater beslist, “Rotterdam Vliet Trucks deel aan een handelsmissie heeft geen geschikte RoRo-lijnvaart, de keuze is voor ons tussen Antwerpen en Am- van Amports, ORAM en Haven Amstersterdam. Ondanks de 200 tot 500 vrachtwagens die we soms dam naar Ghana in één zending vervoeren, worden wij in Antwerpen vaak als en Ivoorkust. “Dat een nummer behandeld, met lange wachttijden tot gevolg.” was voor mij heel “Alles wat we via Amsterdam Hoe anders is de situatie volgens Patrick Onderwater bij de interessant, omkunnen verschepen, doen we via USA Terminal van de Ter Haak Group waar de service uitstedat ik daardoor in Amsterdam.” kend is en de contacten heel informeel en gemoedelijk zijn. contact kwam met “Onze chauffeurs roepen altijd dat ze bij Ter Haak zo’n goede een groot aantal ontvangst krijgen. Los daarvan zijn er voor ons ook economicacaovemen en sche voordelen om onze wagens via de USA Terminal te verschepen; we kunnen per -transportbedrijven. Als cacaotranspordag drie keer lossen in Amsterdam en slechts twee keer in Antwerpen. Bovendien heeft teur willen wij in West-Afrika zeker nog de Ter Haak Groep ons, als vaste klant, een speciaal terrein toegewezen waar we grote groeien. Bovendien kon ik toen de rest series kunnen opslaan. Algemeen directeur Nol van Vliet heeft ook gezegd: alles wat van het gezelschap ook even ons nieuwe we via Amsterdam kunnen verschepen, doen we ook via Amsterdam.” kantoor in Tema laten zien!”

HULPORGANISATIES

www.vanvliet.com

Hoewel Van Vliet Trucks inmiddels aan een groot aantal sectoren levert, wil Patrick

www.amports.nl

D e c e m ber 2011

23

TECHNISCHE TOTAALOPLOSSINGEN BINNEN DE INDUSTRIE?

Cofely maakt ’t waar.

Innovatieve technische totaaloplossingen binnen de industrie, van ontwerp tot

zorgt voor een optimale planning en afstemming. Wilt u weten wat onze

realisatie en onderhoud? Met een integrale aanpak, technologieën zoals piping

oplossingen voor u kunnen betekenen? Kijk op www.cofely.nl, bel 075-6537000

& mechanical, elektrotechniek & instrumentatie, industriële automatisering en

of email naar infowestnederland@cofely-gdfsuez.nl voor meer informatie,

uitgekiende onderhoudsconcepten maakt Cofely het waar. Waarbij één regisseur

praktijkvoorbeelden en de mogelijkheid om een persoonlijke afspraak te maken.

ver vooruit in duurzame technologie

Holland Marine Services Amsterdam b.v.

Vlothavenweg 16 • 1013 BJ Amsterdam • Holland P.O. Box 415 • 1500 EK Zaandam • Holland Tel: +31(0)20-682 01 78 • Fax +31(0)20-684 21 05 E-mail: info@hmsa.nl

Holland Repair and Services b.v.

Vlothavenweg 16 • 1013 BJ Amsterdam • Holland P.O. Box 415 • 1500 EK Zaandam • Holland Tel: +31(0)20-682 90 05 • Fax +31(0)20-686 39 62 E-mail: info@hors.nl

24

December 2011

Zeehavens Amsterdam

www.amports.nl

D e c e m ber 2011

25

I N N O VAT I E

Portbase optimaliseert logistiek proces

Alle havens één loket

H

ome of logistics intelligence. Met deze slogan promoot de nonprofitorganisatie Portbase het Port Community System, ofwel het havenlogistieke netwerk dat zich via Amsterdam en Rotterdam geleidelijk over de Nederlandse zeehavens uitrolt. En daarna verder, want de ambities van Portbase reiken tot over de landsgrenzen.

Cees Visser Ooit tegenstrevers, nu partners. Iwan van der Wolf en Erik Verhagen vormen samen de directie van Portbase, met Rotterdam als fysieke thuisbasis. Het tweetal legt met niet-aflatende ijver uit wat dit Port Community System (PCS) behelst en waarvoor het dient. Op bezoek in het Havengebouw, met een prachtig uitzicht over Zeehavens Amsterdam, vertellen beide heren dat het gaat om een informatie-uitwisselingssysteem voor logistieke partijen. Zowel in de havens van Amsterdam en Rotterdam als in het achterland waar ladingen naartoe gaan en vandaan komen. Die logistieke partijen kunnen zowel bedrijven als overheden zijn.

Erik Verhagen geeft de aftrap: “Portbase geeft inzicht in vervoermiddelen en ladingstromen. Het systeem is bijvoor-

beeld te raadplegen voor de douanestatus, de details of de aankomsttijden van ladingen.” Van der Wolf vult aan: “Voor deze informatie-, registratie- en documentatiestromen wilden wij – dat zijn in de eerste plaats de havens van Amsterdam en Rotterdam - naar één systeem. Deze behoefte was er voor alles bij cargadoors, rederijen, stuwadoors, verladers en expediteurs die actief zijn in beide havens.” Van der Wolf vertelt verder dat ook overheden belangstelling toonden voor een eenvoudiger contactpunt voor aangiften. “Het is in lijn met de trend dat havens meer en meer de samenwerking zoeken. Trouwens, Nederland is toch ook veel te klein om verschillende systemen met hetzelfde doel te hanteren?!”

