Kapabayaan? Tuldukan na ‘yan!

ating mga tao araw-araw ng taon bilang isang positibong paraan ng pag-iwas sa isang problema na maaaring malutas sa pamamagitan ng higit na pag-iingat, pagbabantay at paggalang sa batas.”

Ang buwan ng Marso ay unang buwan matapos ang taglamig. Nararanasan ang mainit at tuyong hangin sa bansa. Kaya’t nagbibigay ng tips at paalala ang kagawaran ng Bureau of Fire and Protection upang maiwasan ang sunog.

Ang masunugan ay isang masaklap na pangyayari sa buhay ng tao. Sabi nila mas magandang manakawan kaysa masunugan. Bawat biktima nito ay nahihirapang makabangong muli. Kaya naman, ngayong panahon ng tag-init, narito ang ilang tips na dapat tandaan upang maiwasan ang sunog: Ilayo ang posporo o lighter sa mga bata.

Madalas din nating marinig sa balita ang mga bata ang kadalasang pinagmumulan ng sunog dahil sa naglaro ito ng posporo o lighter. Kaya naman siguraduhing maitabi ang mga ito sa mga lugar na hindi nila maaabot o mabubuksan. Turuan din sila na hindi dapat paglaruan ng mga ito dahil maaari itong pagsimulan ng sunog.

Patayin ang mga kandila bago matulog.

Kapag nag-brownout o kaya naman ay gumagamit ng kandila sa iba pang bagay, siguraduhing hindi ito iiwan nang nakasindi kapag matutulog na. Maaari kasing pagmulan ng sunog kapag ito ay aksidenteng natumba o nasagi. Isa ito sa mga madalas na sanhi ng sunog.

Magandang alternatibo sa kandila ang flashlight o emergency light para hindi na kailangan pang magsindi, at maiwasan na rin ang panganib ng sunog.

Iwasang i-overload ang mga saksakan.

Ang pag-overload ng mga saksakan ay maaaring mangyari kapag sobrang daming appliances ang nakasaksak na hindi na kayang suportahan ang dumadaloy na kuryente. Madalas nangyayari ang overload kapag gumagamit ng octopus connection, at ang sabay-sabay na paggamit ng mga appliances na malakas sa kuryente.

Patayin ang gas pagkaluto ng pagkain kapag natapos naman magluto, ugaliing patayin ang gas at kalan. Kapag nag-leak ang gas sa ating mga kalan, o kaya naman ay pinaglaruan ng mga bata, isang kislap nito ay madali nang maging sanhi ng sunog.

Ang panghuling fire prevention safety tip ay siguraduhing may fire extinguisher sa bahay para kapag nagsimula ang sunog ay agad itong maapula at hindi na lumaki pa. Mainam din kung may mga smoke detector para malaman agad kapag may sunog sa loob ng bahay, at para mai-report ito agad bago pa lumawak.

Kapag hindi naapula ang maliit pang sunog ay agad na itawag sa bumbero upang maaksyunan agad. Huwag nang hintayin pang lumaki ang sunog bago tumawag ng tulong.

Ang mga nabanggit na safety tips ay hindi lamang para sa Fire Prevention Month kundi para sa buong taon. Isang malaking trahedya ang maidudulot ng sunog kaya naman ay dapat nating gawin ang lahat upang maiwasan ito.

Ayon sa datos ng

2,000

Naitalang insidente ng sunog sa pagpasok ng 2023. may kabuuang

1,984

Enero 1 hanggang Marso 1, 2023 ay fire incidents. bahagyang bumaba ito ng

21% kumpara sa

2,520 na insidente ng sunod sa parehas na buwan ng EneroMarso ng taong 2022.

BALITANG AGHAM

KASO NG HIV SA

BANSA, PATULOY ANG PAGTAAS ni Zaira Mae F. Boncodin

na salot ni Irene G. Villanueva

Madami ngayon ang mga kabataang napapariwara ang buhay dahil sa pagsuway sa mga magulang. Napapariwara ang mga kabataan dahil sa kagustuhan nila. Ang buhay natin ay parang delubyo kapag napapariwara, hindi alam kung saan patungo, dahil mas ginustong mapariwara ang buhay kaysa maging maayos.

