| vOOrwOOrd
voorwoord
FOtO cOverOmslAG: teus NObel (FOtO ester serrANO)
Het eerste grote landelijke evenement dit jaar is de Open Nederlandse Fanfare Kampioenschappen (ONFK) die dit jaar voor de vierde keer in Drachten worden gehouden. Eénendertig orkesten hebben zich aangemeld, en dat is helaas minder dan in bijvoorbeeld 2011. Volgens de organisatie heeft dit duidelijk te maken met het WMC dat op 4 juli in Kerkrade van start gaat. De orkesten kunnen en willen niet twee maal veel energie, tijd en natuurlijk geld in een wedstrijd steken. Toch heeft men in 4 jaar een mooi evenement neergezet met nieuwe werken, streaming, enthousiaste PR en een redelijk tot goed gevulde zaal. De inzet was om te komen tot een landelijk evenement met een goede geografische spreiding qua deelnemers. Buitenlandse deelname staat open en zo heeft men al eens een orkest uit België en Litouwen mogen verwelkomen. Opvallend is dat dit jaar in de 1e divisie vijf provincies vertegenwoordigd zijn: Nieuwveen (ZH), Ommen (Ov), Joure (Fr), Heesch (NB) en Lunteren (Gld). Daarentegen komt er geen enkele vereniging uit de provincie Limburg waar volgens de statistieken toch de meeste en de beste fanfare orkesten zitten. Met 17 orkesten uit Friesland en 5 uit Groningen lijkt het toch nog een noordelijk onderonsje te worden. De deelnemerslijst wordt aangevuld met Noord Brabant (1), Zuid-Holland (2), Overijssel (2), Gelderland (3) en een orkest uit Litouwen. Op zich wel een mooie spreiding maar er is nog veel werk aan de winkel voordat men zich een echt landelijk kampioenschap kan noemen. Als de locatie het probleem is voor de zuidelijke orkesten dan zal volgend jaar daarvoor het bewijs geleverd kunnen worden. De Lawei wordt namelijk geheel verbouwd en de organisatie heeft besloten uit te wijken naar een andere locatie. Volgens welingelichte bronnen is dit een centraal gelegen concertzaal. De fanfare orkesten verdienen een groot landelijk evenement en hopelijk zal het kampioenschap met een centrale locatie deelnemers uit het gehele land aantrekken en misschien in de toekomst worden aangevuld met een Kampioensdivisie. Ook de Europese Brassband Kampioenschappen werpen hun schaduwen vooruit. Volgens de Britse pers zijn Black Dyke, Cory en Eikanger de groten favorieten maar vorig jaar in Rotterdam wist maar één van deze
toppers de top drie te behalen. Misschien is er wederom een hoofdrol voor Schoonhoven en Buizingen? Om financiële redenen is Schotland dit jaar niet aanwezig en het totale deelnemersveld in de hoogste divisie blijft daarmee steken op tien bands. Opvallend is dat op de website van de EBBC 2013 geen bands worden genoemd in de B-sectie wat kan betekenen dat niemand zich heeft ingeschreven. De B-sectie is al jaren het zorgenkindje van de EBBA en men zal zich moeten buigen over een totaal nieuw concept. Misschien zouden de zogenaamde B-landen om de twee of drie jaar moeten kunnen deelnemen en dan is het van groot belang dat de locatie gunstig gelegen is. Noorwegen voldoet zeker niet aan deze eis en is ook nog eens het duurste land van Europa. In dit nummer vindt u het volledige programma van de EBK en een overzicht van de deelnemende bands. In het volgende nummer kunt u een uitgebreide voorbeschouwing verwachten. Teus Nobel is het voorbeeld van een musicus die opgegroeid is in de hafabra wereld maar die zich ontwikkeld heeft tot een zeer veelzijdig musicus in zowel de serieuze als de lichte muziek. Maar ook is hij een voorbeeld van een solist die zijn afkomst niet verbergt en nog veel met amateur orkesten optreed. Angelique van Os maakte een treffend portret van deze muzikale duizendpoot. Voor de liefhebbers van trombone muziek wordt aan het einde van deze maand voor de vijfde maal het bruisende festival Slide Factory gehouden. Niet minder dan 45 internationale en Nederlandse trombonisten zijn te beluisteren in de Doelen te Rotterdam. Het festival valt op door de zeer professionele aanpak van hun PR machine wat onder meer blijkt uit hun website. Wilt U erbij zijn? Geef u dan op als abonnee van Brass in Forte en U ontvangt een gratis kaartje. Dit kan via www.brassinforte.nl of via een mailtje naar administratie@brassinforte.nl Hopelijk tot ziens op één van de bovenstaande evenementen.
Jacob Dijkstra Hoofdredacteur
PAGINA 03
de lange reis naar drachten…
Gewa BeNeLux BV | Nieuwlandparc 11-K | 2952 DA Alblasserdam benelux@gewamusic.com | www.gewamusic.com
| INhOud (brassinforte@)
siemen hOekstra verlaat prO rege Dirigent Siemen Hoekstra uit het Friese Stavoren neemt aan het einde van dit seizoen afscheid van brassband Pro Rege. Na zeven jaar dirigent te zijn geweest van de brassband uit Heerenveen werd het naar eigen zeggen tijd om het stokje over te dragen. burghgraef geselecteerd vOOr masterclass Uit 230 kandidaten is Frans-Aert Burghgraef geselecteerd om auditie te doen voor een masterclass van Bernard Haitink. Van de 230 kandidaten zullen twintig afreizen naar Luzern om aldaar, in het bijzijn van de maestro zelf, auditie te doen. Van deze twintig zullen er uiteindelijk zeven kandidaten worden gekozen om actief mee te doen aan de masterclass (20 t/m 23 maart). tijdens het wereld muziek cOncOurs (wmc) 2013 in Kerkrade geeft het LBM Jeugdorkest op 10 en 11 juli a.s. een tweetal concerten in het kader van WMC Young Generation. Voor deze concerten is de Limburgse Bond van Muziekgezelschappen (LBM) op zoek naar enthousiaste, gedreven, muzikale jongeren die over een speelniveau van minimaal HaFa C beschikken. Tijdens de concerten worden composities van Limburgse bodem gespeeld, worden musicalster Susan Seegers en solist Celine Brouns begeleid en vindt er in het kader van ‘WMC on Tour’ een uitwisseling plaats met twee andere internationale top jeugdorkesten. Het LBM Jeugdorkest staat onder leiding van Björn Bus.
03
voorWoord
35
blIkvanger
05
Inhoud brassInForte@
36
sCrIbblIn’: jazzmusICI In topvorm
06
trompettIst teus nobel verbIndt orkest met hIppe jazz
38
hIghlIghts WmC belICht: lIverpool oratorIo
12
de eIkangertrIlogIe
40
16
‘metaForIsChe’ honger
de open nederlandse FanFare kampIoensChappen 2013
21
het moment van arIe stolk
45
22
Column Ivo kouWenhoven
dIrIgentenCaFÉ: CommunICatIe en leIdersChap als beslIssende FaCtoren
24
InternatIonal belgIan brass aCademY
46
48
slIde FaCtorY
52
(Inter)natIonaal nIeuWs
28
WIe Wordt er (nog) rIjk van muzIek uItgeven?
30
ebk oslo 2013
32
Column gÉ reInders
PAGINA 05
ebk 2013: cO-Op zegt af Het zou de tweede keer in successie zijn dat de Co-Operative Funeralcare Band aan de Europese Brassband Kampioenschappen zou deelnemen. Echter, de financiële middelen blijken ontoereikend te zijn.
| interview
“Ik voel me nooit ergens te goed voor” Overal duikt hij op; in pak bij het Orkest Koninklijke Luchtmacht, in de blaassectie van Kyteman Orchestra of als frontman van zijn eigen Liquid Music Quintet. Voor duizendpoot Teus Nobel (1982) is niets te gek. De trompettist presenteerde onlangs zijn jazzy fusion debuutalbum Flow, en is op 23 maart te gast bij fanfare St. Joris in de serie Verrassende Ontmoetingen in Concertzaal Tilburg. tekst Angelique van Os Fotografie Vincent Carmiggelt
Hij timmert al aardig wat jaartjes aan de weg in allerlei bezettingen en stijlen, maar een samenwerking met een fanfareorkest als gastsolist is nieuw. Voor ‘de verrassende ontmoeting’ met fanfare St. Joris, is zelfs één van zijn eigen composities, Inner Dept, gearrangeerd voor het orkest. Trompettist Teus Nobel presenteerde onlangs zijn jazzy debuutalbum Flow met zijn Liquid Music Quintet, waarop zelfgeschreven stukken staan. Zwaar geschut Eric Vloeimans, Roy Hargrove en Pat Metheny vormen hierbij zijn inspiratiebronnen. Dat is nogal andere koek voor het klassiek georiënteerde St. Joris uit het Brabantse Dorst. Dit amateurorkest, opgericht in 1872, speelt in de tweede divisie en behaalde in het verleden met concoursen voornamelijk eerste prijzen. Dirigent Jules van de Loo was door een collega getipt dat wanneer hij een crossover wilde slaan tussen klassiek, lichte muziek en jazz, hij bij Teus Nobel aan het juiste adres zou zijn vanwege diens veelzijdige achter-
grond. De trompettist speelde in tientallen musicals, valt regelmatig in bij Kyteman Orchestra, Sven Hammond Soul en de Wicked Jazz Sounds clubavonden, maar komt tevens uit een echt ‘harmonienest’. Daarnaast heeft hij sinds 2010 een vaste aanstelling bij het Orkest Koninklijke Luchtmacht, waarmee hij half maart in het theater staat met de voorstelling 100 jaar Militaire Luchtvaart. Orkestraal samenspel is Teus Nobel dus niet vreemd, wat hem bij de samenwerking met St. Joris goed van pas komt. “De repetities verlopen prima. Ik kijk erg uit naar het concert. Het orkest moest even wennen aan mijn combo, dat ook meespeelt, maar ze pakken het heel goed op. We spelen divers repertoire, dat Jules, orkestleider Dorene van der Hoofden, en ik gezamenlijk hebben uitgekozen. Enkele voorbeelden zijn Spain (Chick Corea) Nature Boy (Nat King Cole) en Little Sunflower
PAGINA 07
Trompettist Teus Nobel verbindt orkest met hippe jazz
PAGINA 08
(Freddie Hubbard). Jasper Staps heeft hier fraaie arrangementen van gemaakt, en ik moet zeggen dat het heel bijzonder is om je eigen stuk in een orkestsetting horen. Het is een voortzetting van een creatief proces, want de arrangeur heeft er allerlei ‘kleuren’ aan toegevoegd, zodat het geschikt is voor de fanfare. Dat is te gek en daarvoor ben ik erg dankbaar.” Diepgang “Ik heb niet zomaar Inner Dept uitgekozen; het werk daagt musici en luisteraars uit om diepgang te zoeken bij zichzelf en bij anderen. Mensen komen soms te weinig uit hun comfort zone en stellen zich te weinig open voor elkaar. Spontaniteit is belangrijk en kan voor verrassingen zorgen. Toen ik de achterliggende gedachte toelichtte begrepen de musici veel beter wat ze op bladmuziek voor hun neus hadden liggen. Het is eigenlijk een relatief monotoon stuk. Het wordt spannend wanneer je de ‘diepgang’ opzoekt, door veel dynamiek en gevoel toe te voegen. Te vlammen op het juiste moment. Contact maken met elkaar, dat is de essentie van het stuk. Het was heel tof was om te zien hoe St. Joris dit oppakte.” Gebroederlijk orkest “Ik voel me heel welkom bij deze club, het is een soort feest der herkenning. Een gebroederlijke sfeer die doet denken aan
Fotografie Margret Tielemans
mijn ‘eigen’ harmonie, Crescendo, in Krimpen aan de Lek. Mijn vader Teun, en zus Annemarie, speelden hierbij. Veel leeftijdsgenoten waren lid, het was bijna een vanzelfsprekendheid. Hoofdreden was mijn vader: alles wat hij deed, wilde ik ook. Hij speelt er al zo’n vijftig jaar en is tevens penningmeester. Hij is vergroeid met het orkest; een van de stille krachten achter de vereniging, die zorgt dat alles geregeld is. Als zevenjarige begon ik met Algemene Muzikale Vorming en op mijn negende kwam de trompet in beeld. Eigenlijk wilde ik trombone spelen, zoals mijn vader, maar daarvoor was ik te jong. Evenals mijn pa heb ik in alle orkesten gespeeld, van het jeugdorkest tot de drumfanfare. Omdat ik me vrij gemakkelijk ontwikkelde en talentvol bleek te zijn, kreeg ik als twaalfjarige een plekje als eerste trompettist in het symfonisch harmonieorkest. Echt streberig gedrag was het niet hoor, ons orkest was heel relaxed. Dat kwam mede doordat onze dirigent, Jan Jansen, niet geloofde in het concept van concoursen. Een half jaar ploeteren voor een concours zag hij niet zitten, want als het resultaat zou tegenvallen, dan zou iedereen teleurgesteld zijn. Ik was er toen niet bewust mee bezig, haalde genoeg uitdaging uit het orkest.” “Mijn vader is ontzettend trouw aan het orkest. Hij heeft me altijd ingepeperd dat je een bepaalde verantwoordelijkheid
Merk trompet: “Ik speel op een Bach Stradivarius ML 37 en Eclipse MR flugelhorn. Ik heb een Yamaha Xeno voor ceremonies met het orkest en een Conn Constellation 38B uit ‘69 voor wat spontane baldadigheid.” Type mondstuk: “Afwisselend: Bob Reeves 43,5 M en Bach 5C. Flugelhorn: 43FE van Bob Reeves” Type demper: “Bij het orkest spelen we alles op Jo-Rall dempers. Studiedemper van Wallace.” Versterking: “Sinds kort gebruik ik een endorsement van SD Systems voor microfoon.” Eerste trompet: “Speel al meer dan 15 jaar op deze Bach (met een onderbreking van 1,5 jaar Conn Constellation), eigenlijk geen flauw idee wat het hiervoor was. Waarschijnlijk een Yamaha van de vereniging.” Bugel of trompet?: ”Ligt aan mijn stemming en de setting. De Eclipse flugel ‘loopt’ zo vloeiend dat ik daarmee, naast softe ballads, ook heerlijk noten kan spelen zonder dat het te dominant, te overheersend is. Bij trompet ligt het meer op de voorgrond, meer ‘in your face’.”
hebt naar een orkest. Hij heeft me bijgebracht dat je trouw moet zijn, je committeert aan hetgeen wat je doet. Spelen bij een orkest is niet vrijblijvend, maar dat realiseren jonge muzikanten zich soms te weinig. Ik denk dat het een herkenbaar probleem is voor veel muziekverenigingen. De jeugd heeft zoveel afleiding sinds het internettijdperk en 36 hobby’s, waardoor ze sneller afzeggen. Hierdoor loopt het repetitiebezoek terug, wat invloed heeft op het niveau en de sfeer.” Goede basis “Door mijn plezier bij Crescendo en stimulans van orkestleden realiseerde ik op mijn vijftiende dat ik beroepsmatig verder wilde in de muziek. Trompettist Rien Berkel gaf me regelmatig cassettebandjes van grote blazers waarnaar ik luisterde. Rien bracht me in contact met André Heuvelman, de solotrompettist van het Rotterdam Philharmonisch Orkest. Bij hem
volgde ik een jaar les als voorbereiding op het Rotterdams Conservatorium. Twee jaar studeerde ik daar klassieke muziek, maar mijn hart ging meer uit naar jazz. Daar had ik destijds nog te weinig bagage voor, dus luisterde ik talloze platen en volgde een jaar de jazzvooropleiding, waar ik na twee jaar kon instromen. Het was een goede basis, maar ik moest wel een inhaalslag maken qua harmonieleer en jazzvocabulaire. Ik studeer nog steeds hard. Terugkijkend kan ik concluderen dat het samenspel in een orkest een ontzettende goede leerschool is geweest. Hierdoor ben ik me zeer bewust van mijn functie en die van mijn medemusici.” Overlever Mijn ontmoeting met de professionele scene en fijn geld verdienen, kwam doordat ik de musicalwereld inrolde. Ik heb meegewerkt aan tientallen producties en zo’n 600 voorstel-
PAGINA 09
Gear Teus Nobel
PAGINA 10
lingen van Albert Verlinde en Joop van den Ende. Op het conservatorium was dat not done en diverse docenten keurden dit af, terwijl ik daar veel kilometers maakte, want ik moest elke voorstelling presteren. Mijn leraren vonden dat ik moest studeren, werken kon altijd nog. De enige docent die me steunde was Wim Both. Hij is een van de meest gevraagde Nederlandse trompettisten, van het Metropole Orkest tot studiowerk. Hij zei: “Laat ze maar lullen. Je moet nu investeren in je toekomst. Jezelf laten zien, want anders red je het niet na je studie.” Daarin heeft hij gelijk, want er overleven te weinig muzikanten omdat ze teveel neerkijken op dingen tijdens hun studie. Wellicht zijn docenten te elitair, schetsen ze een te geromantiseerd beeld waarbij je als musicus vooral artistiek bezig moet zijn. Zo werkt het niet in de praktijk en je kunt je prima ontwikkelen in commerciële bands of musicals. De afgelopen tien jaar heb ik alles aangepakt wat er op mijn pad kwam. En nog steeds. Ik voel me nooit ergens te goed voor;
overal valt wel iets te leren. De kracht ligt bij mezelf, die creëer ik door mijn karma (levensstaat) te bepalen. Ik ben boeddhist en heb daardoor de overtuiging dat het aanboren van oneindig potentieel me naar grotere hoogten kan brengen. Het mooiste compliment kreeg ik van saxofonist Ben van den Dungen. Hij noemt me “Een overlever’”. Dat klopt, want ik zoek altijd naar een constante basis. Netwerken is daarbij het sleutelwoord. Door sessies viel ik op bij diverse musici, waardoor ik regelmatig gevraagd wordt voor bekende bands. Voor mijn eigen groep en album heb ik echter alles zelf bekostigd. Dat kan ik gelukkig doen vanwege mijn vaste aanstelling bij de Koninklijke Luchtmacht.” Jong & dynamisch “Het is een hecht en uitdagend orkest, waarbij ik als solist in een paar maten tijd moet schitteren. Zeker tijdens theatertournees wil je niet 30 keer hetzelfde spelen. We zijn een van
Fotografie Ron Geurts
de weinige professionele harmonieorkesten die volledig lichte muziek vertolken. Het orkest gooide begin jaren ’90 het roer om. Het was tijd voor een nieuwe slogan: ’jong en dynamisch’ en dat merk je aan alles. Dirigent, majoor Jos Pommer staat al sinds 1994 voor het orkest. Dat doet hij met verve: hij arrangeert, componeert in hoog tempo en verandert kleine nuances. Dat komt het orkest ten goede. Hij maakt er altijd een show van: we werken enerzijds veelal met videoprojecties, vocalisten en hij selecteert hedendaags repertoire, zoals tributes aan Michael Jackson, Queen, The Beatles en Rockopera’s. Anderzijds is er vooral een link met vrede of met de luchtmacht in het bijzonder, want we zijn het visitekaartje van defensie. Ik kijk uit naar de serie jubileumconcerten, 100 jaar Militaire Luchtmacht, met gastvocalisten Esther Hart en Rolf Koster. Bijna alle composities verwijzen met hun titels naar het luchtruim, zoals Fly me to the moon, Straight’n up & fly right, One day I’ll fly away en The Final Countdown.