TWEE SYSTEMEN FUSEREN Even terug in de tijd. Voor de start van Portbase bestond sinds 2002 Port Infolink in Rotterdam, het communicatiesysteem waarover Iwan van der Wolf de scepter zwaaide, terwijl men in Amsterdam beschikte over het vergelijkbare maar kleinschaligere PortNET (sinds 2000), waar Erik Verhagen aan het roer stond. In oktober 2008 besloten Havenbedrijf Rotterdam (HbR) en Haven Amsterdam als eigenaren tot een fusie. Dit resulteerde in maart 2009 in het overkoepelende Port Community System Portbase. Gelet op de omvang van beide zeehavens heeft Havenbedrijf Rotterdam een aandeel van 75 procent, Haven Amsterdam bezit de overige 25 procent.

RUIM VIJFTIG MILJOEN BERICHTEN Nu, ruim 2,5 jaar na de lancering, durven beide directieleden voorzichtig te spreken van een succes, zeker wat betreft vraag en aanbod. Zo biedt het platform inmiddels meer dan veertig diensten, waaronder een groot scala aan overheidsmeldingen. Voorbeelden hiervan zijn meldingen aan de havenbedrijven, de Douane en de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA). Daarnaast zijn er diensten voor de onderlinge communicatie tussen bedrijven, om gebruik te maken van de informatie die reeds in het PCS is opgeslagen en gericht is op de communicatie tussen cargadoors en terminals, expediteurs en verladers (onder andere loslijsten, los- en ladinginformatie). Daarnaast ondersteunt Portbase de communicatie tussen achterlandvervoerders met terminals en opdrachtgevers. Daarbij gaat het om zaken als transportopdrachten en voormeldingen van modaliteit en lading door wegvervoerders, binnenvaart- en railoperators.

Van deze set van diensten maken maar liefst 2200 bedrijven gebruik, samen goed voor ruim tienduizend gebruikers. Kijken we alleen naar de maritieme douanemeldingen, bijvoorbeeld manifesten, dan verloopt 95 procent van de aangiften in Nederland via Portbase. In 2010 wisselden particuliere bedrijven en havenautoriteiten onderling zo’n 52 miljoen elektronische berichten uit.

GEEN COMMERCIËLE PARTIJ

Schematisch overzicht van de aangesloten gebruikers op het Port Community System. Bron: Portbase

26

December 2011

Zeehavens Amsterdam

Als het aan de tweehoofdige directie van Portbase ligt, dan schuiven er naast Rotterdam en Amsterdam meer havens aan. Om deze reden heeft men inmiddels contact gelegd met Zeeland Seaports, Moerdijk, Dordrecht en Scheveningen. Verhagen: “Met contact bedoelen we dat de intenties er zijn en alleen de technische details

I N N O V AT I E

Verhagen, de olf (links) en Erik Iwan van der W

twee directieled

en van Portbase

nog moeten worden ingevuld. Bij Zeeland Seaports zijn we reeds aan het testen.”

Erik Verhagen hecht er waarde aan te melden dat Portbase geen commerciële partij is, en ook geen logistieke partij. Portbase faciliteert slechts, terwijl bedrijven alleen een bijdrage betalen voor het gebruik van diensten met een aantoonbare meerwaarde.

SAMEN MET SCHIPHOL

Maar zoals gezegd, de focus is Nederland.

Van der Wolf verrast dus niet met de opmerking dat Portbase, in een later stadium, ook de samenwerking met Cargonaut, het Community Systeem van Schiphol, OPEN PLATFORM verder wil intensiveren om de gezamenMet de toenemende behoefte van het bedrijfsleven aan informatie uit de logislijke behoeften van het bedrijfsleven en tieke ketens, dient het platform gekoppeld te zijn aan informatie uit diezelfde overheden verder in te vullen. Hoewel ketens. Om dit te ondersteunen, staat Portbase momenteel in de steigers om tot dit belangrijke ontwikkelingen zijn, staat een meer open platform te komen. Pas dan kunnen het voor Portbase het bedrijfsleven en overheden deze gegevens gemakkelijker belang van de verzamelen, ontsluiten en delen. Verhagen: “Daarom zoeklanten voorop “Nederland is toch ook veel te ken we ook de samenwerking met derden, zoals softwareen werkt de nonklein om verschillende systemen bedrijven en logistieke firma’s.” Ter illustratie wijst Van der profitorganisatie Wolf op de samenwerking met IT-leverancier Ricoh voor continu aan de met hetzelfde doel te hanteren ?!” e-facturatie. “Als onze klanten op het PCS inloggen, zien verbetering van ze ook de e-facturatiedienst, dus een dienst van een derde bestaande propartij. Als apps op een iPad.” ducten en de inOp basis van dit open platform zijn ook de toekomstige aspiraties van het betroductie van nieuwe diensten “En daar drijfsleven en de havens, zoals synchromodale planning, beter te verwezenlijken. gaan we mee door,” zo besluit Iwan van Hoewel Portbase dit graag voor eigen land wil ondersteunen, zijn de Nederlandse der Wolf. zeehavens maar een schakel in de verschillende mondiale ketens. Daarom ook www.portbase.com werkt Portbase samen met beheerders van dergelijke netwerken in andere Euwww.epcsa.eu ropese landen. Een stap in die richting was de oprichting medio 2011 van de www.portofamsterdam.nl European Port Community Systems Association (EPCSA). EPCSA moet de concurwww.portofrotterdam.com rentiepositie van de Europese zee- en luchthavengemeenschappen bevorderen door verdere automatisering van de havengerelateerde en logistieke processen.

www.amports.nl

D e c e m ber 2011

27

Your Compass to Value-added Logistics

LOGISTICS DISTRIBUTION FORWARDING TERMINAL OPERATOR STEVEDORING STORAGE WAREHOUSING CONTAINER TRADING CONTAINER REPAIR CONTAINER LEASING CONTAINER TRANSPORT BARGE OPERATOR SHIPPING BROKERAGE AGENCY

Six top quality port and logistic related companies, one management, four generations of commitment and efficiency. The Amsterdam based Ter Haak Group is one of the few European companies that offers all of the various disciplines. The Multimodal Container Terminal in the port of Amsterdam offers classic or modern stevedoring, multimodal shipment services, warehousing, forwarding, container sales, leasing, repairs and transport. We do it all and we‘re good at it!

