Uyayi ni Nanay By Andrew Estacio May 2013
Lumipat ang kamay ng orasan sa ala una imedya ng hapon. Habang pinaglalaruan ko ang aking trumpo ay inilalatag na naman ni nanay ang banig, kumot at unan sa sahig. Oras na naman ng walang hanggang pagsi-siesta, mapahinga naman ang nangangalay niyang braso at namamanhid na kamay sa maghapong pagtratrabong ginawa. Pinagmasdan ko ang pagod niyang mukha habang inihahanda ang aming higaan. Nagbago na siya nang lubusan. Ang dating litrato niyang may batak na mukha at may makinis na balat, ngayo’y napalitan na ng itsurang akala mo’y pinagpapasan ng krus, tumatanda, nangangayayat at unti-unting nanghihina.
Nakikitira lamang kami sa bahay ng yumao naming lolo. Makikita mo sa mga pader nito ang inaanay na mga yantok at nauupak na pintura, patunay na sobrang tanda na ng istruktura. Nagkasya kaming lima sa maliit na bahay. Ang nanay ang nanahi ng mga bag at ang tatay ang nagluluwas ng mga ito upang ibenta sa bayan. Lagi sa’king sinasabi ni tatay na swerte ‘pag kumikita ng 300 piso. Pwede nang pambili ng limang balut, kalahating kilo ng kanin, dalawang pakete ng kape, at isang tali ng talbos ng kamote para sa limang kakain ng pananghalian. Ganoon niya tinitignan ang mga maliliit na bagay, may malaki itong naidudulot. Bahala na si itay sa sukling matitira, baka sa pang-sigarilyo niya. Si kuya ang laging taga-walis , si ate ang laging taga-urong ng pinggan, at ako ang laging nasa labas, nakikipaglaro ng piko sa mga batang lansangan.
“Benjo! Matulog ka na,” hiyaw ni nanay habang ako’y nasa kabilang kwarto upang tumakas. “Benjo, kung ‘di ka matutulog hahambalusin kita!” lumaki ang kanyang boses na para bang