ANBO Magazine 1 - Jubileumeditie: 120 jaar ANBO

ANBO 1

‘Een ‘Een veilige veilige douche douche in in 11 dag dag geplaatst... geplaatst... Magisch!’

Magisch!’

Speciale Speciale Anbo-lezers Anbo-lezers korting tot korting tot*

€ € 1.000,1.000,-*

Hans Kazàn: ‘Als illusionist neem ik in het theater vaak risico’s, maar thuis Hans Kazàn: ‘Als illusionist neem ik in het theater vaak risico’s, maar thuis beslist niet. Thuis ga ik voor veiligheid én zekerheid. Daarom liet ik onze oude beslist niet. Thuis ga ik voor veiligheid én zekerheid. Daarom liet ik onze oude badkamer in één dag vervangen door een nieuwe veilige inloopdouche van badkamer in één dag vervangen door een nieuwe veilige inloopdouche van Molenaar. Het gevaarlijk gladde bad eruit, nieuwe inloopdouche erin. Allemaal Molenaar. Het gevaarlijk gladde bad eruit, nieuwe inloopdouche erin. Allemaal in één dag voor elkaar. Molenaar is voor mij dé badkamer tovenaar.’ in één dag voor elkaar. Molenaar is voor mij dé badkamer tovenaar.’

Uitstekend Uitstekend

Klantwaardering op Trustpilot Klantwaardering op Trustpilot

*

Kijk voor de voorwaarden op www.molenaar.nl/actie. Geldig t/m 29 februari 2020

*

Kijk voor de voorwaarden op www.molenaar.nl/actie. Geldig t/m 29 februari 2020

Vraag een vrijblijvend thuisadvies Vraag een vrijblijvend thuisadvies of gratis inspiratiegids aan. of Belgratis 0341 -inspiratiegids 23 23 00, scanaan. de QR-code met Bel 0341 - 23 23 00, scan QR-code met uw smartphone of kijk opde www.molenaar.nl uw smartphone of kijk op www.molenaar.nl

COLOFON & SERVICE Hoofdredacteur Jurriën Beerda Redactie Fleur Akersloot, Nienke van Asseldonk, Margot Eggenhuizen, Kirsten de Jonge, Roy van der Marel, Bernadet Naber, Willem Reijn, Marije Remmelink, Alex van Scherpenzeel, Atie Schipaanboord, Sjackie van de Ven Fotografie Anouk De Kleermaeker, Shutterstock Vormgeving Houke Leupen Eindredactie Joost Marsman Realisatie Bureauvijftig BV, Zoetermeer Bladmanagement Yvonne Herman de Groot, Floris Venneman Druk en verspreiding PostNL Copyright 2018 ANBO Magazine, ISSN 1877-3427 Redactieadres ANBO, Postbus 2012 3440 DA Woerden, magazine@anbo.nl Advertenties Bureauvijftig BV, Zoetermeer, tel. 085 303 53 84 Lid worden? Dat kan natuurlijk altijd. Ga naar anbo.nl/aanmelden of bel onze Ledenservice via 0348 46 66 90 (bereikbaar op werkdagen tussen 09:00 en 17:00 uur). U betaalt per jaar € 48,-.

Bekijk de 10 redenen om lid te worden op anbo.nl/aanmelden.

Voor bedrijven Een abonnement voor bedrijven bedraagt € 32,50 per jaar.

Gegevens wijzigen Als u uw gegevens wilt wijzigen kan dit via de Ledenservice: bel ons op 0348 46 66 90 (bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 09:00 en 17:00 uur) of stuur een e-mail naar ledenservice@anbo.nl.

Lidmaatschap opzeggen? U dient uiterlijk één maand voor het einde van uw lidmaatschap op te zeggen. Dit kan via anbo.nl/opzeggen of via Postbus 2012, 3440 DA Woerden o.v.v. opzegging. U kunt ons via ledenservice@anbo.nl ook mailen. Uiteraard horen wij graag de reden van uw opzegging.

Privacy ANBO legt gegevens vast van ANBOleden en abonnees van ANBO Magazine. Hierbij houden wij ons aan de wet- en regelgeving op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens, zoals de AVG. Wij gebruiken uw gegevens onder meer om u te informeren over relevante producten en diensten van door ons zorgvuldig geselecteerde partners en aanbieders. Stelt u hier geen prijs op, stuur dan een e-mail naar ledenservice@anbo.nl, of een brief naar Postbus 2012, 3440 DA Woerden t.a.v. Ledenservice.

Meer informatie: anbo.nl/privacyverklaring Gesproken magazine Voor blinden en slechtzienden is er uiteraard een ingesproken versie van het ANBO Magazine op cd beschikbaar. Meld u aan via ledenservice@anbo.nl of bel ons even via 0348 46 66 90.

120

VOORWOORD

jaar!

Wie jarig is trakteert: ANBO wordt op 9 september van dit jaar 120 en we trappen het jaar direct feestelijk af met dit mooie, 120 pagina’s tellende jubileumnummer. Gewoon even omdat ik het zo leuk vind; weet u wat er allemaal gebeurde in 1900? Voor het eerst wordt de menselijke stem overgebracht per radio, het Belgische parlement neemt de wet op het ouderdomspensioen aan, Butch Cassidy en de Sundance Kid plegen hun eerste overval samen. Tussen het Leidscheplein en het Haarlemmerplein in Amsterdam rijdt de eerste elektrische stadstram van Nederland. In Parijs vinden de tweede Olympische Spelen plaats en de metro wordt geopend, voetbalclubs Ajax en N.E.C. worden opgericht, de Duitse filosoof Hans-Georg Gadamer wordt geboren en zijn inspirator Friedrich Nietzsche overlijdt en aartshertog Frans Ferdinand trouwt met Sophie Chotek (met dank aan Wikipedia).

Houdt u net als ik van dit soort weetjes? Lees dan vooral ook het artikel over de geschiedenis van ANBO (en van Nederland en een heel klein beetje van de rest van de wereld) en de feiten en cijfers over ‘vroeger en nu’. Want al is het meer dan een mensenleven, 1900 is tegelijk nog helemaal niet zo lang geleden. In die 120 jaar zijn veel dingen veranderd en sommige hetzelfde gebleven. ANBO transformeerde van de Bond voor Staatspensionering (om te strijden voor een ‘allemanspensioen’) tot uw gids voor goed ouder worden. Wat is gebleven: de belangenbehartiging. Nederland transformeerde van een land met 5 miljoen mensen naar een welvaartsstaat met ruim 17 miljoen inwoners. Wat bleef: een groot deel van ons inkomen gaat naar woonlasten.

ANBO is klaar voor de toekomst. Een toekomst waarin, zoals directeur-bestuurder Liane den Haan het zo mooi zegt ‘we onszelf weer overbodig proberen te maken’.

Dat is gelukt als we een maatschappij hebben waarin ieders waarde en kwaliteiten tot op hoge leeftijd worden erkend en benut.

Ik hoop dat u net zo veel plezier heeft in het lezen van dit nummer als dat wij hebben gehad in het maken ervan.

Jurriën Beerda Hoofdredacteur PS Uiteraard hoor ik heel graag wat u van dit magazine vindt! Dat kan via: j.beerda@anbo.nl

@JurrienBeerda

www.linkedin.com/in/jurrienbeerda

ANBO 3

1

Nº

Inhoud

OP DE COVER

ONZE LEDEN

‘Want bij ons draait alles om ú.’

DOSSIER 120 JAAR ANBO 16

GESCHIEDENIS Van Bond voor Staatspensionering naar uw gids voor goed ouder worden

34 AMBASSADEUR LIENA VEENSTRA

“Als ik bij ANBO kom, dan kom ik thuis”

38 LID JAN VAN LEEUWEN FOTO ANOUK DE KLEERMAEKER

54 FEITEN & CIJFERS

Toen en nu

60 LID MAUD KOK

61 LEDENVOORDEEL

De ANBO Jubileumcruise, korting op dagjes uit, concerten, musea en nog veel meer.

OVERNACHTEN BIJ BEEKSE BERGEN

15% KORTING

pag. 116

4 ANBO

“Besef van wat de oorlog had aangericht kwam veel later”

Voorbereid op de toekomst

AMBASSADEUR HANS CARÉ

“Het is zó leuk om andere leden te bezoeken"

En ook 72 MINISTER WOUTER KOOLMEES

“Hopelijk blijft ANBO zo betrokken”

73 CORIEN WORTMANN (ABP)

“Organisaties als ANBO zijn heel belangrijk”

84 LID TINEKE OUWENDIJK

34

Genieten zolang het kan

92 ROZE 50+ AMBASSADEUR

MARTIN MOERINGS “Nuttig zijn, daar haal ik plezier uit”

100 AMBASSADEUR

STEFANY JANSEN “Met mensen werken past bij mij”

ELK NUMMER 3 Colofon en voorwoord 7 Column Liane den Haan 8 Op de bres 10 Raad & Daad 12 Opgelost 108 ANBO Experts 110 ANBO Tipt 114 Ledenvoordeel 119 Werf een lid en krijg een

blender cadeau 120 Puzzel

60

73

92 ANBO 5

TIP EEN BUUR EN WIN!

Doe mee en maak kans op een jaar lang gratis luisterboeken incl. een koptelefoon t.w.v. €499,Liever een goede buur..

Dan een verre vriend! Bent u, als ANBO-lid, enthousiast over onze Belastingservice? Meld uw buurman of -vrouw dan aan voor onze belastingnieuwsbrief. U maakt dan samen kans op een jaar lang gratis luisterboeken van inclusief een koptelefoon t.w.v. €499!

Mee doen kan tot en met 31 maart 2020 via anbo.nl/tip-een-buur

COLUMN LIANE DEN HAAN

g i r Ja 2020 … ongelooflijk wat gaat de tijd toch snel. Ik weet nog hoe bijzonder ik het vond toen we naar het jaar 2000 gingen. Ik was in verwachting van mijn eerste kind, een millenniumbaby, en met vrienden praatten we over wat deze nieuwe eeuw ons zou gaan brengen. Wat zouden we in het jaar 2020, zo’n mooi getal, doen?

Inmiddels ben ik drie kinderen rijk. Ze zijn alweer bijna 20, 18 en 16 jaar oud. En wat is het een georganiseer om drie kids groot te brengen, moeder, vriendin, dochter en directeur van ANBO te zijn. En dat allemaal in één leven!

Het is en blijft een worsteling om de agenda in balans te houden en iedereen om mij heen de juiste aandacht te geven. En helaas, dat is niet altijd even goed gelukt. De balans slaat toch vaak door naar werk, terwijl tijd en aandacht geven aan de mensen van wie je houdt is wat er echt toe doet.

Feestdagen maar vooral verjaardagen zijn in mijn gezin daarom altijd heilig. Dat zijn dagen die we altijd samen vieren. Lekker eten, samen weg, tijd en aandacht aan elkaar besteden. Dat is altijd volop genieten.

Ook bij ANBO vieren we alles wat er te vieren valt. Pasen, successen in werk, Sinterklaas, Kerst en ook de verjaardagen van onze ANBO-medewerkers gaan altijd vergezeld van wat lekkers.

Dit jaar vieren we bij ANBO wel een heel bijzondere verjaardag. Want we bestaan alweer 120 jaar. Wat ben ik trots dat ik mag werken bij deze organisatie met al die enthousiaste vrijwilligers en medewerkers die zich dag in dag uit inzetten voor de ouderen in Nederland. Maar ook een organisatie die ervoor heeft gezorgd dat wij een ouderdomspensioen (AOW) hebben in ons land. Een mooiere geschiedenis kun je toch niet bedenken?!

Maar boven alles is het gezellig bij ons. Elke dag is het weer een feest om naar het werk te gaan. En ook als het even moeilijk is zijn wij er voor elkaar. Want zo doen we dat bij ANBO. Wij doen het samen! Nu ik erover nadenk; bij ANBO zijn we eigenlijk ook familie. Ik ben een rijk mens!

Liane den Haan Directeur-bestuurder ANBO l.denhaan@anbo.nl www.twitter.com/lianedenhaan

ANBO 7

GESPREKSSTOF

OP DE

BRES

Achter de schermen helpen we leden dagelijks met advies en belangenbehartiging. In deze rubriek houden we u op de hoogte. Zelf een vraag? Ga naar anboraadendaad.nl of bel de Raad & Daad Advieslijn op 0348 46 66 88.

Mailen kan ook: raadendaad@anbo.nl.

OPROEP ANBO: VOORSPEL KOOPKRACHT VOORTAAN REALISTISCH Op 27 november 2019 vergaderde de Tweede Kamer over de begroting van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW); het ministerie dat over onze koopkracht gaat.

De economie zit al jaren in de plus, maar toch zien gepensioneerden hun koopkracht niet verbeteren. Integendeel, sinds de crisis van 2008 is de koopkracht alleen maar uitgehold. Uit een ANBO-peiling blijkt, dat niet veel mensen vertrouwen hebben in oplossingen die dit kabinet heeft om hun koopkracht te verbeteren. Maar liefst 86% van hen geeft aan er niet van uit te gaan dat de juiste maatregelen worden genomen.

Een deel van het probleem is dat de voorspellingen over de koopkracht bij vrijwel niemand ook echt uitkomen. Al is het alleen al vanwege het feit dat men bij de voorspellingen uitgaat van een gemiddelde situatie, terwijl iedereen weet dat de gemiddelde gepensioneerde niet bestaat. ANBO riep de Tweede Kamer op om voortaan bij de koopkrachtvoorspellingen meer uit te gaan van feitelijke en dus realistische situaties. Daarnaast deed ANBO nog concrete voorstellen om de koopkracht van drie probleemgroepen in onze samenleving te verbeteren. Lees verder op: anbo.nl/koopkracht

ANBO in FD over tekort aan seniorenwoningen Het Financieel Dagblad (FD) kopte eind november: ‘Te oud voor thuis, te goed voor tehuis. Waar moet oma wonen?’ Het artikel maakt duidelijk dat het bij een te krappe woningmarkt meestal over jonge starters gaat die geen huis kunnen krijgen. Terwijl het gebrek aan passende woningen voor ouderen veel schrijnender is. Daarom trok ANBO aan de bel en riep in het artikel gemeenten op hun verantwoordelijkheid te pakken.

8 ANBO

Onze boodschap: er gaapt een enorm gat tussen eigen huis en verpleeghuis. Mensen hebben een steeds zwaardere medische indicatie nodig om in aanmerking te komen voor een verpleeghuisplek. Daardoor blijven ze langer thuis wonen, vaak in een ongeschikte woning, ook wanneer het eigenlijk niet meer kan.

Daardoor belanden ze vaker op de spoedeisende hulp. De oplossing zit niet in nog meer zorg, maar in goede seniorenwoningen.

Als mensen goed wonen, maken ze namelijk minder gebruik van zorg. Geschikte en dus passende ouderenhuisvesting kan het Rijk jaarlijks 45 tot 60 miljoen euro aan zorgkosten besparen.

Passend betekent dat mensen in hun vertrouwde buurt met een eigen voordeur noodzakelijke voorzieningen als supermarkt,

GESPREKSSTOF

Veranderingen in de Wmo

Op 1 januari 2020 is een aantal wijzigingen in de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) doorgevoerd: 1. UITBREIDING AANTAL VOORZIENINGEN ONDER HET ABONNEMENTSTARIEF De maatwerkvoorzieningen vallen voortaan onder het abonnementstarief. Dat betekent invoering van een vast tarief. Voorheen gold een eigen bijdrage die afhankelijk was van het inkomen. Bovendien wordt het aantal voorzieningen dat onder het abonnementstarief valt uitgebreid. Vanaf deze datum valt ook een deel van de algemene voorzieningen onder dit abonnementstarief.

In de praktijk gaat het hierbij meestal om huishoudelijke hulp. In een aantal gemeenten wordt huishoudelijke hulp als een algemene voorziening aangeboden. Ook andere algemene voorzieningen kunnen hieronder vallen.

Gemeenten zijn verplicht om in hun verordening aan te geven welke Wmo-voorzieningen onder het abonnementstarief vallen. Omdat gemeenten zelf de vrijheid hebben om ook andere voorzieningen onder het abonnementstarief te plaatsen, verschilt ondersteuning die onder het abonnementstarief valt per gemeente.

2. HET TARIEF WORDT OMGEZET Het abonnementstarief was € 17,50 per vier weken. Het nieuwe tarief is maximaal € 19 per maand. Uw gemeente kan ervoor kiezen om de eigen bijdrage lager te laten zijn (bijvoorbeeld voor mensen met een minimum inkomen).

Uw eigen bijdrage kan in ieder geval niet hoger zijn dan € 19 per maand.

3. WIJZIGINGEN IN DE FACTURERING DOOR CAK Naast de inhoudelijke wijziging is ook het systeem van de facturen aangepast. Bent u klant van het CAK, dan bent u hierover al door het CAK geïnformeerd. Dit is de nieuwe situatie: vanaf 2020 stuurt het CAK maandelijks een factuur in de maand waarin u de zorg hebt afgenomen.

Voorheen was dit achteraf.

huisarts en openbaar vervoer dichtbij hebben. De nadruk moet op wonen liggen, en niet op zorg. Want mensen willen niet betutteld worden.

Er zijn weliswaar in Nederland al goede woonvormen voor ouderen, maar lang niet voldoende. En ook niet overal. Dat komt doordat de meeste gemeenten onvoldoende zicht hebben op de leeftijdsopbouw van hun inwoners, laat staan dat zij gericht ouderenbeleid voeren. Help je ouderen aan een passende woning, dan profiteren de jongeren ook, omdat de doorstroming op de woningmarkt weer op gang komt.

Wilt u meer weten? Kijk dan op:

anbo.nl/seniorenwoningen

ANBO 9

GESPREKSSTOF

Raad&DAAD Check uw recht op huurtoeslag!

De voorwaarden voor huurtoeslag zijn per 1 januari 2020 verruimd. De inkomensgrens is wat flexibeler geworden.

Tot 2020 was het zo dat u geen recht op huurtoeslag had als uw inkomen ook maar 1 euro de grens overging. Dat is vanaf 1 januari anders. Dat kan betekenen dat u voor huurtoeslag in aanmerking komt, terwijl dat voorheen niet zo was!

Een voorbeeld om het duidelijk te maken. Stel: u bent alleenstaand, u betaalt per maand 600 euro huur en 12 euro servicekosten. U heeft een inkomen van 23.000 euro.

In 2019 heeft u geen recht op huurtoeslag omdat uw inkomen te hoog is. In 2020 heeft u recht op 171 euro huurtoeslag per maand.

Wilt u weten of u sinds 1 januari 2020 recht heeft op huurtoeslag? Maak zelf een proefberekening op

www.toeslagen.nl. Of neem contact op met de ANBO Raad & Daad Advieslijn. Krijgt u hulp via de ANBO Belastingservice? Onze vrijwilligers checken uw recht op huurtoeslag.

U heeft tot 1 september 2021 de tijd om de huurtoeslag over 2020 aan te vragen. Maar als u voor huurtoeslag in aanmerking komt, hoeft u natuurlijk niet tot dan te wachten!

Geen ondersteuning meer voor Windows 7 Op 14 januari is Microsoft gestopt met de ondersteuning van Windows 7. Wij berichtten daar al eerder over. Vanaf 14 januari dus geen technische ondersteuning en software-updates meer die uw pc beschermen. Hoe langer u wacht met de overstap naar een moderner systeem, bijvoorbeeld Windows 10, hoe onveiliger uw pc wordt. Bijvoorbeeld bij internetbankieren!

Ons advies: stap zo snel mogelijk over naar een moderner systeem. Helaas kan dat betekenen dat u een andere computer moet aanschaffen.

10 ANBO

GESPREKSSTOF

Wat heeft het Belastingplan 2020 voor u in petto?

AFTREKPOSTEN BIJ HOGE INKOMENS

Komt uw inkomen boven €68.507 uit in 2020? Dan krijgt u te maken met een beperking in de aftrekbaarheid van kosten. Dan gaat het om hypotheekrente, zorgkosten of giften. In 2020 zijn deze aftrekbaar voor maximaal 46%.

Dat percentage zal de komende jaren lager worden.

Op 1 januari zijn - net zoals andere jaren - nieuwe tarieven en premies ingegaan.

ANBO geeft u een kort overzicht van de belangrijkste veranderingen.

ZORGPREMIE EN ZORGTOESLAG

TARIEF INKOMSTENBELASTING

De zorgtoeslag gaat omhoog met €67 voor alleenstaanden en €95 voor meerpersoonshuishoudens.

Vanaf 2020 kennen we nog maar twee belastingschijven.

Dat waren er tot nu toe vier. Voor mensen met AOW die vóór 1946 zijn geboren geldt nog een derde schijf: Inkomen van

Inkomen tot

Tarief 2020

€0

€35.375

19,45%

€35.376

€68.507

37,35%

€68.508

-

49,50%

HEFFINGSKORTING

De heffingskorting is het bedrag dat u aftrekt van het bedrag dat u aan inkomstenbelasting moet betalen. Dit zijn de kortingen voor AOW-ers: Algemene heffingskorting *

€ 1.413

Arbeidskorting *

€ 1.989

Ouderenkorting *

€ 1.622

Alleenstaande ouderenkorting

€ 436

* Deze bedragen zijn afhankelijk van de hoogte van het inkomen

HOE WERKT DAT NU?

Bij een AOW- en pensioeninkomen van €15.606 is 19,45% inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen verschuldigd. Dat is €3.035. u heeft recht op de algemene heffingskorting en de ouderenkorting: €1.413 + €1.622 = €3.035.

Te betalen: €3.035 – €3.035 = 0 euro.

Naast de zorgpremie die u aan de zorgverzekeraar betaalt, is er ook nog de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet. Deze bijdrage wordt ingehouden op AOW-pensioen en op het aanvullende pensioen. Het tarief gaat in 2020 omlaag naar 5,45%.

Het artikel over het Belastingplan 2020 is samengesteld op basis van het wetsvoorstel. Het wetsvoorstel was nog niet door het parlement goedgekeurd. Eventuele wijzigingen die in de parlementaire behandelingen zijn doorgevoerd, zijn daarom niet meegenomen.

Wilt u meer weten en de definitieve bedragen weten?

Kijk dan op: anbo.nl/belastingtips

Aan de lijn:

ANBO-medewerker Gerard Huls Als u onze Raad & Daad Advieslijn belt, is de kans groot dat u Gerard Huls aan de telefoon krijgt.

Samen met zijn collega’s helpt hij maandelijks ongeveer 500 leden die allemaal hun eigen verhaal hebben. Gerard: “Mensen kunnen vaker zelf hun weg vinden, maar kloppen bij ons aan als ze vastlopen. Dat betekent dat we steeds meer maatwerk leveren. Ik ben blij als ik hoor van leden dat ze zich gehoord en geholpen voelen. Heel motiverend als ze terugbellen dat de oplossing heeft gewerkt!” anboraadendaad.nl (of bel de Raad & Daad Advieslijn op (0348) 46 66 88)

ANBO 11

OPGELOST

De zaak ‘Verpoort’ Vier jaar wachten op volledige AOW

Onze Raad & Daad Advieslijn werd benaderd door ANBO-lid en voormalig reisleider mevrouw Verpoort. Sinds 23 oktober 2015 heeft zij recht op AOW. De Sociale Verzekeringsbank (SVB), verantwoordelijk voor de uitvoering van het AOW-pensioen, heeft haar echter niet het volledige bedrag gegeven.

12 ANBO

OPGELOST DE ZAAK De SVB heeft mevrouw Verpoort niet het volledige AOW-pensioen gegeven, omdat ze in het verleden een aantal perioden als reisleider buiten Nederland heeft gewerkt. De SVB heeft daarom een voorlopig AOW-pensioen vastgesteld met een korting van zes procent. Op 8 november 2015 heeft mevrouw Verpoort de SVB een mail gestuurd met een uitgebreide toelichting over waar, wanneer, waarom en hoe zij in het buitenland werkzaam was. Ze stuurde ook de nodige bewijsstukken mee. Pas na 3,5 jaar, op 29 april 2019, heeft de SVB het definitieve pensioen vastgesteld. Maar ook daarop is zes procent gekort. Toen schakelde mevrouw Verpoort onze hulp in.

alsnog een volledig AOW-pensioen toegekend, ingaande per 23 oktober 2015. Los van de nabetaling, scheelt haar dat toch ruim 73 euro per maand. Opgelost!

Mevrouw Verpoort was uiteraard blij met deze uitkomst. En wij natuurlijk ook. Omdat we weer één van onze leden hebben kunnen helpen. Maar er zijn wel vragen blijven hangen. Waarom het zo lang moest duren bijvoorbeeld, waarom mevrouw Verpoort in die vier jaren geen berichten over de voortgang ontving en vooral waarom de SVB niet zelf de internationale regelingen in de beoordeling heeft betrokken.

HOE ZIT HET? De AOW is een zogenoemde volksverzekering. Dat houdt in dat je verzekerd bent als je in Nederland woont. Of als je niet in Nederland woont, maar wel in Nederland werkt. Dat zijn de hoofdregels, waarop tal van uitzonderingen bestaan. Veel van die uitzonderingen zijn opgenomen in verdragen met andere landen op het gebied van sociale zekerheid. Dat kunnen verdragen zijn met meerdere landen, maar ook met één land. Binnen de Europese Unie bijvoorbeeld gelden regels die voor alle lidstaten van toepassing zijn. Dergelijke verdragen kunnen ervoor zorgen dat je bij een tijdelijke tewerkstelling buiten Nederland toch onder het Nederlandse stelsel blijft vallen.

DE OPLOSSING ANBO heeft mevrouw Verpoort geholpen met het opstellen van een bezwaarschrift. Daarbij viel het ons op dat in bijna alle perioden dat de SVB stelde dat ze niet voor de AOW verzekerd was, een internationale regeling van toepassing is geweest op haar situatie. Die zorgden ervoor dat ze gewoon onder het Nederlandse stelsel verzekerd was. Dus ook voor de AOW. Zo was ze werkzaam in Italië, Oostenrijk, (voormalig) Joegoslavië en Frankrijk. In het bezwaarschrift kon mevrouw Verpoort de SVB nu wijzen op het bestaan van de internationale regelingen. Op 11 juli 2019 stuurde ze haar bezwaarschrift naar de SVB. DE UITKOMST Ze moest weer even geduld hebben, maar gelukkig niet zo lang als in de periode van 2015 tot voorjaar 2019. Op 23 september 2019 kreeg mevrouw de beslissing op het bezwaar. De SVB stelde haar in het gelijk en heeft haar

OOK HULP NODIG? BEL OF MAIL ANBO RAAD & DAAD! Heeft u zelf een vraag? Of komt u ergens niet uit? Kijk dan op anboraadendaad.nl of neem contact op met onze ANBO Raad & Daad Advieslijn via 0348 46 66 88. Onze deskunige medewerkers zijn iedere dag bereikbaar van 10.00 tot 15.00 uur. Mailen kan uiteraard altijd: raadendaad@anbo.nl

ANBO 13

Otolift, dé meest gekochte traplift van Nederland

k e le ra il D u n st e we ne re l d! ter � � � � �

Uw trapleuning blijft zitten Brede kant van de trap blijft vrij Niet goed = geld terug Huren, nieuw en tweedehands Slechts 48 uur levertijd

Ge l dig t /ma ri 2 9 f e b ru0 202

Stuur mij een gratis brochure Adres ANBO2020

Telefoon

Korting!

Bel gratis 0800 444 770 8

Naam Postcode/plaats

€750,-

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Trapliften, Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen.

www.otolift.nl

DOSSIER 120 JAAR ANBO

120 JUBILEUMJAAR Bij ons draait alles om u; zonder leden geen ANBO. Daarom in dit dubbeldikke jubileumnummer heel veel verhalen van leden. Opbeurende, mooie, treurige, opvallende en grappige levensverhalen. Uiteraard is er ruimte voor een stuk geschiedenis, voor feiten en cijfers over Nederland van ‘vroeger en nu’. Maar dit dossier draait vooral om ú.

ANBO 15

DOSSIER 120 JAAR ANBO

In vogelvlucht 120 jaar ouderenbeweging in Nederland ANBO bestaat 120 jaar. Hoe zijn we hier gekomen?

De wereld veranderde, ons land veranderde en de ouderenbond veranderde mee. In vogelvlucht door 120 jaar geschiedenis van een unieke beweging in Nederland. Vliegt u mee?

TEKST JOOST MARSMAN

1900 INDUSTRIALISATIE EN IDEALISME In 1900 ligt het hoogtepunt van de industriĂŤle revolutie al een tijdje achter ons. De industrialisatie brengt veel voorspoed maar maakt in de tweede helft van de 19e eeuw ook veel slachtoffers. Vooral onder ouderen uit de lagere klassen in de steden. Zij genieten geen enkele bescherming vanuit de overheid en worden door werkgevers makkelijk aan de kant gezet. Schrijnende taferelen zijn het gevolg.

16 ANBO

DOSSIER 120 JAAR ANBO De verzekeringsman en publicist Perio, pseudoniem van Gerardus Lambertus Janssen, kan het niet langer aanzien en richt op 9 september 1900 in Arnhem de Bond voor Staatspensionering (BvS) op, om te strijden voor een ‘allemanspensioen’. Het streven naar een staatspensioen vormt het fundament van een lange emancipatiegolf.

De inzet: een financieel onbezorgde basis waaruit ouderen de eerste levensbehoeften zelf kunnen betalen. De BvS is de rechtstreekse voorloper van wat vele roerige decennia later ANBO zou worden.

“ Ik ga op voor hen wier levenszon ondergaat.”

1919 EIND VAN EEN OORLOG, BEGIN VAN SOCIALE ZEKERHEID De bloedige Eerste Wereldoorlog is voorbij. In januari beginnen de vredesonderhandelingen in Parijs, die onder meer tot het Verdrag van Versailles zullen leiden. In Amsterdam leggen de metaalarbeiders het werk neer.

Ze willen een 8-urige werkdag en minimumloon. De radio doet haar intrede in onze huiskamers: in november verzorgt radio-pionier Hanso Idzerda de eerste radio-uitzending in Nederland voor een algemeen publiek.