Feel free to call us for an informal introduction or visit our website.

• THL Ter Haak Logistics • USA United Stevedores Amsterdam • CCA Container Company Amsterdam • BCA Barge Company Amsterdam • CCY Cargo Company Ymond • CSY Container Stevedoring Ymuiden

TER HAAK GROUP Ruijgoordweg 80 - Westpoort 7989 - 1047 HM Amsterdam The Netherlands Phone +31 20 6116688 - info@terhaakgroup.com - www.terhaakgroup.com 28

December 2011

Zeehavens Amsterdam

THUIS IN DE MARITIEME SECTOR De Amsterdamse haven speelt een belangrijke rol in de internationale positionering van Nederland en de ontwikkeling van onze economie. De ongekende dynamiek van de sector vraagt om een voortvarende en kundige aanpak. ABN AMRO Maritiem Cluster biedt alle deelnemers in de keten, van rederij tot logistieke dienstverlener, de ervaring en professionele slagkracht die ondernemers verder helpt hun ambities te realiseren.

www.amports.nl

D e c e m ber 2011

29

DISTRIBUTIE EN LOGISTIEK

IJ-haven biedt oplossing voor problemen met lichteren Het huidige depot met baggerslib waar de nieuwe insteekhaven met lichtervoorzieningen moet komen. Foto: Dick van den Berg

B

ulkcarriers die te diep steken om naar de haven van Amsterdam te varen, worden nu gelichterd aan de IJ-palen, aan de ingang van het Noordzeekanaal in Velsen-Noord. Deze locatie heeft echter nadelen, onder andere op het gebied van de veiligheid. Een nieuwe lichterhaven kan uitkomst bieden.

Jan van den Berg Het wordt drukker en voller op het Noordzeekanaal. De bulkcarriers die aan de IJpalen bij Tata Steel worden gelichterd, vormen een obstakel voor de overige scheepvaart. De bouw van een nieuwe haven is, op de plaats waar nu een slibdepot ligt, hiervoor de oplossing. Hier lag vroeger de Averijhaven waar schepen in nood een veilig heenkomen konden zoeken.

De nieuwe haven heeft nog geen officiële naam. De werktitel is IJ-haven, ook al kan dat verwarring geven met de IJ-haven in het Oostelijk Havengebied van Amsterdam.

SMALLE VAARWEG De IJ-palen staan dichtbij de vaarroute voor schepen die gebruikmaken van de Noordersluis en de Hoogovenhaven, 30

December 2011

waardoor de vaarweg smaller wordt. Dit leidde er in juni 2001 toe dat de kiel, schroeven en het bakboordroer van het passagiersschip Galaxy het talud raakten aan de noordoever van het Forteiland. De loods aan boord verklaarde later dat hij vanwege de harde wind en de ligging van de bulkcarrier Leopardi aan de IJ-palen, had moeten opsturen, hetgeen van invloed zou zijn geweest op het incident.

Niet verwonderlijk is dan ook dat deskundigen in juli 2007 hebben vastgesteld dat lichteren aan de IJ-palen onder bepaalde omstandigheden ‘nautische complicaties’ oplevert, ofwel problematische en onveilige situaties voor de scheepvaart. Hierna begon de zoektocht naar een oplossing.

Dit is des te belangrijker, omdat de kolenoverslag in het Noordzeekanaalgebied, bestemd voor de haven van Amsterdam, naar verwachting zal groeien van 14,7 miljoen ton in 2010 tot 24 miljoen ton in 2020. Dit is exclusief de circa zes miljoen ton voor Tata Steel in IJmuiden. Bovendien zorgt de verdieping van de IJ-geul op de Noordzee tot 17,80 meter ervoor dat steeds grotere bulkcarriers naar IJmuiden kunnen varen.

SLIBDEPOT AFBREKEN Rijkswaterstaat heeft als alternatief voor de IJ-palen gekozen voor een insteekhaven waar nu nog het slibdepot ligt. “Dit depot zal dus moeten verdwijnen,” zegt Pieter Zoon, woordvoerder van Rijkswaterstaat. “Er ligt daar ongeveer een miljoen kubieke meter slib opgeslagen die we laten afvoeren naar De Slufter in Rotterdam.”

Vervolgens moet de dijk om het depot worden afgegraven (zie foto). Dan ontstaat voor schepen de toegang tot de IJ-haven. Rijkswaterstaat gaat in zijn plan

Zeehavens Amsterdam

DISTRIBUTIE EN LOGISTIEK

uit van één lichterplaats, zegt Zoon. “We kijken alleen naar het alternatief voor de huidige IJ-palen. Daarom zijn we nu plannen aan het maken voor het ontmantelen van het slibdepot en voor het lichteren. Daarnaast zijn we bezig met de milieu-effect rapportage (MER), gebaseerd op de overslag van twee miljoen ton per jaar.”

kadeterrein hebben. Daarvoor ontbreekt namelijk de ruimte.