www.teusnobel-music.nl www.luchtmachtkapel.nl www.stjorisdorst.nl
PAGINA 11
“We lopen ook Taptoe’s, zoals in Bremen en Ahoy. Daarin zijn we een buitenbeentje omdat we volledig lichte muziek spelen. Ook hier is verjonging belangrijk, want de nieuwe ouderen zijn niet de oude ouderen, oftewel: publiek van nu kan over twintig jaar de marstraditie minder waarderen. Je moet als orkest met je tijd meegaan, wat steeds meer militaire orkesten doen. Het lijkt me erg tof om zelf iets te kunnen bijdragen aan verjonging bij fanfare -en harmonieorkesten, zoals adviseren en het uitvoeren van hip nieuw repertoire. Als sommige orkesten zich daar meer voor openstellen, kunnen ze wellicht ook meer jonge musici aantrekken. En niet omdat het noodzakelijk is, maar om er echt iets van te maken. Het lijkt me te gek om crossovers aan te gaan met orkesten, met mijn eigen muziek of die van anderen, zoals nu met St. Joris. Samen een dialoog creëren, daar gaat het toch om in muziek?!”
| interview
De Eikangertrilogie Er zijn drie soorten leugens, stelde de Amerikaanse schrijver en humorist Mark Twain ergens in de vorige eeuw: leugens, verdomde leugens en statistieken. Maar statistieken liegen niet… toch? Dan maar de proef op de som nemen: Eikanger Bjørsvik behaalde een derde titel op rij. Het was hun vijfde titel in de laatste zes jaar, hun 14e nationale titel en hun illustere dirigent, professor David King, liet zich zijn inmiddels negende Noorse medaille opspelden. tekst Clive Zwanswiniski/Anja Abma
Volgens deze statistieken – die er inderdaad niet om liegen lijkt het dus een klinkklaar en uitgemaakt Eikanger-verhaal, maar niets blijkt minder waar. Na twee dagen van hevige muzikale strijd was er namelijk geen scheidslijn tussen Eikanger en Manger: ze behaalden beide 96,5 punten. De winstpunt op Philip Sparke’s verplichte werk ‘A tale as yet untold’ bezorgde Eikanger dan toch uiteindelijk de felbegeerde hattrick en moest Manger genoegen nemen met de tweede plek. Na de optredens op de vrijdag waren de meningen onder het publiek verdeeld. Eigenlijk was er op de uitvoering van het verplichte werk door Eikanger niets aan te merken – een foutloze uitvoering, maar voor mij persoonlijk net wat té gepolijst. Manger bracht een meer dramatische en kleurrijke versie – volgens sommige toehoorders speelden ze op het randje van muzikale perfectie. Die laatste mening deelde de jury niet; zij gingen voor de meer cleane uitvoering. Deze ene punt bleek aan het einde van het NM-weekend het cruciale verschil te maken. Oslo Brass Band onder leiding van de getalenteerde Bjørn Sagstad leverde een grote prestatie die menigeen niet onberoerd
liet, zo bleek later ook wel uit hun derde plaats aan het eind van de eerste dag. De algemene kwaliteit in deze Elite Divisie lijkt voortdurend te stijgen door het steeds beter presteren van de bands uit de onderste regionen. De strijd der titanen Na de vrijdag was het wel duidelijk dat de zaterdag in teken stond van de strijd tussen de twee zwaargewichten van Noorwegen. Eikanger kwam in het deelnemersveld als eerste van de twee titanen aan bod en liet het publiek sprakeloos in de zaal achter na hun vertolking van ‘Spiriti’ van Thomas Doss. Met deze uitvoering zouden ze mijns inziens overal ter wereld een wedstrijd gewonnen hebben. Manger betrad als een na laatste band in de Elite Divisie het podium van de Grieg Hallen. De zaal was tot de nok toe gevuld, het publiek vol verwachting en aan die verwachting werd ruimschoots voldaan. Hun vertolking van Torstein Aagaard-Nilsen’s ‘Cantigas’ was van de eerste tot de laatste noot eentje van ongekende klasse. Hun charismatische dirigent, Peter Szilvay, haalde zoveel kwaliteit, detail en muzikaliteit uit zijn jonge band, leidde zijn muzikanten naar
PAGINA 13
Noorse Brass Band Kampioenschappen 2013
een dermate spannende climax vol tomeloze energie en passie, dat het leek alsof het dak van de Grieg Hallen er bijna afvloog. Het was een muzikale reis van de hoogste intensiteit die hen met één punt verschil naar de overwinning van dag 2 leidde, maar welke winst net niet genoeg bleek om de titel te pakken.
PAGINA 14
Eikangers voorzitter, Viggo Bjørge, was een zeer trots man en blij met het resultaat. Na afloop zei hij: “Eikanger-Bjørsvik is erg blij om onze allereerste hattrick binnen te halen tijdens de Noorse Kampioenschappen door het winnen van onze 14e titel in de Grieg Hallen in Bergen. Het is voor de band zeer stimulerend om in mei naar de Europese Kampioenschappen in Oslo te gaan met een Noors kampioenschap op zak. We zullen nu alvast ook maar met de planning voor EBBC 2014 in Perth, Schotland beginnen.” Op maandag 18 februari, zo maakte Viggo Bjørge bekend, wordt op de Noorse televisie (NRK) een tv-documentaire over Eikanger-Bjørsvik uitgezonden. Door middel van 8 afleveringen van 40 minuten maken de tv-kijkers kennis met de band, hun spelers en de toewijding die zij tonen in hun tijdrovende hobby. De musici van Manger waren duidelijk aangeslagen dat ze net naast de felbegeerde titel grepen, maar herpakten zich snel. Eerste percussionist, Espen Haukås: “Dit was een close finish! Het leek wel kop-of-munt: het had ook zomaar Manger kunnen zijn die de titel had binnengehaald. Natuurlijk waren we na het ‘gelijk spel’ een beetje teleurgesteld dat wij het niet zijn die in 2014 naar Perth zullen afreizen om daar de concurrentie aan te gaan met alle andere Europese bands. Maar ondanks dat, kunnen we heel veel positieve dingen uit dit weekend
halen: allereerst kunnen we na dit weekend de test piece ’ziekte’ van ons afschudden. Vanaf februari 2011 kregen we in vier opeenvolgende wedstrijden 94 punten op het verplichte werk. We zien de behaalde 97 punten dan ook als een goed teken. En met de wetenschap dat Torstein Aagaard-Nilsen volgend jaar het verplichte werk schrijft … De band is erg tevreden met het resultaat van de zaterdag, waar we ‘Cantigas’ van AagaardNilsen speelden. Om met een hedendaags modern stuk als winnaar uit de bus te komen in een veld met brassklassiekers als ‘Spiriti’, ‘Masquerade’, ‘From ancient times’ om maar een paar te noemen – is een geweldige prestatie op zich. Hopelijk valt het muntje het volgende jaar onze kant op.“ Nederlandse impressie Aan de Noorse Kampioenschappen werd ook meegedaan door een Nederlandse muzikant. Gastspeler bij Tomra Brass Robbert Vos (principal euphonium Brassband Schoonhoven) vertelde over zijn ervaring. “Ik heb de laatste twee jaar een aantal privélessen bij Nick Ost gevolgd. Nadat ik had meegespeeld op een concert van Tomra in september vroeg hij me in december of ik beschikbaar was om op de NM mee te spelen. Het was een superervaring, die qua sfeer en motivatie op de NBK lijkt. Er wordt in de voorbereiding erg hard gewerkt en ook voel je duidelijk concurrentie tussen de bands, maar wel op een vriendschappelijk manier. Ik heb me overigens wel verbaasd over de keuze van stukken. Zo speelde een band in de 5e divisie ‘Tallis variations’ en naar horen zeggen nog heel behoorlijk ook! “De open jurering geeft ook een hele andere sfeer. Alleen al het feit dat de jury ziet welke band er speelt, welke muzikanten er op het podium zitten – invallers? – geeft naar mijn gevoel
Tom Brevik (links) werd gehuldigd
Huldiging Tom Brevik Tom Brevik wordt gezien als een van de grondleggers van de brassbandscene in Noorwegen. Met z’n band Flesland Musikklag wist hij in 2012 het kampioenschap in de derde divisie te behalen. Dit jaar leidde hij zijn muzikanten naar een tweede plek met een mooie uitvoering van ‘Trittico’. Verder viel hem op zaterdagavond nog een staande ovatie ten deel, toen hem een hoge onderscheiding werd overhandigd voor zijn verdiensten voor de muziek en brassbandbeweging in Noorwegen
zelf? Dat is in Nederland helemaal niet zo aan de orde en hier krijgen vele jonge dirigenten de kans om zich te bewijzen met goede bands.” NM 2013 zit er weer op – graag tot volgend jaar! Zoals te doen gebruikelijk, verliep het weekend weer met de precisie van een Zwitsers uurwerk. Omdat de organisatie NMF altijd op zoek is naar innovatie en wil voorblijven op de concurrenten, werd de live streaming op internet dit jaar uitgebreid tot alle afdelingen. De beelden in de zaal werden ook via dezelfde getoond in de openbare ruimtes die direct gelegen zijn aan de concertzaal. Na de uitslagceremonie was het tijd voor een glas duur bier en was het genieten geblazen van het feest dat tot diep in de nacht duurde. Er werd nog lang nagepraat over het NM 2013 en over het leven in het algemeen. De Noorse Kampioenschappen en de organisatoren, de Norsk Musikk Forbund, kunnen met recht trots zijn op hun vooruitstrevende en innovatieve evenement. Zij zijn het die naar de op- en aanmerkingen van de bands luisteren – dat is waarschijnlijk één van de redenen die de groei van de Noorse scene bevordert. De algemene kwaliteit in de divisies was dit jaar hoger dan ooit tevoren en met Eikanger Bjørsvik en Manger Musikklag heeft Noorwegen twee bands die zich kunnen meten met de beste bands ter wereld. Mocht je ooit nog eens overwegen naar Noorwegen en naar deze kampioenschappen te komen, denk dan niet langer, maar ga gewoon! Geloof me, het is een fantastische contact – en daarover hoef ik echt niet te liegen!
Philip harper met de cory band
PAGINA 15
misschien toch een wat vreemd beeld, hoewel ik erop vertrouw dat de juryleden professioneel genoeg zijn om het visuele aspect te kunnen uitschakelen. Het zou daarom ook kunnen zijn dat de bands sommige trucjes niet durfden uit te voeren, zoals het naar binnen draaien met bekers, of het kiezen van andere dan de voorgeschreven dempers. Misschien zijn ze over het algemeen wat braver omdat alles ook openlijk gevolgd kan worden door de juryleden. “Hoe het ook zij, het niveau in Noorwegen is super hoog, ook in de 1e divisie. Al zijn er ook genoeg bands die stukken willen spelen die boven hun bandniveau liggen. Verder is het in de kampioensdivisie erg duidelijk dat er twee bands zijn die met afstand beter zijn dan de overige bands - ik heb het dan over Eikanger en Manger. (Mijn persoonlijke winnaar van het weekend was overigens Manger met DE uitvoering van ‘Cantigas’ van Aagaard-Nilsen.) Erg verrast was ik door Oslo Brass. Volgens mij een band met minder professionele spelers maar met een hele verrassende muzikale uitvoeringspraktijk. Het gegeven dat de kampioensdivisie op vrijdag een test piece en op zaterdag een keuzewerk moet spelen, staat me persoonlijk wel aan. Dat sluit op die manier ook beter aan bij de Europese richtlijnen. “Van al de keuzewerken in de overige divisies ben ik niet overtuigd – de strijd zou eerlijker zijn als iedereen gewoon hetzelfde werk zou spelen. Maar voor het publiek wel des te interessanter. Wel opvallend was de aanwezigheid van vele buitenlandse dirigenten. Het lijkt ook wel een gewoonte aan het worden om juist buitenlandse dirigenten in te vliegen. Dat heeft natuurlijk alles te maken met de status van de dirigenten. Of zou het het gebrek aan dirigenten uit eigen land zijn of juist het gebruik aan vertrouwen in dirigenten uit het land
‘metaForIsChe’
honger Alex Schillings stamt uit een muzikaal gezin waar de blaasmuziek en de klassieke muziek een belangrijke rol speelden in het dagelijks leven. Op 8-jarige leeftijd kwam hij bij de plaatselijke harmonie als trompettist en hij ging vervolgens naar de muziekschool te Maastricht. Op 15-jarige leeftijd ging hij trompet, Algemene Muzikale Vorming en HaFa-directie studeren aan het Conservatorium Maastricht. In 1979 en 1980 sloot hij deze studies af. In 1983 behaalde hij het groot Diploma HaFaBra-directie bij zijn docent Rien Rats. Verder studeerde hij orkestdirectie bij Lucas Vis en Anton Kersjes. In 1985 won hij de Zilveren Dirigentenstok tijdens de Internationale Dirigentenwedstrijd van het Wereld Muziek Concours te Kerkrade. Sinds de tweede helft van de jaren tachtig dirigeerde Alex talrijke muziekensembles – fanfares, symfonie orkesten, harmonieën en ook beroepsorkesten zoals de Koninklijke Militaire Kapel, de Johan Willem Friso Kapel. Daarnaast vervulde en vervult hij functies als landelijk consulent voor de blaasmuziek bij de Stichting Kunstfactor en directeur
van de Bond voor Orkestdirigenten. Hij wordt veel gevraagd voor het geven van directiecursussen en workshops in binnen- en buitenland. Verder is Alex als hoofdvakdocent HaFaBra-directie verbonden aan het ArtEZ Conservatorium te Zwolle en aan het Koninklijk Conservatorium te Den Haag en sinds kort aan ISEB in Trento, Italië. Hoe word je het liefst gezien? Dirigent, pedagoog, stimulator? … (neemt de tijd om hierover na te denken). “Ik vind mezelf een hele bevlogen musicus. Een eerlijke, bevlogen musicus. Ik doe het echt voor de liefde voor de muziek.” Maar van de liefde alleen kun je niet leven … “Dat is correct. Natuurlijk krijg ik voor mijn werk betaald, maar daar is het me niet om te doen. Ik ben nu 56. Het zou mooi zijn als ik over een jaar of 10/12 jaar kan terugkijken op een
| INtervIew tussen de repetities dOOr van een cOnservatOriumprOject van het artez symphOnic wind Orchestra staat aleX schillings mij te wOOrd Over Onder andere zijn bij de haske verschenen bOek vOOr dirigenten metafOOr. maar eerst is het genieten van dit dOOr de studenten zelf geOrganiseerde prOject. het is gebaseerd Op en geÏnspireerd dOOr de muziek van igOr stravinsky. aan dit prOject werken zO’n 100 muziekstudenten mee. het prOgramma sluit aan bij sacre 2013, de viering dOOr artez van het hOnderdjarig bestaan van ‘le sacre du printemps’ van cOmpOnist igOr stravinsky. ik heb m’n eerste vraag nOg niet gesteld Of deze enthOusiaste limburger verhaalt Over de prachtige muziek van stravinsky - l’Oiseau de feu (vuurvOgel) - en de intrigerende muziek van flOrent schmitt en chabier. schmitt schreef zijn werk ‘diOnysiaques’ naar aanleiding van het hOren van deze ‘le sacre du printemps’. en emmanuel chabier, die was vOOr zOwel schmitt als stravinsky het grOte vOOrbeeld van de franse pianOmuziek.
een tOmelOze energie, die wil inspireren, dOceren en bOvenal wil absOrberen. tekst ANjA AbmA
document dat ik voor de muziekwereld heb kunnen achterlaten. Fysiek gezien doe ik dat al door het afleveren van dirigenten. Verschillende dirigenten zijn gelukkig zeer succesvol.” Is het dan die eerdergenoemde ‘eerlijkheid’ die jou onderscheidt van andere collega’s? “Ik weet niet of de eerlijkheid mij onderscheidt van andere collegae. Ik vind dat niet belangrijk. Ik vind de eerlijkheid het beste bij mij passen door de permanente zoektocht naar de bron waar het in de muziek om gaat. Om vervolgens die kennis te mogen en kunnen delen met studenten, orkesten en/of collegae. Waar ik ook ben!! In de volle breedte van de muziek is zo’n grote bron van interessante kennis te vergaren om je vervolgens rijk te mogen voelen. “Ik ontmoet ook wel musici van mijn leeftijd en denk dan wel eens “oei, wat is er met jullie gebeurd”, of “wat heb jij al die tijd gedaan?” Maar ja, misschien zijn ze wel heel gelukkig. Wie ben
ik dan om daar wat van te zeggen. Ik wil niemand geluk opdringen of namens iemand anders praten. “Ik kom wel eens mensen tegen die klinkklare onzin vertellen voor een orkest. Dat moeten zij helemaal zelf weten, maar dat is niet wat ik doe. Dan kom ik misschien maar te overtuigend over. Ik blijf van mening dat ik het volste recht heb om informatie – die ik zelf vergaard heb – door te geven. Ik vind van mezelf dat ik het moet doen. Zo ook deze week met het conservatoriumorkest van Zwolle waar het geweldig is te mogen ervaren dat studenten graag veel willen weten en dat je kennis mag en moet overdragen aan een nieuwe generatie. Ik zal dan ook niet snel iemand de kans geven om mij iets te vragen waar ik geen antwoord op weet. Het is voor mij ´education permanente´ - een constante honger naar informatie. Daardoor moet ik goed opletten wat er om me heen gebeurt en daarop anticiperen. Niet voor niets staat er op de achterzijde van mijn visitekaartje ‘Lifelong Learning’.”