Tegen de achtergrond van dit alles maakt de BvS een onstuimige groei door. Na een moeizame start (1.700 leden in het eerste jaar) telt de bond in 1908 al 43.000 individuele leden, 309 organisaties zijn lid. Tijdens de Eerste Wereldoorlog stagneert de groei, daarna schiet het ledental weer omhoog.

In de strijd voor een ‘allemanspensioen’ is 1919 een belangrijke mijlpaal. De Invaliditeitswet (IW) uit 1913, door de oorlog pas ingevoerd in 1919, is een grote stap voorwaarts in de sociale zekerheid. Deze wet dekt het financiële risico van invaliditeit, ongeacht de oorzaak.

Als een ‘loontrekker’ de leeftijd van 70 jaar bereikt, wordt dit gelijkgesteld met invaliditeit. Er hoeft geen premie betaald te worden; het Rijk betaalt de uitkering.

Na 1919 komen er uitbreidingen en verbeteringen in de Invaliditeitswet. Men krijgt recht op een ouderdomsrente vanaf 65 jaar. De verzekering wordt verplicht en er komt een rentekaart waarop de werkgever iedere week zegeltjes moet plakken. Na 50 jaar plakken zou de werknemer recht hebben op een ouderdomsrente van omgerekend maximaal € 2,72 per week … een schijntje. De strijd van de de BvS is nog lang niet gestreden.

“De Nederlandsche samenleving is begonnen met de aflossing van schuld aan zijn oude leden.”

JAARBOEK BVS 1914

ANBO 17

DOSSIER 120 JAAR ANBO

1930 DE GROTE DEPRESSIE, KLEINE STAPPEN VOORUIT De economische crisis na de crash op de effectenbeurs van Wall Street in 1929 slaat over naar Europa en vormt een vruchtbare bodem voor leiders als Hitler en Mussolini. De NSDAP behaalt in Duitsland een grote verkiezingsoverwinning. Terwijl armoede de Europese burgers teistert, wordt in Uruguay het allereerste WK voetbal gespeeld. In ons eigen land wordt de laatste paardentram (tussen Makkum en Harkezijl) vervangen door een busdienst.

De invoering van de Invaliditeitswet in 1919 leidt tot een kleine hapering in het idealisme van de BvS. In de jaren erna wordt het streven naar staatspensioen aangevuld met het streven naar mensvriendelijke tehuizen. Intussen is duidelijk dat de Invaliditeitsverzekering geen succes is en zeker geen financiële basis biedt voor ouderen.

De politiek blijft onwillig om verdergaande stappen te nemen en de bond blijft groeien; de Nederlandse bevolking begint wél warm te lopen voor het idee van een pensioen voor iedereen. De barre economische omstandigheden in de jaren na 1930 geven de bond ook weer een heldere focus:

“ Geen mens meer oud-en-arm.”

BVS-HOOFDBESTUURDER VAN KREVELEN

18 ANBO

1945 EEN GEMEENSCHAPPELIJKE IDENTITEIT Nederland is bevrijd van het juk van de Duitse bezetter maar de economie staat er beroerd voor. Vooral ouderen worden getroffen. Zij zien de waarde van hun spaargeld verdampen. Van de ouden van dagen is in de jaren na de oorlog 13 procent aangewezen op ondersteuning van kinderen of organisaties; 6 procent van hen die steun ontvangen werken nog door tot hun 75e. In 1947 wordt door (destijds) minister van Sociale Zaken Willem Drees de Noodwet Ouderdomsvoorziening ingesteld, om ouderen van een basisinkomen te voorzien.

De Bond voor Staatspensionering krijgt gezelschap van een nieuwe ouderenbond: de Algemene Bond voor Bejaarden (ABvB). Deze wordt door Rotterdamse havenarbeiders opgericht op 23 juli 1945, om met name de materiële belangen van ouderen te behartigen. Waar de pensioneerders van de BvS deel uitmaken van een idealistische en leeftijdloze beweging, aangevoerd door onderwijzers en dominees, zijn de bondsmakkers van de ABvB oud-arbeiders. Ze

DOSSIER 120 JAAR ANBO

maken zich op pragmatische wijze hard voor elke stuiver verbetering in welvaart en welzijn. Hoe verschillend de organisaties ook zijn, er is een sterke gemeenschappelijke identiteit, geworteld in de verontwaardiging over afhankelijkheid op de oude dag.

“Terwijl voortgewerkt wordt aan een algemeene herziening der sociale verzekering als onderdeel van het streeven naar een grotere bestaanszekerheid, zal spoedig een voorlopige voorziening ten gunste van ouden van dagen aan u worden voorgelegd.”

KONINGIN WILHELMINA, TROONREDE 1946

1957 GOUDEN JAREN Koningin Juliana opent de Velsertunnel en AFC Ajax verwelkomt een nieuw lid met de naam Johan Cruijff.

Rusland lanceert de Spoetnik met hondje Laika aan boord, Amerika is ‘all shook up’ door Elvis Presley en in Nederland verschijnt een nieuw soort jongere in het straatbeeld: de nozem. De Bond voor Staatspensionering beleeft, vijfentwintig jaar na Perio's dood, haar ‘finest hour’: op 1 januari treedt de Algemene Ouderdomswet in werking.

Door invoering van de AOW krijgt iedere Nederlander vanaf de leeftijd van 65 jaar een ouderdomspensioen van de staat.

De Nederlandse bevolking geeft minister-president Drees voor deze prestatie de bijnaam 'vadertje' Drees. Zowel de BvS als de ABvB tonen zich verheugd maar blijven kritisch. De hoogte van de AOW is het grootste probleem. Men is het erover eens dat dit nog maar een bodempensioen is.

Meer leden blijven nodig, want ‘AOW is niet toereikend voor een onbezorgde oude dag.’ Toch krijgen beide bonden een klap in de ledenaantallen, nu het oer-ideaal van een ‘allemanspensioen’ werkelijkheid is geworden.

ANBO 19

DOSSIER 120 JAAR ANBO

1964 EENDRACHT MAAKT MACHT The Beatles treden op in de veilinghallen te Blokker.

Het is hun enige Nederlandse concert ooit. Voor het eerst gaat de Berlijnse Muur even open om inwoners van West-Berlijn de gelegenheid te geven hun familieleden in Oost-Berlijn te bezoeken. In ons land is de woningnood nog altijd ‘volksvijand nummer één’. Op straat hebben de nozems inmiddels gezelschap gekre-

gen van provo’s, pleiners en dijkers, al staan ze bij de brave burgerij vooral bekend als ‘langharig, werkschuw tuig.’ Kees van Kooten en Wim de Bie debuteren in het radioprogramma ‘uitlaat’ als De Klisjeemannetjes.

De BvS worstelt, meer dan de ABvB, met de daling in het ledental. Ondanks het verschil in achtergrond en aanpak zijn beide bonden eensgezind in het streven naar vergroting van de macht van het aantal; hoe meer leden, hoe sterker de vuist richting politiek. De meeste landelijke ouderenbonden (waaronder ook de katholieke Unie KBO en de protestantse PCOB) werken inmiddels samen in het COSO, het Centraal Orgaan Samenwerkende Organisaties. Dat werkt: op 9 mei komen 25.000 ouderen bijeen in de jaarbeurs in Utrecht om te pleiten voor vergaande optrekking van de AOW. Het COSO is actief en wordt meer en meer de katalysator van goed georganiseerde, effectieve ouderenacties.

1978 ANBO: TUSSEN DOMINEES EN KLAVERJASSEN In de finale van het WK voetbal verliest het Nederlands elftal met 3-1 van gastland Argentinië. De film Grease is de bioscoophit van het jaar en de bijbehorende soundtrack voert wekenlang de hitlijsten aan. Greasedansen wordt een rage onder de jeugd. Op die hete zomer volgt een bijzonder strenge winter: Nederland wordt getroffen door zware sneeuwstormen die een ongekende chaos veroorzaken. Vooral in de in de noordelijke helft van het land wordt het leven ontwricht door opgewaaide hopen sneeuw die soms meters hoog zijn.

20 ANBO

DOSSIER 120 JAAR ANBO Het strijden voor een goed pensioen en het behartigen van de materiële belangen van ouderen leidt op 6 december 1977 tot een fusie tussen de Bond voor Staatspensionering en de Algemene Bond voor Bejaarden, onder de naam ANBO. Het idealisme van de BvS, met haar humanitaire streven naar staatspensionering en gemeenschapszin, is bij de pragmatische Algemene Bond ingevuld met het behalen van resultaat juist ook op lokaal niveau, van het verhogen van de steunnormen tot subsidie voor ontspanningslokalen.

Deze twee werelden bij elkaar brengen blijkt in de jaren erna soms een hele klus.

1982 DE MAAT IS VOL Bij de Tweede Kamerverkiezingen wordt de PvdA weer de grootste partij. Desondanks komt er geen nieuw kabinet Den Uyl, maar gaan CDA en VVD een coalitie aan, met als premier CDA'er Ruud Lubbers. De Nederlandse wielrenner Jan Raas wint de klassieker Parijs-Roubaix én de Amstel Gold race. Overheid, werkgevers en werknemers sluiten het Akkoord van Wassenaar, waarin matiging van de lonen in ruil voor arbeidstijdverkorting wordt afgesproken, om de grote werkloosheid terug te dringen. De Rubiks kubus is dit jaar een rage onder de jeugd en Philips produceert de eerste Compact Disc: 'Visitors' van ABBA. De ouderenbonden blijven samenwerken. Het COSO heet na een statutenwijziging in 1973 het COSBO: Centraal Orgaan Samenwerkende Bejaarden Organisaties. In de landelijke actie ‘Ouderen doen Mee’ op het Binnenhof toont zich de verandering die ANBO doormaakt (en waarbij het COSBO een belangrijke rol speelt). Het gaat niet langer om protest aan de zijlijn maar om actieve beïnvloeding van de politiek om de positie van ouderen te verbeteren. De economische tegenspoed maakt van de ouderenbonden één front. Het kabinet wil de bejaardenaftrek verlagen, een eigen bijdrage ziekenfondsverzekering invoeren en de gasprijzen verhogen. Ouderen worden hierdoor de driedubbel gepakt, zo luidt het verwijt.

ANBO 21

DOSSIER 120 JAAR ANBO

1992 STRIJDEN TEGEN BEELDVORMING Op 7 februari leggen de Europese regeringsleiders met Het verdrag van Maastricht de basis voor de Europese eenheidsmunt, de euro. Een vliegtuig van de Israëlische maatschappij El-Al stort neer in de Amsterdamse wijk Bijlmermeer en boort zich in twee flats. De Bijlmerramp kost 43 mensen het leven. Nokia brengt het eerste ‘mobieltje’ op de markt en Falko Zandstra (20) wordt de jongste Europese schaatskampioen aller tijden.

Het ledenaantal van ANBO vertoont inmiddels al jaren een stijgende lijn, met als hoogtepunt in 1994 een ledental van 203.000. Actie tegen leeftijdsdiscriminatie is in de jaren ‘90 een belangrijk speerpunt van de samenwerkende ouderenorganisaties. Na het verwerven van economische en politieke rechten zijn nu de sociaal-culturele rechten aan de beurt. De beeldvorming van de arme, behoeftige oudere - overigens door de BvS en Algemene Bond ooit zélf in het leven geroepen - moet veranderen. Het ANBO-gewest Amsterdam komt met een actieplan leeftijdsdiscriminatie dat in 1992 uitgroeit tot de ‘Te Oud Hoezo-manifestatie’. Dit resulteert uiteindelijk in de oprichting van het landelijke Bureau Leeftijdsdiscriminatie, waar ANBO zeer nauw bij betrokken is.

22 ANBO

DOSSIER 120 JAAR ANBO

1998 VAN MASSA NAAR INDIVIDU Inmiddels heeft vrijwel ieder huishouden toegang tot internet en is de mobiele telefoon een vertrouwde aanblik in het straatbeeld aan het worden; het digitale tijdperk is echt begonnen. Het Amerikaanse internetbedrijf Google lanceert de gelijknamige zoekmachine en Apple introduceert de eerste alles-in-één consumenten computer, de iconische iMac G3. In augustus wordt het tweede Paarse Kabinet-Kok (1998-2002) beëdigd, dat bestaat uit ministers van de PvdA, D66 en de VVD. ANBO is geen pensioenbond meer en ook geen bond van ex-arbeiders, maar ‘de bond voor alle vijftigplussers’. Daarmee richt het zich op ruim de helft van de Nederlandse bevolking en dat leidt tot een worsteling met de eigen identiteit: wat wil ANBO zijn, en voor wie?

Het landelijke bondsbureau krijgt meer macht en invloed, wat leidt tot spanningen met de lagere bestuurslagen. De gewesten willen meer invloed op het landelijk beleid. ANBO richt zich meer en meer op het individu. Anno 1998 is ANBO een project- en servicegerichte organisatie, gericht op medezeggenschap, bewustwording en emancipatie van ouderen.

Ondanks het getouwtrek en de interne strubbelingen, wordt in 1998 wel de eerste landelijke ANBO-website gelanceerd. Een voorbode voor de turbulente periode die komen gaat ...

ANBO 23

DOSSIER 120 JAAR ANBO

2005 SCHOON SCHIP In Duitsland wordt Angela Merkel de eerste vrouwelijke Bondskanselier. In Nederland wijzen de kiezers in een referendum het Grondwettelijk verdrag voor Europa af. Koning Beatrix viert haar zilveren jubileum en judoka Dennis van der Geest wordt in Caïro wereldkampioen judo in de open klasse. Op 25 november leiden storm en winterse buien tot de langste avondspits in Nederland tot dan toe: er staat 802 kilometer file en rond half zes de volgende ochtend zijn alle files pas opgelost. Honderden reizigers brengen de nacht door in opvangplaatsen.

24 ANBO

Ook ANBO verkeert in zwaar weer. Ledenaantallen lopen terug en er zijn miljoenen verliezen geleden door wanbestuur en slecht beleid. Ook de identiteit is versnipperd geraakt. Die identiteitscrisis vindt zijn wortels in de toch wel zeer verschillende dna’s van de BvS en de Algemene Bond. Is ANBO een gezelligheidsclub voor ontspanningslokalen en bingo-avonden of een strijdbare belangenbehartiger op landelijk niveau? De constante tweespalt tussen landelijke ANBO en de gewestelijke en lokale ANBO’s knaagt aan de wortels van de organisatie. Aan kersverse ANBO-directeur Liane den Haan de opdracht om schoon schip te maken. ANBO moet financieel gezond worden, weer een duidelijk profiel krijgen en een serieuze gesprekspartner zijn voor de landelijke politiek. Geen geringe uitdagingen.

DOSSIER 120 JAAR ANBO

2012 NIEUWE KOERS IN CRISISTIJD Nederland is de internationale kredietcrisis van 2008 nog niet te boven. Door de aanhoudende economische crisis blijft ook in 2012 de malaise op de huizenmarkt voortduren. Barack Obama wordt herkozen als president van de Verenigde Staten en het SMS’je viert haar 20e verjaardag. Nederland beleeft de koudste nacht in 27 jaar met -22,8 graden. In april valt het Kabinet Rutte I nadat gedoogpartner Geert Wilders uit het overleg over een bezuinigingspakket van 13 miljard euro stapt. Bij de verkiezingen die daarop volgen komt de ouderenpartij 50plus met twee zetels voor het eerst in in de Tweede Kamer.

Sinds 2008 is ANBO weer helemaal financieel gezond.

Ook wat betreft identiteit krijgt de vereniging in de periode erna weer wat meer kleur op de wangen: ANBO doet -landelijk en lokaal- aan belangenbehartiging op terreinen die voor huidige en toekomstige senioren van belang zijn.

Daarbij richt ze zich op drie speerpunten: inkomen en pensioen, zorg en gezondheid en wonen.

Geen gezelligheidsclub meer dus, maar allereerst een belangenbehartiger. Ook de verenigingsstructuur wordt radicaal omgegooid: van vrijwilligers- naar ledenvereniging met een getrapte ledendemocratie met gestaalde kaders.

“We moeten terug naar de kern, terug naar waar we goed in zijn: collectieve en individuele belangenbehartiging. Zowel landelijk als persoonlijk en dicht bij huis.”

LIANE DEN HAAN

ANBO 25

DOSSIER 120 JAAR ANBO

2015 KOERSVAST IN DE STORM Parijs wordt opgeschrikt door twee bloedige aanslagen achter elkaar: in januari op de redactie van het satirische tijdschrift Charlie Hebdo en in november plegen acht terroristen uit naam van Islamitische Staat zes terroristische aanslagen in de stad. Er is vanaf het voorjaar officieel sprake van een Europese vluchtelingencrisis. In oktober wint het team van de TU Delft de World Solar Challenge, een race voor auto's op zonne-energie in Australië. Wereldwijd wordt 2015 met enige afstand het warmste jaar op aarde ooit gemeten; in Nederland is december de warmste wintermaand ooit.

ANBO ligt onder vuur vanuit de landelijke pers. Uit onvrede en frustratie over de reorganisatie (en dan met name het centraliseren van de financiën) stapt een aantal boze leden naar de pers. De negatieve berichtgeving hakt erin: het ledental loopt ver terug, van 170.000 in 2005 naar 85.000 in 2015. Bestuurder Liane den Haan is de kop van Jut maar houdt koers. Sinds begin 2015 heeft ANBO de individuele hulp aan leden flink geïntensiveerd. Behalve online en telefonisch kunnen leden bezoek krijgen van een ANBO Consulent, een geschoolde vrijwilliger. ANBO biedt haar vrijwilligers scholing aan via de ANBO Academie. Deze brengen ook huisbezoek, in het kader van de jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting (belastinginvulhulp) bijvoorbeeld, of via de nieuwe dienst Sociaal Netwerker, die helpt isolement te bestrijden.

26 ANBO

DOSSIER 120 JAAR ANBO

Den Haag. De Veiligheids10daagse -om ouderen weerbaarder te maken tegen babbeltrucs, woningovervallen, oplichting en online criminaliteit- is een doorslaand succes. ANBO zorgt dat leden die zich melden geen last hebben van de absurd lange wachttijd voor verlenging van het rijbewijs via het CBR. En zo zijn er elke maand nieuwe wapenfeiten te melden. Anno 2019 is ANBO weer de belangenbehartiger die haar oervader Perio al in 1900 voor ogen had. Klaar voor de toekomst, met 120 jaar kennis en kunde op zak.

2019 KLAAR VOOR DE TOEKOMST Duncan Laurence wint voor Nederland de 64e editie van het Eurovisiesongfestival. In juli stijgen de dagtemperaturen in vijf provincies voor het eerst sinds het begin van de metingen boven de 40°C. In het najaar wint Boris Johnson de verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk met de belofte ‘to get Brexit done.’

“Ik ervaar ANBO als een relevante en betrouwbare gesprekspartner. Dat is als minister heel waardevol."

WOUTER KOOLMEES, MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

ANBO is na een turbulent decennium in rustiger vaarwater gekomen en kan het vizier vol vertrouwen op de toekomst richten. De modernste vereniging van Nederland, met een groeiende en vitale achterban, is scherp en actief in de belangenbehartiging voor ouderen, op landelijk en individueel niveau. In 2017 gaat mede dankzij ANBO de ‘mantelzorgboete’ van tafel in

FOTO'S COLLECTIE STADSARCHIEF AMSTERDAM, WIKIPEDIA, NATIONAAL ARCHIEF, BOEK MACHT VAN HET GETAL, ROTTERDAMS RADIO MUSEUM, POSTBEELD.NL, WIKIMEDIA, SHUTTERSTOCK, VISUALHUNT, ANOUK DE KLEERMAEKER

ANBO 27

ANBO-lid Yvonne Arend Brockholz

Jan Pieterszoon Coen als gids 28 ANBO

Yvonne Arend Brockholz (84) is een zeer bescheiden vrouw. “Ik vroeg me eigenlijk wel een beetje af wat ik nou te vertellen had om in het blad te komen. Je denkt dat je niets te vertellen hebt.” Een half uur later heeft ze zo veel kleurrijke verhalen uit de doeken gedaan, dat ze haar eigen magazine had kunnen vullen.

Ze zag enkele jaren voor de Tweede Wereldoorlog het levenslicht in Nederlands-Indië. “In de stad Batavia, die tegenwoordig Jakarta heet. De stad van Jan Pieterszoon Coen. Dat moet een hele boze man geweest zijn. Hij heeft veel moorden op zijn geweten. Dat weet ik ook wel. De geschiedenis is helaas niet altijd mooi. Nu moeten we hopen dat we ervan geleerd hebben. Hij heeft mij in ieder geval de juiste weg gewezen.”

“Pas na de oorlog kwam ik weer op een school terecht, maar dan in Nederland” Wanneer de Japanners Nederlands-Indië binnenvallen komt er een abrupt einde aan het zorgeloze van haar jeugd. “Ik zat in de eerste klas toen de oorlog uitbrak en alle scholen dicht moesten. Ook ik moest van school af natuurlijk. Pas na de oorlog kwam ik weer op een school terecht, maar dan in Nederland. Omdat ik toen al 10 jaar oud was, werd ik ook in een klas met andere 10-jarigen geplaatst. Ga er maar aan staan! Maar ik heb het op een of andere manier toch gered.”

NIET VERKEERD “Ik heb er heel veel voor moeten laten en heb heel hard gewerkt.” Het blijkt een zin te zijn die vrij vaak toegepast kan worden op het leven van Yvonne. “Ik kwam dus uit

Indonesië met nauwelijks een schoolopleiding. En ik heb met heel veel hard werken de MULO afgerond en uiteindelijk in totaal 10 diploma’s behaald. Niet verkeerd, toch?”

Na het afronden van de MULO gaat Yvonne in militaire dienst. “Want meisjes van 18, alleen op kamers, dat wordt helemaal niks, zo vond mijn stiefvader. Zodoende ben ik toen bij de luchtmacht terechtgekomen. Bij de verbindingsdienst. Daar heb ik mijn beste vriendinnen en mijn eerste man leren kennen. Die zijn helaas allemaal al overleden, maar dat heb je nu eenmaal als je ouder dan 80 wordt.”

OP ZIJN GRAF GETIKT Daarna begint ze aan een opleiding tot schoonheidsspecialiste. Dankzij een leidinggevende die haar potentie en ijver op waarde weet te schatten krijgt ze de ruimte om door te groeien tot directrice van de schoonheidsspecialistenopleiding. Toch zit ze er niet lekker in haar vel. “Ik heb ervoor gewerkt om tien keer terug te keren naar Jakarta.

Op een van die reizen ben ik naar het graf van Pieterszoon Coen gegaan. Ik heb drie keer op zijn graf getikt en gezegd: “Jongen ik ben er. Misschien een beetje laat, maar ik ben er.” En het was net of ik een visioen kreeg van wat ik nog verder moest met mijn leven. Ik ben van baan veranderd en gaan doen wat mijn hart me ingaf.”

VAN HIER TOT GUNTER Aan het blindeninstituut in Bandung volgt ze een cursus Javaanse massage en sluit zich daarna aan als masseuse bij een beautyfarm. “Dat heb ik nog 15 jaar lang met groot plezier gedaan. Ik ging fluitend naar mijn werk en had een conditie van hier tot gunter. Uiteindelijk heb ik tot mijn 71e doorgewerkt. Het ging nog altijd zó goed. Maar ik vond toch dat ik plaats moest maken voor jongeren. En ze praten er nog steeds over me! Want ik kom er nog geregeld.

Dan ga ik naar de sauna of nog even zwemmen en zie ik mensen die ik ooit gemasseerd heb. En dan denk ik: Zo, nu is het mijn beurt!”

ANBO-lid geworden omdat: “Ik heb nog niet veel ondersteuning nodig, maar het is fijn om te weten dat ANBO er op alle fronten voor mij kán zijn!”

ANBO 29

ANBO-lid Gert Hulleman

Acteren kun je leren Gert Hulleman (72) is figurant, trainingsacteur en staat af en toe model voor brochures en commercials.

Iets dat hij als kind voor onmogelijk had gehouden.

“Vroeger was ik heel verlegen, de schoolfoto was een drama. Tot mijn vader zei: ‘waarom ga je niet op toneelles?’. Dat deed ik. Daardoor ben ik veel vrijer geworden, je moet uit je comfortzone. Inmiddels ben ik figurant en fotomodel. Mijn website vormt een portfolio met foto’s en video’s van eerdere opdrachten. Recent kreeg ik een mail van Nicolette Kluijver, of ik wilde figureren bij de presentatie van haar kinderboek.

Als koe op de kinderboerderij. Dus daar ging ik, in een koeienpak met masker op. Zo maak je nog eens wat mee!”

“Daarnaast ben ik trainingsacteur aan de Medische Faculteit van het Erasmus MC in Rotterdam. De studenten houden mij jong en zijn zeer gemotiveerd.

Dat inspireert. Maar ook werken met ouderen vind ik leuk. Als AutoMaatje vervoer ik minder mobiele buurtgenoten van a naar b. Soms naar het ziekenhuis of een familielid. Ik zeg altijd: ‘als u een keer naar Berlijn wilt, dan zegt u het maar en ik rijd u’.”

“Toen ik met pensioen ging had ik heel veel dromen.

Waaronder het lopen van een marathon. Dat is een halve geworden. Ik wil nog graag naar Patagonië in Zuid-Amerika.

In 2000 ben ik in zeven weken met vrienden per auto van Apeldoorn naar China gereden. Van de twaalf landen waar we doorheen reden, bleek Iran verreweg het leukste land. Nooit eerder heb ik een land bezocht waar iedereen vriendelijk is. Mijn droom om Iran opnieuw te bezoeken is in 2018 uitgekomen. Dat dat nog kan is geweldig. Toen mijn vader 65 was, beschouwden wij hem als oud. Ik ben 72 en voel mij absoluut niet oud.”

ANBO-lid geworden omdat: “Meer dan tien jaar geleden ben ik lid geworden van ANBO omdat ik dan korting kreeg op mijn ziektekostenverzekering. Het magazine lees ik graag, vooral als het gaat over pensioen.”

30 ANBO

ANBO-lid Carmen Diaz Garcia

Een vader- én een moederland In 1976 laten Carmen Diaz Garcia en haar man Barcelona achter zich om twee jaar in Nederland te komen werken. Die twee jaar zijn als vanzelf op een permanent verblijf uitgelopen, waardoor ze nu naar eigen zeggen ‘heel rijk’ is, met een vader- en een moederland. Al duurde het even voordat ze tot dat inzicht kwam.

“Toen ik hier kwam was ik de taal niet machtig. En op school had ik ook geen Engels geleerd. Daardoor had ik het gevoel dat ik hier niet op de juiste plek was. Ik had heimwee en het was makkelijk om de schuld daarvan aan Nederland te geven. Dat gevoel moet je eerst een plek geven, voordat je echt Nederlands kunt worden.”

GOEDE PAD Dankzij haar zelfredzaamheid heeft ze nooit problemen met taal ondervonden. “Taal evolueert altijd. In Nederland, maar ook in Spanje. Mijn woordenschat in beide talen is daardoor gering. Maar ik vraag naar wat ik niet begrijp of ik zoek het op en daarmee kom ik altijd op het goede pad terecht.”

Toch besloot Carmen lid te worden van ANBO, omdat ze behoefte had aan een belastingadviseur die ze kon vertrouwen. “Aangezien ik eerder tot drie keer toe ben opgelicht door mannen die klussen in mijn huis kwamen doen, durf ik nu niet zo veel vreemde mannen meer binnen te laten. Via de ANBO zit er een organisatie achter.

Dat geeft mij een beschermd gevoel. Ik kan altijd bellen en vind de communicatie heel fijn. Als er iemand achter de telefoon zit die je graag wilt helpen, dan merk je dat gelijk aan de toon en de manier van vragen stellen. Dat is een gevoel, maar ik ga altijd uit van mijn gevoel.”

ANBO-lid geworden omdat: “Je voelt je minder alleen wanneer de zaken gecompliceerder worden. Dat is de steun die ik heb gevonden bij ANBO.” ANBO 31

NIEUW in Nederland

U kunt langer thuis blijven wonen!

Voor het eerst een hoog-laag bed en boxspring in -1. Wie wil er nu een ‘ziekenhuis-achtig’ bed in huis?

Ervaar het heerlijke comfort van een echte boxspring en het gemak van een zorgbed thuis en dat dan ook nog in een huiselijke sfeer! Keuze uit div. kleuren en 17 verschillende maten, want alles is maatwerk! Wegens overweldigend succes nu een tijdelijke actie; maak vrijblijvend een afspraak bij u thuis!

Maak gebruik van de actie: lever uw oude bed in en ontvang tot max € 500,- retour bij aanschaf van een hoog-laag boxspring. Vraag naar de voorwaarden.

Makkelijker opmaken matras

Verrijdbaar

Alleen voor lezer van dit blad.

Advies en opmeten aan huis volledig kosteloos.

PRug-/ benen elektrisch verstelbaar + hoog laag functie PGeen motoren zichtbaar PGeen kabels zichtbaar P1 jaar slaap garantie PVerrijdbaar middels onopvallende wieltjes met rem PIn- uitstap verlichting PErgonomisch maatwerk per individu

Onze leverancier doet mee aan het beste idee 2019!

Red Dot Awards.

Indien nodig zorgbed voor later

Nu een hoog-laag-boxspring ter introductie al voor *

€ 1995,-

i.p.v. € 3995,-

*Excl. matras. Maat o.b.v. 80x200cm

Makkelijk stofzuigen onder bed

158

mensen gingen u voor beoordeeld met

8,7

32 ANBO

Tillift alsmede zijrekken geschikt!

De gildeslapen

010 333 04 60

info@degildeslapen.nl - www.degildeslapen.nl

ANBO-lid Cor Vermeulen

“Ik heb ze gezegd: opa wordt 105!”