ALTERNATIEVE PLANNEN

Frans Baud, voorzitter van de ondernemersvereniging HOV IJmond, is nauw betrokken bij de ontwikkeling van alTot slot is er voor een veilige in- en uitvaart van de schepen een aanpassing ternatieve overslagplannen. “Het is nog nodig van de vaargeul in de Buitenhaven die moet aansluiten op de nieuwe lang niet zeker of insteekhaven. Daarbij moeten de betrokken partijen rekeer naast het lichning houden met het Forteiland dat, als onderdeel van de teren nog andere Stelling van Amsterdam, op de Werelderfgoedlijst van de “Alle investeringen voor meer overslagactiviteiUNESCO staat en dus niet mag worden aangetast. dan twee lichterpalen zijn voor de ten zullen plaatsDe nieuwe functie van het slibdepot vereist een wijziging marktpartijen.” vinden, daarvoor van het bestemmingsplan. De gemeente Velsen zal dit volzijn bijvoorbeeld gend jaar (2012) ter inzage leggen. Volgens Zoon kan de kademuren nodig. aanleg van de IJ-haven tussen 2013 en 2015 geschieden.

Rijkswaterstaat zal MEER MOGELIJKHEDEN de aanleg hiervan niet betalen, dus dat Haven Amsterdam ziet graag dat het lichteren straks op twee aanlegplaatsen zullen marktpartijen moeten doen. We gelijktijdig kan geschieden, aldus Lex de Ridder, commercieel manager bulk, onderzoeken nu verschillende business containers en stukgoed. “Het zou jammer zijn als we de mogelijkheden die deze cases, of het economisch haalbaar is om unieke haven biedt, niet beter zouden benutten. Wij zetten daarom in op de dergelijke faciliteiten te bouwen.” Frans overslag van 4,7 miljoen ton per jaar.” De Ridder benadrukt dat dit binnen de Baud verwacht dat dit onderzoek voor bestaande milieuruimte mogelijk is. medio 2012 afgerond is. “Dan moeten Rijkswaterstaat denkt hierover mee. “We onderzoeken momenteel de milieuefwe het wel weten in verband met de aanfecten van een overslag tot 4,7 miljoen ton per jaar,” zo legt Zoon uit. “Alle vraag van vergunningen.” investeringen voor meer dan twee lichterpalen zijn voor marktpartijen.” www.velsen.nl De plannen van Haven Amsterdam voorzien in meer mogelijkheden voor de www.portofamsterdam.nl nieuwe insteekhaven. Zo is het denkbaar dat kolen en erts vanuit de nieuwe www.rijkswaterstaat.nl IJ-haven direct naar het naastgelegen Tata Steel worden getransporteerd. In www.hovijmond.nl principe zijn ook vormen van overslag mogelijk, ook al zal de IJ-haven weinig

Het lichteren van de bulkcarrier Cape Northville op de IJ-palen.

Foto: Dick van den Berg

www.amports.nl

D e c e m ber 2011

31

MARITIEME DIENSTVERLENING

Van der Steenhoven heeft eigen maritiem advocaat voor Zeehavens Amsterdam

‘Wien Amsterdamsch water in de aders vloeit!’

W

erken waar je hart ligt, is niet voor iedereen weggelegd. In dat opzicht is mr. Ernst Bulthuis een gelukkig man. Er lijkt water door de aderen van deze maritiem advocaat te stromen. Hij houdt van roeien, zeilen en duiken, terwijl zijn familie van moeders kant op de grote vaart zat. Sinds 1 maart 2009 werkt Bulthuis als maritiem advocaat bij Van der Steenhoven aan de Herengracht, waar hij per 1 januari 2010 partner werd. In deze rol behandelt hij veel zaken voor bedrijven in de Amsterdamse haven.

Karel van der Weide De zaken waarvoor Bulthuis zijn fraaie ritieme praktijk te vestigen. Het kankantoor aan de Herengracht uit moet, toor Van der Steenhoven advocaten zijn beslagleggingen en het horen van toonde interesse. Zo ontstond er een bemanningsleden na een aanvaring, unit handels- en vervoersrecht. Drie de krenten uit de pap. Daarbij gaat advocaten en een junior advocaat, op het overigens maar om tien procent een totaal van 26 advocaten, bestievan zijn dagelijkse praktijk die groten- ren deze afdeling. Bulthuis ervaart het deels bestaat uit het begeleiden van sparren met zijn directe collega’s en ondernemers: contractbesprekingen, het uitwisselen van hun specialisaties het controleren van algemene voor- als buitengewoon prettig. waarden en verzekeringspakketten. Zijn unit kende een lastige start, om“Schikken als het kan, procederen als dat potentiële klanten vaak al een het moet,” luidt zijn motto. Dertig vaste advocaat hadden. Vandaar dat procent van zijn werk als maritiem ad- Bulthuis stelselmatig aandacht bevocaat behelst een gang naar de recht- steedt aan public relations. In dat kabank, waarbij het gaat om grote belan- der moet ook het lidmaatschap van gen en principiële geschilpunten.

Amports worden gezien dat hij direct Het leeuwendeel van zijn zaken heeft aanvroeg bij aanvang van zijn eigen betrekking op de Amsterdamse haven, praktijk. Geen golftoernooi of Havenal is hij tevens de gildediner slaat de vaste advocaat van maritiem advocaat “Schikken als het kan, een aantal luchtprocederen als het moet” over. Zijn eerste mavrachtexpediteurs ritieme zaak deed hij op Schiphol. Het op via zijn oude netaantal cliënten in het wegtransport en werk van Smit Internationale (zie kade binnenvaart is te verwaarlozen. Tus- der): het beoordelen van de Algemene sen de 35 en 40 zaken behandelt hij per Voorwaarden van een bedrijf dat ketjaar maar hij heeft ruimte voor meer. tingtrekkers fabriceerde. Een cliënt Sowieso heeft Amsterdam meer plaats had deze voorwaarden nodig om een voor maritieme advocatuur zolang be- scheepswrak te bergen. Zijn eerste prodrijven uit Zeehavens Amsterdam nog ces betrof een jachtbouwgeschil dat Rotterdamse confrères inschakelen. In op de zitting werd geschikt.