PAGINA 17
zO, het is me meteen duidelijk dat ik hier te dOen heb met een belezen man met
Muziekgerelateerde informatie? “Niet per se. Ik ben veel onderweg. En als ik in de auto rijd of met de trein reis luister ik graag naar universitaire boeken over bijvoorbeeld populisme of de historie van de psychologie. Maar ik luister ook graag naar Radio 1, naar Maarten van Rossem of de Neerlandicus Klein. Ik zie daarin dwarsverbanden met mijn docentschap.“
opgesteld en wordt nagestreefd. Ik ben ervan overtuigd dat dit soort dirigenten een orkest in de goede richting kunnen sturen.”
Daar haal je ook je inspiratie vandaan? “Mijn inspiratie haal ik uit alles wat ik lees, alles wat ik doe. Ik ben iedere dag met muziek doende. Het vak ‘an sich’ houdt je gewoon bezig. Ik zoek dagelijks naar informatie om nog beter les te geven.”
‘Metafoor’ is de titel van je boek. Vanwaar deze titel? “Metafoor is beeldspraak en beeldspraak is voor mij een wezenlijk onderdeel van mijn repetitietaal. Ik heb de afgelopen jaren al zoveel metaforen gebruikt en ben van mening dat ze werken. En dat blijkt ook wel, want als ik mensen na jaren weer tegenkom, zijn het die gekke metaforen die vooral onthouden worden. “Metafoor heeft voor mij een betekenis van ´ontstaan´. In de orkestratie zoek ik vaak een link met de schilderkunst, naar kleuren en klankkleuren in een partituur. Voor mij is een kleur of een karakter ook een metafoor. Een kleur of karakter geeft een bepaalde impact aan een bepaalde passage in een stuk of aan een bepaald werk. En verder vind ik het ook gewoon een goed woord; het is altijd al een favoriet woord van me geweest. Metafoor heeft ook nog een subtitel hè.”
PAGINA 18
Staat Schillings nooit eens in de relaxmodus? “Natuurlijk wel. Ik ga ook wel eens met mijn vrouw naar de bioscoop of ik ga wandelen. Maar iedere dag is er een moment dat ik mezelf verrijk.” We gaan het over je boek hebben dat binnenkort zal worden uitgegeven door De Haske Publications. Het boek zou toch al eerder uitgebracht worden? “Ja, dat is correct. Maar het zal nu niet lang meer duren hoor, voordat het boek verschijnt. Het boek is klaar en bevat zo´n 500 pagina´s. Een enorm boekwerk. De Haske wil graag een aantal dingen uit het boek online zetten, dingen die aan veranderingen onderhevig zijn. Dat vind ik heel goed en zeer interessant.” Op welk moment wist je het : ik moet dat boek schrijven! “Zo’n 10, 12 jaar geleden is er ooit een keer een opmerking gemaakt dat we in Nederland meer coördinatie zouden moeten krijgen voor wat betreft de leermiddelen in het vakonderwijs. Toen waren er al gesprekken gaande tussen De Haske en mijzelf. Voor mij was het echter niet het juiste moment om te gaan schrijven. Ik was werkzaam bij Unisono, thans Kunstfactor. Bij Kunstfactor werk je veel in teamverband en ik had het gevoel dat dit toch echt iets was wat ik helemaal zelf wilde gaan schrijven. Ik wilde echt mijn eigen ei erin kwijt. Toen ik later wel de ruimte kreeg om een aanvang met het boek te maken, ben ik van alles gaan verzamelen, zoals oefeningen, invuloefeningen, vragen, casussen, praktijktips, literatuurlijsten enzovoort, enzovoort. Het resultaat is een methodische handleiding geworden, waarin naast de universele aanpak van het vak directie de vorming van een musicus centraal.” Wat bedoel je met ‘vorming van een musicus’? “Ik heb veel wildgroei binnen de dirigentenwereld gezien, en die zie ik nog steeds. Het viel me op dat als je sommige dirigenten wat langer aan de tand voelt wat betreft hun vakkennis, ze bepaalde basiszaken niet (meer) weten. Tja, en dat zijn dan toch officieel je vakbroeders. Dat vind ik eigenlijk een kwalijke zaak. In dit boek probeer ik het belang van vakinhoudelijke scholing, een brede visie, leidinggevende kwaliteiten en de persoonlijke wil je regelmatig te laten bijscholen te benadrukken en bovenal te stimuleren. Goed en breed geschoolde dirigenten kunnen aansluiten aan hetgeen er tegenwoordig van een dirigent wordt verwacht en met hun profiel mede vormgeven aan hetgeen door de muziekvereniging is
En wat is die subtitel? “‘Topdirigent kan men zijn op elk niveau’. Een keihard feit dat ben je toch met me eens hè. Voor elk niveau moet er een topdirigent zijn. De mogelijkheden van de huidige orkesten zijn niet te vergelijken met de orkesten van tientallen jaren geleden. Ik ben van mening dat de groei van de orkesten voor een belangrijk deel afhankelijk is van de inbreng van de dirigent. Daarom vind ik de vakinhoudelijke kennis en kwaliteit ook zo belangrijk. De dirigent, die immers artistiek gezien voor de inhoudelijke groei van het orkest eindverantwoordelijk is, zal zich staande moeten houden op basis van deze kennis. Natuurlijk zijn de sociale vaardigheden minstens zo belangrijk, maar mogen absoluut geen verbloeming zijn van mogelijke inhoudelijke tekortkomingen. Het gebeunhaas van sommige dirigenten op het gebied van slagtechniek, stijl- en partituurkennis kan voor een orkest funest zijn. Elk orkest, spelend op wat voor niveau dan ook, verdient een topdirigent.” Voor wie is het boek bedoeld? “Het is bedoeld voor de musicus die een passie voor muziek
Hoe is het boek opgebouwd? “Het boek heeft vier delen : de grote verantwoording, een ideologisch gedeelte, een methodische handleiding en een uitwerking van alle onderdelen. Elk onderdeel is zeer uitgebreid beschreven. Ook de bezetting van het orkest, een beschrijving van elk instrument … echt een waanzinnig mooi gedeelte. “In dit boek loop ik als het ware een bacheloropleiding van een dirigent door – een 4-jarige dagopleiding aan een conservatorium. Niet alleen zijn de onderwerpen die in dit boek worden besproken belangrijk – het begint in feite al het met vooraf hebben van een goede vakinhoudelijke attitude : Dirigent zijn is men 24 uur per dag. Dirigent zijn is een manier van leven. Dirigent zijn betekent elke dag studeren. Dirigenten zijn erudiete persoonlijkheden “Daarnaast heb je nog het werkboek met daarbij een DVD met daarop bewegende onderdelen. En tientallen foto’s hoe je moet dirigeren.” Heb je daarvoor zelf model gestaan? “Nee, nee, daar heb ik een ex-student voor gebruikt. En om nog even verder te gaan… ook vind je in het boek allemaal oefeningen, zoals technische oefeningen, dagelijkse oefeningen, onafhankelijke instrumentatie. Verder ook veel praktijktips.” Veel oefenen dus? “Inderdaad, alleen is die oefening van een dirigent lastiger waarneembaar dan als je een instrumentale of een vocale studie volgt. Dan hoort men meteen wat het resultaat is. Bij een dirigentenopleiding hangt dit onder andere af van je eigen kritische waarneming, de info die je krijgt en in een later stadium van de persoon die je begeleidt. Die kritische waarneming kan je activeren door regelmatig video-opnames van je zelf te maken tijdens repetities of concerten. Of sparren met een collega-student. Zo zie je – als het goed is – een motorische ontwikkeling in je dirigeren. En deze ontwikkeling is heel interessant. Zo begint iedere dirigent met een ongecontroleerde maar bovenal intuïtieve manier van ‘dirigeren’. Via een viertal ontwikkelingsfasen met betrekking tot de manuele/motorische ontwikkeling wordt de dirigent geschoold om op vakbekwame wijze te communiceren met een orkest.
Het zijn: Onbewust – onbekwaam Bewust – onbekwaam Bewust – bekwaam Onbewust – bekwaam Wat is het uiteindelijke doel? “Het doel is intermediair zijn tussen partituur en orkest. Als je als dirigent een goede slagtechniek hebt, stimuleert dat de interacties tussen dirigent en musici. Datgene wat je met je handen kunt communiceren, heeft geen verbale instructie nodig. Maar dat ‘praten met je handen’ kent een limit, dan zal een verbale instructie er aan te pas moeten komen. Waarom? Omdat gewoonweg niet alles non verbaal kan worden gecommuniceerd. Ik probeer de dirigent ervan te overtuigen dat veel verbale instructies ook non-verbaal gecommuniceerd kunnen worden en dat die wijze van dirigeren enkel en alleen maar voordelen heeft. Die voordelen staan in het boek vermeld. “De eerder genoemde fasen zijn de kompas voor de ontwikkeling. De doelstelling van dirigenteducatie is te komen tot in de vierde fase van de ontwikkeling: onbewust - bekwaam. Het tweerichtingsverkeer in de interactie tussen dirigent en orkest, de in- en output, is een constant aandachtspunt voor een dirigent. Dit zal in de praktijk deels bewust maar ook deels onbewust moeten gaan plaats vinden. Het proces van de geheimzinnige taal die dirigeren wordt genoemd. Het volstrekt non-verbaal leiding geven en via een universele taal een orkest een muzikaal concept laten uitvoeren. Deels zal die dirigententaal bewust moeten plaats vinden. Deze bewustwording is een deel van het rijpingsproces. Het ‘bewust bekwaam’. Het uiteindelijke doel is het ‘onbewust bekwaam’ leiding geven aan het orkest.” Gaat het boek ook internationaal? “Jazeker. Ik krijg ook veel aandacht als muziekdocent in het buitenland. Omdat ik ook veel in landen als Duitsland en Spanje kom, wordt Metafoor ook in verschillende talen vertaald. Het spreken met je handen is een universele taal die, indien men ze goed toepast, geen taalbarrière kent.” Binnenkort laat je dus jouw ‘levenswerk’ aan de muziekwereld na. “Ja en zoals ik eerder al zei, wil ik graag die honger naar informatie en mijn kennis overdragen aan de jongere generatie. Ik hoop dat ze net zo gepassioneerd worden als ik. En dat ze die vakattitude overnemen. Mijn boodschap is om op zoek te blijven gaan naar de bron waar het allemaal om gaat en zorg verder dat je het begrijpt. “Laatst liep ik langs een aantal straatmuzikanten die buiten Bach stonden te spelen. Zo prachtig, zo mooi in balans. Elke noot had z’n plek. Dat was voor mij een voorbeeld van het hand in hand gaan van niveau en passie. Het was ontroerend met hoeveel passie ze speelden. Die musici hadden het echt begrepen!”
PAGINA 19
heeft en een ruime mate van muzikale ontwikkeling, die beschikt over een goede theoretische en goede gehoorontwikkeling, die een brede interesse in de muziek heeft, die beschikt over een aangeboren motorisch vermogen om dirigeertechnische vaardigheden te ontwikkelen. Met dit boek zou deze musicus zich kunnen bekwamen in het vak dirigeren. Mijn handleiding zal de student de mogelijkheid geven zich op verantwoorde wijze te scholen en te vormen tot een vakbekwaam dirigent.”
THE RAY FARR SIGNATURE RAW BRASS FLUGEL HORN Spot-on Intonation Easier blowing in all registers; Especially the higher. SEE US AT: ONFK, DRACHTEN
“The new Raw Brass flugel that I have helped design, sets a new standard in response, intonation and tone quality which will, I believe, give performers more opportunity for colour and artistry. It’s easier to play than any other flugelhorn I have tried and has much better intonation. I just love playing it!”
A key design feature of the unique Ray Farr Signature Raw Brass Flugel Horn is the conical flair of its bell which amplifies the sound. The combination of the unique alloy used in the Bell’s manufacture with Random Mass design, Rimless construction, Bell Stayless™’ and a lacquer-less finish, all combine to produce a world class instrument which countless musicians who’ve tried it consider it to be the best Flugel they’ve ever played! The Ray Farr Signature Raw Brass Flugel Horn is produced in Bognor Regis, West Sussex, UK by our company - County Instruments. Customer preferences, such as the choice of whether to incorporate a third valve trigger, can be accommodated during production. We manufacture to order and sell direct from the factory via our website. The Ray Farr Signature Raw Brass Flugel Horn is not available from retail outlets.
THREE WEEK’S APPROVAL ANYWHERE IN EUROPE! The only way to really appraise an instrument is in the environment with which the player is familiar - home and band practice. To make an instant decision in a shop after a short period does not offer a thorough examination of an instrument’s true potential. It is for this reason we offer three weeks approval. Please ‘phone or email for more details.
ALSO AVAILABLE - RAW BRASS SAXOPHONES SOPRANO • ALTO • TENOR • BARITONE
9 The Joiner’s Shop, The Historical Dockyard, Chatham, Kent. ME4 4TZ United Kingdom Tel: +44 (0) 845 601 2815 Email: info@rawbrass.co.uk
www.rawbrassflugel.co.uk
n a v _ t n e m o m _ het
Arie Stolk Als jongetje van nog geen acht naar trompetles bij de fanfare omdat je vader er ook speelde. Wie is er niet zo begonnen? Maar het ene nest is wat “vruchtbaarder” dan het andere soms. Ik heb wat dat
Speelde bij de (destijds nog) fanfare van Na Lang Streven uit Klaaswaal. Een vereniging op niveau en met een enorm leuk en groot jeugdorkest. Op ons 13de ongeveer speelden we als een project “Big Band” met een geselecteerd groepje onder leiding van de broer van de dirigent en eerste mijn leermeester Dirk Koster. Broer Jaap had eind jaren dertig en in de veertiger jaren een dansorkest met enig faam in de regio. Alle muziek bleek bewaard; Caravan van Ellington, Trumpet Blues van Harry James, muziek van Jack Bulterman…..maar nogal moeilijk, nogal snel ook. We oefenden ons drie slagen in de rondte, elke zondagochtend weer. Bijna 15 jaar lang, met wat kleine tussenpozen weliswaar. We verdiepten ons in de materie, kochten LP’s. Een paar daarvan hebben nog steeds een prominente plaats op mijn werkkamer. Terwijl ik dit schrijf zet ik er een op… de big band van Stan Kenton. Want “Stan Kenton”, had iemand uit onze band eens gezegd, “ dat moet je horen, dat is spektakel!” Ik werd lid, of hoe noemde je dat toen, van een of andere organisatie genaamd “Creative World” met een adres in Los Angeles en in Amsterdam. We zouden dat nu denk ik het platenlabel noemen. Er kwamen nieuwsbrieven uit Amerika over optredens, de bezetting en het repertoire van Stan Kenton. Over zijn experimenten met extra instrumenten bij de standaardbezetting, zijn bewerkingen van West Side Story en Hair, zijn opnames van volksliederen. Ooit zo’n mooi Wilhelmus gehoord? Zou een afsluiting zijn zeg na het concours lichte muziek. Je kon er ook LP’s bestellen. Per brief en dat duurde even voordat je wat hoorde in die tijd. De voorloper van de webshop dus. Als de LP kwam voelde het net Sinterklaas. Veel leden uit onze bigband en ik niet in het minst werden en waren idolaat van Stan Kenton. We traden op met diezelfde
overhemden met grote boorden en rare kleuren, die lange vesten en onze drummer kocht een Gretsch gelijk aan dat van John von Ohlen. We kochten ook de arrangementen. Een tweede percussie man erbij. De trompetten verlegden hun grenzen naar boven. Ik probeerde zijn (langzame) soli na te spelen uit een album voor piano. Jee, wat had die man grote handen! Toen naderde het moment… Stan Kenton in Nederland. Begin jaren ‘70. Om mijn geheugen wat op te frissen kwam ik via google op verschillende data van het optreden in Nederland. Er is ook een stukje van de tv-registratie te zien. De foto’s die ik er van heb, gemaakt door een vriend met dure spullen, wijzen erop dat het concert was op 5 februari 1972 in de grote schouwburg. De tv beelden uit de archieven tonen een orkest in dezelfde opstelling en outfit als op mijn foto’s. (Kenton speelde een jaar later in de Doelen) Op dat concert in de schouwburg sloeg een vonk over; Jeeeeetje, die band speelt een LP na! Artistry in rythm, MacArthur Park, Malaguena… Een kleine 10 jaar later was ik dirigent van diverse orkesten. Mijn big band was er niet meer, maar de fanfares en harmonieën hadden soms ook wel jazzy repertoire. Al waren het, zachtjes uitgedrukt, nogal sobere arrangementen. Later kwamen ze gelukkig in een wat professioneler idioom. Veel voldoening gaven ze me niet in die beginjaren. Ik kon maar niet loskomen van het geluid en de sfeer van toen in Rotterdam en dat van de LP’s, die ik nog regelmatig draai. Die stiekem gemaakte foto’s, die grammofoonplaten en herinneringen aan het concert zijn nog altijd een klein accuutje dat me van tijd tot tijd oplaadt.
PAGINA 21
betreft niet te klagen.
FOtOGrAFIe: jOs wesdIjk
PAGINA 22
basIskennIs van de drumnotatIe Hoe goed en duidelijk de muzieknotatie voor blazers is geregeld, zo bekaaid komen drummers er van af. Componisten ‘noteren maar wat’ en dat is simpel te verklaren, omdat de notatie van geruis nou eenmaal niet universeel is afgesproken. Het probleem bij veel beginnende drummers is dat de notatie in hun lesmethode nog wel eens wil afwijken van de drumnotatie van de muziek die ze in het jeugdorkest spelen. Doordat vooral beginnende dirigenten die van oorsprong blazer zijn nog over te weinig kennis van deze materie beschikken worden deze drummers vaak maar aan hun lot overgelaten. Dit heeft tot gevolg dat de drumpartij van een muziekstuk niet volledig tot zijn recht komt. Als we naar de onderstaande en door drummers meest gespeelde voorbeelden kijken zien we, hoewel beide componisten hetzelfde bedoelen, duidelijk de notatieverschillen.