Met zichtbare trots toont Cor Vermeulen (75) de foto’s van zijn kinderen en kleinkinderen op zijn telefoon. Na jarenlang hard gewerkt te hebben is het nu eindelijk tijd om van zijn familie te gaan genieten en de vaderfiguur te zijn die hij zelf heeft moeten missen in zijn leven.

“Ik was 17 dagen toen mijn vader werd doodgeschoten in de oorlog.

Dus ik heb nooit een vader gehad. Met voetballen kwam de vader van mijn vriendje langs de kant staan kijken. Dat soort dingen heb ik altijd gemist.”

Na het overlijden van zijn moeder komt Cor bij het leeghalen van haar huis voor het eerst een foto van zijn vader tegen. Op dat moment gaat er een knop bij hem om. Hij wil die vaderlijke liefde geven, die hij zelf niet heeft gehad. “Ik heb nu kleinkinderen en daar leef ik voor. Alles wat ik bezit gaat naar die kleinkinderen.

Mijn kinderen hebben het niet nodig, die hebben het hartstikke goed, maar het fijnste vind ik het om die kleintjes te plezieren. Dat is mijn uiting van liefde. Voor hen ben ik ook gezond gaan leven. Ik heb ze gezegd: “Opa wordt 105!”

NEGEN MAANDEN WACHTEN Hoewel je het hem niet zou geven, is Cor op papier toch echt al 75. Het is dan ook niet zijn gezondheid, maar zijn geboortedatum die hem de nodige problemen bezorgen. “Ik heb negen maanden op mijn rijbewijs moeten wachten. Negen maanden! Alle onderzoeken, papierwerk en gezondheidsverklaringen had ik al afgerond.”

Op internet vindt hij bij toeval een partij die voor hem op komt. “Als Rotterdammer ben ik natuurlijk gek op John de Wolf, dus ik kwam al snel bij ANBO uit. Ik ben meteen lid geworden. Een dag later belde het CBR dat ze met mijn rijbewijs aan de slag gingen.”

ANBO-lid geworden omdat: “Ik wilde nooit lid zijn van een ouderenbond. Ik ben nog zo vief als de pest! Maar van mijn ANBO-lidmaatschap heb ik nog altijd geen spijt.”

ANBO 33

34 ANBO

ANBO Ambassadeur Liena Veenstra

Koninklijkonderscheiden Liena Veenstra (78) heeft jarenlang met veel plezier in de horeca en in het ziekenhuis gewerkt. Totdat ze fysiek werd afgekeurd. Vanaf dat moment besloot ze zich helemaal in te zetten voor de medemens. “Onze plaatselijke afdeling van ANBO had een vergadering waar ik naartoe ben geweest en die avond ben ik gelijk penningmeester geworden.”

Daarna is het balletje hard gaan rollen. “Ik ben gelijk de cursus voor Belastinginvulhulp gaan doen en in de twintig jaar daarna heb ik zo’n beetje alle functies als vrijwilliger wel doorlopen. Dat doe ik nog altijd met veel plezier, want ANBO zit mij in het hart! Ex-collega’s hebben mij wel eens over proberen te halen om bij een andere bond aan te sluiten. Maar dat kan ik niet. Ze zeiden: “Jongens laten we maar stoppen. Liena heeft een ANBO-label in haar bh.”

voorlichting geven waar anderen profijt van hebben.

De dankbaarheid die je daarvoor terugkrijgt geeft mij de energie om door te gaan.” Ondanks haar leeftijd denkt Liena dan ook nog lang niet aan stoppen. Met gebogen vinger tikt ze op haar hoofd. “Zolang dit nog goed blijft kun je dit werk blijven doen. Als ik bij ANBO kom, dan kom ik thuis.”

“De dankbaarheid die je daarvoor terugkrijgt geeft mij de energie om door te gaan.”

Sinds haar aanmelding als vrijwilliger kijkt ze door een consulenten-bril naar doodgewone zaken. “Ik woon nu zelf in een woonzorgcentrum. En dan vallen er wel eens dingen op. Verlichting die niet brandt, bijvoorbeeld. Dat is gevaarlijk voor ouderen. Dan ga je er achteraan, je grijpt gelijk in. Misschien wordt dat niet altijd op prijs gesteld, maar je doet het gewoon.”

In 2016 kreeg ze een koninklijke onderscheiding voor haar inzet. Een zéér welkome blijk van waardering, maar daar is het haar nooit om te doen geweest. De echte motivatie krijgt ze van de mensen die ze bezoekt. “Je kunt ANBO 35

“Een geruststellende gedachte voor ons allebei.”

Veilig zelfstandig blijven wonen met KPN Vitaal Thuis Je herkent het vast. Jouw moeder is op leeftijd, maar woont nog op zichzelf. Je bent er vaak, maar elke dag een oogje in het zeil houden kan gewoon niet. Daarom is er KPN Vitaal Thuis, een slimme dienst voor alleenwonende ouderen die de bewegingen in huis bijhoudt.

Slimme sensoren mét handige app Via een handige app weet je als mantelzorger steeds hoe het gaat en houd je ook op afstand de vinger aan de pols. Jouw vader of moeder kan daardoor veiliger én prettiger thuis blijven wonen. En dat is voor jullie allebei een geruststellende gedachte.

Kijk voor meer informatie op kpn.com/vitaal

Probeer KPN Vitaal Thuis nu 6 maanden gratis Lezers van ANBO magazine kunnen KPN Vitaal Thuis nu 6 maanden lang gratis proberen.

Vraag snel en vrijblijvend een proefpakket aan via vitaal@kpn.com

ANBO-lid Siep Hepkema

Kan niet, bestaat niet

Siep Hepkema (71) fietste jarenlang van en naar zijn werk bij Justitie. Zo raakte hij verslingerd aan fietsen. Hij reed alle wereldbekersklassiekers, soms zelfs meerdere keren en hij fietst nog bijna iedere dag.

“35 jaar lang werkte ik voor Justitie in onder andere het Huis van Bewaring, de gevangenis en op de ‘Biba’: een afdeling met bijzondere individuele begeleiding. Ik begeleidde gedetineerden die 24 uur per dag onder toezicht stonden. Ze zouden nooit meer op vrije voeten komen en hadden vaak ernstige psychische problemen. Ik was mentor van drie gedetineerden, die iedere drie maanden rouleerden. Anders stomp je af.”

“Het is een enorme uitdaging om ervoor te zorgen dat gedetineerden hun tijd toch nuttig besteden. Je bouwt een bepaalde band met hen op. Je staat met ze op, brengt de hele dag met ze door tot ze gaan slapen. De kunst is om dit werk achter je te laten zodra je je eigen huis binnenstapt. Dan gaat de rest van je leven verder. Daar heb ik gelukkig nooit problemen mee gehad.

Ik fietste ruim 28 kilometer enkele reis naar mijn werk. Slechts bij zware storm, stapte ik met tegenzin de auto in. Nog steeds ben ik een actieve fietser. Ik heb alle wereldbekerklassiekers gefietst, soms meerdere keren. Tochten van meer dan 200 kilometer, heerlijk!”

“Mijn liefde voor fietsen ontstond toen collega’s voorstelden om te fietsen in een andere omgeving dan van en naar het werk. We besloten: laten we naar België gaan. Ik ben lid geworden van Le Champion, een vereniging die fietsreizen organiseert. In één week fiets je bijvoorbeeld drie tours. Maar liefst drie keer fietste ik ParijsRoubaix, een schitterende koers. De jongens met wie ik train zijn 10 tot 15 jaar jonger dan ik en fietsen nog iedere dag naar hun werk. Om ze bij te blijven houden train ik twee keer per week 100 à 125 kilometer. Stilzitten is niets voor mij, ik moet iedere dag wat te doen hebben. Mijn lijfspreuk is: kan niet bestaat niet. Je moet alles proberen en kijken hoe ver je komt.”

ANBO 37

ANBO-lid Jan van Leeuwen

Een rijk leven 38 ANBO

Jan van Leeuwen (88) heeft een bewogen leven geleid. Zo maakte hij als kind de oorlog mee midden in de stad Amsterdam. Maar er waren ook mooie dingen. Hij had het geluk zijn leven te mogen delen met zijn grote liefde Anke. En hij maakte op latere leeftijd nog een fantastische carrière in de fotografie.

“Het grootste deel van mijn fotografie is in de collectie van de Universiteit van Leiden opgenomen. Ik heb onder andere in het Centre Pompidou, in Bolivia en Texas geëxposeerd. Zo heb ik ooit Erwin Olaf ontmoet toen we in dezelfde expositie hingen in Amerika. Niet onaardig als je bedenkt dat fotografie eigenlijk vrij laat in mijn leven een rol is gaan spelen. Mijn vrouw Anke en ik maakten voor onze kattenvereniging een magazine waar ik de fotografie voor verzorgde. Van daaruit ben ik mezelf steeds verder gaan ontwikkelen en ben ik oude technieken als glasplaat en cyaanografie gaan gebruiken. Fotografie doe ik al een tijdje niet meer. Ik wandel, zit achter de computer en heb via Facebook contact mensen van mijn generatie. De generatie die in de oorlog is opgegroeid.”

DE OORLOG “Ik was een jongen tussen de 8 en 13 jaar ten tijde van de oorlog en woonde in Amsterdam. Ik herinner me een nacht dat ik wakker werd van vliegtuigen die overvlogen.

De Engelsen, de Amerikanen. Onze buurman beneden had, omdat hij bij de politie werkte, een radio en kon ons dan vertellen wat er was gebeurd die nacht. Hij gaf mij een briefje, dat deed ik ‘s winters in mijn handschoen en dat bracht ik een paar straten verder naar de groenteman en zo verspreidde het nieuws zich. Dat ze die en die stad hadden gebombardeerd. Het ging van duizend mensen hier en tienduizend mensen daar. ‘s Nachts keek ik dan uit het raam naar de vliegtuigen en vond het prachtig. Die Duitsers kregen op hun lazer!”

“Als kleine jongen realiseerde me natuurlijk niet wat dat echt betekende. Later, toen ik van school af was, ben ik

samen met een vriendje naar Zweden gegaan. Met de trein kwamen we op de stations bij de grens met Duitsland.

Zover als we keken zagen we puin. Bremen, Hamburg, totaal platgebombardeerd. Het besef van wat de oorlog had aangericht kwam bij mij veel later. Weer veel later, toen ik zo’n 63 jaar was, kreeg ik een uitnodiging om naar de tentoonstelling ‘Anfang und Ende’ te komen in het Duits Historisch museum. Afschuwelijke foto’s van gevallen Duitse soldaten. Gewone jongens. Dat beeld, dat raak ik nooit meer kwijt. Het heeft me zo geraakt.”

GROTE LIEFDE Mijn vrouw woonde als klein meisje ook in Amsterdam.

We zaten bij elkaar op dansles, dansten steeds vaker met elkaar en werden vaste danspartners. Toen ik haar vader voor het eerst ontmoette lag hij op sterven. De laatste avond van haar vader vroeg hij of ik goed op zijn dochter zou passen. Ik antwoordde ‘Dat beloof ik u’. Mijn vrouw en ik hebben veel meegemaakt samen. Zestig jaar zijn we bij elkaar geweest. Ze had elk jaar meer pijn in haar heup en moest geopereerd worden, een nieuwe heup.

Maar na een maand herstelde ze nog niet. Toen bleek dat ze uitzaaiingen had in haar long besloot ze niet verder te willen. De laatste avond voordat Anke haar twee prikken zou krijgen zei ik dat ze weer naar haar vader en moeder zou gaan. Toen ik haar vroeg wat ze hen zou zeggen antwoordde ze: ‘Je hebt het goed gedaan, jochie’. Die laatste woorden betekenen zoveel voor mij.”

“Besef van wat de oorlog had aangericht kwam veel later” ANBO 39

DOSSIER 120 JAAR ANBO

ANBO-directeur-bestuurder Liane den Haan

‘We hebben echt iets te vieren in dit jubileumjaar’

40 ANBO

DOSSIER 120 JAAR ANBO Al bijna vijftien jaar staat Liane den Haan (52) aan het roer van ANBO. Er waren turbulente tijden die haar ook privé niet in de koude kleren gingen zitten. Maar inmiddels is ANBO de modernste vereniging van ons land en zijn er toekomstplannen genoeg. Speciaal voor dit jubileumnummer blikt de directeur-bestuurder terug én vooruit. “Ik zou het woord ‘oud’ graag een nieuwe lading willen geven.”

TEKST MARGOT EGGENHUIZEN FOTO'S ANOUK DE KLEERMAEKER

“Niemand wil oud zijn, maar we willen wel allemaal oud wórden. Dat ouder worden is in 120 jaar tijd enorm veranderd. In 1900 was je met vijftig jaar echt heel oud, bijna versleten. Als je geen kinderen had, was je aan je lot overgeleverd. Toen mijn oma 55 jaar was, had ze het er met mijn opa over: waar gaan we over een paar jaar wonen, een aanleunwoning, een verzorgingshuis? Ik ben nu 52 jaar en nog helemáál niet met dit onderwerp bezig.

Tegenwoordig worden we ouder en blijven we langer gezond en vitaal, en ben je met vijftig jaar jong. Die beeldvorming is gelukkig steeds meer gekanteld. Dat heeft een tijd geduurd, want toen ik vijftien jaar geleden bij ANBO begon, was vijftig jaar op de arbeidsmarkt ook nog oud.

Werkgevers zien nu gelukkig steeds meer in dat deze werknemers in de kracht van hun leven staan en zelfs nog nieuwe carrières opbouwen. We blijven nu niet alleen gezonder, er zijn ook steeds meer mogelijkheden om langer door te werken. Denk bijvoorbeeld aan de verpleging en de technische uitvindingen die ervoor zorgen dat je niet meer zoveel hoeft te tillen. Bij ANBO hebben we vrijwilligers van eind 80, begin 90 en die zijn nog zó actief. Meerdere dagen in de week zijn ze op pad. Deze mensen kun je toch niet oud noemen? Ze vormen de ruggengraat van de samenleving.”

DNA: LOBBYEN “Wij moeten er bij ANBO aan werken dat we overbodig worden, zeg ik altijd. Maar zolang pensioenen, zorg, wonen en andere thema’s nog niet goed geregeld zijn, hebben wij veel werk te doen. ANBO is niet opgericht om mensen te voorzien van bingo en klaverjas. Hoe belangrijk sociale activiteiten ook zijn, daar heb je veel andere initiatieven voor. Onze oprichter wilde er in 1900 al voor zorgen dat iedereen in Nederland een staatspensioen zou krijgen (de huidige AOW, red.). Dát is ons dna: lobbyen voor goede inkomens, zorg en wonen. Hoe minder jongeren en werkenden er zijn, hoe minder zeker onze AOW

“In korte tijd zijn we de modernste vereniging van Nederland geworden” wordt. In de tijd van de invoering van de AOW wist men al: er moet gespaard worden in een AOW Spaarfonds, maar de overheid heeft dat niet gedaan. Er hadden nu miljarden moeten zijn voor de AOW, maar dat geld is er niet. En nu? Moeten we langer doorwerken. Veel mensen zijn zelf ook niet bezig met hun inkomensvoorziening in de toekomst. Sommigen hebben een AOW-gat doordat ze een tijd in het buitenland hebben gewoond, anderen hebben een tophypotheek op hun huis of niet genoeg gespaard. Pensioenen zijn daardoor een belangrijk thema.

We zijn druk bezig met pensioencontracten en lobbyen in Den Haag voor goede pensioenvoorzieningen, maar ook met het voorlichten van het publiek.”

IETS VERANDEREN “Met ANBO gaat het gelukkig weer goed. Financieel zijn we altijd gezond geweest dankzij de leden die ons steunen, maar we hebben qua besturingsvorm en verenigingsdemocratie roerige jaren achter de rug. We zijn nog duidelijker gaan benadrukken dat we een ledenorganisatie zijn, geen vrijwilligersorganisatie. Uiteraard zijn onze vrijwilligers onmisbaar bij het verlenen van onze diensten.

Maar zij beslissen niet meer namens de leden, wat in het verleden wel gebeurde. Onze leden zijn prima in staat om voor zichzelf te beslissen. Ook de financiën zijn gestroomANBO 41

DOSSIER 120 JAAR ANBO lijnd. Dat was nodig omdat er binnen de vereniging geen zicht was op de ledengelden. Dat kon zo niet langer, er moest iets veranderen.”

FABELS EN ONWAARHEDEN “In korte tijd zijn we qua besturing en verenigingsdemocratie de modernste vereniging van Nederland geworden.

Die modernisering is niet zonder slag of stoot gegaan: het ledenbestand is in de laatste jaren drastisch teruggelopen en daarin heeft de berichtgeving in de pers een grote rol gespeeld. Na het invoeren van het centraal beheren van de budgetten is een aantal boze vrijwilligers naar de pers gestapt. Diverse berichten bevatten veel onwaarheden, over dat we volledig gecentraliseerd zouden zijn bijvoorbeeld. Dat is een fabel. Nog steeds zijn in het hele land onze vrijwilligers actief. Na elk bericht in de krant werden wij gebeld door duizenden leden. Niet alleen voor mij, maar voor al onze medewerkers en vrijwilligers die dag in dag uit zo hard werken om goede dingen voor onze leden te doen, een hele verdrietige en frustrerende periode.

Maar de steun van mijn medewerkers en een heleboel lieve vrijwilligers, hun lieve kaartjes, woorden en knuffels zorgden ervoor dat ik toch weer door kon. En achter de schermen wisten we hoe het écht zat, waren we druk bezig met het moderniseren en toekomstbestendig maken van de vereniging.”

DOELSTELLINGEN GEHAALD “Ik zei in die tijd tegen mijn medewerkers: ‘We zitten in een achtbaan met een vrije val en we weten niet wanneer we weer omhoog gaan. Maar ik heb vertrouwen in onze koers.’ Met die koers was ik al bezig sinds mijn aantreden in 2005. In dat jaar stond ANBO er niet goed voor: miljoenen euro's schuld en zeven failliete bv's. Ik heb toen een businessplan gemaakt met daarin stappen tot 2020.

De voornaamste doelstellingen waren toewerken naar een moderne vereniging, een belangenbehartiger voor de leden, een gesprekspartner voor de politiek, een lobbyist voor collectieve doelen, een kenniscentrum dat onderzoek verricht en een dienstverlener voor onze leden. Ik ben er trots op om te kunnen zeggen dat we die doelstellingen hebben gehaald, en dat we ook echt iets te vieren hebben in het jubileumjaar 2020. Ik ben trots op onze leden, onze vrijwilligers en onze medewerkers. Samen zijn wij ANBO. Vrijwilligers lopen in het hele land rond en hebben contact met onze leden -ze koppelen ideeën en problemen 42 ANBO

meteen aan ons terug en wij gaan ermee aan de slag. Voor ieder lid met een vraag is er dichtbij iemand om te helpen.

Dat is ook meteen het verschil tussen ANBO en andere ouderenorganisaties: er is maar één echte belangenbehartiger voor ouderen met kennis op het gebied van inkomen, zorg en wonen. En dat is ANBO.” HECHT TEAM “In 2020 werk ik vijftien jaar bij ANBO en in die periode ben ik persoonlijk heel erg gegroeid. Het is heel dubbel: ik ben aan de ene kant veel vertrouwen kwijtgeraakt. Er zijn verschrikkelijke dingen gebeurd: Dat heeft een enorme impact gehad op mijn persoonlijke leven en ook op dat van mijn medewerkers. Als je midden in de ellende zit, zie je ook alleen maar ellende. En het gekke is: tijdens de crisisjaren 2015-2018 hebben we ook ontzettend veel positieve aandacht en complimenten gekregen. Dat zat toen alleen niet op ons netvlies. Het is gelukt om de relaties met partners en belanghebbenden van ANBO goed te houden, niemand heeft ons laten vallen. Misschien ook omdat ik me tijdens afspraken kwetsbaar heb opgesteld; ik kreeg overal het advies om mijn rug recht te houden.

En hoewel er vertrouwen is weggegaan, heeft deze periode me ook vertrouwen gegeven. Dat je moet blijven geloven in het collectieve belang, in rechtvaardigheid, in mensen.

Dat we samen zijn blijven staan, heeft gezorgd voor een hecht team. Leden en ANBO-partners profiteren daar nu van. Ik ben heel blij dat we nu in rustiger vaarwater zitten. Vijftien jaar lang hebben we puin geruimd, geherpositioneerd, er keihard aan getrokken om de ambities van 2020 te halen. Nu kunnen we ervan genieten dat het goed gaat. Maar stilzitten doen we bij ANBO niet. We zijn alweer druk aan de slag met het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten.

En het mooiste compliment is toch wel dat veel andere verenigingen ons om advies hebben gevraagd en nu ons voorbeeld volgen. Wij zijn in ieder geval klaar voor een nieuw ANBO-tijdperk.”

VERDER LEZEN? BEKIJK OP WWW.ANBO.NL/LIANEDENHAAN NOG EENS 10 VRAGEN AAN LIANE DEN HAAN

DOSSIER 120 JAAR ANBO

“Voor ieder lid met een vraag is er dichtbij iemand om te helpen”

Liane den Haan & ouder worden Dekt het woord ‘oudere’ nog de lading?

“Er is altijd de discussie over welk woord gebruikt moet worden.

Je had bejaarden, senioren, ouderen. Onlangs hoorde ik het woord ‘vitalo’s’, wat ik in eerste instantie verstond als ‘vitaalloos’. Niet bruikbaar dus! Er kunnen veel termen bedacht worden, maar het lijkt mij het mooiste om gewoon het woord ‘oud’ een nieuwe lading te geven. In bijvoorbeeld Zuid-Europese culturen zie je dat ouderen het hoogst op de sociale ladder staan. Daar ga je naartoe voor kennis en advies. Ik zou zelf ook meer aan mijn moeder moeten vragen, in plaats van alles op te zoeken op internet.”

Uw werkagenda is erg vol, is het te doen?

“Als ik ’s avonds -meestal laat- thuiskomen, moet ik vaak nog mijn mail bijwerken of stukken lezen ter voorbereiding op vergaderingen die gepland staan. Om één uur ga ik naar bed en om zes uur gaat de wekker weer. Dat is voor mij genoeg, ik slaap wel bij tijdens de vakanties. En in de weekenden: ik merk nu ik wat ouder word, dat ik in de weekenden langer uitslaap. Soms word ik pas om tien uur wakker, dat gebeurde voorheen nooit”

Waar ziet u zichzelf over vijftien jaar?

“Oh, ik wil nog zo veel. Als ik met pensioen ga -vind ik een stom woord, ik zal nooit helemaal stoppen met werken- dan wil ik graag naar Turks Cyprus, het eiland waar ik mijn hart aan heb verpand, en me daar inzetten voor goede ouderenzorg en goed onderwijs. Het lijkt me heel leuk om die twee dingen te combineren in bijvoorbeeld een woonzorgcentrum waar ouderen kinderen begeleiden en ondersteunen, en kinderen iets kunnen betekenen in de zorg voor ouderen. Maar ik zou ook graag een jaar meegaan met Artsen zonder Grenzen -ik ben verpleegkundige geweest- of in bepaalde landen mensen leren hoe ze beter kunnen lobbyen. En ik wil ook graag nog een hotel runnen. Het lijkt me zo leuk om een nieuwe vorm van gastvrijheid uit te vinden.”

Over Liane den Haan Liane den Haan (1967) studeerde verpleegkunde en bedrijfskunde.

Die combinatie van aandacht voor mensen én bestuurlijk inzicht komt haar sinds 2005 goed van pas als directeur-bestuurder van ANBO. Zij heeft de algemene leiding over het hoofdkantoor en zorgt voor de externe vertegenwoordiging van de vereniging, zowel in Den Haag, bij organisaties als in de media. Behalve voor ANBO zet Den Haan zich (onbezoldigd) in voor diverse stichtingen, waaronder stichting Woonz, stichting Roze 50+ en stichting Oud Geleerd Jong Gedaan. Verder is zij (bezoldigd) voorzitter Raad van Toezicht bij het Summa College in Eindhoven en Florence, een zorgorganisatie in Rijswijk. Den Haan heeft drie kinderen (16, 18 en 19 jaar). www.twitter.com/lianedenhaan

ANBO 43

44 ANBO

ANBO-lid Gusta Begemann

Dansen tot diep in de nacht Gusta Begemann (62) kiest na een hectisch leven en jarenlang werken in de zorg voor rust en leuke dingen. Van schilderkunst tot smartlappenkoor. Dat allemaal naar aanleiding van een schilderij.

“Twintig jaar geleden zag ik in het Guggenheim in Bilbao een schilderij van een oudere vrouw, naakt en ze had duidelijk echt geleefd. Haar blik was zo krachtig dat ik dacht: ‘Dat wil ik ook, zo wil ik oud worden. Trots en echt. En niet zitten miezemuizen om een rimpeltje.”

“Ik heb een hectisch leven gehad. Ik werkte in de zorg met meervoudig gehandicapte jongeren. Ik heb bijvoorbeeld een jongetje jarenlang intensief begeleid. Ik heb mijn kinderen zonder partner opgevoed en studeerde ernaast.

Ik heb mijn ouders verzorgd tot op het laatst en mijn zus geholpen met de opvoeding van haar kinderen. Toen ik 55 was kreeg ik een burn-out en ben ik gestopt met werken. Ik wilde het rustiger aan doen en genieten. En dat lukt. Nu ik niet meer werk, sta ik ‘s ochtends op met een kopje koffie en ga ik lekker tekenen, lezen, wandelen of hardlopen door de bossen. Heerlijk.”

“Dat je niets meer betekent voor de maatschappij als je niet werkt daar heb ik totaal geen last van. Ik werk als vrijwilliger bij de Kunstfabriek en ik werk als gastvrouw of verkeersregelaar bij het Openluchttheater in Soest. Ik heb

ook een groep jongere vriendinnen die me regelmatig mee uit nemen, dan gaan we tot diep in de nacht dansen. Van heavy metal-concerten tot soul. Ik hou er allemaal van.

Ik ben Hazes-fan en zit ook nog in een smartlappenkoor.

Zo opsommend best veel, maar het zijn alleen maar leuke dingen met vrolijke mensen.”

“Ik ben Hazes-fan en zit ook nog in een ANBO-lid geworden omdat:“ANBO geeft belastingsmartlappenkoor.” ondersteuning. Ik heb in de zorg gewerkt en toen ik er vanwege een burn-out uit ging had ik wat hulp nodig. En ANBO is belangrijk, want er gebeurt veel op het gebied van pensioenen en AOW.”

ANBO 45

ANBO-lid Thieu Mertens

Thuiskomen in Fatima “Ik ben een echte initiatiefnemer. Zo ben ik dichterbijwaalwijk.nl gestart om mensen te enthousiasmeren gedichten te schrijven en heb ik een poëzieroute opgezet. Daarbij zing ik in een mannenkoor. En ik schrijf zelf gedichten. Hoewel ik niet meer zoveel heb met Tilburg, word ik wel eens uitgedaagd om in Tilburgs dialect te schrijven. Dat doe ik, en ik heb er ook wel eens prijzen mee gewonnen. Ik kan wel zeggen dat ik veel leuke dingen doe.

“Ik kan wel zeggen dat ik veel leuke dingen doe” Op dit moment ben ik bezig met Thuiskomen in Fatima.

Thuiskomen in Fatima is een grote reünie voor iedereen die tussen 1950 en 1970 zijn of haar lagereschooltijd heeft doorgebracht op de Fatimaschool in Tilburg. Ik kwam op het idee toen ik op internet iets las over Tilburgse herinneringen. Ik raakte in een online gesprek met iemand die ik kende uit die tijd, en dacht: ik zou jullie koppen wel weer eens willen zien. Omdat ik in 1975 van Tilburg naar Waalwijk ben verhuisd, heb ik de meesten al zo’n 40, 50 jaar niet gezien.

Ik initieer best veel dingen, en het is fijn als er daarna actie komt.

Dat kwam er direct. Iemand maakte gelijk een Facebook-pagina aan en in zes weken tijd was er een website online. Ook kreeg ik een groot gebouw ter beschikking en was er een wijkraad die subsidie wilde geven. Ik heb een soort stuurgroep om me heen die me helpt met het uitvoeren van alle ideeën voor Thuiskomen in Fatima. Op 5 september 2020 komen we allemaal bij elkaar. Op dit moment staat de teller op 268 man. Ik ben zo benieuwd hoe het met iedereen gaat.”

46 ANBO

ANBO-lid AnneRose Klokke-Zelders

Beschermengel

AnneRose Klokke-Zelders (79) is allesbehalve een treurende weduwe. Ze geniet volop van haar leven in het centrum van Zwolle. Naar het filmhuis, Franse les en met haar kinderen op stap.

“Ik ben 50 jaar samen geweest met mijn man, maar ik weet dat hij niet had gewild dat ik zou treuren. Sinds ik weduwe ben heb ik het gevoel dat er een soort beschermengel is. Dat er op me wordt gelet. Ondanks dat ik wat ouder en vergeetachtiger wordt lukt het me heel goed in mijn eentje en heb ik vreselijk veel plezier.”

“Samen hebben we drie kinderen en zeven kleinkinderen gekregen, waarvan één een bonuskleinkind, dus ik zit ook al heel modern in de wereld van ‘extended families’. Ik ga graag met mijn dochters koffietjes drinken, maar ik ga net zo makkelijk in m’n eentje. Dan lees ik de krant in de foyer van het filmhuis. Af en toe heb ik ook zomaar een leuk gesprek met iemand. Dat zijn dan ‘the ships that pass in the night’.”

“Ik heb gewerkt als bibliothecaresse. Geweldig, in de Openbare Leeszaal op het Roelof Hartplein in Amsterdam. En toen mocht ik van mijn ouders en grootouders een jaar studeren in Frankrijk.

Daar is mijn passie voor de Franse taal ontstaan. Nog altijd ga ik wekelijks naar Franse conversatieles. Ik kijk graag naar Franse televisie of thrillers. Ik ben enorme filmfanaat, ik spel de filmkrant van voor naar achter. En ik ben dol op lezen, hoewel ik me al snel laat verleiden door een serie op tv.”