Napapariwara ang mga kabataan dahil sa paggamit ng ipinagbabawal na gamot. Karamihan ng gumagamit nito ay mga kabataan, gumagamit daw sila nito upang maging masaya, saya nga ba ang dulot sa bawat paggamit ng droga? marahil may sayang nadarama, subalit ang ating buhay ay nasa peligro. Kapag tayo'y labis na gumagamit ng droga, unti-unti tayong nilalamon nito at sinisira ang buhay na rati'y kay saya, subalit ngayon puro hirap, takot at kaba.

Pagtaas ng kaso ng

Human Immunodeficiency Virus

(HIV) sa Pilipinas, humigit kumulang 1500 ang naitala ng Department of Health nitong nakaraang Enero.

Itinala ng DOH ang sexual contact ang pinakakaraniwang paraan ng transmission na may 1431 kaso at nasa 39 na katao ang namatay dahil sa impeksyon.

Ayon sa nasabing ahensya, ang National Capital Region (NCR) ang may pinaka maraming bilang ng kaso na may 397 apektado ng nasabing impeksyon at susunod naman ang Calabarzon na may 233 kataong apektado. Dagdag nito, "These regions comprised 69 percent of the total number of cases in this period,” sa report ng DOH mula 1984 hanggang 2006, natuklasang naipapasa ang sakit sa pamamagitan ng hindi maingat na pagkikipagtalik sa pagitan ng mga lalaki at mga babae.

Mula ng maiulat ang kaunaunahang kaso ng HIV sa bansa noong Enero 1984, nakapagtala na ang Pilipinas nang humigit 110,000 na kaso ng nasabing impeksyon.

Ang mga epekto ng droga sa ating katawan ay ang pagbabago ng itsura, behavior, at pagconcentrate. Ayon sa Republic Act 9165 ang parusang matatamo sa paggamit ng labis na droga ay ang panghabangbuhay na pagkakakulong. Ang mga gamot na ating iniinom kapag tayo'y may sakit ay isa ring droga ngunit ito at legal at naipayo ng doktor.

Maraming uri ng droga ngunit ang madalas maibalita ay ang Methampethamine Hydrochloride o shabu, Marijuana (canabis), at Ecstacy. Lahat yan ay mariing ipinagbabawal dahil kapag nasobrahan ay maaaring makaapekto sa pag-iisip, at kalusugan.

TEKA! Pigilan ninyo ako!

ni Vindrel G. Velasco

“Hay naku sobrang init naman! Gusto ko magpakalunod sa tubig, ang init sa ulo”

Inanunsyo kamakailan ng Philippine Atmospheric Geophysical and Astronomical Services Administration (PAGASA) ang dry season sa bansa, maraming dumaraing na rito dahil sobrang init nga naman talaga ng season na ‘to kaya nga dry season. Hudyat ito na wala nang epekto sa bansa ang Northeast Monsoon o Hanging Amihan na simula nito’y pumapanahon na ang tag-init. Sinabi rin ng PAGASA na maaring mas mainit ang dry season ngayong taon kumpara noong nakalipas na mga taon.

Samantala, kaliwa’t kanan ang pag po-post ng mga netizen sa kanilang social media na mainit na tila raw sila ay nasa impyerno. May iba rin na gumawa ng alternatibong pamatid-uhaw tulad ng mga juice at sari-saring inuming malamig. Hudyat na rin na swimming season na, gaano pa man kalayo ang mga dagat sa ating mga lugar tulad ng mga nasa kapatagan, hindi alintana ang byahe na sobrang tagal para lang masilayan ang tubig-alat.

Hey, Hey, Hey! Baka nalilimutan mo na ang lotion palagi, sunblock ang sagot sa kutis nating kayumanggi para hindi masunog at lalong mag-dry. Ingat kaibigan, matagal-tagal pa ang kalbaryong haharapin, mainit pa rin, inom ka lang ng tubig every day, para ikaw ay hydrated very well.