In de eerste maat zouden de meeste drummers direct op de Hi-hat gaan spelen, maar dat is in principe onjuist, omdat een componist met de afkorting H.H of R.C, wat staat voor hi-hat en ride cymbal, aan moet gegeven waarop gespeeld dient te worden. Nadat de drummer drie maten lang de Groove (ritmisch patroon) heeft gespeeld volgt
in de vierde maat een zgn. break op de snare en toms. De drummer onderbreekt dus letterlijk waar hij mee bezig was om een overgang te maken van het ene muzikale fragment naar het andere en dat kan gezien worden als een soort mini solo. Dit wordt ook wel een fill of fill-in genoemd. Er zijn componisten die de noten van zo’n break helemaal uitschrijven, maar meestal laten ze het gewoon aan de fantasie van de drummer over en zetten zij er alleen maar ‘break’, ‘fill’, of ‘fill-in’ neer. De vijfde maat is de afsluiting van het muziekstuk en eindigt met een crash cymbal en een basedrum (C.C. en B.D.). Nu deze maten qua notatie zijn geanalyseerd valt er uiteraard ook nog het een en ander over de speelmanier te vertellen. Als een drummer alle noten zonder enig accent zou spelen zal de muziek wel strak maar verre van muzikaal klinken. De hi-hat krijgt op elke tel een heel licht accent mee: 1-ne 2-je 3-je 4-re. Overdrijf deze accenten echter niet teveel anders is er de kans van overdosering. Blazers geven een hoofdaccent op de 1e en een nevenaccent op de 3e tel. De snaredrum staat echter op de afterbeat (2e en 4e tel) genoteerd en krijgt ook een accent mee waardoor de muziek een vette sound krijgt. De basedrum heeft een basfunctie en zal in veel gevallen samen met de blaas bas de cadans (hartslag) van de muziek bepalen. Als de drummer met zijn basepedaal een licht accent geeft op de kwartnoten dan zal de achtste noot de muziek letterlijk naar de volgende tel toe stuwen. Op de snaredrum kunnen enorm veel verschillende klankkleuren aan de muziek worden toegevoegd. Er kan gekozen worden om mét snaren te spelen (snares on) of de snaren van het vel af te halen (snares off). Dit laatste wordt ook
IvO kOuweNhOveN | cOlumN
Er bestaan ontzaglijk veel verschillende bekkens, maar om het verhaal overzichtelijk te houden geef ik hierbij een opsomming van de meest voorkomende bekkens. De bekkens die meestal bij een muziekvereniging worden gebruikt zijn de 18inch ride, de 16inch crash en de 14inch hi-hat. (De bekkenmaat wordt in inches uitgedrukt. De namen van de bekkens worden in het algemeen in het Engels uitgesproken en het woordje cymbal erachter wordt meestal weggelaten!) Als een drumstel wordt uitgebreid met andere bekkens is dat meestal met een kleine splash en een chinese. De splash wordt vaak bij dixielandmuziek gebruikt en geeft een grappige, hoge en korte klank. De chinese is groot en geeft een rauw en heftig geluid. In vorm onderscheidt dit bekken zich van andere door de openstaande rand en de afgeplatte gevormde cup. Het kan voorkomen dat componisten deze twee bekkens op dezelfde notatielijn zetten als de crash, maar dan moeten ze er wel duidelijk splash of chinese bijzetten. Bij funkmuziek wordt vaak de bol van de ride gespeeld. Dan staat erbij ‘on cup’ of ‘bell’. Als de hi-hat constant een klein stukje open wordt gezet staat er ‘loosen hi-hat’ boven de noten. Dit wordt veel bij rock- en metalmuziek gebruikt en geeft een heel ruig geluid. Het
speciale effect dat we in dancemuziek horen, maar ook in de hafabra muziek veel tegenkomen zien we in voorbeeld 3.
PAGINA 23
wel dof of fielddrum genoemd. Qua speelwijze kan er zowel midden op het vel (on head) als op de rand (rim of hoop) worden geslagen. Als er met een combinatie van beide geslagen wordt ontstaat er een harde klap wat een rimshot wordt genoemd. Niet te verwarren met een rimclick die vaak bij ballads wordt gebruikt en juist een zacht geluid geeft. Bij een rimclick laat de drummer de onderkant van de trommelstok op het vel rusten en de bovenkant (of andersom!) op de rand neerkomen.
Het plusje geeft aan dat de hi-hat helemaal gesloten is en het rondje dat de hi-hat een klein beetje geopend wordt. Als je er op slaat wordt een soort zuigend geluid geproduceerd. Voor een niet-drummer lijkt dit misschien lastig om te spelen, maar het is juist heel eenvoudig aan te leren, omdat beide voeten tegelijkertijd op en neer gaan. U ziet, voordat drummers vrij gelaten kunnen worden in hun spel moeten ze dus wel degelijk kennis hebben van bovenstaande zakenLean Robbemont speelde ooit als leerling drummer in mijn jeugdorkest. Zijn eerste stukje dat hij mocht drummen was mijn jeugdcompositie ‘Party Mix’. Na een hoop gestuntel van hem op het drumstel en nadat ik alle metronoomcijfers wel voorbij had horen komen, kreeg hij het stuk langzaam maar zeker onder de knie. Als ik geen weet had gehad van drumnotatie en speelmanier, had ik hem niet kunnen begeleiden. Tegenwoordig is hij de drummer van Alain Clark, Ali B, Leona Philippo en van de Auratones (album met Thijs van Leer). Daarnaast is hij Endorser van Yamaha en Istanbul, heeft hij een eigen stokkenlijn bij Agner en staat hij op grote festivals als North Sea Jazz!
belGIAN brAss | IbbA 2013
InternatIonal belgIan brass aCademY van 4 t/m 11 mei vindt belgian brass plaats in harelbeke (b). ibba is een bijzOnder muziekfestival. het is een ‘klassiek’ festival met een hOOg crOssOver gehalte waarbij andere genres muziek niet wOrden gemeden , maar waarbij het ‘kOperinstrument’ en aanverwante vOlledig centraal wOrdt geplaatst in elke uitvOering. het ibba festival is eveneens een educatief platfOrm waar internatiOnale dOcenten/artiesten de mOgelijkheden van en de kennis Over het ‘kOperinstrument’ verspreiden via wOrkshOps en lezingen. de rOde draad dOOrheen het cOncertaanbOd, is ditmaal de van Oudsher nauwe band tussen ‘de kOperblaasmuziek’ en ‘het vOlk’.
Belgian Brass is een dynamisch ensemble met diversiteit en virtuositeit als belangrijkste troeven. De combinatie van gerenommeerde musici en een duidelijk artistiek profiel maakt van dit ensemble een indrukwekkende en unieke Belgische vertegenwoordiger op binnen- en zeker ook buitenlandse concertpodia. Het ensemble is ontstaan uit het voormalig kwintet Belgian Brass Soloists. Artistiek leider Manu Mellaerts lanceerde de idee om een grotere, meer polyvalente groep musici te verenigen, om zo de artistieke mogelijkheden van dit ensemble te verruimen. Door dit “nieuwe concept” kon dan ook meer dynamisch bereik en een groter artistiek kleurenpalet gecreëerd worden. Dankzij de extra dynamiek en de artistieke verruiming groeide Belgian Brass uit tot een ensemble op topniveau met flexibiliteit en virtuositeit als belangrijkste handelsmerken. De toevoeging van slagwerk aan het klassieke kopertentet maakt dat Belgian Brass ten allen tijde paraat staat om de meest uiteenlopende composities aan te pakken. Het bewerken van stukken in diverse muziekstijlen voor de specifieke bezetting van Belgian Brass gebeurt voornamelijk door de eigen muzikanten. Onze arrangeurs betonen steeds respect voor de originele partituur en
PAGINA 25
| AdvertOrIAl
ZOltAN Imre kIss (hONGArIje)
belGIAN brAss (belGIe)
voeren een uitgesproken symfonisch klankideaal hoog in het vaandel. Alle programma’s van Belgian Brass bieden een subtiele en evenwichtige mix van de meest uiteenlopende muziekgenres, die de eminente musici – dankzij hun jarenlange ervaring – moeiteloos beheersen: van barok over renaissance tot hedendaags klassiek en zelfs bigband. Belgian Brass kan elk publiek bekoren. thema Het vaak iets te diepe water tussen het ‘klassieke’ concertpodium en het publiek wordt gedicht en levert tegelijkertijd een artistiek hoogstaand, aantrekkelijk en heel apart programma. Artistiek leider Mellaers en de musici lieten zich inspireren op muziek die zijn ontstaan dankt aan ‘het volk’... “Waar en wanneer dan ook ter wereld hebben sociaal-economische toestanden in de samenleving, steeds een inspiratiebron gevormd bij het maken van kunst. De nood aan expressie van blijdschap, geluk, passie, maar ook frustratie, angst, ellende en armoede van een ganse samenleving, vind je nergens zo uitdrukkelijk terug als in de muziek!”, aldus artistiek leider Mellaerts. “Zo zal
u in aangegrepen worden door het verhaal en de sociale strijd van de Engelse mijnwerkers eind van de 19de eeuw, ontroerd worden door de passie van de Argentijnse tango, maar ook kunnen meemaken hoe muziek-spelen een alternatief kan zijn voor de uitzichtloze situatie van ontelbare straatjongeren in Venezuela...” IBBA heeft ervoor gekozen hebben om naast de internationale top van de brass -ensembles en -solisten ook te gaan voor een breed artistiek aanbod, dat verder rijkt dan pure brass. Daarnaast is er een duidelijk interactieve programmalijn is met het Festival Van Vlaanderen Kortrijk, o.a. met een unieke uitvoering van de aangrijpende ‘Miners Hymn’ van Johan Johansson, die dan weer de inhoudelijke basis vormt voor het verder concertaanbod van IBBA. Een goed voorbeeld van samenwerking tussen prominente festivals! Voor het pedagogische luik in IBBA werden internationaal gerenommeerde docenten uitgenodigd om de talrijke conservatoriumstudenten uit binnen- en buitenland een fantastisch pedagogisch project te kunnen aanbieden.
PAGINA 26
Rex Richardson (Verenigde Staten)
Oystein Baadsvik (Noorwegen)
Door de nauwe samenwerking met onze regionale muziekacademies en ook met VLAMO, hebben we ditmaal echter ook ruimte voorzien voor de zeer jonge koperblaasstudenten van het DKO en komen ook onze amateurmuzikanten ruimschoots en ongelimiteerd aan bod. BELGIAN BRASS In zijn korte bestaan speelde Belgian Brass concerten in België, Luxemburg, Frankrijk, Italië, Nederland, de Verenigde Staten en Spanje én liet het zich opmerken door het uitbrengen van drie uitmuntende cd’s. De debuut-cd ‘Pushing the Limits’ is een veelbesproken visitekaartje. Het programma, dat meer dan vier eeuwen muziekgeschiedenis overspant en dat muzikaal Europa doorkruist van oost naar west, biedt voor elk wat wils. En – zoals de titel al laat vermoeden – de muzikanten moeten hun virtuositeit tot het uiterste drijven! In ‘Russian Heritage’, de tweede Belgian Brass-cd, maken de luisteraars een wandeling door het Russische muzikale landschap. Enkele van de mooiste werken van bekende en
minder bekende Russische componisten zullen u ongetwijfeld in vervoering brengen. Maar Belgian Brass draagt ook de actuele Vlaamse kunst een warm hart toe! In juli 2008 verscheen de derde Belgian Brass CD ‘From IO to Dandi’. Vier vooraanstaande Vlaamse componisten (Jan van Landeghem, Jan Van der Roost, Dirk Brossé en Wim Henderickx) schreven in opdracht van het ensemble 4 uiteenlopende composities die allen te beluisteren zijn op de nieuwe plaat. HARELBEKE IBBA of International Belgian Brass Academy is een festival dat om de 2 jaar wordt georganiseerd door het Belgian Brass ensemble. Het festival kende zijn oorsprong in Tongeren i.s.m. met het toenmalige Basilica Festival (Festival van Vlaanderen Limburg) in 2008. In 2010 werd een tweede editie georganiseerd en in 2012 een laatste i.s.m. het B – Classic Festival (nieuwe versie van Basilica Festival / Festival van Vlaanderen Limburg). Het B – Classic festival hield in zijn huidige vorm op met bestaan na editie 2012 wegens het
DE MUZIKANTEN Trompetten Manu Mellaerts - Orkest van de Koninklijke Muntschouwburg Simon Van Hoecke – Filharmonie van Luxemburg Steven Devolder - Orkest van de Koninklijke Muntschouwburg Frankie De Kuyffer - Freelance Hoorns Rik Vercruysse - Freelance Marc Peremans - Muziekkapel van de Belgische Gidsen Trombones Jan Smets - Orkest van de Koninklijke Muntschouwburg Tom Verschoore - Muziekkapel van de Belgische Gidsen Geert De Vos - Orkest van de Koninklijke Muntschouwburg
PAGINA 27
Tuba Jean Xhonneux – Ries Schellekens - Freelance Slagwerk Luk Artois - Orkest van de Koninklijke Muntschouwburg Gaetan La Mela - Freelance DISCOGRAFIE 1. ‘Pushing The Limits’, uitgegeven door Beriato Music
Allen Vizzutti (Verenigde Staten)
2. ‘Russian Heritage’, uitgegeven door Beriato Music 3.’From IO to Dandi’, uitgegeven door Beriato Music ARTISTIEK LEIDER Manu Mellaerts begon zijn trompetstudies aan de muziekacademie van Tienen. Vervolgens studeerde hij bij Jerome De Brouwer aan het Koninklijk Muziekconservatorium van Brussel, waar hij het hoger diploma trompet en kamermuziek behaalde. Daarna besloot hij zich verder in het buitenland te vervolmaken. Hij studeerde bij Pierre Thibaud in Parijs, bij Roger Delmotte in Versailles en bij Edward Tarr in Basel. Zijn eerste orkestervaring verwierf hij in het BRT-Filharmonisch Orkest. In 1986 werd hij aangeworven als eerste solist trompet in het orkest van de Muntschouwburg te Brussel, waar hij nog steeds actief is. Hij volgde in 1994 zijn vroegere leraar Jerome De Brouwer op als hoofddocent trompet aan het Koninklijk Muziekconservatorium van Brussel.
verdwijnen van de structurele Vlaamse overheidssteun. IBBA zocht andere horizonten op en vond deze in de regio Kortrijk/Harelbeke. In 2013 ondersteunt Stad Harelbeke i.s.m. Stad Kortrijk een nieuwe editie van het festival. Voor de editie 2013 zal het IBBA festival beroep doen op diverse culturele partners voor het uitwerken van een 7 daags concertprogramma voor jong en oud. Er werden reeds partners gevonden in het Festival van Vlaanderen Kortrijk, Cultureel Centrum Kortrijk, Muziekcentrum Track, … . Het educatieve luik wordt in samenwerking met verschillende muziekacademie, Jeugd & Muziek, VLAMO, voorbereid. De organisatie van het IBBA festival is in handen van de Belgian Brass vzw in samenwerking met Stad Harelbeke. Het programma wordt met de diverse partners de komende maanden vastgelegd en bekendgemaakt in januari 2013. Het openingsconcert werd reeds bepaald en wordt de uitvoering van het werk ‘MINERS HYMNS’ van de componist Johann Johannsonn.
WIe Wordt er (nog) rIjk van muzIek uItgeven? in het artikel van vOrige maand ben ik zeer glObaal, zeg maar Oppervlakkig, ingegaan Op de digitale winkels van muziekuitgeverijen. het was enkel bedOeld als het Oplichten van een tipje van de sluier maar het is meer een tOp van de ijsberg gewOrden. er kwamen nOg al wat reacties lOs en dus blijkt dat het Onderwerp ‘muziekuitgeverij’ gevOelig ligt. in het sOwiesO al OvergevOelige hafabra-land is men Over het algemeen nOg uiterst cOnservatief en de pers dient daar dan OOk even terughOudend en serviel naar te handelen, lijkt de algemene teneur te zijn. eigenlijk bijzOnder jammer want enkel een klein dOekje Over dit zeer stOffige imagO is niet zO heel mOeilijk en het zOu dit echt wel bOeiende wereldje enkel maar gOed dOen. er verandert mOndjesmaat wel eens iets maar in een wereld waarin Oude glOrie steeds maar weer wOrdt Opgehaald en verheerlijkt, gaat de vOOruitgang met kleine pasjes. wanneer gaat er echt eens iets gebeuren? ik hOud me hier enkel bij het uitgeven van muziek, en ik hOOp van harte dat OOk hier de bezem dOOr gaat. tekst FrANÇOIs leeNders
| essAy
rOyalty’s Een gesprek met een componist van koormuziek die ik onlangs ontmoette gaf me een inzicht waar ik werkelijk steil van achterover viel. Hij had jarenlang zijn mooie muziek laten uitgeven bij een bevriende uitgever. Dit alles in de veronderstelling dat zijn scheppingen in goede handen waren. Maar na een tijdje bleek dat er wel redelijk wat verkocht werd maar dat de zogenaamde royalty’s – het afgesproken percentage van de verkoopprijs - niet navenant meeliepen. Navraag bij de uitgeverij leverde niets op. De uitgever meldde dat het waarschijnlijk gekopieerde partijen waren, waar de uitgever werkelijk niets aan kon doen. Omdat de componist het zaakje niet vertrouwde wilde hij graag de reële verkoopcijfers zien maar dat ‘genoegen’ werd hem niet gegund. Wel kreeg hij een kladje met daarop het aantal verkochte sets, maar daar werd hij niet vrolijker van. Geen enkel bedrag was hetzelfde want alles werd doorverkocht naar andere uitgevers met verschillende kortingspercentages. Dit heb ik zelf overigens ook meegemaakt. De uitgeverij die mijn belangen behartigde was een onderdeel van een in het buitenland gevestigde uitgeverij. Componisten als ik hadden een contract gesloten bij de Nederlandse vestiging. Laten we zeggen voor 10% royalty’s. Maar de uitgeverij in Nederland leverde de werken door aan het eigen moederbedrijf in het buitenland met een handelskorting van 40%. Over de overgebleven 60% vangt de componist royalty’s. De componist vangt dus van een stuk van 100 euro niet 10 maar slechts 6 euro! Openheid schijnt bij de meeste uitgevers niet aanwezig te zijn,
in beweging Of de uitgeverijen gaan overleven is de vraag. De inkomsten lopen terug. Door de crisis kopen orkesten behalve minder vaak instrumenten ook minder bladmuziek. De cd-verkoop is sowieso ingestort maar nog steeds worden er cd-abonnementen aangeboden bij uitgevers. Veel liefhebbers houden dat uit fatsoen aan maar hoe lang nog? Het populaire schijfje uit de beginjaren tachtig is zoals iedereen weet achterhaald. Uitgevers zijn echter verre van vooruitstrevend en houden vast aan rechten en copyrights want stel je eens voor dat ze het weggeven? Een uitgever, North Music Holland, die ik in het vorige artikel niet genoemd had maar waar ik de website inmiddels heb bekeken, biedt wel een gratis werk aan en ik denk dat daar veel meer mee te winnen is. Ook met gratis verzending, cadeaus als cd’s of gratis downloads en boeken haal je klanten naar je toe. Er zijn nog veel meer mogelijkheden, maar nee, ‘we hebben het altijd zo gedaan en dus is dat de weg die we moeten gaan’. Muziekverenigingen klagen dat bladmuziek te duur is, uitgevers klagen dat de verenigingen niet kopen en componisten roepen dat ze niet genoeg beloond worden. Het is een bekende keten en ik heb het idee dat het snel doorbroken moet worden. Maar wie doet het? Als je het mij vraagt zijn het vooral de uitgevers en de orkesten die iets moeten doen. De prijzen omlaag en de marges maar wat kleiner houden. En liefst niet alle muziek illegaal downloaden of verspreiden, want een componist moet wel in zijn/haar levensonderhoud kunnen voorzien. Het is een kwestie van overleven. Wie gaat de muziekcrisis oplossen? Iedereen wacht nu maar met grote beschuldigende vingers naar elkaar; de regering, kleine overheden, het onderwijs en noem maar op. Mijn devies is om gewoon in beweging te komen. Ga in ieder geval niet stilzitten en zeker niet klagen over de toestand in de wereld. De slimsten zullen overleven maar ik ben bang dat dat er niet veel zullen zijn.