“Sinds mijn 14e ben ik een enorme Audrey Hepburn-fan. Ik was altijd lang, donker en plat, in niets leek ik op de blonde rondborstige dames zoals Marilyn Monroe en toen kwam daar Audrey.

Mijn hele leven is ze mijn rolmodel geweest, nu is het niet meer nodig, nu ben ik mijn eigen rolmodel.”

ANBO-lid geworden omdat:“Ik ben ANBO-lid, mijn man was altijd lid. Ik heb nog geen consult nodig gehad, omdat ik mijn eigen hulptroepen heb. Maar het is goed te weten waar ik op terug kan vallen.”

ANBO 47

ANBO-lid Stijn van Nes

Verhalen vertellen Stijn van Nes (73) studeerde af aan de Toneelacademie Maastricht en was eigenaar van een toneelschool.

Tegenwoordig schrijft ze columns en is ze vrijwilliger bij de lokale filmclub.

“ANBO behartigt de belangen van ons, ouderen. De huidige maatschappij vind ik gericht op winst en de werkende Nederlander, niet op ouderen. Soms lijkt het alsof je uitgerangeerd bent zodra je met pensioen gaat. Dat is helemaal niet zo! Dus ben ik lid van onder andere ANBO en SeniorWeb. Om iedereen te laten zien: ik ben oudere maar nog lang niet uitgeleefd.

Bovendien zijn ouderen en opa’s en oma’s veel belangrijker dan ze vaak denken. Aan hen wordt 48 ANBO

gevraagd ‘hoe het moet’ en ‘hoe het ook alweer zat’. Mijn oudste kleinzoon vindt dat ik alles weet: van de Middeleeuwen tot literatuur. ‘Hè wat heerlijk oma, dat je dat weet’ zegt hij dan.”

Van Nes’ reactie op de huidige consumptiemaatschappij is dat ze er niet aan mee doet, zo zegt ze zelf: “Ik koop niets dat ik niet nodig heb, ik gebruik douchewater om het toilet door te spoelen, ik heb geen stofzuiger noch koffiezetapparaat. Vroeger demonstreerde ik voor ‘Baas in eigen buik’ en tegen kernraketten. Als eerste in mijn straat kocht ik fosfaatvrij wasmiddel. Mijn buren zeiden: ‘Maar dan wordt het toch niet schoon?’ Jawel hoor, ik zal laten zien dat het werkt.”

“Dat rebelse had ik vroeger al. Studeren wilde ik zo ver mogelijk van mijn gereformeerde milieu vandaan. Dus koos ik voor de Toneelacademie in Maastricht.

Toen ik afstudeerde telde Nederland vijf acteurs en kwamen er jaarlijks drie Nederlandse films uit. Inmiddels zijn dat er 27 per jaar. Mijn theatervrienden kregen de meeste rollen. Ik besloot mijn eigen theaterschool op te zetten en schreef musicals voor meisjes van de lagere school.”

“Ik ben wie ik ben en ik ben er nog.”

“Tegenwoordig ben ik explicateur bij de filmclub in Vleuten, ik vertel over de film zonder de essentie ervan te verklappen. Dat wordt altijd goed ontvangen. Daarnaast schrijf ik columns. Bijvoorbeeld over de ronde tafel die vroeger bij mijn ouders en later bij mij in huis stond. Ik liet de column aan mijn jongste dochter lezen. Ze zei: ‘Mam, ik heb hele verhalen over de tafel geschreven’. Ook zij zat jarenlang aan die tafel. We gaan samen een boek schrijven over generatieverschillen. Dat moet er snel komen. Op mijn leeftijd moet je niet wachten tot alles gerijpt is, maar soms een beetje vaart maken.”

“Nu ik 73 ben kan ik mijn leven van een soort afstand bekijken. Terugkijken op alle gebeurtenissen. Sommige beslissingen waren beter dan andere. Maar ik ben wie ik ben en ik ben er nog. Dat is niet weggelegd voor al mijn broers en zussen, een aantal van hen is reeds overleden. Daarom schrijf ik over de leuke dingen van het leven en over hun leven. Bijvoorbeeld voor de kleinkinderen van mijn broer, die te jong waren om hun opa bewust mee te maken.”

ANBO-lid geworden omdat:“Een paar jaar geleden ben ik lid geworden van ANBO omdat ik vind dat we als ouderen moeten opkomen voor onze belangen.”

ANBO 49

Mag ik nu op de traplift?

PROFITEER NU VAN

â‚Ź500,KORTING

Stannah is dĂŠ wereldmarktleider in trapliften Voor iedere trap een betaalbare oplossing, ook buitenshuis Ruimtebesparende rail en stoel

BEL GRATIS

0800 - 5066

Groot aanbod aan jonge tweedehands liften met natrekbare historie

Naast bellen kunt u ook documentatie aanvragen via www.stannah.nl, per e-mail via info@stannah.nl, of per post:

envelop naar Stannah B.V., Antwoordnummer 17006, 2170 VB, Sassenheim.

Dhr./Mevr.:

Postcode:

Tel.:

E-mail:

ANBO MAGAZINE

Ja, stuur me een brochure. Stuur de ingevulde coupon in een ongefrankeerde

ANBO-lid Birgit Nieuwenhuis

Natuursteen als creatieve uitlaatklep

“Ik hou van natuursteen. Sieraden zijn veel te duur voor me. Dat waren ze vroeger al. Dus ben ik die zelf gaan maken. Kettingen, oorbellen. Het kunstwerk dat ik vandaag bij me heb is een piramide van epoxy met lapis lazuli, magnesiet en goudsnippers.

Dat heb ik zelf gemaakt. Ik kan er niet van leven, maar ik kan mijn creativiteit erin kwijt en het leidt me af van mijn geldzorgen.”

In 2007 erft Birgit Nieuwenhuis (62) haar ouderlijk huis. Ze besluit de woning te gaan verbouwen en om te zetten in meerdere appartementen, waarvoor ze flink moet investeren. Maar dan slaat de crisis toe. Ze wordt gedwongen het huis te verkopen met een flinke restschuld. Daarna gaat het van kwaad tot erger. Om aan de financiële zorgen te ontsnappen, zoekt ze een creatieve uitvlucht.

Die vindt ze in het werken met natuursteen.

POSITIEVE INSTELLING “Mijn allereerste was een ketting, met lapis lazuli kralen aan een streng. Daar maakte ik dan sieraden van. Dat is veel goedkoper dan zoiets in de winkel te kopen. Bovendien maakte ik er drie kettingen van, in plaats van één.” Sindsdien is ze veel te vinden op markten en in tweedehandswinkels. Geregeld verkoopt ze haar creaties en van de opbrengsten koopt ze nieuwe materialen in.

Die creativiteit, haar zelfvertrouwen en positieve instelling heeft ze ook aan haar kinderen meegegeven. “Mijn dochter heeft het Junior Songfestival gewonnen en speelt nu in de musical Aladdin. Mijn zoon is Spiderman geweest bij de Marvel Universe tour, hij is stuntman en komt regelmatig in films voor. Hun vader is Surinaams en wij vonden het belangrijk dat ze nooit gediscrimineerd zouden worden.” Met zichtbare emotie en trots sluit ze af: “Dat is fantastisch gelukt!”

ANBO-lid geworden omdat:“Mensen die hun hele leven keihard gewerkt hebben worden nu gekort. Dat vind ik een slechte zaak.”

ANBO 51

ANBO-lid Bep Vis

Praten over het verlies 52 ANBO

Bep Vis (73) verloor in maart 2019 haar man. Het verwerken van dit verlies is een proces. Door herinneringen op te halen en er met anderen over te praten pakt Vis langzaamaan haar leven weer op. Inmiddels is ze weer actief aan het fietsen en wandelen.

“Na het verlies van je partner moet je proberen door te gaan. Dat kan niet zonder verdrietig te zijn en dat te laten blijken aan jouw omgeving. Als het voor de buitenwereld heel goed met je lijkt te gaan, terwijl dat niet zo is, moet je dat zeggen. Erover praten helpt mij met verwerken.”

“Maandag is mijn oppasdag, daar kijk ik altijd naar uit.”

“In 2017 kreeg mijn man de diagnose PSP, een agressieve vorm van Parkinson. Een jaar later werd hij opgenomen in het ziekenhuis met een longembolie. In eerste instantie zeiden doktoren dat hij wel weer thuis kon wonen. We hadden immers een traplift en badlift laten installeren.

Maar hem thuis verzorgen werd onverantwoord. Dat zag ik in toen ik hem in de badkamer hielp. Ik dacht: ‘Als ik nu uitglijd, hebben we een groot probleem’. Dus verbleef hij acht weken in een revalidatiecentrum. Hij kon zich uitdrukken met ja of nee en kon niet meer lopen, maar zijn verstand bleef al die tijd goed. Dat is eigenlijk het ergste. Hij was een hele actieve man, stond altijd vooraan.”

MAANDAG OPPASDAG “Inmiddels zijn er alweer acht maanden voorbij. Mijn man reisde vroeger veel voor zijn werk, daardoor ben ik eraan gewend om af en toe alleen te zijn. Toch valt het tegen als je ’s avonds alleen op de bank zit. Des te fijner is het dat er een aantal vaste afspraken in mijn agenda staat.

Maandag is mijn oppasdag bij de kinderen van mijn ene

dochter en eens in de twee weken pas ik op bij mijn andere dochter. Daar kijk ik altijd naar uit. Ik heb een tijdje niets gedaan, maar vind dat ik nu weer wat activiteiten moet ondernemen. Iedere dag fiets ik één uur en wandel ik één uur, onder andere via een wandelgroep in Empel. En ik ben begonnen met fitness. Je moet je sociale netwerk ook onderhouden, contact maken door even te bellen of een berichtje te sturen. Mijn broers en zussen wonen net als ik in Den Bosch, ik fiets geregeld naar hen toe voor een kop koffie en fijn gesprek.”

ADVOCAATJE SLAGROOM “Regelmatig kijk ik oude foto’s terug. Van vorig jaar tijdens carnaval bijvoorbeeld. Mijn man zat in zijn rolstoel in het verpleeghuis. Met voor zijn neus een onaangeroerd advocaatje met slagroom. Hij heeft zijn ogen dicht op de foto. Omdat hij zich niet lekker voelde, zijn we op tijd terug gegaan naar zijn kamer. Dat was op zaterdagmiddag. De woensdag erna overleed hij. Ik denk weleens: ‘Wat had ik gedaan als ik dit had geweten?’. Maar die gedachte zal niets veranderen. Wat je wel kunt doen is de fijne herinneringen ophalen. Vroeger gingen we altijd zeilen. Eerst met onze kinderen en later met vrienden. We hadden een eigen zeilboot waarmee we naar Engeland, Denemarken en ZuidFrankrijk zijn gezeild. Zeewaardige reizen met onze eigen boot. Dat waren geweldige tijden!”

“Plannen voor de lange termijn heb ik nog niet, misschien dat ik over een paar maanden vrijwilligerswerk ga doen.

Misschien dat ik volgend jaar mijn zoon in Mexico bezoek.

Hij woont daar met zijn gezin. Vroeger gingen we iedere winter, maar dat lukte de afgelopen jaren niet. Wie weet dat ik volgende winter ga.”

“En mijn traplift? Die kan ik later zelf gebruiken!”

ANBO-lid geworden omdat:“Zodra je partner komt te overlijden, moet je ineens heel veel regelen.

Daar ben ik een zeker half jaar zoet mee geweest.

Ondanks dat ik de laatste jaren de administratie al had overgenomen. Mijn man was al jaren ANBO-lid, toen hij overleed heb ik het lidmaatschap op mijn naam laten zetten. Zo blijf ik op de hoogte. Wellicht dat ik volgend jaar een belastingconsulent via ANBO laat komen.”

ANBO 53

FEITEN & CIJFERS

TOEN EN NU

120 jaar wonen, inkomen, zorg, media en emancipatie Onze samenleving is in 120 jaar onherkenbaar veranderd. Waar gaven we ons inkomen aan uit rond 1900? Welke veranderingen vonden plaats in de zorg?

Wat veranderde er op woongebied? Een serie feiten en cijfers rondom de belangrijkste ANBO-thema’s.

DEMOGRAFIE De officiële levensverwachting bij geboorte rond 1900 is nooit vastgelegd.

Deze lag in ieder geval een stuk lager dan tegenwoordig. De grootste reden is de hoge zuigelingensterfte door een gebrek aan kennis en hygiëne. In vergelijking met 1900 is er zo´n 97% afname in zuigelingensterfte. Dat geeft een vertekend beeld van hoe oud mensen vroeger werden. In feite is het zo dat de levensverwachting vanaf 21 jaar rond 1900 en nu ongeveer hetzelfde is.

54 ANBO

Totale bevolking

Aantal 65-plussers in NL

Gem. aantal kinderen per vrouw

1900

5.104.000 Nederlanders

0,3 miljoen

4,45

2019

17.282.163 Nederlanders

3,3 miljoen

1,59

FEITEN & CIJFERS

INKOMEN Het inkomen van de gemiddelde Nederlander is in 120 jaar sterk toegenomen. Mede door de introductie van de AOW in 1957 als opvolger van de in 1947 ingevoerde Noodwet Ouderdomsvoorziening.

Het inkomen van een gemiddeld arbeidersgezin rond 1900 werd vooral besteed aan:

Het inkomen van een gemiddelde vijftigplusser wordt nu besteed aan:

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

Woonlasten Brood Textiel Aardappels Nijverheidsproducten Brandstof Boter Verzekeringen

Woonlasten Vaste lasten (gas, water, licht, elektra etc.)

Verzekeringen Vrije tijd Vervoer Voeding Kleding en persoonlijke verzorging Inventaris en onderhoud

WONEN In de 19e eeuw veroorzaakten de bevolkingsgroei en de industrialisatie een nieuwe groei van de steden. Rond 1900, toen nog veel mensen zowel op het platteland als in de steden in krotten en andere erbarmelijke omstandigheden woonden, ontstonden nieuwe ideeën over het recht op acceptabele huisvesting voor iedereen. In 1901 werden deze vastgelegd in de Woningwet.

AANTAL MENSEN IN EEN HUIS 1900 gemiddeld 5 personen in een woning van nog geen

50 m2 (10 m2 per persoon.)

2019 gemiddeld 2,4 personen in huis van 160m2 (65 m2 per persoon)

AANTAL GEMEENTEN IN NEDERLAND 1900 1.121 2019 355

PRIJS VAN EEN KOOPWONING (GECORRIGEERD NAAR INFLATIE) 1900 ± € 100.000,2019 ± € 290.000,-

BEVOLKINGSDICHTHEID 1960 352 Nederlanders per km2 2019 513 Nederlanders per km2

ANBO 55

FEITEN & CIJFERS

ZORG Pas na 1900 werd ‘zorg’ een belangrijk thema op de agenda van ons politieke bestuur. Voor die tijd werden kwalen opgelost door huisgemaakte brouwsels en kende ons land vele epidemieën. De laatste decennia gaat de zorg met grote sprongen vooruit, waar technologie een cruciale rol inneemt. Van de ontwikkeling van gehoorapparaten tot de ontwikkeling van behandelingsmethoden voor voorheen dodelijke ziekten.

In 1865: eerste wet van kracht voor artsen en apothekers en het Staatstoezicht op de

In 1918: het onderwerp ‘volksgezondheid’ werd dusdanig belangrijk dat het een apart

In 1994: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zoals we dat nu kennen werd

Geneeskunde. Om een einde te maken aan epidemieën en kwakzalverij.

ministerie kreeg.

opgericht.

2006: nieuw zorgstelsel met als doel: voor iedereen betaalbare zorg.

2008: invoering van het eigen risico.

Vanaf 2015: sluiting van groot aantal verpleeghuizen.

ANDERE CIJFERS Ieder jaar oriënteren 3,1 miljoen Nederlanders naar een andere zorgverzekering, 1 miljoen Nederlanders stappen daadwerkelijk over.

Wonen met zorg door de jaren heen

56 ANBO

TIJD

TYPE WONING

TOELATINGSCRITERIA

TYPE BEWONERS

Rond 1900

Verpleeghuis

Gezondheid, voldoende inkomen

Langdurige ziekenhuispatiënten

Rond 1960

Bejaardentehuis

Leeftijd

Gepensioneerden

Vanaf 1970

Aanleunwoning en verzorgingstehuis

Leeftijd, zorgbehoevendheid

Ouderen met gezondheidsproblemen

Vanaf 2015

Verpleeghuis

Zorgbehoevendheid

Ouderen met ernstige gezondheidsproblemen

FEITEN & CIJFERS

MEDIA Ver voor 1900 werd de boekdrukpers uitgevonden: deze Tweede Mediarevolutie wordt gezien als aanzet voor de latere opschaling van de krant. Later volgden radio en televisie. Vanaf 1980 werden de eerste computers ontwikkeld, die we inmiddels als smartphone in ons broekzak kunnen meenemen.

GROOTSTE VERANDERINGEN IN DE MEDIA Vanaf 1850: uitvinding fotografie en later kleurenfotografie Rond 1880: uitvinding telefonie Vanaf 1900: de krant is gevestigd in de maatschappij Rond 1920: eerste (stomme) film Rond 1927: eerste film met geluid Vanaf 1930: radio in opkomst Vanaf 1950: tv in opkomst Vanaf 1980: eerste computers In 1998: oprichting Google, internet toegankelijk voor groter publiek In 2019: 88% van alle Nederlanders gebruikt dagelijks internet

INTERNETTOEGANG • 55-65-jarigen: 99% • 66-75-jarigen: 95% • 76-plussers: 77% MEDIAGEBRUIK • Krant: afname in abonnees van dagbladen • Radio: afname in luistercijfers • Tv: in 2018 keek de gemiddelde Nederlander 173 minuten tv per dag INTERNETGEBRUIK VAN VIJFTIGPLUSSERS PER APPARAAT • Laptop/computer: 92% • Smartphone: 71% • Tablet: 58%

GELIJKHEID EN (STEM)RECHT Een belangrijke ontwikkeling voor de democratie was de invoering van opkomstplicht tijdens Nederlandse verkiezingen. Die zorgde ervoor dat mannen, en later ook vrouwen, massaal naar de stembus gingen.

INTERNETTOEGANG • Van 1917-1970: geldt een opkomstplicht tijdens Nederlandse verkiezingen • 1919: vrouwenkiesrecht • 1922: eerste Tweede Kamerverkiezingen met opkomstplicht • Vanaf 1970: de invloed van de kerk neemt sterk af • Vanaf 1980: vrouwenemancipatie, meer stemmen op vrouwen en aantal vrouwelijke kamerleden stijgt

STEMGEDRAG TIJDENS VERKIEZINGEN • In 1977 werd de hoogste opkomst van een Nederlandse verkiezing ooit gemeten: 88%.

• In 1998 werd de laagste opkomst ooit gemeten: 73% • Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 stemde 82% van alle Nederlanders • Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 stemde 14% van de 55-plussers niet

Bronnen: CBS (2019), Media:Tijd (2018), Nationale 50Plus Panel (2019), NIBUD (2018), Parlement.com (2019), Universiteit van Nederland (2019), Wikipedia

ANBO 57

3 MAGAZINE

Nº

4 MAGAZINE

Nº

MEI 2018

GEZONDHEID INKOMEN WONEN VOORDEEL

1 MAGAZINE

6 MAGAZINE

5 MAGAZINE

Nº

SEPTEMBER 2018

GEZONDHEID INKOMEN WONEN VOORDEEL

Nº

NOVEMBER 2018

Nº

DECEMBER 2018

DOSSIER

DOSSIER

Lekker leven

(door)

DOSSIER

Seks &t ei intimit

Aan de slag

Wat zit er in dat koffertje?

VAN DE LIBRIJE

‘Het is hard werken, maar ook genieten’

ERNST ‘ Er rusten nog DANIËL veel taboes op SMID seniorenseks’

Cover_Anbo_03pink.indd 1

02-05-18 03:41

2 MAGAZINE

Nº

Anbo_04v2.indd 1

19-08-18 23:00

TONY ‘Je moet lief NEEF zijn voor jezelf’ INTERVIEW

17-10-18 14:32

DOSSIER

INTERVIEW

INTERVIEW

ANGELA GROOTHUIZEN

ANBO 1

Anbo_19_02.indd 1

24-02-19 21:31

INTERVIEW

ANBO 1

Anbo_19_03.indd 1

LOSSE PRIJS € 5,95

DOSSIER

SLAPEN

De toekomst van

Contant betalen

Pensioenakkoord

ASTRID JOOSTEN

17-04-19 11:32

Vrijwilliger Elias Niehot

“Ik zeg bijna nooit nee”

‘Salaris is een van de laatste taboes’

INTERVIEW

RON BRANDSTEDER

ANBO 1

Anbo_19_04.indd 1

OKTOBER 2019

GEZONDHEID INKOMEN WONEN VOORDEEL

Hypotheek

Lees er alles over

‘Het draait om samen herinneringen maken’

10-01-19 14:31

6 MAGAZINE

Nº

SEPTEMBER 2019

Senioren vaak onnodig klem

Wat is wijsheid

JORIS ‘ Muziek kan LINSSEN troosten en helen.’

ANBO 1

DOSSIER

Econoom en publicist Erica Verdegaal:

Schenken of erven

‘Werken doet goed, vind ik’

Anbo_19_01.indd 1

Fijn&Veilig WONEN

Vooruitkijken maakt het verschil

Veiligheids10daagse

INTERVIEW

NORALY BEYER

LOSSE PRIJS € 5,95

FINANCIËLE PLANNING

Groot succes!

Met ons een fluitje van een cent

GEZONDHEID INKOMEN WONEN VOORDEEL

Geldzaken

Familiebanden

22-11-18 22:30

5 MAGAZINE

LOSSE PRIJS € 5,95

Wat maakt ze zo bijzonder?

Anbo_06.indd 1

Nº

JULI 2019

GEZONDHEID INKOMEN WONEN VOORDEEL

De belastingaangifte

ANBO 1

ANBO 1

4 MAGAZINE

Gezin& Familie

Pia Dijkstra:

Anbo_05-2.indd 1

Nº

MEI 2019

DOSSIER

Iedereen een waardig einde

kistje lig’

ANBO 1

Ferry Mingelen:

Nog lang niet achter de geraniums

Wat hebben we allemaal bereikt?

INTERVIEW

LOSSE PRIJS € 5,95

DOSSIER

Jaaroverzicht

HANS ‘Ik stop pas KAZÀN als ik in een

GEZONDHEID INKOMEN WONEN VOORDEEL

Levenseinde

aflossingsblij

Btw omhoog

ANBO wil compensatie

3 MAGAZINE

Nº

MAART 2019

GEZONDHEID INKOMEN WONEN VOORDEEL

Pensioen van jou, pensioen van mij

INTERVIEW

ANBO 1

& zorg

Van aflossingsvrij naar

Nieuwe verdeling bij scheiding

via ANBO’s vacaturesite

THÉRÈSE BOER

Gezondheid

Geldzaken

Carrièreswitch

Werken

DOSSIER

DOSSIER

Prinsjesdag ’18

via ANBO’s vacaturesite

INTERVIEW

JANUARI 2019

GEZONDHEID INKOMEN WONEN VOORDEEL

GEZONDHEID INKOMEN WONEN VOORDEEL

GEZONDHEID INKOMEN WONEN VOORDEEL

14-06-19 12:50

Veiligheid vergroten?

Maak een afspraak voor een gratis veiligheidscheck!

‘Mijn thuis ben ik steeds meer gaan waarderen’

INTERVIEW

ERIK DE ZWART

ANBO 1

ANBO 1

Anbo_19_05v2.indd 1

‘Voor treinen mag je me ’s nachts wakker maken’

13-08-19 11:28 Anbo_19_06.indd 1

04-10-19 15:43

7 MAGAZINE

Nº

Van harte gefeliciteerd!

DECEMBER 2019

GEZONDHEID INKOMEN WONEN VOORDEEL

LOSSE PRIJS € 5,95

DOSSIER GEZONDHEID

& ZORG

Jaaroverzicht

Wat hebben we dit jaar bereikt?

Extra dossier

Pensioen DIEUWERTJE ‘Ontroerende BLOK momenten zijn voor INTERVIEW

mij cadeautjes’

Anbo_19_07.indd 1

Iedereen van Bureauvijftig feliciteert ANBO met het 120-jarig bestaan.

Op naar nog heel veel mooie jaren van prettige samenwerking!

Wilt u ook adverteren in ANBO Magazine?

Neem dan gerust contact op met Floris Venneman via magazine@anbo.nl.

We kijken graag samen met u naar de mogelijkheden.

ANBO 1

22-11-2019 14:29

ANBO-lid Kobus Kortman

Geen chagrijn Kobus Kortman (83) heeft ondanks veel tegenslag een positief verhaal.

Met zijn devies ‘onderneem en zit niet bij de pakken neer’, is hij na een carrière in de farmaceutische wereld in het acteerwerk beland.

“Ik ben altijd supergezond geweest. Mijn huisarts zei eens dat ik altijd van die prachtige bloedwaardes had. Een maand later werd ik wakker toen mijn oog vreemd deed. Ik zag een lichtgroene kleur. Het was een melanoom en nu heb ik een protese-oog. De operatie was eigenlijk heel simpel, fysiek gezien was het niet zo ingrijpend, mentaal natuurlijk wel. Maar het leven gaat gewoon door. Je moet wel positief zijn. Als je chagrijnig wordt dan is de eerste die je daarmee hebt jezelf. Dat weet ik inmiddels goed te pareren. Ik hou niet van zeuren. Als je ergens mee zit, doe dan iets positiefs, je hebt er anders niks aan.”

“Twee keer per week ga ik naar de sportschool. Al 13 jaar doe ik dat. Dat is niet leuk, maar ik voel me er zo goed bij en ik blijf in vorm voor mijn werk. Sinds 12 jaar werk ik als acteur en doe ik werk als figurant, edelfigurant of acteur. Ik werkte altijd in de farmaceutische industrie, ik had mijn eigen bedrijf, maar ben door een grote multinational kapot geprocedeerd omdat ze alle concurrenten weg wilden hebben. Ik, als klein bedrijf, had geen geld voor jarenlange procedures. Heel vervelend hoe het gelopen is, maar het heeft me wel bewust gemaakt. Ik lag zo ontzettend met mezelf overhoop en had er zo de pest in, tot ik besefte dat ik mezelf daarmee nog een keer te pakken had. Ik realiseer me wat ik kan en dat doe ik. De rest accepteer ik. Ik laat me niet meer gek maken.”

“Ik heb door mijn faillissement geen pensioen. Acteren leek me altijd al leuk. Via een castingbureau kreeg ik figurantenwerk. Het acteerwerk levert wat extra geld op om

naar Curaçao te gaan. Onze dochter woont daar al twintig jaar en elk jaar bezoeken we haar. En rond 5 december haal ik de tabbert, baard en staf uit de kast. Ik heb een echt ‘Bram’-kostuum (naar Bram van der Vlugt, de acteur die tot voor kort de landelijke Sinterklaas speelde, red.). Sint spelen dat is een geweldige job hoor.”

ANBO-lid geworden omdat:“Ik ben sinds twee jaar ANBO-lid. Eigenlijk gewoon omdat je korting krijgt bij de ziektekostenverzekering. En mijn vrouw leest graag het magazine.”

ANBO 59

ANBO-lid Maud Kok

‘Voorbereid’ op de toekomst Maud Kok (69) verloor in 2018 haar man met wie ze bijna 47 jaar getrouwd was. Ze maakt nog iedere dag een bosrit te paard en kijkt inmiddels vooruit naar haar eigen toekomst.

“Mijn man werd vergeetachtig. Tijdens een bezoek aan onze caravan in Bennekom wist hij niet meer waar we waren. Foute boel. Hij werd direct opgenomen en er werd alvleesklierkanker met uitzaaiing naar de hersenen geconstateerd. Doktoren gaven hem drie maanden, maar dat werden drie weken. Twee ervan bracht hij door in het hospice bij ons om de hoek. Dat was vreselijk moeilijk. Na zijn overlijden zeiden mijn vriendinnen: ‘Maud, je denkt dat het eerste jaar erg is, het tweede jaar wordt nog moeilijker.’ Dat blijkt helaas waar. De eerste maanden moet je van alles regelen en pas veel later kun je dit écht gaan verwerken.”

“Gelukkig heb ik een groot netwerk met veel vriendinnen.

Opvallend is dat ik veel hechter ben geworden met twee vriendinnen die ook weduwe zijn. We maken uitstapjes naar de bioscoop en gaan weekenden weg. Iedere dag maak ik met vier andere dames een bosrit te paard. We zijn een 45-plus groep, heel vleiend natuurlijk, want ik ben veruit de oudste amazone van de manege. Zolang het kan blijf ik paardrijden, maar dat is niet ongevaarlijk. Ik heb al een kunstschouder en ben toe aan een nieuwe heup.”

“Toen mijn man nog leefde dacht ik nooit: ‘Wat als mij iets overkomt?’. We hadden niet eens een testament. Inmiddels ben ik goed voorbereid, voor zover dat kan. Via een tip in ANBO Magazine heb ik een inloopdouche laten installeren. Ik heb een wilsverklaring indien kans op hersenschade bestaat. Want niet meer écht kunnen leven, lijkt me vreselijk. Eén ding is zeker: van stilzitten wordt je gezondheid slechter, dus blijf ik in beweging!”

ANBO-lid geworden omdat:“Toen mijn man overleed, ben ik lid geworden van ANBO. Ik weet dat ik bij ANBO terecht kan voor informatie en met eventuele vragen over mijn pensioen. Dat geeft mij een gerust gevoel.”

60 ANBO

ANBO Ambassadeur Hans Caré

Altijd onderweg

Hans Caré (68) is sinds 2008 vrijwilliger bij ANBO. Eerst als Belastinginvulhulp en tegenwoordig ook als Veiligheidsconsulent. “Ik had niet verwacht dat ik het zo leuk zou vinden om andere leden te bezoeken en met hen in gesprek te gaan.”