Nederland werken volgens Bulthuis ongeveer 125 maritieme advocaten, MODERN ZEERECHT waarvan er pakweg 25 in Amsterdam Momenteel heeft Bulthuis zijn hangevestigd zijn. Verdeeld over een stuk of den vol aan contractonderhandelinvijf kantoren plus wat ‘losse elementen’ gen, een lading die is besmet met chemicaliën, en aan een grote aanvaring. (zelfstandigen); hij kent ze allemaal.

De maritiem advocaat geeft een fraai EIGEN MARITIEME PRAKTIJK college over aansprakelijkheid; dit In 2009 schreef Bulthuis een onderne- geldt voor reders slechts in beperkte mingsplan om in Amsterdam een ma- mate. Eén van de pijlers van het mo32

December 2011

Zeehavens Amsterdam

Ernst Bulthuis: “Zeehavens Amsterdam heeft een internationale toppositie in cacao en benzineproducten.”

Foto: Dick van den Berg

MARITIEME DIENSTVERLENING

derne zeerecht: je kunt niet meer verliezen aan de zee dan dat je aan een schip toevertrouwt. Ergo, een eigenaar van lading draagt altijd een bepaald risico.

Ook het discours van Bulthuis over contracten en algemene voorwaarden is interessant. Zelfs na een akkoord zijn deze aanvechtbaar, bijvoorbeeld vanwege onredelijke schadebepalingen of verjaringstermijnen. Daarom fietste hij ooit midden in de nacht naar kantoor om een verjaringstermijn te checken.

En passant kan Bulthuis de dagelijkse praktijk mooi gebruiken voor zijn colleges Maritiem- en Transportrecht aan de UvA. Bij lopende zaken let hij er uiteraard op geen bedrijfsnamen te noemen. Rest nog zijn activiteiten te vermelden voor de Nederlandse Vereniging voor Zee- en Vervoersrecht.

LANS BREKEN VOOR ZEEHAVENS AMSTERDAM Bulthuis ziet het aantal logistieke zaken, veelal ladingsschades, in aantal afnemen.

Varen en vervoer geschieden anno 2011 met beter materiaal, verzekeraars zijn op hun qui vive en schikkingen hebben vaker plaats. Grote vervoerders laten dit werk over aan hun bedrijfsjuristen en ook claimbureaus, die werken op no cure no pay basis, zijn in opkomst.

Tot slot wil Bulthuis graag nog een lans breken voor Zeehavens Amsterdam. Zijn hart ligt echt bij de vierde haven van Europa. Hij roemt de toppositie in cacao en benzine, is oprecht gelukkig met de toekomstige nieuwe zeesluis in IJmuiden en wijst op het belang van de cruises. Bewust vestigde hij zijn praktijk in Amsterdam.

Bulthuis betreurt het gebrek aan waardering voor de Amsterdamse haven, het gebrek aan inzicht bij de Amsterdammer wat betreft omvang en importantie van het havengebied. In dat opzicht kan de hoofdstad nog wel iets leren van Rotterdam: liefde voor de haven. www.vandersteenhoven.nl

Maritiem advocaat Ernst Bulthuis Ernst Bulthuis (36) is maritiem advocaat bij kantoor Van der Steenhoven advocaten in Amsterdam. Hij volgde in Leiden een maritieme specialisatie en studeerde in 2001 af aan de UvA als jurist Internationale Handel, Transport en Logistiek. Sinds 2007 doceert hij hier Maritiem en Transportrecht.

Na zijn afstuderen werkte Bulthuis diverse jaren bij advocatenkantoren als Schut & Grosheide en Wiersma Mendel Prakke. Een tijdelijke overstap in 2006 naar het bedrijfsleven - jurist bij Smit Internationale- was de opmaat voor een eigen maritieme praktijk bij Van der Steenhoven (2009).

www.amports.nl

D e c e m ber 2011

33

MILIEUTECHNIEK

Marc Cleophas, general manager Marpol Services

“Volwaardige dienst nodig voor olieverontreinigingen”

Een van de moderne vaartuigen van Marpol Services.

Foto’s: Marpol Services

M

ARPOL (afkorting van Marine Polution) is één van de belangrijkste internationale verdragen (1973) om verontreiniging door schepen te voorkomen. Marpol Services in IJmuiden ontleent zijn naam aan deze internationale conventie en is actief als logistiek partner voor het inzamelen van scheepsafvalstoffen.

Cees Visser Voor wie twijfelt aan de betekenis van Marpol Services, moet maar even het nieuws van 3 januari 2011 in herinnering roepen.

Op deze dag raakte het tankschip De Vlieland zwaar beschadigd door een aanvaring met een coaster, waarna 250 ton stookolie in het Noordzeekanaal stroomde.

Enkele uren na het ongeluk is Marc Cleophas, general manager van Marpol Services, ter plaatse om vast te stellen dat zich een olieramp aan het volktrekken is die zijn weerga niet kent in Zeehavens 34

December 2011

Amsterdam. De 45-jarige chemicus blikt terug: “De olie was net zo zwart als de nacht. Onze eerste zorg was te voorkomen dat de olie de binnenstad in zou drijven. Ook bedreigde de verontreiniging de bouwwerkzaamheden aan de naburige Tweede Coentunnel. Dat zou een enorme projectvertraging – en dus flinke claims - betekenen.”