PAGINA 29
De gevoeligheid van het onderwerp ‘uitgevers’ blijkt wel uit het feit dat de uitgevers welke ik niet genoemd heb zich her en der ‘roerden’. Compleet kun je nooit zijn en dat was ook niet mijn intentie. Volgens mij is het vak uitgever een gepasseerd station hoewel er nog jaarlijks uitgeverijen bijkomen. Iedere componist, arrangeur of liefhebber met een computer met daarop een muziekprogramma kan een uitgeverij beginnen en dat zie je ook steeds meer. Vandaar de vraag ook of de muziekuitgeverij in de huidige hoedanigheid wel toekomst heeft. Zowel uitgever als muziekvereniging klaagt steen en been want van de eerste is de bladmuziek duur en de tweede koopt niet. Alleen partituren kosten al een godsvermogen en het argument dat de componist ook moet leven is enkel een doekje voor het bloeden. Het is veel meer de uitgever die in de hoek van de klappen zit en die moet overleven. Papier kost bijna niets. Je haalt het door een printer en het is ‘bevuild’ waarna de prijs tig keer over de kop gaat. Het is gemakkelijk geld verdienen zou je zeggen.
de goeden niet te na gesproken, dit tot grote frustratie van de componisten en arrangeurs. Een blaasmuziekcomponist die niet met naam en toenaam genoemd wil worden heb ik gevraagd of dit bovengenoemde voorbeeld enkel bij de koren voorkomt. Hij liet mij weten dat het bij de blaasmuziek niet veel anders is, enkele positieve uitzonderingen daargelaten. Ook hij was voor zichzelf begonnen en wilde niets meer met uitgevers te maken hebben. Dat was een andere maar soortgelijke reactie. Bij de grotere uitgevers was hij dan nog wel verzekerd van een geluidsopname, maar ook die tijd lijkt achter ons te liggen.
Regerend Europees Kampioen Black Dyke Band
EBK Oslo 2013
Vanaf 27 april is Oslo het waRm kloppend hart van de Europese brassmuziek. Er worden duizenden bezoekers verwacht in de Oslo Concert Hall en andere festivallocaties. Een Overzicht. TEKST HENK VAN LOON FOTOGRAFIE PR
EYBB De Europese Jeugd Brass Band is prominent aanwezig met de Nederlandse muzikanten Nyncke de Vries (cornet), Bertine Boeve (flugelhorn) en Junior Huigen (trombone). Voor het eerst in de geschiedenis staat de band onder leiding staan van een vrouw: Irene Anda. De Jeugdbrassband is haar niet onbekend; meerdere malen maakte zij deel uit van dit orkest in eerdere edities. European Conductors Competition Zestien kandidaten strijden vanaf 28 april tot en met 2 mei om de titel. Ditmaal is er helaas geen enkele Nederlandse aanmelding. De kandidaten werken met verschillende orkesten: 1e Ronde 28 april: Oslo Brassband 2e Ronde 29 april: Th e Staff Band of the Norwegian Armed Forces Halve Finale 30 april: Norwegian Radio Orchestra Finale 2 mei: Oslo Brassband
Testpiece vrijdagavond Championship Section De Noorse componist Stig Nordhagen schreef het verplichte werk ´Myth Forest´ a tone poem for Brass Band meekreeg. Op vrijdagavond 3 mei wordt het werk door de volgende deelnemers gespeeld. Black Dyke Band (kampioen 2012) Brass Band Buizingen Brass Band Oberösterreich Brass Band Schoonhoven Cory Band Eikanger-Bjørsvik Musikklag Fribourg Brass Band Leyland Band Lyngby-Taarbæk Brass Band Paris Brass Band Windcorp Brass Band
| interview
Programma EBK 2013 te Oslo 27 April Aankomst en opstart Europese Jeugd Brass Band 28 April Eerste ronde European Conductor’s Competition (ECC) met Oslo Brass Band Plaats: Ridehuset Aanvang: 10.00 uur 29 April Tweede ronde ECC met de Staff Band of the Norwegian Armed Forces Plaats: Ridehuset Aanvang: 10.00 uur 30 April Halve finale ECC met het Noors Radio Orkest Plaats: Norwegian Broadcasting House Aanvang: 10.00 uur 2 Mei Gala Concert, Finale ECC en aansluitend de prijsuitreiking. Met Oslo Brass Band en Europese Jeugd Brass Band Plaats: Oslo Concert Hall Aanvang: 20.00 uur 3 Mei EBBA Conferentie Plaats: Rica Victoria Hotel Aanvang: 10.00 uur Officiële opening met de loting voor de EBK en receptie (alleen voor genodigden)
B-Section, Vrije werken, Galaconcert en prijsuitreiking Op 4 mei geeft de B-Section om 09.00 uur de aftrap voor een lange muziekdag. Vanaf 12.30 uur zullen de bands uit de Championship Section hun vrije werk spelen. ’s Avonds zijn er concerten door Black Dyke Band (kampioen 2012), de European Youth Brass Band en Norwegian National Brass Band.
Plaats: Oslo City Hall Aanvang: 12.00 uur EBK Kampioensdivisie verpichte werk Plaats: Oslo Concert Hall Aanvang: 17.00 uur 4 Mei EBK B-sectie Plaats: Oslo Concert Hall Aanvang: 09.00 uur EBK Kampioensdivisie Keuzewerk Plaats: Oslo Concert Hall Aanvang: 12:30 uur Grand Gala Concert met aansluitend prijsuitreiking Met Black Dyke Band, Europese Jeugd Brass Band, Noorse Nationale Brass Band en Ole Edvard Antonsen (trompet) Plaats: Oslo Concert Hall Aanvang: 20.00 uur European Brass Band Party. Toegang gratis voor deelnemende muzikanten. Overigen NOK 200,-. Tickets verkrijgbaar bij de info stand in de Oslo Concert hall Plaats: Oslo Concert Hall Aanvang: 22:30 uur 5 Mei Farewell Concert met tenThing Brass Ensemble en Europese Jeugd Brass Band Plaats en aanvang: n.n.b. Tijden onder voorbehoud. Meer informatie: www.ebbc2013.no
Voor de thuisblijvers Nationaal kampioen, Brass Band Schoonhoven, heeft ter voorbereiding Try Out concerten gepland. Zo speelt de band met dirigent Erik Janssen op 30 maart in Schoonhoven, op zondag 21 april in Aarlanderveen en op zaterdag 27 april in België samen met Brass Band Buizingen in Cultureel Centrum Wauterbos.
PAGINA 31
tenThing Brass Ensemble
PAGINA 32
harrIe reumkens In Engeland moet elke schooldirecteur altijd een paar uur lesgeven om het contact met de leerlingen niet te verliezen. Volgens mij is dat een goed uitgangspunt. Want ik ken regelneven, uit allerlei sectoren, die echt niet meer weten wat er speelt op de werkvloer van hun bedrijf of instelling. Voor de blaasmuziek zou dit betekenen dat bestuursleden en andere organisatoren altijd zouden moeten blijven spelen. Om de directe band met de muziekstandaard niet te verliezen. Voor Harrie Reumkens, de artistiek manager van het Wereld Muziek Concours, hoeft deze regel niet ingesteld te worden. Naast zijn belangrijke functie bij het grootste blaasmuziek-festival ter wereld (N.B. op het WMC verzamelen zich meer muzikanten dan dat er sporters op de Olympische Spelen komen!) is Harrie nog steeds actief als muzikant. Hij zingt in een koor, is lid van een jachthoorn-ensemble en speelt onder leiding van dirigent Hardy Mertens de Es-bas in Fanfare Eendracht Nieuwenhagerheide. En hoe! In een eerdere column kwam aan de orde dat Hardy de moeilijke bassolo uit ‘Blaosmuziek’ speciaal voor Reumkens heeft geschreven. Over de volgende virtuoze lijn uit Hardy’s arrangement van ‘Vrie mit mich’ zegt Hardy dat je ook daarvoor iemand nodig hebt ‘die uit Harrie’s hout gesneden is’.
Vrie mit Mich
Bass in Eb
arrangement Hardy Mertens
Ballad q = 58
'
p dolce
5
'
'
'
12
'
'
18
'
'
'
'
'
'
p dolce
BM
'
'
'
'
'
'
BM
p dolce
' p
26
'
'
BM
5M 5M = 5M
'
'
'
'
4
5 5M
5 5
4
5 5 5
E5 5M !5 5 5M E5 E5 5M !5 5 5M E5 E5 5M !5 5 5M E5 E5 4 5 E5 5 5 31
Vrie mit mich
Liedjes , Gé Reinders 2009
V.S.
GÉ reINders | cOlumN
Hoeveel artistieke directeuren kunnen zo’n lijn blazen? Daarbij moet u bedenken dat mijnheer Reumkens voor zijn werk 100 (zegge: honderd!) dagen per jaar op reis is. Over de hele wereld. Het getuigt van liefde voor de blaasmuziek als je met deze baan nog op zó’n hoog niveau kunt musiceren. De volgende respectvolle uitspraak van Hardy Mertens sluit hier mooi op aan: Harrie Reumkens heeft de hersens van een professional en het hart van een amateur. Ik heb nog een paar mensen gevraagd naar hun mening over Harrie. Riet van der Weijde de voormalig algemeen voorzitter van de KNFM zegt: Harrie Reumkens, visionair, neemt mede door zijn aimabele persoonlijkheid, kennis en zijn enorme netwerk een belangrijke plaats in binnen de wereld van de blaasmuziek in het algemeen en het WMC in het bijzonder! Johan de Meij reageert als volgt: Het Wereld Muziek Concours in Kerkrade is voor mij met afstand het belangrijkste evenement voor de symfonische blaasmuziek. Er is geen ander festival of concours waar op zo’n duizelingwekkend hoog niveau muziek wordt gemaakt, en waar zoveel waardevolle nieuwe opdracht-werken worden geschreven. Artistiek directeur Harrie Reumkens is op alle fronten met hart en ziel betrokken, en hij is een onmisbare schakel tussen uitvoerenden en componisten. WMC 2013 belooft weer een topjaar te worden! Jacob de Haan verwoordt het heel origineel: Binnen een compositie zou ik de persoonlijkheid van Harrie vatten in een ‘ostinato’, een hardnekkig terugkerend thema dat van geen ophouden weet, maar dat ondertussen wel steeds tot nieuwe
FOtOGrAFIe jAc vullers
muzikale perspectieven leidt in de rest van de stemmen. De partituur laat daarbij weinig tot geen rust voor de dames en heren musici. Tot slot: de KNFM heeft mij in 2010 benoemd tot ‘Ambassadeur van de blaasmuziek’. Dat vond ik een zeer eervolle titel. Maar nu ik deze column over Harrie heb geschreven zou ik willen voorstellen om er een wisseltrofee van te maken die de titularis mag doorgeven. Harrie vertegenwoordigt het WMC én de Nederlandse blaasmuziek over de hele wereld. Vandaar dat ik de titel ‘Ambassadeur van de blaasmuziek’ graag zou willen overdragen aan hem. Liefst op een mooie ceremonie met b.v. het Simon Bolivar Youth Wind Orchestra en, pak haar beet, Isabel Ruf-Weber als hoofd dirigente. Hardy, Jacob én Johan dirigeren allebei een eigen (WMC)-werk. Qua internationale uitstraling en om commentaar over zelfbevrediging te voorkomen zou dit optreden misschien het beste niet op het WMC plaats kunnen vinden maar bij voorbeeld in Chicago op ‘The Midwest Clinic’. Ik zou daar best op eigen kosten naar toe willen om hem die trofee te overhandigen. Mits Harrie zelf dan in ‘Blaosmuziek’ én in ‘Vrie mit mich’ mee blaast op de Es-bas. Want al kan regelen best bevredigen, musiceren bevredigt altijd beter.
PAGINA 33
hArrIe reumkeNs IN ActIe
GERMAN MADE - MEISTER - PERFEKTION - PASSION - KULTUR - ELEGANCE - PERFORMANCE - SUCCESS - EXCELLENCE
CLARINETS OBOES ENGLISH HORN FRENCH BASSOONS SAXOPHONES TRUMPETS CORNETS FLUGELHORNS BACKGROUND BRASS TROMBONES TUBAS CORNETS TENOR HORNS BARITONES EUPHONIUMS TUBAS TRUMPETS FLUGELHORNS TROMBONES SAXHORNS
FRENCH HORNS WAGNER TUBAS
SAXOPHONES
FLUGELHORNS BASS TRUMPETS BACKGROUND BRASS CIMBASSO TUBAS ROTARY VALVE TRUMPETS
GERMAN CLARINETS BASSOONS
www . buffet-group . com www . buffet-crampon . com www . b-and-s . com www . besson . com www . a-courtois . com www . hans-hoyer . com www . julius-keilwerth . com www . meinl-weston . com www . scherzer-trumpets . com www . schreiber . com
R H A P S O D Y F O R TA L E N T S
r e g n a v ik
PAGINA 35
bl
nIeuWe topCornet verovert brassbandland:
de stomvI tItan. de stOmvi titan cOrnet wOrdt met de hand gemaakt in valencia, spanje. de cOrnet is uitgerust met triggers Op de 1e en 3e pOmp en heeft een large bOring. naast de keuze in verguld Of verzilverd, zijn er 2 bekers waaruit gekOzen kan wOrden: de ‘bellfleX bell’, en de wat dOnkerder klinkende ‘cOpper bell’.
tekst GerbeN krAlt
In brassbandland is Stomvi nog een relatief nieuwe naam. Al tientallen jaren staat het bedrijf van Vicent Honorato Ibanez bekend om zijn fameuze (piccolo-) trompetten en bugels. Met deze cornet wordt de strijd met de gevestigde namen uit de brassbandwereld aangegaan. Een typische Engelse klank, een perfecte intonatie en een fantastische afwerking. Deze cornet heeft alles wat de verwende cornettist zich kan wensen.
Deze cornet is na een uitgebreide test door de bekende Engelse website 4barsrest.com als uitstekend beoordeeld. Terpstra Muziek is exclusief dealer van dit kwaliteitsmerk, en heeft deze prachtige cornet klaarliggen om getest te worden. Mocht u een keer in de buurt zijn: De koffie staat klaar!
tekst erIc vAN ’t GrOeNewOut
sCrIbblIn’: jAZZmusIcI IN tOPvOrm
Een boze lezer uit Venlo stuurde vorige jaar een boze reactie naar de uitgeverij van Forte, waarin hij zich onder heel veel meer beklaagde over een door de redactie begane stupiditeit: Fingerprint werd in no. 6 (juni 2012) als Jan van Duikerens debuutalbum genoemd in een lang interview met deze trompettist, die avond aan avond het podium deelt met de hele groten uit de muziekwereld. Van Diana Ross naar Caro Emerald, van Lionel Richie naar Benjamin Herman en via Gare Du Nord naar Paul Weller. Van stadion Gelredome naar concertzaal Concertgebouw naar rockzaal Paradiso naar jazzclub BIMhuis naar megafestivals als North Sea Jazz: Jan van Duikeren – een voormalig studiemaatje van jeugddirigent, componist en Forte-medewerker Ivo Kouwenhoven - voelt zich overal thuis. Die boze lezer had overigens ongelijk. Fingerprint was en is Jan van Duikerens debuutalbum. Natuurlijk heeft deze stertrompettist aan een paar dozijn ‘best selling’ albums van andere coryfeeën meegewerkt (Candy Dulfer, Benjamin Herman, Gare Du Nord, Trijntje Oosterhuis, Acda en de Munnik, Claudia de Breij, Hans Dulfer, Paul de Leeuw, Guus Meeuwis, Van Velzen, Lionel Richie, New Cool Collective Big Band enz. enz.), maar Fingerprint is het eerste album waar de naam van Jan van Duikeren groot op de voorzijde van een album staat. En nu is er een tweede album: Scribblin’, uitgevoerd door het Jazz Orchestra of the Concertgebouw met als dirigent Henk Meutgeert en ‘featuring’ Jan van Duikeren als stersolist. Dat is dus album no. 2 in korte tijd met zijn naam groot op de cover. Alle 9 stukken op dit album zijn van de hand van Van Duikeren. Als stersolist voor het vermaarde Jazz Orchestra staan, is niet
voor iedereen weggelegd. De eer die van Duikeren hiermee ten deel valt, is eerder verleend aan musici als Toots Thielemans, Chick Corea, Branford Marsalis, Joe Lovano en andere zwaargewichten uit de jazz. Meutgeert tekende voor 6 arrangementen (Tob Horsting voorde overige 3), de composities zijn stuk voor stuk van Jan van Duikeren. Vijf stukken kenden we al van het debuutalbum Fingerprint, waaronder het titelstuk Scribblin’. Eén blik op de line up is voldoende om al bij voorbaat te weten dat dit album niet slecht kan zijn. Op trompet komen we naast Van Duikeren grote mannen als Angelo Verploegen en Jelle Schouten tegen. Op trombone zien we o.a. Bert Boeren, Jan Oosting en Louk Boudesteijn en bij de saxen staan de namen van o.a. Juan Martinez, Simon Rigter, Joris Roelofs en Sjoerd Dijkhuizen. Dat de stukken op dit album een totaal andere invulling krijgen dan op Fingerprints, moge duidelijk zijn. Meutgeert en Rob Horsting hebben voor vette arrangementen gezorgd, die ragfijn worden gespeeld door de mannen (dit orkest is een exclusieve herensociëteit). De kortste track duurt amper 3 minuten, de langste gaat dik over de 10 minuten heen. In alle stukken ligt het tempo hoog en is er veel nadruk op de prachtige ‘catchy’ thema’s die Van Duikeren schrijft. Het stuk Happy Quick Licks had niet misstaan in het oeuvre van Duke Ellington en zo denkt het publiek op deze live-opname er ook over. Dit in het BIMhuis en Paradiso opgenomen album dendert van hoogtepunt naar hoogtepunt. Scribblin’ is verschenen bij Challenge Records
PAGINA 37
| receNsIe
HIGHLIGHTS WMC BELICHT:
LIVERPOOL ORATORIO
In een reeks artikelen belicht Brass in Forte onderdelen van de aankomende editie van het WMC. De komende editie van WMC bevat een aantal grote verrassingen (en verwacht nog een daverende verrassing!), zoals een uitvoering van Liverpool Oratorio van Sir Paul McCartney en Carl Davis. Artistiek directeur Harrie Reumkens is er hoorbaar enthousiast over: “Dit werk is een prachtig voorbeeld van een geslaagde cross-over tussen klassiek en pop.” tekst ERIC VAN ’T GROENEWOUT fOTOGRAFIE EMI MUSIC
Paul McCartney
Op YouTube is Liverpool Oratorio helaas vooral gefragmenteerd (dus deel voor deel) te beluisteren en te bewonderen, en dat is jammer, want de opnames van de première van dit melodieuze werk door Royal Liverpool Philharmonic Orchestra o.l.v. Carl Davis, Royal Liverpool Philharmonic Choir, Liverpool Cathedral Choiristers, Dame Kiri Te Kanawa (sopraan), Jerry Hadley (tenor), Willard White (bas) en Sally Burgess (mezzo-sopraan) zou je liefst ongestoord in één keer willen bewonderen, in plaats van steeds te zoeken naar de afzonderlijke delen. Oplossing: de dvd aanschaffen, maar die is nergens te vinden. Een toonaangevend recensent van klassieke muziek, Paul Janssen, schreef over Liverpool Oratorio: “Het werk dat McCartney in 1991 voor het 150-jarig bestaan van de Royal Liverpool Philharmonic Society schreef weet namelijk wel te boeien. Misschien ligt het aan de zeer nauwe samenwerking met dirigent en componist Carl Davis, misschien aan het onderwerp vol jeugdsentiment (het Liverpool Oratorio behandelt verschillende fasen uit het leven van McCartney). Feit is dat deze live registratie van de première met gerenommeerde vocalisten als Kiri te Kanawa en Willard White en zijn vreemde en weinig hoogdravende amalgaam van de Beatles, Beach Boys, Bach, Beethoven, Brahms, Tsjaikovski en veel meer geen moment verveelt.” De studenten van de conservatoria van Aken, Luik en Maastricht die dit werk onder leiding van dirigent Edouard Rasquin (oud-dirigent Opera luik, ook als koordirigent een grote staat van dienst) uitvoeren, zullen er veel plezier aan ontlenen tijdens de repetities en de opvoering zelf wordt ongetwijfeld een emotionele gebeurtenis, want dit glanzende werk met majestueuze koorzang, heeft alles om een publiek te imponeren en in extase te brengen.