Een-op-een iets voor een ander betekenen, dat vind ik bijzonder. Daar komt bij dat ik weer nieuwe plaatsen bezoek, want de verzoeken komen uit verschillende regio’s in Nederland. Voor mijn werk was ik ook altijd op pad, ik was tot mijn 55e operationeel verantwoordelijk voor tankstations in diverse regio’s in Nederland. Daarna reed ik tien jaar lang voor mijn eigen koeriersbedrijf door heel Europa.”

“ANBO-leden kunnen een veiligheidscheck aanvragen. Dan komt een van de consulenten bij hen thuis om de veiligheid in en om het huis te controleren. Veel van wat ik vertel tijdens een bezoek weten mensen al, en soms moet je ze attenderen op mogelijk onveilige situaties. Bijvoorbeeld sleutels in de achterdeur, dat is onverstandig. Al is de deur op slot, inbrekers kunnen een raam forceren en de sleutel omdraaien.”

“Een veiligheidscheck uitvoeren kost meer tijd dan ik aanvankelijk dacht.

Je controleert de voor-en achtertuin en doorloopt het huis. Ik geef de leden veel informatie, daarom is het fijn dat ik een map kan achterlaten met informatiebrochures die ze rustig kunnen nalezen. Bovendien kunnen ze bij vragen op een later moment altijd terecht bij ANBO.”

HANS TIPT

AFSPRAAK

“We controleren tijdens de veiligheidscheck ook de online veiligheid via de computer, tablet of smartphone. Daar is de één meer mee bezig dan de ander. Ik vertel mensen altijd dat ze het wachtwoord van hun router, het kastje dat fungeert als netwerk voor internet en telefonie, moeten aanpassen na ontvangst. Die wachtwoorden worden in series geproduceerd en zijn daardoor gemakkelijk te achterhalen door criminelen. Via de aanbieder van de router kun je achterhalen hoe je het wachtwoord aanpast.”

Wilt u een afspraak voor een Veiligheidscheck?

Neem dan contact op met ANBO Raad & Daad.

Onze medewerkers zijn iedere werkdag van 10.00 tot 15.00 uur telefonisch bereikbaar via 0348 46 66 88. Mailen kan altijd: raadendaad@anbo.nl

ANBO 61

62 ANBO

Roze 50+ambassadeur Joop Schermer

Al 30 jaar LHBTI-activist Joop Schermer (66) wist na een tienjarig heterohuwelijk: ‘Dit is niet het leven dat ik wens’. Schermer meldde zich aan bij Stichting Orpheus, voor homoseksuele gevoelens in een heterohuwelijk. Sinds twee jaar zet hij zich als Roze 50+ambassadeur in voor de LHBTI-gemeenschap.

“Stichting Orpheus organiseert deelnemersweekenden waar ik gelijkgestemden ontmoette. Daar ben ik als het ware herboren. Ik scheidde van mijn vrouw en sloot mij aan bij de organisatie van de deelnemersweekenden. Toen ik rond mijn 35e voor Psychiatrisch Verpleegkunde ging studeren, vielen alle puzzelstukjes écht in elkaar. Dit paste bij mij. Naast mijn werk was ik actief in verschillende regionale kringen, bij COC Noord-Holland Noord in Alkmaar en later in het hoofdbestuur van COC Nederland. Vanuit al die rollen is het gemakkelijk om Roze 50+ambassadeur te worden. Ik zet mij in zodat zorginstellingen ‘De Roze Loper’ behalen. Dat is een figuurlijke sleutel om ‘de kast te openen’ en de dialoog met elkaar aan te gaan. De Roze Loper kan worden verdiend door instellingen die aandacht besteden aan seksuele diversiteit, bij zowel zorgverlenende professionals als cliënten.”

“Daarnaast geef ik gastlessen aan zorgverleners. Een gastles bij een groep verzorgenden in opleiding staat mij in het bijzonder bij. Om te achterhalen wat zij wisten over Roze Ouderen, vroeg ik hen een presentatie te geven. Tijdens hun presentatie verscheen een foto van Gordon. Meteen wist ik, hier valt nog veel werk te verzetten. Dat Gordon en Gerard Joling op mannen vallen en tv-programma’s maken met ouderen, wil dat niet zeggen dat ze rolmodellen zijn voor Roze Ouderen. Dus dat opende een heel interessante dialoog. Een gesprek dat we vaker met elkaar aan zouden moeten gaan. Niet wegkijken voor de mensen om ons heen. Niet voor hun verhaal noch voor hun behoeften.”

“Ik voel mij ontzettend rijk, niet in materiaal maar in mensen om mij heen.”

“Inmiddels ben ik ruim 20 jaar gelukkig samen met Marcello (60). Marcello heeft Argentijnse roots, dat is bijzonder en tegelijkertijd heel gewoon. Ondanks dat hij is opgegroeid met een andere cultuur, kennen we zo veel gelijkenissen. Ieder jaar gaan we samen op vakantie en familiebezoek in Argentinië. Nooit gedacht dat ik zo ver zou komen. Ik voel mij ontzettend rijk, niet in materiaal maar in mensen om mij heen.”

Roze 50+ is een samenwerkingsverband tussen ANBO en COC Nederland dat zich inzet voor LHBTI-ouderen (lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, transgender- en interseksuele personen). Een belangrijke samenwerking om zichtbaarheid van Roze Ouderen te vergroten en welzijn te bevorderen door de dialoog te openen en hun belangen te behartigen.

ANBO 63

(advertentie)

Fantaseer, lach, durf en experimenteer “Ons seksleven heeft een geweldige boost gehad.

Wilt u dat ook?”

√

Persoonlijke aandacht, vragen zijn welkom

√

Selectie van beste & veilige producten

√

Met veel uitleg en

Stijlvolle producten voor een leven lang liefhebben “Eindelijk een website om me eens goed te oriënteren op dit gebied. Veel goede uitleg en advies waar ik wat aan heb. Mijn nieuwe aanwinst inmiddels ontvangen en nog eens extra verrast door de mooie verpakking.”

onafhankelijke testresultaten

√

Verzending is discreet en anoniem

√

Wij pakken alles in als stijlvol cadeau

√

Deskundig advies i.s.m. seksuologen

Veilige producten

Stijlvolle nachtkleding

Sterke bekkenbodem

De hit van nu: luchtdruk vibrators!

Gegarandeerd veilig en van hoogwaardige kwaliteit.

Voor elke vrouw!

Waarom zou u ΄s nachts ophouden om er mooi uit te zien?

De allermooiste nachtkleding en lingerie.

Goede bekkenbodemspieren zijn van essentieel belang voor fijne seks. Met een kegelset wordt trainen gemakkelijk én leuk.

en therapeuten

√

Veel leuke en praktische (seks)tips

De Paarse Keizerin 64 ANBO

w w w. d e p a a r se k e iz e r in .n l

Ledenprijzen gelden voor leden van samenwerkende (Thuis)zorgorganisaties. U bent al LID lid vanaf € 14,95 per jaar.

Alles voor een goede nachtrust Begin het jaar comfortabel

Boxspringbed Timeless • Hoogwaardige Nederlandse kwaliteit • Makkelijk te verrijden en op te maken • Eenvoudige elektrische handbediening • In hoogte verstelbaar • In meerdere kleuren verkrijgbaar Eenpersoonsbed van 1999.- nu vanaf 1799.voor leden al vanaf 1599.-

Hoog-laagbed Belluno Veilig in en uit bed van 2023.- nu voor 1719.voor leden 1499.-

Met

gratis matras

Tweepersoonsbed van 3999.- nu vanaf 3599.voor leden al vanaf 3199.-

Ook interessant voor uw gezondheid en comfort

OP = OP

Hometrainer Giro C1 Conditieopbouw en revalidatie van 399.- voor 329.voor leden 299.-

Lichttherapielamp Geeft u meer energie van 99.99 voor 84.99 voor leden 79.99

Omron M3 bloeddrukmeter Eenvoudig in gebruik van 64.99 voor 52.99 voor leden 49.99

Fysic Senioren DECT telefoon Met alarmeringsfunctie van 79.99 voor 64.99

Winkellocaties | Kijk voor een winkel bij u in de buurt op medipoint.nl/winkels Genoemde acties zijn geldig t/m 15-2-2020. Niet i.c.m. andere acties, kortingen of waardebonnen. Vraag overige voorwaarden en inruilvoordeel in de winkel.

Lenen, huren en kopen

088 - 10 20 100 www.medipoint.nl/winter

ANBO 65

66 ANBO

ANBO-stel Angele Janssens en Dirk Plug

“Je doet het omdat je het wilt” Dirk Plug (69) en Angele Janssens (66) zijn al vijftig jaar samen. Waarvan ze de afgelopen tien samen groepsreizen met gehandicapten begeleiden.

“Ooit hebben Dirk en ik besloten dat we zouden stoppen op ons zestigste”, vertelt Janssens. “Maar met thuis zitten waren we gauw klaar. Daarom zijn we vrijwilligerswerk gaan doen. We begeleiden nu groepsreizen met mensen met een verstandelijke beperking. Dat doen we al tien jaar en inmiddels hebben we al honderd reizen gemaakt.”

“We komen dankzij deze reizen op plekken waar we anders nooit naartoe zouden gaan”, vertelt Plug. Ik was nog nooit in Biddinghuizen geweest.

Nu zijn we laatst in het Aviodome geweest. Maar de reizen gaan ook naar Spanje of Kroatië. Eén keer zijn we naar Kreta geweest. Dat was met zwaar gehandicapten, maar dat werk wordt ons te zwaar. Nu begeleiden we vooral reizen voor blinden.” Janssens: “Je doet het voor de mensen en de andere vrijwilligers, want met de groep werken is het allerleukst.

Als je soms denkt dat je zelf vakantie hebt, dan heb je pech. Nog niet één minuut. Je bent de hele dag bezig.”

“We komen dankzij deze reizen op plekken waar we anders nooit naartoe zouden gaan” Plug: “Of het werk zingeving biedt? Nee hoor. En dat je er zoveel voor terug krijgt? Onzin. Je doet het omdat je het wil. Klaar. De mensen wonen in tehuizen en daar hebben ze hun personeel. Op vakantie zijn wij dat personeel. Meer niet. Wij zijn er om het personeel te ontlasten.”

Janssens: “Dat merk je met kerst, dan gaat een hele afdeling op reis zodat ze dicht kunnen en het personeel kerst kan vieren. Afgelopen jaar hebben we voor het eerst in tien jaar geen kerstreis gedaan. We hebben besloten om dat eens samen thuis te vieren. We hebben tegen niemand gezegd dat we vrij waren, want we hadden geen zin om ergens aan vast te zitten.”

ANBO-lid geworden omdat: “Wij zijn al dik tien jaar lid. Destijds zijn we lid geworden vanwege de kortingen en de tips in het blad.”

ANBO 67

ANBO-lid Marjolein Oonk

Schrijven over noaberschap 68 ANBO

“Nu werk je met machines in plaats van met elkaar.”

“Ik heb een enorme voorliefde voor het boerenbedrijf en voor het Achterhoekse landschap waarin mijn beide ouders zijn geboren en getogen. Mijn vader komt uit een echt Achterhoeks boerengezin. Zo’n drie en een half jaar geleden ben ik begonnen de verhalen over dat gezin te verzamelen en op te schrijven tot een boek.

Mijn vader werd in 1915 als tweede boerenzoon geboren.

De Eerste Wereldoorlog was toen net een jaar aan de gang.

Hoewel Nederland niet meedeed aan die oorlog werden er wel allerlei mobilisatiemaatregelen getroffen. En zo kwam het dat de vader van zijn vader -mijn grootvader dusdestijds gediend heeft. Vier jaar lang bewaakte hij de grens met België. De Dodendraad op de grens van Nederland en België, die moest verhinderen dat oorlogsvrijwilligers en Duitse deserteurs België ontvluchtten en dat spionageberichten in Nederland zouden aankomen, heeft hij met eigen ogen gezien. Dat stroomdraad heeft heel wat slachtoffers gemaakt.

ROMANTICUS “Omdat hij een eigen bedrijf had, de boerderij dus, mocht mijn grootvader vaker met verlof. Bovendien was het in die tijd zo dat de noabers (de buurtgenoten, red.) een handje uitstaken. In geval van nood stonden zij altijd klaar. Niet alleen in de oorlog maar ook als er een kindje werd geboren, of als er geoogst moest worden. Nu doen ze dat allemaal met enorme machines, maar toen gebeurde dat met paard en wagen en hielpen mensen elkaar. Kun je je bijna niet meer voorstellen he? Misschien ben ik een romanticus, maar ik vind het idee van de band die boeren toen met elkaar hadden, dat noaberschap, heel mooi. Nu werk je met machines in plaats van met elkaar. Ergens is dat wel jammer.

ROL VAN DE BOERENVROUW “Om het boek te schrijven heb ik gebruik gemaakt van oral history, wat inhoudt dat ik zoveel mogelijk informatie heb

verzameld door mensen hun individuele herinneringen te laten vertellen. Hoewel ik ook een beetje over de oorlog schrijf, gaat het boek voornamelijk over een boerengezin uit de Achterhoek in de periode tussen de oorlogen. Ik wilde het verhaal vertellen van mensen die dag en nacht aan het werk zijn, en ik schrijf over noaberschap en de rol van de boerenvrouw in die tijd. Wat er verder in staat ga ik niet verklappen.

Mijn boek is nu zo goed als af, maar mijn uitgever heeft me in de steek gelaten. Het heeft me even gekost om me daar overheen te zetten, maar ik laat me niet kisten, ik zal het uitgegeven krijgen. Ik ben ervan overtuigd dat het een prachtig boek is.”

DODENDRAAD De Dodendraad was een elektrische versperring, opgezet door de Duitsers, aan de grens tussen België en Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog. Die liep van het Zwin in Knokke tot aan de voorsteden van Aken. Meer informatie vindt u op: www.dodendraad.org

ANBO 69

SPECIALE ACTIE

3 =1

70 ANBO

attract engage accelerate

Ronnie van Diemen

DOSSIER 120 JAAR ANBO

inspecteur-generaal Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd “Als het om gezondheid gaat, zie ik dat ANBO en inspectie dezelfde doelen nastreven en allebei een positief perspectief kiezen: we staan voor goede zorg, thuis of dichtbij huis”, aldus Ronnie van Diemen, inspecteur-generaal Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.

“Daarbij ondersteunen wij ook de positieve benadering van gezondheid, die ervan uitgaat dat ook mét ziekte of beperkingen de kwaliteit van leven goed kan zijn. Gezondheid is immers maar een van de aspecten van welzijn en wordt slechts voor een deel bepaald door de gezondheidszorg.” De positieve uitgangspunten van ANBO benoemt Van Diemen als dé kracht van de organisatie.

“Als inspectie vinden we het belangrijk dat er een organisatie is die namens de diverse groepen ouder wordende mensen aan tafel zit. Zowel in de landelijke politiek als bij de gemeenten. Een organisatie die verstand heeft van ouder worden en die meedenkt over de ontwikkelingen in de zorg. We hebben niet alleen te maken met een verdubbeling van het aantal ouderen, maar ook met een enorme diversiteit binnen die groep, van kwetsbare ouderen die veel zorg nodig hebben tot gezonde ouderen die lang thuis blijven wonen. Hoe kunnen we hen allemaal goede kwaliteit van leven en zorg blijven bieden? Gelukkig is het niet

“ANBO kan partijen met elkaar in contact brengen en hen leren door de ogen van ouderen te kijken”

alleen kommer en kwel. Zeker degenen die relatief gezond ouder worden, kunnen de verbinding vormen met jongere generaties en daarmee van grote betekenis zijn voor de samenleving. Bijvoorbeeld door mantelzorg te verlenen of vrijwilligerswerk te doen. Het is goed om te zien dat ANBO hier ook een positief uitgangspunt kiest.”

ANBO’s kracht om te verbinden ziet Van Diemen ook in de gezondheidszorg. “De gezondheidszorg levert met zijn groeiende technologische mogelijkheden een bijdrage aan de gezondheid en het welzijn van ouder wordende mensen. Maar wat misschien nog wel belangrijker is, is de samenwerking in de directe omgeving van ouderen. Samenwerking tussen instellingen en zorgverleners onderling, tussen zorginstellingen en gemeenten, tussen individuele ouderen, gemeenten en andere organisaties. Daaraan kunnen inspectie en ANBO hun bijdragen leveren. ANBO kan partijen met elkaar in contact brengen, het perspectief van de ouderen inbrengen en hen leren door de ogen van ouderen te kijken. Zo weten zorgverleners en inspecteurs wat ouderen belangrijk vinden en kunnen zij de zorg en het toezicht daarop aanpassen en inrichten. Dat is al 120 jaar de kracht van ANBO en ik onderstreep graag het belang om dit blijven doen. Zo kunnen we de steeds grotere groep ouderen nooit over het hoofd zien.”

ANBO 71

DOSSIER 120 JAAR ANBO

Wouter Koolmees

minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Wouter Koolmees (D66) is sinds oktober 2017 minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Sinds 2010, het eerste jaar van zijn Kamerlidmaatschap, omschrijft Koolmees de samenwerking met ANBO als ‘uitstekend’.

Wouter Koolmees (D66) is sinds oktober 2017 minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Sinds 2010, het eerste jaar van zijn Kamerlidmaatschap, omschrijft Koolmees de samenwerking met ANBO als ‘uitstekend’.

“Hopelijk blijft ANBO ook in de toekomst zo betrokken”

“Ik ervaar ANBO als een relevante en betrouwbare gesprekspartner. Dat is als minister heel waardevol. Daarnaast vind ik het van belang dat burgers zich verenigen en hun belangen naar voren brengen. ANBO heeft de afgelopen jaren laten zien deze belangen goed naar voren te kunnen brengen in het publieke debat.”

moment lastig. Gepensioneerden voelen dat direct in hun portemonnee, werkenden zullen dat later gaan merken.”

Hoewel Koolmees voorop wil stellen dat het een fantastisch gegeven is dat we in Nederland gemiddeld genomen steeds langer gezond blijven en van het leven kunnen genieten, erkent hij ook de keerzijde ervan: “De zorgkosten nemen toe en demografische ontwikkelingen zorgen ervoor dat de beroepsbevolking in de komende jaren zal afnemen. Om een goede oudedagsvoorziening ook voor toekomstige generaties beschikbaar en betaalbaar te houden moet de AOW-leeftijd geleidelijk omhoog. Daarbij is het echter essentieel dat mensen hun AOW-leeftijd in goede gezondheid kunnen bereiken. En daar knelt het op dit moment. Daarbij hebben pensioenfondsen het op dit

“Het is van belang dat we onze ogen geopend houden voor maatschappelijke ontwikkelingen en de mate waarin de pensioenvoorzieningen hierop aansluiten. Tegen deze achtergrond is het prachtig dat vakbonden, werkgevers en de overheid de handen ineen hebben geslagen met het pensioenakkoord. Het is ook goed dat ANBO als één van de ouderenorganisaties is vertegenwoordigd in de klankbordgroep van de uitwerking van het pensioenakkoord.

In combinatie met de jongerenvertegenwoordigers kan de klankbordgroep met de stuurgroep in gesprek gaan over de verschillende belangen. Ik hoop dat ANBO in de toekomst net zo relevant en betrokken blijft.”

72 ANBO

DOSSIER 120 JAAR ANBO

Corien Wortmann bestuursvoorzitter ABP

“Als politiek betrokken burger kun je niet om ANBO heen”, vertelt Corien Wortmann. Al toen Wortmann een jaar of twintig was kwam de bestuursvoorzitter van Stichting Pensioenfonds ABP voor het eerst in aanraking met ANBO. “Organisaties als ANBO zijn heel belangrijk voor onze samenleving, waarin we zien dat de al grote groep ouderen steeds groter wordt. Een organisatie die weet wat er leeft onder die groep en daarover het gesprek kan aangaan is buitengewoon waardevol.” Op het gebied van pensioenen, waarin het werkveld van Wortmann en ANBO overlappen, heeft Wortmann een aantal verwachtingen: “Ik denk dat veel mensen lid zijn van ANBO omdat de organisatie opkomt voor de belangen van ouderen. Het

“Organisaties als ANBO zijn heel belangrijk voor onze samenleving”

is belangrijk dat ANBO dat blijft doen. Maar ook zie ik ANBO als organisatie die een platform kan bieden en informatie kan geven over hoe het werkelijk zit met de pensioenen. Er zit namelijk veel ruis op de lijn, als je de media volgt. Ik weet dat ANBO de expertise heeft, dus het is belangrijk om de leden daarover te informeren. Daarnaast verwacht ik dat ANBO de dialoog blijft zoeken, ook met andere generaties. Dat er een aanpassing van het pensioenstelsel komt is in het algemeen belang. Daarom moeten alle generaties, de jongeren en de ouderen, daar vertrouwen in hebben. Als je met elkaar de dialoog aangaat kan dat bijdragen aan een breed gedragen resultaat.”

Ze ziet ANBO dat nu al doen. “Dat waardeer ik aan ANBO. Als ze iets constateren gaan ze daarna het gesprek aan. ANBO heeft een constructieve instelling die helpt om tot oplossingen te komen. Dat is effectief en daarmee dus positief.”

ANBO 73

DOSSIER 120 JAAR ANBO

Erik Ronnes Tweede Kamerlid voor het CDA

“Lobby wordt vaak als iets negatiefs gevoeld. Het heeft een negatieve klank. Maar ik als politicus zie lobby juist als iets positiefs, als een verrijking die je krijgt”, vindt Erik Ronnes. “Maar je moet er wel op een juiste manier mee omgaan als politicus.

Uiteindelijk maak je als politicus een afweging op basis van alle informatie en kennis die je hebt.” De Boxmeerse politicus is sinds mei 2015 Tweede Kamerlid van het CDA. Als woordvoerder op het terrein wonen komt hij ANBO regelmatig tegen.

“We moeten goed luisteren naar wat er in de maatschappij speelt en daar zijn belangenorganisaties als ANBO heel belangrijk voor. ANBO herbergt een boel mensen die kennis en kunde hebben van de materie. Daar maak ik als politicus graag gebruik van, dat je informatie krijgt van mensen die echt weten waar het over gaat.”

Naast het lobbywerk richting de lokale en landelijke politiek ziet Ronnes ANBO ook de rol van vraagbaak op zich nemen. “Op die manier kun je ouderen ook ondersteunen.” Voor de toekomst voorziet Ronnes grote uitdagingen. “Sowieso zijn er veel te weinig woningen, maar doordat de groep ouderen groeit en de noodzaak om langer zelfstandig thuis te wonen groter wordt, is het 74 ANBO

“Ik zie lobby juist als iets positiefs” voor senioren wel extra lastig. Langer zelfstandig thuis wonen zou eigenlijk moeten inhouden dat je de fysieke leefomgeving zo inricht dat dat ook kan. Bijvoorbeeld dat mensen in clustervorming bij elkaar wonen. Ik hoop en ik denk dat de rol van ANBO op dat gebied ook zal groeien. Gefeliciteerd met het 120-jarig jubileum. Op naar de volgende 120 jaar!”

DOSSIER 120 JAAR ANBO

Han Busker voorzitter van FNV

“In 2009 werd ANBO lid van de FNV, dus in die periode heb ik ANBO wel wat beter leren kennen. Zo zat ik onder andere eens per twee weken met Liane Den Haan aan tafel om te discussiëren”, vertelt Han Busker, sinds 2017 voorzitter van FNV. Busker is tegenwoordig wat minder nauw betrokken bij ANBO (in 2013 scheidden de wegen), maar er wordt nog regelmatig samen opgetrokken. “Het pensioen is natuurlijk een van de grote onderwerpen van ANBO, net als van FNV. Voor beide partijen speelde het zorgen dat arbeiders ook een fatsoenlijke oudedagsvoorziening hadden een grote rol. Dus in die zin liepen en lopen we wel parallel. Dat we in de vorige eeuw gezamenlijk hebben opgetrokken, met natuurlijk ook andere partijen, heeft ertoe geleid dat we de AOW hebben zoals we die nu kennen, daar hebben we toch maar iets moois neergezet. Dat is een resultaat waar je met z’n allen best trots op mag zijn.”

“Ga nog 120 jaar met dezelfde energie door” “Ik vind het goed dat er organisaties zijn die heel specifiek mensen bedienen op thema’s die er voor hen toe doen.

Wij als FNV dienen natuurlijk een groter publiek, maar ik vind het belangrijk dat er ook voor de mensen na hun actieve leven op de arbeidsmarkt nog belangenbehartiging en zorg is.” Daarom koppelt Busker het belang van ANBO niet aan ontwikkelingen als vergrijzing: “Dat is iets vluchtigs, en dat doet ANBO geen recht als je al 120 jaar bestaat.” Busker hoopt dat ANBO en FNV in de toekomst schouder aan schouder blijven staan. “Werken, wonen en gezondheid zijn allemaal speerpunten die we delen. Ik hoop dat de mooie en warme samenwerking blijft voortbestaan. Maar bovenal hoop ik dat ANBO de komende 120 jaar met dezelfde energie doorgaat.”

ANBO 75

DOSSIER 120 JAAR ANBO

Jeroen Pepers

algemeen directeur van Aedes

Jeroen Pepers is algemeen directeur van Aedes, de branchevereniging van woningcorporaties in Nederland. Die woningcorporaties beheren samen zo’n 2,4 miljoen huurwoningen waarin 4 miljoen mensen wonen. Waaronder ouderen. In die hoedanigheid werkt Pepers dus net als ANBO aan de vraag hoe we voorzieningen en woningen voor ouderen zo goed mogelijk kunnen faciliteren.

“We moeten bijvoorbeeld bedenken hoe we omgaan met de middelen die we hebben”, aldus Pepers. “Hoe gaan we schaarse bouwgrond op een slimme manier inzetten om woningcapaciteit te creëren? Wat voor behoeften hebben oudere bewoners ten aanzien van hun woning en leefomgeving (nabijheid voorzieningen) en hoe ga je daarmee om?”

Volgens Pepers worden veel van deze vragen lokaal beantwoord met de huurdersorganisaties. “Op landelijk niveau is het bij dat soort vraagstukken goed dat er een partij als ANBO bij betrokken is, want we kunnen niet met al die duizenden ouderen om tafel. Als een organisatie een goede stem is van die groep is dat buitengewoon waardevol.

Zo’n stem zijn vraagt echter heel veel van een organisatie, het houdt namelijk ook in dat deze goed gevoed moet zijn en moet weten wat er precies speelt. Ik vind het belangrijk 76 ANBO

dat ANBO de stem van de ouderen is, die weet wat hun behoeftes zijn en dat die behoeftes gehoord worden.”

“ANBO kan in kaart brengen wat ouderen écht belangrijk vinden” “Met haar expertise kan ANBO in kaart brengen wat ouderen nou echt belangrijk vinden en als belangenbehartiger optreden. Want iedereen is altijd met de beste bedoelingen bezig, maar uiteindelijk moeten er belangen worden afgewogen en keuzes worden gemaakt. Dan is het handig dat er een pleitbezorger van een bepaald belang of een bepaalde groep is.”

DOSSIER 120 JAAR ANBO

Vera Bergkamp

Tweede Kamerlid voor D66 Vera Bergkamp is sinds september 2012 lid van de Tweede Kamer voor D66. Een van haar portefeuilles is langdurige zorg. Al sinds de start van haar Kamerlidmaatschap is ze regelmatig in contact met ANBO. “Tegenwoordig heb ik op periodieke basis contact met Liane den Haan, om te sparren en om te kijken naar oplossingen. Daarnaast is ANBO ook een van de organisaties die aanwezig is bij hoorzittingen over langdurige zorg in de Tweede Kamer. Zo ben ik ook voor het eerst in aanraking gekomen met ANBO. Mijn eerste jaar stond in het teken van veranderingen in de langdurige zorg. ANBO gaf aan dat daarvoor niet alleen systemen en structuren veranderd moeten worden, maar dat het ook vraagt om een cultuuromslag. Ik kon me gelijk heel erg vinden in die visie.”

Een ander belangrijk punt waarom Bergkamp ANBO zo waardeert is dat ANBO zich niet alleen focust op kwetsbare, maar juist ook op vitale ouderen. En dat ANBO benadrukt wat er wél in plaats van niet goed gaat. “Daar moet je ook oog voor hebben”, vindt Bergkamp. Door de gedeelde visie en de prettige samenwerking met Liane den Haan kreeg ze samen met ANBO al heel wat voor elkaar.

Zo zette ze de door ANBO opgestelde spelregels rondom de Wmo op de politieke agenda -die uiteindelijk werden overgenomen-, schreef ze samen met Den Haan een opiniestuk over tussenwoonvormen voor ouderen en

werkte ze samen met Den Haan aan het vorm en inhoud geven aan het idee ‘logeerzorg’ – waarvan de eerste pilots nu bezig zijn.

“Ik kon me gelijk vinden in ANBO’s visie” “Dat zijn stuk voor stuk mooie resultaten van een fijne samenwerking. Maar we zijn er nog niet als we kijken naar de uitdagingen die we hebben in de zorg. Het is belangrijk dat ANBO door blijft gaan met het politiek agenderen en komt met visie en oplossingen. Ik hoop dat ze daarin de onafhankelijkheid behouden, en dat we de samenwerking, die prettig, inhoudelijk en constructief is, kunnen voortzetten.”

ANBO 77

OH MOEDER WAT IS HET HEET

De mooiste nostalgische programma’s ziet u bij

THE FLYING DOCTORS

‘ALLO ‘ALLO!

50

89

Kijk voor meer informatie en uitzendtijden op www.kijkbijons.nl en de app

50 Vind ONS op

ANBO-lid Afke Toren

Regie voeren Afke Toren heeft op haar 80e nog altijd de energie om elk jaar een nieuw toneelstuk met haar toneelgroep neer te zetten. Het schrijfproces vindt ze het allermooiste. Want schrijven is de rode draad in haar leven.

“Ik heb altijd in het onderwijs gezeten. Op de lagere school.