TWEE MAANDEN IN TOUW Cleophas vertelt dat Haven Amsterdam goed heeft gereageerd op de calamiteit door het gehavende schip naar het Cornelis Douweskanaal in Amsterdam-Noord te slepen en het Noordzeekanaal af te sluiten met oliekerende schermen. Dit kon evenwel niet meer voorkomen dat de olieverspreiding aanzienlijk was. Hulp kwam van de OSR 5 en 6, twee olieruimvaartuigen uit Rotterdam, en het oliebestrijdingschip Arca van Rijkswaterstaat. Marpol Services huurde een olieruimvaartuig uit Frankrijk in dat het bedrijf inmiddels heeft overgenomen vanwege

Zeehavens Amsterdam

MILIEUTECHNIEK

de bewezen diensten, en heeft gedoopt tot Marpol-1.

Cleophas: “We zijn twee maanden lang continu in touw geweest. De economische schade loopt in de miljoenen. En dan heb ik het nog niet over de milieuschade die zich pas op de langere termijn laat inschatten. Maar hoe groot of klein deze schade straks ook zal zijn, zij is tot een minimum beperkt, omdat we er echt alles aan hebben gedaan en op geen onderdeel hebben bezuinigd.”

GOED LEERMOMENT De general manager noemt de olievervuiling geen prettige maar wel een interessante gebeurtenis. Of beter: een goed leermoment. Voor zijn bedrijf als uitvoerende partij maar ook voor verzekeringsmaatschappijen, Rijkswaterstaat – verantwoordelijk voor de waterkwaliteit - en niet in de laatste plaats voor Zeehavens Amsterdam. Cleophas: “In de Amsterdamse haven ontbreekt het aan het juiste equipment om adequaat op een dergelijke ramp te reageren. De verschillende taken bij diverse partijen in de haven resulteren in de ongecoördineerde aanschaf van materialen. Maar het ontbreekt voor alles aan werkend materieel op het water. In gesprekken met waterkwaliteits- en havenbeheerders klinkt door dat de permanente aanwezigheid van grote olieruimvaartuigen nog niet wenselijk is.”

Toch vindt Cleophas de Amsterdamse haven groot genoeg om een oplossing paraat te hebben. Vraag is hoe een en ander ook economisch interessant te maken valt. Daarom wil Marpol Services graag met de betrokken partijen overleggen of een gezamenlijke oplossing haalbaar is. Cleophas: “Iedereen realiseert zich nu dat zo’n calamiteit als met De Vlieland niet weer mag gebeuren. En dat snelheid cruciaal is bij olieverontreinigingen. Een volwaardige dienst om snel en adequaat te kunnen inspelen op olieverontreinigingen is dus wenselijk, om niet te zeggen noodzakelijk.”

LOGISTIEKE PARTNER Marpol Services bemoeit zich onder het devies ‘your solution to marine pollution’ ook met het Haven Afvalstoffen Plan (HAP) dat in november 2004 in werking is getreden. Dit plan, geïnitieerd door de Europese Unie, beschermt het zeemilieu en stimuleert de afgifte van afvalstoffen door schepen in havens. Zo werpt CleoHet leggen van een oliescherm bij de Vlieland om phas’ bedrijf zich op als logistiek partner bij de inname van vloeibaar afval, zoals verdere verspreiding in het Noordzeekanaal te afgewerkte smeer- en stookolie, ladingresiduen maar ook toilet-, was- en slobvoorkomen. Foto: Marpol Services. water. Om de taak van havenontvangstvoorziening goed uit te voeren, beschikt Marpol Services over vijf tankers.

Deze afvalinname valt nog niet mee, aldus Cleophas. Weliswaar betalen schepen Een gesprek met Cleophas leert dat hij zich in Europese havens standaard een waste fee, scheepsafval of niet, dat betekent nog niet altijd in een benijdenswaardige positie niet dat schepen die wél afval hebben dit ook keurig afgeven. Cleophas vermoedt bevindt. Marpol Services wil dan wel verder dat zeker veertig procent alsnog in zee verdwijnt. Hij baseert deze conclusie op de groeien naar een bredere maritieme dienstolieafgiftecijfers van de Antwerpse haven die zeker vier keer hoger liggen als in verlener, Cleophas’ aanwezigheid wordt Amsterdam. niet door iedereen Cleophas: “Een opzienbarend verschil. Toch zou deze disop waarde geschat. crepantie gezien de grootte van beide havens (179 miljoen “Iedereen realiseert zich nu dat Vindt hij het nog wel versus 90 miljoen ton in 2010, red.) niet zo groot moeten zijn. Misschien is het borgsysteem in België daar debet aan. zo’n calamiteit als met De Vlieland aardig om in Zeehavens Amsterdam Schepen zijn verplicht afval af te geven in Antwerpen. Doen niet weer mag gebeuren.” werkzaam te zijn? ze dat niet, dan betalen ze een ‘borg’, die ze terugkrijgen als “Ik heb een haatze kunnen aantonen dat ze hun afval in een andere haven liefdeverhouding met de haven,” zegt hij. hebben afgegeven. Een tweede verklaring is dat de controle in Antwerpen strikter “Wij opereren op een niveau van ‘doe jij je is. Nee, dat maakt van het Haven Afvalstoffen Plan (HAP) in Zeehavens Amsterdam werk als ik er maar geen last van heb’. Dat is echter nog geen wassen neus. Onze cijfers laten gelukkig een stijgende trend zien ergens ook wel logisch. Onze dienst maakt in het ingenomen olieafval. De cijfers over 2010 zijn nog niet bekend maar ik voorgeen deel uit van de kerntaken van een spel dat die aanmerkelijk hoger liggen dan in de jaren daarvoor.” schip, namelijk het leveren van een vracht.