Harrie Reumkens heeft Paul McCartney kort gesproken. “Ik was in Liverpool en liep bij Carl Davis naar binnen. En daar zat Paul McCartney te werken aan een nieuw stuk. We hebben kort met elkaar gesproken. Sir Paul vertelde me hoe hij alles op zijn gehoor doet en dankzij de samenwerking met Carl Davis ook aan klassieke composities kan werken. Carl vertaalt de ideeën van Sir Paul naar noten en maakt de arrangementen.”
LIVERPOOL Harrie Reumkens en WMC hebben al zo’n 25 jaar een goede band met Royal Liverpool Philharmonic Orchestra. Dit orkest was bijvoorbeeld al drie keer te gast op het WMC. En door de goede band tussen WMC en orkest, en vooral tussen Harrie Reumkens en de regelmatig met Sir Paul McCartney samenwerkende dirigent/componist Carl Davis, ontstond het idee om Liverpool Oratorio in Kerkrade uit te voeren. Reumkens: “Het past in onze band met Liverpool. En in breder verband past het in ons streven om goede cross-over projecten te presenteren. Met een opvoering van Liverpool Oratorio willen we een jonger en breder publiek aanspreken. Zo’n combinatie past in dat streven. Het moet op een kwalitatief goede manier gaan, en dit is een kwalitatief goed stuk met een open, brede basis. Zulke stukken zijn er niet zoveel.”
Highlights WMC 2013 - De Internationale dirigenten wedstrijd en cursus, van 3 tot en met 10 juli in Rolduc Congrescentrum; Brass Band Gala Concert met Cory Band & Manger Musikklag - Maandag 8 juli; - Finale dirigenten wedstrijd met de Marinierskapel op woensdag 10 juli; Liverpool Oratorio, Sir Paul McCartney - vrijdag 12 juli; Mnozil Brass – woensdag 17 juli; Simon Bolivar Youth Symphony Band and Eureopean Union Youth Wind Band - donderdag 18 juli; WASBE: bestuur en ledenvergadering 16 en 17 juli; Internationale ronde tafel conferentie: 18 en 19 juli; Nationale en regionale jeugdorkesten, concerten, workshops, WMC On Tour van 8 tot en met 19 juli; Leeftijd 15 tot 25 jaar - WMC Mega Youth Event, 24 juli, Markt Kerkrade
CROSS-OVER Je hebt cross-overs en cross-overs. Harrie Reumkens stelt met nadruk niet op zoek te zijn naar een obligate invulling van ‘de popband en het orkest’, waarbij een popband nog eens alle no. 1 hits speelt, waarbij het orkest als fraaie randversiering fungeert, maar er muzikaal inhoudelijk niet veel spannends gebeurt en er eigenlijk ook niet sprake is van een muzikale interactie, laat staan artistieke kruisbestuiving. Ook daarom staat Reumkens onverkort achter de keuze voor Liverpool Oratorio. “Dit werk staat los van alle dwarsverbanden helemaal op zichzelf. Tegelijkertijd is het veel meer. Het is een ode aan de popmuziek, het is een eerbetoon aan Liverpool en het is een liefdesverklaring aan de klassieke muziek van iemand van wie je dat misschien niet verwacht.” Vooralsnog staat er één uitvoering van Liverpool Oratorio in de planning. “Het ligt in de schoot van de conservatoria, en de eerste berichten die ik hoor, zijn allemaal positief. De studenten vinden het geweldig. Ik hoop dan ook dat er nog meer uitvoeringen gaan komen.” En dan is er nog die grote, prangende vraag: is het waar dat Sir Paul naar Limburg komt? Harrie Reumkens lacht geheimzinnig en wil niet meer loslaten dan dat Sir Paul uiteraard is uitgenodigd en van harte welkom is.
Informatie: www.wmc.nl
PAGINA 39
| interview
de open nederl kampIoensCha eeNeNdertIG OrkesteN, eN eeN blINde jury tekst hArOld meNtINGA
de Organisatie van de Open nederlandse fanfare kampiOenschappen begrOet Op vrijdag 5 en zaterdag 6 april maar liefst eenendertig fanfareOrkesten bij haar evenement. in vijf divisies zal gestreden wOrden Om de nederlandse titel in de sectie fanfare. plaats van handeling is schOuwburg de lawei in drachten welke vOOr een evenement als dit uitermate geschikt is. OOk de thuisblijvers kunnen het evenement Op de vOet vOlgen want de kampiOenschappen zijn in beeld en geluid uitstekend te vOlgen. vijf verplichte werken staan Op het prOgramma. dat zijn er misschien niet veel maar de ervaring leert dat het juist Om die reden enOrm spannend zal gaan wOrden.
In de vijfde divisie is een nieuw werk van Hans Aerts verplicht gesteld met de titel Country Scenes. Dit driedelige werk was de winnende compositie van een compositiewedstrijd welke was uitgeschreven door de organisatie. Country Scenes neemt ons mee naar de periode van de vroege Engelse nederzettingen aan de Amerikaanse oostkust. Het openingsdeel, Daybreak, schildert het begin van de dag in een klein dorp, waar de bewoners aan hun dagelijkse arbeid beginnen. In het tweede deel, Procession, klinkt een breed uitgewerkte treurmars, die de verwevenheid van religie met het leven van alledag weer-
spiegelt. In het slotdeel, Village Dance, geschreven in een rondovorm, wordt de uitgelaten sfeer op een vrolijk dorpsfeest verklankt. Het werk is tonaal van karakter en is relatief lang voor deze divisie (ongeveer 11 minuten). Toch zal het de luisteraar geen minuut vervelen omdat er genoeg te genieten, en te vergelijken valt. Een flink aantal fanfares gaan zich muzikaal meten in deze divisie waar ook de tweevoudig winnaar Crescendo uit Hijum/ Finkum van de partij is. Deze fanfare uit het noorden van Friesland is dan ook de gedoodverfde favoriet maar in een veld
| INtervIew
andse FanFare ppen 2013 PAGINA 41
vIjF cOmPOsItIes
van tien orkesten zijn factoren als bijvoorbeeld de vorm van de dag en de smaak van de jury ook niet onbelangrijk. kunstfactOr De ONFK heeft sinds haar eerste editie een uitstekende band met Kunstfactor. Kunstfactor was het landelijk sectorinstituut amateurkunst. Als sectorinstituut was het gesprekspartner voor overheden, beleidsmakers en opinievormers en stimuleerde het het debat over de betekenis van de amateurkunst. Het instituut legde verbindingen binnen en buiten de sector amateurkunst, nationaal en internationaal. Doordat Kunstfactor de ontwikkeling van de ONFK altijd een warm hart heeft toegedragen werd dit gestimuleerd door het beschikbaar stellen van gelden welke konden worden gebruikt voor compositieopdrachten ten behoeve van het evenement. Vanaf 1 januari 2013 vormt Kunstfactor met Cultuurnetwerk Nederland het nieuwe Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA). Het werk Dogon van Kevin Houben is om die reden een van de laatste composities welke nog mee konden worden genomen binnen het budget van het ‘oude’ Kunstfactor. In Dogon neemt Kevin Houben de luisteraar mee op reis naar de helling
van de Dogonvallei in het West-Afrikaanse land Mali. Majestueuze koperklanken schetsen de buitengewone cultuur van de Malinese bevolkingsgroep die hier op de steile helling huizen bouwt. De Dogon geloven dat de vallei zowel een dreiging als een belofte voor de toekomst inhoudt: om dit te symboliseren monden donkere en mysterieuze akkoorden uit in een rustpunt binnen de compositie. Daarna nemen drie solisten de luisteraar mee naar een spetterend en uitdagend slot dat verwijst naar de kleurrijke, gemaskerde dansen van de Dogon. fanfare wilhelmina Het werk Lydense van Rob Goorhuis is het verplichte werk voor de 3e divisie. Het werk werd geschreven in opdracht van de jubilerende fanfare Wilhelmina uit Leens en beleefde vorig jaar haar feestelijke première. Lydense (de oude benaming voor Leens) begint met de strijd van de eerste bewoners in het gebied rond Leens tegen het water. Die strijd heeft eeuwenlang geduurd en veel schade en mensenlevens geëist. Men heeft met ijver en doorzettingsvermogen het gebied geschikt gemaakt om er veilig te wonen. Daarnaast is het gebied ook geteisterd door oorlogen. De nu als museum fungerende borg Verhildersum is meermalen verwoest geweest, maar steeds weer opgebouwd.
PAGINA 42
Een ander historisch element is de bijna 1000-jarige Petruskerk met zijn beroemde Hinzorgel. Bovenstaande elementen komen in Lydense terug. Wind en water spelen een spel, dat uitmondt in een majestueus koraal. Is het het beroemde orgel dat we horen of de weidsheid van het land? Zien we de mensen in danszaal van Verhildersum dansen, horen we trompetten die het dreigend onheil aankondigen? De volkse dans brengt de harten tot elkaar en een vroom koraal bezegelt hun vriendschap, waaruit weer nieuwe generaties ontspruiten. Het verleden herleeft. Maar Lydense oftewel Leens is niet door water verzwolgen en dat wil het weten ook. Zes aansprekende fanfareorkesten zullen elkaar de overwinning niet cadeau geven in deze divisie. Saillant detail is de deelname van een fanfare uit Litouwen. In dit land hebben een aantal Nederlandse pioniers in de loop der jaren brassbands en fanfares geïntroduceerd. Daar worden nu de vruchten van geplukt en één van de klinkende resultaten is zaterdag 6 april te horen als de fanfare uit Trakai het podium betreedt. Of ze aan het langste eind zullen trekken is niet te voorspellen, daar is de concurrentie te onvoorspelbaar voor. de jeugd heeft de tOekOmst De Belgische componist Stijn Roels schreef een aantal jaren geleden in opdracht van de ONFK ism Kunstfactor het werk Essence of Youth. Na een paararen op de plank te hebben gelegen is het nu tijd om als verplicht werk te dienen. De tweede divisie zal zich op muzikale wijze over het belang van de jeugd buigen. Het werk weerspiegelt de kenmerken die volgens de componist eigen zijn aan de jeugd. Daarbij was zijn dochter een bron van inspiratie.
In deze divisie nemen slechts twee fanfares deel. Een vereniging uit Slikkerveer en een fanfare uit het Friese Ouwsterhaule zullen de muzikale degens kruisen op de zaterdagmiddag. Deze teleurstellende deelname heeft, zoals ook inmiddels wel bekend, alles te maken met het komende Wereld Muziek Concours waar veel orkesten uit deze divisie zich gaan meten. Een deelname aan het ONFK past om die reden niet in hun schema. herdenken Heaven on Earth is een project van de fanfare Eendracht uit Winterswijk waarbij herdenken en vieren van 4 en 5 mei en muziek en teksten van Huub Oosterhuis de hoofdrol spelen. Eendracht liet vier liederen van Oosterhuis en componist Antoine Oomen bewerken voor blaasorkesten. Daarmee kwam er nieuw -gratis- repertoire beschikbaar voor blaasorkesten binnen het thema herdenken en vieren. Behalve de vier arrangementen vroeg Eendracht ook componist Maurice Hamers een compositie te schrijven op basis van het gedicht ‘Echte Wereld’ van Huub Oosterhuis. In dit origineel voor fanfare gecomponeerde werk wordt de hemel muzikaal als een ongrijpbare toestand weergegeven die na reeds korte tijd steeds onder invloed komt van ondermijnende krachten. Éen van die krachten is het materialisme, het najagen van bezit en macht. Dit materialisme wordt muzikaal weergegeven door een verre van diepzinnig, zelfs simpel motief. Uiteindelijk keert het werk terug naar zijn oorsprong, de echte wereld. Vijf fanfares uit vijf provincies gaan elkaar muzikaal te lijf met de muziek als absolute winnaar.
Dirigent D. Draaisma Arjen Steur Jos Zegers Wim Dijkstra Gerben Pol A. Werkman-Schipper Jan Werkman Syde vd Ploeg Gerk Huisma Durk Krol
Arno Groeneveld Jeanette Valkema Roelof Bakker Lieuwe de Jong Bienze IJlstra Tjeerd Barkmeyer Tsjipke Pasma Christina v/d Bijl
Paulus de Jong Johannes Weening Erik Kluin Egidijus Miknius Piet Visser Richard Visser
Gerben Pol Jurgen Nab
J.H. Nijholt Siemen Hoekstra Jos Zegers Hans Pastoor Erik Kluin
Juryleden ‘in the box’ zijn: Rob Goorhuis, Jan de Haan, Danny Oosterman, Luuk Tuinstra, Jacob de Haan en Tijmen Botma Vrijdag 5 april Loting 5e divisie: 16:00; aanvang 17:00 Loting 4e divisie: 19:30; aanvang 20:30 Zaterdag 6 april Loting 3e divisie: 13:30; aanvang 14:30 Loting 2e divisie: 15:45; aanvang 16:45 Loting 1e divisie: 19:00; aanvang 20:00 Uitzending op www.omroplive.nl
PAGINA 43
deelnemers Orkest 5e Divisie CMV Advendo - Morra-Lioessens CMV Wubbenus Jacobs - Arum MV Harmonie Akkrum - Akkrum Fanfare Crescendo - Hijum/Finkum CMV Excelsior Bruchterveld - Bruchterveld CMV Juliana Oldehove - Oldehove Sereno Baflo - Baflo Harmonie Beetgum - Beetgum CMV “Nil Sine Labore” - Boerakker CMV Concordia - Drachten 4e Divisie Kunst na Arbeid - Hierden Eensgezindheid - Tjerkwerd “Ere Zij God” - Jutrijp-Hommerts Euphonia - Bakhuizen CMV Wilhelmina - Leens Excelsior - Scharnegoutum Muziekvereniging Op Maat - Berltsum CMV Oranje - Spannum 3e Divisie Tida Kira - Munnekezijl/Lauwerzijl Hallelujah - Burgum Fanfare DES Hedel - Hedel Trakai Fanfare Orchestra - Trakai, Lithuania CMV Halleluja - Anjum CMV Beatrix - Doezum 2e Divisie Excelsior - Ouwsterhaule MV “Harmonie” Slikkerveer - Ridderkerk 1e Divisie Algemene MV Crescendo - Nieuwveen Jouster Fanfare - Joure CMV Soli Deo Gloria - Ommen Fanfare Aurora - Heesch Kunst Na Arbeid - Lunteren
Foto: Peter van Mulken
RAY ANDERSON BRANDT ATTEMA BLAIR BOLLINGER IAN BOUSFIELD JORGEN VAN RIJEN KAROL GAJDA KOEN KAPTIJN DENIS LELOUP BILL WATROUS SEBASTIAAN KEMNER STEFAN SCHULZ DUTCH TROMBONE ENSEMBLE JONG TROMBONE COLLECTIEF MANIACAL4 MEGA TROMBONE CHOIR NEW COOL COLLECTIVE SACQUEBOUTIERS DE TOULOUSE MIKE SVOBODA QUARTET TROMBONEKLASSEN AMSTERDAM, DEN HAAG EN ROTTERDAM NEW TROMBONE COLLECTIVE
HIGHLIGHTS NEW, COOL & JAZZ
GALACONCERT
MASTERS CONNECT & JAZZ
VR. 29.03.13 – 20.00 Finale Slide Factory Compositiewedstrijd en jazzspektakel met New Cool Collective en Ray Anderson.
ZA. 30.03.13 – 20.15
ZO. 31.03.13 – 16.00
New Trombone Collective and friends wisselen klassiek, jazz, nieuw gecomponeerd en pop in snel tempo af in multimediaal concert.
De klassieke wereldtoppers Ian Bousfield, Blair Bollinger en Stefan Schulz samen op het podium. Daarna jazz met de legendarische Bill Watrous.