Het was heerlijk werk, maar de laatste jaren niet meer, met al die regeltjes en administratie. Na veertig jaar ben ik gestopt en verder gegaan met mijn hobby’s. Al jaren zat ik bij een toneelvereniging als speler, maar ik wilde ook eens mijn eigen stukken kiezen. Toen ben ik in 1990 een opleiding regie gaan doen. Dat is best een pittige opleiding van vier jaar in Leeuwarden.”

“Acht jaar geleden ben ik mijn eigen toneelgroep begonnen in Friesland. Samen met mijn vriendin kiezen we stukken die we vertalen naar het Fries. Het is fantastisch om je eigen stukken en spelers uit te kiezen. In totaal zijn we een jaar lang met een stuk bezig. Het proces is het mooist van het hele vak, om met de spelers de taal en personages zo te krijgen dat het klopt voor ons.

De reacties na afloop zijn natuurlijk ook mooi maar het hele schrijfproces, daar geniet ik het meest van.”

“Het is de taal die mij bezighoudt. Dat heb ik altijd al in het onderwijs met de kinderen op school gehad. Ik schrijf zelf graag verhaaltjes en gedichtjes en elk jaar maak ik een boekje hoe het jaar is geweest voor mij met verhalen, tekeningetjes, foto’s. Ooit is er eentje uitgegeven, maar ik hou ze liever voor mezelf en mijn gezin of geef ze aan vrienden voor verjaardagen.”

ANBO-lid omdat: “Toen ik 65 werd ben ik lid geworden, ik was geen lid meer van de bond in het onderwijs en toen stapte ik over op ANBO. ANBO heb ik nooit nodig gehad, tot ik afgelopen jaar zoveel gedoe had met het CBR om mijn rijbewijs aan te vragen. ANBO heeft zich enorm ingespannen voor mij. Heel fijn was dat.”

ANBO 79

ANBO-lid Christianne Kramer

Nieuwe dingen doen 80 ANBO

Nieuwsgierig blijven, nieuwe dingen leren en mensen ontmoeten.

Christianne Kramer (68) is fanatiek hoedenmaakster en als ze even tijd heeft geeft ze zich op voor een cursus clownspelen of sieraden maken. Want indutten zou ze maar zonde vinden.

“Ik werkte aan de Universiteit van Utrecht, als assistentprofessor op het gebied van arbeidsrecht. Daarnaast werkte ik jarenlang één dag in de week als dansdocent. Dat vond ik zo’n mooie balans; op de universiteit ben je met je hoofd bezig en met het dansen ben je met je lichaam bezig. Dat heb ik zo’n tien jaar gedaan totdat ik mantelzorg voor mijn vader ben gaan doen. Best leuk was dat om te doen, er ontstond een bepaalde intimiteit tussen ons. Samen hielden wij z’n kasboek bij, wat heel belangrijk was want hij was accountant. We kregen zo’n hechte band, toen hij overleed wilde mijn moeder dat ik zijn trouwring kreeg.”

VERTROUWEN “Zelf weet ik het al 25 jaar prima te redden in mijn eentje, daar ben ik best trots op. Ik kan gaan en staan waar ik wil.

Ik heb altijd vertrouwen en er zijn altijd mensen voor je.

Je moet alleen wel hulp durven vragen. Ik kan goed alleen zijn, dat heb ik altijd gehad. Ik trok me vroeger al terug in een hoekje met een boekje. Het was altijd heel druk bij ons thuis. Toen ik nog geen jaar oud was kregen mijn ouders een tweeling. Ik hou juist van rust. Ik mediteer ook graag, net als mijn moeder. Ik heb ook mantelzorg voor mijn moeder gedaan en toen zij de laatste jaren in het hospice lag, zaten we bij elkaar gewoon naar de bomen te kijken. Ik zie wel, nu we allemaal ouder worden, dat mijn zus en ik ook op elkaar lijken. In uiterlijk dan, ons gedrag niet. Wat we wel gemeen hebben is dat we ontzettend graag lachen.”

COVER “Ik ben altijd graag met mijn handen bezig geweest. Zelfs als het droog is heb ik altijd een hoed op. Toen er in de buurt een workshop hoeden maken was vond ik dat zo leuk dat ik nooit meer ben gestopt. Er is een landelijke Hoedenmaakstersdag en dan mag je een aantal hoeden

meenemen die door een professioneel model worden gedragen en worden gefotografeerd. Mijn zus woont in Frankrijk en toen ze op bezoek was nam ze de telefoon op net toen het bericht kwam dat één van mijn hoeden

"We hebben staan dansen en springen in de woonkamer." op de cover van het tijdschrift van de Nederlandse Hoedenvereniging zou komen. We hebben staan dansen en springen in de woonkamer. We waren weer de twee kleine zusjes. Zo’n bijzonder moment was dat.”

ONTWERP Het wereldje van hoedenmakers is ontzettend leuk, iedereen deelt altijd tips uit. Ik heb thuis een atelier en ben er toch wel een paar dagdelen per week mee bezig. De dochter van mijn zus is vorig jaar getrouwd en toen heb ik voor mijn zus en voor mezelf een hoed gemaakt. Verder verkoop ik mijn hoeden niet en iets in opdracht maken vind ik lastig hoor, want eigenlijk ontstaat een ontwerp onder mijn handen. Ik kan van te voren niet zeggen hoe het eruit komt te zien en ik wil wel dat het een hobby blijft. Al mijn hoeden liggen in mijn atelier opgeslagen. En ik heb in mijn woonkamer een vitrine met een zomer of winterexpositie. Zo zien mensen wat ik maak.”

MODESHOW “Mijn motto is ‘Ik ben met pensioen en dus is het tijd om ongewone dingen te doen.’ Als er iets op mijn pad komt wat ik niet ken of nog nooit heb gedaan dan zeg ik altijd ‘ja’. Ik ben naar een modeshow geweest, dat had ik nog nooit gedaan. Ik heb een workshop clownspelen gevolgd en ik heb me aangemeld voor een cursus sieraden ontwerpen.

Je moet nieuwsgierig blijven, nieuwe dingen leren, mensen ontmoeten. Dat houdt je vitaal. Ik vind het zonde om in te dutten.”

ANBO-lid geworden omdat: “Vanaf mijn pensioen, drie jaar ben ik nu ANBO-lid. Nu hoor ik erbij, dacht ik. Daarvoor was ik lid van de vakbond.”

ANBO 81

ANBO-lid Sjef Marcelis

PENSIOEN STRIJDER

Ondanks zijn leeftijd is Sjef Marcelis (78) nog altijd vijf dagen in de week druk met verschillende pensioenraden, een ledenraad én is hij gastheer in het ziekenhuis. Hij is zo druk, dat hij nog niet aan één boek van zijn Grisham-verzameling is toegekomen.

Na negen jaar in de Centrale Ondernemingsraad van NS, waarvan zes jaar als voorzitter, ging Sjef zich steeds meer voor pensioen interesseren. Na een oproep van ANBO is hij namens ons aangeschoven bij de Pensioenraad van het pensioenfonds Zorg & Welzijn (PFZW).

BESTE VAN DE WERELD “Toen ik stopte met werken ben ik in de pensioenraad van het Spoorpensioenfonds gestapt. Langzamerhand heb ik me ontwikkeld tot een ware pensioenstrijder. Om verlagingen van pensioenen tegen te gaan loop ik het vuur uit m’n sloffen. Gepensioneerden lopen al jaren achter in koopkracht want pensioenen worden daar niet op aangepast. En toch is het Nederlandse pensioenstelsel het beste van de wereld, maar het systeem klopt niet meer. Samen met mijn medestanders strijd ik ervoor dat pensioenfondsen met het rendement van de beleggingen rekenen en niet met de rente.”

AFGESTOTEN “Ik ben ooit begonnen als conducteur en heb me opgewerkt tot outplacement-adviseur. Toen ik 57 was 82 ANBO

ben ik met een goede regeling bij het Spoor weggegaan.

Maar thuis mijn vrouw voor de voeten lopen, dat was maar niks dus heb ik nog jaren in de HR gewerkt. Tot m’n 76e, dat is nu twee jaar geleden. Drie jaar geleden heb ik een herseninfarct gehad. Ik was vijf dagen in de week in de weer. Ik zat bij het pensioenfonds, de cliëntenraad, ik werkte als gastheer in het ziekenhuis en zat bij de KRO-ledenraad. Ik deed het graag, maar ik heb toen wel een paar dingen afgestoten. Dit jaar doe ik nog drie pensioenfondsen en daar hou ik het bij. Dan heb ik wat rust en tijd.”

GRISHAM “Ik verzamel de boeken van John Grisham. Vorig jaar kreeg ik van mijn dochter mijn 32e Grisham en toen ze vroeg welk boek mijn favoriet was, moest ik toegeven dat ik er nog niet één heb gelezen! Ik hou van lezen, maar met al dat werk moet ik altijd zoveel lezen dat ik aan een boek niet meer toekom. Wie weet, straks als ik wat meer vrije tijd heb ga ik met een Grisham op de bank liggen.”

“Ik hou van lezen, maar kom niet aan een boek toe” ANBO 83

ANBO-lid Tineke Ouwendijk

Genieten zolang het kan 84 ANBO

Tineke Ouwendijk (74) was als tiener al nieuwsgierig naar de mediawereld.

Een baantje bij de Vereniging van Noord-Hollandse dagbladen was pas het begin van haar mediacarrière.

Inmiddels is Ouwendijk al 50 jaar actief als bestuurslid van het Gelders Operaen Operette Gezelschap (GOOG) en is ze personal manager van onder andere Marco Bakker.

“Rond mijn 25e verhuisde ik van Den Helder naar Ede. Als je je ergens thuis wilt voelen, moet je nieuwe sociale contacten opdoen. Zo kwam ik bij het Gelders Opera- en Operette Gezelschap in Arnhem terecht. Dit jaar ben ik alweer 50 jaar betrokken bij het gezelschap, waarvan 45 jaar in het bestuur, eerst als secretaris en sinds 2016 als voorzitter. Ik organiseer producties en verkoop de concerten. Inmiddels is het een fulltime vrijwilligersbaan, eigenlijk te veel voor één persoon. Maar ik ben verslingerd aan de mediawereld. Er gebeurt veel, er kan veel en iedere dag kent nieuwe uitdagingen.”

nieuwe uitzaaiingen ontdekt, maar ik ga niet wachten tot het slechter gaat. Ik zie het wel. Van mijn zeven broers en zussen ben ik de enige die nog leeft. Dus ik geniet zolang het kan.”

“Ik ga niet wachten tot het slechter gaat.”

“Dit jaar ben ik van plan te stoppen met mijn voorzitterschap bij GOOG. Een opvolger vinden is moeilijk. Mensen willen graag helpen, maar het moet vrijblijvend zijn. Dat remt verenigingen als de onze om te groeien. Ik hoop dat ze nog vele jaren mogen bestaan. Als ze hulp nodig hebben, weten ze mij te vinden. Voor die tijd zou ik graag een groot concert willen organiseren. Carré uitverkopen. Daar hebben we al eens opgetreden, maar als onderdeel van een grotere set. Het zou geweldig zijn als het publiek speciaal voor ons komt.”

“Daarnaast heb ik een eigen impresariaat met verschillende professionele zangers onder mijn hoede. Ik ben personal manager van Marco Bakker. Het klikte meteen toen hij ons gezelschap 40 jaar geleden uitnodigde voor één van zijn concerten. Hij vroeg ons later voor de opnamen van zijn tvprogramma ‘Muziek uit Duizenden’. Uiteindelijk speelden we tijdens bijna iedere show. Een geweldige ervaring, je bouwt als groep zo’n sterke band op. Wat hebben we gelachen!”

Zes jaar geleden kreeg Ouwendijk de diagnose borstkanker.

Door een verkeerd aangelegd infuus als onderdeel van chemotherapie, verbrandden haar hand en onderarm.

“Het brandwondencentrum heeft drie huidtransplantaties uitgevoerd. Tijdens mijn herstel werkte ik vanuit bed met mijn laptop. Immers, als je geen pijn hebt, moet je dan stil gaan zitten? Ik vind van niet. Recent hebben ze

ANBO-lid geworden omdat: “Mijn man en ik zijn al jaren lid. Ik lees het magazine van binnen naar buiten. Er staat veel interessante informatie in, bijvoorbeeld over nalatenschap. Toen mijn ouders kwamen te overlijden moest ik hun huis verkopen.

Dan is het fijn als je goed ingelicht bent.”

ANBO 85

meer dan

2000

reizen

Kras.nl of bel

088-0885 886

ANBO-lid Martin Soudant

Een goed pensioen voor iedereen “Ik probeer uit te dragen dat een goed pensioen voor iedereen mogelijk is. Voor jong en oud en arm en rijk. Met dat onderwerp heb ik me de afgelopen jaren veel bezig gehouden en ik weet er tegenwoordig veel vanaf, maar dat was niet altijd zo. Vroeger was ik juist helemaal niet goed in het maken van berekeningen, tot mijn oom het me eens een keer goed uitlegde. Daarna ging ik als een zonnetje.”

“In mijn HR-functie was dat financiële stukje altijd een ondergeschoven kindje. Als iemand bij me kwam die snel een polis wilde afsluiten en ik vroeg hoe hij dat financieel onderbouwd had, schrokken ze vaak enorm als ze zagen wat er naar de tussenpersoon of maatschappij gaat. Het moet toch niet zo zijn dat een groot gedeelte van het geld dat je spaart voor later naar iemand anders gaat?”

Soudant werd zo’n twintig jaar geleden lid van ANBO. “Ik was bewindvoerder van mijn moeder en het was handig om een platform te hebben waar ik al mijn vragen kon stellen. Nu weet ik er zoveel van dat ik mensen zelf kan helpen. Ik strijd voor een goed pensioen voor iedereen. Daarvoor heb ik op het Malieveld gestaan, met leuzen als ‘een goed pensioen is een kwestie van fatsoen’.

En ik stuur ook weleens brieven naar Den Haag.

Ook ben ik lid van ANBO’s pensioengroep, waarmee we twee keer per jaar bij elkaar komen om pensioengerelateerde onderwerpen te bespreken.

Ik hoop nog steeds dat we teruggaan naar de basis, dat iedereen eerlijk blijft en dat verzekeraars doen wat ze beloven.“

“Een platform voor vragen was heel handig”

ANBO 87

ANBO-lid Magda van Veen-van de Voorde

Toch nog in de zorg

Vijf dagen in de week werkt Magda van Veen-van de Voorde (66) als vrijwilliger in een verpleeghuis.

Ook is ze mantelzorger voor haar tante. Toch heeft ze genoeg tijd om ook met haar man kastelen te bekijken in Frankrijk, hun petekinderen in Engeland te bezoeken of over de Utrechtse Heuvelrug te rijden op antieke brommers.

“Ik heb 42 jaar als manager van een reisbureau gewerkt. Vreselijk leuk werk vond ik het. Ik heb altijd reizen verkocht dat het echt een dagje uit was voor de mensen. Alle wensen zocht ik uit en ik zat regelmatig na sluitingstijd nog met klanten een reis te boeken. Ik wilde echt de tijd nemen voor iedereen.”

“Reizen heb ik vanuit huis meegekregen. Mijn ouders vonden het belangrijk dat we ook andere bevolkingsgroepen leerden kennen. We hadden ook altijd internationale studenten in huis en we toerden met een omgebouwd Volkswagenbusje door Europa. In die tijd was dat nog heel ongewoon. Van de ene op de andere dag ging het reisbureau waar ik werkte failliet. Ik was toen 60 en besloot te stoppen met werken. Ik realiseerde me toen pas hoe druk ik eigenlijk was. Maar, nog steeds ben ik vijf dagen per week in de weer hoor. Stilzitten, niks voor mij.”

“Toen ik jong was wilde altijd in een weeshuis werken. Dat werd me afgeraden omdat ik het me te veel zou aantrekken.

Nu na mijn pensioen, werk ik toch in de zorg. Mijn moeder is vanwege vasculaire dementie in een rolstoel gekomen en naar een verpleeghuis verhuisd. Inmiddels werk ik daar nu al zes jaar als vrijwilliger.”

ANBO-lid geworden omdat: “We zijn sinds vier jaar lid. Er staan in het magazine altijd goede tips over pensioenen en ik maak altijd de puzzel. We hebben ook een keer hulp van een ANBO Consulent gehad bij de pensioensregeling van mijn man.”

88 ANBO

ANBO Ambassadeur Dries Veldman

Elke dag spelen

Dries Veldman (74) heeft jarenlang als ANBO-vrijwilliger voorlichting gegeven over de destijds nieuwe Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning). Nu is hij Veiligheidsconsulent en komt hij bij leden thuis voor een veiligheidscheck. En is hij vrij, dan speelt hij op zijn tuba.

“Als vrijwilliger lichtte ik de leden voor over de nieuwe Wmo die in 2015 van start ging. Twee jaar lang heb ik de coördinatie van Wmo-vrijwilligers door het land op me genomen. Dat was leuk om te doen. Ik werkte als personeelsmanager voor grote bedrijven, na mijn pensioen wilde ik dat wereldje uit. Mijn vrouw zag toen een advertentie om bij ANBO vrijwilliger te worden. En zo ben ik erin gerold. Via Raad & Daad van ANBO krijg ik mee wat er speelt bij leden. Dat komt weer van pas bij mijn functie in de cliëntenraad van het CAK. De tendensen van vraagstukken van leden kan ik doorgeven.”

“Sinds vorig jaar werk ik als Veiligheidsconsulent. Mensen kunnen via Raad & Daad een aanvraag doen en dan komen we langs. Het consult begint al bij de tuin. Staan de kliko’s tegen de garage zodat je het platte dak op kan? Hoe zien de sloten eruit?

Zitten er een kierbeveiliging en een spionnetje op de deur? Dat soort adviezen geef ik. Maar niet iedereen kan die aanpassingen betalen. Dan attendeer ik ze erop dat er een bijzondere bijstand te verkrijgen is, want het zorgt ervoor dat je langer veilig thuis kunt blijven wonen. En dan is er natuurlijk nog de digitale veiligheid. Al met al best wat waar mensen op moeten letten om veilig te wonen.”

“Ik ben graag bezig. Ik wil bijblijven. Naast mijn ANBO-werk musiceer ik en speel ik in drie orkesten. Al vanaf mijn 19e speel ik bastuba. Musiceren is echt oefening voor de hersenen. Je leest muziek, je hersenen sturen je longen aan, je moet niet te hard of zacht blazen en dan alle tonen spelen. Elke dag speel ik, zo blijf ik jong.”

Veiligheidscheck Wilt u een veiligheidscheck? Bel naar 0348 46 66 88 of mail naar: raadendaad@anbo.nl

ANBO 89

GELDZAKEN

De ANBO Belastingservice Als u hulp wilt bij het invullen van uw belastingaangifte, kunt u als lid onze Belastingservice inschakelen. Er komt dan een vrijwilliger van ons bij u thuis. Voor het huisbezoek heeft u al telefonisch contact gehad met de belastinginvulhulp, is de benodigde machtigingscode geregeld en weet u welke documenten u moet klaarleggen.

HOE WERKT HET? Voordat de vrijwilliger bij u over de vloer komt is er tevens gecheckt of er sprake is van een fiscaal partner en een eenvoudige aangifte. Onze Belastinginvulhulpen identificeren zich met een pas ‘Belastinginvulhulp ANBO 2020’. Vraagt u hier vooral naar! Dan weet u zeker dat u met een goed opgeleide vrijwilliger te maken heeft.

HULPMIDDEL In de drukke aangifteperiode van 1 maart tot 1 mei helpen de belastinginvullers veel leden. U kunt het de vrijwilliger gemakkelijker maken door de juiste documenten voor 90 ANBO

hen klaar te leggen, waaronder uw ANBO-lidmaatschapsnummer. Voor het verzamelen van de benodigde papieren hebben wij een hulpmiddel ontwikkeld. Bent u vorig jaar ook geholpen door ANBO? Dan heeft u een bewaarmapje gekregen. Het is handig om daar de materialen in te verzamelen. Maakt u voor het eerst gebruik van de Belastingservice? Dan krijgt u een verzamelmap van de vrijwilliger, met daarin onder andere een bewaaroverzicht.

De belastinginvuller zal samen met u (en uw fiscaal partner) een formulier invullen en ondertekenen. Dit formulier heet ‘Verklaring in verband met de aangifte Inkom-

GELDZAKEN stenbelasting 2019’. Met dit document verklaart u lid te zijn van ANBO en geeft u toestemming om de Belastingservice te verrichten. Vervolgens vult de vrijwilliger uw aangifte inkomstenbelasting 2019 in.

Ook checkt hij of u recht heeft op huuren/of zorgtoeslag en krijgt u ondersteuning bij een wijziging of aanvraag daarvan. De vrijwilliger kan een onkostenvergoeding vragen voor deze service. Deze vergoeding bedraagt maximaal € 12 per adres. Als sprake is van een fiscaal partner die geen lid is van ANBO, is de totale vergoeding € 17. Voor deze € 5 kan de partner alleen gebruikmaken van onze Belastingservice.

Zo regelt u de Belastingservice

1.

Bent u in 2019 ook door de ANBO Belastingservice geholpen?

Nee

ga naar 2

Ja

ga naar 3

2.

Neem ná 13 januari 2020 contact op met de ANBO Belastingservice. Die is iedere werkdag telefonisch bereikbaar, van 09.00 tot 17.00 uur, via 0348 46 66 91. Of via e-mail: ledenservice@anbo.nl. U krijgt dan de contactgegevens van een vrijwilliger bij u in de buurt. U neemt zelf contact met de vrijwilliger op voor het maken van een afspraak.

Contact

3.

Gebruikmaken van de Belastingservice? We zijn iedere werkdag van 9.00 tot 17.00 uur bereikbaar via nummer 0348 46 66 91. U kunt ook mailen naar:

Nee

Wilt u dat dezelfde vrijwilliger u in 2020 weer helpt?

ga naar 2

Ja

ga naar 4

ledenservice@anbo.nl

4.

Neem ná 13 januari 2020 contact op met de betreffende vrijwilliger voor het inplannen van de afspraak. Vraag wel of hij nog actief is voor ANBO. Is dit niet het geval of heeft u zijn gegevens niet meer, neem dan ná 13 januari 2020 contact op met de ANBO Belastingservice via 0348 46 66 91 (iedere werkdag van 09.00 tot 17.00 uur).

Of via e-mail: ledenservice@anbo.nl. Geef de naam van de vrijwilliger door en wij geven u de contactgegevens.

Is uw voorkeur niet meer beschikbaar, dan geven we de gegevens van een ander. In beide gevallen neemt u zelf contact op. *Buiten de eenvoudige aangifte valt onder meer inkomen uit aanmerkelijk belang box 2, winst uit onderneming, inkomsten als zzp’er, buitenlandse pensioenen en buitenlandse arbeidsinkomsten. Als u geen eenvoudige aangifte heeft, kan ANBO u helaas niet helpen. Onze vrijwilligers zijn daar niet voor opgeleid.Meer informatie: anbo.nl/belastingservice

ANBO 91

ANBO-lid Roze 50+ambassadeur Martin Moerings

Bewustwording creĂŤren

92 ANBO

Martin Moerings (73) is ambassadeur van Roze 50+; een samenwerkingsverband tussen ANBO en COC om de belangen van roze ouderen te behartigen. Als ‘ervaringsdeskundige’ werkt hij hard aan de bewustwording van de LHBTI-ouderen bij verpleeghuizen en thuiszorginstanties.

“Met een team behartigen we de belangen van roze ouderen. Dat doen we bijvoorbeeld met ‘de Roze Loper’. Een keurmerk dat wordt uitgereikt aan verzorgingshuizen, verpleeghuizen en thuiszorginstanties die serieus werk maken van de belangen van roze ouderen. Want het is niet altijd vanzelfsprekend dat roze ouderen welkom zijn. Ze hebben soms het idee dat ze er niet meer zichzelf kunnen zijn. De Roze Loper betekent dat er bewustwording is op alle niveaus van de instelling. Bij de directie, het personeel en bij de bewoners zelf. Formeel is iedereen natuurlijk gelijk en welkom maar het helpt juist om er extra bewust van te zijn dat sommige mensen homo, lesbisch of transgender zijn.”

LHBTI-QUIZ “We hebben daarvoor een toolkit, waaronder een fototentoonstelling waarin ouderen hun verhaal vertellen.

Zo kun je bijvoorbeeld bewoners bewust maken en het gesprek openen. Of met de LHBTI-quiz, dat werkt ook heel goed. Vragen over bijvoorbeeld hoeveel mensen er eigenlijk homo of lesbisch zijn, wat Roze Zaterdag of een transgender is. En zo komen er discussies los.”

NIET TERUG DE KAST IN “Ik ben dit gaan doen omdat ik zelf sinds mijn 19e actief ben op het vlak van LHBTI. Ik heb me aangesloten bij een studentenwerkgroep homofilie. Dat was ook om het onderwerp bespreekbaar te maken met buitenstaanders. Er kwam toen een verzoek van het NISSO (nu het Trimbos Instituut) om onderzoek te doen onder homofiele jongeren en hun coming out. En zo kon ik op een speelse manier mijn persoonlijke leven integreren met

“Nuttig zijn, daar haal ik plezier uit.” maatschappelijk actief werk. Eigenlijk heb ik dat altijd in mijn leven gedaan. Toen ik later aan de Universiteit van Utrecht werkte werden de homostudies opgericht waarbij aandacht werd gegeven aan homoseksualiteit. Dus mijn werk zit ook altijd aan de rand van mijn persoonlijke leven. Toen ik met pensioen ging heb ik me aangemeld bij de Roze Ambassadeurs. We willen het onderwerp bespreekbaar maken en zorgen dat mensen niet terug de kast in gaan. En dat kan al helpen door als hulpverlener niet de vraag te stellen aan een man of hij een vrouw heeft maar of er een partner is.”

ONONTGONNEN GEBIED “Momenteel ben ik vanuit Roze 50+ met gemeenten in gesprek. Zij zitten met thuiszorginstanties rond de tafel.

En tijdens dat gesprek willen wij dat gemeenten aangeven het belangrijk te vinden dat dit soort instanties zich bewust zijn van roze ouderen. Maar ook bij Roze 50+ moeten we ons bewust zijn dat we ons niet alleen richten op het homo- en lesbische vlak maar ook op de transgenders.

Voor mij is dat ook onontgonnen gebied. Ik zie wel dat de aandacht voor transgenders steeds meer toeneemt. Er ontstaan binnen de LHBTI-beweging weer subgroepen en dat is heel goed.”

NUTTIGE MET HET AANGENAME “Naast Roze Ambassadeur ben ik betrokken bij vluchtelingenwerk en help ik tijdens het juridische spreekuur.

Daar geef ik onder andere advies op het gebied van gezinshereniging. En ik begeleid wetenschappelijk onderzoek vanuit mijn vroegere werk als hoogleraar penologie.

Ik tennis, zwem, en ik ga graag op vakantie maar het liefst combineer ik het nuttige met het aangename. In Indonesië gaf ik lezingen en dan plakte ik er meteen een strandvakantie aan vast. Ook ben ik in Praag geweest om te vertellen over Roze ouderen en dan blijf ik nog een paar dagen in de stad. Vorig jaar heb ik ook een opfriscursus Spaans gedaan en heb ik in Madrid taalles genomen. Nuttig zijn, daar haal ik plezier uit.”

ANBO 93

10x voor € 59,95

€ 42,95

7x voor

€ 58,95

€ 45,95

20x voor € 97,40

€ 74,95

14x voor € 95,40

€ 85,95

Toeractief lezen betekent elke keer weer genieten van hét wandel- en fietsmagazine van Nederland. Met zeven keer per jaar informatie over natuur en cultuur, én unieke wandel- en fietsroutes in Nederland.

Alles over honden en hondensport leest u in het tijdschrift Onze Hond! Het grootste hondenblad van Nederland. Een goede mix van kynologie (fokken en showen), wetenschap, gedrag, opvoeding en medische zaken.

www.toeractief.nl/aanbieding

www.onzehond.nl/aanbieding

Speciale aanbieding!

8x voor

€ 67,55

€ 52,95

16x voor € 115,50

€ 95,95

9x voor

€ 60,95

€ 44,95

18x voor € 94,95

€ 74,95

Luister - Het magazine met alles over de boeiende wereld van klassieke muziek met nieuws, recensies, de concertagenda, interviews, luistertips en meer.

Luister verschijnt acht keer per jaar.

Buitenleven is hét inspiratiemagazine op het gebied van tuin, huis en buitenleven. Vol met doehet-zelf-ideeën, tuinreportages, leuke uitjes en tips om optimaal te genieten van je vrije tijd en tuin.

Buitenleven verschijnt negen keer per jaar.

www.luister.nl/aanbieding

www.buitenleven.nl/aanbieding

Let op! Deze aanbiedingen zijn geldig t/m 17 maart 2020

ANBO-lid Janny Kole

Geven om de medemens Janny Kole (59) zet zich al jaren belangeloos in voor haar omgeving. Drie jaar geleden werd ze zelf in het zonnetje gezet en verrast met een lintje. “In tegenstelling tot nu keken mensen vroeger, toen ik op de lagere school zat, op als ik zei dat mijn moeder werkte en mijn vader huisman was. Mijn moeder werd na 35 jaar in het onderwijs gewerkt te hebben in 1986 verrast met een lintje. Ze was daarnaast ook actief vrijwilligster, onder andere bij ANBO.” “Eigenlijk zitten we allemaal een beetje in de sociale sector. Mijn dochter heeft een eigen website www.1234hetleven.nl. Vera heeft chronische vermoeidheid, prikkelbare darm en fibromyalgie en zet zich vrijwillig in om als jongere te laten zien hoe het is om met deze beperkingen om te gaan. Een jong iemand in een oud lijf, zoals ze zelf schrijft. Mijn man is actief bij de voedselbank. Het denken aan de medemens zit in onze genen.”