MACHT DER GEWOONTE In de gemeentelijke vergunningen staat ook Wat Cleophas dikwijls meemaakt, is dat schepen ‘in de war zijn’ over het afvalvolume. vermeld dat wij onze diensten moeten ver“Een recent voorbeeld: een schip meldt vooraf dat het 0,3 m³ olieafval aan boord heeft. lenen met een zo klein mogelijke vertraging Toen we het overnamen, bleek het om 11 m³ te gaan. Elk schip kan een bepaald bedrag en het liefst zonder verlet van het schip. aan afvaldiensten besteden. Wanneer een bepaald schip vanwege zijn grootte bijvoorVeel partijen zien MARPOL en HAP dan ook beeld 15 m³ ‘gratis’ kan afgeven, maar slechts 0,3 m³ opgeeft, terwijl het om 11 m³ blijkt als noodzakelijk kwaad. Soms word ik midte gaan, dan stel ik vragen bij het waarheidsgehalte van de afvalvoorraad van andere den in de nacht uit bed gebeld en dan vloek schepen.” ik weleens de duivels uit de hel. Maar als ik Op de vraag waarom scheepskapiteins in het zicht van de haven geheimzinnig daar dan eenmaal loop, door de haven bij doen -of erger- de afvalstoffen overboord gooien, bezigt Cleophas termen als ‘genacht, dan wil ik niet anders. Een nachtewoonte’ en ‘gemakzucht’. “Het milieubewustzijn is niet in de gehele maritieme lijke haven is de echte haven.” sector goed ontwikkeld. Het ligt ook aan de reder. Je hebt louche reders maar ook www.marpolservices.nl reders die vooruitkijken.”

www.amports.nl

D e c e m ber 2011

35

ww

Office Elst Industrieweg-Oost 16 6662 NE Elst Phone: +31 (0)88-1011206 Fax: +31 (0)88-1011208 E-mail: info@megabarging.nl Office Amsterdam Ruijgoordweg 100 1047 HM Amsterdam Phone: +31 (0)20-4801400 Fax: +31 (0)20-3347571 E-mail: info@megabarging.nl

www.MegaBarging.nl

Quality in logistics a4 advertentie marpol.indd 1

36

December 2011

16-05-11 13:51

Zeehavens Amsterdam

MILIEUTECHNIEK Vrachtschip Vantage pendelt tussen Tilbury (UK) en Amsterdam

Brits bedrijfsafval komt naar Nederland voor verwerking

Xxx

Het vrachtschip Vantage op weg naar SITA Recycling Services. Foto: Willem Moojen

Willem Moojen Vrachtschip Vantage verscheept het nietrecyclebare bedrijfs- en huisafval uit GrootBrittannië naar SITA Recycling Services aan de Aziëhaven in Westpoort. SITA is specialist op het gebied van afvalmanagement.

Het recyclingbedrijf lost de containers en besteedt de afvalverwerking vervolgens uit

Ms Vantage Het Nederlandse vrachtschip Vantage is eigendom van Vantage CV uit Werkendam.

Kapitein-eigenaar is Erik van der Wiel. Het schip werd in 2007 afgebouwd bij scheepswerf

S

inds 1 september vaart het Nederlandse vrachtschip ms Vantage drie keer per week op en neer tussen de Engelse havenplaats Tilbury aan de Theems en de haven van Amsterdam. Het vrachtschip vaart in charter voor Schiphol Container Services (SCS) Multiport. Per afvaart neemt de Vantage vanuit Tilbury 75 containers van veertig voet met bedrijfsafval mee naar Amsterdam.

aan het Afval Energie Bedrijf (AEB) in Amsterdam-Westpoort. Deze energiecentrale verbrandt het niet-gevaarlijke afval in zijn hoogrendementsverbrandingsovens die tot de modernste ter wereld behoren. Tijdens het verbrandingsproces produceert AEB warmte die voldoende is om 320.000 huishoudens, plus een groot deel van trams, metro’s en openbare gebouwen in Amsterdam, van elektriciteit te voorzien. Dit levert een forse reductie op van kooldioxide (CO2).

VOLDOENDE INSTALLATIES Sinds 2005 beschikt ons land over voldoende moderne afvalverwerkingsinstallaties (AVI’s) voor de verbranding van niet-recyclebaar afval. In de meeste omringende landen wordt het meeste afval echter nog los gestort. Zo ook in Groot-Brittannië, waar het gaat om ongeveer zestig procent.

Charles de Klerk, directeur marketing en communicatie van SITA, vertelt dat SITA Nederland en SITA UK naar een oplossing zochten omdat de infrastructuur voor afvalwerking de komende jaren hoogstwaarschijnlijk niet zal veranderen in Engeland. De oplossing bestond uit het verschepen van Brits afval voor verwerking in Nederland.

Veka Bijlsma in Lemmer. Van Sluisveld in Heus-

PROEFPERIODE

den leverde het casco. Het vrachtschip is 99,97

Na een proefperiode gaan beide partijen ervan uit dat er jaarlijks 200.000 ton naar Amsterdam zal worden verscheept. Dit zal zeker de komende jaren aanhouden als er in Engeland geen nieuwe verbrandingscentrales worden gebouwd.

meter lang en 15,85 meter breed. Bevrachter is NedNor B.V. in Groningen.

www.sita.nl

www.amports.nl

D e c e m ber 2011

37

Bijzonder compleet!