SPEEL ZELF MEE! ZA. 30.03.13 Neem je trombone mee naar het festival voor de dagelijkse warm-up, een speedles en het Slide Factory Mega Trombone Choir.
MANIACAL 4 ZO. 31.03.13 – 14.00 Groove mee met dit Amerikaanse trombonekwartet.
CLINICS & FESTIVALMARKT Artiesten aan het woord en laatste snufjes op trombonegebied.
Met een dagkaart of passe partout heb je toegang tot alle onderdelen van het festival.
KIJK VOOR HET VOLLEDIGE PROGRAMMA EN TICKETS OP WWW.SLIDEFACTORY.NL
DIRIGENTENCAFÉ: COMMUNICATIE EN LEIDERSCHAP ALS BESLISSENDE FACTOREN Bij de eerste editie van het Brass in Forte Dirigentencafé was ook een niet-dirigent aanwezig: Saskia Bos. Op verzoek van de redactie verzorgde zij deze bijdrage.
tekst Saskia Bos
Wat doet een niet-dirigent bij een dirigenten café was de vraag van de redacteur? Tja, 25 jaar lang muzikant in hart en nieren, dat wel en dirigent, nee. Mijn nieuwsgierigheid naar dirigenten ligt in het stuk communicatie en leiderschap van het dirigenten vak. Een onderdeel waar tijdens de opleiding, naar ik heb gehoord van de diverse dirigenten, geringe aandacht voor is. Hoe haal je het optimale uit het kunnen van je orkest? Ligt het alleen aan de muzikanten die niet thuis repeteren of kun je als dirigent iets in je eigen, stemming, communicatie en/of overtuigingen doen? Iets veranderen aan jezelf zodat je als dirigent een optimaler klimaat creëert waarbij muzikanten nog gemotiveerder raken, nog beter muziek willen maken en de repetities nog efficiënter worden? Ja is mijn antwoord als trainer opgeleid in NLP (Neuro Linguïstisch programmeren) Tijdens het café bleek dat er snel gewezen wordt naar de muzikant die niet thuis repeteert of het af laat weten tijdens de repetitie. Hoe mooi zou het zijn door als dirigent bewust te worden van jezelf, structuren te
gaan herkennen en je communicatie bewust in te zetten, je een atmosfeer creëert die zorgt voor muzikale groei van het orkest. Als je met een vinger naar je orkest wijst, wijzen er altijd nog meer naar jezelf. Als dirigent zal je altijd gespiegeld worden door je orkest. Bewustwording en leiderschap van jezelf zorgen dan dat je de spiegel gaat “lezen”, door daar op te anticiperen zal een dirigent groei in enthousiasme en muzikaliteit van het orkest terug krijgen. Zoals u misschien wel gemerkt heeft, ligt in leiderschap en communicatie, naast muziek maken mijn tweede passie. Het samenbrengen van deze twee passies in m’n werk als trainer/coach bracht mij dus bij het dirigenten café. Een café waarbij ik gepassioneerde dirigenten heb gesproken. Dirigenten die hun hele ziel en zaligheid inzetten om de amateur musici mee te nemen naar muzikale hoogte en soms is dat best een uitdaging. Saskia Bos (www.deboomwortel.nl)
PAGINA 45
| ESSAY
FaCebook dat sOcial media zOals facebOOk en twitter nuttig zijn vOOr muziekverenigingen mag duidelijk zijn. hOe deze Optimaal te gebruiken is een ander verhaal. brass in fOrte zet een aantal tips uit de zOgenaamde sOcial marketing wereld Op een rij. in deze editie kijken we naar facebOOk en de mOgelijkheden vOOr verengingen. tekst Geert jAN krOON
De eerste stap op weg naar digitale bekendheid is een account aanmaken. Om gebruik te kunnen maken van statistieken moet het een pagina te zijn en niet een zogenaamd profiel. Een pagina is als het ware de bedrijfs/verenigings oplossing van facebook.
Een handige link, bijvoorbeeld www.facebook.com/brassinforte, kun je maken door een gebruiksnaam te kiezen. Er is echter een addertje onder het gras, je hebt 25 vrienden nodig. Dit betekent voor de meeste verenigingen alle leden uitnodigen om de pagina te liken. Ook het gebruik van statistieken, zoals het bereik van je berichten, vraagt om 30 volgers. Vul zoveel mogelijk informatie in over de vereniging, deze informatie wordt gebruikt door zoekmachines.
Het adres van de repetitielocatie invullen geeft je volgers de mogelijkheid om in te checken, wat extra aandacht voor je pagina oplevert. Nu begint het echte werk: een profiel en omslagfoto. Wees creatief, voor de omslagfoto kan een foto van de vereniging, een concert of de repetitielocatie gebruikt worden, maar iets dynamischer kan ook door regelmatig de huidige concertposter te plaatsen. Als de visuele zaken in orde zijn kan er met de content
| e-leArNING
Gepinde berichten blijven boven andere content, zoals gedeelde items, staan. Een andere mogelijkheid voor het trekken van de aandacht is iets als hoogtepunt toevoegen waarbij je de mogelijkheid hebt grotere plaatjes te gebruiken. Naast de berichten posten kan er gedeeld en geliked worden. Verwacht niet dat gebruikers van facebook jouw inhoud gaan liken en delen als jij dat ook niet doet: SOCIAL media. Het delen van content is een waardevolle manier om in contact met gebruikers te blijven. Deel nieuwtjes over bijvoorbeeld het dorp en de muziekwereld met je volgers op deze manier blijf je zonder zelf content te maken onder de aandacht. Andere mogelijkheden om in contact te komen met je publiek zijn de evenementenmodule en de polls (vragen). Reacties op een evenement, waar je gebruikers voor kunt uitnodigen, geven misschien geen realistische indicatie van je concertbezoek, maar brengt het concert wel extra onder de aandacht. Ga de module niet gebruiken voor kaartverkoop, maar doe dat via de website of telefonisch. Een andere manier om gebruikers tot reageren aan te zetten en je pagina onder de aandacht te brengen is een vraag stellen
waar gebruikers op kunnen antwoorden. Als er een hot topic naar boven komt in de HaFaBra-wereld kan een poll hier op inspelen. Naar aanleiding van de OMF ledenvergadering kan bijvoorbeeld de vraag: “moeten de bondconcoursen behouden blijven,” gesteld worden.
Mocht je nu geïnspireerd door dit artikel een pagina voor je vereniging gaan opzetten let dan op de volgende zaken. 1. Zorg dat je een doel (of doelen) heb met de pagina, ga niet in het wilde weg posten. Je kunt verschillende doelen hebben, meer bekendheid is een logische, maar ook het invullen van vacatures kan een doel zijn, of meer mensen naar de concerten krijgen. Het doel bepaalt wat voor een content je gaat plaatsen. 2. Maak je posts interessant genoeg om te delen en zorg dat je een sterk netwerk hebt die jouw content ook willen delen. Wat inhoud dat je niet te snel moet willen groeien, nodig gebruikers uit waarmee je een relatie hebt. Zorg er aan de andere kant voor dat je publiek de mogelijkheid heeft aan te geven dat ze je pagina leuk vinden, of je content kunnen delen. Denk aan like en share knoppen bij teksten op je website of blog (Add This biedt verschillende mogelijkheid om een pagina aan een website te koppelen). 3. Dring je niet op en spam niet. Post dus niet alleen links naar je website en maak niet constant reclame. Het belangrijkste is uiteindelijk, en dat geldt voor elk medium dat je als vereniging gebruikt, blijf actief en zorg dat je netwerk je pagina, blog, website, twitteraccount, of wat je ook maar gebruikt, blijft lezen. Laat de digitale HaFaBra-wereld niet verloederen tot een ghost town. Links: Maak een pagina https://www.facebook.com/pages/create.php Maak like en deel knoppen http://www.addthis.com/
PAGINA 47
(statusupdates, foto’s) begonnen worden. Berichten moeten waardevol en aansprekend zijn voor volgers van de vereniging. Post (plaats berichten) over het wel en wee van de vereniging in bijzondere situaties en post niet elke week: “we zijn weer aan het repeteren”. Een visuele ondersteuning is een must in deze, een plaatje maakt een post aantrekkelijker. In essentie is je pagina een verlengstuk van de verenigingswebsite, of indien afwezig een vervanging van een website. Weeg af of een bericht normaal gesproken op de website zou belanden voordat je het plaatst. In het beste geval genereert de website automatisch content voor de pagina, wat het onderhoud makkelijker maakt. Websites gebaseerd op wordpress, mambo en andere bekende CMS-systemen bieden deze mogelijkheid. Gebruik je deze optie zorg dan voor leesbare content en geen links naar je website. Een handige optie om belangrijke berichten bovenaan te plaatsen en de aandacht erop te vestigen is pinnen (vastzetten).
Programma vrijdag 29 maart 2013 Warming up 9:00-10:00 Stefan Schulz Openbare masterclasses 10:00-12:00 Blair Bollinger, Ian Bousfield & Stefan Schulz Lunchconcert Aanstormend Talent 12:15-13:15 Tromboneklassen Jonge honden op trombone 13:30-14:30 Karol Gajda & Sebastiaan Kemner Clinic Maniacal 4; het trombonekwartet voor ondernemende trombonisten 14:30-15:15 Maniacal 4 Mike Svoboda Quartet: 14 attempts to love Richard Wagner 15:30-16:30 Mike Svoboda Quartet Clinic Mike Svoboda 16:30-17:15 Mike Svoboda Avontuurlijk New Trombone Collective 17:30-18:30 Brandt Attema, Koen Kaptijn & Jorgen van Rijen New Cool & Jazz 20:00-23:00 New Trombone Collective, New Cool Collective, Ray Anderson & Robbie Harvey zaterdag 30 maart 2013 Warming up 9:00-10:00 Kwartestafette 10:00-15:00 Tromboneklassen Amsterdam, Rotterdam, Den Haag Speedlessen 10:00-12:00 Festivalmarkt 1:00-18:00 Jong Trombone Collectief 10:00-11:00 Jong Trombone Collectief Robbie Harvey Clinic Ian Bousfield en Blair Bolllinger 11:00-11:45 Ian Bousfield Blair Bollinger USA meets Europe 12:00-13:00 Stefan Schulz & Weston Sprott Speedlessen 13:00-14:00 Clinic Bill Watrous 13:00-13:45 Bill Watrous Europe meets USA 14:00-15:00 Ian Bousfield & Blair Bollinger Repetitie Mega Trombone Choir 15:00-16:15 Alle trombonisten Slide Factory Circus in trombonewonderland 16:15-17:00 Mega Trombone Choir & Circusartiesten Clinic Stefan Schulz en Weston Sprott 17:00-18:00 Stefan Schulz & Weston Sprott New Trombone Collective Galaconcert 20:15-22:30 New Trombone Collective and friends zondag 31 maart 2013 Warming up 9:00-10:00 Ian Bousfield Dutch Trombone Ensemble 10:00-10:45 Dutch Trombone Ensemble & Robinson Khoury Festivalmarkt 10:00-16:00 Jazz & La Pavane; improvisatie door de eeuwen heen 11:00-12:00 Sacqueboutiers de Toulouse & Denis Leloup Speedlessen 12:00-13:30 Clinic Ray Anderson 12:15-13:15 Ray Anderson Maniacal 4 Trombone Quartet 13:30-14:30 Maniacal 4 Clinic Daniel Lasalle en Denis Leloup 14:45-15:45 Daniel Lasalle & Denis Leloup Masters connect & Jazz Concert 16:00-17:30 Blair Bollinger, Ian Bousfield, Stefan Schulz, Denis Leloup & Bill Watrous
Festivalmarkt tijdstip zondag 31 maart 2013 10:00 - 16:00 locatie Foyer Jurriaanse zaal genre Festivalmarkt Vrije toegang Tal van bedrijven en organisaties tonen hun instrumenten en producten op de speciale Festivalmarkt. Vakmensen staan klaar om al je vragen te beantwoorden. Loop overal even langs en je bent weer op de hoogte van alle laatste snufjes en nieuwtjes op trombonegebied. Standhouders: Steven Verhelst, Thein Brass, L채tzsch, Getzen & Edwards, Edition Elm, Atelier Pfeiffer & Jurgen Voigt
Mega trombone choir uitgenodigd voor opening Circusstad Festival
Het wordt een groot feest tijdens Circus in Trombone Wonderland op zaterdag 30 maart. Het mega trombone ensemble bestaande uit alle deelnemers van Slide Factory (minimaal 100 professionals, trombonestudenten en amateurs) voert samen met circusartiesten een spektakelstuk uit om 16.15 uur op het Schouwburgplein. Dit alles gebaseerd op het bekende verhaal van Alice in Wonderland. Het mega trombone ensemble wordt aangevuld door 50 kinderen op P-Bones. Dat zijn fel gekleurde plastic trombones. De kinderen zijn nu al flink aan het oefenen onder begeleiding van Mark Boonstra van het New Trombone Collective. En nog leuker. Het Slide Factory Mega Trombone Choir is nu ook officieel uitgenodigd om het Circusstad Festival op 29 april om 13.00 uur te openen. Dus speel je mee in het trombonechoir, noteer de datum dan nu al in je agenda!
Weston Sprott maakt line up compleet!
| ADVERTORIAL
Peter Kleine Schaars schrijft stuk voor Mega Trombone Choir
Op de Slide Factory zaterdag verzorgt het mega trombone ensemble samen met circusartiesten de act Circus in Trombonewonderland op het Schouwburgplein. Peter Kleine Schaars componeert voor deze gelegenheid een spektakelstuk. Hij is zelf trombonist en de nieuwe dirigent van de Marinierskapel der Koninklijke Marine waar hij ook al jaren als stafarrangeur actief is. De trombonepartijen verschijnen zo snel mogelijk op deze site zodat alle Slide Factory deelnemers zich goed kunnen voorbereiden.
PAGINA 49
Het wordt een groot feest tijdens Circus in Trombone Wonderland op zaterdag 30 maart. Het mega trombone ensemble bestaande uit alle deelnemers van Slide Factory (minimaal 100 professionals, trombonestudenten en amateurs) voert samen met circusartiesten een spektakelstuk uit om 16.15 uur op het Schouwburgplein. Dit alles gebaseerd op het bekende verhaal van Alice in Wonderland. Het mega trombone ensemble wordt aangevuld door 50 kinderen op PBones. Dat zijn fel gekleurde plastic trombones. De kinderen zijn nu al flink aan het oefenen onder begeleiding van Mark Boonstra van het New Trombone Collective. En nog leuker. Het Slide Factory Mega Trombone Choir is nu ook officieel uitgenodigd om het Circusstad Festival op 29 april om 13.00 uur te openen. Dus speel je mee in het trombonechoir, noteer de datum dan nu al in je agenda!
FOTOGRAFIE PR SLIDEFACTORY PR Weston sprott
neem nu een abonnement op brass In Forte BRASS IN FORTE IS HÉT MAGAZINE VOOR BLAZERS, SLAGWERKERS EN LIEFHEBBERS EN IS SINDS 1 JANUARI 2013 EEN SAMENWERKINGSVERBAND TUSSEN BRASS INFO MAGAZINE EN FORTE MAGAZINE. WANNEER U ZICH NU AANMELDT ALS ABONNEE DAN ONTVANGT U EEN VRIJKAART VOOR SLIDE FACTORY. KEUZE UIT 29 OF 31 MAART.
aanmelden kan vIa WWW.brassInForte.nl oF vIa admInIstratIe@brassInForte.nl
ww w.o nfk .nl
jze n•
ww w.o nfk .nl jze n•
i ri r p p e k e ij l k j e i l k k e e k r t k n a e r •A t y n a Geblindeerde vakjur A • ry Geblindeerde vakju
De verplichte werken tijdens de aankomende Open Nederlandsewerken Fanfare tijdens Kampioenschappen: De verplichte de aankomende
Open Nederlandse Fanfare Kampioenschappen: 1e divisie Heaven on Earth Maurice Hamers Stijn Roels 2e divisie Essence of Youth Rob Goorhuis 3e divisie Lydense e divisieDogonHeaven on EarthKevin Houben Maurice Hamers 4e1divisie e Scenesof YouthHans AertsStijn Roels 5e2divisie divisieCountry Essence
3e divisie 4e divisie 5e divisie
Lydense Dogon Country Scenes
Rob Goorhuis Kevin Houben Hans Aerts
5 & 6 april 2013, De Lawei - Drachten
5 & 6 april 2013, De Lawei - Drachten
| (INter)NAtIONAAl NIeuws
PAGINA 52
WIndkraCht 6 verkrIjgbaar vIa muzIekorganIsatIes Voormalig sectorinstituut Kunstfactor heeft het educatiepakket Windkracht 6 overgedragen aan de muziekorganisaties… Voormalig sectorinstituut Kunstfactor heeft het educatiepakket Windkracht 6 overgedragen aan de muziekorganisaties VNM en KNFM. Kunstfactor ontwikkelde het kant-en-klare promotie- en educatiepakket in 2007 om kinderen van de groepen 5 en 6 van de basisschool kennis te laten maken met de blaasmuziek. Kunstfactor is op 1 januari 2013 samen met Cultuurnetwerk Nederland opgegaan in het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA). Verenigingen kunnen, zolang de voorraad strekt, het pakket en/of de uitbreiding AMV bestellen bij de organisatie waarvan zij lid zijn: info@ vnm-nederland.nl of info@knfm.nl (maximaal één pakket of uitbreiding per vereniging). De kosten bedragen € 15,00 (inclusief verzendkosten). Verenigingen/organisaties die geen lid zijn van KNFM of VNM betalen € 50,00.
nederlands kampIoensChap knFmvnm blazers solIsten en ensembles 2013 KNFM en VNM organiseren op zaterdag 5 oktober weer een gezamenlijk kampioenschap voor blazers (solisten en ensembles). De kampioenswedstrijd zal worden gehouden in het Conservatorium Utrecht: Fentener van Vlissingenzaal (Gebouw voor Kunsten
& Wetenschappen), Mariaplaats 27, 3511 LL Utrecht. De organisatie is ditmaal in handen van de KNFM. Voor deelname komen in aanmerking: KNFM: de ca. 25 hoogst scorende deelnemers aan de KNFM Solistenconcoursen (z.v.m. gelijkelijk verdeeld over de verschillende divisies) in de periode 1 juli 2012 - 30 juni 2013. VNM: per bond de hoogst geplaatste solist en het hoogst geplaatste ensemble per divisie in het seizoen 1 juli 2012 - 30 juni 2013. De VNM-bonden regelen zelf hoe zij die afvaardiging bepalen (bijv. bondskampioenschap). De uitnodigingen voor deelname worden na juli 2013 verzonden.