"Ik krijg nog kippenvel als ik eraan denk" “We wonen al 40 jaar in Bolsward. Toen we daar net kwamen wonen ben ik bij de buurtvereniging gegaan. Ik ben collectant, zit in de bewonersraad, zet me in voor het Astmafonds, het Longfonds, ik vind het leuk om dat te doen. In 2017 ben ik ook verrast met een lintje. De buurtvereniging heeft dat achter mijn rug om geregeld. In alle onwetendheid ben ik met mijn man naar de kerk in Sneek gegaan voor kennissen die een lintje zouden krijgen. Maar toen we daar aankwamen bleek dat er ook een lintje voor mij was. Ineens zag ik daar vriendinnen uit Zeeland (Kole is in het Zeeuwse Axel geboren, red.), mijn dochter, allemaal mensen die daar waren voor mij! Echt heel bijzonder, ik krijg nog kippenvel als ik eraan denk.”

ANBO-lid geworden omdat: "Ik heb ANBO van huis uit meegekregen."

ANBO 95

ANBO online Nieuwe website

We hebben sinds eind vorig jaar een nieuwe website.

Een site waar de gewenste informatie nรณg makkelijker vindbaar en waarop het fijn navigeren is. De site staat boordevol informatie over onze drie speerpunten: Inkomen, Gezondheid en Wonen. Neem eens een kijkje op: www.anbo.nl

Mist u iets? Laat het ons weten via: magazine@anbo.nl

Digitale nieuwsbrieven

Met onze nieuwsbrieven bent u direct op de hoogte van de laatste nieuwtjes. In de ANBO Actueel delen we informatie, handige tips en ontwikkelingen in de politiek, uiteraard met een focus op Inkomen, Gezondheid en Wonen. In onze voordeelnieuwsbrief ANBO Actie vindt u allerlei aanbiedingen, speciaal voor u als lid. Denk aan bijvoorbeeld korting op uitstapjes, vakanties en allerhande nuttige producten.

Inschrijven kan via:

Volg ons

anbo.nl/nieuwsbrief

Natuurlijk vindt u ANBO ook op social media. We zijn actief op Facebook, Twitter, LinkedIn, YouTube en Instagram. Daarop delen we nieuws, tips, informatie, leuke weetjes, successen, ledenvoordeel en kijkjes achter de schermen. Volg ons!

www.facebook.com/anbo.nl

twitter.com/ANBO_Nederland (algemeen)

twitter.com/ANBOpers (voor de pers)

www.linkedin.com/company/anbo

www.instagram.com/anbo_nederland

www.youtube.com/ANBOnl

96 ANBO

ANBO Ambassadeur Klaas Muis

Verzekeringsman “Ik heb 43 jaar in het verzekeringsvak gezeten. Tot het jaar 2000. In dat jaar is mijn toenmalige echtgenote bij me weggegaan. Daarna heb ik alles verkocht, mijn beide assurantiekantoren, inclusief personeel.”

Vanaf dat moment is Klaas Muis (72) officieus met pensioen, maar blijft hij druk in de weer. Hij houdt van fotografie, stuct zo nu en dan een wand en is erelid van de COVS, de vereniging voor voetbalscheidsrechters. Zijn nieuwe liefde haalt hem echter over om ook Veiligheids- en Woonconsulent voor ANBO te worden. Daar kan hij zijn uitgebreide kennis en ervaring toepassen in de praktijk.

“Ik heb heel veel gezien aan brand- of schadeverzekeringen dat mij nu heel goed van pas komt bij mijn vrijwilligerswerk.

Ik zie dezelfde dingen die ik toen ook zag, alleen heb ik nu minder gezag om het aan te laten passen. Ik geef nu mijn advies en hoop dat dat opgevolgd wordt.”

Daarnaast helpt hij ouderen ook bij hun belastingaangifte, waar veel winst te behalen valt: “Accountants en boekhouders laten bij de aangifte dingen liggen die wij als Belastinginvulhulpen wel weten. Dan is er aangifte gedaan en zien wij dat er veel meer mogelijk is. Zo’n boekhouder krijgt die spullen aangeleverd en gaat daarna niet vragen: ‘Heeft u toevallig COPD of gebruikt u medicijnen?’ Dat doen ze niet. En daardoor laten ze een hoop ziektekosten liggen die je terug zou kunnen vragen.”

“Dit werk doe je of dat doe je niet. Daar zit niets tussenin” “Mijn goede vriend en oud-voorzitter van de COVS Jan Wissink zei over ANBO: ‘Als je dit werk gaat doen, dan doe je dat of je doet dat niet. Daar zit niets tussenin.’ Hij heeft daar groot gelijk in gehad.”

ANBO-vrijwilliger omdat: “Ik ben één keer mee geweest naar een kerstborrel van ANBO. De manier waarop je ontvangen wordt is heel amicaal. Ik denk dat dát mij over de drempel heeft gehaald om vrijwilliger te worden.”

ANBO 97

Bespa

ar gem iddeld

Bespaar op uw uitvaart

€2000 ,op uit vaa

rtkost e

n

Het is nooit prettig om een uitvaart te regelen, maar wel prettig om het alvast geregeld te hebben.

Decidee is dé uitvaartvergelijker van Nederland. Wij helpen u gratis bij het vinden van de juiste uitvaartondernemer. Ook als u verzekerd bent kunt u flink besparen op uw uitvaartkosten.

Bezoek www.decidee.nl voor: Compleet overzicht van transparante en door ons geverifieerde uitvaartondernemers Vraag gratis en vrijblijvend offertes aan en bespaar, ongeacht waar u verzekerd bent!

Alle prijzen zijn gegarandeerd. Klopt de prijs niet, dan betaalt Decidee het verschil Vergelijk uitvaartverzekeringen en vind de beste deal passend bij uw wensen Vind uitvaartinformatie, laat u inspireren en ontdek wat moet en wat mag Onze uitvaartexperts staan 24 uur per dag, 7 dagen per week voor al uw vragen klaar Bezoek

www.decidee.nl en bespaar gemiddeld €2000,- op uw uitvaartkosten!

BELANGRIJK: Handige informatie voor uzelf en uw nabestaanden

Bewaar deze strook bij uw belangrijke papieren. Heeft u op www.decidee.nl al een keuze voor een uitvaartondernemer kunnen maken? Noteer dan hier de gegevens van uw keuze.

Uitvaartondernemer: Telefoonnummer:

Overlijden melden?

Bel altijd eerst met Decidee!

Ongeacht waar u verzekerd bent.

Wij helpen u GRATIS!

085-1304822

24 uur per dag, 7 dagen per week

ANBO-lid Gerard Dijkman

Op de dansvloer Opgroeien als enige jongen tussen acht zussen. Gerard Dijkman (69) heeft warme herinneringen aan zijn drukke gezin. Nog is het nooit rustig, want als hij niet op de fiets zit dan is hij aan het dansen, badmintonnen, fietsen of bowlen.

“Ik ben opgegroeid met acht zussen. Ik was kind nummer zeven.

Toen we klein waren woonden we op een bovenwoning in Voorburg. De jongste vier meiden en ik lagen op een groot bed in de achterkamer. Pa en ma lagen met de jongste in het kleine achterkamertje en de twee oudste dochters sliepen, met de fiets van pa, in het voorkamertje. Toen werd het tijd om naar een groter huis in Alphen te verhuizen. Daar hadden we veel meer kamers en ik kreeg al gauw een eigen kamer omdat ik een jongen was.”

“Ik heb er warme herinneringen aan, ook al was ik als enige jongen altijd het buitenbeentje. Het voordeel met zoveel kinderen: je ouders kunnen niet goed op je letten en kon ik lekker mijn eigen weg gaan. Laat thuiskomen van een avondje dansen bijvoorbeeld.

Want als er een dansvloer is sta ik erop. Mijn vrouw en ik zetten thuis nog altijd graag een plaatje op. Cliff Richard maar ook Claudia de Breij heeft lekkere dansnummers. Als de muziek maar beweegt.”

“Ik kreeg een eigen kamer omdat ik een jongen was” “Blijven bewegen is belangrijk. Ik zit al gauw vijftien kilometer op de fiets op een dag. Ik heb een nieuwe knie en die moet wel in beweging blijven. Daarnaast doe ik aan badminton, fitness en ik bowl. Sinds mijn 65e zit ik bij een praat- en bowlinggroep. Met zeventien man gaan we elke maand een paar uurtjes bowlen en bespreken we politiek of andere actuele onderwerpen. Het is echt een vriendenclub geworden.”

ANBO-lid geworden omdat:“Sinds twee jaar ben ik lid.

Ik kwam het blad tegen, vond het interessant en dacht: daar moet ik lid van worden. Ik lees het magazine graag.”

ANBO 99

ANBO Ambassadeur Stefany Jansen

Nauw betrokken 100 ANBO

Het helpen zit Stefany Jansen (68) in het bloed. Zo is ze sinds kort Veiligheidsconsulent bij ANBO en zitten haar eerste huisbezoeken er inmiddels op. Daarnaast werkt ze voor Stichting Vluchtelingenwerk, maar die drukke vrijwilligersbaan zet ze op een lager pitje. Toch blijft ze bij één gezin nauw betrokken.

“Naast Veiligheidsconsulent ben ik bij ANBO ook Woonconsulent. Onlangs heb ik voor het eerst een veiligheidscheck gedaan. De mensen die ik bezocht hadden alles al helemaal voor elkaar. Althans dat dachten ze. Ondanks extra sloten en beveiliging op de deuren en ramen was er nog veel wat niet veilig was. Een plat dak bijvoorbeeld, boven de voordeur waar je zo bij kan. Een raam op een stormstandje, dat is zo open. Of een zolderluik zonder beveiliging. Daar let ik dan op. Ik geef ook advies over babbeltrucs en wat je wel en juist niet moet doen.”

VLUCHTELINGENWERK “Ik werkte bij het UWV. Daar kwam ik zoveel verschillende mensen tegen; Polen, Roemenen, Chinezen, Turken, Marokkanen, Italianen. Met mensen werken past bij mij.

Ik heb altijd al vluchtelingenwerk willen doen. Maar naast een fulltimebaan kan je geen vluchtelingenwerk doen, want je moet overdag beschikbaar zijn. Zo gauw ik met pensioen ging heb ik me aangemeld.

OPSTAPPEN EN UITSTAPPEN “Momenteel begeleid ik nog een gezin uit Eritrea. Ik was in het begin heel intensief bij hen betrokken en nu bouw ik dat langzaam af. Ik heb alles voor ze gedaan, want ze konden nog niks zelf. De meeste vluchtelingen zijn nog absoluut niet zelfredzaam in onze maatschappij. De ouders en de kinderen van dit gezin gaan naar school. Ik heb ze meegenomen in de bus en ze laten zien waar ze moeten opstappen en uitstappen. Dat konden ze dan op een gegeven moment zelf. De kinderen kunnen lezen, maar de ouders zijn in hun eigen taal analfabeet. Dan is

“Als ik straks meer tijd heb ga ik vaker iets voor mezelf doen.” hier de taal leren heel lastig voor ze. De oudste dochter wordt binnenkort 18 en dan moet ze zelf aangifte doen, een bijstandsuitkering aanvragen en zich aanmelden voor DUO. Dat kan ze nog helemaal niet zelf. Daar help ik bij.”

SCHILDERCURSUS “Ik vind het werken met vluchtelingen nog altijd heel leuk, maar het kost zoveel tijd. En ik ben ook geen achttien meer.

Daarom ga ik het rustiger aan doen en me meer focussen op het werk als consulent bij ANBO. Als ik straks wat meer tijd heb ga ik misschien wat vaker iets voor mezelf doen. Ik zou wel weer willen meedoen met een schildercursus bij mij in de buurt.”

ANBO-lid geworden omdat:“Mijn moeder was lid van ANBO en ik dacht, ik ben nergens lid van dus laat ik ook lid worden. Als je lid bent dan heb je wat te doen.”

Vrijwilliger op bezoek?

Bent of kent u iemand die weleens een bezoekje van een vrijwilliger van ANBO kan gebruiken? Neem dan contact op met de ANBO Raad & Daad Advieslijn via telefoonnummer 0348 46 66 88. Onze deskundige medewerkers staan u op werkdagen van 10.00 tot 15.00 uur graag te woord en brengen u als u wilt in contact met iemand in de buurt. Mailen kan uiteraard ook: raadendaad@anbo.nl

Wilt u zelf vrijwilliger worden?

Kijk dan op www.anbo.nl/vrijwilligers of stuur een mail naar: vrijwilliger@anbo.nl

ANBO 101

Ook de laatste periode van uw leven vraagt om de juiste zorg.

Palliatieve zorg biedt lichamelijke, sociale, psychische en spirituele zorg in de laatste periode van het leven. Zodat patiĂŤnten en hun naasten die tijd zo goed mogelijk door kunnen brengen.

Wilt u meer weten over palliatieve zorg?

Vraag het uw arts of kijk op overpalliatievezorg.nl.

102 ANBO

ANBO-lid Bart van Cleef

Ieder verzorgingshuis een schaakvereniging Iedere sportbond zou een lid als Bart van Cleef (62) moeten hebben.

De geboren Limburger is competitieleider, geeft schaakles aan jong en oud en is voortdurend in de weer om nieuwe schakers te werven.

Met name in verzorgingshuizen, waar het sociale contact rondom het schaken vaak nog belangrijker is dan de activiteit zelf.

“Ik was laatst in een verzorgingshuis waar werd gezegd dat meer dan de helft van de bewoners hun kamertje niet uit komt. Dat is toch verschrikkelijk!” Om ouderen (en jongeren) uit dat isolement te trekken wil Van Cleef zoveel mogelijk mensen aan het schaken krijgen.

BELANGELOOS Buiten de gezelligheid hamert hij op nog een voordeel van de schaaksport. “Het is algemeen bekend dat wanneer de geest in beweging blijft, dementie uitgesteld kan worden. Dat kan overigens ook in een damclub, een kaartclub of een andere vereniging hoor!”

Hij hoopt dan ook dat zijn goede voorbeeld andere vrijwilligers inspireert om soortgelijk werk te gaan doen.

Geheel belangeloos is het werk van Van Cleef echter niet: “Ik krijg er een kick van om anderen te zien lachen en gelukkig te maken met de activiteiten die ik mede georganiseerd heb. De mensen die na de oorlog ons land weer hebben opgebouwd, daar kan ik nu iets voor terug doen”, vertelt hij enthousiast.

GELIJK UITVOEREN De volgende stap in zijn missie is nu ook al gezet. Voor blinden en slechtzienden probeert hij elektronische schaakborden te laten maken.

“Daarover ben ik in contact met de bond voor slechtzienden en een producent van schaakborden. Want ik ben dan wel 62, maar als ik een idee heb, ga ik dat gelijk uitvoeren. Dat probeer ik ouderen ook altijd mee te geven. Gelijk uitvoeren, dan kun je het ook niet meer vergeten.”

ANBO-lid geworden omdat: “Ik ben lid van de vakbond, maar die is er voor werkenden.

Via ANBO hoop ik ook iets voor gepensioneerden te kunnen doen.”

ANBO 103

ANBO Ambassadeur Elias Niehot

Doel bereikt en door 104 ANBO

NRC Handelsblad heeft vorig jaar zomer iedere week de rubriek Oud! geplaatst in de zaterdagkrant, als tijdelijke vervanger van de rubriek Jong! In Oud! vertellen ouderen over zichzelf, hun liefdes en de lessen van het leven. Ook onze ANBO Ambassadeur Elias Niehot (85) kwam aan bod in de krant. Hieronder zijn verhaal.

“Ik ben het twaalfde kind van mijn vader. Uit z’n eerste huwelijk had hij er elf, met mijn moeder kreeg hij er nog zeven, en mijn moeder had ook al een voorkind. In 1941 werd mijn jongste zusje geboren. Mijn vader liet zich door de verloskundige overhalen haar Irene Beatrix Juliana Wilhelmina te noemen. Dat was niet dapper, dat was ongelofelijk dom. Met vrouw en zestien kinderen werd ’ie uit huis gehaald en overgebracht naar een opvoedingskamp voor gezinnen in Ede. In de Schilderswijk kleefde de armoe al aan de stoep, we aten met z’n allen stamppot uit een ijzeren pan, voor borden was geen geld. In Ede kregen we het nog slechter.”

MES EN VORK “Meester De Bruin leidde het buurthuis bij ons in de wijk, hij hielp jongens zoals ik verder te komen. Ik had astma, hij zamelde via een bevriende huisdokter geld voor me in bij de hbs tegenover het gemeentemuseum. Elf maanden zat ik in een kuuroord vlak boven Montreux. Daarna wilde ik thuis ook met mes en vork eten, maar dat vonden ze uitsloverij.

Meester De Bruin zorgde ervoor dat ik naar de mulo kon, maar hij kon niet verhinderen dat ik er op mijn vijftiende weer af moest omdat ik moest werken. Mijn vader trok steun, hij had één hand en een half been, de melkwagen was over hem heen gereden.”

NIEHOT NUMMER 7 “Meester De Bruin zorgde ervoor dat ik trambestuurder kon worden bij de HTM in Den Haag. Er zat al een broer van me en een paar neven. Ik was Niehot nummer 7. Ze wilden me op kantoor hebben, omdat ik meer bleek te kunnen. Maar ik zat graag op de tram. Lijn 6, dwars door de stad, later op lijn 8. Toen ze me bleven vragen voor de werknemersorganisatie, ben ik dat ernaast gaan doen. Eerst voor de NVV, later voor de FNV als regiobestuurder en vervolgens in het hoofdbestuur. Mensen doen een beroep op je, en ik help graag. Niet om er zelf beter van te worden, maar om anderen verder te brengen.”

LUST EN LEVEN “Vrijwilligerswerk is mijn lust en mijn leven, naast mijn vrouw natuurlijk. We zijn 62 jaar getrouwd. De dag na mijn pensioen ben ik lid geworden van ANBO. Ik was voorzitter, secretaris, penningmeester. In feite deed ik hetzelfde wat ik eerder betaald deed. Nu help ik ouderen met de belastingaangifte, als woonconsulent geef ik advies over veilig wonen en ik heb me aangemeld als Veiligheidsconsulent. Ik was voorzitter van het buurthuis verderop en heb me ingespannen om in het katholieke Roosendaal ten minste één openbare school te krijgen.

Die intercom met camera beneden bij de deur van dit ouderencomplex? Daar ben ik drie jaar voor bezig geweest bij de huiseigenaar. Toen ik het voor elkaar had, ben ik direct uit de bewonerscommissie gestapt. Zo gaat het altijd bij mij. Doel bereikt, dan mogen anderen het weer overnemen.”

“Met mes en vork eten was uitsloverij” ANBO 105

Zonzucht

Vroegboeken: voordelen en aandachtspunten Ziet u zichzelf komende zomer al helemaal liggen op dat strandbed? Of wordt het dit jaar misschien een comfortabele cruise? De voorpret voor de zomervakantie kan weer beginnen! En is het niet slimmer om dan meteen ook maar te boeken? Startpagina zet de voordelen van vroegboeken op een rij. Inclusief een paar aandachtspunten.

TEKST JOOST MARSMAN

106 ANBO

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR STARTPAGINA.NL

DE RUIME KEUZE Misschien wel het belangrijkste voordeel van vroegboeken. De meeste reizen en accommodaties zijn in het begin van het jaar nog beschikbaar.

Bent u dit jaar van plan met kinderen en kleinkinderen op vakantie te gaan? Dan zit u waarschijnlijk vast aan de schoolvakanties. In dat geval is op tijd boeken sowieso een goed idee. Hoe later u boekt hoe lastiger het is een accommodatie te vinden voor grote gezelschappen. Ook wie langer dan twee weken naar dezelfde plek op vakantie wil, kan het beste ruim van tevoren boeken. Kortom: hoe langer de lijst met wensen en eisen, hoe beter u af bent als u vroeg boekt.

DE KORTING Vroegboeken wordt door reisaanbieders beloond met flinke kortingen. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het meest voordelige moment om uw vakantie te boeken ongeveer 140 dagen voor vertrek is.

U kunt natuurlijk ook wachten op de last minute kortingen. Het kan zomaar dat u dan nóg voordeliger uit bent.

Maar daar staat wel een stuk meer onzekerheid tegenover.

En de keuze wordt hoe dan ook beperkter. De ruimste keus uit betrouwbare reisorganisaties met vroegboekkortingen vindt u via:

DE AANDACHTSPUNTEN Gaat u dit jaar vroegboeken? Denk dan in ieder geval aan de volgende zaken:

1.

Boek uw reis en verblijf altijd bij een reisorganisatie van naam en faam die is aangesloten bij brancheorganisatie ANVR. De aanbieders die u via Startpagina.nl vindt zijn per definitie betrouwbaar.

2.

Zorg voor een goede annuleringsverzekering.

Vroegboeken heeft veel voordelen maar de vakantie is nog ver weg en in die tijd kan er van alles gebeuren. Check ook goed de voorwaarden van de reisorganisatie.

3.

Controleer of uw reisorganisatie aangesloten is bij SGR. Komt uw reisorganisatie in financiële problemen? Geen zorgen. Zelfs als ze failliet gaan wordt uw reis gewoon uitgevoerd of terugbetaald. En dat kost u niets. Boek dus altijd bij een reisorganisatie die aangesloten is bij SGR.

4.

Gaat u vliegen? Boek op dinsdag. Reisorganisaties weten dat mensen vaak in de weekenden boeken dus worden de reizen dan ook vaak duurder aangeboden. Over het algemeen is de dinsdag een van de meest voordelige dagen om te boeken.

Nog een tip: ook vertrekdagen door de week zijn goedkoper dan in het weekend.

startpagina.nl/anbo

DE VOORPRET Boekt u de vakantie ruim van te voren, dan kan de voorpret ook al vroeg beginnen. U heeft ruimschoots de tijd om de bestemming alvast online of via boeken en magazines te verkennen. Vraag vrienden die er geweest zijn naar de beste adresjes en de mooiste plekjes. Welke musea zijn de moeite waard? Waar liggen de mooiste stranden en wandelroutes? Maanden voor vertrek heeft u al plezier van uw vakantie. En die moet dan nog beginnen!

ZIN OM INSPIRATIE OP TE DOEN? Via Startpagina.nl/anbo vindt u de beste vakantie aanbieders op een rij. Met én zonder vroegboekkorting.

Startpagina is al 20 jaar een gebruiksvriendelijke partner voor veilig en gemakkelijk internetten. U vindt er altijd een overzichtelijk aanbod met links naar betrouwbare websites. Heeft u vragen, over welk onderwerp dan ook?

Klik dan eens door naar het onderdeel GoeieVraag op www.startpagina.nl.

ANBO 107 107 ANBO

ANBO

EXPERTS

Dagelijks komen bij ANBO Raad & Daad veel vragen binnen over de meest uiteenlopende onderwerpen. Onze experts staan klaar om advies te geven. Een greep uit de vragen en antwoorden.

Mijn verzekeraar vergoedt niet alle zorgkosten. Omdat ik alleen AOW ontvang, heb ik hiervan geen fiscaal voordeel.

DAT IS TOCH NIET EERLIJK? ALEX VAN SCHERPENZEEL, ANBO EXPERT FINANCIËN

“Dat is inderdaad niet eerlijk. Daarom helpt de overheid u. Door ons belastingstelsel hoeft u geen inkomstenbelasting te betalen.

Dat komt omdat iedereen recht heeft op een korting op de inkomstenbelasting. Bij een laag inkomen is de belasting ook laag. Het totaal van de kortingen is meer; u hoeft niets te betalen. Maar heeft u aftrekbare zorgkosten, dan profiteert u niet van die aftrekposten.

Want minder dan 0 euro kun je niet betalen aan belasting. U komt in zo’n geval in aanmerking voor de zogenoemde Tegemoetkoming Specifieke Zorgkosten, ook wel TSZ-regeling genoemd. De Belastingdienst zorgt automatisch voor uitbetaling. U moet dan wel aangifte inkomstenbelasting hebben gedaan! Zonder aangifte geen tegemoetkoming. U kunt hiervoor de ANBO Belastingservice inschakelen. Bel daarvoor met 0348 46 66 91. Bereikbaar op werkdagen tussen 10:00 en 15:00 uur.”

Heeft u een vraag?

Komt u ergens zelf niet uit? Neem dan contact met ons op. Wij hebben diverse deskundige vrijwilligers die gratis bij leden op huisbezoek gaan. Als u een huisbezoek door een van onze ANBO (woon)consulenten of Sociaal Netwerkers wenst, dan kunt u dit aangeven bij de Raad & Daad Advieslijn via telefoonnummer: 0348 46 66 88. Of stuur een e-mail: raadendaad@anbo.nl

108 ANBO

ANBO EXPERTS

Ik krijg huurtoeslag, maar door alle verhogingen is mijn huur inmiddels boven de vrije sectorgrens uitgekomen.

MOET IK DE HUURTOESLAG TERUGBETALEN? KARIN LAMBRECHTS, ANBO EXPERT WONEN

“Nee, dat hoeft niet. De huurtoeslag is gebonden aan een maximale huurprijs. In 2020 is die gesteld op 737,14 euro per maand. Is de huur hoger, dan is er geen recht op huurtoeslag. Maar als uw huur door de jaarlijkse huurverhoging boven die grens is uitgekomen én u had in de maand vóór de verhoging al recht op huurtoeslag, dan behoudt u de toeslag. Dat heet verworven recht op huurtoeslag. Voor het deel van de huur dat boven de grens voor huurtoeslag uitkomt, krijgt u overigens geen huurtoeslag.”

HOE KAN HET DAT EEN HOORAPPARAAT BIJ DE ENE AANBIEDER GRATIS IS EN BIJ DE ANDERE NIET? ATIE SCHIPAANBOORD, ANBO EXPERT GEZONDHEID

“Bij de huidige regels betaalt u bij de aanschaf van een hoortoestel een eigen bijdrage van 25 procent van de aanschafprijs. De overige 75 procent zit in uw basiszorgverzekering. Bij sommige aanvullende zorgverzekeringen is een -al dan niet gedeeltelijkevergoeding van de eigen bijdrage mogelijk. Grote ketens die hoortoestellen aanbieden, betalen de -eigenlijk uw- 25 procent eigen bijdrage uit hun eigen zak om u als klant te binden. Vaak kunnen zij dit doen door in grote aantallen toestellen met een verouderde techniek in te kopen. Dat scheelt in de prijs natuurlijk. Vaak bent u als klant dan geruime tijd aan deze keten verbonden, soms wel tot vijf jaar. Als u niet tevreden bent, kunt u met uw hoortoestel niet elders terecht. Belangrijk is om altijd de voorwaarden van de aanbieder door te nemen.

En informeer bij uw zorgverzekeraar hoe het precies zit met uw vergoeding als u niet voor een grote keten kiest.”

ANBO 109

ANBO TIPT

Er zijn oneindig veel producten, apps, uitjes en gadgets die het leven leuker, makkelijker en/of interessanter maken. In elk nummer van ANBO Magazine tipt hoofdredacteur Jurriën Beerda zijn favorieten.

Grote verwachtingen Geert Maks nieuwe boek Grote Verwachtingen is het vervolg op het succesvolle In Europa dat vijftien jaar geleden verscheen. In Europa handelde over de, in veel opzichten, gruwelijke twintigste eeuw. Grote Verwachtingen gaat over de eerste twee decennia van deze eeuw. Leuk detail: beide boeken samen beslaan de periode dat ANBO bestaat!

Boek

Mak schetst de sfeer en stemming tijdens de eeuwwisseling, het optimisme dat toen hoogtij vierde maar gaandeweg verdween, de gevoelens rond de invoering van de euro en de gevolgen van de aanslag op de Twin Towers. Ook schrijft hij over de toestand in Oost-Europa en Rusland, de bankencrisis, de Verenigde Staten, Noord- versus Zuid-Europa, de vluchtelingen en meer.

Een vierdelige podcast over Grote Verwachtingen is te beluisteren via soundcloud.com/atlas-contact/, iTunes en atlascontact.nl/podcasts. Sinds 22 december zendt de VPRO een nieuwe twintigdelige tv-documentaire uit: In Europa. De Geschiedenis Op Heterdaad Betrapt.

In samenwerking met uitgeverij Atlas Contact geven we vier boeken weg. Wilt u daar kans op maken? Stuur dan een mail naar: magazine@anbo.nl

Als vanouds

Poëzie waaier

Afgelopen zomer zijn we benaderd door ons lid Marinus Jansen. Hij gaf aan poëzie te missen in ANBO Magazine. ‘Uiteraard het liefst betreffende het fenomeen oud(er) worden en zijn’. Jansen heeft in 2012 (Klare Taal) en 2015 (Navelstaren) twee bundels uitgegeven.

Vorig jaar september is een poëziewaaier (zie foto) van hem verschenen met vijftig gedichten over zaken die spelen rondom ouder worden. De waaier is voor dertien euro verkrijgbaar in twee boekhandels: het Colofon in Arnhem en boekhandel Jansen & de Feijter in Velp.

Wij hebben een exemplaar om weg te geven. Wilt u daar kans op maken? Stuur dan een mail met uw gedicht naar: De winnaar plaatsen we in het volgende ANBO Magazine. Dat verschijnt op 17 maart. magazine@anbo.nl

110 ANBO

ANBO TIPT

Gewonnen Jaren

Boek

In het laatste ANBO Magazine van 2019 is per abuis een tekst niet gepubliceerd op deze ANBO Tipt-pagina’s. Het gaat om het boek Gewonnen Jaren – Heldere Inzichten Over Hoe Wij Ouder worden van Dorly Deeg.

We hebben in dat nummer Dorly Deeg geïnterviewd. In samenwerking met haar uitgeverij Ambo|Anthos zouden we vijf exemplaren weggeven.

Dat willen we hierbij alsnog doen. Wilt u kans maken op een boek? Mail dan naar: magazine@anbo.nl Gewonnen Jaren gaat over ouder worden. Ouderen van nu hebben vele levensjaren gewonnen ten opzichte van vorige generaties. Maar gelúkkig en prettig oud zijn, hoe doe je dat? Sinds 1991 doet Dorly Deeg onderzoek naar het functioneren van ouderen op lichamelijk, cognitief, emotioneel en sociaal terrein. Welke functies veranderen met het ouder worden, en wanneer? Hoe behoud je het plezier in het leven?