Werk voor de boeg

h Rolwagens

SWA Havens is de havenpool: een vaste ploeg gemotiveerde krachten die inzetbaar zijn op piekmomenten, 24 uur per dag.

> Pallethaken h Valstopapparaten

Meer weten?

T (020) 680 26 11 of kijk op onze site.

SWA Havens Nieuwe Hemweg 10 E info-havens@weetvanwerken.nl

H AV E N S

weetvanwerken.nl kwart pagina sts FC.pdf

1

27-04-10

17:58

Dedicated to your bulk liquid handling. Efficient, safe and with respect for the ecological environment.

h Valbeveiliging h Lastweegsystemen

T: 0251 291919 info@vangool.nl www.vangool.nl Westhavenweg 105F 1042 BB Amsterdam T. +31 (0) 20 480 2060 F. +31 (0) 20 480 2061 E. ops@specialisedtankerservices.com I. www.specialisedtankerservices.com

38

December 2011

Zeehavens Amsterdam

Bron luchtfoto’s: Fotostudio Honing

f Broekmatten

BOEKRECENSIE

Oosterdok: van zeehaven tot binnenwater Karel van der Weide

Titel: Het Oosterdok Verhalen van een Amsterdamse haven.

Auteur: Titus Dekker (redactie) Uitgeverij: Walburg Pers, Zutphen ISBN: 90.5730.723.5 Omvang: 96 pagina’s, full colour Prijs: € 19,95

Het Oosterdok anno 2011: een binnenwater, grofweg afgebakend door de Prins Hendrikkade, Amsterdam Centraal Station en het Marinedok. Een nadere beschouwing laat een rijke geschiedenis zien. In de zeventiende eeuw konden OostIndiëvaarders veilig afmeren in twee gebieden die voorzien waren van een dubbele rij palen: De Waal en ’s Lands Dok. Met de bouw van de Oosterdoksdam in 1832 verwerd de zeehaven tot binnenwater. Ook in de eeuwen hierna wijzigde het aangezicht van het Oosterdok voortdurend door de bouw van het Oosterdokseiland, het Centraal Station en de IJtunnel.

Dit alles staat uitvoerig beschreven in het boek ‘Het Oosterdok - Verhalen van een Amsterdamse haven’. De verschijning is ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de Vereniging Museumhaven Amsterdam (VMA) in 2010. In 1985 ‘kraakten’ zij de IJtunnelpier om er vijf historische vrachtschepen aan te meren.

Inmiddels is hun vloot gegroeid tot twintig schepen. Deel II van het boek behandelt de geschiedenis en huidige betekenis van de VMA. Diverse auteurs leverden een bijdrage aan dit fraai geïllustreerde overzichtswerk: Henk Dessens (Scheepvaartmuseum), Maarten Kloos (ARCAM), Jerzy Gawronski (stadsarcheoloog), Peter Prins (historicus), Jowi Schmitz (schrijver), Jan Pieter Nepveu (journalist) en Siemon Tuinstra (Museumhaven Amsterdam). www.walburgpers.nl

Avonturen van een BilgLift-kapitein Bart Stam

Titel: Zware Kees 2- een scheepslengte vol verhalen Auteur: Kees Wiersum Uitgeverij: Lanasta, Emmen ISBN: 978-90-8616095-2 Omvang: 176 pagina’s, full colour Prijs: € 27,95

Vaste lezers van Schuttevaer kennen ongetwijfeld de rubriek van ‘Zware Kees’ ofwel Kees Wiersum. Daarin beschrijft de kapitein van de zwareladingschepen van BigLift zijn wereldwijde maritieme avonturen. Met zijn vlotte pen maakt hij de lezer nieuwsgierig naar alledaagse, en ook niet-alledaagse gebeurtenissen van een Nederlands maritiem officier anno 2011, zowel op de brug als op de wal. Uitgeverij Lanasta heeft deze artikelen inmiddels gebundeld in aparte boekwerken, waarvan in juli deel twee is verschenen.

Hoe beeldend ‘Zware Kees’ kan schrijven blijkt wel uit het verhaal over het laden van graan in Denemarken. Voor de buitenstaander lijkt dat een weinig spannende gebeurtenis maar niets is minder waar. “Een lading bulk in een zwareladingschip is als het vervoeren van een varken op de passagiersstoel van je luxe personenauto," aldus de auteur. “Het kan wel maar is er niet echt voor bedoeld.” Waarop hij beschrijft hoe nauwgezet dat laden moet gebeuren om de scheepsstabiliteit niet in gevaar te brengen.

Met enige nostalgie vraagt Wiersum –inmiddels de vijftig gepasseerd- zich af of de sextant definitief als nautisch instrument zal verdwijnen, in navolging van de telex en de schrijfmachine. Dit vanwege de onstuitbare opmars van de informatietechnologie aan boord, in het bijzonder GPS. “Een stagiair merkte opgewekt op dat we binnenkort geen sextant meer aan boord hoeven. (…) Op het gevaar af, de rest van mijn zeemansloopbaan voor conservatief te worden versleten, deelde ik de stagiair wat kribbig mee dat als dat echt zou gebeuren er geen echte zeelui meer zouden bestaan.”

Het zijn juist dergelijke boeken die varende beroepen weer populair kunnen maken onder Nederlandse jongeren, teneinde een dreigend tekort aan maritiem officieren en bemanningsleden te voorkomen. De fraaie foto’s, die de auteur zelf heeft geschoten, maken het boek extra aantrekkelijk. www.lanasta.com

www.amports.nl

D e c e m ber 2011

39

40

December 2011