nemerk in Nederland is Michael Rath uit Engeland. Het concept dat je met verschillende onderdelen zoals bekers, schuiven, stempompen en ventielen je eigen trombone op maat kan samenstellen is redelijk uniek. Daarnaast is door Michael Rath veel tijd in de ontwikkeling gestoken van een semi-pro serie: de zogenaamde “R00” serie en de JPRATH studielijn. Kwalitatief erg goed en voor studenten en liefhebbers alleszins betaalbaar. De instrumenten zijn op voorraad. Voor aan afspraak: www.atelierpfeiffer.nl
jeugdorkesten FestIval 2013 eXClusIeve merken bIj atelIer pFeIFFer Het Oostenrijkse koperblaasmerk Schagerl bestaat 50 jaar en behoort tot de absolute top. Een klein maar zeer specialistisch bedrijf wat voornamelijk trompetten, bugels, trombones en bastrombones produceert. Naast de in Oostenrijk geproduceerde “Meister” serie, is er ook een “Academica” serie die aanzienlijk goedkoper is. Deze wordt in Taiwan onder de Schagerl naam ontwikkeld en geproduceerd. De laatste jaren is Schagerl enorm aan populariteit aan het winnen, wat vooral komt door de geweldige top musici die nauw verbonden zijn met dit merk qua promo en ontwikkeling/design. Hun keuze is simpel. Ze spelen alleen op het beste. De twee bekendste artistieke uithangborden zijn uiteraard Mnozil Brass en James Morrison, die exclusief op Schagerl instrumenten spelen. Een door Atelier Pfeiffer exclusief in Nederland vertegenwoordigd trombo-
Op zaterdag 22 juni 2013 organiseert Chr. Brassband Hosannah weer het jaarlijkse jeugdorkesten festival. Het Jeugd Orkesten Festival is een festival voor HaFaBra jeugdorkesten uit heel Nederland. Er wordt niet in divisies gespeeld maar de jury houdt uiteraard in de beoordeling wel rekening met het niveau. Ook aan de bezetting worden geen harde eisen gesteld. De enige eis is dat het een jeugdorkest is. Eventuele hulp van enkele oudere medespelers is toegestaan. Er is geen verplicht werk en de orkesten kunnen zelf minstens twee muziekstukken uitzoeken. De totale duur van het optreden mag niet langer zijn dan 15 minuten. (20 minuten podiumtijd) Een vakkundige jury beoordeeld de orkesten. Dit zijn Siemen Hoekstra en Jappie Dijkstra. Elk orkest krijgt na afloop het jury rapport mee. Daarnaast beoordeelt de jury de optredens met punten die achteraf bekend worden gemaakt. De eerste drie orkesten krijgen een trofee!
| (INter)NAtIONAAl NIeuws
nIeuWe Cd amsterdam staFF band Op 23 maart verschijnt de nieuwste cd van de Amsterdam Staff Band. De cd zal tijdens het jubileumconcert verkrijgbaar zijn. Onder de titel ‘Escape Velocity’ heeft de band maar liefst 15 composities opgenomen met ondermeer het werk van Kenneth Downie ‘The Long Cloud of Witnesses’ wat speciaal voor de band is geschreven; de componist zelf zal tevens aanwezig zijn. Een aantal werken zullen tijdens het concert te beluisteren zijn. Naast de Staff Band zullen ook de Amsterdam Staff Songsters hun medewerking verlenen.
jurYteams gouden spIker FestIval bekend Het Gouden Spiker Festival kent een prachtige lijst van aanmeldingen; voor de fanfaredag op 25 mei was zelfs uitbreiding van het juryteam nodig! Jappie Kuipers en Thom Zigterman nemen de beoordeling van de 5e divisie voor hun rekening. Jan en Jacob de Haan zullen de 4e en 3e divisie beoordelen. Het aantal fanfare orkesten wat heeft ingeschreven is op het moment van het ter perse gaan 24; een ongekend aantal! De beoordeling van de 5e, 4e, en 3e divisie zal geblindeerd plaatsvinden. De juryleden voor de brassbands zijn Klaas van der Woude en Durk Lautenbach. De Festivaldivisie zal door Jappie Kuipers worden beoordeeld.
samenWerkIng topkorpsen Vier topkorpsen uit de regio Leiden, Duin- en Bollenstreek zijn een muzikale samenwerking aangegaan. De Drum- en Showband Adest Musica uit Sassenheim, de Chr. Drum- en Showfanfare Door Vriendschap Sterk (DVS) uit Katwijk, de Chr. Muziekvereniging Kunst & Genoegen (K&G) uit Leiden en de Show, Marching & Concertband Flora Band uit Rijnsburg gaan de komende vier jaar samenwerken bij het organiseren van taptoes. Het initiatief biedt de verenigingen de unieke kans om één keer in de vier jaar, in eigen stad of dorp, een toptaptoe neer te zetten voor publiek en sponsoren. Naast het orkest van de organiserende vereniging, wordt aan de taptoe deelgenomen door de drie andere orkesten uit het samenwerkingsverband. In een tijd waarin het steeds moeilijker wordt de
organisatie van een taptoe financieel rond te krijgen, is samenwerken een kans om elkaar te versterken met behoud van de eigen identiteit en gebruikmakend van de eigen faciliteiten. Door de handen ineen te slaan zijn liefhebbers van show- en marchingbands de komende jaren verzekerd van taptoes met deelname van Adest Musica, DVS, K&G en de Flora Band. DVS zal in 2013 de spits afbijten met de organisatie van een taptoe ter gelegenheid van het zestigjarig bestaan van de vereniging.
27 aprIl: ChampIons meet... Op zaterdag 27 april a.s. ontmoeten de nationaal kampioenen van de lage landen elkaar in het Vlaamse Sint Genesiusrode. Tijdens de Belgische variant van onze eigen Top Brass Concert kunnen liefhebbers een week voor de Eupese Brassband Kampioenschappen genieten van brassmuziek van topniveau. In cultureel centrum Wauterbos treden op de laatste zaterdag voor de Europese Brassband Kampioenschappen 2013 in Oslo de kampioenen van België en Nederland samen voor het voetlicht. Brass Band Buizingen (geleid door dirigent Luc Vertommen) nam in 2012 de titel over van de Noordlimburgse Brassband tijdens de Belgische titelstrijd. En Brass Band Schoonhoven tekende dat jaar de hattrick vol en prolongeerde in Nederland de titel. Op het progrogramma o.a. tweemaal het verplichte werk voor de komende EBBC2013 in Oslo, en spelen beide kampioensbands de keuzewerken voor deze komende Europese titelstrijd. Kaarten zijn voor € 10 te bestellen via eddy@brassbandbuizingen.be
PAGINA 53
Het Jeugd Orkesten Festival is een festival met een lage drempel en een ontspannen sfeer en is voor veel jeugdleden een prettige eerste kennismaking met een festival! Om een ontspannen karakter te behouden en het ook laagdrempelig te houden voor publiek is de toegang voor publiek gratis en wordt het deelname bijdrage zo laag mogelijk gehouden. De locatie van het jeugdorkestenfestival is nog niet bekend. Helaas is de locatie van vorig jaar niet meer beschikbaar maar we zijn bezig met een locatie ook in het westen van Leeuwarden. Ook is men dit jaar weer opzoek naar enthousiaste deelnemers. Wat: Jeugdorkesten festival Waar: Leeuwarden (locatie wordt nog bekend gemaakt) Tijd: Tijdschema zal na sluiting van opgave bekend gemaakt worden Inschrijfkosten: €65,Tijdsduur optreden: 15 tot 20 minuten Opgave: via inschrijvingen@jeugdorkestenfestival.nl opgave voor 1 mei 2013
| (INter)NAtIONAAl NIeuws
lIne-up all england masters bekend
PAGINA 54
De 25e editie van de All England Master kent met 22 inschrijvingen een mooi deelnemersveld. Verplicht werk is klassieker ‘a Kensington Concerto’ van Eric Ball. Op 26 mei treden de volgende bands op: Aldbourne Aveley & Newham Bournemouth Concert Brass Band Willebroek Concorde Brass Friary Guildford Hammonds Saltaire Hepworth Kortrijk Brass Marsden Silver Prize NASUWT Riverside Newstead Brass Seindorf Beaurmaris Skelmanthorpe Sovereign Brass Staines Brass Thorseby Colliery Tongwynlias Temperance Tredegar (winnaar 2010 + 2011) Virtuosi GUS Wantage Zone One Brass
lIne-up englIsh natIonals bekend Brass Band England, de organisator van de English National Brass Band Championships heeft de namen bekendgemaakt voor 29 juni. Op 29 juni zal worden gestreden om een ticket voor deelname aan de Europese Brassband Kampioenschappen in 2014 (Perth, Schotland). Als testpiece is het werk ‘Diversions on a Bass Theme’
(George Lloyd) door de organisatie gekozen. De (voorlopige) line-up: Black Dyke Band Desford Colliery Carlton Main Frickley Colliery Hammonds Saltaire Hepworth Band Redbridge Reg Vardy Virtuosi GUS Een aantal bands (waaronder Fairey, Foden’s, Brighouse, Grimethorpe) laten ook dit jaar verstek gaan. Er lopen nog wel onderhandelingen om een aantal toppers toe te voegen, maar de kans lijkt op voorhand niet echt groot dat het deelnemersveld nog zal wijzigen.
dvs slaat de vleugels uIt Naar schatting 250 bezoekers bezochten de partytent op het terrein van DVS aan de Ambachtsweg 2 in Katwijk. Zij genoten van optredens van de regionale coverbands Tot Laterz! en Support Act, de DJ’s van Sweet Lake Sounds en een gastoptreden van partyband Wehnou van DVS. Een mooi voorbeeld van het verbreden van de werkzaamheden , waardoor je als muziekvereniging op meerdere fronten aantrekkelijk blijft binnen een gemeenschap. Initiatiefnemer van Lokael2 was DVS. Michel Velthuizen, één van de organisatoren: “Wij wilden graag regionale bands voor het voetlicht halen. De naam van het evenement benadrukte het regionale karakter in combinatie met het huisnummer van de locatie. Omdat de partytent al op het terrein van DVS stond in verband met Sportdag 2013, de sportdag met deelnemers
van showkorpsen uit heel Nederland, was de keuze snel gemaakt om Lokael2 in hetzelfde weekend te organiseren. Met de organisatie van Lokael2 heeft DVS laten zien dat zij tot meer in staat is dan zelf muziek maken. De reacties van de bezoekers, bandleden en DJ’s waren enorm positief. Het grote succes van Lokael2 maakt dat er volgend jaar mogelijk een vervolg komt, maar daar is nog geen besluit over genomen. Als organisatie willen wij graag alle vrijwilligers, sponsoren en voorverkoopadressen van kaarten bedanken. Zonder hen was Lokael2 er niet geweest.”
alpe d’huzes proms ConCert 2013 Brassband De Wâldsang neemt deel aan het Alpe d’HuZes Proms Concert 2013 en steunt hiermee TeamGotcha Fryslân. Zij zullen samen met Ecoustic, DJ Kay Wilder, De Kast, Margriet Eshuijs, Maarten Peters, Edward Reekers, Cindy Oudshoorn, Elske DeWall en Pearl Jozefzoon een wervelend concert brengen, waarvan de opbrengst geheel ten goede komt aan de Stichting Alpe d’HuZes/ KWF Kankerbestrijding. De voorverkoop van dit Alpe d’HuZes Proms 2013 concert, dat gehouden zal worden op zondag 14 april 2013 (aanvang 15.00 uur) in Stadsschouwburg De Harmonie in Leeuwarden, is begonnen. Wie dus tijdens het Nieuwjaarsconcert het werkelijk schitterende optreden van Pearl Jozefzoon heeft gemist, krijgt nu een tweede kans. Daarnaast beloofd het optreden van De Wâldsang samen met De Kast een unieke muzikale combinatie te worden. Edward Reekers en Cindy Oudshoorn, beiden leadzangers van Kayak, worden ook door De Wâldsang
| (INter)NAtIONAAl NIeuws
thema’s natIonale taptoe 2013 Het thema voor de Nationale Taptoe 2013 (26 tot en met 29 september Ahoy Rotterdam) staat in het teken van: • 100 jaar Militaire Luchtvaart, • 60 jaar Koninklijke Luchtmacht, en • 525 jaar Marine. Ook dit jaar weer een daverende show! Koop nu reeds uw toegangskaarten: On-line via www.nationaletaptoe.nl/2013/index. php/nl/kaartbestel-2013 Telefonisch via Ticket Service Nederland: 0900-3001250
masterClass dIrIgenten met metropole orkest Op 14 en 15 juni vindt een masterclass voor Dirigenten plaats met het Metropole Orkest en dirigenten van dit geweldige orkest. Onderwerpen: Coaching in de speelmanier van de lichte muziek, Interpretatie en articulatie. 8 Dirigenten wordt de mogelijkheid geboden om daadwerkelijk met het Metropole Orkest te gaan werken / dirigeren, zie www.artes7.nl Locatie Masterclass: Muziekcentrum van de omroep, Heuvellaan 33, 1217 JL Hilversum
Kaartverkoop Kaarten zijn voor € 17,50 per stuk verkrijgbaar via www.harmonie.nl
kIjk voor meer nIeuWs op
brassInForte.nl
PAGINA 55
begeleid, hetgeen ongetwijfeld enkele meesterlijke stukken zal opleveren. Net als vorig jaar zijn natuurlijk ook Maarten Peters en Margriet Eshuijs (met hun vaste pianist Co Vergouwen) van de partij, voor net even die extra Alpe d’HuZes momenten. De jongens van Ecoustic, een percussie-duo uit Leeuwarden, zullen samen met DJ Kay Wilder een verrassende bijdrage leveren en ook ‘onze eigen’ zangeres Elske DeWall is van de partij met enkele van haar bekende nummers. Om ook tijdens het Alpe d’HuZes Proms Concert lokaal talent een kans te bieden werd met Madera, een muzikaal trio uit Leeuwarden, aan de line-up toegevoegd. De verscheidenheid aan artiesten zal in combinatie met de grote klasse van De Wâldsang een verrassend concert opleveren. Dit mag u dan ook absoluut niet missen!
AUVIC
AUDIOPRODUCTIE & WEBDESIGN
tel. :
0318 300985 06 53761055 E-mail : info@auvico.nl
Opperman Audioproductie heet voortaan AUVIC CD-opnamen voor
- HAFABRA orkesten - Koren - Solisten
W W W. AU V I CO. N L
Cultuur kleurt het leven. Al voor E 4 kleurt u mee. eur nat o d ! rd nu Wo juist
Beeldende kunst, geschiedenis & letteren, monumentenzorg, muziek & theater en natuurbehoud. Het Prins Bernhard Cultuurfonds zet zich in voor cultuur die u raakt. Al vanaf e 4 per maand kleurt u mee. Ga naar www.cultuurfonds.nl.
Specialist in blaasinstrumenten, slagwerk, percussie en akoestische gitaren Specialist in reparatie en onderhoud in eigen atelier Leverancier van alle merken 'smaandags gesloten, donderdag koopavond tot 20:00 uur
Rijksweg 165 Gaanderen 0315 - 323 457
Music Centre Groot in omvang en aanbod, en toch persoonlijk en vertrouwd. 10.000 m² muziekspeciaalzaak met een groot assortiment blaasen slaginstrumenten, van alle gerenommeerde merken. Ook voor vakkundig onderhoud en reparaties kunt u terecht bij Adams Music Centre.
Gaat u mee?
Naar de Musikmesse Met onze bus naar 's werelds grootste muziekbeurs! www.adams.nl/mc/news
Adams Music Centre
AziĂŤstraat 17-19
6014 DA
Ittervoort
www.adams.nl
| cOlOFON brAss IN FOrte Is eeN uItGAve vAN: ImC publICatIons PeIZerweG 70-19 9726 jN GrONINGeN www.brAssINFOrte.Nl brass In Forte versChIjnt 10X per jaar hOOFdredActIe jaCob dIjkstra eINdredActIe erIC van ‘t groeneWout redActIe andrIes de haan henk van loon anja abma Ivo kouWenhoven geert-jan kroon vAste medewerkers doeke dIjkstra angelIQue van os FeIke klomp WIllem van koppenhagen joop nIjholt alko drIest
cOlumNIsteN gÉ reInders Wouter turkenburg FOtOGrAFIe robert van der let AAN deZe edItIe werkteN verder mee saskIa bos FranÇoIs leenders aleX sChIllIngs arIe stolk vInCent CarmIggelt jaC vullers ester serrano ClIve zWansWInIskI harold mentInga vOrmGevING/beeldredActIe pdgs, GrONINGeN INFO@PdGs.Nl druk rehms druck
(Adres)wIjZIGINGeN AdmINIstrAtIe@brAssINFOrte.Nl PersberIchteN PersberIcht@brAssINFOrte.Nl AdverteNtIes henk van loon t. 06-53853047 e: tweNtyteNAdvIce@GmAIl.cOm AdverteNtIes@brAssINFOrte.Nl AbONNemeNteN € 36,50 per jaar – 10 nummers losse nummers € 4,95 IssN: 2212-5787 eeN AbONNemeNt kAN OP elk GeweNst mOmeNt INGAAN. eeN AbONNemeNt wOrdt AutOmAtIsch verleNGd, teNZIj teNmINste twee mAANdeN vOOr het eINde vAN de AbONNemeNtsPerIOde schrIFtelIjk wOrdt OPGeZeGd.
advertentIe-IndeX antigua gewa raw brass buffet crampOn grOup van weersel slide factOry ibba cannOnball Onfk auvicO hObO atelier van der heide lOuis neefs prOducties prins bernard cultuurfOnds brugman-muziek adams music centre rimsky hOrns gewa terpstra muziek
02 04 20 34 44 44 50 50 51 56 56 56 56 56 57 58 59 60
dIsclAImer Imc PublIcAtIONs heeFt deZe uItGAve OP de meest ZOrGvuldIGe wIjZe sAmeNGesteld. Illume PublIsh eN hAAr Auteurs kuNNeN echter OP GeeN eNkele wIjZe INstAAN vOOr de juIstheId OF vOlledIGheId vAN de GeGeveNs. uItGever eN Auteurs AANvAArdeN dAN OOk GeeN eNkele AANsPrAkelIjkheId vOOr schAde, vAN welke AArd dAN OOk, dIe het GevOlG Is vAN hANdelINGeN eN/OF beslIssINGeN dIe GebAseerd ZIjN OP de INFOrmAtIe IN deZe uItGAve.