Worden we op dezelfde manier oud als onze ouders? En hoe kunnen we ons welbevinden zo lang mogelijk behouden.

Cursus van MijnGeldzaken.nl Gaat u in de komende jaren met pensioen? ANBO helpt u om inzicht te krijgen in uw financiële situatie.

MijnGeldzaken.nl geeft voor (nog niet gepensioneerde) ANBO-leden een cursus waarbij alle facetten van de pensionering in beeld komen. Dankzij een bijzondere samenwerking kan ANBO deze cursus voor de symbolische prijs van € 25 aanbieden, in plaats van de officiële prijs van € 125.

Work shop

MijnGeldzaken.nl helpt om zicht te krijgen in de huidige financiële situatie en de effecten van levensgebeurtenissen en keuzes tijdens de loopbaan. Helder zicht op de financiële situatie maakt dat er weloverwogen beslissingen genomen kunnen worden, zowel voor nu als later.

ANBO biedt u als lid de mogelijkheid om kosteloos gebruik te maken van de online-tool, MijnGeldzaken.nl, waarmee u zelf uw financiële situatie in kaart brengt. U ziet meteen ook wat de effecten zijn van mogelijke levensgebeurtenissen en keuzes in werk en privé. Met behulp van uw DigiD is het mogelijk om gemakkelijk uw gegevens in te voeren.

Tijdens een workshop wordt u door een ervaren financieel planner geholpen met het systeem, zodat u precies weet welke mogelijkheden u heeft in de aanloop naar uw pensionering.

Aanmelden voor de online-tool en het persoonlijk adviesgesprek kan door een mail te sturen naar: Let op: het aantal deelnemers is beperkt, dus wees er snel bij!

ledenservice@anbo.nl

ANBO 111

aal

norm

5

,9 € 249

NU vanaf SLECHTS

€ 169,95

p.p.

5-daagse Alles Inclusief Vakantie Op basis van eigen vervoer

• 4x overnachting • 4x ontbijtbuffet • 4x lunch • 4x diner in buffetvorm • Regelmatig entertainment en vermaak • Gratis dagexcursie per luxe touringcar • Gratis gebruik zwembad en sauna • U ontvangt een gratis uitstapjes-boekje!

• Gratis gebruik van onze kegelbaan

NIEU de hele d W: ag koffie en GRATIS thee van onze koff iecorner e GRATIS gebaksb n uffet

• Inclusief alle drankjes (tussen 17:00 en 24:00 uur)

lles bij in! a it z r ie h , is thu monnee maar te r o p w u t a a L Februari 2020 Prijs p.p Maart 2019 Prijs p.p

zaterdag 1 februari € 169,95 zondag 9 februari € 169,95 maandag 17 februari € 179,95 dinsdag 25 februari € 229,95 zaterdag 29 februari € 179,95 Prijzen obv een standaardkamer

woensdag 3 maart zondag 8 maart donderdag 12 maart vrijdag 20 maart dinsdag 24 maart zaterdag 28 maart

€ 199,95 € 199,95 € 209,95 € 199,95 € 199,95 € 199,95

• Gratis WIFI • Kamers per lift bereikbaar • Eigen zwembad en sauna • Entertainment • Gezellige Engelse Pub • Luxe kamers met minibar • Kegelbaan • Gratis busexcursie • GEEN reserveringskosten • GEEN aanbetaling • GEEN 1-persoonstoeslag • GRATIS eigen parkeerplaats • exclusief evt. lokale toeslagen

APRIL 2020

Prijs p.p

woensdag 1 april donderdag 9 april maandag 13 april dinsdag 21 april zaterdag 25 april woensdag 29 april

€ 239,95 € 249,95 € 239,95 € 239,95 € 259,95 € 259,95

Hotel Bilstein, Freiheit 40, 57368 Lennestadt-Bilstein T 112 ANBO

0049-2721-9830 Nederlands gesproken www

hotelbilstein.nl

Veilig douchen binnen 1 dag TOT

€1100 LEEFTIJDSKORTING*

+

Extra ondersteuning

Gisteren

+

Eigen productie en montageteam

+

Anti-slip profiel

Lage instap

Levenslange garantie op wandpanelen

Ruim 10.000 douches geplaatst

Geplaatst binnen 1 dag

Goedkoopste van de Benelux

Nature Line GRATIS BROCHURE ONTVANGEN?

WWW.VEILIGDOUCHEN.NL BEL GRATIS 0800 0200 962

Ja, ik ontvang graag het gratis informatiemagazine Pure instapbad NIEUW

Naam Straat + nr Postcode Telefoon

* Bekijk de algemene actievoorwaarde op onze website.

Plaats ANBO 28_01_20

ANBO 113

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Zwaluw comfortsanitair Antwoordnummer 3035 - 3860VZ Zeewolde, Nederland

Als ANBO-lid profiteert u van aantrekkelijke voordelen. Leuke, interessante en aangename producten, uitstapjes, reizen en evenementen. Ook in dit nummer vindt u weer veel voordeel. En wist u dat uw ANBO-pas bij onze vaste kortingspartners het hele jaar door geld waard is?

Mandy’s aanraders ANBO’s Mandy Janssen regelt voordeel- en kortingsacties voor leden. “Als u op de hoogte wilt blijven van alle voordelen, kunt u zich aanmelden voor de nieuwsbrief. Ga naar anbo.nl/nieuwsbrief en schrijf u in voor ANBO Actie.

U ontvangt eens per drie weken een nieuwsbrief met daarin alle voordelen. Die wilt u toch niet missen?”

Geldig 27 t/m 29 maart 2020

ANBO Jubileumcruise op HS Switzerland II

VOOR LEDEN

ANBO Agenda FEBRUARI 2020

JUBILEUMLICENTIE SYSTEM MECHANIC 27 T/M 29 MAART 2020

ANBO JUBILEUMCRUISE T/M 31 OKTOBER 2020

3-DAAGS ARRANGEMENT HOTEL BRAUHAUS ZUM LÖWEN T/M DECEMBER 2020

OVERNACHTEN BIJ BEEKSE BERGEN OF DIERENBOS T/M DECEMBER 2020

KORTING BIJ DOBBI UW STOMERIJ & WASSERVICE AAN HUIS T/M DECEMBER 2020

ANBO TICKETSHOP, TOT 70% OP DIVERSE UITJES anbo.nl/ledenvoordeel

114 ANBO

ANBO bestaat 120 jaar en dat vieren we op heel veel manieren.

Onder andere met de ANBO Jubileumcruise: een driedaagse cruise op een authentiek Hollands cruiseschip langs de mooiste plekken aan het IJsselmeer. Van Lemmer varen we via Urk, Enkhuizen en Hoorn naar Amsterdam. De HS Switzerland II is een klassiek, authentiek cruiseschip met een behaaglijk interieur. Hier bent u meteen thuis en dat gevoel wordt versterkt door de compleet ingerichte hutten: comfortabele bedden, air­conditioning, radio en televisie, minibar en een eigen badkamer en toilet. Vaart u mee?

U boekt deze ANBO Jubileumcruise al vanaf €229,- p.p. * Let op: bovenstaande prijs geldt alleen voor ANBO-leden.

Bent u nog geen lid, maar wilt u wel graag mee met deze Jubileumcruise? Dan betaalt u een meer­prijs van € 50. Hiervoor wordt u tevens automatisch lid van ANBO. Kijk voor meer informatie op: anbo.nl/jubileumcruise

LEDENVOORDEEL Geldig: februari 2020

Hotel Brauhaus Zum Löwen in Thüringen 3-daags arrangement

Geldig: februari 2020

15 MAANDEN VOOR

Iolo System €12,95 Mechanic

De stad Thüringen is beroemd om zijn omvangrijke historische erfgoed. De vele musea laten allen iets zien van deze stad in de Middeleeuwen. De omgeving is perfect voor een mooie wandel- of fietstocht. Het arrangement is inclusief een ontbijtbuffet, 3-gangendiner of dinerbuffet voor twee personen, een rondleiding door de bierbrouwerij van het hotel inclusief 2 biertjes om te proeven en 1 bierpul als souvenir.

houdt uw pc snel en foutloos

Heeft u een trage pc? Herstel en versnel uw computer met de software van Mechanic. Hiermee heeft u 24 uur per dag uw eigen computer-reparateur in huis.

Profiteer nu van de speciale jubileumlicentie van System Mechanic en ontvang een licentie van 15 maanden voor € 12,95 (incl. btw). Deze actie is exclusief geldig voor ANBO-leden in de maand februari 2020.

De software van System Mechanic: • optimaliseert de prestaties van uw computer(s); • mag op alle computers thuis worden gebruikt, zonder extra kosten; • zorgt ervoor dat u minder snel een nieuwe computer hoeft aan te schaffen.

System Mechanic werkt volledig automatisch. Eenmaal geïnstalleerd kunt u ervan op aan dat uw computer(s) weer presteren, zonder dat u daar omkijken naar heeft. U heeft recht op gratis (Nederlandstalige) ondersteuning onder support op de website of telefonisch via 0183 82 17 97 (op werkdagen tussen 10:00 – 12.00 uur). www.iolotechnologies.nl/nederlands/anbojubileum

Aankomst dagelijks tot en met 31 oktober 2020. Drie dagen, 2 overnachtingen, vanaf € 99 p.p. Verlenging is mogelijk. Meer informatie en boeken: www.kras.nl/LR83504 of bel 088-0885886 (lokaal tarief) o.v.v. reisnummer LR83504.

ANBO 115

LEDENVOORDEEL

Geldig heel 2020

Dobbi.com

â‚Ź10

KORTING op eerste order

uw stomerij & wasservice aan huis

Geldig t/m december 2020

15%

KORTING*

Dobbi, verkozen tot beste stomerij in 2019, haalt kleding, wasgoed maar ook bijvoorbeeld dekbedden en gordijnen gratis op en bezorgt alles schoon terug binnen 48 uur, op ieder adres in Nederland. Dobbi werkt alleen met gecertificeerde stomerijen en volgens de modernste technieken, met oog voor kwaliteit en milieu. Als ANBOlid profiteert u nu van â‚Ź 10 korting op uw eerste order, 5% op elke volgende order.

Overnachten bij Beekse Bergen of Dierenbos GENIET VAN EEN BOS- EN WATERRIJKE OMGEVING

Slaap letterlijk tussen de wilde dieren in Safari Resort Beekse Bergen of kom helemaal tot rust in Vakantiepark Dierenbos. Profiteer nu van 15% vroegboekkorting op een verblijf, inclusief gratis onbeperkt toegang tot o.a.

Safaripark Beekse Bergen. *De korting is geldig, voor boekingen met aankomst in 2020, en indien 90 dagen voor aankomst geboekt voor Vakantiepark Beekse Bergen en Vakantiepark Dierenbos en indien 120 dagen voor aankomst geboekt voor Safari Resort Beekse bergen.

U heeft de keuze uit aankomst op vrijdag, woensdag of maandag en de verblijfsduur varieert van een weekend (vrij-ma), korte midweek (ma-woe of woe-vrij), midweek (ma-vrij) tot een week (ma-vrij of vrij-ma). Boeken via telefoonnummer: 088-9000360 onder vermelding van ANBO Vroegboekkorting of kijk op de site:

www.beeksebergen.nl/overnachten/ aanbiedingen/vroege-vogel-voordeel

www.beeksebergen.nl/overnachten/ aanbiedingen/vroegboekkorting

www.dierenbos.nl/aanbiedingen/ vroegboekkorting

116 ANBO

Ga naar: anbo.nl/ledenvoordeel/dobbi of bel 0348 - 72 48 65, en o.v.v. kortingcode ANBO10

LEDENVOORDEEL voor ANBO leden

Kortingen op dagjes uit, concerten, musea en nog veel meer

TOT

70%

KORTING

ANBO ticketshop In de ANBO ticketshop krijgt u onbeperkt kortingen op dagjes uit, theatervoorstellingen en nog meer. De kortingen lopen op tot wel 70%. Neem snel een kijkje in de ANBO ticketshop en lees waar u allemaal van kunt profiteren.

In het magazine en onze Actie nieuwsbrief houden wij u op de hoogte van de actuele aanbiedingen.

ANBO ticketshop Uitgelicht: De Diner Jaarkaart van € 44,95 voor € 15,95 De smaakvolle digitale kortingskaart waarmee u maar liefst een jaar lang 25% korting op de gehele rekening of op een geselecteerd menu bij meer dan 1.200 restaurants in de Benelux krijgt. De korting ontvangt u altijd direct!

Bestellen is eenvoudig: 1. Ga naar: anbo.nl/ticketshop 2. Bestel direct uw e-tickets met de actiecode AB2UGS79 en uw ANBO lidmaatschapsnummer 3. Geniet van de leukste uitjes met korting

Doorlopend ledenvoordeel Bedrijf:

Wat ze u bieden:

Bedrijfsfitnessonline

tot 26% korting op een abonnement

Dolfinarium

Toegangskaart € 15,50 in plaats van € 23 (hoogseizoenprijs)

Heilbron

Voordeel op uw zorgverzekering via ANBO zorgcollectief

Holiday Suites

10% korting op een verblijf

Hulpmiddelwereld

5% korting op hele assortiment

Inventum

Tot 50% korting op geselecteerde huishoudelijke apparaten

NHA

10% korting op alle cursussen + welkomstcadeau

United Consumers

Korting op tanken met de speciale tankpas

Ticketshop

Tot 70% korting op tickets ANBO 117

Voor fantastische reizen!

v.a. slechts

699,10 dagen

v.a. slechts

799,10 dagen

v.a. slechts

599,12 dagen Rondreis

v.a. slechts

599,12 dagen Rondreis

Rondreis Ierland

Sint-Petersburg en parels aan de Oostzee

Berlijn, Praag, Boedapest en Wenen

Noord-West Spanje, de schatten van Galicië

Diverse vertrekdata

Diverse vertrekdata

Diverse vertrekdata

Diverse vertrekdata

v.a. slechts

599,-

v.a. slechts

599,-

699,15 dagen

Rondreis Roemenië

Rondreis Klassiek Italië en Amalfikust

Rondreis Klassiek Spanje en Andalusië

Diverse vertrekdata

Diverse vertrekdata

Diverse vertrekdata

12 dagen

Rondreis Polen Diverse vertrekdata

699,-

699,-

v.a. slechts

12 dagen

12 dagen

v.a. slechts

v.a. slechts

v.a. slechts

799,-

v.a. slechts

899,-

v.a. slechts

1499,-

12 dagen

12 dagen

Noordwest Schotland en het eiland Bute

Ierland, the Wild Atlantic Way

14 dagen

15 dagen

Rondreis Griekenland

Noordkaap

Diverse vertrekdata

Diverse vertrekdata

Diverse vertrekdata

Diverse vertrekdata

Bij Bolderman aanbetalen niet verplicht!

118 ANBO

Prijs p.p. o.b.v. 2 pers. kamer excl. Calamiteitenfonds & reserveringskosten

Brochure en boekingen:

(0318) 58 09 58 www.bolderman.nl

Drukfouten en prijswijzigingen voorbehouden.

Werf een nieuw lid en krijg allebei een

INVENTUM BLENDER Gun uw vrienden de voordelen van ANBO • Uw stem wordt gehoord in de politiek • Persoonlijk advies via ANBO Raad & Daad • Fikse korting op zorgpremie • Hulp bij belastingaangifte • Gratis 7 x per jaar ANBO Magazine • Uitstekend verzekerd tegen schade • Besparen op uw energierekening • Korting op reizen, uitstapjes en sporten • Goedkope rijbewijskeuring

T.W.V.

€ 24,99

INVENTUM BLENDER De Inventum blender CNB410B heeft een vermogen van 350 watt. De blender heeft twee snelheden en een pulse stand. Met de draaiknop is hij eenvoudig te bedienen. De inhoud van de kunststof kan is 1 liter.

De kan is afneembaar. Zo kunt u de inhoud gemakkelijk overschenken of de kan in de koelkast zetten.

• 1,0 liter inhoud • 2 snelheden en pulsestand • afneembare kunststof kan

HET NIEUWE ANBO-LID BETAALT € 48 PER JAAR

HUIDIG ANBO-LID

JA, ik maak iemand lid en krijg een Inventum blender cadeau.

JA, ik word lid van ANBO en krijg een Inventum blender cadeau.

Voorletters

Voornaam

Tussenvoegsel

Achternaam Postcode

Tussenvoegsel

m/v

Achternaam Straat Huisnr.

Huisnr.

Lidnummer

Postcode

Woonplaats

Geboortedatum E-mailadres

Ik machtig ANBO om de contributie automatisch af te schrijven* EXTRA INFORMATIE Deze actie is geldig tot 17 maart 2020. U ontvangt één blender per geworven lid en zolang de voorraad strekt, mits het nieuwe lid de contributie heeft voldaan. U krijgt de Inventum blender in april thuisgestuurd. Ga voor de voorwaarden naar anbo.nl/lidwerftlid

IBAN

N L

Datum Handtekening * Deelname aan deze actie kan alleen als u ANBO machtigt tot automatische afschrijving

Geef uw gegevens bij voorkeur door via anbo.nl/lidwerftlid.

Of vul de bon in en stuur deze naar: ANBO o.v.v. ‘LWL’, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

van het contributiegeld.

Ik word lid van ANBO vanwege (s.v.p. aankruisen): Belangenbehartiging

Korting op energie

Overig ledenvoordeel

Belastingservice

Korting op zorgverzekering Raad & Daad

Schadecollectief

LWLI_01_MAG1_ANBMAG_2005_C

Telefoonnummer

PUZ ZEL

MAAK KANS OP MOOIE PRIJZEN! Geef uw oplossing vóór 17 maart 2020 door via anbo.nl/puzzel. Daar vindt u ook meer informatie over de prijzen. Of stuur een kaartje naar: ANBO Puzzels, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden.

e e M Hoofdprijs

JAARABONNEMENT BOOKCHOICE

T.W.V.

€ 47

Laat u meeslepen door een goed boek! Bij Bookchoice ontvangt u elke maand acht boeken als e-book en luisterboek. Van romans tot thrillers en literatuur tot non-fictie, er is voor elk wat wils. U leest en luistert de boeken gemakkelijk op uw e-reader, tablet, smartphone of via de Bookchoice app. Na downloaden zijn de boeken helemaal van u. www.bookchoice.nl

Tweede prijs

INVENTUM Kruiswoord ng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.

KOFFIEZETAPPARAAT leest u dan de oplossing. De eerste 2 letters van dit woord zijn de laatste 2 letters van de eindoplossing.

Dit Inventum koffiezetapparaat zet heerlijke filterkoffie. Het ontaal heeft een inhoud van 1,5 liter en is geschikt voor maximaal 12 schrift voor vrouwen 8 begin 15 maatschappelijke stand 16 schuur 18 tropische vetkopjes koffie. Door de externe waterniveau indicator ziet u 19 erfelijkheidsdrager 20 deel van een vinger 22 boerderijdier 23 vernis 25 plantje precies voor hoeveel kopjes koffie het reserwoord 27 min 29 koperen blaasinstrument 31 zangnoot 32 gekookte meelballetjes voir gevuld De druppelstop dat 38 klein kind 39 visnet ts uitvoeren 35 deel vanis.een koe 36 meerzorgt dan ervoor wenselijk u de glazen koffiekan onder het apparaat vanstvocht 43 uitbouw 45 godshuis 47 kunstwerk 48 niet gespannen 50 drank 53 ogen4 dun 55 dierenkost 56 gymnastiektoestel 57 zangstuk 58 groente 59 beroep 61 grapdaan kunt halen, zonder dat er druppels op de maker 63 medaille orde 67 roofdier 68 gebaksoort 69 hoogleraar plaat64 in vallen.

Ook65 rondreis is het koffiezetapparaat voorslamp 72 windvrije 76 rally 78 toetje 81 keurmerk op gewichten 83 onzien vankant een 74 pijler automatische uitschakeltimer. end 85 vaartuig 86 kobalt (afk.) 87 inzinking 89 alfabet 90 bederf 92 telwoord 93 famiHet koffiezetapparaat zal de gezette koffie 35 94 ongeëvenaard 96 muziekinstrument 98 Europese voetbalbond 99 harde tropiwarm en daarna automatisch vrucht 100 zichminuten bepalend tothouden de feiten. uitschakelen. aal r het gerecht ontbieden 2 bloedvat 3 de mensen 4 oude lengtemaat 5 zonder zicht T.W.V. • 1,5 liter inhoud ds 7 scheepswerf 8 loflied 9 gecastreerde stier 10 proeftijd 11 dwarsmast 12 loof,99 • display met timer 17 vrouwelijk dier 20 snaarinstrument 21 samenm 13 Europeaan 14 strafwerktuig • uitneembare filterhouder 23 houten schot voor een venster 24 insnijding 27 bevestigingsmiddel 28 deel van rouwjurk 29 deel van een wijk 30 aardig 32 uiting van verkoudheid 34 in geen geval onding van een rivier 37 tiende maand 40 valse vouw 41 clichématig 42 nietig 44 op afstand 46 gesloten groep 48 afwaswater 49 papegaai 51 voorportaal 52 boom envrucht 62 insnijding in een rok 63 schildergerei 64 eens 66 gesteente 68 stop op 120 ANBO es 70 Griekse kaassoort 71 foefje 73 koude lekkernij 74 eigenhandig 75 deel van een oot 77 edelsteen 79 keukenkruid 80 afstamming 82 langwerpige koek 84 reuzen-

€ 49

D A G E N G E IJ K T R IJ D E K

A M E S B D E L L E N L I R M I N N O E D U I E R I E R K T S S L L V O E O K P I O E R N P R O F S T E R K S T O A L A B N I G IJ O K O S N

steun

L A D L O O D K O U S I E L S T E O E R K A P T R B O A S B P O E T L R R I T U T B C R O P I A O O T

O O R D S E L B U L U I U K E R T H K A P L M A L IJ D E S T J T E N O O B J

S T A G E V E R A F S A L I E

P R O N A L O K M O E L R R E N F U I K K E R E T E I A U K O K K O E Z U I L E R T L K C F M A U E F C T I E

OPLOSSING PUZZEL NR. 7 De prijzen worden onder de goede inzendingen verloot. Winnaars krijgen persoonlijk bericht.

De oplossing is: STEUN

G E S E L K L I E K K O M A F

27 Smet op de Miss Universe-verkiezing. (17) 29 Jouw peuter heeft de kriebels. (4) 31 De auto van de ondernemingsraad ligt in het water. (4) 30 Aan het reisdoel van een Bijbelse figuur kunnen we niet ontko1

2

3

men. (14)

Mede mogelijk 6 gemaakt door 7Sanders Puzzelboeken 8

4

5

11

1

12

28 Bijgevolg is het een versch

2

6

Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar13 de gelijkgenummerde vakjes 14 van de oplossingsbalk.

Hierin leest u dan de15 16 oplossing.

7

3

8

23 Niet te geloven, wat een k

CRYPTOGRAM 29 Jouw peuter heeft de krieb

9

31 De auto van de ondernemingsraad ligt in het water. (4)

10

22 Wat een kasteel kost, alles

4

5

9

10 11

12

17

13 14

18

19

20

21

22

23

15

16

17

24 25

26

18

19

20

21

22 24

27

28

25

30

27

31

© Sanders puzzelboeken

30

1

28

17

13

29

23 F I N V A L A G E V A N 26 A E B M R O M A N O U A U W F P 28 U T T E I O S T O E P S K S C H O O H M L O T S B T T

A V O D O G E N E T S U I U E E R M I N 29C A D O R A N D O F N H E I D T E S T E I L

O E N A S T T B E N E T V S E L E N G O W T E D S V L E O R M M I N G O L A N D K A A R T

D B R A O P E E R E N N

K G E N A N I E S G J E B S I T E E D R K J E U R K

31

20

feest © Sanders puzzelboeken

HORIZONTAAL 6 Een helder moment over een verovering. (5) 1 28 17 13 8 Gevuld aanvoeren en afmaken. (10) 10 Zij heeft niet veel noten op haar zang. (2) 11 Onrust bij de gedetineerden in Wassenaar. (17) 13 Onmens dat de ziekte kan krijgen. (11) 14 Zulke meubels heeft moeder nu. (5) 15 Soldaatjes die voorspellingen doen. (13) 18 In Gelderland kun je er water halen. (6) 21 Musical over een Nederlandse popgroep. (4) 23 Aansprekende naam in Engeland. (3) 24 Is van een andere dimensie. (6) 25 In Zuid-Afrika ligt het geld op straat. (9) 26 Vindt plaats onder een plechtige verklaring. (3) 27 Smet op de Miss Universe-verkiezing. (17) 30 Aan het reisdoel van een Bijbelse figuur kunnen we niet ontkomen.(14) 31 De auto van de ondernemingsraad ligt in het water. (4)

20

VERTICAAL 1 Rijverkeer. (4) 2 Belevenis die zich in het donker hoort af te spelen. (8) 3 Schikken om spoedig vruchten te krijgen. (8) 4 Let niet op en is niet hoffelijk. (8) 5 De streek van een vriend, waar we weet van hebben. (12) 7 De serre wordt nog in elkaar gezet. (7) 9 Hulpmiddel voor piloten die onderweg zijn. (9) 10 Hét koffiemerk. (2) 11 Bouwmarkt van Griekse origine. (5) 12 Is slim maar een ingebeeld meisje geworden. (7) 16 Laatste deel van een bokspartij. (9) 17 Echter, het is net zo goed. (7) 19 Ouderwetse Europeaan die niet hoogstaand is. (8) 20 Het arriveren van het nagerecht is voorspelbaar. (8) 21 Hiermee wordt gestrooid op een snipperdag. (8) 22 Wat een kasteel kost, alles bij elkaar genomen. (7) 23 Niet te geloven, wat een kracht! (5) 28 Bijgevolg is het een verschrikkelijk rondje. (4) 29 Jouw peuter heeft de kriebels. (4) ANBO 121

N D T S R E E A

• GEZELLIGHEID

• TIJDSDUUR

• GLAS

• UITNODIGING

• GOUD

• VOORBEREIDINGEN

• GROEPSFOTO WOORDZOEKER

• WENSEN

• HERDENKING

• WERK

• HERINNEREN

• ZINGEN

Mede mogelijk gemaakt door Sanders Puzzelboeken

EXTRA De overgebleven letters vormen een gezegde.

L PUZZEDe overgebleven letters vormen een gezegde.

S

P

E

E

C

H

E

N

N

H

H

F

A

A

R

G

O

T

O

F

IJ

S

I

O

T

E

R

P

F

E

E

S

T

Z

A

A

L

W

E

D

B

T

T

A

N

A

G

T

I

E

R

R

N

H

N

W

E

I

I

R

O

F

A

G

E

D

T

A

S

M

U

E

I

I

E

R

T

E

T

A

R

E

T

N

E

T

E

T

M

U

D

D

T

N

K

C

H

D

P

N

R

E

I

I

E

N

K

R

D

M

L

I

S

S

N

G

E

P

E

K

E

S

V

G

F

L

E

S

S

U

O

E

N

U

I

E

E

G

C

J

L

T

N

I

E

T

D

G

S

C

N

H

F

L

L

U

R

N

E

E

H

V

I

D

S

IJ

V

A

N

A

H

N

L

N

K

D

L

I

R

S

A

I

IJ

O

T

E

J

U

B

I

L

E

U

M

B

O

E

K

N

B

P

E

G

N

I

R

E

T

A

C

Z

G

I

E

S

L

P

N

A

G

J

R

G

T

V

O

O

R

B

E

R

E

I

D

I

N

G

E

N

N

E

E

O

I

I

S

S

A

G

E

L

L

O

C

I

G

O

D

R

S

S

N

U

U

T

E

F

F

U

B

N

E

R

E

N

N

I

R

E

H

M

I

D

D

E

L

P

U

N

T

T

G

J

A

R

I

G

E

B

E

L

L

G

N

I

D

E

L

K

T

S

E

E

F

L

A

C

H

E

N

I

N

G

O

T

O

F

S

P

E

O

R

G

S

U

A

L

P

P

A

© Sanders puzzelboeken

hij staat in het middelpunt van de belangstelling • APPLAUS • FESTIVITEIT

• BORRELHAPJES • BRONS • BUFFET • CATERING • COLLEGA'S • DRANKJES • ETEN • FEESTKLEDIJ • FEESTKLEDING • FEESTVIEREN • FEESTZAAL

2

122 ANBO

• FOTOGRAAF • FUNCTIE • GELEGENHEID • GEZELLIGHEID • GLAS • GOUD • GROEPSFOTO • HERDENKING • HERINNEREN • HERINNERING • HOMMAGE

• INVITATIE • JARIG • JUBILEUMBOEK • KLINKEN • KOPER • LACHEN • LUISTEREN • MIDDELPUNT • ONDERSCHEIDING • PRET • RECEPTIE • ROSE

• SPEECHEN • THEE • TIJDSDUUR • UITNODIGING • VOORBEREIDINGEN • WENSEN • WERK • ZINGEN

t/m 29 februari

400,LEZERS KORTING

Beweeglijk zitten is beter zitten. Daar staan wij voor,

De stoel die je beweegt

met de nieuwe generatie stoelen van Prominent. Een revolutie in dynamisch zitcomfort. Maak uw persoonlijke selectie uit een mix van honderden modellen, materialen en kleuren.

Stap over op het beweeglijke zitten en ontvang t/m 29 februari 400 euro korting. U bent welkom in één van onze 42 winkels voor een gratis zit analyse. Kijk op prominent.nu of bel 0341 - 78 34 28 voor een persoonlijk zitadvies bij u thuis.

ELEKTRISCH VERSTELBAAR

Sta-op stoel J-100 Vaste lage prijs In leer 1090,-

ELEKTRISCH VERSTELBAAR

Relaxstoel Stockholm In stof v.a. 1690,Nu v.a. 1290,-

Sta-op stoel Toscana In stof v.a. 1765,Nu v.a. 1365,-

Relaxstoel C-101 In stof v.a. 1790,Nu v.a. 1390,-

124 ANBO